NOS Nieuws - Algemeen

Opgroeiende pubers en hun problemen en haar Indische achtergrond spelen een belangrijke rol in het werk van Yvonne Keuls. Ze overleed gisteren op 93-jarige leeftijd. Keuls kreeg grote bekendheid in de jaren 70 en 80 met sociale romans als De moeder van David S., Het verrotte leven van Floortje Bloem en Jan Rap en zijn maat. De laatste werd ook verfilmd.

De hoofdpersonen in haar werk waren vaak jongeren die problemen hadden met drugsverslaving en terecht kwamen in de prostitutie. Haar boeken waren deels gebaseerd op haar eigen ervaringen. Keuls had in de jaren 70 een opvanghuis voor jongeren opgezet.

Daarvoor schreef ze vooral voor toneel en ze bewerkte boeken voor televisie, waaronder De boeken der kleine zielen van Louis Couperus en De koperen tuin van Simon Vestdijk. Ook speelde ze zelf in verschillende theatervoorstellingen.

Ontroeren

Yvonne Keuls wordt geboren in toenmalig Nederland-Indië, als kind van een Indische moeder en een joodse vader. Die Indische achtergrond gebruikt ze later ook in boeken, zoals Mevrouw mijn moeder, Indische tantes en Madame K. Van Indisch kind tot Haagse dame.

Eind jaren 30, als de schrijfster 7 jaar oud is, komt het gezin naar Nederland en vestigt zich in Den Haag. Haar vader overleed enkele jaren later.

Al op jonge leeftijd begint Yvonne Keuls met schrijven. Meestal korte verhaaltjes over gebeurtenissen die indruk op haar maken of haar ontroeren. Het eerste verhaaltje dat ze schrijft, Toen de mannen uit de hemel vielen, gaat over het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.

Manuscript kwijt

Na afronding van het lyceum wil ze het liefst naar de toneelschool, maar dat vindt haar moeder niet goed. In plaats daarvan gaat ze naar de kweekschool en wordt opgeleid tot lerares. Tot haar huwelijk in 1954 werkt ze in het het onderwijs. In die tijd kon je na je huwelijk niet blijven werken als ambtenaar.

Keuls vindt een andere baan en speelt in haar vrije tijd toneel bij een amateurgezelschap. Maar als ze zwanger wordt verliest ze ook die baan en ze besluit te gaan schrijven.

In 1959 brengt ze haar eerste novelle bij een uitgever. Na drie maanden wachten krijgt ze te horen dat het manuscript is kwijtgeraakt. Als ze die teleurstelling heeft verwerkt stort ze zich op een toneelstuk. Ze stuurt het op naar de door haar bewonderde acteur Cruys Voorbergh die het samen met haar bewerkt. In 1960 wordt haar eerste toneelstuk opgevoerd door een amateurgezelschap.

Hoorspelen

Vervolgens zet ze zich weer achter de typmachine om een hoorspel te schrijven voor de AVRO. De AVRO is enthousiast en zendt het uit en er volgen meer opdrachten. Ook schrijft Keuls in die periode een wekelijkse column voor de Haagse krant Het Vaderland. Onder de titel De toestand bij ons thuis beschrijft zij het opgroeien van haar drie dochters.

Midden jaren 60 wordt ze gevraagd een eenakter te schrijven voor de Haagsche Comedie, een groep jonge acteurs. Dat resulteert in Kleine muizen.. Keuls leert bij de voorstelling David Koning kennen, het hoofd van de afdeling drama van de NCRV. Hij vraagt haar zes eenakters voor de televisie te schrijven en later om De boeken der kleine zielen van Louis Couperus en De Koperen Tuin van Simon Vestdijk te dramatiseren.

Zelf was Keuls ook regelmatig op televisie te zien. Ze was een vast panellid in de NCRV-quiz Zo Vader, Zo Zoon en de varianten daarop. In de jaren 80 was ze te zien in het programma Daar zeg je zowat van de NCRV.

Naast haar schrijfwerk geeft Yvonne Keuls lezingen op scholen en daar krijgt ze belangstelling voor de problemen waar jongeren mee te maken hebben, zoals drugsproblemen. Samen met 14 hulpverleners zet ze een huis op voor dakloze jongeren vanaf 12 jaar, maar dat moet na een jaar zijn deuren sluiten vanwege financiële problemen en een oplopende wachtlijst.

Over haar ervaringen in het opvanghuis schrijft ze het 29-delige hoorspel Jan Rap en z'n maat, dat wordt uitgezonden bij de KRO. De reacties op het hoorspel zijn overweldigend. In 1977 komt onder dezelfde titel het boek uit, dat goed wordt ontvangen. Ook bewerkt ze het verhaal tot een toneelstuk waarvoor ze de Prijs der Kritiek krijgt van de Nederlandse theatercritici. Het toneelstuk wordt in tien talen vertaald en is opgevoerd in 25 grote theaters in Europa.

In de jaren 80 schrijft ze diverse boeken over jongeren met drugsproblemen en in 1984 wordt ze benaderd door een verslaafde jongen die Het verrotte leven van Floortje Bloem heeft gelezen. Op basis van zijn ervaringen schrijft ze Annie Berber en het verdriet van tedere crimineel. Het boek doet veel stof opwaaien want het gaat over de praktijken van een kinderrechter die zijn macht misbruikt in ruil voor seksuele diensten van jongens die hij voor zich krijgt.

Na het overlijden van haar moeder in 1988 krijgt ze belangstelling voor haar Indische roots en schrijft ze een aantal boeken waarin die een belangrijke rol spelen, uiteindelijk resulterend in een boek over haar moeder; Mevrouw mijn moeder. Het boek wordt bekroond met de Trouw Publieksprijs 1999.

Ter gelegenheid van haar tachtigste verjaardag verschijnt in 2011 Gedragen op de wind. Een schrijversprentenboek waarin anderen vertellen over haar leven, haar toneelwerk en haar romans.

'Hup, doen'

In 2021 verschijnt haar laatste boek, Gemmetje Victoria, over haar pleegkind met dezelfde naam. Keuls leerde Gemmetje, of Gemma, kennen door het opvanghuis dat ze had opgezet. "Ik vind het gek om te zeggen, maar ik hield meteen van haar", zei Keuls in een interview in de Volkskrant in hetzelfde jaar.

Het boek schrijven kostte haar meer moeite dan andere boeken, zei ze in datzelfde interview. "Want ik wilde geen onzin kletsen. En mijn leeftijd speelt een rol. Ik zei tegen mezelf: waar wacht je op, tot je 100 bent?'"

Over haar gezondheid had ze niets te klagen. Haar recept? "Koekjes eten. En doen waar ik achter sta, dat is belangrijk voor me. Ik wil nooit het gevoel hebben dat ik iets heb laten zitten. Gewoon, hup, doen."

Bij twee Russische luchtaanvallen op de Oekraïense stad Balakliia in de regio Charkiv zijn drie mensen gedood, melden lokale autoriteiten. Ook raakten tien mensen gewond, meldt een functionaris van het Oekraïense leger.

