Aggregator

Treinreizigers op de lijn Arnhem-Breda hadden vorig jaar het vaakst te maken met een station dat werd overgeslagen, blijkt uit cijfers die de NOS heeft opgevraagd bij de NS. Van de tien meest gepasseerde stations in Nederland liggen er acht aan dat traject. Het overslaan van een station gebeurt vrijwel altijd omdat een trein vertraging heeft opgelopen.

Tilburg Universiteit is het meest gepasseerde NS-station van Nederland. 0,8 procent van de NS-treinritten die daar hadden moeten stoppen, reed voor de ogen van de mensen op het perron voorbij. Het gaat in alle gevallen om Sprinters, want Intercity's stoppen daar niet.

Het overslaan gebeurt bewust: de NS wil voorkomen dat een trein door de vertraging helemaal uitvalt. "En dan hebben alle reizigers langs de route er last van", zegt een NS-woordvoerder.

Regio Nijmegen

Tilburg Universiteit wordt op de lijst van meest gepasseerde stations gevolgd door Nijmegen Dukenburg en Nijmegen Goffert. In die regio gaat het al langer geregeld mis. In een lijstje van ruim tien jaar geleden stonden de stations Arnhem Zuid, Elst en Nijmegen Lent bovenaan de lijst met meest gepasseerde stations.

De NS slaat bijna 2800 keer per jaar een station over, gemiddeld ruim 7,6 keer per dag. Dat komt neer op 0,02 procent van het totale aantal keer dat een trein moet stoppen en dat percentage is vergelijkbaar met de cijfers van tien jaar geleden.

Dat reizigers tussen Arnhem en Tilburg relatief vaak de klos zijn, komt onder meer doordat er op het stuk tussen Nijmegen en Oss minder hard kan worden gereden. Over een lengte van 2 kilometer mag maar 40 kilometer per uur worden gereden in plaats van 140 kilometer per uur.

Daar komt volgens de NS bij dat er in de provincie Noord-Brabant noodgedwongen meer goederentreinen over het spoor gaan. Die nemen normaal gesproken de Betuweroute, maar dat is nu maar beperkt mogelijk doordat in Duitsland aan het spoor wordt gewerkt.

Op korte termijn wordt het daar ook niet beter. Volgend jaar zal vanwege die werkzaamheden nog veel meer goederenvervoer over het 'reguliere' spoor moeten. Goederentreinen zijn bovendien minder stipt dan passagierstreinen, waardoor ze relatief vaak vertraging veroorzaken.

Meer dan acht minuten te laat

Een machinist beslist niet op eigen houtje of een trein moet doorrijden, daar zijn afspraken over gemaakt. In het geval van Tilburg Universiteit wordt het station door de verkeersleiding van ProRail overgeslagen als de Sprinter meer dan acht minuten vertraging heeft.

Bij de universiteit vinden ze het vervelend dat het station geregeld wordt gepasseerd. Rector magnificus Wim van de Donk schreef eind vorig jaar een brief naar de NS om zijn ongenoegen daarover te uiten. In een reactie liet het vervoersbedrijf weten dat de maatregel alleen wordt genomen als het echt niet anders kan. Tilburg University heeft vooralsnog geen plannen om verdere actie te ondernemen.

Instortingsgevaar

De stations buiten de lijn Arnhem-Tilburg die op de lijst staan zijn Utrecht Lunetten en Zoetermeer. Bij Lunetten worden Sprinters soms over een spoor geleid dat niet langs een perron gaat. Daar is op dit moment geen oplossing voor, zegt de NS. Het heeft te maken met een aanpassing bij station Utrecht Centraal van een aantal jaar geleden om de doorstroming daar te bevorderen.

Dat station Zoetermeer in het lijstje staat, komt doordat er begin vorig jaar korte tijd geen treinen mochten stoppen. De loop- en fietsbrug over het spoor was door de gemeente gesloten vanwege instortingsgevaar. Treinen die op het traject reden lieten het station daarom tijdelijk links liggen.

Wie waren de mannen die gevangen zaten in het bijna vergeten kamp Erika, in de bossen bij Ommen? En wat hebben ze daar meegemaakt? Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen er zo'n 7000 voornamelijk niet-Joodse mannen terecht in dit extreem gewelddadige Duitse concentratiekamp in Overijssel. Toch is de herinnering aan kamp Erika uit het collectieve geheugen verdwenen.

"Vrijwel niets herinnert hier meer aan de gruwelen die zich hier tijdens de oorlog hebben afgespeeld. Zelfs geen informatiebordje", zegt historicus en onderzoeksjournalist Hester den Boer. "Wie nu de sporen zoekt van kamp Erika komt terecht op een idyllisch gelegen vakantiepark in de bossen van Ommen."

