Aggregator

Overgangsregeling voor 'youngtimers' die in januari opeens duurder zouden worden

23 hours 37 minutes ago

Mensen met een 15 jaar oude auto van de zaak dreigden per 1 januari veel meer belasting te gaan betalen. Demissionair staatssecretaris van Financiën Heijnen komt nu met een maatregel om dat te voorkomen.

Het gaat om de zogeheten youngtimerregeling. Mensen kunnen daardoor relatief goedkoop rijden in een auto van de zaak van 15 jaar of ouder.

De Tweede Kamer besloot op 27 november om die regeling in twee stappen te versoberen: per 1 januari 2026 geldt de youngtimerregeling voor auto's vanaf 16 jaar en op 1 januari 2027 komt dan de 'grote klap' en gaat het omhoog naar 25 jaar en ouder.

Nog net geen 16

Voor auto's die heel 2025 al minstens 15 jaar waren verandert er 1 januari dus nog niks. Want dan is die auto inmiddels 16 jaar. Maar rijders in een auto die in de loop van dit jaar pas 15 is geworden, zouden per 1 januari te maken krijgen met een flinke kostenverhoging.

Mensen met een auto van de zaak die bijvoorbeeld pas in oktober 15 werd, zouden van januari tot en met september tot wel honderden euro's per maand meer kwijt zijn.

Hoe werkt de youngtimer-regeling?

De youngtimer-regeling wordt vooral gebruikt door zzp'ers en ondernemers met een klein of middelgroot bedrijf. Ze kopen een auto van 15 of ouder voor hun zaak en kunnen alle kosten, zoals reparaties, benzine, parkeergeld en wegenbelasting, voor de fiscus van hun winst aftrekken. Daardoor betalen ze minder inkomstenbelasting.

Ze gebruiken de auto ook voor privé-ritjes en moeten daar belasting voor betalen. Dat heet bijtelling. En bij die youngtimer-regeling is die bijtelling veel voordeliger dan bij nieuwere auto's.

Bij een youngtimer is de bijtelling 35 procent van de dagwaarde, bij een nieuwere auto 22 procent van de cataloguswaarde. En 35 procent van de dagwaarde van een minstens 15 jaar oude auto is natuurlijk veel lager dan de cataloguswaarde, dus nieuwwaarde, van een jongere auto.

Een rekenvoorbeeld: Een Volvo V70 uit 2007 kost nu nog zo'n 12.000 euro. Dat betekent 4200 euro bijtelling. In belastingschijf 2 moet daarover ruim 37 procent belasting worden betaald. Dat komt neer op 131 euro per maand.

Een nieuwe Volvo V60 kost 59.000 euro. De bijtelling is dan 12.980 euro. Dat levert 405 euro per maand extra belasting op.

De Tweede Kamer wilde met de kleine verhoging naar 16 jaar mensen een jaar de tijd geven om zich voor te bereiden op de grote verhoging naar 25 jaar in 2027. Dat gebeurde op initiatief van de ChristenUnie en D66. De twee partijen kwamen met dit voorstel om het rijden in elektrische auto's te stimuleren. Want met het geld dat het opbrengt moet de lagere bijtelling voor elektrische auto's verlengd worden.

"Tegelijkertijd is er nu een groep autogebruikers die per 1 januari 2026 te maken krijgt met een hogere bijtelling en weinig tot geen handelingsperspectief heeft om hierop te anticiperen." zegt staatssecretaris Heijnen in een brief aan de Tweede Kamer.

Onbedoeld effect

"Het kabinet denkt dat dit niet een bedoeld effect is geweest van de indieners, omdat expliciet is benoemd dat de gefaseerde leeftijdsverhoging bedoeld is om gebruikers een jaar de tijd te geven op de versobering van de youngtimerregeling te anticiperen", aldus Heijnen.

In de Eerste Kamer kreeg hij daarom de vraag of hij met een overgangsregeling kan komen. De Eerste Kamer stemt vandaag over de versobering van de youngtimer-regeling. Maar die versobering is onderdeel van het veelomvattende Belastingplan 2026. En de Eerste Kamer kan alleen voor of tegen dat hele Belastingplan stemmen en niet specifiek die youngtimer-regeling nog aanpassen.

Verhoging in 2027

Dus regelt Heijnen nu dat rijders van auto's die in de loop van 2026 pas 16 worden toch niet belast worden met de hogere bijtelling. In 2027 wordt de leeftijdsgrens voor youngtimer wel verhoogd naar 25 jaar. Daar tornt hij niet aan.

Verkopers en rijders van youngtimers zijn daar nog altijd boos over. Verkopers stellen dat er opeens een hele groep auto's is waarvoor nog maar moeilijk een koper gevonden kan worden. En rijders balen dat ze meer belasting gaan betalen.

150 stapels lijken te zien in Sudanese stad Al-Fasher: ‘Het is een slachthuis’

23 hours 50 minutes ago

De Rapid Support Forces (RSF) in Sudan proberen bewijs dat ze op grote schaal inwoners van de stad Al-Fasher hebben vermoord te vernietigen. Dat schrijven onderzoekers van de Amerikaanse Universiteit Yale in een nieuw rapport over de systematische massamoord die daar na de inname van de stad, op 26 oktober, plaatvond. Op satellietbeelden zijn op zeker 150 plekken vormen te zien die overeenkomen met stapels lijken.

Wetenschappers van de Yale School of Public Health's Humanitarian Research Lab (HRL) leverden de afgelopen maanden al meer bewijs voor grootschalig geweld in de stad. Zo concludeerden ze dat bloedvlekken vanuit de ruimte zichtbaar waren. In de maand na de inname van de stad bleven ze beelden analyseren. Nu komen ze opnieuw tot schokkende conclusies.

Verbrand, begraven, verwijderd

"Het is een slachthuis", zegt directeur Nathaniel Raymond van het onderzoekslaboratorium telefonisch tegen de NOS. "We hebben in november 150 stapels in de gaten gehouden. Die werden zichtbaar nadat de RSF Al-Fasher had ingenomen. We zien dat die stapels veranderen. Er komen lichamen bij, maar ze verdwijnen ook. Er wordt verbrand, begraven, verwijderd. Bewijs wordt vernietigd en dat gaat mogelijk nog steeds door."

