Aggregator

Nederlanders lieten het afgelopen jaar minder vaak registreren wat er na hun dood met hun organen en weefsel moet gebeuren. Ze staan daarmee automatisch geregistreerd als donor.

Volgens nieuwe cijfers van het CBS geven vooral jongeren tussen de 18 en 25 jaar minder vaak een keuze door: 41 procent deed dit niet. Procentueel zijn ze daarmee de grootste groep in het Donorregister die automatisch is opgenomen. In 2022 maakte 36 procent van de jongeren nog geen actieve keuze.

Oudere Nederlanders gaven vaker actief een keuze door. Zo heeft bij de 75-plussers slechts 15 procent van de Nederlanders niet actief een keuze gemaakt. In totaal heeft 24 procent van de Nederlanders geen keuze opgegeven.

Iedereen die 18 wordt krijgt een brief en een herinnering met de vraag een keuze door te geven. Het CBS-onderzoek meldt niets over de beweegredenen om geen keuze door te geven. Overigens houdt een arts bij overlijden altijd rekening met informatie van nabestaanden, bijvoorbeeld als men overtuigd is dat de overledene echt geen organen wilde donoren.

30.000 meer donors

Begin dit jaar stonden in totaal ruim acht miljoen volwassenen geregistreerd als donor. Daarvan hadden 4,8 miljoen mensen actief toestemming gegeven. 3,3 miljoen mensen staan geregistreerd, omdat ze geen keuze hebben ingevuld.

Daarmee stonden er bijna 30.000 meer Nederlanders geregistreerd als donor dan het voorgaande jaar. Om het aantal donororganen te laten stijgen, staat sinds 2021 elke Nederlander in principe geregistreerd als orgaandonor. Wie dat niet wil, moet zelf actie ondernemen om die keuze te registreren.

In de gemeentes Groningen en Rozendaal staan met 68 en 67 procent de meeste inwoners geregistreerd als donor. In Neder-Betuwe en Urk is dat met 43 en 47 procent het minst. In Urk wonen relatief ook de meeste mensen die geen keuze hebben doorgegeven, 32 procent. Ook expliciete toestemming is daar met 15 procent het minst.

Goedemorgen! Na de Gaza-top in Egypte moet nog veel duidelijk worden over het bestand tussen Israël en Hamas. In Frankrijk komt het nieuwe kabinet bijeen en presenteert een conceptbegroting.

Eerst het weer: het wordt wederom een grotendeels grijze dag met kans op wat motregen. Heel af en toe komt de zon er nog even door. Het wordt 15 of 16 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Steeds minder mensen laten registreren wat er na hun dood met hun organen en weefsel moet gebeuren. Volgens nieuwe cijfers van het CBS geven vooral jongeren tussen de 18 en 25 minder vaak een keuze door: 40 procent deed dit niet. Wie geen keuze doorgeeft wordt automatisch geregistreerd als orgaandonor voor bijvoorbeeld iemand die een nieuwe nier nodig heeft.

In totaal stonden begin dit jaar ruim acht miljoen volwassenen geregistreerd als donor: 4,8 miljoen Nederlanders hebben actief toestemming gegeven, 3,3 miljoen staan geregistreerd omdat ze geen keuze hebben ingevuld.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De 21-jarige Zuhair sloot zijn snackbar in Den Haag, omdat zijn zaak regelmatig werd bekogeld en beklad. Er kwam een inzamelingsactie op gang waarmee hij nu een nieuwe snackbar op een andere locatie heeft geopend.

Fijne dag!

Sinds het ingaan van het staakt-het-vuren vorige week zijn strijders van Hamas weer openlijk zichtbaar op straat in de Gazastrook. De groep verdween tijdens de gevechten in de afgelopen twee jaar steeds vaker ondergronds, maar in delen van Gaza-Stad patrouilleren nu weer gewapende en gemaskerde mannen in politie-uniformen.

Volgens Hamas moeten zij zorgen voor orde na maanden van chaos, maar hun terugkeer benadrukt vooral hoe onzeker de toekomst van het bestuur in Gaza blijft.

Amerikaanse 'goedkeuring'

De hernieuwde zichtbaarheid van Hamas werd maandag onverwacht bevestigd door de Amerikaanse president Trump. Tijdens een persmoment aan boord van Air Force One zei hij dat de VS "weten dat Hamas zich aan het herbewapenen is" en dat Washington de groep "tijdelijk toestemming" had gegeven om interne veiligheid te handhaven.

"Ze proberen de orde te herstellen na maanden van oorlog," zei Trump, op weg naar Israël. "Ze hebben waarschijnlijk zestigduizend mensen verloren. Dat is veel vergelding." Hij noemde Gaza "letterlijk verwoest" en zei dat de Amerika wil dat terugkerende bewoners zich veilig kunnen vestigen.

Het is opmerkelijk dat Trump een rol voor Hamas erkent, terwijl zijn eigen vredesplan voorziet in het ontwapenen en ontmantelen van de beweging. In het twintigpuntenplan waarmee de groep akkoord is gegaan staat dat "de ontwapening zal plaatsvinden onder toezicht van onafhankelijke waarnemers, die het proces van demilitarisering en het internationaal gefinancierde programma voor wapeninlevering en herintegratie moeten verifiëren". Het plan belooft ook "amnestie of vrije doorgang naar het buitenland" voor Hamas-leden die hun wapens neerleggen.

