NOS Nieuws - Algemeen

Goedemorgen! Vandaag wordt in Utrecht een mars gelopen tegen femicide en staat in Zandvoort de Dutch Grand Prix op het programma, met onder meer Max Verstappen.

Eerst het weer: het regent af en toe in de ochtend, later vandaag wordt het vanuit het westen overwegend droog. De zon breekt dan af en toe door. Het wordt maximaal 22 graden vandaag.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In zeker negentien steden hebben vrouwen en mannen meegedaan aan de actie "De nacht is ook van ons" van de Dolle Mina's. Ze fietsten rond middernacht vanuit het centrum naar een plek die als onveilig wordt ervaren.

In andere plaatsen liepen mannen en vrouwen een protestmars. "Ik ben gekomen omdat ik al de hele week boos en verdrietig ben", zegt een demonstrant tegen de NOS. "Ik dacht: ik moet iets doen."

Ander nieuws uit de nacht: Een dan nog dit:

In Brazilië zijn speciaal gemaakte hyperrealistische babypoppen enorm populair. Vooral onder volwassen vrouwen, die er vaak troost uithalen.

Fijne dag!

Een adhesieactie van fans blijkt te hebben geholpen bij het herstel van een kunststof standbeeld van een Duitse tekenfilmmuis. Het beeld van de hoofdfiguur uit kinderprogramma Die Sendung mit der Maus raakte een maand geleden beschadigd door brandstichting.

Onbekenden stichtten eind juli brand op het 1,7 meter hoge beeld dat voor het hoofdkwartier van de omroep WDR in Keulen staat. Schouder, arm en wang van het oranje-bruine diertje bleven daardoor zwartgeblakerd achter. De politie doet onderzoek, maar heeft nog geen verdachten in beeld.

Ontroerde fans van het tv-programma begonnen na de aanslag pleisters te plakken op de wonde. Binnen enkele dagen was de hele zwarte plek bedekt met pleisters en stickers met steunbetuigingen. Ook werden teksten achtergelaten als "Een aanslag op der Maus is een aanslag op de kindertijd".

Die Sendung mit der Maus is een kinderprogramma in de trend van Sesamstraat of Het Klokhuis, waarin grappige (teken)filmpjes worden afgewisseld met educatieve bijdrages. Het is sinds 1971 op zondagochtend te zien op het eerste Duitse kanaal.

De verder naamloze Maus treedt in het programma op in woordeloze korte sketches, waarin hij met zijn vriendjes Elefant en Ente in grappige situaties terechtkomt. Het beeld van Maus werd in 2021 in Keulen onthuld ter ere van zijn vijftigste verjaardag.

Regenwater

Bij de presentatie van het herstelde beeld zei het hoofd van de WDR-kinderprogrammering dat de fanpleisters onverwacht het werk van de restaurateurs hadden geholpen: doordat de beschadiging er geheel mee was afgedekt, was er geen regenwater in het glasvezel gekomen.

Was dat niet gebeurd dan had er misschien een compleet nieuw beeld gemaakt moeten worden. Nu kon het herstelde beeld onder publieksbelangstelling worden teruggeplaatst.

Het was niet de eerste keer dat de stad zijn beroemde inwoner moest missen: vorig jaar werd het beeld al eens gekidnapt, om de kaalslag te illustreren die bezuinigingen op de publieke zenders zouden hebben.

Ook op YouTube is der Maus te volgen. Dit is zijn populairste video daar:

In een botanische tuin in Vlaanderen is een bijzonder natuurverschijnsel aan de gang. Er staat een zogenoemde zwarte lakbamboe in bloei. De bamboesoort bloeit eens in de ongeveer 120 jaar.

De Plantentuin in Meise, ten noorden van Brussel, schrijft op Facebook dat de vorige bloeiperiode van de soort werd vastgesteld in Japan, in 1908. De bamboesoort dankt zijn naam aan zijn zwarte halmen en is ook populair in tuinen als bijvoorbeeld afscheiding, omdat hij goed tegen kou kan.

Biologisch raadsel

In 2022 stelden wetenschappers in Japan vast dat voor het eerst in ruim 120 jaar een zwarte lakbamboe in bloei stond. In dat land komt de bamboesoort veel voor in de natuur.

Plantkundigen verwachten dat de plant in de komende jaren overal ter wereld in bloei staat, zo ook nu dus in Meise. Het is volgens de botanische tuin "een biologisch raadsel hoe de plant de jaren telt".

Bart Olievier, hoofdtuinier bij de Plantentuin, legt tegenover de Vlaamse omroep VRT dat de bloei van de zwarte lakbamboe zo'n twee tot drie jaar duurt.

Bamboe sterft vaak af na de bloei. Of dat straks ook geldt voor de zwarte lakbamboe in Meise is volgens Olievier afwachten. De soort is een woekerende bamboe, met wortels onder de grond die ergens anders weer boven kunnen komen.

Olievier: "Niet-woekerende bamboes sterven meestal af na de bloei. Maar bij de woekerende, zoals de zwarte lakbamboe, kan het zijn dat hij dit toch op eigen kracht te boven komt. Hij zal wel afzien en verzwakken, en het zal enkele jaren lijken alsof er een dode boom staat."

Ze zei het vrij achteloos, zonder de historische kracht van de woorden te beseffen; de Duitse bondskanselier Merkel somt aan het einde van de zomer van 2015 de politieke uitdagingen op. Naast de Griekse staatsschuld is dat de vluchtelingencrisis, die Europa op dat moment in zijn greep heeft.

"Duitsland is een sterk land", zegt Merkel na 12 minuten spreken. "Wir haben so vieles geschafft, wir schaffen das." We kunnen het, honderdduizenden vluchtelingen en migranten onderdak bieden. Zo worden die drie woorden weldra opgevat, door Duitsers en door de nieuwkomers.

Enkele dagen later komt Anas Modamani aan in Berlijn, na een lange vlucht uit Syrië. Hij maakt daar de iconische selfie met Merkel, een beeld dat symbool staat voor Merkels Willkommenskultur. Nu, precies tien jaar na het uitspreken van 'Wir schaffen das', zit Modamani in dezelfde persconferentiezaal als Merkel destijds. "Ik heb het geschafft", zegt hij. Voor veel lotgenoten geldt dat niet, "want het leven in Duitsland is hard".

