Aggregator

Het Europees Parlement wil nieuwe duurzaamheidsregels stevig afzwakken. Het gaat om regels onder wat vaak de 'antiwegkijkwet' wordt genoemd. Die wet gaat in 2027 in, maar na een stemming vandaag is duidelijk dat de wet veel minder streng zal worden. De wet is bedoeld om misstanden als kinderarbeid en milieuvervuiling in de toeleveringsketen van bedrijven aan te pakken.

Een van de afzwakkingen is dat de regels voor veel minder bedrijven gaan gelden dan eerder is afgesproken, namelijk alleen nog voor grote bedrijven met meer dan 5000 werknemers. Aanvankelijk was het de bedoeling dat alle bedrijven met meer dan 1000 mensen in dienst aan de regels zouden moeten voldoen.

Bedrijven moeten volgens de regels zelf gaan onderzoeken of ergens in hun toeleveringsketen iets misgaat. De roep om dit soort regels was een paar jaar geleden groot. Zeker na het instorten van een kledingfabriek in Bangladesh waarbij meer dan 1100 fabrieksarbeiders om het leven kwamen.

De Europese Unie sloot na jaren onderhandelen in 2023 een akkoord over de regels, mede om onveilige werkomstandigheden aan te pakken. Toch worden die regels nu alweer afgezwakt voordat ze ingaan.

De initiatiefnemer van de wet, GroenLinks-PvdA-Europarlementariër Lara Wolters, is woedend over het afzwakken van de wet. "Weg is de aansprakelijkheid van oliebedrijven, weg de gerechtigheid voor slachtoffers van moderne slavernij, weg het nemen van verantwoordelijkheid voor milieu- en klimaatschade. Bedrijven die het goede willen doen blijven in de kou staan; cowboybedrijven krijgen ruim baan en mogen een spoor van vernieling achter zich laten, zodat wij in Europa aan onze trekken kunnen komen wat betreft fast-fashion, nieuwe gadgets en goedkope meuk."

De druk om de regels aan te passen was enorm. Grote EU-landen, Duitsland voorop, pleiten op allerlei terreinen voor deregulering. Ze vrezen dat Europese bedrijven de concurrentiestrijd verliezen met bedrijven uit VS of China, waar minder strenge regels gelden. Ook landen van buiten de EU voerden de druk op. Zo dreigde Qatar minder zaken te willen doen met de EU mochten de strengere regels blijven.

In het Europees parlement is een meerderheid gevoelig gebleken voor de druk. Ook de verplichting voor bedrijven om met een duurzaamheidsverslag te komen wordt uitgekleed. Die verplichting wordt geschrapt. Ze hoeven niet meer vast te leggen wat ze bijvoorbeeld doen om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.

CDA-Europarlementariër Tom Berendsen reageert tevreden: "Met deze stap bouwen we verder aan een duurzame economie, verlichten we de regeldruk en krijgt met name het midden- en kleinbedrijf meer zuurstof om te ondernemen."

Nieuwe politieke wind in Europa

GroenLinks-PvdA zit het extra dwars dat de Europese christendemocraten met radicaal-rechts samenwerkten om de wet af te zwakken. "Met de openlijke samenwerking met extreemrechts hebben de Europese christendemocraten vandaag laten zien waar ze echt voor staan. Niet voor zorg voor elkaar, maar voor een economie van uitholling en uitbuiting."

BBB-Europarlementariër Sander Smit is juist blij met de samenwerking met radicaal-rechtse partijen in het parlement. "Deze nieuwe centrumrechtse samenwerking van EVP, ECR en Patriotten is een historisch politiek feit en bewijst dat verandering in Brussel wél kan. BBB is er trots op als bindmiddel de brug te slaan tussen partijen en fracties die Europa samen weer uit het bureaucratische moeras van groene regeldruk en mislukt migratiebeleid willen trekken, zoals beloofd tijdens de Europese verkiezingscampagne."

Het Europees Parlement moet ook nog onderhandelen met de EU-landen over de afzwakkingen. Maar ook daar wil een meerderheid van de landen dat de regels veel minder streng worden, dus dat de antiwegkijkwet wordt afgezwakt staat vast. Het is daarmee het zoveelste voorbeeld van Europese duurzaamheidsdoelen die het onderspit delven, in een poging de Europese concurrentiekracht te verbeteren.

De Europese Commissie is een onderzoek gestart om te kijken of Red Bull de concurrentie op de energiedrankjesmarkt onterecht heeft beperkt.

De Commissie zegt aanwijzingen te hebben dat Red Bull een strategie heeft ontwikkeld om de verkoop van blikjes van groter dan 250 ml van concurrenten te beperken in onder meer supermarkten en tankstations. In het persbericht dat de EC vandaag naar buiten bracht, wordt Nederland expliciet genoemd als land waar de energiedrankjesfabrikant mogelijk "concurrentieverstorend gedrag" vertoonde.

Dominante positie

"Red Bull lijkt hier een dominante positie te hebben op de groothandelsmarkt voor merkenergiedrankjes", stelt de Commissie. De fabrikant zou voordelen geven aan winkeliers om concurrerende drankjes van groter dan 250 ml niet te verkopen of minder zichtbaar te maken.

Volgens de Commissie richt Red Bull zich vooral op energiedrankjes "die door een naaste concurrent" worden verkocht. Om welke energiedrankjesmerk dat gaat, wordt niet genoemd.

Invallen

De aankondiging volgt op onaangekondigde invallen die de commissie in 2023 deed op het hoofdkantoor van Red Bull in Oostenrijk. Een woordvoerder van Red Bull laat aan de NOS weten geen commentaar te willen geven op lopende procedures.

Red Bull is wereldwijd marktleider op het gebied van energiedrankjes. Het bedrijf verkocht in 2024 wereldwijd 12,67 miljard blikjes en heeft 19.973 mensen in dienst.

