NOS Nieuws - Algemeen

Een privévliegtuig met daarin onder anderen de Libische legerleider Muhammad Ali Ahmad al-Haddad is neergestort in de buurt van Ankara, meldt de Turkse minister van Binnenlandse Zaken Ali Yerlikaya op X.

Naast de Libische generaal waren aan boord nog vier anderen. De minister zegt niet of inzittenden zijn omgekomen. De Libische premier Abdul Hamid Dbeibe laat wel weten dat hij rouwt om de dood van de generaal en de vier anderen.

Het vliegtuig is neergestort bij het dorp Kesikkavak in de buurt van de hoofdstad Ankara. De Turkse hulpdiensten zijn onderweg naar de plek van de crash.

Noodlanding

Libië is verdeeld tussen twee rivaliserende regeringen, een in het westen en een in het oosten. De generaal die in het vliegtuig zat dient voor de Regering van Nationale Eenheid, die is erkend door de VN.

Het luchtvaartuig vertrok om 20.10 uur vanaf de Turkse hoofdstad Ankara en was onderweg naar de Libische hoofdstad Tripoli. De minister meldde kort daarna dat de luchtverkeersleiding in Turkije het contact had verloren met het toestel. Dat was ongeveer een halfuur na het opstijgen.

De privéjet had toestemming gevraagd om een noodlanding te maken in de regio Haymana, waar Ankara ligt. Kort daarna werd in Turkse media gemeld dat er op datzelfde moment lichtflitsen te zien waren in de buurt van waar de luchtverkeersleiding het contact had verloren.

Luchtverkeer ontregeld

Het gaat om een vliegtuig van het type Falcon 50, een middelgroot privéjet. Op luchtverkeerssite Flightradar was te zien dat vluchten het vliegveld van Ankara was korte tijd ontweken. Inmiddels lijkt het luchtverkeer weer volledig in bedrijf.

Eerder deze week kondigde het Turkse ministerie van Defensie aan dat de legerchef in Ankara was voor een ontmoeting met zijn Turkse evenknie en andere hoge functionarissen van het Turkse leger en de minister van Defensie.

De Britse komiek Russell Brand is opnieuw aangeklaagd voor verkrachting en aanranding. Dat meldt de Britse politie. Het Openbaar Ministerie gaat Brand vervolgen voor verkrachting en seksuele aanranding bij twee vrouwen.

Het gaat om twee zaken die plaatsvonden in 2009, meldt het OM. Die komen boven op eerdere aanklachten tegen de 50-jarige Brand. In 2023 stapten vier vrouwen anoniem naar de media, waarna de Britse politie een onderzoek opende naar de beschuldigingen uit de periode 1999 tot 2005.

Volgens de Britse politie was er genoeg bewijs en besloot in april dit jaar Brand te vervolgen voor verkrachting en aanranding. De zes vrouwen, inclusief de twee vrouwen van de nieuwe zaken, ontvangen ondersteuning van speciaal opgeleide agenten.

In de VS loopt daarnaast nog een zaak over een beschuldiging van seksueel wangedrag.

Eerder ontkend

De komiek heeft nog niet gereageerd op de nieuwe aanklachten. Eerder zei Brand in een video op Instagram in zijn jongere jaren een sukkel en seksverslaafde te zijn geweest, "maar wat ik nooit ben geweest is een verkrachter".

De Brit moet op 20 januari voor de rechtbank in Londen verschijnen voor de twee nieuwe aanklachten. De rechtszaak over de eerdere vijf aanklachten gaat op 16 juni van start.

Nog altijd verblijven tientallen Nederlandse IS-gangers in Syrië. Yassin el M. uit Den Haag bijvoorbeeld, die al zes jaar vastzit in een Syrische gevangenis. Hij hoopt dat de Nederlandse overheid wil helpen. "Wij zijn nou eenmaal Nederlandse burgers en de Nederlandse overheid is verantwoordelijk voor ons."

M. vindt bijvoorbeeld dat hij hier recht heeft op een proces. "Nederland ziet mij als een gevaarlijke terrorist, wat ik niet vind dat ik ben. Maar ook een gevaarlijke terrorist krijgt een proces in een democratie." Het demissionaire kabinet is echter niet van plan hen terug te halen en hier te vervolgen, ook al liggen de strafdossiers klaar.

Verzoek om ze op te halen

Zo'n vijftien Nederlanders zitten op dit moment in Syrië in de gevangenis, blijkt uit een recente publicatie van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Ze zitten vast op diverse plekken in het Koerdische gedeelte van het land. De Koerden vragen al jaren of Nederland de gedetineerden kan ophalen.

Volgens de NCTV is het mogelijk dat deze IS-aanhangers op korte termijn vrijkomen en terugkeren naar Nederland. "Ik zie mijzelf hier niet uitkomen om eerlijk te zijn", zegt M. uit Den Haag.

Correspondent Daisy Mohr en cameravrouw Edmée van Rijn gingen naar het detentiekamp Al Hol in Syrië en spraken met de Nederlandse gevangene:

Er zitten nog zo'n vijf vrouwen met 25 minderjarige kinderen vast in opvangkampen in het noordoosten van het land. Daarnaast lopen er nog enkele tientallen Nederlandse jihadistische uitreizigers vrij rond in Syrië of op andere plekken in de regio.

Tegen alle bekende uitreizigers is het Openbaar Ministerie een strafrechtelijk onderzoek gestart, al is in veel gevallen de vervolging nog niet begonnen. Dat gebeurt pas als iemand wordt teruggehaald naar Nederland of als een verdachte zich meldt bij een Nederlandse ambassade of consulaat.

De Nederlandse regering heeft zich tot op heden nooit actief ingespannen om opgesloten mannelijke jihadisten terug te halen. Al jaren gaan er stemmen op om dat wel te doen, onder anderen van advocaten en terrorismedeskundigen.

In de gaten houden

Nederland kan deze mensen hier berechten, vastzetten op speciale terroristenafdelingen en na het uitzitten van hun straf in de gaten houden. Er kunnen dan ook beperkingen worden opgelegd, dat ze bijvoorbeeld geen contact mogen onderhouden met andere potentiële jihadisten.

Als Nederland deze gevangenen niet terughaalt, kunnen ze op een dag illegaal terugkeren en buiten het zicht van instanties en veiligheidsdiensten aanslagen beramen, is de gedachte. Als je moet kiezen uit deze twee kwaden kies dan voor het zicht houden op deze potentieel gevaarlijke groep, zeggen de advocaten en deskundigen.

