NOS Nieuws - Algemeen

Het Verenigd Koninkrijk kan illegale migranten per vliegtuig naar Rwanda deporteren. Het parlement heeft de controversiële wet die dit toestaat aangenomen. Rwanda is nu met deze wetgeving tot een veilig land verklaard om juridische bezwaren tegen deportaties te voorkomen.

Over de wet is lang gediscussieerd in Groot-Brittannië. De regering probeert het plan er al jaren door te krijgen, maar stuitte steeds op verzet. De wet werd twee jaar geleden aangekondigd. Hierna volgde een juridische strijd en daarna een parlementair proces. Eerder werd het Rwanda-plan door de hoogste rechter in Verenigd Koninkrijk tegengehouden, op het bezwaar dat Rwanda niet veilig zou zijn voor migranten en asielzoekers.

In november oordeelden de hoogste rechters van het VK dat het plaatsen van asielzoekers en migranten elders mogelijk is, maar dat de aangewezen plek wel veilig moet zijn. Rwanda werd door de rechters als "niet veilig" bestempeld: er bestond een risico dat de migranten uiteindelijk onrechtmatig zouden worden teruggestuurd naar hun land van herkomst. Bovendien waren er zorgen over het asielproces in het Afrikaanse land.

Dat probleem is door de Britse premier Sunak nu verholpen. Met de nieuwe wetgeving heeft de premier bereikt dat het veiligheidsargument niet meer in de weg staat. Het Lagerhuis heeft Rwanda nu als veilig bestempeld. Daar ging een marathongevecht tussen het Hogerhuis (House of Lords) en het Lagerhuis (House of Commons) aan vooraf dat dat tot diep in de nacht duurde. Dinsdag wordt de wet waarschijnlijk ondertekend door koning Charles. Volgens Sunak gaat het eerste vliegtuig over 10 tot 12 weken de lucht in naar Rwanda.

Bekijk hoe het Hogerhuis de motie aanneemt:

De wet is bedoeld om migranten af te schrikken om illegale reis naar England te maken. Twee jaar geleden werd nog een vliegtuig met asielzoekers dat op het punt stond naar Kigali te vertrekken op de landingsbaan tegengehouden door een Europese rechter. Het Britse plan wordt met veel interesse gevolgd door andere Europese landen. Mogelijk schept het een precedent over hoe om te gaan met asielzoekers.

Voor de Conservatieve premier is dit beleid van groot belang. Het is een verkiezingsjaar in Groot-Brittannië en zijn partij staat er niet goed voor in de peilingen. De focus op illegale immigratie is wel enigszins vertekend: het aantal mensen dat illegaal met bootjes in het VK aankomt, bedraagt grofweg 40.000 per jaar - wat niet in verhouding staat tot de ongeveer 1,2 miljoen immigranten die legaal het land binnenkomen.

Bij het Openbaar Ministerie (OM) wordt het werk ernstig bemoeilijkt door aanhoudende en in omvang toenemende problemen met de ICT, meldt NRC.

Officieren van justitie en hun medewerkers kunnen steeds vaker geen e-mails ontvangen, versturen of openen. Aanklagers kunnen ook niet in hun dossiers, die tegenwoordig allemaal gedigitaliseerd zijn.

"Op strafzittingen staan we als officieren van justitie te improviseren omdat we tijdens de behandeling van de strafzaak vaak onze eigen stukken niet kunnen consulteren", zegt een ervaren officier van justitie tegen de krant.

Daarnaast zijn er ook problemen bij systemen die nodig zijn voor het zetten van digitale handtekeningen onder gerechtelijke bevelen. "Waardoor het risico bestaat dat zoiets als een verlenging van een tap te laat wordt aangeleverd en wordt beëindigd", aldus een officier van justitie.

Op het eigen intranet maakte het OM gisteren bekend een speciale task-force te hebben ingesteld om de moeilijkheden op te lossen.

Al jaren problemen

De problemen doen zich al een paar jaar voor en spelen zich in het hele land af, op alle parketten en in alle arrondissementen. "Communiceren met advocaten is erg lastig. Want je kunt niet openen wat ze sturen", zegt een officier van justitie. Volgens het OM zorgen de ICT-problemen er nu ook voor dat de toch al grote achterstanden in de overbelaste rechterlijke organisatie toenemen.

Een woordvoerder van het OM zegt tegen NRC dat er met man en macht gewerkt wordt aan vernieuwing en vervanging van software en hardware. "Dit is complex."

Een van de laatste brieven van de beroemde Britse bergbeklimmer George Mallory is een eeuw na zijn dood online gezet door de universiteit van Cambridge. Mallory, die in 1924 stierf op Mount Everest, schreef in de brief aan zijn vrouw Ruth dat de kans dat hij de top van de beroemde berg zou bereiken op dat moment "een op de vijftig" was.

Kort daarna werd hij voor het laatst gezien. In de brief - geschreven op 27 mei 1924 - wenst de 37-jarige Mallory zijn vrouw het beste en hoopte hij dat haar ongerustheid verdwenen zou zijn "voordat je dit hebt ontvangen".

Everest-expedities

Mallory ondernam in totaal drie expedities naar Mount Everest, met als doel als eerste de hoogste berg van de wereld te beklimmen. Het is niet bekend of hem dat is gelukt; Mallory en zijn klimpartner Andrew Irvine werden voor het laatst levend gezien op zo'n 240 meter van de top.

De eerste bevestigde beklimming van Mount Everest kwam bijna dertig jaar later, in 1953. Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en de Nepalese Sherpa Tenzing Norgay kregen die mijlpaal achter hun naam.

Terugblik op de beklimming van Edmund Hillary, met beelden van de poging van Mallory 29 jaar eerder:

Pas in 1999 werd het lichaam van Mallory gevonden, op 8138 meter (ongeveer 700 meter onder de top). Het stoffelijk overschot van Irvine werd nooit gevonden.

'Omdat hij er is'

Al kort na zijn verdwijning werd het verhaal van Mallory een inspiratie voor films en boeken. In 1924 was hij al te zien in de documentaire The Epic of Everest, waarvoor hij was gefilmd.

Eerder had hij faam verworven door zijn reactie op de vraag van een journalist van The New York Times, die wilde weten waarom hij de berg wilde beklimmen. "Omdat hij er is", antwoordde hij.

In 1962 refereerde de Amerikaanse president John F. Kennedy aan die uitspraak in zijn beroemde 'we choose to go to the Moon'-speech, waarin hij de Amerikaanse ambitie om mensen op de maan te zetten aanprijst.

De universiteit van Cambridge plaatste de laatste brieven van Mallory online als herinnering aan zijn fatale beklimming. Eerder hadden enkel wetenschappers toegang tot zijn brieven. In de collectie zitten ook brieven die Mallory schreef aan het front in de Eerste Wereldoorlog.

