Aggregator

If you haven’t been following [Will Cogley]’s animatronic adventures on YouTube, you’re missing out. He’s got a good thing going, and the latest step is an adorable robot that tracks …read more

Russische verkenningsdrones vliegen over routes in Duitsland die de Verenigde Staten gebruiken om militaire goederen te vervoeren, onder meer naar Oekraïne. Dat melden Amerikaanse en andere westerse overheidsfunctionarissen. The New York Times schrijft hierover.

Het Kremlin zou met de drones informatie verzamelen die voor sabotageacties kan worden gebruikt. Ook kan Rusland met die informatie zijn troepen in Oekraïne beter ondersteunen.

Volgens onderzoekers probeert Rusland te achterhalen welke bedrijven wapens voor Oekraïne produceren en hoe de wapens naar Polen en verder naar Oekraïne worden gebracht. Door dat in kaart te brengen, zou Rusland een beter beeld krijgen van de soorten wapens waarmee de Russische militairen te maken krijgen en wanneer.

En het geeft de Russen nog een voordeel. "Als Rusland beter weet waar materieel voor het Oekraïense leger het land binnenkomt, maakt dat het een legitiem militair doel om aan te vallen", vult defensie-expert Peter Wijninga aan.

"Dat de drones nu boven Duitsland vliegen, een land dat niet direct betrokken is bij de oorlog in Oekraïne, daarmee gaan ze volledig hun boekje te buiten", aldus Wijninga. Hij zegt dat Duitsland over het algemeen terughoudend is wat betreft het aanwenden van geweld, maar dat het aannemelijk is dat ze in de toekomst drones zullen gaan onderscheppen en vernietigen, "of dat ze represailles zullen verrichten".

Zware machines

Dat Russische drones nu al maanden vluchten zouden maken boven de Oost-Duitse deelstaat Thüringen, baart Amerikaanse en Europese militairen steeds meer zorgen.

In het Duitse nieuwsmedium Wirtschaftswoche wordt ook geschreven over de gespotte drones. Volgens een woordvoerder van het Duitse leger verkennen de Russische drones ook militaire bases, "en dat is een groot veiligheidsrisico".

Drones zouden vliegen over plekken waar Oekraïense soldaten worden opgeleid, over Amerikaanse bases en de AWACS-basis van de NAVO in Geilenkirchen, net over de grens bij het Nederlandse Landgraaf.

Volgens Wirtschaftswoche is Duitsland bezig met de opbouw van anti-dronesystemen op militaire bases. Het schrijft dat de Russische drones variëren van eenvoudige modellen, "die op een veiling op Amazon kunnen worden gekocht", tot "zware machines".

Volgens de nieuwssite zijn sommige drones afkomstig uit Iran. Duitse ambtenaren denken dat een deel van de drones afkomstig is van schepen in de Oostzee, al konden Amerikaanse functionarissen dat niet achterhalen.

Een woordvoerder van het Kremlin doet de geruchten af als een valse beschuldiging.

Russische sabotage

Rusland voert al geruime tijd sabotageacties uit in verschillende landen. Zo kreeg het Verenigd Koninkrijk in oktober 2024 te maken met een brand in een vestiging van pakket- en vrachtvervoerder DHL. In december was er een storing aan een onderzeese kabel tussen Finland en Estland. Bij beide zaken wordt uitgegaan van Russische sabotageacties. En er zijn meer voorbeelden.

Uit een rapport dat in maart werd gepubliceerd blijkt dat Russische sabotageacties tussen 2022 en 2023 verviervoudigden, en in 2023 en 2024 verdrievoudigden. In de eerste helft van dit jaar is er een significante daling: tot nu zijn er in 2025 'slechts' vier incidenten gekwalificeerd als (poging tot) sabotage door Rusland.

Westerse landen informeren elkaar bij mogelijke sabotageacties. Aangenomen wordt dat dat een van de redenen is dat het aantal sabotageacties door Rusland is afgenomen. De Verenigde Staten willen ook onder de regering-Trump NAVO-landen blijven inlichten. Daarnaast worden Russische inlichtingendiensten steeds strenger in de gaten gehouden.

Grotere dreiging

Ook al waren er de eerste maanden van dit jaar aanzienlijk minder sabotageacties door Rusland, de dreiging is juist gestegen, ook in Nederland. Dat concludeerden de AIVD, de MIVD en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid in juli.

Ook The New York Times schrijft dat ondanks strengere controles, Rusland nog steeds overal in Europa mensen kan rekruteren om aanslagen uit te voeren.

In Nederland is de kans het grootst op relatief laagdrempelige sabotage, bijvoorbeeld ddos-aanvallen bedoeld om de Nederlandse maatschappij te ontwrichten en om onrust te veroorzaken. De kans op een directe militaire aanval van Rusland op NAVO-gebied is klein.

Niet naïef zijn

NAVO-leider Rutte is op de hoogte van de drones boven Duitsland. Op een persconferentie zei hij "dat hij niet verder in kan gaan op 'de geruchten', maar dat Rusland wel in staat is tot hybride aanvallen".

Hij zegt dat het fenomeen vele vormen kan aannemen, "van moordaanslagen, tot het blokkeren van commerciële vliegtuigen in de Baltische staten, tot pogingen van cyberaanvallen op grote NAVO-landen."

Rutte zegt dat Rusland tot veel in staat is en dat we niet naïef moeten zijn. "Ik weet dat Duitsland niet naïef is", zo rondde hij het onderwerp af. Tijdens de persconferentie sprak Rutte ook over de Russische aanvallen op Kyiv van afgelopen nacht.

Na bijna vijftig jaar komt er een einde aan de VN-vredesmacht Unifil in Libanon. De VN-Veiligheidsraad heeft unaniem besloten dat de multinationale vredesmissie in 2027 wordt afgebouwd.

Dat is een compromis tussen de wens van de Verenigde Staten en Israël en de wens van Libanon en Frankrijk. De Amerikanen en Israëliërs wilden het huidige mandaat eerst met zes maanden en later met een jaar verlengen. De Libanezen en Fransen waren bang dat die termijnen te kort zou zijn voor het Libanese leger om de rol van Unifil in het grensgebied met Israël over te nemen.

Invasies

De vredesmissie van Unifil kwam tot stand na de verovering door Israël in 1978 van het zuidelijk deel van Libanon. VN-blauwhelmen zouden toezien op de terugtrekking van de Israëlische troepen en zouden de vrede in het grensgebied handhaven.

Ondanks die aanwezigheid viel Israël meerdere keren Libanon binnen om de Palestijnse PLO en andere vijandelijke groepen aan te vallen.

Na weer zo'n oorlog, in 2006 met de pro-Iraanse Hezbollah-beweging, werd het aantal VN'ers uitgebreid van 2000 naar 15.000. En ook het werkterrein werd uitgebreid tot het hele gebied tussen de rivier de Litani en de zogeheten Blauwe Lijn, die de officieuze grens tussen Israël en Libanon aangeeft.

