NOS Nieuws - Algemeen

De doorverkoop met woekerprijzen van concert-, wedstrijd- en festivalkaartjes is een relatief klein probleem. Dat is de conclusie van een onderzoek uitgevoerd in opdracht van het kabinet op verzoek van de Tweede Kamer.

Maar 1 procent van alle kaartjes wordt voor een hogere prijs doorverkocht. Van alle verkochte kaartjes wordt iets meer dan 8 procent doorverkocht. Een klein deel daar weer van, 12,4 procent, gaat voor een hogere of woekerprijs naar de volgende koper.

De onderzoekers spraken met aanbieders van kaartjes zoals Eventim, House of Sports, de KNVB, Marktplaats, Mojo Concerts, Music Managers Forum NL, NOC*NSF en Ticketswap. Maar bijvoorbeeld ook de manager van Di-Rect en Wodan Boys, de Consumentenbond en de Autoriteit Consument en Markt werden geraadpleegd.

Er werd ook gekeken wat andere Europese landen doen om woekerprijzen te voorkomen. Alleen Spanje en Bulgarije hebben een verbod op doorverkoop.

Daar is bij de ondervraagde Nederlandse partijen geen belangstelling voor. Het kabinet vindt een verbod ook geen optie omdat mensen die op het laatste moment niet naar het concert of de wedstrijd kunnen hun kaartje dan niet meer kwijt kunnen.

In de helft van de onderzochte landen (België, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Denemarken) gelden er regels voor de doorverkoop, zoals een prijsplafond of een verbod op het maken van winst.

Daar zijn de Nederlandse ticketverkopers en consumentenorganisaties wel in geïnteresseerd. Zij willen het liefst een wettelijke regeling die bepaalt wie kaartjes mag verkopen en doorverkopen, een zogenoemd gesloten systeem. Een prijsopslag van maximaal 20 procent bij doorverkoop vinden zij daarbij redelijk.

Steeds meer aanbieders op de kaartverkoopmarkt zijn zelf al bezig om online zo'n gesloten systeem in te richten, met behulp van steeds vernieuwende technologie. De voornaamste overweging hierbij is dat consumenten in de meeste gevallen online op zoek gaan naar een kaartje. Op dit moment kunnen zij bij onduidelijke aanbieders terechtkomen die soms woekerprijzen vragen.

Maar omdat het probleem relatief klein is, en het kabinet demissionair, hakt staatssecretaris Uslu van Cultuur op dit moment geen knoop, hoe vervelend het voor een kleine groep consumenten ook is. Daarbij is over de effectiviteit van nationale wettelijke regels weinig bekend, zegt de staatssecretaris. Ook kan een Europese oplossing voor de internationale ticketverkoop misschien beter zijn.

Het is aan een volgend kabinet om daar een besluit over te nemen.

De Nederlandse versie van het boek Endgame over de Britse koninklijke familie is in Nederland uit de schappen gehaald. De uitgever zegt dat er een fout is ontstaan in de Nederlandse editie, maar wil geen nadere toelichting geven.

Volgens onafhankelijk royalty-verslaggever Rick Evers is door de uitgever ingegrepen omdat de naam van koning Charles in de Nederlandse editie in verband werd gebracht met een gesprek over de huidskleur van baby Archie, de zoon van prins Harry en Meghan Markle. In de Engelse versie wordt geen naam genoemd.

Twee jaar geleden vertelden Meghan en Harry in een interview met Oprah Winfrey dat er binnen het koningshuis nog voor de geboorte van hun zoontje Archie zorgen zouden zijn geuit over zijn huidskleur. Het ging met name over de vraag hoe donker zijn huid zou zijn.

Het paar wilde in dat interview niet vertellen wie die uitspraken hadden gedaan. Later vertelde een vertegenwoordiger alleen dat het niet ging om de toenmalige koningin Elizabeth of haar man prins Philip.

Na de uitzending van het interview is er een briefwisseling over geweest tussen Meghan en Charles, valt in het boek te lezen. Alleen in de Nederlandse versie Eindstrijd werd volgens Evers in die briefwisseling de naam van een van de deelnemers aan het gesprek over de huidskleur van Archie prijsgegeven: Charles.

Evers zette een foto van de bewuste passage online:

Verderop in het boek wordt ook de naam van Kate, de vrouw van prins William, genoemd in verband met de kwestie, alhoewel deze verwijzing minder duidelijk is.

De schrijver van het boek is Omid Scobie, die eerder het boek Finding Freedom schreef over het vertrek van prins Harry en zijn gezin uit Engeland. Achteraf bleek dat Meghan daaraan had meegewerkt. Scobie zegt in een reactie tegen RTL Boulevard dat er door hem "nooit een versie is gemaakt waarin namen worden genoemd".

Maar mogelijk was dat in een eerdere versie toch het geval, meent Evers, die gisteren als eerste de namen in het boek opmerkte.

"Je ziet ook dat in de Engelse versie deze twee paragrafen ontbreken. Mijn theorie is dat iemand is vergeten om de memo hierover naar ons kleine kikkerlandje te sturen, of dat die memo ergens bij de uitgever is blijven liggen."

Volgens Evers is er geen sprake van een vertaalfout. "Dat is onlogisch. Ik denk dat het in het manuscript heeft gestaan en dat een van de adviseurs tegen de uitgever heeft gezegd 'haal dat er maar uit, daar krijg je problemen mee'."

De Britse media schrijven vandaag volop over het uit de handel halen van de Nederlandse editie, maar noemen niet de namen van Charles en Kate. Dat zou te maken hebben met privacywetgeving.

Evers zegt dat hem door de uitgever is gevraagd om de pagina met daarin de passage over Charles van Twitter af te halen. Als reden werd schending van copyright genoemd.

De laatste grote blokkade om supersnel mobiel internet in Nederland uit te rollen is van de baan. De rechtbank Rotterdam zette vandaag een streep door rechtszaken die negen bedrijven hadden aangespannen tegen de opzet die het ministerie van Economische Zaken en Klimaat had bedacht om de frequenties voor het nieuwe G5-netwerk te veilen.

De telecombedrijven VodafoneZiggo, Odido en KPN samen met bedrijven als Schiphol en het Havenbedrijf Rotterdam vonden dat zij er bekaaid vanaf kwamen in de manier waarop het ministerie het 5G-netwerk wilde uitrollen. Via de rechter probeerden zij allemaal een betere positie in de zogenoemde 3,5 GHz-band af te dwingen.

De rechtbank veegde na diverse hoorzittingen de klachten van tafel door de beroepen niet-ontvankelijk te verklaren. In het vonnis schrijft de rechter dat alle partijen "sterk uiteenlopende belangen hebben". "De minister kan onmogelijk alle partijen tevreden stellen. De minister zal dus beleidsmatige en technische keuzes moeten maken", luidde de samenvatting.

Begin oktober was een ander obstakel al opgelost. Het in Friesland gevestigde satellietbedrijf Inmarsat trok zijn beroep in nadat het akkoord was gegaan met de voorwaarden om naar Griekenland te verhuizen. Het bedrijf regelt scheepvaartcommunicatie, ook wel '112 op zee' genoemd. Dit zou door de 5G verstoord kunnen worden.

