NOS Nieuws - Algemeen

De bus van Emmen naar het aanmeldcentrum in Ter Apel wordt toch niet gratis. Demissionair asielminister Keijzer (BBB) zet een streep door het plan daartoe van de gemeenten Westerwolde en Emmen. In plaats daarvan komt er meer beveiliging op de bus, die vooral door asielzoekers wordt gebruikt.

De gemeenten besloten de pendelbus vorig week gratis te maken. Asielzoekers, die veel gebruikmaken van de bus, weigerden soms de ritprijs van 4,52 euro te betalen of misdroegen zich. Incidenten namen toe en werden steeds heftiger. Minister Keijzer wil niet dat de pendelbus gratis wordt.

"In Nederland als je in de bus stapt, koop je een kaartje", zegt Keijzer tegen RTV Noord. "Dat geldt voor Nederlanders maar zeker ook voor mensen die hier te gast zijn. Ik vind dat als mensen zich misdragen, je het niet gratis voor ze moet maken, maar moet zorgen dat het misdragen stopt. Dat is wat ik aan het doen ben."

Keijzer bezocht vandaag het asielzoekerscentrum in Ter Apel en sprak met ondernemers in het dorp. Ze belooft meer maatregelen te nemen om de overlast in Ter Apel te verminderen. Zo wil ze de groep overlastgevers aanpakken, asielzoekers uit veilige landen beter spreiden over andere asielzoekerscentra en extra politietoezicht en boa's.

Keijzer kondigde verder aan de vreemdelingenpolitie terug te brengen naar Ter Apel, zodat asielzoekers die zich misdragen sneller kunnen worden vastgezet. Medewerkers van de vreemdelingenpolitie controleren de papieren van vluchtelingen die Nederland binnenkomen. Wanneer die vreemdelingenpolitie aan het werk gaat, weet Keijzer nog niet. "Zo snel mogelijk."

'Vertrouwen heb ik al jaren in de ijskast gezet'

Ondernemers in Ter Apel die schade hebben geleden door asielproblemen, krijgen eenvoudiger een vergoeding van het ministerie. Ook krijgen ze geld terug voor extra werkzaamheden en beveiliging. Die belofte heeft Keijzer vandaag ook gedaan, tot veel vreugde van ondernemers. "Daar vechten we al jaren voor", zegt een eigenaar van een supermarkt in Ter Apel.

De schadevergoedingsregel geldt op termijn ook voor ondernemers in Emmen die overlast ervoeren. Burgemeester Eric van Oosterhout zegt tegen RTV Drenthe dat hij blij is met de maatregelen. Maar hij wil niet te vroeg juichen. "Eerst zien, dan geloven. Deze toekomstplannen hebben we al eerder gehoord."

Zo wordt er al jaren gesproken over een schadevergoeding voor ondernemers. Ook toen Marjolein Faber (PVV) vorig jaar Ter Apel bezocht was het voor veel mensen in het dorp de zoveelste bewindspersoon die langskwam om te horen over de problemen die er spelen. Diefstal, bedreigingen en intimiderend gedrag zijn de grootste problemen waar ondernemers tegenaan lopen.

Ook burgemeester Jaap Velema en wethouder Giny Luth van de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel bij hoort, zagen Den Haag de afgelopen jaren wel vaker iets beloven, maar de problemen in Ter Apel werden er niet minder door. "Vertrouwen heb ik al jaren in de ijskast gezet", zegt Velema. "Je kunt wel een toezegging doen; de uitdaging is om die ook waar te maken", zegt Luth.

De pendeldienst werd georganiseerd door het ministerie van Asiel en Migratie in samenwerking met beide gemeenten. De uitvoerder van de ritten is Drenthe Tours. Dat betekent dat het gaat om besloten vervoer, niet om openbaar vervoer.

Datacenters zijn grootverbruikers van elektriciteit en verbruiken ook steeds meer, blijkt uit cijfers van het CBS. De grootste datacenters van ons land gebruiken net zoveel stroom als bijna een kwart van alle woningen. Wat is het nut van deze gebouwen en wat leveren ze ons op? Vijf vragen over datacenters.

Waarvoor worden datacenters gebruikt?

Voor zo ongeveer alles. Datacenters zijn gebouwen met servers, krachtige computers die digitale informatie opslaan en verwerken. Een ziekenhuis dat zijn klantendossier opslaat, betalen bij een online webshop, een video streamen of bellen met een vriend of vriendin, het gaat allemaal via een datacenter.

Ook de opkomst van kunstmatige intelligentie speelt een belangrijke rol in de uitbreiding van datacenters. "Een chatbot op een site kan je nu vragen stellen in plaats van een medewerker, en dat gaat veel sneller", zegt Rob Stevens, directeur van datacenter Interconnect.

Hoeveel nu en in de toekomst?

Nederland telt bijna 200 datacenters. Vorig jaar gebruikten zij 4,6 procent van alle elektriciteit in Nederland. Zo'n 90 procent van die stroom gaat naar ongeveer 45 grote datacenters.

Je hebt datacenters waar meerdere bedrijven samen hun data laten beheren. Er zijn ook enkele grote datacenters die in gebruik zijn van één techbedrijf. Nederland heeft er hier drie van, twee van Google en één van Microsoft.

Landelijk netbeheerder Tennet heeft een goed beeld van de verwachte groei van het datacenterverbruik. Tennet denkt dat de vraag naar elektriciteit van datacenters de komende jaren minstens verdubbelt naar 10 tot 15 procent van het totale stroomverbruik in 2030.

Tennet verwacht dat dit rond 2030 afvlakt, maar benadrukt dat de lange termijn onzeker is. "Blijft de AI-investeringsgolf aanhouden of niet?", is bijvoorbeeld een vraag die daarbij een rol speelt.

Wat kost het?

Momenteel wordt veel ingezet op het uitbreiden van datacenters wereldwijd, ziet Roel Dobbe, AI- en veiligheidsonderzoeker aan de TU Delft. Kunstmatige intelligentie wordt gezien als oplossing voor economische en maatschappelijke problemen. Er zou met meer zorgvuldigheid naar deze datacenters moeten worden gekeken, zegt hij. "We gaan overal meer energie gebruiken, en dat is zeker niet alleen groene energie."

Zodra de vraag toeneemt op een beperkt stroomnet, zullen we meer fossiele brandstof gaan gebruiken, zegt Alex de Vries-Gao, onderzoeker naar de duurzaamheid van datacenters en AI. Want de hoeveelheid groene energie is beperkt. Als de vraag naar stroom stijgt, zal die met fossiele brandstoffen moeten worden opgevangen.

Dan heb je ook nog 'opofferingskosten', dat gaat over sectoren die geen stroom meer kunnen krijgen omdat er een datacenter staat. Als we prioriteit geven aan datacenters kan deze stroom bijvoorbeeld niet gaan naar toekomstige woningbouw.