Duitsland blikt deze week uitgebreid terug op 10 jaar 'Wir schaffen das'. De stemming is omgeslagen. De 'zomer van solidariteit' heeft plaatsgemaakt voor onvrede over het asielbeleid. Op Merkels drie woorden wordt zowel met bewondering als weerzin teruggekeken.

Voor veel Duitsers staat de uitspraak voor het openen van de grenzen, om ongecontroleerd mensen binnen te laten. Dat is het niet. De grenzen waren al open, op de Middellandse Zee verdronken honderden migranten en de voettocht van mensen naar West-Europa was al maanden bezig.

Hen tegenhouden was simpelweg niet mogelijk, schrijft Merkel in haar autobiografie. "Het was een humanitaire noodsituatie." Het besluit om de migranten op te vangen was vooral pragmatisch, schetst ze. Haar eigen verleden (Merkel groeide op in de DDR) staat er los van. Ze dacht destijds wel aan de Oost-Duitsers die het communisme ontvluchtten via West-Duitse ambassades in het buitenland, schrijft ze, maar het besluit stond op zichzelf.

Wat volgde, was de komst van een miljoen asielzoekers in enkele maanden. Duitsland liet zich van zijn beste kant zien, saamhorig en behulpzaam, met hulpacties en donaties. 'Wir schaffen das' werd zichtbaar. Merkel kon trots zijn op haar land.

Buiten het zicht van de Duitse politiek groeide de bezorgdheid, over de impact op het land, de gezondheidszorg en de woningmarkt. Er was onzekerheid of de nieuwkomers zouden blijven en zich aanpassen of juist problemen met zich zouden meebrengen.

Die vrees werd bewaarheid door een reeks incidenten. Een keerpunt vormde de massale aanrandingen op oudejaarsavond 2015 in Keulen, gepleegd door veelal Noord-Afrikaanse daders. Niet per se oorlogsvluchtelingen, maar het sentiment keerde zich tegen alle nieuwkomers.

In 2016 volgde de aanslag op een Berlijnse kerstmarkt, door een Tunesiër die in 2015 naar Duitsland was gekomen. Later volgden aanslagen in Solingen, Mannheim, Maagdenburg, Aschaffenburg en München. De daders hadden uiteenlopende achtergronden en vaak psychische problemen, maar de nadruk lag op hun migratiegeschiedenis.

Het migratiedebat verschoof naar veiligheid en het gevoel dat Duitsland de controle over migratie had verloren. Wir haben es nicht geschafft, klonk het.

De Alternative für Deutschland (AfD), dit jaar als rechts-extremistisch bestempeld, spon er garen bij. Met harde retoriek won de partij steeds meer kiezers. Regeringspartijen reageerden pas later, schoven naar rechts op en namen de ene strengere asielmaatregel na de andere. Merkels eigen CDU leidt nu de 'asielomslag' en weigert voortaan asielzoekers aan de grens.

Onderschat

Tien jaar na 'Wir schaffen das' heerst het algehele gevoel dat Duitsland de omvang en de impact van de vluchtelingenstroom heeft onderschat. Merkel staat nog altijd achter haar woorden, zei ze deze week. Het is "een proces, waarbij veel gelukt is" en ook nog veel moet gebeuren. Een diepgravende reflectie bleef uit.

Honderdduizenden Syriërs, Afghanen en Irakezen hebben ondertussen geprobeerd van Duitsland hun thuis te maken. 64 procent van de vluchtelingen uit 2015 heeft werk gevonden, iets onder het Duitse gemiddelde van 70 procent. Lange asielprocedures, gebrekkige woonruimtes en bureaucratie remmen die integratie, stellen onderzoekers.

Anas Modamani, de 'bekendste vluchteling van Duitsland', kon dankzij zijn selfie snel zijn draai vinden. "Ik deed daardoor veel contacten op en kreeg kansen. Daardoor kan ik niet voor iedereen spreken." Hij ziet dat veel nieuwkomers moeilijk aarden. "Het is lastig om vrienden te maken in Duitsland als je hier niet bent geboren. De cultuur is individueler, mensen denken vooral aan zichzelf."

Inmiddels werkt Modamani bij de omroep Deutsche Welle. Onlangs zag hij Merkel weer, die "zijn leven heeft gered". Tijdens het kopje koffie vroeg Merkel hem of hij het geschafft had, vertelde hij na afloop. Hij wel, anderen minder. "Velen voelen zich alleen gedoogd door de Duitsers."

De Indonesische president Prabowo Subianto blijft voorlopig in Jakarta vanwege de onrust in zijn land. Hij zou naar de parade van de Overwinningsdag in China gaan, om het einde van de Tweede Wereldoorlog te vieren. Maar na vijf dagen van gewelddadige protesten moet hij de zwaarste test van zijn nog korte presidentschap doorstaan.

De protesten begonnen nadat parlementariërs zichzelf een riante woontoeslag gaven van 2500 euro per maand, vijftien keer het minimum maandinkomen in Indonesië. En dat terwijl de gewone Indonesiër moeite heeft om rond te komen door inflatie, hoge woonlasten en werkonzekerheid.

De vlam sloeg helemaal in de pan toen bij een van de demonstraties in Jakarta de politie een motortaxirijder doodreed.

Brand gesticht

In de nacht van vrijdag op zaterdag werden in verschillende steden bussen, tramstations en overheidsgebouwen in brand gestoken. In de stad Makassar kwamen daarbij zeker drie ambtenaren om het leven, toen ze niet uit een van de brandende gebouwen konden ontsnappen. Zeker vijftien mensen liggen gewond in het ziekenhuis.

De woede van protesterende Indonesiërs stapelt zich op. Was het eerst de woontoeslag en economische omstandigheden van de gewone burger, kwam daarna het politiegeweld erbij. Inmiddels is de arrogante houding van de politici tegenover de klagende burger de olie op het vuur.

