Aggregator

De Nobelprijs voor Economie gaat dit jaar naar de Amerikaan Joel Mokyr, de Fransman Phillipe Aghion en de Canadees Peter Howitt. Ze krijgen de prijs voor hun onderzoek naar de bijdrage van innovatie aan economische groei, meldt het Nobelcomité in de Zweedse hoofdstad Stockholm.

Joel Mokyr krijgt de prijs "voor het identificeren van de voorwaarden voor duurzame groei door technologische vooruitgang". Mokyr gebruikte historische bronnen om te achterhalen waarom duurzame groei de nieuwe norm werd.

Phillipe Aghion en Peter Howitt ontwikkelden een wiskundig model voor wat creatieve destructie wordt genoemd: wanneer een nieuw en beter product op de markt komt, zijn de bedrijven die de oudere producten verkopen de dupe.

"De drie onderzoekers hebben ons geleerd dat aanhoudende groei niet vanzelfsprekend is. Gedurende het grootste deel van de menselijke geschiedenis is economische stagnatie - niet groei - de norm geweest", zegt het Nobelprijscomité., "Het werk van de laureaten laat zien dat we economische groei niet voor lief mogen nemen. Om niet terug te vallen in stagnatie, moeten we het principe van creatieve vernietiging blijven volgen."

Nederlands tintje

Opvallend is dat Joel Mokyr op 26 juli 1946 in Leiden is geboren, maar verhuisde als baby al naar Israël. Hij behaalde later zijn bachelor in economie en geschiedenis aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem en promoveerde vervolgens aan de Yale Universiteit.

Sinds 1994 is hij hoogleraar economie en geschiedenis aan de Northwestern University in Chicago.

Geen echte Nobelprijs

De Nobelprijs voor Economie is eigenlijk geen echte Nobelprijs, omdat deze niet door Alfred Nobel zelf is bedacht. De andere Nobelprijzen worden al sinds 1901 uitgereikt, de Nobelprijs voor Economie pas sinds 1969. Die eerste keer was toen ter ere van de 300ste verjaardag van de Zweedse centrale bank.

De officiële benaming is dan ook 'De Prijs van de Zweedse Rijksbank voor Economische Wetenschappen ter nagedachtenis aan Alfred Nobel'.

De prijs wordt altijd wel samen met de meeste andere Nobelprijzen uitgereikt op 10 december in de Zweedse hoofdstad Stockholm. Dat is de sterfdag van Alfred Nobel. Alleen de Nobelprijs voor de Vrede wordt ergens anders uitgereikt, namelijk in de Noorse hoofdstad Oslo, maar wel op dezelfde dag.

Afgelopen jaar ging de Nobelprijs voor Economie naar drie economen. De Turks-Amerikaanse Daron Acemoglu, de Brits-Amerikaanse Simon Johnson en de Brit James A. Robinson. Ze deden onderzoek naar hoe het verschil in welvaart tussen landen ontstaat.

Dat deden ze door te kijken naar hoe instituties zich vormen in een land en hoe de instituties vervolgens de ontwikkeling van de rijkdom van een land beïnvloeden.

Nederlandse winnaars

In totaal waren er drie eerdere Nederlanders die de Nobelprijs voor Economie hebben gewonnen: Guido Imbens in 2021, Tjalling Koopmans in 1975 en Jan Tinbergen. Hij ontving de Nobelprijs bij de allereerste editie in 1969.

Het Nederlandse spoor is niet goed voorbereid op dreigingen als sabotage en cyberaanvallen en de stijgende vraag naar militair vervoer. Dit blijkt uit een nieuw adviesrapport dat het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) vandaag overhandigt aan demissionair staatssecretaris Thierry Aartsen van Openbaar Vervoer en Milieu.

Uit het rapport blijkt dat het Nederlandse spoornetwerk voor een grote uitdaging staat. Jarenlang lag de focus op efficiëntie, punctualiteit en kostenbeheersing, waarbij slecht weer en technische storingen de voornaamste uitdagingen waren. Die aanpak is volgens dit rapport niet langer toereikend. Fysieke sabotage, cyberaanvallen en hybride dreigingen zijn reëel geworden en ook de kans op ernstige incidenten groeit.

Sabotage

De kabelbrand nabij Schiphol tijdens de NAVO-top van juni en verschillende pogingen tot cybersabotage laten die kwetsbaarheid van het spoor zien.

Daarom adviseert het OFL om cameradetectiesystemen te ontwikkelen die verdacht gedrag direct signaleren, de beveiliging bij kritieke locaties te verbeteren en in antidronemaatregelen te investeren.

Meer militair vervoer

Niet alleen is het spoor kwetsbaar voor sabotage, ook neemt de vraag naar militair spoorvervoer toe. Als NAVO-lidstaat heeft Nederland verplichtingen en moet het in staat zijn grootschalige militaire transporten door het land veilig en snel te organiseren.

Maar het huidige spoorsysteem kan een structurele toename van militair vervoer niet aan zonder grote impact op het normale verkeer. Een toename van militair verkeer zal dus leiden tot overlast voor andere gebruikers. Eén militaire trein kan het civiele verkeer op een traject tot drie uur vertragen, blijkt uit dit rapport.

Investeringen en maatregelen

Het OFL adviseert spoorbeheerder ProRail om zich beter voor te bereiden op grote incidenten. Dit betekent onder andere zorgen voor meer reserveonderdelen, extra herstelcapaciteit en het opstellen van draaiboeken voor grootschalige verstoringen.