Zo bleek dit jaar dat een hogeschool geen ruimte kreeg om uit te breiden omdat het elektriciteitsnet in Almere vol zit. Voor een groot nieuw datacenter was wel ruimte, omdat dat eerder om een aansluiting vroeg.

Wat levert het op?

Oud-topman van ASML Peter Wennink kwam vorige week met een rapport over de toekomstbestendigheid van de Nederlandse economie. Volgens hem moeten we blijven investeren in digitale infrastructuur, waaronder AI.

De overheid zou geld moeten steken in deze sector om Nederland hierin te laten uitblinken, en zo te kunnen blijven concurreren met andere landen. Op de lange termijn zou dit Nederland economische groei opleveren.

Daarnaast zijn we de afgelopen jaren steeds verder aan het digitaliseren, zegt directeur van het datacenter Stevens. "Vroeger deed je de belastingaangifte in een envelop, nu kan dit online en digitaal". Dit zorgt er voor dat we alles dus sneller en efficiënter kunnen doen, maar wel tegen een bepaalde prijs.

Moeten we dit willen?

Het elektriciteitsnet in Nederland zit erg vol: meerdere provincies zeggen dat er geen nieuwe aansluitingen komen voor bedrijven en woningen. Voor nieuwe datacenters zou het dus kunnen betekenen dat ze over de grens worden gebouwd, waar meer ruimte op het stroomnet is.

Maar Stijn Grove, directeur van branchevereniging voor datacenters DDCA, ziet dat niet zitten. "Het is de basisbehoefte voor de online wereld. Je wil die data dichtbij hebben."

Of er nog meer datacenters komen in ons land is een politieke keuze. De provincies en gemeenten bepalen waar en hoeveel er worden gebouwd.

Marco Borsato is dit jaar de artiest van wie de nummers het meest zijn gestegen in de Top 2000. Ook op de radio wordt hij weer meer gedraaid, maar dat was ook al het geval voor zijn vrijspraak.

Zes nummers van de zanger staan bij de honderd hoogst geëindigde nummers. Dat is niet los te zien van de vrijspraak van de zanger. De laatste keer dat er überhaupt één nummer van Borsato bij de eerste honderd stond was in 2019, toen de zaak rond hem nog niet speelde.

Oproepen

Het Openbaar Ministerie maakt deze week bekend of het in hoger beroep gaat. Maar na de vrijspraak van de zanger vorige week voor het betasten van een minderjarige gingen op sociale media berichten rond van fans die zeiden op de zanger te stemmen. Ook riepen ze anderen op dat te gaan doen. Hoe vaak dat is gedaan, is niet te achterhalen: organisator NPO doet nooit uitspraken over het aantal stemmen in de lijst.

Dat er veel is gestemd op de Nederlands-Italiaanse artiest, is wel duidelijk, met als hoogst gekozen nummer De Waarheid op plek 35. Dat een nummer met deze titel zo hoog eindigt, lijkt ook geen toeval. Zeker omdat dit nummer het sinds 2009 altijd ruim aflegde tegen het nummer Dochters, maar dit jaar 1393 plekken is gestegen.

Het is volgens een NPO-woordvoerder de eerste keer dat een artiest met zo veel nummers zo veel posities stijgt.

De nummers van Borsato staan dit jaar veel hoger dan voorgaande jaren, maar weggeweest zijn ze nooit. Op het hoogtepunt in 2009 stonden er vijftien nummers van hem in de Top 2000, maar ook nadat in 2021 bekend was geworden dat de zanger mogelijk werd vervolgd voor het betasten van een minderjarige bleven er minstens acht nummers in de Top 2000 staan.

Ook bij luisteraars van radiozenders van Mediahuis, waar onder meer 100% NL en Radio Veronica onder vallen, bleef zijn muziek populair, zegt woordvoerder Jelle Klerx. Na berichtgeving over misstanden bij The Voice in 2021 draaiden de zenders zijn muziek enkele maanden niet, maar "na een tijdje bleek uit ons muziekonderzoek onder een steeds wisselend luisteraarspanel dat er behoefte was aan zijn muziek".

Daarom ging de zender Borsato weer draaien. Klerx: "Want iemand is nog niet veroordeeld en je wil niet voor rechtbank spelen. Het zijn soms best moeilijke kwesties."

Bruiloft

Vooral bij hitlijsten waarbij het publiek mag stemmen, komt zijn muziek vaak voorbij, zegt Klerx. "Dat is ook niet gek: men koppelt muziek nou eenmaal meer aan herinneringen dan aan de artiest, bijvoorbeeld wat je draaide op je bruiloft. Wij draaien zijn oude hits alweer een tijdje en blijven dat doen." Volgens hem gebeurt dat "niet vaker, maar ook niet minder vaak" na de vrijspraak.

De NPO liet eerder weten dat dj's van hun zenders vrij zijn om muziek van de zanger te draaien, maar wel terughoudend te zijn geworden om Borsato op te nemen in afspeellijsten vanwege "wisselende reacties van luisteraars". Na de vrijspraak is echter "een nieuwe situatie ontstaan", zegt de NPO.

De Top 2000 is vanaf middernacht in de nacht van woensdag 24 december op donderdag 25 december te beluisteren op NPO Radio 2. Eerder werd al bekend dat Bohemian Rhapsody voor de 22e keer op nummer 1 staat.

Hoogste nieuwe binnenkomer is het nummer Lichtje Branden van Suzan & Freek op nummer 33. Zanger Freek Rikkerink maakte in het voorjaar bekend uitgezaaide longkanker te hebben. De overleden feestzanger René Karst is ook nieuw in de lijst.

Hoogste positie nieuwkomers in Top 2000

33. Suzan & Freek - Lichtje Branden (2021)

153. René Karst - Atje Voor de Sfeer (2019)

306. Stef Ekkel en René Karst - Liever Te Dik In De Kist (2016)

311. Lola Young - Messy (2024)

357. Ozzy Osbourne - Crazy Train (1980)

De 32-jarige zoon van de Amerikaanse regisseur Rob Reiner is gearresteerd in verband met de dood van zijn ouders. Dat melden Amerikaanse media op basis van gegevens van de politie in Los Angeles.

Nick Reiner zit vast in een gevangenis in de Californische stad. Hij kan eventueel op borgtocht vrijkomen; er is een borgsom van 4 miljoen dollar.

Reiner en zijn vrouw Michele werden zondag (lokale tijd) door hun dochter gevonden in hun woning in Los Angeles. Daarop werden de politie en de brandweer gealarmeerd. De doorgaans goed ingelichte entertainmentsite TMZ meldde al snel dat het echtpaar steekwonden had. Inmiddels schrijft de website dat de keel van de slachtoffers is doorgesneden. Dat is niet door de autoriteiten bevestigd.