Zelf gekozen

Demissionair minister Van Oosten van Justitie en Veiligheid zegt dat altijd per individueel geval zal worden bekeken of terugkeer mogelijk is. Hij wijst erop dat veiligheidsrisico's een belangrijke rol spelen bij deze afweging en dat het voltallige kabinet achter het besluit moet staan.

Ook benadrukt Van Oosten de verantwoordelijkheid van de uitreizigers zelf: "Ik vind wat van mensen die er bewust en vrijwillig voor hebben gekozen om uit te reizen naar het strijdtoneel in Syrië."

Voor de terugkeer van vrouwen en kinderen heeft de Nederlandse Staat zich al wel ingespannen, na een uitspraak van de rechtbank in Rotterdam. Daarmee wilde het kabinet voorkomen dat de vrouwen hun straf in Nederland ontlopen. De afgelopen jaren werden diverse vrouwen veroordeeld tot gevangenisstraffen. Ook verschillende mannelijke Syriëgangers die terugkwamen, kregen jarenlange celstraffen.

De NCTV beschouwt terugkerende jihadisten als een potentieel gevaar, onder meer vanwege hun gevechtservaring in strijdgebied. "Daarnaast kunnen zij na terugkomst bijdragen aan de radicalisering van anderen en hen aanzetten tot het plegen van een geweldsdaad."

In totaal zijn zo'n driehonderd Nederlandse jihadisten naar Syrië en Irak gereisd. Dat gebeurde vooral in de jaren 2013 en 2014. Ruim een derde van deze groep is overleden. Zo'n 90 mensen zijn teruggekeerd naar Nederland. De rest verblijft dus nog op verschillende plaatsen in de regio. Het gaat om ongeveer 75 mensen, onder wie dus een beperkt aantal in de gevangenis.

M. beweert, net als vele andere voormalige IS-strijders, dat hij geen geweld heeft gepleegd. Juist in de Syrische gevangenis bestaat het risico te radicaliseren en dus is terugkeer beter, vindt hij. "Maar ik weet ook dat wij hier nog wel tien jaar kunnen blijven."

Vier medeverdachten in de zogeheten Rotterdamse kofferbakmoord zijn vandaag vrijgesproken door het gerechtshof in Den Haag. Drie van hen waren eerder wel veroordeeld na de moord op de 29-jarige Manuel Alvarez uit Zwijndrecht.

Alvarez, vader van drie jonge kinderen, verdween op 28 juli 2021. Hij werd naar een woning in Rotterdam gelokt, waar hij werd vastgebonden, gemarteld en met messteken om het leven werd gebracht. Zijn lichaam werd vervolgens in stukken gezaagd en in twee grote koffers gestopt. Die werden vijf dagen later in de kofferbak van een geparkeerde auto in Dordrecht aangetroffen.

Hoofdverdachte Abdi B. (29) uit Zwijndrecht kreeg bij de rechtszaak in 2023 24 jaar cel en tbs opgelegd. Twee medeverdachten kregen ieder twintig jaar celstraf opgelegd voor betrokkenheid bij de moord. Een derde medeverdachte werd veroordeeld tot één jaar cel. Hij wist niets van de moordplannen, maar hielp wel met het wegmaken van het lichaam. De vierde medeverdachte werd vrijgesproken.

Dat twee verdachten werden vrijgesproken van moord leidde tot woede bij de nabestaanden van het slachtoffer. Het Openbaar Ministerie ging in hoger beroep.

Verminderd toerekeningsvatbaar

Nu zijn alle medeverdachten vrijgesproken. Hoewel drie van de vier op de bewuste dag wel in de woning aanwezig waren, kan "niet worden vastgesteld dat zij daar meer hebben gedaan dan achteraf schoonmaken", citeert de regionale omroep Rijnmond het vonnis. "Ook kan niet worden vastgesteld dat de medeverdachten van tevoren wisten wat de hoofdverdachte ging doen."

Hoofdverdachte Abdi B. kreeg van het hof een celstraf opgelegd van 19,5 jaar en tbs met dwangverpleging. Dat is korter dan de celstraf die de rechtbank eerder had opgelegd; volgens het hof was B. verminderd toerekeningsvatbaar.

"Het is een brute, nietsontziende moord", aldus het gerechtshof. "De laatste momenten van het slachtoffer moeten afschuwelijk zijn geweest. Met zijn lichaam is op volstrekt respectloze wijze omgegaan."

Het hof gaat ervan uit dat Alvarez onder valse voorwendselen naar Rotterdam is gelokt. B. zou wraak hebben genomen voor een eerder conflict tussen zijn broer en Alvarez.

'We zijn kapot'

Familieleden van het slachtoffer waren vandaag in de zaal. Ze waren zichtbaar geëmotioneerd door de uitspraak, schrijft Rijnmond. "We zijn kapot", zegt de moeder van Alvarez tegen de regionale omroep. "Vandaag zou het recht moeten zegevieren, maar dat is niet gebeurd."

Zij zijn overtuigd van de schuld van alle verdachten.

De veroordeelde Braziliaanse oud-president Bolsonaro heeft toestemming gekregen zich deze week te laten opereren. Hij mag woensdag zijn cel uit voor onderzoeken in een ziekenhuis in de hoofdstad Brasilia.

Donderdag, eerste kerstdag, kan hij dan worden geopereerd aan een hernia, zo heeft een rechter van het Hooggerechtshof bepaald. Die stemde eerder al in met de medische ingreep, maar toen was er nog geen datum. Daarvoor moest nog expliciet toestemming worden gegeven.

Bolsonaro is in Brazilië veroordeeld tot 27 jaar cel, omdat hij probeerde een staatsgreep te plegen nadat hij de presidentsverkiezingen van 2022 had verloren. Hij is ook veroordeeld voor het leiden van een gewapende criminele organisatie en voor een poging tot het met geweld omverwerpen van de democratische rechtsstaat.

Bolsonaro zit zijn straf uit op het hoofdkantoor van de federale politie in Brasilia. Hij heeft daar een cel van 12 vierkante meter met een prive-badkamer, airconditioning en een televisie. Zijn advocaten en artsen kunnen hem ongehinderd bezoeken, maar anderen moeten toestemming vragen van het Hooggerechtshof.

In buik gestoken

De voormalige president kampt met een slechte gezondheid. Hij werd tijdens een campagnebijeenkomst in 2018 in zijn buik gestoken. Daarna is hij al verschillende keren in het ziekenhuis opgenomen en geopereerd.

Bolsonaro is ondanks zijn veroordeling nog populair bij een deel van de bevolking. De oud-president is een bondgenoot van de Amerikaanse president Trump, die het proces tegen Bolsonaro eerder een heksenjacht noemde.

