NOS Nieuws - Algemeen

Bij graafwerkzaamheden is grote schade ontstaan in Noordwijkerhout. Nadat een waterleiding was geraakt kwam niet alleen de weg zelf, maar ook een aantal woningen onder water te staan.

De problemen ontstonden toen bij werkzaamheden aan de Groenewege werd gegraven in de buurt van een lantaarnpaal, meldt Omroep West.

Er ontstond een groot gat in de waterleiding, waardoor veel water vrijkwam. Op een gegeven moment stond het water zo hoog dat het meerdere woningen in liep. Het huis van een oudere omwonende stond voor een groot deel blank.

Inmiddels is het lek gedicht en wordt de modder opgeruimd met grote pompen. Hoe groot de schade precies is, moet daarna blijken.

Opvallend genoeg ontstond ruim twee jaar geleden in dezelfde straat ook al een lek bij graafwerkzaamheden. Toen wist de brandweer samen met werklieden op het nippertje te voorkomen dat het water de huizen inliep.

Aardwetenschappers hebben onder de oceaanbodem ten zuidwesten van Portugal een nieuwe structuur van gesteentes ontdekt. Ze verwachten dat de gevonden 'druipstructuur' de oorzaak is geweest voor de grootste aardbeving die ooit in Europa is waargenomen, 250 jaar geleden.

Voor het onderzoek werd er door wetenschappers van de Vrije Universiteit Amsterdam, de Universiteit van Lissabon en de Johannes Gutenberg Universiteit uit Mainz gekeken naar de zeebodem en diepere aardlagen in een deel van de Atlantische Oceaan. In dit gebied vond op 1 november 1755 een aardbeving plaats waardoor heel Lissabon werd verwoest.

Bij de aardbeving, die gezien wordt als de grootste aardbeving die ooit in Europa is waargenomen, kwamen zo'n 50.000 mensen om het leven. Er ontstonden zelfs tot dicht bij Nederland tsunamigolven die schade aanrichtten aan onder meer schepen in havens.

"Omdat de druipstructuur in de toekomst opnieuw voor krachtige aardbevingen zou kunnen zorgen, is onderzoek naar het gebied heel belangrijk." Dat zegt aardwetenschapper Wouter Schellart, van de Vrije Universiteit Amsterdam. De wetenschappers hebben ondergrondse structuren in kaart gebracht, onder meer door middel van seismisch onderzoek.

"Met seismische meetstations konden we als een soort röntgenstraling door de aardkorst kijken. Daarbij zijn ook geluidstrillingen gebruikt. Op basis daarvan hebben we computermodellen gemaakt die de ondergrondse structuren laten zien en welke krachten, spanningen en plaat-tektonische bewegingen er voorkomen."

Zwaar gesteente

Onder een vlak stuk oceaanbodem op ongeveer vijf kilometer diepte ten zuidwesten van Portugal, ook wel het Horseshoe Abyssal Plain genoemd, vonden Schellart en zijn team de ongewone druipstructuur. Die bestaat uit relatief zwaar gesteente, tot een diepte van tweehonderd kilometer, en bevindt zich aan de randen van twee tektonische platen - de Afrikaanse en Euraziatische platen.

De twee aardplaten, die naar elkaar toe bewegen, hebben de structuur van gesteente langzaam dieper de aarde in geperst, in de vorm van een druppel. "Dergelijke druipstructuren zijn al eerder ontdekt op andere plekken op aarde, maar dan altijd onder continenten. Dit is de eerste keer dat zo'n structuur is ontdekt onder een oceaanbodem."

De structuur van gesteente leidt volgens de wetenschappers tot het ontstaan van breuken in de bovenliggende aardkorst van het gebied, tot wel 30 kilometer diep. Ze ontdekten dat voor dit natuurfenomeen specifieke ingrediënten nodig zijn, die toevallig in dit gebied aanwezig zijn. Daar kwamen zij achter met behulp van computermodellen waarmee zij nabootsten hoe dergelijke structuren onder de oceaanbodem ontstaan.

Toekomstige bevingen

Met de computermodellen is ook voorspeld hoe zich boven de druipstructuur een breuk kan vormen, op dezelfde plek als waarvan wordt gedacht dat zich in 1755 het epicentrum van de aardbeving bevond. Hierdoor hebben de wetenschappers de mogelijke locatie van de breuk gevonden die tot de grote aardbeving van Lissabon leidde.

Diezelfde breuk kan in de toekomst ook zulke grote aardbevingen veroorzaken. "Een dergelijke grote aardbeving gaat sowieso gebeuren in de toekomst, maar wanneer en waar is nu nog moeilijk te zeggen."

"Om de oorsprong van deze aardbeving te begrijpen is er meer onderzoek nodig", vertelt Schellart. "Ook om te kunnen voorspellen waar en wanneer er in de toekomst weer een dergelijke verwoestende aardbeving plaats zal vinden."

De eerste gedeporteerde migranten zijn vanuit de Verenigde Staten aangekomen in Rwanda. Dat meldt de woordvoerder van de Rwandese regering na schriftelijke vragen van de NOS. Het gaat om een groep van zeven mensen. Ze zijn al elf dagen geleden geland, maar daar werd geen enkele ruchtbaarheid aan gegeven.

Over hun nationaliteit wil een woordvoerder niets kwijt. Wel dat drie mensen willen terugkeren naar hun thuisland en dat vier migranten in Rwanda willen blijven en daar een leven willen opbouwen.

De Internationale Organisatie voor Migratie heeft de migranten bezocht om te kijken welke basisbehoeftes ze hebben.

De groep ondervindt de gevolgen van een plan van de Amerikaanse president Trump om miljoenen immigranten die illegaal in de VS verblijven zo snel mogelijk het land uit te zetten, ook naar een derde land.

Opleiding volgen

Begin deze maand kwam via persbureau Reuters de overeenkomst tussen de Rwandese regering en de Verenigde Staten naar buiten, waarin Rwanda zou hebben afgesproken om maximaal 250 migranten op te nemen. Rwanda zegt dat de migranten de kans krijgen een opleiding te volgen en recht hebben op gezondheidszorg en huisvesting.

Volgens de overeenkomst zou Rwanda elke migrant uit de VS afzonderlijk mogen beoordelen. Mensen die nog een celstraf in de VS moeten uitzitten, zouden niet aanvaard worden.

Dumpplek voor westerse landen

Andere Afrikaanse landen namen onlangs wel veroordeelde criminelen op, zoals Zuid-Sudan en Eswatini (voorheen Swaziland). Die migranten kwamen uit Latijns-Amerika en Aziatische landen.

Uganda zei vorige week ook migranten op te willen gaan nemen uit de VS, en daarbij de voorkeur te geven aan mensen van Afrikaanse afkomst.

Het leidde tot kritiek, onder meer van een mensenrechtenactivist in Zuid-Sudan, Edmund Yakani, dat het continent geen dumpplek moet worden voor westerse landen.