De politie doet ter plaatse nog onderzoek naar wat ze omschrijft als mogelijke moordzaak. Volgens politiebronnen waren er geen braaksporen aan de woning.

De 78-jarige Reiner is bekend van bioscoophits als When Harry Met Sally en A Few Good Men. Hij had als acteur ook rollen in de films Sleepless in Seattle en The Wolf of Wall Street. In 2015 kwam hij met de film Being Charlie, gebaseerd op de drugsverslaving waarmee zijn zoon Nick kampte.

De Britse minister van Volksgezondheid heeft de vakbond voor Britse artsen opgeroepen om de geplande staking deze week af te zeggen. De staking valt samen met een "supergriepgolf" in het land. De nationale gezondheidsdienst (NHS) waarschuwde vorige week al voor een "worstcasescenario", schrijft de BBC.

De BMA-vakbond, die Britse AIOS'en (artsen in opleiding tot specialist) vertegenwoordigt, heeft aangekondigd dat ze het voorstel dat gezondheidsminister Wes Streeting vorige week heeft gedaan, verwerpen.

Het plan zou een einde moeten maken aan een langlopend conflict met de artsen. Sinds 2023 zijn er al meerdere stakingen geweest.

Leerplekken en hogere lonen

Volgens Streeting vragen de artsen om verbetering op twee punten: leerplekken of banen en hogere lonen. Volgens de minister hebben de artsen al een verhoging van 28,9 procent gehad, "de hoogste loonsverhoging in de publieke sector". Er zou geen ruimte zijn voor nog meer loonsverhoging. "Er bestaat een kloof tussen wat de BMA eist en wat het land zich kan veroorloven", aldus Streeting.

Wel zegt de minister meer leerplekken te willen creëren. Dit gaat om plekken waar de artsen hun opleiding tot specialist kunnen starten. Er zouden in 2019 12.000 artsen zijn en 9000 leerplekken. Dat getal is dit jaar gestegen naar 40.000 artsen en 10.000 leerplekken.

Maar de vakbond gaat daar niet in mee. De loonsverhoging zou lager liggen dan de inflatie. Vandaag maakte de BMA, die ruim 50.000 artsen in opleiding vertegenwoordigt, bekend dat de vijfdaagse staking alsnog doorgaat. 83 procent van de artsen die deelnamen aan de stemming zou voor het doorgaan van de staking hebben gestemd, en 17 procent tegen.

De voorzitter van de BMA zegt dat tienduizenden artsen zich hebben verenigd en dat het voorstel tekortschiet en te laat komt.

'Worstcasescenario'

De staking zal de gezondheidszorg in het land verder onder druk zetten. Minister Streeting stelt dat de druk op de ziekenhuizen door de griepgolf het hoogst is sinds de coronapandemie.

Een recordaantal patiënten ligt met griep in het ziekenhuis. Volgens de NHS gaat het om een toename van 50 procent ten opzichte van vorig jaar en tien keer meer dan in 2023. 95 procent van de ziekenhuisbedden is bezet en ook meldt steeds meer ziekenhuispersoneel zich ziek.

Streeting deed vandaag de oproep aan de artsen om het werk niet neer te leggen. "Het is volstrekt onnodig dat de stakingen doorgaan, en het toont aan dat de BMA een schokkende minachting heeft voor de patiëntveiligheid en het welzijn van ander medisch personeel", aldus de minister. Ook noemt hij de stakingen "zelfzuchtig, onverantwoordelijk en gevaarlijk".

Correspondent Verenigd Koninkrijk en Ierland Fleur Launspach:

"De Britse gezondheidszorg, de NHS, wordt volledig door de staat gefinancierd en biedt gratis zorg aan iedereen. In het Verenigd Koninkrijk heeft iedereen recht op medische hulp, arm of rijk. Dat is fundamenteel anders dan bijvoorbeeld in de Verenigde Staten.

Tegelijk staat de NHS al jaren onder zware druk. Ziekenhuizen kampen met structurele personeelstekorten, hoge werkdruk, wachtlijsten en het zorgpersoneel staakt regelmatig uit onvrede over de relatief lage lonen. Artsen en verpleegkundigen vertrekken naar de private sector of naar het buitenland, waar ze vaak aanzienlijk meer kunnen verdienen.

De grote zorg is nu - als december er nu al zo slecht uitziet, wat betekent dat dan voor januari en februari? En is de piek al bereikt (en was dit een vroeg griepseizoen) of blijft de druk de komende maanden structureel hoger? Niemand durft daar met zekerheid een antwoord op te geven. Maar de aangekondigde staking van artsen is problematisch: het komt op een moment dat de Britse zorg nauwelijks nog ruimte heeft om klappen op te vangen."

De kans lijkt heel groot dat de Tweede Kamer deze week instemt met het "reparatievoorstel" van demissionair minister Van Weel, waarmee zwart op wit komt te staan dat hulp aan illegalen niet strafbaar is. Daarmee lijkt strafbaarstelling van illegaliteit een stap dichterbij, zo bleek tijdens een debat in de Tweede Kamer.

Voor de zomer steunde een nipte meerderheid onverwacht een PVV-voorstel om in de asielnoodmaatregelenwet op te nemen dat illegaliteit strafbaar is. De bedoeling is dat illegalen daardoor sneller worden uitgezet.

Maar dat hulp aan illegalen daarmee ook strafbaar dreigde te worden, was CDA, NSC en SGP een brug te ver. Het CDA trok zijn steun in en de anderen wilden aanvullend advies. De strengere asielwetten, waarvoor al langere tijd een meerderheid is in de Kamer, bleven daarmee ook in de wacht staan.

'Barmhartigen'

Van Weel ging aan de slag met een "novelle" die aan de wet kon worden toegevoegd. VVD en BBB, de enige overgebleven partijen in het demissionaire kabinet, willen immers haast maken met de strengere asielwetten van voormalig asielminister Faber om de belofte voor strenger beleid alsnog in te lossen.

Het CDA en ook andere partijen hadden veel vragen voor Van Weel. Het CDA wil "al langer" sancties "als terugkeer niet gaat". Maar "barmhartigen die in gemeenschappen hulp bieden mogen niet de dupe worden". Door de novelle wordt dit uitgesloten, want daarin staat: "deelnemen aan dit misdrijf, anders dan als pleger, is niet strafbaar." Het CDA zegt hiermee te kunnen leven.

Spannend was ook nog of de PVV hiermee zou kunnen leven, of dat deze partij de novelle te veel als een afzwakking zou zien. Dat laatste is niet het geval. PVV-Kamerlid Vondeling ziet liever dat hulp aan mensen zonder papieren ook strafbaar wordt, maar vindt strafbaarstelling van illegaliteit zo belangrijk dat ze "ook met deze aanpassing voor zal stemmen".