WiFi-enabled ‘smart’ light bulbs are everywhere these days, and each one of them has a microcontroller inside that’s capable enough to run all sorts of interesting software. For example, [vimpo] …read more

Thailand heeft een beruchte Chinese gokmagnaat uitgeleverd aan China. De man, She Zhijiang, wordt onder meer verdacht van het runnen van illegale online gok- en oplichtingspraktijken vanuit Myanmar. Het Chinese staatspersbureau Xinhua meldt dat She inmiddels is geland in de Chinese stad Nanjing.

China probeert de 43-jarige She al jaren in handen te krijgen. In 2014 vaardigden de Chinese autoriteiten een internationaal arrestatiebevel uit voor hem. Drie jaar geleden werd hij vanwege dat bevel opgepakt in de Thaise hoofdstad Bangkok. Daarna begon er een uitleveringsprocedure. Daar kwam begin deze week een einde aan, toen een Thaise rechter ook in hoger beroep groen licht gaf voor de uitlevering.

Tegenover persbureau Reuters noemt de advocaat van She het uitleveringsproces "ongebruikelijk", zonder daar verder op in te gaan. Verder zegt zijn cliënt niets fout te hebben gedaan. De uitlevering van She komt in de week waarin de Thaise koning afreist naar China. Hij kwam vandaag aan in het land voor het eerste staatsbezoek ooit van een zittende Thaise monarch aan China.

Scam farms

De BBC schrijft dat She begin jaren tachtig werd geboren in een arm dorp in de Chinese provincie Hunan. Hij ging als 14-jarige van school en leerde vervolgens programmeren. Als jonge twintiger trok hij naar de Filipijnen, waar hij kennismaakte met de online gokindustrie, die illegaal is in China.

Hij runde zijn imperium vanuit Shwe Kokko, een stad in Myanmar gebouwd tegen de Thaise grens. De stad is berucht om zijn link met illegale gokpraktijken, mensenhandel en cybercrime. Criminelen hebben er vrij spel, omdat de junta in het afgelegen en door de burgeroorlog verscheurd gebied nauwelijks tot geen zeggenschap heeft.

Eerder dit jaar werden er nog honderden buitenlanders bevrijd uit zogenoemde scam farms in Myanmar, die onder dwang van bendes internetgebruikers moesten oplichten. En in september werden elf mensen van een oplichtersfamilie ter dood veroordeeld in China om soortgelijke praktijken, die ze runden vanuit een andere Myanmarese grensstad.

She wordt door de Chinese autoriteiten onder meer verdacht van het runnen van illegale casino's en goksites, waar in totaal bijna 400 miljoen dollar op rondging. Ook zou hij 248 oplichtersbendes hebben gefaciliteerd, die het via online fraude hadden gemunt op Chinese burgers.

Het VN-bureau dat zich bezighoudt met de strijd tegen drugs en criminaliteit noemde She in 2014 ook al eens in een rapport. Hij werd daarin omschreven als iemand met een flinke invloed in tal van sectoren in Zuidoost-Azië - uiteenlopend van vastgoed en bouw tot entertainment - en dan in het bijzonder in Cambodja, Myanmar, Thailand en de Filipijnen. De geboren Chinees heeft ook een Myanmarees en Cambodjaans paspoort.

In september legde de VS nog sancties op aan She vanwege zijn rol in de illegale gokindustrie en oplichterscentra. Zo zoomt het Amerikaanse ministerie van Financiën in een persbericht in op een project van She in Shwe Kokko, waar in acht jaar tijd voor miljarden in is geïnvesteerd en het ene na het andere gebouw uit de grond is gestampt. Daarmee moeten onder meer toeristen worden getrokken, maar in werkelijkheid zou het vooral een dekmantel zijn om criminele activiteiten te verhullen.

"Oplichtersbendes hebben mensen onder valse voorwendselen gelokt, om ze vervolgens vast te zetten, ze fysiek te mishandelen en ze te dwingen voor criminelen te werken als online scammers", zo staat in het persbericht. "Ontsnapte slachtoffers zeggen dat ze zijn vastgehouden, tot er losgeld is betaald door hun families. Ook werden ze geslagen als ze doelen niet haalden en gedwongen om sekswerk te verrichten."

Zuidoost-Azië-correspondent Mustafa Marghadi sprak eerder dit jaar met slachtoffers van oplichtersbendes, die werden gedwongen te werken in scamcentra:

Bij een fabriek in Nijverdal is vanmorgen zwaveldioxide vrijgekomen. Het pand waar ruim zestig medewerkers aanwezig waren, werd ontruimd. Mensen in de omgeving kregen een NL-Alert met de oproep binnen te blijven en ramen en deuren te sluiten en ventilatiesystemen uit te zetten.

Het lek ontstond rond 09.00 uur in de fabriek van TenCate, waar beschermende textielmaterialen worden gemaakt. Door het lekken van de stof ontstond ook een kleine brand - die werd snel geblust.

Drie medewerkers waren erbij, zij zijn nagekeken door het ambulancepersoneel. Volgens een woordvoerder van de brandweer bleek bij hen alles in orde.

Rotte eieren

Zwaveldioxide is een prikkelende stof die irritatie kan veroorzaken aan de ogen en luchtwegen. Rond 12.00 uur meldde de brandweer dat omwonenden weer veilig naar buiten konden, schrijft RTV Oost.

De stof komt nog steeds vrij, maar wordt verdund met water om schadelijke gevolgen te beperken. De zwavelachtige geur, die ook wel wordt omschreven als de geur van rotte eieren, kan nog wel te ruiken zijn in de buurt van de fabriek.