Vorig jaar stuurde Israël opnieuw troepen over de grens, ditmaal om een eind te maken aan raket- en droneaanvallen van Hezbollah, dat de terreurbeweging Hamas wilde ondersteunen bij zijn strijd tegen Israël in Gaza. In november sloten Israël en Hezbollah een bestand, maar Hezbollah was door de oorlog ernstig verzwakt geraakt.

Machtsvacuüm

"De veiligheidssituatie in Libanon is radicaal anders dan een jaar geleden", zei de Amerikaanse ambassadeur bij de VN vandaag. "Dat biedt ruimte aan Libanon om een grotere verantwoordelijkheid te nemen." Bekend is echter dat president Trump niet langer aan de VN-operatie wil meebetalen.

Frankrijk en Italië namen het voor Libanon op. Zij waarschuwden dat bij een overhaast vertrek van Unifil een machtsvacuüm zal ontstaan en daarmee een kans voor Hezbollah om zich te reorganiseren.

Het eindresultaat is dat het mandaat voor Unifil met zestien maanden is verlengd tot 31 december volgend jaar. De 10.800 Unifil'ers die er dan nog zijn, worden in 2027 geleidelijk aan teruggetrokken. Israël moet zijn troepen dan ook uit Libanon hebben weggehaald.

Correspondent Daisy Mohr ging vorige zomer mee met een patrouille van blauwhelmen toen de beschietingen aan de grens tussen Libanon en Israël nog volop aan de gang waren:

Kerri ziet het voor haar ogen gebeuren als ze in het centrum van Washington van een doktersafspraak komt: gemaskerde agenten van de federale immigratiedienst ICE sleuren een latino uit een bestelwagen, slaan hem in de boeien en voeren hem af.

Ze filmt de ongebruikelijke scène en post het op sociale media, in de hoop de naasten van de man te alarmeren. "De Latijns-Amerikaanse gemeenschap in de stad wordt geterroriseerd, witte mensen zoals ik worden niet lastig gevallen", zegt de 57-jarige videoproducer tegen de NOS op de plek van de arrestatie.

Arrestatiegolf

Haar filmpje is slechts een van de vele video's waarop is te zien hoe federale agenten sinds 11 augustus ongedocumenteerde migranten oppakken in Washington.

Op andere video's is bijvoorbeeld te zien hoe een Venezolaanse bezorger wordt getackeld en een Zuid-Amerikaanse arbeider in bedwang wordt gehouden als hij zich wanhopig verzet tegen zijn aanhouding: "Ik heb niets, ik wil gewoon bij mijn familie zijn, zij hebben hun papieren", roept hij. Scooterbezorgers durven volgens lokale bronnen niet meer de straat op, hun verzamelplekken zijn verlaten.

Hoewel president Trump claimt dat bewoners van de hoofdstad eindelijk weer veilig uit eten kunnen, is het aantal reserveringen bij restaurants juist afgenomen.

Filmen niet zonder risico

Het filmen van arrestaties is niet zonder risico. John Bradley werd gearresteerd toen hij een arrestatie door ICE vastlegde. Hem wordt verzet bij arrestatie ten laste gelegd. Op een filmpje is te zien hoe hij tegen de agenten foetert: "Fucking fascisten, waarom zijn jullie hier? Ik wil jullie niet in mijn stad!"

Bij de rechtbank van Washington eisen sympathisanten de vrijlating van Bradley. "Geen gerechtigheid: geen vrede!", scanderen ze. Volgens Hugh Meredith is de aanhouding van Bradley een intimidatiepoging, bedoeld om te voorkomen dat bewoners van de hoofdstad hun burgerplicht vervullen. "Dit is hoe solidariteit eruitziet", schreeuwt de groep om hem heen. Bradley wordt nog dezelfde avond vrijgelaten.

Volgens strafrechtadvocaat Sellano Simmons zet de arrestatiegolf zowel de advocatuur als de rechterlijke macht onder druk. Niet alleen loopt het aantal arrestaties op, ook worden de straffen zwaarder. Trumps federale aanklager voor Washington, Jeanine Pirro, maant officieren van justitie tot zware tenlasteleggingen. Ook kleine overtredingen, zoals buiten alcohol drinken, leiden nu tot vervolging. Schikkingen zijn taboe geworden.

Kritiek van rechters

Een jury weigerde deze week de vervolging van een man die een broodje naar agenten gooide, een actie geïnspireerd door een muurschildering van Banksy, die nu op veel plekken in Washington opduikt. Een andere jury blokkeerde tot drie keer toe de vervolging van een vrouw die ervan wordt beschuldigd een FBI-agent te hebben aangevallen.

Niet alleen stedelingen en advocaten hekelen de handelswijze van de federale agenten, ook rechters hebben kritiek. De diensten zouden burgerrechten met voeten treden. "We leven in een surrealistische wereld", verzucht rechter Zia Faruqui tijdens de voorgeleiding van een gearresteerde bezorger. "U zou met basale waardigheid behandeld moeten worden, we hebben geen geheime politie".

Gemaskerde agenten

Het Witte Huis claimt dat er afgelopen weken zo'n duizend arrestaties zijn verricht. Politiecijfers tonen dat het aantal geweldsmisdrijven, inbraken en autodiefstallen aanzienlijk lager ligt in dezelfde periode vorig jaar, een trend die al was ingezet.

Volgens Donald Trump was de lokale politie jarenlang te passief. "Maar nu mogen ze alles doen wat ze willen", zegt de president. De federale agenten die hen bijstaan zijn vaak gemaskerd, dragen geen badges en rijden in ongemarkeerde auto's.

Niet alleen de inzet van federale agenten is controversieel. Trump gaf deze week ook de ruim 2000 Nationale Gardisten die hij in Washington heeft gestationeerd toestemming wapens te dragen. Tyler Jensen roept naar gardisten uit South-Carolina die M17-handvuurwapens op hun heup dragen: "Jullie dragen wapens voor niets, iedereen heeft een hekel aan jullie!"

Protesten

Langs drukke verkeersaders protesteren burgers vrijwel dagelijks met potten en pannen. Actievoerder Elizabeth heeft door de "federale overname" naar eigen zeggen minder klanten in haar kapsalon. Die hebben volgens haar geen zin om de "belegerde binnenstad" in te gaan.

Ook Donna verzet zich tegen wat zij de "militarisering van de stad" noemt. "We proberen mensen ervan bewust te maken dat we een autocratische president hebben, en het gaat erger worden als we niet opstaan en terugvechten."

Als het aan Trump ligt, zijn andere Democratische steden zoals Chicago maar ook Baltimore, Oakland en New York binnenkort aan de beurt.

Het is duidelijk dat er hoogstwaarschijnlijk geen ontmoeting komt tussen de Oekraïense president Zelensky en de Russische president Poetin. Dat zei bondkanselier Merz van Duitsland in een gezamenlijke verklaring met de Franse president Macron. Volgens Macron probeert Rusland met barbaarse aanvallen de Oekraïense burgerbevolking te terroriseren.