Rwanda is voor de VS een logische keuze om het plan voor deportatie van migranten naar Afrika verder door te zetten. Er was immers eerder al een omstreden akkoord met de conservatieve regering van Groot-Brittannië om asielzoekers naar Rwanda te sturen.

Dat stuitte op veel verzet, onder meer omdat de migranten terechtkomen in een land waar sprake is van mensenrechtenschendingen. President Kagame regeert er met harde hand. Oppositieleden en journalisten hebben geen bewegingsvrijheid en lopen gevaar als ze kritiek hebben op de regering. Uiteindelijk ging het VK onder de huidige Labour-regering van premier Starmer niet over tot uitzettingen naar Rwanda.

Rijk aan grondstoffen

De migratiedeal is niet het enige akkoord dat Rwanda en de VS sloten. Rwanda steunt de rebellengroep M23, die het oosten van de Democratische Republiek Congo bezet, een regio die rijk is aan grondstoffen.

Eind juni tekenden de DRC en Rwanda een vredesakkoord in Washington, waarmee een eind moet komen aan dat conflict. De VS zou volgens die overeenkomst ook toegang krijgen tot grondstoffen. Tot nu toe is het geweld in de regio nog niet opgehouden.

Na vijftien jaar stopt de Efteling met de omstreden Raveleijn-show. Het attractiepark bij Kaatsheuvel kondigt voor volgend jaar een nieuwe show aan in het openluchttheater. Daarbij worden geen levende dieren meer gebruikt.

Het openluchttheater waar de Raveleijn-show nu nog meermalen per dag te zien is, gaat voor de nieuwe show op de schop, meldt Omroep Brabant. Het theater zelf wordt verbouwd, de nieuwe show krijgt een andere verhaallijn met "indrukwekkende showeffecten". De huidige acteurs komen wel terug.

De Raveleijn-show begon in 2011 en kostte toen 30 miljoen euro. In het verhaal, geschreven door kinderboekenschrijver Paul van Loon, worden vijf ruiters naar de magische stad Raveleijn geroepen om die te verdedigen tegen de kwade graaf Olaf.

Brandende deken

Vooral over de levende paarden was de afgelopen jaren het nodige te doen. De Partij voor de Dieren keerde zich in 2019 tegen de show, omdat paarden met een brandende deken op de rug galoppeerden.

Nog in dezelfde week werd de show verstoord door dierenactivisten van de Vegan Strike Groep. Zij vonden dat de Efteling "als grootste pretpark van Nederland een voorbeeldfunctie heeft en hiermee moet stoppen". De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) deed vervolgens onderzoek en concludeerde dat er van dierenmishandeling geen sprake was.

In 2023 verstoorden dierenactivisten de voorstelling opnieuw. Drie mannen, onder wie een activist uit Vught die bekend staat als de vegan streaker, sprongen uit het publiek in de arena. De man uit Vught ketende zich daarop vast aan een paal, terwijl alle bezoekers naar buiten werden begeleid.

Twee keer brand

Raveleijn werd in 2023 twee keer kort achter elkaar getroffen door brand. Bij de brand in mei van dat jaar vatte een huisje in het decor vlam. In juni stond een huisje op het middenterrein van het theater in brand.

"Sinds de opening van Raveleijn in 2011 gebruiken we vuureffecten. Dat het nu twee keer in korte tijd misgaat, lijkt vooralsnog op toeval", liet een woordvoerder van het park na de tweede brand weten.

Op stal

De Efteling ging door met de show, maar vorig jaar meldde de doorgaans goed geïnformeerde pretparkenwebsite Looopings al dat de levende dieren op stal zouden gaan.

Voor de nieuwe show wordt niet alleen het openluchttheater aangepast. Buiten de stadsmuur van Raveleijn komt een nieuwe attractie.

"Het wordt een ronddraaiende zweefbeleving, waarbij bezoekers als het ware meevliegen met de vleugels van raven", aldus Koen Sanders van de Efteling. "De vele vloeiende bewegingen en kantelingen zorgen voor een gevoel van intensiteit en spanning waardoor het een echte thrill-ervaring wordt."

Het vernieuwde gebied opent waarschijnlijk eind 2026. De huidige paardenshow is nog tot en met de kerstvakantie te zien.

Het grootste verbond van banken die zich willen inzetten tegen klimaatverandering pauzeert de werkzaamheden. Deze zogeheten Net-Zero Banking Alliance (NZBA) wil niet langer een ledenorganisatie zijn, maar een adviserende rol aannemen. Totdat de aangesloten banken daarover hebben gestemd, legt de organisatie haar werk stil.

De Nederlandse banken ING, Rabobank en ABN Amro zijn lid van de alliantie, die bestaat uit ruim 120 banken uit meer dan veertig verschillende landen. Het doel van de NZBA is om in 2050 alleen maar klimaatneutrale beleggingen te doen.

De organisatie heeft een nieuwe structuur nodig, schrijft de NZBA in een bericht. "Wij geloven dat dit het beste model is om banken wereldwijd te blijven ondersteunen en de doelen van het akkoord van Parijs te halen."

Triodos eerder opgestapt

De druk op de pauzeknop moet worden gezien in het licht van de ontwikkelingen in de VS. Nadat Trump eind vorig jaar de Amerikaanse presidentsverkiezingen won, verlieten de grote Amerikaanse banken de organisatie. Trump heeft subsidies voor schone energie stopgezet en zich kritisch uitgelaten over de NZBA, die samenwerkt met de VN.

In reactie daarop heeft de alliantie haar doelen aangepast. Zo hoeven deelnemende banken zich niet meer te committeren aan het doel om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden te houden.

Dat was de druppel voor Triodos, die tot dit voorjaar lid was van de NZBA. In april stapte de bank uit de organisatie. Tegen het FD zei Triodos-bestuurder Jacco Minnaar destijds dat "de afzwakking van de ambities een stap in de verkeerde richting is. We kunnen het niet langer rechtvaardigen om lid te blijven."

Eind september wordt bekend in welke vorm de bankenalliantie doorgaat.

Een Amerikaan die zijn eigen dood in scène had gezet om een vrouw te kunnen ontmoeten die hij online had leren kennen, is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 89 dagen, het aantal dagen dat hij de autoriteiten voor de gek heeft gehouden over zijn vermissing. Dat meldt persbureau AP.

De 45-jarige Ryan Borgwardt, een getrouwde man met drie kinderen, verdween vorig jaar augustus nadat hij tegen zijn vrouw had gezegd te gaan kajakken op een meer in de staat Wisconsin. Wel werden zijn gekapseisde kajak en zijn auto gevonden. Later troffen autoriteiten ook zijn hengel, sleutels, portemonnee en rijbewijs aan.

