NOS Nieuws - Algemeen

Een groep betogers heeft vanochtend om 10.00 uur Surinaamse tijd bij het Onafhankelijkheidsplein in de hoofdstad Paramaribo gedemonstreerd. Op die plek liep ruim een maand geleden een protest tegen de regering volledig uit de hand.

Het parlementsgebouw werd toen bestormd en in de binnenstad waren plunderingen. Deze keer verliep het protest aanzienlijk rustiger, met ruim honderd demonstranten en geen geweldsincidenten.

De betoging vanochtend draaide om de Surinaamse kieswet. In augustus bleek dat die in strijd was met de grondwet en internationale verdragen, zoals de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Het kabinet wil uiterlijk dit jaar met een nieuwe kieswet te komen, volgens de demonstranten veel te laat.

Het zijn de eerste protesten sinds 17 februari, toen betogers het aftreden van president Santokhi eisten. Die dag waren er duizenden mensen aanwezig op het Onafhankelijkheidsplein. Bij de bestorming van de Nationale Assemblee werden tientallen mensen gearresteerd.

Vervolgens werden verschillende winkels in Paramaribo geplunderd. Het winkelcentrum Times Mall in het centrum van de stad ondervond veel schade. De etalage van een schoenenwinkel werd met vuurwapens kapotgeschoten, waarna mensen via de zaak het winkelcentrum betraden. Verschillende winkels werden leeggeroofd.

Uit angst voor plunderingen bleven veel winkels in de binnenstad van Paramaribo vandaag gesloten. Ook was het Onafhankelijkheidsplein, met het presidentieel paleis en het parlementsgebouw, volledig afgezet met dranghekken en beveiligd door politie en militairen.

"Het leven wordt steeds moeilijker", zegt een van de initiatiefnemers van het protest, Marge Getrouw, door een megafoon middenin de menigte. Op haar hemd staat de vlag van Suriname.

"Wij kunnen misschien nog ademen, er zijn landgenoten die dat niet meer kunnen." Ze noemt de problemen in de zorgsector als voorbeeld. "Het Diakonessenhuis moet twee operatiekamers sluiten door gebrek aan personeel."

Ook zij is het geweld van vorige maand niet vergeten. "Als u bent gekomen om te ondermijnen, voor geweld en uitdagingen, dan hoort u hier niet thuis", zegt ze tegen de menigte als bij enkelen de gemoederen hoog oplopen.

Ook andere demonstranten leggen uit waarom ze vandaag actievoeren:

Suriname verkeert niet alleen in een politieke crisis, maar verkeert ook al jaren in een economisch dal. Het gemiddelde inflatiecijfer was 52,4 procent in 2022 en het jaar ervoor 59,1 procent. Om het land uit de noodsituatie te helpen trof president Santokhi een regeling met het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

"De lijst van problemen in Suriname is heel erg lang", zegt initiatiefnemer van het protest, Maisha Neus. "Sinds de vorige protesten is er niks veranderd. De brandstofprijzen gaan nog steeds omhoog, net zoals de wisselkoers."

Vier protestleiders, onder wie Getrouw, boden vanochtend een concept voor een nieuwe kieswet aan aan parlementsvoorzitter Marinus Bee.

Het one person one vote-principe is in het gedrang doordat in minder dichtbevolkte regio's minder stemmen nodig waren voor een zetel. Zo waren er in één district duizend stemmen nodig voor een zetel en in andere 13.000.

Na zo'n twee uur werd de demonstratie beëindigd door de protestleiders om rellen te vermijden. Op dat moment waren er zo'n 150 mensen aanwezig.

President Santokhi toonde zich aangedaan na de protesten van 17 februari. " Suriname verdient dit niet, niemand heeft hier voordeel aan," zei hij.

De regering besloot om te gaan praten met verschillende lagen van de bevolking. Voor deze Nationale Dialoogsessies zijn de afgelopen weken al verschillende voorgesprekken geweest.

Stichting Donorkind en een moeder beginnen een rechtszaak om een zaaddonor te dwingen om te stoppen met doneren. Het is voor zover bekend de eerste zaak tegen een "massadonor" van sperma. Maandag wordt naar alle waarschijnlijkheid duidelijk wanneer het kort geding in Den Haag dient.

De zaak draait om een man van 41 die in Nederland en daarbuiten zijn zaad levert aan klinieken of rechtstreeks aan vrouwen met een kinderwens. De eisers willen dat hij daar onmiddellijk mee stopt en dat zijn sperma niet meer wordt gebruikt bij toekomstige inseminaties.

In Nederland is anoniem doneren sinds 2004 verboden en mogen er maximaal 25 kinderen voortkomen uit het zaad van een donor, om te voorkomen dat halfbroers- en zussen ongewis relaties met elkaar aangaan, met een groter risico op erfelijke afwijkingen bij hun eigen kinderen.

Sindsdien worden namen van donoren geregistreerd, zodat kinderen later op zoek kunnen gaan naar hun biologische vader. Ze krijgen die gegevens overigens pas als ze zestien zijn.

"Het is niet alleen biologisch gevaarlijk als bloedverwanten zonder dat van elkaar te weten een relatie krijgen", zegt voorzitter Ties van der Meer van Stichting Donorkind, zelf kind van een anonieme zaaddonor. "Er is ook het mentale aspect: je zal als kind maar honderden halfbroers en halfzussen hebben. Daar kun je nooit gezond contact mee krijgen."

In 2017 waarschuwde de beroepsvereniging van gynaecologen zeker tien Nederlandse klinieken dat met zaad van de donor al 102 kinderen waren verwekt. Na aandacht in de media meldden zich steeds meer vrouwen die via internet met de man in contact waren gekomen.

Hij zou tegen wensouders hebben gelogen door te zeggen dat hij dit niet vaak deed en zijn zaad is ook veel gebruikt in buitenlandse klinieken.

Waarschijnlijk zijn er wereldwijd honderden kinderen met het zaad van de man verwekt. Of hij dat deed om financiële redenen of een ander motief had, is niet bekend.

