NOS Nieuws - Algemeen

Zes politieke partijen in Suriname tekenden rond middernacht (Nederlandse tijd) het regeerakkoord dat de basis moet vormen voor de nieuwe regering van Jennifer Simons. Zij volgde vorig jaar Desi Bouterse op als voorzitter van de Nationale Democratische Partij (NDP).

De partijen hebben ook bekendgemaakt hoe de ministerposities zijn verdeeld. De NDP levert president Simons. Ook de parlementsvoorzitter is afkomstig uit die partij en zes ministersposten gaan naar die partij. Onder meer de ministersposten van Buitenlandse Zaken en van Landbouw zijn voor politici van de NDP.

Partij NPS levert de vicepresident. Dat wordt waarschijnlijk partijvoorzitter Gregory Rusland. Daarnaast vult de partij drie ministersposten in, waaronder de nieuwe post van minister van Olie, Gas en Milieu. ABOP levert vier ministers, waaronder die van Justitie. Pertjajah Luhur krijgt twee ministersposten en BEP en A20 ieder één.

Op 25 mei waren er verkiezingen, en de uitslag wordt pas komende week officieel bekendgemaakt. Aangenomen wordt dat de winst van de NDP volgens de telling nu (18 van de 51 zetels) niet meer in gevaar komt. De Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) van president Chan Santokhi komt uit op zeventien zetels en belandt in de oppositie.

Al snel na de verkiezingen sloot de NDP samen met de andere partijen NPS, ABOP, Pertjajah Luhur, BEP en A20 een intentieverklaring om samen te gaan regeren. Zij hebben samen 34 zetels, precies voldoende voor het kiezen van een president en vicepresident. Bij de presentatie zullen zij details gaan bekendmaken over de verdeling van de ministersposten.

In Polen is een nek-aan-nekrace bij de presidentsverkiezingen. Waar in een eerste exitpoll de pro-Europese Rafal Trzaskowski af te koersen leek op de overwinning, staat de conservatieve nationalist Karol Nawrocki nu op voorsprong volgens de laatste exitpolls die omroep TVP publiceerde.

Nawrocki, verbonden aan oppositiepartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) kreeg 51 procent van de stemmen. Het gaat om een exitpoll, en dus niet om de definitieve uitslag. Die komt later op de dag, zo maakte de kiescommissie eerder al bekend.

Direct na de bekendmaking van de eerste exitpoll claimde Trzaskowski de verkiezingsoverwinning. Nawrocki zei in een eerste reactie ook nog uit te gaan van de overwinning, gezien het kleine verschil.

Een overwinning van Trzaskowski, die burgemeester is van Warschau, zou een opsteker zijn voor de regering van premier Tusk. De liberaal is net als Tusk lid van de partij Burgerplatform (PO) en hij zei in zijn campagne Tusk te willen helpen bij zijn ambities.

Daarnaast heeft de president in Polen vetorecht, waarmee hij wetgeving zou kunnen blokkeren. Om die reden is een president die Tusks regering goed gezind is, cruciaal voor de uitvoering van zijn beleid.

Bij de vorige presidentsverkiezingen, in 2020, verloor Trzaskowski nog nipt van vertrekkend president Duda, die uit het kamp van oppositiepartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) komt. Duda was sinds 2015 president van Polen.

Op een boerderij in het Noord-Hollandse dorp Stompetoren is een man overleden na een aanval door een stier. Ook viel er een gewonde, laat een politiewoordvoerder weten.

De gewonde man kon ter plekke worden behandeld en hoefde niet naar het ziekenhuis. Na de melding van de aanval, rond 16.00 uur, werd er onder meer een traumahelikopter opgeroepen.

De politie onderzoekt hoe het voorval kon gebeuren.

De politie in Hamburg heeft een verdachte opgepakt voor de brand de afgelopen nacht in een verpleeghuis in Hamburg. De 72-jarige man is een bewoner van het verpleeghuis. Hij kwam door verklaringen van getuigen bij de politie in beeld.

Bij de brand kwamen drie mannen van 84, 85 en 87 jaar oud om het leven. Van een bewoner is de toestand nu nog kritiek, achttien bewoners raakten zwaargewond, vijftien lichtgewond.

De brand brak kort na middernacht uit in een kamer op de begane grond, en breidde zich uit naar de eerste verdieping.

De evacuatie verliep moeizaam, omdat veel bewoners slecht ter been zijn. Sommigen moesten per brancard naar buiten worden gebracht, anderen kregen een speciale kap over hun hoofd waardoor ze zonder rook in te ademen naar buiten konden worden geleid.

Beeld van de reddingsoperatie:

Vogels broedden aanzienlijk vroeger in het arctisch gebied dan eerder werd aangenomen. Dat concluderen paleontologen van de Amerikaanse universiteit van Alaska Fairbanks op basis van vijftig fossielen van onder meer kuikens.

De wetenschappers stellen met hun studie, die deze week werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science, dat vogels zo'n 73 miljoen jaar geleden al aanwezig waren in het Noordpoolgebied. Daarmee leefden ze daar dus gelijktijdig met dinosaurussen.

Eerder stond het oudste bewijs van vogels in het arctisch gebied op 47 miljoen jaar geleden, toen dinosaurussen al waren uitgestorven. Volgens de onderzoekers is het zeldzaam om fossielen van vogels uit het Krijt (145 tot 66 miljoen jaar geleden) te vinden.

Lang voordat dergelijke botten van prehistorische vogels fossiliseren, zijn ze vaak al verdwenen: ze zijn klein en kwetsbaar. De kleinste stukjes fossiel waarmee de paleontologen werkten, waren dan ook 2 millimeter groot.

De minuscule vogelbotten werden verkregen door Krijt-afgravingen in het lab te zeven, waarna ze werden gescand en vele malen uitvergroot met moderne technologie. Vervolgens werden ze geanalyseerd. De wetenschappers ontdekten zo meerdere soorten, die waarschijnlijk leken op eenden, meeuwen en ganzen.

