NOS Nieuws - Algemeen

Ayoub M. is veroordeeld tot tbs met dwangverpleging voor de dodelijke steekpartij op 19 september vorig jaar bij de Erasmusbrug in Rotterdam. De rechtbank acht M. volledig ontoerekeningsvatbaar en legt hem daarom geen gevangenisstraf op.

"De afschuwelijke feiten kunnen hem niet worden aangerekend, hij was volledig psychotisch", aldus de rechtbank in het vonnis. Het Openbaar Ministerie had twintig jaar cel en tbs met dwangverpleging geëist voor moord en poging tot moord met terroristisch oogmerk.

Begin december bij de start van de inhoudelijke behandeling van de zaak zei M. zich niets te kunnen herinneren van de aanval. Ook herhaalde hij dat hij geen terrorist is. De rechtbank acht wel bewezen dat M. met een terroristisch motief handelde, maar ook dat zijn daden hem niet kunnen worden aangerekend.

Deskundigen hebben de man tien weken lang onderzocht in het Pieter Baan Centrum en concludeerden dat M. nooit helemaal vrij is geweest van psychoses. Zij adviseerden de rechtbank M. de strafbare feiten in verminderde mate aan te rekenen. Daar gaat de rechtbank niet in mee.

Psychose

Op 19 september 2024 viel Ayoub M. onverwachts mensen aan nabij de Erasmusbrug. Volgens getuigen riep hij daarbij meerder keren "Allahoe akbar". Bij de aanval kwam de 32-jarige Philipp uit Duitsland om het leven, de 33-jarige Stefan uit Zwitserland liep zware verwondingen op.

In een van de politieverhoren heeft M. gezegd dat ongelovigen gedood moesten worden. Op zijn laptop en telefoon werd jihadistisch materiaal gevonden, zoals video's van terreurorganisatie Islamitische Staat over zelfmoordaanslagen en het leven in het kalifaat.

Op het moment van de mesaanval stond M. onder toezicht omdat hij twee jaar eerder tbs met voorwaarden had gekregen vanwege een aanval met een mes op zijn moeder. De rechter oordeelde ook toen dat hij volledig ontoerekeningsvatbaar was. M. verklaarde eerder dat hij tijdens de steekpartij bij de Erasmusbrug in een psychose zat.

Bij de start van de inhoudelijke behandeling van de rechtszaak spraken ook de nabestaanden van de Duitse Philipp. De moeder van Philipp zei dat zijn familie "het ergste is overkomen wat je je maar kan voorstellen. Je eigen kind, broer, kleinzoon, neef op zo'n wrede manier moeten verliezen en begraven."

Ze vindt dat M. hiervoor levenslang moet boeten. "Als wij levenslang moeten lijden, zou ook de verdachte zo voor zijn daad moeten boeten, zonder gratie. Hij zou nooit meer in de samenleving mogen terugkeren, Philipp kan dat immers ook niet."

Het Openbaar Ministerie gaat een politieman vervolgen voor het geven van de verkeerde medicatie aan een arrestant, die daardoor overleed. De politieman wordt verdacht van dood door schuld.

Het OM wil nog niets zeggen over de identiteit van de verdachte en het slachtoffer. De man zat vast in een cellencomplex op het politiebureau in Arnhem en werd in juni onwel in zijn cel. Hij werd vervolgens naar het ziekenhuis gebracht, maar reanimatie en behandeling mochten niet baten. De man overleed enkele dagen later in het ziekenhuis.

Door een deskundige van de Rijksrecherche is vastgesteld dat de man is overleden doordat hij de verkeerde medicatie kreeg. Het OM stelt dat de politieman dit had kunnen weten. Ook heeft hij volgens het OM te weinig gedaan om te checken of hij de medicijnen aan de juiste persoon gaf.

Twee anderen niet vervolgd

Eerder werden nog twee andere politiemedewerkers verdacht omdat zij op de dag dat de man onwel werd ook betrokken waren bij de uitgifte van medicijnen. Zij worden niet vervolgd omdat niet zeker is dat zij iets hebben gedaan wat te maken had met het overlijden van de arrestant.

De nabestaanden van het slachtoffer zijn door de officier van justitie ingelicht, schrijft het OM.

Na een week vol belangrijk diplomatiek overleg met Europese leiders heeft de Oekraïense president Zelensky vandaag nog een laatste, lastige ontmoeting op het programma staan. Namelijk met zijn nieuwe Poolse ambtsgenoot in Warschau.

Het is voor het eerst dat president Nawrocki met Zelensky afspreekt. De conservatief-nationalist won afgelopen juni de verkiezingen met een campagne vol Oekraïne-kritiek. Hij is tegen Oekraïens EU-lidmaatschap, hij hamert op de historische geschillen tussen beide landen en vindt dat Oekraïense vluchtelingen te veel worden voorgetrokken.

Het is veelzeggend dat een ontmoeting tussen de staatshoofden van de twee belangrijke bondgenoten zo lang heeft geduurd. De vorige president van Polen reisde herhaaldelijk af naar Kyiv, ging Zelensky omhelzend op de foto en stond bekend als een belangrijke pro-Oekraïense stem op het wereldtoneel.

Afgeslagen

Nawrocki weigerde zo'n bezoek tot nu toe. Volgens Poolse media werden maar liefst drie uitnodigingen afgeslagen. Het presidentieel paleis maakte duidelijk dat Zelensky maar naar Warschau moest komen. Volgens de Oekraïense leider liet een officiële uitnodiging echter op zich wachten.

De boodschap van de Poolse president deze week was nogmaals: Oekraïne neemt Polen te veel voor lief. De politiek van Nawrocki staat voor een veranderd sentiment ten opzichte van Oekraïne en Oekraïners.

Minder dan de helft van de Polen vindt dat het buurland militair gesteund moet blijven worden. Bovendien laat een recente peiling zien dat minder dan de helft vindt dat Oekraïense vluchtelingen moeten worden opgevangen.

Opvangplek

Dat de sfeer is omgeslagen, merken Oekraïners in Przemysl ook. Deze stad ligt vlak bij de grens en werd met zijn treinstation een belangrijke eerste opvangplek voor de miljoenen vluchtelingen die Polen binnenkwamen aan het begin van de oorlog. "Het was een belangrijke periode van solidariteit, openheid en steun", blikt Igor Horkow van het Oekraïense cultuurhuis van Przemysl terug.

