Politie meldt slachtoffers seksueel misdrijf vaker aan bij hulp: 'Herstel kwam daar pas'
Slachtoffers van een seksueel misdrijf die stranden in het aangifteproces worden door de politie steeds vaker aangemeld bij hulporganisaties als HelpWanted, Centrum Seksueel Geweld, Veilig Thuis en Perspectief Herstelbemiddeling.
In 2021 ging het om enkele tientallen, dit jaar om duizenden slachtoffers. Het zijn mensen die geen aangifte wilden doen of bij wie een onderzoek na aangifte stopte omdat er bijvoorbeeld te weinig bewijs was.
Het werkelijke aantal doorverwijzingen naar hulp ligt volgens de politie waarschijnlijk nog veel hoger, omdat het bijvoorbeeld niet wordt geregistreerd als iemand tijdens een aangifte wordt aangemeld bij hulpverlening.
Andere weg"De bewijsvoering blijft bij seksueel misbruik lastig, omdat het vaak een een-op-een-situatie is", zegt een politiewoordvoerder. Ook wijst hij erop dat de dader in 85 procent van de gevallen een bekende is van het slachtoffer. "Slachtoffers willen niet altijd dat bijvoorbeeld hun opa of vader vervolgd wordt. Zij kiezen dan voor een andere weg."
Volgens Anna Pastor van Perspectief Herstelbemiddeling helpt vooral erkenning bij het verwerken van een seksueel misdrijf. "Bij seksuele misdrijven hebben slachtoffers vaak veel vragen: waarom ik? En: hoe kon je dat doen? Ze leggen de verantwoordelijkheid soms bij zichzelf. En dan kan een gesprek met de dader die dat tegengaat heel erg helpen." De organisatie bemiddelt bij gesprekken tussen slachtoffers en daders.
Meer baat bij hulpverleningIn 2021 werd nog maar een op de tien slachtoffers bij wie het onderzoek na aangifte stopte aangemeld bij een hulporganisatie. Inmiddels zijn dat er ongeveer vier op de tien.
"We werken steeds beter met hulpinstanties samen", zegt de politiewoordvoerder. "Slachtoffers van seksuele misdrijven hebben voor verwerking soms meer baat bij hulpverlening dan bij strafvervolging van de plegers. We leggen daarom verschillende opties aan het slachtoffer voor, die zelf beslist."
Het grootste deel kwam terecht bij Centrum Seksueel Geweld, waar slachtoffers worden behandeld na een nare seksuele ervaring of seksueel misbruik. Een kleiner deel werd doorverwezen naar Perspectief Herstelbemiddeling. Bij ongeveer even veel slachtoffers doet de politie de bemiddeling zelf.
'Informerend gesprek'Eerder raakte de politie nog in opspraak door de wijze waarop vóór een aangifte de gang van zaken werd uitgelegd. Slachtoffers ervoeren dit gesprek vaak als ontmoedigend.
De politie heeft deze gesprekken daarom aangepast. "Ze zijn korter geworden, en vaak telefonisch. En de verplichte bedenktijd is afgeschaft. We vragen nu veel meer waar het slachtoffer behoefte aan heeft."
In september zijn de politie en hulpverleningsinstanties gezamenlijk een proef gestart om meldingen te beoordelen. Telefoontjes die bij Centrum Seksueel Geweld, Slachtofferhulp óf de politie binnenkomen, worden in een multidisciplinair team besproken, als de melder daarvoor toestemming geeft.
"We bekijken dan: waar heeft deze persoon baat bij? Bij een verkrachting moet er bijvoorbeeld direct sporenonderzoek worden gedaan. Soms heeft iemand juist medische hulp nodig, dan beginnen we met behandeling via Centrum Seksueel Geweld. En wie twijfelt over aangifte, koppelen we aan een slachtofferadvocaat", zegt een woordvoerder.
Eén keer verhaal doenEen speciale regiehouder, die schakelt tussen de instanties, is het aanspreekpunt van het slachtoffer. De bedoeling is dat slachtoffers maar één keer hun verhaal hoeven te doen en sneller en beter worden geholpen.
Ook moet het de politie ontlasten, die al jaren te weinig zedenrechercheurs heeft. "Zedenrechercheurs worden maar moeilijk gevonden. Het is zwaar werk", zegt de politiewoordvoerder.
De proef wordt in het voorjaar afgerond en geëvalueerd.
Steeds meer geregistreerde zedenmisdrijvenDe politie registreert ieder jaar meer zedenmisdrijven. In de eerste helft van 2025 kreeg de politie bijna 8000 meldingen, ruim duizend meer dan in dezelfde periode van 2024. Meldingen kunnen gedaan worden door slachtoffers, soms pas jaren later, maar ook door omstanders die de politie bellen wanneer ze getuige zijn van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
De recente toename komt volgens de politiewoordvoerder door de nieuwe zedenwet die op 1 juli 2024 inging. Hierdoor zijn meer misdrijven strafbaar geworden, zoals chatten met minderjarigen. Ook is er meer meldbereidheid doordat er meer aandacht voor het onderwerp is. Hij wijst op de #MeToo-beweging en het onthullen van de misstanden bij The Voice in 2022. "Toen kregen we ook een stuk meer meldingen binnen."
Maar een kwart van de meldingen leidde in 2025 tot een aangifte. Een kwart daarvan werd vroegtijdig afgebroken.
Slachtoffers kloppen ook steeds vaker zelf aan bij hulporganisaties. Zelfs plegers weten de organisaties te vinden.
In 2024 werd ruim 2100 keer contact opgenomen met de hulplijn Stop it Now door mensen die zich zorgen maakten over eigen of andermans seksuele gevoelens voor minderjarigen. Dat is bijna drie keer zo vaak als twee jaar eerder. Zij hadden misbruikbeelden bekeken, seksuele gevoelens voor minderjarigen of kindermisbruik gepleegd.