NOS Nieuws - Algemeen

President Trump wil dat er een onderzoek komt naar de banden tussen de overleden zedendelinquent Jeffrey Epstein en verschillende prominente Democraten, onder wie voormalig president Clinton. Hij vraagt de FBI en minister Bondi van Justitie om zo'n onderzoek in te stellen, schrijft hij op zijn sociale medium Truth Social.

De bekendmaking komt enkele dagen nadat leden van het Huis van Afgevaardigden tienduizenden e-mails van Epstein hadden vrijgegeven. In sommige mails valt ook de naam van Trump. Volgens Democraten blijkt uit de mails dat de president meer wist van het misbruik door Epstein dan hij tot nu toe toegaf.

Het Witte Huis zei direct dat daar niets van waar is. En nu draait Trump het dus om: volgens hem gebruiken de Democraten de "Epstein-hoax" om de aandacht af te leiden van hun eigen falen.

'Verspil jullie tijd niet'

Niet alleen Bill Clinton, maar ook onder anderen diens voormalige Financiën-minister Larry Summers en LinkedIn-oprichter Reid Hoffman - een prominent donateur van de Democraten - moeten wat Trump betreft worden onderzocht.

"Documenten wijzen uit dat deze mannen, en vele anderen, een groot deel van hun leven hebben doorgebracht bij Epstein", schrijft de president. "Verspil jullie tijd niet met Trump, ik heb een land te leiden!"

Van Clinton is bekend dat hij meermaals op de passagierslijst van Epsteins vliegtuig stond, maar hij heeft altijd ontkend dat hij iets wist van diens misdaden. Summers gaf in 2023 toe dat hij ook na Epsteins veroordeling nog contact met hem had en zei dat hij daar spijt van had.

Zaak wordt met spoed behandeld

Minister Bondi heeft na de mededeling van Trump laten weten dat haar ministerie de kwestie met spoed zal behandelen. Ze heeft een aanklager gevraagd om het initiatief te nemen, schrijft ze op X.

In de mails die deze week zijn vrijgegeven schreef Epstein onder meer in 2019 dat Trump "wist van de meisjes". Jaren daarvoor schreef hij dat Trump uren bij hem thuis had doorgebracht samen met een van zijn slachtoffers.

Democraten willen dat alle documenten uit het Epstein-dossier openbaar worden gemaakt. Volgende week wordt daarover gestemd door het Huis van Afgevaardigden, waarin de Republikeinen een meerderheid hebben. Verschillende Republikeinen zijn ook voor openbaring.

Op de kade van recreatiepark 't Kleine Zeetje in Spakenburg is vandaag een monument onthuld voor verdronken vissers uit het dorp. Op de gedenkplaten staan 37 namen van vissers die nooit zijn teruggekeerd.

Het monument bestaat verder uit een stalen silhouet van een botter, het schip waarmee Spakenburgse vissers de zee op gingen. De slachtoffers zijn vooral jonge mannen, is te zien aan de jaartallen op de platen. Een enkeling was nog maar tien of elf jaar oud. "Ze worden nog steeds herinnerd in de families", zegt archivaris Marianne van Twillert-de Graaf van de Historische Vereniging Bunscote. "Daarom is dit monument heel belangrijk."

Visserij

Spakenburg heeft een rijk visserijverleden - het monument staat dan ook op de oever van wat ooit de Zuiderzee was. "Het is belangrijk om te weten hoe vroeger het geld hier werd verdiend", zegt de archivaris. "We zijn een vissersdorp en het voortouw is genomen door de vissers die op botters de Zuiderzee op gingen."

De Spakenburgse vissersvloot telde in de hoogtijdagen in de vorige eeuw zo'n tweehonderd schepen en vierhonderd vissers. Toen de Zuiderzee in 1932 werd afgesloten door de aanleg van de Afsluitdijk, nam de visserij af. Nu zijn er nauwelijks nog beroepsvissers in het dorp.

Het visserijverleden van het dorp moet niet te veel worden geromantiseerd, vindt Van Twillert-de Graaf. "De vissers gingen in weer en wind de zee op om de kost te verdienen. Als de vader van het vissersgezin verdronk, bleef de rest in armoede achter", zegt ze. "Uit gesprekken die ik had met nabestaanden blijkt dat de emoties vaak nog diep zitten."

Arian

Toch kwamen vandaag ook trotse nabestaanden naar de kade. Arian Heinen wijst naar zijn eigen naam op het monument. "Dat is een verre voorouder van me, Arian Heinen. Hij verdronk in 1817. Zijn zoon werd twee maanden later geboren en heette ook Arian."

De generaties daarna volgden dat voorbeeld. "Ik ben er best een beetje trots op dat ik hier sta", zegt Heinen.

Zwitserland en de Verenigde Staten hebben na maanden onderhandelen overeenstemming bereikt over de importheffingen op Zwitserse producten. Die gaan van 39 naar 15 procent.

Ook hebben Zwitserse bedrijven toegezegd de komende drie jaar voor in totaal 200 miljard dollar in de VS te investeren. Ook gaat Zwitserland Amerikaanse Boeing-vliegtuigen kopen.

Zwitserland verlaagt de heffingen op een reeks Amerikaanse goederen, zoals industriële en agrarische producten. Ook zijn de landen overeengekomen dat Amerika enkele producten belastingvrij mag exporteren, zoals 500 ton rundvlees en 1500 ton pluimvlees.

In lijn met de rest van Europa

De VS legde Zwitserland een importheffing van 39 procent op, naar eigen zeggen om zo het handelstekort met de Zwitsers recht te trekken.

Belangrijke Zwitserse industrieën werden geraakt door de heffingen, zoals de sectoren voor horloges, machines en precisie-instrumenten. Met de intentieverklaring komt het tarief meer in lijn met andere Europese landen.

De ingangsdatum voor de nieuwe invoerrechten moet nog worden vastgesteld.

De politie in Wales heeft een man opgepakt die zich tijdens een herdenking voordeed als admiraal. De 64-jarige nep-admiraal woonde een herdenking bij op 9 november in het kader van Remembrance Sunday, de Britse Dodenherdenking. Hij is aangehouden omdat hij op een onwettige manier een militair uniform heeft gedragen.