Er komen strengere regels voor telemarketing en deurverkoop, heeft demissionair minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat aangekondigd. De maatregelen zijn bedoeld om consumenten te beschermen tegen verkooppraktijken.

Straks mogen telemarketeers alleen mensen bellen die daar expliciet toestemming voor hebben gegeven. Momenteel mogen consumenten ook nog gebeld worden als zij klant zijn van een bedrijf of dat afgelopen drie jaar waren, maar dat is dus niet meer genoeg.

Ook wordt bij deurverkoop een bedenktijd van drie dagen ingevoerd, zodat de consument het voorstel kan vergelijken met dat van andere aanbieders. Als de consument na drie dagen opnieuw instemt, blijft de wettelijke herroepingstermijn van veertien dagen gelden. In die tijd kan iemand een overeenkomst zonder opgave van reden opzeggen.

'Misleidende en agressieve werving'

De aanscherpingen zijn volgens Adriaansens nodig "omdat consumenten nog altijd aan de deur of telefonisch onder druk worden gezet om direct in te gaan op bijvoorbeeld een nieuw energiecontract". Toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) pleit al langer voor een verbod op telemarketing. Ook de Tweede Kamer is daar voorstander van.

ACM zegt veel klachten binnen te krijgen over opdringerige verkooptelefoontjes. Mensen die gebeld worden, krijgen volgens de toezichthouder te maken met "misleidende en soms zelfs agressieve werving".

De regels rond deurverkoop werden vorig jaar juni ook al aangescherpt. Toen werd er een zogenoemde schriftelijkheidsvereiste ingevoerd, wat betekent dat een contract pas geldig is wanneer een consument schriftelijk heeft ingestemd met het aanbod. Dat gold al langer voor verkoop per telefoon.

Bij de formatie liggen vandaag verregaande voorstellen over asiel en migratie op tafel. Eén daarvan is om de gang van zaken rond asiel als 'crisis' te bestempelen. Dat zeggen bronnen rond de formatie tegen de NOS.

In het geval van een 'crisis' kunnen er vergaande maatregelen genomen worden, zoals een tijd helemaal geen asielaanvragen meer in behandeling nemen. De redenering is dat de aantallen asielzoekers inmiddels zo groot zijn, dat Nederland het niet meer aan kan. Daarom zou er een crisissituatie zijn.

Vooral de PVV van Geert Wilders zet in op een forse inperking van het aantal asielzoekers. Het liefst wil de PVV de grenzen helemaal sluiten voor asielzoekers. Ook VVD en BBB willen de instroom beperken. NSC van Pieter Omtzigt hamert erop dat Nederland daarbij wel de mensenrechten blijft respecteren en de internationale verdragen blijft onderschrijven.

Toen er vorige week over asiel en migratie werd gesproken bij de informateurs, vertrok Wilders eerder omdat hij niet tevreden was over de voorstellen die op tafel lagen. Die gingen hem niet ver genoeg.

Geen richtgetal asielzoekers, wel maximaal beperken

Asiel als crisis kenmerken kan het nieuwe kabinet ook de tijd geven om te werken aan structurele maatregelen. Naar verluidt gaat het dan om de voorstellen die ook op tafel lagen toen het huidige kabinet viel. Toen werd gesproken over invoering van een tweestatussenstelsel, waarbij er onderscheid gemaakt wordt tussen vluchtelingen die permanent in Nederland mogen blijven en mensen die tijdelijk bescherming en minder rechten krijgen.

Ook willen de vier partijen de mogelijkheden voor gezinshereniging beperken en de opvang van kansarme asielzoekers versoberen. Doel is om Nederland minder aantrekkelijk te maken voor asielzoekers.

Waarschijnlijk gaat een eventueel rechts kabinet niet werken met een richtgetal voor het aantal asielzoekers. In plaats daarvan willen de partijen streven naar "een maximale inzet om de asielstroom te beperken".

De bronnen benadrukken dat er nog geen besluiten genomen zijn over de asielaanpak, maar dat er wel een verregaand pakket ligt dat vandaag besproken wordt.

Het idee om tijdelijke maatregelen te nemen vanwege een crisissituatie is niet helemaal nieuw. Italië riep vorig jaar de noodtoestand uit toen het aantal asielzoekers dat naar dat land kwam was verviervoudigd.

Alleen in echte noodsituatie

In 2022 vroeg de VVD in de Tweede Kamer al aan staatssecretaris Van der Burg (Asiel) om de mogelijkheden in kaart te brengen voor het niet in behandeling nemen van nieuwe aanvragen.

Van der Burg schreef toen in een brief dat de Vreemdelingenwet de mogelijkheid biedt om tijdelijk dit soort maatregelen te nemen, maar alleen als er sprake is van een echte noodtoestand, bijvoorbeeld een oorlog.

Het kabinet concludeerde toen dat er geen sprake was van zo'n noodsituatie. Het asielprobleem is juist van structurele aard, betoogde Van der Burg. Het probleem ligt volgens hem veel meer in het gebrek aan opvanglocaties in Nederland.

In zijn brief waarschuwt Van der Burg ook nog dat een groot deel van het asielrecht door Brussel wordt bepaald, en niet door de afzonderlijke lidstaten.

Europese begrotingsregels

Vandaag wordt er aan de formatietafel ook gesproken over het begrotingsbeleid. Volgens ingewijden willen de partijen zich gaan houden aan de Europese begrotingsregels die voorschrijven dat het tekort niet hoger mag oplopen dan drie procent van het bruto binnenlands product (bbp). Om eventuele tegenvallers te kunnen opvangen, koersen de partijen op maximaal 2,8 procent tekort.

Ook over de toekomst van de publieke omroep zijn de partijen dicht bij overeenstemming. 'Hilversum' zou 200 miljoen euro minder per jaar krijgen en daarmee ongeveer 600 miljoen euro overhouden. De VVD zei eerder dat er 400 miljoen bezuinigd moest worden op de NPO, de PVV wilde helemaal af van de publieke omroep.

Gemeenten en politie stuiten honderden keren per jaar op illegale prostitutie, blijkt uit een rondgang van de NOS en regionale omroepen. In veruit de meeste gevallen treffen ze sekswerkers aan in woningen, maar soms ook in hotels, massagesalons of op vakantieparken.

Ruim 150 ondervraagde gemeenten constateerden de afgelopen vijf jaar meer dan 2700 keer sekswerk op plekken waar dat volgens de lokale regels niet mag. In veel gemeenten is sekswerk vanuit huis verboden.

