Zelensky onthult 20-puntenplan: gedemilitariseerde zone in Donetsk
President Zelensky heeft het Oekraïense 20-puntenplan voor een einde aan de oorlog met Rusland gepresenteerd. Oekraïne is onder meer bereid om zijn troepen uit de regio Donetsk terug te trekken als Rusland dat bij een vergelijkbaar stuk bezet gebied ook doet.
Op die manier kan er een gedemilitariseerd gebied ontstaan dat wat Zelensky betreft onderdeel moet zijn van een vredesakkoord dat hij met Rusland zou kunnen sluiten. Een internationale troepenmacht zou in die bufferzone beide legers uit elkaar moeten houden.
Wachten op antwoord van PoetinDe president heeft ook de overige punten uit het plan, dat is opgesteld in samenwerking met de VS, opgesomd tegenover journalisten. Op basis daarvan hebben nationale en internationale media er een lijst van gemaakt. Het is nu aan Rusland om te reageren, zei Zelensky. Hij verwacht vanavond een antwoord.
President Poetin is op de hoogte gesteld van het plan, zo laat een woordvoerder van het Kremlin weten. Er wordt gewerkt aan een officiële reactie op het 20-puntenplan.
De voor Oekraïne belangrijke steden Kramatorsk en Slovjansk zouden volgens Zelensky in de bufferzone moeten komen te liggen. Zelensky stelt verder als voorwaarde dat de inwoners van Oekraïne in een referendum instemmen met de terugtrekking uit Donetsk.
De verovering van de regio is een van de belangrijkste oorlogsdoelen van Poetin. Rusland heeft het overgrote deel al in handen. Voor Zelensky waren afspraken over het resterende gebied tot nu toe taboe, ook omdat Oekraïne het nodig heeft voor de verdediging van het land.
Zo ziet de huidige frontlinie in Oekraïne eruit:
Tot dusver blijkt uit niets dat Rusland bereid is om af te zien van annexatie van de hele regio Donetsk, laat staan dat het zich uit het al bezette deel wil terugtrekken. Moskou heeft ook steeds herhaald dat een toezichthoudende internationale troepenmacht met NAVO-militairen op Oekraïense grondgebied onbespreekbaar is.
Ook wat betreft de controle over de kerncentrale in de regio Zaporizja staan de landen nog recht tegenover elkaar. De centrale ligt in gebied dat door Rusland is ingenomen. Oekraïne wil die centrale samen met de VS gaan beheren, maar Rusland is tot dusver absoluut niet bereid om de controle op te geven.
Legermacht in vredestijdIn het plan van Zelensky staat verder dat bij een akkoord alle ondertekenaars, dus ook Rusland, de soevereiniteit van Oekraïne erkennen en dat Oekraïne en Rusland plechtig beloven dat ze elkaar niet meer zullen aanvallen.
Voor zijn veiligheid zou Oekraïne in vredestijd een legermacht op de been mogen houden van 800.000 militairen die door de EU wordt gefinancierd. De VS, de NAVO en de EU zouden moeten beloven dat ze een aanval op Oekraïne als een aanval op allen zullen beschouwen. Ook dit is een voorstel dat door Rusland in het verleden vaker is verworpen.
EU-lidmaatschap 'in 2027 of 2028'Volgens het 20-puntenplan wordt Oekraïne lid van de Europese Unie. Het land zou ook versneld toegang krijgen tot de interne EU-markt. "EU-lidmaatschap is ook een veiligheidsgarantie", aldus de Oekraïense president. Hij spreekt de hoop uit dat zijn land in 2027 of 2028 onderdeel is geworden van de EU.
Het plan voorziet verder in het houden van verkiezingen zodra het tot een akkoord is gekomen. Rusland wil dat Zelensky uit de Oekraïense regering verdwijnt. Zijn presidentstermijn liep in mei vorig jaar af, maar werd verlengd omdat tijdens de oorlog geen veilige verkiezingen kunnen worden georganiseerd. Ook sluit de huidige Oekraïense wet verkiezingen in oorlogstijd vooralsnog uit.
800 miljard euro voor wederopbouwIn het plan is ook de oprichting van een fonds voor de wederopbouw van Oekraïne opgenomen. De VS en de EU zouden daar elk 100 miljard dollar aan moeten bijdragen. Uiteindelijk zou 800 miljard dollar bijeengebracht moeten worden om de verwoesting door de Russische invasie te compenseren.
Onduidelijk is waar het resterende bedrag vandaan moet komen. Waarschijnlijk zal het voor een groot deel door Europese bondgenoten moeten worden betaald, aangezien de VS onder president Trump geen enkele intentie heeft getoond om nog meer geld te geven aan Kyiv.
De Europese Unie heeft herhaaldelijk geprobeerd om bevroren Russische tegoeden beschikbaar te stellen aan Oekraïne. Vorige week is dat opnieuw mislukt en hebben EU-leiders besloten dat de lidstaten nog eens 90 miljard euro gaan lenen om te geven aan Kyiv.