Tijdens het Krijt was het aanzienlijk warmer op aarde, en dus ook in het Noordpoolgebied. Dat neemt volgens de onderzoekers niet weg dat het voor dieren een lastig gebied was om te overleven, onder meer vanwege de maandenlange duisternis.

Ze bestempelen hun vondst dan ook als bijzonder. "En om dan ook nog eens fossielen van kuikens te vinden, is bijna ongehoord", zegt hoofdonderzoeker Lauren Wilson in een persbericht. "Vogels bestaan zeker 150 miljoen jaar en de helft van die tijd waren ze dus al aan het broeden in het arctisch gebied."

Verder zoeken

Pat Druckenmiller, een collega-onderzoeker van Wilson, onderstreept dat het Noordpoolgebied tegenwoordig als kraamkamer voor moderne vogels wordt gezien. "Het is dan best cool om migrerende vogels hier te zien in Alaska, en te bedenken dat ze dit dus al 73 miljoen jaar doen."

De paleontologen voerden hun onderzoek uit op een bekende fossielenvindplek in het noorden van de Amerikaanse staat Alaska. Daar werd voorheen vooral gezocht naar dinobotten.

Als het aan Druckenmiller ligt, blijft er op die plek gezocht worden naar vogelfossielen. Hij hoopt uiteindelijk op een zo compleet mogelijk skelet, zodat vastgesteld kan worden in hoeverre ze bijvoorbeeld zijn gerelateerd aan moderne vogels.

Door werkzaamheden, vakantieverkeer en ongelukken is het druk op de wegen. Volgens de ANWB stond er rond 15.00 uur zo'n 300 kilometer file. "En dat is veel voor een zondagmiddag", zegt een woordvoerder.

Normaal staat er op zondagmiddag op het drukste moment zo'n 100 kilometer file.

Het is de combinatie van factoren waardoor er deze middag veel files staan. Zo is het met name in Zeeland druk op de weg doordat vakantiegangers na een lang hemelvaartweekend weer naar huis gaan.

Werkzaamheden

Daarnaast zijn er veel werkzaamheden die oponthoud veroorzaken, zoals op de A27 bij Utrecht richting het zuiden. Ook bij knooppunt De Nieuwe Meer in Amsterdam en de A16 bij Rotterdam wordt aan de weg gewerkt. Dat geldt ook voor de A73 bij Nijmegen, waar naast de wegwerkzaamheden een ongeluk tot extra vertraging leidt.

Tot slot spelen ook grenscontroles door de Duitse politie een rol. Die maken dat er op de A1 bij De Lutte drie kilometer file staat. Ook op de A12 richting Duitsland staan mensen stil door grenscontroles.

Bij een grote droneaanval is Oekraïne er vandaag naar eigen zeggen in geslaagd om tientallen Russische bommenwerpers te beschadigen of vernietigen, zo meldt een bron binnen de Oekraïense veiligheidsdiensten aan persbureau Reuters. Ook pro-Russische bloggers op sociale media melden de aanval en delen beelden van brandende Toepolev-22- en -95-bommenwerpers.

Ook zou er een A-50-vliegtuig zijn geraakt, een soort AWACS-verkenningstoestel dat zeer belangrijk is voor complexe aanvallen via de lucht. Rusland heeft niet veel van zulke toestellen, en ze kosten omgerekend honderden miljoenen euro's om te bouwen.

De aanvallen zijn inmiddels bevestigd door het Russische ministerie van Defensie, dat toegeeft dat er "meerdere toestellen in brand zijn geraakt." Er zou niemand gewond zijn geraakt, en het ministerie zegt dat er inmiddels mensen zijn opgepakt die bij de aanvallen betrokken zijn geweest.

Bij de aanval zouden volgens de Oekraïense bron 40 strategische bommenwerpers onschadelijk zijn gemaakt op vier verschillende bases, waaronder toestellen die atoombommen zouden kunnen afvuren. Deze toestellen worden ook gebruikt om langeafstandsraketten af te vuren op Oekraïne.

Een van de doelwitten was een luchtmachtbasis Belaja nabij Irkoetsk, in Siberië. Dat is ruim 4300 kilometer van de frontlinie in Oekraïne. Deze aanval zou dan ook de meest verafgelegen plek zijn waar Oekraïne heeft toegeslagen.

Gouverneur Kobzev van Irkoetsk bevestigde op sociale media dat de basis werd aangevallen met drones, maar zei niets over de schade. Hij zei dat de drones waren gelanceerd vanuit een vrachtwagencontainer, die in de buurt van het vliegveld was geparkeerd. Op geverifiëerde beelden op sociale media is dat ook te zien, en deze manier van aanvallen is inmiddels ook bevestigd door bronnen binnen de Oekraïense geheime diensten.

Volgens die bronnen werden de drones in Rusland verstopt in houten containers, die op vrachtwagens werden geladen. Die vrachtwagens werden geparkeerd vlak bij de luchtmachtbases, waarna via een afstandsbediening het dak eraf geschoven werd. De drones konden daarna vrijelijk de vliegtuigen aanvallen. Hoe het komt dat deze trucks niet gespot zijn door beveiligers, is niet bekend.

Ook in het noordelijke Moermansk, zo'n 2500 kilometer van de frontlinie, werden er strategische bommenwerpers geraakt, zo melden lokale bestuurders. Daarnaast werden twee bases in de buurt van Moskou geraakt, en zou er volgens de Russen nog een aanval zijn geweest in de regio Amoer, in het verre oosten van Rusland. Over die laatste aanval is vrijwel niets bekend, hij wordt in ieder geval door Oekaïne niet genoemd.

Op deze beelden valt een drone-aanval te zien:

Ook Rusland lanceerde vandaag een grote aanval met drones, zo meldt een woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht. Met 472 drones tegelijkertijd zou het de grootste drone-aanval zijn in de oorlog, die nu ruim drie jaar bezig is. Ook zouden er zeven langeafstandsraketten zijn afgevuurd op Oekraïne. Over schade of slachtoffers is nog niets bekend.