Volgens de Daily Mail liep de man rond in een fraai uniform waar hij tientallen medailles had opgespeld. Ook legde hij een krans tijdens de ceremonie in Llandudno, een kustplaats in Noord-Wales. Daarnaast nam hij plaats naast hoogwaardigheidsbekleders, waaronder de burgemeester.

Britse media melden dat de man uiteindelijk door de mand viel door de onderscheidingen die hij droeg. Hij had zichzelf uitgedost met twee zeldzame onderscheidingen, die volgens kenners nog nooit allebei aan een persoon zijn toegekend.

Uit onderzoek blijkt dat de man al eerder zo'n practical joke heeft uitgehaald , schrijft de Daily Mail. Verschillende veteranen uitten hun ongenoegen in de krant: "Het is krankzinnig dat hij zich voordeed als admiraal", zegt een van hen. "Het is schandalig. Hij vertelde blijkbaar ook aan zijn buren dat hij een hoge functie had bij de marine, allemaal leugens."

In de Duitse stad Neurenberg is een grote bom uit de Tweede Wereldoorlog onschadelijk gemaakt en verwijderd. Meer dan 20.000 bewoners moesten gisteravond worden geëvacueerd. Ze konden in de vroege zaterdagochtend terug naar huis, aldus de gemeente Neurenberg op X.

Het ging volgens de stad om de grootste evacuatie sinds WOII.

De Amerikaanse bom woog rond de 450 kilo en werd ontdekt bij bouwwerkzaamheden in het noorden van de stad. Bewoners in een straal van 800 meter moesten hun huis zo snel mogelijk verlaten en bij familie of vrienden verblijven. Ook zijn mensen met pendelbussen naar een opvangcentrum gebracht.

Het was een omvangrijke operatie, met honderden brandweerlieden en politieagenten ter plaatse. Drie explosievenexperts hadden iets minder dan een uur nodig voor het onschadelijk maken van de bom, aldus de gemeente.

In de Tweede Wereldoorlog is Neurenberg net als de meeste andere Duitse steden zwaar gebombardeerd. Lang niet alle bommen explodeerden. Sommige van deze blindgangers verdwenen onder de grond en liggen daar nog steeds.

Het gebeurt geregeld dat ze bij bouwwerkzaamheden worden teruggevonden en dat mensen die in de onmiddellijke omgeving wonen uit voorzorg worden geëvacueerd.

De werkzaamheden aan de A2 in Limburg beginnen vanavond. Vanaf 21.00 uur is de weg tussen Het Vonderen (bij Echt) en Kerensheide (bij Geleen) over een afstand van 18 kilometer afgesloten voor al het verkeer. Het is een 'monsterklus': er wordt 56 uur lang aan de snelweg gewerkt door 600 mensen.

Dit weekend is de eerste in een reeks van zeven weekendafsluitingen in de komende vijf jaar. De weg wordt verbreed. Nu zijn er nog twee rijstroken en een spitsstrook in beide rijrichtingen. In 2029 is dat uitgebreid naar drie rijstroken en een vluchtstrook.

Hinder

Dat zal veel hinder veroorzaken, meldde Rijkwaterstaat eerder. De snelweg loopt door het smalste stukje van Nederland en er zijn eigenlijk geen goede alternatieve routes. Eerder riep de overheidsorganisatie automobilisten op niet de weg op te gaan tijdens de werkzaamheden.

Wie dat toch doet, moet rekening houden met één tot twee uur vertraging, schrijft L1 Nieuws. Het verkeer wordt omgeleid via België en Duitsland.

Voorbereiding

Tijdens de afsluiting wordt op meerdere plekken gewerkt. Zo worden onder meer twee viaducten uit de jaren 60 afgebroken en worden op verschillende plekken sleuven gegraven voor kabels en leidingen.

Al met al moet de weg maandagochtend voordat de spits begint weer open zijn. Aan de voorbereiding zal het niet liggen, zegt omgevingsmanager Mark Henfling. "Die was zo minutieus, we hebben een planning gemaakt voor ieder uur tot bijna iedere minuut."

Sportverenigingen

Rijkswaterstaat heeft eerder een adviesbrief over de wegafsluiting gestuurd aan sportverenigingen- en bonden in Zuid-Nederland. Daarin werd gevraagd om waar mogelijk wedstrijden te verplaatsen.

Dat is niet voor iedereen een optie. Bijvoorbeeld voor de Heerlense voetbalclub Groene Ster, die zegt niet zomaar zelf een wedstrijd te kunnen verplaatsen. "Zaterdag speelt ons eerste elftal in Noordwijk om 14.30 uur. Wij moeten om 08.30 uur al vertrekken en verwachten pas om 21.00 uur terug te zijn", zegt een woordvoerder. "Vanwege wetgeving moet de chauffeur ook wisselen. Eén chauffeur mag niet het hele stuk rijden."

Handbalvereniging BFC uit Beek ervaart de afgesloten snelweg niet als een probleem. "De heren moeten dit weekend naar Rotterdam voor een wedstrijd, dan nemen we een alternatieve route", zegt een woordvoerder.

Oliewinning in het Amazonegebied of bescherming van dit grootste tropische regenwoud? Voor Brazilië is het een duivels dilemma, zeker nu grote oliereserves zijn gevonden op zee, relatief dicht bij de monding van de noordelijke Amazonerivier.

In de aanloop naar de VN-klimaattop in Belém kreeg het nationale oliebedrijf Petrobras toestemming voor proefboringen in dit gebied, waar naar schatting 10 miljard vaten olie kunnen liggen. Een omstreden besluit, dat opmerkelijk genoeg wordt gesteund door de Braziliaanse president Lula da Silva.

Hoewel Lula zich als voorvechter van de Amazone profileert en zich ook inzet voor het teruggeven van land aan de inheemse bevolking, is het geld dat Brazilië met oliewinning kan verdienen belangrijk. Niet alleen voor de economische groei en voor de strijd tegen armoede, zegt Lula, maar ook voor de energietransitie. De hoop is dat Brazilië dankzij deze nieuwe olievondsten kan opklimmen van de negende grootste olieproducent ter wereld naar plek vier.