Zijn oudste zoon Flávio Bolsonaro zei begin deze maand dat hij ook wel oren heeft heeft naar het presidentschap van Brazilië. Een andere zoon verloor afgelopen week zijn parlementszetel omdat hij naar de VS is gevlucht.

"Death, death to the IDF" (dood, dood aan het Israëlische leger) en andere uitspraken die de rap-punkgroep Bob Vylan afgelopen zomer op Glastonbury deed zijn niet strafbaar. Dat concludeert de Britse politie, die onderzoek deed naar de uitspraken op het festival.

Zanger Bobby Vylan scandeerde "Free, free, Palestine" en riep de kreet over het Israëlische leger. De politie besloot tot onderzoek over te gaan nadat onder anderen de Britse premier Keir Starmer de uitspraken had veroordeeld en die "afschuwelijke haatzaaiende taal" had genoemd.

Niet vervolgd

Maar de politie heeft nu geoordeeld dat "er niet aan de strafrechtelijke criteria wordt voldaan die het Openbaar Ministerie hanteert voor vervolging". Dat heeft volgens de politie onder meer te maken met de vrijheid van meningsuiting.

Agenten hebben naar eigen zeggen een man "halverwege de dertig" op vrijwillige basis verhoord. Dat is mogelijk de voorman van de band, van wie de leeftijd onbekend is. Ook sprak de politie met "ongeveer 200" burgers, om te achterhalen of zij door de uitspraken zich slachtoffer voelen.

De zaak is wat de politie betreft hiermee afgedaan. "Er worden geen verdere stappen ondernomen, omdat er onvoldoende bewijs is voor een realistische kans op een veroordeling."

BBC onder vuur

Niet alleen de band zelf, maar ook de BBC kwam deze zomer onder vuur te liggen. De Britse omroep zond het optreden van Bob Vylan uit als onderdeel van liveregistratie van het festival. Op de zondag na het festival verwijderde de omroep de beelden van het online kijkplatform. De omroep zei te betreuren dat de live-uitzending niet direct werd gestopt toen de rap-punkgroep zijn uitspraken deed. "De antisemitische gevoelens die de band uitte, zijn volstrekt onaanvaardbaar en horen niet thuis op onze zender", was te lezen in een verklaring.

Bob Vylan maakt muziek over maatschappelijke kwesties zoals racisme en homofobie en is uitgesproken pro-Palestijns. De zanger van de groep reageerde op sociale media dat hij na het optreden was "overspoeld" met zowel steun- als haatberichten.

Volgens de zanger was de band een doelwit geworden omdat die zich uitspreekt over de oorlog in de Gazastrook. De frontman zei geen spijt te hebben van zijn uitspraken: "Ik zou het zo weer doen", zei hij in een podcast met Louis Theroux. Ook zouden BBC-medewerkers hem na het optreden hebben gezegd dat het "fantastisch" was.

Optredens geannuleerd

Als gevolg van het optreden werd de tour van de band door de Verenigde Staten geannuleerd, nadat het visum door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken werd ingetrokken.

Ook de optredens van de band in Nederland leidden tot ophef. Bob Vylan trad in september op in Paradiso in Amsterdam, ondanks bedreigingen aan het adres van het poppodium. Ook bij dat concert herhaalde de frontman zijn uitspraken over het Israëlische leger. Ook uitte hij zich positief over de moord op de radicaal-rechtse Amerikaanse mediapersoonlijkheid Charlie Kirk, die een paar dagen voor dat optreden werd doodgeschoten.

Vanwege de uitspraken van Bob Vylan in de Amsterdamse concertzaal besloot het Tilburgse poppodium 013 het optreden daar te annuleren. "We begrijpen dat de uitspraken zijn gedaan in de context van punk en activisme en dat de berichtgeving hierover soms minder genuanceerd is dan de werkelijkheid", zei 013 in een bericht aan bezoekers. "Maar wat Bob Vylan zei in Paradiso gaat voor ons een duidelijke grens over."

De Verenigde Staten verbieden de import van alle nieuwe drones uit het buitenland. Ook kritieke onderdelen van onbemande toestellen zijn op een zwarte lijst voor importgoederen gezet. China, de grootste speler op de internationale markt voor consumentendrones, heeft de maatregel veroordeeld.

Ruim de helft van alle drones die in Amerika worden verkocht zijn afkomstig van het Chinese bedrijf DJI. Eerder verkochte modellen blijven wel beschikbaar in de VS en mogen nog steeds worden gebruikt. Nieuwere modellen komen het land echter niet meer in, zo heeft waakhond FCC bekendgemaakt.

"President Trump heeft duidelijk gemaakt dat de regering het luchtruim veilig wil hebben en een Amerikaanse drone-dominantie wil ontketenen", zei FCC-directeur Brendan Carr. "Criminelen, terroristen en vijandige buitenlandse actoren" die gebruikmaken van drones vormen volgens hem een steeds grotere bedreiging voor de VS.

'Discriminerend'

Washington beschuldigt Chinese ondernemingen al langer van spionage voor Peking, wat deze bedrijven en de Chinese overheid tegenspreken. De Amerikaanse zwarte lijst voor drones en drone-onderdelen is 'discriminerend', aldus een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. De woordvoerder spoort de VS aan Chinese bedrijven weer toegang tot de Amerikaanse markt te geven.

Trump had in juni een presidentieel decreet ondertekend met het doel om de VS minder afhankelijk te maken van Chinese drones. Naast consumenten maken ook Amerikaanse instanties op grote schaal gebruik van Chinese drones.

DJI zei onlangs dat zo'n 80 procent van alle hulpdiensten en opsporingsinstanties in de VS zijn drones of software gebruikt. Het importverbod van nieuwe modellen en onderdelen kan daarom potentieel grote gevolgen hebben. De regering wil dat alle drones voortaan in Amerika zijn gemaakt.

De grootste biologische groentekwekerij van Nederland, Jongerius, is failliet. Al eerder gaf het bedrijf aan dat de activiteiten zijn gestopt, maar nu is daadwerkelijk het faillissement uitgesproken door de rechtbank Midden-Nederland.

Het bedrijf uit Houten verzorgde groenteplanten in de eerste fase, ook wel het opkweken genoemd. Zodra deze planten voorbij de eerste groeifase zijn, worden ze aan grotere en kleinere tuinders verkocht. Het gaat dan met name om biologische groenten. Er werken op dit moment nog zo'n dertig mensen.

