NOS Nieuws - Algemeen

Meerdere Gelderse gemeenten met kwetsbare natuurgebieden hebben niet voldoende middelen om toekomstige natuurbranden te bestrijden. Zo zijn waterbunkers soms leeg, of zijn ze moeilijk bereikbaar. De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland gaat samen met de gemeenten maatregelen nemen.

Zo zijn in Apeldoorn de bestaande voorzieningen om natuurbranden te bestrijden onvoldoende. Vooral bij Radio Kootwijk vormen de huidige waterbunkers een risico: ze zijn soms leeg, moeilijk bereikbaar of van onvoldoende kwaliteit, schrijft Omroep Gelderland. Bovendien zijn de bunkers niet in bezit van de gemeente. De brandweer kan daardoor niet altijd snel genoeg water krijgen bij een brand.

Om de situatie te verbeteren, gaat Apeldoorn 41 nieuwe waterputten aanleggen. De putten worden diep in de grond geboord en vullen zich automatisch met grondwater. Als de brandweer er water uit haalt, vult het peil automatisch aan, zodat meerdere voertuigen tegelijk kunnen blussen.

Elke put levert minstens 120 kubieke meter water per uur. "Dat is aanmerkelijk meer dan de normale brandkranen in bebouwd gebied die tussen de 30 en 60 kuub per uur leveren", zegt een woordvoerder namens de gemeente en de veiligheidsregio tegen de regionale omroep. Met elektrische pompen kan water omhoog worden gehaald.

Andere gemeenten

Apeldoorn is niet de enige gemeente waar de veiligheidsregio dit doet. In Gelderland zijn ook andere gemeenten met natuurgebieden geselecteerd. Ook in Putten, Epe, Harderwijk, Nunspeet en Brummen wil de organisatie extra natuurbrandmaatregelen uitvoeren, waaronder het boren van putten.

Volgens de Veiligheidsregio maakt klimaatverandering de maatregelen extra belangrijk. Droge periodes en hoge temperaturen zorgen dat planten en struiken snel kunnen ontvlammen. Wisselende regen- en droogteperiodes zorgen dat er veel brandbaar materiaal ligt. Hierdoor worden natuurbranden sneller groter en moeilijker te blussen.

Natuurbranden beheersbaar houden

Het project past in een bredere aanpak in de provincie Gelderland, waarbij allerlei partijen zoals de provincie, gemeenten en de drie veiligheidsregio's samenwerken om natuurbranden beheersbaar te houden.

Naast de extra waterputten probeert de provincie, met hulp van terreineigenaren, het landschap zo in te delen dat een brand beperkt blijft tot één gebied. Ook wordt gekeken naar de inrichting van de natuur, bijvoorbeeld welke soorten bomen goed kunnen overleven bij lange droge periodes.

De maatregelen moeten voorkomen dat natuurbranden in de provincie dusdanig groot worden dat ze moeilijk onder controle zijn te krijgen. In april was dat het geval, toen op de heide bij Ede een grote brand uitbrak door een oefening van de Koninklijke Landmacht. Door de harde wind en de droge grond breidde het vuur zich snel uit.

In totaal werden zo'n 500 brandweermensen uit verschillende regio's ingezet om het vuur te bestrijden. Ook Defensie schoot te hulp met een Chinook, die in totaal 182.000 liter water nodig had om het vuur te bestrijden.

Verspreid over Nederland zijn gemeenten naarstig op zoek naar wegen om het gebruik van fatbikes aan banden te leggen.

Zij volgen daarmee het voorbeeld van Enschede, dat vooroploopt in de strijd tegen de fiets met dikke banden. De Twentse gemeente was de eerste in Nederland die het plan voor een verbod op de fietsen in de binnenstad door de raad kreeg. Daarmee loopt Enschede vooruit op eventuele landelijke wetgeving.

'Scooter vermomd als fiets'

Wethouder Marc Teutelink presenteerde gisteravond eerste ideeën over mogelijkheden om de fietsen te weren. Enschede kiest ervoor om fatbikes uit het winkelgebied te weren tijdens openingstijden. Dat zou juridisch haalbaar zijn, zei Teutelink gisteravond bij de raadsvergadering. Raadsleden noemden de fatbike eerder een "scooter vermomd als fiets".

"We hebben dit voorstel gepolst bij de politie, bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, en bij mensen met een juridische achtergrond", zegt Teutelink. Hij is trots dat Enschede vooroploopt in de aanpak van de fatbike-overlast. "Het is echt pionieren."

Helmplicht

Meer gemeenten worstelen met het vraagstuk om fatbikes aan banden te leggen. Amsterdam kondigde vorige maand net als Enschede onderzoek aan naar plaatselijke verbanning, bijvoorbeeld in het Vondelpark. Amsterdam definieert een fiets als fatbike als de banden breder dan 7 centimeter zijn.

Die definitie kan het Rijk niet geven. Landelijk beleid blijft uit: het ministerie van Infrastructuur zegt na verschillende onderzoeken dat het juridisch onuitvoerbaar is. Fabrikanten zouden de regels makkelijk kunnen omzeilen met aanpassingen aan de fietsen. Wel komt er vanaf 2027 waarschijnlijk een helmplicht voor jongeren tot 18 jaar op fat- en e-bikes.

Plaatselijk verbod

Ondanks het gebrek aan regels, proberen tal van gemeenten toch om de overlast van fatbikes te verminderen.

In Groningen wordt vanavond gepraat om in navolging van Enschede en Amsterdam te onderzoeken of de fietsen op bepaalde plekken geweerd kunnen worden. Ook de Utrechtse raad stemde in meerderheid in met onderzoek naar een fatbikeverbod binnen de singels en parken. Volgens raadsleden neemt de overlast van en aantal ongelukken door de fietsen toe.

De gemeente Breda heeft onlangs ingestemd met een motie die de wethouder vraagt om uit te zoeken of een plaatselijk fatbikeverbod mogelijk is. "Er zijn plekken in Breda waar echt veel overlast is. Ik krijg wekelijks meerdere berichten van incidenten", zegt wethouder Eddie Förster (Ruimtelijke ordening).