In Duitsland is een man opgepakt die verdacht wordt van betrokkenheid bij de liquidatie van Cemil Önal in Rijswijk. De 41-jarige Önal werd in mei op een vol terras van een hotel doodgeschoten. De schutter is nog voortvluchtig.

Het is de eerste arrestatie in de zaak. De opgepakte man is een 47-jarige man uit het Duitse Bergheim, een stad op ongeveer 20 kilometer ten westen van Keulen. Hij werd op verzoek van de Nederlandse autoriteiten opgepakt en er is een verzoek gedaan om hem aan Nederland over te leveren.

Wat zijn rol precies is, onderzoekt de politie nog. De schutter en een andere verdachte zijn nog niet gevonden. De politie heeft camerabeelden van hen gedeeld waarop te zien is hoe zij elkaar ontmoeten en na de moord vluchten.

Cyprus

De Turk Önal werd zelf verdacht van een dubbele liquidatie. Hij werd door het Turkse OM verdacht van het doodschieten van twee mensen in het Turkse deel van Cyprus in 2022.

Önal had voor zijn liquidatie aangifte gedaan wegens mogelijke dreiging. Volgens zijn advocaat liep hij gevaar omdat hij banden zou hebben met de Gülenbeweging. Die beweging wordt door de Turkse regering beschouwd als een terroristische organisatie.

Vrouwen met zeer dicht borstweefsel kunnen naar verwachting vanaf 2030 terecht voor een extra MRI-scan. Met deze maatregel kunnen jaarlijks rond de honderd sterfgevallen door borstkanker worden voorkomen. Demissionair staatssecretaris Tielen (VVD) schrijft dat in een Kamerbrief.

"Ik vind het pijnlijk dat vrouwen na jarenlange discussie nog zo lang op MRI-aanbod moeten wachten", zegt de minister. Het is volgens haar echter niet mogelijk het plan sneller uit te voeren.

Het RIVM dringt aan op een gefaseerde invoering om onder meer de druk op de zorg beheersbaar te houden. Als er extra MRI-scans worden gemaakt, is er ook personeel nodig voor de vervolgstappen en behandeling.

Tienduizenden extra scans per jaar

Niet alle vrouwen met dik borstweefsel zullen gelijk aan de beurt komen. De verwachting is het programma uiteindelijk zo'n 35.000 extra scans per jaar oplevert. Daarvoor wordt vanaf 2030 jaarlijks 17 miljoen euro beschikbaar gesteld. Op termijn kan dat rond de duizend levens per jaar redden.

Vorige maand kwam het RIVM tot de conclusie dat de invoer van het plan haalbaar is. Tielen sprak toen de wens uit om de extra medische controles zo snel mogelijk in te voeren. "Ik zou het liefst de gekozen strategie meteen volledig aanbieden, maar ik moet realistisch zijn", zegt de staatssecretaris nu in de brief aan de Tweede Kamer. "We gaan doen wat we kunnen."

'Zeer teleurgesteld'

Borstkankervereniging Nederland is zeer teleurgesteld over de bekendmaking. De belangenvereniging zegt dat er wel voldoende capaciteit is om sneller te beginnen met MRI-scans. "Sterker nog: als onnodige MRI's (zoals veel lage-rugonderzoeken) worden afgebouwd, kan er direct ruimte vrijkomen voor vrouwen bij wie de nood echt hoog is."

Het plan zorgvuldig uitrollen is belangrijk, benadrukt de Borstkankervereniging. Toch heeft de overheid volgens de vereniging de taak om gelijk te beginnen met het informeren van vrouwen over hun borstdichtheid. "Alle apparaten binnen het bevolkingsonderzoek kunnen dit meten." De belangenorganisatie vindt dat vrouwen onterecht in het ongewisse worden gehouden, "wetende dat deze groep een verhoogd risico heeft".

Zes jaar geleden concludeerden onderzoekers van het UMC Utrecht al dat er met zo'n maatregel honderden gevallen van borstkanker eerder kunnen worden opgespoord. Radiologen en de Borstkankervereniging Nederland hebben de afgelopen jaren opgeroepen tot extra MRI-scans voor vrouwen met dik borstweefsel.

Grotere kans op borstkanker

Vrouwen tussen de 50 en 75 jaar worden uitgenodigd voor het bevolkingsonderzoek borstkanker. Normaliter is dat om de twee jaar, maar vanwege personeelstekort is dat niet haalbaar. Van deze groep vrouwen heeft ongeveer een op de twaalf zeer dicht klierweefsel. Zij hebben anderhalf tot twee keer zoveel kans op borstkanker.

Juist bij deze groep is het veel lastiger om tumoren te ontdekken bij de normale mammografie (röntgenfoto) tijdens het bevolkingsonderzoek. Dat komt doordat zowel tumoren als borstweefsel wit oplichten op de mammografie. Als er dus veel borstweefsel is, vallen tumoren veel minder goed op. Met een aanvullende MRI-scan worden bijna alle tumoren alsnog gevonden.

Belangrijk is dat ook vrouwen met dicht borstweefsel deelnemen aan het bevolkingsonderzoek, ook nu er nog geen aanvullende MRI wordt aangeboden. Bij deze groep wordt 60 procent van de tumoren wel opgespoord via de mammografie. Een op de zeven vrouwen krijgt borstkanker, oftewel zo'n 18.000 per jaar. Jaarlijks overlijden ruim 3000 vrouwen aan de ziekte.

De Braziliaanse president Lula da Silva beloofde vooraf aan de grote VN klimaattop (COP30) dat het ook vooral de top van de inheemse bevolking moet worden. Is dat gelukt en in hoeverre voelen de inheemsen zich vertegenwoordigd?

Dinsdag bestormde een aantal inheemse demonstranten het exclusieve vergadercentrum waar de internationale delegaties van de verschillende deelnemende landen besprekingen voeren over het klimaat. De demonstranten eisten mee te kunnen praten.