Hamas houdt vast aan wapens

Achter de relatieve rust in Gaza schuilen ook toenemende spanningen tussen Hamas en gewapende clans, een van de redenen waarom de groep - ondanks internationale druk - de eis tot volledige ontwapening voorlopig van de hand wijst.

Hamas-topman en voormalig minister van Volksgezondheid in Gaza, Basem Naim, zei zaterdag tegen Sky News van Qatar dat de beweging haar wapens pas zal neerleggen "als we zeker weten dat dit zal leiden tot een onafhankelijke, zelf-beschikkende staat die zichzelf kan verdedigen."

De woorden van Naim kregen extra gewicht nadat zondag bekend werd dat zijn zoon was gedood tijdens gevechten in Gaza-Stad. Volgens het Hamas-gelieerde netwerk Quds is hij door leden van de invloedrijke Doghmush-clan in het hoofd geschoten. Ook de populaire videojournalist Saleh Aljafarawi werd dodelijk getroffen.

In total kwamen zondag minstens 27 mensen om bij de hevige gevechten tussen Hamas en leden van de Doghmush-familie, volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken in Gaza. Acht Hamas-leden werden gedood, samen met negentien clanleden.

Onzekere machtsoverdracht

Volgens het Amerikaanse plan moet leden van een Internationale Stabilisatie Macht (ISF) Gaza tijdelijk beheren, getraind door Jordanië en Egypte, totdat er een hervormde Palestijnse politie is. Maar experts waarschuwen dat de uitvoering van dit plan maanden kan duren. "De inzet van voldoende troepen zal een enorme logistieke uitdaging worden," schreef denktank Chatham House vorige week.

Zolang die machtsoverdracht niet is geregeld, vult Hamas het gat. De beweging heeft tientallen jaren met een uitgebreid civiel en militair bewind een ijzeren greep gehouden op Gaza. Toch brokkelt de autoriteit van Hamas af, vooral in het zuiden, waar groepen als de Popular Forces zich openlijk tegen de organisatie keren en beweren de hulpverlening beter te kunnen beschermen.

Een fragiele rust

Volgens het Palestijnse ministerie van Gezondheid zijn sinds het uitbreken van de oorlog in oktober 2023 ruim 67.800 mensen gedood door het Israëlische leger in Gaza, onder wie meer dan 20.000 kinderen. Terwijl de gevangenenruil en het staakt-het-vuren nog standhouden, lijken nieuwe machtsverhoudingen te ontstaan.

Of Hamas zijn wapens werkelijk zal inleveren en plaatsmaakt voor een internationale politiemacht, blijft de vraag. Voorlopig patrouilleert de groep opnieuw door de straten, in naam van orde, een doel waarmee de beweging haar rol in het toekomstige Gaza veilig zal proberen te stellen.

Bij een mijnongeluk in Venezuela zijn zeker veertien mensen om het leven gekomen. Op beelden van de plaatstelijke autoriteiten is te zien dat er in korte tijd veel regen in het gebied is gevallen.

Er is een reddingsoperatie opgezet, omdat er mogelijk nog mensen vastzitten in de goudmijn in de stad El Callao. De hulpdiensten gaan eerst het water uit de ondergelopen mijngangen pompen, voordat de reddingsoperatie van start kan gaan.

De stad El Callao telt zo'n 30.000 inwoners die bijna allemaal leven van de mijnbouw. Er gebeuren vaker ongelukken in mijnen in Venezuela, waar onveilige werkomstandigheden regelmatig voorkomen.

If you built a car in, say, Germany, for use in Canada, you could assume that the roads will be more or less the same. Gravity will work the same. …read more

De gevluchte president van Madagaskar heeft van zich laten horen. In een speech op Facebook zei president Rajoelina dat hij zijn land is ontvlucht omdat hij vreest voor zijn leven.

Zondag zei de president al dat er een poging tot staatsgreep gaande was, nadat een elite-eenheid van het leger zich bij demonstrerende jongeren had aangesloten. De demonstraties begonnen uit onvrede over de gebrekkige water- en elektriciteitsvoorziening op het eiland, maar richten zich inmiddels op corruptie bij de regering.

De betogers eisen het vertrek van Rajoelina, die sinds 2019 aan de macht is. Rajoelina ging daar in zijn toespraak niet op in, maar zei dat hij niet zal toestaan dat Madagaskar wordt vernietigd. Hij riep iedereen op om de grondwet te respecteren en sprak met geen woord over aftreden.

Het is niet bekend waar de president nu is. Mogelijk is hij met een Frans militair toestel naar een ander land gebracht.

Madagaskar werd in 1960 onafhankelijk van Frankrijk en is een van de armste landen ter wereld.

De Zwitserse auteur Dorothee Elmiger heeft de Deutscher Buchpreis gewonnen, de belangrijkste literaire prijs voor Duitstalige romans. De jury noemt haar boek Die Holländerinnen (de Nederlandse vrouwen) "een fascinerende reis naar het hart van de duisternis".

Het boek gaat over een schrijfster die met een theatergroep door de Zuid-Amerikaanse jungle trekt, in de voetsporen van twee Nederlandse vrouwen die daar jaren geleden verdwenen. Het verhaal is gedeeltelijk gebaseerd op de verdwijning en het overlijden van de Nederlandse Kris Kremers en Lisanne Froon, in 2014 in Panama.

