NOS Nieuws - Algemeen

Het aantal Amerikanen dat naar Nederland wil verhuizen, is in zeker tien jaar niet zo hoog geweest. Dat blijkt uit een analyse van cijfers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) door de NOS en Nieuwsuur.

Tot en met november hebben 6690 Amerikanen een aanvraag ingediend voor werk-, gezins- en studiemigratie. Met de doorgaans drukke decembermaand nog te gaan liggen de getallen al hoger dan de eindcijfers van de vorige twee jaar.

Voor nagenoeg alle soorten migratie ligt het aantal aanvragen door Amerikanen hoger dan de afgelopen jaren, maar vooral in de categorieën gezin en kennis en talent. Die laatste is bedoeld voor vaak hoogopgeleide werknemers uit landen buiten de EU om te werken in functies waar specifieke kennis of ervaring voor nodig is.

Daarbij komen de laatste jaren opvallend veel ondernemers op een Dutch-American Friendship Treaty-visum naar Nederland. DAFT is een verdrag uit 1956, bedoeld om mensen uit de Verenigde Staten en Nederland de kans te bieden relatief eenvoudig te ondernemen in elkaars landen. Tot en met september dit jaar kregen al 700 mensen zo'n vergunning, terwijl dat er vijf jaar geleden zo'n 300 waren.

Startkapitaal

Van Amerikanen wordt 'slechts' verlangd dat zij een onderneming beginnen in Nederland en een startkapitaal van 4500 euro meebrengen. Bovendien maken ze een goede kans om na vijf jaar een permanente verblijfsvergunning te krijgen. Uit cijfers van de IND blijkt dat DAFT-aanvragen bijna altijd worden gehonoreerd.

Dat maakt Nederland een aantrekkelijk land om naartoe te emigreren, zegt Jana Sanchez. Zij is oprichter van GTFO Tours, dat Amerikanen helpt naar het buitenland te verhuizen.

"Amerikanen die willen emigreren, gaan meestal het liefst naar een Engelstalig land: Canada, Engeland of Ierland bijvoorbeeld", zegt Sanchez. "Maar daar is het bijna onmogelijk om een visum te krijgen. In tegenstelling tot Nederland, dat eigenlijk óók een Engelstalig land is. Bijna iedereen spreekt hier de taal."

'Opkomend fascisme'

De belangrijkste reden om te vertrekken uit de VS, laat zich volgens haar samenvatten in één woord: Trump. "Er is grote angst over het opkomende fascisme onder zijn leiding. Zeker mensen met Latijns-Amerikaanse wortels of een andere geaardheid zijn heel erg bang op het moment."

Ook het dure zorgsysteem en het vele vuurwapengeweld zijn belangrijke redenen om te vertrekken, ziet Sanchez. "Je wilt gewoon niet bang hoeven zijn dat je kind wordt neergeschoten. Of dat je duizenden dollars moet betalen als je een keer naar de eerste hulp moet."

Het zijn precies de redenen die Daniel (39) en Jolissa (38) Acosta noemen. Op 17 november landden de geboren Texanen met hun 1-jarige dochtertje Sophia op Schiphol. Ze speelden altijd al met het idee om eens in het buitenland te gaan wonen en Nederland vonden ze al langer interessant. "We hadden documentaires gezien over het Nederlandse onderwijs- en zorgsysteem. Daar zijn we heel erg enthousiast over."

Nu de ontwikkelingen in de VS "snel de verkeerde kant opgaan", hebben de Acostas hun plannen dit jaar doorgezet. "We zijn allebei geboren en getogen Amerikanen, maar hebben wel Mexicaanse wortels. We zien nu ook verhalen van mensen die worden opgepakt, terwijl ze gewoon in de VS zijn geboren. Dat is behoorlijk beangstigend. Door de combinatie van Trump én de mogelijkheid om via het DAFT-visum naar Nederland te komen, hebben we besloten om nu de stap te zetten."

De Acostas hadden allebei een goede baan in de VS: Jolissa als IT'er in de financiële sector en Daniel in de horeca. Jolissa gaat hier proberen iets in haar eigen vakgebied te vinden, maar wil eerst vloeiend Nederlands leren spreken. Daniel is druk bezig met het opzetten van zijn eigen cateringbedrijf. "Het wordt een combinatie van Mexicaanse pittigheid met Texaanse grill."

Kritische geluiden

Op sociale media vertellen tal van Amerikanen enthousiast hoe ze zich dankzij DAFT in Nederland hebben kunnen vestigen. Diverse bureautjes - zoals dat van Sanchez - ondersteunen Amerikanen met hun aanvraag. De interesse in Nederland als emigratiebestemming groeit volgens deze bureaus snel. Na de publicatie van een artikel in The New Yorker van afgelopen week - waarin DAFT een prominente rol heeft - zal dat vermoedelijk niet minder worden.

Er zijn onder Amerikanen ook kritische geluiden over Nederland te horen. Zo gaat het vaak over de crisis op de woningmarkt en de relatief hoge kosten voor levensonderhoud.

Is DAFT daarmee vooral voor de happy few? "Wij hebben het geluk gehad dat we de financiële mogelijkheden hadden om deze stap te zetten, maar we hebben ook verhalen gehoord van mensen met heel weinig geld die naar Nederland zijn gekomen", zegt Daniel Acosta.

Ook meer asielaanvragen

Wie niet voor de DAFT-route kiezen, zijn Amerikanen die in Nederland asiel aanvragen. Dat aantal is dit jaar ook opvallend gestegen, naar 67 - en dan zijn de laatste twee maanden nog niet meegeteld.

Ook dit kan niet los worden gezien van de angst voor het beleid van president Trump, in het bijzonder onder lhbti'ers. Dat zegt Sandro Kortekaas van LGBT Asylum Support, een ngo die zich inzet voor lhbtiq+-asielzoekers. "Deze groep wordt nu door de regering-Trump gezien als extremisten. Voor trans en queer mensen is de VS helaas een bijzonder onveilige plek geworden."