Den Boer wil het kamp aan de vergetelheid ontrukken. Zij deed uitgebreid onderzoek naar kamp Erika en sprak met overlevenden. Ze is ook de drijvende kracht achter de website kamperika.nl, waarop vanaf vandaag een lijst beschikbaar is met 1500 namen van mannen die in de periode juni 1944 tot en met maart 1945 in het kamp hebben gezeten.

Nabestaanden kunnen hier nagaan of en wanneer hun familielid in kamp Erika is terechtgekomen. De namen komen uit het archief van het NIOD en zijn handmatig gedigitaliseerd. De lijst wordt in de loop van de tijd verder aangevuld.

Littekens

Den Boer kwam op het spoor van kamp Erika door haar opa, Jan den Boer. Ze had hem enkele jaren voor zijn dood gevraagd of ze hem mocht interviewen. In de familie was bekend dat hij aan het einde van de oorlog in kamp Westerbork had gezeten. Verder had hij nooit iets gezegd, maar ze voelde dat de oorlog littekens had achtergelaten.

Haar opa stemde eerst in met het interview, maar later belde hij haar huilend op. "Ik kan het niet." Pas na zijn dood in 2018 kwam ze er via kamp Westerbork achter dat haar opa daar nooit is geweest. Op een archiefkaartje stond bij zijn naam het haar onbekende 'kamp Erika' gekrabbeld.

Volgens Den Boer, die haar bevindingen beschreef in het vorig jaar verschenen boek Kamp Erika, kregen Nederlandse gevangenen hier tijdens de oorlog te maken met martelingen en extreem geweld door Nederlandse bewakers, soms met dodelijke afloop.

Uit de reacties die ze op haar onderzoek krijgt, blijkt dat haar opa niet de enige was die na de oorlog heeft gezwegen over kamp Erika. Veel mannen wilden niet spreken over hun traumatische ervaringen.

In deze video vertellen nabestaanden wat het kamp met hun vader heeft gedaan en welke invloed dat heeft gehad op hun eigen leven:

In kamp Erika komen tussen juni 1942 en april 1943 Nederlandse mannen terecht die veroordeeld zijn voor kleine economische delicten, zoals zwarthandel en illegaal slachten. Ze moeten dwangarbeid verrichten in de bossen en bij boeren. Hun bewakers zijn Nederlanders, in de meeste gevallen werklozen afkomstig uit het westen. Die worden door de Duitse leiding aangemoedigd zo hard mogelijk op te treden.

In deze periode komen ten minste 170 gevangenen om door uitputting, ziekte en zware mishandeling. "Gewoon slaan was niet genoeg", vertelt Den Boer. "De bewakers bedachten altijd iets om de vernedering zo groot mogelijk te maken. Sadistische spelletjes, uithongering, schoppen in de geslachtsdelen, dagenlange opsluiting in een lage bunker. Er was sprake van een geweldsspiraal."

Haar opa komt aan het einde van de oorlog in kamp Erika terecht vanwege het stelen van melk uit de melkfabriek. Kamp Erika is tegen die tijd een strafkamp, onder meer voor mensen uit het verzet en de onderduik. Er zijn ook Duitse bewakers bij gekomen. Mishandeling en vernedering zijn nog steeds aan de orde van de dag.

Na de oorlog worden de kampbewakers berecht, maar de herinnering aan kamp Erika verdwijnt naar de achtergrond. "Er lag een taboe op kamp Erika", zegt Den Boer. "Veel mannen waren getraumatiseerd en hielden zich stil uit schaamte, omdat de gevangenen vaak werden gezien als 'criminelen' die hun straf verdiend hadden."

Ook in Ommen keek men liever niet terug. "Sommige Ommenaren hebben ook financieel geprofiteerd van het kamp. Zoals de aannemer die de barakken bouwde, de bakker die het brood leverde en boeren die goedkope arbeidskrachten kregen. De voormalige Nederlandse kampcommandant Lodewijk Diepgrond en ook andere oud-kampbewakers kwamen na hun vrijlating in Ommen wonen. In die kleine gemeenschap moesten ze ook samen weer verder."

Jan den Boer zocht na de oorlog Ommen toch weer op. Er zijn foto's waarop hij met zijn gezin in Ommen kampeert, vlak bij de plek waar het allemaal is gebeurd. "En toch wist zijn vrouw van niets. Dat is heel gek, maar ik heb zulke verhalen vaker gehoord."

Goedemorgen! Op tal van plekken worden oorlogsslachtoffers herdacht. Voor de Nationale Herdenking op de Dam moest iedereen die hierbij aanwezig wilde zijn zich vooraf aanmelden. En Max Verstappen stapt vandaag in Miami in zijn auto voor zowel een sprintrace als een kwalificatie.

