NOS Nieuws - Algemeen

Politici reageren boos op de voorgenomen sluiting van bandenfabriek Vredestein in Enschede. Zij zeggen dat moederbedrijf Apollo Tyres de productie van banden al veel langer aan het overhevelen is naar Hongarije en dat daar ook Europees geld voor is gebruikt.

"Hongarije en Apollo hebben ergens op aangestuurd, dat gevoel hebben we al jarenlang. Stap voor stap zag je het gebeuren", zegt Europarlementariër Tom Berendsen (CDA) bij RTV Oost. "En aan alles voelde je: dit klopt niet. Nu zie je het resultaat."

Vrijdag werd bekend dat de Apollo Tyres Vredestein in Enschede over ruim een jaar dichtgaat. Het moederconcern uit India ziet geen toekomst meer voor het meer dan honderd jaar oude bedrijf en wijst op de enorm gestegen energie- en loonkosten in Nederland. Ongeveer 500 werknemers verliezen hun baan.

Na de bekendmaking liepen de emoties bij het personeel hoog op. "Iedereen hier weet nog dat de familie Kanwar (eigenaar Apollo Tyres, red.) hier tien jaar geleden stond, toen ze net een stuk grond in Hongarije hadden aangekocht. Ze verzekerden ons dat het niet ten koste zou gaan van onze banen", aldus medewerker Chris Westland bij de fabriekspoort. "Dat is nu niet gebleken."

750 banen geschrapt

"Over geen enkele zaak heb ik meer schriftelijke vragen gesteld dan hierover", stelt Europarlementariër Berendsen. Vijf jaar geleden, in 2020, trok hij samen met zijn collega's Annie Schreijer-Pierik (CDA) en Agnes Jongerius (PvdA) voor het eerst aan de bel bij de Europese Commissie.

Apollo Tyres had toen net een bezuinigingsronde aangekondigd in Enschede: het bedrijf kondigde aan 750 banen te schrappen in de Twentse fabriek. Uiteindelijk kregen 528 medewerkers de zak: een halvering van het personeelsbestand in Nederland. De productie verhuisde voor een deel naar Hongarije.

Wat Berendsen en de andere twee Europarlementariërs met name stak, was dat de Hongaarse regering 96 miljoen euro aan Europese subsidie inzette om de bouw van de nieuwe Apollo-fabriek daar deels te financieren. Op zich is dat niet verboden: Europa investeert in regio's die het goed kunnen gebruiken. "Maar het mag nooit ten koste gaan van banen in een ander Europees land", benadrukt Berendsen.

'Bedje gespreid'

"De regels zijn toentertijd aangescherpt", aldus de CDA-Europarlementariër. Maar precies vier dagen voordat die nieuwe regels zouden ingaan, diende Hongarije het verzoek voor deze staatssteun in. Ze wisten dondersgoed wat ze deden. Dit had onder de nieuwe regels nooit meer gekund."

Opvallend is dat ook vier miljoen euro aan 'coronasteun' werd ingezet voor de nieuwe fabriek. En de nieuwe autosnelweg M3, die langs de Hongaarse fabriek leidt, zou mede dankzij Europees geld aangelegd zijn.

"Het bedrijf krijgt de subsidie niet direct, maar het bedje wordt gespreid met infrastructuur", zei toenmalig Europarlementariër Derk Jan Eppink in de zomer van 2020.

Perverse effecten

Stevige kritiek, maar de Europese Commissie stelde de afgelopen jaren geen onregelmatigheden vast. Er werd met geld geschoven, maar het paste allemaal binnen de (toen) geldende regels. Vindt Berendsen dan dat Hongarije slim heeft gehandeld? "Ik vind het erg lastig om iets wat zulke perverse effecten heeft, slim te noemen", reageert hij.

"Mijn kijk op samenwerken en een fatsoenlijke economie is anders. De regel is dat je de eerste twee jaar na de voltooiing van zo'n investering geen banen mag verplaatsen. Nu is het drie jaar geleden..."

Hij gaat de zaak nogmaals aan de orde stellen bij de Europese Commissie. "Dit kan niet de bedoeling zijn van publiek geld. Dat mag niet leiden tot het verplaatsen van banen binnen Europa. Om dat in de toekomst te voorkomen, zullen de voorwaarden rond zulke financiering strenger moeten. Langere termijnen bijvoorbeeld."

Te naïef

Ook in de Tweede Kamer leidt de voorgenomen sluiting van de fabriek tot schriftelijke vragen. "Wat is hier gebeurd? Zag de regering dit aankomen? Wat is er gedaan om dit tegen te gaan? Zijn we te naïef geweest?", aldus Kamerlid Ilse Saris (NSC), zelf afkomstig uit Enschede.

"In 2020, 2021 stelde Pieter Omtzigt hier al vragen over. We zijn nu vijf jaar verder en het is heel moeilijk te accepteren dat met Europees geld elders een fabriek opent, en in mijn regio een fabriek verdwijnt."

Saris roept de ministers van Werkgelegenheid, Economische Zaken en Klimaat en Groene Groei op om naar Enschede te komen. "Vooral om in gesprek te gaan met medewerkers en de impact hiervan te voelen. Deze mensen mogen niet in de steek worden gelaten."

Het lichaam van de overleden topchef Jonnie Boer is weer in Nederland. Boer overleed afgelopen woensdag op 60-jarige leeftijd aan de gevolgen van longembolie. Hij was dat moment op Bonaire, waar hij een huis had.

Gisteravond begeleidden nabestaanden de rouwkist naar het vliegveld van het eiland. Daarna vloog familie in dezelfde vlucht mee terug naar Nederland.

Het is nog niet bekend wanneer de uitvaart is.

Het vertrek op Bonaire:

Boer was een van de bekendste koks van ons land. Sinds 1993 was hij samen met zijn vrouw Thérèse eigenaar van De Librije in Zwolle. Het is het enige restaurant met drie Michelinsterren in Nederland.

Naast De Librije had het echtpaar nog drie andere restaurants in Zwolle, maar ook een op Curaçao en twee op Bonaire. Volgens vriend Jeroen van den Boom is zijn werk erg belangrijk geweest voor Bonaire.

"Hij heeft fantastische horeca hier neergezet met een heel mooi team", zegt Van den Boom, zelf ook ondernemer op het eiland. "Daarmee heeft hij Bonaire ook op de wereldkaart gezet. Daar zijn we allemaal erg trots op."

Ook vriend en collega David Rietveld deelt die mening. "Met het overlijden van Jonnie verliest Bonaire een culinair genie en een enorm creatieve geest voor de horeca op het eiland."

Minuut stilte

Vrijdagavond was er op veel plekken in Zwolle een minuut stilte vanwege het overlijden van Boer. De festiviteiten rond Koningsdag werden daarvoor kort onderbroken.

De ondernemer ontving in 2008 een erepenning van de stad, als blijk van waardering voor zijn grote bijdrage. De Librije zal in ieder geval aankomende week nog gesloten blijven.