In zijn advertentie op een ontmoetingsplatform had de donor toegezegd maximaal 25 donorkinderen te zullen verwekken. Om die reden koos moeder Eva hem in 2018 als donor. "Als ik had geweten dat hij al meer dan honderd kinderen had verwekt, had ik nooit voor deze donor gekozen", stelt ze.

"Als ik nadenk over de gevolgen die dit kan hebben voor mijn kind krijg ik een naar onderbuikgevoel en word ik onzeker over zijn toekomst: hoeveel kinderen komen er nog bij? In gesprekken met de donor is door veel moeders aangegeven dat hij moet stoppen, maar niets helpt. Naar de rechter stappen is de enige mogelijkheid om mijn kind te beschermen."

"Wij komen nu in actie tegen deze man omdat nationale overheden niets doen. Via internet heeft hij al een wereldwijd bereik en omdat hij zaken doet met grote, internationaal werkende spermabanken al helemaal", zegt voorzitter Van der Meer.

Volgens advocaat Mark de Hek handelt de donor onrechtmatig: "Deze handelwijze is gevaarlijk voor het mentale welzijn en de gezondheid van donorkinderen. Door zijn voortplantingsdrang de voorkeur te geven, handelt de donor onrechtmatig. Daarnaast schendt hij de overeenkomsten met de klinieken en met de wensouders, want zij vertrouwden op zijn toezegging dat hij maximaal 25 kinderen zou verwekken."

De NOS heeft via sociale media contact gezocht met de donor in kwestie, maar hij heeft niet gereageerd.

Bij de eerste grote natuurbrand dit jaar in Spanje is al bijna 40 vierkante kilometer natuur in de as gelegd. Ongeveer 1500 mensen hebben hun huis moeten verlaten in verband met de branden ten noordwesten van Valencia.

"De branden die we nu zien, helemaal zo vroeg in het jaar, zijn opnieuw bewijs van de klimaatnoodtoestand waarmee de mensheid te maken heeft. Die raakt in het bijzonder landen als het onze", reageerde de Spaanse premier Sánchez, ook verwijzend naar het feit dat het bosbrandenseizoen eigenlijk nog niet begonnen is.

Honderden mensen zijn inmiddels geëvacueerd vanwege de bosbrand:

De brand brak gisteren uit. Ruim 500 brandweerlieden en achttien blusvliegtuigen en -helikopters proberen het vuur dag en nacht onder controle te krijgen. Dat lijkt redelijk te lukken, maar de brandweer vreest dat de harde wind en de "praktisch zomerse temperaturen" de vlammen snel weer kunnen doen oplaaien.

Spanje kampt met langdurige droogte en er valt al drie jaar minder neerslag dan normaal in grote delen van het land. De Spaanse minister van Ecologische Transitie, Ribera, waarschuwde eerder al dat er vaker branden zullen voorkomen buiten het bosbrandenseizoen. "De zomer wordt langer en komt eerder, en de aanwezigheid van water in de bodem neemt helaas af, wat ons kwetsbaarder maakt", zei ze toen.

Vorig jaar had het land te maken met 493 bosbranden, meer dan er ooit geteld werden. Volgens het Europese bosbrandinformatiesysteem EFFIS werd een oppervlakte van meer dan 3000 vierkante kilometer verwoest. In heel Europa ging 7850 vierkante kilometer in vlammen op.

Pensioenfonds ABP gaat 8000 gedupeerde deelnemers compenseren. Die kregen in 2020 in één keer een groot bedrag uitgekeerd, omdat ze in de jaren daarvoor recht hadden op een arbeidsongeschiktheidspensioen, maar dat niet hadden gekregen.

Maar doordat ze dat achterstallige pensioengeld in één keer kregen, moesten ze meer inkomstenbelasting betalen dan als ze het over meerdere jaren hadden gekregen.

Ook werden mensen door dat hoge inkomen in 2020 gekort op bijvoorbeeld de zorgtoeslag. ABP-bestuursvoorzitter Harmen van Wijnen zei bij consumentenprogramma Max Meldpunt mensen hiervoor te gaan compenseren.

Mensen met een WIA-uitkering kunnen bij het ABP een aanvulling daarop krijgen, maar die moeten ze eigenlijk zelf aanvragen. Dat is dan een arbeidsongeschiktheidspensioen.

Na een informatiecampagne van het ABP in 2019 bleek dat 8000 mensen daar vaak al jarenlang recht op hadden zonder het te krijgen. Het ABP betaalde dat geld dus alsnog uit, met ook negatieve gevolgen.

Er werd in totaal zo'n 100 miljoen euro uitgekeerd aan achterstallig pensioen. MAX-Ombudsman Rogier de Haan denkt dat ABP nu zo'n 20 miljoen euro kwijt zal zijn aan deze compensatie.

Harmen van Wijnen van het ABP deed nog geen uitspraken over hoe groot het bedrag zal zijn. Vergeleken bij de 459 miljard euro aan belegd vermogen die het ABP beheert zijn enkele tientallen miljoenen euro's dus geen groot bedrag voor het grootste pensioenfonds van Nederland.

Een 15-jarige jongen uit Woensdrecht is veroordeeld tot 41 dagen jeugddetentie voor het voorbereiden van een terroristische aanslag. Ook krijgt hij een proeftijd van 2 jaar.

Volgens de rechtbank wilde hij een aanslag plegen op een moskee of synagoge in Bergen op Zoom. Daarnaast zou hij asielzoekerscentra op het oog hebben gehad.

De jongen zou de plannen tussen oktober 2021 en oktober 2022 hebben beraamd en keek onder meer instructievideo's over hoe bommen gemaakt kunnen worden, schrijft Omroep Brabant. Ook maakte hij met een 3D-printer onderdelen van een vuurwapen.

Behalve jeugddetentie krijgt de jongen een werkstraf van 60 uur.

De shovelbestuurder die bij het boerenprotest van 11 maart door een politieafzetting reed in het Zuiderpark in Den Haag, is veroordeeld tot vier weken cel voor het mishandelen van agenten. Ook moet hij een boete van 400 euro betalen.

