NOS Nieuws - Algemeen

De politie heeft gistermiddag een man aangehouden die ervan wordt verdacht een vrouw te hebben mishandeld die haar hondje uitliet.

De vrouw liet maandag in Raamsdonksveer haar hondje uit. Ze zou daarbij een groep jongeren hebben aangesproken op het afsteken van vuurwerk. Hierna werd de vrouw door een van hen mishandeld. Video's van de mishandeling werden verspreid op sociale media.

Verdachte ook aangevallen

Ook werden persoonlijke gegevens van zowel de verdachte als het slachtoffer verspreid. De verdachte uit Raamsdonksveer zou daarna door een groep personen zijn opgespoord en zijn aangevallen.

De politie zegt te begrijpen dat incidenten soms veel emoties oproepen, "mensen willen rechtvaardigheid en dat is begrijpelijk. Maar geweld is hierbij nooit de oplossing."

Mensen worden opgeroepen om niet het heft in eigen hand te nemen.

De politie in de Zaanstreek heeft een vermoedelijke winkeldief aangehouden die zijn kunstbeen was kwijtgeraakt. Agenten merkten pas dat er iets niet klopte toen de verdachte al in de cel zat.

"Tijdens de autorit naar het politiebureau moet de prothese zijn losgeraakt of losgemaakt", verduidelijkt een politiewoordvoerder aan de NOS. Omdat de verdachte niet op eigen houtje naar de cel wilde lopen en "wat hulp nodig had", heeft de politie niet gemerkt dat de man zijn been miste.

Toen de agenten er in de cel achter kwamen, zijn ze teruggelopen naar de dienstauto. "Na een korte inspectie bij het dienstvoertuig troffen we het vermiste kunstbeen keurig achter de auto aan. Blijkbaar had hij tijdens zijn vlucht al zijn beste beentje voorgezet en daar gelaten", grapt de politie op sociale media.

De politie heeft de verdachte zijn been teruggegeven. Volgens de politie "loopt alles weer zoals het hoort".

'Grapjes'

Op Facebook reageren mensen ook met grapjes op het bericht. Volgens Corrie liep hij te hard van stapel. Tako hoopt dat hij morgen wel met het goede been uit bed stapt en Jan is blij dat hij is opgepakt: "Hij heeft geen poot om op te staan zo."

Toch vindt niet iedereen het komisch; Juanita noemt de post van de politie respectloos. De politiewoordvoerder zegt alle reacties te waarderen, "daar leren we van."

De man had gistermiddag vermoedelijk een winkeldiefstal gepleegd bij een supermarkt in Zaandam. Ook een tweede verdachte zit vast. Of ze ook iets hebben meegenomen, wordt nog onderzocht.

De Amerikaanse president Donald Trump heeft de gevangenisstraf van voormalig Republikeins parlementariër George Santos ingekort. Santos werd afgelopen april nog tot ruim zeven jaar celstraf veroordeeld voor oplichting en identiteitsfraude na een schuldbekentenis, maar komt door de strafvermindering nu vrij.

Santos gaf vorig jaar toe donateurs te hebben misleid en de identiteit van elf mensen, onder wie familieleden, te hebben gestolen om donaties aan zijn eigen campagne te kunnen doen. Ook stelde een parlementaire onderzoekscommissie vast dat Santos zo'n 4000 dollar campagnegeld had gebruikt voor schoonheidsbehandelingen, waaronder botox.

Verder gebruikte hij 4000 dollar voor aankopen bij de luxewinkel Hermès, en deed hij vanuit zijn campagnepot "kleinere uitgaven" bij de website OnlyFans, die bekend is vanwege de seksueel getinte content.

Ook bleek hij te hebben gelogen over een groot deel van zijn cv. Het Huis van Afgevaardigden stuurde hem in december 2023 weg uit het parlement.

'Beetje een boef'

Door de strafkorting van Trump komt Santos na 84 dagen vast te hebben gezeten vrij. "George Santos was een beetje een boef, maar er zijn veel boeven in ons land die geen zeven jaar de cel in hoeven", schrijft Trump op Truth Social. "Daarom heb ik zojuist een strafvermindering ondertekend, waardoor George Santos onmiddellijk wordt vrijgelaten."

Santos was ooit een rijzende ster binnen de Republikeinse Partij. In 2022 werd hij verkozen als parlementslid, de eerste openlijk homoseksuele Republikein die een zetel in het Congres won.

De strafvermindering voor Santos is de laatste in een reeks gratiebesluiten van Trump sinds hij in januari opnieuw het Witte Huis betrad.

In mei verleende Trump gratie aan Michael Grimm, een andere Republikein uit New York die in 2014 schuldig had gepleit aan het niet opgeven van lonen en inkomsten van een restaurant dat hij in Manhattan bezat.
Ook John Rowland, de voormalige gouverneur van Connecticut, kreeg gratie na een corruptieschandaal.

De Oekraïense president Zelensky krijgt voorlopig niet de gewenste Tomahawk-langeafstandsraketten. Na afloop van het gesprek met Amerikaanse president Trump zei Zelensky dat er wel over is gepraat, maar dat er nog "verder aan gewerkt moet worden".