De moord op 26 toeristen in het idyllische berggebied in Kashmir deze week is de grootste terreuraanslag op burgers in bijna twintig jaar in India. Daardoor lopen de spanningen opnieuw op tussen de twee nucleaire machten India en Pakistan.

De Verenigde Naties roepen op tot 'maximale terughoudendheid' om te voorkomen dat de situatie uit de hand loopt. Maar niks doen lijkt geen optie meer als de Indiase premier Modi politiek geloofwaardig wil blijven.

Volgens de Indiase oud-legerkolonel Ajai Shukla bevindt de Indiase regering zich in een oncomfortabele positie door deze aanslag in de zwaarst beveiligde militaire regio van India. "Elke keer als de overheid dreigt met actie, maar vervolgens niet de belofte voldoende nakomt, wordt het moeilijker om het publiek te nog overtuigen en verlies je geloofwaardigheid."

Ook Zuid-Azië-expert Michael Kugelman vreest dat een militaire operatie onvermijdelijk is geworden. "De emoties lopen op dit moment zo hoog op. Het lijkt onwaarschijnlijk dat de Indiase regering bereid is zich te richten op diplomatie. Zeker op korte termijn niet."

Symbolisch

Inmiddels zijn de grenzen gesloten, is handel over en weer stilgelegd en is de eerste Bollywood-film die sinds lange tijd weer een Pakistaanse hoofdrolspeler had, verboden nog voordat het de bioscopen gehaald heeft.

Boven op deze bekende reflex ten tijde van verhoogde spanningen, heeft India dit keer ook het Indus Waterverdrag opgeschort. Ook moeten vandaag alle reizigers op tijdelijke visa beide landen verlaten.

Volgens professor Indiase geschiedenis aan Oxford Faisal Devji laten deze twee nooit eerder gebruikte diplomatieke ingrepen een verandering in toon zien. Toch zijn ze volgens Devji ook vooral symbolisch. "Hoewel ze uiteraard grote problemen zullen veroorzaken voor de getroffenen Pakistanen en Indiërs op tijdelijke visa, is er feitelijk niet veel beweging tussen India en Pakistan."

Daarnaast zijn waterexperts er vrijwel unaniem over eens dat het voor India praktisch onmogelijk is om water naar Pakistan om te leiden of te blokkeren. Daar heeft het simpelweg de infrastructuur niet voor. De krachtige vuist waar de Indiase regering naar op zoek is vormen deze maatregelen dus zeker niet.

Steun van eigen achterban

Volgens Kugelman spelen resultaten uit het verleden ook mee in de afweging hoe India dit keer zal reageren. In 2019 voerde India een vergeldingsactie uit op de grensplaats Balakot voor een zelfmoordaanslag in Pulwama waarbij 40 militairen om het leven kwamen. Daarbij kwam een Indiase piloot in Pakistaanse handen en werd de actie door Pakistan afgedaan als een mislukking.

"Die uitleg kreeg internationaal toen veel bijval, dus dit keer zal Modi voorzichtiger willen zijn om een herhaling van die kritiek op de effectiviteit van een vergeldingsactie te voorkomen", denk Kugelman.

Ondanks de vraagtegens die gesteld werden bij die vergeldingsactie, leverde het Modi aan het begin van een verkiezingsjaar wel veel steun op bij de eigen achterban. Bijval in eigen land creëren is ook in Pakistan nu een belangrijke reden waarom er met sterke taal gereageerd wordt op de retoriek van India.

"Zowel de burgerregering als de legerleiding zijn op het moment niet heel populair in Pakistan. Mogelijk hopen ze meer support te krijgen als ze zich krachtig weten te verweren." Kugelman denkt daarom dat ook de tegenreactie van Pakistan zal verharden als India ervoor kiest militair aan te vallen. "Ook aan Pakistaanse kant wil de regering nu niet zwak lijken".

Eenmaal in zo'n geweldspiraal is het moeilijk om daar uit eigen beweging weer uit te komen. Na de incidenten in Pulwama en Balakot was er Amerikaanse interventie nodig om een verdere escalatie te voorkomen. Professor Devji denkt dat er dit keer diplomatiek uit die hoek weinig te verwachten valt.

"Anders dan in het verleden is de internationale orde niet in staat om te bemiddelen, gezien de eigen wanorde door de vele crises van het moment."

Terwijl de VS zijn aandacht richt op conflicten in Gaza en Oekraïne zie Kugelman juist een rol weggelegd voor andere landen in de regio. "De Golfstaten onderhouden bijvoorbeeld goede banden met zowel Pakistan als India, zij kunnen daarom bemiddelen".

Iran en Saudi-Arabië hebben inmiddels al aangeboden om te bemiddelen tussen India en Pakistan. Het is nog niet duidelijk hoe beide landen daartegenover staan.

Het dodental door de explosie gisterochtend in de zuidelijke Iraanse haven Shahid Rajaee is opgelopen naar 28. Volgens de autoriteiten zijn zo'n 800 mensen gewond geraakt. 190 mensen liggen nog in ziekenhuizen. Zes mensen worden vermist.

Na de explosie brak een grote brand uit, waarna alle activiteiten in de haven werden stilgelegd. Op beelden van persbureau AP is te zien dat hulpdiensten ruim 24 uur na het uitbreken van de brand nog bezig zijn met blussen. Er is veel rookontwikkeling.

Na de explosie sloeg het vuur over naar containers op het haventerrein. Gisteravond werden opnieuw explosies gehoord. Bij de bestrijding van het vuur zijn afgelopen nacht helikopters en blusvliegtuigen ingezet. Ook zijn brandweerkorpsen uit het hele land opgeroepen.

Hulp van Poetin

De Iraanse staatstelevisie meldt dat hulpdiensten later vandaag beginnen met nablussen. Ook zouden de activiteiten in delen van de haven die niet zijn getroffen weer zijn opgestart.

De Russische president Poetin heeft Iran Russische hulp aangeboden. Ook heeft hij zijn medeleven betuigd met de slachtoffers en hun familieleden. Volgens het Russische persbureau TASS stuurt Poetin een aantal blusvliegtuigen naar Iran.

Chemische stoffen

De kracht van de explosie was zo hevig dat de schokgolf op een afstand van 50 kilometer voelbaar was. Een kantoorgebouw in de haven is compleet verwoest. Ook veel voertuigen en andere haveninfrastructuur zijn zwaar beschadigd.

Het ministerie van Gezondheid riep na de explosie de noodtoestand uit voor de regio rond de haven en de zuidelijke stad Bandar Abbas. Shahid Rajaee is de grootste containerhaven van Iran.

De explosie lijkt te zijn veroorzaakt door chemische stoffen in containers. Mogelijk is daarmee niet zorgvuldig genoeg omgegaan. Een officiële oorzaak is nog niet gegeven. De autoriteiten doen onderzoek.