Terminal midden in de natuur

Toch is oliewinning in de Amazone niet nieuw. Al eind jaren 90 begon Petrobras met olieactiviteiten in de regio Urucu, een gebied ongeveer 600 kilometer van Manaus, in de deelstaat Amazonas. Dagelijks worden uit dit olieveld ongeveer 40.000 vaten olie gehaald en 11 miljoen kubieke meter gas.

In Urucu vaar je met een bootje binnen een half uur vanuit het stadje Coari naar het gebied waar de olie via pijpleidingen naartoe wordt getransporteerd. Tussen de uitgestrekte jungle en de brede Coari-rivier waar dolfijnen op vissen jagen en bijzondere vogelsoorten zijn te spotten, doemt plots een enorme terminal op.

Voor milieuactivist Nonato Carvalho is oliewinning in strijd met de groene agenda die de Braziliaanse regering zelf zegt na te streven. "We horen steeds dat ze voor 70 à 80 procent biodiesel willen gaan inzetten en duurzame groene energie willen. Maar waarom wordt er dan nog steeds naar nieuwe olievelden gezocht?"

De inwoners van het gebied, een mengeling van mensen in kleine nederzettingen en inheemsen in officieel erkende en gedemarqueerde gebieden, ervaren vooral de lasten van het olieconcern in hun omgeving. Na een vaartocht van vier uur komen de dorpjes Chapada en Novo Esperanca in zicht. Hier wonen acht tot negen families en er staat een kerk.

"Er is totaal geen contact tussen de bewoners en het oliebedrijf", zegt Marinho Silva Santos, die met zijn gezin naast de kerk woont. Aan de rijkdommen van olie en gas, die onder de grond van hun woonplek via pijpleidingen naar de terminal lopen, hebben zij niets. "Brandstof is heel duur voor ons omdat we zo ver van de stad wonen. Hoeveel moeite is het voor het oliebedrijf om ons wat brandstof te schenken?", vraagt hij zich af. "Ze halen genoeg uit deze regio."

Iets verderop, in een drijvend huisje aan de rivier, woont Maria de Nazaré. De grote olieschepen die hier langsvaren laten vaak een spoor van vernieling achter, ziet ze. "Ze houden geen rekening met onze bootjes en drijvende huisjes. Ze minderen hun snelheid niet en botsen er dan tegenop." Het komt volgens haar ook vaak voor dat afval gedumpt wordt in de rivier. Vissen gaan dood en de rivier wordt steeds smeriger, klaagt ze.

Olie is een grote oorzaak van de klimaatverandering. In de Amazone is dat goed zichtbaar, want het wordt er steeds heter en droger. "We hebben vorig jaar grote problemen gehad doordat de rivier bijna droog stond", zegt dorpsleider Josué Silva Santos terwijl hij naar het water in de rivier tuurt. Dat water staat ook nu nog steeds vier tot vijf meter lager dan zou moeten. "Normaal gesproken varen we binnen een dag naar Coari, dat het dichtstbijzijnde stadje is. Maar toen het zo extreem droog was deden we er drie dagen over en bleef de motor van de boot steeds vastzitten."

Hoewel Petrobras niet reageert op herhaalde verzoeken van NOS voor een interview en slechts informatie stuurt over herstelactiviteiten in de jungle, zoals het planten van meer bomen, hoopt dorpsleider Silva Santos nog steeds om tafel te kunnen met het olieconcern. "Toen de olieactiviteiten hier begonnen dertig jaar geleden was het een andere tijd. De generatie van nu is bewuster en heeft meer te maken met de problemen die ermee gepaard gaan", zegt hij. "We zullen het gesprek met elkaar moeten aangaan."

Een 61-jarige muziekleraar uit Baarn is veroordeeld tot een gevangenisstraf van vier jaar, waarvan zes maanden voorwaardelijk, voor het plegen van ontucht met elf minderjarige meisjes. Daarnaast mag hij geen contact meer hebben met de slachtoffers en acht jaar lang geen lesgeven.

De man werd vorig jaar aangehouden. Op zijn telefoon en computer werden foto's en video's van ontucht met minderjarigen aangetroffen. De slachtoffers waren vaak buurmeisjes of vriendinnetjes van de zoon van de man. Meerdere meisjes deden aangifte.

Latex

Het misbruik strekte zich uit over een periode van acht jaar en kwam vorig jaar aan het licht. Twee 15-jarige leerlingen van de Amersfoortse school waar de man lesgaf werden bij hem thuis uitgenodigd om een videoclip van ABBA na te spelen. Ze moesten vervolgens "strakke latexpakjes" en laarzen met hoge hakken aantrekken, schrijft RTV Utrecht.

De man vroeg de leerlingen ook te spelen dat zij doodgingen nadat hij hen had neergeschoten met een nepwapen. Ondertussen betastte hij hen op meerdere plekken, wat hij filmde. Omdat een van de meisjes ook begon met filmen, kwam dit aan het licht. Een aangifte volgde, waarop de man werd aangehouden.

Beloningen

Uit de aangetroffen kinderporno op de apparaten van de man blijkt dat de verdachte op dezelfde manier te werk ging bij de andere slachtoffers. Hij haalde hen over om mee te werken in ruil voor fastfood, uitjes of andere beloningen.

Volgens de rechter deed de man dit op planmatige wijze, waardoor de slachtoffers vaak niet helemaal doorhadden waar hij mee bezig was. Dat rekent de rechter hem zwaar aan. "Als volwassene, en zeker ook als docent en familievriend, had de verdachte de (minderjarige) slachtoffers moeten beschermen en veiligheid moeten bieden."

De gevangenisstraf van vier jaar is gelijk aan de eis van het Openbaar Ministerie.

De VS zinspeelt op voorwaardelijke stappen naar Palestijnse zelfbeschikking. Dat blijkt uit een nieuwe versie van een concept VN-resolutie over Gaza.

De nieuwe Amerikaanse tekst, waarin de VS ingrijpende concessies doet, is na intensieve onderhandelingen met Arabische landen in korte tijd meerdere keren aangepast. Er staan nu formuleringen in die in Israël tot grote zorgen leiden.