Eerst het weer: in de ochtend wisselen zon en stapelwolken elkaar af. Later neemt de bewolking vanuit het zuidwesten toe, gevolgd door buien. Het wordt zo'n 14 tot 18 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. En hier zie je de actuele situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Een brand in een distributiecentrum in Oss die sinds gisterochtend woedt, is nog steeds niet uit. De brand is in de loop van de avond alleen maar groter geworden. Rond 23.00 uur waren zo'n 250 brandweerlieden uit de hele regio in touw om het vuur te blussen.

Het blussen duurt zo lang omdat de brandhaard zich bevindt in een grote koelcel. Bluswater bevriest, waardoor het glad is en hulpdiensten moeilijk hun werk kunnen doen. De rook van de brand was gisteravond op tientallen kilometers afstand te zien.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Joost Klein repeteerde gisteren voor de tweede keer zijn nummer Europapa op het Songfestivalpodium in Malmö. Volgende week donderdag toont Klein zijn nummer voor het eerst aan de wereld in de tweede halve finale. Uit de beelden van de tweede repetitie blijkt in ieder geval dat het emotionele slotstuk van het lied overeind is gebleven.

Fijne zaterdag!

In Canada zijn drie mannen aangehouden voor de moord op een sikh-leider, bijna een jaar geleden. Die werd op een parkeerterrein van een sikh-tempel bij Vancouver doodgeschoten door gemaskerde mannen. In de nasleep van die moord ontstond een diplomatieke rel tussen India en Canada.

Het slachtoffer, Hardeep Singh Nijjar, werd door de Indiase regering beschouwd als terrorist omdat hij streed voor een eigen staat voor sikhs in het noorden van India. Aanhangers van de religieuze leider wezen na de moord daarom naar India. De Canadese premier Trudeau deed daar in september een schepje bovenop: hij zei toen in het parlement dat er "geloofwaardige beschuldigingen" waren dat India betrokken was bij de moord.

Die uitspraken leidden tot grote spanningen tussen Canada en India. Delhi sprak van absurde en ongefundeerde aantijgingen. Als gevolg van de spanningen haalde Canada tientallen diplomaten terug. India scherpte op zijn beurt het reisadvies aan voor Canada, vanwege "toenemende anti-Indiase activiteiten".

Verdachten 22 tot 28 jaar

De mannen die nu zijn opgepakt, zijn van Indiase afkomst en 22 tot 28 jaar. Ze woonden drie tot vijf jaar in Canada en verbleven in de stad Edmonton, hemelsbreed meer dan 800 kilometer van de plaats van de moord. Ze zijn alle drie aangeklaagd voor moord.

De Canadese politie doet nog verder onderzoek naar de zaak en kijkt daarbij ook naar banden tussen de verdachten en de Indiase regering.

Canada heeft de grootste sikh-gemeenschap buiten India. In het Noord-Amerikaanse land wonen zo'n 770.000 sikhs.

Bijna tienduizend inwoners van het Indonesische vulkaaneiland Ruang moeten permanent verhuizen. Dat heeft de regering van Indonesië besloten vanwege de toegenomen activiteit van de Ruang-vulkaan. Er zijn grote zorgen over nieuwe uitbarstingen, die mogelijk een tsunami kunnen veroorzaken.

Afgelopen dinsdag barstte de vulkaan opnieuw uit. Uit de vulkaan voor de kust van Sulawesi kwam een aswolk van bijna vijf kilometer hoog. De straten en huizen op het eiland zijn bedekt onder een dikke laag vulkaanas.

Evacuatie

Eerder in april waren er ook meerdere hevige uitbarstingen. De afgelopen weken zijn vrijwel alle inwoners van Ruang geëvacueerd. De regering heeft nu besloten dat ze niet meer terug kunnen keren.

Om de permanente verhuizing mogelijk te maken, moeten er veel huizen worden gebouwd. Die moeten komen in Bolaang Mongondow, een gebied op het eiland Sulawesi. Dat ligt ongeveer 200 kilometer ten zuiden van Ruang.

De lokale autoriteiten hebben tot 14 mei de noodtoestand afgekondigd. Bij een nieuwe uitbarsting kan een gedeelte van de vulkaan instorten, wat kan leiden tot een tsunami.

Last year the introduction of  RISC-V support to the Android-specific, Linux-derived Android Common Kernel (ACK) made it seem that before long Android devices might be using SoCs based around the …read more

In Oostenrijk wordt onderzoek gedaan naar een reeks aanslagen en pogingen daartoe op leden van Jehova's Getuigen. Gisteren ontplofte voor de derde keer in negen maanden een explosief onder een auto van een lid van de geloofsgemeenschap. Ook is een aanslag verijdeld.