Maar nu ziet hij de spanningen toenemen. De Oekraïense vlag die buiten hun pand naast de Poolse hangt, is meerdere keren weggehaald. Met regelmaat worden Oekraïners die met een accent Pools spreken op straat uitgescholden of ze krijgen te horen dat ze naar huis moeten.

Ouders maken zich zorgen dat hun kinderen Oekraïens spreken op straat. De tienerzoon van vrienden werd door een paar Poolse jongens in elkaar geslagen, vertelt Horkow, omdat hij Oekraïens sprak. In de stad Poznan werd afgelopen weekend nog een Oekraïner aangevallen in de tram.

Desinformatie

De haat wordt verder aangejaagd door een grootschalige Russische desinformatiecampagne, ziet Horkow. Die heeft als doel Polen en Oekraïners tegen elkaar op te zetten. De campagne landt volgens hem op vruchtbare grond vanwege de gecompliceerde geschiedenis tussen beide landen. "Sommige politici maken er politiek gebruik van", zegt Horkow. "Deze haat komt uit Rusland, maar is goed aangeslagen in Polen."

Opvallend in het veranderende klimaat is de ophef nu rond een grote, goudkleurige kerstbeer die op de oude markt van Przemysl staat. Hij had eerst een blauwe sjaal - het wapen van de stad is een beer met een blauwe achtergrond. Maar online werd er boos gereageerd dat de kleuren te veel op die van de Oekraïense vlag leken. De burgemeester zwichtte voor de kritiek en maakte de sjaal rood.

Sommige inwoners zijn duidelijk geïrriteerd over de discussie die de beer heeft losgemaakt. "De sjaal kan groen, geel of paars zijn: het is gewoon een mooie kerstversiering", zegt een stel dat langsloopt. "Het heeft niks met politiek te maken."

Anderen zijn tevreden dat de sjaal is veranderd. "Het waren typisch Oekraïense kleuren en daar ben ik niet dol op", zegt de gepensioneerde Alicja die met een groene muts en tassen vol spullen de heuvel van de markt afloopt. Rood vindt ze een goede aanpassing, want de vlag van Polen is immers wit en rood. Alicja zegt zich te storen aan jonge Oekraïense mannen die rondlopen in de stad, in plaats van voor hun eigen land te vechten.

'Goede relatie'

Een man die met vrienden selfies maakt voor de beer, houdt vol dat de relatie tussen Polen en Oekraïners nog steeds goed is. Wel stelt hij vast dat Oekraïners die in de stad zijn geen tanks naar Oekraïne brengen, maar rondrijden in dure auto's.

Hij heeft naar eigen zeggen ook vluchtelingen opgevangen aan het begin van de oorlog. Oekraïne zou volgens hem dankbaarder moeten zijn voor wat Polen doet. "Overal zie je hoeveel we Oekraïners geholpen hebben."

Directeur Horkow van het cultuurhuis hoopt vooral dat Zelensky en Nawrocki een manier vinden om de spanningen te verminderen. "Het gaat hier om de toekomst van Polen en Oekraïne. En die toekomst zal of samen zijn, of Russisch worden."

De gemeente Amersfoort heeft dit jaar de eerste boetes opgelegd aan inwoners die ondanks een verbod toch hout hebben gestookt. Amersfoort was in oktober vorig jaar de eerste grote stad in Nederland die zo'n stookverbod invoerde.

Als de zogenoemde stookwijzer op code rood of oranje staat, is het verboden om de houtkachel in huis aan te steken. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij vochtig weer of als er weinig wind is, omdat de kans dat rook in de lucht blijft hangen dan groter is. De gemeente wil hiermee gezondheidsschade tegengaan en voorkomen dat bewoners schadelijke stoffen in houtrook inademen.

Er zit wel een nuance in het verbod: de gemeente handhaaft enkel bij notoire overtreders en overlastmeldingen. Als buren onderlinge afspraken hebben gemaakt over stoken waar iedereen mee akkoord is, zal de gemeente geen boete opleggen.

"In 2024 hebben we vooral ingezet op waarschuwingen, omdat het toen een nieuwe regel was", zegt wethouder Johnas van Lammeren (Partij voor de Dieren) in het programma Dit is de Dag op NPO Radio 1. "Maar nu is iedereen bekend met het verbod en hebben we in twee gevallen een last onder dwangsom opgelegd."

Om hoeveel geld het gaat, is niet bekend. Eerder schatte de gemeente dat boetes konden worden uitgeschreven tussen de 100 en 400 euro.

Groningen

Ook Groningen komt met een verbod op het stoken van hout binnenshuis. Ook daar wordt gewerkt met de stookwijzer, maar geldt het verbod alleen als die op code rood staat. Het verbod geldt alleen binnen de bebouwde kom.

Er wordt nog niet direct beboet: bij meldingen gaan handhavers eerst in gesprek met de overtreder. En net als in Amersfoort wordt er niet gehandhaafd als de omgeving geen hinder ondervindt.

Het verbod moet volgend jaar ingaan. Dat moet mensen die nu nog afhankelijk zijn van houtstook genoeg ruimte geven om een alternatief te vinden. Mogelijk gebeurt dat met een subsidie van de gemeente, schrijft RTV Noord.

Een vrachtwagen vol met schroot is vanochtend op de zijkant beland op de A15 bij Pernis, in de gemeente Rotterdam. Waarschijnlijk ging daar een klapband aan vooraf, schrijft regionale omroep Rijnmond. De weg was een paar uur afgesloten, maar rond 07.15 uur was alleen de linkerrijstrook in beide richtingen nog dicht.

Het ongeluk gebeurde rond 04.30 uur. De vrachtwagen reed in de richting van Europoort. Zowel de trailer als de aanhanger erachter zat vol oud ijzer. Door het kantelen van de vrachtwagen raakte de snelweg in beide richtingen bezaaid met rommel.

De bestuurder van de vrachtwagen moest uit de cabine worden bevrijd door de brandweer. Hoe het nu met de chauffeur gaat, is onbekend.

Het opruimen van het schroot en de vrachtwagen gaat tot laat in de ochtend duren, verwacht Rijkswaterstaat. In ieder geval tot die tijd kunnen weggebruikers gebruikmaken van de parallelbaan van de A15. Dat levert files en vertragingen op: rond 07.30 uur was de extra reistijd richting Europoort ongeveer drie kwartier.

Goedemorgen! Actievoerders van Farmers Defence Force demonstreren bij het Utrechtse provinciehuis. En De Nederlandsche Bank komt met de najaarsraming, de halfjaarlijkse voorspellingen voor de economie.