De inheemsen zijn met velen bij deze klimaattop. Naar schatting 3000 inheemsen uit verschillende Amazonelanden zijn aanwezig. Een aantal van hen is gekomen met de zogeheten inheemse flotilla, een karavaan van boten, vertrokken vanuit verschillende Zuid-Amerikaanse landen die elkaar ontmoetten in Belém, de Amazonestad waar de top sinds maandag plaatsvindt.

'Conferentie van het volk'

Sommigen hebben een reis van weken achter de rug; anderen, zoals Jalisa Pereira Silva uit Santarem, stapte vier dagen geleden aan boord van een van de schepen. "Ik denk dat het goed is dat we hier zijn, om onze stem te laten horen. Hopelijk nemen de wereldleiders dingen die ze hier te horen krijgen van ons mee in hun besluitvorming", zegt ze.

Pereira Silva behoort tot een kleine vissersgemeenschap maar de problemen in haar gebied zijn groot. "Er komen steeds meer indringers in ons gebied. Om aan goudwinning te doen, ontbossing of andere vernietigende activiteiten. We zijn hier om onze rivier te redden, we leven van de rivier maar vissen gaan dood."

Vandaag gaan de verschillende boten gezamenlijk een stuk varen in een botenparade waarbij ook de pers is uitgenodigd. Het is als aftrap bedoeld voor de "Conferentie van het volk", een parallel evenement aan de VN-klimaattop, speciaal georganiseerd door inheemse organisaties en sociale bewegingen.

Longen van de aarde

Grote banners met daarop teksten als "weg met soja" en "stop oliewinning in de Amazone" wapperen achterop het dek van een van de schepen waar een groot evenement plaatsvindt rondom de invloedrijke inheemse leider Raoni Metuktire (95) van de Kayapo-bevolking.

Wereldleiders als Lula, de Franse president Macron en koning Charles gingen bij hem op visite, maar Raoni - eregast op deze inheemse flotilla - heeft maar één scherpe boodschap voor de machtigen op deze aarde.

"Ik herhaal wat ik al vaker tegen jullie heb gezegd. Het is veel te warm in het gebied, veel te droog. Stop met het vernietigen van de longen van onze aarde. De Amazone is voor iedereen op de wereld belangrijk, maar als het zo doorgaat is het te laat", aldus Chief Raoni die ondanks zijn hoge leeftijd de boodschap nog steeds met grote urgentie verkondigt. Naast hem zit zijn zoon die zijn woorden vanuit Mebêngôkre, de taal van de Kayapo, vertaalt naar Portugees.

Vorige maand uitte de inheemse leider al kritiek op de toestemming die olieconcern Petrobras kreeg om in de monding van de Amazonerivier, 175 kilometer uit de kust, naar olie te boren. "Ik heb dat ook aan president Lula gezegd. Dit moet stoppen", zei Raoni op de boot omringd door ongeveer vijftig journalisten.

De sfeer op de boot met daarachter nog een stuk of tien andere schepen in de karavaan, is er een van strijd maar ook van trots. De verschillende inheemsen zien er schitterend uit, beschilderd en met hoofdtooien in verschillende kleuren. Er klinken strijdliederen en er zijn optredens van carimbó-groepen, de typische muzieksoort met percussie en gitaar uit de regio rondom Belém.

Een van de leiders van de Munduruku gemeenschap die rondom de Tapajos-rivier leven, houdt een bord voor zich met "red de Tapajos", waarmee hij aandacht vraagt voor de problemen van de rivier. "Het wordt steeds erger. We hebben te maken met droogte en vervuiling", zegt hij.

De Amazone ervaren

Hij snapt de frustratie van de groep demonstranten die eerder deze week het vergadercentrum in de exclusieve 'blauwe zone' bestormden. "Uiteindelijk worden daar de besluiten genomen en dat heeft ook impact op ons", zeg hij.

Jalisa Pereira Silva denkt dat de problemen van de inheemsen en andere groepen in de Amazone, doordat ze met zo veel zijn gekomen, aandacht zal krijgen.

De kritiek die er vooraf was om de VN-klimaattop juist in Belém te organiseren, wat enorm veel geld kostte omdat de stad nauwelijks een goede infrastructuur en niet genoeg hotels had voor zo'n groot evenement, wuift ze weg. "Ik ben nu toch heel blij dat het hier wordt georganiseerd en dat de wereld naar ons toe komt. De Amazone speelt zo'n belangrijke rol voor de hele wereld, laat de wereld de Amazone dan ook echt ervaren."

Het vervangen van verouderde drinkwaterleidingen in Apeldoorn duurt drie jaar langer dan verwacht. Waterbedrijf Vitens kan niet voldoende technisch personeel vinden om de klus te klaren.

De afgelopen jaren kreeg de stad herhaaldelijk te maken met gesprongen leidingen, schrijft Omroep Gelderland. In 2019 begon Vitens met een groot vernieuwingsproject: voor het einde van 2025 zou 60 kilometer zijn vervangen. Inmiddels is zo'n 40 kilometer vernieuwd, maar is de einddatum van het project bijgesteld naar 2028.

"Dat lijkt ons nu haalbaar, maar helemaal zeker weten doe je het niet", zegt een woordvoerder van Vitens. Het is volgens hem niet gek dat de planning veranderd is. "Zeker met de ontwikkelingen die spelen."

Hij doelt dan op het personeelstekort, maar ook op stijgende kosten en praktische hobbels zoals vergunningen. "De gemeente heeft als regel dat er maar een bepaald aantal ploegen aan het werk is onder de straten", aldus de woordvoerder. "Om te voorkomen dat op te veel plekken de weg open ligt."