De verklaring volgt op de grote Russische luchtaanval op Kyiv, afgelopen nacht. Het dodental is inmiddels opgelopen tot 21. Raketten en drones kwamen zeker op twintig plekken terecht. Onder meer woongebouwen en een winkelcentrum in het hart van de hoofdstad werden geraakt. Ook gebouwen van de EU en de Britse overheid raakten beschadigd.

Schandalige aanvallen

"Dit is iets anders dan wat recent is overeengekomen tussen Trump en Poetin", zei bondskanselier Merz. Twee weken geleden sprak de Amerikaanse president in Alaska met de Russische leider. Naar aanleiding daarvan zei het Kremlin open te staan voor gesprekken met Oekraïne.

De aanval is scherp veroordeeld door westerse leiders. Zo belde de voorzitter van de Europese Commissie, Von der Leyen, onder meer met Zelensky en de Amerikaanse president Trump. "Rusland doet er nog steeds alles aan om Oekraïne te terroriseren", zei ze.

De Britse premier Starmer beschuldigt Poetin ervan "de hoop op vrede te saboteren". De Amerikaanse speciale gezant voor Oekraïne, Kellogg, zegt dat de "schandalige aanvallen" van Rusland op woonwijken de vrede die president Trump nastreeft, bedreigen.

'Niet blij'

De Amerikaanse president zelf liet via een woordvoerder weten "niet blij" te zijn met de aanvallen, maar "het verbaasde hem ook niet". "Deze twee landen zijn al heel lang in oorlog met elkaar."

De VS heeft zich opgeworpen als bemiddelaar, maar concrete resultaten blijven tot nu toe uit. President Trump heeft Rusland geregeld gedreigd met zware sancties als dat land niet instemt met een staakt-het-vuren.

Maar tijdens zijn overleg met Poetin in Alaska liet hij die eis vallen. Critici van Trump zeggen dat Rusland alleen zal inbinden als de VS de wapenhulp aan Oekraïne fors opvoert. Trump voelt daar niets voor. Hij wil wel wapens leveren, maar alleen als Europa betaalt.

De Radboud Universiteit in Nijmegen roept studenten op om tijdens de introductieweek niet alleen naar huis te fietsen. Aanleiding voor de oproep is een incident van eergisteren, waarbij een studente bijna van haar fiets een auto in werd getrokken.

Het incident gebeurde ter hoogte van het Goffertpark, waar de studente op dat moment alleen fietste. "De studente kon uiteindelijk wegkomen. Wat er precies is voorgevallen, is onbekend", schrijft VOX, het onafhankelijke tijdschrift van de universiteit.

De universiteit zegt op de hoogte te zijn van het voorval. Introductiecoördinator Elke Moser Melis zegt dat de studente erg is geschrokken. "Onze zorgen gaan uit naar het slachtoffer, vanuit de faculteit is er uitgebreid contact met haar geweest. Ook wordt ze ondersteund bij het doen van de aangifte en is de vertrouwenspersoon ingeschakeld."

Een politiewoordvoerder zegt tegen Omroep Gelderland dat bij de politie geen melding is gedaan van het incident.

Tandenborstel-selfie

Studenten zijn geschrokken van het nieuws, blijkt uit een rondgang van de regionale omroep: "Ik vind het echt lastig om te horen, omdat het de laatste tijd veel vaker in het nieuws is. En in een introweek is iedereen nieuw in een stad. Veel mensen wonen voor het eerst buitenshuis en dan gebeurt dit, dat moet niet kunnen gebeuren".

De studenten proberen elkaar in de gaten te houden, door bijvoorbeeld live-locaties te delen. "Maar nooit alleen fietsen is lastig. Er is niet echt iets tegen te doen om het op te lossen".

Mentoren vragen de studenten te laten weten als ze veilig thuis zijn: "Iedereen meldt zich bij ons aan en af. We zorgen ook dat iedereen een 'tandenborstel-selfie' stuurt, zo weten we dat iedereen veilig thuis is gekomen. Als we al het idee hebben dat iemand thuisgebracht moet worden, dan doen we dat", aldus een mentor.

Geweldsmisdrijven tegen vrouwen

De afgelopen weken werd Nederland meermaals opgeschrikt door geweldsmisdrijven tegen meisjes en vrouwen, onder andere door de dood van de 17-jarige Lisa uit Abcoude.

Vrijdag hield de politie een verdachte aan voor de dood van de jonge vrouw. Toen werd duidelijk dat hij ook wordt verdacht van twee andere incidenten.

De geplande tijdelijke opvang van zo'n 250 asielzoekers in een hotel in Den Haag gaat niet door. Volgens de gemeente stelde het hotel op het laatste moment extra eisen. Oorspronkelijk was afgesproken dat de opvang per 1 september voor een periode van zes maanden zou duren, maar het hotel wil dat nu verlengen naar twee jaar, meldt Omroep West.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft daarom besloten de samenwerking met het hotel te beëindigen.

De gemeente betreurt de aanpassing: "Het college kan niet besluiten om met spoed medewerking te verlenen aan noodopvang voor de duur van 24 maanden."

Op dit moment verblijven ongeveer 450 asielzoekers in een kantoorgebouw, dat binnenkort in gebruik wordt genomen door medewerkers van verschillende ministeries. Een alternatieve locatie in de buurt is waarschijnlijk pas begin volgend jaar beschikbaar.

Een deel van de asielzoekers zal worden verspreid over andere opvanglocaties elders in het land. Maar zo'n 250 bewoners hebben door bijvoorbeeld vrijwilligerswerk binding met de stad, ze moeten in de buurt worden opgevangen.

De gemeente gaat nu op zoek naar alternatieve opvanglocaties in de regio.

Een man uit Vleuten is veroordeeld voor het oplichten van mensen met nep-aanrijdingen. Tussen april 2023 en februari 2024 deed hij kwetsbare, veelal oudere slachtoffers geloven dat zij hem hadden aangereden.

De man ging in en rond Utrecht te werk. Met een klap en hard geschreeuw liet hij zijn slachtoffers geloven dat zij hem hadden aangereden. Daarbij bracht hij in meerdere gevallen zelf met een schroevendraaier krasschade aan op hun voertuigen om zijn verhaal geloofwaardiger te maken.

De slachtoffers werden volgens de rechtbank vaak op intimiderende wijze bewogen om direct contant te betalen voor de schade. "Uit de aangiften wordt duidelijk dat de verdachte op een zeer dwingende wijze de slachtoffers geld afhandig heeft gemaakt en hen vervolgens beduusd en bovendien met schade heeft achtergelaten", citeert RTV Utrecht de rechter.

De man bekende dat hij de nep-aanrijdingen veroorzaakte en de schade toebracht, maar zegt zich de details van de afzonderlijke gevallen niet te herinneren. De rechtbank stelt dat hij geen verantwoordelijkheid neemt voor zijn daden. De man wijt zijn gedrag aan privéproblemen die destijds speelden.

Zware mishandeling

De rechter veroordeelde hem voor acht gevallen van oplichting, vier pogingen daartoe en het beschadigen van acht voertuigen. Hij kreeg een celstraf van zeven maanden, waarvan 6,5 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. Omdat hij de resterende twee weken al in voorarrest had gezeten, hoeft hij niet terug naar de cel.