Eerst het weer: vanochtend trekt een regengebied over het land. Vanmiddag wordt het op de meeste plaatsen droog en vanuit het westen breekt de zon door. Het is nog altijd zacht met 10 tot 12 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Ruim 31.000 mensen hebben afgelopen jaar een cursus moeten volgen vanwege rijden onder invloed van alcohol of drugs. Dat is een kwart meer dan vorig jaar, zegt het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen. De forse stijging valt te verklaren: meldingen van drugs in het verkeer gaan sinds 1 april automatisch van de politie naar het CBR, meldt de organisatie.

Als het vermoeden bestaat dat een verkeersovertreder een verslaving heeft, moet die bij het CBR nader onderzoek laten doen door een psychiater. Dat gebeurde dit jaar bijna 7000 keer, tegenover 4932 keer in 2024. CBR-directeur Jan Jurgen Huizing noemt de stijging slecht nieuws.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Voor de negentiende keer is de deur van het Glazen Huis op slot gegaan. 3FM-dj's Barend van Deelen, Sophie Hijlkema en Mart Meijer maken een week lang radio vanaf de Markt in Den Bosch om met de actie Serious Request geld in te zamelen voor een goed doel.

Fijne dag!

Het aantal mensen dat na rijden onder invloed van drugs of alcohol naar het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) moet voor onderzoek of een verplichte cursus is dit jaar fors gestegen ten opzichte van voorgaande jaren.

Ruim 31.000 verkeersdeelnemers moesten vanwege rijden onder invloed of gevaarlijk rijgedrag naar het CBR. Dat is een stijging van 26 procent ten opzichte van 2024.

Het aantal mensen dat een cursus moest volgen na rijden onder invloed van drugs steeg volgens de laatste stand met 68 procent: 6070 mensen moesten een cursus volgen. De forse stijging valt te verklaren: meldingen van drugs in het verkeer gaan sinds 1 april automatisch van de politie naar het CBR, meldt de organisatie.

Onderzoek door psychiater

Het grootste deel van de mensen die naar het CBR werden gestuurd, moest een cursus volgen. Als het vermoeden bestaat dat een verkeersovertreder een verslaving heeft, moet die bij het CBR nader onderzoek laten doen door een psychiater. Dat gebeurde dit jaar bijna 7000 keer, tegenover 4932 keer in 2024.

CBR-directeur Jan Jurgen Huizing noemt de stijging slecht nieuws. "Ondanks campagnes als BOB, de politiecontroles, en onlangs nog de dag voor verkeersslachtoffers denken mensen nog steeds dat ze na alcohol- en drugsgebruik kunnen deelnemen aan het verkeer."

Op eigen kosten

Wie drugs heeft gebruikt en wordt betrapt in het verkeer, moet meedoen aan de cursus drugs en verkeer. Dat zijn drie bijeenkomsten bij het CBR van vier uur met thuisopdrachten.

Mensen die worden doorgestuurd vanwege alcoholgebruik moeten een korte óf lange cursus volgen. De korte cursus bestaat uit twee sessies van vier uur en een opdracht. Bij de langere cursus horen ook een voorgesprek en nog een extra cursusdag van acht uur. Ook zijn er korte en lange gedragscursussen voor mensen die ernstige verkeersovertredingen hebben begaan.

Mensen die de cursussen moeten volgen, moeten die zelf betalen. Ze kosten tussen de 818 euro en 1316 euro.

Hoe is het om met alcohol of drugs achter het stuur te stappen? In deze simulator kun je dat ervaren:

De Oekraïense president Zelensky is dankbaar voor de Europese miljardensteun voor zijn land. "Dit is aanzienlijke steun die de weerbaarheid van Oekraïne echt versterkt", zegt hij op X. "Dank voor het resultaat en de eensgezindheid. Samen verdedigen we de toekomst van ons continent."

Demissionair premier Schoof is blij dat Europese landen een akkoord hebben bereikt over hoe de miljardenlening voor Oekraïne gefinancierd zal worden. Diep in de nacht bereikten Europese leiders in Brussel overeenstemming: EU-landen gaan zelf geld lenen voor Oekraïne. Het plan om bevroren Russische tegoeden te gebruiken is daarmee voorlopig van de baan.

"We hadden als Nederland een andere voorkeursoptie, maar hiermee kunnen we ook goed leven", zei Schoof nadat de vergadering diep in de nacht was afgelopen. "Voor Oekraïne maakt het niet zoveel uit waar het geld vandaan komt, als het maar ergens vandaan komt."

Oekraïne heeft voor de komende twee jaar 135 miljard nodig om het overheidsbudget sluitend te krijgen. Daarvoor gaat de EU zelf nu 90 miljard lenen. Oekraïne hoeft daar geen rente over te betalen en hoeft het pas terug te betalen als het land zelf herstelbetalingen van Rusland heeft ontvangen. Wel behoudt de EU zich het recht voor daar in de toekomst alsnog de Russische tegoeden voor te gebruiken.

Wegnemen van zorgen België

Deze oplossing is opvallend, omdat vooraf het aanspreken van de bevroren tegoeden als de meest reële optie werd gezien. Gezamenlijke leningen liggen altijd gevoelig in Europa, omdat de sterkere economieën dan moeten instaan voor de kredietwaardigheid van zwakkere landen.

De afgelopen dagen werd daarom flink ingepraat op de grootste dwarsligger België, dat grote bezwaren had bij het aanspreken van de tegoeden. Omdat het Russische geld vooral daar onder is gebracht, vreesde België grote claims of financiële represailles van Rusland. Het overleg vannacht in Brussel leek vooral gericht op het wegnemen van Belgische zorgen door gezamenlijk als Europa garanties te geven.

Uiteindelijk bleken meer landen bezwaren te hebben, aldus Schoof. "Met België waren we er eigenlijk wel uit, maar je merkt in zo'n vergadering dat een aantal landen toch de onzekerheden te groot vond. Het waren te grote financiële risico's in hun perceptie, daarom hebben we naar andere manieren gekeken."

Kirill Dmitriev, de Russische gezant die namens het Kremlin onderhandelt over het beëindigen van de oorlog, heeft op X ook gereageerd op het Europese besluit. Hij stelt dat het plan van onder anderen de voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen om Russische tegoeden te gebruiken "mislukt is". In zijn bericht noemt hij Von der Leyen, de Britse premier Starmer en de Duitse bondskanselier Merz "oorlogshitsers".

Merz zelf ziet het besluit om af te wijken van het originele plan niet als een mislukking. Hij noemt de oplossing "een groot succes" en stelt dat "alleen de volgorde wordt omgedraaid", omdat het Russische geld wat hem betreft later alsnog wordt ingezet.