In de gemeente Hoogeveen, in Drenthe, leeft de vraag over wat te doen met fatbikes "heel erg", laat een woordvoerder weten. "Onze aanpak is nu een combinatie van preventie en handhaving, We zouden graag andere manieren inzetten om het roekeloze gedrag van vaak jonge fatbikerijders te beteugelen."

Alle fietsen

De gemeente Almelo denkt na over een geheel fietsverbod in het winkelgebied. De VVD diende afgelopen zomer een motie in om enkel fatbikes te weren uit het centrum, maar een meerderheid stemde tegen. "Een meerderheid vindt dat we niet kunnen zien wat een fatbike is", zegt initiatiefnemer van de motie Ger Vermeulen van de VVD. "Dan denk ik: we zijn toch niet gek, je ziet dat toch?"

Nu overweegt het gemeentebestuur dus een algeheel fietsverbod in het centrum. "Zo tref je ook de fatbikes", zegt Vermeulen. Hij vindt het jammer dat de motie om het verbod alleen op fatbikes te richten niet is aangenomen. "Want je treft nu ook mensen die slecht ter been zijn en afhankelijk zijn van een fiets."

Wethouder Van Rees (Openbare ruimte) is bezig met onderzoek naar deze maatregel. Hij steunde de eerste motie van de VVD niet. "Ik vermoed dat een verbod op fatbikes juridisch niet haalbaar is", zegt hij. "Overlast komt bovendien niet alleen van fatbikes. Ook van bijvoorbeeld voedselbezorgers op normale elektrische fietsen."

Ook Zoetermeer kijkt naar een algeheel fietsverbod in winkelgebieden. "Het is anders juridisch niet mogelijk", zegt een woordvoerder. De gemeente wil bovendien strenger optreden bij overtredingen. Over het plan wordt later gestemd door de gemeenteraad.

Februari

De raad van Enschede stemt eind januari over het voorstel van gisteravond. Als een meerderheid voor is, zijn fatbikes vanaf februari niet meer welkom in het winkelgebied tijdens openingstijden. Andere fietsen wel.

Pizza, pasta, risotto en tiramisu, het zijn allemaal gerechten uit de wereldwijd bekende en geliefde Italiaanse keuken. Vanaf vandaag staat die keuken op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de VN-organisatie Unesco. Het is een lijst met belangrijke tradities die nooit verloren mogen gaan.

Bij de vermelding werden geen specifieke gerechten, recepten of regionale specialiteiten genoemd. De nadruk ligt op het culturele belang dat Italianen hechten aan de rituelen van koken en eten, zoals de zondagse familielunch, de traditie waarbij grootmoeders hun kleinkinderen leren hoe ze tortellinideeg moeten vouwen en zelfs het samenkomen om een maaltijd te delen.

Luca Adámo, de eigenaar van Trattoria Enoteca in Haarlem die dit jaar is uitgeroepen tot het beste Italiaanse restaurant van Nederland, herkent die enorme belangstelling voor eten van Italianen. "Het is gewoon iets waar ze continu mee bezig zijn", zei hij in het Radio 1 Journaal.

"Ik weet nog dat ik vroeger met mijn ouders op vakantie in Italië was. Dan lag ik op het strand naast een familie met Italianen en het enige dat ik de hele dag hoorde, was hoe ze bepaalde gerechten maakten. Die gesprekken gingen gewoon de hele dag door, over niks anders dan eten. Het zit zo in die cultuur verweven dat eten superbelangrijk is."

Er zijn in Italië twintig regio's en in iedere regio hebben ze een iets andere keuken. Al die keukens hebben volgens Adámo één ding gemeen: ze zijn er meester in om met weinig ingrediënten een mooi gerecht te maken. "Om een idee te geven, pasta is eigenlijk bloem en water. En daarmee kunnen ze iets heel moois toveren."

Hij vindt het dan ook terecht dat de Italiaanse keuken nu op de Unesco-lijst is gezet. "De passie waarmee de Italianen koken, is heel anders dan in de rest van de wereld. Dus ja, ik vind het een mooi initiatief."

Ook premier Giorgia Meloni juicht de erkenning toe, die volgens haar een eerbetoon is aan de Italianen en hun nationale identiteit. "Want voor ons Italianen is de keuken niet zomaar eten of een verzameling recepten. Het is veel meer: het is cultuur, traditie, werk, rijkdom", zegt ze in een verklaring.

Het is niet de eerste keer dat de keuken van een land of streek op de Unesco-lijst komt van immaterieel cultureel erfgoed. Sinds 2010 staan ook de "gastronomische maaltijden van de Fransen" op de lijst en de laatste jaren werden onder meer de cidercultuur van de Spaanse regio Asturië, de culinaire Ceebu Jen-traditie uit Senegal en de manier van kaasmaken in Minas Gerais in Brazilië toegevoegd.

Andere toevoegingen dit jaar aan de lijst van immaterieel cultureel erfgoed zijn onder meer het hindoeïstische festival Diwali uit India, mandenvlechttradities uit Polen, de zwembadcultuur in IJsland en de traditie van Belgische staafmarionetten.

De Europese politiedienst Europol heeft een Nederlander op de lijst met meest gezochte criminelen gezet. Het gaat om een 57-jarige man die is veroordeeld voor drugshandel.

Brian Y. werd in 2023 veroordeeld tot twee jaar cel omdat hij in 2017 cocaïne had gesmokkeld vanuit Suriname, via Schiphol. Volgens Europol kan hij gewapend zijn en is hij gevaarlijk.

Naast de Nederlander zijn ook zeventien andere voortvluchtige criminelen aan de 'EU Most Wanted'-lijst toegevoegd. In totaal staan er nu vijftig mensen op de lijst.

Jos L.