Daarnaast is hem een taakstraf van 160 uur opgelegd. Ook moet hij zich verplicht laten behandelen en meewerken aan schuldhulpverlening.

Behalve voor oplichtingszaken is de man ook veroordeeld voor zware mishandeling. Hij sloeg een neef meerdere keren met een kettingslot. Ernstig letsel bleef volgens de rechtbank uit doordat het slachtoffer het slot kon afpakken.

Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk (de "Europese 3") zijn een lobby gestart om opnieuw sancties op te leggen aan Iran vanwege het atoomprogramma van het land.

Dat meldt de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Noël Barrot op X. Vrijdag komt de VN-Veiligheidsraad bijeen om het strafmaatregelenpakket te bespreken.

Volgens diplomaten van de drie landen is de aanleiding voor het sanctiepakket Irans weigering om samen te werken met inspecteurs van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA).

Die moeten in de gaten houden of Iran zijn atoomprogramma niet gebruikt om kernwapens te maken. Tijdens de Algemene Vergadering van de VN over een maand zal Iran een topprioriteit zijn. Tegen het land gelden al veel internationale sancties.

'Onrechtvaardig'

De Iraanse buitenlandminister Abbas Araghchi heeft het pakket "ongerechtvaardigd, illegaal en zonder enige wettelijke basis" genoemd in een telefoongesprek met zijn Europese collega's, zei hij. "Iran zal op passende wijze reageren op deze onrechtmatige en ongegronde maatregel", aldus Araghchi.

De ministers van Buitenlandse Zaken van de E3-landen zien de strafmaatregelen als een manier om onderhandelingen met Teheran te stimuleren. "Deze sancties betekenen niet het einde van diplomatie, we zijn vastberaden om er de komende dertig dagen alles aan te doen om het gesprek met Iran aan te gaan", aldus Barrot.

Snapbackmechanisme

Op 14 juli 2015 ging Iran akkoord met de nucleaire deal (JCPOA) een atoomakkoord, waarin staat dat het nucleaire programma van Iran uitsluitend vreedzaam zal zijn, en dat de eerdere sancties van de VN, de EU en de VS volledig werden opgeheven.

In een VN-resolutie uit 2015 is een zogenoemd snapback-mechanisme ingebouwd. Het mechanisme is ontworpen om Iran opnieuw strafmaatregelen op te leggen als het land zijn verplichtingen niet nakomt.

De VN-sancties, ingesteld tussen 2006 en 2010 met als doel de economie in Iran onder druk te zetten, zijn onder meer:

Het mechanisme biedt geen mogelijkheid voor landen zoals Rusland, een bondgenoot van Iran, en China om de sancties te blokkeren met een veto. Na het activeren van de snapback in de VN-Veiligheidsraad zullen in eerste instantie bestaande sancties worden verlengd. Daarvoor moet een meerderheid zijn onder de 15 leden van de raad.

Mocht een dergelijk besluit niet binnen 30 dagen worden genomen, dan treden eerdere VN-sancties in werking die al golden van 2006 tot en met 2010. De E3 of de VN-Veiligheidsraad kan de snapback stopzetten of uitstellen als Iran binnen 30 dagen voldoet aan de eisen.

Op 8 augustus waarschuwden de drie landen al voor een mogelijk sanctiepakket, toen Iran de inspecties van het Internationaal Atoomenergieagentschap opschortte. Dat was nadat Israël Iraanse atoominstallaties had aangevallen in de twaalf dagen durende oorlog tussen de twee landen.

De Amerikaanse buitenlandminister Rubio verwelkomt de aankondiging van de snapback. Hij vulde aan dat de E3 duidelijk bewijs hebben geleverd van het "niet-nakomen van Teheran van zijn nucleaire verplichtingen", schrijft persbureau AP.

Rubio voegde daaraan toe dat de VS open blijft staan voor samenwerking met Iran, "om tot een vreedzame, duurzame oplossing voor de Iraanse nucleaire kwestie te komen". De VS stapte in de eerste ambtstermijn van president Trump uit de nucleaire deal die het samen met de E-3 had gesloten met Iran.

Meerdere steden hebben te maken met overlast van tientallen Syrische jongeren. De jongeren zorgen op straat voor intimidatie en zijn onder meer betrokken bij vechtpartijen en diefstal.

Burgemeesters proberen een oplossing te vinden voor het probleem. Jack Mikkers, burgemeester van Den Bosch, legde bijvoorbeeld een gebiedsverbod op voor de hele groep.

"Zo'n maatregel voor zo'n grote groep is nog nooit voorgekomen in onze stad. Dus het is een groot besluit." In Den Bosch gaat het om 27 Syrische jongeren met een tijdelijke verblijfsstatus.

Onacceptabel gedrag

De burgemeester voelt zich gedwongen om maatregelen te nemen omdat het nog wachten is op hulp van de landelijke overheid. Er is wel overleg geweest tussen het ministerie van Asiel en Migratie, vijftien gemeenten en diverse andere instanties, zoals het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en Nidos, de voogdij- en opvangorganisatie voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Maar daar zijn nog geen concrete acties uit voortgekomen.

"Deze groep heeft zich in twee, drie weken heel snel ontwikkeld", aldus Mikkers. "Sommigen verblijven zelfs op een uur reizen van de stad. Ze vertonen onacceptabel gedrag. Met het gebiedsverbod proberen we nu groepsvorming tegen te gaan. Daarnaast kunnen het OM en de politie gelijk handelen als er een overtreding begaan wordt en komen ze in een strafrechtelijk traject."

Sommigen van de jongeren zijn al meermaals opgepakt, maar kort daarna weer vrijgelaten, omdat ze minderjarig zijn en dan niet lang zonder begeleiding mogen worden vastgehouden.

Steeds uitzichtlozer

Eerder al sloegen de burgemeesters van Arnhem, Utrecht en Groningen alarm over de groep overlast veroorzakende Syrische jongeren. Alle gemeenten zeggen nauwelijks grip te krijgen op hen.

Veel Syrische minderjarige asielzoekers ervaren hun situatie als uitzichtloos. Tot ze achttien zijn hebben ze recht op opvang. Veel van hen wachten al lang op een verblijfsvergunning. Sommigen van hen wachten al ruim twee jaar op een beslissing of op de start van de asielprocedure.

De procedures hebben lange tijd stilgelegen vanwege een besluit- en vertrekmoratorium van ex-minister Faber dat vanaf half december 2024 inging. Veel van deze jongeren wachtten daarvoor al lange tijd op de behandeling van hun asielverzoek. Voor jongeren uit Syrië werd de wachttijd nog langer door het moratorium.

Bovendien hebben de procedures voor Syriërs langere tijd stilgelegen vanwege de val van dictator Assad. In juni concludeerde demissionair minister Van Weel dat Syrië voor veel meer Syriërs veilig verklaard kan worden. Daarmee wordt de kans van de jongeren op een verblijfsvergunning steeds kleiner en hun situatie steeds uitzichtlozer. Ze gaan niet naar school en kunnen ook niet aan het werk.