De resolutie moet de basis vormen voor een internationale stabilisatiemacht in Gaza. Oorspronkelijk zou de resolutie maandag in stemming worden gebracht in de VN-veiligheidsraad. Maar dat is onzeker nu ook Rusland met een conceptresolutie komt.

Weg naar Palestijnse staat

Vooral één toevoeging in de Amerikaanse tekst springt in het oog. Zodra de Palestijnse Autoriteit een internationaal afgesproken hervormingsprogramma heeft voltooid, zouden "de voorwaarden geschapen kunnen zijn voor een geloofwaardig pad naar Palestijnse zelfbeschikking en een Palestijnse staat".

Daarbij beloven de VS een dialoog te organiseren tussen Israël en de Palestijnen. Die moet gaan over "een politieke horizon voor vreedzame en welvarende co-existentie".

Dit is de eerste keer dat Washington de mogelijkheid van Palestijnse staatvorming zo expliciet in een tekst vastlegt, al blijft de verwoording daarover vaag. Israëlische media spreken van "ongemakkelijke formuleringen" die niet aansluiten bij Israëlische voorkeuren. De Israëlische regering voelt niets voor een Palestijnse staat.

Steviger taal over terugtrekking

In de concept VN-resolutie staat nu ook een passage die de betrokken partijen verplicht de huidige wapenstilstand in Gaza "volledig en zonder vertraging" te handhaven.

De formulering die de inzet van een internationale stabilisatiemacht (ISF) beschrijft, is ook aangepast. De Israëlische terugtrekking uit Gaza moet plaatsvinden "naarmate de ISF er de controle krijgt en voor stabiliteit zorgt". Dit is een subtiele maar belangrijke wijziging die de terugtrekking van het Israëlische leger direct koppelt aan de voortgang van de ISF-operaties.

Daarnaast stelt de tekst nu expliciet dat het mandaat van de nieuwe Board of Peace (BoP) (het internationale orgaan dat Gaza tijdelijk moet besturen) een "transitie-autoriteit" is. Het gaat dus om een bestuurlijke overgangsperiode. Dit moet de Palestijnse zorgen wegnemen dat de BoP het voor het voor onbepaalde tijd voor het zeggen krijgt.

De Amerikaanse president Trump had eerder gezegd dat de voormalige Britse premier Tony Blair mogelijk als speciale gezant een plek krijgt in de BoP. Mocht Blair in die functie worden benoemd, dat zit hij daar niet als officiële vertegenwoordiger van het Verenigd Koninkrijk, zegt een diplomatieke bron tegen de NOS.

Russische tegenzet

Maar juist over de BoP stuit de VS nu op tegenstand van Rusland. Moskou diende afgelopen nacht een eigen ontwerpresolutie in, die aanzienlijk afwijkt van het Amerikaanse plan.

Rusland verwijdert in zijn concepttekst elke verwijzing naar de BoP, vraagt om directe humanitaire toegang tot het gebied en benadrukt de territoriale integriteit van een toekomstige Palestijnse staat. De bezette Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook worden daarbij door Rusland als één geheel gezien, wat in lijn is met de eisen van Europese en Arabische landen.

Amerikaanse diplomaten zeggen dat Rusland met zijn ontwerpresolutie vooral vertraging wil veroorzaken en het Amerikaanse initiatief op basis van Trumps twintigpuntenplan onder druk wil zetten. China deelt veel van de Russische kritiek en zal volgens Amerikaanse media hoogstwaarschijnlijk ook een ontwerpresolutie indienen.

Broos evenwicht

Arabische landen hebben weinig zin om militair deel te nemen aan de stabilisatiemacht voor Gaza zonder helder mandaat en zonder expliciete garanties over Palestijnse zelfbeschikking. Landen als Egypte, Jordanië en de Golfstaten willen voorkomen dat zij politieke verantwoordelijkheid dragen voor een missie die door hun eigen bevolking kan worden opgevat als medewerking aan een Israëlische veiligheidsagenda.

De Amerikaanse ontwerpresolutie is dus op veel punten aangepast. Duidelijk is dat de Amerikanen op deze manier proberen Arabische zorgen weg te nemen zonder de Israëlische regering frontaal te raken.

Amerikaanse waarschuwing

In een verklaring riep de Amerikaanse VN-missie donderdag de Veiligheidsraad ertoe op "dit historische moment aan te grijpen om een weg te banen naar duurzame vrede in het Midden-Oosten".

De Amerikaanse VN-missie ziet in de Russische en Chinese interventies vooral "pogingen om verdeeldheid te zaaien" en waarschuwt in zijn verklaring dat dit "ernstige, tastbare en volledig te voorkomen gevolgen" kan hebben voor Palestijnen in Gaza.

De hack bij RTV Noord van vorige week was geen gerichte aanval, meldt de regionale omroep. Wel zijn privégegevens van medewerkers gestolen. Vorige week donderdag lukte het de redactie niet om de systemen op te starten, omdat criminelen die hadden versleuteld.

Uit forensisch onderzoek is duidelijk geworden dat de journalistieke organisatie geen zorgvuldig gekozen doelwit was. De hack is ook niet veroorzaakt doordat een medewerker bijvoorbeeld op een verdachte link heeft geklikt. Er zou sprake zijn van een ransomware-aanvaller die wereldwijd willekeurige organisaties aanvalt.

Losgeld

De criminelen dreigen de privégegevens te publiceren als er geen losgeld wordt betaald. "Als publieke organisatie wil de omroep geen geld betalen aan criminelen", aldus RTV Noord. "Bovendien biedt betaling geen garantie dat gestolen data niet op het dark web belanden."

Vandaag zijn medewerkers van wie informatie is gestolen geïnformeerd. Volgens de omroep is dat belangrijk, omdat die persoonlijke gegevens misbruikt kunnen worden voor onder meer gerichte phishing.

'Tijdrovende operatie'

De hack werd vorige week donderdag ontdekt. Dat had gevolgen voor de uitzendingen en publicaties op alle platforms van de zender. De radio-uitzendingen konden doorgaan met behulp van cd's en een lp. Ondertussen draait de omroep weer, al dan niet op alternatieve systemen.