Daarnaast moet de informatie-uitwisseling tussen ProRail, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) worden verbeterd. Voor de uitvoering van deze maatregelen wordt een investering van minimaal 600 miljoen euro aanbevolen.

In Slowakije zijn twee passagierstreinen frontaal op elkaar gebotst. Daarbij zijn ongeveer honderd gewonden gevallen, zegt de minister van Binnenlands Zaken volgens tv-zender Ta3. Twee van hen verkeren in kritieke toestand. De minister omschrijft het ongeluk als een "buitengewoon verkeersongeval".

De botsing was bij een tunnel, niet ver van het dorp Jablonov nad Turnou. Het zou zijn gebeurd op een punt waar twee sporen samengaan in een enkelspoor. De officiële oorzaak van het ongeluk staat nog niet vast, maar de minister zegt dat een menselijke fout waarschijnlijk is. "Het blijkt dat een van de machinisten een fout heeft gemaakt en waarschijnlijk geen voorrang heeft verleend, maar dat is vooralsnog slechts een voorlopige conclusie."

De spoorwegmaatschappij zegt dat de prioriteit ligt bij "het redden en evacueren van passagiers en onze medewerkers". De hulpdiensten hebben twee helikopters en zes ambulances ingezet.

De lokale politieafdeling heeft op Facebook beelden gedeeld van de plaats van het ongeval. Hierop zijn wrakstukken te zien en dat de wagons van de rails zijn geraakt. Hulpverleners verzorgen de gewonden:

Everyone loves colourful 3D prints, but nobody loves prime towers, “printer poop” and all the plastic waste associated with most multi-material setups. Over the years, there’s been no shortage of …read more

De politie heeft gisterenavond een tankstation langs de A2 in Brabant ontruimd na de vondst van illegaal vuurwerk. Bij het dorpje Maarheeze, vlak bij de grens met België, werden gisterenavond twee Cobra's gevonden.

"De Cobra's waren gevonden door iemand in de omgeving en bij het tankstation afgegeven", zegt de politie. Het meest aannemelijke is dat zij gevonden zijn in een prullenbak, aldus de woordvoerder. Wie het vuurwerk gedumpt heeft en waarom, is onbekend.

De Cobra's waren door tankstationmedewerkers in een emmer water ondergedompeld. De politie op via X dat dat "met alle goede bedoelingen" en "voor de veiligheid" gebeurde, maar dat dit gevaarlijk is.

"Juist het water dat wordt opgenomen door het karton in combinatie met het flitspoeder vormt een gas en dat is ontzettend brandbaar. Als er eentje ontploft, dan ontploffen ze allemaal."

Uit voorzorg werd het tankstation ontruimd. Nadat de explosievenopruimingsdienst (EOD) de Cobra's had veiliggesteld, kon het pompstation worden heropend.

Wat is een Cobra?

De NOS schreef eerder over het illegale vuurwerk: Zes vragen over de Cobra, het meest besproken explosief van Nederland.

Het ging om twee stuks Cobra 6 knalvuurwerk, dat door een kruitlading een krachtige explosie veroorzaakt. Er zit flitspoeder in, een zeer gevoelige explosieve stof die snel kan ontsteken. Er zijn ook andere type Cobra's bijvoorbeeld Cobra 8 en Cobra 12. Hoe hoger het getal, hoe meer flitspoeder en hoe sterker de explosie.

Het vuurwerk is populair bij criminelen en jongeren.

Omroep Brabant zocht eerder met de politie uit hoe gevaarlijk een ontploffend stuk cobravuurwerk is:

Bij een busongeluk in een berggebied in het noorden van Zuid-Afrika zijn minstens 42 doden gevallen. Dat schrijft persbureau AP op basis van lokale autoriteiten.

Volgens het Zuid-Afrikaanse ministerie van Transport zijn er zeven kinderen, zeventien mannen en achttien vrouwen omgekomen. Zes mensen zijn levensbedreigend gewond geraakt, 31 anderen zijn er ook slecht aan toe. Zij zijn naar verschillende ziekenhuizen gebracht. Eén kind is per helikopter naar een ziekenhuis gevlogen.

Het ongeluk gebeurde gisteren rond 18.00 uur in de provincie Limpopo, dicht bij de plaats Louis Trichardt, op zo'n 100 kilometer van de grens met Zimbabwe. Media schrijven dat de bus van de weg raakte vanwege een steile helling.

Het provinciebestuur meldt dat de bus mensen uit Zimbabwe en Malawi vervoerde. Zij zouden onderweg zijn geweest vanuit Kaapstad.

Kinderen die zich laten inenten tegen HPV krijgen vanaf volgend jaar een nieuw vaccin. Demissionair staatssecretaris Tielen van Volksgezondheid schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat het ministerie het advies van de Gezondheidsraad van vorige week opvolgt.

De Gezondheidsraad adviseerde vorige week, op basis van wetenschappelijk onderzoek, om voortaan kinderen met het nieuwe 9-valente vaccin te laten vaccineren. Het nieuwe middel werkt even goed als het huidige vaccin, en biedt meer bescherming tegen nog andere types van het virus, zoals genitale wratten.