Intensieve begeleiding

Alleenstaande minderjarige vluchtelingen kunnen bij "aanhoudend overlastgevend gedrag" worden overgeplaatst naar gespecialiseerde, kleinschalige opvang. In speciale locaties van het Nidos worden jongeren opgevangen die ernstige overlast hebben veroorzaakt, schreef verantwoordelijk demissionair minister Keijzer (BBB) vorige maand aan de Tweede Kamer.

"Zij krijgen in een aangepaste setting intensieve begeleiding." Keijzer wil de capaciteit van deze opvanglocatie "op korte termijn" uitbreiden.

Wetenschappers hebben ontdekt dat 165 miljoen jaar geleden in de kustvlakte van Noord-Afrika een vier meter lange, twee ton wegende gestekelde dinosaurus rondliep. Sommige van de stekels waren bijna een meter lang.

Ze concluderen dat op basis van botfossielen, die in 2022 door een boer in Marokko in het Atlasgebergte zijn gevonden. Het zijn resten van een spicomellus afer, de oudst bekende soort van de gepantserde, plantetende ankylosaurussenfamilie. Dat deze soort dino bestaan heeft was al aangetoond op basis van de vondst van een rib. Niet bekend was hoe hij eruit moet hebben gezien.

"Hij was zwaar bewapend met stekels", zegt onderzoeker Richard Butler van de Universiteit van Birmingham tegen The Guardian. "Hij heeft ongelooflijk opvallende stekels rond zijn nek, een enorme bepantserde kraag die in verhouding tot de rest van zijn lichaam totaal buiten proportie is en kleinere stekels bij de ribben."

De staartbotten ontbreken, maar Butler vermoedt dat het beest daar een soort knuppel heeft gehad die hij als wapen kon gebruiken.

Omdat het dier er zo afwijkend uitzag, kostte het de wetenschappers grote moeite om van de incomplete wirwar van botten een samenhangend geheel te maken. "We legden alle botten op een tafel en en probeerden erachter te komen, waar ze logischerwijs het best pasten", zegt Butler.

Uit het feit dat ze kleine hersens hadden, leidt hij af dat ankylosaurussen geen slimme dieren moeten zijn geweest. Toch wisten ze zich zo'n 100 miljoen jaar te handhaven. Een grote meteorietinslag werd hen fataal.

You're gonna need a bigger boat. De scène met deze beroemde oneliner uit Jaws (1975) is sinds vandaag weer te zien in Nederlandse bioscopen en filmtheaters. Ter ere van het vijftigjarige jubileum is de filmklassieker terug op het witte doek. Het is de zoveelste re-release van een klassieke film.

Films als Titanic, Avatar, Interstellar gingen Jaws voor. Er is een sterke toename van het aantal heruitgebrachte filmhits in de bioscoop. Tussen 2017 en 2021 schommelde het aantal heruitgaven rond de twintig titels per jaar. Vorig jaar ging het om minstens 72 films en dit jaar tot en met 31 juli staat de teller al op zeker 59 titels.

Dat blijkt uit een inventarisatie door de brancheorganisatie van filmdistributeurs (NVPI Film) op verzoek van de NOS. De genoemde aantallen zijn het minimum. Vanwege de gebruikte zoektermen, zoals Anniversary, Director's Cut en Re-release, in de NVPI-database kan het werkelijke aantal heruitgaven hoger liggen.

In deze grafieken zie je meer over het aantal heruitgaven, de opbrengsten en welke klassiekers het meest hebben opgebracht aan de kassa:

Filmtheaters en bioscopen onderschrijven dat het aantal heruitgaves toeneemt. "Vooral films met een duidelijk haakje doen het goed, zoals horror tijdens Halloween, kerstklassiekers, romcom tijdens Valentijnsdag of jubileumvertoningen", zegt een woordvoerder van Pathé over de terugkeer van filmhits uit het verleden. "Bezoekers vragen vaak zelf om bepaalde titels."

In het geval van Jaws is het een kroonjaar. Een halve eeuw na de première krijgen biosbezoekers een opgepoetste versie te zien van de film die de doorbraak betekende van regisseur Steven Spielberg, in 4k-kwaliteit. De thriller rond de jacht op een witte haai door agent Martin Brody, gespeeld door Roy Scheider, wordt beschouwd als de blockbuster bij uitstek.

Blockbusterformule

"Je hebt een Hollywood voor en na Jaws", zegt mediawetenschapper Dan Hassler-Forest. Mede door een voor die tijd ongekend grote reclamecampagne, waarbij gretig werd geput uit de angstaanjagende soundtrack van componist John Williams, werd de film een hit.

De productie werd met drie Oscars bekroond. Vijf decennia later zit de film volgens Hassler-Forest nog altijd "bizar goed geraffineerd in elkaar". Jaws kreeg diverse vervolgen, volgens de formule: groter, harder en luider. De film werd de standaard waaraan sindsdien bijna alle blockbusterfilms voldoen.

Volgens de mediawetenschapper is er inmiddels sprake van franchise fatigue. Grote filmreeksen krijgen zo veel vervolgdelen dat een deel van het publiek afhaakt. "Een heruitgave van de eerste Alien heeft een veel grotere aantrekkingskracht dan de zoveelste kloon. Het maakt ook een gevoel van nostalgie los."

Niet alleen oude Hollywoodproducties keren terug op het witte scherm. Het Nederlandse Filmfonds spreekt van "een grotere Europese ontwikkeling om gerestaureerde klassiekers en re-releases van oudere succesvolle films opnieuw uit te brengen."

Akira Kurosawa

Zo zijn in Eye in Amsterdam deze zomer de films van de Japanse meesterregisseur Akira Kurosawa te zien. Een deel van deze gerestaureerde producties wordt ook vertoond bij zo'n dertig filmhuizen verspreid over het land. Volgens het museum heeft het project bij elkaar zo'n 30.000 bezoekers getrokken.

Het helpt dat Kurosawa een grote naam is in de cinema, zegt een Eye-woordvoerder. "Dit was wel een klapper." Toch is er volgens hem ook breder een duidelijke toename van het aantal bezoekers. "We hebben zelf ook meer titels uitgebracht." Het instituut restaureert en brengt heruitgaven van oude films op de markt.

'Jongeren vaker naar klassiekers'

De woordvoerder heeft het beeld dat vooral jongeren vaker naar klassiekers gaan. Het is volgens hem gissen naar een verklaring. "Misschien dat ze sociale media een beetje moe zijn en dat ze samen iets willen beleven zonder telefoon, maar we weten het niet."

Volgens hem heeft vermoedelijk ook de Cineville-filmpas een rol gespeeld. Houders daarvan kunnen voor een vast bedrag per maand onbeperkt films bezoeken bij tientallen filmhuizen en kleinere bioscopen.

Opbrengst is marginaal

Wat wel vaststaat, is dat de technologische ontwikkeling het makkelijker maakt om oudere films op te waarderen. Dat geldt behalve voor het beeld ook voor het geluid, legt een woordvoerder van Vue uit.