Raketten

Persbureau AP meldde gisteren dat de containers waar de brand ontstond chemische stoffen bevatten die worden gebruikt voor de productie van raketten. Een particulier beveiligingsbedrijf zei tegen het persbureau dat er in maart een lading raketbrandstof in de haven was aangekomen.

De brandstof zou nodig zijn om de voorraad raketten aan te vullen, die was afgenomen door aanvallen op Israël. Eerder deze week zouden veiligheidsfunctionarissen een bezoek hebben gebracht aan de plek van het incident en veiligheidswaarschuwingen hebben gegeven.

Het Iraanse ministerie van Defensie ontkent dat er militaire materialen in de haven werden opgeslagen.

In de afgelopen jaren heeft een reeks dodelijke incidenten de Iraanse energie- en industriële infrastructuur getroffen, waarvan vele aan nalatigheid werden toegeschreven. Andere incidenten werden toegeschreven aan aartsvijand Israël, dat de laatste jaren geregeld aanvallen op Iraans grondgebied heeft uitgevoerd.

Een dag na de uitvaart van paus Franciscus kunnen geïnteresseerden vandaag het graf van de kerkleider bezoeken. Al direct na de opening van de basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome, vanochtend vroeg, stond er een rij mensen.

Het graf symboliseert hoe paus Franciscus was, zegt een bezoeker:

Franciscus werd gisteren in besloten kring naast de ingang van de Capella Paolina in de Santa Maria Maggiore begraven.

Het Vaticaan bevindt zich nu in het 'interregnum', de tijd tussen de regeringsperiode van een overleden paus en die van zijn opvolger. Achter de schermen is men al druk bezig met wie de opvolger moet worden.

De rouwperiode van negen dagen, officieel de 'novemdiales', is gisteren begonnen. Al vanaf het overlijden van Franciscus komen de in Rome aanwezige kardinalen ieder dag bij elkaar. Hun aantal groeit met de dag nu ook kardinalen uit de verre uithoeken van de wereld in Rome aankomen.

Campagnetijd

De kardinalen zullen voorgaan in missen in de Romeinse kerken waar ze als kardinaal aan verbonden zijn, maar tijdens de 'novemdiales' is het voor de kardinalen ook al volop campagnetijd. De kardinalen wisselen met elkaar van gedachten over de toekomst van de kerk en wie die zal moeten leiden.

Allemaal hebben ze een eed van geheimhouding afgelegd, zodat er officieel geen informatie over de inhoud van hun vergaderingen naar buiten kan komen.

De komende dagen moeten ze eerst besluiten wanneer het conclaaf begint. Tijdens die besloten bijeenkomst zal de nieuwe paus gekozen worden.

135 stemgerechtigden

Alleen de kardinalen die nog geen 80 jaar oud waren op de dag van het overlijden van Franciscus mogen stemmen in het conclaaf. Op dit moment zijn dat er 135. Het is onduidelijk of die allemaal aan het conclaaf zullen deelnemen, omdat sommigen door gezondheidsproblemen misschien niet aanwezig kunnen zijn. De Nederlandse kardinaal Willem Jacobus Eijk is al aanwezig in Rome om deel te nemen aan de vergaderingen en het conclaaf.

Paus Franciscus heeft in zijn meer dan 12 jaar durende pausschap 110 kardinalen met stemrecht aangesteld. Veel van die kardinalen kennen elkaar niet of nauwelijks en zullen elkaar in deze rouwperiode moeten leren kennen. Ze werven ook hun informatie over mogelijke kandidaten via internet en geven interviews aan journalisten.

Sinds kort bestaan er ook websites, vooral gemaakt door zeer behoudende en traditionalistische katholieken, met profielen van mogelijke pauskandidaten. Daarop is te lezen wat hun standpunten zijn over bijvoorbeeld homoseksualiteit, de positie van vrouwen in de kerk en het celibaat.

Afgesloten van de buitenwereld

Een dag voor het conclaaf nemen alle kardinalen hun intrek in Casa Santa Marta, het gastenverblijf van het Vaticaan. De kardinalen zijn vanaf dat moment afgesloten van de buitenwereld zodat hun keuze niet verder beïnvloed kan worden. Stemmen doen ze in de beroemde Sixtijnse Kapel.

Die kapel wordt via een ingewikkeld elektronisch systeem beveiligd tegen afluisteren. Ook moet al het personeel, van Casa Santa Marta tot de beveiliging, een eed van geheimhouding afleggen.

Na een eerste stemming op de eerste avond van het conclaaf zullen ze iedere ochtend en iedere middag tweemaal hun stem uitbrengen, totdat de nieuwe paus is gekozen. Daarvoor moet iemand twee derde van de stemmen halen. Naar verwachting duurt het conclaaf twee tot drie dagen, maar als de kardinalen er niet snel uitkomen kan het ook langer duren.

In de kapel zijn twee kachels neergezet. De ene kachel is voor het verbranden van de stembiljetten na iedere stemming, de andere voor het toevoegen van een zwarte of witte kleurstof. Bij zwarte rook is er nog geen nieuwe paus gekozen, maar bij witte rook weten de mensen op het Sint-Pietersplein dat er een opvolger van Franciscus is.

Bij de politie heeft zich vanochtend een 19-jarige verdachte gemeld die gisteravond laat meermalen geschoten zou hebben op een 44-jarige vrouw in Dordrecht.

De vrouw raakte gewond, maar was volgens de politie aanspreekbaar. De man is aangehouden.

Het incident gebeurde rond 23.40 uur op de Prunuslaan, meldt de regionale omroep Rijnmond. Volgens nog onbevestigde berichten zat de vrouw in een auto met hoogwerker toen de schutter vanuit een andere auto het vuur op haar opende. De auto met hoogwerker is van een verhuurbedrijf.

De politie onderzoekt de precieze toedracht van de schietpartij.

Gisteren werd het al door heel Nederland gevierd, maar vandaag is koning Willem-Alexander echt jarig. Hij is 58 jaar geworden.

De Rijksvoorlichtingsdienst meldt niet hoe de koning de dag zal doorbrengen. Gisteren vierde hij met andere familieleden Koningsdag in Doetinchem. Daarbij ontbrak zijn jongste dochter Ariane, die zit bij haar Italiaanse opleiding in examentijd.

Tijdens het bezoek maakte het koninklijk gezelschap onder meer kennis met sport, cultuur en kunst uit de Achterhoek, zoals bij optredens van Normaal en Suzan & Freek.

Kijk hier de hoogtepunten van Koningsdag terug:

Willem-Alexander keek na afloop tevreden terug op de dag, hij noemde het bezoek "een fantastisch feest". In gesprek met de NOS zei hij een dergelijk volksfeest niet voor lief te nemen. "Het is niet meer zo vanzelfsprekend, zo'n feestdag, in tijden van geopolitieke spanningen en polarisatie. Dat is uniek aan Nederland. Daar moeten we elke dag aan blijven werken."