Vandaag bleek al dat gemeenten sterk verdeeld zijn over een wetsvoorstel om sekswerk vanuit het eigen huis toe te staan. Zij zouden daarvoor een vergunning moeten verlenen.

Ook gemeenten die zulke thuisontvangst nu al toestaan, zien regelmatig illegaal sekswerk. Sekswerkers huren bijvoorbeeld voor hun werk een kamer bij iemand anders, wat weer niet mag.

Meldingen uit de buurt

Handhavers treden op na meldingen uit de buurt of omdat gemeenten zelf seksadvertenties in de gaten houden en controles uitvoeren. Per locatie treffen ze meestal één of twee sekswerkers aan, al komen gemeenten ook wel eens complete bordelen tegen.

Veel sekswerkers trekken rond en bivakkeren wekelijks ergens anders. "Ze komen vaak uit het buitenland en leven vanuit een koffer", merkt de gemeente Dordrecht.

De herkomst van de sekswerkers (meestal vrouwen) is enorm divers, maar de meeste komen uit Zuid-Amerika, Oost-Europa of uit Nederland zelf.

Matras op de grond

De werkomstandigheden zijn heel wisselend. "Van werkruimtes die zeer professioneel en netjes zijn ingericht tot ruimtes waarbij er slecht een matras op de grond ligt in een vervuilde ruimte", vertelt de gemeente Sittard-Geleen.

Voorbeelden van werkplekken die de gemeente Tilburg aantrof tijdens controles:

Regelmatig leidt illegale prostitutie tot overlast in de buurt, blijkt uit het onderzoek. Het levert een grote aanloop op van mensen en verkeer. Soms hangen buiten ongure types rond of is er geluidsoverlast uit de woning. Ook kloppen klanten nogal eens aan op het verkeerde adres, zegt de gemeente Almere: "We zien mensen die bij de buren aanbellen en aan kinderen vragen naar adressen voor hun afspraak."

Volgens sommige gemeenten valt de overlast mee, omdat sekswerkers maar kort op een adres verblijven en hun best doen onder de radar te blijven. Volgens Tilburg is de overlast van prostitutie verwaarloosbaar in vergelijking met meldingen over studentenoverlast of rondslingerend afval.

Rodney Haan, adviseur sekswerkbeleid bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid, vindt het aantal keren dat gemeenten illegale prostitutie aantreffen niet zorgwekkend. "Ik ben ervan overtuigd dat er veel meer sekswerk plaatsvindt dan uit de cijfers blijkt", zegt hij. Hij schat dat er zo'n 15.000 sekswerkers actief zijn in Nederland.

Wie zelfstandig vanuit de eigen woning werkt, doet dat zo onopvallend mogelijk, zegt Haan. "De overlast komt vaak van panden waar meer sekswerkers actief zijn en dus ook meer aanloop van klanten is." Haan vindt dat gemeenten zich bij controles dan ook op die groep moeten richten.

Pakkans klein

Amsterdam heeft het gevoel dat het illegale circuit groeit. "Een voorzichtige schatting is dat er in Amsterdam het afgelopen jaar ongeveer 6000 sekswerkers actief waren op reguliere seksadvertentiewebsites, waarbij het overgrote deel illegale prostitutie betreft. Bij controles treffen we zeer regelmatig misstanden en uitbuiting aan."

Vanwege gebrek aan toezicht zien veel gemeenten illegale prostitutie als een risico. "De verdiensten zijn groot, de pakkans is klein en er is geen zicht op vrijwilligheid en minderjarigheid van de sekswerkers", aldus de gemeente Almelo.

Regelmatig vragen handhavers zich af of prostitutie gedwongen is. Zo stuitte Amersfoort op een Roemeense sekswerker zonder papieren en een tatoeage met de naam van een vermoedelijke pooier. Soms voert iemand anders dan de sekswerker het woord, wat gemeenten verdacht vinden.

Ander perspectief

Het gebeurt zelden dat iemand toegeeft onder dwang te werken. "Vaak zijn er vermoedens van een netwerk, maar in gesprekken of verhoren komt niet veel informatie naar boven", vertelt de gemeente Assen.

"Ook speelt mee dat sekswerkers soms een ander perspectief hebben op uitbuiting", zegt de gemeente Hilversum. Vrouwelijke sekswerkers komen vaak uit het buitenland om geld te verdienen voor hun gezin. "Ze houden hier meer inkomsten over dan in hun thuisland, ook als zij een deel moeten afdragen."

Als gemeenten illegale prostitutie aantreffen, kiezen zij er vaak voor om sekswerkers te waarschuwen en eventueel hulp aan te bieden. Ze kunnen ook panden sluiten of een zogenoemde last onder dwangsom opleggen aan de eigenaars.

De strafzaak tegen Donald Trump over de mogelijke betaling van zwijggeld aan pornoactrice Stormy Daniels, is inhoudelijk van start gegaan. Zowel de aanklager als Trumps team legde een inleidende verklaring af.

Volgens de aanklacht probeerde Trump een seksschandaal in de aanloop van de presidentsverkiezingen van 2016 te voorkomen door Daniels te betalen.

De aanklager zei tegen de juryleden dat Trump "een crimineel plan op touw zette om de verkiezingen van 2016 te corrumperen". "Daarna verdoezelde hij die criminele samenzwering door keer op keer in zijn bedrijfsdocumenten te liegen", zei aanklager Matthew Colangelo.

Bij de rechtszaak zijn geen camera's welkom, maar een rechtbanktekenaar maakte een schets van de openingsverklaringen:

Trumps advocaat Todd Blanche stelde dat de oud-president volledig onschuldig is. "De 34 gevallen die op tafel liggen, zijn maar stukjes papier", stelde Blanche. "Niets hiervan was een misdrijf."

Hij poogde Stormy Daniels in diskrediet te brengen door juryleden eraan te herinneren dat zij tot nu toe geen enkele succesvolle rechtszaak tegen de president heeft gevoerd. Volgens hem zag zij "in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016 een kans".

Ook getuige Michael Cohen, de voormalige advocaat van Trump die het zwijggeld namens hem zou hebben betaald, werd door Blanche in een kwaad daglicht gesteld. Cohen verschijnt regelmatig in de media en heeft meerdere boeken geschreven over Trump. "Zijn volledige financiële levensonderhoud is afhankelijk van de vernietiging van Donald Trump."

Getuige

Vandaag maakte de eerste getuige in de zaak, David Pecker, zijn opwachting. Hij stond tot 2020 aan het hoofd van American Media Inc., de uitgever van boulevardblad National Enquirer. Volgens de rechtbankdocumenten benaderde Daniels het mediabedrijf in 2016 met haar bewering dat zij een affaire met Trump had. Ze zou hebben gezegd dat zij daarmee naar buiten wilde treden. Cohen stelt dat Pecker daarna contact met hem legde over een zwijggeldbetaling.