"Vroeger kwam het geluid vaak alleen nog van achter het scherm de zaal in. Met de technieken van nu komt het van overal en soms zelfs van het plafond op je af, wat een heel andere beleving geeft."

De bioscoopketen zet, net als Pathé, flink in op klassiekers. Uit de cijfers van branchevereniging NVPI valt echter op te maken dat de opbrengsten relatief beperkt zijn. Vorig jaar was de minimale opbrengst van re-releases aan de kassa zo'n 2 miljoen euro. De totale omzet voor bioscopen was 311,7 miljoen euro.

PVV-leider Wilders heeft de eerste vier namen van de kandidatenlijst bekendgemaakt voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober. Wilders heeft gekozen voor vernieuwing van de top van de kandidatenlijst. In de top vier ontbreken daarom bekende namen als Faber, Agema en Bosma.

Agema stelt zich na 22 jaar niet meer herkiesbaar, laat ze in een uitgebreide brief op X weten. "Het Kamerlidmaatschap is het mooiste dat er is en ik ga het vreselijk missen. Ik had het graag nog jaren gedaan, maar de omstandigheden zijn er helaas niet naar." Wat die omstandigheden zijn, zegt ze niet.

Wilders, die als het enige partijlid over alles in zijn eentje beslist, staat weer 1, zoals sinds 2006 steeds het geval was. Op nummer 2 staat Sebastiaan Stöteler, die ruim een jaar voor de PVV in het Europees Parlement zit en lijsttrekker was bij de Europese Verkiezingen in 2024.

De 41-jarige politicus uit Almelo werd in 2018 gemeenteraadslid in Almelo. Voor zijn vertrek naar Brussel was hij ook twee jaar lid van de Provinciale Staten van Overijssel.

Aanstaande

Nummer 3 van de kandidatenlijst is Shanna Schilder uit Volendam en nummer 4 is Annelotte Lammers uit Genemuiden.

Beiden zijn jurist. De 37-jarige Schilder werkt bij het ministerie van Bestuur, Planning en Dienstverlening op Curaçao, de 32-jarige Lammers bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

Vertrouwelingen

Op de vorige kandidatenlijst stonden vertrouwelingen van Wilders op hoge plekken, zoals Agema op 2 en Gidi Markuszower op 4. Wilders zal de rest van de lijst de komende dagen bekendmaken, zo kondigt hij aan op X.

In 2023 koos Wilders ook voor een nieuwkomer op 3, Rachel van Meetelen. Ook van haar zal later pas duidelijk worden of ze in de Tweede Kamer zal blijven.

(Telecompaper) SFR parent company Altice France reported another quarter of declining revenue and EBITDA, as its customer base contracted across both fixed and mobile segments during the three months to June...

(Telecompaper) ZTE reported revenues of CNY 71.55 billion for the first half of 2025, up 14.5 percent from a year earlier...

Om de Amerikaanse president Trump politiek te verslaan, moet je zijn communicatiestijl overnemen. Althans, dat lijkt de Californische gouverneur Gavin Newsom te denken.

De Democraat spiegelt de socialemediastrategie van Trump in zijn politieke strijd tegen de Republikein. Door kunstmatige intelligentie gegenereerde memes en met beledigingen en de van Trump bekende rode petjes met het opschrift MAGA, steekt Newsom de draak met de president. Maar experts zijn sceptisch over de effectiviteit.

Newsom is een van de prominenten binnen de Democratische Partij. Als gouverneur van Californië bestuurt hij de grootste Amerikaanse staat als het gaat om het aantal inwoners en de economie. Ook schuwt hij de confrontatie met Trump niet.

"Er is geen Democratische leider te bekennen", zegt Amerika-kenner Kenneth Manusama. "De Democratische kiezer is dorstig, hongerig naar iemand die terugvecht." Newsom zegt die vechter te willen zijn, in de aanloop naar de tussentijdse verkiezingen volgend jaar en de presidentsverkiezingen van 2028.

Op Trumpiaanse wijze reageert Newsom op een video waarin Trump naar hem werd gevraagd. Newsom bespot de grootte van Trumps handen:

Waar voorheen de toon van Newsoms berichten tot op zekere hoogte gematigd was, is er een ommekeer te zien. Politieke inhoud maakt plaats voor satire, confrontatie en naar populaire cultuur verwijzende berichtgeving.

Dit is opvallend, omdat voorheen altijd het devies "When they go low, we go high" van Michelle Obama gold voor de Democratische reactie op Trump.

Maar dat werkte niet, zegt Manusama. Newsom besloot het dus over een andere boeg te gooien. Zijn andere toon valt samen met markante gebeurtenissen.

De gouverneur besloot onlangs tot het herindelen van de kiesdistricten in Californië. Hij reageerde hiermee op een vergelijkbaar plan van zijn Republikeinse evenknie in Texas. Met deze controversiële zet, gerrymandering, verzekeren politici zich van extra zetels in het Huis van Afgevaardigden in de tussentijdse verkiezingen.

Ook beschuldigt Newsom in een interview met Fox 11 LA Trump van het verspreiden van desinformatie over de bosbranden in Californië. Bovendien zijn de twee verwikkeld in een rechtszaak: Newsom klaagde de president aan vanwege de inzet van de Nationale Garde tegen de grootschalige anti-racisme- en immigratieprotesten in LA. "Dus ja - ik vecht terug", zegt Newsom.

'Vuur met vuur bestrijden'

Newsom begrijpt dat de oude stijl van communiceren niet meer aanslaat, zegt Mark Boukes, universitair hoofddocent communicatiewetenschap en onderzoeker politieke satire. "Het is vuur met vuur bestrijden."

"Zo tof", schrijft hij bij een AI-foto waar voor hem wordt gebeden door de notoire Trump-aanhangers Tucker Carlson, Hulk Hogan en Kid Rock:

Wetenschappelijk onderzoek door Boukes suggereert dat het gebruik van politieke satire als manier om populistische politici ter verantwoording te roepen, de kans verkleint dat kiezers op hen stemmen.

Toch is Newsoms nieuwe stijl niet dezelfde als die van Trump, zegt Mariken van der Velden, politicoloog en universitair docent politieke communicatie. "Trump heeft zijn eigen manier. Newsom is een vrij typische populist, heeft altijd one-liners. Deze zijn wellicht waar, maar nuances ontbreken." Daarom betwijfelen experts of de aanpak van Newsom werkt.

Presidentskandidaat

Trump reageert op Newsom met een woordspeling over zijn naam. "Gavin Newscum staat helemaal onderaan in de peilingen." Door hem 'Newscum' te noemen, verpakt Trump twee beledigingen in één: 'scum' is het Engelse woord voor tuig en 'cum' betekent sperma.

In tegenstelling tot wat Trump zegt, stijgt Newsom overigens juist in de peilingen. "Newsom heeft het momentum", merkt Manusama op.

Van der Velden zegt dat het koffiedik kijken is. "De Democratische Partij draagt veelal gematigde kandidaten voor. Biden en Harris hadden een fatsoenlijke toon; nu proberen ze wat anders. Newsoms stijl wordt in het algemeen niet gezien zoals zij het willen zien in de politiek."