Bovendien moet de 60-jarige Johan R. uit Geesteren de gemeente Den Haag een bedrag van 2800 euro betalen voor de vernieling van het hek en de schade aan het grasveld in het park.

De demonstrant sloeg de agenten tijdens het protest met gebalde vuist toen ze hem vroegen mee te lopen. Volgens R. gebruikte de politie juist excessief geweld bij zijn aanhouding en ondervindt hij daar nog dagelijks "zware en fysieke schade" van.

Volgens de rechtbank heeft R. die verwondingen volledig aan zichzelf te wijten, al draagt het wel bij aan een lagere straf, schrijft RTV Oost.

De zaak van de man kwam vorige week vrijdag al voor, maar werd uitgesteld omdat R. de rechtbank wraakte. Aan het begin van de zitting vroeg hij de rechter zich te identificeren, maar die weigerde dat. R. wraakte toen de rechtbank, waarop de zitting werd geschorst. Zijn wrakingsverzoek werd uiteindelijk afgewezen.

Van de vier weken cel zijn er twee voorwaardelijk. Omdat R. al twee weken in voorarrest zat, is hij meteen vrijgelaten.

Paul Rusesabagina, die in 1994 als hotelmanager meer dan 1200 levens redde tijdens de volkerenmoord in Rwanda, wordt na ruim tweeënhalf jaar in de gevangenis morgen vrijgelaten. Dat heeft de Rwandese regering bekendgemaakt. Hij werd in 2021 schuldig bevonden aan terrorisme, maar zijn arrestatie en veroordeling zijn internationaal breed veroordeeld. Volgens critici van de Rwandese regering is hij zelfs ontvoerd.

De inmiddels 68-jarige was in 1994 manager van Hotel des Mille in Kigali toen gewelddadige Hutu-milities moordend door het land trokken. In enkele maanden tijd werden honderdduizenden Tutsi's en gematigde Hutu's om het leven gebracht. Rusesabagina gaf honderden vluchtelingen onderdak in het hotel, waardoor uiteindelijk 1268 mensen zijn gered.

Zijn verhaal werd tien jaar na de genocide verfilmd in de voor meerdere Oscars genomineerde film Hotel Rwanda. In 2005 kreeg Rusesabagina uit handen van toenmalig president Bush de Amerikaanse presidentiële vrijheidsmedaille. Hij woonde in de jaren erna afwisselend in België en de Verenigde Staten, waar hij zich ontwikkelde tot een fel criticus van het regime van de Rwandese president Kagame.

In 2017 richtte de oud-hotelmanager de beweging MRCD op, waarmee hij op afstand oppositie voerde tegen Kagame. Die beweging heeft ook een gewapende tak, het National Liberation Front, die terroristische aanslagen pleegde in Rwanda. Justitie houdt hem daarvoor verantwoordelijk, al ontkent hij zelf enige betrokkenheid.

Ruim tweeënhalf jaar geleden werd Rusesabagina opgepakt op verdenking van onder meer terrorisme, al claimen critici van Kagame dat hij erin is geluisd. De regeringscriticus zou zijn gevraagd om in Burundi een lezing te geven. Zijn vliegtuig landde echter nooit in het buurland van Rwanda, maar in de Rwandese hoofdstad Kigali, waar hij direct werd aangehouden. In 2021 werd hij veroordeeld.

Een woordvoerder van Kagame benadrukt dat Rusesabagina's vrijlating nu alleen wordt aangekondigd omdat Rwanda en de VS de wens hebben om de gespannen betrekkingen te verbeteren. Hoewel hij zijn straf niet meer hoeft uit te zitten, verandert Rusesabagina's vrijlating volgens het kantoor van de president niets aan zijn veroordeling. Hij gaat morgen eerst naar Doha, in Qatar, waar zijn familie zich bij hem voegt. Daarna vliegt hij naar de VS.

Naast de Hotel Rwanda-protagonist worden overigens negentien anderen vrijgelaten. Zij zouden voor vergelijkbare misdrijven zijn veroordeeld.

Een internist van het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam is door het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg uit zijn ambt gezet. De 54-jarige man maakte zich in 2021 bij drie coassistenten schuldig aan seksueel grensoverschrijdend gedrag.

De internist vroeg de vrouwen zich tijdens een echografie-oefening tot op hun onderbroek uit te kleden, en betastte hen in de schaamstreek. Ook moesten de slachtoffers hun benen spreiden en werd hun ondergoed opzij geschoven. De man zou van de betasting beelden hebben gemaakt, schrijft Rijnmond.

In zijn verweer zei hij dat aanraking bij echografie-onderwijs noodzakelijk is, de video-app gebruikte hij om de tijd bij te houden omdat de klok in de zaal kapot was.

Het college werd niet overtuigd door het verweer van de man: "Voor een dergelijk onderzoek was het aanraken van de schaamstreek en het verschuiven van het ondergoed niet nodig. Hetzelfde geldt voor de specifieke lichaamshoudingen die de coassistenten van de internist moesten aannemen", aldus het college. Twee mannelijke coassistenten die dezelfde les van de man op een andere dag kregen, konden bovendien hun kleren aanhouden.

Het college noemt de manier waarop de internist heeft gehandeld "onbegrijpelijk" en "onaanvaardbaar" en vindt dat hij het vertrouwen van de klaagsters heeft misbruikt en beschaamd.

De internist is sinds de eerste melding van het grensoverschrijdende gedrag niet meer in dienst bij het ziekenhuis, schrijft het Maasstad Ziekenhuis.

Een tbs'er die begin januari tijdens begeleid verlof in Groningen ontsnapte, is weer terecht. Dat meldt RTV Noord.

Tijdens het verlof op 10 januari vroeg de man in de stad aan zijn begeleider of hij even gebruik mocht maken van het toilet, waarna hij de benen nam. Het is niet bekend of hij is aangehouden of zichzelf heeft gemeld bij de politie of de Dr. S. van Mesdag in Groningen, de kliniek waar hij wordt behandeld.