Maar asielaanvragen worden vooralsnog niet gehonoreerd, omdat Nederland de Verenigde Staten als een 'veilig land' beschouwt. Wel werd afgelopen voorjaar het reisadvies voor lhbti'ers die naar de Verenigde Staten willen reizen aangescherpt.

Goedemorgen! De formatie gaat vandaag weer verder en de Nederlandse handbalsters spelen in Ahoy voor de derde plaats op het WK.

Eerst het weer: vandaag begint mistig op sommige plaatsen. De mist lost op, maar het blijft grijs en bewolkt. Het wordt 8 graden met af en toe flink wat wind. Komende dagen houdt het zachte weer aan en liggen hoogste temperaturen rond 10 graden. Het is vaak droog en soms zonnig.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In het luchtruim van Curaçao zijn vrijdagavond bijna twee vliegtuigen op elkaar gebotst. Volgens de piloten van een Jetblue-toestel moesten zij tijdens hun klim uitwijken voor een Amerikaans militair vliegtuig. Dat blijkt uit openbare geluidsopnames van de communicatie tussen de cockpit en de luchtverkeersleiding.

Het betrof JetBlue-vlucht 1112 op weg van Curaçao naar de luchthaven JFK in New York. Het gebeurde in het Curaçaose luchtruim, 26 minuten na vertrek. De bemanning van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij meldde aan de luchtverkeersleiding dat een militair tankvliegtuig van de VS op korte afstand voor het vliegpad langsvloog, op hetzelfde vliegniveau.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een deel van de oude binnenstad van Deventer is dit weekend omgetoverd tot een 19e eeuwse stad. In totaal worden 100.000 bezoekers verwacht. Voor het Dickens Festijn komen ruim 950 personages uit de boeken van de gelijknamige Britse schrijver tot leven.

In verband met de hogere kosten voor de organisatie moeten bezoekers voor het eerst entree betalen. "Vind ik niet erg", zegt een vrouw. "Als ik zie wat er hier allemaal geregeld is."

Fijne dag!

In een universiteitsgebouw in de VS zijn twee studenten doodgeschoten. De politie zoekt al uren naar de voortvluchtige schutter. Voor zover bekend zijn er zeker negen mensen gewond geraakt. Het merendeel is zwaargewond, zo heeft de burgemeester bekendgemaakt.

De schietpartij gebeurde op de Brown University in de stad Providence. Deze universiteit behoort tot de zogenoemde Ivy League, elite-universiteiten in het noordoosten van de VS. Tijdens examens opende een persoon het vuur op studenten. Het motief voor de daad is nog onbekend.

Campus afgesloten

De politie zoekt een volledig in het zwart geklede schutter. Het gaat om een man van naar schatting rond de 30 jaar oud. Hij is vastgelegd op door de politie gedeelde videobeelden vlak bij de plek waar de aanslag plaatsvond. Getuigen hebben gezegd dat hij een grijs camouflagemasker droeg, meldt de politie.

De campus in de Amerikaanse staat Rhode Island is afgesloten zolang de klopjacht voortduurt. Ook het ziekenhuis waar de gewonden worden behandeld is niet toegankelijk voor bezoekers. Alleen de spoedeisende hulp blijft bereikbaar.

"We besloten de lichten uit te doen en ons te verstoppen onder de bureaus", zegt een student tegen de lokale nieuwszender WJAR. Hij had via zijn telefoon een waarschuwing gekregen dat er een schietpartij gaande was in het gebouw. Hij heeft samen met andere studenten zo'n twee uur gewacht onder het bureau. Daarna werden ze door agenten naar buiten begeleid.

500 mass shootings

Het komt regelmatig voor dat een gewapend persoon willekeurig begint te schieten in openbare ruimtes in de VS. Eerder deze maand werd een student doodgeschoten op de campus van de Kentucky State University. De verdachte was een ouder van een andere student.

Vorig jaar werden er ruim 500 mass shootings geregistreerd in de VS.

In het luchtruim van Curaçao zijn vrijdagavond bijna twee vliegtuigen op elkaar gebotst. Volgens de piloten van een Jetblue-toestel moesten zij tijdens hun klim uitwijken voor een Amerikaans militair vliegtuig. Dat blijkt uit openbare geluidsopnames van de communicatie tussen de cockpit en de luchtverkeersleiding.

Het betrof JetBlue-vlucht 1112 op weg van Curaçao naar de luchthaven JFK in New York, in het Curaçaose luchtruim, 26 minuten na vertrek. De bemanning van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij meldde aan de luchtverkeersleiding dat een militair tankvliegtuig van de VS op korte afstand voor het vliegpad langsvloog, op hetzelfde vliegniveau.

'Defensief handelen'

De piloten gaven aan dat zij, om 17.04 uur lokale tijd, hun klim moesten afbreken om afstand te houden. In de communicatie is hoorbaar dat de piloten spreken van een bijna-botsing. Zij zeggen dat zij defensief moesten handelen om een botsing te voorkomen. Op online vliegradardata is terug te zien dat de Jetblue-vlucht op het moment van het gemelde incident stopte met klimmen.

De directeur van DC-ANSP, verantwoordelijk voor de luchtverkeersleiding boven Curaçao, laat weten op de hoogte te zijn van het incident met JetBlue-vlucht 1112. Zij kan hangende het onderzoek nog geen inhoudelijke uitspraken doen. Wel bevestigt zij dat JetBlue het incident zal melden bij de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA.

'Het is schandalig'

Volgens de bemanning vloog het militaire toestel zonder ingeschakelde transponder. "Het is schandalig", zegt een van de piloten in de audio-opnames. De luchtverkeersleiding van Curaçao bevestigde dat het toestel niet zichtbaar was op de radar.