De politie vermoedde dat Borgwardt was verdronken en zocht 58 dagen lang in het meer. Maar toen rechercheurs zijn laptop doorzochten, bleek dat hij geld naar een buitenlandse rekening had overgemaakt en contact had met een vrouw in Oezbekistan.

Borgwardt is nu veroordeeld voor het hinderen van de politie. In eerste instantie verklaarde hij onschuldig te zijn, maar later kwam hij daarvan terug. Hij stemde er ook mee in een schadevergoeding van 30.000 dollar aan de politie te betalen, het bedrag dat de autoriteiten kwijt waren aan de zoektocht naar hem.

Spijt

"Ik heb spijt van wat ik heb gedaan en de pijn die ik heb veroorzaakt voor mijn familie en vrienden", zei Borgwardt tijdens de zitting. Zijn advocaat zei dat hij naar de VS was teruggekeerd om het goed te maken. Ook zou hij de 30.000 dollar vorige week al hebben betaald.

De aanklager had in eerste instantie 45 dagen cel geëist, maar de rechter verdubbelde dat. "Hij heeft in totaal 89 dagen de rechtshandhaving belemmerd", motiveerde de rechter het vonnis. De vrouw met wie Borgwardt ruim twintig jaar getrouwd was, wilde naar aanleiding van de kwestie van hem scheiden.

De politie maakte in november bekend dat ze contact hadden met Borgwardt, die toen al maanden vermist was. Hij nam op 11 november een 24 seconden durende video op en stuurde die naar de politie. "Goedenavond, ik ben Ryan Borgwardt", zei hij. "Ik ben veilig, zeker, geen probleem. Ik hoop dat dit helpt."

Levensverzekering

Hij gaf toe dat hij zijn eigen verdwijning in scène had gezet. Hij zou nadat hij zijn kajak had laten kapseizen in een opblaasbaar bootje naar de oever zijn gegaan. Vervolgens was hij naar Canada gereisd, om daar op het vliegtuig te stappen.

De officier van justitie zei dat Borgwardt een levensverzekering had afgesloten, een vervangend paspoort had aangevraagd en zijn sterilisatie had teruggedraaid voordat hij zijn dood in scène zette. Dit alles om een vrouw te ontmoeten die hij een paar maanden eerder online had leren kennen.

"De verdachte had niet gerekend op de vastberadenheid van onze politie", aldus de officier.

Het Openbaar Ministerie en de politie doen strafrechtelijk onderzoek naar het datalek bij een laboratorium in Rijswijk. Vorige maand maakten criminelen bij Clinical Diagnostics de gegevens buit van honderdduizenden Nederlanders die meedoen aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker.

Het OM en de politie zeggen dat ze het onderzoek twee weken geleden "vanwege de grote maatschappelijke impact" op eigen initiatief zijn gestart. "Het onderzoek richt zich op de vraag wie de gegevens hebben gestolen", meldt justitie. De politie heeft bij het laboratorium sporen opgeëist.

Eerder kwam al naar buiten dat de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Autoriteit Persoonsgegevens onderzoek doen naar de zaak.

Baarmoederhalskanker

Hoewel de hackersgroep begin juli de gegevens buitmaakte, lichtte het laboratorium in Rijswijk pas begin deze maand andere organisaties in. Bij de hack zijn de gegevens gestolen van bijna een half miljoen vrouwen die meedoen aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker.

De vrouwen lieten een uitstrijkje maken bij de huisarts of deden een zelftest. Onder de gestolen data bevinden zich namen, adressen, bsn-nummers en e-mailadressen. Van een onbekend aantal vrouwen is ook de uitslag van het uitstrijkje gestolen.

RTL Nieuws schreef dat verder gegevens zijn ontvreemd van huid-, urine-, penis-, anus- en wondvochtonderzoek.

Massaclaim

Tot nu toe hebben tienduizenden vrouwen van wie de gegevens zijn gestolen zich gemeld bij advocatenkantoren voor een mogelijke massaclaim. Het OM wijst erop dat het strafrechtelijke onderzoek losstaat van deze procedures.

De rechtbank in Berlijn heeft een 16-jarige jongen veroordeeld tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van anderhalf jaar. De tiener hielp bij het voorbereiden van een aanslag op een concert van Taylor Swift in Wenen, vorig jaar zomer.

De Syriër, die destijds 14 jaar oud was en naar school ging in Frankfurt, was "geradicaliseerd door propaganda van de Islamitische Staat (IS) op het internet", oordeelt de rechtbank. Via sociale media had hij contact met een jongen in Oostenrijk, die van plan was een aanslag te plegen.

De tiener zou hem daarbij hebben geholpen door een instructievideo te sturen over hoe je een bom kan maken. Ook bracht hij hem in contact met een lid van IS. De Syriër is onder meer schuldig bevonden aan het steunen van een terroristische daad in het buitenland.

Tragedie voorkomen

In augustus vorig jaar werden drie uitverkochte concerten in Wenen vlak voor de eerste show afgelast vanwege de dreiging van een aanslag. De Oostenrijkse politie arresteerde daarna drie verdachten. Er loopt nog een onderzoek naar de toen 19-jarige hoofdverdachte, die trouw had gezworen aan IS. Hij heeft bekend dat hij zichzelf wilde opblazen bij een concert van de Amerikaanse superster.

De groep zou van plan zijn om mensen buiten het Ernst Happel Stadion in Wenen om het leven te brengen. Daarbij zouden ze ook messen hebben willen gebruiken. Bij elk optreden werden 65.000 'Swifties', zoals fans van Taylor Swift worden genoemd, verwacht.

Ook buiten het stadion zouden 15.000 tot 20.000 bezoekers komen. De toenmalige Oostenrijkse bondskanselier Nehammer zei destijds dat "een tragedie" is voorkomen.

Het personeelstekort in de gevangenis in Sittard is zo groot dat tientallen cellen gesloten zijn. De gevangenen zijn overgeplaatst naar penitentiaire inrichtingen elders, zoals in Grave of Vught.

De Zuid-Limburgse gevangenis zelf spreekt over een tijdelijke maatregel. "Landelijk wordt voortdurend bekeken waar capaciteit nodig is en hoe we die zo goed mogelijk kunnen inzetten", zegt een woordvoerster bij L1 Nieuws. "Wat daarbij altijd vooropstaat: veiligheid in detentie, voor gedetineerden én medewerkers."

Normaliter is er in de gevangenis in Sittard plaats voor 323 gedetineerden. Om het werk te kunnen doen zijn er ongeveer 300 medewerkers nodig, maar die zijn er dus niet. Vorig jaar meldde de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) dat er in Sittard 20 vacatures openstonden.

Volledig inzetbaar

Hoe groot het tekort nu is, is niet bekendgemaakt. Naar eigen zeggen heeft de gevangenis de afgelopen periode flink geïnvesteerd in werving van personeel. "Dat begint zijn vruchten af te werpen.", aldus de woordvoerster. "Het kost echter tijd om nieuwe collega's goed op te leiden en in te werken voordat zij volledig inzetbaar zijn."