Onderzoek moet uitwijzen of de man tijdens zijn ontsnapping strafbare feiten heeft gepleegd: "Deze man heeft na zijn aanhouding enkele dagen op het politiebureau gezeten en is daarna weer teruggebracht naar de kliniek", zegt een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid tegen de regionale omroep. Ontsnappen zelf is overigens niet strafbaar.

De kliniek onderzoekt of de veiligheidsmaatregelen rond de man opgeschroefd moeten worden: "We kijken naar de persoonlijke situatie van de tbs'er en bepalen dan of we extra maatregelen nemen na een ontsnapping."

Nog voordat aspirant-studenten uit het Caribisch deel van het Koninkrijk naar Nederland komen, kunnen ze een burgerservicenummer (BSN) krijgen. Dat is vanmiddag besloten door de ministerraad. Voorheen kregen ze pas een BSN als ze in Nederland waren geland en zich inschreven bij een gemeente. Daardoor konden ze bijvoorbeeld pas na aankomst een bankrekening openen en moeilijker aan een kamer komen.

Dit besluit helpt de Caribische studenten met het vooraf regelen van allerlei praktische zaken, licht staatssecretaris Van Huffelen voor Koninkrijksrelaties en Digitale Zaken de wijziging toe. "Voor veel studenten is de stap naar Nederland al best groot: je gaat het huis uit, je moet je eigen huisvesting regelen, je krijgt nieuwe vrienden, er is een heel nieuw klimaat. Dat maakt het soms best lastig om een goeie start te maken met de studie."

Als deze studenten studiefinanciering aanvragen bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), krijgen ze in de toekomst ook meteen een BSN, waarmee ze een DigiD kunnen aanvragen en hun zaken alvast voor vertrek naar Nederland kunnen regelen. De wijziging gaat pas volgend jaar in voor alle aspirant-studenten die naar de universiteit, het hbo of het mbo willen. Indien nodig wil de overheid studenten tot die tijd individueel helpen bij problemen.

Onlangs herhaalde Nationale ombudsman Reinier van Zutphen dat jongeren uit het Caribisch deel van het Koninkrijk tegen allerlei hindernissen aan lopen als ze in Nederland gaan studeren, wat tot studievertraging of het voortijdig beëindigen van de studie kan leiden. In een rapportage van de ombudsman hierover, staat dat deze studenten het zwaarder hebben dan medestudenten die in Nederland zijn geboren, wat zij als een oneerlijke achterstand ervaren.

Van Huffelen erkent dat deze problemen al langer bestaan. "De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en ik hebben nu gezegd: 'We vinden het echt belangrijk dat we ervoor gaan zorgen dat studenten uit het Caribisch gebied succesvol kunnen zijn in hun studie.' Dat is voor sommigen echt nog lastig en daar spelen soms dit soort praktische hobbels echt een rol bij."

Andere "praktische hobbels" waar Van Huffelen aan zegt te werken, zijn de aanwezigheid van notarissen in de Bovenwindse gebieden en verbeteringen aan de bancaire voorzieningen in de regio.

Een unieke kans voor bezoekers van Westminster Abbey: vanaf mei kunnen zij een kijkje nemen op de plek waar koning Charles gekroond wordt, maar alleen als ze hun schoenen uittrekken. Gasten worden alleen op sokken rondgeleid in dit stuk van de abdij, om de middeleeuwse vloer zo goed mogelijk te beschermen.

Normaal gesproken is dit deel van de kerk, vlak voor het hoge altaar, niet toegankelijk voor het publiek. Maar dit jaar maakt de abdij een uitzondering ter gelegenheid van de kroning van Charles en kunnen bezoekers de plek bewonderen waar Charles en zijn voorgangers de afgelopen 700 jaar werden gekroond.

Dat is bijzonder, zegt Scott Craddock, hoofd bezoekerservaring, tegen persbureau AP: "Dit wordt een hele speciale ervaring voor bezoekers. Voor het eerst laten we kleine groepen mensen toe op de plek van de kroning."

Er is alleen één probleem: de vloer in dit gedeelte van de kerk is bijzonder kwetsbaar. Daar ligt namelijk een zogenoemde cosmatenvloer, een zeldzaam en kostbaar mozaïek dat bestaat uit marmer, edelstenen, glas en metaal. Het ligt er al sinds 1268 en is uniek in het Verenigd Koninkrijk.

Nog maar weinig mensen hebben dit bijzondere kunstwerk kunnen bekijken. De vloer was namelijk in zo'n slechte staat dat er in 1870 vloerbedekking overheen kwam. Pas in 2010 kwam hij weer tevoorschijn na een grondige restauratie die twee jaar duurde.

De kroning van Charles zal dan ook de eerste kroning zijn waarbij de vloer op tv te zien is. Een historisch moment, vertelt conservator Vanessa Simeoni: "Voor het eerst in de geschiedenis is deze vloer te zien bij een kroning. Het is een unieke kans: behalve de geestelijken mag hier verder niemand komen." Wie de cosmatenvloer wil bewonderen kan vanaf mei in Westminster Abbey terecht.

Buurtbewoners reageren geschokt op het ongeluk met een stadsbus in Utrecht waarbij vanmorgen een meisje van zeven om het leven kwam en haar broertje van vijf zwaargewond raakte. "Het was meteen duidelijk het foute boel was", zegt een jonge vader, die aan de Vleutenseweg, de straat van het ongeluk, woont.

Een buurtbewoner reageert geschrokken op de dodelijke aanrijding:

Hij zag vanmorgen ooggetuigen die in shock waren. "Je woont midden in de stad dus we zeggen altijd al tegen onze kinderen dat ze goed moeten opletten, maar dit zet je weer aan het denken. Je moet hier vijf rijbanen over en dus steeds opnieuw links-rechts kijken. "

De drukke Vleutenseweg is een belangrijke verkeersader ten westen van het stadscentrum. Tussen de twee rijrichtingen en fietspaden is in het midden een busbaan aangelegd waar dagelijks vele tientallen bussen gebruik van maken. Op de plek van het ongeluk, bij de kruising met de Van Koetsveldstraat, staan geen stoplichten maar haaientanden voor overstekende fietsers en voetgangers.