Alle incidenten waren in de buurt van Graz, in het zuiden van Oostenrijk. De Oostenrijkse politie gaat uit van een verband en neemt de zaken hoog op.

Auto's doelwit

De eerste aanslagen waren afgelopen zomer. Toen werden explosieven geplaatst onder twee auto's die waren geparkeerd bij een zogeheten koninkrijkszaal, een geloofscentrum van Jehova's Getuigen. Tijdens de dienst hoorden gelovigen harde knallen. De tientallen aanwezigen werden in veiligheid gebracht. Niemand raakte gewond.

In maart werd een explosief gevonden bij de ingang van een andere zaal. Dat kon op tijd onschadelijk worden gemaakt. Experts van de politie concludeerden dat die zelfgemaakte bom op dezelfde manier was gemaakt als de explosieven die onder de auto's waren geplaatst.

Gisteren ging het dus opnieuw mis en brandde een auto van een lid van de gemeenschap uit. De politie gaat ervan uit dat ook daar een explosief is gebruikt. Daar wordt nu verder onderzoek naar gedaan.

Onrust

Jehova's Getuigen hebben in Oostenrijk ruim 22.000 actieve leden. Een woordvoerder zegt tegen de omroep ORF dat de zaken leiden tot onrust in de gemeenschap. "We behandelen iedereen met respect en tolerantie, en zo zouden wij ook behandeld moeten worden."

De politie heeft op de A73 bij Roermond een man aangehouden na een achtervolging van zo'n 25 kilometer. De achtervolging eindigde met een ongeluk. Niemand raakte gewond, maar er is wel veel schade.

Agenten kregen de man in de smiezen toen hij rond 23.30 uur zonder verlichting reed op de A2 bij Born. Toen de politie hem wilde laten stoppen, ging hij ervandoor. Even later schoot de achtervolgde automobilist de A73 op.

Bij de achtervolging werden volgens de politie hoge snelheden bereikt. Ten noorden van de Roertunnel bij Roermond crashte de bestuurder. Daarbij werd ook een Audi van de politie geraakt.

De automobilist is aangehouden. Over zijn identiteit is nog niets bekend.

In Utrecht-Overvecht heeft de politie opgetreden tegen een groep van vijftig tot honderd mensen die onrust veroorzaakte. Ze pleegden vernielingen, stichtten brandjes en gooiden met vuurwerk. Ook bekogelden ze politiemensen met eieren.

De onrust speelde zich af rond de Zamenhofdreef in Overvecht. Daar is ook een winkelcentrum. Wat er aan de ongeregeldheden voorafging, kon een woordvoerder van de politie niet zeggen. Aan het einde van de avond was volgens haar "de angel eruit".

Een paar mensen die niet wilden vertrekken, zijn door de politie gesommeerd om weg te gaan. Rond 00.30 uur was het weer rustig. Niemand is aangehouden.

In Overvecht was het eerder deze week ook onrustig. Dinsdagavond werden agenten na een achtervolging van een scooterrijder eveneens bekogeld met eieren. Bij die ongeregeldheden sneuvelden volgens RTV Utrecht de ruiten van drie bushokjes.

A common way to visualize that a 3D printer’s extruder motor — which feeds the filament into the hot end — is moving is to attach a small indicator to …read more

De promotie van Willem II naar de Eredivisie is in Tilburg gevierd met een groot feest. Bij het stadion van Willem II waren duizenden fans op de been om de ploeg op te wachten na de uitwedstrijd tegen FC Dordrecht. Aan het begin van de nacht werden de spelers en staf feestelijk onthaald.

Willem II speelde gelijk tegen Dordrecht en dat was genoeg om promotie niet meer te ontlopen. In de slotfase leek het daar overigens nog niet op; Willem II stond 1-0 achter en maakte pas in de blessuretijd de gelijkmaker. De spanning maakte de ontlading bij het stadion in Tilburg des te groter.

Zo was het in de minuten na het laatste fluitsignaal:

De spelersbus kwam uiteindelijk aan bij de achterkant van het stadion. Van daar liepen de spelers naar een open vrachtwagen, waarop ze werden gehuldigd.

Daarna kon het feest met de fans écht beginnen. Het feest bij het Willem II-stadion is voor zover bekend zonder problemen verlopen.

Een brand in een distributiecentrum in Oss die sinds vrijdagochtend woedt, is nog steeds niet uit. De brand is in de loop van de avond alleen maar groter geworden. Rond 23.00 uur waren zo'n 250 brandweerlieden uit de hele regio in touw om het vuur te blussen.

Het blussen duurt zo lang omdat de brandhaard zich bevindt in een grote koelcel. Bluswater bevriest, waardoor het glad is en hulpdiensten moeilijk hun werk kunnen doen.