De omroep spreekt van een "tijdrovende operatie" waarvan verwacht wordt dat die nog enige tijd zal duren.

Het is een veelvoorkomend vakantieprobleem voor de Nederlandse man die vaak liever shorts draagt: de verplichte strakke zwembroek in Franse en Italiaanse baden. Zo'n speedo zou hygiënischer zijn, maar is dat ook zo?

Epidemioloog Teun Bousema van de Radboud Universiteit zocht het uit en kwam tot de conclusie: de zwemslip bevat inderdaad minder bacteriën dan de ruimere zwembroek.

Bousema raakte op vakantie geïntrigeerd door de zwemslip. "Toen mijn zoon weigerde er eentje aan te trekken op de camping in Frankrijk zette dat me aan het denken. Hij wilde er echt niet in gezien worden. Ik dacht: dat is een leuk, ludiek onderzoek."

Voor het onderzoek vroeg hij ruim twintig collega's twee uur een zwembroek te dragen: strakke en losse exemplaren. Vervolgens gingen ze met zijn allen zwemmen in de Waal. De conclusie was volgens Bousema duidelijk.

Ook in Nederland?

Het is overigens maar de vraag of met de uitkomsten van het onderzoek ook in Nederland de strakke zwemslip verplicht wordt. Volgens Mariska Hol van de Nationale Raad Zwemveiligheid is de waterkwaliteit doorgaans hoog.

"Als we allemaal een speedo zouden dragen, zou dat niet betekenen dat we bijvoorbeeld minder chloor hoeven te gebruiken. De Nederlandse zwembaden hebben hoogstaande installaties, dus we zien geen noodzaak om kledingregels aan te scherpen", legt ze uit.

Onderzoeker Maarten Keuten van de TU Delft vindt de onderzoeksresultaten daarentegen veelzeggend, omdat zwembaden vaak een flinke dobber hebben aan het schoonhouden van het water. "Er zijn zelfs zwembaden die om die reden moeten sluiten", vertelt hij. "En dan denk ik: alle beetjes helpen. Dus ik kan me voorstellen dat zwembaden er baat bij zouden hebben als ze strakkere badkleding verplicht maken."

Wel grijpt Hol de gelegenheid aan om bezoekers van zwembaden op het hart te drukken goed te douchen voordat ze het bad in springen: "We zouden er echt bij gebaat zijn als bezoekers minimaal een halve minuut zouden douchen voor het zwemmen: dat voorkomt 50 procent van de watervervuiling. Het gaat dan niet alleen om straatvuil dat je meeneemt, maar ook om cosmetica- of wasmiddelresten."

Sexy

Bousema onderzocht tegelijk of respondenten de strakke zwembroekjes aantrekkelijker vinden, vanuit het idee dat Italianen en Fransen de regels mede zouden hebben ingesteld vanwege het sexy zicht. Wat bleek: de strakke zwemslip wordt juist als minder aantrekkelijk gezien, ook door Franse en Italiaanse beoordelaars.

Bousema hoopt dat zijn onderzoeksresultaten worden gepubliceerd in het kerstnummer van het British Medical Journal, een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift. Dat blad geeft altijd een speciaal kerstnummer uit met humoristische en ludieke onderzoeken.

Het Instituut Mijnbouwschade Groningen zegt dat het aantal schademeldingen van de aardbeving van vannacht in Zeerijp is opgelopen tot 246. Aan het begin van de middag werd nog gesproken van 66 meldingen.

Negentien inwoners meldden een schade die volgens hen een acuut onveilige situatie opleverde. Na inspectie bleek dat in een geval terecht, zegt het instituut. Het ging om een schuur.

De beving van vannacht was met een kracht van 3,4 de op twee na zwaarste beving ooit in de provincie Groningen. De beving deed zich voor op 3 kilometer diepte. Om 06.39 uur werd er een naschok met een kracht van 2 gemeten.

Jetten

D66-leider Jetten kwam vanmiddag naar Zeerijp. Hij zei dat hij voor zijn fractie woordvoerder is geweest op het aardbevingsdossier en dat hij vanmorgen was gebeld door mensen uit het getroffen gebied. Daarop had hij besloten om naar Groningen te komen om hun ervaringen te horen.

Op de vraag of hij zich als mogelijk toekomstig premier wilde laten zien, zei hij dat hij de bewoners duidelijk wilde maken dat het openhouden van aardgasvelden, zoals JA21 wil, voor hem onbespreekbaar is. Wat hem betreft blijft het Groningenveld dicht en wordt ook de winning uit kleinere velden zo snel mogelijk gestaakt.

Drenthe

De Raad van State maakte vandaag bekend dat de gaswinning in twee gasvelden in Zuidoost-Drenthe mag doorgaan. Een woordvoerder van de Nederlandse Aardoliemaatschappij (NAM) zei dat de winning van 260 miljoen kuub gas tot 2100 een bodemdaling van hooguit een halve millimeter zal opleveren. "Mocht er toch nog schade ontstaan, dan zal de commissie mijnbouwschade dat vergoeden", aldus de woordvoerder.

In het huis van Jasper Jacobs in Zeerijp legde een camera de beving vast:

In de Zweedse hoofdstad Stockholm zijn drie mensen om het leven gekomen toen een bus inreed op een bushalte. Ook zijn er drie gewonden die in het ziekenhuis worden behandeld. Een van hen is de buschauffeur.

De bus die op de halte inreed was een dubbeldekker. Volgens een ooggetuige ramde de bus het bushokje bij de halte, dat daardoor werd weggeduwd. De bus kwam tegen een paal tot stilstand.

De buschauffeur is gearresteerd. Hij wordt verdacht van dood door schuld. De oorzaak van het incident is nog niet bekend, maar de politie gaat niet uit van terrorisme, melden Zweedse media.

De bus was niet meer in dienst en alleen de chauffeur was aan boord toen het ongeluk gebeurde, zegt de commandant van de hulpdiensten in Stockholm tegen de Zweedse omroep SVT.

Verhuurders mogen arbeidsmigranten binnenkort mogelijk niet langer dan dertig dagen onderbrengen in een zogenoemde shortstaywoning. Demissionair minister Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening wil het huurrecht aanpassen om de veelgebruikte short stay aan banden te leggen.