Correspondent Europese Unie Ardy Stemerding:

"Het originele plan om Russische tegoeden te gebruiken voor Oekraïne durfden de landen uiteindelijk niet aan. Er was de hele dag gewerkt aan een plan dat zoveel mogelijk tegemoetkwam aan de zorgen van België over de gevolgen van het gebruik van dat Russische geld.

Landen wilden heel ver gaan om België in hun zorgen tegemoet te komen, maar een soort blanco cheque voor eventuele schadeclaims en andere gevolgen, die België eigenlijk wilde, vonden andere Europese landen toch te ver gaan.

Daarom werd overgestapt op plan B. Dit leek lang geen optie, maar omdat de druk zo hoog was hebben ze toch een constructie bedacht waarmee dit plan kan. De landen die de lening wilden tegenhouden, kregen een uitzondering waardoor ze uiteindelijk toch toestaan dat de andere landen de lening aangaan.

Gezamenlijke leningen zijn voor veel landen, waaronder Nederland, altijd heel gevoelig geweest. Het feit dat hiermee is ingestemd, geeft wel aan hoe groot de druk was en hoezeer iedereen het belang zag om toch met die lening te komen.

Het is wel een teleurstelling voor Oekraïne en de meerderheid van de Europese landen die Rusland wilden laten opdraaien voor de oorlog. Tegelijkertijd: het slechtste scenario was dat de EU-leiders ruziënd uit elkaar zouden gegaan en niet zouden leveren. Dat 'rampscenario' hebben ze weten te voorkomen."

De Belgische premier De Wever zei na afloop blij te zijn dat Europa er niet voor kiest zich op glad ijs te begeven door met een volgens hem twijfelachtige juridische onderbouwing te komen en zo een financieel precedent te scheppen. "Er waren te veel losse eindjes. En als je daaraan begint te trekken, ontrafelt het helemaal."

In plaats van dus op die manier het vertrouwen in het Europese bankwezen te schaden, koos men voor plan B. "Dit is een stabiel, juridisch onderbouwd en financieel geloofwaardige oplossing. We begeven ons niet in onbekende wateren."

Hij vulde aan dat het belangrijk is dat Europa hierover eenheid uitstraalt. "We hebben chaos en verdeeldheid weten te voorkomen", aldus De Wever. "Dat Europa verenigd is gebleven, betekent dat Europa relevant blijft op het wereldtoneel."

Overigens was er voor die eenheid wel een compromis nodig: Hongarije, Slowakije en Tsjechië hoeven niet financieel bij te dragen aan de lening. Die landen hadden bezwaar tegen de gezamenlijke lening, maar zagen in ruil voor deze toezegging af van een veto.

De dood van een studentenleider heeft in Bangladesh tot gewelddadige rellen geleid. Na de aankondiging dat Sharif Osman Hadi was bezweken aan zijn verwondingen stichtte een woedende menigte onder meer brand op twee krantenredacties.

Sharif Osman Hadi was vorig jaar een van de leiders van de studentenprotesten die leidden tot het aftreden van premier Sheikh Hasina. Hij wilde zich verkiesbaar stellen voor de verkiezingen volgend jaar, maar werd vorige week vrijdag door gemaskerde onbekenden op straat beschoten.

Hadi werd aanvankelijk in Bangladesh behandeld, maar werd later vanwege de ernst van de verwondingen naar Singapore overgevlogen. Daar overleed hij gisteren alsnog.

Toen het nieuws van zijn overlijden bekend werd gingen op verschillende plekken in het land mensen boos de straat op. In de hoofdstad Dhaka richtte de menigte zich tegen twee belangrijke kranten. Elders werd een partijkantoor gelieerd aan Hasina met de grond gelijk gemaakt. Ook werd het huis omsingeld van een hoge diplomaat uit India, dat wordt gezien als bondgenoot van Hasina.

Bekijk hier beelden van de demonstraties en branden:

Interimpremier Yunus riep in een nationale toespraak op tot kalmte. Hij noemde de dood van Hadi een onmisbaar verlies en kondigde een dag van rouw aan zaterdag. Dan zullen vlaggen halfstok hangen en worden er gebedsbijeenkomsten georganiseerd.

Er is een beloning uitgeloofd voor de gouden tip die leidt naar de daders, al vreest de politie dat die al naar India zijn gevlucht. Yunus beloofde in zijn toespraak er alles aan te doen om de schuldigen te straffen. Volgens hem maken de schutters deel uit van een netwerk dat de verkiezingen probeert te ontregelen.

Het is al lange tijd onrustig in Bangladesh. Hasina vluchtte vorig jaar naar aanhoudende protesten over corruptie naar buurland India. Ze werd afgelopen maand bij verstek ter dood veroordeeld voor haar rol in het bloedig neerslaan van de protesten.

De verdachte van een schietpartij op Brown University is dood aangetroffen in een opslagruimte in de staat New Hampshire. Volgens de politie gaat het om een oud-student van de universiteit in de staat Rhode Island, een 48-jarige Portugees. Hij blijkt ook betrokken bij de moord op een landgenoot in Boston.

De schutter opende afgelopen zaterdag het vuur tijdens een examen op Brown, een prestigieuze universiteit aan de Amerikaanse oostkust. Twee studenten werden daarbij gedood, zeker acht anderen raakten gewond.

De politie arresteerde een dag later een verdachte, maar die persoon bleek niets met de schietpartij te maken te hebben en werd vrijgelaten. Dagenlang was het onduidelijk of de politie nog verdere aanknopingspunten had.

Nog een moord

Maandag werd in de buurt van Boston, 75 kilometer verderop, een hoogleraar van de beroemde universiteit MIT thuis doodgeschoten. Het slachtoffer was de 47-jarige hoogleraar Nuno Loureiro uit Portugal. Ook hier wist de dader weg te komen.

Aanvankelijk zei de politie geen aanwijzingen te hebben dat deze misdaden met elkaar te maken hadden. De afgelopen dag meldden politiebronnen aan Amerikaanse media echter dat dezelfde huurauto in de buurt van beide schietpartijen was gezien. De politie zou inmiddels een arrestatiebevel hebben uitgevaardigd, al werd niet bekendgemaakt voor wie.

De man, Claudio Manuel Nueves Valente, was volgens de politie al enige tijd dood toen hij werd gevonden in de opslagruimte, vlak bij de plaats waar de auto werd gevonden. Over wat zijn motief was, kon de politiewoordvoerder nog geen uitsluitsel geven.