Bij een Russische raketaanval op een Oekraïens trainingskamp zijn ten minste 12 militairen gedood, zo meldt de Oekraïense landmacht. Meer dan 60 militairen raakten gewond. Het kamp bevond zich ergens bij de 1000 kilometer lange frontlinie, maar waar precies is nog niet bekend.

Langs de frontlinie zwerven vrijwel non-stop Russische en Oekraïense drones door het luchtruim, op zoek naar doelwitten van de tegenpartij. Het Oekraïense leger zegt daarom zeer voorzichtig te zijn met oefeningen en ceremonies waarbij militairen zich openlijk verzamelen, om hun leven niet in gevaar te brengen. Of dat bij deze aanval wel gebeurd is, is niet bekend. De hoogste bevelhebber van de Oekraïense landmacht heeft vanmiddag al zijn ontslag aangeboden, om zo verantwoordelijkheid te nemen voor de aanval.

Oekraïense 'routekaart naar vrede'

Ondertussen wordt er morgen in Istanbul gepraat tussen afgevaardigden van de strijdende landen over een mogelijke wapenstilstand. Lang was onduidelijk of er überhaupt een Oekraïens team naar Turkije zou afreizen, maar vandaag maakte president Zelensky bekend dat hij defensieminister Oemerov zou afvaardigen, met drie punten als belangrijkste eisen: een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren, de terugkeer van krijgsgevangenen en de terugkeer van kinderen die door Rusland zijn ontvoerd uit bezet gebied in Oekraïne.

Een eerdere gespreksronde, enkele weken geleden, leidde tot een grote uitruil van krijgsgevangenen, maar niet tot een wapenstilstand. Rusland heeft voor deze ronde ook nog geen onderwerpen naar buiten gebracht waarover zijn onderhandelaars het willen hebben.

Over hoe de Oekraïners drones inzetten, maakte Nieuwsuur onderstaande video:

Veel video's met de hashtag #mentalhealthtips op TikTok bevatten onjuiste informatie, zoals dubieuze adviezen, snelle genezingsmethoden en aanprijzingen van supplementen waarvan niet is bewezen dat ze werken. Dat blijkt uit onderzoek van de Britse krant The Guardian.

De krant liet deskundigen de honderd populairste video's met de hashtag #mentalhealthtips op TikTok bekijken. De experts stelden vast dat 52 van de 100 video's met adviezen over omgaan met trauma's, angsten, depressies en ernstige psychische aandoeningen onjuiste informatie bevatten. Veel andere video's waren vaag of nutteloos.

Mensen die via de socials hulp zoeken, krijgen vaak dubieuze of zelfs onzinnige adviezen voorgeschoteld, zoals het eten van een sinaasappel onder de douche om angst te verminderen. Ook worden normale emoties gepresenteerd als symptomen van bijvoorbeeld borderline. En supplementen met saffraan of magnesiumglycinaat worden gepromoot, terwijl het bewijs voor het verminderen van angst beperkt is.

Kwetsbare mensen

Volgens deskundigen die The Guardian sprak, legden de video's ook te veel nadruk op therapie. Een neuropsychiater zegt tegen de krant dat therapie effectief kan zijn, maar dat het belangrijk is "om te benadrukken dat het geen tovermiddel of snelle oplossing" is.

De voormalige minister van Volksgezondheid en psychiater Dan Poulter vindt de video's een risico: "Dit is het verstrekken van verkeerde informatie aan kwetsbare mensen."

Ook video's over traumaverwerking kloppen vaak niet, zegt een door de krant geraadpleegde psycholoog. "Elke video suggereert dat iedereen dezelfde ervaring met PTSS heeft, met vergelijkbare symptomen die gemakkelijk in een korte video van 30 seconden kunnen worden uitgelegd. De waarheid is dat PTSS en traumasymptomen zeer individuele ervaringen zijn die niet kunnen worden vergeleken."

Reactie TikTok

TikTok zegt in een reactie tegen de krant dat het een platform is waar "mensen zich kunnen uiten en hun authentieke ervaringen met hun mentale gezondheid kunnen delen". Het bedrijf noemt het onderzoek van de krant "beperkt".

"We werken samen met de Wereldgezondheidsorganisatie en de Britse gezondheidszorg om betrouwbare informatie op ons platform te promoten en 98 procent van de schadelijke misinformatie te verwijderen voordat deze bij ons wordt gemeld."

TikTok kwam twee weken geleden ook met een persbericht waarin werd aangekondigd dat er 2,3 miljoen dollar aan advertentieruimte op TikTok wordt gedoneerd aan tientallen organisaties voor mentale gezondheid in negentien landen.

Wetenschappelijk onderbouwd

Ook in Nederland bestaan zorgen over misinformatie op sociale media. Een paar dagen geleden kondigden de zorgverzekeraars CZ en VGZ en huisartsen aan dat ze gaan samenwerken om via het TikTok-kanaal Mijn Hoofd Vandaag betrouwbare en wetenschappelijk onderbouwde informatie over mentale gezondheid gaan delen.

Zo wordt er op dat kanaal besproken wat het verschil is tussen een depressie en een baaldag. Ook wordt uitgelegd wat een eetstoornis inhoudt.

Volgens zorgverzekeraar VGZ zijn met name jongeren gevoelig voor informatie op sociale media en kunnen ze zich daardoor onzeker voelen of zich onnodig zorgen maken.

Een 70-jarige Nederlander is op het internationale vliegveld Wattay in Laos opgepakt met 5,8 kilo heroïne in zijn bagage. De drugs zaten verborgen in met aluminiumfolie beklede dekens in twee koffers, melden lokale media.

De vondst was op 29 mei en werd gedaan tijdens een routinecontrole, meldt de Laotian Times. Volgens De Telegraaf, die vandaag over de aanhouding van de man berichtte, kan de man een levenslange gevangenisstraf krijgen als hij schuldig wordt bevonden.