Baarmoederhalskanker

In het jaar dat kinderen 10 worden kunnen ze via het Rijksprogramma twee prikken krijgen met het vaccin dat nu nog beschermt tegen twee typen HPV. Voor iedereen tot 18 jaar is de vaccinatie gratis.

Het HPV-virus kan tijdens seks worden overgedragen via de huid of mond door iemand die besmet is. Het kan onder meer baarmoederhalskanker en andere vormen van kanker veroorzaken. Ieder jaar krijgen naar schatting 1100 vrouwen en 400 mannen kanker door HPV. En jaarlijks krijgen ongeveer 900 mensen in Nederland de diagnose baarmoederhalskanker. De ziekte treft vooral vrouwen tussen de 30 en 45 jaar.

"Bij vrouwen die gevaccineerd zijn tegen HPV komt baarmoederhalskanker 90 procent minder vaak voor dan bij ongevaccineerde vrouwen. Ook ernstige voorstadia van baarmoederhalskanker komen 80 procent minder vaak voor", zegt staatssecretaris Tielen.

"Dit nieuwe vaccin bereikt een nog groter effect: het beschermt niet tegen twee, maar tegen negen typen van HPV. Dat betekent een nog kleinere kans op baarmoederhalskanker, andere vormen van kanker en voorstadia daarvan. Daarmee kunnen we heel veel ellende voor vrouwen en hun gezinnen voorkomen."

Het nieuwe 9-valente vaccin wordt naar verwachting pas vanaf het najaar van 2026 gebruikt. "Driekwart van de opgeroepen meisjes en de helft van de jongens krijgt het vaccin", zegt Tielen. "Dat gaat om duizenden vaccinaties; dat moeten we goed voorbereiden, en er moet een goede prijs voor worden afgesproken. Daarna moeten alle vaccinatielocaties het nieuwe vaccin krijgen, en moet het op de juiste manier worden bewaard. Dat vergt zorgvuldige voorbereiding en tijd."

Wat is HPV?

HPV staat voor het humaan papillomavirus, een seksueel overdraagbaar virus. Het is zeer besmettelijk: acht op de tien mensen raken er ooit mee besmet. Meestal ruimt het lichaam het virus binnen een of twee jaar zelf op.

Bij 10 tot 20 procent van de gevallen lukt dat niet en kan HPV (een voorstadium van) kanker veroorzaken. Baarmoederhalskanker is de vorm die het meest voorkomt, maar ook kanker aan de schaamlippen is mogelijk. Ook mannen kunnen kanker krijgen door het virus, zoals aan de mond en keel, de penis en anus. Jaarlijks krijgen gemiddeld 1100 vrouwen en 400 mannen kanker door HPV.

Inmiddels krijgen jongens en meisjes in het jaar dat ze 10 worden een uitnodiging om twee keer een vaccinatie tegen HPV te halen.

Hamas heeft een tweede groep Israëlische gijzelaars vrijgelaten. Dertien nog levende gijzelaars zijn overgedragen aan het Rode Kruis. Dat heeft het Israëlische leger bevestigd.

Daarmee zijn alle nog twintig levende gijzelaars vrijgelaten, later zullen zij met hun familie herenigd worden. Eerder vanmorgen waren al zeven andere gijzelaars overgedragen.

Ook bijna 2000 Palestijnse gevangenen, waarvan velen na 7 oktober 2023 werden opgepakt door Israël, zijn in bussen gestapt en onderweg naar vrijheid. De eerste bussen zijn bij de Ofer-gevangenis op de bezette Westelijke Jordaanoever vertrokken.

Die groep Palestijnen werd massaal verwelkomd in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever:

Eerste vrijlating

Vanochtend omstreeks 07.00 uur werden de eerste zeven Israëlische gijzelaars in het noorden van Gaza vrijgelaten door Hamas. Kort voor hun vrijlating mochten zij contact leggen met hun familie in Israël. Die eerste zeven zijn inmiddels weer terug in Israël.

Het moment van de vrijlating van de gijzelaars vond buiten het zicht van de camera's plaats. Wel doken er later beelden op van het moment dat het Rode Kruis wegreed. Op het 'Gijzelaarsplein' in Tel Aviv klonk gejuich op het moment dat het bericht kwam van de vrijlating. Hoe de gijzelaars eraan toe zijn, is niet bekend.

Bekijk hier de eerste beelden:

Vanochtend vroeg publiceerde Hamas een lijst met de namen van twintig levende gijzelaars die werden vrijgelaten. Onder de twintig mannen die werden vrijgelaten zijn meerdere bezoekers en bewakers van het Nova-festival, enkele soldaten en bewoners van kibboetsen die door Hamas werden overvallen.

Het zijn voornamelijk twintigers en dertigers. Onder hen zijn bijvoorbeeld twee broers en een tweeling, een Servisch-Duitse Israëliër en verschillende gijzelaars die de afgelopen tijd door Hamas werden gefilmd voor propagandavideo's, zoals een gijzelaar die zei zijn eigen graf te hebben gegraven.

Liveblog

Volg de laatste ontwikkelingen over de vrijlating van de Israëlische gijzelaars en de Palestijnse gevangenen ook in ons liveblog.

Vanochtend kwamen ook de eerste bussen aan bij Israëlische gevangenissen. Palestijnen die door Israël gevangen zijn gezet, stapten daarin bussen om naar Gaza te worden gebracht.