In een reactie laat een woordvoerder van verantwoordelijk minister Adriaansens weten blij te zijn met de uitspraak. "Nederland is het laatste Europese land dat 5G nog niet heeft uitgerold. Wij dreigen technologisch achter te lopen." Indien de bedrijven niet nog naar het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) stappen, kan de veiling na de jaarwisseling plaatsvinden.

Telefoonaanbieders bieden al enige tijd 5G aan, maar dan op de 700 MHz-band. Die heeft een ver bereik, maar een minder hoge snelheid. Met de 3,5 GHz-band moet de snelheid flink omhoog gaan.

De gemeente Zoetermeer gaat mensen aannemen die nooit op kennismaking- of sollicitatiegesprek zijn geweest. Na een maand proeftijd wordt vervolgens gekeken of de werknemer kan blijven.

Geïnteresseerden kunnen op twee functies reageren: die van inkomensregisseur en klantadviseur. Wie het eerste reageert, krijgt de baan, schrijft Omroep West. Een brief schrijven, een cv inleveren of eerst koffie drinken, hoeft dus niet. Wel moeten mensen een verklaring omtrent het gedrag (vog) kunnen overhandigen.

Volgens de wethouder van Zoetermeer is het de eerste keer dat een Nederlandse gemeente op deze manier nieuw personeel werft. De methode genaamd 'open hiring' krijgt sinds een paar jaar meer voeten aan de grond bij bijvoorbeeld bedrijven in Nederland.

De gemeente wil iedereen een gelijke kans geven. "Veel mensen worden al niet uitgenodigd voor een gesprek omdat ze bijvoorbeeld te oud zijn of een verkeerde naam hebben", zegt wethouder Jan Iedema tegen de omroep.

"Een uurtje met elkaar praten zegt niet dat je geschikt bent voor een baan. Ik heb liever bevlogen mensen die het hier nog moeten leren dan mensen die er met hun pet naar gooien en een papiertje hebben", aldus Iedema.

Hij is er niet bang voor dat mensen die totaal niet geschikt zijn voor de baan reageren op de functies. "En blijkt het na die maand niet te werken, dan nemen we weer afscheid van elkaar."

De gemeente bekijkt over een tijdje of de proef geslaagd is en of ze de methode vaker wil gebruiken.

Op een boerderij in Overdinkel (Overijssel) is vanochtend een drugslab ontdekt. De politie meldt dat er meerdere mensen zijn aangehouden. Ook zijn enkele agenten onwel geworden.

De politie kwam het drugslab op het spoor na meerdere meldingen van stankoverlast in de omgeving. Volgens een woordvoerder van de politie zijn de agenten tijdens het onderzoek naar het drugslab onwel geworden. "Er is toen ook opgeschaald, omdat er mogelijk sprake was van gevaarlijke stoffen", zegt de woordvoerder.

De onwel geworden agenten zijn voor controle naar het ziekenhuis gebracht, maar hebben volgens de woordvoerder geen blijvende klachten.

Na de vondst werd de straat waar de boerderij zich bevindt afgezet en zijn verschillende eenheden en specialistische teams opgeroepen. Op het terrein zijn meerdere aanhoudingen verricht. In het belang van het onderzoek wil de politie op dit moment geen verdere details over de verdachten delen.

Volgens een verslaggever van RTV Oost waren er vandaag veel hulpdiensten aanwezig en liepen agenten en brandweerlieden rond in kogelwerende vesten. Naast ambulances en politieagenten waren er specialisten van de brandweer en het waterschap.

Ook heeft er enige tijd een politiehelikopter boven het gebied gevlogen. Volgens de politie gebeurde dat om "overzicht te houden en steun te bieden aan de hulpverleners op de grond".

Inmiddels zijn de meeste hulpdiensten vertrokken. De politie blijft wel aanwezig omdat het onderzoek naar het drugslab nog gaande is. Volgens de politiewoordvoerder is het nog te vroeg om te zeggen welke drugs er in het lab werden geproduceerd. Ook is nog niet duidelijk wanneer het lab ontmanteld zal worden.

Het was gisteren een primeur. Als eerste commerciële luchtvaartmaatschappij voerde Virgin Atlantic een vlucht uit met 100 procent duurzame vliegtuigbrandstof. Het vliegtuig, een Boeing 787 Dreamliner, steeg op in Londen en landde in New York. Een klein stapje op weg naar een duurzame luchtvaart, of een gamechanger?

Het vliegtuig vloog op brandstof die voor 88 procent bestaat uit oliën en vetten en voor 12 procent uit maisresten. Grote kanttekening is dat er geen passagiers aan boord waren omdat het om een testvlucht ging. "Virgin vliegt met speciale toestemming. Als de brandstof 50 procent duurzaam zou zijn, hadden ze wel passagiers mee mogen nemen, maar met 100 procent mag dat nog niet", zegt luchtvaartdeskundige van de TU Delft Joris Melkert.

Virgin-eigenaar Richard Branson wilde met de vlucht vooral aantonen dat het mogelijk is om met duurzame brandstof te vliegen en aandacht vragen voor de hoge prijs van deze brandstoffen. Hij zou graag zien dat overheden daar meer subsidie op geven. Melkert: "Op dit moment is de prijs van dit soort brandstof ongeveer vier keer zo hoog als van de huidige kerosine. De marges in de luchtvaart zijn flinterdun, dus geen enkele luchtvaartmaatschappij kan zich dat veroorloven. Dan breng je jezelf om zeep."

De hoge prijs komt deels doordat de brandstof nog niet veel gemaakt wordt. Maar dat komt ook doordat er vanuit de luchtvaartmaatschappijen weinig vraag naar is door de hoge kosten. Melkert: "Het is dus een beetje een kip en ei-verhaal".

Het grote voordeel van het gebruik van dergelijke brandstoffen is dat je de motoren niet of nauwelijks hoeft om te bouwen voor het gebruik van de biokerosine. De brandstof lijkt veel op 'gewone' kerosine met slechts wat kleine verschillen. Melkert: "In 2012 hebben we op de TU Delft al geëxperimenteerd met voor 90 procent synthetische kerosine. Dat ging ook al goed en nu is de stap gezet naar 100 procent."

Melkert denkt het gebruik van deze duurzamere brandstoffen pas echt gaat toenemen als er hardere internationale regels komen. In het kader van de zogenoemde Europese Green Deal is nu afgesproken dat alle vliegtuigen die vanuit Europa opstijgen vanaf 2025 brandstof moeten gebruiken die gemengd is met minimaal 2 procent duurzame brandstof. In 2026 moet de brandstof voor 6 procent duurzaam zijn en dat moet oplopen tot 70 procent in 2050.