De nachtelijke aanval beschadigde meerdere woonblokken en verwoestte tientallen auto's in het centrum van de stad, meldt de functionaris. Een foto op Telegram toont een beschadigde gevel van een gebouw met uitgeblazen ramen.

De Russische raketaanval zou vannacht rond 04.00 uur plaatselijke tijd hebben plaatsgevonden. Onder de gewonden zouden ook kinderen zijn. Negen gewonden worden in het ziekenhuis behandeld.

De regio Charkiv wordt regelmatig bestookt raketten, drones en artillerie. Daarbij worden woningen en infrastructuur verwoest, zoals de stroomvoorziening. Hierdoor zitten honderdduizenden mensen lange tijd zonder elektriciteit.

Haven geraakt

Ook was er een Russische aanval op de zuidelijke Oekraïense regio Odesa. Daarbij is de haven en een stroomvoorziening geraakt. Onder meer havenmateriaal en meerdere civiele schepen die aan de kades lagen afgemeerd raakten beschadigd, meldt persbureau Reuters.

"Een van de havens kampt met stroomuitval, en specialisten zijn al bezig om de elektriciteit te herstellen", zegt de vice-premier van Herstel.

Goedemorgen! Vier verdachten van de dodelijke explosie aan de Tarwekamp in Den Haag staan opnieuw voor de rechter en het Nederlands elftal speelt de laatste wedstrijd voor WK-kwalificatie tegen Litouwen.

Eerst het weer: vandaag trekken vanaf het noorden buien over het land. Soms gaan ze gepaard met zware windstoten en hagel. De noordwestenwind is verder matig tot hard. De zon laat zich af en toe zien. Het wordt 8 tot 10 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het Amerikaanse leger heeft opnieuw een aanval uitgevoerd op een vermeende drugsboot in de Stille Oceaan. Daarbij zijn volgens het US Central Command drie "mannelijke drugsterroristen" gedood.

Defensieminister Hegseth gaf toestemming voor de aanval, die volgens het Amerikaanse leger werd uitgevoerd in internationale wateren. Het leger spreekt van een "aanval op een schip dat betrokken was bij illegale drugshandel, dat op een bekende drugsroute voer en drugs aan boord had".

Het Amerikaanse leger heeft sinds september 21 aanvallen uitgevoerd op boten die volgens de regering-Trump drugs vervoerden. Bij dergelijke aanvallen kwamen tot nu toe 83 mensen om het leven.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteren wist de Ierse voetbalploeg op het nippertje te winnen van Hongarije om een plek in de play-offs af te dwingen voor een WK-ticket. Grote man was AZ-spits Troy Parrott, die de wedstrijd daarvoor al van onschatbare waarde was tegen Portugal, met twee doelpunten. Deze keer maakte hij er drie. En de laatste dus in de allerlaatste minuut.

Wat volgde was een enorme Ierse vreugde-uitbarsting. Parrott in tranen na afloop, het X-account van Dublin Airport dat even de naam van de nieuwe volksheld draagt en zijn naam wordt toegevoegd aan andere grote Ierse spelers uit het verleden.

Daarom nog een keer De Goal die dit allemaal teweegbracht:

Fijne dag!

Na maanden tegenstribbelen roept de Amerikaanse president Trump partijgenoten nu op te stemmen voor het vrijgeven van documenten over zedendelinquent Jeffrey Epstein. "We hebben niks te verbergen", beweert Trump in een bericht op Truth Social. De draai is opmerkelijk, omdat hij zich lang verzette tegen publicatie.

Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden stemt waarschijnlijk deze week over het vrijgeven van alle documenten uit de rechtszaak tegen de steenrijke zakenman Epstein. Die overleed in 2019 in een Amerikaanse gevangenis, in afwachting van een strafzaak over mensenhandel en seksueel misbruik. Hij organiseerde seksfeestjes met rijke en beroemde vrienden.

In het Huis is een meerderheid voor publicatie van de duizenden documenten. Niet alleen Democraten willen daartoe overgaan, ook een handjevol partijgenoten van Trump vindt het belangrijk om zo inzage te geven in de praktijken van Epstein en zijn banden met de elite in Washington en New York.

Campagnebelofte

Trump had het vrijgeven van de Epstein-documenten aanvankelijk tot een campagnebelofte gemaakt, maar toen hij eenmaal aan de macht was loste hij die niet in. Hij typeerde alle aandacht voor de overleden zedendelinquent als een poging van tegenstanders om hem te besmeuren, omdat hij in het verleden bevriend was geweest met Epstein.

Zijn weigering zwengelde verdere verdachtmakingen door tegenstanders aan: waarom kwam Trump zijn woord niet na als hij niets te verbergen had? De verdenkingen groeiden toen Democraten vorige week enkele mails vrijgaven waarin Epstein leek te suggereren dat Trump van het misbruik had geweten.

Zo schreef Epstein in in e-mails naar zijn ex-vriendin en handlanger Ghislaine Maxwell dat hij zich verbaasde dat Trump "nooit genoemd was", hoewel ook hij uren met een slachtoffer had doorgebracht, Ook schreef Epstein in een e-mail van een paar jaar daarvoor dat Trump "wist van de meisjes".

'Kulverhaal'

Trump heeft altijd ontkend dat hij wist van het seksueel misbruik of de vrouwenhandel van Epstein. De Amerikaanse president houdt tot nu toe vol dat hij zijn vriendschap met Epstein verbrak voordat duidelijk was dat die tienermeisjes misbruikte. Volgens hem gebruiken tegenstanders de aantijgingen om hem zwart te maken.

Dat herhaalt hij nu in zijn bericht op Truth Social. "Laten we dit kulverhaal vergeten dat radicaal-linkse gekkies gebruiken om af te leiden van onze successen", schrijft hij. "Laat ze maar vrijgeven wat juridisch mag, mij maakt het allemaal niet meer uit."

Trump zegt niets over waarom hij na maanden van gedachten is veranderd. Wel valt hij in een ander bericht nogmaals zijn oud-medestander Marjorie Taylor Greene aan, die hij gestoord en een verrader noemt. Hoewel ze een medestander van het eerste uur was, brak Greene de afgelopen weken met Trump en pleitte voor publicatie van de Epstein-files. Hoewel ze het daarover nu eens lijken, vergeeft Trump haar dat blijkbaar nog niet.

Afgelopen vrijdag probeerde Trump nog Democratische prominenten te betrekken in het schandaal door de FBI en minister Bondi van Justitie te vragen een onderzoek te beginnen naar de banden van Epstein met Democraten als oud-president Clinton. "Verspil jullie tijd niet met Trump, ik heb een land te leiden", aldus de Amerikaanse president.

Een satelliet die vanuit de ruimte de stijging van de zeespiegel gaat meten, is gelanceerd vanaf een legerbasis in de Amerikaanse staat Californië. De sonde kan bijna de hele oceaan in de gaten houden. Dat is een belangrijke aanvulling voor meetstations op aarde, die vooral aan de kust liggen.