Lekkages en zinkgaten

Ondertussen blijven in Apeldoorn meldingen binnenkomen van lekkages en zinkgaten, schrijft de regionale omroep. Raadslid Stefani Hilferink (VVD) stelde daarover onlangs vragen aan het college. "Het leidt tot hinder en lichamelijk letsel en roept vragen op over de infrastructuurveiligheid en gemeentelijke betrokkenheid."

Volgens Vitens hebben oudere leidingen inderdaad meer kans op lekkages, maar kan ook bij nieuwe leidingen gebeuren. "Soms ligt een leiding tachtig jaar probleemloos in de grond, en geeft een nieuwe leiding juist een lekkage. Als er bijvoorbeeld veel vrachtverkeer overheen rijdt is die kans groter." Wat betreft de zinkgaten die vaker zouden ontstaan: "Dat komt echt heel weinig voor".

Prijsstijgingen

Vitens heeft al langer problemen met het vinden van technisch personeel, vertelt de woordvoerder. "Maar dat speelt in verschillende sectoren, niet alleen bij ons."

De werkzaamheden hebben ook de komende jaren geen invloed op het drinkwater, benadrukt hij. Maar de vertraging zorgt wel voor financiële gevolgen. "Producten en diensten worden in de loop der tijd duurder. We merken dat de investeringen toenemen door inflatie en prijsstijgingen."

Nederlandse ambtenaren reizen begin volgende week naar Peking om de crisis rondom het Nijmeegse chipbedrijf Nexperia te bespreken. Dat maakt demissionair minister Vincent Karremans (Economische Zaken) vandaag bekend. China heeft de afgelopen week meerdere malen gezegd dat Nederland welkom is.

China blokkeerde de export van Nexperia-chips ruim een maand geleden. Het land deed dat nadat Karremans op 30 september ingreep bij het Nijmeegse chipbedrijf. Hij deed dat omdat de Chinese directeur van het bedrijf de chipproductie in Nederland en Europa in gevaar zou brengen. Een dag later zette een rechter voor het bedrijfsleven de directeur aan de kant.

Vooral de auto-industrie heeft veel last van het exportverbod. Nexperia maakt relatief eenvoudige chips voor allerlei auto-onderdelen. Autofabrikanten en hun leveranciers hebben de chips nodig: zonder deze chips kan een auto niet de fabriek uit.

Inmiddels is de situatie iets minder kritiek: op 1 november kondigde China aan dat uitzonderingen op het exportverbod mogelijk zijn. Inmiddels heeft China toestemming gegeven om Nexperia-chips naar fabrikanten te sturen. Het is onduidelijk hoeveel chips op dit moment naar Europa komen. Nederlandse en Europese autobrancheverenigingen die de NOS sprak, zeggen daar geen goed beeld van te hebben.

Ministerie wil geen details kwijt

China wil dat Nederland de beslissing van eind september terugdraait. Waarschijnlijk is dat de voorwaarde om het exportverbod op Nexperia-chips op te heffen. Het is onduidelijk of Nederland dat wil doen: een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken wil niet zeggen of dat wordt besproken. Karremans schrijft in zijn verklaring alleen dat Nederland wil werken aan een oplossing.

In een interview met The Guardian zegt de minister dat hij eerst de daadwerkelijke levering van Nexperia-chips wil afwachten voordat hij actie onderneemt. "We hebben contact met de Duitse auto-industrie en andere autofabrikanten en klanten van Nexperia", zegt hij. "Zij laten ons weten wanneer ze de chips ontvangen. Zodra de levering op gang komt en we erop vertrouwen dat dit zo blijft, zetten we de stappen die de Nederlandse overheid moet zetten om dit probleem op te lossen."

De ambtenaren reizen maandag of dinsdag naar China, zegt de woordvoerder. Hij zegt dat de vlucht is geboekt, maar wil niet zeggen op welke dag de ambtenaren vertrekken of wanneer het gesprek met de Chinese ambtenaren plaatsvindt. Daarover zegt hij alleen dat de afspraak voor "begin volgende week" is gemaakt.

Er komen nog te veel jon­geren in de jeugdzorg terecht met lichte problemen, bijvoorbeeld stress of een teneergeslagen gevoel. Dat concludeert de Jeugdautoriteit in een rapport waar Trouw en de Volkskrant over schrijven. De situatie is volgens de jeugdautoriteit onhoudbaar.

Volgens de Jeugdautoriteit is een principiële discussie nodig over welke problemen nog onder de jeugdzorg vallen en welke elders in de samenleving opgelost kunnen worden. "Het lijkt een beetje alsof de jeugdzorg soms de weg van de minste weerstand is geworden", zegt Annemiek Van der Laan, directeur van de Jeugdautoriteit tegen de NOS. "15 jaar geleden maakte een op de twintig jongeren gebruik van jeugdzorg, vandaag is dat een op de zeven."

Uit de Stand van de Jeugdzorg 2025 blijkt dat het aantal jongeren dat gebruikmaakt van jeugdzorg sinds 2015 sterk is gestegen, vooral bij lichte vormen van zorg zoals hulp bij opvoeding, stress of dagbesteding. Het gebruik van zware, complexe zorg is daarbij nauwelijks afgenomen. Sinds de decentralisatie zijn de kosten van jeugdzorg meer dan verdubbeld, en de groei van lichte zorg wordt mede toegeschreven aan de exponentiële toename van aanbieders door marktwerking.

'Er zijn grenzen nodig'

Tegelijkertijd wachten veel jongeren met complexe problemen lang op behandeling. Grote instellingen kampen met personeelstekorten, en een op de vijf draait verlies.