KLM voerde in 2011 als eerste commerciële luchtvaartmaatschappij ter wereld een vlucht uit die deels vloog op duurzamere vliegtuigbrandstof, gemaakt van gebruikt frituurvet. Inmiddels gebruikt de luchtvaartmaatschappij brandstof die voor 1 procent bestaat uit duurzame brandstof. De luchtvaartmaatschappij streeft ernaar om in 2030 brandstof te gebruiken die voor 10 procent duurzaam is, meldt KLM. De luchtvaartmaatschappij meldt op de eigen website dat daarmee de tickets ook duurder gaan worden.

Melkert denkt niet dat de 100 procent biologische kerosine van bijvoorbeeld mais en gebruikte oliën de uiteindelijke oplossing is voor duurzamer vliegen. "We moeten toe naar synthetische kerosine waarbij je CO2 uit de lucht haalt en dat combineert met duurzaam opgewekte waterstof. Dan kun je kunstmatige kerosine maken waarbij de grondstoffen die je gebruikt oneindig zijn." En er zullen ook vliegtuigen komen die volledig op waterstof vliegen. Melkert: "Dat is heel energierijk, maar neemt ook veel ruimte in. Daarvoor moeten nieuwe toestellen gebouwd worden."

Hij verwacht dat die er vanaf "het midden van de jaren dertig" in toenemende mate zullen zijn. "Ik geloof heel erg in de combinatie. Dat langeafstandsvluchten op synthetische brandstof worden gevlogen en de kortere vluchten op waterstof."

NSC-leider Omtzigt wil dat een informateur "langs de lijnen van de inhoud" gaat verkennen hoe de problemen in het land kunnen worden opgelost. NSC is niet klaar om te gaan onderhandelen over een meerderheid- of minderheidskabinet, zei hij na zijn gesprek met verkenner Plasterk.

Volgens Omtzigt kunnen de partijen kijken waar overeenstemming over bestaat. Hij zei dat hij zelf op dit moment geen voorkeurskabinet heeft. Omtzigt herhaalde ook dat hij nog steeds bezwaren ziet in samenwerking met de PVV. De PVV zal eerst duidelijk moeten maken wat de partij bedoelt met de opmerking dat bepaalde wensen "in de ijskast" gaan. "Er zitten onder meer belemmeringen in de sfeer van de rechtsstatelijkheid."

De NSC-leider benadrukte dat ook de voorkeurscoalitie van PVV-leider Wilders (PVV, VVD, NSC en BBB) bij lange na geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer.

In de brief die Omtzigt heeft overhandigd aan Plasterk staat dat hij zich kan voorstellen dat er twee informateurs benoemd worden, die met alle partijen gaan praten om te inventariseren op welke onderwerpen meerderheden bestaan. Dat hoeft niet altijd een meerderheid van dezelfde partijen te zijn.

Als het niet lukt om een coalitie te smeden met de PVV die een meerderheid heeft in de Kamer, dan komen wat Omtzigt betreft varianten in beeld als een minderheidskabinet, een zakenkabinet of een extraparlementair kabinet. In die varianten is er sprake van een lossere band tussen de regering en het parlement en dat vindt NSC een goede ontwikkeling.

Plasterk sprak vandaag met de leiders van de vier grootste fracties in de nieuwe Tweede Kamer: PVV, GroenLinks-PvdA, VVD en NSC.

Als eerste was vanochtend PVV-voorman Wilders aan de beurt. Hij zei dat hij een gesprek wil van zijn partij met VVD, NSC en BBB. Wilders vindt samenwerking tussen die partijen een "logische centrumrechtse combinatie". Volgens hem hoeft het in het gesprek niet te gaan over de vraag wat voor soort kabinet er precies moet komen en welke rol iedereen krijgt.

Wilders heeft zelf een voorkeur voor een meerderheidskabinet. Hij deed de oproep: "Ga met elkaar praten. Haal alle ballast van tafel, kijk of je programmatisch overeenstemming hebt en of je vertrouwen in elkaar hebt."

Hij benadrukte dat de PVV zich "stevig maar redelijk" zal opstellen en dat hij bereid is compromissen te sluiten. Op de vraag wat hij zegt over de zorgen van mensen die niet geloven dat hij er voor alle Nederlanders wil zijn, antwoordde de PVV-voorman dat niemand daaraan hoeft te twijfelen: "We gaan niemand het land uit zetten of wat dan ook. We zijn er voor iedereen: christenen, moslims en ongelovigen."

VVD-leider Yesilgöz wil dat er inhoudelijke onderhandelingen beginnen over een "centrumrechts kabinet". De VVD is bereid een kabinet van PVV, NSC en BBB "vanuit de Kamer" mogelijk te maken.

Op de vraag of de VVD echt niet zelf wil meedoen aan het kabinet, zoals ze vrijdag zei, antwoordde ze: "We doen het vanuit de Kamer."

Ook GroenLinks-PvdA-leider Timmermans sprak vandaag met de verkenner. Hij herhaalde dat zijn partij in een coalitie niet zal samenwerken met de PVV. Volgens hem sluit die partij groepen Nederlanders uit en is dat in strijd met de grondwet.

Hij voegde eraan toe dat hij nu niet aan zet is en dat Wilders als leider van de grootste fractie het initiatief moet hebben in de formatie.

Timmermans vindt de coalitie die Wilders' voorkeur heeft "een duidelijke afspiegeling van het verkiezingsresultaat".

Morgen gaat Plasterk verder met zijn besprekingen met de partijleiders. Dan komen Jetten (D66), Van der Plas (BBB), Bontenbal (CDA), Marijnissen (SP), Baudet (FVD) en Ouwehand (PvdD) langs. Volgens de opdracht van de Kamer moet hij volgende week dinsdag klaar zijn. Het is de bedoeling dat er donderdag een Kamerdebat is.

Een 48-jarige schipper is veroordeeld tot vier weken gevangenisstraf voor varen onder invloed. Daarnaast krijgt hij vier weken voorwaardelijke celstraf.

De man voer in februari vorig jaar de Beatrixsluis in Nieuwegein in, met meer dan twee miljoen liter benzine aan boord. Volgens de sluiswachter botste het schip meermalen tegen de sluiswanden en sprak de schipper met dubbele tong. De sluiswachter schakelde daarom de politie in.

De schipper had volgens RTV Utrecht zeven keer meer alcohol genuttigd dan toegestaan. "Hij heeft op een van de belangrijkste vaarwegen in het land een schip gevaren dat geladen was met een enorme hoeveelheid aan benzine. Het is gelukkig goed gegaan met de vracht", zei het Openbaar Ministerie twee weken geleden.

De politie gaat ervan uit dat de brand die begin deze week woedde in het gemeentehuis van Soest is aangestoken. Een woordvoerder zegt dat daar voldoende aanwijzingen voor zijn.

Het vuur dat in de nacht van maandag op dinsdag korte tijd woedde, was snel onder controle. Gisteren was het vermoeden al dat de brand was aangestoken, de politie onderzocht in ieder geval die optie.

Op dit moment worden camerabeelden uit de omgeving bekeken. Getuigen die denken iets gezien te hebben, kunnen zich bij de politie melden. De politie hoopt ook dat mensen met een camera aan huis of een deurbelcamera zich melden.