Draaikolk van angst

"Hoe dieper de groep afdwaalt in het oerwoud, hoe meer Elmiger de lezer meesleurt in een draaikolk van angst", aldus de jury. Het boek is nog niet in het Nederlands vertaald.

De winnaar van de Deutscher Buchpreis ontvangt 25.000 euro. De prijs wordt traditiegetrouw aan de vooravond van de Frankfurter Buchmesse uitgereikt. De boekenbeurs trekt jaarlijks meer dan 200.000 bezoekers.

[Vik Olliver] has been extending the lower resolution limits of 3D printers with the RepRapMicron project, which aims to print structures with a feature size of ten micrometers. A molten …read more

De Sonja Barend Award voor het beste tv-interview van het afgelopen seizoen is gewonnen door Coen Verbraak. Het winnende gesprek komt uit het Human-programma Over Leven, waarin Verbraak sprak met voormalig strafrechtadvocaat Bram Moszkowicz.

Volgens de jury weet Verbraak precies wanneer hij gas moet geven en wanneer hij moet zwijgen. "Het resultaat is een gesprek over eer, verlies en zelfbeeld, menselijker dan je zou verwachten bij zo'n juridisch zwaargewicht."

Het laatste gesprek van Tim Hofman met de vorig jaar overleden Eva Hermans-Kroot voor Over Mijn Lijk eindigde op de tweede plaats. "Het gaat over afscheid en verlies, maar er is ook ruimte voor lichtheid, humor en waardigheid. Juist die combinatie maakt het gesprek zo krachtig en indringend", aldus de jury.

'Eervol'

De Sonja Barend Award is een initiatief van de VARAgids en werd uitgereikt in het BNNVARA-programma Pauw & De Wit. De prijs is vernoemd naar 85-jarige VARA-coryfee, zelf bekend van haar invloedrijke talkshows.

In de televisiegids zegt Verbraak dat hij er niet op had gerekend dat hij voor de derde keer de prijs zou winnen. "Het is heel eervol om weer een keer in een zin genoemd te worden met Sonja Barend. Ik doe dit werk omdat ik er enorm van geniet en als anderen dat op deze manier waarderen, is dat alleen maar heel erg fijn."

Verbraak won de prijs voor het eerst in 2013 voor een kritisch interview met voormalig ABN-Amrotopman Rijkman Groenink en daarna nogmaals in 2020 voor een gesprek met Dutchbat-veteraan Liesbeth Beukeboom.

"Een nieuw tijdperk van vrede" en "het begin van een nieuw Midden-Oosten". Zo typeerde de Amerikaanse president Trump de dag waarop de twintig nog levende gijzelaars herenigd werden met hun families in Israël en bijna 2000 Palestijnen uit Israëlische gevangenissen werden vrijgelaten.

Trump sprak vanmiddag de Knesset, het Israëlische parlement, toe over zijn twintigpuntenplan dat tot de wapenstilstand tussen Israël en Hamas heeft geleid. Ook vertelde hij hoe de Israëlische "overwinning op terroristen" moet uitmonden in vrede en welvaart voor het Midden-Oosten.

Hij bedankte daarbij premier Netanyahu en ook Arabische landen en de islamitische wereld, die volgens hem druk op Hamas hebben uitgeoefend om de gijzelaars vrij te laten.

738 dagen

Naar die vrijlating werd vanochtends al heel vroeg uitgekeken door de duizenden Israëliërs die zich op het 'Gijzelaarsplein' in Tel Aviv hadden verzameld. Op dat plein tikte een speciale klok vandaag 738 dagen aan sinds 251 gijzelaars op 7 oktober 2023 door terreurorganisatie Hamas werden ontvoerd naar Gaza.

Gespannen werd uitgekeken naar het moment dat een eerste groep gijzelaars aan het Rode Kruis zou worden overgedragen. Toen dat even na 07.00 uur gebeurde, was de ontlading groot. Op het plein werd gejuicht, geklapt en gezongen.

De eerste zeven vrijgelaten gijzelaars arriveerden rond 08.30 uur op Israëlisch grondgebied. Zij werden eerst naar de militaire basis Re'im aan de rand van de Gazastrook gebracht voor de hereniging met hun families. Daarna werden de mannen doorgevlogen naar ziekenhuizen elders in Israël om aan te sterken.

Zo zagen die herenigingen eruit:

Rond het moment dat de eerste gijzelaars terugkeerden landde president Trump met zijn regeringsvliegtuig op de luchthaven van Tel Aviv. Samen met first lady Melania Trump, speciaal gezant Steve Witkoff, zijn dochter Ivanka Trump en schoonzoon Jared Kushner werd hij ontvangen door de Israëlische president Herzog en premier Netanyahu.

Terwijl hij met families van gijzelaars sprak, werd kort na 10.00 uur de resterende groep van dertien nog levende gijzelaars vrijgelaten door Hamas.

Wie zijn de vrijgelaten gijzelaars?

Onder de twintig mannen die vandaag werden vrijgelaten zijn meerdere bezoekers en beveiligers van het Nova-festival, enkele militairen en bewoners van kibboetsen die door Hamas werden overvallen.

Het zijn voornamelijk twintigers en dertigers, de oudste is 48 jaar. Onder hen zijn twee broers en een tweeling, een Servisch-Duitse Israëliër en verschillende gijzelaars die de afgelopen tijd door Hamas werden gefilmd voor propagandavideo's, zoals een gijzelaar die zei zijn eigen graf te hebben gegraven.