Geen loon

Een maand geleden stopte Jongerius er plotseling mee. De achtergrond van dat besluit was niet duidelijk. Voor klanten en brancheverenigingen kwam het nieuws onverwachts. Per mail antwoordde een medewerker van Jongerius destijds aan de NOS te hopen dat er "zo snel mogelijk een faillissement volgt". Er zou nog geen sociaal plan zijn voor de medewerkers.

Marco Guit van AMS Advocaten is aangesteld als curator voor Jongerius. Hij heeft contact gehad met medewerkers en het bedrijf zelf. Guit geeft aan zo snel mogelijk te gaan inventariseren wat er aan de hand is in het bedrijf. Medewerkers zeggen geen loon meer te ontvangen en Guit onderzoekt nu of er een loongarantieregeling ingevoerd kan worden. "Ondanks de gekke weken willen we proberen dat het personeel wel betaald wordt."

Duidelijkheid

Jan Groen, voorzitter van branchevereniging Bionext, kreeg in de ochtend een bericht van de operationeel directeur van Jongerius dat het faillissement aangevraagd zou zijn. Volgens Groen is het fijn dat er duidelijkheid is en hij ziet het als een goede ontwikkeling in een periode van veel onzekerheid. "Het is prettig voor de organisatie en de medewerkers dat deze uitspraak er nu ligt."

Toch hoopt hij dat er ook snel duidelijkheid komt over mogelijke doorstartmogelijkheden. "Een deel van de markt heeft zijn weg gevonden, maar er moet wel gekeken worden wat er nog beschikbaar is qua plantenopkweek, en of een deel van de telers daarin zelfvoorzienend moet worden."

Jongerius was namelijk een belangrijke toeleverancier in de biologische tuinderssector. Eerder gaf ABN Amro-sectorbankier Jan de Ruyter aan dat hij verwacht dat het impact gaat hebben op de biologische tuinbouw, en dat de capaciteit om Jongerius op te vangen beperkt is.

Waarom Jongerius precies failliet is gegaan, is nog steeds onduidelijk. Curator Guit wil proberen om een doorstart voor het bedrijf te realiseren.

Drie mannen zijn zondagnacht in Zeeland op heterdaad betrapt op het illegaal vangen van meer dan 1100 kilo aan tapijtschelpen. De stropers werden staande gehouden en er is een proces verbaal opgemaakt, meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

De NVWA zag vorige week signalen dat er illegaal gevist werd op het Veerse Meer. In de nacht van zondag op maandag werd een gezamenlijke handhavingsactie opgezet met andere toezichthouders. Tijdens die actie werd een groep mannen gezien die een grote hoeveelheid tapijtschelpen opviste. Eenmaal aan land probeerden de mannen te vluchten toen ze doorkregen dat ze waren betrapt.

De politie wist het voertuig van de verdachten te stoppen. Een van de verdachten probeerde zwemmend te vluchten, "maar zag hier tijdig van af en gaf zich alsnog over", aldus de NVWA.

22.000 euro

In de bestelbus werden de tapijtschelpen gevonden met een waarde van meer dan 22.000 euro. Ook werden een boot en visbenodigdheden gevonden. Het voertuig en de andere spullen zijn in beslag genomen.

De schelpen zijn teruggelegd in het water. "Omdat de schelpen dicht zijn, is het lastig om te zien of ze nog in leven waren", zegt een woordvoerder van de NVWA. "Maar het was een heterdaadje, dus ze zijn zo snel mogelijk teruggelegd."

'Mossel van de rijken'

Tapijtschelpen behoren tot de familie van de venusschelpen en zijn beter bekend onder de Italiaanse naam vongole of de Franse naam palourdes. De schelpen worden levend verkocht en vaak gebruikt in pastagerechten. Ze worden ook de 'mossel van de rijken' genoemd.

Illegale visserij vormt een risico voor de voedselveiligheid, zegt de NVWA, omdat er geen controle is en de herkomst van illegaal gevangen vis en schelpdieren onbekend is.

Tapijtschelpen zijn een belangrijk onderdeel van het ecosysteem. Ze filteren het water, dragen bij aan een gezonde bodem en zijn een onmisbare schakel in de voedselketen in onder meer de Noordzee. Illegale visserij kan leiden tot overbevissing en kan blijvende schade toebrengen aan natuur en de waterkwaliteit.

WhatsAppgebruikers in Rusland kampen sinds gisteren met meer storingen en vertragingen bij de berichtendienst. De Russische telecomtoezichthouder Roskomnadzor heeft bevestigd maatregelen te hebben genomen tegen de app.

Een groep van 43 burgers heeft een rechtszaak aangespannen tegen de toezichthouder, meldt de onafhankelijke Russische nieuwssite Meduza. Op de Russische storingssite is te zien dat de meeste klachten uit de hoofdstad Moskou komen.

Gisteren had de toezichthouder gewaarschuwd de app volledig te zullen blokkeren als het bedrijf niet voldeed aan de Russische eisen. Roskomnadzor beschuldigt het platform ervan geen informatie te delen met de politie in fraude- en terrorismezaken.

Onveiligheid burgers

WhatsApp stelt dat Roskomnadzor de privécommunicatie van meer dan 100 miljoen Russen afneemt. "WhatsApp is diep verankerd in elke gemeenschap in het land", citeert persbureau Reuters een woordvoerder van WhatsApp. "We zijn vastbesloten voor onze gebruikers te vechten, want mensen dwingen om minder veilige en door de overheid opgelegde apps te gebruiken kan alleen maar leiden tot een afname van de veiligheid van Russische burgers."

Het bedrijf verwijst hiermee naar de Russische berichtendienst Max. De Russische autoriteiten willen dat Russen hierop overstappen, maar ondanks uitgebreide marketingcampagnes geven maar weinig Russen hier gehoor aan.

Overigens is WhatsApp lang niet de enige berichtendienst die te kampen heeft met dwarsboompogingen van de Russische toezichthouder; ook Telegram heeft hiermee te maken.

VPN-gebruik

Al langer gelden er blokkades voor bijvoorbeeld Facebook, Snapchat en gameplatform Roblox. Ook YouTube kampt met ernstige verstoringen. Sinds afgelopen zomer blokkeert Roskomnadzor al de mogelijkheid om te bellen via WhatsApp en Telegram. De officiële reden die hiervoor werd gegeven is dat de apps worden gebruikt voor het plegen van terroristische aanslagen.

Veel Russen ontwijken echter de blokkades door het gebruik van een VPN, meldt Meduza vandaag op basis van eigen onderzoek onder lezers. Meer dan 90 procent gaf aan gebruik te maken van een VPN, de meerderheid koos daarbij voor een betaalde variant. Een kwart van de lezers gaf aan het verbod op bellen via WhatsApp en Telegram als de grootste ergernis te ervaren.