Waar voor een ongetraind oog de beelden wat wazig zijn, zien de analisten van Yale C- en J-vormen met menselijke lengtes en proporties. Ze zien op 38 plekken rode aarde die langzaam in een roestkleur verandert, consistent met bloed dat ergens een tijd lang ligt. Ze zien stapels, omgeploegde aarde, gladgestreken aarde, en dan zijn de lichamen weg. Op andere plekken verdwijnen of veranderen de stapels, nadat er brand te zien is geweest.

De wijk Daraja Oula in Al-Fasher lijkt het hardst geraakt. Daar vonden analisten 52 stapels lichamen. Deze wijk kwam pas als laatste in handen van de RSF, en veel burgers vluchtten juist daarheen. De onderzoekers hielden in deze buurt ook bewegingen van RSF-voertuigen in de gaten en vinden bewijs voor deur-tot-deurexecuties. Ze zien lichamen vlak bij auto's en RSF-voertuigen die zijstraten blokkeren.

Crime scene

Sinds 2023 woedt in Sudan een machtsstrijd tussen het regeringsleger en de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF). In de regio Darfur, waar Al-Fasher ligt, wordt ook gevochten, maar tegelijkertijd wordt er etnisch geweld gepleegd. De strijders van de RSF zijn van Arabische afkomst en hebben het gemunt op Sudanezen van Afrikaanse afkomst, ook in de stad Al-Fasher.

Die stad werd ruim anderhalf jaar lang door de RSF belegerd. De RSF legde zelfs een aarden wal om de stad, waardoor inwoners in de val zaten en werden uitgehongerd. Die aarden wal maakte vluchten bovendien moeilijk. Daar, en bij RSF-wegversperringen, zien de onderzoekers ruim tachtig stapels menselijke overschotten liggen.

Bekijk ook deze NOS-special over de moordpartijen gepleegd in de stad Al-Fasher:

"Het is een crime scene", zegt onderzoeker Raymond. "Ze hebben een muur gebouwd om mensen vast te houden en zijn de klus nu systematisch aan het afmaken." Hoeveel mensen zijn vermoord, kan hij niet zeggen. "Tienduizenden is aannemelijk, maar niemand weet het echt. Er is geen toegang tot de stad. En waarom daar zo op gefocust? Het is hoe dan ook massaal." Omdat er bewijs wordt vernietigd, zal volgens hem waarschijnlijk nooit bekend worden hoeveel mensen zijn vermoord.

Wat de onderzoeker ook zorgen baart, is dat de stad zo goed als leeg lijkt. Er werd aangenomen dat er nog veel mensen vastzitten in Al-Fasher, omdat maar een klein deel is aangekomen in vluchtelingenkampen, maar dat is vanuit de lucht niet zichtbaar. Het Wereldvoedselprogramma schatte het aantal achterblijvers deze week nog tussen de 70.000 en 100.000.

Op deze satellietbeelden van een wijk in de Sudanese stad El-Fasher zouden bloedvlekken van burgerslachtoffers en RSF-voertuigen te zien zijn:

"We zien weinig sporen van burgers", zegt Raymond. "Geen ezelskarren in de straten, er groeit gras op de markten. We zien geen mensen bij waterputten. We zien alleen RSF-activiteit. Als er nog een aanzienlijk aantal burgers in de stad is, houden ze zich schuil, zoals Anne Frank, en wordt er op hen gejaagd."

Hoewel ze veel af kunnen leiden uit satellietbeelden, ooggetuigenverslagen van mensen die konden ontkomen en filmpjes die daders op sociale media plaatsten, wijst het rapport ook op de gaten aan informatie. Niet alleen als het gaat om de aantallen maar bijvoorbeeld ook wat betreft andere misdaden zoals seksueel geweld.

Voorspelde massamoord

Raymond noemde het geweld in Al-Fasher eerder een van de meest nauwkeurig voorspelde massamoorden in de menselijke geschiedenis. Want al lang voordat de RSF Al-Fasher innam, werd er gewaarschuwd dat precies dit zou gebeuren. "Hun doel is uitroeiing. De RSF doet alsof ze nu mee willen onderhandelen. Zeggen ook dat ze mee willen doen aan een staakt-het-vuren, maar het is allemaal afleiding."

Hij maakt zich ook kwaad over het niet ingrijpen door de internationale gemeenschap. "We weten dat de RSF steun krijgt van de Verenigde Arabische Emiraten, financieel en met wapens, en toch wordt er niet ingegrepen." De onderzoekers roepen in het rapport op tot toegang tot de stad om hulp te bieden en om bewijs te verzamelen van de misdaden. "De klok tikt."

Ruim twintig jaar cel voor man die inreed op feestende menigte in Liverpool

1 day ago

De rechtbank in Liverpool heeft de man die in mei dit jaar inreed op Liverpool-fans veroordeeld tot 21,5 jaar celstraf. De Brit is veroordeeld voor onder meer het bewust toebrengen van ernstig lichamelijk letsel, gevaarlijk rijgedrag en openbare geweldpleging.

De 54-jarige Brit reed eind mei in op een menigte in het centrum van Liverpool. Voetbalfans vierden daar de titel van hun voetbalclub in de Premier League. Ze hadden zich verzameld voor de zegetocht waarbij de voetballers in een open bus door de straat zouden rijden.

In enkele minuten raakte de man met zijn auto meer dan honderd mensen. Daarbij raakten meer dan 130 mensen gewond. De auto werd tot stilstand gebracht doordat een van de omstanders in zijn auto wist te komen en die vanaf de achterbank in de parkeerstand zette.

Opzettelijke daad

De man zegt dat hij zijn geduld verloor en daarop op de mensenmenigte inreed. Hij bekende dat opzettelijk te hebben gedaan. Eerder had hij gezegd uit paniek te hebben gehandeld.

"Met zo'n volharding en minachting voor mensenlevens een voertuig in een menigte voetgangers rijden tart elk normaal begrip", zei de rechter.

Gisteren kwamen meerdere slachtoffers aan het woord in de rechtbank. Ze vertelden hoe groot de impact was op hun leven: sommigen durven zich niet meer in grote menigtes te begeven of naar Liverpool-wedstrijden te gaan. Anderen zijn niet meer in staat te werken of voor hun familie te zorgen.