De DJI kampt niet alleen in Sittard, maar ook landelijk met personeelstekorten en een tekort aan cellen.

"Ondanks een recordwerving in 2023 en 2024 blijft de druk hoog door stijgende instroom, langere detenties en een tekort aan zorg- en tbs-plaatsen", laat de DJI weten. De gevolgen zijn ook op politiebureaus te merken: de cellen daar zitten soms overvol. Af en toe worden mensen vrijgelaten.

Reistijd

Advocaten spreken over een "vervelende" situatie, vooral voor de familie van de overgeplaatste gevangenen. "Rijd van Maastricht naar Grave en je bent 1,5 uur onderweg. Voor mij is het part of the deal vanwege mijn werk, voor familie niet", zegt strafrechtadvocaat Peer Szymkowiak. "Het is de vraag hoe lang het allemaal gaat duren."

Ook voor strafpleiters zelf is het schakelen, zeg zijn collega Gitte Stevens uit Roermond. "In het kader van de voorbereiding op zitting is het prettiger dat cliënten in de buurt zitten. Advocaten hebben te maken met bloktijden", zegt ze. "Agendatechnisch is dat al lastig, maar nu moet daar ook nog extra tijd bij worden ingepland voor de reistijd."

Pijnlijke maatregel

Eerder dit jaar kondigde toenmalig staatssecretaris Coenradie aan om gevangenen met een relatief lichte straf maximaal twee weken eerder naar huis te sturen. Haar eigen partij, toen nog de PVV, was tegen, maar Coenradie zag geen andere mogelijkheid om het cellentekort te bestrijden en sprak over een "uiterst pijnlijke maatregel".

In juli van dit jaar besloot het demissionaire kabinet op voorstel van de Tweede Kamer om 75 miljoen euro extra uit te trekken om het cellentekort te verkleinen. Dat geld komt uit een potje dat was bedoeld voor de oprichting van een constitutioneel hof.

De politie Amsterdam heeft gereageerd op uitspraken die PVV-leider Geert Wilders heeft gedaan over de verdachte na de dood van de 17-jarige Lisa.

Wilders beweerde dat de verdachte een week voor het overlijden van de tiener was aangehouden en daarna is vrijgelaten. Maar de Amsterdamse politie weerspreekt dit en zegt dat de man op 21 augustus is aangehouden voor een ernstig zedenmisdrijf, en dat de verdenking later is uitgebreid met de zaak van het overlijden van Lisa.

De politie zegt dat de uitspraak van Wilders leidt tot onnodige onrust bij betrokkenen en nabestaanden. Ook doet de opmerking geen recht aan het werk van de politie, aldus de verklaring.

Excuses Wilders

Kort na de reactie van de politie nam Wilders zijn opmerking terug. "Het was een vergissing. Ik had het niet moeten doen. Het spijt me", zei Wilders, die aangaf dat hij het bericht verkeerd had gelezen. Hij ging verder niet in op het verwijt van de politie dat hij onrust had veroorzaakt.

De politie reageert zelden op uitspraken van politici en de reactie is dan ook opvallend. Desgevraagd zegt de politie het belangrijk te vinden om aan te geven dat iets niet klopt en hoe het wel zit.

Wilders zei vanochtend tijdens het Kamerdebat over het uitgedunde kabinet: "Dat arme meisje van 17 jaar is vermoord door iemand die in een COA-centrum verbleef. Die was een week daarvoor vastgehouden voor een seksueel misdrijf, maar was weer vrijgelaten. Dat zijn de mensen in Nederland zat. Het kan helaas iedereen in Nederland gebeuren. Dat mag niet meer gebeuren."

Wilders kreeg daarop kritiek van onder meer D66-leider Jetten. "U spreekt zich alleen uit over vrouwenrechten en homorechten als u ook asielzoekers kunt pakken." Jetten wees er ook op dat elke acht dagen een vrouw vermoord wordt, het grootste deel van het geweld door naasten of bekenden wordt gepleegd, en dat de PVV de laatste jaren meerdere voorstellen voor de aanpak van vrouwenhaat en het doden van vrouwen niet heeft gesteund.

Grof geweld

De 17-jarige Lisa uit Abcoude werd vorige week dood aangetroffen in Duivendrecht na een avondje uit. Ze bleek door grof geweld om het leven te zijn gekomen. Deze week werd besloten dat de verdachte langer vast blijft zitten.

Gisteren vond de politie een mes en een telefoon in het onderzoek naar de man die wordt verdacht van het doden van Lisa. Het OM onderzoekt of de voorwerpen te maken hebben met haar dood.

In Den Haag is een 37-jarige man door het gerechtshof veroordeeld tot 13 jaar cel voor deelname aan een criminele organisatie tussen 2012 en 2017 in Syrië. Het gaat om de militie Liwa al-Quds, die op de hand was van dictator Assad en waarvan hij een van de leiders was. Het hof zegt dat hij heeft deelgenomen en bijgedragen aan de gewapende strijd in Syrië en met zijn organisatie bijdroeg aan de onderdrukking van Syrische burgers.

De man is ook veroordeeld voor betrokkenheid bij misdrijven tegen de menselijkheid en foltering van een Syrische burger in 2013. Samen met anderen voerde hij op gewelddadige wijze een man af uit zijn woning, waarna het slachtoffer door de Syrische Luchtmacht Inlichtingen Dienst (LID) werd gemarteld.

De veroordeelde had een verblijfsvergunning in Nederland voor bepaalde tijd, van 2020 tot 2025. Hij werd in 2021 gearresteerd in Kerkrade. Zijn verblijfsvergunning is in 2023 ingetrokken. Volgens het hof heeft de man niet de verplichting om terug te keren naar Syrië vanwege de recente machtswisseling in het land. Als Palestijn is hij waarschijnlijk stateloos, aldus het gerechtshof. De man werd geboren in een Palestijns vluchtelingenkamp in Syrië.

Schadevergoeding

Het hof vindt een celstraf van 14 jaar gerechtvaardigd, maar onder meer vanwege de lange duur van de strafzaak heeft de gerechtshof de straf teruggebracht naar 13 jaar. Hij moet daarnaast het slachtoffer een schadevergoeding van 40.000 euro betalen.

Zowel het Openbaar Ministerie als de verdediging was in hoger beroep gegaan in de zaak. Eerder legde de rechtbank hem al 13 jaar celstraf op. Het OM had 15 jaar cel geëist.

110.000 inwoners van Den Haag moeten hun parkeervergunning zelf verlengen. De gemeente hoopt zo gesjoemel met vergunningen tegen te gaan en plekken vrij te maken voor anderen.