Naast de nieuwe Nederlander staan er nog twee Nederlanders op de lijst. Een van hen is Jos L., die ook bekendstaat als Bolle Jos. Hij staat sinds 2022 op de lijst. Naar verluidt zit hij nog steeds in Sierra Leone.

Vorig jaar werd ook Wim B. toegevoegd. België zoekt hem. B. is veroordeeld tot 29 jaar cel voor de moord op zijn vriendin in 2008 in hun woning in de Vlaamse gemeente Merksplas.

Al 172 arrestaties

De lijst met meest gezochte criminelen bestaat sinds 2016. Sindsdien zijn er mede dankzij de site 172 voortvluchtigen opgepakt. 54 van deze arrestaties waren een rechtstreeks gevolg van een binnengekomen tip.

In Zoetermeer is gisteravond vuurwerk ontploft in een sporthal. Volgens de politie waren er "meerdere personen aanwezig" van wie er twintig mensen achteraf aangaven dat zij last hadden van hun gehoor.

Het vuurwerk werd rond 21.00 uur een sporthal ingegooid, door een nog onbekend persoon. Er is nog niemand aangehouden, maar de politie is dringend op zoek naar de dader. Die onderzoekt onder meer beelden van deurbelcamera's in de buurt van de sporthal.

Het is niet bekend waarom het vuurwerk de sporthal werd ingegooid.

De gemeente Rotterdam is helemaal klaar met de overlast van 'verkeersaso's' en heeft een nieuw pakket maatregelen ingesteld om de overlast te verminderen. Het gaat dan om zaken als hard optrekken, knalgeluiden en racen.

In het centrum aan de Nassaukade zijn vanochtend werkzaamheden begonnen voor een versmalling van de weg. Wethouder Pascal Lansink-Bastemeijer voor Handhaving, Buitenruimte en Mobiliteit verwacht dat het de overlast zal verminderen. "Nu leent de weg zich ervoor om hard op te trekken en hard te rijden. We denken dat dat straks veel minder zal zijn."

Of daardoor ook files ontstaan als het druk is, is de vraag. "Dat moeten we afwachten, daarom zijn dit tijdelijke maatregelen. Met betonblokken en wegmarkeringen passen we de straat nu aan, dan kijken we of die het verkeer als het drukker is in de stad ook nog aankan", zegt de wethouder.

'Loopt spuigaten uit'

Volgens Lansink-Bastemeijer is de overlast heel erg: "Ik krijg er dagelijks brieven en berichten over met schrijnende verhalen. Mensen slapen niet meer thuis omdat de herrie en overlast zo groot is dat de nachtrust wordt verstoord."

Het is niet de eerste keer dat de gemeente maatregelen neemt tegen bestuurders die overlast veroorzaken. Dit jaar werd al een deel van de Meent permanent afgesloten voor gemotoriseerd verkeer.

Volgens bewoners liep het daar de spuigaten uit en waren sommige bewoners in staat "om iets naar beneden te gooien". Lansink-Bastemeijer zegt dat de Meent een "oase van rust werd", hoewel de afsluiting niet bevorderlijk is voor de omzet van ondernemers.

Daarom heeft de gemeente in het nieuwe actieplan vooral ingezet op handhaven en wegen anders indelen. Bestaande maatregelen, zoals mobiele controles en samenscholingsverboden op verschillende plekken, blijven bestaan.

De Universiteit Utrecht heeft aangifte gedaan tegen een groep pro-Palestijnse betogers die al ruim een week een universiteitsgebouw bezet. Dat bevestigt een woordvoerder van de universiteit aan RTV Utrecht.

De actievoerders bezetten het gebouw aan de Drift in de binnenstad sinds vorige week dinsdag. Ze zeggen te blijven totdat de universiteit alle banden met Israël verbreekt, vanwege de oorlog in Gaza.

De bezetting van het gebouw heeft grote gevolgen voor het onderwijs. Elke dag moeten colleges van 1200 tot 1700 studenten worden verplaatst naar andere locaties, zegt de universiteit. Dit lukt niet altijd. Eergisteren moest het onderwijs voor zo'n 350 studenten worden geannuleerd.

Veiligheidsrisico's

Volgens de onderwijsinstelling is sinds het begin van de bezetting aangegeven dat de bezetters de "regels en verantwoordelijkheden voor demonstraties" van de universiteit overschrijden. De universiteit doet de aangifte vanwege "veiligheidsrisico's in het pand en de grote impact op het onderwijs", aldus de woordvoerder.

De beveiliging kan het pand niet in en de camera's binnen zijn afgeplakt. "Dus we hebben geen zicht op de brand- en vluchtveiligheid in het pand."

Officieel is aangifte gedaan van lokaalvredebreuk. Dat kan als iemand zonder toestemming een besloten ruimte betreedt en weigert weg te gaan, nadat daar wel opdracht voor is gegeven. Volgens de woordvoerder wordt altijd aangifte gedaan bij bezettingen.

Of de aangifte gaat leiden tot een ontruiming, is nog afwachten. "We lopen niet op de zaken vooruit", zegt de woordvoerder. Als het pand wordt ontruimd, wordt die beslissing genomen door de driehoek: de burgemeester, de hoofdcommissaris van politie en de hoofdofficier van justitie.

De politie heeft afgelopen maandagnacht het rijbewijs van een vrouw ingenomen die op een snelweg 214 kilometer per uur reed. Op dat moment zat haar kind op de achterbank. De agenten hebben daarom ook een melding gedaan bij het meldpunt Veilig Thuis.

De vrouw werd rond 01.15 uur betrapt op de A1 in de omgeving van Apeldoorn. Bij een controle met een lasergun bleek de auto 194 kilometer per uur te rijden, waar 120 is toegestaan. Toen agenten de achtervolging inzetten, bleek de vrouw nog harder te rijden. Op de A50 richting Zwolle werd een snelheid van 214 kilometer per uur gemeten.

De bestuurster werd uiteindelijk aan de kant gezet en moest haar rijbewijs inleveren. Ook moet ze een cursus volgen bij het CBR.