Het is onduidelijk of tijdens het gesprek in Washington wel vooruitgang is geboekt. "We hebben besloten om daar geen uitspraken over te doen. De Verenigde Staten willen niet dat de situatie uit de hand loopt."

Op de vraag of Zelensky na het gesprek met Trump meer vertrouwen heeft in het krijgen van Tomahawk-langeafstandsraketten, zei Zelensky: "Ik ben realistisch". "Dit is het standpunt van de Amerikanen vandaag, maar niemand heeft dit onderwerp geschrapt", zei hij.

Zelensky heeft al meermalen gevraagd om die langeafstandsraketten, maar Trump is terughoudend hierover. "We moeten ook zelf voorraad houden, maar we gaan het bespreken", zei de Amerikaanse president voorafgaand aan het gesprek. "Hopelijk kunnen we de oorlog beëindigen zonder Tomahawks."

Telefoongesprek met Poetin

Trump zei gisteren 2,5 uur met de Russische president te hebben gesproken. De twee leiders willen elkaar binnen twee weken in de Hongaarse hoofdstad Boedapest ontmoeten. Of Zelensky daar ook bij aanwezig zal zijn is onduidelijk.

Volgens Trump is het nog niet duidelijk wat het format wordt voor de gesprekken in Boedapest, maar hij vermoedt dat een een trilaterale ontmoeting er niet in zit. "Het meest waarschijnlijke is een dubbele ontmoeting." Volgens de Amerikaanse president is er sprake van "veel kwaad bloed" tussen deze twee presidenten.

Zelensky zegt dat hij open staat voor gesprekken over vrede, in welke vorm dan ook. "We moeten beginnen met praten over een rechtvaardige en duurzame vrede."

Derde ontmoeting

Het is de derde keer dit jaar dat Zelensky een bezoek brengt aan Trump. De eerste ontmoeting in februari ontaardde in een ruzie en werd voortijdig afgebroken. De tweede ontmoeting in augustus verliep een stuk beter.

Zelensky sprak dit keer over een "productieve" ontmoeting. "We hebben er vertrouwen in dat Trump de oorlog wil beëindigen." Er zou onder meer ook gesproken zijn over veiligheidsgaranties.

"Ik ben bang en ons land is bang", zei Zelensky. Hij voegt eraan toe dat Oekraïne garanties wil dat Rusland het land niet zal aanvallen in het geval van een staakt-het-vuren. "We hebben de VS nodig, want Trump is de enige die nog met Poetin praat."

Voor hun ontmoeting in het Witte Huis beantwoordden de twee een aantal vragen van de aanwezige pers. Zelensky feliciteerde Trump met het staakt-het-vuren in het Midden-Oosten en sprak de hoop uit dat de Amerikaanse president dit ook kon bereiken in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Bekijk hier de eerste beelden van de ontmoeting tussen de Amerikaanse president Trump en de Oekraïense president Zelensky:

Trump zei dat Poetin en Zelensky allebei een einde willen aan de oorlog. Dat weersprak Zelensky. "Wij willen vrede, Poetin wil dit niet", benadrukte hij. "We zullen vandaag met de president spreken over wat er nodig is om Poetin naar de onderhandelingstafel te duwen."

Tomahawks

"Je hebt niet alleen tomahawks nodig in een oorlog, je hebt ook duizenden drones nodig", reageerde Zelensky. "Die heeft Oekraïne, maar we hebben geen tomahawks". Hij suggereerde vervolgens dat er op dit vlak samenwerking mogelijk was: "Ze mogen onze duizenden drones hebben, dit is waar we kunnen samenwerken".

Zelensky zei over de samenwerking tussen hem en Trump: "Ik denk dat we elkaar beginnen te begrijpen." Hij zei dat Trump goed op de hoogte was van de stand van zaken op het slagveld. "Maar we hebben nog steeds oorlog", voegde hij eraan toe.

Vanwege een uitbraak van de besmettelijke vogelgriep heeft het ministerie van Landbouw gisteren opnieuw een landelijke ophokplicht ingesteld voor pluimvee. Door de maatregel zijn bij een kippententoonstelling in Waalwijk dit weekend alleen konijnen en knaagdieren te zien.

"Het was heel hectisch, ik heb de hele middag rondgebeld," zegt Piet Stokkermans, secretaris van de Konijnen- en Pluimveevereniging in Waalwijk en Omstreken.

Honderden kippen zouden dit weekend te zien zijn. De organisatie en keurmeesters stonden klaar, en sommige dieren waren al onderweg, schrijft Omroep Brabant.

Vogelgriep in Drenthe

Op een kippenboerderij in Drenthe werd vorige week voor het eerst in een jaar een grote uitbraak van vogelgriep vastgesteld. Zo'n 71.000 kippen werden door de NVWA geruimd.

De ophokplicht geldt zowel voor commerciële pluimveehouders als voor hobbyisten die kippen houd. Ook mogen er geen tentoonstellingen meer zijn van risicovogels, zoals hoenderachtigen, water- en loopvogels.

Het ministerie van Landbouw noemt de ophokplicht "een zware maatregel" om het risico op besmettingen bij andere pluimveebedrijven zo laag mogelijk te maken.