Tegen de tijd dat Trump onder groot applaus de Knesset betrad, kwamen de eerste bussen met vrijgelaten Palestijnen aan in Ramallah op de bezette Westoever.

Met Palestijnse sjaals kwamen mannen, vrouwen en minderjarigen uit de bussen, verwelkomd door een grote mensenmassa. Ze werden daar, soms na vele jaren gevangenschap, in de armen gesloten door familieleden. Ook bij het Nasser-ziekenhuis in Gaza kwamen colonnes van bussen aan met vrijgelaten Palestijnen.

Een kleinere groep arriveerde rond 14.00 uur in Egypte. Het ging om 154 Palestijnen die waren veroordeeld tot lange of zelfs levenslange gevangenisstraffen. Het was vooraf bekend dat een klein deel van de gevangenen niet naar de Palestijnse Gebieden zou worden uitgezet maar naar het buitenland.

De massaal bezochte aankomst van vrijgelaten Palestijnen in Khan Younis in Gaza:

Rond 16.30 uur landde Trump in Egypte voor een top met wereldleiders over de toekomst van Gaza. In de badplaats Sharm el-Sheikh had hij eerst een ontmoeting met de Egyptische president Sisi. Hij bedankte Sisi voor zijn bijdrage aan het akkoord tussen Israël en Hamas en zei dat "de tweede fase van de onderhandelingen" over het bestand is begonnen.

"Iedereen zei dat vrede in het Midden-Oosten onmogelijk was", zei Trump op de persconferentie. "Maar het gebeurt nu voor onze ogen."

Ondertekening

Vervolgens verwelkomde hij de leiders van meer dan twintig landen en ging met ze op de foto. Onder anderen de Franse president Macron, de Britse premier Starmer, de Duitse kanselier Merz en de Nederlandse premier Schoof waren aanwezig, net als de secretaris-generaal van de Verenigde Naties Guterres.

Op de top werd een document over het bestand in Gaza ondertekend. Voor het oog van talloze camera's zetten Trump en Sisi samen met de Turkse president Erdogan en de Qatarese emir Tamim bin Hamad al Thani hun handtekening. Dat was vooral symbolisch; voor zover bekend zijn er nu geen aanvullende afspraken gemaakt. Na de top vloog Trump terug naar huis.

Aan het eind van de middag werden ook de eerste twee lichamen van dode gijzelaars door Hamas overgedragen aan het Rode Kruis. Aan het begin van de avond kwamen daar nog twee lichamen bij. De stoffelijke overschotten werden vervolgens overgedragen aan het Israëlische leger.

Hamas moet volgens de afspraken 28 lichamen van in Israël ontvoerde mensen vrijgeven. De militanten hadden vooraf al gezegd dat dit lastig zou worden, mede door de verwoestingen in de Gazastrook.

Dat er vandaag maar vier stoffelijke overschotten zijn overgedragen, leidt tot afschuw bij de belangenorganisatie van de gijzelaarsfamilies. De families eisen dat het bestand met Hamas wordt opgeschort totdat de terreurbeweging alle lichamen heeft overgedragen.

Duurzame vrede?

Hoe het de komende dagen verdergaat is onduidelijk. De wapenstilstand met de bijbehorende eisen is pas de eerste stap in het twintigpuntenplan van Trump voor Gaza. Er moeten ingewikkelde gesprekken worden gevoerd om tot een duurzame vrede te komen.

Zo wil Israël dat Hamas zich volledig ontwapent, en Hamas wil op zijn beurt dat Israëlische troepen zich volledig terugtrekken uit Gaza. Er moeten harde noten worden gekraakt over wie Gaza gaat besturen. In het Amerikaanse plan staan bovendien geen garanties over de oprichting van een Palestijnse staat.

Hulporganisaties maken zich in ieder geval op om de komende periode veel meer noodhulp te bieden in de Gazastrook. De verwoesting in Gaza is groot en veel inwoners hebben geen huis meer om naar terug te keren. Sinds gisteren komen er zo'n 600 vrachtwagens per dag binnen met voedsel en andere hulpgoederen. Een deel komt vanuit Egypte.

Het Openbaar Ministerie eist twintig maanden cel tegen een 23-jarige Rotterdammer. De verdachte zou zich herhaaldelijk hebben voorgedaan als agent om mensen geld en sieraden af te troggelen. De man werd opgepakt door een agent die zich voordeed als argeloos slachtoffer.

De politieagent werd in de avond van 18 februari thuis opgebeld. Een man, die zich voorstelde als agent Jorik van Kampen, beweerde dat er in de buurt een inbraak was gepleegd. De oplichter zei dat een wijkagent genaamd Dennis Grootfaan langs zou komen om het geld en de sieraden van de opgebelde persoon "veilig te stellen".

De echte agent had door dat het ging om oplichting. Hij besloot het spel mee te spelen, zo schrijft het Openbaar Ministerie. Tien minuten later stond de 23-jarige verdachte voor de deur. De nepagent werd bij binnenkomst van de woning opgepakt.