De verkeersleiding bood excuses aan en gaf aan het incident te registreren. De piloten werd gevraagd een rapport op te stellen.

Een militair tankvliegtuig heeft een extra grote voorraad brandstof aan boord. Via een slang kunnen andere luchtmachttoestellen worden bijgetankt zonder te hoeven landen.

De bemanning van JetBlue zei dat het militaire toestel na de bijna-botsing richting het noordoosten vloog richting het Venezolaanse luchtruim. JetBlue-vlucht 1112 werd uitgevoerd met een Airbus A320-232. Dit type toestel is bij JetBlue ingericht voor ongeveer 150 passagiers.

In deze video wordt uitgelegd waarom de Amerikaanse marine en luchtmacht massaal aanwezig is bij Venezuela:

Een vliegtuigspotter op Curaçao, die het militaire verkeer in de regio volgt, zegt dat het incident hem niet verrast. "Het is eigenlijk onvermijdelijk met al dat ongeïdentificeerde vliegverkeer."

Eerdere waarschuwingen

De bijna-botsing volgt op een eerdere waarschuwing van de Curaçaose civiele luchtvaart. In een speciaal bericht van 22 november waarschuwde de luchtvaartautoriteit voor ongeïdentificeerd luchtverkeer in het luchtruim rond Aruba, Curaçao en Bonaire.

In die notificatie staat dat piloten herhaaldelijk onbekende toestellen hebben gemeld in het naderingsgebied van de ABC-eilanden en dat deze meldingen zijn bevestigd door de radar van de luchtverkeersleiding.

De luchtvaartautoriteit van Curaçao riep piloten op tot uiterste voorzichtigheid bij nadering en vertrek. Ook werden bemanningen verplicht om ongebruikelijke of verdachte luchtactiviteit direct te melden aan de verkeersleiding. In dezelfde periode waarschuwde ook de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA voor verhoogde risico's in het Venezolaanse luchtruim, dat door internationale maatschappijen inmiddels wordt gemeden.

Opgelopen militaire spanningen

De VS heeft de afgelopen tijd een grote militaire aanwezigheid opgebouwd in het Caribisch gebied. Met marineschepen en straaljagers voert Washington de druk op Venezuela steeds verder op. Trump dreigt met militaire actie op Venezolaans grondgebied. De vrees bestaat dat het Caribische deel van het Nederlands koninkrijk daarbij betrokken raakt: Curaçao ligt enkele tientallen kilometers ten noorden van Venezuela.

Het BNNVARA-programma Even tot Hier heeft ruim drie miljoen euro ingezameld om ambulances en medische spullen te kopen voor Oekraïne. Presentatoren Niels van der Laan en Jeroen Woe maakten de eindopbrengst afgelopen avond bekend in de laatste aflevering van dit seizoen.

Het satirische programma startte in de eerste uitzending van het seizoen met de inzamelingsactie voor TATU, dat staat voor Transport Ambulances To Ukraine. Dat is een initiatief van de in Nederland woonachtige Oekraïense accordeonist Oleg Lysenko.

Lysenko trad in het programma op als boegbeeld van de actie en kwam elke aflevering terug om het publiek aan te sporen om te doneren:

Uiteindelijk werd er in totaal 3.182.651 euro ingezameld. "We hoopten natuurlijk een mooi bedrag bij elkaar te krijgen, maar dit overtreft alle verwachtingen", zei presentator Niels van der Laan.

Met het gedoneerde geld zijn op dit moment negentien ambulances gekocht. De stichting achter de actie houdt mensen op de hoogte van hoe het geld wordt uitgegeven en plaatst iedere drie maanden een verantwoording op de website.

In Even Tot Hier nemen cabaretiers Van der Laan en Woe op satirische wijze de afgelopen week door. Het programma won in 2022 de Gouden Televizier-Ring. Deze week werden beide presentatoren ook uitgeroepen tot Mediapersonen van het Jaar door mediavakblad Broadcast Magazine.

De Duitse politie heeft gisteren vijf mannen gearresteerd voor het voorbereiden van een aanslag op een kerstmarkt in de omgeving van de stad Dingolfing in de deelstaat Beieren. De Duitse krant Bild meldt dat het gaat om mannen uit Marokko, Syrië en Egypte. Het OM zou de verdachten op het spoor zijn gekomen na een tip van een buitenlandse inlichtingendienst.

Het Duitse OM heeft niet bekendgemaakt wanneer de aanslag zou plaatsvinden en hoe concreet de plannen waren. Minister van Binnenlandse Zaken Hermann spreekt over een "mogelijk islamitisch gemotiveerde aanslag".

De veiligheidseisen voor kerstmarkten zijn sinds de aanslag op een kerstmarkt in Maagdenburg vorig jaar aangescherpt. De aanslagpleger reed daar met zijn auto op hoge snelheid een kerstmarkt op. Er vielen zes doden en ruim driehonderd gewonden.

Afgelopen nacht werd een kerstmarkt in Duderstadt ontruimd omdat er een man zou rondlopen met een vuurwapen. De man werd niet aangetroffen.

In de woning van de spookrijder die zaterdagavond een groot ongeluk op de A58 veroorzaakte, zijn twee jonge kinderen met steekwonden aangetroffen. De zwaargewonde spookrijder is de vader van de twee kinderen. Dat heeft de politie bevestigd na een bericht van Omroep Brabant.

De zwaargewonde kinderen, die jonger zijn dan 10 jaar, zijn naar een ziekenhuis gebracht. Het is niet bekend waar de moeder is. De politie onderzoekt wat er is gebeurd in het huis.

Agenten waren naar de woning in Moergestel gegaan om de familie van de man in te lichten over de aanrijding op de snelweg. Omdat er niemand opendeed, werd de deur geforceerd; de agenten hadden het gevoel dat er iets niet klopte. Dat had te maken met de verdachte omstandigheden waaronder het ongeluk op de A58 plaatsvond.