De brandweer probeert ook te voorkomen dat het vuur overslaat naar een ander bedrijfsgebouw. Vijf mensen die rond het distributiecentrum wonen, brengen de nacht elders door.

De rook van de brand was gisteravond op tientallen kilometers afstand te zien. Onder meer uit Nijmegen, bijna dertig kilometer verderop, kwamen beelden van de rookwolken.

In en rond Oss hebben mensen rondvliegende deeltjes in hun tuin of op straat gevonden, onder meer van zonnepanelen. De gemeente Oss waarschuwt dat die scherp kunnen zijn. Voor het opruimen wordt geadviseerd handschoenen aan te doen. Vanwege de deeltjes en de rookontwikkeling wordt boeren in de omgeving gevraagd om hun vee voorlopig binnen te houden.

Op het industrieterrein waar de brand woedt stonden ook zestig vrachtwagens in de rook. Die zijn in de loop van de nacht naar een parkeerterrein bij het gemeentehuis van Oss gereden.

Het Amerikaanse Congreslid Henry Cuellar en zijn vrouw Imelda zijn gearresteerd voor samenzwering en omkoping. Ze zouden bijna 600.000 dollar hebben aangenomen van een olie- en gasbedrijf dat in handen is van de regering van Azerbeidzjan. In ruil daarvoor zou de Democratische politicus tussen 2014 en 2021 hebben geprobeerd om het Amerikaanse beleid te beïnvloeden ten gunste van Azerbeidzjan.

Het geld kwam via een Mexicaanse bank, die ook bevoordeeld zou zijn door Cuellar. Een brievenbusfirma in Texas op naam van Imelda Cuellar en twee van hun kinderen ontving maandelijks 25.000 dollar van het Azerbeidzjaanse bedrijf voor ongespecificeerde adviesdiensten. Volgens de Amerikaanse justitie ging het om een nepcontract, op basis van nepfacturen die de vrouw stuurde.

Behalve voor samenzwering en omkoping worden de twee ook aangeklaagd voor fraude, witwassen en het optreden als agenten van buitenlandse opdrachtgevers. In de aanklacht staat dat Cuellar door een diplomaat uit Azerbeidzjan "el jefe" (de baas) werd genoemd. Ook zou een staflid van Cuellar het ministerie van Buitenlandse Zaken onder druk hebben gezet om het Amerikaanse paspoort van de dochter van een Azerbeidzjaanse diplomaat te verlengen. Alles bij elkaar riskeert het echtpaar tientallen jaren gevangenisstraf.

Gesprek geweigerd

Congreslid Cuellar, afgevaardigde van de staat Texas en een van de conservatiefste Democraten, heeft verklaard dat hij en zijn vrouw onschuldig zijn. Hij zegt juridisch advies te hebben ingewonnen bij de ethische commissie van het Huis van Afgevaardigden voordat hij iets ondernam. Ook zou hij een gesprek aangevraagd hebben met de aanklagers om alles uit te leggen, maar dat zou zijn geweigerd.

Henry Cuellar is al sinds 2005 lid van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. De Cuellars zijn inmiddels op borgtocht vrij.

Bij het plaatsen van een herdenkingssteen voor de in de Tweede Wereldoorlog vermoorde Groninger Kees Robertus waren vandaag nabestaanden van zowel het slachtoffer als de dader aanwezig. De 'Stolperstein' (struikelsteen) werd gelegd aan de Oostersingel in Groningen.

Robertus werd in de Tweede Wereldoorlog gedood door SS'er Gerrit de Zwart, als vergelding voor een mislukte overval van het verzet op het gemeentehuis van Grootegast. Een nazaat van De Zwart, die niet bij naam genoemd wil worden, deed de aanvraag voor de vandaag onthulde struikelsteen.

Oom

De moordenaar was een broer van zijn moeder, zijn oom dus. "Hij meldde zich in 1940 vrijwillig bij de Duitsers voor een opleiding en hij dacht sportinstructeur te worden, maar hij kwam bij de SS terecht", vertelt hij aan RTV Noord. "In 1943 werd hij min of meer gedwongen om bij het Sonderkommando Feldmeijer te gaan." Dat was een groep Nederlandse SS'ers die belast was met het plegen van moorden.

In de nacht van 11 juli 1944 kreeg De Zwart samen met een handlanger de opdracht twee onschuldige Groningers te vermoorden als vergelding voor een actie van het verzet, schrijft de regionale omroep. Robertus stond op de slachtofferlijst omdat hij directeur was van een transportbedrijf en bekend stond als anti-Duits.

Na de oorlog verklaarde de weduwe van Robertus dat hij door twee mannen uit huis werd meegenomen. Op de hoek van de straat werd hij neergeschoten. Drie dagen later overleed hij in een ziekenhuis.