Koningsdag werd dit jaar een dag eerder gevierd, omdat festiviteiten ongepast zouden zijn op de christelijke rustdag. Het was de tweede keer dat er werd uitgeweken naar de zaterdag ervoor: in 2014 viel Koningsdag ook op 26 april.

Een hap van een half miljard euro uit het klimaatfonds om de energiebelasting te verlagen: het is een van de maatregelen uit het pakket van minister Hermans van Klimaat en Groene Groei. Dat is onwenselijk, zeggen deskundigen. Maar het is zeker niet de eerste keer dat klimaatgeld voor een ander doel gebruikt wordt.

Het plan om de belasting voor huishoudens op aardgas in 2026, 2027 en 2028 per jaar iets te verlagen, verbaast hoogleraar in belastingen en subsidies Herman Vollebergh (Universiteit Tilburg). "Als je de belasting op aardgas verlaagt, stimuleer je in feite om weer te gaan stoken. Daar lijkt me het klimaatfonds niet voor bedoeld."

Het kabinet kan dit juridisch wel doen, omdat het klimaatfonds een soort reservering is van geld waarover het later kan beslissen. Het fonds bevatte vorig jaar na Prinsjesdag nog 26 miljard euro, waarvan zo'n 11 miljard al was toegekend en 15 miljard nog niet. Van die 15 miljard is het merendeel gereserveerd voor de ontwikkeling van kerncentrales. Nu is dus een half miljard aan de gasbelasting van huishoudens beloofd.

Groene subsidie voor fossiele subsidie

Een ander voorbeeld is de IKC, oftewel de indirecte kostencompensatie. Dat is een fossiele subsidie voor bedrijven die veel stroom gebruiken. Deze blijkt vorig jaar te zijn betaald uit een pot die expliciet bedoeld is voor groene projecten.

De IKC-regeling werkt als volgt: energiecentrales gebruiken fossiele brandstoffen om elektriciteit op te wekken. Daarvoor moeten ze speciale CO2-rechten kopen, wat ze doorberekenen in hun prijs. De volgende in de keten, stroomslurpers als chemie- of papierbedrijven, hebben hierdoor een hogere energierekening. Voor deze 'indirecte kosten' konden bedrijven compensatie krijgen.

Omdat het vorige kabinet de 'vervuiler wilde laten betalen', werd deze regeling in 2023 afgeschaft. Maar deze week werd bekend dat hij vanaf 2026 weer wordt afgestoft, een wens van de industrie. Andere EU-landen hebben ook zo'n regeling en zo ontstaat er een gelijker speelveld. Vorig jaar, in een van de tussenjaren dat de IKC-regeling er niet was, besloot toenmalig demissionair minister Adriaansens dat de industrie toch met terugwerkende geld kon aanvragen over 2023.

Alleen was de begroting al rond en moest ergens geld worden gevonden. Dat werd eenmalig gedaan in de pot van de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie, kortweg de SDE++. Bedoeld voor bedrijven die groene energie opwekken en CO2-uitstoot verminderen, zoals projecten met zonnepanelen of aardwarmte.

Destijds werd dit nauwelijks opgemerkt, maar experts reageren verbolgen op vragen van de NOS. "Dit is absoluut niet waar deze groene subsidieregeling voor bedoeld is", zegt Rens van Tilburg, expert klimaatfinanciën verbonden aan het Instituut voor Milieuvraagstukken van de Vrije Universiteit. "De miljarden van de SDE++-pot hebben een heel duidelijk doel: CO2 verminderen om daarmee de klimaatdoelen te halen. Omdat de IKC juist het tegenovergestelde effect heeft, zou dat niet uit deze pot betaald mogen worden."

Ook belastingexpert Vollebergh vindt dit raar: "Er spelen wel meer discussies over wat er vanuit de SDE++ mag worden betaald, maar dit is heel duidelijk: hier was het echt niet voor bedoeld want dit houdt de status quo in stand. De hogere kosten moeten bedrijven prikkelen tot verduurzamen, maar als je die hogere kosten compenseert valt de prikkel weg." Vanaf volgend jaar wordt deze IKC-regeling van honderden miljoenen overigens uit het klimaatfonds betaald, ook daar zetten critici vraagtekens bij.

Zijn CO2-opslag en kernenergie groen?

Die 'meer discussies' waar Vollebergh op doelt, zijn wat minder duidelijk en de meningen daarover zijn sterk verdeeld. Zoals aan projecten voor CO2-opslag die vanuit de groene SDE++-pot worden betaald. Vollebergh: "Dat leidt enerzijds tot minder CO2 in de atmosfeer, maar critici stellen dat dit ervoor zorgt dat bedrijven niet geprikkeld worden minder uit te stoten, omdat je het toch wel onder de grond kunt opslaan."

Ook over kernenergie is lang gediscussieerd of dat uit het klimaatfonds kon worden betaald. Die discussie heeft de Europese Unie uiteindelijk beslecht: dat kon.

Van Tilburg heeft nog een Europees voorbeeld. "Uit het Europese Sociaal Klimaatfonds, dat volgend jaar ingaat, kunnen landen geld aanvragen om de armste huishoudens te ondersteunen in hun energiekosten. Nu lag er bij de consultatie een voorstel dat er uit dat fonds ook subsidies voor elektrische auto's kunnen worden betaald, waar juist de rijkere huishoudens van profiteren. Daar is het wat mij betreft niet voor bedoeld."

In de Canadese stad Vancouver zijn zeker negen mensen om het leven gekomen toen een auto inreed op bezoekers van een Filipijns straatfestival. Dat gebeurde even na 20.00 uur plaatselijke tijd. Meerdere mensen zijn ook gewond geraakt.

Het is nog steeds niet duidelijk hoeveel mensen precies zijn aangereden. Behalve dat er negen mensen zijn omgekomen, heeft de politie nog geen verdere aantallen gedeeld.

De bestuurder, een 30-jarige inwoner van de stad, is aangehouden. De politie sluit een terroristisch motief uit, maar verdere informatie wordt pas in de ochtend verwacht. Het tijdsverschil tussen Vancouver en Nederland is 9 uur.

Toen het festival op zijn eind liep, zag ooggetuige Kris Pangilinam dat vrijwilligers de toegang tot het festivalgebied openden om de auto binnen te laten. "Dat was normaal, want mensen die er een standje hadden kwamen hun spullen ophalen", zei hij tegen omroep CBC.

"De auto reed eerst rustig maar begon toen snelheid te maken en raakte iemand. Mensen schreeuwden, toen drukte hij het gaspedaal in. Het leek wel een bowlingbal die kegels omkegelde. Het ging maar door. Ik wist niet wat ik zag. Het was een zombie zone."