De man was 25 jaar geleden student natuurkunde aan Brown, zijn laatst bekende adres was in Miami. Hij zou ooit studiegenoot zijn geweest van de slachtoffers in Boston.

Hulp nodig?

Denk je aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.

Australië gaat vuurwapens opkopen in reactie op de aanslag op een joodse chanoekaviering afgelopen zondag. Premier Albanese hoopt dat eigenaren van vuurwapens die tegen een vergoeding vrijwillig zullen inleveren.

"We moeten ervoor zorgen dat er minder wapens in onze samenleving zijn", zei Albanese op een persconferentie over het plan. Hij wees erop dat een van de daders van de aanslag legaal zes vuurwapens in huis had. "Er is totaal geen reden waarom iemand zoveel wapens nodig heeft."

Australië heeft in 1996 ook al eens een opkoopactie gehouden, in reactie op een bloedige schietpartij in Port Arthur waarbij 35 mensen om het leven kwamen. De wapenwetten werden toen aangescherpt en ruim 600.000 vuurwapens werden vrijwillig ingeleverd.

Volgens Albanese zijn er inmiddels weer meer vuurwapens in omloop dan ten tijde van die aanslag, zo'n vier miljoen. Daarom is de nieuwe campagne nodig volgens hem. De kosten ervan zullen worden gedeeld door de nationale overheid en de deelstaten.

Arrestaties uit voorzorg

Bij de aanslag afgelopen zondag openden een vader en een zoon het vuur op joodse gelovigen die bijeen waren gekomen op Bondi Beach. Vijftien mensen werden doodgeschoten, ook een van de daders kwam om het leven.

Gisteren werden in een voorstad van Sydney zeven mannen opgepakt omdat ook zij mogelijk onderweg zouden zijn naar Bondi Beach. De mannen, die van Melbourne naar Sydney waren gereisd, zouden geen directe banden met de daders hebben gehad, maar wel hetzelfde gedachtegoed aanhangen.

Hoewel ze op een mes na geen wapens bij zich hadden, pakten antiterreur-agenten hen uit voorzorg op. Concrete aanwijzingen dat ze van plan waren een misdaad te plegen, waren er volgens de politie niet. Ze zullen daarom mogelijk snel vrij komen, maar dan goed gevolgd worden, aldus de politie. "We willen geen enkel risico lopen."

Europese leiders hebben afgelopen nacht in Brussel afgesproken dat de EU-landen gezamenlijk 90 miljard euro gaan lenen voor Oekraïne. Het plan om bevroren Russische tegoeden aan Oekraïne te geven, is daarmee voorlopig van de baan.

Over de financiering van Oekraïne werd bijna de hele dag en nacht vergaderd. Oekraïne heeft de komende twee jaar 135 miljard euro nodig om het overheidsbudget sluitend te krijgen.

De Europese Unie is bereid daar 90 miljard aan bij te dragen, de rest zou van landen als het Verenigd Koninkrijk, Canada en Noorwegen moeten komen. Over hoe de EU dat geld bijeen moest krijgen waren de 27 landen het niet eens.

"Er is gesproken over de bevroren tegoeden, maar ook over hoe de ruimte in het EU-budget zou kunnen worden ingezet", zei een anonieme EU-functionaris na uren vergaderen. "Na lange discussies is het duidelijk dat leningen uit bevroren tegoeden meer werk vergen. De leiders hebben meer tijd nodig om de details te behandelen."

EU-correspondent Chris Ostendorf, vanuit Brussel:

"De inzet op deze top was buitengewoon hoog. Niemand mocht de vergadering verlaten, zonder een akkoord over de miljardensteun voor Oekraïne. Zelensky verhoogde de druk nog, door te stellen dat het gebruiken van de Russische tegoeden de enige manier is om Poetin te dwingen te betalen voor de ravage die hij in Oekraïne heeft aangericht.

Deze uitkomst van de top is een teleurstelling voor de ruime meerderheid van landen die graag een stevig signaal aan Poetin had willen geven. Ook financieel is het een tegenvaller, omdat het nu niet de Russische agressor is die opdraait voor de kosten, maar de Europese Unie. Daarom laten de regeringsleiders het oorspronkelijke plan nog niet los. De Russische tegoeden zijn eerder al permanent bevroren. Dat geeft de EU de gelegenheid de komende maanden alsnog te proberen Rusland de rekening te presenteren voor de agressie-oorlog in Oekraïne."

De afgelopen tijd is er in Europa fel gediscussieerd over de vraag of de bevroren Russische tegoeden in Europa daarvoor aangesproken mogen worden. Voorstanders noemen dat een voorschot op de herstelbetalingen die Rusland zou moeten doen voor de invasie van Oekraïne. Tegenstanders vrezen echter Russische represailles.

Vooral België, waar het merendeel van de tegoeden is ondergebracht, vreest financieel aansprakelijk te worden gehouden voor het verdwijnen van Russisch geld. In aanloop naar de top werd geprobeerd het land met extra gezamenlijke garanties gerust te stellen: andere landen zouden ook willen bijdragen als het land met claims te maken krijgt. Nederland is bijvoorbeeld bereid garant te staan voor 14 miljard.

Sinds gisteravond 21.00 uur waren Europese leiders in Brussel bijeen om hierover overeenstemming te krijgen. Een alternatief plan was zelf geld te lenen om naar Oekraïne door te sluizen, maar dat zagen veel landen als een veel groter financieel risico. Diep in de nacht kondigden de leiders toch aan eruit te zijn.

Vooraf had voorzitter Ursula Von der Leyen gezegd dat niemand de EU-top zou kunnen verlaten voordat er overeenstemming was bereikt. De Poolse premier Tusk zei dat Europa voor een harde keuze stond: "Vandaag geld, of morgen bloed."

De Oekraïense president Zelensky had vooraf een moreel beroep gedaan op de EU. "Oekraïne verdedigt de EU, dus moet de EU Oekraïne helpen." Hij zei oog te hebben voor de bezwaren van de Belgen, maar voegde eraan toe dat "je mag best bang zijn voor juridische stappen van Rusland, maar dat is nog altijd minder eng dan als Rusland aan je grenzen staat".

Voor het aangaan van gemeenschappelijke leningen is een unaniem besluit van alle EU-lidstaten nodig. Nederland was traditioneel geen voorstander van dit soort leningen: vorig jaar nog nam de Tweede Kamer de motie-Eerdmans aan, die het kabinet vroeg een dergelijke lening voor defensie-investeringen te blokkeren.