Sentinel-6B, zoals de satelliet heet, is een samenwerking tussen Europa en de Verenigde Staten. Het gevaarte is bijna 6 meter lang, weegt ruim 1100 kilo en werd gelanceerd op een raket van SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van multimiljardair Elon Musk.

Vijf jaar geleden werd al een tweelingzusje gelanceerd: de Sentinel6/Michael Freilich. Samen garanderen ze dat wetenschappers ten minste tot het begin van de jaren 30 van deze eeuw continu meetgegevens hebben. Dat is belangrijk omdat veranderingen in de zeespiegel beter zichtbaar worden op de lange termijn.

Opwarming en smelten

Klimaatverandering leidt ertoe dat de zeespiegel stijgt. Zo neemt de oceaan het grootste deel van de extra warmte op die de planeet vasthoudt. Daardoor zet het water uit en stijgt de zeespiegel. Ook komt er extra water in de oceaan door het smelten van ijskappen en gletsjers. Metingen laten zien dat die stijging versnelt.

Die stijging gaat niet overal even snel en kan verschillen van jaar tot jaar. Dat heeft te maken met variaties in het klimaat, zoals het verschijnsel El Nino. Ook stormen, zeestroming, beweging van het land, de zwaartekracht van ijskappen en nog veel meer zaken hebben hier invloed op.

Langlopende samenwerking

Technisch is het ingewikkeld de zeespiegel te meten vanuit de ruimte. Eerst stuurt een radar aan boord van Sentinel-6B signalen naar de aarde. Met de teruggekaatste signalen kan de satelliet bepalen hoe hoog de zee staat en hoe hoog de golven zijn.

Allerlei zaken beïnvloeden die signalen, zoals de luchtvochtigheid en de temperatuur van de atmosfeer. Daarom zijn er andere instrumenten aan boord die ook dat continu meten. Wetenschappers kunnen hier vervolgens rekening mee houden. Uiteindelijk kunnen ze zo het zeeniveau op circa 2,5 centimeter nauwkeurig meten.

Al sinds het begin van de jaren 90 houden wetenschappers de zeespiegel continu met satellieten in de gaten. Daarvoor gebeurde dat op en af, door Amerikaanse satellieten.

Aanvankelijk waren de metingen vanaf 1992 een Frans-Amerikaanse samenwerking. Inmiddels werken meer Europese organisatie mee, zoals ruimtevaartorganisatie ESA en EUMETSAT, de organisatie die verantwoordelijk is voor weersatellieten. De Europese Commissie betaalt mee aan de missie.

Scheepvaart en weersvoorspelling

Naast de gegevens van satellieten zijn er op aarde meetstations die de zeespiegel al veel langer in de gaten houden. Ook langs de Nederlandse kust staan daarvoor meetstations. Lange tijd steeg de zeespiegel hier heel gelijkmatig, maar in 2022 concludeerde het KNMI dat ook voor onze kust de stijging versnelt.

De data van Sentinel-6B zijn ook bruikbaar voor andere doelen. Zo kan het worden gebruikt om zeestromingen in kaart te brengen en weersvoorspellingen te verbeteren. Ook kunnen ze volgens NASA nuttig zijn om de scheepvaart veiliger te maken en orkanen beter te voorspellen.

Het Nederlandse offshorebedrijf Allseas investeert 300 miljoen euro in de ontwikkeling van een kernreactor voor zeeschepen en wil in 2032 beginnen met het ombouwen van de eigen vloot. Twee jaar daarvoor moet de eerste kleine kernreactor proefdraaien op land.

Allseas voelt zich gesteund door onderzoek dat het heeft laten doen door adviesbureau Roland Berger: zo'n 700 grote schepen zouden op kernenergie kunnen gaan varen, bijvoorbeeld de 400 meter lange containerschepen die met 24.000 containers aan boord op en neer varen tussen Rotterdam en Sjanghai.

Alles is groot bij Allseas. Op het grootste offshoreschip ter wereld, in Rotterdam, demonstreert het bedrijf de plannen. 's Ochtends vroeg aan boord van de transferboot in de Rotterdamse haven valt het eerste zonlicht even verderop op onze bestemming: offshoreschip Pioneering Spirit.

Het schip is bijna 400 meter lang en ruim 120 meter breed. Het kan in de Alexiahaven op de Tweede Maasvlakte niet aan de kade liggen. Daarom is het midden van de haven speciaal voor dit schip uitgebaggerd.

Eigenaar Edward Heerema van het familiebedrijf Allseas liet het schip voor drie miljard euro bouwen in Zuid-Korea en afbouwen in Rotterdam.

Met dochter Stephanie Heerema, verantwoordelijk voor het kernenergieprogramma, varen we naar het vlaggenschip van Allseas:

In de wetenschap dat uiteindelijk de vloot van Allseas geen CO2 meer mag uitstoten, neemt het bedrijf de vlucht naar voren. Vloeibaar gas (lng), dat nog altijd CO2-uitstoot veroorzaakt, is een tussenoplossing.

Biobrandstoffen zijn duur en beperkt beschikbaar. Hetzelfde geldt voor synthetische brandstoffen gemaakt van waterstof uit duurzame elektriciteit. "Daarom kijken wij nu serieus naar kernenergie", zegt Stephanie Heerema op weg naar de Pioneering Spirit.

Als een vliegdekschip

Het schip, dat nu nog op olie vaart, is in grootte vergelijkbaar met Amerikaanse vliegdekschepen. Die varen al met kernreactoren, net als sommige onderzeeërs en een paar Russische ijsbrekers. Acht dieselgeneratoren zorgen op de Pioneering Spirit voor de elektrische aandrijving van twaalf schroeven. Met geavanceerde apparatuur houden die het schip tijdens werkzaamheden op zee exact op zijn plaats ten opzichte van stroming en wind.

Waar er al een flink aantal oorlogsschepen op kernenergie vaart, is Allseas het eerste bedrijf dat een reactor op civiele schepen wil installeren. Onder in de offshorereus is de enorme machinekamer. Ingenieur Bram Post schetst daar aan de hand van een aan de muur geplakte tekening de techniek van de reactorplannen.

"Het is helemaal niet nieuw'", zegt Post. "Het zijn allemaal systemen die in de jaren 70 zijn ontwikkeld en die we combineren en toepassen op een schip." De reactor zorgt voor energie die via een wisselaar naar een stoomturbine gaat. Die turbine wekt elektriciteit op en drijft de twaalf schroeven aan. De Pioneering Spirit kan op deze manier zonder te tanken zes tot acht jaar varen en grote platforms in zijn geheel optillen.

Het gaat om een hoge temperatuur gasgekoelde reactor die eerder al in Duitsland, China en de Verenigde Staten is gebouwd. In samenwerking met onder meer de Technische Universiteit Delft en NRG Pallas in Petten wordt het systeem geschikt gemaakt voor de zeescheepvaart.