Burgemeester Dijksma wil niet vooruitlopen op de vraag of de weginrichting een rol heeft gespeeld bij het ongeluk. Ze wil eerst het onderzoek van de politie afwachten, maar erkent wel dat het ongeval gebeurde "op een heel drukke locatie".

"Voor alle ouders met kinderen is dit de grootste nachtmerrie", zegt Dijksma. Ze roept getuigen van het ongeval op om zich te melden bij de politie, zodat duidelijk wordt wat er is gebeurd.

Branchevereniging voor kinderopvang BMK pleit voor een prijsplafond als de plannen van het kabinet voor een vernieuwde kinderopvangtoeslag doorgaan. Eerder bleek uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau dat de prijzen van kinderopvang zouden kunnen gaan stijgen in het nieuwe systeem. Dit is vandaag bevestigd in een onderzoek dat was aangevraagd door de branchevereniging.

Op dit moment wordt een deel van het uurtarief van de kinderopvang vergoed door de overheid via de kinderopvangtoeslag. Die wordt berekend op basis van inkomen. Het plan van de overheid is om in 2025 een nieuwe vergoeding in te stellen, waarbij 96 procent van het uurtarief vergoed moet worden door de overheid. Ouders hoeven dan dus nog maar 4 procent zelf te betalen.

Maar het onderzoek in opdracht van de BMK laat zien dat er risico's aan het plan zitten. Kinderopvangbedrijven zouden namelijk wel eens hun prijzen kunnen gaan verhogen, bijvoorbeeld door schaarste op de markt of om meer winst te maken. Bovenop de 4 procent kunnen ze dan aan ouders een extra bedrag vragen. Op deze manier kan de kinderopvang wel duurder worden.

Dit is geen ramp voor mensen met een hoger inkomen, staat in het onderzoek. Waarschijnlijk is de kinderopvang voor hen ook met een prijsstijging nog steeds goedkoper met de nieuwe overheidsfinanciering dan in het huidige systeem. Zij zullen dan bereid zijn om wat meer te betalen voor de plekken die nu al schaars zijn bij de opvang.

Voor de lagere inkomens daarentegen kan het problemen geven. Sommigen krijgen nu al een toeslag van 96 procent. Alles wat hier straks bovenop kan komen is dus een achteruitgang. De kinderopvang kan voor hen zo duur worden dat ze naar alternatieven moeten gaan zoeken die niet makkelijk te vinden zijn, of helemaal moeten stoppen met de kinderopvang.

Ook het nieuwe onderzoek waarschuwt, net als het SCP, voor kansenongelijkheid of zelfs verdringing. Het zou dubbel nadelig kunnen uitpakken voor de lage inkomens als de kinderopvangorganisaties zich vervolgens ook meer gaan vestigen in de rijkere buurten, omdat men de opvang daar beter kan betalen. Dan is de opvang en te duur en niet goed bereikbaar.

De onderzoekers zien een prijsplafond als oplossing. Een maximumtarief zorgt ervoor dat de eerdergenoemde risico's niet uit de hand lopen en past volgens het onderzoek ook bij de eventuele verdere transitie naar gratis kinderopvang. Een andere oplossing zou het beperken van de winstuitkering kunnen zijn: een deel van de winst zou dan weer moeten worden geherinvesteerd in de opvang zelf.

De BMK, een organisatie waarbij geen grote winsten worden uitgekeerd, reageert geschrokken op het onderzoek. "De 4 procent blijft geen 4 procent als organisaties zelf hun prijs mogen bepalen", zegt voorzitter Loes Ypma. "Kinderopvang is niet bedoeld als aantrekkelijk verdienmodel waarmee veel winst gemaakt kan worden, en dat nota bene gesubsidieerd wordt door de overheid."

Maar de organisatie zegt dat de problemen met een prijsplafond makkelijk zijn op te lossen. "Dat is een doeltreffende, eenvoudige oplossing én de beste garantie dat geld dat voor kinderopvang is bedoeld, ook daadwerkelijk bij kinderen terecht komt", denkt Ypma.\

In een reactie zegt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het risico te zien van (eventuele) stijgende tarieven. "Daarom laat het ministerie momenteel onderzoek doen naar mogelijke maatregelen om dit voorkomen, waaronder in een uiterst geval tariefregulering." Voor 10 mei komen de resultaten van het onderzoek. Dan debatteert de Tweede Kamer erover.

De andere, grotere brancheorganisatie, de BK, is het niet eens met een prijsplafond. Volgens directeur Emmeline Bijlsma is er geen empirisch bewijs dat organisaties hun prijzen zullen verhogen. Ze noemt een prijsplafond of andere maatregelen een "doodsteek" voor kleinere opvangbedrijven, waarvan er veel zijn.

Het ministerie van Sociale Zaken beraadt zich nog op het instellen van een prijsplafond.

Vicepremier Sigrid Kaag vindt dat de politiek iets moet met "de diepgevoelde onvrede, het onbehagen en het gevoel van uitsluiting" bij veel mensen in Nederland. Ze zegt dat de kiezers vorige week een democratisch signaal hebben afgegeven en dat het kabinet geen oogkleppen opheeft, maar dat het eerst rustig zal analyseren wat er precies aan de hand is. "Dat is beter dan een snel verhaal."

Kaag gaf vandaag de wekelijkse persconferentie na afloop van de ministerraad, omdat premier Mark Rutte in Brussel is voor een Europese top. De vicepremier reageerde op de Provinciale Statenverkiezingen, waarbij de coalitie van VVD, D66, CDA en ChristenUnie een flinke tik op de vingers kreeg en de BoerBurgerBeweging (BBB) een monsterzege haalde.

Volgens Kaag zijn de uitslagen hard aangekomen bij de regeringspartijen. "Natuurlijk, wij zijn geen robots, wij zijn ook mensen. We proberen ons best te doen voor het land en dan is het natuurlijk op zijn zachtst gezegd jammer dat het echt nog niet doorkomt, dat mensen zich vervreemd voelen van de beste intenties en ambities die we hebben."