Maar premier Schoof heeft in aanloop naar deze top benadrukt dat Nederland openstaat voor beide oplossingen. Nederland had een voorkeur voor het inzetten van de Russische tegoeden, maar is niet tegen het aangaan van gezamenlijke Europese leningen.

Eduardo Bolsonaro, de zoon van de Braziliaanse oud-president, is zijn zetel in het parlement kwijtgeraakt. De voorzitter van het lagerhuis zegt dat hij te veel zittingen heeft gemist. Ook een andere medestander verliest zijn zetel.

In februari week Eduardo uit naar de VS, om zich hard te maken voor internationale steun voor zijn vader. Daarbij zal ook een rol hebben gespeeld dat hij in Brazilië zelf vervolgd wordt het tegenwerken van justitie. Daar kan hij een celstraf van vier jaar voor krijgen. Eduardo zelf spreekt van een politieke vervolging.

Eduaro (41) is een vurig aanhanger van zijn vader. Hij verdedigde diens rol in de bestorming van het parlement nadat hij de presidentsverkiezingen had verloren en riep de Amerikaanse president Trump op tot sancties nadat zijn vader was aangeklaagd.

Gevlucht

Behalve Eduardo verloor ook Alexandre Ramagem zijn parlementszetel. Dat was omdat hij als oud-hoofd van de inlichtingendienst 16 jaar cel kreeg voor de couppoging die Jair Bolsonaro aan de macht moest houden. Hij vluchtte naar de VS voordat hij kon worden opgepakt.

Eduardo Bolsonaro noch Alexandre Ramagem heeft gereageerd op het verlies van zijn zetel. Jair Bolsonaro werd eerder dit jaar veroordeeld tot 27 jaar cel vanwege zijn poging aan de macht te blijven en zit nu vast.

TikTok heeft een oplossing gevonden om in de VS te kunnen blijven opereren. Het Amerikaanse deel van het sociale medium komt grotendeels in handen van drie grote investeerders, waardoor bezwaren van de Amerikaanse politiek worden weggenomen.

Tijdens zijn eerste termijn drong president Trump aan op een verbod op TikTok, uit angst dat de persoonlijke gegevens van vele tientallen miljoen Amerikaanse gebruikers in handen van de Chinese overheid terecht zouden kunnen komen. Ook bestond de vrees dat China de Amerikaanse publieke opinie zou kunnen beïnvloeden door het algoritme van de app onwelgevallige boodschappen te laten censureren.

Onder president Biden stemde het Amerikaanse Congres in met een verbod zolang de Amerikaanse tak van het bedrijf nog in Chinese handen was. De app ging ook daadwerkelijk een kleine maand op zwart, maar na zijn aantreden dit jaar gaf Trump moederbedrijf ByteDance extra tijd om tot een vergelijk te komen. De app werd zolang gedoogd, hoewel Trump daar officieel geen wettelijke bevoegdheid voor had.

Amerikaanse servers

In september liet Trump weten dat er in grote lijnen overeenstemming zou zijn over de verkoop, al zweeg China toen nog. Destijds werden Oracle en investeringsmaatschappij Silver Lake al genoemd, daar blijkt nu AI-bedrijf MGX uit Abu Dhabi bij te zijn gekomen. Zij krijgen gezamenlijk bijna de helft van het Amerikaanse TikTok in handen, 19,9 procent blijft eigendom van ByteDance en de rest wordt aangevuld met bestaande investeerders van ByteDance.

De gegevens van Amerikaanse gebruikers worden voortaan opgeslagen op servers in de VS. Ook wordt het algoritme van TikTok opnieuw getraind met Amerikaanse data, om buitenlandse manipulatie te voorkomen. Hoeveel geld de investeerders uittrekken voor de overname is niet bekendgemaakt. De leiding van TikTok USDS Joint Venture LLC komt in handen van een zevenkoppige raad van bestuur met een meerderheid van Amerikanen.

Het Witte Huis heeft nog niet gereageerd op de deal, maar verwijst naar ByteDance. Dat bedrijf zegt dat op deze manier gegarandeerd is dat "170 miljoen Amerikanen een wereld van eindeloze mogelijkheden kunnen blijven ontdekken als onderdeel van een levendige wereldwijde gemeenschap". De deal zou op 22 januari ingaan.

Een Amerikaanse jury heeft een 43-jarige man ter dood veroordeeld voor de moord op zes onbekenden, zijn eigen moeder en haar man. Cleophus Cooksey vermoordde hen in 2017 over een periode van drie weken in de Amerikaanse staat Arizona.

De eerste moord stamt uit november 2017, toen twee mannen van 27 en 21 dood werden gevonden in de stad Phoenix. Een week daarna werd een beveiliger op straat doodgeschoten. Het wapen van die man werd door de dader meegenomen.

Later volgden nog drie moorden, waarvan twee op dezelfde avond. In dat laatste geval ontvoerde de dader het 43-jarige slachtoffer en randde haar aan.

Melding van schoten

De moorden werden opgelost toen buren de politie op Cooksey afstuurden nadat ze pistoolschoten hadden gehoord. Toen hij de deur opende voor agenten, ontdekten die dat hij net zijn 56-jarige moeder en haar 54-jarige partner had doodgeschoten. Hij werd betrapt met het vermiste wapen.

Ondanks al het bewijs tegen hem bleef Cooksey zijn onschuld volhouden. Het is daarom nooit duidelijk geworden wat het motief voor de moorden was.

"Iedereen die tegen de doodstraf is moet maar eens naar deze zaak kijken", redeneerde de officier van justitie die Cooksey had aangeklaagd. "Om nodeloos het leven van acht onschuldigen te nemen moet je wel bijzonder kwaadaardig zijn. De dood is de enige juiste straf."

Executie Florida

Arizona is een van de 27 Amerikaanse staten die de doodstraf oplegt. Het voltrekken van die straf kan door beroepsprocedures jaren duren. Dit jaar werden er twee terdoodveroordeelden geëxecuteerd.

Florida executeerde afgelopen avond een 58-jarige man die in 1988 ter dood werd veroordeeld voor twee moorden tijdens een inbraak. Hij schoot een man en zijn vriendin dood toen die tegenstribbelden bij de beroving. Frank Athen Walls bood vlak voor de dodelijk injectie zijn excuses aan voor het leed dat hij had veroorzaakt.

Dit jaar heeft Florida al negentien personen geëxecuteerd. Daarmee is de staat ruim koploper in het aantal terechtstellingen. Alabama, South Carolina en Texas staan met vijf op een gedeelde tweede plek. In totaal zijn er in de VS dit jaar 47 mensen terechtgesteld.