De reactor is veilig omdat die zichzelf uitschakelt als er iets mis is, zegt Post. De reactor heeft hierdoor veel minder risico's dan de reactoren aan boord van oorlogsschepen. "De reactor willen we zo ontwerpen dat we geen wetenschappers aan boord nodig hebben." Mocht de reactor uitvallen dan kan het schip terugvallen op dieselmotoren.

Allseas werkt samen met Lloyd's Register in Londen, de overheid en de nucleaire toezichthouder (ANVS) aan vergunningen voor de reactor. Voor het nucleaire afval is er overleg met de Centrale Opslag voor Radioactief Afval (COVRA) in Zeeland.

Het tijdsschema is ambitieus, erkent Stephanie Heerema. "Aan land weet de Autoriteit voor Nucleaire Veiligheid wat ze moet doen, maar op zee is dat minder bekend. Zeker voor internationale wateren is de regelgeving nog niet klaar." In 2032 moet het eerste schip met een kernreactor gaan varen.

Het offshore bedrijf is ervan overtuigd dat het een kernreactor kan bouwen, maar voor de vergunningen is het afhankelijk van de autoriteiten. "Er zijn zeker uitdagingen en die kunnen leiden tot vertraging, maar in principe gaan wij ervan uit dat dit gaat lukken."

De communistische kandidaat Jeanette Jara gaat in de exitpoll van de eerste ronde van de Chileense presidentsverkiezingen aan kop. Ze wordt op de voet gevolgd door de uiterst rechtse kandidaat José Anthonio Kast. Omdat geen van de kandidaten een meerderheid heeft gehaald, wordt op 14 december een tweede ronde van de verkiezingen gehouden.

De huidige president van Chili, Gabriel Boric, heeft bekendgemaakt dat Kast en Jara het in de volgende ronde tegen elkaar opnemen. Met ruim 90 procent geteld heeft de 51-jarige Jara 26,7 procent van de stemmen, tegenover Kast (59) met 24,1 procent.

Het was voor het eerst dat er een stemverplichting gold in Chili, waardoor ruim 15 miljoen kiesgerechtigden naar de stembus gingen. Andere kandidaten, onder wie de centrumrechtse Evelyn Matthei en de reactionaire Johannes Kaiser, haalden niet genoeg stemmen voor de volgende ronde.

Correspondent Latijns-Amerika Boris van der Spek:

"Hoewel Jara de meeste stemmen in de eerste ronde heeft gekregen, is er verre van een jubelstemming bij links. Het is in ruim zeventig jaar niet voorgekomen dat linkse en centrumlinkse partijen in Chili zo weinig stemmen kregen bij de presidentsverkiezingen.

Het lijkt voor haar dan ook een moeilijke opgave om in de tweede ronde heel veel meer stemmen te krijgen, mede omdat Boric, de linkse president in het land, impopulair is. Jara was minister in zijn regering.

José Antonio Kast, die voor de derde keer meedoet aan de presidentsverkiezingen, heeft veruit de beste kaarten voor de tweede ronde. Hij kan rekenen op de stemmen van Evelyn Matthei en Johannes Kaiser, twee andere rechtse kandidaten, en zal waarschijnlijk ook een hoop stemmen krijgen van de mensen die deze ronde op Parisi stemden.

Verder zijn veiligheid en migratie de twee belangrijkste verkiezingsthema's deze campagne, en dat zijn juist de thema's waar Kast al jaren goed op scoort. Het lijkt er dus op dat Latijns-Amerika er wederom een zeer rechtse president bij krijgt, en Chili zijn meest rechtse president sinds het tijdperk van Pinochet."

De 51-jarige Jara is advocaat en was minister van Arbeid in de regering-Boric. Ze is lid van de Communistische Partij van Chili en is presidentskandidaat namens een coalitie van de regerende partijen, die overwegend links zijn.

Haar rivaal, de uiterst-rechtse José Antonio Kast oprichter van de Republikeinse Partij. De 59-jarige deed al twee keer eerder mee aan de Chileense presidentsverkiezingen.

Kast wordt gezien als ultraconservatief en is tegen het homohuwelijk en abortus. Hij wordt vergeleken met de Amerikaanse president Trump, mede door de manier waarop hij campagne heeft gevoerd. Zo heeft Kast beloofd dat, als hij verkozen wordt, hij zich in gaat zetten tegen bendegeweld en zegt Kast dat hij illegale migranten wil "deporteren". Ook wil hij een hoge muur aan de grens bouwen.

Het Amerikaanse leger heeft opnieuw een aanval uitgevoerd op een vermeende drugsboot in de Stille Oceaan. Daarbij zijn volgens het US Central Command drie "mannelijke drugsterroristen" gedood.

Defensieminister Hegseth gaf toestemming voor de aanval, die volgens het Amerikaanse leger werd uitgevoerd in internationale wateren. Het leger spreekt van een "aanval op een schip dat betrokken was bij illegale drugshandel, dat op een bekende drugsroute voer en drugs aan boord had".

Het Amerikaanse leger heeft sinds september 21 aanvallen uitgevoerd op boten die volgens de regering-Trump drugs vervoerden. Bij dergelijke aanvallen kwamen tot nu toe 83 mensen om het leven.

Volgens de Amerikaanse president verdedigt de VS zich op deze manier tegen de drugsboten die vanuit onder meer Venezuela onderweg zouden zijn naar de VS. De Amerikaanse regering heeft tot dusver nog geen bewijs geleverd dat het daadwerkelijk om drugstransporten gaat.

Regime change

De Amerikaanse leider lijkt uit te zijn op een regime change waarbij de Venezolaanse president Maduro en diens regering worden verdreven. Buitenlandminister Marco Rubio, die een fel tegenstander van linkse leiders in Latijns-Amerika is, noemde Maduro vandaag in een bericht op X nog een "onwettige leider".

Volgens hem geeft de Venezolaanse president leiding aan 'Het Kartel van de Zonnen'. Rubio stelt dat Maduro met dit kartel de VS wil overspoelen met drugs om zo het land te destabiliseren. De Venezolaanse president ontkent dat het kartel bestaat. Ook de Amerikaanse National Intelligence Council schrijft dat drugsbendes niet worden geleid door Maduro.

Trump zei vanavond wel dat hij openstaat voor een ontmoeting met de Venezolaanse president. "We zouden wat gesprekken met hem kunnen hebben, en zien hoe dat uitpakt".

Schrijfster Yvonne Keuls is gisteravond overleden. Dat heeft haar familie laten weten aan persbureau ANP. Ze overleed na een kort ziekbed in haar woonplaats Den Haag.

Keuls heeft meer dan negentig toneelstukken, hoorspelen en romans geschreven en is bekend van de boeken Jan Rap en z'n maat, De Moeder van David S., Het verrotte leven van Floortje Bloem en Mevrouw mijn moeder. Veel van haar boeken zijn bekroond en worden gezien als klassiekers van de Nederlandse literatuur, schreef haar uitgeverij eerder.