Online oorlogsarchief vanaf komend jaar in alle provincies te raadplegen

1 day ago

Er komen meer plekken beschikbaar om online Oorlog Voor De Rechter te raadplegen, het gedigitaliseerde archief met de dossiers van personen die werden verdacht van collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In elf regionale archieven komen elk twee extra plekken en ook het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies krijgt twee plekken. Dat schrijft demissionair minister Moes van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen in een brief aan de Tweede Kamer.

Tot nu waren er alleen vijf speciaal beveiligde computers beschikbaar in het Nationaal Archief in Den Haag; dat worden er in totaal 29 in alle twaalf provincies. Vanaf begin februari kunnen deze plekken worden gereserveerd. Op dit moment is een derde van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) gedigitaliseerd.

Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging

Het CABR is een archief met dossiers van mensen die verdacht werden van collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het archief zou eigenlijk na de wettelijke termijn van 75 jaar op 1 januari 2025 openbaar worden en digitaal raadpleegbaar zijn. Maar door privacybezwaren is dat uitgesteld. De Autoriteit Persoonsgegevens maakte bezwaar, omdat in de dossiers namen voorkomen van nog levende verdachten, hun nazaten, getuigen en slachtoffers. Volgens de privacywetgeving mogen die niet openbaar worden gemaakt.

De beveiligde computerplekken zijn bedoeld voor personen met een onderzoeksbelang. Dat kan familieonderzoek zijn, maar ook historisch of wetenschappelijk onderzoek. Belangstellenden moeten een aanvraag indienen waarin ze aangeven hoe ze omgaan met de bijzondere persoonsgegevens. Als het Nationaal Archief toestemming geeft, kan gebruik worden gemaakt van de beveiligde computer.

De extra plekken zijn nodig omdat de belangstelling voor het archief groot is. Er zijn forse wachtlijsten om langs te komen in Den Haag.

"Met deze uitbreiding zijn deze beveiligde plekken door het hele land toegankelijk", zegt minister Moes. "Gezien de hoge leeftijd van veel geïnteresseerden is het belangrijk om deze mogelijkheid dicht bij huis aan te bieden. Nabestaanden en andere betrokkenen kunnen er zoeken op namen of plaatsen. Dat biedt hen de mogelijkheid om na 80 jaar het lot van dierbaren uit de oorlogsjaren te achterhalen."

Zo kun je zoeken in het CABR-archief:

Het raadplegen van de beveiligde computers is een tijdelijke oplossing. Het is wachten op een gewijzigde archiefwet. Want toenmalig minister Bruins, Moes' voorganger, vond het van maatschappelijk belang dat dit archief alsnog openbaar wordt. Daarom besloot hij een wijziging aan te brengen in de huidige archiefwet, zodat het CABR toch binnen afzienbare tijd online kan.

Haast

De Raad van State oordeelde vorige maand overwegend positief over het gewijzigde wetsvoorstel. Het is nu aan het kabinet om de wetswijziging in eerste instantie door de Tweede Kamer te loodsen. De nieuwe minister Moes wil haast maken en verwacht dat de brief over de gewijzigde archiefwet in januari naar de Kamer gaat.

In die wetswijziging krijgen bepaalde archieven, zoals archieven over zeer ernstige gebeurtenissen als genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, een bijzondere status. Voor die archieven geldt dat het publieke belang van toegankelijkheid zwaarder weegt dan privacybescherming van nog levende personen.

De Raad van State noemt de manier waarop dat in het wetsvoorstel is geregeld, een zorgvuldige en evenwichtige afweging van grondrechten, waarden en belangen die in het geding zijn.

Locaties van de nieuwe computers

De computers komen te staan in elf provinciale regionale archieven:

- Brabants Historisch Informatie Centrum

- Drents Archief

- Het Flevolands Archief

- Gelders Archief

- Groninger Archieven

- Het Utrechts Archief

- Collectie Overijssel

- Noord-Hollands Archief

- Historisch Centrum Limburg

- Tresoar (Fries Archief)

- Zeeuws Archief

Deel pand ingestort in Schiedam tijdens sloopwerkzaamheden

1 day ago

In Schiedam is een deel van een slooppand ingestort. Niemand is gewond geraakt. Het incident gebeurde aan de Van Heekstraat. Volgens de regionale omroep Rijnmond zijn delen van de muren en tussenliggende plafonds naar beneden gekomen.

De grond ligt bezaaid met brokstukken, waaronder delen van golfplaten, isolatiemateriaal en zware metalen draagbalken. Ook zijn twee auto's bedolven onder het puin. Beide voertuigen zijn zwaar beschadigd.

Wat er precies is gebeurd, is nog onduidelijk. Medewerkers van het sloopbedrijf zeggen tegen Rijnmond dat ze op het moment van de instorting niet bezig waren met sloopwerkzaamheden.

Bekijk hier beelden van de ravage:

Hulpdiensten waren met veel materieel aanwezig. Aanvankelijk werd gevreesd dat zich nog sloopwerkers in het pand bevonden. Uiteindelijk bleek dat niet het geval te zijn.

Omdat er sprake was van instortingsgevaar, was de straat afgesloten en werden omliggende woningen uit voorzorg ontruimd. Aan het eind van de middag heeft het sloopbedrijf de resterende constructie gesloopt, waarna de straat weer kon worden vrijgegeven.

Tweede Kamer stemt in met kweek van menselijke embryo's voor onderzoek

1 day ago

Onderzoek naar erfelijke ziektes en ongewilde kinderloosheid mag van de Tweede Kamer ook gedaan worden met menselijke embryo's die daar speciaal voor zijn gekweekt. Een meerderheid heeft ingestemd met een wetsvoorstel daarover van D66 en VVD.

Het plan is niet onomstreden. Wetenschappers willen het graag, maar critici zien er een opmaat in naar designerbaby's of vinden het ethisch onjuist om leven te creëren en het vervolgens weer weg te gooien.

Na een hoofdelijke stemming bleken 90 Kamerleden voor het voorstel, en 59 tegen. Naast D66 en VVD stemden ook Kamerleden van GroenLinks-PvdA, SP, Partij voor de Dieren en Volt voor. Het CDA stemde verdeeld, maar in meerderheid voor.