Zorgen om peuter

Bij de controle kwamen agenten erachter dat er een peuter op de achterbank zat. "De bestuurster was tevens de ouder van de peuter en er is een melding gemaakt bij Veilig Thuis. De politie schrijft op Instagram zich zorgen te maken dat de vrouw "midden in de nacht met nat wegdek deze snelheid" rijdt met een peuter achterin.

De agenten hielden later die nacht ook nog een andere automobilist tegen die slingerend over de A50 reed. Deze bestuurder blies bijna vier keer de maximaal toegestane hoeveelheid alcohol. Ook hij is zijn rijbewijs kwijt en moet een cursus volgen.

Kinderen met ernstige astma komen vaker uit gezinnen met een laag inkomen, blijkt uit onderzoek van het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam. Ook gaat het volgens het ziekenhuis opvallend vaak om kinderen die in een huurhuis wonen of een migratieachtergrond hebben.

Elk jaar belanden zo'n 2300 kinderen in het ziekenhuis met ernstige astma. Een deel van hen komt terecht op de intensive care. De onderzoekers benadrukken dat er bij de behandeling meer gekeken moet worden naar de leefomstandigheden van het kind.

Het onderzoek is uitgevoerd onder leiding van kinderarts Berber Kapitein. Het viel haar in de praktijk op dat er veel patiënten met lage inkomens en slechte woonomstandigheden naar het ziekenhuis kwamen. Een grootschalige analyse van data van 4,5 miljoen Nederlandse kinderen tussen de 2 en 17 jaar bevestigde dat beeld.

In vijf 'hotspots'

Ernstige astma blijkt vooral vaker voor te komen in de regio's Haaglanden, Flevoland, Amsterdam-Amstelland, Rotterdam-Rijnmond en Kennemerland. "Binnen die hotspots zie je dat kinderen uit de laagste inkomensklasse een 2,6 keer grotere kans hebben op een ic-opname dan kinderen uit de hoogste inkomensklasse", zegt Kapitein in het magazine van het Amsterdam UMC. "Andere factoren die dat risico verhogen, zijn een migratieachtergrond of wonen in een huurhuis."

De kinderarts en onderzoeker hoopt dat het onderzoek tot meer bewustwording leidt bij de behandeling van ernstige astma. Nu krijgen kinderen allemaal dezelfde behandeling met dezelfde medicijnen. Kapitein pleit ervoor om niet alleen naar de medicijnen te kijken, maar ook naar de leefomstandigheden van het kind.

Vervolgonderzoek

Kapitein benadrukt wel dat haar onderzoek verbanden laat zien, maar dat nog niet bevestigd is dat het daadwerkelijk ook oorzaken voor ernstige astma zijn. Daarom wordt er nog vervolgonderzoek gedaan, bijvoorbeeld naar de invloed van de woonlocatie van het kind.

"Ook bekijken we of er meer mensen per oppervlakte wonen en of er op gas wordt gekookt. Beide factoren hebben invloed op het binnenklimaat", zegt Kapitein. Verder wil ze onderzoeken welke rol een migratieachtergrond kan spelen: "Gaat het om een taalbarrière, kunnen de ouders de zorg minder goed vinden of zijn er andere factoren waardoor kinderen met een migratieachtergrond meer last hebben van astma?"

De agenten die vorige week betrokken waren bij een fatale achtervolging in Den Haag valt niets te verwijten. Dat heeft onderzoek door de rijksrecherche tot nu toe uitgewezen, meldt het Openbaar Ministerie in een tussenconclusie van het onderzoek.

De politie wilde in de nacht van woensdag op donderdag een auto controleren in het centrum van Den Haag, maar toen agenten de bestuurder een stopteken gaven, werd dat genegeerd en ging de auto er op hoge snelheid vandoor.

Na een korte achtervolging botste de auto in de wijk Mariahoeve tegen een boom en vloog in brand. Drie van de vier jonge inzittenden kwamen om het leven: twee vrouwen van 20 en 21 en een man van 24, alledrie uit Den Haag. Een andere 21-jarige vrouw werd zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht. Zij is inmiddels weer thuis.

Genoeg afstand, geen troost

Het onderzoek is nog niet afgerond, maar het OM meldt nu dus dat de agenten juist hebben gehandeld. Zo hadden ze een gegronde reden om de auto te achtervolgen en is uit beelden gebleken dat ze genoeg afstand hielden.

De ouders van twee slachtoffers laten weten dat het belangrijk voor hen is dat ze antwoord hebben gekregen op de vraag wat er die fatale nacht is gebeurd. "Al biedt het geen troost", zeggen ze. In een verklaring schrijven ze dat het voor de nabestaanden afschuwelijk is om te bedenken hoe de laatste momenten van hun geliefden moeten zijn geweest.

In de Marokkaanse stad Fez zijn zeker 22 mensen om het leven gekomen toen afgelopen nacht twee gebouwen instortten. Zestien mensen raakten gewond, melden de Marokkaanse autoriteiten. Hoe de gewonden eraan toe zijn, is niet duidelijk.

De twee appartementengebouwen telden elk vier verdiepingen en stonden naast elkaar. Er is een reddingsactie opgezet om onder het puin te zoeken naar overlevenden.

Bekijk de door de NOS geverifieerde beelden:

Volgens de officier van justitie stond een van de panden leeg. In het andere gebouw vond een traditioneel feest plaats ter ere van de geboorte van een kind.

Volgens lokale autoriteiten woonden er acht gezinnen in het gebouw waar het feest plaatsvond. Bewoners van omliggende woningen zijn uit voorzorg geëvacueerd.

Te veel verdiepingen

De fatale instorting is mogelijk veroorzaakt doordat de bovenste verdiepingen illegaal op de gebouwen zijn gezet, meldt de Marokkaanse nieuwssite Hespress. Een bron zegt dat de eigenaren een vergunning kregen voor twee verdiepingen, maar dat zij de bouwvoorschriften hebben overtreden.