Ze werd in 1931 geboren in de stad Batavia, het huidige Jakarta, in toenmalig Nederlands-Indië als kind van een Indische moeder en een joodse vader. Aan het eind van de jaren 30 verhuisde het gezin naar Nederland. Haar vader overleed toen ze twaalf was.

Als dertienjarige kreeg ze tbc, waardoor ze in een sanatorium terechtkwam. Later volgde ze een opleiding tot lerares en werkte Keuls op een basisschool in de Schilderswijk in Den Haag. Nadat ze op 22-jarige leeftijd trouwde, stopte ze met werken omdat dat toentertijd moest. Met haar man Rob Keuls kreeg ze drie kinderen. Omdat ze niet meer mocht werken, begon ze met schrijven.

Hulpverlening

Keuls schreef in de jaren 60 verschillende toneelbewerkingen voor televisie en in 1969 verscheen haar eerste boek genaamd De toestand bij ons thuis, een bundeling van haar columns voor de krant Het Vaderland. Later richtte ze samen met anderen een opvanghuis op voor jongeren die verslaafd waren of psychische hulp nodig hadden. Haar boeken De Moeder van David S. en Het verrotte leven van Floortje Bloem zijn gebaseerd op jongeren met deze problematiek. Verder schreef ze meerdere romans over verschillende onderwerpen zoals oorlog, dakloosheid en pedofilie.

Haar boek Jan Rap en z'n maat, dat in eerste instantie als hoorspel werd uitgezonden bij de KRO, heeft Keuls bewerkt voor het toneel en is in 25 theaters in Europa opgevoerd. Ook op televisie was ze met regelmaat te zien. Zo was ze in de jaren 80 panellid in verschillende NCRV-programma's.

Indische achtergrond

Keuls schreef ook over haar Indische achtergrond in onder meer de boeken Indische tantes en Mevrouw mijn moeder. Voor dit laatste boek kreeg ze in 1999 de Trouw Publieksprijs, die tegenwoordig bekend is als de NS Publieksprijs.

Vorig jaar hield Keuls nog samen met haar kleindochter een toespraak bij de Nationale Herdenking. Daar vertelde ze het verhaal van haar schoonvader Aat, die in 1943 met zo'n duizend andere krijgsgevangenen door Japan op transport werd gesteld om dwangarbeid te verrichten op het eiland Seram.

"Ik weiger de oorlog te verklaren in mijn eigen land." Het zijn woorden van Claudia Sheinbaum, deze week gesproken in het Nationaal Paleis in Mexico-Stad. Sinds haar aantreden benadrukt de Mexicaanse president keer op keer dat ze de oppermachtige georganiseerde misdaad in haar land niet met een gemilitariseerde strategie wil bestrijden.

Toch neemt de druk op haar regering toe om méér te doen, om zwaardere middelen in te zetten en kartels harder aan te pakken, vooral na de moord op Carlos Manzo, burgemeester in Uruapán, een middelgrote stad in de staat Michoacán.

Tijdens een publiek evenement werd de burgemeester, ondanks de aanwezigheid van zeker 14 zwaarbewapende agenten, doodgeschoten. Manzo was iemand die zich uitsprak tegen de aanwezigheid van criminele organisaties in zijn stad en die ook uitgesproken kritisch was over de houding van de federale regering. Die vond hij te laks.

Na de dood van Manzo heeft Sheinbaum het Plan Michoacán gepresenteerd, waarbij ze alsnog meer militairen naar de regio stuurt om het aanhoudende geweld van strijdende criminele bendes aan te pakken. Maar voor veel inwoners van de deelstaat komt die hulp te laat.

Want al jarenlang zucht Michoacán, net als de naburige staten Guanajuato, Guerrero en Jalisco, onder explosief geweld. Letterlijk, want de aanwezige kartels gebruiken bommen en mijnen om elkaar en de burgers in de regio's te terroriseren.

Chemische bommen

"Kijk, hiermee werd een politiepost aangevallen. Er vielen vier doden. Dit explosief werd met een drone afgeworpen en ontplofte niet. Ik heb hem onschadelijk gemaakt". Met een brede glimlach houdt Carlos Roberto Gómez een groot explosief in zijn hand. Het is dagelijkse kost voor de politiekapitein uit Michoacán.

Hij geeft leiding aan de enige explosievenopruimingsdienst in Michoacán en heeft naar eigen zeggen in de afgelopen twee jaar zeker tweeduizend door drugskartels gefabriceerde explosieven onschadelijk gemaakt. Een verzameling van de onschadelijk gemaakte bommen ligt op tafels in de politiekazerne uitgestald.

Dit zeggen agenten over de gebruikte wapens:

"Bij deze werd pesticide in buisjes aan de bommen gebonden, zodat slachtoffers bij de explosie chemische verwondingen krijgen", zegt Roberto Gómez. Hij laat zien hoe makkelijk het is om met wat springstof, een ontstekingsmechanisme en een buis, bijvoorbeeld van een auto-uitlaat, een explosief te maken. "Draden, een lichtschakelaar en explosieven. Veel technologie zit er niet bij", zegt de politiekapitein.

Bloedige machtstrijd

Toch zorgen de bommen voor grote problemen. Nergens in Mexico worden meer explosieven gebruikt door criminele organisaties dan in Michoacán. In de bergen van deze deelstaat vechten ze een bloedige machtsstrijd uit. Wie Michoacán controleert, controleert niet alleen smokkelroutes, maar kan ook de lokale avocado- en citroenboeren afpersen, illegale mijnen beheren en drugslabs in onherbergzame gebieden runnen.

Met name in de streek Tierra Caliente, Hete Aarde, vinden haast dagelijks zware gevechten plaats tussen bendes onderling of tussen bendes en militairen en agenten. Honderden families hebben de afgelopen jaren hun huizen verlaten uit vrees voor verdere escalatie. Beelden van afgehakte hoofden, ontplofte auto's en rondvliegende legerhelikopters gaan continu rond op sociale media.

Angst heerst

Guillermo Valencia is klaar met het geweld in de streek. Een dag eerder is Bernardo Bravo, een lokale citroenboer en vriend van Valencia, dood aangetroffen. Hij had zich publiekelijk uitgesproken tegen afpersing door de kartels. "Hij was een van de weinigen die durfde op te staan tegen de criminelen", zegt Valencia, zelf een lokale politicus en activist.

Valencia zelf spreekt zich ook uit en wordt daarom overal vergezeld door twee bodyguards met automatische wapens. Hij rijdt rond door de heuvels van Michoacán en brengt waarschuwingsbordjes aan op bomen. Om de lokale boeren te waarschuwen. "Pas op. Gebied met mijnen" staat op een rood bord met een groot doodshoofd. "Dit zijn akkers, boomgaarden, mensen werken hier. Waarom liggen hier mijnen?"