Parlementariër Ahmed Sahroni noemde demonstranten die klaagden over de woontoeslag "de domste mensen op aarde". Gistermiddag bekogelden honderden demonstranten zijn huis in Noord-Jakarta en plunderden het van alle dure spullen. Onder andere een levensgroot standbeeld van de superheld Iron Man werd uit het huis gesleept.

President Prabowo heeft geprobeerd om de woede te sussen. Hij zei geschokt te zijn door het geweld van de politie tijdens de demonstraties. En hij kondigde een "transparant onderzoek" aan naar de dood van taxichauffeur Affan Kruniawan. Er zijn al zeven agenten ondervraagd over de zaak. Ook bracht hij een bezoek aan de nabestaanden van de 21-jarige Kruniawan en bracht bij condoleances over.

Woorden niet genoeg

Maar de demonstranten en politiek deskundigen zijn het erover eens dat mooie woorden deze keer niet voldoende zijn. Muhammad Isnur, woordvoerder van een coalitie van actiegroepen, eist het ontslag van politiegeneraal Listyo Sigit Prabowo (geen familie) en concrete hervormingen van het politiebestel om politiegeweld in de toekomst te voorkomen.

Na het geweld vrijdagnacht gaf de president echter de opdracht aan zijn politiegeneraal om hard op te treden tegen wat hij "anarchie" noemde. Oftewel, dat de politie waarover de demonstranten klagen dat die te gewelddadig ingrijpen nog meer ruimte krijgen voor die harde aanpak. "Prabowo leeft in zijn eigen bubbel," zegt politiek analist Kunto Wibowo bij Channel News Asia. "Hij lijkt los te staan van de gewone wereld en dat terwijl de woede van het publiek op een kookpunt staat."

Volgens deskundigen moet president Prabowo ook met concrete maatregelen om de economische positie van de gewone Indonesiërs te verbeteren. Tot nu toe heeft hij voornamelijk bezuinigd op onderwijs en zorg terwijl de levenskosten voor de gemiddelde burger stijgen. Maar de bezuinigingen waren noodzakelijk om zijn heel dure plannen te bekostigen, zoals gratis lunch voor 80 miljoen schoolkinderen.

Het is dus geen overbodige luxe om thuis te blijven want president Prabowo moet een dun koord bewandelen om de spanningen uit de samenleving te nemen. De eerste stap heeft hij gezet. De woningtoeslag voor parlementariërs zal per november afgeschaft worden. Maar gezien de onrust in het Indonesië is het einde van dat koord nog ver weg.

In Nijmegen is een man aangehouden die afgelopen woensdag zijn geslachtsdeel zou hebben laten zien aan twee meisjes. De verdachte is een man van 74.

Op een veldje naast een basisschool in Helmond zou hij twee spelende meisjes hebben aangesproken en zijn geslachtsdeel hebben laten zien. De kinderen renden weg en hun ouders belden vervolgens de politie.

De man werd gezien op camerabeelden en is zaterdag in zijn woonplaats Nijmegen gearresteerd. De politie heeft zijn huis doorzocht en daarbij diverse spullen in beslag genomen.

"De nacht is ook van ons." Met die boodschap demonstreerden de Dolle Mina's vannacht in zeker 19 plaatsen, waaronder Amsterdam, Rotterdam, Coevorden, Eindhoven en Groningen. De actievoerders fietsten vanuit het centrum naar plekken die in hun ogen onveilig zijn.

Verantwoordelijkheid

"De fietstocht leidt langs routes waar iedereen zich veilig zou moeten voelen, maar meisjes en vrouwen zijn altijd op hun hoede", deelde de organisatie vooraf. "Dolle Mina eist dat de verantwoordelijkheid niet langer bij meisjes en vrouwen wordt neergelegd, maar daar waar die hoort: bij ons allemaal."

Aanleiding voor de actie was de gewelddadige dood van de 17-jarige Lisa uit Abcoude, na een avondje stappen in Amsterdam. Een paar dagen daarvoor was op de Weesperzijde in Amsterdam een vrouw mishandeld en seksueel misbruikt. Voor dit misdrijf werd iemand aangehouden, die later ook de verdachte bleek te zijn van de moord op Lisa.

In de meeste plaatsen begonnen de fietstochten om 00.00 uur. Op een aantal plekken, waaronder in Groningen, vertrokken de demonstranten eerder. Daar rijden de bussen na middernacht niet meer, waardoor de demonstranten niet veilig thuis kunnen komen, aldus de organisatie.

Mars

Naast de fietstochten vonden er gisteravond ook demonstraties plaats in verschillende Nederlandse steden. In Den Haag liepen enkele honderden demonstranten in een mars door de stad. "Ik ben gekomen omdat ik al de hele week boos en verdrietig ben", zegt een demonstrant tegen de NOS. "Ik dacht: ik moet iets doen."

In Rotterdam is een man overleden nadat hij door twee honden was aangevallen in zijn huis. Het is niet bekend of de honden van de man waren en om wat voor honden het ging.

Gealarmeerde agenten hebben op een van de honden geschoten om bij de gewonde man te kunnen komen. Er is geprobeerd om hem te reanimeren maar hij is in zijn woning in de Nieuwe Hamelstraat overleden, zegt de politie.

Beide honden zijn later in de tuin doodgeschoten.

In de buurt van de Egyptische hoofdstad Caïro zijn zeker drie mensen om het leven gekomen toen een trein ontspoorde. Zeker 94 mensen zijn gewond geraakt.

De passagierstrein was vertrokken vanuit Matrouh, aan de Middellandse Zee, richting Caïro. Volgens de lokale autoriteiten raakten zeven wagons van de rails, waarvan er twee op hun kant terechtkwamen.

Hulpdiensten rukten uit met onder meer dertig ambulances om hulp medische hulp te bieden, meldt het ministerie van Gezondheid. De Egyptische spoorwegmaatschappij doet onderzoek naar de oorzaak van de ontsporing.