Van november vorig jaar tot juli dit jaar was er ook een landelijke ophokplicht en mochten kippen en ander gevogelte niet naar buiten.

Duizenden euro's schade

"We balen echt ontzettend", zegt Stokkermans, die de meeste deelnemers aan de kippententoonstelling op tijd wist te bereiken. De Konijnen- en Pluimveevereniging loopt door de annulering duizenden euro's schade op.

De secretaris vreest dat de gevolgen van de ophokplicht voor hobby-pluimveehouders groot zullen zijn. "Alle lichten staan momenteel op rood. Je ziet dat veel clubs om ons heen stoppen", zegt Stokkermans.

"Ook bij de bond zakken de ledenaantallen. Fokkers denken: als ik toch niet naar een tentoonstelling kan, waarom zou ik dan nog kippen houden?".

Slechte timing

Stokkermans is een veteraan in de pluimveewereld. Sinds 1991 is hij secretaris van de hobbyclub. "Vroeger kwamen er meer dan duizend dieren op een show af, nu mag ik blij zijn als ik er driehonderd heb," zegt hij.

Ondanks de beroerde timing van de maatregel blijft de secretatis positief gestemd. "We moeten er maar om lachen hè. Het komt allemaal wel goed. Het is een hobby, daar doe ik het voor."

De tentoonstelling in Waalwijk gaat ondanks de afwezigheid van de kippen door.

Hulporganisaties, waaronder het Wereldvoedselprogramma WFP, slaan alarm over een ongekende hongercrisis in Nigeria. Vooral in het noorden van het land, waar miljoenen mensen op de vlucht zijn voor terreurgroepen, is de situatie nijpend. 600.000 kinderen lopen het risico te overlijden.

Terwijl in het West-Afrikaanse land de vraag naar noodhulp toeneemt, is er de laatste jaren juist steeds minder noodhulp. Het WFP sloot afgelopen zomer ruim 150 klinieken waar kinderen en baby's werden behandeld tegen ondervoeding.

"Er zijn miljoenen mensen die onze hulp nodig hebben", zegt Ancel Kats van het WFP in Nigeria tegen verslaggever Moïse Gomis, die voor de NOS naar de noordoostelijke deelstaat Borno afreisde. "Maar de financiering volgt niet."

Piek van ondervoeding

Tot begin dit jaar waren de Verenigde Staten goed voor meer dan de helft van het hulpgeld voor Nigeria. Maar enkele weken na zijn inauguratie kondigde president Donald Trump de ontmanteling van USAID aan, waardoor de buitenlandse hulp plots voor een groot deel wegviel. Meer westerse landen korten op ontwikkelingsbudgetten.

Waar hulporganisaties in de eerste helft van het jaar de grootste klappen nog konden opvangen, worden de gevolgen van het wegvallen van Amerikaanse steun nu steeds duidelijker. WFP bouwt in heel Afrika hulpprogramma's af. In Nigeria komt de VN-organisatie meer dan 100 miljoen euro tekort om de werkzaamheden voort te kunnen zetten.

"We zitten nu in een extreme piek van ondervoeding", zegt Amina Mtofio, een arts die werkt in een stabilisatiecentrum voor ondervoede kinderen en moeders in Mafa, een plaatsje in het uiterste noordoosten van het land. "Het blijft maar toenemen, we proberen het voortdurend bij te benen."

De kinderen die in deze kliniek worden opgenomen, zijn volgens Mtofio vaak al zo verzwakt dat ze niet meer op eigen kracht kunnen eten. "We geven medicijnen en vocht om ze te helpen voedsel te accepteren", legt ze uit. "Want de meesten hebben hun eetlust verloren en kunnen niets eten."

Toch dreigt ook deze kliniek de deuren te moeten sluiten. "Het maakt me erg ongelukkig om kinderen te zien sterven", zegt Mtofio. "Zeker terwijl ik iets kan doen om hen te helpen."

Geweld en extreem weer

Het noorden van Nigeria wordt al langere tijd geteisterd door rampspoed. Zo zijn er meerdere terreurgroepen actief, waarvan Boko Haram de bekendste is. Ook vinden er vaak ontvoeringen plaats, waarbij soms hele groepen tegelijk tegen hun wil worden meegenomen. "Veel mensen zijn hun dorpen ontvlucht. Zij laten hun akkers achter, waardoor ze niet meer kunnen verbouwen", zegt Kats.

Daarbij spelen ook extreme weerpatronen, van grote droogte tot hevige regenval, een rol. Bovendien verkeert Nigeria in de zwaarste economische crisis in decennia, waardoor voedselprijzen de lucht in zijn geschoten.

"We kunnen al niet meer het speciale voedsel voor ondervoede kinderen naar klinieken brengen", zegt Kats. "Dit is heel erg. Dit is het moment dat de humanitaire gemeenschap juist koers moet houden in het noordoosten. We hebben hier een grote humanitaire crisis."

De Nigeriaanse overheid probeert het gat dat de Amerikanen achterlaten met eigen middelen aan te vullen. De VS zegde begin september omgerekend zo'n 28 miljoen euro toe aan WFP om ondervoeding in Nigeria te bestrijden. Hoewel een zeldzame opsteker, is het slechts een fractie van wat de Amerikanen eerder onder USAID financierden.