Er zijn vandaag nog geen tips binnengekomen. Ook over een mogelijk motief voor de brandstichting is nog niets bekend.

De brand in het gemeentehuis heeft tot veel schade geleid. Vooral de balieruimte en de kantoren van burgerzaken zijn getroffen, vertelde burgemeester Metz bij RTV Utrecht.

De afdeling burgerzaken blijft nog een week dicht. "Inwoners die deze week een afspraak hadden gepland, worden gebeld om die te verplaatsen. Bij spoed probeert de gemeente een oplossing te vinden", zegt een woordvoerder van de gemeente.

De gemeente zei eerder al dat er niemand in het gemeentehuis aanwezig was tijdens de brand. Ook zijn er geen paspoorten of andere waardevolle documenten verloren gegaan.

In Amsterdamse panden waarin een toeristenwinkel is gevestigd, mag niet opnieuw zo'n soort winkel komen wanneer de uitbater ermee stopt. Dat volgt uit een uitspraak van de Raad van State, de hoogste bestuursrechter. De RvS boog zich over een plan van de Amsterdamse gemeente om het winkelaanbod in de binnenstad van de hoofdstad diverser te maken.

De gemeente wil al jaren dat er in de binnenstad geen nieuwe toeristenwinkels zoals souvenirshops, minisupermarkten en Nutellawinkels meer bij komen. Volgens de gemeente is dat nodig om de binnenstad leefbaar te houden voor bewoners van Amsterdam.

Om te voorkomen dat het toeristenaanbod verder zou uitbreiden, stelde de gemeenteraad maatregelen in. Zo werd onder meer bepaald dat, wanneer een winkel of aanbieder gericht op toeristen ermee stopt, dat pand niet opnieuw voor zo'n bestemming gebruikt mag worden.

Maar meerdere eigenaren van locaties aan onder meer de Leidsestraat, Kalverstraat en Oudezijds Achterburgwal gingen daarmee niet akkoord. Zij stapten naar de Raad van State en stelden daar dat het bestemmingsplan van de gemeente "de gebruiksmogelijkheden van hun panden beperkte".

Alleen twee eigenaren van panden aan de Molensteeg en de Oudezijds Achterburgwal kregen van de Raad van State gelijk. Zij willen in de twee panden speelautomatenhallen uitbaten en de vergunning daarover loopt nog. Volgens de Raad van State was het daarom voor de gemeente te vroeg om vast te stellen dat het 'toeristische gebruik' van de panden definitief was gestaakt.

"Hiermee ligt dus vast dat er voor een groot aantal adressen in het centrum minder toeristische mogelijkheden zijn", aldus een persrechter van de RvS. De uitspraak van de bestuursrechter is definitief en de eigenaren kunnen deze niet opnieuw aanvechten.

Asielzoekers mogen langer dan 24 weken werken. Dat heeft de hoogste bestuursrechter bepaald naar aanleiding van een zaak die de Nigeriaanse asielzoeker Elvis was gestart met zijn werkgever MPeople, een bureau dat asielzoekers detacheert.

MPeople was naar de rechter gestapt omdat Elvis van het UWV geen nieuwe werkvergunning kreeg. De rechtbank oordeelde dat het UWV bij het verlenen van een werkvergunning niet de eis mag opleggen om maximaal 24 weken per jaar te werken.

De Raad van State concludeert nu dat de Wet arbeid vreemdelingen, die voorschrijft dat asielzoekers niet meer dan 24 van de 52 weken per jaar mogen werken, in strijd is met Europees recht. Het UWV laat weten de uitspraak direct te gaan toepassen. Dat betekent dat de tewerkstellingsvergunning voor duizenden andere asielzoekers wordt aangepast: zij mogen nu in Nederland werken zolang zij hier mogen verblijven.

Met de termijn van 24 weken wilde het kabinet de indruk voorkomen dat voor werkende asielzoekers een permanente verblijfsvergunning in het verschiet lag.

Ook wilde het kabinet voorkomen dat asielzoekers aanspraak kunnen maken op een werkloosheidsuitkering. Volgens het kabinet ontstaat er een ingewikkelde situatie wanneer een asielaanvraag wordt afgewezen terwijl de asielzoeker nog wel recht heeft op een WW-uitkering.

De Raad van State veegt die argumenten nu van tafel. Eerder kwamen onderzoekers die in onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken al tot de conclusie dat de 24-weken eis de belangrijkste belemmering voor asielzoekers voor toetreding tot de arbeidsmarkt was. Slechts 4 procent van de asielzoekers die tussen 2017 en 2021 naar Nederland kwamen, kreeg toestemming om te werken blijkt uit hetzelfde onderzoek.

Duizenden andere asielzoekers

Elvis, die niet met zijn achternaam genoemd wil worden, vluchtte in 2020 uit Nigeria met zijn vriendin, werd opgevangen in het asielzoekerscentrum in Harderwijk en vond werk bij een slachterij in de buurt. Na het verlopen van zijn contract wilde hij aan het werk blijven. Omdat zijn zaak bij de rechter voorlag, had het UWV zijn tewerkstellingsvergunning al verlengd tot maart, hangende het beroep.

Het UWV laat in een reactie weten dat het al rekening hield met deze uitspraak. Daarom was het al met de voorbereiding begonnen om deze uitspraak toe te passen op alle asielzoekers. Concreet betekent dit dat de einddatum van alle tewerkstellingsvergunningen voor asielzoekers is omgezet in een vergunning die geldt zolang zij in Nederland blijven. In totaal gaat het om duizenden vergunningen, zegt het UWV.

MPeople-directeur Van Panhuis noemt de uitspraak historisch. "Ik ben zo opgelucht. Er zit een heel uitgebreide toelichting bij, het vonnis is ook goed gemotiveerd. De minister heeft gezegd dat zij dit ook zal respecteren dus dat betekent dat alle asielzoekers in Nederland nu ook langer dan 24 weken mogen werken."

Van Panhuis zegt dat hij contact heeft met zo'n 40 tot 50 andere werknemers die hij nu kan blij maken. Ook heeft hij gesprekken gehad met tientallen werkgevers die nog niet zijn begonnen met het inhuren van asielzoekers, maar daar wel interesse voor hebben. De eis was voor hen een belangrijke beperking om te investeren in de opleiding van nieuwe werknemers die nog in de asielprocedure zaten. "Als ze net waren ingewerkt, moesten ze al weer weg."

"Aan ons is het nu de taak ook om dit bij zoveel mogelijk werkgevers te melden", zegt Van Panhuis. Hij vindt het vooral belangrijk om te zorgen dat er in de toekomst minder administratieve rompslomp komt kijken bij het inhuren van asielzoekers.

Daarom wil hij over op een meldplicht van werkgevers aan het UWV voor asielzoekers, zoals die nu geldt voor Oekraïners. "De belangrijkste beperking om asielzoekers aan het werk te helpen is nu weggenomen. Laten we dan ook de andere beperkingen opheffen: laten we ervoor zorgen dat asielzoekers een bankrekening kunnen openen zonder BSN-nummer en laten we dan ook zorgen dat ze hun rijbewijs eerder mogen halen. Laten we toewerken naar een onbeperkte toegang tot de arbeidsmarkt."