Correspondent VS Sjoerd den Daas:

"Driekwart jaar na de verkiezingen stoeien de Democraten nog altijd met hun boodschap. Een eensluidend antwoord, het begin van een strategie om oppositie te voeren tegen Trump hebben ze nog niet gevonden, duidelijke strijders in hun verzet tegen Trump hadden ze niet.

Gavin Newsom doet nu wat een deel van de Democratische achterban al langer wil: vuur met vuur bestrijden, in een taal die iedereen kent van de Amerikaanse president, met een sterk cynische inslag. Het wiel hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden, hij put vooral uit de teksten en thema's van Trump zelf.

In woord, met parodieën op Trumps 'Truths', en in daad, zoals met de herindeling van de kiesdistricten. Die strategie legt Newsom, door Trump steevast 'Newscum' ('nieuw schorriemorrie') genoemd, vooralsnog geen windeieren. Hij valt ermee op in binnen- en buitenland."

Newsom lijkt zich nu vooral te richten op zwevende kiezers, de swing states en jongeren, merken de experts op.

"Er is ook een zekere entertainmentwaarde. Jongeren voelen zich hierdoor betrokken bij de politiek. Ze kunnen er samen om lachen", zegt Van der Velden. Dat herkent ook Manusama. "Al vind je hem geen presidentskandidaat, mensen genieten er wel van hoe hij Trump en MAGA belachelijk maakt."

Newsom zal zich uiteindelijk wel moeten richten op meer inhoudelijke boodschappen, constateert Manusama. "Eerdere boodschappen van de Democratische Partij zijn niet aangekomen, zoals dat Trump antidemocratisch is."

Correspondent VS Sjoerd den Daas:

"Gemeld heeft Newsom zich formeel nog niet, maar als kiezers gevraagd wordt wie zij het liefst zien als presidentskandidaat voor de Democraten, groeien zijn kansen. De verliezer van de verkiezingen van vorig jaar, Kamala Harris, staat in een samengestelde peiling van 'Race to the White House' nog steeds bovenaan met 23,6 procent.

Oud-minister Pete Buttigieg volgt met 14,3 procent. Newsom scoort nu in Californië en Ohio al beter dan andere kanshebbers, landelijk wordt hij geraamd op 14,2 procent. De weg is nog lang, en of hij daadwerkelijk mee gaat doen aan de verkiezingen van 2028 zal moeten blijken. Maar zijn strategie lijkt in elk geval aan te slaan bij een deel van de kiezers."

There’s a dizzying number of specialist 3D printing materials out there, some of which do try to offer an alternative to PLA, PA6, ABS, etc., while others are happy to …read more

Belangenorganisaties van fietsers en de politie reageren met gemengde gevoelens op een mogelijke toekomstige helmplicht. Het demissionaire kabinet wil het dragen van een helm bij jongeren tot 18 jaar op een fatbike of e-bike vanaf 2027 verplichten.

Frits Lindeman, projectleider verkeer bij de politie, geeft aan dat de politie zich kan vinden in de voornemens. "Het controleren van technische regels is lastig voor ons, omdat iets kleins als een gashendeltje of een bepaalde instelling van de trapondersteuning vaak niet direct zichtbaar is."

Gedragsregels zoals door rood rijden maar ook het dragen van een helm zijn volgens Lindemans gemakkelijk te handhaven, omdat ze zichtbaar zijn. "En ook kan een helm hersenletsel voorkomen", zegt hij.

Meer hersenletsel

Uit onderzoek van VeiligheidNL in opdracht van het ministerie blijkt dat tussen 2020 en 2024 het aantal slachtoffers onder elektrische fietsers op de spoedeisende hulp is verdubbeld.

In de leeftijdsgroep van 12 tot 18 jaar is het aantal bestuurders van e-bikes met hersenletsel verzesvoudigd, het aantal bestuurders van fatbikes dat op de eerste hulp belandde is toegenomen van 0 in 2020 tot 301 in 2024.

Ziekenhuizen waarschuwen al jaren voor de grotere kans op hersenletsel na een ongeval voor bestuurders van e-bikes. Afgelopen maandag nog presenteerden de artsen van Frisius MC in Leeuwarden een onderzoek waaruit blijkt dat de kans op ernstig letsel twee keer zo groot is als op een gewone fiets.

Hoewel de helmplicht dus goed te handhaven is, zegt de politie ook dat het altijd van het moment zelf zal afhangen in hoeverre er wordt opgetreden. Dat is nu ook zo bij bijvoorbeeld scooterrijders: een surveillerende agent kan iemand zonder helm staande houden en beboeten, maar als die agent net onderweg is naar een melding dan zal hij de scooterrijder laten. Het blijft dus een kwestie van prioriteiten.

Politievakbond ACP is niet direct tegen een helmplicht, maar vindt alleen handhaven niet voldoende, ook vanwege de capaciteit bij de politie. Bewustwording van overheid en ouders bij het wijzen op gevaren spelen wat de bond betreft ook een belangrijke rol om begrip te kweken voor het dragen van een helm. "Dat heeft bij de invoering van de helmplicht voor scooters ook een positieve rol gespeeld. Die maatregel is soepel verlopen."

Gemeentes reageren positief

Gemeentes reageren positief op de nieuwe plannen. "Veel gemeenten ervaren (meer) verkeersonveilige situaties waar fatbikes bij betrokken zijn, daarom kijken we met belangstelling naar het wetsvoorstel uit", meldt een woordvoerder van Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

De Amsterdamse verkeerswethouder Melanie van der Horst is blij dat er "eindelijk na jarenlang aandringen" maatregelen komen om de problemen met fatbikes aan te pakken. "Hiermee worden de kinderen beter beschermd en er gaat ook een duidelijke boodschap van uit dat gebruik van e-bikes gevaarlijk kan zijn voor kinderen."

Ook de Haagse wethouder Arjen Kapteijns (mobiliteit) staat achter de maatregelen, om dezelfde redenen.

'Regels niet effectief'

Naast positieve reacties klinken er ook minder enthousiaste geluiden over de aangekondigde regelgeving. Meerdere belangenorganisaties van fietsers zien de invoering van een leeftijdsgebonden helmplicht niet als oplossing voor ontstane problemen door e-bikes en fatbikes.

"Probleemsituaties ontstaan door het opvoeren van de fietsen, illegale import en onacceptabel gedrag. De daadwerkelijke problemen worden op deze manier niet geadresseerd", schrijven RAI Vereniging, BOVAG, ANWB en de Fietsersbond in een gezamenlijke verklaring.

De belangenclubs maken zich niet alleen zorgen over de effectiviteit van de nieuwe maatregelen, ze zijn ook bang dat de helmplicht ertoe zal leiden dat minder mensen de fiets pakken.

"Onderzoek van I&O Research laat zien dat een ruime meerderheid van de Nederlanders tegen een helmplicht is, ook wanneer specifiek gevraagd wordt naar e-bikes. Een helmplicht zal het fietsgebruik daardoor remmen", schrijven zij.