Volgens een bron die persbureau Reuters citeert zijn alle 1966 Palestijnen in bussen gestapt om vandaag vrijgelaten te worden. Nadat de Israëlische gijzelaars waren overgedragen, gingen de eerste bussen met Palestijnen rijden.

250 Palestijnen die een levenslange gevangenisstraf hadden gekregen, worden op de Westelijke Jordaanoever, Jeruzalem en in het buitenland vrijgelaten. De andere 1716 worden naar het Nasser-ziekenhuis in Gaza gebracht.

Een derde van de Palestijnen in Israëlische gevangenissen zitten zonder proces vast en worden vastgehouden als krijgsgevangenen. Hoe de Palestijnen die vandaag worden vrijgelaten er fysiek en mentaal aan toe zijn, is nog onbekend. Bij eerdere vrijlatingen van Palestijnse gevangenen was te zien dat sommigen in erg slechte gezondheid verkeerden.

Vorige week bereikten Israël en Hamas een akkoord over een eerste fase van een plan van de Amerikaanse president Trump om de oorlog in Gaza te stoppen.

De eerste fase bestaat uit een wapenstilstand, vrijlating van Israëlische gijzelaars en Palestijnse gevangenen en gedeeltelijke terugtrekking van Israël uit Gaza. Later wordt verder gesproken over de ontwapening van Hamas en uiteindelijk de opbouw van een nieuw bestuur in de Gazastrook, zonder Hamas.

Nasrah Habiballah, correspondent Israël en Palestijnse gebieden:

"Onder Israëliërs is er veel blijdschap en opluchting. We zien beelden van familieleden die in spanning zitten te wachten. Dit is iets waar ze twee jaar lang op hebben gewacht. Sommigen kunnen niet geloven dat deze dag is aangebroken. De sfeer is heel erg uitgelaten: er wordt gejuicht, geklapt en iedereen is heel erg emotioneel.

De Amerikaanse president Trump wordt gezien als de held die dit voor elkaar heeft gekregen, omdat het hem is na twee jaar gelukt om de gijzelaars vrij te krijgen. Overal zie je Amerikaanse vlaggen, ook voor bezoek van Trump aan het Israëlische parlement vandaag, die daar een speech gaat geven. Langs de snelwegen staan billboards met foto's van Trump met de tekst eronder: "Trump, dankjewel." Dat is het gevoel dat veel mensen hier hebben.

Premier Netanyahu zien mensen hier niet als een held. Israëliërs nemen het hem juist heel erg kwalijk dat hij er twee jaar over heeft gedaan om de gijzelaars vrij te krijgen. Veel mensen hebben het gevoel dat hij andere doelen boven dat doel gesteld heeft."

Back in 1966, a suitable toy for a geeky kid was a radio kit. You could find simple crystal radio sets or some more advanced ones. But some lucky kids …read more

Goedemorgen! Een belangrijke dag in Gaza en Israël, waar deze ochtend de gijzelaars door Hamas moeten worden vrijgelaten. In Egypte is een Gazatop waar onder anderen president Trump bij is. En in Stockholm wordt bekendgemaakt wie de Nobelprijs voor Economie krijgt.

Eerst het weer: Het is vandaag vaak bewolkt. Misschien dat later op de dag in het noorden de zon nog even kort doorbreekt. Met uitzondering van een beetje motregen blijft het wel droog. Het wordt zo'n 16 graden vandaag.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het ministerie van Economische Zaken heeft ingegrepen bij chipfabrikant Nexperia, uit vrees dat cruciale technologische kennis en capaciteiten verdwijnen uit Nederland en Europa. Volgens het demissionaire kabinet waren er "acute signalen van ernstige bestuurlijke tekortkomingen en handelingen" bij het chipbedrijf. Het ministerie wil daar verder geen details over geven.

De Chinese Nexperia-topman Zhang Xuezheng is door de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam uit zijn functie gezet, blijkt uit stukken van de Chinese Nexperia-eigenaar Wingtech. Dat is begin vorige week gebeurd. Daarvoor was hij al geschorst.

In een persbericht zegt het ministerie dat er een dreiging was van een kennislek en een mogelijk risico voor de Nederlandse en Europese economische veiligheid.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteravond was het eerste televisiedebat van de verkiezingscampagne. PVV-leider Wilders ontbrak bij het RTL-verkiezingsdebat na het bericht dat gearresteerde leden van een Belgische terreurcel een aanslag op hem zouden hebben willen plegen. D66-leider Jetten mocht vanwege het wegblijven van Wilders aanschuiven:

Fijne dag!

De afgelopen anderhalf jaar hebben de Verenigde Arabische Emiraten elf verdachten uitgeleverd aan Nederland, terwijl daarvoor zelden iemand werd overgedragen. Criminelen in Dubai worden nerveus, merkt het Openbaar Ministerie.

Jarenlang konden Nederlandse criminelen ongestoord een luxeleven leiden in de emiraten. Vele tientallen verdachten hielden zich schuil in Dubai, buiten het bereik van justitie in Nederland.

Terwijl ze vanuit het Midden-Oosten per versleutelde telefoon cocaïnetransporten organiseerden, deelden drugshandelaren met hetzelfde gemak opdrachten uit voor liquidaties in Nederland. Hun geld staken ze in dure auto's, luxe appartementen en uitspattingen in het nachtleven van Dubai.

Deze Arabische vrijhaven was Nederland een doorn in het oog. Daarom kwamen er gesprekken over officiële rechtshulp met de Verenigde Arabische Emiraten en werd uiteindelijk in 2023 een uitleveringsverdrag van kracht.