De Europese Unie stelt het ondertekenen van het handelsverdrag met een aantal Zuid-Amerikaanse landen met een maand uit. Het verdrag zou eigenlijk dit weekend in Brazilië worden getekend, maar dat moment wordt nu op verzoek van Italië vooruitgeschoven. De Italiaanse premier Meloni zou meer tijd willen om bezorgde boeren gerust te stellen.

Er is 25 jaar lang onderhandeld over het verdrag tussen de Europese Unie en de landen Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Bolivia. Vorig jaar werd het akkoord tussen de EU en deze zogeheten Mercosur-landen eindelijk gesloten, maar Nederland heeft het verdrag nog niet ondertekend. Een nipte meerderheid van de Tweede Kamer stemde deze week alsnog voor de ondertekening.

In het akkoord is onder meer afgesproken dat een deel van de huidige importheffingen wordt opgeheven en dat douaneprocedures makkelijker worden. Ook zijn er afspraken gemaakt over het tegengaan van ontbossing.

Groot boerenprotest

Importheffingen worden door landen en economische samenwerkingsverbanden gebruikt om de interne economie te beschermen tegen concurrentie met goedkopere producten. Ook zorgen ze voor inkomsten. De EU heeft allerlei handelsverdragen met andere landen.

Critici van het Mercosur-handelsverdrag zijn onder meer bang voor concurrentie met goedkoop vlees en soja. Duizenden boeren protesteerden daarom vandaag in Brussel tegen het handelsverdrag. Dat protest begon vreedzaam, maar mondde uit in rellen. Er werden wegen geblokkeerd en op sommige plekken werd schade aangericht. De betogers bekogelden de politie met vuurwerk, aardappelen en stenen.

De politie heeft meerdere demonstranten opgepakt. Morgen zal de politie meer bekend maken over het aantal mensen dat is gearresteerd, meldt VRT Nieuws. Ook zal er dan meer informatie worden gedeeld over het aantal gewonden.

Bevroren Russische tegoeden

Het belangrijkste onderwerp op de EU-top in Brussel op dit moment is het inzetten van de bevroren Russische miljarden om Oekraïne een grote lening te verschaffen. Het gaat om 200 miljard euro aan Russische tegoeden die op een rekening in België staan.

België is een van de landen die huiverig zijn over het voorstel, omdat het land bang is voor enorme claims vanuit Rusland als de constructie juridisch niet blijkt te kloppen. België wil de risico's daarvan graag spreiden onder de andere EU-landen. Nederland heeft hiervoor 13 miljard toegezegd.

Nu alle andere agendapunten van de top zijn afgewerkt is het voor de aanwezigen tijd voor deze kwestie. De EU-landen lijken zich op te maken voor een urenlange onderhandeling. "Het wordt een lange dag en nacht waarin hard gewerkt zal worden om de belangen van het land te verdedigen", schrijft de Belgische diplomaat Pascal Heyman op X.

Het hangt van de Belgische steun af of de landen er op deze top uit zullen komen. Hongarije is in ieder geval tegen het plan. Voor de top liet de Hongaarse premier Orbán nogmaals weten er geen heil in te zien. Volgens hem stapt de EU hiermee in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Als België onvermurwbaar blijft en het land niet overtuigd is door de voorgestelde garanties van andere EU-landen, kan de EU kijken naar een gezamenlijke EU-lening. Tegen dat plan hebben andere landen dan weer grote bezwaren.

Onderzoekers van het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam hebben in de Westerschelde een nieuwe dolfijnsoort aangetroffen. Het gaat om een nieuwe tak aan de stamboom van spitssnuitdolfijnen, de Flandriacetus gijseni.

De bijzondere vondst is gebaseerd op fossielen die in 2015 in de Westerschelde vlak bij Zeeuws-Vlaanderen werden aangetroffen en daarna zijn onderzocht. De dolfijn zelf leefde 8,1 tot 7,5 miljoen jaar geleden en is dus al heel lang geleden uitgestorven.

"De fossielen zijn gevonden in de vaargeul vlak bij Terneuzen", vertelt conservator Bram Langeveld van het Natuurhistorisch Museum bij Omroep Zeeland. De fossielen die allemaal vlakbij elkaar lagen, werden zo'n tien jaar geleden opgevist. Daarna volgde het onderzoek.

"Hoe meer fossielen je vindt, hoe moeilijker het onderzoek wordt. Je moet bij elk fossiel kijken of het niet een andere soort is", legt Langeveld uit.

Complete schedel

Nu de uitkomsten bekend zijn, kan Langeveld ook met zekerheid zeggen dat de vondst uniek is. "Vaak worden fossielen beschreven op basis van een brokstukje. Maar van de Flandriacetus gijseni hebben we niet alleen een complete schedel gevonden, maar ook nog tien andere bijna complete schedels", aldus de conservator. "Daarmee is deze soort meteen de best bekende fossiele spitssnuitdolfijn ter wereld."

De Flandriacetus gijseni had veel tanden en dook nog niet diep. De verschillende soorten spitssnuitdolfijnen die nu rondzwemmen hebben nauwelijks tanden meer en zuigen op dieptes tot meer dan 2,5 kilometer inktvissen op.

Hoe bijzonder de naam ook klinkt, de dolfijn is in feite vernoemd: Flandriacetus verwijst naar Zeeuws-Vlaanderen waar de dolfijn gevonden is. Gijseni is een eerbetoon aan de Belgische amateurpaleontoloog en fossielenverzamelaar Bert Gijsen.

De meest complete schedel van de nieuwe soort is vanaf vandaag te zien in het Rotterdamse museum.

Na het voor de Tweede Kamer onbevredigende mestdebat van gisteravond wil een meerderheid het mestplan van demissionair minister van Landbouw Wiersma (BBB) van tafel hebben. De Kamer denkt dat dit plan slecht is voor de waterkwaliteit.

Een ruime meerderheid, 101 voor en 49 tegen, stemde voor het voorstel van de ChristenUnie. Opvallend is dat ook regeringspartij VVD voor stemde, die nog samen met BBB in het demissionaire kabinet zit.

Wiersma wil boeren de komende vier jaar meer mest uit laten rijden op plaatsen waar dat volgens haar kan zonder dat de waterkwaliteit verslechtert. Een groot deel van de andere ministers in het kabinet, onder wie BBB-minister van Waterstaat Tieman en de VVD-bewindspersonen, denken dat er juist meer meststoffen in het water terechtkomen.