Hij wijst naar een overwoekerd veld achter hem. Dit jaar is een 15-jarige jongen die citroenen was gaan plukken op een verdwaald explosief gaan staan. Volgens omwonenden liggen er nog lichaamsdelen van de jongen in het veld. Zijn moeder durft er uit angst niet heen, laat staan dat ze met journalisten wil praten, want wie in Michoacán zijn of haar mond open trekt, wordt zonder pardon vermoord.

Vanavond is het op de meeste plaatsen nog droog en breiden de opklaringen zich nog wat naar het zuiden uit, maar landinwaarts koelt het snel af tot rond het vriespunt: de eerste vorst van dit najaar.

Later in de avond en vannacht neemt de bewolking toe en trekken buien vanaf de Noordzee het land in. De temperatuur loopt dan weer wat op. Aan de kust blijft het rond 7 graden. De noordwestenwind trekt aan, vooral aan zee en op het IJsselmeer, waar windkracht 5 tot 6 wordt verwacht.

Maandag wordt een gure herfstdag. Een mix van wolken, zon en buien trekt over het land, waarbij korrelhagel kan vallen. De koude noordwestenwind is boven land matig, maar aan de kust en op het IJsselmeer krachtig tot hard.

Langs de noordkust is er kans op windstoten van 80 tot 90 km/uur. De temperatuur blijft steken op 8 à 9 graden, aan zee rond de 10 graden. In buien is het gevoelig kouder.

Dinsdag en woensdag wisselvallig

Dinsdag blijft het wisselvallig met buien, wolken en opklaringen. De wind draait naar het westen tot zuidwesten en neemt in kracht af. Het is gemiddeld een graad of 7. In de avond en nacht naar woensdag kan het langere tijd regenen.

Ook woensdag overdag is het grijs en blijft het lang vrij nat. Bij temperaturen tussen de 4 en 7 graden valt er voornamelijk regen, maar landinwaarts kan ook natte sneeuw vallen. Voor een sneeuwdek zit er nog te veel warmte in de bodem. De wind is zwak tot matig en waait uit zuidelijke richtingen. Aan het einde van de dag wordt het waarschijnlijk wat droger.

Daarna kouder met kans op vorst

Daarna komt de zon weer vaker tevoorschijn. Het blijft wisselvallig met dagelijks kans op buien met een winters karakter. Overdag wordt het 4 tot 7 graden. 's Nachts daalt de temperatuur tot het vriespunt en vooral in het oosten is er kans op lichte vorst. Op bruggen en viaducten kan daarbij lokale gladheid ontstaan. Vrijdagnacht lijkt de koudste te worden, met in het binnenland mogelijk temperaturen rond min 5 graden.

Na het weekend lijkt een zachter weertype in aantocht, maar eerlijk gezegd is dat nu nog een groot vraagteken.

De Syrische commissie die onderzoek doet naar het geweld van dit jaar in de provincie Sweida zegt dat militairen en leden van de geheime dienst zijn opgepakt.

"We hebben positieve resultaten geboekt", zei rechter Hatem al-Naasan die het onderzoek leidt. Die resultaten zijn dat militairen en geheimagenten "van wie door het onderzoek en video's op sociale media vaststaat dat ze overtredingen hebben begaan" gevangen zijn gezet.

Op de beelden die op sociale media rondgingen, was onder meer te zien dat de militairen druzische burgers vernederden en doodschoten. Na verhoor zijn de verdachten overgedragen aan gerechtelijke autoriteiten. Al-Naasan zei niet wie of hoeveel verdachten zijn opgepakt.

Druzen, bedoeïenen en militairen

De afgelopen zomer kwamen in de provincie Sweida spanningen tussen druzen en bedoeïenen tot een uitbarsting. Het Syrische leger en regeringsgezinde milities kozen de kant van de bedoeïenen, Israël koos de kant van de druzen. Bij de gevechten vielen honderden doden.

Wat was er aan de hand tussen de druzen en bedoeïenen?

De spanningen tussen de druzische minderheid en Arabische bedoeïenen kennen een lange geschiedenis. De NOS schreef eerder dit overzichtsartikel over de gewelddadige confrontaties tussen de groepen.

Het Syrische ministerie van Justitie stelde in augustus een speciale onderzoekscommissie aan die de oorzaak van de geweldsuitbarsting en de misdrijven tegen burgers in kaart moest brengen. Ook kreeg de commissie opdracht om bewijzen tegen verantwoordelijken te verzamelen. Het eindrapport wordt eind dit jaar verwacht.

Twee katten zijn in Eindhoven beschoten met een kruisboog, schrijft Omroep Brabant. Een kat werd geraakt in zijn buik, de ander net naast zijn oog. De huisdieren hebben de aanval overleefd.

De kat die in zijn buik werd geraakt, werd vorige week zondag beschoten; de kat die in zijn kop werd geraakt gisteravond, heeft het Dierenziekenhuis Eindhoven bekendgemaakt op Instagram. Beide katten zijn beschoten aan de Metiuslaan in de Eindhovense wijk Limbeek.

De kat die in zijn buik was geschoten, is geopereerd. De eigenaar had uit schrik de pijl eruit getrokken. "Eenmaal in de praktijk zag mijn collega dat de kat een gat in zijn buik had", zegt een dierenarts van het ziekenhuis. "Bij de specialist bleek uiteindelijk dat een stuk darm was beschadigd."

De andere kat liep schade op aan de schedel en het gehemelte. "Gelukkig was er geen oog geraakt of andere structuren. Het dier had vooral veel pijn en was geschrokken."

Eerste keer

Dat er op katten geschoten wordt, is volgens de dierenarts niet nieuw. "Maar dat er met een kruisboog op een kat geschoten wordt, dat is voor ons de eerste keer."

Onder het Instagrambericht van het dierenziekenhuis reageren mensen geschokt. Katteneigenaren in de wijk wordt geadviseerd hun dieren binnen te houden.

De schutter wordt door het dierenziekenhuis opgeroepen zich te melden. Het ziekenhuis zegt dat wanneer je "zo stoer" bent om met een kruisboog te schieten, "ook zo stoer" mag zijn om de kosten te dragen.

Oplichters misbruiken een winactie van de politie Lelystad om mensen geld afhandig te maken. Daarvoor waarschuwt de politie. Deelnemers kunnen op sociale media een reflecterende halsband voor hun hond winnen, maar een nepaccount beweert dat de winnaars al uitgekozen zijn en vraagt mensen hun bankgegevens in te vullen.

De politie waarschuwt dat die informatie vals is en roept mensen op geen persoonlijke informatie of bankgegevens in te vullen.

Alleen via het officiële sociale media-account van de politie Lelystad worden winnaars van de wedstrijd bekendgemaakt. De politiehalsbanden worden persoonlijk overhandigd.

De politie waarschuwt op Instagram en Facebook:

De politie Lelystad lanceerde de winactie vrijdag op Instagram en Facebook. Morgen worden de vijftien winnaars bekendgemaakt. Op sociale media zijn al ruim 250 reacties binnengekomen van hondeneigenaren die voor hun Mollie, Drake, Sky, Bowie en Raya een halsband willen.