Beller blijft onbekend

Later bleek dat meerdere oudere personen aangifte hadden gedaan van oplichting door de nepagenten 'Van Kampen' en 'Grootfaan'. Via camerabeelden, ooggetuigenverklaringen en DNA is de 23-jarige geïdentificeerd als de oplichter die langs de deuren ging. De politie gaat ervan uit dat er twee daders waren, maar het is nooit opgehelderd wie de beller was.

Bij slachtoffers waren geld en waardevolle spullen gestolen. Ook beweerde de nepagent dat hun digitale bankrekening moest worden "gecontroleerd". In werkelijkheid werd de pinlimiet verhoogd. Vervolgens ging de verdachte er met de pincode, pinpas en creditcard van de slachtoffers vandoor.

'Ook na arrestatie babbeltrucks uitgehaald'

Na zijn arrestatie in februari is de voorlopige hechtenis van de verdachte in mei geschorst. Er is niet vermeld waarom dat is gedaan. Volgens het OM is de 23-jarige na zijn vrijlating doorgegaan met babbeltrucks als nepagent. Vervolgens is de verdachte opnieuw aangehouden.

"De impact voor slachtoffers bij deze feiten is groot, doordat verdachten aan en in huis komen", zegt de officier van justitie. "Er is op doortrapte wijze misbruik gemaakt van hun vertrouwen, terwijl deze mensen juist vanwege hun leeftijd in toenemende mate afhankelijk zijn van hulp van allerlei personen."

Wat het OM betreft moet de man twintig maanden de cel in, waarvan drie maanden voorwaardelijk. De rechtbank doet over twee weken uitspraak.

You have some fine pitch soldering to do, but all you have on hand is a big soldering iron. What do you do? There are a few possible answers, but …read more

De politie doet op dit moment geen onderzoek naar eventuele nieuwe dreigingen aan het adres van Geert Wilders. Dat bevestigt het Openbaar Ministerie aan de NOS na berichtgeving door De Telegraaf. Die krant meldde dat politie en OM geen aanwijzingen zien voor extra dreiging tegen de PVV-voorman.

Geert Wilders heeft vrijdag zijn verkiezingscampagne tot nader order stilgelegd, naar aanleiding van een mogelijke dreiging vanuit België.

Een Belgische terreurcel, die een aanslag wilde plegen op de Belgische premier De Wever, zou ook Wilders als mogelijk doelwit hebben genoemd. Wilders zei op X dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dat aan hem bevestigd heeft.

Twee jongeren uit Antwerpen zitten vast op verdenking van poging tot terroristische moord op de Belgische premier. De NCTV verwachtte geen 'restdreiging', meldde Wilders.

De PVV-leider meldde zich af voor het verkiezingsdebat van de NOS op NPO Radio 1 en het televisiedebat van RTL. Ook alternatieven, zoals meedoen via een telefoon- of videoverbinding, wees hij af.

Op 23 oktober staat het SBS-debat op het programma, en op 28 oktober, de dag voor de verkiezingen, zijn er bij de NOS meerdere debatten. Of Wilders daarbij wel aanwezig is, is nog niet bekend.

De Europese omroeporganisatie EBU stelt de stemming over de deelname van Israël aan het Eurovisie Songfestival uit. De EBU doet dit gezien de recente ontwikkelingen in het Midden-Oosten, waar een staakt-het-vuren is getekend door Israël en Hamas.

De stemming zou begin november zijn, maar de kwestie van de Israëlische deelname is nu op de agenda gezet van de algemene vergadering van december. Volgens de EBU is er onder leden behoefte "aan een open en persoonlijke discussie" over deelname aan het Songfestival van volgend jaar. Het is niet duidelijk of er in december alsnog over deelname van Israël wordt gestemd.

Vijf landen, waaronder Nederland, hebben aangegeven dat ze niet willen meedoen aan het Songfestival als Israël volgend jaar ook weer van de partij is. Daarom wilde de EBU om alle leden laten stemmen over de toelating van Israël.

Voorstander boycot

AVROTROS, die het Songfestival in Nederland uitzendt, blijft voorstander van een boycot, ook nu er een staakt-het-vuren geldt tussen Israël en Hamas. De omroep geeft in een reactie aan de NOS aan dat ze de bijeenkomst in december wil afwachten voordat ze inhoudelijk reageert.

Grote tourbussen rijden vanmiddag door het verwoeste landschap van Gaza, zo is te zien bij tv-zender Al Jazeera. Tussen het puin stappen Palestijnen in grijze joggingpakken uit. Ze komen uit een Israëlische gevangenis, waar de meesten maandenlang werden vastgehouden zonder aanklacht. Lachend omhelzen ze wachtende familieleden.

Als onderdeel van de deal tussen Israël en Hamas zijn bijna 2000 Palestijnen uit Israëlische gevangenissen vrijgelaten. Zo'n 250 van hen zijn veroordeeld tot levenslange straffen voor terrorisme, moord en andere zware misdrijven.

De grootste groep, ruim 1700 Palestijnen, bestaat uit burgers die na 7 oktober 2023 zijn opgepakt. Ze waren niet betrokken bij de aanslagen, maar werden toch gearresteerd.

Hier zaten ook tientallen kinderen bij, zoals de 17-jarige Omar Saber Omar Abu Muslim. Hij zat ruim 100 dagen vast nadat hij in juli in Rafah in de buurt van een GHF-distributiepunt was opgepakt. Bij terugkeer vandaag waren zijn tanden gebroken, mogelijk door mishandeling.

