Labour-minister van Financiën laat belastingen stijgen om haar doelen te halen
In een luidruchtig Lagerhuis heeft de Britse minister van Financiën Rachel Reeves haar langverwachte rijksbegroting gepresenteerd: volgens haar is het een "trots Labour-budget", maar voor veel Britten is het vooral een pijnlijke begroting, die hun hogere belastingen brengt.
Hoe Reeves het ook wendt of keert, ze moet het doen met de kaarten die haar zijn toebedeeld en dat betekent dat ze cash tekortkomt door een gebrek aan economische groei en door de hoge rente op de staatsschuld.
In haar begroting probeert Reeves voorzichtig te balanceren tussen politieke en economische belangen: ze moet de Labourpartij tevreden houden en aan de andere kant ook de obligatiemarkt.
Beide kanten trekken haar geloofwaardigheid als de op één na belangrijkste politicus naast premier Keir Starmer in twijfel. De afgelopen maanden is er openlijk gespeculeerd over de houdbaarheid van Starmers positie, na aanhoudende kritiek op het regeringsbeleid en de historisch lage peilingen.
Slimme trucDe minister van Financiën had als prioriteiten voor deze begroting om de hoge kosten voor levensonderhoud te verlagen, de zorgsector te ondersteunen en de staatsschuld terug te dringen. De kosten wil ze dekken door de inkomstenbelastingschijven niet mee te laten stijgen met de inflatie, waardoor hogere inkomens vanzelf meer belasting gaan betalen.
Een slimme truc die al vaker door haar voorgangers is ingezet: door loonsverhogingen komen steeds meer Britten dan vanzelf in een hogere belastingschijf terecht, wat de staatskas vult zonder dat de belasting expliciet wordt verhoogd. Daarnaast kondigt ze hogere belastingen aan op dure huizen en gokken en een beperking van belastingvrije pensioenbijdragen.
Er zijn ook maatregelen in de begroting die de Labour-achterban en -kiezers tevreden moeten stellen. Zo gaat het minimumloon omhoog, komt er een plafond voor treinkaartjes en een btw-verlaging voor de energierekening.
Kinderbijslag voor alle kinderenOok wordt een einde gemaakt aan de veelbesproken 'two-child benefit cap' een regeling waarbij gezinnen voor maximaal twee kinderen kinderbijslag krijgen. Door de afschaffing krijgen grotere gezinnen dus meer bijstand.
Hierover bestaat al lang controverse: voorstanders van de oude regeling zeggen dat als je geen drie kinderen kunt betalen, je ze niet zou moeten krijgen. Tegenstanders benadrukken dat een extra kind er zelf niets aan kan doen waar het geboren wordt, waardoor het oneerlijk is om voor deze kinderen geen kinderbijslag te geven.
Reeves erkent in haar speech dat het publiek "gefrustreerd" is over het uitblijven van economische vooruitgang. Ze geeft de schuld aan de vorige regeringen, de Brexit en de coronapandemie. Echte verandering teweegbrengen is nooit een gemakkelijke opgave, voegt ze eraan toe.
Meteen al kritiekPolitiek analisten en de oppositie zullen na de presentatie in het parlement benadrukken dat de krapte in de begroting van Reeves ook te maken heeft met de lagere productiviteitsprognoses van de OBR, de Britse versie van het Centraal Planbureau. Die prognoses stralen af op de minister, die haar beloftes over economische groei tot nu toe niet heeft kunnen waarmaken.
De leider van de Liberal Democrats, Ed Davey, uitte direct kritiek met een simpele zin: "You can't tax your way to growth", je bereikt geen groei door meer belasting te heffen. Een breed gevoeld sentiment onder bedrijven en ondernemers, die klagen dat de belastingverhogende maatregelen van Reeves de economische groei eerder afremmen dan stimuleren.
Daarnaast klinkt uit kritische hoek dat Reeves nog altijd geld tekortkomt door haar eigen politieke u-bocht om sociale bezuinigingen toch niet door te voeren, nadat haar partij in opstand was gekomen. En dat ze bovendien maar beperkte begrotingsruimte heeft door de strikte fiscale regels die ze zelf heeft ingesteld.