Hieronder beelden van het treinongeluk. Het aantal gewonden is inmiddels opgelopen:

Treinontsporingen en ongelukken komen vaker voor in Egypte. Het Noord-Afrikaanse land kampt met een verouderd spoorwegnet en wanbeleid binnen de top van het bedrijf. De Middle East Monitor schreef vorig jaar dat het gebrekkige onderhoud gevaarlijke situaties oplevert voor passagiers.

Kostbare verbeteringen

Het Egyptische spoornetwerk is een van de oudste ter wereld; het was het eerste in Afrika. De regering heeft de afgelopen jaren verschillende maatregelen aangekondigd om het spoor te verbeteren. President Sissi zei in 2018 dat omgerekend ruim 7 miljard euro nodig is om alle hervormingen mogelijk te maken.

De Wereldbank leende eind 2023 omgerekend ruim 720 miljoen euro aan Egypte om de verbeteringen te bekostigen. "Het Egyptische spoor heeft een van de hoogste verkeersdichtheden ter wereld", schreef de Wereldbank destijds. "Ondanks de belangrijke rol die het vervoer per spoor speelt in Egypte, schiet het netwerk op ten minste twee cruciale gebieden tekort: de veiligheid van passagiers en het vervoer van vracht."

De Fryske Nasjonale Partij (FNP) doet definitief mee aan de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober. Dat is de uitkomst van een stemming op een ledenvergadering in Franeker. 56 procent van de ongeveer 1300 leden stemde voor verkiezingsdeelname, meldt Omrop Fryslân.

Het is voor het eerst dat de partij meedoet aan Tweede Kamerverkiezingen. Lijsttrekker en oud-NSC-Kamerlid Aant Jelle Soepboer spreekt van een "historisch besluit". Hij zegt dat de partij zich wil profileren als "de partij voor de regio's". Soepboer zegt binnen en buiten Friesland campagne te gaan voeren.

Dat de regionale partij zou meedoen, was voor de stemming geen uitgemaakte zaak. Zo vond partijveteraan Durk van der Schaaf dat deelname aan de verkiezingen te duur is, vooral omdat hij niet verwacht dat de partij in de Kamer komt. Andere leden waren bang voor tweespalt binnen de partij of voelden zich door het bestuur voor een voldongen feit gesteld.

Veertien nieuwelingen

Inmiddels hebben zich 54 partijen geregistreerd voor de Kamerverkiezingen. Daaronder zijn veertien partijen die dat voor het eerst hebben gedaan. Drie daarvan zijn regionale partijen: behalve de FNP ook Oos Limburg en Lokaal Brabant.

Die laatste partij besloot op een ledenvergadering toch niet mee te doen. De leden van Oos Limburg moeten nog een besluit nemen.

Het is een ware hype in Brazilië: levensechte poppen die 'herboren baby's' worden genoemd. De prijzen lopen uiteen van 200 tot wel 1500 euro.

Gracinha Maria de Lima is op stap met haar babypop, die er zo echt uit ziet dat omstanders zichtbaar twijfelen. Ze houdt haar drie maanden oude Laurinha stevig in haar armen en wandelt door haar buurt in Jacarepacua, in het westen van Rio de Janeiro, om boodschappen te doen. Af toe draait iemand het hoofd om en staart haar na. Was dat nu een baby in haar armen of niet?

Het gezichtje ziet er zo echt uit dat het lijkt alsof je zelfs de poriën kunt zien. De wimpertjes en de handjes met kleine nageltjes lijken net echt. Ook de haartjes zien er realistisch uit. "Ik vertroetel haar, en zorg voor haar als een echte baby, hoewel ik natuurlijk weet dat ze niet leeft. Ik ben niet gek", benadrukt Gracinha.

Gracinha met haar babypop:

Ze heeft een collectie van maar liefst veertien van dit soort poppen. Gracinha begon met verzamelen toen haar dochter overleed in 2019. "Ik merkte dat het me troost gaf en toen is mijn hobby begonnen. Als ik me verdrietig voel, praat ik met mijn poppen. Ik knuffel ze en geef ze zelfs de fles."

In een atelier een half uur rijden verderop bewerkt Janaina Affonso met een kwast de beentjes en armen van vinyl. Poppenmakers zoals Janaina worden in Brazilië 'ooievaars' genoemd. "Ons werk wordt wel vergeleken met de ooievaar, omdat we de baby's brengen", lacht ze.

Straks komt er een familie een bestelling ophalen voor hun jarige dochtertje, maar er komen ook veel volwassenen in haar atelier om een pop te kopen. "Het zijn praktisch altijd vrouwen en ze willen uitsluitend een levensechte meisjespop."

Gestolen jeugd

Dat doen ze om uiteenlopende redenen, legt Janaina uit. "Soms hebben ze zelf geen kinderen gekregen en missen ze dat. Er zijn ook moeders die al grote kinderen hebben en terug verlangen naar de babytijd. Ik krijg soms zelfs de opdracht om van een babyfoto van hun inmiddels volwassen dochter een babymodel te maken."

In Brazilië, waar een groot verschil is tussen arm en rijk, groeit een grote groep vrouwen in armoede op, van wie de jeugd als het ware 'gestolen' is, zegt Janaina. "Vaak zeggen vrouwen tegen me: vroeger kreeg ik geen poppen want daar was geen geld voor. Of ze moesten in hun jeugd al werken om voor thuis geld bij te verdienen. Nu ze volwassen zijn, willen ze die tijd inhalen met zo'n levensechte pop."

Voorrang in de winkel

De hype en de fantasie nemen soms bizarre vormen aan. Zo verscheen recent in het nieuws dat vrouwen steeds vaker met hun 'herboren baby's' naar het ziekenhuis gaan, omdat de pop volgens hen ziek is. Ze verwachten van de arts dat die de pop onderzoekt. Of ze zetten hun pop op de glijbaan in een speeltuin. Ook nemen vrouwen hun pop mee naar de winkel en gaan voorin de rij staan, omdat je in Brazilië met een baby voorrang krijgt.

Verder was er een man die dacht dat hij een levensechte babypop in een kinderwagentje zag. Hij ergerde zich eraan en gaf de pop een klap. Het bleek om een echte baby te gaan en de man werd opgepakt. De baby had gelukkig geen verwondingen.