Dit was een prachtige dag, dat het zo moest eindigen, zegt gemeenteraadslid Pete Fry:

De auto reed zo ver door dat Pangilinam niet zag waar hij stopte. De mensen die op de grond lagen waren volgens hem niet te tellen. Het reddingswerk kwam binnen een paar minuten op gang.

Een andere getuige zei tegen een lokaal radiostation dat de bestuurder te voet probeerde te vluchten, maar omstanders hem vasthielden tot de politie hem overnam.

De slachtoffers zijn naar vier ziekenhuizen gebracht. Die zijn opgeschaald om een massale aanvoer van slachtoffers op te vangen.

Diep geschokt

Burgemeester Ken Sim spreekt van een verschrikkelijk incident. Premier Carney zegt diep geschokt te zijn. Hij condoleert de slachtoffers en nabestaanden en dankt de reddingswerkers dat ze snel ter plaatse waren.

Het incident deed zich voor tijdens de Lapu Lapu Day Block Party, de viering van een Filipijnse feestdag. Het was de tweede keer dat dit evenement werd gehouden, met een markt, een parade en optredens.

In Canada worden morgen verkiezingen gehouden. Meerdere politieke partijen stuurden politici naar het festival om campagne te voeren.

Partijleider Jagmeet Singh van de sociaaldemocratische NDP was daar ook. Hij spreekt zijn afschuw uit over wat er daarna gebeurde.

Goedemorgen! In Londen loopt Sifan Hassan de marathon, haar eerste sinds ze op de Olympische Spelen in Parijs goud won op deze afstand. En vanaf vandaag kunnen belangstellenden het graf van paus Franciscus in de Basiliek van de Santa Maria Maggiore bezoeken.

Eerst het weer: Vandaag schijnt de zon uitbundig, alleen in de zuidoostelijke helft trekken soms wolkenvelden over. De temperatuur stijgt naar 17 graden op de Wadden en 22 graden in het zuiden van het land.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het officiële dodental na de explosie in Iran van gisterochtend staat inmiddels op 18. Volgens de Iraanse autoriteiten zijn zo'n 750 mensen gewond geraakt, van wie er meer dan 500 naar het ziekenhuis moesten.

De brand die uitbrak in de zuidelijke Iraanse haven Shahid Rajaee na een explosie, is overgeslagen naar andere containers in de haven. Aan het begin van gisteravond werden nieuwe explosies gehoord, meldt Iran International. Er zijn helikopters ingezet om de brand te bestrijden en brandweerkorpsen uit het hele land zijn opgeroepen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteren werd in heel Nederland Koningsdag gevierd. Koning Willem-Alexander, koningin Máxima, de prinsessen Amalia en Alexia en andere leden van de koninklijke familie deden dat in Doetinchem. Een terugblik op een Koningsdag vol muziek, sport en spelletjes:

Fijne dag!

Al meer dan 20 jaar kunnen we er niet meer mee betalen, maar na 1 mei kun je ze ook niet meer bij De Nederlandsche Bank inwisselen voor euro's: briefjes van 5 en 25 gulden. Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) zijn er nog 12 miljoen biljetten niet ingeleverd, omgerekend zo'n 54 miljoen euro.

Het gaat om drie specifieke biljetten: het 5 guldenbiljet met Vondel dat in 1966 voor het eerst in omloop kwam, het 5 guldenbiljet met Vondel uit 1973 en het geeltje uit 1971, het 25 guldenbiljet met Sweelinck.

Hoewel de euro in 2002 officieel werd ingevoerd, waren deze guldenbiljetten al vanaf 1 mei 1995 niet meer in omloop. Toch wisselt De Nederlandsche Bank jaarlijks nog duizenden biljetten om. Vlak voor de deadline van 1 mei liggen er nog waarschijnlijk miljoenen bij mensen thuis.

DNB houdt een termijn van dertig jaar aan waarin de biljetten nog kunnen worden ingewisseld. Voor deze specifieke drie is dat dus 1 mei 2025. Voor de andere biljetten kan dit nog tot 2032, precies dertig jaar nadat de gulden niet meer in gebruik was als betaalmiddel.

Biljetten soms veel meer waard

Voor 5 gulden krijg je nu nog 2,27 euro, voor 25 gulden 11,34 euro. Maar volgens voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Munthandelaren Jacco Scheper kunnen de biljetten ook meer opleveren. "Ik raad eigenlijk niet aan om een biljet van 5 of 25 gulden in nieuwstaat in te leveren. Zo'n briefje kan wel 10 tot 20 keer zoveel waard zijn."

Dat er nog miljoenen briefjes in omloop zijn, verbaast Scheper niet. "In de vijftig jaar dat deze briefjes er waren, kan er van alles gebeurd zijn: verloren bij een brand, verstopt in een oud matras, in het buitenland zal ook nog wat rondzwerven. Maar toch denk ik dat 90 procent van deze biljetten bij mensen thuis ligt."

Daarnaast zijn er ook nog flink wat guldenverzamelaars in Nederland. "Het briefje van 50 gulden met de zonnebloem wordt bijvoorbeeld gezien als een van de mooist uitgegeven biljetten wereldwijd. Omgerekend is die 23 euro waard, maar liefhebbers hebben daar soms wel 200 euro voor over."

Het inwisselen van guldens voor euro's kan alleen bij het kantoor van De Nederlandsche Bank in Amsterdam. Voor 30 april moet een aanvraagformulier zijn ingestuurd, daarna mag je op uitnodiging bij de kasbalie inwisselen. Het loopt ook al storm bij DNB: er zijn dit jaar tot nu toe al evenveel omwisselingsverzoeken gedaan als heel vorig jaar. Volgens de bank zijn er meer dan 8000 briefjes ingeleverd.

Als je twijfelt of de biljetten toch meer waard zijn, kun je volgens Scheper ook op andere plekken terecht om de waarde in te schatten. "Bij bibliotheken liggen catalogussen waarin vaak de waarde van al het munt- en papiergeld terug te vinden is. Maar een inschatting van de kwaliteit wordt dan wel lastiger."

Zo overschatten mensen vaak de kwaliteit van hun eigen geld, zegt Scheper. "Veel mensen vinden die kwaliteit al vaak heel goed, terwijl een klein scheurtje in het papier de waarde al flink naar beneden haalt. Je kunt het beste bij een verzamelaar of taxateur terecht die kijkt naar de kwaliteit."

Vernietigen

De biljetten die bij DNB binnenkomen worden vernietigd. En dat heeft gevolgen voor de waarde van de biljetten die daarna nog in omloop zijn, zegt Scheper. "De biljetten met een slechte kwaliteit zijn nu echt nog wel wat waard, maar na die inleverdatum gaat de waarde daarvan fors naar beneden. Dan krijg je er misschien nog 50 cent voor."

De bijzondere biljetten kunnen daarentegen volgens Scheper in waarde stijgen. "Veel mensen hebben soms niet door dat ze een bijzonder biljet inleveren, dus zullen er na 1 mei meer zeldzame biljetten over zijn. Die zijn dan natuurlijk meer waard."