Pecker was vandaag slechts kort aanwezig. Hij sprak over zijn rol bij National Enquirer en zei dat alle verhalen over beroemdheden via hem moesten gaan. Redacteuren konden tot 10.000 dollar uitgeven voor onderzoek. Hogere kosten moesten door hem worden goedgekeurd. Hij sprak nog niet over de mogelijke betaling van zwijggeld. Morgen gaat de rechtszaak verder.

Eerste strafzaak

Het is de eerste strafzaak ooit tegen een oud-president. Trump staat in deze zaak terecht voor in totaal 34 misdrijven wegens het vervalsen van bedrijfsgegevens. Hiervoor kan hij maximaal vier jaar gevangenisstraf krijgen.

Voor het begin van de eerste inhoudelijke zitting sprak de voormalig president de pers kort toe. Hij mag inhoudelijk niets over de zaak zeggen, maar sprak over een "hele trieste dag voor Amerika".

Een fietser die gisteren werd aangereden toen hij de A16 bij Moerdijk probeerde over te steken, moet twee boetes betalen. Dat meldt de politie aan Omroep Brabant.

De man probeerde rond 16.00 uur vanaf de vluchtstrook vier rijstroken over te steken bij knooppunt Klaverpolder. Een automobilist kon hem niet ontwijken. De fietser raakte gewond en ligt nog in het ziekenhuis. De inzittenden van de auto bleven ongedeerd.

Volgens de politie kon de man niet uitleggen waarom hij de snelweg met de fiets wilde oversteken. Hij krijgt een boete van 90 euro voor fietsen op de snelweg. Omdat hij zich niet kon legitimeren, krijgt hij ook nog een boete van 110 euro.

4000 keer

Volgens Rijkswaterstaat komen er dagelijks mensen op de fiets, scooter of te voet op de snelweg terecht. Het gebeurt zo'n 4000 keer per jaar, aldus een woordvoerder tegen de regionale omroep.

De EU-landen komen met extra sancties tegen Iran na de aanval op Israël van vorig weekend. Dat heeft EU-buitenlandchef Josep Borrell bekendgemaakt na een vergadering van EU-ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie in Luxemburg.

"Het gaat om sancties op ballistische raketten en op de defensie-industrie van ballistische raketten", zei demissionair minister Bruins Slot van Buitenlandse Zaken. Door deze maatregelen mogen mensen of bedrijven geen materialen leveren waarmee Iran raketten kan bouwen.

Iran viel Israël in de nacht van 13 op 14 april aan met honderden raketten en drones. Het was een vergelding voor het bombardement op het terrein van de Iraanse ambassade in Damascus, waarbij een hoge commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde omkwam. De Iraanse raketten en drones werden bijna allemaal door Israël en bondgenoten onderschept. Toch vindt de EU het belangrijk om met de sancties een signaal af te geven aan Iran.

Terroristisch of niet

De EU-ministers discussieerden ook over de vraag of zij de Iraanse Revolutionaire Garde willen typeren als een terroristische organisatie. Dit eliteleger zou de aanval op Israël hebben uitgevoerd. De Verenigde Staten bestempelden de Garde in 2019 als terroristische organisatie. Vorige jaar stemde het Europees Parlement er met een grote meerderheid voor om dat ook te doen.

Om de Garde op de Europese lijst van terroristische organisaties te laten komen, moet ook de Europese Raad van ministers ermee instemmen. De Europese ministers deden dat vandaag nog niet. Een van de problemen is volgens Bruins Slot het vinden van de juiste juridische basis voor zo'n kwalificatie.

Die juridische basis is volgens haar wel nodig omdat het Europese Hof van Justitie de typering 'terroristische organisatie' anders weer tenietdoet. De ministers hebben besloten dat de juridische dienst van de Europese Unie gaat analyseren "of er aanwijzingen zijn om ze op die lijst te zetten".

De verhoudingen tussen Iran en Israël zijn al decennia problematisch. De aanval van Hamas op 7 oktober vorig jaar, zette alles verder op scherp:

Als je Al-Muggayir binnenrijdt, zie je meteen de schade. Langs de weg staat de ene na de andere verbrande auto. Veel huizen hebben ook brandschade. Er hangt een brandlucht.

Het is een van de Palestijnse dorpen die onlangs werden aangevallen door kolonisten nadat een 14-jarige kolonist dood was gevonden. Palestijnen ontkennen betrokkenheid, toch vielen tientallen kolonisten uit wraak willekeurig Palestijnen aan.

Dit staat niet op zichzelf, zeggen mensenrechtenorganisaties. Volgens de VN zijn er sinds 7 oktober zeker 700 aanvallen van kolonisten geweest.

Volgens Omar Shakir van Human Rights Watch in Jeruzalem is door de oorlog in Gaza ook het geweld op de bezette Westelijke Jordaanoever toegenomen: "Nu de aandacht van de wereld gericht is op de oorlog in Gaza, zien we dat het geweld op de Westoever gestegen is naar een ongekend niveau."

Een van de eerste huizen in Al-Mughayyir is compleet afgebrand. Het gezin staat verslagen op het erf. Het hele gezin was thuis toen kolonisten aanvielen. De 12-jarige Loay Abu Alia was bang: "Ze kwamen op ons of en begonnen te schieten. Toen zijn we naar buiten gevlucht met de vrouwen en kinderen. Weg van het huis. Later zag ik dat ze een ander huis in brand staken."

Van het huis van zijn oma is ook niets over. De oude vrouw zit op een plastic stoel verslagen naar haar afgebrande huis te kijken. "Ik ben op m'n blote voeten naar buiten gerend. Ik heb niks meer. Al mijn spullen, papieren, foto's, alles lag binnen."

'Leger helpt ons niet'

Veel Palestijnse dorpen die worden aangevallen liggen in gebied waar het Israëlische leger volledig verantwoordelijk is voor de veiligheid. Palestijnse veiligheidsfunctionarissen mogen er niet komen, waardoor de bewoners voor hun bescherming volledig afhankelijk zijn van het Israëlische leger.

Volgens Human Rights Watch was het leger het afgelopen half jaar aanwezig bij ongeveer de helft van de 700 aanvallen. "In plaats van mensen te beschermen, is het leger vaak direct bij zulke aanvallen betrokken. Of ze staan er bij. Ook zijn er zelden consequenties voor de kolonisten die zulke aanslagen plegen", zegt Shakir.

Onlangs verscheen een video waarop te zien is dat kolonisten een Palestijns dorp binnenvallen en een auto in brand steken. Israëlische militairen staan erbij, maar grijpen niet in.