De politie doet onderzoek naar het nepaccount.

Door een aardverschuiving in een illegale goudmijn in de Democratische Republiek Congo zijn meer dan honderd mensen om het leven gekomen. Het ongeval was afgelopen vrijdag in het zuiden van het land en is vandaag door een politiefunctionaris bekendgemaakt. De aardverschuiving zou zijn veroorzaakt door hevige regenval.

De hulpdiensten hebben inmiddels 101 lichamen geborgen en de reddingswerkzaamheden worden voortgezet. Vermoed wordt dat er nog steeds mensen ondergronds zijn.

In het mineraalrijke zuiden werken, vaak illegaal, vele binnen- en buitenlandse vluchtelingen. Het hoofd van een lokale vluchtelingenorganisatie bevestigt aan het Duitse persbureau DPA dat onder de slachtoffers veel binnenlandse vluchtelingen zijn. Zij proberen in erbarmelijke omstandigheden het goud uit de mijnen te winnen, in de hoop op een beter bestaan.

Hoe wordt goud gewonnen?

Afrika-correspondent Saskia Houttuin maakte afgelopen zomer een reportage over goudwinning in Senegal. De methoden en technieken in Senegal zijn vergelijkbaar met hoe goud wordt gewonnen in Congo. Lees het verhaal van de mijnwerkers hier.

Aardverschuivingen zoals deze in Congo worden vaak veroorzaakt door veel regen. Door de regen wordt de grond zwaarder en minder stabiel.

De bouw van (illegale) goudmijnen kunnen de gevolgen verergeren. Bij het bouwen van mijnen, wordt er veel en diep gegraven. Daardoor wordt de bodem nog kwetsbaarder voor aardverschuivingen.

Illegale mijnen zijn niet gereguleerd en er worden geen voorzorgsmaatregelen genomen om instorting te voorkomen. Bij slecht weer zijn de mijnwerkers dan extra kwetsbaar.

Mineraalrijke Afrikaanse landen zijn economisch en geopolitiek interessant voor andere landen. De VS kreeg afgelopen zomer toegang tot felbegeerde grondstoffen in Congo. NOS op 3 maakte deze video over de goudkoorts in de wereld:

Vanaf maandag moeten zeker 69 scholen in Australië dicht omdat ze mogelijk speelzand in huis hebben waar asbest in zit. De Australische voedsel- en warenautoriteit ontdekte sporen van chrysotiel, ook bekend als witte asbest, in verschillende kleuren speelzand.

Het gaat om basisscholen in het Australisch Hoofdstedelijk Territorium, waar ook de hoofdstad Canberra ligt. Afgelopen vrijdag ging de onderwijsautoriteit daar al over tot volledige en gedeeltelijke sluiting van tientallen scholen in de stad.

Verkopers van het speelzand begonnen vervolgens een nationale terugroepactie van verschillende speelzandproducten. De regionale onderwijsautoriteit besloot daarna om vandaag meer scholen te sluiten, wat het totale aantal op 69 brengt.

Laag gezondheidsrisico

"Helaas werden de recentelijk teruggeroepen producten op nog grotere schaal gebruikt ", zegt de regionale minister van Onderwijs Yvette Berry. Toch is volgens haar het zand niet heel schadelijk. Het levert een laag gezondheidsrisico op voor personeel en leerlingen, zegt Berry.

In de tussentijd worden alle scholen onderzocht op aanwezigheid van chrysotiel. Op beelden van lokale media is te zien dat onderzoekers in beschermende kleding de scholen met zakken zand verlaten. Ook zijn er waarschuwingsborden geplaatst met 'asbestgevaar' op de gevels van de scholen.

Alleen openbare basisscholen die geen speelzand hebben of toestemming hebben om weer open te gaan, mogen maandag leerlingen ontvangen.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is vooralsnog niet bekend met vergelijkbare signalen in Nederland.

NOS op 3 legt hier in een minuut uit wat asbest is, en waarom het steeds weer opduikt:

De actievoerders die vrijdagavond in bomen langs de A2 in Limburg klommen, zijn er weer uit. Zeven activisten van de groep 'Stop Verbreding A2' protesteerden tegen plannen van Rijkswaterstaat om de bomen te kappen voor de verbreding van de snelweg. De overheidsorganisatie heeft nu toegezegd dat voorlopig niet te doen.

De komende jaren moet de A2 tussen Echt en Geleen er in beide richtingen een rij- en vluchtstrook bij krijgen. Daarvoor wordt de weg een aantal weekenden afgesloten.

Bij de start van de werkzaamheden klommen de actievoerders in de bomen. Ze wilden niet alleen voorkomen dat die gekapt werden, maar protesteerden ook tegen het gebruik van het opvulmateriaal Beaumix, een restproduct van afvalverbranding.

"Ik kan weinig goede dingen noemen aan dit project", zei een van de actievoerders vrijdagavond tegen L1 Nieuws. "Het is gek dat we bossen van meer dan tweehonderd jaar oud kappen om een snelweg te verbreden. En dat tijdens een klimaatcrisis."

In gesprek

Rijkswaterstaat heeft de bomen om de actievoerders heen wel gekapt en ging vandaag met hen in gesprek. Een woordvoerder had al laten weten dat de actie geen probleem opleverde voor de werkzaamheden.

Toch zou er een gevaarlijke situatie kunnen ontstaan als de weg morgenochtend weer opengaat. Volgens omgevingsmanager Eric Eussen staat veiligheid voorop en worden de resterende bomen later gekapt. "In ieder geval gebeurt dat niet voordat de weg weer opengaat." Vanaf maandagochtend 05.00 uur moet de A2 weer open zijn voor verkeer.

Veetunnel

Daarmee is de eerste weekendafsluiting voltooid. Volgens Rijkswaterstaat verliep die zo goed als volgens planning. Het lukte alleen niet om een oude veetunnel bij Echt uit te graven. "Het beton bleek te hard om alles op tijd weg te krijgen", zegt een woordvoerder. "We hebben de tunnel daarom weer volgestort, zodat de weg morgenochtend weer open kan."

Bij een volgende wegafsluiting wordt het werk aan de tunnel weer opgepakt. De volgende keer dat de snelweg daar een weekend dichtgaat, is in oktober volgend jaar.

Parochianen van een kerk in de Duitse stad Rottweil moeten voor hun missen uitwijken naar een ander gebouw. Het eigen kerkgebouw is voor onbepaalde tijd gesloten omdat daar een marter is ingetrokken. De stank van de prooien die de marter mee naar binnen neemt, is niet te harden, ook niet als de deuren wagenwijd openstaan, schrijft de Schwarzwälder Bote.

Voor de ingang is een afzetlint gespannen. "Als je toch dichterbij komt, wil je niet meer naar binnen, want uit het Godshuis stroomt een onaangename geur", aldus de krant. Die wordt veroorzaakt door de meegenomen kadavers die in staat van ontbinding verkeren.