Zowel in Rotterdam als in Dordrecht viel gisteravond een gewonde door schietpartijen. In beide gevallen wordt nog onderzocht wat er precies is gebeurd. Ook is nog niemand aangehouden.

In Rotterdam raakte een man (43) zaterdagavond rond 23.35 uur gewond door een schietpartij in een huis aan de Kabeljauwsestraat. Die straat ligt in het Oude Noorden in Rotterdam. Hij was aanspreekbaar en is naar het ziekenhuis gebracht, meldt de politie.

Bij een andere schietpartij in Dordrecht ging het om een vrouw (44) die gewond raakte. Het incident gebeurde rond 23.40 uur in de buurt van de Prunuslaan en Rozemarijnstraat in de wijk Dubbeldam. "Zij is aanspreekbaar naar het ziekenhuis voor behandeling aan haar verwondingen", schrijft de politie.

De vrouw zou in een voertuig met daarop een hoogwerker hebben gezeten, schrijft een lokale nieuwssite, en gewond zijn geraakt toen er vanuit een andere auto werd geschoten.

Voor beide incidenten roept de politie mensen met informatie op zich te bellen.

Een brief die een van de bekendere Titanic-overlevenden een paar dagen voor de ramp schreef, is verkocht voor 300.000 pond. Dat is het hoogste bedrag dat ooit voor een Titanic-brief is betaald. De brief werd op 10 april 1912 geschreven door kolonel Archibald Gracie aan boord van het schip.

Op een Britse veiling betaalde de koper er omgerekend ruim 387.000 euro voor. De brief werd gisteren verkocht aan een particuliere verzamelaar uit de Verenigde Staten, meldt het Britse veilinghuis Henry Aldridge & Son. Van tevoren werd de waarde ervan op 60.000 pond geschat (ruim 77.400 euro).

Gracie schreef de brief op zijn eerste dag aan boord van het schip aan een kennis, de oudoom van de verkoper. Gracie postte de brief op 11 april in het Ierse Queenstown, de laatste tussenstop voordat het schip aan de oceaanoversteek begon.

Het veilinghuis wijst op profetische woorden in het bericht: "Het is een prachtig schip," schreef Gracie, "maar ik wacht tot het einde van mijn reis voordat ik er een oordeel over vel."

Gedetailleerd verslag

In de nacht van 14 op 15 april 1912 was de Titanic bezig aan de reis van Engeland naar New York. Het botste tegen een ijsberg en zonk binnen drie uur. Meer dan 1500 van de ruim 2200 opvarenden overleefden de ramp niet.

Gracie sprong van het schip en klampte zich vast aan een omgeslagen reddingsboot. Uiteindelijk werd hij door andere passagiers aan boord van een reddingsboot getrokken. Hij schreef een boek over zijn ervaringen, dat volgens de veilingmeester nog steeds wordt gezien als een van de meest gedetailleerde verslagen.

Gracie herstelde niet volledig van de onderkoeling en andere verwondingen die hij opliep die nacht. Begin december raakte hij in coma en overleed twee dagen later aan complicaties van diabetes.

Nieuwe details

Er zijn al eerder objecten die met de Titanic te maken hebben geveild. Zo bracht een horloge van de kapitein die 700 passagiers van de Titanic wist te redden eind vorig jaar 1,87 miljoen euro op.

Begin deze maand werd bovendien bekend dat een analyse van 3D-scans, die drie jaar geleden van de Titanic werden gemaakt, nieuwe details opleverden over de ondergang van het wereldberoemde schip.

De brand die uitbrak in de zuidelijke Iraanse haven Shahid Rajaee na een explosie, is overgeslagen naar andere containers in de haven. Aan het begin van gisteravond werden nieuwe explosies gehoord, meldt Iran International. Er zijn helikopters ingezet om de brand te bestrijden en brandweerkorpsen uit het hele land zijn opgeroepen.

Het officiële dodental na de explosie van gisterochtend staat inmiddels op 18. Volgens de Iraanse autoriteiten zijn zo'n 750 mensen gewond geraakt, van wie er meer dan 500 naar het ziekenhuis moesten.

Bij de ontploffing is een kantoorgebouw in de haven compleet verwoest. Ook veel voertuigen zijn zwaar beschadigd. Alle activiteiten in de haven zijn stilgelegd. Het ministerie van Gezondheid heeft in de regio rond de haven en de zuidelijke stad Bandar Abbas de noodtoestand uitgeroepen.

De explosie lijkt te zijn veroorzaakt door chemische stoffen in containers. Mogelijk is daarmee niet zorgvuldig genoeg omgegaan. Een officiële oorzaak is nog niet gegeven.

Roodachtige rook

Op beelden op sociale media is roodachtige rook te zien vlak voor de explosie. Volgens persbureau AP is dat een aanwijzing dat er een chemische reactie aan vooraf is gegaan. Dat gebeurde ook bij de explosie in de haven van Beiroet in 2020. Toen kwamen ten minste 218 mensen om het leven - het precieze dodental kon niet worden vastgesteld - en raakten duizenden mensen gewond.

Een man roept in een video van vlak voor de explosie tegen anderen dat ze weg moeten. "Zeg tegen die gastruck dat hij weg moet! Het gaat ontploffen, o mijn God, dit gaat ontploffen! Iedereen moet hier weg, achteruit, achteruit!", meldt AP.

Daarna is een enorme vuurbal te zien en dikke zwarte rookwolken die zich verspreiden.

De autoriteiten waarschuwden later voor luchtvervuiling door chemicaliën als ammoniak, zwaveldioxide en stikstofdioxide, stoffen die bij inademing kunnen leiden tot luchtwegproblemen.

President Pezeshkian heeft zijn medeleven betuigd met de slachtoffers en hun familieleden en een onderzoek aangekondigd naar de oorzaak van de explosie.

Het Iraanse staatspersbureau IRNA meldde vanavond dat de douaneautoriteiten een "voorraad gevaarlijke goederen en chemische stoffen die in het havengebied lagen opgeslagen" noemden als oorzaak van de explosie, maar er werden geen details gegeven.

Raketten

Persbureau AP meldde eerder vandaag dat de containers waar de brand begon chemische stoffen bevatten die worden gebruikt voor de productie van raketten. Een particulier beveiligingsbedrijf zei tegen AP dat er in maart een lading raketbrandstof in de haven was aangekomen. De brandstof zou nodig zijn om de voorraad raketten aan te vullen, die was afgenomen door de aanvallen op Israël tijdens de oorlog met Hamas in Gaza. Iran wil dit niet bevestigen aan AP.

Eerder deze week zouden veiligheidsfunctionarissen een bezoek hebben gebracht aan de plek van het incident en veiligheidswaarschuwingen hebben gegeven.