De parkeervergunningen worden doorgaans automatisch verlengd. Maar de eerste inwoners hebben nu een brief op de deurmat gekregen waarin staat dat hun aanvraag opnieuw getoetst zal worden. Het gaat om een eenmalige actie: wie zijn vergunning behoudt, hoeft hem de komende jaren niet nog eens zelf te verlengen.

De gemeente gaat bij de verlengingen voor het eerst gegevens aan elkaar koppelen en adressen controleren. Als iemand niet meer in de wijk woont waarvoor ooit een aanvraag is gedaan, zal de vergunning niet worden verlengd.

Eigen terrein

Mensen die een parkeervergunning willen maar eigenlijk op hun eigen terrein kunnen parkeren, worden geweigerd. Dat geldt niet voor een tweede of derde voertuig, meldt Omroep West.

Een vergunning in Den Haag voor een auto kost 97,05 euro per jaar. Een dag parkeren in de stad zonder vergunning kost op sommige plekken wel 30 tot 40 euro.

Het is niet duidelijk hoeveel mensen ten onrechte gebruikmaken van een parkeervergunning voor bewoners. De gemeente denkt dat dit gebeurt, maar weet nog niet op welke schaal. "Omdat het een relatief laag bedrag is, is het voor veel mensen aantrekkelijk om te blijven doen", zei wethouder Arjen Kapteijns eerder tegen het AD.

Op tijd

De gemeente benadrukt dat er voor de meeste mensen niet veel zal veranderen en dat hun vergunning gewoon verlengd zal worden, mits ze op tijd in actie komen. "Om te voorkomen dat de vergunning vervalt, worden bewoners tijdig en meermaals geïnformeerd", zegt een woordvoerder van de gemeente.

Zowel Denemarken als Groenland biedt excuses aan voor het gedwongen plaatsen van anticonceptie bij duizenden vrouwen en meisjes uit Groenland. Dat gebeurde vooral in de jaren 60 en 70. De Deense regering wilde zo de bevolkingsgroei in Groenland terugdringen.

"We kunnen niet veranderen wat er is gebeurd", schrijft de Deense premier Frederiksen. "Maar we kunnen wel onze verantwoordelijkheid nemen. Daarom bied ik namens Denemarken mijn excuses aan." Fredriksen erkent dat dit schandaal bij veel Groenlanders tot woede en verdriet heeft geleid.

De premier biedt haar excuses aan voor de gevallen tot en met 1991. Vanaf 1992 was Denemarken niet langer verantwoordelijk voor de gezondheidszorg van Groenland. De Groenlandse premier Nielsen zegt sorry voor de gevallen nadat Groenland die zorgverantwoordelijkheid had overgenomen. De voormalige Deense kolonie heeft sinds 1979 enige autonomie.

Onthulling

De Deense podcast Spiralkampagnen onthulde drie jaar geleden dat zo'n 4500 meisjes en vrouwen van de Inuit, de oorspronkelijke inwoners van Groenland, zonder hun medeweten een spiraal kregen. Dat was in de jaren 60 en 70 ongeveer de helft van de circa 9000 meisjes en vrouwen van vruchtbare leeftijd in Groenland.

Het is niet bekend hoeveel van die vrouwen bewust toestemming hebben gegeven voor het plaatsen van de spiraal. In de loop der jaren kwamen in Deense en Groenlandse media steeds meer berichten hierover naar buiten.

Er werd al jaren gevraagd om officiële excuses, schrijft de Deense publieke omroep DR. Ook klaagden vorig jaar 143 Inuit-vrouwen Denemarken aan. Zij stellen dat de Deense gezondheidszorg met het gedwongen plaatsen van een spiraal of anticonceptiestaaf hun mensenrechten heeft geschonden.

Drie jaar geleden meldde de BBC dat spiraaltjes ook nog na 1991 zonder toestemming werden geplaatst. De Britse omroep baseerde zich op verhalen van mensen die het hadden meegemaakt.

De Deense en Groenlandse regering spraken af onderzoek te doen naar wat er precies is gebeurd in de periode van 1960 tot en met 1991. De resultaten hiervan worden op 1 september verwacht.

Correspondent Scandinavië Rolien Creton:

"De officiële verontschuldiging komt voor veel van de Groenlandse slachtoffers veel te laat. Decennialang was het voor veel vrouwen te pijnlijk om over te praten. Groenlandse meisjes, de jongsten 12, 13 jaar, kregen spiraaltjes geplaatst zonder enige uitleg of toestemming van hun ouders. Veel van deze meisjes waren nog niet seksueel actief en beleefden de handeling als een verkrachting.

Bij andere vrouwen werd het spiraaltje stiekem geplaatst na bijvoorbeeld een bevalling, abortus of een operatie. Deze vrouwen wisten niet wat ze was aangedaan en konden om onverklaarbare redenen geen kinderen krijgen of kregen hevige pijn. De vrouwen die erachter kwamen wat hen was overkomen, durfden er in veel gevallen uit schaamte niet met anderen over te praten.

De Deense regering heeft lang gewacht met het officiële excuus. Nadat het schandaal in 2020 naar buiten was gekomen, wilde de regering aanvankelijk niet reageren. Twee jaar later stelde Denemarken toch een onafhankelijk onderzoek in. Dat duurt nu al ruim drie jaar, waarbij de resultaten volgende week naar buiten worden gebracht. Daarom komt de premier nu met een verontschuldiging.

Dat is te weinig en te laat, vinden veel Groenlandse slachtoffers. Een groep van 143 vrouwen besloot vorig jaar om de Deense staat aan te klagen. De slachtoffers eisen gezamenlijk ruim 6 miljoen euro."

Een groot deel van de oppositiepartijen is bereid het uitgedunde kabinet-Schoof van VVD en BBB te steunen. Maar de bewindslieden moeten zich wel bescheiden opstellen en niet met ingrijpende plannen komen. "U past grote bescheidenheid, u moet alleen op de winkel passen", zo vatte SP-leider Dijk een breder gedragen opvatting in de Tweede Kamer samen.

De Tweede Kamer is vandaag teruggekomen van zomerreces om te debatteren over de vraag hoe het kabinet-Schoof verder moet na het vertrek van NSC afgelopen vrijdag. Het al demissionaire kabinet bestaat nu nog maar uit twee partijen en steunt op 32 zetels. Dat is erg weinig om met enige slagkracht te besturen, is de algemene opvatting.

Chaos

De Tweede Kamer wil het kabinet niet naar huis sturen, bleek al snel tijdens het debat. Een motie van wantrouwen van Denk zal geen meerderheid halen. Dat zou de chaos alleen maar groter maken, vrezen ook verschillende oppositiepartijen.

Lees hier het liveblog en volg het debat op de voet:

Ook de grootste oppositiepartij PVV is bereid om nog voor sommige maatregelen te stemmen. De partij wil weliswaar dat er snel een strenger asielbeleid komt, maar als die wens niet wordt ingewilligd, zal de PVV zich toch "zakelijk en volwassen" opstellen, zei PVV-leider Wilders. "U kunt nergens op rekenen, maar als het kabinet met voorstellen komt waar we voor zijn, zullen we die ook steunen."