Bekijk hier beelden van de ravage op de snelweg:

Bij het ongeluk ter hoogte van Tilburg waren zeven auto's betrokken. Er ontstond een grote ravage. Inzittenden van andere auto's raakten lichtgewond en zijn ter plekke behandeld door ambulancepersoneel.

'Engeltje op onze schouder'

Twee getuigen zeiden tegen Omroep Brabant dat de spookrijder met gedoofde lichten en flinke snelheid frontaal op hen afreed. De auto's kwamen met elkaar in botsing, maar de twee slachtoffers hielden er alleen wat spierpijn aan over. "We hebben meer dan één engeltje op onze schouders gehad dat we dit hebben overleefd", zegt een van de twee vrouwen tegen de regionale omroep.

Bij een droneaanval op de VN-basis in de Sudanese stad Kadugli zijn zes doden en acht gewonden gevallen. Dat meldt het leger van Bangladesh. Het gaat om blauwhelmen uit Bangladesh die daar vanwege de betwiste regio Abyei gestationeerd zijn. De regio ligt tussen Sudan en Zuid-Sudan en heeft veel olie.

De aanval is niet opgeëist, maar het Sudanese leger beschuldigt de paramilitaire rebellenorganisatie Rapid Support Forces (RSF) ervan achter de droneaanval te zitten. De aanval toont "duidelijk de subversieve aanpak van de rebellenmilitie", aldus het leger.

VN-secretaris-generaal Guterres zegt dat aanvallen op VN-vredeshavers niet te rechtvaardigen zijn en oorlogsmisdaden kunnen zijn. "Ik herinner iedereen aan de plicht om VN-personeel en burgers te beschermen", schrijft hij op X.

Verlenging missie

Eind vorige maand verlengde de VN-veiligheidsraad de missie in Sudan. VN-missie UNISFA is sinds 2011 actief in het land om te zorgen voor de veiligheid van burgers en humanitaire hulp te faciliteren.

Bijna twee jaar geleden kwam er een Ghanese vredeshandhaver om het leven bij een reeks aanslagen in Abyei. Er vonden toen gevechten plaats op meerdere plaatsen. De inwoners werden geëvacueerd naar VN-centra. Bij een aanval op een van die centra door een gewapende groepering werd toen de Ghanees gedood.

Sudan kampt onder meer met een voortslepende burgeroorlog en een hongersnood. VN-voedselwaakhond IPC stelde vorige maand vast dat er hongersnood is in twee gebieden in Sudan, waaronder in Kadugli. Het IPC concludeerde dat er sprake is van een "totale ineenstorting van bestaansmiddelen, hongersnood, extreem hoge niveaus van ondervoeding en sterfte."

Op de A58 ter hoogte van Tilburg heeft een spookrijder een ongeluk veroorzaakt waarbij zeven auto's waren betrokken. Er is sprake van een ravage. De spookrijder is gewond naar het ziekenhuis gebracht.

Daar wordt ook bloed afgenomen om te onderzoeken of de spookrijder alcohol had gebruikt of andere middelen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden, meldt de politie. Inzittenden van andere auto's raakten lichtgewond en zijn ter plekke behandeld door ambulancepersoneel.

De snelweg is volledig afgesloten, hulpdiensten zijn bezig de auto's weg te halen.

Beelden van de ravage:

In Centraal-Syrië zijn drie Amerikanen doodgeschoten: twee militairen en een burger die als tolk fungeerde. De schutter is gedood. Een aantal mensen raakte gewond, onder wie twee Syrische militairen. De gewonden zijn met helikopters overgebracht naar een Amerikaanse basis aan de grens met Jordanië.

Volgens het Amerikaanse leger was de aanvaller lid van de islamitische terreurgroep IS, al is niet duidelijk waarop de VS dat baseert. President Trump zegt dat de VS de aanslag zal wreken.

Syrische militair

Het goed geïnformeerde Syrische Observatorium voor Mensenrechten en lokale autoriteiten zeiden dat de aanvaller een Syrische militair was. Het Syrische ministerie van Binnenlandse Zaken lijkt dat te bevestigen.

Een woordvoerder zei dat de schutter geen leidende positie had, maar hij zei ook dat afgelopen donderdag in "evaluatie" is vastgesteld dat hij mogelijk extremistische opvattingen had en dat er morgen een besluit over hem zou worden genomen.

Diezelfde woordvoerder zei ook dat zijn regering de Amerikanen had gewaarschuwd voor mogelijke aanvallen van IS op hun troepen, maar dat de Amerikanen niets met die waarschuwing hebben gedaan.

Palmyra

De aanslag vond plaats in of bij Palmyra, een historische stad met een uitgebreid tempelcomplex dat op de Unesco-werelderfgoedlijst staat. Volgens Reuters viel de schutter een konvooi legervoertuigen aan.

In het oosten van Syrië zijn honderden Amerikanen gelegerd voor operaties tegen IS. Die had zo'n tien jaar geleden grote delen van Syrië en Irak onder controle, maar werd in 2019 door een internationale troepenmacht onder leiding van de VS grotendeels verslagen.

Volgens de VN zijn er in Syrië en Irak nog zo'n 6000 IS'ers actief. In 2019 werden bij een aanslag van IS in de noordelijke stad Manbij vier Amerikaanse militairen en burgers gedood.

Het Cambodjaanse ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat het zijn grenzen met buurland Thailand voor onbepaalde tijd heeft gesloten. Tussen beide landen is alleen nog vliegverkeer mogelijk.

De maatregel volgt op een voortzetting van de gevechten, ondanks de mededeling van president Trump dat hij met de premiers van beide landen een staakt-het-vuren had afgesproken. Thailand ontkent dat die afspraak is gemaakt. Cambodja maakte er geen melding van.