Crisiscommunicatie

De Russische bevolking moet steeds meer moeite doen om aan onafhankelijke informatie te komen, nu tienduizenden websites zijn geblokkeerd op het Russische internet.

De storingen hinderen niet alleen de onafhankelijke media en veilige communicatie in Rusland, maar ook de autoriteiten zelf. Zij maken veelvuldig gebruik van apps als Telegram om te communiceren met inwoners. Zo berichtte gouverneur Gladkov van de regio Belgorod eind november op zijn Telegramkanaal over een internetblokkade.

De stad Belgorod ligt op zo'n 30 kilometer van de Oekraïense grens. Het gebied wordt regelmatig bestookt met Oekraïense drones. De Russische overheid noemt het blokkeren van droneaanvallen als een van de redenen voor het afsluiten van het internet.

"Dit is natuurlijk gedaan om de veiligheid te verhogen", schreef Gladkov. "Aan de andere kant verstoort dit een deel van de communicatie-infrastructuur waar we hier in de regio op vertrouwen."

Op zijn kanaal plaatst de gouverneur vaak waarschuwingen aan inwoners als er sprake is van drones of andere Oekraïense aanvallen. Ook stuurt hij een bericht als het gevaar geweken is. Tegenwoordig sluit hij zijn berichten standaard af met een verwijzing naar zijn kanaal op Max.

Het onderzoek naar de dood van een 21-jarige man uit Zierikzee heeft opnieuw niets opgeleverd. De man overleed in 2015, en de politie besloot in september het lichaam op te graven nadat er nieuwe informatie was binnengekomen. De Zeeuw zou mogelijk door een misdrijf om het leven zijn gekomen.

De politie besloot het onderzoek na al die jaren te heropenen nadat een getuige zich had gemeld. Daarmee had het Openbaar Ministerie nieuwe aanwijzingen dat de 21-jarige Daniël van Vliet mogelijk door geweld om het leven was gekomen.

Van Vliet werd in augustus 2015 als vermist opgegeven toen hij na een bezoek aan een café niet thuis was gekomen. Zijn lichaam werd drie dagen later gevolgen in de rietkraag van een gracht in Zierikzee. De politie concludeerde na onderzoek destijds dat er geen anderen bij zijn dood betrokken waren. Nabestaanden hadden daar twijfels bij.

Toch blijkt ook na nieuw onderzoek dat er geen nieuwe informatie is die wijst op een strafbaar feit of betrokkenheid van derden. Zowel niet uit gevoerde gesprekken als onderzoek bij het opgegraven lichaam, schrijft Omroep Zeeland. Daarom wordt het onderzoek naar de dood van Van Vliet opnieuw gesloten.

De plotselinge terugtrekking van een tv-reportage waarin de regering-Trump wordt bekritiseerd, leidt tot een rel bij de nieuwsafdeling van de Amerikaanse zender CBS. Via een Canadese zender is de documentaire alsnog online gekomen en die wordt op sociale media veel bekeken.

De reportage gaat over het lot van honderden Venezolanen die naar El Salvador zijn uitgezet en daar in de beruchte CECOT-gevangenis zouden zijn gemarteld. Inside CECOT zou zondag worden uitgezonden in 60 Minutes, het meest gezaghebbende onderzoekprogramma op de Amerikaanse televisie.

Drie uur voor uitzending besloot de onlangs aangetreden hoofdredacteur Bari Weiss van CBS News om het item niet uit te zenden. Weiss verklaarde dat de reportage niet evenwichtig is omdat daarin geen reactie te horen is van het Witte Huis op verschillende aantijgingen tegen de regering-Trump.

'Migranten tot voorbeeld gemaakt'

Het is ongebruikelijk om de uitzending van een programmaonderdeel zo kort van tevoren tegen te houden, zeggen bronnen bij de 60 Minutes-redactie in de media.

Ondanks het besluit om de reportage niet uit te zenden, is die wel online te zien. Een Canadese zender die de rechten heeft op 60 Minutes, had het item al binnen en publiceerde het op de eigen site voordat men doorhad dat er een streep door was gezet.

Inmiddels is het item op de Canadese zender niet meer te zien, maar hebben kijkers het verder verspreid via sociale media:

Een directeur van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch, die wel in het item aan het woord komt, stelt dat de VS "een voorbeeld heeft gemaakt" van een groot aantal Venezolaanse migranten die geen strafblad hebben en "hen stuurde naar een plek waar ze risico liepen om gemarteld te worden". Twee van de inmiddels vrijgekomen Venezolanen zeggen voor de camera dat zij in CECOT zwaar zijn mishandeld.

In de reportage vertelt CBS News-verslaggever Sharyn Alfonsi dat zij het ministerie van Binnenlandse Veiligheid om commentaar heeft gevraagd, maar door het ministerie is doorverwezen naar El Salvador.

Alfonsi zegt nu dat het besluit van hoofdredacteur Weiss om de uitzending te schrappen "politiek" was. In een uitgelekte interne memo aan haar collega's bij CBS, schrijft ze dat "het publiek dit terecht zal zien als een geval van bedrijfscensuur".

Verder beschrijft ze de weigering van de regering-Trump om commentaar te geven als "een tactische zet met de bedoeling om het verhaal de nek om te draaien". Ze waarschuwt dat "als de weigering van de regering om te reageren een geldige reden is om een reportage niet te brengen, we ze in wezen een 'kill-switch' geven voor alle verslaggeving die zij ongunstig vinden".

Persvrijheid onder druk

Bari Weiss is begin oktober aangenomen als hoofdredacteur van CBS News. Haar aanstelling was controversieel. Haar voorstanders roemden haar succesvolle journalistieke startup, The Free Press, terwijl critici op haar anti-woke-columns wezen en een vermeend gebrek aan journalistiek gewicht.

Dat viel niet lekker bij CBS News, met zijn lange geschiedenis als serieuze nieuwsorganisatie. Grote namen als Walter Cronkite en Dan Rather hebben daar hun strepen verdiend. Toen Weiss de inhoudelijke leiding kreeg, vroegen veel journalisten zich bovendien af waarom iemand zonder televisie-ervaring op die plek was gezet.