Als de Tweede Kamer instemt, moeten de aanpassingen nog wel door de Eerste Kamer.

'Rammelt aan alle kanten'

GroenLinks-PvdA, D66, Partij voor de Dieren en de ChristenUnie zijn niet positief. GroenLinks-PvdA-Kamerlid Westerveld vindt dat het voorstel "aan alle kanten rammelt". "Het moest met stoom en kokend water door de Kamer en is niet voorbereid". Ook D66-Kamerlid Paternotte vreest een rommeltje in de praktijk. De Partij voor de Dieren denkt dat mensen zorg gaan mijden.

Volgens de partijen is niet gekeken naar de bezwaren vanuit de maatschappij en de asielketen. De Nederlandse Vereniging van Gemeenten, de politie, de advocatuur, de IND en de Raad voor de Rechtspraak zijn kritisch en vrezen veel meer werkdruk en uitvoeringsproblemen.

De Dienst Terugkeer en Vertrek vreest veel juridisch gedoe, waardoor minder menskracht overblijft voor daadwerkelijke uitzettingen. Paternotte denkt dat er straks sprake is van "een hond die zijn eigen staart achterna zit en er vervolgens in bijt".

'Geen klopjachten'

Van Weel zei "geen actief grootschalige acties" van de politie en "geen grootschalige klopjachten" te verwachten. Hij ziet het als een "extra middel voor mensen die naar hun land terug moeten". Het succes zal "niet worden afgemeten aan het aantal vervolgingen", aldus van Weel.

ChristenUnie-Kamerlid Ceder vond de antwoorden van Van Weel weinig verhelderend. Volgens hem is onvoldoende duidelijk om hoeveel mensen het nu gaat, hoeveel celcapaciteit, waar toch al gebrek aan is, er straks extra vrijgehouden moet worden en wat de gevolgen voor de instanties zijn.

Hij ziet geen meerwaarde van de strafbaarstelling straks ten opzichte van de ongewenstverklaringen nu. Na een hele dag debatteren is de Tweede Kamer volgens hem "niet in staat het middel te beoordelen op de echte effectiviteit".

Een 29-jarige man uit Holten is vannacht op de intensive care beland nadat hij zijn buurvrouw, die slachtoffer was van een gewapende overval, te hulp was geschoten. De man is door een van de overvallers zo hard op zijn hoofd geslagen dat hij zwaar letsel opliep.

De politie meldt dat twee onbekende mannen vannacht rond 00.45 uur het huis van de 51-jarige vrouw binnendrongen en haar bedreigden met een wapen. De buurman kwam in actie toen hij glasgerinkel hoorde, maar werd vervolgens door de overvallers mishandeld.

Hij is in het ziekenhuis opgenomen voor behandeling van zijn verwondingen. De vrouw zelf kwam er zonder verwondingen van af. De overvallers zijn ervandoor gegaan met haar waardevolle spullen.

Politieonderzoek

De politie zegt de overval hoog op te nemen en doet uitgebreid onderzoek. Daarbij zijn onder andere de woning en de omgeving doorzocht. Ook wordt naar camerabeelden gezocht om een duidelijk signalement te krijgen van de daders, meldt RTV Oost.

De Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado is vorige week gewond geraakt bij haar vlucht uit Venezuela. Dat schrijft de Noorse krant Aftenposten, die het nieuws bevestigd kreeg van haar woordvoerder. Machado liep een wervelfractuur op toen ze een kleine vissersboot verliet tijdens haar reis naar Oslo, de hoofdstad van Noorwegen.

Ze ging daarnaartoe om de Nobelprijs op te halen, die ze dit jaar kreeg voor haar inzet voor de democratie in haar land. Ze is een fel tegenstander van het regime van de Venezolaanse president Maduro.

De oppositieleider deed drie dagen over haar reis naar Oslo, ze kwam net te laat om de Vredesprijs zelf te ontvangen. Haar dochter heeft de prijs daarom voor haar in ontvangst genomen. Machado wordt in een ziekenhuis in de Noorse hoofdstad behandeld aan haar letsel.

Barre tocht

Het was lange tijd onduidelijk of het de 58-jarige zou lukken om in Noorwegen te komen. Vorige week meldde The Wall Street Journal dat Machado een barre tocht had afgelegd.

Ze is vanuit haar schuilplaats in de hoofdstad Caracas naar de Venezolaanse kust gebracht met hulp van een Amerikaanse oud-militair en zijn organisatie. Daar lag een oude vissersboot klaar, die niet lijkt op de vaartuigen die gebruikt worden door vermeende drugskoeriers die de VS regelmatig opblaast.

Toen de boot wilde vertrekken, wilde de motor niet starten. Twaalf uur later dan gepland kon Machado vertrekken. Op zee leidden hoge golven tot meer vertraging. Daarnaast kon de oud-militair die gespecialiseerd is in risicovolle ontsnappingen, haar uren niet bereiken.

De bedoeling was dat een grotere boot haar op open zee zou oppikken, maar die kon haar niet vinden doordat een gps-tracker van boord was gevallen. Het bootje bleek op 40 kilometer van de afgesproken plek te liggen.

Gevreesd werd dat Venezuela voortijdig achter de ontsnapping zou komen, of dat het Amerikaanse leger de boten zou aanvallen. De oud-militair had daarom naar eigen zeggen contact met de Amerikanen om een beschieting te voorkomen. Uiteindelijk kwam Machado na twaalf uur op zee aan in Curaçao. Vandaar is ze verder naar Oslo gereisd.

Gewenste machtswissel

De Venezolaanse oppositieleider verscheen vorige week voor het eerst na bijna een jaar in het openbaar, toen ze vanaf een balkon van haar hotel in Oslo zwaaide naar het publiek. Vrijdag zei ze op een persconferentie dat ze ervan overtuigd is dat president Maduro zijn macht verliest. Ze richt zich op een vreedzame machtswisseling.

De Amerikaanse president Trump is ook tegenstander van Maduro en lijkt uit te zijn op een 'regime change', zei Venezuela-kenner Edwin Koopman eerder tegen de NOS. "Je ziet dat Trump het vooral heeft gemunt op linkse leiders in Latijns-Amerika", aldus Koopman.

Machado droeg de Nobelprijs op aan het Venezolaanse volk, maar ook aan president Trump, "voor zijn vastberaden steun aan onze zaak". Dat schreef ze op X nadat was bekendgemaakt dat de Nobelprijs aan haar was toegekend.

De Nobelprijswinnaar wil na haar verblijf in Oslo weer terug naar Venezuela, zei ze vrijdag. Ook als het bewind-Maduro nog aan de macht is.

Hoewel er afgelopen dagen twee meldingen waren van bijna-ongelukken blijven luchtvaartmaatschappijen TUI, KLM en Corendon naar Curaçao vliegen.