De Braziliaanse politiek bemoeit zich er inmiddels ook mee. Politici willen dat er strengere regels komen, zodat er geen misbruik gemaakt wordt van de levensechte poppen. "Ik zou mijn poppen nooit meenemen naar het ziekenhuis, want dat gaat te ver", zegt Gracinha. "Ook al doe ik net alsof, het zijn geen echte baby's."

Speciale poppendag

In Rio de Janeiro ligt ondertussen ook een voorstel bij de gemeenteraad waarmee de poppenmakers en hun klanten juist in het zonnetje worden gezet. Zo moet er een speciale 'Dag van de Ooievaar' komen om de poppenmakers (de ooievaars) te eren.

Hoewel de burgemeester van Rio kritisch is, hopen de poppenliefhebbers dat 4 september wordt uitgeroepen tot deze speciale dag. "Dan organiseer ik een groot evenement waar moeders met hun herboren babypoppen op afkomen", zegt Janaina. "Dit wordt alleen maar groter en steeds populairder."

De Houthi's in Jemen bevestigen dat hun premier en enkele ministers zijn gedood bij een luchtaanval van Israël. De aanval was afgelopen donderdag al, nabij de hoofdstad Sanaa. Meerdere ministers en andere functionarissen zijn gewond geraakt. Premier Ahmed al-Rahawi is de hoogstgeplaatste Houthi-leider die in de afgelopen twee jaar door luchtaanvallen van Israël en de Verenigde Staten is omgebracht.

Al-Rahawi was sinds vorig jaar augustus premier van de door de Houthi's geleide regering. Hij sloot zich aan bij de rebellen toen die in 2014 Sanaa en een groot deel van het noorden en midden van het land veroverden. Dat was het begin van de burgeroorlog in het land die nog altijd gaande is. Al-Rahawi was niet de leider van de Houthi's: dat is Abdul Malik al-Houthi.

Het Israëlische leger meldde gisteren dat het in de buurt van Sanaa "een militair doelwit van het Houthi-terroristenregime" had getroffen. Er werd toen al gesuggereerd dat Al-Rahawi daarbij was omgekomen.

Afgelopen week voerde Israël meerdere aanvallen uit rond Sanaa. Daarbij kwamen minstens tien mensen om het leven en raakten tientallen mensen gewond. De Houthi's hebben laten weten wraak te zullen nemen voor de luchtaanval op Sanaa, afgelopen donderdag.

Israël en de Houthi's

Sinds het begin van de oorlog in Gaza bestoken Israël en de Houthi's in Jemen elkaar geregeld met raketten en drones. Ook vallen de Houthi's schepen aan op de Rode Zee. Ze zeggen dat te doen uit solidariteit met de Palestijnen en bondgenoot Hamas. De rebellen worden gesteund door Israëls aartsvijand Iran.

In mei bevestigden de Houthi's dat ze een bestand hadden getekend met de Verenigde Staten, die ook Houthi's-doelen in Jemen bombardeerden. De landen spraken af dat de VS niet meer zou bombarderen en dat de Houthi's de schepen met rust zouden laten. Daarbij zeiden de Houthi's meteen dat de aanvallen op Israël, bondgenoot van de VS, zouden doorgaan.

Een stuk van de Gibeon-meteoriet is voor Sterrenwacht Mercurius in Dordrecht een geschenk uit de hemel gebleken. De sterrenwacht heeft geld nodig om open te blijven en liet de ijzermeteoriet veilen. Het 240 kilo zware brokstuk bracht vanmiddag 1,7 miljoen euro op.

Dat is meer dan vooraf verwacht. Veilinghuis Hessink Fine Art Auctioneers had geschat dat het object tussen de 800.000 en een miljoen euro zou opleveren. Het zou gaan om de grootste ijzermeteoriet ooit geveild.

Er klonk applaus en gejuich in de zaal toen de verkoop werd afgetikt met de veilinghamer:

"1,7 miljoen is bizar en geweldig", zegt een glunderende Erik Blokland van de sterrenwacht in Dordrecht. Hij en zijn collega's vonden het vooraf genoemde bedrag van een miljoen euro al hoog.

Voor de sterrenwacht was het een spannende veiling. Naarmate de geboden bedragen opliepen, begon Blokland naar eigen zeggen "te zweten op plekken waar je niet wist dat het kon". Hij legt uit dat er "een hoop" moet worden gedaan van de 1,7 miljoen euro. Zo zal de sterrenwacht worden opgeknapt en de bouw van een planetarium worden afgerond.

Speciale structuur

De Gibeon is 4,5 miljard jaar geleden gevormd. Het is de gesmolten kern van een asteroïde die rond de zon draaide tussen planeten Mars en Jupiter. De meteoriet heeft de zogeheten Widmanstättenstructuur, driehoekige vormen die ontstaan in het ijzer en nikkel tijdens de reis door de ruimte.

Vele duizenden jaren geleden stortte de Gibeon, die in totaal 26.000 kilo woog, in stukken neer op aarde. De brokstukken werden gevonden in de Kalahari-woestijn in het huidige Namibië. Gedurende de koloniale tijd werden de eerste stukken meteoriet naar Europa gehaald.

De eerste geregistreerde eigenaar van het stuk van 240 kilo was een bedrijf in de Amerikaanse staat Arizona. Sinds 2004 was de Gibeon in het bezit van Sterrenwacht Mercurius. Van de nieuwe eigenaar is alleen bekendgemaakt dat het een "Amerikaanse bieder" is.

De Europese ministers van Buitenlandse Zaken zijn het nog altijd niet eens over maatregelen tegen Israël. Dat zei demissionair minister van Defensie Brekelmans, die sinds het opstappen van Caspar Veldkamp ook tijdelijk minister van Buitenlandse Zaken is, na afloop van Europees overleg in Kopenhagen.

Er liggen al maanden concrete voorstellen voor strafmaatregelen tegen Israël op tafel, maar de Europese lidstaten kunnen het daarover niet eens worden.