Kwaliteitskeurmerk

Ook pleiten de organisaties voor onder meer betere controles en bewustwording over de risico's van illegale en opgevoerde fatbikes. "Ook strikte handhaving blijft onmisbaar, de overheid moet stevig inzetten op meer toezicht en controle. Niet alleen toezicht op de veiligheid van producten die in Nederland verkocht worden of binnenkomen, maar ook de directe handhaving op straat door agenten en boa's."

Het ministerie onderzoekt of het nuttig is om overlast door elektrische fietsers met een gedragsaanpak te bestrijden. De fabrikanten en verkopers van e-bikes werken aan een kwaliteitskeurmerk.

Demissionair minister Tieman van Infrastructuur en Waterstaat overweegt de nieuwe helmplicht nog uit te breiden naar andere lichte elektrische voertuigen, zoals e-steps, om te voorkomen dat minderjarigen naar die voertuigen uitwijken.

Oud-minister van Volksgezondheid Ernst Kuipers komt terug naar Nederland. Het ministerie van Onderwijs heeft hem tot voorzitter benoemd van de raad van toezicht van de Technische Universiteit Delft. De aanstelling is voor vier jaar.

Het is onduidelijk of Kuipers zijn functies bij de Nanyang Technological University in Singapore neerlegt. Hij ging daar vorig jaar aan de slag als vicevoorzitter onderzoek en buitengewoon hoogleraar.

Kuipers was tussen 2022 en 2024 minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Voordat hij minister werd, was hij bestuursvoorzitter van het Erasmus MC in Rotterdam en leidde hij het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding. In die laatste functie werd hij door zijn persconferenties landelijk bekend als het gezicht van de coronabestrijding.

TU onder vuur

De TU Delft kwam vorig jaar onder vuur te liggen door een rapport van de Onderwijsinspectie. Daarin stond dat het bestuur te weinig deed om de sociale veiligheid van de medewerkers te waarborgen. Volgens de inspectie was er sprake van wanbeheer.

Het verbeterplan waar de universiteit mee kwam, stelde niet gerust. De inspectie had er weinig vertrouwen in dat het college van bestuur de problemen kon oplossen en de toenmalige minister Bruins schreef in een brief aan de Tweede Kamer dat hij "intensieve gesprekken" met de raad van toezicht voerde om de situatie te verbeteren.

De voorzitter van de raad van toezicht stapte in februari voortijdig en per direct op, omdat zijn functie volgens hem onverenigbaar was met zijn werk voor een consultancybureau.

Veel automobilisten met een brandstofauto waren vanochtend waarschijnlijk blij met het nieuws: het kabinet koerst af op een verlenging van de accijnskorting. Het is bedoeld om autorijden betaalbaar te houden. Maar wie profiteert nu echt van zo'n korting?

Na de Russische invasie in Oekraïne in 2022 schoten de brandstofprijzen door het dak. Het kabinet besloot toen om met een tijdelijke korting te komen. Die korting werd telkens verlengd en het demissionaire kabinet gaat dat nu waarschijnlijk weer doen. Het verschil is zo'n 21 cent per liter benzine.

Hoewel je zou denken dat het vooral de mensen met een smalle beurs zou helpen, is dat niet het geval. "Het is misschien wel het laatste dat je moet doen om lagere inkomens te helpen", zegt Peter Mulder. onderzoeker bij TNO.

Hij bestudeerde de effecten van de accijnskorting in 2023. Vooral hoge en middeninkomens profiteren daarvan, blijkt uit zijn onderzoek. Deze groepen maken namelijk veel kilometers, terwijl lage inkomens gemiddeld veel minder autorijden omdat ze dat niet kunnen betalen.

Inefficiënt

Uit de TNO-studie blijkt dat maar een kleine groep met lage inkomens profiteert, zo'n twee procent van alle Nederlandse huishoudens. Die groep heeft een laag inkomen én rijdt veel kilometers.

"Een accijnskorting voor iedereen is een zeer inefficiënte maatregel om deze kleine groep mensen te helpen. Ongeveer 98 procent van het bedrag dat met de accijnskorting is gemoeid komt niet bij deze huishoudens terecht, maar bij de midden- en hogere inkomens", zegt Mulder.

De schatkist loopt zo'n 1,6 miljard euro mis door de accijnskorting. Geld dat de overheid ook zou kunnen inzetten om lage inkomens te ondersteunen, zegt Mulder.

"Als je dat geld besteedt aan bijvoorbeeld de verduurzaming van woningen van mensen met lage inkomens, ondersteun je ze veel beter. Ieder jaar kan je van dat geld pakweg 70.000 woningen verduurzamen. We hebben nu al drie jaar een accijnsverlaging, dus dat zijn meer dan 200.000 woningen."

De TNO-onderzoeker wijst ook op de mogelijkheid om het geld in te zetten voor bijvoorbeeld beter openbaar vervoer op het platteland of goedkope deelauto's, zodat ook mensen met een smalle beurs mobiel blijven.

Pleisters plakken

Een voorstander van de accijnskorting is de ANWB. Afgelopen week riep die nog op om de verwachte verhoging te schrappen. De ANWB is blij met het nieuws, maar maakt zich toch nog zorgen.

"De korting is een pleister en we hebben iets structureels nodig", zegt Jasmijn Dielesen van de ANWB. "Heel veel mensen zijn afhankelijk van de auto. Het is niet voor luxe of voor de lol, maar ze hebben het nodig voor werk of school", stelt Dielesen. "We gaan naar elektrisch rijden, maar veel mensen rijden nog - zeker particulier - met een brandstofauto. Die mensen moeten ook auto kunnen blijven rijden."

Autobranchevereniging Bovag sluit zich daar bij aan. "Autorijden is na de woonlasten de tweede grote kostenpost voor een huishouden", vertelt Christianne van der Wal, voormalig VVD-minister en vanaf maandag de nieuwe voorzitter van de brancheorganisatie.

Ze is blij met de stap, maar vindt die nog niet voldoende. De nieuwe voorzitter pleit ervoor om in de breedte te kijken naar het hele belastingsysteem rond auto's. "Er is een hele grote groep voor wie dit heel veel geld is. Autorijden moet voor iedereen betaalbaar zijn."

Van der Wal wijst ook op de gevolgen van de verduurzaming. Doordat steeds meer mensen elektrisch rijden, gaat er via de accijnzen minder geld naar de schatkist. "Tegelijkertijd willen we meer elektrisch rijden want we willen de klimaatdoelen halen", stelt Van der Wal die daarom pleit voor een herziening van het systeem.

Mulder ziet rond het elektrisch rijden nog een andere hobbel. "Op lange termijn is de brandstofauto in gebruik duurder dan de elektrische auto, maar door de accijnsverlaging vertraag je de overstap naar duurzamer vervoer. De brandstofprijzen zijn altijd grillig en blijven waarschijnlijk hoog, kijk maar naar de geopolitieke situatie. Dus op korte termijn klinkt goedkopere benzine tof, maar op de langere termijn zijn mensen niet beter af", zegt Mulder.

Volgens de onderzoeker is het dan ook "een politieke keuze" om te kiezen voor de korte termijn.