Vorig jaar werden de eerste drie verdachten overhandigd, dit jaar tot nu toe acht. "Dit is geen piek, maar de nieuwe trend", stelt officier van justitie Ferry van Veghel van het Landelijk Parket, dat regelmatig om uitlevering vraagt van verdachten in de emiraten.

Drugshandel

Eerder moest de overheid nog lang onderhandelen om Nederlands meest gezochte verdachte Ridouan Taghi hierheen te krijgen. Maar inmiddels zijn de Verenigde Arabische Emiraten criminelen liever kwijt dan rijk en vliegen ze er achter elkaar uit.

Onder de nu uitgeleverde elf zijn verdachten van zware georganiseerde criminaliteit, zoals drugshandel en witwassen. Voorbeelden zijn een zoon van Taghi, voetballer Quincy Promes, de Delftse rapper Fatah en een ondergrondse bankier die miljoenen zou hebben verplaatst voor criminelen.

"Maar ook verdachten in zaken die misschien van minder gewicht lijken, zoals cybercrime of fraude met cryptovaluta", zegt Van Veghel. "Omdat heel duidelijk moet zijn dat wat je ook gepleegd hebt, naar Dubai gaan betekent niet meer dat je buiten schot blijft."

Verdachten die nog op het lijstje van het OM staan om uitgeleverd te worden zijn onder andere de Bredase drugsbaron Edin G., een gewelddadige Eritrese mensenhandelaar en een man die naar Dubai is gevlucht na het veroorzaken van een dodelijk verkeersongeval in Lelystad.

Geduld

Eerder was de procedure ondoorzichtig en onvoorspelbaar. Inmiddels weet het Openbaar Ministerie beter hoe een uitleveringsverzoek onderbouwd moet worden. Sinds dit jaar zit er een Nederlandse officier van justitie in de emiraten om de samenwerking te bevorderen.

Toch blijft uitleveren een oefening in geduld. De procedure kan zomaar een jaar tot anderhalf jaar duren, zoals blijkt uit de zaak rond Promes. Lang bleef onduidelijk of hij hier zijn straf zou gaan uitzitten.

Net als in Nederland, kan een verdachte zich verzetten tegen uitlevering en in beroep gaan tegen een beslissing van de rechter. Uiteindelijk moet de minister van Justitie beslissen. Hoewel het OM nu meer te horen krijgt over het verloop van een procedure, blijft het vaak een verrassing wanneer een verdachte daadwerkelijk kan worden opgehaald.

Wie zich niet verzet tegen uitlevering, kan tegenwoordig snel in Nederland zijn. Dat bewees de arrestatie van vlogger Alex Soze, die hier nog een gevangenisstraf open heeft staan voor geweld en op sociale media koketteerde met zijn verblijf in Dubai. In augustus werd hij op verzoek van Nederland opgepakt, een paar weken later was hij hier.

Deal sluiten

Nog altijd zitten er vermoedelijk tientallen Nederlandse verdachten in de Verenigde Arabische Emiraten. Die beginnen zenuwachtig te worden, merkt het OM. "Het is een plek waar het goed toeven is en tot op heden misschien ook heel veilig voelde", zegt Van Veghel. "Ik denk wel dat dat echt voorbij is."

Het OM zegt steeds vaker te worden gebeld door advocaten van verdachten in Dubai, die procesafspraken willen maken met justitie om hier een straf uit te zitten. "Dat verdachten nu zelf contact opnemen om naar Nederland terug te komen, bewijst voor ons wel dat ze zich niet langer veilig wanen."

Er zijn ook verdachten die inmiddels uit Dubai zijn vertrokken omdat het hen er te heet onder de voeten werd. Er gaan zelfs verhalen over criminelen die verborgen in zeecontainers de emiraten ontvluchten.

Marokko

De vraag is waar ze dan naartoe gaan; buiten bereik van justitie maar waar ze het ook breed kunnen laten hangen. Drugsbaron Jos L. houdt zich al een tijd schuil in West-Afrika, nadat hij eerder Turkije al verliet. Andere verdachten kiezen voor Marokko, dat geen eigen onderdanen uitlevert.

"Wij kijken voortdurend wat nou interessante landen zijn voor criminelen om zich te vestigen", zegt officier van justitie Van Veghel. "Maar ook om hun geld onder te brengen of bepaalde geldstromen doorheen te laten lopen. Dat zijn landen waar we dan proberen afspraken mee te maken, net zoals we dat met Dubai hebben gedaan."

Op dit moment is Nederland bezig om ook met Marokko een uitleveringsverdrag te sluiten, zodat Nederlandse verdachten ook daar niet langer veilig zijn.

Frankrijk heeft een nieuw kabinet. De oude en nieuwe premier Sébastien Lecornu presenteerde gisteravond zijn ministersploeg, die als doel heeft om voor het einde van het jaar een nieuwe begroting door het parlement te loodsen. De tijd daarvoor dringt.

Lecornu diende vorige week na nog geen maand zijn ontslag in. President Macron vroeg hem enkele dagen later opnieuw om premier te worden en een kabinet te vormen. Daarin houden enkele belangrijke ministers hun post, onder wie Macrons vertrouweling Roland Lescure als minister van Financiën en Economische Zaken. De politiechef van Parijs wordt minister van Binnenlandse Zaken.