De gevangenen arriveerden vanmiddag met bussen in Khan Younis en werden verwelkomd door een menigte:

De meeste arrestanten zaten in zogenoemde administratieve detentie, waarbij ze zonder aanklacht voor onbepaalde tijd worden vastgehouden. Onder hen fotograaf Shadi Abu Sido, die werd gearresteerd tijdens een inval van het Al Shifa-ziekenhuis in Gaza-Stad, in maart 2024.

"Ze mishandelden ons, ze beledigden ons. Ze zeiden dat ze onze kinderen hadden vermoord en dat Gaza was vernietigd", zegt hij bij zijn vrijlating tegen een lokale journalist. "Nu ben ik na twintig maanden terug in Gaza en alles is weg. Dit is Gaza niet. Waar is de wereld?"

Gemarteld en vernederd

Ook de 21-jarige Ibrahim Abd Albani kwam vandaag vrij. Hij zat sinds februari vorig jaar vast, de eerste twee maanden in een detentiecentrum, daarna in de Ofer-gevangenis.

"In de gevangenis ging het iets beter dan daarvoor, maar ik werd nog steeds gemarteld en vernederd", zegt Ibrahim tegen een lokale journalist die voor de NOS werkt. Ibrahim raakte ondervoed en kreeg huidziektes door de slechte hygiëne in de gevangenis. Hij zat vast zonder aanklacht.

"We zijn zo blij dat hij terug is", zegt de moeder van Ibrahim. Haar vader werd ook gearresteerd en overleed in gevangenschap. "Ondanks alle verwoesting en al ons verlies ben ik ongelooflijk blij dat ik mijn zoon weer kan zien."

Hereniging vastgelegd

In een video van Al Jazeera is het moment dat Ibrahim zijn ouders weer ziet vastgelegd. De jongeman geeft op dat moment een interview aan de tv-zender. Midden in een antwoord komt zijn moeder aanrennen en omhelst hem. Niet veel later sluit zijn vader zich bij hen aan.

Op sociale media plaatsen Palestijnen meer filmpjes van teruggekeerde familieleden. Yousef Salem deelde een video van zijn neef Haitham in een rolstoel in het ziekenhuis in Khan Younis. Haitham huilt. Hij is er net achter gekomen dat zijn vrouw en kinderen een paar weken geleden, tijdens zijn gevangenschap, zijn gedood.

Ook deze gevangen Palestijnen werden weer herenigd met hun familie:

Twee bekende Palestijnse dokters uit Gaza zijn niet vrijgekomen. Dokter Hussam Abu Safiya, de directeur van het Kamal Adwan-ziekenhuis in het noorden van Gaza, zit sinds december vast. Hij stond volgens Israëlische media wel op een 'reservelijst'.

Dokter Hussam werd tijdens de oorlog een belangrijke stem uit Gaza. Hij kreeg internationale media-aandacht voor zijn werk als kinderarts. Daar ging hij tot zijn arrestatie - ondanks aanvallen op het ziekenhuis - mee door. Ook nadat zijn zoon door het Israëlische leger was gedood, werkte hij verder.

Volgens Amnesty International wordt dokter Hussam slecht behandeld in de Israëlische gevangenis. Hij zou daar worden mishandeld en te weinig te eten krijgen. De mensenrechtenorganisatie roept op de dokter onmiddellijk vrij te laten.

Een andere dokter, Marwan al-Hams, veldziekenhuizencoördinator van het Ministerie van Volksgezondheid in Gaza, werd in juli opgepakt in Rafah. Twee maanden later werd zijn dochter, de verpleegster Tasneem al-Hams, ook opgepakt. Beiden zitten nog vast.

De detentie van Palestijnen in Israël is een schending van het internationaal humanitair recht, omdat het neerkomt op een gedwongen overdracht van Palestijns naar Israëlisch gebied.

Na de overstromingen en aardverschuivingen in Mexico is het dodental opgelopen naar 64. Nog 65 mensen worden vermist. Er is nog steeds een grote reddingsoperatie aan de gang.

De afgelopen week viel een recordhoeveelheid regen in Mexico. Het noodweer, veroorzaakt door ex-orkaan Priscilla en de tropische storm Raymond, leidde tot overstromingen en aardverschuivingen. Op veel plekken werden mensen verrast door het snel stijgende water.

De deelstaten Hidalgo en Veracruz, net ten noorden van Mexico-stad, zijn het zwaarst getroffen: 50 van de 64 doden komen uit die staten. Ook in Puebla, Querétaro en San Luis Potosí is veel schade.

Dorpen onbereikbaar

Volgens president Sheinbaum zijn er duizenden hulpverleners bezig om mensen te helpen. Zij hebben zo'n 2500 mensen weten te bereiken, maar nog steeds zijn sommige dorpen afgesloten van de buitenwereld doordat wegen onbegaanbaar zijn. Er wordt geprobeerd ze per helikopter te bereiken.

Ook vandaag heeft de Mexicaanse weerdienst nog gewaarschuwd voor zware regenval, die tot nog meer aardverschuivingen kan leiden. De komende dagen lijkt het droger te worden.

Volkstelling

De elektriciteit is op de meeste plaatsen weer hersteld. Sheinbaum zegt dat er hard gewerkt wordt om alle wegen zo snel mogelijk weer begaanbaar te maken.

Vandaag begint ook een huis-aan-huis volkstelling in de vijf getroffen deelstaten. Daarbij kunnen mensen ook aangeven of ze schade hebben geleden door het noodweer.