In een verklaring zegt KLM de situatie "nauwgezet te monitoren". Ook is er contact met lokale relevante autoriteiten. "De beslissing om niet naar een specifieke bestemming te vliegen of om een bepaald luchtruim te vermijden, is gebaseerd op de meest actuele analyses op dat moment", aldus KLM. "Op basis daarvan is er op dit moment geen aanleiding om het luchtruim van Curaçao te mijden."

Corendon zegt de situatie in de gaten te houden en contact te houden met de "Nederlandse expertgroep waarin alle luchtvaartmaatschappijen en relevante autoriteiten zitten".

Afgelopen vrijdag moest een passagierstoestel van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij JetBlue op weg naar New York in het Curaçaose luchtruim plotseling uitwijken voor een Amerikaans militair vliegtuig. Zaterdag ging het ternauwernood goed toen een zakenvliegtuig onverwacht recht op een militair tankvliegtuig afvloog, terwijl niet duidelijk was op welke hoogte dat toestel zich bevond.

Curaçao ligt zeer dicht bij Venezuela, waar de Amerikanen bezig zijn met een grote militaire opbouw. Vanwege de militaire spanningen verklaarde president Trump twee weken geleden dat het luchtruim boven Venezuela is gesloten. Trump gaf daarbij geen details over hoe de VS sluiting van het luchtruim wil afdwingen.

Transponder uitgezet

In ieder vliegtuig zit een transponder, een elektronisch apparaat dat signalen van luchtverkeersleiding ontvangt en automatisch een unieke identificatiecode en vlieghoogte terugzendt. Daardoor wordt het vliegtuig zichtbaar op de radar en worden botsingen voorkomen. Volgens de betrokken bemanning bij het incident van vrijdag vloog het militaire toestel zonder ingeschakelde transponder.

Coen George van de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV): "We denken dat ze niet gezien willen worden maar officieel weten we dat nog niet." Na twee bijna-ongelukken maakt de VNV zich zorgen: "Het is niet een kwestie van even uit je raampje kijken. We vliegen op instrumenten omdat je vaak niks kan zien, bijvoorbeeld als je in de wolken zit."

De VNV heeft in een vergadering vanochtend besproken dat de zorgen worden overgebracht aan de overheid en Internationale Federatie van Luchtvaartpilotenbonden. "We gaan ervan uit dat de vliegtuigmaatschappijen en de overheid kiezen voor totale veiligheid en dat ze ingrijpen als het niet meer veilig is. Daar controleren wij ze ook op."

Schokkend en levensgevaarlijk

Luchtvaartdeskundige Joris Melkert van de TU Delft noemt in het NOS Radio 1 Journaal de situatie "schokkend en levensgevaarlijk". Hij vindt dat de situatie diplomatiek moet worden opgelost tussen Nederland en de VS. "Je zou kunnen afspreken bepaalde luchtverkeersroutes vrij te houden. Waarschijnlijk worden dat soort afspraken dan niet aan de grote klok gehangen, maar daar valt natuurlijk altijd over te praten. De VS is tenslotte wel een NAVO-bondgenoot."

Universiteit Utrecht (UU) maakt de schade op in het pand dat anderhalve week lang werd bezet door pro-Palestijnse betogers. De demonstranten vertrokken dit weekend, en de vernielingen zijn fors, meldt RTV Utrecht.

De betogers hadden zich op 2 december ingesloten in het gebouw aan de Drift in de binnenstad. Ze zeiden te blijven totdat de universiteit alle banden met Israël verbreekt, vanwege de oorlog in Gaza. De universiteit had de groep een week later een ultimatum gegeven.

Als de betogers niet voor zondag 12.00 uur het pand zouden verlaten, zouden ze een kort geding starten. De rechter zou dan beslissen of het pand ontruimd moest worden. De demonstranten verlieten daarop gisteren het pand.

Schade

Vanochtend is gestart met het schoonmaken van het pand aan de Drift. Op de muren zijn met lijm foto's aangebracht en door het hele pand zijn honderden stickers geplakt. Ook waren volgens de UU deuren geblokkeerd met stoelen en zijn camera's in de collegezalen afgeplakt. Op een groot raam waardoor je naar de Domtoren kijkt, staat met tape: 'Free Palestine'.

Verder is er volgens de universiteit graffiti en verf aangebracht op de monumentale muren, zijn in- en uitgangen dichtgemaakt met balken en is een snoepautomaat gesloopt. Ook zijn sloten kapotgemaakt. "Die kosten al 900 euro per stuk", zegt een medewerker van de UU tegen RTV Utrecht. Hij zegt ook dat beamers en computers zijn meegenomen. Over het schadebedrag is nog niets bekend.

Aangiftes

De universiteit had afgelopen woensdag al aangifte gedaan tegen de betogers vanwege veiligheidsrisico's in het pand en de grote impact op het onderwijs. Vanwege de bezetting moesten colleges van 1200 tot 1700 studenten worden verplaatst, ook vielen colleges uit.

Ook bij andere universiteitsgebouwen zijn vernielingen aangericht. Zaterdag meldde de UU al dat er tientallen ruiten waren vernield van drie gebouwen van de instelling en dat er rode verf was aangebracht. Er zouden ook meerdere deuren van andere universiteitspanden zijn dichtgelijmd.

Volgens de universiteit was dat ook het werk van pro-Palestijnse demonstranten. Ook voor deze vernielingen deed de universiteit zaterdag aangifte.

De eerste dag met het nieuwe busvervoer in en rond de stad Utrecht is gisteren niet bepaald vlekkeloos verlopen. Bussen liepen forse vertragingen op en ritten vielen uit. Ook vanochtend ontstond op sommige plekken hinder.

Streekvervoerder Transdev nam zondag in grote delen van de provincie Utrecht het busvervoer over van Qbuzz. In de oostelijke en westelijke helft van de provincie blijft Keolis verantwoordelijk voor het busvervoer, al rijdt nu alles onder de naam U-OV. Er zijn veel nieuwe mensen aan het werk en er rijden veel nieuwe bussen.

Problemen

Volgens de Utrechtse gedeputeerde André van Schie waren er op sommige plekken "echt problemen". Zo konden chauffeurs op Utrecht Centraal gisteren aan het einde van de middag hun bus niet vinden, met flinke vertragingen tot gevolg, schrijft RTV Utrecht.

Ook zijn er nog problemen met software en met de communicatie. Ook in Amersfoort vielen ritten uit in de avond. "Helaas hebben reizigers daar toch wel de nodige last van ondervonden", zegt Van Schie. "Dat vinden de vervoerders vervelend en wij als provincie natuurlijk ook."