Marokko-correspondent Samira Jadir:

"In Marokko gebeuren dit soort ongelukken vaker, vooral als in de winter veel regen valt. Grote steden als Fez en Casablanca zijn de afgelopen decennia flink gegroeid en er staan veel gebouwen uit de tijd dat de veiligheidsnormen voor de bouwsector minder streng waren.

In oktober stortte in de oude medina van Casablanca een gebouw in waarbij twee mensen omkwamen. In mei dit jaar gebeurde in Fez iets soortgelijks, toen kwamen negen mensen om. Dat leidde toen al tot oproepen van inwoners voor strengere naleving van de regels bij de bouw van huizen.

Dat er nu zo veel mensen zijn omgekomen, is uitzonderlijk. De wijk Al Mustaqbal is een arbeiderswijk, een dichtbevolkt gebied met oude huizen. Het roept de vraag op hoe de bouwinspectie dit heeft kunnen laten gebeuren.

Naast de steun van het Marokkaanse volk voor de slachtoffers klinkt ook de roep om slecht bestuur aan te pakken. Zoals mensen op sociale media zeggen: "Corruptie doodt onschuldige mensen". In september en oktober waren er in Marokko protesten georganiseerd door jongeren waarbij dit probleem ook aan de kaak werd gesteld."

Verzekeraar Aegon vertrekt over twee jaar uit Nederland. Het bedrijf verhuist vanaf 1 januari 2028 zijn hoofdkantoor van Schiphol naar New York of Philadelphia, aan de Amerikaanse oostkust. Daarmee verdwijnt ook de naam Aegon; het bedrijf neemt de naam aan van de grootste Amerikaanse dochter Transamerica.

Aegon noemt de verhuizing een logische stap. "Omdat meer dan 70 procent van de activiteiten nu in de VS zit, is het vanuit commercieel en boekhoudkundig oogpunt handiger om het hoofdkantoor daar in de buurt te hebben", zegt een woordvoerder. Ook wordt verwacht dat de verzekeraar meer waard wordt als het bedrijf Amerikaans is.

Enkele jaren terug verhuisde Aegon de zetel van het bedrijf al naar Bermuda. Die zetel verhuist nu ook naar de VS, naar de staat Delaware.

Op het hoofdkantoor op Schiphol werken momenteel zo'n 250 mensen. Alleen de Aegondivisie die in Nederland het vermogensbeheer doet, blijft daar gevestigd. Deze tak blijft wel Aegon heten, laat een woordvoerder weten.

Populair aandeel

Aegon ontstond in 1983, toen de verzekeraars AGO en Ennia fuseerden. Twee jaar geleden besloot Aegon om de Nederlandse verzekeringstak te verkopen aan ASR en de juridische zetel te verhuizen naar Bermuda. Het merk Aegon bestaat inmiddels niet meer in Nederland; klanten hebben nu een verzekering bij ASR.

Wel besloot Aegon om het hoofdkantoor in Nederland te houden. Ook hield Aegon zijn notering aan de Amsterdamse beurs. Aegon staat sinds jaar en dag in de lijst van populairste aandelen van Nederlandse huishoudens. Het bedrijf belooft wel als Transamerica op de Amsterdamse beurs te blijven.

De Vereniging Aegon

De Vereniging Aegon is sinds de fusie in 1983 grootaandeelhouder van de verzekeraar, met een belang van 18 procent. Op de eigen website schrijft de vereniging dat de winst van het belang in Aegon wordt gestoken in het bestrijden van de "armoedeproblematiek".

De vereniging heeft als doel om op "evenwichtige wijze de directe en indirecte belangen van Aegon en daarmee in een groep verbonden maatschappijen, van verzekerden, medewerkers, aandeelhouders en andere relaties te beschermen", bijvoorbeeld tegen vijandige overnames.

In een persbericht noemt de vereniging het besluit van Aegon om naar de VS te verhuizen een "belangrijke en positieve stap".

De Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado zal niet aanwezig zijn bij de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede, maar ze komt wel naar Oslo. Dat heeft het hoofd van het Noorse Nobel-instituut gezegd tegen de Noorse omroep NRK.

De organisatie zegt op zijn website dat Machado "veilig is en dat ze bij ons in Oslo zal zijn". In de verklaring wordt niet gemeld of Machado in het openbaar zal verschijnen.

De organisatie van de vredesprijs zei de afgelopen dagen dat Machado de ceremonie zou bijwonen, al bleef onduidelijk of ze dat fysiek zou doen of via een videoverbinding. Vanochtend zei het Nobelinstituut dat Machado niet aanwezig zou zijn, maar niet veel later kwam een nieuwe verklaring dat ze wel naar Noorwegen komt.

Tegen president Maduro

De 58-jarige Machado won de prestigieuze prijs in oktober voor haar inzet voor de democratie in haar land. Ze is fel tegenstander van de regering van president Maduro. Vorig jaar werd de Venezolaanse oppositieleider door Maduro uitgesloten van deelname aan de verkiezingen.

Het Noorse Nobelcomité had Machado uitgenodigd om in Oslo de uitreiking bij te wonen, maar vanwege haar kritiek op de Venezolaanse president zit ze al meer dan een jaar ondergedoken. Bovendien hebben de autoriteiten haar een reisverbod voor tien jaar opgelegd.

Opgedragen aan Trump

Machado droeg de Nobelprijs deels op aan de Amerikaanse president Donald Trump, die zelf vond dat hij de onderscheiding had verdiend. De Venezolaanse zei vorige maand de harde aanpak van Trump tegen Maduro te steunen. Sinds een aantal maanden voert de VS militaire acties uit in de wateren bij Venezuela om de veronderstelde drugsexport over water te dwarsbomen.

Omdat Machado er zelf niet zal zijn, neemt haar dochter de prijs voor haar in ontvangst. Ana Corina Sosa Machado houdt ook een speech die door haar moeder is geschreven.