Overnamestrijd

De reputatie van CBS News als onafhankelijke nieuwszender is dit jaar zwaar onder druk komen te staan. In juli betaalde het moederconcern van CBS, Paramount, 16 miljoen dollar aan Donald Trump om een rechtszaak te voorkomen. Trump had gedreigd met een procedure tegen Paramount wegens een uitzending van 60 Minutes waarin zijn tegenstander Kamala Harris aan het woord kwam. Volgens Trump was de uitzending misleidend. Ook de rechtszaak die Trump vorige week begon tegen de BBC, met een claim van 8 miljard euro, jaagt de angst aan bij hoofdredacties.

Critici denken dat de terughoudendheid van CBS News om opnieuw een kritische reportage over Trump uit te zenden ook verband houdt met een veel groter financieel belang van Paramount. Het concern heeft namelijk een miljardenbod gedaan op mediabedrijf Warner Bros. Discovery. Trump heeft al gezegd zich persoonlijk te zullen bemoeien met de goedkeuring van een eventuele deal. Een tv-item waarin de regering in verband wordt gebracht met misstanden in El Salvador zou voor Trump al reden genoeg zijn om de overname te blokkeren, is de vrees.

In Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht zijn gisteren de jaarlijkse winteropvangplekken voor dak- en thuislozen geopend. De opvang gaat elk jaar open als de gevoelstemperatuur onder het vriespunt komt en het te gevaarlijk is om buiten te slapen - wat de komende dagen het geval is. Tot en met donderdagnacht ligt de verwachte gevoelstemperatuur tussen de 2 en -2 graden.

In Amsterdam gaat het om 250 extra plekken, in Den Haag maximaal 150 en in Rotterdam kunnen 165 mensen terecht. In Utrecht zijn er 's nachts 175 plekken beschikbaar, maar daar is nu ook een extra inlooplocatie geopend. Die is dagelijks geopend tussen 10.00 uur en 16.00 uur. Slapen blijft alleen mogelijk in de winternachtopvang.

Toename mensen op straat

Bij de tijdelijke extra opvang naast de Lutherse Kerk kunnen mensen langskomen voor een kop koffie of thee, of een praatje, schrijft RTV Utrecht. Volgens Reinier Dijkstra van het Leger des Heils is dat hard nodig.

"Het aantal mensen dat op straat leeft in Utrecht neemt toe, en juist in de winter wordt dat pijnlijk zichtbaar. Steeds meer mensen brengen noodgedwongen hun dagen door in de kou, en dat midden in onze stad. Dat kunnen en willen we niet laten gebeuren."

Bezoekers van de opvang kunnen zich aan het einde van de middag melden en krijgen een warme maaltijd, bed en kunnen gebruikmaken van een douche. 's Ochtends moeten ze de opvang weer verlaten. Er zijn geen voorwaarden aan deze winterkouderegeling, iedereen kan er gebruik van maken.

Extreme weersomstandigheden

Tot wanneer de winteropvang in de grote steden open blijft, is afhankelijk van de temperaturen de komende dagen. Over het algemeen duurt de regeling minimaal drie nachten.

De extra opvang hoeft niet alleen bij kou te openen. De deuren kunnen ook open bij extreme weersomstandigheden en code oranje. De regeling kan meerdere keren per jaar worden ingesteld.

Bij het ongeluk gisteravond waarbij een auto inreed op een groep mensen in Nunspeet zijn twee families zwaar getroffen. Dat zegt Céline Blom, de burgemeester van Nunspeet, tegen de NOS.

In totaal raakten negen mensen dusdanig gewond dat ze naar het ziekenhuis moesten, onder wie de bestuurder van auto. Drie slachtoffers liepen zware verwondingen op. Het is niet duidelijk hoe het nu met ze gaat.

Sommige slachtoffers zijn nog in het ziekenhuis, onder wie ook de 56-jarige vrouw die de auto bestuurde. Zij werd gisteren als verdachte aangehouden, zoals gebruikelijk is bij een ernstig verkeersongeval.

Toedracht ongeluk onbekend

Het is nog niet duidelijk waardoor de vrouw inreed op de groep mensen die stond te wachten op een lichtjesoptocht. Vermoedelijk is er sprake van een ongeluk. Blom stelt dat er verschillende mogelijkheden zijn, zoals dat de bestuurder onwel is geworden of dat haar auto kuren vertoonde. Volgens burgemeester en politie was de vrouw niet onder invloed van alcohol of drugs.

De politie doet onderzoek naar de toedracht. Op de plaats waar de vrouw op het publiek inreed, is sporenonderzoek gedaan en de politie ondervraagt mensen die het ongeluk hebben zien gebeuren.

Ooggetuigen van de aanrijding vertellen wat ze hebben meegemaakt:

Het is niet bekend wanneer meer duidelijk wordt over de oorzaak, zegt de burgemeester. Dat kan volgens haar nog wel een paar dagen duren, ook doordat er zo veel omstanders bij waren.

Het ongeluk heeft volgens de burgmeester grote impact op het dorp. Alle inwoners van Nunspeet zijn volgens haar geraakt door het ongeval. "Iedereen kent wel iemand die erbij betrokken was; slachtoffers, omstanders of mensen die hulp hebben verleend."

Gisteravond heeft de gemeente een plek geopend waar mensen kunnen praten met Slachtofferhulp. Daar werden gisteren al dertig mensen geholpen. Morgen wordt er ook een bewonersbijeenkomst gehouden met Slachtofferhulp en de GGZ. "Om te helpen verwerken en het gesprek met elkaar te voeren", zegt Blom. De jeugdarts is daar ook bij omdat ook kinderen betrokken waren bij het ongeluk.

De partijleiders van D66, VVD en CDA gaan "met een goed gevoel" de kerstdagen in. Dat zeiden ze na afloop van de laatste ronde van besprekingen voordat ze een korte pauze inlassen tot begin januari. "We zijn op alle onderwerpen heel ver gekomen in de afgelopen tien dagen, ook op de financiën", zei D66-leider Jetten.

Informateur Letschert wil dat de drie partijen de kerstvakantie gebruiken om na te denken over mogelijke coalitiepartners.

Ooit werd de wens uitgesproken om voor de kerst een nieuw kabinet te hebben, maar dat is niet haalbaar gebleken. Jetten gaat er nu van uit dat er eind volgende maand een "definitief akkoord" ligt tussen D66, VVD en CDA. En dat er in de tussentijd ook al gesproken is met partijen die het huidige trio aan een meerderheid kunnen helpen. Door toe te treden tot het kabinet, of op andere manieren.

Jetten heeft "absoluut de ambitie" om voor de voorjaarsvakantie, half februari, met de nieuwe ploeg op het bordes te staan. "Nederland snakt naar een kabinet dat met een helder mandaat kan regeren."