Kolonisten worden bewapend door de regering. De ultranationalistische minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben Gvir heeft hen sinds het begin van de oorlog voorzien van duizenden automatische vuurwapens, helmen en uniformen.

Ook het huis van Abdellatif Abu Alia werd onder vuur genomen in Al-Mughayyir, en ook hier was iedereen thuis: "Tientallen kolonisten kwamen op ons af. We hebben de poort snel dichtgedaan en zijn naar binnen gevlucht. Maar de kogels kwamen van alle kanten.", zegt hij terwijl hij de kogelgaten toont.

Vier gezinsleden raakten gewond. Een 25-jarige bezoeker werd gedood. Zijn bloed is te zien waar hij werd neergeschoten, vlak achter de voordeur. "Overal waar ze beweging zagen, schoten ze", zegt Abu Alia

Ook hij heeft niet het gevoel dat het Israëlische leger de Palestijnen beschermt. "Dit kan gewoon gebeuren. En ik heb het leger zien staan. Ik heb gezien dat ze erbij waren maar niks deden. Ze hielden juist Palestijnen tegen die ons wilden helpen vechten tegen de kolonisten."

Reactie leger

In een reactie aan de NOS zegt het leger dat het zijn missie is alle bewoners in het gebied te beschermen. "Militairen worden geconfronteerd met gewelddadige incidenten van Israëliërs tegen Palestijnen of hun eigendommen. In zulke gevallen zijn ze verplicht die overtreding te stoppen. Incidenten waarbij militairen orders niet opvolgen, onderzoeken we grondig en waar nodig volgen er disciplinaire maatregelen", zegt een woordvoerder.

Aan wie behoort het geld toe dat Sywert van Lienden, Bernd Damme en Camille van Gestel verdienden aan de mondkapjesdeal in 2020? Om die kwestie draaide het vandaag in de rechtbank in Amsterdam, bij het begin van de civiele zaak tegen de drie.

Meerdere partijen azen op het bedrag van naar schatting 29 miljoen euro. Aan het eind van de zitting werd de voorzichtige bereidheid uitgesproken om met elkaar om de tafel te gaan, maar harde afspraken werden niet gemaakt.

De drie ondernemers sloten aan het begin van de coronapandemie in april 2020 een overeenkomst met het ministerie van Volksgezondheid over de levering van 40 miljoen mondkapjes uit China. De deal liep via hun commerciële bv en niet via hun non-profitstichting SHA. De miljoenenwinst die de mondkapjes bleken op te leveren, ging naar Van Lienden, Damme en Van Gestel zelf.

Het ministerie verkeerde echter in de veronderstelling zaken te hebben gedaan met SHA, stelde de landsadvocaat in de rechtszaal. Volgens haar zijn de drie ondernemers schuldig aan misleiding en bedrog.

De landsadvocaat verwees naar uitlatingen van Van Lienden, die destijds meermaals in de media zei dat hij zich "om niet" inzette voor mondkapjes. Omdat het om belastinggeld gaat, is de Staat volgens de landsadvocaat de rechtmatige bezitter van de 29 miljoen euro.

Goed doel

Ook het huidige bestuur van de SHA, dat werd aangesteld na het vertrek van de drie oprichters, eist de miljoenen op. De advocaat van het bestuur wees erop dat de stichting geen winstoogmerk heeft, maar dat dat niet betekent dat ze geen recht heeft op behaalde winsten. De stichting wil het geld schenken aan een goed doel, bijvoorbeeld aan de aanpak van long covid.

De gedaagde ondernemers stelden in hun verweer dat de Staat volgens hen wel degelijk wist dat er in zee werd gegaan met een commercieel bedrijf. Sterker nog: volgens de drie gebeurde dat op aandringen van het ministerie zelf.

De bij de onderhandelingen betrokken ambtenaar zou hebben gezegd dat een deal met de non-profitstichting om meerdere redenen onmogelijk was. Daarom richtte het drietal naar eigen zeggen in allerijl een bv op.

Van Lienden zegt dat er niet naar hem geluisterd is en dat hij "na jaren bakkeleien nu wel een schikking wil":

De advocaat van Damme zei dat het bij het sluiten van de deal "volstrekt duidelijk" was dat de bv en niet de stichting de contractpartner was. Hij vindt dat het ministerie een draai heeft gemaakt : de afgelopen jaren zeiden de toenmalige ministers Van Ark en Helder meermaals dat destijds bekend was dat het geen non-profitorganisatie betrof. De advocaat vindt het vreemd dat de Staat daar inmiddels kennelijk anders over denkt.

De landsadvocaat zei daarover dat de ministers zich toen baseerden op "een onvolledig dossier". Inmiddels zou, mede op basis van nieuw opgedoken gespreksopnames, duidelijk zijn geworden dat het ministerie wel degelijk is misleid door het drietal.

De drie ex-bestuurders kwamen ook zelf aan het woord. Ze verdedigden hun handelwijze, door net als hun advocaten te stellen dat ze voortdurend open kaart hebben gespeeld tegen het ministerie. "Dat kan ik met de hand op mijn hart zeggen", zei Van Lienden.

Wel benadrukten ze ieder dat ze het tijd vinden om de zaak af te sluiten. "Ik heb te maken gehad met doodsbedreigingen, aantoonbare leugens die over mij zijn verteld", zei Damme. "Mijn carrière is totaal gebroken."

Ze staan naar eigen zeggen open voor een schikking. Vorig jaar zomer was er bijna een deal met Damme en Van Lienden om de winst onder voorwaarden terug te betalen, maar dat ging uiteindelijk niet door omdat de SHA wilde dat ook Van Gestel akkoord ging.

Damme wil de gesprekken nu heropenen. "Ik denk dat ik dat geld rechtmatig heb verdiend, maar ik hang niet aan dat geld", zei hij. Zijn voormalige compagnon Van Gestel sprak de hoop uit dat er geen "onacceptabele voorwaarden" aan een schikking zijn verbonden.

Van Lienden zei dat hij "verder wil met zijn leven". Hij zinspeelde er wel op dat het Openbaar Ministerie de strafzaak over de mondkapjes moet laten vallen in ruil voor een schikking. De rechter ging daar niet op in.

Morgen kort geding

Het bestuur van de Stichting Hulptroepen Alliantie en de Staat toonden zich eveneens bereid om over een schikking te praten. De laatste procespartij, bestaande uit medewerkers van de SHA, was minder enthousiast. Volgens hun advocaat is de zorgsector meer gebaat bij een oordeel van de rechter dan bij een schikking.

In mei gaat de zaak waarschijnlijk verder, de uitspraak wordt pas in november verwacht. Wel dient morgen een kort geding dat Van Lienden heeft aangespannen. Daarin eist hij dat de beslaglegging op zijn vermogen wordt opgeheven.