De Verenigde Staten en bondgenoten proberen vaart te zetten achter de tweede fase van het zogenoemde Trump-plan voor Gaza. Dat plan moet het huidige bestand omzetten in een regeling voor het bestuur in de Gazastrook, zonder Hamas. Maar de kritiek zwelt aan dat Palestijnen niet of nauwelijks bij de besluitvorming betrokken zijn.

Fase één van het akkoord is nu bijna twee maanden van kracht en bijna geheel uitgevoerd. Hamas heeft alleen het lichaam van de laatste Israëlische gijzelaar nog niet overgedragen.

Tegelijkertijd voert het Israëlische leger nog dagelijks aanvallen uit en komt nog steeds onvoldoende hulp binnen via minder grensovergangen dan was afgesproken. Volgens Palestijnse gezondheidsautoriteiten zijn sinds het begin van het bestand meer dan 360 Palestijnen door het Israëlische leger gedood.

Tijdelijk Palestijns bestuur

De tweede fase richt zich op de toekomst van Gaza. Volgens een door Washington opgesteld 20-puntenplan, waarvan delen door de VN-Veiligheidsraad zijn bekrachtigd, komt er een tijdelijk Palestijns bestuur in Gaza. Dat valt onder toezicht van een internationale Board of Peace en wordt ondersteund door een internationale veiligheidsmacht die Hamas moet ontwapenen en de wederopbouw mogelijk maakt.

Hamas verwerpt dat model als "buitenlandse voogdij". Ook de Palestijnse Autoriteit vreest te worden gedegradeerd tot uitvoerder van afspraken zonder echte politieke zeggenschap.

Dat de voormalige Britse premier Tony Blair, die aanvankelijk de enige kandidaat was voor de Board of Peace, inmiddels is afgevallen na bezwaar van Arabische staten, wordt door Palestijnen gezien als hooguit een beperkte verbetering. Blair geldt als pro-Israëlisch en blijft geassocieerd met de Irakoorlog.

'Geen kennis van Gaza'

De Israëlische journalist en schrijver Gideon Levy is uiterst kritisch. "Dit kan geen oplossing zijn, omdat de belangrijkste partij, de Palestijnen, ontbreekt", zegt hij tegen de NOS. "Israël blokkeert elke vorm van legitiem Palestijns leiderschap. Dit is een deal tussen Amerikanen en Israëli's en heeft weinig met Gaza's problemen te maken."

Hij noemt de verwachte uitkomst "hooguit technisch" en denkt dat er weinig van betekenis uitkomt zolang er geen politieke vertegenwoordiging van de Palestijnen wordt geaccepteerd.

Een belangrijk centrum waar aan fase twee wordt gewerkt, is het nieuwe Civil-Military Coordination Center (CMCC) in Kiryat Gat in Israël. Daar coördineren de VS, Israël en ruim vijftien bondgenoten hulpverlening en scenario's voor het bestuur van Gaza. Nederland heeft twee civiele experts geleverd.

Volgens diplomaten die aan de gesprekken deelnemen, zijn ook daar geen Palestijnse vertegenwoordigers aanwezig. Zelfs pogingen tot Palestijnse videodeelname zouden soms door Israëlische officieren worden onderbroken. Amerikaanse documenten over het centrum verwijzen bovendien niet naar "Palestijnen" maar steevast naar "Gazanen", zo meldde The Guardian.

Critici waarschuwen dat de toekomst van Gaza zo wordt vormgegeven zonder Palestijnse inspraak. "Geen van de betrokken besluitvormers begrijpt Gaza", zegt Levy. "Die mensen in Kiryat Gat zijn er nooit geweest en zullen er nooit komen. Het is een farce."

Netanyahu: 'Centrale kwesties onopgelost'

Netanyahu zei zondag dat fase twee "dichtbij" is, al zijn er volgens hem nog "centrale kwesties" die moeten worden opgelost. Een belangrijke discussie gaat over de vraag of en hoe een internationale stabilisatiemacht wordt ingezet. Eind deze maand spreekt Netanyuahu erover met de Amerikaanse president Trump in Washington.

Ondanks de aanhoudende Israëlische bombardementen benadrukte Netanyahu dat het essentieel is dat Hamas niet alleen het staakt-het-vuren naleeft, maar ook volledig wordt ontwapend. Israël controleert momenteel ruim de helft van Gaza. In de rest van het gebied heeft Hamas zijn gezag deels hersteld.

Yossi Mekelberg, Midden-Oostenexpert bij denktank Chatham House, verwacht weinig van de plannen. "Israël dringt aan op volledige ontwapening van Hamas, maar zelfs dan zal het zich nooit volledig veilig voelen", zegt hij. "Veiligheid is niet alleen een kwestie van maatregelen op de grond, maar ook van psychologie."

Volgens Mekelberg is het idee dat Hamas zich zonder meer laat ontwapenen onrealistisch. "Wie gaat dat uitvoeren? Hamas geeft zijn wapens nooit vrijwillig op."

Verslaggever Sander van Hoorn in Israël:

"Noch Israël, noch Hamas heeft zin in fase twee. Hamas, omdat het de wapens tegen Israël moet neerleggen en het bestuur van Gaza uit handen moet geven, en Israël omdat het zich dan verder uit Gaza moet terugtrekken en de controle moet overdragen aan een internationale troepenmacht en een Palestijns bestuur.

Beide partijen proberen de voorwaarden en de volgorde van fase twee die in het plan van Trump niet duidelijk zijn vastgelegd, naar hun hand te zetten tot op het punt dat ze voor de ander wel zeker onacceptabel zijn.

Opnieuw zal de timing van fase twee en de manier waarop die wordt uitgevoerd, besloten worden in het Witte Huis. Israël zit direct bij de Amerikanen aan tafel. Hamas (en in bredere zin alle Palestijnen) is er alleen maar via bemiddelaars als Egypte en Qatar en andere Arabische landen waarmee Trump goed contact heeft.

Wat gaat Trump besluiten en in hoeverre is dat goed of slecht voor ons? Of heeft hij de blik zo op Venezuela gericht dat er voorlopig helemaal geen fase twee komt? En is dat goed of slecht voor ons? Die vragen leven nu, bij alle partijen."