De drugsvangst waarbij de Nederlander is aangehouden is de laatste van een reeks drugsvondsten op de luchthaven eind mei. De autoriteiten namen in korte tijd ruim 134 kilo aan verdovende middelen in beslag en arresteerden meerdere internationale verdachten.

Dierenvoer en koffie

Op 27 mei werden drie Maleisiërs gearresteerd bij een poging om 103 pakketten marihuana met een totaalgewicht van 86 kilo naar Duitsland te smokkelen. De drugs werden ontdekt in zes koffers. Op 22 mei werd een Bulgaar gearresteerd na de vondst van veertien kilo heroïne. De drugs zaten verstopt in dierenvoer en zakken koffie die klaar waren voor internationaal transport.

De dag ervoor werden nog eens 31 pakketten heroïne met een totaalgewicht van 28,5 kilo in beslag genomen in drie tassen van een passagier uit een onbekend Afrikaans land. Ook toen zaten de drugs in dierenvoer en koffiezakken.

De zon staat hoog aan de hemel in Uruapán in de Mexicaanse staat Michoacán. In de schaduw onder de bomen op het stadsplein zitten gepensioneerden op een bankje met elkaar te praten, kinderen spelen lachend met een lekke bal. Een doorsneestadje zoals men overal in Mexico tegenkomt.

Niets dat eraan herinnert dat hier en elders in Mexico historische verkiezingen plaatsvinden. Geen posters, geen campagneleuzen.

Francisco Herrera Franco is hier vandaag naartoe gekomen, een stapeltje flyers in zijn hand. Met vrouw en kind in zijn kielzog spreekt hij de gepensioneerden op het bankje aan. "Mag ik u storen? Mijn naam is Francisco Herrera Franco en ik wil federale rechter van Mexico worden."

Enigszins verbaasd kijken de mannen op het bankje op. Als Herrera Franco uitlegt dat er zondag verkiezingen zijn in heel Mexico en dat men kan stemmen op wie de komende jaren hun rechters worden, knikken ze met een twijfelende blik in hun ogen. Hier en daar hebben ze er wel iets over gehoord, deze verkiezingen. Maar waar het precies om gaat en wie er op het stembiljet staan, ze hebben geen idee.

5000 kandidaten, ruim 850 posities, van kantonrechter tot opperrechter in het Mexicaans Hooggerechtshof. Mexico is vandaag het eerste land ter wereld dat alle rechters in het land door het volk laat kiezen.

Het is het gevolg van een radicale hervorming in de laatste maanden van de vorige president, Andrés Manuel López Obrador. Hij vond dat er te veel afstand was tussen het rechtssysteem in Mexico en het volk. Dat moest beter, transparanter. Als rechters rechtstreeks door het volk gekozen zouden worden, zouden ze ook rechtstreeks verantwoordelijkheid aan hen moeten afleggen. Meer in hun belang denken, vond de oud-president.

Maar minder dan een jaar nadat het Congres de hervorming had aangenomen, is er onder Mexicanen zelf weinig animo om te stemmen bij deze verkiezingen. Ramona verkoopt ijs onder een parasol op het plein van Uruapán. "Zondag zijn er verkiezingen voor iets van een tribunaal toch?", vraagt ze. "Geen idee wie de kandidaten zijn, eigenlijk".

Een jongen oefent op zijn gitaar. Hij denkt dat er zondag presidentsverkiezingen zijn. Een andere man gaat sowieso niet stemmen. "Deze verkiezingen zijn denk ik niet zo belangrijk. Anders had ik er wel meer over gehoord, toch?"

Loterij

Het gebrek aan kennis komt deels door de regels die de Mexicaanse regering aan de campagnes oplegde. Spotjes op radio en televisie zijn verboden, net als billboards.

Enorm veel kandidaten meldden zich voorafgaand aan de verkiezingen als kandidaat voor rechter. De voorwaarden waren dan ook laagdrempelig: een rechtendiploma, een paar jaar ervaring en een aantal aanbevelingsbrieven waren genoeg. Binnen een paar weken scanden drie commissies 24.000 kandidaten op mogelijke antecedenten, zoals een strafblad. Alsnog bleven er te veel kandidaten over en met een loterij werd beslist wie er op de stembiljetten zou verschijnen.

Georganiseerde misdaad

Door deze overhaaste screening heersen bij experts zorgen dat de georganiseerde misdaad eigen kandidaten naar voren schuift en op die manier aan invloed wint in het rechtssysteem in Mexico. Bij onder meer burgemeestersverkiezingen gebeurt dit regelmatig en ook bij de rechtersverkiezingen van zondag doen controversiële kandidaten mee.

Francisco Herrera Franco, die deze dag flyert in Uruapán, is een van hen. Jarenlang was hij openbaar aanklager in de door geweld geplaagde staat Michoacán. Hij hield de bijnaam 'fiscal de terror', oftewel 'terreuraanklager' over aan zijn tijd daar - en dan niet in positieve zin. Geluidsopnames waarop hij drugsbazen van advies voorziet, moorden op kritische journalisten waar hij aan gelinkt wordt, afpersing van inheemse gemeenschappen: het is een weinig fraaie lijst beschuldigingen die aan de kandidaat kleeft.

"Goed dat je deze beschuldigingen noemt", zegt Herrera Franco. "Ze zijn al van een paar jaar geleden. En daarnaast, het is nooit bewezen dat ik hierbij betrokken was". Dat zo'n 85 procent van de aangiftes in Mexico niet wordt onderzocht, zou een van de redenen kunnen zijn dat dit bewijs ontbreekt. Want voor zowel voor- als tegenstanders van de verkiezingen is duidelijk dat het Mexicaanse rechtssysteem een hervorming nodig heeft. Of het direct laten kiezen van rechters echter de oplossing is, is voor veel mensen de grote vraag.