Iraanse media toonden luchtopnames van de brand, waarop te zien is dat er op verschillende plekken in de haven brand woedt. Het staatsoliebedrijf liet vanmiddag weten dat de brand niet is veroorzaakt in zijn raffinaderijen, brandstoftanks, distributiecentra of oliepijpleidingen.

Shahid Rajaee is de grootste oliehaven van het land en is belangrijk voor de internationale handel.

In Rusland is een man aangehouden die verantwoordelijk zou zijn voor het doden van een hooggeplaatste Russische militair, gisteren in een voorstad van Moskou. De Russische geheime dienst FSB heeft dat bekendgemaakt in een verklaring.

De 59-jarige Jaroslav Moskalik kwam gisterochtend om het leven toen een autobom ontplofte op het moment dat hij erlangs liep.

Volgens de FSB is de verdachte "een agent van de Oekraïense geheime dienst". De FSB noemt hem in de verklaring bij naam.

De man zou de bewuste auto hebben gekocht en er explosieven in hebben geplaatst. De bom zou zijn geactiveerd vanuit Oekraïne.

Beelden van de ontploffing zijn door de NOS geverifieerd:

Het slachtoffer was luitenant-generaal in de top van het Russische leger. Volgens de BBC vertegenwoordigde hij in 2015 Rusland bij gesprekken met Oekraïne in Parijs.

Oekraïne heeft nog niet gereageerd op de aanslag of op de arrestatie. Eind vorig jaar eiste Oekraïne wel de verantwoordelijkheid op voor een andere aanslag op een Russische generaal. Die kwam in Moskou om het leven door een bom in een elektrische step.

Veel sportiviteit, muziek en spelletjes dit jaar bij Koningsdag in Doetinchem. Vanwege de zondagsrust werd de verjaardag van de koning dit jaar een dag eerder gevierd. Ook begon het programma een uur later dan normaal, wegens de begrafenis van paus Franciscus.

Koning Willem-Alexander, koningin Máxima, de prinsessen Amalia en Alexia en andere leden van de koninklijke familie kwamen rond 12.00 uur aan en werden verwelkomd door burgemeester Mark Boumans. Naast het koninklijke gezin waren ook prins Constantijn en prinses Laurentien, prins Floris en prinses Aimée, prins Bernhard en prinses Annette, prins Maurits en prinses Marilène en prins Pieter-Christiaan en prinses Anita aanwezig.

Bekijk hieronder de hoogtepunten.

De Achterhoekse band Normaal speelde bij aankomst hun grootste hit Oerend Hard voor de familie. De koning zong uit volle borst mee en klom na afloop op het podium om zanger Bennie Jolink de hand te schudden. Ook prins Constantijn genoot zichtbaar van het optreden. "Uit m'n jeugd", zei hij, "heel lang geleden".

Keiharde smash

Na een aantal cultuuroptredens en een culinaire stop waarbij Achterhoekse hapjes werden geserveerd, arriveerde het gezelschap bij 'Sportlaan 1 tot 100'. Daar kwamen verschillende sporten aan bod en lieten de koning en koningin ook wat van hun eigen sportiviteit zien in een potje tafeltennis. Daarbij scoorde Willem-Alexander met duidelijk genoegen een punt tegen zijn vrouw met een keiharde smash.

Maar in het volgende onderdeel, de Koningsdagquiz, moest hij het toch afleggen tegen zijn vrouw en haar team toen hij een penalty miste en Máxima zich een kenner toonde van de muziek van popduo Suzan & Freek.

Het was druk langs de route, toeschouwers stonden rijendik achter de dranghekken en er werd enthousiast gezwaaid naar de koninklijke familie. Volgens een woordvoerder van de gemeente waren er zo'n 30.000 mensen naar Doetinchem gekomen. Ook veel Duitsers kwamen Koningsdag vieren in de stad in het grensgebied.

Koning bedankt Duitsers

De feestelijkheden werden afgesloten bij de Walmolen, waar Suzan & Freek en Snelle voor de koninklijke familie het nummer De Overkant zongen. Ditmaal werd er meegezongen door Máxima en prinses Amalia, die duidelijk de tekst kenden van het liedje dat over de Achterhoek gaat.

In zijn dankwoord bedankte de koning Doetinchem voor de flexibiliteit om het feest een uur later te laten beginnen. "Ik ga de route nog eens af, want het was zo leuk....", grapte de koning vervolgens.

Ook richtte hij zich nog even tot onze oosterburen. "Und ich möchte auch ganz gerne unsere Deutsche Freunde danken", zei hij tegen de aanwezige Duitsers. "We zien nu wat tachtig jaar vrede en vrijheid ons gebracht hebben: vriendschap met elkaar. En laten we hier elke dag opnieuw samen aan werken."

In Istanbul zijn 47 medewerkers van de gemeente opgepakt op verdenking van corruptie. Onder anderen de secretaris-generaal van de gemeente, het hoofd van de staf van de burgemeester en belangrijke functionarissen van de gemeentelijke water- en rioleringsadministratie zijn aangehouden, meldt de Turkse nieuwszender NTV.

Sinds halverwege maart zit de burgemeester van de stad, Ekrem Imamoglu, vast op verdenking van onder meer omkoping, fraude en het bieden van hulp aan een terroristische organisatie. Ook wordt hij beschuldigd van het beledigen van de hoofdaanklager in Istanbul.

Sindsdien zijn nog minimaal 150 mensen opgepakt voor soortgelijke verdenkingen, maar het exacte aantal is niet bekend.

Imamoglu is een populaire politicus van de centrumlinkse oppositiepartij CHP. Hij geldt als de belangrijkste tegenstander van de Turkse president Erdogan en volgens sommige peilingen maakt Imamoglu goede kans om de presidentsverkiezingen in 2028 te winnen.

Erdogan is bezig aan zijn derde termijn, maar kan niet nogmaals president worden. Volgens de oppositie wil hij de grondwet aanpassen zodat hij voor een vierde termijn kan gaan.

'Politiek gemotiveerde repressie'

De oppositiepartijen noemen de arrestatie van Imamoglu "politiek gemotiveerde repressie" en stellen dat justitie van de Turkse regering de opdracht heeft gekregen om hem politiek buitenspel te zetten.

De dagen na zijn arrestatie waren er meerdere massale demonstraties in grote steden in Turkije. Bij sommige daarvan werden rubberkogels, waterkanonnen en traangas ingezet.

Imamoglu zelf spreekt alle beschuldigingen tegen. Op 16 juni moet hij weer voor de rechter verschijnen. Dan staat hij terecht in de zaak waarin hij wordt beschuldigd van het beledigen van de hoofdaanklager.

In de basiliek van Santa Maria Maggiore in Rome is paus Franciscus begraven. Eerder op de dag was op het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad de uitvaartmis.

Paus Franciscus overleed afgelopen maandag op 88-jarige leeftijd nadat hij een dag eerder nog het urbi et orbi had uitgesproken tijdens de paasmis. Hij kampte al langer met gezondheidsproblemen.