De Jeugdautoriteit benoemt drie patronen die vooruitgang belemmeren: er worden onvoldoende keuzes gemaakt over wat onder jeugdzorg valt, er wordt te veel gewacht op afspraken van anderen, en het ongemakkelijke gesprek over verwachtingen en grenzen van de zorg wordt te weinig gevoerd. Volgens de toezichthouder moeten gemeenten zelf keuzes maken en kunnen veel verbeteringen al zonder grote hervormingen of stelselwijzigingen worden doorgevoerd.

"Gemeenten gaan erover wat ze wel en niet aan jeugdhulp aanbieden", zegt Van der Laan. "Het vergt lef om als gemeente te zeggen: 'Wij vergoeden dit en dit niet meer', want de kans is groot dat de buurgemeente het wel doet. Dan helpt het ook heel erg als landelijke partijen zoals de Jeugdautoriteit dat ook ondersteunen en zeggen: 'er zijn grenzen nodig'."

Laatste editie

Er zijn ook positieve ontwikkelingen: sommige gemeenten proberen problemen integraal aan te pakken en oplossingen buiten de jeugdzorg te vinden. In Veendam wordt bij aanmeldingen gekeken welke ondersteuning in het netwerk van ouders, school of buurt mogelijk is. In Woudenberg werken gemeente, onderwijs en kerk samen om problemen op te lossen buiten de jeugdzorg.

De Stand van de Jeugdzorg 2025 is de laatste editie van de Jeugdautoriteit. Vanaf 2026 neemt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de taken over en gebruikt de inzichten uit dit rapport als vertrekpunt.

Wat is de Jeugdautoriteit?

De Jeugdautoriteit (JA) is een Nederlandse overheidsinstantie die tot taak heeft problemen met de jeugdhulp te signaleren en te helpen oplossen. De instantie richt zich op continuïteitsproblemen en op het signaleren en voorkomen van (financiële) problemen.

De Jeugdautoriteit verving op 1 januari 2019 de Transitie Autoriteit Jeugd en is onderdeel van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

The human body and sharp objects don’t get along very well, especially when they are being wielded with ill-intent. Since antiquity there have been various forms of armor designed to …read more

(Telecompaper) Telenor has announced that it will bring its Nordic Internet of Things (IoT) operations under Telenor Connexion with the aim of creating a strong platform for customers in the region and globally...

Na jaren van stijging blijven de zorgpremies volgend jaar nagenoeg gelijk. Dat blijkt uit de basispremies die de zorgverzekeraars bekend hebben gemaakt.

Bij twee van de vier grote zorgverzekeraars (CZ en Menzis) blijven de basispremies gelijk, terwijl die bij Zilveren Kruis met 3 euro toenemen en bij VGZ met 3 euro dalen.

De prijzen komen niet als een verrassing. Traditiegetrouw kwam de kleinere zorgverzekeraar DSW ruim voor de andere verzekeraars in september al met de nieuwe tarieven. Bij DSW bleven de tarieven gelijk en meestal zitten andere zorgverzekeraars in de buurt van deze nieuwe prijs.

Dat de premies niet zo hard stijgen komt omdat er meer geld zit in het zorgverzekeringsfonds. Naast geld van klanten krijgen de verzekeraars geld uit dat overheidsfonds. Dat wordt gevuld met inkomensafhankelijke premies die via werkgevers worden afgedragen. De lonen zijn gestegen en de afdrachten stegen mee.

DSW-directeur Aad de Groot liet in september al weten dat het om een eenmalige meevaller gaat en dat DSW de premie met 6 euro zou hebben verhoogd als die er niet zou zijn geweest.

"De zorgkosten blijven stijgen als we niets doen," zei hij, "Als de kosten stijgen, zal de premie ook alleen maar hoger worden. Het is dus niet uitgesloten dat de premie de jaren daarna weer gaat stijgen."

Duurdere verzekeringen

Alle zorgverzekeraars hadden tot woensdag tot middernacht om die premies bekend te maken. Over een week moeten ook de maandelijkse kosten voor de duurdere, aanvullende verzekeringen bekend zijn.

De inhoud van het basispakket blijft komend jaar vrijwel onveranderd. Wel mogen rokers vaker meedoen aan stoppen-met-rokenprogramma's. Nu vergoeden de verzekeraars dat nog één keer per jaar, in 2026 wordt dat drie keer.

Mensen die ernstig worden beperkt door een bepaalde vorm van hardnekkige rugpijn mogen onbeperkt gebruikmaken van oefentherapie onder begeleiding van een fysio- of oefentherapeut. Hier was al een tijdelijke regeling voor, die wordt nu verlengd.

Eigen risico

Het verplichte eigen risico blijft 385 euro. Voor bepaalde behandelingen moet je, tot dat bedrag, eerst zelf betalen voordat de zorgverzekering de kosten overneemt. Zorg voor kinderen en huisartszorg is hiervan uitgezonderd.

Het eigen risico is bedoeld om de drempel om naar een zorgverlener te stappen iets te verhogen. Het is een terugkerend punt van politieke discussie. Het demissionaire kabinet-Schoof wil een flinke verlaging, van 385 euro nu naar 165 euro in 2027. Meerdere partijen gaven in de verkiezingscampagne aan juist het eigen risico te willen verhogen.

Voor huishoudens met een laag inkomen bestaat een maandelijkse zorgtoeslag. Net als in 2025 gaat dat om maximaal 131 euro. Wie met meerdere mensen een huishouden vormt kan maximaal 250 euro krijgen.

De hoeveelheid bestrijdingsmiddelen die boeren gebruiken voor hun gewassen is in vier jaar tijd met ongeveer een vijfde afgenomen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van een enquête onder landbouwbedrijven. In 2020 gebruikten boeren nog zo'n 7,1 kilo aan bestrijdingsmiddelen per hectare landbouwgrond. In 2024 was dat 5,6 kilo.