Eerder waren er door die partij gewenste aanpassingen aangebracht in het voorstel. Fractievoorzitter Bontenbal zei voorafgaand aan de stemming dat zijn fractie ermee heeft geworsteld. "Wij voelen de zwaarte van deze keuze." CDA'ers mochten hun geweten volgen en individueel bepalen hoe ze zouden stemmen.

Wetenschappers mogen nu voor onderzoek alleen gebruikmaken van embryo's die zijn overgebleven na een ivf-behandeling. D66 en VVD hebben een verruiming van de wet voorgesteld, omdat onderzoekers graag willen kijken naar de ontwikkeling van embryo's direct na de bevruchting, in de eerste uren en dagen. Ze verwachten dat ze daarmee stellen kunnen helpen die het niet lukt om een kind te krijgen.

Vroegste stadium

De embryo's die na een ivf-traject overblijven zijn eigenlijk te oud voor dat soort fundamenteel onderzoek. Ze zijn al te ver ontwikkeld als ze na de reageerbuisbevruchting teruggeplaatst kunnen worden in de baarmoeder. Embryo's die er speciaal voor zijn gekweekt kunnen ook in dat vroegste stadium worden onderzocht.

Traditioneel zijn partijen met een religieuze achtergrond geen voorstander van dit soort medisch-ethische verruimingen. SGP en ChristenUnie zien ook het prille begin van het leven als beschermwaardig. Alleen God gaat daarover, vinden ze. Bij de behandeling van het wetsvoorstel zei SGP-Kamerlid Van Dijk dat we hierdoor twee soorten van leven gaan creëren: leven dat wordt beschermd en leven dat alleen dient als onderzoeksmateriaal en vervolgens wordt weggegooid.

Ook NSC, de partij van Pieter Omtzigt, was fel tegenstander van de verruiming. Die partij waarschuwde voor een glijdende schaal, omdat het de deur zou openzetten voor onderzoeken die kunnen leiden tot designerbaby's met door de ouders gewenste kenmerken. Maar NSC is na de verkiezingen uit de Kamer verdwenen, waardoor de verhoudingen veranderden.

Anders gaan denken

Het CDA was lang tegen, maar die christelijke partij is de laatste jaren anders gaan denken over dit onderwerp. In 2021 pleitte het wetenschappelijk bureau van het CDA al voor embryokweek, omdat er anders veel onderzoek naar nieuwe technologieën zou blijven liggen. Maar binnen de partij bleef het een gevoelig onderwerp.

CDA-Kamerlid Krul legde in het Kamerdebat uit dat hij een pril embryo nog steeds als beschermwaardig ziet, maar die beschermwaardigheid is voor hem anders dan wanneer een kind volgroeid is of volwassen. Je kunt aan een klompje cellen niet dezelfde waarde toekennen als aan een kind of een volwassene die relaties heeft met anderen, is zijn overtuiging.

Krul stelde wel een aantal aanpassingen voor, die werden gesteund door een meerderheid. Ook de initiatiefnemers D66 en VVD stemden voor. Daardoor worden onder meer de straffen verdubbeld voor onderzoekers die toch verder gaan dan de wet toelaat. Ook moet er gezocht blijven worden naar alternatieve onderzoeksmethodes.

Nederland is niet het enige land waar deze discussie speelt. Binnen Europa is embryokweek onder voorwaarden toegestaan in het VK, België, Zweden en Finland. Maar er zijn ook landen waar onderzoek op embryo's helemaal niet is toegestaan, ook niet op restembryo's. Dat verbod geldt nog in Duitsland, Italië en Oostenrijk.

Het initiatiefwetsvoorstel gaat nu naar de Eerste Kamer, die er ook nog over moet stemmen.

Japanners staan uren in de rij voor reuzenpanda's nu China ze terug wil

1 day 1 hour ago

De diplomatieke relatie tussen China en Japan heeft een nieuw dieptepunt bereikt. De Chinese regering besloot deze week om de laatste twee reuzenpanda's die in een Japanse dierentuin verblijven, terug te halen. Daarmee dreigt Japan voor het eerst in ruim een halve eeuw pandaloos te worden.

Het stadsbestuur van de Japanse hoofdstad Tokio heeft laten weten dat de 4-jarige Xiao Xiao en zijn tweelingzus Lei Lei eind januari zullen terugkeren naar China. Ze woonden sinds 2021 in Ueno Zoo in Tokio, waar ze ook werden geboren.

De Japanse premier Takaichi haalde zich vorige maand de woede van China op de hals door te insinueren dat Japanse militairen mogelijk ingezet worden bij een Taiwan-crisis. Sindsdien heeft China onder meer het toerisme naar Japan beperkt en culturele evenementen en uitwisselingen geschrapt om druk uit te oefenen op de Japanners.

Loterij

Het nieuws over de repatriëring van de twee reuzenpanda's laat de Japanse bevolking niet onberoerd. Bij de dierentuin staan duizenden mensen in de rij om nog een laatste glimp van de panda's op te vangen.

Het is druk in de dierentuin in Tokio:

Door de enorme belangstelling is de wachttijd opgelopen naar bijna vier uur. De dierentuin laat bezoekers slechts één minuut bij het pandaverblijf kijken. Ook moeten zij vooraf online reserveren en wordt in de laatste twee weken van januari via een loterij bepaald wie de panda's nog mag bekijken.

De reuzenpanda komt alleen voor in China en het zoogdier wordt daar beschouwd als een nationale schat. China behoudt altijd de zeggenschap over de dieren, ook als een reuzenpanda in het buitenland is geboren.

Het uitlenen van panda's doen de Chinezen vaker om de diplomatieke betrekkingen met landen te versterken. Dit wordt ook wel 'pandadiplomatie' genoemd. China leent sinds 1972 reuzenpanda's uit aan de Japanners.

Ouwehands Dierenpark in Rhenen is de enige Nederlandse dierentuin met reuzenpanda's: Wu Wen, Xing Ya en hun in Nederland geboren pandajong Lang Yue. De eerste twee kwamen in 2017 onder grote belangstelling aan op Schiphol.