Volgens Brekelmans "bewegen de landen iets meer naar elkaar toe", maar is er nog altijd onvoldoende steun voor sancties, zoals het opschorten van Europese handelsvoordelen voor Israël of het deels stopzetten van de samenwerking in wetenschappelijke onderzoeksprogramma's.

Brief met voorstellen

Voorafgaand aan de top schreef Brekelmans samen met zijn Zweedse ambtgenoot een brief aan zijn collega-ministers, bedoeld om de impasse te doorbreken. Daarin staat dat er meer moet gebeuren om de Israëlische regering van koers te laten veranderen. Ze stellen voor om sancties in te stellen tegen gewelddadige kolonisten op de Westelijke Jordaanoever en tegen extremistische ministers uit het Israëlische kabinet die deze kolonisten in bescherming nemen.

Brekelmans zegt dat veel landen zich bij de brief hebben aangesloten, "maar de conclusie is dat er geen gekwalificeerde meerderheid voor was". "Dat is omdat de opvattingen over de oorlog binnen Europa uiteenlopen", stelt hij. "Ook zijn er landen die bijvoorbeeld wel voor de ene maatregel zijn, maar niet voor de andere. Dat maakt het ook moeilijker om tot conclusies te komen."

Hoeveel landen zich precies achter de brief hebben geschaard, zei hij niet te weten. "Ik heb niet geturfd."

Discussie muurvast

Ondanks toenemende druk op de Europese landen en een rapport waaruit blijkt dat het Israëlische geweld in Gaza in strijd is met het handelsverdrag tussen Israël en de Europese Unie, zit de discussie muurvast. Enerzijds vinden landen als Hongarije en Tsjechië strafmaatregelen tegen Israël onbespreekbaar. Anderzijds zijn er landen die veel verdergaande actie verwachten van de EU, zoals Ierland en Spanje.

Voor de top zei Brekelmans al dat de kans klein was dat de ministers vandaag tot een gezamenlijk standpunt zouden komen. Hij zei te verwachten dat hij samen met een aantal andere landen in de Europese Unie een "kopgroep" zou vormen als het gaat om het nemen van stappen tegen Israël.

Wat daarvan is terechtgekomen, is onduidelijk. Desgevraagd herhaalde Brekelmans dat de conclusie is dat er nu geen meerderheid is voor verdergaande maatregelen. "We gaan binnen het kabinet bespreken wat de volgende stap is. Als het gaat om maatregelen, gaan we eerst kijken wat uitvoerbaar is. Vervolgens kijken we of we dat individueel of met een andere groep landen gaan doen."

Correspondent Europese Unie Kysia Hekster:

"Achter de schermen loopt de spanning tussen de Europese lidstaten behoorlijk op. Op diplomatiek niveau worden grote woorden gebruikt in discussies over het al dan niet nemen van maatregelen tegen Israël.

"Hoeveel kinderen moeten er nog sterven in Gaza", vragen diplomaten zich hardop af, "hoeveel journalisten gedood, voordat we in actie komen?" Volgens betrokkenen staat de geloofwaardigheid van de EU op het spel. Want hoe kan de Unie wel aan het inmiddels 19de sanctiepakket tegen Rusland werken, maar lukt het maar niet het eens te worden over ook maar de lichtste strafmaatregel tegen Israël?

De buitenlandchef van de EU klonk gefrustreerd. Volgens Kaja Kallas verliezen mensen hun vertrouwen in de Unie als die maar niet tot handelen komt. Demissionair minister Brekelmans ziet in de Europese verdeeldheid juist dezelfde verscheurdheid die onder de bevolking leeft."

In België is een toenemend aantal patiënten met de EHEC-bacterie geconstateerd. In Vlaamse woonzorgcentra zijn er al vijf mensen aan overleden. Inmiddels is de bacterie ook in Wallonië vastgesteld. Een mogelijke link met de Vlaamse gevallen wordt onderzocht. De bacterie wordt meestal via voedsel verspreid.

Sinds 18 augustus zijn er in zes Vlaamse woonzorgcentra in totaal zo'n twintig besmettingen bevestigd. In een geval betrof het een personeelslid. De overleden bewoners hadden al een slechte gezondheid, waardoor zij extra kwetsbaar waren. Ook is moeilijk vast te stellen of de bacterie de directe doodsoorzaak was of dat het overlijden erdoor is versneld.

In Ottingnies in Wallonië zijn acht verdachte gevallen gemeld, een patiënt is er overleden. Twee mensen liggen in het ziekenhuis. Het is nog niet bekend wie van hen met de EHEC-bacterie waren besmet.

Wat is de EHEC- of STEC-bacterie?

De EHEC-bacterie is een variant van de E. colibacterie. EHEC (in België wordt de afkorting STEC gebruikt) komt veel minder vaak voor. In België zijn 80 tot 130 gevallen per jaar bekend, meldt de Vlaamse omroep VRT.

Symptomen zijn diarree, maagklachten, hoofdpijn of koorts. Vooral mensen met een zwakke gezondheid, zoals ouderen in verpleeghuizen of heel jonge kinderen lopen gevaar.

De bacterie is afkomstig uit de ingewanden van dieren en verspreidt zich meestal via voedsel, bijvoorbeeld door het eten van onvoldoende verhit rundvlees of het drinken van ongepasteuriseerde melk.

Onderzoek heeft uitgewezen dat het in alle Vlaamse gevallen om hetzelfde genetische type van de bacterie gaat. Dat zou wijzen op één bron. Het Federaal Voedselagentschap (FAVV) onderzoekt de voedingsketen van de betrokken woonzorgcentra. Ook de besmette bewoners worden onderzocht, om verbanden te kunnen leggen.

Het Waalse Agentschap voor Levenskwaliteit (AViQ) onderzoekt of het om dezelfde stam gaat als in Vlaanderen.

Ondertussen wordt er geen gebruik meer gemaakt van aangeleverde maaltijden en wordt er zelf gekookt in de huizen.

In 2011 raakten in Duitsland meer dan 3800 mensen besmet met de EHEC-bacterie. Veertig mensen overleden als gevolg van de infectie. In Nederland raakten toen ook enkele mensen besmet.