Demissionair minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip zegt dat er door de uitspraak van de Raad van State duidelijkheid is voor asielzoekers die graag meer willen werken. "Ze leveren een bijdrage aan onze samenleving én leren de taal sneller. Ook werkgevers weten nu waar ze aan toe zijn als ze een asielzoeker in dienst hebben."

Naast de 24-weken-eis noemt het ministerie ook nog andere belemmeringen die gelden voor asielzoekers die willen werken zoals de waardering van buitenlandse diploma's. "Op dit moment worden verschillende mogelijkheden uitgewerkt om belemmeringen te beperken of weg te nemen, zodat een volgend kabinet hierover kan besluiten."

Apneupatiënten kunnen de Dreamstation 2 zonder gevaar gebruiken zolang gebruikers de veiligheidsinstructies van het apparaat opvolgen. Dat laat Philips weten naar aanleiding van een waarschuwing van de Amerikaanse toezichthouder FDA. Bij verkeerd gebruik zou de bevochtiger van het apparaat namelijk te heet kunnen worden.

Een paar honderd Amerikanen met slaapapneu beklaagden zich de afgelopen drie maanden over een rare geur met de Dreamstation 2 Sleep Therapy van Philips. Bij de Amerikaanse toezichthouder FDA kwamen in deze periode ongeveer 270 meldingen binnen.

Dreamstation is bedoeld voor apneupatiënten om te voorkomen dat de ademhaling stopt tijdens het slapen. Volgens de fabrikant van medische apparaten gaan de meldingen over oververhitting van het apparaat.

In een verklaring per mail zegt Philips dat het apparaat wel gewoon gebruikt kan worden, mits de veiligheidsinstructies goed worden opgevolgd. Eerder werd een ander apneuapparaat, de Dreamstation 1, teruggeroepen door Philips. Patiënten hebben gezondheidsklachten overgehouden aan het inademen van losgekomen schuimdeeltjes.

In Nederland zegt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) geen meldingen te hebben ontvangen over problemen met de Dreamstation 2. "Niet van Philips en niet van gebruikers", laat de instantie weten. De IGJ zegt verder contact te houden met Philips.

De Australische premier Anthony Albanese heeft namens de regering excuses aangeboden aan de slachtoffers van het medicijn thalidomide. Gebruik van het medicijn, dat in de jaren vijftig en zestig aan zwangere vrouwen werd voorgeschreven tegen misselijkheid, leidde tot afwijkingen bij kinderen.

Het middel, dat in Nederland bekend is onder de merknaam Softenon, werd in tientallen landen voorgeschreven aan zwangere vrouwen. Het leidde ertoe dat wereldwijd duizenden kinderen werden geboren met onderontwikkelde of ontbrekende ledematen.

Hoeveel mensen in Australië slachtoffer zijn van het middel is niet duidelijk. De overheid heeft na een onderzoek in de Senaat in 2019 een compensatieregeling ingesteld. Daar hebben 146 mensen zich voor gemeld. Er mochten zich geen nieuwe mensen meer aanmelden, maar vandaag is de regeling weer opengesteld.

Albanese sprak vandaag in het Australische parlement zo'n tachtig slachtoffers toe. Hij noemde het toestaan van het middel voor zwangere vrouwen en de gevolgen daarvan "een van de duisterste hoofdstukken in de medische geschiedenis van Australië". "Moeders die in verwachting waren werden zonder hun eigen fout blootgesteld aan een medicijn met verwoestende gevolgen die pas te laat werden ontdekt."

De meeste farmaceutische bedrijven die het middel verkochten hebben inmiddels compensatie aangeboden aan de slachtoffers, maar ook regeringen hebben dat gedaan. Onder meer in België, Zweden en Canada hebben overheden een fonds voor slachtoffers.

In Nederland zijn naar schatting 25 levensvatbare baby's geboren die slachtoffer waren van het medicijn. Vijftien van hen zijn nog in leven, meldt Stichting Nederlandse Softenon Slachtoffers. Zij ontvangen een periodieke vergoeding van de Duitse fabrikant en de Nederlandse overheid betaalt hun premies volksverzekeringen om hen te vrijwaren van heffingen over deze compensatie. In 2012 bood de topman van de fabrikant van thalidomide zijn excuses aan de slachtoffers van het medicijn aan.

Thalidomide is niet beschikbaar op de Nederlandse markt, maar wordt in sommige landen nog wel gebruikt als aanvulling op medicijnen bij de behandeling van multipel myeloom, een kanker van plasmacellen en bij behandeling van lepra. Het middel wordt vrijwel alleen voorgeschreven aan zestigplussers. Mannen die het slikken en een jongere vrouw of vriendin hebben, krijgen het advies een condoom te dragen als zij seks hebben.

Op de website van het Nationaal Archief staat vanaf vandaag een archief online over Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen werkten in nazi-Duitsland. Hierin is het mogelijk om te zoeken op de naam van een dwangarbeider, om bijvoorbeeld te achterhalen waar die verbleef en wat voor werk hij deed.

Het initiatief blijkt populair; tegen het einde van de ochtend waarschuwde het Nationaal Archief dat er problemen zijn met de website vanwege het grote aantal bezoekers.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden naar schatting een half miljoen Nederlanders gedwongen tewerkgesteld in Duitsland in het kader van de Arbeitseinsatz. Vanaf mei 1943 moesten alle mannen tussen de 18 en 35 jaar zich hiervoor melden, maar velen gaven daaraan geen gehoor. Daarom hield de bezetter razzia's, waarbij mannen werden opgepakt om naar Duitsland te worden gestuurd.

Zo'n 27.000 Nederlandse dwangarbeiders kwamen om het leven.

De Nederlandse mannen moesten "de arbeidsplaatsen van Duitse soldaten opvullen", zegt Renée Spierings van het Nationaal Archief. "Mensen werden in de zware industrie, zoals de wapenindustrie, tewerkgesteld, maar het kon ook zomaar bij een lokale bakker zijn."

Voor veel families in Nederland is het belangrijk dat dit stukje geschiedenis nu doorzoekbaar is, zegt Spierings. "Er is ontzettend veel vraag naar deze collectie. De mannen zelf hebben weinig gesproken over dit onderwerp, dus nabestaanden zijn vaak erg op zoek naar hun verhaal."

Vorig jaar maakten we deze video over Theo Wiekeraad. Hij werd opgepakt tijdens de razzia van Rotterdam in november 1944 om te gaan werken in Duitsland:

De informatie over de mannen die gedwongen in Duitsland werkten, is afkomstig van het Rode Kruis. Die organisatie kreeg na de oorlog de taak om informatie over Nederlanders in Duitsland te verzamelen, en vroeg gegevens op bij Duitse gemeenten, ziekenhuizen en werkgevers.

In 2020 droeg het Rode Kruis alle documenten over aan het Nationaal Archief in Den Haag. Met hulp van ruim achthonderd vrijwilligers werden deze in de afgelopen jaren gedigitaliseerd.