Van Schie hoopt dat het vandaag beter gaat, al zullen reizigers ook vandaag te maken hebben met problemen. In de reisplanner was volgens de regionale omroep te zien dat sommige bussen in de regio vanochtend met forse vertragingen of soms helemaal niet reden.

Oplossingen

Volgens de gedeputeerde worden problemen snel opgepakt door de vervoerders. "De vervoerders zetten extra medewerkers in, er is extra aandacht voor communicatie en ze zorgen dat ook de vervoersinformatie op de apps en op de website geactualiseerd wordt", zegt Van Schie. "Zodat mensen ook gewoon weten wat ze kunnen verwachten."

Daarbij wil de gedeputeerde vooral voorkomen "dat mensen op een bus staan te wachten die niet komt". Volgens Van Schie zijn de problemen nu wel zaken "die je op zich ook wel verwacht bij het begin van de concessie". "Waarbij je natuurlijk hoopt dat dit de eerste overgang is waarbij dit niet gebeurt."

De huur van een sociale huurwoning mag vanaf 1 juli 2026 met maximaal 4,1 procent omhoog. Dat heeft het ministerie van Volkshuisvesting bepaald. Ook voor middenhuurwoningen is er een maximumverhoging bepaald, die geldt vanaf 1 januari en is 6,1 procent. En voor huurhuizen in de vrije sector is dat 4,4 procent vanaf 1 januari.

De overheid bepaalt de maximale huurverhoging ieder jaar op basis van de inflatie of de ontwikkeling van de lonen. Voor elk van de drie soorten huur (sociaal, midden of vrij) is die rekensom weer ietsje anders.

Drie rekensommen

Voor sociale huren is de rekensom als volgt: de gemiddelde inflatie van de afgelopen drie jaar plus 0,5 procentpunt. Van december 2022 tot december 2025 was de gemiddelde inflatie 3,6 procent, dus komt de maximale huurverhoging uit op 4,1 procent. Een sociale huurwoning heeft volgend jaar een huur van maximaal 932,93 euro. Sociale huurwoningen zijn voor het grootste deel van woningcorporaties. Maar er zijn ook sociale huurwoningen van commerciële verhuurders.

Voor middenhuurwoningen is de rekensom: de ontwikkeling van de cao-lonen plus 1 procentpunt. Van december 2024 tot december 2025 gingen de lonen gemiddeld met 5,1 procent omhoog, dus komt de maximale verhoging uit op 6,1 procent. Middenhuurwoningen hebben volgend jaar een huur van tussen de 932,93 euro en 1228,07 euro.

In de vrije sector is de rekensom: de inflatie van afgelopen jaar of de cao-loonontwikkeling plus 1 procentpunt. Of de inflatie of de loonontwikkeling wordt gebruikt, hangt af van wat het laagste percentage was. De inflatie was 3,4 procent, die loonstijging 5,1 procent.

Dus wordt het 3,4 procent plus 1 procentpunt, dus een huurstijging van 4,4 procent. Huurhuizen in de vrije sector hebben een huur van boven de 1228,07

Verhoging kan lager zijn

Het gaat hierbij dus om een maximale verhoging voor zittende huurders. De verhuurder mag dus geen hogere huurverhoging doorvoeren, maar wel een lagere. Soms is in een huurcontract in de middenhuur of vrije sector een lagere jaarlijkse verhoging afgesproken. Dan geldt dat lagere percentage.

Een van de verdachten in een zaak over nep-geneesmiddelen had genoeg medicijnen en drugs in huis "om een middelgrote stad te verdoven". Dat zei het Openbaar Ministerie aan het begin van de eerste voorbereidende zitting over de website Slaappillen.net.

De twee mannen handelden via de site in nep-geneesmiddelen. Er was een vrachtwagen voor nodig om de middelen af te voeren, zei de officier van justitie op de eerste zitting in Den Haag.

Het onderzoek naar de site kwam op gang na de dood van de 44-jarige Sharon uit Voorburg. Zij had bij deze website pillen besteld waarvan zij dacht dat het de zware pijnstiller oxycodon was. In werkelijkheid bevatten die het levensgevaarlijke nitazeen, een synthetisch opiaat dat weliswaar dezelfde werking heeft als oxycodon, maar dat zo sterk is dat een kleine hoeveelheid al tot een overdosis kan leiden.

Sharon werd 1 april dood gevonden in haar appartement. Afgelopen weekend bleek uit een inventarisatie van het Erasmus MC op verzoek van de NOS dat er sinds oktober vorig jaar nog ten minste twaalf mensen zijn overleden aan nitazenen. Ruim twintig anderen moesten doodziek naar het ziekenhuis, maar overleefden het ternauwernood.

De 28- en 33-jarige mannen die terecht staan in Den Haag, zijn niet de eigenaren van Slaappillen.net. Wie dat zijn, is het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie nog aan het onderzoeken. Uit e-mails aan oude klanten is op te maken dat zij onder een andere naam weer een andere website zijn begonnen, waar volgens het AD naast oxycodon en andere medicijnen ook harddrugs kunnen worden besteld.

De 33-jarige verdachte zorgde dat de bestellingen via de post werden afgeleverd. Hij werkte bij een postbedrijf en regelde de pakjes rechtstreeks naar het sorteercentrum. De 28-jarige wordt ervan verdacht bestellingen te hebben afgehandeld en de voorraad te hebben beheerd in zijn woning in Breda. Daarbij ging het volgens het Openbaar Ministerie dus om "gigantische hoeveelheden": honderdduizenden pillen.

Verdachten blijven in de cel

Uit de omvang van die vondst blijkt volgens de officier van justitie dat deze verdachte het volle vertrouwen van de hoofdverantwoordelijken had. Daarnaast had hij cocaïne in huis. Mede daarom toonde de rechter zich niet bereid om het voorarrest tegen de mannen op te heffen. Zij zitten sinds eind september vast.

De verdachten in deze specifieke zaak worden verdacht van de jarenlange illegale handel in medicijnen en drugs, maar niet van dood door schuld. De officier van justitie legde uit dat dit komt door het feit dat het slachtoffer ook bij andere websites had besteld. Daardoor is niet hard te maken dat het nitazeen dat in haar bloed werd gevonden, afkomstig was van Slaappillen.net.

De officier greep de zitting aan om potentiële klanten van dit soort online nepapothekers nog eens te waarschuwen voor de gevaren. "Als je buiten de gebaande wegen online medicijnen bestelt, weet je niet wat je koopt, niet wat je slikt en ook niet wat de gevolgen daarvan kunnen zijn."

Bij de aanslag op een joods festival op Bondi Beach in de Australische stad Sydney is een Nederlander gewond geraakt. Dat meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken. De persoon is buiten levensgevaar, meldt het ministerie.

Het ministerie staat in contact met het slachtoffer en verleent bijstand "indien daarom gevraagd wordt". Vooralsnog ligt er echter geen hulpverzoek.