Bij een aanval op Palestijnen die op weg waren naar een hulpdistributiecentrum in Rafah zijn volgens de gezondheidsautoriteiten in de Gazastrook zeker 31 mensen gedood. Ooggetuigen zeggen tegen de persbureaus AP , Reuters een AFP dat Israëlische militairen met drones en tanks in het holst van de nacht de menigte onder vuur namen. Israël spreekt de beschuldigingen tegen.

Het Israëlische leger zei in een eerste reactie dat er niet is geschoten op het terrein van het distributiecentrum en kondigde een onderzoek aan. Uren later, aan het einde van de middag, kwamen de strijdkrachten met een verklaring waarin de beschuldigingen werden tegengesproken.

"Wij hebben niet het vuur geopend op Palestijnen op of bij het distributiecentrum." Wel zegt het leger dat militairen vannacht "waarschuwingsschoten" hebben gelost op een afstand van een kilometer van het distributiecentrum.

'Verschrikkelijk'

Volgens de Palestijnen vielen de doden en gewonden bij een rotonde op een kilometer van het hulppunt, dat onder controle staat van Israël. "Het schieten kwam van alle kanten, van marineschepen, tanks en drones", zegt een ooggetuige tegen AP. "Het was een verschrikkelijk gezicht." Een andere ooggetuige zei tegen het persbureau dat er van een afstand van 300 meter werd geschoten. Hij zag veel mensen met schotwonden.

Ooggetuigen vertellen ze meemaakten bij het hulppunt:

Volgens ooggetuigen was een menigte van duizenden mensen voor zonsopgang op weg naar het distributiepunt. Ze verzamelden zich bij de rotonde in afwachting van opening van het terrein. Het Israëlische leger zou hun hebben verteld zich te verspreiden en later terug te komen, waarna het vuur werd geopend.

Reactie GHF

De Gaza Humanitarian Foundation (GHF), die noodhulp in Gaza moet uitdelen, zei eerder in een reactie dat er geen mensen zijn gedood en gewond zijn geraakt bij de distributiepunten. De door GHF ingehuurde beveiligers zouden geen schoten hebben gehoord. De omstreden hulporganisatie spreekt van verzinsels die "de wereld in worden geholpen door Hamas". Vanmorgen zou de inhoud van zestien vrachtwagens met noodhulp zonder problemen zijn verdeeld.

De slachtoffers werden onder meer naar Khan Younis gebracht:

De Palestijnen waren op weg naar een van de vier distributiecentra van de nieuwe, door Israël gesteunde hulporganisatie GHF. Die is omstreden, onder meer omdat er geen hulppunt in het noorden van Gaza ligt. Hulporganisaties zeggen dat Israël daarmee noodhulp gebruikt om Palestijnen te dwingen naar het zuiden te trekken.

Israëlische kabinetsleden spraken openlijk de hoop uit dat de Gazanen het gebied helemaal verlaten. De extreem-rechtse minister Smotrich (Financiën) sprak over de volledige vernietiging van Gaza; vervolgens zou Israël Gaza moeten innemen, wat neerkomt op etnische zuivering.

De afgelopen dagen verliep de verdeling van hulp in Gaza geregeld chaotisch. Gezondheidswerkers meldden eerder dat er zes mensen waren gedood en meer dan vijftig gewond geraakt nadat er op ze was geschoten.

Een monumentaal landhuis in Breda is vannacht volledig verwoest door brand. Het vuur brak rond 02.30 uur uit op de begane grond en werd gemeld door een bewoner. Op dat moment waren achttien mensen in het pand aanwezig. Zij konden het gebouw op tijd verlaten.

Het landgoed ligt vlak bij een woonwijk en wordt omringd door bos. De brandweer rukte met groot materieel uit om het vuur te bestrijden.

Rond 06.00 uur was de grote brand onder controle.

De eigenaar van het landhuis heeft volgens Omroep Brabant al jarenlang een conflict met de gemeente. De man wil schuren en een zwembad op het landgoed bouwen, maar krijgt sinds 2016 geen vergunning.

De gemeente verdenkt de eigenaar ervan dat hij de vergunningsaanvraag gebruikt om criminele inkomsten wit te wassen, vermoedelijk afkomstig uit illegale kamerverhuur in Utrecht. Volgens een door de gemeente ingeschakeld integriteitsbureau heeft de man in veel gevallen mogelijk twee keer zoveel huur gevraagd als wettelijk toegestaan.

In maart van dit jaar werd de zaak behandeld door de Raad van State, die oordeelde dat de gemeente de vergunningen terecht had geweigerd. Zijn advocaat ontkende de beschuldigingen tijdens de rechtszaak.

De oorzaak van de brand is nog onbekend.

In Frankrijk zijn gisteravond en vannacht zeker twee mensen om het leven gekomen in de nasleep van de Champions League-overwinning van Paris Saint-Germain. Volgens een eerste overzicht van het ministerie van Binnenlandse Zaken raakten 192 mensen gewond.

In Parijs verongelukte een man van in de 20 toen hij op zijn scooter werd aangereden door een auto met voetbalfans. In de stad Dax in Zuidwest-Frankrijk werd een jongen van 17 neergestoken bij een viering. Hij overleed in het ziekenhuis. De dader is gevlucht.

In Grenoble raakten zeker drie mensen gewond toen een automobilist op een menigte feestvierders inreed. Een slachtoffer is er slecht aan toe. De bestuurder van de auto is aangehouden. Hij was niet onder invloed van alcohol of drugs, meldt de Franse publieke omroep TF1.

De omroep zegt verder dat in het noordwestelijke Coutances een politieagent zwaargewond raakte in zijn gezicht door vuurwerk. Hij wordt in coma gehouden.

Plunderingen

Vieringen van de eerste CL-winst van PSG liepen op verschillende plekken uit de hand, met name in Parijs zelf. In totaal werden 559 mensen gearresteerd, van wie 491 in Parijs. Daar werd op de Champs-Élysées brand gesticht en werden winkels geplunderd.