In een vluchtelingenkamp in Bama, ook in de deelstaat Borno, staat de voedseldistributie op de tocht. Het aantal mensen dat voedselhulp krijgt, is al afgebouwd. Alleen de kwetsbaarste mensen worden geholpen.

"Het eten dat ik hier krijg, deel ik met anderen," zegt Fanne Hamza, terwijl ze in de rij staat voor een zak gedroogde maïs. "Vier weeskinderen eten met ons mee."

"Mensen hier zijn hier volledig afhankelijk van voedselhulp", zegt Soumbami Tukunabo, een hulpverlener voor de Italiaanse organisatie InterSOS. "Het is hartverscheurend om hen te moeten vertellen dat er, als gevolg van wereldwijde bezuinigingen, nog minder mensen zullen worden geholpen."

Een Amsterdamse gemeenteambtenaar die vastzit op verdenking van corruptie en medeplichtigheid aan geweld is te linken aan ten minste 95 geweldsincidenten. Dat zei het OM tijdens een inleidende zitting in de zaak tegen de 57-jarige Jim B. en twee medeverdachten.

Ze zouden betrokken zijn bij 36 explosies, veertien dreig- of kogelbrieven, acht beschietingen van woningen, twee pogingen tot moord of doodslag en een ontvoering, schrijft NH.

Informatiemakelaars

Het OM verdenkt B. ervan op grote schaal gegevens te hebben verkocht aan medeverdachten Rishi K. (41) en Gillian H. (34). Die twee worden door het OM 'informatiemakelaars' genoemd, omdat ze de gegevens zouden hebben doorgespeeld aan andere criminelen die de aanslagen en explosies uitvoerden.

De incidenten waren verspreid over het land, zoals in Apeldoorn, Amsterdam, Rotterdam, Leiden, Valkenburg en Purmerend. Alle aanslagen vonden plaats kort nadat B. informatie had doorgespeeld. In veertien gevallen gebeurde het zelfs binnen één dag. Van toeval kan volgens het OM geen sprake zijn.

De ambtenaar uit Almere werd in mei gearresteerd. Hij werkte op de incassoafdeling van de gemeente Amsterdam. Hierdoor kon hij bij adres- en kentekengegevens en informatie over bewoners.

Computersystemen

Hoewel de drie verdachten niet direct bij het geweld betrokken waren, vermoedt het OM dat zij wel degelijk wisten welk doel de opgevraagde en doorgespeelde informatie had.

B. communiceerde met K. veelvuldig via Privnote, een app waarmee vertrouwelijke berichten kunnen worden uitgewisseld.

Hoe vaak B. informatie in de computersystemen op zijn werk heeft opgezocht, is volgens het OM moeilijk vast te stellen. Vanaf augustus 2023 zou hij dat gemiddeld 400 keer per maand hebben gedaan, ook 's avonds, 's nachts en tijdens vakanties.

Volgens B.'s advocaat heeft haar cliënt "onder druk van een groep fouten gemaakt". Volgens het OM zijn daar geen aanwijzingen voor. Uit onderzoek is gebleken dat hij contante betalingen kreeg, ook werden geregeld bedragen naar een bankrekening overgemaakt.

De rechtbank bepaalde dat de verdachten in voorarrest blijven. Op 14 januari is de volgende inleidende zitting.

De Britse prins Andrew geeft zijn koninklijke titels op als gevolg van de schandalen die hem blijven achtervolgen. Hij ligt onder meer onder vuur vanwege zijn banden met de Amerikaanse zedendelinquent Jeffrey Epstein, die in 2019 in zijn cel overleed.

Hij doet onder andere afstand van zijn titel hertog van York. Ook beëindigt Andrew zijn lidmaatschap van de Orde van de Kousenband, de oudste ridderorde ter wereld. Hij blijft wel prins, omdat Andrew die titel bij zijn geboorte heeft gekregen.

"Na overleg met de koning en met andere familieleden concluderen we dat de aanhoudende beschuldigingen aan mijn adres afleiden van het werk van de koninklijke familie. Ik heb besloten mijn plicht ten opzichte van mijn familie en land voorop te stellen", staat in een verklaring van Andrew.

Eerder op de dag meldden Britse media dat koning Charles overwoog zijn titels af te nemen, maar volgens The Times werd gehoopt dat Andrew zijn titels vrijwillig zou opgeven. Dat is nu dus gebeurd.

Beschuldigd van misbruik

Andrew was bevriend met Epstein en ze hadden ook na de veroordeling van de Amerikaan nog contact. "Daarvoor kan ik mezelf wel voor de kop slaan", zei de prins daarover in 2019 tegen de BBC. Hij noemde het "onbetamelijk voor een lid van de koninklijke familie".

In 2021 werd Andrew beschuldigd van seksueel misbruik van een jonge vrouw in het huis van Epstein. Virginia Giuffre zei dat ze als seksslaaf van Epstein ook met Andrew het bed moest delen. "Hij meende dat seks met mij zijn geboorterecht was", schrijft de Amerikaanse vrouw in haar postume memoires, die volgende week verschijnen.