De persoon heeft naast de Nederlandse nationaliteit nog een andere nationaliteit. Welke dat is, is niet bekend. Verdere persoonsgegevens zijn ook nog niet bekendgemaakt.

Bij de aanslag op een joodse Chanoeka-viering bij het strand kwamen gisteren zestien mensen om het leven, onder wie een van de twee schutters. Tientallen mensen raakten gewond. Ook de tweede schutter raakte ernstig gewond toen hij door de politie werd neergeschoten.

Superdunne modellen zijn bij modeshows terug van nooit helemaal weggeweest. In de jaren '10 van deze eeuw leek er even meer ruimte voor diversiteit en curvy modellen, maar daar lijkt weinig van over te zijn.

Dat blijkt uit verschillende onderzoeken en dat zien ook Linda Gümus Gerritsen, hoofdredacteur van de Nederlandse Vogue, en Robbie Baauw, mede-eigenaar van The Movement Models. Beiden maken zich ernstige zorgen, vertellen ze in deze podcast. "Ik vrees dat body positivity een marketinghype is, die nu voorbij is."

Hoe komt het dat superskinny weer terug is en wat is toch de aantrekkingskracht van heel erg dun?

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Lisa Konings

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door de NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

In Australië zijn op meerdere plekken herdenkingsbijeenkomsten georganiseerd voor de slachtoffers van de aanslag bij Bondi Beach. Ondertussen wordt de man die het wapen van een van de daders wist af te pakken overladen met loftuitingen. Een inzamelingsactie voor de man heeft inmiddels al ruim boven de miljoen Australische dollar opgehaald.

Bij de plek waar de daders het vuur openden op bezoekers van een Chanoeka-viering kwamen in de Australische avond ruim duizend mensen samen. Er werden bloemen gelegd en kaarsen aangestoken. Op andere plekken werd ook stilgestaan bij de slachtoffers.

De 43-jarige Ahmed al Ahmed, de man die een wapen afpakte van een van de schutters, herstelt in het ziekenhuis na een operatie aan de schotwonden aan zijn arm en hand. Beelden van Ahmed die zich achter geparkeerde auto's verschuilde voordat hij de schutter van achteren aanviel, diens geweer afpakte en hem tegen de grond werkte, gingen de wereld rond.

Bekijk de beelden hier:

Het Australische ABC meldt dat Ahmed een van de schutters achter een boom had zien hurken. Toen hij zag dat diens munitie op was, besprong hij hem van achteren en wist hij het wapen uit zijn handen te rukken. Voor zijn actie wordt hij een held genoemd, onder meer door zijn ouders. Hij raakte na de actie gewond aan een hand en een arm.

Een inzamelingsactie op GoFundMe voor de 43-jarige fruitboer heeft inmiddels meer dan 1,2 miljoen Australische dollars opgeleverd (bijna 700.000 euro). "Deze GoFundMe-campagne is opgezet om onze dankbaarheid en steun te betuigen aan iemand die ongelooflijke moed heeft getoond op het moment dat het er het meest toe deed", zeggen de initiatiefnemers.

Vader en zoon

Chris Minns, premier van de staat New South Wales, zocht Ahmed op in het ziekenhuis nadat die was geopereerd. "Het was een eer om zojuist tijd met hem door te brengen en de dank van de mensen in heel New South Wales over te brengen", zei hij op X. Minns zei dat hij zeker wist dat er meer dodelijke slachtoffers waren gevallen als Ahmed niet had ingegrepen.

Bij de aanslag zijn vijftien mensen, onder wie een 10-jarig meisje, om het leven gekomen. Nog eens 42 mensen moesten naar het ziekenhuis. De schutters waren een vader en zoon van respectievelijk 50 en 24 jaar oud.

De vader is dood. Hij werd door de politie doodgeschoten. De zoon is met schotwonden in kritieke toestand in het ziekenhuis opgenomen. Hij wordt daar bewaakt door de politie.

Australische media melden dat de veiligheidsdienst de zoon zes jaar geleden al eens in beeld had nadat de politie plannen voor een aanslag door de islamitische terreurgroep IS had verijdeld. De man zou banden hebben gehad met een veroordeelde IS-terrorist. In de auto van de schutters zou een IS-vlag zijn gevonden. Premier Albanese zegt dat de daders werden gedreven door een extremistische ideologie.

Het Louvre Museum in Parijs is vandaag gesloten vanwege stakingen. Het personeel legt het werk neer uit onvrede over werkomstandigheden en het loon. Het is weer een tegenslag voor het iconische Franse museum, na een roof en een overstroming.

Volgens vakbonden CFDT en CGT stemden 400 werknemers vanochtend unaniem om het werk neer te leggen. Werknemers willen dat er meer personeel wordt aangenomen. Dat is volgens hen nodig voor de beveiliging en om de drukte beter aan te kunnen.

Ook vragen de medewerkers om betere arbeidsomstandigheden, stabiele budgetten en leiding die "echt naar het personeel luistert".

'Een dag van woede'

"Mensen komen naar Parijs om de musea te bezoeken", zegt een woordvoerder van CGT. "Dus het aantal bezoekers stijgt, de tarieven en de prijzen stijgen omdat alles duurder wordt, maar de salarissen en het aantal personeelsleden stijgen niet. Dan bereik je natuurlijk een punt zoals vandaag: een dag van woede."

De staking volgt op gesprekken vorige week tussen de vakbonden en onder meer minister Rachida Dati van Cultuur. De vakbonden zeiden naderhand dat niet al hun zorgen over personeelsbezetting en financiering van het museum waren weggenomen.

Op de site van de trekpleister staat de mededeling dat het museum vandaag dicht is. Teleurgestelde bezoekers werden vanochtend bij de deur weggestuurd. "Dit is een van die dingen waar je naar uitkijkt", zegt een Amerikaanse toerist. "Het is een van die levenservaringen waar je naar verlangt."

Ongelukkige timing

De staking komt net voor de kerstvakantie en amper twee maanden na de beruchte overval waarbij dieven 88 miljoen euro aan kroonjuwelen buitmaakten op klaarlichte dag. Kort daarna kwam aan het licht dat de beveiliging van het Louvre niet op orde was.

Vorige maand raakten ook nog eens belangrijke boeken en archeologische naslagwerken beschadigd door een lekkage in het verwarmingssysteem. De slechte staat van de leidingen was al langer bekend en er stond een reparatie gepland voor volgend jaar. Louvre-architect François Chatillon bekende vorige maand in een hoorzitting in het parlement dat het gebouw in slechte staat verkeert, schrijft de Franse krant Le Monde.

De directeur van het museum waarschuwde de regering in een veelbesproken memo in januari al voor lekkages, oververhitting en de afnemende bezoekerservaring. De Franse president Macron kondigde na de memo een renovatieplan aan dat naar verwachting 700 tot 800 miljoen euro zal kosten.