Bij de uitvaart waren zo'n 170 internationale delegaties van wereldleiders aanwezig. Onder meer de Amerikaanse president Trump was een van de gasten. Zijn voorganger Biden, de tweede katholieke president van de VS, was op eigen gelegenheid gekomen.

Ook de Oekraïense president Zelensky en voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen waren er, net als leden van verschillende katholieke en protestantse vorstenhuizen. Namens Nederland waren premier Schoof en minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken aanwezig.

Alle wereldleiders namen voor de uitvaart in de Sint-Pietersbasiliek één voor één persoonlijk afscheid van de kerkleider. Buiten stonden naar schatting van het Vaticaan zo'n 200.000 mensen. Al uren voor aanvang van de uitvaartmis waren veel mensen naar het plein gekomen.

'Paus van het volk'

De uitvaartmis werd geleid door de 91-jarige kardinaal Giovanni Battista Re. Als deken van het college van kardinalen is het zijn taak om voor te gaan bij de uitvaart van een paus.

In zijn preek van een half uur benadrukte hij dat de kerk voor iedereen is, iets waar ook paus Franciscus erg veel waarde aan hechtte. "De deur moet altijd openstaan", zei Re, die het leven van Franciscus beschreef en hem een "paus van het volk" noemde.

Bekijk hier een deel van zijn preek:

Hij beschreef ook het belang van de ontvangst en opvang van migranten, iets waar paus Franciscus zich ook hard voor maakte tijdens zijn leven. Daarnaast onderstreepte hij het belang van vrede en dialoog. Voor de ogen van de tientallen wereldleiders zoals president Trump en president Zelensky herinnerde hij eraan hoe verwoestend oorlogen zijn.

President Trump en president Zelensky hadden voor de uitvaartmis een ontmoeting van ongeveer een kwartier. Het overleg werd door Amerikaanse functionarissen omschreven als "zeer productief", al zijn er nog geen details gedeeld over de inhoud. Het was hun eerste bijeenkomst sinds de breed uitgemeten woordenwisseling in het Witte Huis in februari.

Route door de stad

Na een uitvaartmis van ongeveer twee uur werd de kist met het stoffelijk overschot met een speciale pausmobiel naar de Santa Maria Maggiore gereden. Paus Franciscus bezocht deze basiliek vaak, vooral om te bidden bij een afbeelding van Maria waar hij erg aan gehecht was. Hij had besloten om hier begraven te worden en niet, zoals veel pausen, in de crypte onder de Sint-Pieter.

De route van Vaticaanstad naar de Santa Maria Maggiore was zo'n 6 kilometer lang en liep dwars door de stad Rome. Langs de gehele route stonden naar schatting van de politie 150.000 mensen om Franciscus de laatste eer te bewijzen. De kist kwam onder meer langs bekende toeristische attracties als het Forum Romanum en het Colosseum. Ook op het plein bij de Santa Maria Maggiore stonden duizenden mensen.

Paus Franciscus is in besloten kring begraven in een zijkapel van de Capella Paolina in de Santa Maria Maggiore. Vanaf zondag is het graf te bezoeken voor het publiek.

Artiesten op het Eurovisie Songfestival mogen alleen nog maar de vlag van hun eigen land laten zien. Vlaggen waarmee een "politiek statement" wordt gemaakt, zoals pride-vlaggen en Palestijnse vlaggen, gaan daarmee in de ban op het podium en in de green room, de plek waar de artiesten wachten op de uitslag. Het publiek mag ze wel meenemen.

Songfestivalorganisator European Broadcasting Union (EBU) heeft de nieuwe regels nog niet officieel bekendgemaakt, maar bevestigt ze wel aan de Deense omroep DR, die erover berichtte.

In een statement zegt de EBU tegen DR dat politieke boodschappen vermeden moeten worden, maar ook dat gastland Zwitserland vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel heeft staan. Daarom mag het publiek dit keer wel alle vlaggen meenemen, zolang die binnen de Zwitserse wet zijn toegestaan.

Kritiek

Vorig jaar kondigde de EBU al aan dat de regels voor vlaggen tijdens het festival zouden worden herzien. Aanleiding was een rel over het meenemen van de Europese vlag. Europarlementariër Dorin Frasineanu mocht er niet mee naar binnen omdat het een politiek statement zou zijn.

Daarnaast was er afgelopen jaar kritiek op de deelname van Israël, vanwege de oorlog in Gaza. In het Zweedse Malmö stonden buiten de arena duizenden mensen met Palestijnse vlaggen. Die vlag is al langer niet toegestaan bij het Songfestival.

In een ouder vlaggenreglement staat een lijst van verboden vlaggen, waar ook de Palestijnse vlag in wordt genoemd. Ook staan daarin bijvoorbeeld de vlag van Baskenland, de Krim en Islamitische Staat genoemd. Pride-vlaggen worden juist genoemd als toegestane vlaggen.

Smokkelen

De regenboogvlag en andere vlaggen van groepen uit de lhbti-gemeenschap zijn redelijk alomtegenwoordig rond het Songfestival. Toch kregen sommige aanwezigen daar vorig jaar problemen mee. Bezoekers klaagden dat ze hun vlag moesten inleveren en ook de Zwitserse winnaar Nemo had de non-binaire vlag naar eigen zeggen naar binnen moeten smokkelen.

Nadat de artiest had gewonnen, plaatste de EBU zelf nog enthousiast een foto van Nemo met de non-binaire vlag op sociale media.

Het Eurovisie Songfestival is dit jaar in Basel, op 13, 15 en 17 mei. Namens Nederland brengt zanger Claude zijn nummer C'est la vie ten gehore. Hij staat in de eerste halve finale op 13 mei als dertiende op het podium.

De Russische regering zegt dat het de grensregio Koersk weer helemaal in handen heeft. De verdrijving van de laatste Oekraïners uit die regio leek een kwestie van tijd, omdat ze alleen nog maar een klooster in een dorp aan de grens in handen hadden.

Het Oekraïense leger ontkent dat zijn militairen helemaal uit de regio zijn verdreven. In een verklaring staat dat troepen nog steeds in bepaalde districten in Koersk actief zijn.

'Avontuur mislukt'

Het Russische persbureau Tass meldt het nieuws met een citaat van president Poetin. "Het avontuur van het regime in Kyiv is volledig mislukt", zou hij gezegd hebben. De slag om het klooster heeft volgens een Russisch Telegram-kanaal tien dagen geduurd.

Oekraïne viel Koersk in augustus vorig jaar binnen. Rusland was volledig verrast en Oekraïne boekte snel terreinwinst. De bedoeling was onder meer om Oekraïne een betere uitgangspositie te bezorgen voor het geval dat het tot onderhandelingen zou komen.

Rusland stuurde zware versterkingen naar zijn strijdkrachten in Koersk, waaronder militairen uit Noord-Korea. Vanaf januari wist Rusland Oekraïne steeds verder terug te dringen.