Voor zo'n woning geldt geen huurbescherming en daardoor kunnen de huurders geen protest aantekenen tegen bijvoorbeeld te hoge huur of te kleine en slecht onderhouden woonruimte. Ook kunnen de huurders elk moment op straat worden gezet.

Nederland telt tussen de 700.000 en een miljoen arbeidsmigranten en door het grote woningtekort worden ze door een uitzendbureau of werkgever vaak ondergebracht in dure en slecht onderhouden woningen.

Lange vakantie

De afgelopen jaren zijn de huurregels steeds strenger geworden, maar verhuurders hebben daar iets op gevonden: short stay. Eigenlijk is het bedoeld voor mensen die vanwege een lange vakantie of hun werk korte tijd in Nederland zijn. Maar inmiddels maken veel arbeidsmigranten, maar ook expats en internationale studenten er gebruik van, omdat ze nergens anders voor in aanmerking komen.

Het ministerie schat dat een "substantiële groep" van honderdduizenden arbeidsmigranten in een short stay zit. In de huurwet is alleen niet vastgelegd hoelang iemand in een short stay mag blijven. En er geldt dus geen huurbescherming.

Tijdelijk huurcontract

Keijzer maakt het wel mogelijk om deze huisvesting tijdelijk te gaan verhuren. Dan geldt er wel huurbescherming, maar moeten de huurders er op een gegeven moment wel uit. Eigenlijk moeten verhuurders vooral huurcontracten voor onbepaalde tijd aanbieden, maar omdat arbeidsmigranten er vaak maar voor enige tijd zijn - bijvoorbeeld het plukseizoen - vindt Keijzer tijdelijke huurcontracten wel gerechtvaardigd. "Dit biedt verhuurders en werkgevers meer ruimte om passende woonruimte aan te bieden", aldus Keijzer.

Het is nog onduidelijk wanneer de nieuwe regels ingaan. Het voorstel zal pas in 2026 in de Tweede Kamer behandeld worden.

De politie heeft drie verdachten aangehouden in het onderzoek naar het overlijden van een 2-jarige peuter in Veendam. In januari vorig jaar overleed het jongetje onder verdachte omstandigheden.

De drie worden verdacht van mogelijke betrokkenheid bij zijn dood. Het gaat om een 25-jarige vrouw uit Veendam en twee mannen van 26, ook uit Veendam.

Mogelijke mishandeling

De peuter werd begin vorig jaar met spoed naar het ziekenhuis gebracht vanuit een appartement aan het Veenlustplein in de Groningse gemeente. Artsen vermoedden toen dat er sprake was van mishandeling, omdat de verwondingen daarop duidden. Een paar dagen na de ziekenhuisopname overleed het jongetje.

De vrouw en een van de mannen die nu zijn aangehouden, werden kort na het incident vorig jaar ook al gearresteerd. Na verhoor kwamen ze op vrije voeten, maar bleven wel verdachten in de zaak. Volgens RTV Noord gaat het om de moeder van het kind en een vriend van haar. De politie doet daar geen uitspraken over.

Alle drie de verdachten zitten vast en worden verhoord. "Het onderzoek gaat nog steeds door en is gebaat bij rust", aldus de politie.

'Grote onzekerheid'

De ouders van het jongetje zijn gescheiden. De vader zegt blij te zijn dat er ontwikkelingen zijn in de zaak.

"Het neemt de grote onzekerheid waarin we al lang leven toch een beetje weg", zegt hij tegen de regionale omroep. "Daarbij realiseren we ons dat het onderzoek nog loopt en het dus alle kanten op kan gaan."

Met de beving van afgelopen nacht in Groningen is duidelijk dat er nog altijd geen eind komt aan gevoelens van angst en onzekerheid onder de bewoners van het bevingsgebied. "Maar het is ook een wake-upcall voor Den Haag", zegt onderzoeker Michel Dückers.

Hij somt een aantal bevindingen op van hoe inwoners van het gebied zich de afgelopen jaren voelden: ze kregen meer stressklachten, een lager vertrouwen in de overheid en medemens en er was een afname van het veiligheidsgevoel in eigen huis.

Dückers is bijzonder hoogleraar crisis, veiligheid en gezondheid aan de Rijksuniversiteit Groningen en leidt Gronings Perspectief. Dat is een onderzoeksproject dat sinds 2016 onafhankelijk de impact van de gaswinningsproblematiek op bewoners onderzoekt.

"Ik denk dat vooral de hoop bestond dat met de afbouw van de gaswinning het risico zou verdwijnen", zegt hij. "De kans bestaat natuurlijk, maar je zag aan de KNMI-rapporten dat de kans op zwaardere bevingen wel afnam."

In de steek gelaten

De onderzoeker ziet de beving van afgelopen nacht vooral als "een heel helder signaal dat de risico's die er heersen niet vergeten mogen worden". Bewoners van het gebied lieten vaak weten zich in de steek gelaten te voelen door met name Den Haag, maar ook dat zij in de rest van de Randstad niet gezien worden.

Dückers: "Een oud gezegde luidt: onbekend maakt onbemind. Zo'n ramp staat niet op je netvlies als je ergens anders leeft." Nadeel is volgens hem ook dat het "een trage ramp is". "Als er mensen omkomen, gebouwen direct instorten of je ziet brandende gebouwen, dan is het zonneklaar dat het ernstig genoeg is, maar dit is een sluimerend probleem."

Grote gevolgen

Een sluimerend probleem met grote gevolgen. In het gebied waar gas wordt gewonnen, hebben zo'n 100.000 bewoners gemeld schade te hebben van bevingen. Van 27.792 beschadigde gebouwen werd vastgesteld dat die moeten worden versterkt, een operatie die nog tot minstens 2034 duurt.

En die schade drukt zwaar op het gemoed van de bevolking. Mensen die vaker schade aan hun woning hebben gehad, zeggen dat hun geestelijke gezondheid en stressgerelateerde gezondheid verslechterd is. En ook het leven van kinderen wordt ontwricht door de bevingen, bleek uit meerdere rapporten. De directe en indirecte gevolgen kunnen bij hen onder meer leiden tot gevoelens van onveiligheid en verlies van identiteit, levensplezier en toekomstperspectief.