De prins trof een schikking met Giuffre, voor naar verluidt zo'n 14 miljoen euro. Vanwege de zaak werden hem eerder al zijn militaire titels ontnomen. Ook moest hij afstand doen van zijn aanspreektitel zijne koninklijke hoogheid en al zijn koninklijke taken neerleggen.

Spionage

The Telegraph meldde gisteren dat Andrew tussen 2018 en 2019 ontmoetingen heeft gehad met een hooggeplaatste Chinese functionaris die centraal staat in een spionagezaak. Het zou gaan om een man die informatie kreeg van twee Britten die worden beschuldigd van spionage voor China.

Vorig jaar december viel de naam van Andrew ook al in een spionagezaak. Een Chinese vertrouweling van Andrew werd door het Verenigd Koninkrijk uitgezet op verdenking van spionage. De man stond zo dicht bij de broer van koning Charles dat hij zelfs eens was uitgenodigd op zijn verjaardagsfeest.

In de verklaring over het opgeven van zijn titels schrijft Andrew dat hij de aantijgingen over hem "ten zeerste ontkent". Op welke beschuldigingen hij doelt, wordt in de verklaring niet duidelijk.

Correspondent Verenigd Koninkrijk Fleur Launspach:

"Al klinkt het alsof prins Andrew dit zelf heeft besloten, vrijwillig is het allerminst. Dit is duidelijk onder grote druk van de koning, zijn broer Charles.

Binnen het paleis heerst al langere tijd groeiende frustratie over de aanhoudende schandalen rond Andrew.

Zijn vriendschap met zedendelinquent Jeffrey Epstein blijft hem achtervolgen. Er duiken nog steeds nieuwe details op over zijn contact met de veroordeelde pedofiel. Ook zijn er de beschuldigingen van Virginia Giuffre, een van Epsteins slachtoffers. En de recente onthulling van een vriendschap met een Chinese spion.

Het vormt samen een lange reeks schandalen die maar niet lijken te verdwijnen. Andrew werd al zoveel mogelijk uit de publiciteit gehouden, maar zal nu nog minder te zien zijn. Zelfs met kerst zal hij niet meer op de foto staan met de koninklijke familie en wordt hij uit de buurt gehouden van zijn broer, de Britse koning Charles."

De doorstart van vloerenwinkel Carpetright gaat definitief niet door. Dat bevestigen de curatoren na berichtgeving van De Telegraaf. "Hoewel de curatoren hoopvol gestemd waren, is vandaag duidelijk geworden dat het niet zal komen tot een doorstart met behoud van werkgelegenheid."

Volgens de curatoren was Carpetright in korte tijd in grote financiële problemen geraakt. De afgelopen maand waren er gesprekken over een gehele of gedeeltelijke doorstart, maar dat blijkt financieel niet haalbaar te zijn.

Ook speelt mee dat een deel van de huurovereenkomsten van de 75 vestigingen in Nederland in de afgelopen periode al werd opgezegd door verhuurders. De curatoren zullen de overige overeenkomsten alsnog opzeggen.

CBW

Vorige maand werd Carpet-Land, het moederbedrijf van vloerenwinkel Carpetright, failliet verklaard door de rechtbank in Amsterdam. "De winkels waren al dicht en zullen ook dicht blijven", aldus de curatoren.

Consumenten die bestellingen hebben gedaan en al een deel hebben aanbetaald, kunnen zich wenden tot het CBW of moeten hun vorderingen bij de curatoren indienen.

Het CBW is een organisatie voor de meubel-, gordijn-, bedden- en keukenbranche. CBW-erkende winkels geven klanten zekerheid in geval van faillissement. Klanten kunnen daar bijvoorbeeld een aanbetalingsregeling aanvragen.

Het luchtruim boven de gevangenis in Vught gaat vanaf 25 december permanent dicht. De zwaarstbewaakte gevangenis in Nederland wil zo smokkel, spionage en ontsnappingspogingen voorkomen. Het luchtruim was al sinds 1 juli 2022 gesloten.

Volgens demissionair staatssecretaris Rutte van Justitie en Veiligheid heeft de sluiting aantoonbaar bijgedragen aan het beperken van de veiligheidsrisico's. "We zorgen ervoor dat gevangenen niet meer de kans krijgen om met drones of andere luchtvaartuigen middelen binnen te sluizen of te ontsnappen."

In de gevangenis in Vught zitten criminelen als Ridouan Taghi en Willem Holleeder. Zij zitten in een deel van de gevangenis dat bekend is als de extra beveiligde inrichting (EBI).

De NOS mocht binnenkijken in de EBI

Politiek verslaggever Jorn Jonker bracht begin dit jaar een bezoek aan de EBI. Bij hoge uitzondering mocht hij, met een groep journalisten, een kijkje nemen in de streng beveiligde gevangenis. Lees zijn reportage hier.

Sinds juli 2022 mocht er geen laagvliegend burgerluchtverkeer (zoals drones) binnen een straal van ruim 3 kilometer van de penitentiaire inrichting vliegen.