Bij daglicht is de schade goed te zien:

Volgens TF1 braken er ook in Lyon, Nantes en Pau ongeregeldheden uit. Daar werden de ramen van bussen en winkels ingegooid.

In Parijs gingen duizenden mensen de straat op:

In Russische regio's die grenzen aan Oekraïne zijn twee bruggen ingestort. Hierbij zijn minstens zeven mensen om het leven gekomen en tientallen anderen gewond geraakt, melden lokale autoriteiten.

Zaterdagavond stortte een verkeersbrug in Brjansk in. Hierdoor ontspoorde een naderende trein. De Russische spoorwegen plaatsten aanvankelijk op Telegram een bericht waarin stond dat de instorting van de brug bij Brjansk het gevolg was van "illegale inmenging in het openbaar vervoer", maar dat bericht werd later verwijderd.

De lokale gouverneur meldt dat 47 mensen in het ziekenhuis zijn opgenomen. Volgens hem raakten drie kinderen gewond, één verkeert in ernstige toestand.

Het Openbaar Ministerie voor interregionaal transport in Moskou meldt dat er een onderzoek is gestart.

Enkele uren later stortte een tweede brug in de oblast Koersk in, waarbij een trein ontspoorde. Het lokale gezag meldt dat de trein vlam vatte en een machinist gewond raakte aan zijn benen. Overig treinpersoneel is ook naar het ziekenhuis gebracht, meldt de lokale gouverneur, maar wat hun verwondingen zijn is onbekend.

De toedracht van dit incident wordt nog onderzocht. Het is onduidelijk of de twee instortingen in de aangrenzende regio's met elkaar verband houden.

Foto's van de ontspoorde trein in Koersk:

Andrej Klisjas, lid van de Federatieraad, de hoogste kamer van het Russische parlement, zegt via de Telegram-berichtenapp dat het incident in Brjansk aantoont dat "Oekraïne al lang de kenmerken van een staat heeft verloren en is veranderd in een terroristische enclave".

Het Russische Baza Telegram, dat vaak informatie publiceert van bronnen binnen de veiligheidsdiensten, meldt, zonder bewijs te leveren, dat volgens voorlopige informatie de brug van Brjansk was opgeblazen.

Oekraïne heeft niet gereageerd op de incidenten in Brjansk en Koersk. Ook de bewering dat er explosieven zouden zijn gebruikt kan niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Eerder trein doelwit

Mochten er explosieven zijn gebruikt, dan is het niet de eerste keer sinds de oorlog in Oekraïne dat een Russische trein doelwit is. In december 2023 meldden Oekraïense media bijvoorbeeld dat Oekraïense geheim agenten twee explosies hadden uitgevoerd op een spoorlijn in Siberië, een belangrijke handelsverbinding tussen Rusland en China.

Op die berichten hebben de Oekraïense veiligheidsdiensten ook nooit commentaar gegeven.

Pianist Nikola Meeuwsen heeft de prestigieuze Koningin Elisabethwedstrijd voor piano gewonnen. Het is voor het eerst dat een Nederlander deze prijs wint. Meeuwsen was met 23 jaar de jongste finalist van de wedstrijd in Brussel.

De Vlaamse publieke omroep VRT schrijft dat hij niet alleen op de jury, maar ook op het publiek indruk maakte met zijn "poëtische, fijngevoelige pianospel, van de eerste ronde over Mozart in de halve finale tot een krachtige en speelse uitvoering van het 2e pianoconcerto van Sergej Prokofjev in de finale".

Het moment dat de winnaar bekend werd gemaakt:

Meeuwsen, die uit een muzikale familie komt, reageert de dag erna tegen de NOS vol ongeloof: "Ik had het nooit verwacht. De droom was om in de finale te spelen. En dan als eerste Nederlander winnen, dat is echt heel bijzonder."

Aan de prijs is een geldbedrag van 25.000 euro verbonden. De tweede plek ging naar de Japanner Wataru Hisasue. Valère Burnon uit België werd derde.

'Rijk klankpalet'

De wedstrijd duurde een aantal weken. Afgelopen woensdag speelde Meeuwsen het Pianoconcert nr.2 van Sergej Prokofjev en werd hij door sommige kenners al als favoriet gezien. De internationaal bekende pianiste Eliane Rodrigues zei over hem: "Zijn klankpalet van pianissimo tot fortissimo was het rijkst van iedereen."

Meeuwsen koos heel bewust voor het stuk van Prokofjev. "Het is zo'n emotioneel geladen stuk. Je kan er alles in kwijt en na de laatste noot ben je volledig kapot."

De twaalf finalisten speelden verdeeld over zes avonden een pianoconcert naar keuze en het werk Music for the Heart dat componist Kris Defoort speciaal voor de finaleronde schreef. Voor de finale zaten de finalisten een week afgezonderd van de buitenwereld in de Muziekkapel Koningin Elisabeth in Waterloo om het stuk van Defoort in te studeren.

Internationale carrière

Het winnen van de Koningin Elisabethwedstrijd is voor veel musici de start van een grote internationale carrière. Ook Meeuwsen verwacht dat zijn muzikale carrière een flinke boost krijgt. "Je hebt voor en na het concours, want in een keer heb je een enorme bekendheid in de muziek en zoveel internationale concerten. Je leven is in een klap anders."

Het was de 21ste keer dat er een editie van het de Koningin Elisabethwedstrijd voor piano was. De vorige keer dat er een pianowedstrijd werd gehouden was in 2021. Die corona-editie werd gewonnen door de Fransman Jonathan Fournel.

De onderhandelingen over een staakt-het-vuren in Gaza lijken in een nieuwe impasse te zijn terechtgekomen. De Palestijnse terroristische beweging Hamas zei gisteren dat het nog aanpassingen wilde indienen op een Amerikaans voorstel. Die reactie werd door Amerikaanse gezant Steve Witkoff "totaal onacceptabel" genoemd.