Afsluiting

De nazaat van de moordenaar zocht het verhaal de afgelopen jaren uit en noemt het vreselijk: "Rationeel begrijp ik wel dat ik hier niet verantwoordelijk voor ben, maar ik heb me de hele geschiedenis wel eigen gemaakt. Maar met deze Stolperstein wil ik het voor mezelf ook afsluiten", aldus de man.

De geschiedenis van zijn oom noemt hij confronterend: "Hij heeft drie mensen vermoord. Aan de andere kant, hij is in 1944 gedeserteerd en ondergedoken omdat hij dit niet wilde. Dat heeft bij zijn veroordeling meegespeeld, hij kreeg twintig jaar cel en geen levenslang of de doodstraf."

Later ging De Zwart in Duitsland wonen, waar zijn nazaat hem weleens opzocht: "Maar er werd thuis niet veel over gepraat. Mijn moeder had er heel veel verdriet van dat haar broer dit allemaal had gedaan."

Ook bij de familie van Robertus werd thuis niet gepraat over zijn dood, zegt een kleinzoon. "Het was voor mijn oma en de kinderen een heel pijnlijke zaak. Zo ging dat na de oorlog, ze moesten door. Maar later pas hoorden we meer over opa Kees. Dat het een hele sociale man was die in allerlei organisaties zat."

'Het is goed'

Tijdens de onthulling van de struikelsteen werden vandaag bloemen gelegd en foto's gemaakt. Ook ging de familie van Kees Robertus in gesprek met de nazaat van De Zwart.

Tot zijn opluchting bleek niemand boos op hem en werden geen verwijten gemaakt. "Het is goed, dank je wel dat je dit gedaan hebt", zei een nabestaande van Robertus terwijl hij de man de hand schudde.

Buschauffeurs in de regio Twente mogen maandag niet staken. Dat heeft de rechtbank Midden-Nederland bepaald in een kort geding dat vervoersbedrijf Arriva had aangespannen tegen vakbond FNV.

Hoe de rechter tot de uitspraak is gekomen, is nog onduidelijk. Omdat het vanwege de benodigde haast gaat om een zogeheten kop-staartvonnis, ontvangen beide partijen pas volgende week een uitgewerkte versie van het vonnis.

Onvrede

Werknemers van streekvervoerder Arriva in Twente zijn niet te spreken over de hoge werkdruk. Omdat overleg over andere rij- en rusttijden geen concrete resultaten opleverde, riep FNV de buschauffeurs op om maandag voor 24 uur het werk neer te leggen.

De vakbond had al in februari gedreigd met stakingen, maar toen beloofde Arriva om de roosters van chauffeurs aan te passen. Volgens de vakbond is dat na twee maanden nog altijd niet volledig gebeurd.

De onvrede bij de chauffeurs ontstond eind vorig jaar toen Arriva het busvervoer overnam van Keolis. Volgens de bonden werden oude werkafspraken tussen de chauffeurs en Keolis over rij- en rusttijden niet volledig overgenomen. De rusttijden, die buiten de cao vielen, werden door Arriva volledig geschrapt. Hierdoor is volgens de FNV het ziekteverzuim enorm toegenomen, naar ongeveer 30 procent.

FNV: 'Balen'

FNV zegt te balen van de uitspraak. "Werknemers zitten in een benarde positie en rijden rond met zeer ongezonde werkroosters. Er is meerdere keren beloofd door de werkgever om de situatie te verbeteren. Maar het wordt telkens uitgesteld", stelt vakbondsbestuurder Marijn van der Gaag.

De vakbond zegt nu in gesprek te gaan met de buschauffeurs over andere maatregelen. "We zullen ons aan de uitspraak van de rechter houden en maandag niet gaan staken."

Arriva: 'Blik vooruit'

"We zijn blij met deze uitspraak", laat Arriva weten in een reactie aan de NOS. "Vooral omdat onze reizigers nu niet geconfronteerd worden met deze staking. Vanaf nu kunnen we met de blik vooruit zo snel mogelijk verder toewerken naar een passend dienstenpakket voor na de zomervakantie."

De vervoerder zegt te hopen dat met de uitspraak "rust op de werkvloer komt".

If you’ve never considered roasting your own coffee at home, you may be surprised to learn that it can be done in a few minutes with a regular popcorn popper …read more

De hoogste baas van de Amerikaanse luchtmacht, Frank Kendall, heeft succesvol een vlucht gemaakt in een F-16 die door kunstmatige intelligentie (AI) werd bestuurd.

Kendall vloog gisteren in een aangepaste F-16 die zelfstandig kan vliegen. Het nieuws werd pas na afloop gedeeld om de vlucht niet in gevaar te brengen.