Wie het vliegverbod overtreedt, riskeert een celstraf van zes maanden of een geldboete tot 9000 euro. Ondanks het verbod en de luchtruimsluiting, probeerden de afgelopen tijd mensen met drones de gevangenis te benaderen.

NOS op 3 maakte eerder deze video over de extra beveiligde inrichting (EBI) van de gevangenis. Uit de EBI is nog nooit iemand ontsnapt:

Het is opnieuw een van de belangrijkste verkiezingsthema's: migratie. Een omvangrijke en ingewikkelde kwestie met als grootste gevolg dat de bevolking toeneemt en diverser wordt. Elk jaar komen er meer migranten bij terwijl de autochtone bevolking juist krimpt. Het zorgt ervoor dat mensen de wijken waarin ze wonen zien veranderen.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) constateerde vanochtend in een onderzoek dat de politieke partijen veel aandacht hebben voor het beperken van migratie, maar minder voor de vraag hoe we met elkaar omgaan in een diverse samenleving. Mensen maken zich daar wel veel zorgen over, ziet het SCP.

Eén van hen is Arthur Swanevelt uit Den Haag. Hij heeft zijn wijk de afgelopen jaren veel minder vrij zien worden. "Toen ik hier kwam wonen waagde ik nog wel om hand in hand met mijn vriend te lopen, maar dat doe ik nu echt niet meer. Dat is niet verstandig, want de opmerkingen; daar heb ik gewoon geen zin in."

Ook vindt Swanevelt dat er weinig gemeenschapszin is. "Ik heb met iedereen goed contact hoor. Met Chinezen, Turken, Marokkanen en Nederlanders. Maar je merkt wel dat iedereen in zijn eigen bubbeltje zit."

Ook voor de 19-jarige Bruno Donners uit Den Bosch is het straatbeeld veranderd. Hij maakt zich zorgen. "Je ziet meer vrouwen met hoofddoeken, er zijn andere winkels in de plaats gekomen van Nederlandse winkels, je hoort andere talen en ziet andere culturen. Voor mij zijn Nederlandse normen en waarden heel belangrijk. Ik ben bang als een bepaalde cultuur of religie te dominant wordt dat bijvoorbeeld gelijkheid en vrijheid een stuk minder vanzelfsprekend worden."

Op zijn werk bij een fastfoodrestaurant praat Donners meer Engels dan Nederlands en ook dat stoort hem. "Waarom zou ik hier in een andere taal moeten praten, terwijl we ons al eeuwen uitdrukken in het Nederlands?"

Taal

Dilan Yesilgöz van de VVD noemt het "geen goed idee" als mensen erg geclusterd bij elkaar leven in wijken. "Omdat je dan ook dichte bubbels kunt krijgen", zegt ze. "Ik vind dat ook niet passen in onze vrije samenleving."

Ook Jimmy Dijk van de SP is voorstander van een "actief spreidingsbeleid", maar noemt het ook "cruciaal" dat mensen vanaf dag één beginnen met het leren van de Nederlandse taal.

Lijsttrekker Henri Bontenbal (CDA) is het met hem eens. Volgens hem is taal de belangrijkste factor waarom het misgaat met de integratie.

"Mensen vinden andere talen niet prettig, het geeft een gevoel van onveiligheid." Hij bepleit daarom hard in te zetten op het leren van Nederlands.

Daarnaast zijn er ook andere oplossingen, leggen ze uit in deze video:

Wie komen er naar Nederland? En waarom? Ontdek het in de onderstaande special:

Stichting Coldcasezaken en de politie hebben de identiteit van een dakloze man achterhaald die ruim 31 jaar geleden dood was gevonden in Amsterdam.

De man blijkt afkomstig uit de buurt van de Italiaanse stad Napels. Hij werd in 1993 onder een brug vlakbij het Centraal Station gevonden. Dat was een veelgebruikte slaapplek voor daklozen.

De man had een treinkaartje bij zich waaruit kon worden opgemaakt dat hij vanuit Duitsland naar Amsterdam was gereisd. Verder had hij een sleutelhanger bij zich van de PSI, de socialistische partij in Italië.

Onderzoek wees destijds uit dat de man niet door een misdrijf om het leven was gekomen, schrijft NH. Maar wie hij was, werd nooit vastgesteld.

Krantenartikel

In de hoop op een doorbraak plaatste Stichting Coldcasezaken een foto van de man online. Afgelopen mei meldde een tipgever zich bij de stichting met een Italiaans krantenartikel uit de jaren 90.

Daarin vertelt een Italiaanse man over zijn vader die wordt vermist. Bij het artikel stond een foto van de vermiste man, die opvallend veel gelijkenissen toonde met het uiterlijk van de man in Amsterdam.

Via Facebook kwam de stichting in contact met de zoon. DNA-onderzoek leverde vervolgens een honderd procent match op.

Een Oekraïner die wordt verdacht van sabotage van de Nord Stream-pijpleidingen wordt door Polen niet overgeleverd aan Duitsland. Een rechter in Warschau oordeelt dat de man niet kan worden vervolgd omdat de sabotage moet worden gezien als een militaire actie in oorlogstijd. Hij heeft bevolen dat de man direct wordt vrijgelaten.