"Hamas zou het voorstel dat we hebben gepresenteerd moeten accepteren als basis voor toenaderingsgesprekken, die we volgende week meteen kunnen beginnen", schreef Witkoff op X, eraan toevoegend dat medewerking van Hamas de "enige manier" is om een bestand van 60 dagen te sluiten.

Hamas zei bereid te zijn tien levende gijzelaars vrij te laten en de lichamen van achttien dode gijzelaars over te dragen in ruil voor Palestijnse gevangenen in Israëlische gevangenissen. Maar de groepering drong daarbij opnieuw aan op een "permanent staakt-het-vuren" en "volledige terugtrekking" van Israëlische militairen uit de Gazastrook.

Geen van deze eisen staat in de deal die op tafel ligt.

De Israëlische premier Netanyahu zei dat zijn regering akkoord was gegaan met Witkoffs voorstel, maar Hamas het plan bleef afwijzen. "Israël zal zich blijven inzetten voor de terugkeer van onze gijzelaars en de nederlaag van Hamas", zei hij.

Herstel infrastructuur

Een hoge Hamas-functionaris ontkende dat Witkoffs voorstel was afgewezen, maar beschuldigde de Amerikaanse gezant ervan "volledig bevooroordeeld" te handelen ten gunste van Israël.

In het document met de reactie van Hamas, dat door persbureau Reuters is ingezien, wordt geëist dat inwoners van Gaza onbeperkt via de grensovergang Rafah naar Egypte mogen reizen en dat goederen een vrije doorgang krijgen.

Ook wordt opgeroepen tot het herstel van de infrastructuur in Gaza, waaronder elektriciteit, water en sanitaire voorzieningen. Daarnaast wordt om toestemming gevraagd voor bouwmaterialen die nodig zijn om beschadigde ziekenhuizen, scholen en bakkerijen in het gebied te herstellen, aldus Reuters.

Volledige ontwapening

Een Palestijnse functionaris die bekend is met de gesprekken zegt tegen Reuters dat Hamas onder meer streeft naar de vrijlating van de gijzelaars in drie fasen gedurende de 60 dagen durende wapenstilstand. Hamas zou daarmee willen voorkomen dat Israël de afspraken voortijdig opzegt. Daarnaast wil Hamas dus ook garanties, ook van de VS, dat de overeenkomst zal leiden tot een permanent staakt-het-vuren, aldus de functionaris.

Israël heeft de voorwaarden van Hamas eerder al verworpen en eist in plaats daarvan de volledige ontwapening en ontmanteling van de terreurbeweging. Daarnaast wordt de terugkeer van alle 58 resterende gijzelaars geëist.

Bij een brand in een verpleeghuis in Hamburg zijn drie patiënten om het leven gekomen. Zo'n veertig mensen raakten gewond, van wie achttien zwaargewond. Volgens de brandweer is een van de gewonden nog in levensgevaar.

De brand brak kort na middernacht uit in een kamer op de begane grond van de geriatrische afdeling. Vervolgens sloegen de vlammen over naar de eerste verdieping en trok de rook door een groot deel van het gebouw dat vier verdiepingen telt.

De brandweer rukte massaal uit en er werden meer dan 200 hulpverleners ingezet, omdat een deel van de bewoners in een rolstoel zit en niet zomaar het gebouw kon ontvluchten.

Een deel van de bewoners werd door de gangen die vol rook stonden naar buiten gebracht. Zij kregen speciale vluchtkappen over het hoofd die adembescherming bieden. Andere bewoners werden met ladders via de ramen geëvacueerd.

Sommige bewoners werden op straat opgevangen:

Het verpleeghuis maakt deel uit van een groot ziekenhuis. Patiënten zijn naar andere delen van het gebouw overgebracht of naar andere ziekenhuizen.

Over de oorzaak van de brand is nog niets bekend.

Premier Tusk vatte het presidentschap van Polen ooit samen als "eer, kroonluchters, een paleis en het vetorecht". Het is een overwegend ceremoniële functie, maar met een belangrijke troefkaart. Want door dat vetorecht zal de uitslag van de verkiezingen vandaag beslissen of de regering-Tusk beloofde hervormingen kan leveren, of gedoemd is te mislukken.

Het wordt opnieuw een strijd tussen de twee grote partijen. De liberale burgemeester van Warschau, Rafal Trzaskowski (53), neemt het op tegen de conservatieve nationalist Karol Nawrocki (42). De een is de kandidaat van Burgerplatform (PO) van premier Tusk, de ander wordt gesteund door oppositiepartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), die tot twee jaar geleden aan de macht was en Polen met antidemocratisch beleid op ramkoers bracht met Brussel.

De eerste ronde bleek dat veel kiezers klaar zijn met deze 'duopolie' van POPiS. 40 procent stemde voor kandidaten buiten de twee gevestigde partijen. Trzaskowski kwam met ruim 30 procent als eerste uit de bus, met twee procentpunt voorsprong op Nawrocki. In peilingen gaan ze sindsdien gelijk op.

Kandidaat impopulaire regering

Trzaskowski is al ruim zes jaar burgemeester van Warschau. Bij de vorige presidentsverkiezingen, in 2020, verloor hij nipt van de huidige president Duda, die uit het PiS-kamp komt. Trzaskowski presenteert zich als de pro-EU kandidaat die Tusk gaat helpen met zijn ambities. Als burgemeester zette hij in op investeringen in het openbaar vervoer, en hij sprak zich uit voor lhbti-rechten en meer mogelijkheden voor abortus.

In de campagne probeerde hij vooral ook conservatieve kiezers voor zich te winnen, onder meer met scherpe anti-migratietaal. Daarmee riskeert hij linkse Polen te verliezen. Progressieve kiezers hebben sowieso moeite met een stem voor Trzaskowski, onder meer omdat ze vinden dat hij met zijn liberale beleid medeverantwoordelijk is voor de wooncrisis in Polen.