Nieuwe begroting

Vanwege wettelijke termijnen voor de parlementaire behandeling van een begroting is het zaak dat de Franse regering zo snel mogelijk een begroting indient. Anders kan die niet voor het einde van het jaar kan worden goedgekeurd.

Daarvoor is wel eerst kabinetsberaad nodig. Omdat president Macron vandaag meedoet aan de Gazatop in Egypte, kan het kabinet pas dinsdag voor het eerst met Macron bijeenkomen. Volgens Macrons kantoor moet de begroting woensdag klaar zijn.

Motie van wantrouwen?

Deze week dreigt ook een nieuwe motie van wantrouwen tegen Lecornu en zijn kabinet. Het is niet zeker of hij die overleeft.

Het kabinet kan niet leunen op een meerderheid in het parlement. Wel zijn enkele partijen bereid tot gedoogsteun in ruil voor concessies bij beleid. Zo verwachten de socialisten onder meer dat pensioenhervormingen van tafel gaan.

Een Duitse man van 36 heeft een nieuw wereldrecord voor push-ups gevestigd. Ilja Mazar uit Düsseldorf wist binnen een uur tijd 1651 keer met zijn borst de grond te raken. Dat zijn ruim 27 van zulke chest-to-ground-push-ups per minuut.

Mazar staat nu twee keer in het Guinness Book of World Records. In mei had hij al het record voor gewone push-ups aangescherpt naar 1950 in een uur.

De influencer en fotograaf Mazar begon twee jaar geleden met het dagelijks oefenen van push-ups. Hij begon met vijftig keer, inmiddels zit hij bij zijn dagelijkse trainingen op duizend of meer.

Mazar had na afloop kramp in de benen en overal spierpijn, schrijft de Duitse omroep WDR, die bij de recordpoging was. Toch had Mazar alweer zin in een nieuwe uitdaging. Hij wil nog meer push-up-records vestigen, dan met gewichten op zijn lichaam.

Any radio amateur will tell you about the spectre of TVI, of their transmissions being inadvertently demodulated by the smallest of non-linearity in the neighbouring antenna systems, and spewing forth …read more

We’ve probably all seen some old newsreel or documentary from The Before Times where the narrator, using his best Mid-Atlantic accent, described those newfangled computers as “thinking machines,” or better …read more

De vrouw uit Hoofddorp die vorige week werd ontvoerd, is terecht. De politie zegt dat ze zondagavond terugkwam bij haar huis. Met de vrouw gaat het goed.

De vrouw van 49 werd afgelopen woensdag ontvoerd. Volgens de politie had haar ontvoering te maken met een conflict tussen internationale harddrugscriminelen. Ze werd gebruikt als drukmiddel.

Meerdere rechercheteams waren betrokken bij de zoektocht. Er werd ook internationaal onderzoek gedaan. Waar de vrouw is vastgehouden en hoe ze bij haar huis is teruggekomen, is niet bekendgemaakt.

De afgelopen dagen zijn zes mannen aangehouden voor betrokkenheid bij de zaak. Zij zijn tussen de 17 en 37 jaar. Een van hen kwam uit België.

Het ministerie van Economische Zaken heeft ingegrepen bij chipfabrikant Nexperia, uit vrees dat cruciale technologische kennis en capaciteiten verdwijnen uit Nederland en Europa. Volgens het demissionaire kabinet waren er "acute signalen van ernstige bestuurlijke tekortkomingen en handelingen" bij het chipbedrijf, dat in Nijmegen is gevestigd. Het ministerie wil daar verder geen details over geven.

De Chinese Nexperia-topman Zhang Xuezheng is door de Ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam uit zijn functie gezet, blijkt uit stukken van de Chinese Nexperia-eigenaar Wingtech. Dat is begin vorige week gebeurd. Daarvoor was hij al geschorst.

In een persbericht zegt het ministerie dat er een dreiging was van een kennislek en een mogelijk risico voor de Nederlandse en Europese economische veiligheid.

Nu een maatregel is opgelegd, kan Nederland beslissingen binnen het bedrijf tegenhouden of terugdraaien. Dat kan als die "schadelijk zijn voor de belangen van het bedrijf, voor de toekomst van het bedrijf als Nederlands en Europees bedrijf en/of voor het behoud van deze cruciale waardeketen voor Europa".

Nexperia maakt chips die onder meer worden gebruikt in alledaagse dingen als telefoons, auto's en zonnepanelen. In 2019 is het overgenomen door het Chinese concern Wingtech.

Ook in Chinese media wordt gesproken over het ingrijpen door de overheid bij Nexperia. Het aandeel Wingtech daalde na opening van de Chinese beurzen hard.

'Alleen als het niet anders kan'

De beslissing om in te grijpen is eind vorige maand genomen. "Dit is een wet die het kabinet alleen toepast als het echt niet anders kan", zegt het ministerie. Door in te grijpen kan Nederland voorkomen dat er in een noodsituatie geen chips beschikbaar zijn voor de Nederlandse en Europese industrie. Het bedrijf kan bij de rechter bezwaar maken tegen de maatregel.

Voor het ingrijpen bij Nexperia maakt de overheid gebruik van de Wet beschikbaarheid goederen. Die bestaat sinds 1952 en is niet eerder gebruikt. Met de wet kunnen ministers als voorbereiding op noodsituaties bevelen geven waarmee zeker gesteld wordt dat bepaalde goederen beschikbaar blijven.