Onveilige Helderse vuurtoren Lange Jaap kan toch blijven staan

1 day 2 hours ago

De monumentale vuurtoren 'Lange Jaap' in Huisduinen, bij Den Helder, wordt gerenoveerd en gestabiliseerd. Dat besluit is genomen na jaren van onderzoek. In 2021 werd voor het eerst gewaarschuwd voor instortingsgevaar, sindsdien is de toren gesloten.

Vier jaar geleden bleek dat er scheuren waren ontstaan in de wanden van de iconische vuurtoren. "De hel brak los in het dorp, Den Helder en de regio", zei Jan Dop van Huisduiner Belang daar eerder over. "De vuurtoren zou omvallen, kregen we te horen."

De toren werd gesloten en uitgebreid onderzocht. Rijkswaterstaat keek onder meer met een drone of de vuurtoren nog veilig kon worden betreden. Want het bouwwerk was zo onveilig dat er geen herstelwerkzaamheden konden worden verricht. De optie dat Lange Jaap zou moeten worden ontmanteld, was volgens een woordvoerder "helaas reëel".

Die optie werd nog reëler toen in 2023 ondanks de sluiting nog meer scheuren werden gevonden. Ook kwamen vocht en corrosie in het bouwwerk aan het licht. Omwonenden hebben zich altijd ingezet om een eventuele sloop tegen te houden. Zo projecteerden zij in 2022 een week lang elke avond de tekst 'sloop nee' op Lange Jaap.

Uitvoerig onderzoek

Dit jaar is opnieuw uitvoerig onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van renoveren en stabiliseren, schrijft regionale omroep NH. En dat blijkt mogelijk, zegt demissionair minister Tieman (BBB, Infrastructuur). De beschadigde constructie wordt gerepareerd en verstevigd, en verder wordt de originele staat van het gebouw zoveel mogelijk behouden.

"Ik hoop dat met dit besluit een einde komt aan deze onzekere periode en we nog vele jaren kunnen blijven genieten van deze iconische vuurtoren in het Noord-Hollands landschap", aldus Tieman.

Het 63 meter hoge bouwwerk is de hoogste vuurtoren van Nederland. Bij helder weer is het licht van de toren op 54 kilometer afstand zichtbaar. Het rode bouwwerk uit 1877 is sinds 1988 een rijksmonument.

Ruim dertig landen steunen commissie voor claims rond oorlogsschade Oekraïne

1 day 3 hours ago

Ruim dertig landen steunen de oprichting van een speciale commissie die schadeclaims in verband met de oorlogsschade in Oekraïne gaat behandelen. Tientallen landen zijn vandaag aanwezig in de 'internationale stad van vrede en recht' voor de oprichting van deze commissie.

Dat had wat de Oekraïense president Zelensky betreft al jaren eerder gemoeten. "Op zijn minst in 2014, maar eigenlijk gezien de hoeveelheid oorlogen die Rusland is begonnen of heeft gesteund, zou dit al veel eerder moeten zijn gedaan", zei hij in het World Forum in Den Haag.

Naar verwachting zullen 35 landen vandaag het oprichtingsverdrag tekenen, kondigde secretaris-generaal Alain Berset van de Raad van Europa aan. "Dat is ongekend voor de eerste dag."

Rusland heeft de afgelopen jaren veel slachtoffers gemaakt en schade aangericht in Oekraïne, sinds de invasie in februari 2022. Drie jaar geleden werd besloten dat er een commissie moet worden opgericht om Oekraïne te compenseren.

Ruim 80.000 claims

In 2023 werd al een register opgericht om de individuele schadeclaims te verzamelen. Bij dat register zijn al meer dan 80.000 claims binnengekomen. Ruim veertig landen hebben zich aangesloten bij het register. Berset nodigde ook landen die niet zijn aangesloten bij de Raad van Europa uit om zich aan te sluiten bij het verdrag.

De Raad van Europa

De Raad van Europa is een mensenrechtenorganisatie waarbij 46 landen zijn aangesloten. De organisatie staat los van de Europese Unie. De lidstaten van deze instantie hebben allemaal het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens getekend.

Het Europees Hof van de Rechten van de Mens houdt toezicht op de naleving van de verplichtingen die de landen zijn aangegaan.

Rusland was tot 2022 lid van de raad, maar werd na de grootschalige inval in Oekraïne uit de organisatie gezet.

De commissie zal zetelen in Den Haag. Demissionair minister Van Weel (Buitenlandse Zaken) benadrukt dat het doel van de commissie is om de claims die de Oekraïners indienen geldig te verklaren, maar dat er geen garantie is dat ze worden uitbetaald.

Dat moet door Rusland gebeuren, zei Van Weel. "Zonder verantwoordingsplicht kan een conflict niet volledig worden opgelost. Een deel daarvan is ook het vergoeden van de schade die is aangericht." Ook demissionair premier Schoof zei dat de Russische daden niet ongestraft kunnen blijven. "Vandaag draait om rechtvaardigheid."

Eerder op de dag sprak Zelensky de Tweede Kamer toe. Daar zei hij dat Rusland doordrongen moet worden van de regels die gelden in de wereld, om te voorkomen dat het land opnieuw een oorlog begint. "Rusland zegt op de een of andere manier altijd onschuldig te zijn", zei Zelensky. Hij noemde Rusland een "veelpleger, die ervan overtuigd is dat hij nooit gepakt zal worden".

De commissie moet naast compensatie voor Oekraïne ook een helder signaal afgeven voor de toekomst, zei EU-buitenlandchef Kallas. "Als je een oorlog begint, zul je ook verantwoordelijk gehouden worden."

Russische tegoeden

Het vergoeden van de schade zou bijvoorbeeld kunnen door gebruik te maken van bevroren Russische tegoeden. Onderling zijn de landen die bij de Raad van Europa zijn aangesloten het daar nog niet over eens.

Die route heeft wel de voorkeur van Nederland, zei Schoof tijdens een persconferentie met Zelensky op het Catshuis in Den Haag. De bevroren Russische tegoeden zijn cruciaal volgens Zelensky. "Ik zie geen mogelijkheid om zonder deze steun sterk te staan."