Beide landen beschuldigen elkaar van bombardementen en artilleriebeschietingen. Cambodja zegt dat Thaise gevechtsvliegtuigen hotels en een brug in Cambodja hebben gebombardeerd. Thailand beschuldigt Cambodja van het afvuren van raketten en het leggen van landmijnen op Thais grondgebied.

Cambodja gaf beelden van de gebombardeerde brug vrij:

Ook de Maleisische premier Anwar bemiddelt in het conflict. Hij heeft beide landen opgeroepen om vanavond opnieuw te stoppen met vechten. De Cambodjaanse premier Hun Manet laat weten dat hij daar voor is. De Thaise premier Anutin ontkent dat er met zijn land over een nieuw staakt-het-vuren is gesproken.

Anutin zei eerder dat een bestand alleen mogelijk is als Cambodja zijn militairen en landmijnen uit het gebied weghaalt.

Kaart uit 1907

Het conflict draait om drie tempelcomplexen in het grensgebied. Die liggen volgens het internationaal recht op Cambodjaanse grondgebied.

De rechters van het Internationaal Gerechtshof baseerden zich in 1962 op een kaart die in 1907 was getekend door Frankrijk dat toen over Cambodja heerste. Thailand heeft de juistheid van die kaart altijd betwist en zegt dat de tempels en het omliggende gebied van Thailand zijn.

Oplaaiing

In mei van dit jaar laaide het conflict weer op. In het grensgebied braken vuurgevechten uit waarbij zeker één Cambodjaanse militair omkwam. Aan Thaise zijde raakten patrouillerende militairen gewond die op landmijnen stapten die daar door Cambodja zouden zijn neergelegd.

Onder druk van president Trump kwamen beide landen in juli een staakt-het-vuren overeen. De huidige gevechten begonnen vorige week. Beide landen zeiden dat het andere land was begonnen.

De afgelopen week zijn bij de gevechten meer dan twintig mensen omgekomen. Meer dan een half miljoen mensen sloeg op de vlucht.

In het Duitse stadje stad Bergkamen-Weddinghofen, vlak bij Dortmund, heeft een man een 26-jarige vrouw en haar vier kinderen neergestoken. Alle slachtoffers raakten zwaargewond en zijn naar het ziekenhuis gebracht. De 20-jarige verdachte zou een kennis zijn van de moeder. Na de aanval vluchtte de man, hij is inmiddels opgepakt.

De moeder en haar kinderen (drie jongens van drie, vijf en zeven jaar en een meisje van acht) zijn met spoed geopereerd. Het meisje was er het slechtst aan toe, schrijft de Duitse nieuwssite wa.de.

Ze zijn vannacht toen ze lagen te slapen aangevallen in hun appartement, meldt de Duitse regionale omroep WDR. Volgens buren is de man een kennis van de moeder, die regelmatig in het huis overnachtte. Het is nog onduidelijk waarom hij het gezin aanviel.

Het Israëlische leger zegt dat het een sleutelfiguur binnen Hamas heeft gedood bij een aanval in Gaza-stad. Volgens het leger gaat het om militair bevelhebber Raad Saad.

Saad is een van de laatste veteranen binnen de Hamastop in de Gazastrook, schrijft het leger. Hij zou verantwoordelijk zijn voor de wapenproductie van Hamas. Ook zou hij nauw betrokken zijn geweest bij de voorbereidingen voor de terreuraanval op 7 oktober. Volgens de Israëlische krant overleefde hij meerdere aanslagen.

Een drone zou de auto waarin Saad zat hebben aangevallen op een kustweg bij Gaza-stad. Behalve hij zouden drie anderen gedood zijn. Een onbekend aantal anderen raakten gewond bij de aanval.

'Grove schending'

Op dit moment is er een staakt-het-vuren van kracht in de Gazastrook. Sinds dat bestand op 10 oktober van kracht werd, zijn er nog geregeld gevechten en luchtaanvallen in Gaza.

Hamas noemt de aanval een "grove schending" van het staakt-het-vuren en beschuldigt Israël ervan het bestand opzettelijk te ondermijnen en saboteren.

Israël zegt dat Saad direct verantwoordelijk was voor de schendingen van de zijde van Hamas. Ook zou hij tijdens het bestand nog steeds de wapenproductie aansturen.

Een journalist van de Amerikaanse nieuwssite Axios meldt op basis van een Israëlische functionaris dat de Amerikaanse regering niet vooraf op de hoogte was gebracht van de aanval.

Met oud-marathonschaatser Jan Bakker heeft de Elfstedenvereniging een nieuwe voorzitter. Hij volgt Wiebe Wieling op, die sinds 2005 leiding gaf aan de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden.

In die twintig jaar heeft Wieling de tocht nooit kunnen organiseren. Tot zijn teleurstelling werd het al die tijd slechts één keer spannend, zei hij tegen Omrop Fryslân.

Die ene keer was in 2012. Eind januari, begin februari was het ronduit koud. Het KNMI sprak zelfs over een koudegolf met een vijftiendaags gemiddelde van -5.8°C van 29 januari tot 12 februari 2012 in De Bilt. Vrijwel heel Nederland vond dat de vereniging een tocht moest organiseren. Maar het kon simpelweg niet, zo stelde Wieling vast. In delen van de provincie lag meer dan voldoende ijs, maar in andere delen ontbrak een stevige ijsvloer.

Nu constateert Wieling dat een Elfstedentocht onder zijn voorzitterschap nooit zo dichtbij is geweest als in 2012. Daarna verliepen de winters niet koud genoeg. "Zorgelijk", zegt hij. "Het klimaat verandert. De kans op een tocht wordt eerder kleiner dan groter. Wij waren er altijd klaar voor, maar wij hebben het niet in handen en dat is maar goed ook."

Toch zegt Wieling dat hij nooit heeft gewanhoopt. "Hoe sneu het ook is, je moet het accepteren. En je moet ook werken met de wetenschap dat het is zoals het is. Anders kun je niet verder, dan houd je het niet vol."