Na de digitalisering bleek het archief niet alleen informatie over dwangarbeiders te bevatten, maar ook over andere Nederlanders die tijdens de oorlog in Duitsland verbleven. Voorbeelden zijn Nederlanders die getrouwd waren met een Duitse(r) en Nederlanders die naar Duitsland waren gevlucht.

De informatie in het archief over de Nederlandse dwangarbeiders is heel feitelijk, zegt Spierings. "Waar iemand tewerk was gesteld, soms ook de werkgever en het beroep dat hij uitgeoefend heeft." Persoonlijke verhalen bevat het archief niet.

Bovendien zijn niet alle tewerkgestelden vindbaar in het archief. "Veel informatie over de Arbeitseinsatz is verloren gegaan", zegt Spierings. Daarbij gaat het volgens haar vooral om administratie van werkgevers. "Personeelsdossiers hebben we eigenlijk maar heel weinig. En het is een oud archief, dus helaas niet helemaal compleet."

Toch heeft de digitalisering meer namen van dwangarbeiders opgeleverd dan het Nationaal Archief vooraf had gedacht, zegt Spierings. "De kans is nog steeds groot dat je iemand vindt."

Een sabel van de Indonesische verzetsheld Diponegoro lag ongezien decennialang in Paleis Het Loo. Tot voor kort wist vrijwel niemand dat het wapen in het paleis een bijzonder object is van een man die in Indonesië een legendarische reputatie heeft als strijder tegen de Nederlandse koloniale overheersing.

De verwachting is nu dat Indonesië, dat vorig jaar een grote collectie van roofkunst heeft teruggevraagd, de sabel terug wil.

Nederlandse onderzoekers hebben de herkomst van het wapen vastgesteld, vertellen ze vandaag in NRC. Een brief uit 1956 waarin het wapen te koop werd aangeboden was de aanleiding voor hun zoektocht. Die brief werd geschreven door familieleden van generaal Hendrik Merkus de Kock, de man die Diponegoro in 1830 arresteerde en een einde maakte aan de Java-oorlog. Zijn nazaten boden de sabel destijds als de sabel van Diponegoro te koop aan aan museum Bronbeek, dat gespecialiseerd is in de militaire geschiedenis van Nederland ten tijde van Nederlands-Indië.

De onderzoekers stuitten onlangs op die brief in het archief van museum Bronbeek. "Wij hadden de sabel niet in onze collectie, en waar hij wel was, wisten we niet", zegt onderzoeker Pauljac Verhoeven in het NOS Radio 1 Journaal. "We zijn meteen op zoek gegaan."

Het museum heeft de sabel nooit gekocht; daar was geen geld voor. Maar een sabel die al jaren in Paleis Het Loo ligt en bekendstond als "het wapen van De Kock", blijkt de sabel van Diponegoro te zijn.

De Kock en zijn nazaten droegen het wapen na de verovering jarenlang. "Zoals talloze militairen door de eeuwen heen bewaarde hij het wapen van zijn belangrijkste tegenstander als aandenken aan de overwinning. Het was misschien ook een soort eerbetoon aan Diponegoro", zegt onderzoeker John Klein Nagelvoort.

Het wapen werd in 1974 door de familie van De Kock aan Paleis Het Loo in bruikleen gegeven, en later verkocht. Verhoeven zegt dat niemand de link legde met de sabel van Diponegoro, hoewel de sabel wel in 1956 zo aan Bronbeek was aangeboden.

Dat de oorsprong van de sabel zo lang niet herkend werd, komt mede door het bijzondere uiterlijk van het wapen. De Indonesische sabel is na verovering omgebouwd tot een Nederlands marinesabel. "Je ziet er niet aan af dat het een Indonesisch sabel is, dat zie je pas als je hem uit de schede haalt", zegt Verhoeven.

Verhoeven denkt dat de kans groot is dat Indonesië de sabel gaat terugvragen. "Diponegoro is uitgeroepen tot nationale held, een soort Willem van Oranje in Indonesië. In zijn wapens zit voor veel Indonesiërs de ziel - de pusaka - van Diponegoro."

Paleis Het Loo heeft voor de bekendmaking van de herontdekking de ambassade van Indonesië ingelicht, laat het paleis weten aan NOS. Indonesië heeft nog niet gereageerd.

Op de klimaattop in Dubai worden 70.000 deelnemers verwacht. Het gastland laat zich erop voorstaan dat het twee weken durende evenement 's werelds grootste klimaattop ooit is.

Dat klinkt als goed nieuws, maar is het niet, zeggen experts tegen de NOS. Het is goed dat er veel aandacht is voor het klimaat, maar de uitdijende complexiteit van de onderhandelingen wordt een remmende factor, zegt Richard Klein van het Stockholm Environment Institute.

70.000 bezoekers is onnodig, onhoudbaar en contraproductief, zegt ook Luis Gomez-Echeverri. Hij werkte ruim dertig jaar aan internationale klimaatsamenwerking voor het VN-klimaatverdrag en het International Institute for Applied Systems Analysis. Toen Gomez-Echeverri het verwachte aantal deelnemers hoorde, besloot hij zelf niet te gaan.

Al die mensen komen niet alleen vanwege de steeds complexere agenda, maar ook vanwege de explosie aan 'side-events', allerlei bijeenkomsten die losstaan van de onderhandelingen. Bedrijven staan te dringen om te laten zien hoe groen ze zijn, en landen tuigen steeds imposantere paviljoens op om uit te dragen dat zij in elk geval géén onderdeel zijn van het probleem.

"Als er niet dringend radicale hervormingen worden doorgevoerd in de VN-klimaatonderhandelingen, zullen veel mensen zich afkeren", zegt Gomez-Echeverri. "Ze zullen afhaken uit protest, of uit schaamte, zoals ik dit jaar doe."

"Maak de klimaattoppen weer saai", verzucht Klein. Hij verwijst naar een andere VN-afspraak, bedoeld om de ozonlaag te beschermen. Eind jaren 80 dreigde een zeer ernstige ozoncrisis, die effectief is aangepakt op VN-niveau.

Ook vanuit dit Montreal-protocol worden nog elk jaar toppen gehouden. "Daar kwamen eerder deze maand in Nairobi 600 mensen op af", vertelt Klein. "Die hebben in een week tijd de nodige besluiten genomen en gingen weer verder. Heb je er iets over gezien in het nieuws?"

Kleins conclusie: "600 mensen is blijkbaar genoeg." Het probleem is niet vergelijkbaar, maar de wetmatigheid wel: met een kleine groep mensen kun je effectief zaken doen.

De vervolgonderhandelingen over het Parijsakkoord uit 2015, zoals dit jaar in Dubai, worden juist elk jaar complexer. Oude toezeggingen voor financiële klimaathulp zijn niet nagekomen, en ook niet toereikend.

Parallel wordt een nieuw fonds opgetuigd voor schadecompensatie. Wie betaalt en wie ontvangt? De dertig jaar oude indeling tussen rijke en arme landen is aan herziening toe, maar dat is niet in ieders belang.