De verdachte, de 46-jarige Volodymyr Z., werd in september in Polen opgepakt. Duitse aanklagers stellen dat hij een belangrijke rol speelde bij het opblazen van de pijpleidingen in 2022. Hij zou een getrainde duiker zijn die de explosieven op de leidingen in de Oostzee zou hebben geplaatst.

De advocaat van de Oekraïner zegt dat zijn cliënt niet begrijpt waarom Duitsland hem beschuldigt. "Mijn cliënt bekent geen schuld en hij heeft geen misdaad begaan tegen Duitsland", zei hij voor de zitting. De advocaat betoogde dat Oekraïners niet zouden moeten worden aangeklaagd voor acties tegen Rusland.

De rechter in Warschau zette ook vraagtekens bij de Duitse zaak, onder meer omdat de sabotageactie plaatsvond in internationale wateren. Duitsland zou daarom niet bevoegd zijn om Volodymyr Z. te berechten.

'Niet in belang van Polen'

Nord Stream was een miljardenproject van Duitsland en Rusland en bestond uit twee pijpleidingen in de Oostzee voor het transport van gas. De tweede was nog niet in gebruik genomen toen de eerste leiding werd opgeblazen in september 2022, een half jaar na de Russische invasie van Oekraïne.

De Poolse premier Tusk is blij met de uitspraak van de rechter. "Terecht", schrijft hij op X. Tusk zei eerder dat het overleveren van de verdachte aan Duitsland "niet in het belang van Polen" was.

"Het probleem was niet dat Nord Stream is opgeblazen, maar dat die ooit is gebouwd", zei Tusk. "De enigen die zich moeten schamen en hun mond moeten houden zijn de mensen die hebben besloten om de gaspijpleiding aan te leggen."

Polen heeft zich in het verleden verzet tegen de bouw van de Nord Stream. Het project was omstreden, omdat die Europa afhankelijker maakte van Russisch aardgas en Rusland er meer invloed door kreeg.

Na de sabotageactie beschuldigden Rusland en Oekraïne elkaar, maar na verloop van tijd stapelden de aanwijzingen zich op dat Oekraïne achter de aanval zat. Oekraïne heeft betrokkenheid altijd ontkend.

Bekijk hier een uitgebreide reconstructie van Nieuwsuur van bijna twee jaar geleden

Woensdag zette het hooggerechtshof in Italië ook al een streep door de overlevering van een verdachte van de Nord Stream-sabotage. Volgens de rechter was de man op verkeerde gronden aangehouden. De zaak moet daarom opnieuw worden behandeld.

Het ministerie van Klimaat en Groene Groei wil het komend halfjaar een bedrijf oprichten voor de bouw en vervolgens het beheer van nieuwe kerncentrales. Dit staatsbedrijf gaat de centrales niet zelf bouwen en exploiteren, maar zal daarvoor particuliere bedrijven contracteren en begeleiden.

Het overheidsbedrijf, de Nucleaire Energie Organisatie (NEO) krijgt bij de start waarschijnlijk 45 miljoen euro van het ministerie. Dat kan in de eerste jaren oplopen tot 222 miljoen. Er is al een bureau ingehuurd om een directeur te zoeken, schrijft demissionair minister van Klimaat en Groene Groei Sophie Hermans in een Kamerbrief.

Het kabinet is van plan twee kerncentrales te laten bouwen, en later nog eens twee. Deze moeten stroom leveren waar tijdens het opwekken geen CO2 vrijkomt, maar die niet weersafhankelijk is zoals zonne- en windenergie.

Nieuw kabinet beslist

De bouw is een langdurig en kostbaar proces. De bouw van twee centrales kost ten minste 20 tot 30 miljard euro en ze zijn zeker niet voor 2035 klaar. Het is ook nog niet definitief zeker of ze er komen. Pas later wordt beslist wie de centrales bouwt, en waar.

Politieke partijen denken verschillend over het al dan niet inzetten op kernenergie. Het is daarom afwachten hoe de politieke verhoudingen eruit zien na de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober. Een nieuw kabinet moet beslissen of het op de ingeslagen weg verder gaat.

PvdA-GroenLinks verwerpt in zijn verkiezingsprogramma de bouw van kerncentrales niet expliciet, maar wil daar geen publiek geld voor uittrekken. Een gereserveerde 14 miljard euro wil de partij elders besteden. In de praktijk leidt dat ertoe dat de centrales niet zullen worden gebouwd. D66 staat open voor kernenergie "mits dit doelmatig is".

Vertraging en hogere kosten

Andere partijen zijn uitgesproken voorstander. Het CDA zet in het verkiezingsprogramma in op de bouw van twee kerncentrales. JA21 en VVD willen zo snel mogelijk beginnen met de bouw van vier kerncentrales. Ook de PVV is voorstander, zonder expliciet in te gaan op aantallen.

Het was al duidelijk dat de overheid de bouw en exploitatie van kerncentrales grotendeels zelf moet financieren. De investeringen zijn zo groot en het proces duurt zo lang dat commerciële bedrijven dit niet willen. Recente bouwprojecten van kerncentrales, zoals in Frankrijk en Finland, leidden bovendien tot uitstel en oplopende kosten.