Financiën

CDA-voorman Bontenbal beaamde de ambitie van zijn collega. Volgens hem liggen de drie partijen op koers om zoals afgesproken op 30 januari klaar te zijn met hun onderhandelingen. Al zijn de financiën altijd lastig. "Met financiën ben je pas klaar als je overal uit bent", waarschuwde hij.

VVD-fractievoorzitter Yesilgöz herkende dat. "Het gaat altijd over: wat wil je en hoe ga je dat betalen? Het is altijd hetzelfde verhaal, maar met nieuwe getallen en nieuwe partijen aan tafel. Een moeilijke puzzel."

De gesprekken verlopen volgens haar "in een heel prettige sfeer". Ze is dan ook "hoopvol" dat er eind januari een resultaat ligt. Het is de bedoeling dat er ook weer buiten Den Haag onderhandeld gaat worden, zoals vorige week zondag en maandag op landgoed De Zwaluwenberg bij Hilversum.

De drie zijn er naar eigen zeggen zeer aan toe om even rust te nemen tijdens de feestdagen. "Maar we zullen nog wel wat bellen en nadenken", voegde Bontenbal er aan toe.

Huiswerk

Informateur Letschert heeft hun dan ook "huiswerk" meegegeven. Ze moeten gaan nadenken over de vraag of er nog een vierde partij moet aanschuiven en welke partij dat dan moet zijn. Ze wil daar "vrij snel na de kerstvakantie" een knoop over doorhakken.

Want die keuze wordt tot nu toe vooruitgeschoven. De VVD wil het liefst dat JA21 gaat meepraten, zodat er een centrumrechts kabinet kan ontstaan, dat op 75 van de 150 zetels in de Tweede Kamer kan steunen.

D66 voelt daar weinig voor. Die partij zou in zo'n coalitie de enige progressieve partij zijn, naast drie meer conservatieve partijen. Een andere mogelijkheid is samenwerking met GroenLinks-PvdA, maar die partij wordt door de VVD uitgesloten als coalitiepartner.

Nederlandse boeren krijgen niet opnieuw een uitzonderingpositie om meer mest te mogen uitrijden op hun land. Een verzoek daartoe van demissionair minister Wiersma van Landbouw is afgewezen door de Europese Commissie.

Wiersma heeft de afwijzingsbrief van verantwoordelijk Eurocommissaris Roswall naar de Tweede Kamer gestuurd. Ze noemt het besluit uit Brussel "zeer teleurstellend".

"We hebben grondig naar de technische gegevens gekeken", schrijft Roswall. "En dat leidt tot de conclusie dat de voorwaarden voor een nieuwe uitzonderingspositie niet gehaald zijn."

Waterkwaliteit

Volgens de Eurocommissaris staat Nederland voor serieuze uitdagingen op het gebied van stikstof en mest. "Een verdere uitzonderingspositie zou de druk alleen maar vergroten, terwijl de waterkwaliteit en stikstofvervuiling grote problemen blijven."

Nederlandse boeren hebben tot nu toe het recht om meer mest uit te rijden dan de regels voorschrijven. Die uitzonderingspositie was gebaseerd op ons gematigde klimaat met relatief veel regen en een natte bodem. Daardoor zou het uitrijden van mest minder nadelige effecten hebben.

Maar sommige boeren sjoemelden met die extra ruimte waardoor de uitzonderingspositie, ook wel derogatie genoemd, onder druk kwam te staan. Bovendien beschermt Nederland de natuur niet voldoende tegen het schadelijke ammoniak dat vrijkomt bij het uitrijden van mest.

Speerpunt BBB

De derogatie is de afgelopen jaren afgebouwd en zou volgend jaar helemaal verdwijnen. Het was juist een van de speerpunten van Wiersma en haar partij BBB om opnieuw een uitzonderingspositie te krijgen, maar dat is dus niet gelukt.

De minister haalt de laatste tijd op veel van haar plannen bakzeil. Zo ging de door haar gewenste versoepeling van de mestregels, zodat er ook dichter bij sloten mest uitgereden mag worden, niet door.

Gisteren gaf de Raad van State nog een negatief advies over het wetsvoorstel van Wiersma om op een andere manier te gaan bepalen aan welke stikstofdoelen boeren moeten voldoen.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft opnieuw duizenden documenten en tientallen video's uit het Jeffrey Epstein-dossier vrijgegeven. Het zijn er 29.000, de grootste lading tot nu toe.

In de documenten duikt ook de Amerikaanse president Trump weer op. Daarnaast is er communicatie met een "A op Balmoral", wat volgens de Britse pers waarschijnlijk oud-prins Andrew is, gezien het gebruik van zijn initiaal en de verwijzing naar het koninklijke landgoed in Schotland.

Hoewel journalisten nog bezig zijn alle documenten door te wroeten, schrijven veel Amerikaanse media al over een mail van een openbaar aanklager, die in januari 2020 intern waarschuwt dat toenmalig president Trump vaker met Epstein meevloog dan tot dan toe bekend was.

"Wilde je even laten weten dat uit vluchtgegevens die we gisteren ontvingen blijkt dat Donald Trump veel vaker met Epsteins privévliegtuig reisde dan tot toe bericht", schrijft de anoniem gemaakte OM-medewerker. Zo vloog hij tussen 1993 en 1996 acht keer mee, waaronder één keer met alleen Epstein en een 20-jarige vrouw.

Op zeker vier van die vluchten was ook Ghislaine Maxwell aan boord. Zij zit een celstraf van twintig jaar uit omdat ze Epstein hielp minderjarige meisjes te misbruiken. Een ander document is een e-mail waarin melding gemaakt wordt van een foto van Trump en Maxwell.

Het was al bekend dat Trump en Epstein in het verleden een nauwe vriendschap hadden, iets wat Trump probeert te bagatelliseren sinds Epstein opnieuw werd beschuldigd van kindermisbruik. Eerder dit jaar ontkende hij ooit te hebben gevlogen in Epsteins vliegtuig, dat de bijnaam Lolita Express had omdat de eigenaar graag jonge vrouwen meenam naar zijn eigen eiland. Ook andere beroemdheden als prins Andrew en Bill Clinton vlogen weleens met hem mee.

Trump of het Witte Huis hebben nu nog niet gereageerd op de nieuwe stukken. Wel publiceerde het ministerie van Justitie dit keer een leeswijzer bij de vrijgegeven stukken, waarin het benadrukt dat er ook verklaringen bij zitten met "onwaarheden en sensatiebeluste beweringen" over Trump, die stammen uit de tijd voor de presidentsverkiezingen van 2020. "Als ze ook maar een beetje geloofwaardig waren geweest, zouden ze allang tegen hem zijn gebruikt."