Leuke bijeenkomsten

Feit is dat de Elfstedenvereniging elke winter weer klaar zit om de Tocht, in Friesland geschreven met een hoofdletter, te organiseren. Er wordt vergaderd en voorbereid, de vereniging houdt z'n 30.000 leden op de hoogte. Wieling: "We hebben ook altijd leuke bijeenkomsten. Een huwelijk dat in het teken van de Elfstedentocht stond. Lezingen in Florida en China. Dat was prachtig."

Maar het allerliefst had hij natuurlijk een échte Elfstedentocht aangekondigd. Zijn voorganger Henk Kroes deed dat op donderdagmorgen 2 januari 1997 met de legendarisch woorden It giet oan, vrij vertaald 'het gaat beginnen'. De Elfstedentocht zelf werd twee dagen later op 4 januari 1997 verreden en was tot nu toe de laatste.

Gedurende 'zijn' twintig jaar had Wieling een zelfbedachte aankondiging in gedachten. "Ik had mijn woorden klaar, maar die houd ik voor mij", zegt hij. "Dat is het enige geheim dat ik meeneem."

Oud-marathonschaatser

Wieling heeft het voorzitterschap vandaag overgedragen aan Jan Bakker, oud-marathonschaatser uit Wijnjewoude. Hij werd twintigste bij de Elfstedentocht in 1997 en bleef actief als als toer- en wedstrijdleider. Nu hij voorzitter wordt, gaat hij zich sterk maken voor nieuwe initiatieven, zoals de schaatshelm en schoolschaatsen "om zo meer kinderen in contact te brengen met de sport".

Oud-voorzitter Wieling heeft Bakker aangeraden om het "op zijn eigen manier te doen". Tegelijkertijd hoopt hij natuurlijk dat Bakker vroeg of laat wel een tocht mag aankondigen. "Wij leven in een tijd van polarisatie, en wat is nu mooier dan een Elfstedentocht waar vriendschap het centrale thema is en waar je elkaar helpt?", zegt Wieling "Het zou zo mooi zijn om dat nog eens te krijgen, om te laten zien dat er evenementen zijn waarbij het niet om geld gaat, waar commercie geen rol speelt en we samen iets doen."

"Dat heeft Nederland nodig, vooral in deze tijd", vervolgt hij. "Maar het weer moet wel een beetje meehelpen."

In een veilinghuis in Brussel is een bijzonder exemplaar van de Code Napoléon geveild voor 51.000 euro. Van het Franse burgerlijk wetboek bestaat zover bekend nog één ander perkamenten exemplaar. Dat was van keizer Napoleon zelf. Het geveilde boekwerk kwam uit een Belgische privécollectie.

De Code Napoléon of de Code Civil uit 1804 vormt de basis van het burgerlijk recht in Frankrijk en vele andere landen, waaronder België en Nederland. Zo legde het wetboek vast dat iedereen gelijk is voor de wet, geïnspireerd door de idealen van de pas beëindigde Franse Revolutie.

Met dit wetboek hervormde keizer Napoleon Frankrijk op juridisch en administratief niveau en legde hij de basis voor de moderne rechtsstaat.

Code Napoléon werd onder zijn bewind toegepast in alle gebieden die hij veroverde, zoals in Nederland begin 19de eeuw. Met de invoering moest er een einde komen aan de uiteenlopende wetten en gebruiken in de verschillende regio's van zijn rijk.

Leidraad voor andere landen

De Code werd, anders dan zijn naam doet vermoeden, niet door Napoleon zelf opgesteld. Het document werd geschreven door een comité van vooraanstaande juristen dat Napoleon had aangesteld.

Vandaag de dag is de Code in sterk herziene vorm nog steeds van kracht in Frankrijk. Het wetboek werd na invoering door andere Europese landen als leidraad voor eigen wetgeving gebruikt.

Het exemplaar van de Code Napoléon dat van de keizer zelf was, bevindt zich in de nationale bibliotheek van Frankrijk in Parijs. Het exemplaar dat vandaag is geveild had een startprijs van 15.000 euro. Veilinghuis Arenberg Auctions noemt dit geveilde exemplaar "de allerzeldzaamste versie".

De regering van Belarus heeft meer dan 120 politieke gevangenen vrijgelaten, in ruil voor verlichting van de Amerikaanse sancties. Onder de mensen die niet meer gevangen zitten, zijn meerdere prominente namen, zoals Nobelprijswinnaar voor de Vrede, Ales Bialiatski, en Maria Kolesnikova, een vooraanstaand oppositielid. Ook voormalig presidentskandidaat Viktor Babariko werd vrijgelaten.

Over de vrijlatingen is de afgelopen dagen onderhandeld in de Belarussische hoofdstad Minsk. Die gesprekken waren "erg productief", zei VS-gezant Coale na afloop. "We heffen sancties op, laten gevangenen vrij. We praten voortdurend met elkaar", citeerde staatspersbureau Belta hem.

Verlichting sancties

In ruil voor de vrijlatingen heeft de VS de sanctie opgeheven op potas, een belangrijk bestanddeel van kunstmest. Belarus is een van de grootste potas-producenten ter wereld.

In september liet Belarus 52 politieke gevangenen vrij na onderhandelingen met de VS. Toen werden sancties opgeheven tegen de nationale luchtvaartmaatschappij van Belarus. In oktober en november werden meer dan veertig politieke gevangenen vrijgelaten.

Bekijk hier de beelden van de politieke gevangenen nadat ze werden vrijgelaten:

Er zitten nog meer dan duizend politieke gevangenen vast in Belarus. Coale zei vanavond dat zij hopelijk de komende maanden vrijgelaten kunnen worden, wellicht in een grote groep. "Ik denk dat het waarschijnlijk is, het momentum is er", citeert Reuters de VS-gezant.