In Rotterdam heeft een man vijf jaar cel en tbs met dwangverpleging opgelegd gekregen voor seksueel misbruik en mishandeling van zijn dochter. Ook de 24-jarige tweelingbroers van het slachtoffer zijn veroordeeld omdat ze haar seksueel hebben misbruikt. Zij kregen tot 32 maanden celstraf. Acht maanden daarvan zijn voorwaardelijk.

Bij de broers is, net als bij de vader van het gezin, een stoornis in het autistische spectrum vastgesteld. De broers kregen geen tbs, maar moeten na hun gevangenisstraf naar een kliniek voor behandeling.

Streng christelijk milieu

Het slachtoffer had verklaard dat ze tussen haar twaalfde en negentiende stelselmatig werd betast en verkracht. Ook sloeg haar vader haar tien jaar lang vaak met de hand of met een stok. Het misbruik vond plaats in een streng christelijk milieu. De vader vroeg zijn dochter na een verkrachting "op Bijbelse gronden om vergeving", schrijft Rijnmond.

Ook isoleerde de vader zijn kinderen, is te lezen in de uitspraak van de rechtbank. Het slachtoffer mocht niet met andere kinderen spelen en was volgens de directeur van haar oude school wereldvreemd, wat volgens hem te wijten was aan de invloed van thuis.

Lagere straf dan eis

De rechter vond de verklaring van het slachtoffer consistent en gedetailleerd en oordeelde dat haar 59-jarige vader en broers schuldig zijn. Ook de moeder van het slachtoffer heeft verklaard dat haar man aan haar had toegegeven dat hij hun dochter had aangeraakt en "wel eens een pak rammel heeft gegeven".

Het Openbaar Ministerie had een hogere straf geëist, namelijk acht jaar gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging voor de vader en 54 maanden cel en tbs met voorwaarden voor de twee 24-jarigen.

De rechter heeft een minder ingrijpende vorm van behandeling voor de broers gekozen omdat zij ook te maken hadden met een strenge opvoeding waarbij ze nauwelijks een eigen identiteit hebben gevormd, en ook geen normale seksuele ontwikkeling hebben doorgemaakt.

Hyperspectral cameras aren’t commonplace items; they capture spectral data for each of their pixels. While commercial hyperspectral cameras often start in the tens of thousands of dollars, [anfractuosity] decided to …read more

De Gieskes-Strijbis Podiumprijs, de grootste podiumprijs van Nederland, is dit jaar uitgereikt aan theatermaker Carolina Bianchi en harpist Remy van Kesteren. De prijs wordt jaarlijks toegekend aan makers die een bijdrage leveren aan onder meer de diversiteit van de podiumkunsten in Nederland.

De in Brazilië geboren Bianchi maakt volgens de jury "theater dat raakt, reflecteert en transformeert". In het werk van Bianchi worden thema's als (seksueel) geweld en misbruik gecombineerd met kunstgeschiedenis. "Ze behoort tot de grootste makers van deze tijd", schrijft de jury.

Gezichtsbepalend

Harpist Van Kesteren wordt internationaal gezien als een innoverend muzikant, die ook veel meewerkt aan dans- en filmproducties. Zijn eigen composities worden door miljoenen mensen beluisterd op Spotify. Volgens de jury zijn weinig musici zo gezichtsbepalend voor hun genre als hij.

"Van Kesteren verkent de grenzen van zijn instrument en verlegt die voortdurend. Hij biedt nieuwe perspectieven, daagt uit en vormt een grote inspiratiebron voor nieuwe generaties harpisten."

Geldprijs

Bianchi en Van Kesteren ontvangen vanwege de podiumprijs een geldbedrag. Beiden mogen 60.000 euro uitgeven aan hun artistieke ontwikkeling.

Actrice Kim Karssen, muzikant en theatermaker Gery Mendes en regisseur en theatermaker Indie Nile waren ook genomineerd voor de Gieskes-Strijbis Podiumprijs. Zij ontvangen ieder 10.000 euro. Dat bedrag mogen ze naar eigen inzicht besteden.

Sinds 2017 wordt de prijs jaarlijks uitgereikt aan kunstenaars uit verschillende disciplines, zoals theater, muziek en dans.

Nederland grijpt in bij chipfabrikant Nexperia met vergaande maatregelen tegen de Chinese invloed bij het bedrijf. Het risico was te groot dat cruciale technologie uit Nederland zou weglekken, zegt het ministerie van Economische Zaken. Waarom wil Nederland dit chipbedrijf plotseling beschermen? Vijf vragen over Nexperia.

Wat doet Nexperia?

Het bedrijf is een afsplitsing van het Nederlandse chipbedrijf NXP, dat is ontstaan binnen Philips. Terwijl NXP is doorgegaan met complexere computerchips, bijvoorbeeld voor contactloos betalen met je telefoon, maakt Nexperia relatief eenvoudige chips voor onder andere telefoons, auto's en zonnepanelen.

In 2019 werd Nexperia in zijn geheel overgenomen door het Chinese bedrijf Wingtech. Het bedrijf heeft zijn hoofdvestiging in Nijmegen, maar ook andere vestigingen in diverse landen.

Wat is er aan de hand?