Premier Rutte heeft de drie vicepremiers (D66-leider Kaag, CDA-leider Hoekstra en ChristenUnie-minister Schouten) dinsdag uitgenodigd voor een extra overleg over de verkiezingsnederlaag. Volgens Kaag gaat het om een eerste "verdiepend gesprek", waarin de vier zich vragen zullen stellen als: "Wat doet dit met ons allen? Hoe kunnen we samen verder? Op welke manier gaan we de grote verantwoordelijkheid die we hebben, samen vorm geven?"

Ze wijst erop dat de klimaatopgave groot is en dat er nog altijd sprake is van een stikstof- en een wooncrisis en dat daar geen gemakkelijke oplossingen voor bestaan. "Wij zullen oplossingen moeten bieden waardoor mensen weer zeggen: hé, er komt verandering en het is ook voor mij, of juist voor mij."

Eerst wil ze analyseren hoe breed de onvrede in het land is en waar die zich precies op richt. Want heeft iemand gestemd vanwege een gebrek aan vertrouwen in het kabinet bijvoorbeeld, of alleen omdat hij kritiek heeft op de afschaffing van het leenstelsel? Ook naar de niet-stemmers moet volgens Kaag worden gekeken. "Die zijn net zo belangrijk. Want waarom hebben zij niet gestemd? Het is heel complex en het is heel gevarieerd."

Kaag denkt dat er meerdere gesprekken zullen volgen binnen het kabinet. Ze heeft er vertrouwen in dat de vier partijen eruit komen. "Het hoort bij verantwoordelijke politiek en de volwassenheid die wij met zijn allen hebben om te zeggen: oké, niet bij de pakken neerzitten, doe hier je voordeel mee, want we doen dit voor het land."

Tweede Kamerlid Gideon van Meijeren van Forum voor Democratie is veroordeeld tot een werkstraf van 60 uur. De politierechter in Den Haag legde hem deze straf en een week voorwaardelijke celstraf op omdat hij door rood licht reed met een deelscooter.

Hij reed zonder rijbewijs. Een rechter nam hem dat twee weken eerder af omdat hij weigerde een blaastest te doen. Van Meijeren werd in 2021 aangehouden.

"Hij was niet verzekerd, rijdt twee keer rood licht. Hij heeft een voorbeeldfunctie. Ik hoef niet veel consideratie toe te passen", was het oordeel van de politierechter.

De politicus was zelf niet aanwezig in de rechtbank, bevestigt een woordvoerder van de rechtbank na berichtgeving van persbureau ANP. Hij bekende in een mail aan de rechter dat hij zonder rijbewijs reed, en betuigde spijt. Hij zegt dat hij niet wist dat hij een rijbewijs nodig had. "Maar ik realiseer me dat iedereen de wet behoort te kennen."

Het Openbaar Ministerie eiste een taakstraf van 50 uur en een week voorwaardelijk. "Hij had maling aan de invordering van zijn rijbewijs van nog geen twee weken daarvoor. Hij heeft zijn eigen belang gesteld boven het belang van de verkeersveiligheid", aldus de officier.

De politie doet onderzoek in een woning aan de Lange Grafte in Apeldoorn na de vondst van een dode vrouw in het nabijgelegen dorp Wenum-Wiesel.

Daar werd de vrouw donderdagochtend om 07.45 uur langs de Wieselseweg gevonden door een voorbijganger. De politie vermoedt dat ze op een andere plek door een misdrijf om het leven is gebracht, en op de vindplek is achtergelaten. Een politiewoordvoerder bevestigt aan Omroep Gelderland dat het onderzoek bij de woning te maken heeft met de vondst van de vrouw.

In eerste instantie tastten rechercheurs in het duister naar de identiteit van de vrouw, en werd een foto van haar verspreid. Inmiddels is duidelijk wie de vrouw is en is de foto verwijderd.

Welke rol de vrijgegeven foto bij de doorzoeking van de woning speelt, is niet bekend. Ook is niet bekend of er iemand is aangehouden.

De onrust in de financiële sector heeft vandaag opnieuw geleid tot koersdalingen op de effectenbeurzen. Het aandeel van Deutsche Bank verloor 8,5 procent van zijn waarde en dat had ook effect op de koersen van andere Europese banken.

Op de Amsterdamse beurs daalden de aandelenprijzen van Nederlandse banken. Het aandeel van ING sloot de dag af met een verlies van 3,7 procent, terwijl ABN Amro een daling van 2,2 procent noteerde. In de rest van Europa gingen bankaandelen ook in het rood.

Sinds het omvallen van de Amerikaanse Silicon Valley Bank (SVB) twee weken geleden heerst er onrust in de financiële sector. Vorige week kwam Credit Suisse in de problemen. Daarop volgde een noodgedwongen miljardenovername door concurrent UBS.

De koersdalingen worden volgens Joost Beaumont, financieel expert bij ABN Amro, vooral gedreven door angst onder beleggers. In de kern zou er weinig aan de hand zijn met de Europese banken. "Wat je vandaag op de beurs ziet, zijn naweeën van de overname van Credit Suisse en onrust bij regionale banken in de VS. Er is vanuit Deutsche Bank niet een hele duidelijke oorzaak aan te wijzen."

Via zogeheten credit default swaps kunnen beleggers zich indekken tegen risico's. Sinds het omvallen van de SVB zijn credit default swaps van Deutsche Bank twee keer zo duur geworden. Dat ging hand in hand met een daling van de aandelenkoers, vertelt Beaumont. "Als het vertrouwen afneemt, neemt de behoefte om je te verzekeren juist toe. Het heeft een duidelijke wisselwerking."

Op een EU-top in Brussel is de onrust in de financiële sector vandaag uitgebreid besproken, laat premier Mark Rutte weten. Volgens hem hoeven we niet bang te zijn voor een nieuwe bankencrisis omdat de banken er goed voor staan. Hij noemde het Europese bankenstelsel heel sterk. "Het is normaal op kapitaalmarkten dat er bewegingen zijn, dat is onderdeel van dat systeem. Waar je naar moet kijken, is wat er onderliggend zit."