Negen vrijgelaten gevangenen zijn in Vilnius aangekomen, meldt de Amerikaanse ambassade daar. Onder hen is Nobelprijswinnaar Bialiatski.

In Oekraïne is een groep van 114 gevangenen aangekomen, meldt het Oekraïense coördinatiecentrum van krijgsgevangenen. Maria Kolesnikova is een van hen. Ook zijn vijf Oekraïners vrijgelaten, meldt president Zelensky op X.

Het Belarussische staatspersbureau Belta schrijft dat er in ruil hiervoor ook Russische en Belarussische gevangenen zijn vrijgelaten uit Oekraïne. Ook het Russische staatspersbureau Tass meldt dit. Oekraïne heeft dit niet bevestigd.

Inzamelingsactie

Een stichting die zich inzet voor onder meer politieke gevangenen in Belarus is een inzamelingsactie gestart voor de vandaag vrijgelaten gevangenen. In ongeveer vier uur werd is 158.000 euro opgehaald.

Volgens VS-gezant Coale heeft Loekasjenko toegezegd er alles aan te zullen doen om te voorkomen dat weerballonnen Litouwen invliegen. De afgelopen maanden wordt Litouwen geplaagd door weerballonnen met smokkelwaar die de grens overvliegen. Het verkeer op de luchthaven van Vilnius moest daardoor meerdere keren worden stilgelegd.

Eerder deze week riep Litouwen de noodtoestand uit. Het land liet weten dat het de ballonnen als een hybride aanval van een bondgenoot van Rusland ziet, te vergelijken met de schendingen van het Europese luchtruim door Rusland.

Verkiezingen 2020

Belarus grenst onder meer aan Polen en Oekraïne en is een bondgenoot van Rusland. President Loekasjenko steunt de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne. Hij regeert zijn land als een dictator sinds 1994 en treedt met harde hand op tegen de oppositie. Om aan de macht te blijven, zet hij verkiezingen naar zijn hand.

In 2020 leidde dat tot enorme protesten toen de officiële uitslag een monsterzege van Loekasjenko op oppositieleider Tichanovskaja liet zien. De protesten werden neergeslagen en Tichanovskaja vluchtte naar het buitenland. Sindsdien zit ze in ballingschap. Veel van de politieke gevangenen namen deel aan de protesten.

Dat Amerikaanse sancties worden teruggedraaid in ruil voor vrijlating keurt Tichanovskaja goed. "De Amerikaanse sancties werden voornamelijk opgelegd voor mensenrechtenschendingen en daarom kunnen ze worden gebruikt om mensen vrij te laten."

Dat geldt niet voor de Europese sancties, volgens de oppositieleider. Ze wil dat die sancties worden bewaard voor "grotere kwesties of onomkeerbare en systematische veranderingen" in Belarus. "Want alleen vandaag al zijn ongeveer tien mensen in Belarus tot extremisten verklaard, dus dit proces van onderdrukking gaat door."

Volgens Tichanovskaja heeft de Amerikaanse president Trump geëist dat alle politieke gevangenen worden vrijgelaten.

De explosies in de regio Rijnmond zijn lang niet allemaal te linken aan criminelen die ruzie hebben met elkaar.

"Het kan ook gaan om een privéconflict", zegt de Rotterdamse politiechef Tolga Koklu tegen omroep Rijnmond. "Zo van: je hebt me verkeerd aangekeken of je hebt mijn vriendin afgepakt."

Koklu is sinds 1 september de nieuwe baas van de eenheid Rotterdam-Rijnmond. Vanaf het begin is hij geconfronteerd met het nieuws dat hij al uit de krant kende: tal van explosies, meestal uitgevoerd met zwaar, illegaal vuurwerk zoals cobra's. In 2024 werden er tot en met november 252 ontploffingen geteld in de regio Rijnmod, dit jaar in dezelfde periode 223.

De knallen, soms in rustige woonwijken, gaan Koklu aan het hart. Hij wijst erop dat gedupeerden zich afvragen waarom ze doelwit zijn en op het verstoorde veiligheidsgevoel van de wijkbewoners.

Loodgieter

Een bekend voorbeeld zijn de ontploffingen bij panden van loodgieter Ron van Uffelen. Ook na zijn dood in augustus vorig jaar, bleef het onrustig rond zijn panden.

Begin deze maand gingen er in één week drie keer explosieven af bij een school in Hoogvliet, zoals het NOS Jeugdjournaal berichtte. Ook daar maakt Koklu zich boos over. "Omdat het iets doet met de omgeving van jonge mensen. Een school moet een veilige plek zijn."

De cobra's zijn nieuw

"Vijftig procent van de explosies is te linken aan het criminele milieu", zegt Koklu. "De andere helft vloeit voort uit gedoe in de privésfeer. Het zijn conflicten van alledag en nieuw zijn ze niet. Nieuw is wel dat er nu cobra's gebruikt worden om dit soort geschillen te beslechten."

De politiechef maakt onderscheid tussen de mensen die het vuurwerk neerleggen en hun opdrachtgevers. De explosievenleggers zijn soms jonge jongens die met een korte nachtelijke expeditie een paar honderd euro willen verdienen, stelt Koklu. Ze worden volgens hem benaderd via sociale media als Snapchat. Dat gebeurt door tussenpersonen. Wie de werkelijke opdrachtgever is, weten ze vaak niet, aldus de politiechef. Of ze zwijgen daarover uit angst.

Wegwerpartikelen

Feit is dat veel van die "soldaatjes" worden opgepakt en veroordeeld. Koklu noemt ze "wegwerpartikelen" die worden misbruikt door criminelen. De werkelijke aanstichters van het geweld gaan nog te vaak vrijuit. "Maar we krijgen ze steeds scherper in beeld", stelt hij.