'Ongepaste vrienden'

Naast de stukken over Trump zijn er ook opvallende berichten van een "A op Balmoral" uit augustus 2001, die schrijft "op zomerkamp met de koninklijke familie" te zijn en is "uitgeput van alle activiteiten de hele dag door".

"A" vraagt Maxwell of zij niet nog enkele "ongepaste vrienden" voor hem heeft. Hij schrijft ernaar uit te zien binnenkort ergens heen te gaan waar het "heet en zonnig is, met wat leuke mensen, voordat ik in de herfst weer aan de bak moet". Maxwell antwoordt dat ze helaas "alleen gepaste vrienden heeft gevonden", wat van A de reactie "Vreselijk" oplevert.

Hoewel als afzender alleen "De onzichtbare man" staat vermeld, zijn er aanwijzingen dat het inderdaad om oud-prins Andrew gaat, de broer van koning Charles. Zo gebruikt de afzender een mailadres van een provider die ook onder de vermelding Duke of York opduikt in het adresboekje van Epstein. Ook schrijft de afzender recent "de RN te hebben verlaten" en Andrew had toen net afscheid genomen van de marine, de Royal Navy.

Een half jaar later is Andrew onderwerp van een mail van Maxwell. Ze vraagt iemand of er nog wat "2 legged sight seeing" kan worden geregeld worden voor Andrew: "Oftewel: intelligent, knap, leuk en van goede komaf". Ze gaat ervan uit dat alles "discreet" geregeld zal worden: "Hij wil niet in de kranten lezen wie of wat hij zag".

Grootschalig seksueel misbruik

Jeffrey Epstein werd verdacht van grootschalig seksueel misbruik van jonge vrouwen en meisjes en mensenhandel. Beroemdheden uit de politiek, showbizz en het bedrijfsleven gingen geregeld bij hem op bezoek. Op foto's en video's die eerder zijn vrijgekomen, is te zien dat zijn vrienden zich veelvuldig omringden met jonge vrouwen. Epstein werd in 2019 dood in zijn cel aangetroffen.

Het Amerikaanse parlement nam vorige maand een wet aan die het ministerie dwong om documenten uit het Epstein-dossier vrij te geven. Trump probeerde dat lange tijd tegen te houden, maar draaide in november plotseling bij.

De internationaal erkende regering in Jemen en de Houthi-rebellen hebben afgesproken om in totaal 2900 gevangenen vrij te laten. Het gaat om de grootste gevangenenruil sinds het begin van de oorlog.

De ambassadeur van Saudi-Arabië schrijft op X dat het akkoord over de vrijlating werd getekend onder toezicht van de speciale VN-gezant voor Jemen en hulporganisatie het Rode Kruis.

Houthi-onderhandelaar Abdel Kadir al-Murtada laat weten dat de Houthi's 1700 gevangenen vrijlaten in ruil voor 1200 gevangenen van de Jemenitische regering.

Het Rode Kruis laat weten klaar te staan om de uitwisseling te faciliteren. "Zodat mensen die van hun familie zijn gescheiden op een veilige en waardige manier kunnen worden herenigd", zei Christine Cipolla van de organisatie in Jemen.

Eerdere vrijlatingen

De hulporganisatie speelde al een rol bij het begeleiden van vrijgelaten gevangenen in 2020 en 2023. In 2020 werden 900 gevangenen vrijgelaten, drie jaar later ruim duizend.

In Jemen woedt al elf jaar een burgeroorlog, die het land in tweeën verdeelt. Een deel is in handen van de door Saudi-Arabië gesteunde overheid en in het andere deel hebben de Houthi-rebellen de macht. De Houthi's worden gesteund door Iran.

De bevolking in Jemen lijdt zwaar onder de oorlog. Zo lijden miljoenen inwoners honger en zijn er grote tekorten aan andere basisbehoeften zoals medicijnen.

Jumbo hoeft geen extra jaar brood af te nemen van de huisbakker waar het ruim twintig jaar elke dag vers brood inkocht. Koninklijke Amarant Bakkers, een familiebedrijf uit het Noord-Hollandse Avenhorn, wist namelijk dat het contract met de supermarktketen op 7 januari aanstaande zou stoppen.

Dat oordeelt de rechtbank in Den Bosch. De huisbakker had daar een zaak tegen Jumbo aangespannen. Het bedrijf wilde voorkomen dat de supermarktketen na de jaarwisseling zijn brood bij een concurrent zou gaan kopen. Amarant Bakkers vroeg de rechter om een overgangsperiode van een jaar in te stellen, waarmee extra tijd kon worden gewonnen om het vertrek van de grote klant op te vangen.

Maar daar ging de rechter niet in mee. Die concludeert dat Jumbo de huisbakker al in 2024 liet weten dat het concurrenten ging vragen een aanbod in te dienen om brood te gaan leveren. Amarant Bakkers viel tijdens deze zogenoemde 'pitch' buiten de boot, omdat andere bakkers goedkoper konden leveren.

Niets verkeerd gedaan

Op 6 januari van dit jaar kreeg de oude huisbakker te horen dat Jumbo zou overstappen naar de grootste bakker van Nederland, Goedhart Borgesius. De oude leverancier kreeg nog een jaar om brood bij Jumbo te leveren. Pogingen om die periode met nog een jaar te verlengen liepen op niets uit.

Daarmee deed Jumbo niets fout, zegt de rechtbank. De supermarkt hield zich aan de afspraken uit het contract. En wat er in het contract stond, had ook de bakker moeten weten. Voor de rechter droeg die "onvoldoende feiten en omstandigheden" aan om hier iets aan te veranderen.

Amarant Bakkers is daarmee in het ongelijk gesteld en moet daarom ook ruim 2000 euro aan Jumbo's proceskosten betalen.

Zeker vijf mensen zijn omgekomen bij een vliegtuigcrash in zee bij de Amerikaanse staat Texas. Aan boord van het toestel van de Mexicaanse marine waren acht mensen, onder wie een kind.

Twee mensen zijn levend gevonden, een ander wordt nog vermist.

Het toestel stortte gistermiddag neer in de buurt van Galveston, een kustplaats onder Houston. Het maakte een vlucht voor een organisatie die kinderen met brandwonden helpt, onder meer door hen voor behandeling naar de VS te vervoeren. Aan boord waren vier marinemensen en vier burgers, onder wie een kind.

De oorzaak van de crash is nog onduidelijk. Wel was het erg mistig op het moment van het ongeluk.