Er is geen bewijs geleverd dat medewerkers van de VN-hulporganisatie UNRWA banden hebben met leden van Hamas of de Islamitische Jihad. Die conclusie komt uit het zogenoemde 'Colonna-rapport' dat in opdracht van de VN is opgesteld, nadat Israël medewerkers van de organisatie had beschuldigd van betrokkenheid bij de terreuraanslagen van Hamas tegen Israël op 7 oktober.

Het onafhankelijke onderzoek stond onder leiding van de voormalige Franse minister van Buitenlandse Zaken Colonna en is uitgevoerd met de hulp van drie Scandinavische onderzoeksinstituten.

Volgens het rapport gaf de VN-hulporganisatie regelmatig lijsten van zijn werknemers aan Israël, en heeft "de Israëlische regering UNRWA niet op de hoogte gesteld van eventuele zorgen met betrekking tot personeel van UNRWA".

Volgens Israël waren ten minste twaalf medewerkers direct betrokken bij de aanslagen van 7 oktober. Nog eens dertien anderen zouden op een andere manier geholpen hebben bij de aanvallen. In totaal zou 12 procent van de medewerkers van de organisatie aangesloten zijn bij een terroristische organisatie.

De medewerkers die door Israël werden beschuldigd van betrokkenheid werden kort daarna ontslagen door de UNRWA. De vluchtelingenorganisatie publiceerde wel een rapport waarin werd geclaimd dat een aantal medewerkers onder druk waren gezet door Israël om valse verklaringen af te leggen.

Het onderzoek van Colonna richtte zich overigens niet op de twaalf medewerkers. Dat was niet de opdracht, benadrukte de Française. Colonna's onderzoek richtte zich in het algemeen op de neutraliteit van de UNRWA. Naar de twaalf loopt een ander VN-onderzoek. Een VN-woordvoerder zei dat daar in de komende dagen nieuws over naar buiten wordt gebracht.

Geldkraan dicht

De beschuldigingen van Israël waren voor veel landen aanleiding om de financiering van de hulporganisatie op te schorten. Belangrijke donoren, waaronder de Verenigde Staten, Australië, het Verenigd Koninkrijk en Nederland, draaiden de geldkraan dicht.

Een aantal landen heeft de steun inmiddels hervat, maar Nederland kondigde aan te wachten op de uitkomsten van onafhankelijk onderzoek. Momenteel lopen er meerdere onafhankelijke onderzoeken naar de UNWRA, waaronder een onderzoek in opdracht van de Europese Commissie. De jaarlijkse financiële steun van Nederland voor de hulporganisatie, die dit jaar 19 miljoen euro bedroeg, was al overgemaakt voordat besloten werd om de bijdragen te bevriezen.

Het Nederlandse kabinet wil eerst het rapport bestuderen, voordat het met een reactie komt. Ook een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft laten weten dat ze het rapport onderzoeken.

Humanitaire levensader

De UNRWA geldt als een van de belangrijkste hulporganisaties voor Palestijnse ontheemden. Na de opschorting waarschuwden experts dat de organisatie, die grotendeels afhankelijk is van donaties, niet zomaar te vervangen is.

Ook in het Colonna-rapport wordt de onmisbaarheid van de organisatie benadrukt. "Als zodanig is UNRWA onvervangbaar en onmisbaar voor de menselijke en economische ontwikkeling van de Palestijnen. Bovendien beschouwen velen UNRWA als een humanitaire levensader."

Neutraliteit bevorderen

Het rapport stelt dat er ruimte is voor verbetering als het gaat om het waarborgen van de neutraliteit van de medewerkers, maar schrijft ook dat ze al strenger zijn dan andere vergelijkbare VN-organisaties.

"Uit het onderzoek is gebleken dat UNRWA een aanzienlijk aantal mechanismen en procedures heeft opgezet om de naleving van de humanitaire beginselen te garanderen, met de nadruk op het neutraliteitsbeginsel."

Het rapport stelt een reeks maatregelen voor om de neutraliteit verder te verbeteren. Zo wordt aangeraden om donateurs meer inzicht te bieden in de organisatie en worden er een aantal aanbevelingen gedaan met betrekking tot de interne structuur van UNRWA.

Vooroordelen

Israël bekritiseert de hulporganisatie ook al een tijdlang vanwege de inhoud van de boeken die op UNWRA-scholen gebruikt worden. Volgens Israël bevatten die boeken antisemitische inhoud.

In het rapport dat is nu is verschenen werd echter maar beperkt bewijs voor deze beschuldigingen gevonden. Wel is er sprake van vooroordelen in een deel van de boeken, zo staat in het rapport.

VN-chef Guterres heeft verheugd op de conclusies van de onderzoekers gereageerd. Hij gaat snel met het hoofd van de UNRWA, Philippe Lazzarini, bespreken hoe de aanbevelingen kunnen worden toegepast. Guterres roept alle betrokken landen op de UNRWA actief te steunen, omdat de organisatie voor veel Palestijnen een levenslijn is.

De premier van Papoea-Nieuw-Guinea is ontstemd over een opmerking van de Amerikaanse president Biden. Die impliceerde vorige week dat zijn oom in de Tweede Wereldoorlog is opgegeten door kannibalen in Papoea-Nieuw-Guinea of dat zijn lichaam niet geborgen kon worden, omdat reddingswerkers bang waren opgegeten te worden.

Tijdens een campagnebijeenkomst in Pittsburg zei Biden dat zijn oom Ambrose Finnegan met kleine vliegtuigjes verkenningsvluchten uitvoerde tijdens de oorlog. Hij stelde dat het vliegtuig van zijn oom was neergeschoten boven Nieuw-Guinea en dat "ze zijn lichaam nooit hebben gevonden omdat er in dat deel van Nieuw-Guinea toen veel kannibalen waren".

In officiële documenten staat alleen dat Finnegan om het leven kwam bij een vliegtuigcrash in de Stille Oceaan op 14 mei 1944. Door onbekende oorzaak hielden de twee motoren van het vliegtuig ermee op en belandde het vliegtuig in zee.

Verspreking

Drie mannen kwamen om het leven, een vierde kon het vliegtuig levend verlaten en werd gered door een nabijgelegen boot. Dat het vliegtuig van de oom van Biden uit de lucht werd geschoten of dat Finnegan is opgegeten door kannibalen wordt nergens genoemd.

"De opmerkingen van Biden zijn misschien een verspreking, maar mijn land verdient het niet om zo neergezet te worden", stelde premier Marape in een verklaring.