De parochie heeft marterjagers in de arm genomen. Die hebben wel sporen gevonden die op de aanwezigheid van het dier wijzen, maar de marter zelf of zijn nest niet. Het vermoeden is dat het dier zich in een verwarmingskoker bevindt die van het aangrenzende gemeentelijke pand naar de kerk loopt.

In Spanje is de leider van een van de grootste drugskartels van Ecuador gearresteerd. Dat meldt president Noboa van Ecuador. Wilmer Geovanny Chavarria Barre, beter bekend als Pipo, werd in samenwerking met de Spaanse politie aangehouden in de Zuid-Spaanse stad Málaga. Hij gold in Ecuador als een van de meest gezochte criminelen.

President Noboa zegt dat de drugscrimineel in 2021 zijn eigen dood in scène zette en zich vervolgens in Europa schuilhield, "terwijl hij moorden in Ecuador liet plegen, illegale mijnbouwactiviteiten controleerde en drugstransporten regelde" met een ander drugskartel.

De Ecuadoraanse minister Reimberg zegt dat Pipo verantwoordelijk is voor zeker 400 moorden. Vanwege de aanhouding noemt hij het een "historische dag voor Ecuador". Ecuadoraanse media melden dat Pipo, nadat hij zijn eigen dood in scène zou hebben gezet, plastische chirurgie onderging om gezichtsherkenningssystemen te slim af te zijn.

Buitenlandse terroristische organisatie

Pipo is de leider van Los Lobos, een van de grootste drugskartels in het Zuid-Amerikaanse land en betrokken bij de smokkel van cocaïne naar de Verenigde Staten en Europa. Afgelopen september werd Los Lobos door de VS aangemerkt als buitenlandse terroristische organisatie, evenals drugskartel Los Choneros, de rivaal van Los Lobos.

De twee drugskartels zijn volgens de regering-Trump verantwoordelijk voor het aanvallen en bedreigen van ambtenaren en hun families, veiligheidspersoneel, rechters, officieren van justitie en journalisten.

Sinds september heeft het Amerikaanse leger in de Stille Oceaan bijna twintig vermeende drugsboten vernietigd, maar de regering-Trump heeft vooralsnog geen bewijs geleverd dat op de boten daadwerkelijk drugs werden vervoerd.

Doorvoerpunt cocaïnesmokkel

Ecuador werd ooit gezien als een van de veiligste landen in Latijns-Amerika, maar groeide de afgelopen jaren uit tot een belangrijk doorvoerpunt voor cocaïne. Het Zuid-Amerikaanse land ligt tussen Colombia en Peru in, twee van de belangrijkste productielanden voor de cocaïnehandel.

Sinds 2023 is de centrumrechtse Noboa aan de macht die het drugsgeweld een halt wil toeroepen. De president bedankte de Spaanse politie voor de samenwerking.

Het nieuws over de aanhouding van Pipo volgt kort op het openen van de stembureaus in Ecuador. Het land stemt per referendum over onder meer het toestaan van de terugkeer van buitenlandse militaire bases in Ecuador en het herzien van de grondwet. Volgens Noboa zijn de militaire bases essentieel in de strijd tegen de georganiseerde misdaad.

Griekenland gaat Amerikaans gas leveren aan Oekraïne. President Zelensky zegt dat er voor zo'n 2 miljard euro zal worden geïmporteerd. Dat is volgens hem hard nodig om de verwoesting van Oekraïense energievoorzieningen door Rusland te compenseren.

Zelensky is op staatsbezoek in Athene. Daar heeft hij samen met de Griekse premier Mitsotakis de deal bekendgemaakt. Ook de Amerikaanse ambassadeur in Griekenland, Guilfoyle, was daarbij aanwezig. Het vloeibare gas (lng) is afkomstig uit de Verenigde Staten.

De brandstof zal via een pijpleiding van de Griekse havenstad Alexandroupolis naar Odesa in Zuid-Oekraïne worden vervoerd. De levering begint in januari. Het project wordt volgens Zelensky medegefinancierd door Europese bondgenoten.

Op gevoelig moment

De miljardendeal komt voor Oekraïne op een gevoelig moment. Zelensky en zijn partij liggen onder vuur vanwege een omkoopschandaal in de energiesector. Volgens Oekraïense corruptieonderzoekers is voor zo'n 100 miljoen dollar gefraudeerd bij het afsluiten van contracten bij onder meer staatsenergiebedrijf Energoatom. De ministers van Justitie en Energie zijn afgetreden vanwege het schandaal.

De affaire leidt tot boze reacties onder burgers. "Terwijl Oekraïners zestien uur per dag zonder stroom zitten, wassen zij geld wit", zegt een student over de verdachte functionarissen tegen krant The Kyiv Independent.

Toevoer dagelijks onderbroken

Door Russische aanvallen was de elektriciteitscapaciteit vorig weekend tijdelijk teruggebracht tot nul. In de meeste regio's wordt de energievoorziening dagelijks acht tot zestien uur onderbroken voor herstelwerk.

Naast elektriciteitscentrales heeft het Russische leger ook massaal gasinstallaties gebombardeerd. Zo'n zestig procent van de aanvoerlijnen van staatsgasbedrijf Naftogaz is inmiddels verwoest, schrijft The New York Times.

De eerste drie jaar van de oorlog liet Rusland de gassector in Oekraïne grotendeels met rust, maar sinds 1 januari stroomt er geen Russisch gas meer via pijpleidingen in Oekraïne naar de rest van Europa. Kort daarna begon het Russische leger met de systematische vernietiging van de gasinfrastructuur.

Vele miljoenen Oekraïners staat een koude winter te wachten. Zo'n tachtig procent van de huishoudens is voor koken en verwarming afhankelijk van gas. De aanvoer van Grieks gas noemt Zelensky "een nieuwe toevoerroute om zo veel mogelijk te importeren voor de winter".

'Geen wapenstilstand dit jaar'

Het wordt afzien voor Oekraïne komende winter, onderschrijft ook de Finse president Stubb in een interview met persbureau AP. Volgens hem is het onwaarschijnlijk dat er voor de lente een wapenstilstand komt tussen Kyiv en Moskou.

"Ik ben niet optimistisch dat er een staakt-het-vuren komt of zelfs een begin van vredesonderhandelingen, althans dit jaar." Finland deelt een grens met Rusland, werd onlangs lid van de NAVO en president Stubb wordt gezien als iemand die invloed heeft op Trump.

Het Oekraïense leger houdt de Russische invasiemacht voorlopig tegen bij Pokrovsk, maar de val van de stad in Donetsk lijkt een kwestie van tijd. Stubb roept Europese bondgenoten op om Oekraïne zo veel mogelijk te blijven steunen. Tegelijkertijd moet Zelensky wat hem betreft het corruptieschandaal zo snel en correct mogelijk afhandelen.