Bovendien is de huidige regering allesbehalve populair. Twee jaar geleden kwamen historisch veel kiezers opdraven om PiS te verdrijven. Maar Tusk heeft belangrijke beloftes nog niet ingelost. Wetgeving op het gebied van de rechtsstaat strandde op Duda. Bij abortus kan de coalitie er onderling nog niet eens uitkomen.

Campagne vol schandalen

De tot voor kort relatief onbekende Nawrocki leidde eerder het Nationale Herinneringsinstituut. Daar was hij betrokken bij het ontmantelen van Sovjet-monumenten in Polen. In Rusland staat Nawrocki daarom op een lijst van gezochte personen, iets wat hij graag benoemde tijdens de campagne.

Nawrocki is kritisch over de invloed van Brussel en tegen een EU-en NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne. Hij is een natuurlijke bondgenoot van Donald Trump, die afgelopen week zelfs vertegenwoordigers naar Polen stuurde om de conservatieve kandidaat te steunen.

Nawrocki probeert de kiezers van de radicaal-rechtse Konfederacija voor zich te winnen. Kandidaten van die partij kregen in de eerste ronde maar liefst 20 procent van de stemmen. De leider van Konfederacija, Slawomir Mentzen, nodigde Nawrocki en Trzaskowski vervolgens uit voor een debat op zijn YouTube-kanaal. Hij vroeg ze een document te ondertekenen met acht beloftes, onder meer om geen belastingen te verhogen en geen troepen te sturen naar Oekraïne. Nawrocki zette zijn handtekening, Trzaskowski niet.

Nawrocki's campagne heeft het ene schandaal na het andere moeten incasseren. In een debat loog hij over het hebben van een tweede appartement. Onderzoeksjournalisten onthulden later dat hij dat had afgetroggeld van een bejaarde man. In gesprek met Mentzen erkende Nawrocki - een amateurbokser - bovendien dat hij als hooligan in zijn jongere jaren meedeed aan georganiseerde gevechten tussen rivaliserende clubs.

Als klap op de vuurpijl kwam naar buiten dat Nawrocki als bewaker van een luxehotel prostituees zou hebben binnengebracht voor gasten. Nawrocki ontkent dat. "Het probleem in Polen is politieke prostitutie, want ze willen Polen weggeven voor buitenlands geld", reageerde hij op X.

De Poolse kiezers zijn opnieuw beland in een polariserende race die de samenleving tot op het bot verdeelt. Nawrocki's aanhangers zien de onthullingen als een zoveelste poging tot karaktermoord op een conservatieve kandidaat. Trzaskowski's achterban gruwt van het idee dat een vroegere hooligan president van Polen wordt.

Nauwe marge

Om 21.00 uur is de exitpoll. Omdat rekening wordt gehouden met een klein verschil, zal het waarschijnlijk wat uren duren voordat de uitslag duidelijk is.

Dan weten we of Tusk zijn president krijgt om het tij voor zijn regering te keren. Als PiS de macht over het presidentieel paleis houdt, is een politieke crisis onvermijdelijk en de kans op nieuwe parlementsverkiezingen groot.

Goedemorgen! De Polen kiezen vandaag een nieuwe president en in Tilburg staat de tweede finale in de play-offs op het programma tussen Willem II en Telstar. De winnaar speelt volgend jaar in de eredivisie.

Eerst het weer: wolkenvelden en zonnige momenten wisselen elkaar vandaag af. Het blijft nagenoeg droog en de westenwind is meest matig tot vrij krachtig. De temperatuur loopt op naar 18 tot 22 graden. De komende dagen is het licht wisselvallig weer met dagelijks een bui maar ook zonnige momenten.

Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Zeker zeven mensen zijn om het leven gekomen en dertig mensen gewond geraakt nadat een viaduct in het westen van Rusland naar beneden kwam en een trein als gevolg daarvan ontspoorde.

Het is nog onduidelijk wat er precies met de trein is gebeurd, maar het lijkt erop dat een deel van het viaduct op de trein terecht is gekomen. De Russische spoorwegmaatschappij die verantwoordelijk is voor personenvervoer spreekt over "illegale inmenging" als oorzaak van de instorting.

Ander nieuws uit de nacht:

Zeer grote brand uitgebroken in monumentaal landhuis Burgst in Breda: de brandweer is met groot materieel uitgerukt en er zijn tientallen brandweerlieden aanwezig.

Groot volksfeest in Parijs na winst PSG, rellen en plunderingen op sommige plekken: om ongeveer 03.00 uur werd het rustiger nadat de ME de Champs-Élysées had leeggeveegd.

En dan nog even dit:

In Midden- en Zuid-Limburg trokken gisteravond forse hagelbuien over met hagelstenen van zo'n 2 centimeter in doorsnee.

Fijne dag!

In een landhuis aan de Burgstsedreef in Breda is vannacht een grote brand uitgebroken. De brand in het monumentale landhuis Burgst brak uit rond 02.30 uur op de benedenverdieping van het pand.

De brandweer rukte met groot materieel uit, er waren tientallen brandweerlieden betrokken. Er werd onder meer een drone met een warmtecamera ingezet.

Kort voor 06.00 uur had de brandweer de grote uitslaande brand onder controle:

De hulpdiensten melden vanochtend dat er achttien mensen zijn opgevangen die in het landhuis waren toen de brand uitbrak. Er zijn geen aanwijzingen dat er nog meer mensen aanwezig waren.

Het pand ligt in een bosrijk gebied en ligt niet ver af van een woonwijk. Mogelijk zijn er roetdeeltjes in de omgeving terechtgekomen, meldt de veiligheidsregio. "Zichtbare roetdeeltjes op bijvoorbeeld je auto, fiets of tuinmeubilair kun je afwassen met warm water en zeep. Gebruik altijd (keuken) handschoenen en vermijd direct contact met de huid."

Het landhuis bestaat uit meerdere delen. Het woongedeelte is niet meer te redden, zei een woordvoerder van de veiligheidsregio in de loop van de nacht, "maar wellicht de andere gedeeltes wel".