Goedemorgen! In Oslo wordt de Nobelprijs voor de Vrede uitgereikt aan de Venezolaanse oppositieleider María Corina Machado en in Ahoy in Rotterdam spelen de Nederlandse handbalsters de kwartfinale van het WK tegen Hongarije.

Eerst het weer: de dag start bewolkt, maar in de loop van de dag breekt de zon vanuit het westen vaker door. Het is opnieuw zeer zacht voor de tijd van het jaar: zo'n 12 of 13 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Kyiv heeft in september en oktober minder wapens en munitie gekregen van bondgenoten. Daarmee is de dalende zomertrend doorgezet, concludeert het Duitse onderzoeksbureau Kiel Institute.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Je ogen moeten dichtknijpen, omdat er een tegenligger jouw kant op komt fietsen met fel licht. Dat is irritant en soms ook zelfs gevaarlijk. Om dat aan te pakken, is de Fietsersbond in Apeldoorn een actie gestart. Want hoe moet het dan wel?

Fijne woensdag!

Zo'n 400.000 inwoners van Thailand zijn geëvacueerd uit het grensgebied tussen dat land en Cambodja, meldt het ministerie van Defensie van Thailand. Aan Cambodjaanse kant van de grens zijn ruim honderdduizend Cambodjanen geëvacueerd, zegt het Cambodjaanse ministerie van Defensie.

Beide landen hadden tot evacuatie van de grensbewoners opgeroepen, nadat zondag gevechten waren uitgebroken tussen het Thaise leger en Cambodjaanse strijdkrachten. Zo voerde het Thaise leger luchtaanvallen uit op Cambodja en vuurden Cambodjaanse troepen schoten af op Thais grondgebied. Sindsdien hebben de gevechten in het betwiste grensgebied zich uitgebreid.

Burgers uit beide landen vluchten voor het geweld:

Thailand en Cambodja zijn het al meer dan een eeuw oneens over hun gedeelde grens, die ruim 800 kilometer lang is. De Preah Vihear-tempel staat centraal in het conflict en wordt door zowel Thailand als Cambodja geclaimd.

Beide landen zeggen dat de ander de nieuwe gevechten is begonnen. Thailand zegt dat Cambodja op zondag Thaise grensposten heeft beschoten en dat Cambodja zware wapens aan het verplaatsen was.

Thailand zegt daarom uit zelfverdediging met luchtaanvallen te zijn begonnen. Cambodja zegt dat dat niet klopt en dat zij nu vechten omdat Thailand met aanvallen begon.

Negatief reisadvies

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies voor het grensgebied aangepast. "De situatie ter plekke is gevaarlijk en onvoorspelbaar", meldde het ministerie. Voor beide landen geldt een rode kleurcode voor de strook, van 20 kilometer vanaf de grens.

"Wat uw situatie ook is: reis er niet heen. Het is er te gevaarlijk", zegt het ministerie van Buitenlandse Zaken.

In juli was er ook een militair conflict over het grensgebied tussen de landen, waarbij meer dan 40 mensen om het leven kwamen.

Telefoontje van Trump

Beide landen kwamen eind juli na economische druk van de Amerikaanse president Donald Trump tot een staakt-het-vuren. Trump dreigde om handelsovereenkomsten met de twee landen stop te zetten. De premiers van Thailand en Cambodja tekenden daarom eind oktober een bestand in Maleisië, in aanwezigheid van Trump.

Ook nu wil Trump helpen bij beëindigen van het conflict. Hij zei dat hij de leiders van de landen zal bellen. "Ik ga een telefoontje plegen en de oorlog beëindigen tussen twee machtige landen", aldus de Amerikaanse president.

Kyiv heeft in september en oktober minder wapens en munitie gekregen van bondgenoten. Daarmee is de dalende zomertrend doorgezet, concludeert het Duitse onderzoeksbureau Kiel Institute. In het huidige tempo krijgt Oekraïne dit jaar te weinig militaire hulp om het wegvallen van de Amerikaanse steun op te vangen.

Het contrast met de periode maart tot en met juni is groot. Europese landen compenseerden toen grotendeels het ontbreken van hulp uit de VS en trokken maandelijks gemiddeld zo'n 5 miljard euro uit voor militaire hulp aan Oekraïne. Maar van juli tot en met oktober was dat minder dan 2 miljard euro per maand.

"Als het lagere tempo de komende maanden doorzet, wordt 2025 het jaar met het laagste aantal nieuwe hulptoezeggingen sinds het begin van de grootschalige invasie in 2022", zegt Christoph Trebesch, hoofd van de zogenoemde Ukraine Support Tracker van het Kiel Institute.

Er zijn grote verschillen tussen Europese landen. Zo hebben Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk hun steun aan Oekraïne fors verhoogd in vergelijking met wat ze de afgelopen jaren hebben gegeven. Desondanks geven deze landen in vergelijking met hun bruto nationaal product nog altijd fors minder dan bijvoorbeeld de Scandinavische landen.

Met name in het zuiden van Europa wordt in het algemeen minder hulp gegeven aan Oekraïne. Spanje heeft dit jaar bijvoorbeeld geen nieuw militair steunpakket aangekondigd. In dit deel van het continent wordt Rusland veel minder als een bedreiging beschouwd dan in het oosten of noorden van Europa.

Over de Ukraine Support Tracker

Het Kiel Institute houdt sinds het begin van de Russische invasie van 2022 bij welke steun landen hebben toegezegd of geleverd aan Oekraïne. De cijfers zijn niet compleet en alleen gebaseerd op informatie die landen willen vrijgeven. Toch wordt de database beschouwd als het meest gedetailleerde overzicht van militaire leveringen aan Oekraïne.

De verminderde toevoer van materieel, wapens en munitie is slecht nieuws voor Oekraïne. Het land kan alle hulp gebruiken in de oorlog tegen Rusland, dat dagelijks het buurland aanvalt met raketten en drones. Het Russische leger rukt langzaam op aan het front, al is de terreinwinst op de schaal van Oekraïne zeer beperkt.