In de lelieteelt, die al een tijdje onder een vergrootglas ligt om mogelijke gezondheidsschade voor omwonenden door het gebruik van pesticiden, is het gebruik van bestrijdingsmiddelengebruik ruim gehalveerd.

Boeren zetten bestrijdingsmiddelen in tegen bijvoorbeeld schimmels, insecten en onkruid op hun gewassen. Van de 3,9 miljoen kilo aan bestrijdingsmiddelen die telers in 2024 gebruikten, was het grootste gedeelte (1,7 miljoen kilo) bedoeld om schimmels en bacteriën te bestrijden. De meeste bestrijdingsmiddelen per hectare werden ingezet bij de teelt van rozen onder glas.

Rol van weer

Het CBS vraagt boerenbedrijven eens in de vier jaar naar hoeveel bestrijdingsmiddelen ze hebben gebruikt per gewas. De afname past in een trend: de vorige keer dat het CBS dergelijke cijfers meldde, in 2022, was er ook al een duidelijke daling te zien.

Kanttekening bij de enquête is volgens het statistiekbureau wel de rol die het weer speelt bij het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Zo spoelt een middel bij nat weer sneller af van het gewas en moeten telers in sommige gevallen dan meer middelen gebruiken. 2024 was bijvoorbeeld een zeer nat jaar, aldus het CBS.

Daardoor was er meer kans op aardappelziekte en gebruikten aardappeltelers om die reden meer bestrijdingsmiddelen dan vier jaar eerder (445.000 kilo in 2024, tegenover 320.000 kilo in 2020). 2020 was juist aan de droge kant. Verder waren beide jaren bovengemiddeld warm.

Lelieteelt

Uit de CBS-enquête blijkt verder dat het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de lelieteelt flink is afgenomen, van 601.000 kilo in 2020 naar 273.000 kilo in 2024. In de afgelopen jaren haalde de lelieteelt geregeld het nieuws, met name vanwege groeiende zorgen om gezondheidsrisico's voor de directe omgeving door het gebruik van pesticiden.

Er zijn onofficiële richtlijnen voor zogenoemde spuitvrije zones, maar een aantal gemeenten, waaronder in Drenthe, riep de overheid recent nog op om met duidelijke wet- en regelgeving te komen.

Voor de teelt van lelies zijn per hectare ruim vier keer meer bestrijdingsmiddelen nodig dan bij bijvoorbeeld aardappelteelt. De gebruikte middelen zijn getest en goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Dat is de organisatie die toetst of bestrijdingsmiddelen veilig zijn voor de volksgezondheid. Toch worden de bestrijdingsmiddelen in verband gebracht met ziekten als parkinson, alzheimer en ALS. Sluitend wetenschappelijk bewijs daarvoor is er nog niet.

Bij de bank ASN verdwijnen het komende jaar nog eens 850 tot 950 fulltimebanen. Dat is ongeveer een kwart van het huidige personeelsbestand. Daarmee wil de staatsbank 80 miljoen euro per jaar besparen. De afgelopen twee jaar schrapte ASN al zo'n 700 banen.

Tegelijk met de nieuwe personeelsreductie verdwijnen ook een groot aantal van de huidige 160 spaar-, betaal- en hypotheekproducten die ASN aanbiedt. Daarnaast vervangt de bank zo veel mogelijk oude technische systemen.

ASN is de overgebleven bankdivisie van de bankverzekeraar SNS Reaal, die in 2013 tijdens de kredietcrisis moest worden genationaliseerd. Om SNS Reaal te kunnen redden beloofde de Staat aan de Europese Commissie om het bedrijf op termijn weer te verkopen.

Merken weg

Dat blijkt lastig, omdat ASN nog altijd te weinig winst maakt om bijvoorbeeld naar de beurs te kunnen worden gebracht. Om efficiënter te werken zette de bank, die was herdoopt als De Volksbank, dit jaar een punt achter de losse merken SNS, RegioBank en BLG Wonen. De Volksbank werd daarop ASN.

Hoewel de kantoren van RegioBank worden omgebouwd tot ASR belooft bank een landelijk dekkend netwerk van kantoren in stand te houden. Hoe dat eruitziet wordt pas volgend jaar bekend.

ASN noemt verdere vereenvoudiging "onder de motorkap" van de bank "essentieel" om gezond te worden. Topman Roland Boekhout spreekt wel van een "opnieuw een ingrijpende verandering". Bij de bank werken nu nog ruim 4200 mensen, onder wie zo'n 200 tijdelijke personeelsleden. Die zegt ASN nog nodig te hebben om de witwascontroles te verbeteren.

De intocht van Sinterklaas in Yerseke gaat zaterdag niet door. De organisatie zegt dat de risico's voor de veiligheid te groot zijn vanwege spanningen over zwart geschminkte pieten.

In het Zeeuwse dorp lopen net als vorig jaar alleen zwarte pieten mee. Actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP) had een demonstratie aangekondigd: de groep wil een "inclusief sinterklaasfeest", met roetveegpieten.

Daarop zegt het sinterklaascomité van Yerseke dat de intocht niet op een veilige manier kan plaatsvinden. "We willen voorkomen dat Yerseke het toneel wordt van een politieke of maatschappelijke confrontatie, waarbij niemand gebaat is."

Tegendemonstratie

Vorig jaar waren in Yerseke ook alleen zwarte pieten te zien tijdens de intocht. Zo'n twintig demonstranten van Kick Out Zwarte Piet voerden toen actie, schrijft Omroep Zeeland.

Er kwamen honderden tegenstanders op dat protest af en dat leidde tot onrust. Mensen gooiden met eieren, vuurwerk en stenen naar de vreedzame betogers. De politie greep in en arresteerde vier personen.