Het oprichtingsverdrag van de nieuwe schadecommissie zal ingaan zodra het door 25 van de ondertekenaars is geratificeerd. Dat betekent onder meer dat de nationale parlementen ermee in moeten stemmen. Het verdrag gaat in op voorwaarde dat er genoeg geld is vrijgemaakt om de eerste werkzaamheden te financieren.

Zelensky reist deze weken langs Europese steden. Voor Den Haag deed hij ook Londen, Rome, Vaticaanstad en Berlijn aan. De Oekraïense president zal ook langsgaan op Paleis Huis ten Bosch voor een ontmoeting met koning Willem-Alexander.

Drama met Jeffrey en Emma uit Beerta was volgens instanties 'niet te voorzien'

1 day 3 hours ago

Er waren geen signalen dat de vader uit Beerta zichzelf en zijn kinderen Jeffrey (10) en Emma (8) iets zou aandoen. Dat concluderen betrokken organisaties na een evaluatie van het drama. De kinderen kwamen dit voorjaar samen met hun vader door verdrinking om het leven. De man had hun auto in Winschoten van de kade in het water gereden.

De zoektocht naar de vader en zijn kinderen duurde ruim drie dagen en kreeg landelijk veel aandacht. Inmiddels is duidelijk dat de man kort nadat hij met de kinderen van huis was vertrokken het water inreed. Het duurde daarna nog dagen voordat de auto met de inzittenden werd teruggevonden.

De vraag was of de gemeente, politie en advies- en meldpunt Veilig Thuis vooraf hadden kunnen weten dat de vader hiertoe in staat was. Maar hun eigen onderzoeken laten zien dat die signalen er niet waren; de gebeurtenissen kwamen voor iedereen als een verrassing.

'Duidelijkheid en rust'

Veilig Thuis Groningen, advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling, heeft een extern onderzoeksbureau gevraagd de zaak te onderzoeken. De gemeenten Eemsdelta en Oldambt en de politie-eenheid Noord-Nederland deden zelf onderzoek.

Alle partijen komen tot de conclusie dat de situatie in het gezin stabiel leek, ondanks de scheiding van de ouders van de kinderen. De ouders hadden contact en voor de kinderen was een omgangsregeling.

"We hopen dat de conclusie dat dit drama niet te voorzien was, duidelijkheid en rust creëert voor de familie", laat Veilig Thuis Groningen in een reactie weten. "Die heeft aangegeven dit heel hard nodig te hebben."

Politie aan de deur

De avond voor de vermissing deed de moeder van de kinderen een melding bij de politie, omdat ze zich zorgen maakte. Agenten zijn vervolgens bij het huis van de man en zijn kinderen langsgegaan. Volgens de politie hebben ze twintig minuten met de man gesproken. De agenten zagen geen reden om in te grijpen. Ook achteraf concludeert de politie dat de betrokken agenten "zorgvuldig en professioneel hebben gehandeld".

Het drama heeft geleid tot een andere werkwijze bij de politie en Veilig Thuis. Het duurde nu zeven weken na de eerste melding voordat Veilig Thuis echt aan de slag ging bij het gezin. In de nieuwe werkwijze worden gezinnen beter in de gaten gehouden na een melding. Daar kan ook de politie bij worden betrokken.

Kinderen met kanker wereldwijd opgelicht: misbruikt voor inzamelingsactie

1 day 3 hours ago

De BBC zegt dat een Israëlisch-Amerikaanse organisatie wereldwijd kinderen met kanker misbruikt door ze in te zetten voor inzamelingsacties. Het geld dat wordt opgehaald, zou bestemd zijn voor de behandeling van de kinderen, maar die zien er niets van terug.

Onderzoekers van de BBC World Service zagen twee jaar geleden een aangrijpende advertentie op YouTube. "Ik wil niet sterven", zei een meisje uit Ghana dat Alexandra zou heten. Ze huilde. "Mijn behandelingen kosten veel geld", zei ze. Een crowdfundingscampagne voor haar zou bijna 600.000 euro hebben opgebracht.

De onderzoekers ontdekten meer van dit soort filmpjes. Veel daarvan waren gemaakt door een organisatie die in Israël en de VS is geregistreerd, met de naam Chance Letikva.

Met hulp van geolocatie, sociale media en gezichtsherkenningssoftware wisten de onderzoekers negen kinderen op te sporen. De acties voor deze negen alleen al zouden 3,4 miljoen euro aan donaties hebben opgeleverd.

Kaalgeschoren

Een van die kinderen was Khalil Tabasa uit de Filipijnen. Kort na zijn zevende verjaardag, in 2022, werd hij ziek. Hij had kanker. "Onze wereld stortte in", zegt zijn moeder tegen de BBC. Ze wilde een goede behandeling voor haar kind en daar was geld voor nodig. Via een lokale zakenman kwam ze in contact met een man die Erez heette.

Die bood aan geld in te zamelen en zei dat daar een video voor moest worden gemaakt. Die zou haar bijna 1300 euro per maand opleveren als de video veel donaties losmaakte.

De opnamen duurden twaalf uur. Khalils hoofd werd kaalgeschoren. Hij moest doen of hij zijn verjaardag vierde en om zijn tranen op te wekken, werden naast hem uien gesneden en kreeg hij menthol onder zijn ogen gesmeerd.

De documentaire van de BBC World Service:

De man die voor het filmpje verantwoordelijk was, was de Canadees-Israëlische zakenman Erez Hadari, zegt de BBC. Toen Khalils moeder na maanden nog niet had gehoord wat de video had opgebracht, nam ze contact met hem op. De video heeft geen succes gehad, was het antwoord. Ze kreeg 600 euro voor het maken van de opnames.

Dat bleek niet de waarheid. De video had in november 2024 zo'n 23.000 euro opgebracht. Khalil was toen al overleden.

Volgens de BBC ging Hadari op dezelfde manier te werk met Oekraïense en Colombiaanse kinderen. De BBC nam contact met hem op, maar hij liet de vragen van onderzoekers onbeantwoord.

Beren in Apennijnen door intensief samenleven met mens minder agressief

1 day 3 hours ago

Bruine beren die leven in het Apennijnen-gebergte in Italië zijn door intensief samenleven met de mens kleiner en minder agressief geworden dan soortgenoten op andere plekken. Dat concluderen Italiaanse wetenschappers in een onderzoek, waarbij onder meer is gekeken naar de genen en het gedrag van de dieren.