Vervolgens wordt alles ruilhandel. Gebrek aan voortgang op het ene dossier blokkeert vaak ook alle andere. Om verder te komen, gaan sommige landen maar onderling afspraken maken.

Eigenlijk voert het allemaal terug op een ontwerpfout uit 1995, zegt Klein, van de eerste klimaattop (COP1) in Berlijn. Daar werd voorgesteld om bij meerderheid te beslissen. Maar met die spelregel moest wel iedereen instemmen - en dat lukte niet, in 1995. Sindsdien moeten 198 landen het bij alle klimaattoppen eens worden over elke punt en komma. Als één land niet verder wil, houdt dat de hele boel op.

Door de wildgroei aan onderhandelingslijnen ontstaat ook een verschil tussen 'procedurele progressie' en daadwerkelijke klimaatwinst, waarschuwt Klein. Voor landen die voortgang willen tegenhouden, wordt het makkelijker om zich verdekt op te stellen en juist een klein beetje mee te werken, zolang dat niet leidt tot concrete verplichtingen.

Ook retoriek kan de voortgang hinderen. Zo blijkt de veelgehoorde oproep tot 'klimaatrechtvaardigheid' voor veel mensen een verschillende betekenis te hebben, ook in de onderhandelingszalen.

Waar westerse landen Saudi-Arabië vragen mee te betalen aan klimaathulp voor arme landen, claimt de rijke oliestaat zelf slachtoffer te worden van klimaatbeleid, en recht te hebben op financiële compensatie als de wereld minder olie gaat verbruiken.

Hoe kan het beter? Benito Mueller, hoogleraar aan de universiteit van Oxford, en al vele jaren adviseur voor armere landen, opperde vorig jaar de klimaattoppen voortaan altijd in Bonn te houden, waar het secretariaat is van het VN-Klimaatverdrag,

Daar passen sowieso maar maximaal 5000 deelnemers, voegt Gomez-Echeverri toe. Voor wie behoefte heeft aan een rondtrekkend circus, kan daarnaast een 'climate action week' worden georganiseerd, stelt Mueller voor.

Ook voormalig VN-medewerker Rachel Kyte denkt dat grote conferenties niet langer nodig zijn. "We zitten nu op 'peak pledge'" - de spelregels zijn afgesproken en de belangrijkste toezeggingen gedaan. Nu draait het om de uitvoering: "De toppen zouden kleiner moeten zijn, en het werk moet het hele jaar doorgaan", zegt Kyte.

Christiana Figueres, die leiding gaf aan de VN-onderhandelingen ten tijde van het Parijsakkoord, stelt voor vast te houden aan toppen van twee weken, maar ze thematisch op te splitsen. In de eerste week zouden landen hun progressie moeten rapporteren, met week twee voor het afspreken van vervolgstappen.

Met maar liefst 70.000 deelnemers wordt de klimaattop in Dubai de grootste ooit. Ook de agenda van de toppen wordt steeds complexer. En dat werkt remmend op de voortgang, zeggen experts tegen de NOS.

Diezelfde experts pleiten voor een afgeslankte versie van de onderhandelingen. Maar er is nog een probleem, voegen ze daaraan toe: een van de belangrijkste onderwerpen staat juist niet op die agenda.

Het afslanken van de klimaattoppen vraagt om het stellen van nieuwe prioriteiten, zegt onderzoeker Pieter Pauw van de Technische Universiteit Eindhoven. Die prioriteit ligt volgens de financieringsexpert bij een onbekende, maar belangrijke afspraak uit het Parijsakkoord: artikel 2.1c.

Die gaat over 'het ombuigen van vervuilende geldstromen' en is een van de drie hoofddoelen van het klimaatakkoord uit 2015. Pauw noemt het een revolutionaire afspraak die "heel snel, heel veel impact kan hebben".

Die impact overstijgt bovendien het klimaatprobleem, zegt oudgediende van het VN-klimaatverdrag Luis Gomez-Echeverri. "Voor het eerst werden klimaat en duurzame ontwikkeling onderling verbonden. Ik was verheugd, in 2015." Maar in tegenstelling tot tal van andere onderwerpen staat de geldstroomafspraak sinds Parijs niet op de agenda van de toppen.

Daarmee loopt de wereld een buitenboordmotor voor het klimaatbeleid mis. Als niet langer geïnvesteerd wordt in kolencentrales en verbrandingsmotoren, zal de uitstoot van broeikasgassen een stuk eenvoudiger dalen.

Bovendien komt er dan ook zeer veel geld beschikbaar om te investeren in bijvoorbeeld duurzame energie - ook in arme landen. "Het ombuigen van geldstromen kan op wereldschaal veel meer effect hebben dan de 100 miljard aan klimaathulp waar het nu steeds over gaat", zegt Pauw.

Hoe krijgen we deze cruciale Parijsafspraak dan in praktijk? Regulering van centrale banken is een stap, zeggen de experts. Liefst gezamenlijk, en dus besproken op klimaattoppen.

Een handvol landen roept concreet op om in Dubai onderhandelingen te starten over het vooralsnog genegeerde Parijsdoel. Nieuw-Zeeland is een actieve pleitbezorger, en krijgt steun van bijvoorbeeld Zwitserland, Zuid-Korea, Mexico en de EU.

Er wordt dit jaar dus wel een poging gedaan om de geldstromen op de agenda te krijgen, vertelt Richard Klein van het Stockholm Environment Institute. Maar de expert acht de kans groot dat dit nog voor de harde onderhandelingen beginnen weer zal worden verwijderd.

De weerstand komt van een groep ontwikkelingslanden onder leiding van Egypte en Pakistan. Zij zijn bang dat het financieringsmechanisme zo belangrijk wordt, dat het ten koste zal gaan van de eerdere toezeggingen voor directe klimaathulp. Zo vragen ook voorstellen om het proces te hervormen eerst dat alle huidige openstaande eindjes worden opgelost.

De uitkomst van die agendastrijd is in Dubai een dag voor de officiële opening nog niet bekend. In het ergste geval gaat zulk gesteggel nog de hele top door. Dat gebeurde vorig jaar tijdens de rommelige en moeizame klimaattop in Egypte. Toen werd er overdag onderhandeld over de inhoud, en 's nachts over de agenda.

"Als het dan toch lukt het onderwerp op de agenda te krijgen, is het de vraag tegen welke prijs", zegt Klein. "Wat willen andere landen dan ook op de agenda hebben?" Zo is op de klimaattoppen alles ruilhandel - zelfs de agenda zelf.

Gomez-Echeverri kijkt maar vast voorbij de klimaattop. "Dit is niet een onderwerp waarover alleen binnen de VN moet worden onderhandeld, maar ook in de financiële wereld zelf." Maar het valt te betwijfelen of banken en pensioenfondsen vrijwillig zullen verduurzamen, zonder daar wereldwijd politiek toe te zijn aangespoord.