Vorig jaar maakte het Pentagon bekend dat sinds enige tijd tests werden gedaan met het vliegtuig, dat de naam Vista (Variable Stability In-flight Simulator Test Aircraft) heeft gekregen. Bij testvluchten voerde AI op hoge snelheid defensieve en offensieve manoeuvres uit tegen andere, door mensen gevlogen F-16's. Aan boord van het AI-toestel waren wel twee piloten die konden ingrijpen als dat nodig was.

Gevechten

Het gebruik van AI gaat verder dan de automatische piloot die al jaren gebruikt wordt in de burger- en militaire luchtvaart. Die kan functies overnemen, zoals naar geprogrammeerde plekken vliegen of in bepaalde gevallen een vliegtuig aan de grond zetten. Maar de Vista kan zonder ingrijpen van piloten in gevechtssituaties vliegen.

Persbureau AP was bij de test aanwezig. Die werd gehouden boven Edwards Air Force Base, een luchtmachtbasis in de Mojave-woestijn in de staat Californië. Volgens het persbureau voerde het toestel met Kendall erin ongeveer een uur lang manoeuvres uit met snelheden van meer dan 880 kilometer per uur.

Daarbij werd ook een door piloten gevlogen F-16 ingezet. Volgens AP raceten en draaiden de toestellen binnen een straal van 300 meter om elkaar heen "in een poging om hun tegenstander in kwetsbare posities te dwingen".

Bekijk hier beelden van vier maanden geleden van het toestel dat zelfstandig vliegt (met twee piloten aan boord om te kunnen ingrijpen):

Na het landen stapte de luchtmachtbaas volgens het persbureau grijnzend uit. Hij zei dat hij tijdens de vlucht genoeg had gezien om het nog in ontwikkeling zijnde AI-systeem te vertrouwen om beslissingen te nemen over het lanceren van wapens tijdens gevechten.

Kendall is een uitgesproken voorstander van het gebruik van AI in het leger. Hij kondigde vorige maand al aan dat hij een vlucht wilde maken in een F-16 die met AI gevechtsmanoeuvres uitvoerde. "Het is een veiligheidsrisico om het niet in te zetten. We moeten het op dit moment wel hebben", zei hij gisteren nadat het toestel weer was geland.

Leven en dood

Tegenstanders wijzen vooral op de risico's van gebruik van AI. Zo stelt het Internationale Rode Kruis dat het belangrijkste argument tegen gebruik is "dat er wijdverbreide en ernstige zorgen bestaan over het overlaten van beslissingen over leven en dood aan sensoren en software".

Volgens het Rode Kruis hebben mensen "morele keuzevrijheid die hun beslissingen en acties stuurt, zelfs in conflicten waarin beslissingen om te doden enigszins genormaliseerd zijn". Het gebruik van autonome wapens is "een onmiddellijke reden tot zorg die om een urgent antwoord vraagt van de internationale politiek", zegt de hulporganisatie.

Uitschakelen

Vorig jaar waarschuwde een Amerikaanse expert voor onvoorziene omstandigheden bij gebruik van kunstmatige intelligentie op het slagveld. Hij stelde als gedachte-experiment dat het zou kunnen dat een AI-drone er om de eindoverwinning te halen voor kiest om aarzelende opdrachtgevers uit te schakelen.

Desondanks zet de Amerikaanse luchtmacht groots in op het gebruik van kunstmatige intelligentie voor oorlogsvoering. Kendall verwacht dat de toestellen lichter en goedkoper kunnen zijn dan de huidige dure bemande gevechtsvliegtuigen en stelt dat niet meegaan met de ontwikkeling van AI-oorlogsvoering achteruitgang betekent. "We moeten blijven rennen en we moeten snel rennen", stelt hij.

De luchtmacht wil een door AI gedreven vloot hebben van meer dan duizend onbemande gevechtstoestellen. De eerste moeten in 2028 in gebruik zijn.

'China loopt achter'

Volgens de ontwikkelaars van Vista is er geen enkel ander land ter wereld met een gevechtsvliegtuig dat op dergelijke wijze van AI gebruikmaakt.

De software leert van miljoenen vluchten die in simulators gemaakt zijn, past die kennis dan toe in de lucht en na de vlucht wordt die kennis vervolgens weer door kunstmatige intelligentie verwerkt om er meer van te leren. Volgens de ontwikkelaars heeft een land als China bijvoorbeeld wel al simulatoren met AI, maar is er geen indicatie dat dat land al tests uitvoert buiten de simulator.

Oekraïense militairen verzamelen gebruikte traangasgranaten om te bewijzen dat Rusland chemische wapens inzet. Militairen aan het front zeggen dat de wapens al sinds het begin van de oorlog worden gebruikt, maar dat Rusland ze de afgelopen maanden steeds meer inzet. Het Oekraïense leger heeft aan de NOS twee granaten laten zien die onlangs zouden zijn meegenomen uit de loopgraven.