Andere oppositiepartijen, zoals GroenLinks-PvdA, het CDA, de ChristenUnie en de SP, willen zich "constructief" opstellen. Dat betekent niet dat steun meteen verzekerd is, per onderwerp bekijken de partijen wat ze gaan doen. GroenLinks-PvdA dringt weliswaar aan op harde maatregelen tegen Israël, maar "er zijn dingen die niet kunnen wachten", zei partijleider Timmermans.

Kreupel kabinet

Aan die steun zijn wel voorwaarden verbonden, laten de partijen doorschemeren, zonder heel concreet te worden. De ChristenUnie wil niet dat het kabinet heel actief wordt. "Dit is een kreupel kabinet en geen campagnekabinet", stelt CU-leider Bikker.

CDA-leider Bontenbal vraagt ook om bescheidenheid. "Ik verwacht wel terughoudendheid, een fair play van ministers", zo zei CDA-leider Bontenbal tegen VVD-leider Yesilgöz. Hij wil duidelijk niet dat de bewindslieden van VVD en BBB zich vlak voor de verkiezingen nog opvallend profileren en de Kamer dwingen om hierop te reageren. Het CDA zal goede voorstellen blijven steunen, beloofde Bontenbal.

VVD-leider Yesilgöz zegt het verzoek van Bontenbal en de andere oppositiepartijen te begrijpen en noemt het ook namens BBB een terecht punt. "Het is niet de bedoeling dat de oppositie wordt overvallen", aldus Yesilgöz. "Daar zijn onze ministers zich heel bewust van."

Israël en Gaza

In het debat gingen sommige partijen, zoals GroenLinks-PvdA, de Partij voor de Dieren, Denk en Volt, uitgebreid in op het Israël-Gaza-conflict. Het kabinet neemt volgens deze partijen te weinig maatregelen tegen Israël. Ook VVD-leider Yesilgöz kreeg veel vragen over waarom haar partij zich niet achter hardere maatregelen schaart.

Verder sprak een flink aantal partijen, zoals GroenLinks-PvdA, CDA, D66, SP, NSC en Volt, zich uit voor een zeer snelle kabinetsformatie. Een nieuw kabinet zou volgens hen voor de Kerst op het bordes moeten staan.

Een vragenlijst voor jongeren in Duitsland, die 18-jarige mannen verplicht in dienen te vullen, moet het leger aan meer militairen helpen. Dat staat in een wetsvoorstel dat de Duitse regering heeft ingediend. Het plan voor een "vrijwillige dienstplicht" omvat ook een verplichte medische keuring voor jongemannen.

Als het plan wordt goedgekeurd, krijgen jonge mannen en vrouwen vanaf volgend jaar op hun 18e verjaardag een brief van het leger. In de envelop zit een enquête, die vrouwen mogen invullen en mannen moeten invullen.

De antwoorden bieden defensie een beeld van de animo voor werken in het leger. Ook moet duidelijk worden hoe geschikt de jongeren zichzelf daarvoor achten. Geschikte kandidaten worden uitgenodigd voor een medische controle.

Verplichte keuring voor mannen

Duitse media schrijven dat deze medische keuring, bij groen licht voor het wetsvoorstel, vanaf halverwege 2027 zelfs verplicht wordt. Dat zou dan gelden voor alle mannen die geboren zijn in 2008 of de jaren erna. Na deze keuring kunnen ze alsnog zelf beslissen of ze wel of niet in dienst gaan.

Het traject is erop gericht om de aanmelding gemakkelijker te maken. Dienstplichtigen die zichzelf opgeven krijgen ook een hoger loon dan voorheen. Er worden geen concrete aantallen genoemd over hoeveel militairen extra de voorgestelde wet moet opleveren.

Onenigheid binnen coalitie

Ministers zijn vandaag op het ministerie van Defensie bijeengekomen om knopen door te hakken over het plan. Binnen de coalitie was er onenigheid over hoe ver de maatregelen moesten gaan.

Duitse media spreken van een eindplan met "een beetje plicht". Een terugkeer naar een algemene dienstplicht wordt niet uitgesloten als het resultaat van de actie tegenvalt.

Minister van Defensie Pistorius heeft in een radio-interview al gezegd dat hij 100.000 aanmeldingen extra verwacht. Hij zei dat dat aantal voor het einde van dit decennium zal worden bereikt.

Duitslandcorrespondent Chiem Balduk:

"De term 'vrijwillige dienstplicht' laat zien dat het een lang bediscussieerd politiek compromis is. Defensieminister Pistorius moest schipperen tussen coalitiepartij CDU, die een terugkeer naar de 'gewone' dienstplicht wil, en zijn eigen SPD, die zo min mogelijk dwang wil. Bovendien kan de Bundeswehr niet te veel rekruten tegelijk aan, door een gebrek aan kazernes en opleiders.

De politieke strijd is nog niet gestreden, want het is nog maar de vraag of dit systeem tot voldoende nieuwe aanwas leidt. Collega-minister Wadephul van de CDU dreigde het plan daarom met een veto te blokkeren. Hij vindt het te vrijblijvend en wil dat er wordt overgegaan op de algehele dienstplicht als de aantallen achterblijven. Dat gaat ongetwijfeld nog felle debatten opleveren in de Bondsdag, die nog over het voorstel moet stemmen.

Duitsland heeft officieel al een dienstplicht, maar die wordt sinds 2011 niet meer gehandhaafd. Momenteel heeft het leger ongeveer 182.000 militairen in dienst. De nieuwe doelstelling is om in 2035 ruim een kwart miljoen mensen in het leger te hebben, inclusief beroepsmilitairen en dienstplichtigen.

Onder bondskanselier Merz worden vele tientallen miljarden gestoken in de heropbouw van het leger. Naast het vergroten van het aantal militairen liggen er bijvoorbeeld ook plannen om duizenden pantservoertuigen te kopen. Vanwege het Duitse oorlogsverleden ligt het versterken van de krijgsmacht gevoelig. Volgens de regering is deze stap nodig om Oekraïne en de rest van Europa te beschermen tegen Rusland.

NAVO wil sterkere legers

Op de top in Den Haag hebben NAVO-landen dit jaar een nieuwe norm afgesproken voor defensie-uitgaven. Voorheen was dat 2 procent van het bruto binnenlands product, vanaf 2030 moet dat gegroeid zijn tot 3,5 procent van het bbp. Daarbovenop moet nog eens 1,5 procent worden besteed aan bijvoorbeeld infrastructuur die ook het leger ten goede komt.