De beving van vannacht was erg zorgwekkend, zegt een inwoner:

De onderzoeker noemt de beving van afgelopen nacht dus ook een wake-upcall. "Het laat zien dat je alert moet blijven en dat je de risico's die er heersen niet mag vergeten." Voor lokale bestuurders is dat niet nodig, stelt hij, "maar voor het landelijke bestuur en mensen die niet in het gebied wonen is dit een herinnering: de situatie in Groningen is niet in orde en je moet er niet te licht over denken".

Woorden waarin ook commissaris van de Koning in Groningen René Paas zich lijkt te kunnen vinden. "De belofte was dat de afhandeling van de schade en de uitvoering van de versterking milder, menselijker en makkelijker zouden worden", stelde hij in een reactie op de beving. "Dit is een moment om dat te bewijzen."

Tata Steel Nederland neemt drie energiecentrales van Vattenfall over. De centrales in de regio IJmond komen met ingang van het nieuwe jaar in handen van de staalfabrikant. Beide bedrijven hebben de definitieve overeenkomst ondertekend.

De ongeveer 116 medewerkers van de centrales worden door Tata Steel overgenomen. Zij kunnen dus hun werk onder vergelijkbare arbeidsvoorwaarden voortzetten. Financiële details over de overname zijn niet bekendgemaakt.

De overname betreft twee energiecentrales in Velsen-Noord en een warmtekrachtcentrale op het terrein van Tata Steel in IJmuiden. Alle drie de centrales wekken voornamelijk energie op uit restgassen van het staalproductieproces.

Verduurzamen

Tata Steel wil met de overname een stap zetten in het verduurzamen van zijn productieproces. "Door eigenaar te worden van de energiecentrales kan Tata Steel Nederland de complexe, stapsgewijze transitie van het huidige staalproductieproces naar een CO2-arme, groene staalproductie beter beheersen", zegt Hans van den Berg, directeur van Tata Steel Nederland.

Onlangs tekenden het demissionaire kabinet en Tata Steel een intentieverklaring voor de verduurzaming van de staalfabriek in IJmuiden. Hiervoor heeft het rijk twee miljard euro gereserveerd.

De Autoriteit Consument en Markt heeft toestemming gegeven voor de overname.

Een Duitse moeder en haar twee kinderen (3 en 6 jaar) zijn in Turkije overleden door een vermoedelijke voedselvergiftiging. De vader van het gezin ligt op de intensive care, melden Turkse media.

Het gezin uit Hamburg was sinds zondag op vakantie in Istanbul. Ze zouden in Istanbul onder meer mosselen hebben gegeten bij een straatverkoper in de wijk Ortaköy. Ook aten ze in een restaurant in de wijk Besiktas onder meer soep en een broodje kokoreç; dat is een grillgerecht met ingewanden.

Op woensdag werd het gezin in het ziekenhuis opgenomen nadat ze last hadden gekregen van misselijkheid en braken. Het viertal keerde na behandeling diezelfde dag terug naar hun hotel.

In de nacht moest de familie terug naar het ziekenhuis nadat het 3-jarige meisje en haar moeder bewusteloos waren geraakt. Uiteindelijk overleden beide kinderen en kort daarna ook de moeder.

Onderzoek naar voedselvergiftiging

De Turkse autoriteiten onderzoeken of voedselvergiftiging daadwerkelijk de doodsoorzaak is. Vier personen, onder wie de mosselverkoper, zijn opgepakt. Zij worden verdacht van doodslag. Het restaurant waar het gezin zou hebben gegeten is gesloten voor onderzoek.

Afgelopen augustus overleden twee Nederlandse broers van 15 en 17 jaar in hun hotel in Istanbul, ook vermoedelijk door voedselvergiftiging. De broers hadden volgens hun vader in een restaurant in de uitgaanswijk Taksim gegeten.

Hans Wijers (D66) stopt als informateur. In een verklaring aan de pers zei hij dat hij door NRC is geconfronteerd met een privéappje waarin hij "spontaan uitspraken heeft gedaan die je weloverwogen nooit zou doen". Hij zou zich onder meer beledigend hebben uitgelaten over VVD-leider Yesilgöz.

Wijers zei niets over de inhoud van de uitspraken of aan wie ze waren gericht. Hij wilde geen vragen van de pers beantwoorden. D66-leider Jetten heeft inmiddels gehoord wat er in het appje staat maar wilde de tekst niet uitspreken. Hij zegt dat het "geen prettig taalgebruik" is. Van wanneer het appje is, weet Jetten niet.

Volgens NRC gaat het om een appje aan onder anderen mediaondernemer Willem Sijthoff, die een campagne voor een bepaald kabinet startte in aanloop naar de verkiezingen. Wijers zou hebben geschreven: "We moeten juist de deur openzetten naar Timmermans, dan doe ik mee. We moeten hem naar het centrum trekken en ook die feeks van de VVD", waarmee hij Yesilgöz omschreef als een boosaardige vrouw.

De volledige verklaring van Hans Wijers

"Ik ben vandaag door NRC geconfronteerd met uitspraken die ik in een privéappje ruim voor de verkiezingen heb gedaan.

In dat een-op-eenbericht heb ik spontaan uitspraken gedaan die je weloverwogen nooit zou doen. Nu die uitspraken publiek zijn geworden zou dat mijn positie als onbevangen informateur kunnen schaden.

Het proces is te belangrijk om dat te laten afleiden van de inhoud. Dat maakt dat ik met grote spijt heb moeten besluiten om terug te treden als informateur."

Sijthoff, de initiatiefnemer van de campagne 'Stem voor stabiliteit', heeft inmiddels op LinkedIn gereageerd op het lek uit de app-groep en de bijeenkomst van zijn initiatief. Hij betreurt deze gang van zaken ten zeerste en zegt dat die hem persoonlijk raakt.