Deelscooters van het bedrijf Check zijn vanaf vandaag uitgerust met middelen om rijden onder invloed tegen te gaan. Gebruikers die in het weekend 's nachts een deelscooter willen pakken, moeten eerst verplicht een tutorial krijgen over de gevolgen van rijden met een slok op.

Ook kunnen gebruikers via de app een tijdelijk alcoholslot instellen, bijvoorbeeld aan het begin van een avondje stappen. Het huren van een scooter is dan niet meer mogelijk.

Wanneer gebruikers de app zelf hebben geblokkeerd en vervolgens toch gebruik willen maken van een deelscooter krijgen ze eerst informatie te zien over het belang van nuchter rijden.

Check heeft ongeveer 5000 deelscooters in Nederland. Volgens AT5 zijn er alleen al in Amsterdam zo'n 385 scooters van Check beschikbaar. Het totale aantal deelscooters in Amsterdam wordt binnenkort uitgebreid naar 1200.

"Jongeren hebben niet altijd de intentie om na een avondje stappen onder invloed te gaan rijden, maar door een combinatie van impulsiviteit en het effect van alcohol kan deze intentie vervagen", zegt Saar Hadders, gedragsonderzoeker bij TeamAlert, over het alcoholslot.

Uit onderzoek van TeamAlert, een organisatie die zich inzet voor de verkeersveiligheid van jongeren, blijkt dat meer dan een kwart van de deelscootergebruikers tot 24 jaar weleens onder invloed op een deelscooter stapt. Naar aanleiding van het onderzoek riep TeamAlert gemeenten en deelscooteraanbieders op om na te denken over oplossingen.

Het Openbaar Ministerie (OM) zei begin dit jaar steeds vaker bestuurders van deelscooters op zitting tegen te komen die zijn gepakt met te veel drank op. Zij riskeren een boete, het kwijtraken van het rijbewijs of zelfs een gevangenisstraf.

Eerder plaatste het bedrijf Bolt al een ander soort 'alcoholslot' op elektrische fietsen. Wie een fiets in het weekend wil huren, moet eerst een test doen waarmee het reactievermogen wordt gemeten.

De Zweedse streamingdienst Viaplay heeft andermaal de publicatie van de kwartaalcijfers uitgesteld. Die zouden vanmiddag na sluiting van de beurs van Stockholm gepubliceerd worden, maar dat wordt een dag later. Viaplay zegt dat tot uitstel besloten is "om de gesprekken met haar grootste aandeelhouders, schuldverstrekkers en obligatiehouders over de mogelijke herkapitalisatie van de groep voort te zetten".

Het is de tweede keer dat de publicatie van de derdekwartaalcijfers wordt uitgesteld. Een maand geleden, op 24 oktober, werden de cijfers ook uitgesteld, volgens Viaplay omdat er belangrijke gesprekken gaande waren met de grootste aandeelhouders en financiers over de financiële situatie en toekomst van het streamingsbedrijf. Gezien het nieuwe uitstel hebben die gesprekken nog niet geleid tot duidelijkheid.

Het bedrijf kampt met financiële en strategische problemen. Het worstelt met dure sportrechten, inflatie en energiekosten en teruglopende abonnementen.

Deze zomer kondigde Viaplay aan zich uit een aantal landen terug te trekken. In Nederland blijft Viaplay wel actief, de streamingsdienst zendt in Nederland onder meer voetbalwedstrijden uit de Engelse Premier Leaque uit en de Formule 1 uit. Dat laatste is voorlopig gestopt, omdat het seizoen voorbij is. Na zondag zegden daarom veel mensen hun abonnement op.

Viaplay heeft ook een aantal producties stopgezet en het personeelsbestand met 30 procent ingekrompen. Ook zei het bedrijf dat er gepraat werd over de verkoop van activiteiten. Eerder zei Viaplay te overwegen een koper te zoeken voor het hele bedrijf.

De beurskoers van Viaplay is ondertussen gekelderd, met 90 procent in zes maanden.

Na een maandenlange discussie over de asielstroom en na dagen van crisisoverleg viel deze zomer het vierde kabinet-Rutte op migratie. Het moest strenger en harder, vond de VVD, die er met D66, ChristenUnie en CDA niet uitkwam, ook al waren ze volgens die partijen een heel eind. Met de PVV als grote winnaar van de verkiezingen vindt een deel van de VVD-leden dat de partij nu eindelijk waar kan maken wat ze al die tijd al wil: een strenger migratiebeleid.

Maar anderen zien regeren met de PVV niet zitten. Dat is een no-go en zou voor sommigen zelfs het einde van het lidmaatschap betekenen.

Lang niet alle VVD'ers zijn het met partijleider Yesilgöz eens die vrijdagochtend zei dat de VVD niet in een kabinet gaat zitten. Met het grote zetelverlies past ons na al die jaren aan de macht geen kabinetsdeelname, betoogde Yesilgöz. Wel zal de partij een centrumrechts kabinet steunen als een soort gedoogpartner. Vanavond mag de opvolger van Rutte op een ingelaste partijbijeenkomst in Utrecht die opstelling uitleggen en verdedigen.

Een kabinet over rechts is op basis van de verkiezingsuitslag de meest voor de hand liggende optie. PVV, VVD, NSC en BBB hebben samen een riante meerderheid van 88 zetels. En de leider van de grootste partij, Geert Wilders, heeft een voorkeur voor een rechtse meerderheidscoalitie. VVD'ers die voor kabinetsdeelname zijn, wijzen ook op peilingen zoals bij EenVandaag, waaruit blijkt dat 84 procent van de VVD-achterban het 'acceptabel' vindt als de partij in een kabinet van premier Wilders stapt.

Een club VVD'ers met de naam Klassiek Liberaal, die al zeer ontevreden was over de samenwerking met D66, wil dat de partij mee gaat regeren. "Als er één moment is waarop je als VVD je verkiezingsprogramma kunt realiseren met partijen die er net zo over denken, dan is het nu", zei de Barendrechtse VVD-voorzitter Leon van Noort dit weekend tegen Nieuwsuur. Hij hoort dit geluid bij veel VVD'ers.

Ook de partijprominenten Halbe Zijlstra en Hans Hoogervorst vinden dat Yesilgöz de VVD-blokkade op kabinetsdeelname moet opheffen en met de PVV moet gaan formeren. In een ingezonden brief in De Telegraaf schreven ze dat de VVD met haar bestuurservaring het land voor chaos moet behoeden.

Andere VVD-prominenten denken er anders over. In het programma Sven op 1 zei Ed Nijpels tegen samenwerking met de PVV te zijn, ook in een gedoogconstructie. Volgens hem valt er "geen goed compromis te sluiten, en staat het verkiezingsprogramma van de PVV haaks op het verkiezingsprogramma van de VVD". Johan Remkes steunt Yesilgöz' boodschap niet mee te doen, en ook Rutte liet weten de lijn van Yesilgöz te steunen.

De kiezer heeft tegen de VVD gezegd: sla een rondje over, zei Yesilgöz vrijdag. Aan haar de moeilijke taak om vanavond aan de leden uit te leggen wat dat in de praktijk betekent.