Het Louvre is een van de meest bezochte musea wereldwijd en ontvangt dagelijks gemiddeld 30.000 bezoekers.

Het Openbaar Ministerie heeft 15 jaar cel en tbs met dwangverpleging geëist tegen een 26-jarige man uit Helmond voor seksueel misbruik van kinderen onder de 12 jaar. Wesley W. zou in een periode van tien jaar twintig slachtoffers hebben gemaakt.

De man werkte tot voor kort als leerkrachtondersteuner op een basisschool in zijn woonplaats. Ook was hij oppas bij mensen thuis.

Het misbruik zou zowel op school als op de oppasadressen hebben plaatsgevonden. Het jongste slachtoffer was 2 jaar oud, het oudste 10, meldt Omroep Brabant.

Op zoek naar kinderen

W. werd vorig jaar december aangehouden nadat meerdere ouders meldingen hadden gedaan over de leerkrachtondersteuner. De verdachte heeft vrijwel alles bekend, ook had hij beeldmateriaal gemaakt van het misbruik.

Volgens het OM ging W. berekenend te werk en ging hij steeds een stapje verder. "Kinderen die nog zo klein waren dat ze zich nog niet realiseerden waarvan ze slachtoffer waren", zei de officier van justitie.

Volgens justitie was de verdachte vanaf zijn vijftiende met het misbruik bezig. "Hij ging oppassen, hij ging op school werken. Hij ging niet op zoek naar hulp, hij ging op zoek naar kinderen", aldus het OM. Op 13 februari doet de rechter uitspraak.

Het dekenberaad heeft strafrechtadvocaten opnieuw opgeroepen om drugsverdachte Ridouan Taghi bij te staan in het Marengo-liquidatieproces. De hoofdverdachte heeft al maanden geen advocaat.

Taghi zit zonder verdediging sinds zijn laatste advocaat Vito Shukrula werd gearresteerd in april. Daarna stapten ook zijn twee andere advocaten op.

Deze zomer deed de toezichthouder op de advocatuur al een oproep aan strafrechtadvocaten in ons land om Taghi te verdedigen, maar zonder succes. Opvallend is dat het dekenberaad dit keer benadrukt dat advocaten in teamverband aan de slag kunnen gaan.

"Voor de te verlenen rechtsbijstand in deze impactvolle zaak worden waarborgen ontwikkeld voor bijstand in teamverband, afstemming en overleg, financiering en veiligheid", schrijft de toezichthouder. "Het doel is dat een advocaat er niet alleen voor staat."

Advocaten die Taghi willen bijstaan, worden opgeroepen zich voor 7 januari te melden.

Arrestaties

Shukrula werd opgepakt op verdenking van het doorspelen van berichten van Taghi, iets wat hij ontkent. Carlo Crince le Roy en Sultan Kat legden in april hun werk neer, omdat zij vonden dat onmogelijk was om goed bij te staan.

"Nu de effectieve uitoefening van de grondrechten van de heer Taghi door alle beperkingen onmogelijk is gemaakt en wij niet verwachten dat er een einde komt aan de schendingen van zijn grondrechten, kunnen wij niet anders dan de verdediging neerleggen", lieten zij dit voorjaar weten.

Eerder braken andere advocaten ook al hun verdediging af. Daarnaast werden meer voormalige advocaten gearresteerd: zijn neef Youssef T. en Inez Weski. Dat gebeurde op verdenking van deelname aan een criminele organisatie.

Taghi kreeg vorig jaar een levenslange gevangenisstraf, omdat hij opdracht heeft gegeven voor meerdere liquidaties. Het hoger beroep in de zaak is nu bezig.

Voor de tweede dag op rij spreken in Berlijn vertegenwoordigers van de Verenigde Staten en verschillende Europese landen met de Oekraïense president Zelensky, over een einde aan de oorlog in Oekraïne. Gisteren zei Zelensky dat Oekraïne bereid is om het NAVO-lidmaatschap te laten varen in ruil voor westerse veiligheidsgaranties.

De Oekraïense president zal vandaag onder meer opnieuw spreken met de Amerikaanse gezant Witkoff en Trumps schoonzoon Kushner. Ook zal de Duitse bondskanselier Merz vandaag Zelensky ontvangen.

Naar verwachting zullen onder anderen de Franse president Macron en de Britse premier Starmer eveneens vandaag aanwezig zijn in de Duitse hoofdstad. Ook demissionair premier Schoof is er. Daarnaast nemen vertegenwoordigers van de Europese Unie en de NAVO deel aan de gesprekken.

Het doel van de gesprekken is het ontwikkelen van een gezamenlijk standpunt voor een vredesakkoord met Rusland. Dat land verwacht dan ook een update te ontvangen vanuit de VS zodra de gesprekken zijn afgerond, zo meldt het Kremlin. Moskou ziet het feit dat Oekraïne afziet van zijn doel om lid te worden van de NAVO als "belangrijk speerpunt" voor verdere gesprekken over een einde aan de oorlog.

Ook gesprekken in Brussel

Tegelijkertijd komen vandaag in Brussel de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU samen om onder meer de situatie in Oekraïne te bespreken. EU-buitenlandchef Kallas zei voorafgaand aan die gesprekken dat veiligheidsgaranties voor Oekraïne van cruciaal belang zijn voor zowel Oekraïne als de rest van Europa.

Het gaat wat haar betreft om troepen en militaire capaciteit, zodat Oekraïne in staat is zichzelf te verdedigen. Als de Russen de Donbas in handen krijgen, "is het fort gevallen en gaan ze door met het innemen van heel Oekraïne. En als Oekraïne valt, zijn andere regio's in gevaar".

Donbas

De Russische president Poetin heeft meermaals gezegd dat een bestand alleen een optie is als Oekraïne officieel afziet van zijn NAVO-ambities. Ook wil Poetin dat Oekraïne de Donbas opgeeft, inclusief delen die nog in handen zijn van het Oekraïense leger.

Zelensky heeft altijd gezegd geen grondgebied af te staan, wel zei hij vorige week dat het Oekraïense volk uiteindelijk een stem moet hebben in territoriale vraagstukken. "Of het nou met verkiezingen of met een referendum is, Oekraïners moeten hun zegje kunnen doen."

Uit betrouwbaar onderzoek van het Internationaal Instituut voor Sociologie in Kyiv blijkt dat het overgrote deel van de Oekraïners (75 procent) tegen het opgeven van de Donbas is. 72 procent zou bereid zijn een vredesplan goed te keuren waarbij onder meer de huidige frontlinie wordt bevroren, zonder deze bezette gebieden officieel op te geven. Daarbij zouden veiligheidsgaranties een vereiste zijn.