"Ik roep Biden op om te laten onderzoeken hoe ze deze overblijfselen van de Tweede Wereldoorlog kunnen opruimen, zodat de waarheid over het lot van verdwenen militairen zoals Ambrose Finnegan boven tafel komt."

'Bezaaid met vliegtuigwrakken'

Volgens Marape is zijn land in de Tweede Wereldoorlog "onnodig een conflict in gesleept waar het niets mee te maken had". Het eiland en de naburige Salomonseilanden zijn volgens hem bezaaid met overblijfselen uit de oorlog, zoals stoffelijke overschotten, vliegtuig- en scheepswrakken en onopgeruimde explosieven waardoor nog altijd mensen omkomen.

Papoea-Nieuw-Guinea is een belangrijke strategische partner voor de Verenigde Staten en Australië in de strijd om invloed in de regio tegen China. De VS tekende vorig jaar een defensieovereenkomst met het eiland. China heeft al een veiligheidsakkoord met de naburige Salomonseilanden en wil ook nauwere banden met Papoea-Nieuw-Guinea.

De Chinese buitenlandminister Wang Yi bezocht zondag het eiland om de economische banden tussen de landen aan te halen. Deze week komt de Australische premier Albanese langs om de Tweede Wereldoorlog te herdenken.

Ongepast

De opmerkingen van Biden zijn ongepast, stellen ook andere inwoners van het eiland. "De Melanesiërs, waar de Papoea-Nieuw-Guineeërs deel van uitmaken, zijn een trots volk", zegt politicoloog Michael Kabuni van de universiteit van Papoea-Nieuw-Guinea in The Guardian.

"Ze vinden deze typering beledigend. Niet omdat iemand zegt: o, er was kannibalisme op het eiland. Ja, dat weten we, dat is een feit", zegt Kabuni. "Maar als je het uit zijn verband rukt en impliceert dat je oom uit een vliegtuig springt en dat we dan op een of andere manier zouden denken dat hij een goed maaltje zou zijn, is onacceptabel."

'Uit respect opgegeten'

Volgens hem was er alleen sprake van kannibalisme in een zeer specifieke context. Overledenen werden in het verleden volgens hem in sommige gemeenschappen door hun nabestaanden "uit respect" soms opgegeten om ervoor te zorgen dat hun lichamen niet zouden ontbinden. "Er was een context. Ze zouden niet zomaar een witte man opeten die uit de lucht kwam vallen."

De politie heeft drie tieners aangehouden voor een reeks aanslagen op een Tilburgse coffeeshop. Het gaat om een 15-jarige jongen uit Tilburg, een jongen van 16 uit Coevorden en een 19-jarige man uit Amsterdam.

De politie denkt dat de 19-jarige Amsterdammer verantwoordelijk is voor een recente aanslag, namelijk het beschieten van de coffeeshop op 30 maart. Hij werd afgelopen weekend opgepakt. De 15- en 16-jarige verdachten zaten al vast, heeft de politie bekendgemaakt.

De coffeeshop aan de Gasthuisring in Tilburg is de afgelopen jaren zeker acht keer doelwit geweest van een aanslag, schrijft Omroep Brabant. Het pand werd meermaals beschoten, bekogeld met brandbommen en er werd een granaat op de stoep achtergelaten. De regionale omroep zette de eerste zeven aanslagen onlangs op een rijtje.

Fouilleren en zaak dicht

De Tilburgse burgemeester Weterings besloot de zaak afgelopen vrijdag nog voor zeker twee weken op slot te gooien. Eerder werden al andere maatregelen genomen om een nieuwe aanslag te voorkomen.

Zo mogen agenten sinds een week iedereen preventief fouilleren die zich rond de coffeeshop bevindt. Het gaat om een gebied van zo'n tien straten die voor een half jaar aangewezen zijn als veiligheidsrisicogebied.

Ook wil Weterings dat de coffeeshop 24 uur per etmaal beveiligd wordt als de deuren weer opengaan. "Ik zit in een spagaat. Ik moet de veiligheid bewaken, maar daarmee straf ik de ondernemer dubbel. Die wordt eerst getroffen door de aanslag en daarna nog eens door de sluiting die ik opleg. Dat voelt niet helemaal eerlijk", zei Weterings afgelopen weekend over de sluiting.

De politie laat weten dat het onderzoek naar de reeks aanslagen nog loopt. Het is nog niet duidelijk of de drie verdachten verantwoordelijk worden gehouden voor alle acht aanslagen.

Het Britse parlement stemt vanavond over het omstreden plan om migranten per vliegtuig uit te zetten naar Rwanda. Als het aan de Britse premier Sunak ligt, vertrekken de eerste vluchten binnen drie maanden.

Het Lagerhuis debatteert opnieuw over de plannen, die al door eerdere belangrijke stemrondes kwamen. Ook nu is de verwachting dat de wet aangenomen zal worden.

De regering probeert al jaren om het plan voor de vluchten rond te krijgen, maar dat stuitte op verzet in het parlement. De wet heeft twee jaar vastgezeten tussen het Hogerhuis en het Lagerhuis, onder andere door juridische tegenslag. Zo werd een eerdere versie door de rechter tegengehouden, omdat Rwanda geen veilig land zou zijn.

Sunak hoopt dat al die problemen nu zijn weggenomen en wil na de vertragingen dat de wet vandaag eindelijk wordt aangenomen. "We gaan dit voor elkaar krijgen en we zullen blijven stemmen totdat het klaar is", zei de premier:

De wet is bedoeld om migranten af te schrikken die de oversteek over het Kanaal willen wagen, maar er is veel verzet tegen het omstreden plan. Twee jaar geleden werd nog een vliegtuig met asielzoekers dat op het punt stond naar Kigali te vertrekken op de landingsbaan tegengehouden door een Europese rechter.

Sunak hoopt dat het aannemen van de wet zijn Conservatieve Partij een impuls geeft bij de verkiezingen later dit jaar. De Conservatieven staan er nu namelijk niet goed voor in de peilingen.

Er is discussie over de focus van het Britse kabinet op illegale immigratie via het Kanaal. Ieder jaar komen ongeveer 40.000 mensen illegaal met bootjes aan in het Verenigd Koninkrijk. Daartegenover staan zo'n 1,2 miljoen legale immigranten.

De Britse journaalpresentator Huw Edwards heeft ontslag genomen bij zijn werkgever BBC, volgens de omroep op "medisch advies". Edwards was al sinds juli niet meer te zien als presentator. Hij werd er onder meer van beschuldigd een minderjarige te hebben betaald voor seksueel getinte foto's.

Edwards werkte veertig jaar voor de BBC, en groeide uit tot de presentator van het belangrijkste tv-journaal van de omroep, het Ten O' Clock News. De 62-jarige presentator behoorde tot de best verdienende presentatoren van de BBC en verdiende meer dan 400.000 euro per jaar. Hij krijgt volgens de omroep geen geld mee vanwege zijn vertrek.