Er is zonder zijn medeweten gelekt, zegt Sijthoff. "Dit alles heeft meerdere betrokkenen ernstige schade berokkend, en dat spijt mij zeer. Ik neem uitdrukkelijk afstand van elk lek. Ik sta voor fatsoenlijke en respectvolle politiek." Sijthoff begon zijn initiatief naar eigen zeggen om vanuit het politieke midden juist samenwerking, redelijkheid en verbinding te zoeken en hij zegt geen polarisatie of persoonlijke aanvallen te willen.

Telegraaf en NRC

De reden die Wijers opgeeft voor zijn vertrek, een privé-appje, is een andere dan de kwestie waar De Telegraaf en NRC gisteren over berichtten.

Die zeiden dat diverse bronnen bevestigden dat Wijers VVD-leider Yesilgöz op een bijeenkomst van 'Stem voor stabiliteit' een leugenaar had genoemd. Ook zou hij zich negatief hebben uitgelaten over de mogelijkheid van een centrumrechts kabinet met JA21 en het jammer hebben genoemd dat de kiezer de VVD bij de verkiezingen niet harder had afgestraft.

Journalist Eric Smit schreef vandaag op LinkedIn dat hij "vrijwel zeker" weet dat het niet klopt dat Wijers op de verkiezingsavond Yesilgöz een leugenaar noemde. Smit zat op dat moment naast Wijers op het podium en was met hem in gesprek.

"Ik was degene die vertelde dat Yesilgöz een leugenaar is en ik maakte ook duidelijk dat ik als liberaal zeer teleurgesteld ben over het zeer geringe verlies van de VVD", zegt Smit.

Buma alleen verder

Wijers had met mede-informateur Sybrand Buma van het CDA de opdracht gekregen om de komende drie weken met D66 en het CDA om de tafel te gaan zitten.

De formatie gaat nu verder met alleen Buma als informateur. "Het is ongebruikelijk, maar ik vind het zelf niet zo relevant", zegt Jetten. "Ik wil geen tijd verliezen met zoeken naar andere formateur, omdat die per se van D66 zou moeten zijn."

Buma zegt dat Wijers zelf vrij snel heeft geconstateerd dat de discussie over het appje en zijn positie niet goed was voor het proces. "Het mag duidelijk zijn dat ik dit heel erg betreur, ook persoonlijk", zegt informateur Buma.

Contact met Kamervoorzitter

Hij heeft contact gehad met Kamervoorzitter Bosma. Dat hij nu als CDA'er de enige informateur is, wordt niet als probleem gezien. Buma: "Ik ben hier namens de Tweede Kamer. Ik zie mezelf in dit proces niet als iemand die van een bepaalde partij is."

Buma heeft zelf ook wel even nagedacht wat voor appjes hij heeft gestuurd. Maar hij voorziet geen problemen. "Ik ben daar normaal vrij bescheiden in."

De inwoners van Moerdijk kunnen in december een "voorkeursrichting" verwachten van de plannen die de landelijke politiek heeft met hun dorp. Dat zeggen de ministers Hermans van Klimaat en Groene Groei (VVD) en Keijzer van Wonen en Ruimtelijke Ordening (BBB).

De demissionaire ministers reageren daarmee op de onrust die is ontstaan nadat het college van burgemeester en wethouders dinsdagavond had aangekondigd dat het dorp wordt opgeheven. Het moet plaatsmaken voor de uitbreiding van het nabijgelegen haven- en industriegebied.

Dit uitbreidingsplan is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het rijk, de provincie en de gemeente. Het is van belang voor de energievoorziening en de economie van heel Nederland, legt Hermans uit.

'Ze willen duidelijkheid'

"We zien een plek waar heel veel industrie zit die cruciaal is, die elke dag maakt wat we nodig hebben", zegt Hermans. "Er is een haven die ongelooflijk belangrijk is en het is een belangrijke plek voor onze energievoorziening."

Maar een definitief besluit is nog niet genomen, benadrukt Keijzer. "Dat is aan een volgend kabinet. Dit kabinet is demissionair, nog een keer demissionair, we hebben ons ontslag aangeboden en er is een verkiezingsuitslag. Dan moet je je bescheiden opstellen."

Hermans zegt dat het kabinet een "voorkeursrichting" juist in het belang van de inwoners bekendmaakt. "Er wordt al jarenlang gesproken hoe je daar nou om moet gaan met de ruimte. De inwoners van Moerdijk leven al jaren met de gedachte dat dit zou kunnen gebeuren. Ze willen duidelijkheid."

Keijzer terughoudender

Toch stelt Keijzer zich terughoudender op dan Hermans. "We waren zeker nog niet zover om hier stappen te gaan zetten, deze hele discussie komt heel erg vroeg. Ik voel het ook bijna aan mijn lijf zo'n discussie. Ik voel heel erg wat daar heerst."

Voor het gemeentebestuur lijkt het opheffen van het dorp en het verplaatsen van de inwoners een uitgemaakte zaak, zo blijkt uit het voorstel.

Op de plek van Moerdijk moet een knooppunt in de energietransitie komen, met onder meer een nieuw 380 kV-hoogspanningsstation. Ook zijn er meerdere waterstoffabrieken gepland. Dwars door Moerdijk lopen straks ook de enorme buizen voor het vervoer van ammoniak en waterstof van de Rotterdamse haven naar Limburg.

Dit is haalbaar, maar dan moet het kabinet wel over de brug komen voor de inwoners, zeggen burgemeester en wethouders.

Coalitieonderhandelingen

Inwoners moeten met urgentie worden geholpen aan een nieuwe woning en een ruimhartige financiële compensatie krijgen. Ook moet er een fonds komen om de leefbaarheid van het dorp zolang het nog bestaat te waarborgen. De aanpak moet menselijk zijn met de nadruk op perspectief voor de inwoners.

Er zijn al verschillende bijeenkomsten met bewoners geweest, waar de emoties soms hoog oplopen. Zoals gisteren nog bij de commissievergadering van de Moerdijkse gemeenteraad.

Maar uiteindelijk gaat het kabinet over de grote ingreep en het eveneens grote bedrag dat daarvoor nodig is. Het demissionaire kabinet zal niet de definitieve knoop doorhakken. En daarmee is het dus een zaak van de coalitieonderhandelingen.