China-correspondent Laura van Megen over de zaak:

"Op Chinese sociale media is veel verontwaardiging te lezen over de actie van de Nederlandse overheid, die gezien wordt als 'diefstal op klaarlichte dag'. Een Weibo-gebruiker riep op: 'Wat voor activa heeft Nederland in China? Wederkerigheid!' Anderen zijn nog nationalistischer en zeggen dat het tijd is voor 'afschrikking', 'wolf-warrior-diplomatie' of zelfs 'oorlog'.

De Chinese overheid gebruikt hun vergaande controle op Chinese socialemediaplatformen om nationalisme aan te wakkeren en de partijlijn te verspreiden. Agressieve uitingen tegen buitenlandse mogendheden zie je veel, maar meestal is Nederland niet het lijdend voorwerp.

Het valt te verwachten dat de Chinese overheid, ook in naam van nationale veiligheid en het beschermen van de nationale belangen, met tegenmaatregelen gaat komen tegen Nederland. Het land heeft het instrumentarium om handelsbeschermende maatregelen te nemen de laatste jaren flink uitgebreid. Vorige week nog kwam Peking met vergaande exportcontroles op lithiumbatterijen, superharde materialen en zeldzame aardmetalen in reactie op Amerikaanse acties."

If you are sitting on a horde of negatives, waiting for the digital photography fad to die off, it may be time to think about digitizing your old film. [Kinpro1024] …read more

Afrikaanse jongeren kwamen onlangs samen in Zimbabwe voor een bijzondere wedstrijd: de strijd om gekroond te worden tot Miss en Mrs Albinisme Afrika. Een avond waarbij het niet zozeer om schoonheid draaide, maar om acceptatie.

Het is druk in de kleedkamer van een hotel in de hoofdstad Harare. Haren worden gekamd, gezichten gepoederd en alle kleding wordt klaargelegd, inclusief een nepleeuwenhoofd dat dient als accessoire. De kandidaten uit onder meer Angola, Botswana, Nigeria, Kenia, Sierra Leone en gastland Zimbabwe zijn gespannen.

Het zijn jongeren van over het hele continent, die een ding gemeen hebben. Ze zijn allemaal geboren met albinisme, een erfelijke aandoening waarbij de aanmaak van het pigment melanine, dat kleur geeft aan huid, haar en ogen, verminderd aanwezig of zelfs afwezig is. En ze hebben daardoor allemaal te maken met uitsluiting en discriminatie.

De jongeren zijn samengebracht door de Zimbabwaanse organisatie Albinism Dare to Dream Initiative, geleid door Brenda Mudzimu die ook albinisme heeft. Al jarenlang worden er landelijk soortgelijke wedstrijden georganiseerd, maar zij besloot er een continentale competitie van te maken. Het is dus voor het eerst dat er een Miss en Mrs Albinisme Afrika wordt gekozen.

Geweld en werkloosheid

Meer dan een schoonheidswedstrijd, is het een platform om gezien en gehoord te worden, vertelt zij. "De noodzaak tot meer bewustwording is nog steeds groot. Ondanks antidiscriminerende wetgeving hebben mensen met albinisme te maken met geweld en velen zijn werkloos omdat ze minder makkelijk een baan kunnen krijgen vanwege vooroordelen."

De 21-jarige Daniella Garrick is helemaal uit Sierra Leone in West-Afrika gekomen om mee te doen. "We worden nog vaak gedemoniseerd," zegt Garrick. "Zelfs als je succesvol of goed opgeleid bent, word je nog steeds beoordeeld op hoe je eruitziet. Daar worstel ik al mee sinds mijn geboorte. Het is tijd dat mensen met albinisme geaccepteerd worden."

Ook kandidaat John Ngaita uit Kenia kent de pijn van uitsluiting. "We worden vaak uitgescholden. Kinderen rennen achter je aan, mensen lachen of staren. Je voelt je nooit op je gemak, vooral niet als je dan bijvoorbeeld met een vriendinnetje over straat loopt."

Rituele moorden in onder meer Malawi en Tanzania waarbij mensen met albinisme werden vermoord omdat ze geloven dat hun ledematen magische krachten hebben, maakte ook hem bang. "Sommige mensen in Kenia op straat riepen dan: 'We kunnen je verkopen, jij bent geld waard.' Niemand verdient het om zo ontmenselijkt te worden."

Toch blijft Ngaita hoopvol. "In Kenia hebben we nu een parlementslid en een regeringswoordvoerder met albinisme. Er is vooruitgang." Maar vanavond denkt hij alleen maar aan de mogelijke kroon. "Dit podium is mijn droom het laat zien dat we er wél toe doen."

Het is tijd om de catwalk op te gaan in verschillende rondes, met traditionele Afrikaanse kleding en een professionele ronde, waarbij de deelnemers werkkleding dragen zoals van een dokter en een stewardess. Het publiek juicht de kandidaten toe. De jury schrijft hun scores op. Ze kijken naar charisma, zelfvertrouwen, houding, intellect, maar ook hun loopjes.

"Mensen kijken op ons neer maar ik ben een verpleegster", zegt organisator Mudzimu in de microfoon als ze zelf op de catwalk gaat staan. "En ik ben degene die voor jou zorgt op je sterfbed. Kijk dus niet op ons neer."

