Menswaardige opvang Oekraïners in gevaar, waarschuwen ombudsmannen
Gebrek aan privacy, gedwongen verhuizingen en ontoereikende faciliteiten. De menswaardigheid in de opvang voor Oekraïners in Nederland is gevaar. Daarvoor waarschuwen de Nationale Ombudsman en de Kinderombudsman.
Volgens ombudsman Reinier van Zutphen en kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer is onmiddellijke actie nodig. "Zonder directe maatregelen komt de menswaardige opvang van 130.000 Oekraïners in Nederland verder onder druk te staan", schrijven ze in een brief aan alle gemeenten en aan asielminister Keijzer.
Al geruime tijd zit de opvang voor Oekraïners vol. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten sprak begin september van een "zeer kritieke situatie" en riep het Rijk op actie te ondernemen. In een reactie liet demissionair minister Keijzer toen weten dat ze wil dat Oekraïense mannen hun eigen huisvesting verzorgen.
Nog dagelijks komen er nieuwe vluchtelingen vanuit Oekraïne naar Nederland. Dat betekent dat mensen (slaap)kamers moeten delen, vaak met vreemden. Ook zien de instanties veel klachten binnenkomen over slechte sanitaire voorzieningen en het ontbreken van een keuken.
Volgens de ombudsmannen lopen opvangcentra bijvoorbeeld al maanden vast bij het plaatsen van keukens door complexe regelgeving. Recentelijk gaan de klachten ook veel over het gedwongen moeten verhuizen omdat bestaande locaties hun deuren sluiten.
'Piept en kraakt'Al eerder deden de twee ombudsmannen een oproep aan gemeenten om de voorzieningen voor Oekraïners te verbeteren. Het piept en kraakt nog altijd in de Oekraïne-opvang, concluderen zij nu. "Inmiddels hebben wij meer dan 110 klachten over ruim zeventig gemeenten ontvangen", staat in de brief aan asielminister Keijzer.
Het aantal klachten blijft hoog, schrijven de ombudsmannen. Bezoeken aan de opvanglocaties bevestigen die klachten. "Bewoners hebben het zwaar door het langdurig verblijf in locaties die daarvoor niet geschikt zijn. Er is - zeker in omgebouwde kantoorpanden - onvoldoende privacy en ook het gedeeld gebruik van sanitaire en kookvoorzieningen begint de mensen op te breken", beschrijven ze de problemen.
Impact op kinderenEen medewerker van de opvang maakt zich zorgen. "De situatie duurt te lang. Bewoners zitten aan de limiet van wat je als mens aankan", citeren de ombudsmannen.
Op meerdere opvangplekken spraken ze medewerkers die zich zorgen maken. Ook over de impact op gevluchte Oekraïense kinderen. "Kinderen verblijven op locaties die voor hen ongeschikt zijn, zijn onzeker over hun toekomst en krijgen onvoldoende mentale ondersteuning", schrijven ombudsman Van Zutphen en kinderombudsvrouw Kalverboer. Van kinderen zelf kregen ze te horen dat het onderwijs dat ze krijgen niet aansluit bij hun niveau.