Vorige week verhoogde de Europese Centrale Bank (ECB) opnieuw de rente, en de Amerikaanse centrale bank (Fed) deed eergisteren hetzelfde. De renteverhogingen waren een van de oorzaken waardoor de Silicon Valley Bank omviel, maar volgens Beaumont hoeft een stijging van de rente niet per se slecht nieuws voor banken te betekenen. "Door de verhoging van de rente kunnen financiële bezittingen van een bank, zoals obligaties, minder waard worden. Maar tegelijk krijgen banken wel meer rente-inkomsten binnen."

Medio april presenteren de banken hun eerste kwartaalcijfers van 2023. Beaumont verwacht dat dat de rust op de beurs kan doen terugkeren. "Niemand weet nu precies hoe het zit. Als die cijfers er zijn, kan er gehandeld worden op basis van feiten in plaats van op speculatie."

Hij verwacht dat de Europese banken er in de basis goed voorstaan.

De rechtbank Midden-Nederland heeft het steeds drukker door procedures vanwege de kinderopvangtoeslagenaffaire. Daardoor blijven andere rechtszaken, bijvoorbeeld over de bijstand, langer liggen. Dat bleek tijdens een zitting, waarin de zaken van vier gedupeerden werden behandeld.

De zitting laat vooral zien hoe de hersteloperatie is vastgelopen. De Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) heeft grote moeite beslissingen binnen het daarvoor gestelde termijn te behandelen. Het gaat bijvoorbeeld over mensen die bezwaar maken, omdat zij het niet eens zijn met de afwijzing als gedupeerde, of mensen die op een oordeel wachten over het geldbedrag dat ze krijgen.

Mensen kunnen via de rechtbank een beroep vanwege niet tijdig beslissen indienen, in de hoop zo een dwangsom te krijgen. Tot nu toe hebben ruim 3000 mensen die gekregen, in totaal gaat het om 2 miljoen euro.

Bij Midden-Nederland kwamen er vorig jaar ruim 550 van dit soort verzoeken binnen en ook dit jaar zijn er alweer veel nieuwe zaken. Normaal worden die schriftelijk afgedaan, maar de rechtbank besloot vanwege de structurele overschrijding van de beslissingstermijn vier zaken op zitting te behandelen voor een meervoudige kamer.

Tijdens de zitting benadrukten de aanwezige advocaten het beroep alleen in te dienen bij de rechtbank als ze geen andere manier zien om hun zaak verder te helpen. Maar vaak moet het volgens hen wel, bijvoorbeeld om het dossier in handen te krijgen.

"Als je het niet doet, blijft het stil bij de Belastingdienst,", zei advocate Kirstin de Vaan, die tientallen mensen bijstaat, tijdens de zitting. "Er wordt pas wat gedaan als je in bezwaar gaat en een dwangsom aanvraagt. Je moet er dus heel hard aan trekken".

Ook advocate Diane Pietersz vindt de gang van zaken onbegrijpelijk. "Je wil als advocaat niet naar de rechter stappen, maar je wil mensen helpen en bekijken of het inhoudelijk goed gaat. Nu hebben we het alleen maar over de procedure en over hoe we de informatie krijgen. Je komt niet toe aan kijken wat er precies is gebeurd."

Het UHT behandelt de dossiers van gedupeerden die in beroep zijn gegaan eerder, vanwege de rechterlijke uitspraak. Rechter Koen de Meulder sprak zijn zorgen uit dat mensen zonder advocaat daardoor minder snel geholpen worden. "Je kan niet met zijn allen bovenop de stapel liggen", zegt rechter Koen de Meulder tijdens de zitting. "Het middel wordt steeds minder effectief. Het is een worsteling, dat wil ik maar op tafel leggen."

Het UHT bevestigde in de rechtszaal dat er sprake is van een structurele achterstand. De organisatie is afgelopen tijd flink opgeschaald, maar door de grote arbeidsmarktkrapte is het lastig om genoeg mensen te vinden en die op te leiden. Ook kost een dossier samenstellen veel tijd, omdat er informatie uit verschillende systemen moeten worden gehaald en allerlei persoonlijke informatie moet worden weggelakt.

Ander pijnpunt van de advocaten is dat zij in de communicatie vaak gepasseerd worden door het UHT, wat ongebruikelijk is. "Mensen worden rechtstreeks telefonisch benaderd, bijvoorbeeld met de vraag of ze instemmen met een uitstel van termijn", zegt advocate Diane Pietersz. "En het UHT stuurt alleen aan hen de brieven en beslissingen, terwijl je soms maar een bepaalde tijd hebt om in bezwaar te gaan."

"Ik kan er een woning mee behangen", zegt haar cliënt daarop. "Ik heb geen moeite meer met het openen van de post. Maar er zijn genoeg mensen in mijn omgeving die wel de brievenbus vermijden."

Inmiddels zijn bijna 24.000 mensen erkend als gedupeerde, ruim 34.000 mensen wachten nog op een integrale beoordeling. Het ministerie van Financiën heeft in totaal 60 miljoen euro begroot om alle toekomstige dwangsommen te betalen.

"Het was een grote eer premier te zijn van het land waarvan ik houd. Ik ben trots op wat we bereikt hebben. Maar na 35 jaar in de politiek, 24 jaar in het parlement, zestien jaar in de regering en meer dan acht jaar als premier is het tijd dat Nicola Sturgeon de politicus plaatsmaakt voor de persoon Nicola Sturgeon."

Met die woorden nam de langstzittende premier van Schotland deze week formeel afscheid van de politiek. Maandag kiezen de leden van de Schotse Nationale Partij (SNP) een nieuwe leider, die dan ook automatisch de nieuwe Schotse premier wordt.

Sturgeon groeide de afgelopen decennia uit tot een van de invloedrijkste politici in het Verenigd Koninkrijk. Onder haar bewind werd de SNP mainstream en daarmee ook het streven naar Schotse onafhankelijkheid. Tijdens haar regeerperiode wist ze meer en meer bevoegdheden los te weken van de centrale regering in Londen. De partij is al sinds 2007 aan de macht in Schotland, een ongekend electoraal succes.