Tegelijkertijd vraagt de politiechef aandacht voor het gemak waarmee levensgevaarlijke cobra's besteld kunnen worden. De verkoop van cobra's aan consumenten is in Nederland verboden, maar in landen als Polen zijn ze makkelijk verkrijgbaar. "Je kunt ze gewoon bestellen en dan komen ze per post naar je toe", aldus Koklu. "We moeten de handen ineen slaan en aansturen op wetgeving op Europees niveau."

De Amerikaanse gezant Steve Witkoff en president Trumps schoonzoon Jared Kushner reizen dit weekend naar Berlijn om met de Oekraïense president Zelensky en Europese leiders te praten over een einde aan de oorlog in Oekraïne. Amerikaanse woordvoerders hebben dit bevestigd.

De gesprekken vinden naar verwachting morgen al plaats, meldt het Duitse persbureau DPA, op basis van bronnen binnen de Duitse regering. Gisteren meldde de regering dat de gesprekken maandag zouden zijn.

Witkoff heeft de onderhandelingen met Oekraïne en Rusland over een Amerikaans vredesvoorstel geleid. De keuze om hem naar Berlijn te sturen wordt gezien als een signaal dat Washington een kans op vooruitgang ziet.

Het Witte Huis zei donderdag dat Trump alleen een regeringsfunctionaris naar de gesprekken stuurt als hij vindt dat er voldoende vooruitgang geboekt kan worden.

Merz en Zelensky

Het doel van de gesprekken in Berlijn is het ontwikkelen van een gezamenlijk standpunt voor een vredesakkoord met Rusland. Het is nog niet bevestigd welke Europese leiders erbij zijn. Verwacht wordt dat in ieder geval de Franse president Macron, de Britse premier Starmer en de Duitse bondskanselier Merz aanwezig zullen zijn.

Ook vertegenwoordigers van de Europese Unie en de NAVO nemen naar verwachting deel aan de gesprekken. De Duitse regering meldde gisteren dat Merz maandag de Oekraïense president zou ontvangen voor gesprekken over de economie en de stand van de vredesonderhandelingen in Oekraïne.

Daarna zouden andere Europese staatshoofden en EU-en NAVO-leiders zich bij de gesprekken voegen.

De politie heeft de foto en naam gedeeld van een man die verdacht wordt van betrokkenheid bij de moord op Sherwin Peterhof uit Suriname. Het is de 47-jarige Hugo Ruimwijk uit Rotterdam.

Ruimwijk is vermoedelijk gevlucht naar Suriname. Ook houdt de politie er rekening mee dat hij vanuit Suriname is doorgereisd naar Guyana of Frans Guyana. Het Openbaar Ministerie looft een beloning van 7500 euro uit voor de tip die leidt tot zijn aanhouding.

Het lichaam van Sherwin Peterhof werd in augustus gevonden in een maisveld, vlak over de grens in het Belgische Meer. Uit het politieonderzoek bleek dat hij vlak voor zijn dood in een woning aan het Bijlmerplein in Amsterdam is geweest. Mogelijk heeft in die woning een misdrijf plaatsgevonden en is hij daar om het leven gebracht.

Negen verdachten

Ruimwijk is de negende verdachte in de zaak. Eerder werden al een 40-jarige vrouw uit Amsterdam, een 31-jarige man uit Rotterdam, een 43-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats en twee 40-jarige mannen uit Rotterdam opgepakt.

Vorige maand werden in Suriname twee verdachten aangehouden. Beide personen meldden zich vrijwillig bij de politie nadat foto's van hen waren vrijgegeven. Ze zijn inmiddels uitgeleverd aan Nederland. Begin deze maand werd opnieuw een verdachte aangehouden. Het is een 51-jarige man uit Vlaardingen.

Fotograaf en filmmaker Paul de Nooijer is na een langdurende ziekte op 82-jarige leeftijd overleden. Samen met zijn zoon vormde hij een duo dat internationale bekendheid verwierf met korte surrealistische video's.

De Nooijer maakte in de jaren 80 de videoclips bij de nummers N.E.W.S. en Something heavy going down van de Haagse band Golden Earring.

De Nooijer werd in 1943 geboren in Eindhoven. Daar volgde hij een opleiding tot industrieel ontwerper. De experimentele filmmaker Frans Zwartjes, een leraar van hem, moedigde hem aan om met fotografie te experimenteren. Samen met Zwartjes maakte De Nooijer zijn eerste film, Moving Stills, waarin foto's van zijn vrouw Françoise zijn verwerkt tot een film.

In de jaren tachtig verhuisde De Nooijer met zijn gezin naar Zeeland. Volgens Omroep Zeeland is hij een van de voorlopers in Nederland van geënsceneerde fotografie, waarbij de fotograaf alles van tevoren in scène zet in plaats van een moment spontaan vast te leggen.

De Nooijer stond bekend om zijn humoristische en surrealistische stijl. Hij experimenteerde al vroeg met animaties en videoclips. Verschillende internationale musea hebben werk van hem in hun collectie opgenomen, zoals het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam. In de jaren 80 had hij een solotentoonstelling in het Centre Pompidou in Parijs.

Zijn zoon Menno poseerde als kind vaak voor zijn foto's. Later werkten zij als kunstenaarsduo nauw samen. In opdracht van het Zeeuws Museum maakte De Nooijer met zijn zoon de film 'Stripshow 1850', waarin een koppel in negentiende-eeuwse streekdracht elkaar uitkleedt. De film trok veel bezoekers, maar niet iedereen was er blij mee. De SGP in Middelburg noemde de film "volstrekt ongepast".

In 2020 kwam de documentaire 'Het laatste kunstje' uit, over waarschijnlijk het laatste project van vader en zoon. Daarna kwamen er nog drie korte films uit die in het teken stonden van een naderend einde: Bye Bye (2021), Red Doors (2021) en Is Heaven Blue? (2023).

Paul de Nooijer was al langere tijd ziek. Hij overleed gisteren in zijn woonplaats Baarsdorp.