Het ministerie van Economische Zaken heeft ingegrepen via de Wet beschikbaarheid goederen. De overheid kan nu beslissingen in het bedrijf tegenhouden of terugdraaien als deze schadelijk zouden kunnen zijn voor Nederlandse of Europese productie. De inzet van deze wet is erg uitzonderlijk. Het is zelfs voor het eerst sinds de wet in 1952 inging, dat deze wordt gebruikt.

Volgens het ministerie gaat het om "een noodsituatie." Als Nexperia steeds meer losgeweekt zou raken van Nederland en Europa zouden "cruciale technologische kennis en capaciteiten" verloren gaan.

Het ministerie noemt in het bijzonder het belang voor de Europese auto-industrie en de Europese consumentenelektronica. Van de ruim 2 miljard euro omzet van Nexperia in 2024, kwam ruim de helft uit chips voor auto's. De ingreep past dus bij de Europese ambities om de eigen maakindustrie te beschermen.

Waarom nu deze stap?

Er is meer aan de hand dan het beschermen van chips voor auto's. De topman van Wingtech, Zhang Xuezheng, was ook bestuurder bij Nexperia. Hij is wegens "ernstige bestuurlijke tekortkomingen" door de Ondernemingskamer uit zijn functie zijn gezet nadat hij eerder al was geschorst. Daarmee zet Nederland de Chinese aandeelhouder buiten de deur.

Wingtech is deels in handen van de Chinese staat. Topman Xuezheng zou binnen het bedrijf veel macht naar zich toe trekken, meldt een bron aan de NOS. Wingtech reageert niet op vragen van de NOS.

China zegt ook weinig, maar stelt wel dat bij dit soort acties de Verenigde Staten altijd een rol spelen. Volgens de Nederlandse regering is dit niet waar. Wel kwam Wingtech eind vorig jaar op een Amerikaanse 'zwarte lijst'. Er is sindsdien een speciale vergunning nodig om bepaalde Amerikaanse technologie aan bedrijven op deze lijst te mogen verkopen.

Minister: 'Cruciaal bedrijf bevel gegeven chipproductie te handhaven'

Demissionair minister Karremans van Economische Zaken zegt "niet lichtzinnig" voor het eerst in de geschiedenis de Wet beschikbaarheid goederen te hebben ingezet. Tegenover de NOS noemt hij chipmaker Nexperia een "heel belangrijk bedrijf dat een belangrijke toeleverancier is voor de Europe auto-industrie, consumentenelektronica en defensie".

"Recent heb ik ernstige en acute signalen gekregen dat er bij het bedrijf ernstige tekortkomingen zijn die de leveringszekerheid in gevaar kunnen brengen. Dat zou grote gevolgen hebben voor de Europese en Nederlandse economie. Op basis van de signalen die ik heb gekregen had ik in mijn ogen geen andere keuze dan in te grijpen via deze wet."

Karremans stelt dat hij met de wet uit 1952 in zijn hand Nexperia "het bevel heeft gegeven" om de productie van chips te handhaven. "Zij maken chips in Nijmegen. We hebben gezegd: dit moeten jullie blijven doen. Er staat een straf op als zij iets doen dat de productie zou kunnen schaden." Karremans ontkent dat de stap is gericht tegen China: "Dit is gericht tegen het bedrijf."

Morgen informeert Karremans de Tweede Kamer over de situatie.

Wat heeft Nexperia nou te bieden aan China?

Het gaat om simpele chips die China ook zelf maakt. Toch kunnen die eenvoudige chips interessant zijn voor China, zegt Maaike Okano-Heijmans van Clingendael, gespecialiseerd in de technologische kant van geopolitiek. "Het is vooral vanwege de ruime toepassing van die chips. Het gaat echt niet alleen maar om zonnepanelen, maar ook om auto's en robots waarin AI wordt verwerkt."

Sinds 2022 valt ook de Delftse startup NOWI onder Nexperia. Dat bedrijf kan draadloos energie overdragen waardoor chips zichzelf kunnen opladen. In 2023 werden Kamervragen gesteld over de overname. De zorgen gingen met name over risico's op sabotage en toepassingen voor Defensie.

Europarlementariër Bart Groothuis (VVD) maakt zich al jaren zorgen om de Chinese invloed op Europese bedrijven. Hij noemt deze overname "een grote blunder die nooit had mogen gebeuren". Hij waarschuwt voor de mogelijkheid om deze kennis militair in te zetten, bijvoorbeeld voor drones.

Maaike Okano-Heijmans van Clingendael zegt dat de goedkeuring voor overname van NOWI "toen al niet logisch was. Idealiter was dit eerder gebeurd omdat het deze toepassing kan gebruiken voor robots waar AI in verwerkt zit."

Wat gaat er nu gebeuren?

Nu de Chinese topman weg is, stelt de rechtbank een onafhankelijke bestuurder aan die beslissingen mag nemen. Ook zijn alle aandelen, op één na, naar een beheerder gegaan die door de rechter is aangewezen. Het is nog niet duidelijk wie dat ene aandeel in handen heeft.

Partijen kunnen tegen de inzet van deze wet bij de rechter in bezwaar gaan. Het reguliere productieproces van het bedrijf kan wel doorgaan. Europarlementariër Groothuis hoopt dat het bedrijf nu volledig in Europese handen komt.

Deze vragen heeft de NOS ook voorgelegd aan Nexperia, maar dat was vandaag niet bereikbaar voor commentaar.