De zogenoemde Marsicaanse bruine beer leeft in een relatief klein deel van de Apennijnen, in Centraal-Italië. Het dier staat daar niet in contact met andere populaties bruine beren, zoals die in de Alpen. De beer is daarnaast zeer zeldzaam: er leven volgens de laatste schattingen van dierenorganisaties nog zo'n zestig in het wild.

De onderzoekers schrijven in hun studie, die gisteren werd gepubliceerd in het vakblad Molecular Biology and Evolution, dat de beren in het gebied al duizenden jaren samenleven met mensen. In die tijd is hun leefgebied steeds kleiner geworden en geïsoleerder geraakt, onder meer door houtkap en de opkomst van landbouw.

Minder agressief

Sinds de Romeinse tijd leven de beren afgezonderd van andere berenpopulaties en dat heeft dus geleid tot veranderingen in de genen, schrijven de wetenschappers.

Voor de studie zijn de genomen, of de volledige set van genen, van bruine beren uit de Apennijnen, Centraal-Europa en Noord-Amerika in kaart gebracht en met elkaar vergeleken. Daaruit bleek dat de genen van de Italiaanse beren die onder meer van invloed zijn op agressiviteit afwijken van de genen van anderen beren.

In de praktijk zijn ze daardoor minder agressief. Het is volgens de wetenschappers niet duidelijk of dat komt doordat agressieve beren in de kleine populatie vaker werden gedood door mensen en dat daardoor het 'agressie-gen' minder dominant is geworden, of dat de beren zichzelf hebben aangepast om zo in het kleine gebied beter met mensen te kunnen samenleven.

'Waarborg dit soort genen'

Wel staat volgens de onderzoekers vast dat de veranderingen in de genen hebben geleid tot "een veel minder agressieve berenpopulatie", wat weer tot minder conflicten tussen beer en mens heeft geleid.

Giorgio Bertorelle, een van de onderzoekers verbonden aan de universiteit van Ferrara, zegt in een persbericht van Oxford University Press dat de bevindingen duidelijk zijn. "Interacties tussen mens en dier zijn vaak gevaarlijk voor het voortbestaan van een soort, maar kunnen ook de evolutie van eigenschappen bevorderen die conflicten verminderen", zegt hij, doelend op het minder agressieve gedrag van de Italiaanse beren.

Volgens hem moet er bij het beschermen en 'aanvullen' van dieren in gebieden die door menselijk toedoen ernstig worden bedreigd daarom goed gekeken worden naar dit soort genetische aanpassingen, om deze te waarborgen.

Radio-dj Hans Schiffers krijgt Marconi Oeuvre Award

1 day 3 hours ago

Radiopresentator Hans Schiffers krijgt dit jaar de Marconi Oeuvre Award. De jury noemt hem een uitgesproken vakman en een van de meest vertrouwde stemmen in het Nederlandse radiolandschap.

"Een dergelijke ongelofelijk 'steady', maar steeds vooruitstrevende carrière is niet veel presentatoren gegeven", luidt het jurycommentaar. "Eén van zijn geheimen is ongetwijfeld zijn niet zelf-feliciterende manier van radio maken. Hij gaat graag mee met de tijd; hij past zich aan, zonder vast te houden aan eigen trucjes of vaste vormen."

Al meer dan 40 jaar zit Hans Schiffers in het vak. Zijn passie voor radio ontdekte hij dankzij een bijbaantje in de postkamer van de VARA, waar hij naar eigen zeggen extra graag in de radiovilla kwam. Zijn radioloopbaan begon in 1983 bij een illegale lokale zender, maar al snel kwam Schiffers bij de AVRO terecht en ging daar nooit meer weg.

Schiffers was te horen op Radio 3, Radio 2 en nu op NPO radio 5. Ook presenteerde hij enkele televisieprogramma's, zoals Boggle en Fort Boyard, maar hij liet de radio nooit achter zich.

Crypropicto en Arbeidsvitaminen

Zo presenteerde hij meer dan 16 jaar lang Schiffers.FM, een muziekprogramma met vaste onderdelen als de Cryptopicto, die nu nog steeds bestaat. Ook is hij bekend van Het Steenen Tijdperk, Popparazzi, en het langstlopende radioprogramma ter wereld Arbeidsvitaminen, dat hij nog steeds presenteert op NPO Radio 5.

Terwijl Schiffers dat programma vanochtend aan het presenteren was, werd hij verrast met de prijs. Felix Meurders, die Schiffers' grote voorbeeld is, kwam hem het nieuws vertellen en las een deel het jurycommentaar aan hem voor. "Een enorme eer", vond Schiffers.

De Marconi Awards zijn de grootste radioprijzen in Nederland die door een vakjury worden toegekend. De prijzen in de andere categorieën, zoals Beste Zender en Aanstormend Talent, worden uitgereikt tijdens het Radioring-Gala eind januari. De Oeuvreprijs werd ook gewonnen door radiocoryfeeën als Frits Spits, Jeroen van Inkel, Erik de Zwart en Felix Meurders.

Katwijkers krijgen 'prullenbak' die opgeblazen mag worden met oud en nieuw

1 day 4 hours ago

De gemeente Katwijk wil zijn inwoners aan het denken zetten over vuurwerkschade tijdens de jaarwisseling. Daarom krijgen ze deze week bijzondere post: een ballon met daarop een afbeelding van een prullenbak. Die mag worden opgeblazen in tegenstelling tot de echte prullenbakken in de kustplaats, is de boodschap.

Katwijk wil dat er een einde komt aan de grote hoeveelheid vuurwerkschade bij de jaarwisseling. Vorig jaar was de schade ruim 37.500 euro. Vooral prullenbakken moesten het ontgelden: 36 werden er opgeblazen of zwaar beschadigd. Behalve duur, is dat ook nog eens gevaarlijk.

Chris Container

Begin december plakte de gemeente daarom vrolijke gezichten op de afvalbakken. Met Chris Container, Vera Vuilnis en Appie Afval hoopt de gemeente vuurwerkafstekers op andere gedachten te brengen.