Een deel van de NAVO-lidstaten heeft de oude 2 procentnorm nog niet gehaald. Over vijf jaar zullen waarschijnlijk ook niet alle 32 landen aan de nieuwe doelstelling voldoen. Zo heeft de Spaanse regering aangegeven dat het land met minder dan 3,5 procent defensie-uitgaven gaat proberen de zogenoemde capaciteitsdoelstellingen van het militaire bondgenootschap te halen.

De Nederlandse Staat moet de Nederlander Jaitsen Singh, die al 41 jaar vastzit in de Verenigde Staten, terughalen naar Nederland. Dat staat in een arrest van het gerechtshof Den Haag dat al is ingezien door de NOS.

Het hof bepaalde gisteren dat demissionair VVD-minister Van Weel van Justitie vier weken de tijd heeft om de overplaatsing van Singh naar Nederland in gang te zetten, zodat hij hier de rest van zijn straf kan uitzitten. Een woordvoerder van Van Weel bevestigt dat. De minister zal op korte termijn met een Kamerbrief komen over de uitspraak.

De inmiddels 80-jarige Singh kreeg in 1986 in de VS een gevangenisstraf van 56 jaar tot levenslang opgelegd voor het laten vermoorden van zijn vrouw en dochter. Hij heeft altijd ontkend dat hij betrokken was bij de moorden.

Aan het proces tegen hem schortte veel. Zo is de aanklager nadien van de zaak gehaald voor het omkopen van de kroongetuige, aldus Singhs advocaat Rachel Imamkhan. "Singh heeft nooit een volledige herziening gehad, omdat er DNA in de zaak is vernietigd en getuigen zijn overleden", zegt Imamkhan.

Doodziek

Singh en advocaat Imamkhan zijn al tien jaar bezig om hem naar Nederland te krijgen. "De man is doodziek. Hij heeft last van zijn lever, eet niet meer en heeft sondevoeding", zegt Imamkhan tegen de NOS.

Twee jaar geleden probeerde de advocaat al om Singh naar Nederland te halen via een zogenoemde Wots-procedure, op basis van de Wet overdracht tenuitvoerlegging strafvonnissen. Die zaak werd afgewezen.

De rechter oordeelde destijds dat Singh, die in Suriname is geboren, daarvoor onvoldoende binding had met Nederland. Hij woonde vier jaar in Nederland en daarna dertien jaar in de VS.

Advocaat Imamkhan was het daar niet mee eens. Singh heeft een Nederlands paspoort en heeft altijd de Nederlandse nationaliteit gehad, omdat Suriname in zijn jeugd nog deel van het Nederlandse koninkrijk was.

Bezoek van familie

Singh en zijn advocaat gingen in beroep bij het hof in Den Haag. Dat heeft ook gekeken naar de situatie waarin Singh zich bevindt, zoals de uitzichtloosheid in de VS, stelt Imamkhan. Volgens het hof heeft de Staat niet genoeg rekening gehouden met Singhs bijzondere omstandigheden, zoals zijn hoge leeftijd en slechte gezondheid.

In Nederland kan Singh ook bezoek van zijn familie krijgen. "De familie hoopt dat de Staat voortvarend te werk zal gaan met Singhs overplaatsing", aldus Imamkhan.

Demissionair asielminister Van Weel mag in schrijnende gevallen nog steeds verblijfsvergunningen verlenen. Dat oordeelt de Raad van State vandaag. Daarom moet hij alsnog de aanvraag van een Iraakse man beoordelen.

De uitspraak van de bestuursrechter is gedaan in de zaak van een Iraakse man die een verblijfsvergunning vanwege schrijnende omstandigheden had aangevraagd. De minister had die aanvraag niet behandeld, omdat hij niet meer de zogenoemde discretionaire bevoegdheid zou hebben. Die is nodig om een verblijfsvergunning in schrijnende omstandigheden te verlenen.

Zo'n verblijfsvergunning is bedoeld voor mensen die geen recht hebben om te blijven op basis van ander beleid, maar die daar toch het recht hebben om hier te blijven op humanitaire gronden.

Van Weel verwees naar een wijziging van het Vreemdelingenbesluit in 2019. Toen is de discretionaire bevoegdheid verschoven van de minister naar de directeur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

Aanvraag toch beoordelen

Desondanks oordeelt de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dat de discretionaire bevoegdheid van de minister nog altijd in de vreemdelingenwet is vastgelegd. Een wijziging van het Vreemdelingenbesluit heeft daar geen invloed op, oordeelt de hoogste bestuursrechter in Nederland.

"Een bevoegdheid die bestaat op grond van hogere regelgeving, een wet, kan namelijk niet zomaar door lagere regelgeving, een algemene maatregel van bestuur, worden ingeperkt", aldus de Raad van State. Als Van Weel de aanvraag opnieuw wil afwijzen, volstaat dus niet als enige opmerking dat hij de bevoegdheid niet heeft.

De Deense regering eist opheldering van de Verenigde Staten over Amerikaanse bemoeienis in Groenland. Denemarken roept daarom de hoogste diplomaat van de VS op het matje, meldt de publieke omroep DR. Inmenging met binnenlandse kwesties is onaanvaardbaar, zegt de Deense minister van Buitenlandse Zaken.

Zeker drie Amerikanen, die banden hebben met de Trump-regering, proberen de publieke opinie in Groenland te beïnvloeden. Dat concludeert DR na meerdere bronnen te hebben gesproken bij de centrale overheid en autoriteiten, zowel in Groenland als in de VS.

Die Amerikanen willen op verschillende manieren onenigheid zaaien tussen Denemarken en Groenland. Zo zouden ze hebben gewerkt aan lijsten met mensen die voor of juist tegen een Amerikaanse overname van Groenland zijn. De Amerikanen reizen heen en weer tussen de VS en Groenland en leggen contacten. DR is op de hoogte van hun identiteit, maar maakt die niet bekend.

Scandinavië-correspondent Rolien Créton:

"De berichtgeving van DR dat Amerikanen op Groenland de publieke opinie proberen te beïnvloeden, komt niet als een verrassing voor de Deense regering. Toch reageert Denemarken uiterst fel. Dat een bondgenoot wordt ontboden, is uitzonderlijk, maar de Deense minister wil duidelijk maken dat het land erbovenop zit. Tegelijkertijd wil de Deense regering erachter komen of ze daadwerkelijk volledig inzicht heeft.

Nadat Trump begin dit jaar had gezegd dat hij Groenland wil inlijven, kregen de Groenlanders voor het eerst te maken met Trump-aanhangers die naar de hoofdstad Nuuk reisden. Zo waren er Amerikaanse influencers met MAGA-petten op die dollarbiljetten aan Groenlandse jongeren uitdeelden.

Ook ontmoette de NOS in maart de Amerikaanse ondernemer en Trump-aanhanger Tom Dans in Nuuk. Dans was tijdens de eerste Trump-periode aangesteld als arctisch adviseur en probeert nu investeringsmogelijkheden in Groenland van de grond te krijgen. De Texaan maakte er geen geheim van dat hij vindt dat de Groenlanders beter af zijn onder Amerikaans bestuur.