Edwards kondigde onder meer de dood aan van koningin Elizabeth in 2022 en was de anchorman van belangrijke uitzendingen rondom verkiezingen, de Olympische Spelen in Londen van 2012 en koninklijke huwelijken.

Geen zaak bij de politie

De omroep zegt het ontslag van Edwards "aanvaard" te hebben en van mening te zijn "dat alle partijen nu verder kunnen". "We denken dat het niet gepast is om verder te reageren", staat in een verklaring. Edwards is sinds het uitkomen van de beschuldigingen niet meer in het openbaar verschenen.

De politie heeft overigens geen actie ondernomen tegen Edwards. Uit onderzoek is volgens de Londense en Welshe politie gebleken dat er geen bewijs is dat Edwards strafbare feiten gepleegd heeft.

Zijn vrouw Vicky Flind maakte na berichten over een niet nader genoemde BBC-presentator in Britse media bekend dat Edwards met mentale problemen in het ziekenhuis was opgenomen.

De bekerfinale tussen Feyenoord en NEC werd gisteren twee keer stilgelegd omdat er fakkels werden afgestoken in het stadion. Voorafgaand aan de huldiging vanmiddag zei de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb dat het nauwelijks te voorkomen is dat supporters fakkels meenemen, omdat ze die onder andere meesmokkelen in hun "intieme delen".

De burgemeester zegt dat niet alleen mannen, maar ook vrouwen dit doen. "Mij wordt verteld dat de wc's achter die vakken vol liggen met condooms, waar ze die fakkels in stoppen om ze verborgen te houden op intieme plekken."

De wedstrijd werd eerst in de dertiende minuut stilgelegd nadat supporters van beide clubs vuurwerk afstaken. Dit veroorzaakte grote rookwolken in het stadion. Na enkele minuten kon de wedstrijd worden hervat.

Kort na het begin van de tweede helft werd de wedstrijd opnieuw stilgelegd, omdat een spandoek in brand was gestoken in de gracht achter het doel. "Mensen zeiden tegen me: burgemeester, maakt u geen zorgen, want die dingen zijn geïmpregneerd. Maar als je er maar genoeg fakkels op laat liggen, dan smeult dat en komen er giftige stoffen naar boven."

'Onzinnig en gevaarlijk'

Tegen mensen die fakkels het stadion binnen smokkelen door ze in hun intieme delen te stoppen, is nauwelijks iets te doen, zegt de burgemeester. "Of je moet op zijn Chinees op mensen jagen met speciale röntgenapparaten. Dat gaat mij te ver."

"Jongens, stop daar alsjeblieft mee", zegt Aboutaleb tegen supporters die fakkels meesmokkelen. "Het is zo onzinnig en gevaarlijk."

Grenzen aan fouilleren

In een schriftelijke reactie zegt de KNVB niet in te gaan op "speculaties hoe het vuurwerk het stadion in heeft kunnen komen". Volgens de voetbalbond zitten er wel grenzen aan fouilleren. "Zo mag er niet gefouilleerd worden bij intieme delen. Supporters zijn inventief gebleken en wisten in het verleden vuurwerk op allerlei manieren het stadion in te smokkelen", aldus een woordvoerder.

De KNVB zegt met behulp van videobeelden de daders van de vuurwerkincidenten te zullen opsporen en bestraffen met stadionverboden.

Twee jaar geleden begon de Eredivisiewedstrijd tussen Ajax en Feyenoord ook later nadat een spandoek in brand was gevlogen:

Dit weekeinde kwam de VS met meer steun voor Oekraïne. 61 miljard dollar extra gaat er naar Oekraïne ter ondersteuning van de oorlog met Rusland. Het is hard nodig: Oekraïense troepen hebben een groot tekort aan munitie en het luchtafweersysteem staat onder druk, waardoor Russische raketten en drones steeds vaker doel treffen.

We spreken met journalist Michiel Driebergen over de stand van zaken in Oekraïne. En Peter Wijninga van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies legt uit wat de steun voor Oekraïne kan betekenen.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

De stoomtreinen in attractiepark de Efteling worden elektrisch. Het uiterlijk van de treinen blijft hetzelfde, maar de aandrijving wordt na 55 jaar aangepast.

De eerste stoomtrein in het park werd in 1969 geïntroduceerd. Sinds de komst reden de treinen op steenkool. Dagelijks vervoeren de treinen bezoekers door het park op een route van zo'n drieënhalve kilometer, meldt Omroep Brabant.

Het park wil in 2030 klimaatneutraal zijn en heeft daarom besloten om de treinen duurzamer te maken. De locomotieven worden stapsgewijs geëlektrificeerd.

"Om de nostalgische ervaring van een ritje in de stoomtrein zo veel mogelijk te benaderen zullen showeffecten worden toegevoegd", meldt het park. Naar verwachting rijdt de eerste elektrische trein tijdens de komende Winter Efteling.

Het kabinetsvoorstel om in te grijpen in de vrije huurmarkt lijkt op een meerderheid af te stevenen. Daarmee kunnen woekerprijzen voor huurders met een middeninkomen harder aangepakt worden.

In een debat in de Tweede Kamer zei PVV-Kamerlid Madlener dat hij "denkt" dat zijn partij de wet gaat steunen en daarmee zou er een meerderheid zijn in de Tweede Kamer. Madlener benadrukte dat zijn fractie, die er morgen over vergadert, er nog wel mee moet instemmen.

Het gaat om de wet die De Jonge twee jaar geleden presenteerde om in te grijpen in de vrije huurmarkt bij huurcontracten. Buiten de sociale sector mag een huisbaas nu nog zelf de prijs van zijn woning bepalen en door de woningnood is die vaak torenhoog.

Na de lancering van het voorstel startten beleggers en particuliere verhuurders een tegenoffensief. Zij waarschuwen voor averechtse effecten. Door het verdwijnen van hun verdienmodel zullen huurpanden massaal in de verkoop gaan, zeggen zij. Ook de Raad van State vreest daarvoor. De Jonge heeft aanpassingen gedaan om de critici tegemoet te komen.

In de Tweede Kamer zullen VVD, BBB, Forum voor Democratie en JA21 tegen stemmen. Zekere steun was er van GroenLinks-PvdA, D66, SP, CDA, Partij voor de Dieren, Volt en de ChristenUnie. De PVV komt daar nu dus waarschijnlijk bij en daarmee is er een meerderheid van 89 zetels (van de 150).

Woensdag debatteert de Tweede Kamer nog verder over het voorstel en mogelijk wordt er donderdag over gestemd.