Door het onderlinge conflict heeft het kabinet nog steeds geen besluit genomen. Dat terwijl het nieuwe mest- en waterbeleid voor de komende vier jaar volgens Europese afspraken per 1 januari moet ingaan. Daarbij moet Nederland laten zien dat het meer doet aan het verbeteren van het water in bijvoorbeeld sloten en oppervlaktewater.

Aan volgende kabinet

Het voorstel van de ChristenUnie houdt in dat het volgende kabinet het nieuwe mest- en waterbeleid gaat bepalen. Hierdoor lopen de mestregels van dit jaar volgend jaar nog even door, tot het nieuwe kabinet ermee aan de slag kan.

Voor boeren betekent dit dat zij voorlopig nog in onzekerheid zijn over wat zij de komende jaren wel en niet met hun mest mogen.

Ondanks protest van dierenbeschermers mag de provincie Friesland 250 steenmarters doden om zo weidevogels te beschermen. De Raad van State heeft daarvoor ontheffing verleend.

Het conflict over het bejagen van steenmarters speelt al jaren. De steenmarter is een beschermde diersoort, maar staat er ook om bekend dat hij eieren rooft uit nesten.

In Friesland wordt de marter, waarvan er duizenden zijn, medeverantwoordelijk gehouden voor de achteruitgang van het aantal weidevogels. Dat was reden voor de provincie om al in 2022 ontheffing te verlenen aan jagers om 429 steenmarters te vangen en te doden in 21 zogenoemde 'weidevogelkerngebieden'.

Dierenrechtenorganisaties zoals Fauna4Life, de Marterstichting en Animal Rights vochten die ontheffing aan. Zij wezen bij de Raad van State op de beschermde status van de marter en benadrukten dat het "iets beter" gaat met de weidevogels.

Voederbakken

Het probleem zit hem niet in het gedrag van de marter, maar in de wijze van boeren, zei Edo van Uchelen van de Marterstichting eerder bij Omrop Fryslân. Boeren richten steeds vaker kleine stukken van hun land zo in dat weidevogels er terechtkunnen, maar vergeten dat die dan ook aantrekkelijk zijn voor marters. "Die stukken land zijn nu voederbakken voor steenmarters", zegt Van Uchelen.

Hij vindt dat er in plaats van die kleine stukken land één groot leefgebied voor weidevogels moet komen waar kuikens veilig uit het ei kunnen kruipen en opgroeien. Als je dan gebieden afbakent met een sloot, heb je geen last van de marter. "Steenmarters hebben een hekel aan water", zegt Van Uchelen. "Dan hoef je 'm ook niet af te schieten."

Alle mogelijke maatregelen

In de uitspraak van vanmiddag stelt de Raad van State dat zo'n ingrijpende landschapsaanpassing "als dat al op korte termijn kan worden gerealiseerd" niet tot verbetering van de toestand van weidevogels hoeft te leiden. Bovendien zijn volgens de Raad "met het oog op de bescherming van de weidevogels alle mogelijke maatregelen nodig".

De Raad van State zegt ook dat het ondanks een kleine verbetering nog steeds slecht gaat met de weidevogels, terwijl "de steenmarter zich daarentegen in een gunstige staat van instandhouding bevindt".

De Raad verleent nu ontheffing voor het vangen en doden van maximaal 250 steenmarters. Dat zijn er minder dan de provincie had gevraagd, maar genoeg om te voorkomen dat te veel eieren worden geroofd.

De jagers moeten meteen aan de gang, schrijft Omrop Fryslân: de jacht op steenmarters is de komende drie maanden het meest effectief nu de weidevogels nog geen eieren leggen.

Hulp verlenen aan mensen die illegaal in Nederland verblijven wordt niet strafbaar. De Tweede Kamer heeft, zoals verwacht, met ruime meerderheid ingestemd met een 'reparatieplan' van demissionair minister Van Weel. Daardoor kunnen de twee asielwetsvoorstellen van oud-minister Faber (PVV) nu naar de Eerste Kamer.

De wetsvoorstellen, bedoeld om "het strengste asielbeleid ooit" in Nederland van de grond te krijgen, zijn maanden geleden al aangenomen door de Tweede Kamer. Maar er lag nog één los eindje, waardoor ze in de wacht stonden.

Een nipte meerderheid stemde in juli in met een wijzigingsvoorstel van de PVV. Daardoor wordt nu in het wetsvoorstel opgenomen dat illegaal verblijf in Nederland strafbaar is. Het idee is dat mensen zonder papieren dan sneller kunnen worden uitgezet.

Het CDA was eerst voor dat voorstel, maar trok zijn steun in toen duidelijk werd dat hulp aan mensen die illegaal in Nederland verblijven ook strafbaar zou worden. Ook de SGP had daar moeite mee. De christelijke partijen vreesden dat bijvoorbeeld kerken niet meer 'barmhartig' mochten zijn voor mensen die op straat zwerven.

Niet medeplichtig

Van Weel heeft nu een aangepaste tekst opgesteld, een zogeheten novelle. Daarin staat dat "deelnemen aan dit misdrijf, anders dan als pleger niet strafbaar" is. Met andere woorden: wie een bord eten of onderdak aanbiedt, wordt niet gezien als een medeplichtige.

Dat heeft het CDA over de streep getrokken om voor te stemmen, werd eerder deze week al duidelijk. En dat geldt ook voor de SGP.

Ook de PVV heeft voor gestemd, hoewel de partij liever had gezien dat hulp er wel onder zou vallen. Kamerlid Vondeling zei dat het belangrijk is dat de strafbaarstelling van mensen zonder verblijfsvergunning hoe dan ook doorgaat.

In totaal stemden 91 Kamerleden voor en 59 Kamerleden tegen.

Net voor kerst

GroenLinks-PvdA, D66, Partij voor de Dieren en ChristenUnie zijn niet positief over de strafbaarstelling van illegaliteit. Zij denken onder meer dat het plan onuitvoerbaar is en dat het personeel in de asielketen met meer werkdruk wordt opgezadeld.

Van Weel zei daar eerder op dat hij "geen grootschalige klopjachten" op illegalen verwacht. Hij ziet de strafbaarstelling als "een extra middel voor mensen die naar hun land terug moeten".

Door de goedkeuring zijn de twee asielwetsvoorstellen nog net voor kerst door de Tweede Kamer, zoals Van Weel wilde. Hij zei onlangs in Nieuwsuur dat er anders "een groot probleem" was. "Dan ben ik niet erg hoopvol dat een volgend kabinet wel wat aan migratie gaat doen."