Mudzimu hoopt dat deze wedstrijd deuren opent. "We willen ook actie zoals betere medische zorg, want we worstelen met ons zicht. En een oplossing voor andere hele praktische problemen, want we krijgen veel sneller huidkanker."

Overwinning

Het is tijd voor de kroon. Garrick wint de titel bij de vrouwen. Ngaita krijgt niet de eerste prijs. Toch voelt het ook voor hem als een overwinning. "Door hier te zijn, heb ik geleerd dat we allemaal met dezelfde uitdagingen te maken hebben, overal in Afrika," zegt Ngaita. "Ik weet dat ik er niet alleen voor sta."

"Hier voelen we ons veilig," zegt ook winnares Garrick, met de kroon stevig en nog wat onwennig op haar hoofd tussen haar lotgenoten. "We delen dezelfde strijd en begrijpen elkaar. Dat geeft kracht. En door hier te staan wil ik een voorbeeld zijn voor jonge meisjes met albinisme."

De ogen van de wereld zijn gericht op Gaza, waar Hamas voor 11.00 uur Nederlandse tijd de gijzelaars die nog in leven zijn moet vrijlaten. De voorbereidingen voor deze operatie zijn in volle gang. Hier lees je wat er nu bekend is over het verloop van de beladen dag.

's Ochtends vroeg wordt de vrijlating van de levende gijzelaars verwacht. Zowel Hamas als Israël heeft dat bevestigd. Het exacte tijdstip is nog onbekend. Volgens de Israëlische coördinator die gaat over de terugkeer van gijzelaars is tussen 05.00 uur en 06.00 uur (Nederlandse tijd) een realistische optie.

De voor het merendeel Israëlische gijzelaars worden op verschillende plekken in Gaza overgedragen aan medewerkers van het Rode Kruis, meldt Hamas. Er wordt geen propagandashow verwacht, zoals de vorige keer toen Hamas gijzelaars op een podium had gezet.

Per konvooi naar Israël

Israël verwacht dat alle twintig levende gijzelaars op één tijdstip worden vrijgelaten. De mensen worden in een konvooi van zes tot acht voertuigen van het Rode Kruis naar Israël gereden. Daar worden ze op een militaire basis herenigd met hun families, zo schrijft The Times of Israel, of als het nodig is eerst naar een ziekenhuis gebracht.

Vervolgens rijden de internationale hulpverleners terug naar Gaza. Daar is het de bedoeling dat Hamas de stoffelijke overschotten van de dode gijzelaars overdraagt. Het gaat in totaal om 28 lichamen, maar Hamas heeft al gezegd dat het niet alle stoffelijke resten kan vinden binnen de gestelde deadline. Eenmaal in Israël worden de lichamen forensisch onderzocht om de identiteit vast te stellen.

Onduidelijkheid over aantal lichamen

Nabestaanden van enkele dode gijzelaars hebben te horen gekregen dat hun geliefde mogelijk niet op maandag terugkeert. The Jerusalem Post schrijft dat op basis van anonieme Israëlische bronnen. Het is onbekend hoeveel van de mensen, die twee jaar geleden door Hamas tijdens de terreuraanslagen werden ontvoerd, voorlopig vermist zullen blijven.

Er is eveneens onduidelijkheid over wanneer de bijna 2000 Palestijnse gevangenen worden vrijgelaten. Dat gebeurt volgens een woordvoerder van de Israëlische regering zodra alle gijzelaars en stoffelijke overschotten die "worden verwacht" in Israël zijn. Maar het is onduidelijk op hoeveel lichamen er wordt gerekend.

Van 250 Palestijnse gevangenen is duidelijk dat het gaat om mensen die een levenslange celstraf uitzitten in Israëlische gevangenissen. Ze zijn bijvoorbeeld veroordeeld voor het plegen van moordaanslagen. Van de 250 mensen is vooraf een lijst met namen gepubliceerd.

Palestijnen vast zonder aanklacht

Van de overige 1700 Palestijnse gevangen die wachten op vrijlating, is de identiteit niet bekendgemaakt. Wel is duidelijk dat het gaat om inwoners van Gaza die vastzitten sinds oktober 2023, maar die niet worden verdacht van deelname aan de aanval door Hamas. Onder hen zijn 22 minderjarigen.

Een deel van deze groep gedetineerden zit vast zonder aanklacht. In zogeheten 'administratieve detentie' kan iemand in Israël voor onbepaalde tijd worden vastgehouden op basis van geheim bewijs. Volgens mensenrechtenorganisaties maakt Israël op grote schaal misbruik van deze maatregel. Palestijnen worden vervolgd door militaire rechtbanken en hebben minder rechten dan in het civiele recht.

Correspondent Nasrah Habiballah maakte eerder deze uitlegvideo over administratieve detentie:

De Palestijnen die moeten worden vrijgelaten, gaan naar Gaza of de Westelijke Jordaanoever. Een deel van vertrekt naar het buitenland, zoals Qatar of Turkije.

In februari weigerde Netanyahu om 600 Palestijnse gevangenen in vrijheid te stellen, die toen vrij zouden moeten komen in ruil voor een groep Israëlische gijzelaars. Als reden daarvoor gaf de premier dat Hamas, door de gijzelaars te vernederen op een podium, zich niet aan de afspraken had gehouden. Palestijnen vrezen dat Israël ook deze keer de vrijlating van gevangenen zal tegenhouden.