De prullenbakken met een gezicht staan nu vooral in risicogebieden, schrijft Omroep West. De gemeente verwacht dat de drempel om ze te beschadigen zo hoger wordt.

Zonde

In het kader van de campagne 'Houd De Boel Heel' is nu dus een nieuwe actie begonnen, met ballonnen. "Met de ballon laten we zien dat je iets kunt opblazen zonder dat er schade ontstaat", zegt burgemeester Nathanaël Middelkoop. "Prullenbakken worden rond de jaarwisseling te vaak doelwit en dat is gevaarlijk en zonde van gemeenschapsgeld."

De "opblaasbare" prullenbakken worden ook op scholen verspreid, om jongeren te bereiken. Behalve de ballon zit er ook een flyer in de envelop van de gemeente. Daarin staat waarom vuurwerkschade iedereen raakt en hoe inwoners kunnen bijdragen aan een veilige jaarwisseling, bijvoorbeeld door vernielingen te melden en vuurwerk verantwoord af te steken.

Zonder ingrijpen is 80 procent van de gletsjers eind deze eeuw gesmolten

1 day 4 hours ago

Het overgrote deel van de gletsjers is aan het eind van deze eeuw verdwenen. Dat concluderen Zwitserse en Belgische wetenschappers na een nieuwe analyse waarover zij schrijven in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Climate Change. Ook in de Alpen en Scandinavië zal het merendeel van de gletsjers smelten.

Met het huidige klimaatbeleid warmt de planeet tot het eind van de eeuw 2,7 graden Celsius op. De wetenschappers stellen dat zo'n 80 procent van de gletsjers daardoor zal verdwijnen. Op dit moment zijn er wereldwijd ruim 200.000 gletsjers. In 2100 zouden er dan nog zo'n 44.000 zijn.

In Azië, waar zo'n 100.000 gletsjers zijn, verdwijnen de meeste. In Europa worden de Alpen het hardst getroffen. Van de ongeveer 3200 Alpengletsjers zullen er in 2100 met het huidige klimaatbeleid nog maar 110 over zijn. In Scandinavië zal het aantal dalen van ongeveer 3400 naar 363.

'Tot 4000 smeltende gletsjers per jaar'

Op dit moment verdwijnen er wereldwijd zo'n 1000 gletsjers per jaar. Tussen 2040 en 2060 kan dit aantal oplopen tot wel 2000 en 4000 per jaar. "Dat is het equivalent van alle gletsjers in de Alpen die we dan wereldwijd in één jaar kwijtraken", zegt glacioloog Harry Zekollari van de Vrije Universiteit Brussel.

In eerdere onderzoeken werd alleen gekeken naar de totale massa of het volume van gletsjers. Zo bleek een paar maanden geleden al dat ruim een derde van het ijs van gletsjers niet meer te redden is. In de nieuwe analyse is gekeken naar het aantal gletsjers dat verdwijnt.

Gevolgen

"Het smelten van gletsjers heeft grote gevolgen, ook voor Nederland. Het grootste deel van het smeltwater belandt in oceanen, waardoor de zeespiegel stijgt", zegt Zekollari. Regionaal leidt het verdwijnen van gletsjers tot minder aanvoer van zoet water in bijvoorbeeld valleien. Daarmee raakt de gletsjersmelt miljoenen mensen en talloze ondernemingen.

De onderzoekers stellen dat een deel van de gletsjers nog wel gered kan worden. Als het lukt om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad zal in plaats van 80 procent, zo'n 50 procent van de gletsjers smelten.

In het extreme scenario van een gemiddelde opwarming van 4 graden - op dit moment een onrealistisch scenario doordat klimaatbeleid de opwarming beduidend heeft vertraagd - smelt volgens de onderzoekers ongeveer 90 procent van de gletsjers.

Commissie: effecten van milieumaatregelen bij Tata Steel onduidelijk

1 day 4 hours ago

Het is niet duidelijk wat de effecten zijn van de milieumaatregelen rond het Groen Staal-plan bij Tata Steel in IJmuiden. Dat stelt de commissie voor milieueffectenrapportage (MER). De adviescommissie zegt dat de gevolgen voor de leefomgeving "niet navolgbaar en onvoldoende inzichtelijk" zijn.

Tata Steel is teleurgesteld in de uitspraken van de commissie, omdat er nog aanvullende maatregelen genomen moeten worden. Het staalconcern heeft samen met de overheid een plan opgesteld om miljarden te steken in de verduurzaming van de fabriek. Die plannen moeten leiden tot een vermindering van de gezondheidsrisico's van omwonenden, maar zijn niet meegenomen door de commissie.

De commissie heeft alleen gekeken naar het Groen Staal-plan. Dat plan houdt in dat staal CO2-neutraal gemaakt wordt. Volgens Tata Steel richt dat plan zich niet op de impact voor de leefomgeving, maar toch heeft de commissie daar naar gekeken.

Stikstof en fijnstof

Die impact op de leefomgeving zegt de commissie niet te kunnen meten, omdat in de plannen van Tata Steel belangrijke cijfers en verklaringen ontbreken. "Daardoor is het effect voor de omwonenden en de leefomgeving ook niet goed inzichtelijk", legt Harry Webers, vicevoorzitter van de MER uit.

De commissie denkt dat de maatregelen van Tata Steel de CO2-uitstoot kunnen verminderen. "Dat is alleen niet de belangrijkste meter voor de leefomgeving", vertelt Webers. In het Groen Staal-plan is het volgens de commissie onduidelijk of het ook leidt tot een vermindering van andere schadelijke stoffen zoals stikstof en fijnstof.

'Intenties hetzelfde'

Tata Steel is verbaasd over de conclusies, omdat de commissie wist dat het Groen Staal-plan niet gericht was op de leefomgeving, maar op het verlagen van de CO2-uitstoot. "Ik denk dat onze intenties allemaal hetzelfde zijn. We willen groen staal en een verbeterde leefomgeving. Ik vind het wel jammer", zegt een woordvoerder.

Vicevoorzitter Webers hoopt dat Tata Steel toch iets gaat doen met het rapport. "We hebben het met Tata Steel besproken en hopen dat het gaat leiden tot een aanvulling."