Niet op alle vlakken is het SNP-bestuur een succes gebleken. Dat geldt bijvoorbeeld voor het onderwijs en de zorg, twee belangrijke beleidsterreinen die onder de verantwoordelijkheid van de Schotse regering zijn komen te vallen.

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) concludeerde vorig jaar nog dat het hele Schotse onderwijssysteem op de schop moet. Schotse schoolprestaties lopen achter bij die van veel ontwikkelde landen en op bepaalde punten presteert Schotland op dit gebied minder dan Engeland.

Ook is het Schotse zorgstelsel onder SNP-bestuur niet aanmerkelijk verbeterd. Net als in de rest van het Verenigd Koninkrijk heeft de gezondheidsdienst in Schotland te kampen met enorme wachtlijsten voor ziekenhuisbehandelingen en schreeuwende arbeidstekorten.

Het uitblijven van verbeteringen op die terreinen heeft bijgedragen aan de afnemende populariteit van de SNP. Volgens de peilingen is de Schotse Nationale Partij nog steeds de grootste, maar Labour kruipt steeds dichterbij.

Ook op het optreden van Nicola Sturgeon, die jarenlang onaantastbaar leek, kwam steeds meer kritiek. De Schotse premier vocht een hard gevecht uit met Londen om een nieuw referendum over Schotse onafhankelijkheid af te dwingen. Een gevecht dat ze uiteindelijk verloor na een uitspraak van het Britse Hooggerechtshof. Volgens critici was ze zo geobsedeerd met haar streven naar onafhankelijkheid dat ze vergat het land te besturen.

Een belangrijk keerpunt was de omstreden transgenderwet die het mensen makkelijker maakt van geslacht te veranderen. Ondanks aanzienlijk verzet uit haar eigen partij zette Sturgeon de wet door. Langzaam begonnen scheuren te ontstaan in haar eens zo onverwoestbare pantser.

In februari verraste Sturgeon vriend en vijand door onverwacht haar vertrek aan te kondigen. Ze ontkende dat haar aftreden verband hield met de transgenderwet. Enkele weken daarvoor had ze in een interview gezegd dat er nog "genoeg energie in de tank" zat, maar die tank bleek toch een stuk leger te zijn.

Haar dalende populariteit had ook een weerslag op het belangrijkste streven van de SNP. Tijdens een groot deel van haar regeerperiode nam de steun voor een onafhankelijk Schotland gestaag toe. Zeker na Brexit tekende zich een meerderheid vóór onafhankelijkheid af. Maar het afgelopen jaar is die steun weer afgenomen. Volgens bijna alle opiniepeilingen zijn er nu meer tegen- dan voorstanders van de Schotse onafhankelijkheid.

Er begonnen zich steeds meer breuklijnen te manifesteren in de partij. Met Sturgeon aan het roer profileerde de SNP zich als een progressief-linkse partij. Maar de SNP was altijd een brede partij met verschillende politieke stromingen, dus het wil wel eens schuren.

Die frictie is aan de oppervlakte gekomen met de leiderschapsverkiezingen. Drie kandidaten hebben zich gemeld. Kate Forbes, minister van Financiën onder Sturgeon, is een uitgesproken conservatieve christen die tegenstander is van het homohuwelijk. Humza Yousaf is een Sturgeon-adept van Pakistaanse komaf. Hij presenteert zich als het progressieve en diverse gezicht van de partij. Ash Regan was staatssecretaris in het kabinet-Sturgeon, maar stapte in oktober op uit onvrede met de transgenderwet. Zij heeft zich opgeworpen als de anti-Sturgeon en wil een rechtsere koers varen op economisch gebied.

Zo breekt met het vertrek van Sturgeon een nieuw tijdperk aan in de Schotse politiek. De Schotse Nationale Partij gaat een onzekere, woelige periode tegemoet.

In India is de politiek leider van Congrespartij, Rahul Gandhi, uit het parlement gezet. Het parlement stemde in meerderheid voor zijn verwijdering. Aanleiding is de veroordeling van Gandhi gisteren. Hij kreeg twee jaar celstraf voor het beledigen van de achternaam van premier Narenda Modi. De Congrespartij gaat in hoger beroep.

In 2019 vroeg Gandhi zich in een toespraak over corruptie in India hardop af "waarom alle dieven Modi heten", verwijzend naar de achternaam van de premier en twee omstreden zakenlieden. De opmerking leidde tot veel ophef, onder andere omdat Modi een veelvoorkomende naam is bij mensen in lagere kasten.

Volgens de Congrespartij is de veroordeling van Gandhi "politiek gemotiveerd". Zij beschuldigt de BJP, de partij van premier Modi, van machtsmisbruik om een politieke tegenstander uit te schakelen. Aanhangers van de Congrespartij zijn vandaag ook de straat op gegaan om tegen het vonnis te demonstreren. De BJP ontkent de beschuldigingen.

De Congrespartij was sinds de onafhankelijkheid tientallen jaren de dominante partij in India, maar verloor in 2014 dramatisch bij de parlementsverkiezingen. Daarbij werd ze teruggebracht van 209 tot 44 zetels in het parlement. Sindsdien probeert de Congrespartij het verloren terrein terug te winnen.

De 52-jarige Gandhi, die overigens geen familie is van voormalig spiritueel leider Mahatma Gandhi, was een belangrijk onderdeel van dat plan. Als telg uit de prominente politieke Gandhi-Nehru-familie wist hij aan het begin van dit jaar nog veel mensen te mobiliseren voor een protest tegen de regering-Modi.

Met het oog op de aankomende verkiezingen is de schorsing van Gandhi dan ook een flinke tegenvaller voor zijn Congrespartij. Als de zaak tegen hem lang voortduurt is het nog maar de vraag of hij mee kan doen aan de verkiezingen van volgend jaar.

Voorlopig laat de Congrespartij zich nog niet door het vonnis uit het veld slaan: "Rahul Gandhi zal moeilijke vragen blijven stellen en de vriendjespolitiek van de overheid blijven blootleggen", liet een woordvoerder van de partij aan persbureau Reuters weten.