In Levanger, in het midden van Noorwegen, heeft een aardverschuiving een gat geslagen in een snelweg en een spoorlijn. Zeker één persoon wordt vermist: het gaat om een Deense man die aan het werk was op de plaats van de aardverschuiving. Er wordt van uitgegaan dat hij het niet heeft overleefd, zeggen hulpdiensten tegen Noorse media.

Er raakte ook iemand lichtgewond toen zijn auto te water raakte. De bestuurder is uit het water gehaald en naar het ziekenhuis gebracht.

Hulpdiensten kregen vanochtend rond 08.45 uur de eerste melding over de aardverschuiving. Snelweg E6, een belangrijke verbinding tussen het noorden en zuiden van Noorwegen, en de parallelle spoorlijn zijn zwaar beschadigd geraakt. Een huis loopt het risico in te storten.

Kort na de aardverschuiving gaf de Noorse politie een update over de zoekactie:

De oorzaak van de aardverschuiving wordt nog onderzocht. In het gebied werd door de Noorse spoorbeheerder Bane Nor gewerkt aan het stabiliseren van de ondergrond.

Zeer instabiel

Op een persconferentie meldde de politie dat experts het getroffen gebied als zeer instabiel beschouwen. Omwonenden die uit enkele woningen zijn geëvacueerd kunnen voorlopig niet terug naar huis. De wegafsluitingen blijven voor onbepaalde tijd van kracht.

Omdat de vermiste man waarschijnlijk is omgekomen, is de zoekactie omgezet in een bergingsoperatie.

Acteur Michiel Kerbosch is niet alleen bekend van zijn rollen in films en series, maar vanaf dit weekend ook van zijn verzameling autominiaturen. Zijn privécollectie van twaalfhonderd Formule 1-auto's is de komende vier jaar te zien in het automuseum in Buren. "Het staat hier prachtig", zegt Kerbosch tegen Omroep Gelderland.

Kerbosch (78) speelde tientallen jaren de Wegwijspiet in Sinterklaasprogramma's, maar was ook te zien in onder meer Oppassen!!!, Flodder, Spangas en Pipo de Clown.

Zijn liefde voor de Formule 1 begon ruim voor zijn acteercarrière. "In 1959, toen ik 12 was, zag ik voor het eerst een race in Zandvoort. Ik was meteen verkocht. Je hoorde de double clutching, het dubbelkoppelen van de coureurs. Prachtig geluid."

Buitenlandse bouwpakketten

Rond zijn dertigste begon Kerbosch met het verzamelen van miniaturen, maar die kon je toen alleen nog als bouwpakket in het buitenland kopen. "Via postorder. Ik verstuurde brieven naar onder andere Engeland, dan kreeg ik een brief terug met wat er beschikbaar was en zo plaatste ik de bestelling. Zeker een derde van wat hier staat, heb ik zelf gebouwd. Monnikenwerk was het."

In 2010 stopte hij met verzamelen. "Het werd te duur en ik vond de vormgeving niet meer zo mooi. Daar deed ik het vooral voor. Om er dan zestig euro voor te betalen, dat vond ik het niet waard."

De vitrines met daarin de 1200 miniaturen:

Inmiddels heeft hij er genoeg verzameld om meerdere vitrines in een museum mee te vullen, maar een groot deel belandde in dozen op zolder. Zonde, vond journalist Bram van Schaik, die Kerbosch in contact bracht met Henk Visscher van automuseum Visscher Classique.

Die was meteen enthousiast, maar Kerbosch niet direct. "Ik zag het eerst niet zo zitten, maar mijn vrouw zei: "Jawel, moet je doen. Dat is superleuk." En nu het hier staat, is het prachtig." Het is de eerste keer dat er iets van de Formule 1 in het automuseum wordt tentoongesteld.

Tot de dood

Het museum krijgt de miniaturen vier jaar in bruikleen. Wat Kerbosch betreft blijft het daar niet bij. "Het is maar een kwartiertje rijden vanaf mijn huis. Dus als ik wil, kan ik hier de hele dag zitten en kijken. Het staat hier op zijn plek. Het mag tot mijn dood blijven staan."

De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un heeft de families ontmoet van gesneuvelde Noord-Koreaanse militairen die voor Rusland in de oorlog tegen Oekraïne hebben gevochten. Hij prees op de bijeenkomst de omgekomen mannen voor hun heldhaftigheid, schrijft het Noord-Koreaanse staatspersbureau KCNA.

Kim ontving de nabestaanden op een feestelijke bijeenkomst in de hoofdstad Pyongyang. Daar noemde hij de militairen martelaren en prees hij hun ouders, vrouwen en kinderen. De heldendaden waren mogelijk dankzij hun familieleden die "de meest vasthoudende, patriottische en rechtvaardige mensen ter wereld" zijn, zei de Noord-Koreaanse leider. De staatstelevisie liet Kim zien die diep boog voor de families.

'Prachtig leven'

Ook zei Kim voor de nabestaanden te zullen zorgen. Hij beloofde ze "een prachtig leven". Zo worden de kinderen van de gesneuvelde militairen naar elitescholen gestuurd waar ze een militaire opleiding krijgen. Hij gaf de families een fotolijst met daarop de foto van hun omgekomen zoon of echtgenoot, gewikkeld in de Noord-Koreaanse vlag.

Afgelopen april erkende Noord-Korea dat het militairen naar Rusland heeft gestuurd voor de strijd tegen Oekraïne. De Noord-Koreanen vochten onder meer in de Russische regio Koersk, aan de grens met Oekraïne. Het Oekraïense leger viel die regio in augustus vorig jaar binnen.

15.000 Noord-Koreanen

Noch Noord-Korea, noch Rusland heeft cijfers bekendgemaakt over het aantal Noord-Koreaanse militairen die meevechten aan Russische zijde. Ook is niet bekend hoeveel Noord-Koreanen zijn gesneuveld.

Volgens Zuid-Koreaanse inlichtingendiensten zijn 15.000 Noord-Koreanen naar Rusland gestuurd en zijn er zo'n 600 doden gevallen. Westerse inlichtingendiensten schatten dat er meer dan 6000 militairen uit Noord-Korea zijn gesneuveld.