Soldaat Dmytro (24) zegt aan het front in de Donbas al twee keer te zijn bestookt met dit soort traangasgranaten. De eerste keer was volgens hem laat in de avond eind februari toen ze schuilden in een loopgraaf. "We hoorden een granaat vallen, maar in plaats van een explosie daarna bleef het stil", zegt Dmytro. Kort daarna roken ze het gas, en zette zijn eenheid snel een gasmasker op. Maar Dmytro ademde wel een keer in. Hij werd direct kortademig, moest hoesten, zijn ogen gingen tranen en delen van zijn lichaam die niet beschermd waren met kleding, waaronder zijn gezicht, gingen branden.

Gisteren beschuldigde de VS Rusland ervan structureel chemische wapens te gebruiken. Het Russische leger zou onder meer het giftige chloorpicrine inzetten, een zwaar soort traangas waardoor slachtoffers moeite krijgen met ademen en branderige ogen kunnen krijgen. Washington leverde hiervoor geen bewijs. In de verklaring zei de VS ook dat Rusland regulier traangas gebruikt. Hoewel traangas wereldwijd veel wordt gebruikt door politie tijdens demonstraties, is het volgens het Verdrag chemische wapens verboden om het in te zetten in oorlogssituaties.

Kapitein Kyrylo is als specialist in nucleaire, biologische en chemische wapens ook gestationeerd aan het front. Hij laat twee granaten zien. Een ervan is een ongebruikte traangasgranaat nog uit de Sovjet-tijd, volgens hem 'een trofee' die is meegenomen uit de loopgraven. De ander is een nieuwere granaat geproduceerd in 2023. Hij heeft volgens Kyrylo een Oekraïense frontsoldaat het leven gekost. "Hij ademde het gas in en bleek een allergische reactie te hebben", zegt de officier.

Standaardpraktijk

Het gebruik van deze granaten is geen uitzondering, maar volgens Kyrylo standaardpraktijk van Rusland geworden. "Ze hebben er veel van", zegt hij. De herkomst van de granaten is niet onafhankelijk te verifiëren door de NOS. Maar dat Rusland dit soort wapens inzet, daar waarschuwen deskundigen al langer voor. Eerder in de oorlog waren er beschuldigingen dat ook Oekraïne ze gebruikt, al zijn er daarvoor geen harde bewijzen. "Daar heb ik nog nooit van gehoord", bezweert Kyrylo.

Kyrylo vertelt over de granaten die zijn gevonden:

Op video's die op Russische Telegramkanalen worden gedeeld, is te zien hoe de granaten met drones boven Oekraïense posities worden ingezet. Militairen die in de loopgraven of in bunkers schuilen, worden ermee naar buiten gejaagd waardoor ze kwetsbaar zijn en gedood kunnen worden. Het maakt de situatie aan het front voor Oekraïne aanzienlijk moeilijker, weet Kyrylo. "Daarom besteden we steeds meer tijd aan beschermende maatregelen, zoals het dragen van gasmaskers."

'Mag gewoon niet'

Anneleen van der Meer, docent oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden, zegt dat de Oekraïense aantijgingen passen in een patroon. "We horen dit sinds het begin van de oorlog, en de afgelopen maanden zien we het aantal beschuldigingen toenemen." Volgens de deskundige zijn de soorten gas in de Russische granaten zwaarder dan het traangas dat in Nederland wordt ingezet.

"Afgesproken is dat dit soort middelen verboden zijn op het slagveld", zegt Van der Meer. "Dan maakt het niet uit of het een licht chemisch wapen is of iets heel zwaars. Of het een chloorgas is of een zenuwgas, het mag gewoon niet." Een officieel onderzoek van de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens is er nog niet. Het Kremlin ontkent dat Rusland chemische wapens inzet.

Soldaat Dmytro zegt dat hij sinds de aanval stottert - al kan hij niet uitsluiten dat dit ook komt door een hersenschudding - en dat zijn conditie zwak is. Hij hoopt verder hersteld te zijn voor zijn huwelijk over een maand. "Ik wens het niemand toe om zo'n chemische aanval mee te maken. Maar ik vecht door, omdat ik het kan."

Vpn-provider Mullvad waarschuwt Android-gebruikers voor potentiële dns-lekken. Deze worden veroorzaakt door bugs in het os en kunnen misbruikt worden om de ruwe locatie van gebruikers te benaderen en te achterhalen welke websites er worden bezocht.

[Daniel] has been metalworking on a budget for a while now. Originally doing things like plasma cutting on old bricks, he used his original plasma cutter to make an appropriate …read more