Het is onduidelijk in hoeverre Oekraïne het gebrek aan militaire hulp zelf kan opvangen. Het land produceert zelf inmiddels enorme hoeveelheden drones en leunt steeds meer op de inzet van onbemande toestellen. Dat is ook nodig omdat Oekraïne een groot tekort heeft aan manschappen. Desertie is een groeiend probleem voor het Oekraïense leger.

Harde veiligheidsgaranties

De VS doet pogingen om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne. Washington praat daarvoor met Moskou en Kyiv, maar niet met andere Europese landen. Trumps oorspronkelijke voorstel, opgesteld in samenspraak met Rusland, was zwaar in het voordeel van Poetin.

In samenwerking met zijn Europese bondgenoten werkt Zelensky aan een alternatief voorstel. Hoe dat Europese voorstel eruitziet, is nog niet bekend. Na overleg in Londen hamerden Zelensky, de Britse premier Starmer, de Duitse bondskanselier Merz en de Franse president Macron maandag op het belang van harde veiligheidsgaranties tegen verdere Russische agressie.

De humanitaire situatie voor kinderen in de wereld is in een "vrije val" terechtgekomen, stelt VN-kinderrechtenorganisatie Unicef in zijn jaarlijkse noodhulprapport. Volgens de organisatie is het aantal ernstige schendingen van kinderrechten in conflictgebieden nog nooit zo hoog geweest.

De kinderrechtenorganisatie waarschuwt dat "wereldwijde bezuinigingen de kinderen raken die nu al op de rand van het bestaansminimum leven". De nood is volgens Unicef hoger en extremer dan de afgelopen tientallen jaren. Volgend jaar hebben 200 miljoen kinderen humanitaire hulp nodig.

"Kinderlevens worden hard getroffen door krachten waar ze geen invloed op hebben", zegt directeur Suzanne Laszlo van Unicef Nederland. Het gaat volgens haar dan om geweld, honger, klimaatrampen en een instortende gezondheidszorg.

Ze wijst erop dat hulpverleners van Unicef die de kinderen willen helpen hen niet kunnen bereiken, doordat regio's "gevangen zitten tussen frontlinies, zonder toegang tot zorg, bescherming of onderwijs".

Minder financiering

Unicef constateert in het rapport ook dat landen "drastisch" minder geld voor humanitaire hulp geven. Unicef had in 2025 een financieringstekort van 72 procent voor voedselhulp. Dat heeft er volgens de organisatie toe geleid dat in twintig landen minder vrouwen en kinderen werden bereikt: in plaats van 42 miljoen waren het er 27 miljoen.

De VN-organisatie wijst erop dat donorlanden bezuinigingen aankondigen die het werk van Unicef direct raken. De kinderrechtenorganisatie moest naar eigen zeggen al programma's inkrimpen en doelen bijstellen.

Zo moet Unicef kiezen in welke crisis het wel helpt en in welke niet, bijvoorbeeld bij kinderbeschermingsprogramma's. "We worden gedwongen tot keuzes die niemand zou moeten maken", stelt Laszlo, "We moeten beperkte middelen gebruiken voor sommige kinderen, ten koste van andere kinderen."

'Het tij keren'

Unicef pleit voor intensievere humanitaire diplomatie, zodat de organisatie toegang houdt om kinderen te kunnen helpen.

De organisatie heeft het komende jaar 7,66 miljard dollar nodig om kinderen te helpen en roept op tot nieuwe, hogere en meerjarige financieringen van regeringen en andere donoren, zodat "het tij gekeerd kan worden".

In Rhenen heeft vannacht een grote brand gewoed bij een garagebedrijf, meldt de Veiligheidsregio Utrecht. Inmiddels is het sein brand meester gegeven.

De brand brak iets na middernacht uit, waarop de brandweer vijf bluswagens inzette om het vuur onder controle te krijgen.

Het pand waar de brand woedde, is volledig uitgebrand, laat een woordvoerder van de Veiligheidsregio weten. Voor zover bekend zijn er geen gewonden. Het is nog niet duidelijk hoeveel auto's er in het pand stonden en wat de schade is.

Een horloge van het merk Rolex dat van prins Bernhard is geweest is vanavond geveild voor 140.000 euro. Dat meldt het Haagse veilinghuis Venduehuis, dat het horloge onder de hamer bracht. Het is voor een fors hoger bedrag dan de richtprijs verkocht; die lag tussen de 10.000 en 20.000 euro.

Het is niet bekendgemaakt wie het uurwerk heeft gekocht.

Het gaat om een uurwerk van merk Rolex van 18-karaats goud uit 1964. Het horloge was speciaal voor de man van koningin Juliana op maat gemaakt. Zo staat zijn handtekening op de achterkant gegraveerd en was de band extra luchtig gemaakt, zodat Bernhard het ook kon dragen in een tropische omgeving.

Weggegeven

De prins heeft het horloge volgens Venduehuis vaak gedragen voordat hij het besloot aan een vriend te geven. Wie dat was, zegt het veilinghuis uit Den Haag niet.

De nieuwe eigenaar krijgt naast het horloge ook het bijbehorende doosje, een origineel garantiebewijs en het papier waarop Bernhard zijn handtekening zette voor de gravering.

Bernhard van Lippe-Biesterfeld trouwde in 1937 met prinses Juliana. Zij was van 1948 tot 1980 koningin van Nederland, Bernhard bleef prins. Samen kregen ze vier dochters, onder wie de latere koningin Beatrix, de moeder van koning Willem-Alexander. Zowel Juliana als Bernhard overleden in 2004, Juliana in maart en Bernhard in december van dat jaar.

Bernhard kwam in 2023 nog in het nieuws omdat zijn lidmaatschapskaart van de NSDAP was gevonden, de partij van Adolf Hitler. Bernhard had altijd ontkend dat hij lid was geweest van de nazipartij.