Om herhaling te voorkomen, komt Sinterklaas dit weekend niet aan in Yerseke. Het comité vraagt dorpsgenoten "met klem" de huidige situatie te respecteren "en het dorp rustig te houden". "Yerseke staat bekend als een hechte, zorgzame gemeenschap", staat in een bericht op sociale media. "Laten we dat nu juist laten zien, door elkaar met respect te blijven behandelen."

Volgend jaar gaat het sinterklaascomité om tafel met de gemeente, schrijft het, om te zoeken naar een toekomstgerichte vorm voor het Sinterklaasfeest.

Laatste demonstratie

Dit weekend zou de laatste demonstratie van KOZP worden. De organisatie heft zich na 5 december op, omdat ze naar eigen zeggen het doel om racisme in Nederland aan te kaarten heeft behaald. Het gaat niet alleen om het afschaffen van Zwarte Piet in de publieke ruimte, maar ook om onder meer beter onderwijs op het gebied van het koloniale slavernijverleden.

In eerste instantie wilde de actiegroep zaterdag ook bij de landelijke sinterklaasintocht op Texel protesteren, omdat daar vorig jaar nog zwart geschminkte pieten meeliepen. Nadat burgemeester Pol de groep had laten weten dat de intocht op Texel voortaan met roetveegpieten zal zijn, werd de actie afgeblazen.

(Telecompaper) Deutsche Telekom announced it will pay a record dividend of EUR 1.00 per share for 2025, up from EUR 0.90 last year thanks to strong growth across the group...

Het aantal mensen dat tussen de 28 en 35 uur per week werkt blijft groeien. In vier jaar tijd nam het aantal van dit soort parttimers toe met 300.000 mensen, schrijft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

In totaal werken nu bijna 1,9 miljoen Nederlanders tussen de 28 en 35 uur per week, wat neerkomt op minimaal 3,5 dag per week. Vier jaar geleden waren dat er nog 1,6 miljoen. Vooral onder stellen met kinderen is deze baanconstructie in trek, schrijft het CBS.

Dat steeds meer mensen net niet fulltime werken, heeft te maken met de wensen van jonge ouders om zorgtaken te verdelen, denkt CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. Hij noemt de stijging van 300.000 mensen relatief groot.

Niet een of twee dagen

Ook speelt volgens hem mee dat vrouwen vaker een hbo- of universitaire opleiding afronden. "Werk dat daarbij hoort kan je vaak niet in een of twee dagen doen. Dus zij kiezen ervoor om meer uren te werken, zonder dat direct voltijd te gaan doen."

Vrouwen werken sowieso vaker in deeltijd dan mannen. Dat komt ook tot uiting in deze grotere deeltijdbanen. Van de vrouwen met een partner en kinderen werkt 31 procent tussen de 28 en 35 uur; onder vrouwen met partner maar zonder kinderen ligt dat percentage op 26 procent.

Ook mannen tussen de 25 en 65 jaar die een partner en kinderen hebben, werken iets vaker in een grote deeltijdbaan dan mannen zonder kinderen: bij mannen met kinderen is dat zo'n 13 procent, versus 12 procent van de mannen zonder kinderen.

Zorgverdeling ongelijk

Ondanks de wens van veel stellen om de zorgtaken binnen het gezin gelijker te verdelen, lukt dat in de praktijk vaak niet, zegt Cécile Wansink van belangenorganisatie Women Inc. "Vrouwen doen anderhalf keer meer onbetaalde zorg dan mannen, terwijl een groot deel van de stellen dat gelijk wil verdelen."

Volgens de organisatie komt dat omdat het Nederlandse beleid daar onvoldoende op is ingericht. Hoewel het patroon dat vrouwen thuisbleven en mannen gingen werken wel is veranderd, heeft de overheid volgens Women Inc. nog te weinig gedaan om het combineren van werk en een eerlijke taakverdeling thuis actief te ondersteunen.

Volgens Wansink is gratis kinderopvang de belangrijkste stap richting een eerlijkere taakverdeling. Daarnaast nemen vrouwen nog steeds vaker mantelzorg op zich, en zodra zij daarvoor minder gaan werken, leveren zij in uurloon meer in dan mannen.

"Vrouwen gaan er in uurloon iets op achteruit wanneer zij zorgtaken combineren met werk, terwijl mannen er juist op vooruitgaan. Dat lijkt op een ongelijke beoordeling door werkgevers. En we weten dat vrouwen even vaak onderhandelen als mannen, maar minder vaak het loon krijgen toegekend dat ze vragen."

Voltijd

In Nederland werken zo'n 5,1 miljoen mensen in voltijd. Dat is ruim 20.000 minder dan vorig jaar, maar fors meer dan vier jaar geleden: toen werkten 4,8 miljoen mensen fulltime.

Volgens de definitie van het CBS werken mensen in voltijd bij 35 uur of meer per week en in deeltijd bij minder dan 35 uur per week.

Mannen zijn over het algemeen iets minder voltijd gaan werken: vier jaar geleden deed 82 procent dat, nu is dat 81 procent. Vrouwen zijn juist vaker voltijd gaan werken: dat percentage ging van 33 naar 35 procent.

Studenten

Jongeren hebben het vaakst kleine deeltijdbanen, oftewel een baan waar ze niet meer dan 28 uur per week aan besteden. Dat komt omdat zij relatief vaak werken naast school of studie. Zo'n zeven op de tien mensen onder de 25 volgt een opleiding én heeft een bijbaan.

Ook pensioengerechtigden werken vaker in deeltijd: zo'n 21 procent van hen doet dit. "Zij vinden het leuk om op die manier toch maatschappelijk betrokken te blijven, maar dat houdt met een of zo'n twee dagen meestal wel op", zegt Van Mulligen.

(Telecompaper) Cisco achieved results in its fiscal first quarter to October ahead of its forecast, amid broad-based demand for its networking and digital infrastructure products...