De grote vraag is of er nieuwe beïnvloedingscampagnes zijn geïnitieerd, waarbij Amerikanen direct in opdracht van de Amerikaanse regering werken. De Deense veiligheidsdienst waarschuwt voor subtielere beïnvloedingscampagnes die onder de radar plaatsvinden."

Trump zou Groenland graag bij Amerika voegen. De Denen willen Groenland binnen hun koninkrijk houden. De Groenlanders zien geen van deze twee ideeën zitten.

Groenland is een voormalige Deense kolonie. Er is nu sprake van zelfbestuur binnen het Deense koninkrijk, maar de Denen beslissen wel over zaken als defensie en buitenlands beleid. Het grootste deel van de Groenlanders wil uiteindelijk onafhankelijk worden. Dat bleek ook bij de verkiezingen in maart.

Waarom Groenland zo interessant is voor veel landen zie je in de onderstaande video:

In België is een dreigende regeringscrisis voorlopig afgewend, zo blijkt na overleg tussen premier Bart De Wever en de vicepremiers. Voor het eerst deze zomer kwam het kabinet bij elkaar om te praten over de tegenstellingen binnen de regering als het gaat om sancties tegen Israël.

Minister Prévot van Buitenlandse Zaken zei bij het binnenlopen nog dat hij "aan de goede kant van de geschiedenis wil staan". Hij pleit voor een hardere opstelling tegen Israël. Maar twee van de vijf coalitiegenoten zijn terughoudender.

Na het crisisoverleg van vanochtend hebben de regeringspartijen afgesproken om maandag verder te praten over een compromis.

Vergelijkbare crisis

In België leidt de politieke stellingname over de oorlog in Gaza net als in Nederland tot grote tegenstellingen tussen de regeringspartijen.

En net als in Nederland is de opstelling van de minister van Buitenlandse Zaken cruciaal in het politieke conflict. De situatie laat zich grotendeels vergelijken. Vervang 'Caspar Veldkamp' door 'Maxime Prévot' en het politieke drama is inhoudelijk bijna hetzelfde.

In Nederland stapte Veldkamp afgelopen vrijdag op, omdat hij vond dat hij te weinig ruimte kreeg om zijn Israël-beleid uit te voeren. Ook Prévot eiste meer ruimte en dreigde met een politieke crisis als hij niet de ruimte krijgt om kritischer te zijn tegen Israël.

Erkenning Palestina en sancties

Deze week zette Prévot de discussie al op scherp. In een interview in de krant De Standaard noemde hij al een aantal maatregelen die hij wil nemen.

Hij wil dat België Palestina erkent als staat en stelt daar ook een deadline bij: op 5 september wil hij in New York zijn handtekening zetten onder de 'New York Verklaring', een initiatief van Frankrijk en Arabische landen, waarin de ondertekenaars landen oproepen om Palestina als staat te erkennen.

Ook wil hij een inreisverbod voor de extremistische ministers Smotrich en Ben-Gvir van Israël, net zoals Nederland dat heeft ingesteld. Daarnaast wil Prévot onderzoeken of hij de doorvoer van wapens naar Israël kan verbieden en de invoer van producten uit bezette gebieden kan tegenhouden.

Van safari naar crisis

De politieke spanning loopt al de hele zomer op in de Belgische politiek. De sociaaldemocraten en christendemocraten, die beiden in de regering zitten, dringen al langer aan op maatregelen tegen Israël. Maar met name de leider van de Franstalige liberale partij Bouchez blokkeert dat.

Die positie is volgens Prévot onhoudbaar: "Het kan niet zijn dat de houding van één persoon de reputatie van het hele land in gevaar brengt", zegt de minister.

Premier De Wever was op safari in Zuid-Afrika en weigerde zijn vakantie te onderbreken en het kabinet eerder bij elkaar te roepen.

Vandaag gebeurde dat dus wel. Na afloop zei de christendemocratische vicepremier: "We moeten onze Belgische positie bijstellen. Dat is noodzakelijk. We moeten maatregelen en sancties nemen. We hebben die maatregelen nu besproken".

Frankrijk heeft drie schedels teruggegeven aan Madagaskar, 128 jaar nadat ze als oorlogstrofee waren meegenomen. Eén daarvan is vermoedelijk van koning Toera, die in 1897 door Franse troepen werd gedood en onthoofd.

Eind negentiende eeuw werd een Franse troepenmacht naar het westen van Madagaskar gestuurd om daar controle te krijgen over het Menabé-koninkrijk. Daar richtten de Fransen een bloedbad aan. Koning Toera, de laatste van het koninkrijk, werd vermoord en zijn hoofd werd, samen met andere menselijke resten, als oorlogsbuit mee naar Frankrijk genomen.

De schedel van de koning lag samen met die van twee leden van zijn hofhouding jarenlang opgeslagen in het Nationaal Natuurhistorisch Museum in Parijs. Dinsdag werden de drie schedels van de Sakalava, de etnische groep waartoe zij behoorden, aan Madagaskar teruggeven.

Volgens de Franse minister van Cultuur is de teruggave historisch. "Deze schedels kwamen in de nationale collecties terecht onder omstandigheden die duidelijk de menselijke waardigheid schonden en in een context van koloniaal geweld", zei minister Rachida Dati.

Haar ambtgenoot uit Madagaskar noemde de terugkeer van de schedels "een belangrijk moment voor de gemeenschap van Sakalava en het hele volk". Volgens Volamiranty Donna Mara zijn de overblijfselen van grote culturele en emotionele waarde: "Hun afwezigheid duurt al meer dan een eeuw, een open wond in het hart van ons eiland."

Bloedig en tragisch

Madagaskar, een eiland voor de oostkust van Afrika, was van 1897 tot zijn onafhankelijkheid in 1960 een Franse kolonie. Tijdens een bezoek aan het eiland in april riep de Franse president Macron al op tot vergiffenis voor de "bloedige en tragische" kolonisatie van Madagaskar.

Het is de eerste keer dat een wet uit 2023 wordt toegepast, die de teruggave van menselijke resten uit Franse collecties moet versnellen. Er liggen naar schatting nog meer dan 20.000 menselijke resten uit de hele wereld in het Nationaal Natuurhistorisch Museum in Parijs. Onder de nieuwe wet wordt verwacht dat meer van deze roofstukken zullen worden teruggegeven.

Het is niet de eerste keer dat Frankrijk menselijke resten uit de koloniale tijd teruggeeft. De bekendste is de Zuid-Afrikaanse Saartjie Baartman die eeuwenlang als een menselijke attractie in Europa werd tentoongesteld vanwege haar lichaamsbouw. In 2002 gaf Frankrijk lichaamsdelen van haar terug aan Zuid-Afrika.