De Noord-Koreaanse staatstelevisie zond behalve de huldiging van de familieleden ook een documentaire van 25 minuten uit over de strijd in Rusland. Er waren beelden te zien van Noord-Koreanen die naar verluidt deelnamen aan "Operatie Koersk Bevrijding", om Oekraïense troepen uit de Russische regio te verdrijven. Het is niet duidelijk of het authentieke beelden zijn, ze zijn niet onafhankelijk geverifieerd.

'Trainingsmissie'

Het Noord-Koreaanse regime heeft veel te winnen bij het sturen van troepen naar Rusland. Zo kunnen militairen gevechtservaring opdoen, Noord-Koreaanse wapensystemen testen en toegang krijgen tot Russische militaire systemen.

Ondanks de warme woorden over de heldhaftigheid van de Noord-Koreaanse militairen, is het zeer de vraag of de gesneuvelden überhaupt wisten dat ze in een oorlog terecht zouden komen. Oekraïne deelde in januari een video van iemand die een Noord-Koreaanse krijgsgevangene zou zijn. De vermeende Noord-Koreaan beweerde dat de militairen van tevoren te horen hadden gekregen dat ze op trainingsmissie zouden gaan.

Thierry Baudet, medeoprichter en partijleider van Forum voor Democratie (FvD), is bij de komende Tweede Kamerverkiezingen geen lijsttrekker meer. Hij staat op plaats 2 van de kandidatenlijst. De nieuwe lijsttrekker en fractievoorzitter van de partij is Lidewij de Vos.

In een persbericht legt Baudet uit waarom hij een stapje terug doet. Hij vindt dat hij "nieuwe groei" van de partij vooral in de weg staat "door gepolariseerde meningen over mij en een al vijf jaar durende blokkade in de media". Hij noemt dat deels zijn eigen schuld. "Te veel een vrijdenker, te veel een flapuit - maar ook deels ontstaan door framing en niets gegund krijgen."

In hetzelfde persbericht zegt De Vos het een grote eer te vinden dat zij nu de aanvoerder wordt. "Ik zal deze rol als teamspeler op me nemen en samen met Thierry, Freek, Gideon, Pepijn, Ralf en de vele anderen in onze partij onze agenda van politieke vernieuwing verder brengen", zegt De Vos.

Weggelopen en geboycot

Baudet maakt de media regelmatig het verwijt dat zij hem nooit uitnodigen en dat hij wordt "geboycot". In een podcast van BNR van dit jaar zei hij dat dat komt door zijn pro-Russische standpunten en zijn standpunten tijdens de coronapandemie. Op de vraag van interviewer Wilfred Genee of het niet eerder komt door extreme uitspraken als het ontkennen van de maanlanding of de aanslagen van 9/11 door Al Qaida zei hij dat hij soms inderdaad "te openhartig" is.

Harry Mens van het programma Business Class nodigde hem twee maanden geleden vanwege zijn uitspraken "met frisse tegenzin" uit, maar Mens wilde hem toch weer een kans geven. Baudet ontkende daar dat hij antisemitisch is. Verschillende keren liep hij tijdens uitzendingen van andere media weg.

Geen grote koerswijziging

Met het nieuwe leiderschap van De Vos is er geen grote koerswijziging van de partij te verwachten, zo is uit haar woorden op te maken. "Als vrouw ben ik me elke dag bewust van de onveiligheid die mede het gevolg is van de massale immigratie. Als scheikundige weet ik hoe onzinnig het klimaat- en stikstofbeleid is. En als violist voel ik me diep verbonden met de onovertroffen Europese beschaving die wij willen behouden en versterken."

De Vos zal dinsdag worden geïnstalleerd als Kamerlid en is vanaf dan de fractievoorzitter. FvD-Kamerlid Van Houwelingen verlaat de Kamer om plaats te maken voor haar. Baudet was sinds 2017 fractievoorzitter. De Vos verving hem begin dit jaar al enkele maanden, tijdens zijn vaderschapsverlof.

Morgen organiseert de partij een presentatie van het verkiezingsprogramma en de kandidatenlijst. Daar zal De Vos zich presenteren. De partij heeft de NOS laten weten vandaag geen interviews te geven. De Kamerverkiezingen zijn op 29 oktober.

Andri Paroebi, de voormalige voorzitter van het Oekraïense parlement, is vanmorgen op straat doodgeschoten in Lviv. Het lijkt te gaan om een liquidatie. De Oekraïense president Zelensky spreekt van een "verschrikkelijke moord".

De politie is op zoek naar de schutter. Volgens berichten in Oekraïense media reed de dader op een elektrische fiets en deed hij zich voor als bezorger. Paroebi zou vijf keer zijn getroffen door kogels. Hij overleed ter plekke op de stoep.

Het motief voor de daad is nog onbekend. Sinds de grootschalige Russische invasie gebeurt het vaker dat Oekraïense politici worden vermoord. Het politieke verleden van Paroebi, een uitgesproken tegenstander van Moskou, maakte hem een potentieel doelwit voor pro-Russische krachten in Oekraïne.

Maidan-revolutie

De 54-jarige Paroebi speelde een prominente rol in de zogeheten Maidan-revolutie. Hij wordt beschouwd als een van de leiders van de protesten die leidden tot de val van de pro-Russische president Janoekovytsj in 2014. Sinds deze revolutie streeft Oekraïne naar toetreding tot de EU.

Paroebi bekleedde diverse topfuncties, onder meer bij de Nationale Veiligheid en Defensie Raad. Hij was er secretaris toen het Russische leger en pro-Russische separatisten de Krim bezetten en een oorlog ontketenden in de Donbas-regio. In deze rol was Paroebi geregeld het mikpunt van Russische propaganda en desinformatie.

Tussen 2014 en 2016 was de politicus plaatsvervangend voorzitter van het parlement. Vervolgens was hij enkele jaren de voorzitter. Paroebi was lid van de Europese Solidariteitspartij. "Andri was een van de oprichters van het moderne Oekraïne", schrijft de partij op Facebook. "Dit is een terreurdaad."