Zeker in de beginfase zal vrijwel alle financiering van de overheid komen, verwacht het ministerie. Later zouden bedrijven kunnen instappen. Ook verwacht het ministerie dat er een prijsgarantie moet komen voor de stroom die kerncentrales gaan produceren.

Geen extra geld voor kleine reactoren

Tegenover de hoge kosten bij het bouwen van kerncentrales staat dat er ook kosten mee worden bespaard, blijkt uit een rapport van onderzoeksorganisatie TNO dat ook naar de Tweede Kamer is gestuurd. Zo hoeven er mogelijk minder windturbines te worden gebouwd op zee en is er minder geld nodig om het stroomnet te stabiliseren.

In twee van de drie scenario's die TNO bekeek maakt het voor de totale kosten niet uit of Nederland kerncentrales bouwt. In een derde scenario zijn de kosten wél hoger. Maar aangezien dit over de verre toekomst gaat, zijn de uitkomsten erg onzeker. TNO gaat ook niet in op andere voor- en nadelen van kernenergie.

Het ministerie maakte vandaag ook nog bekend geen geld uit te trekken om als één van de eerste landen een kleine kerncentrale te bouwen. Het is de hoop dat zulke 'kleine modulaire reactoren' de kosten en bouwtijd van kernenergie kunnen drukken. Maar nog geen enkel westers land heeft er één gebouwd. Het ministerie verwacht dat het goedkoper is om in te zetten op modellen die zich hebben bewezen.

Het demissionaire kabinet zet nu de volgende stap naar het bouwen van kerncentrales. Voor de oprichting van het bedrijf NEO heeft Hermans nog wel toestemming nodig van de Europese Commissie en Eerste en Tweede Kamer.

Het demissionaire kabinet heeft een uitweg gevonden in de discussie over het versoepelen van de stikstofnorm. BBB en VVD waren het daarover oneens, maar ze hebben nu in principe afgesproken dat bedrijven meer stikstof mogen uitstoten zonder een natuurvergunning. Eind dit jaar wordt dan besloten of de nieuwe norm in 2026 kan ingaan.

De onenigheid tussen de twee coalitiepartijen ging over het verhogen van rekenkundige ondergrens. Dat is de hoeveelheid stikstof die een ondernemer mag laten neerdalen in kwetsbare natuurgebieden. Die moet wat de BBB betreft naar 1 mol (14 gram) stikstof per hectare. Dat is 200 keer hoger dan de huidige ondergrens van 0,005 mol.

BBB-vicepremier Mona Keijzer zei op een campagnebijeenkomst twee weken geleden dat BBB-landbouwminister Femke Wiersma hiermee bezig was "en ze gaat het nog deze maand voor elkaar krijgen. Want het kan gewoon en het moet gewoon." De partij wilde er met andere woorden nog voor de verkiezingen op 29 oktober afspraken over maken.

Keijzer benadrukte voor aanvang van de ministerraad, die vanwege een vooroverleg over dit onderwerp uren later begon, "dat het heel belangrijk is dat we van het stiksstofslot afgaan" en er bijvoorbeeld weer huizen kunnen worden gebouwd. "Dit kan niet wachten." Zij stelt dat "we een juridisch systeem hebben gebouwd" dat dit ten onrechte heel lastig maakt.

Niet zeker of doorgaat

De oplossing die de partijen nu hebben gevonden is dat er de komende maanden wordt gekeken of het juridisch houdbaar is om de rekenkundige ondergrens te verhogen naar 1 mol. Daar zijn bepaalde voorwaarden aan verbonden. Zo moet er in het hele land een "gewaarborgde daling" van de stikstofuitstoot zijn.

Ook moet er voor het einde van het jaar een proefproces worden gevoerd, en moet het kabinet er met de provincies uitkomen of zij het kunnen uitvoeren. Daarmee is het nog niet zeker of de nieuwe stikstofnorm er echt komt. Ook omdat bijvoorbeeld een nieuwe Tweede Kamer het onderwerp 'stikstof' na de verkiezingen nog controversieel kan verklaren.

'Over verhogen geen discussie'

De VVD is het ermee eens dat de stikstofnorm omhoog moet, "daar is geen discussie over", zei VVD-vicepremier Hermans vanmorgen. Ook zij vindt het "belangrijk dat we ervoor zorgen dat ondernemers, of het nou boeren zijn of economische bedrijven, kunnen investeren en dat zij daar ook zekerheid over hebben."

Maar deze coalitiepartij heeft minder haast. "Voor ons is het belangrijk dat we boeren en ondernemers niet opnieuw in onzekerheid storten", zei Hermans. Ze wees erop dat onder meer de Raad van State, werkgeversorganisatie VNO-NCW en de provincies kritisch zijn over het plan. "Dus je kunt nu even snel wat doen en dat we een uurtje denken: 'yes, het kan', En dan komt er een rechter die zegt dat het niet kan. En ja, wat zijn we dan opgeschoten met elkaar."

De VVD vreest dat bedrijven op basis van de nieuwe norm gaan werken en dat dan vervolgens blijkt dat dit niet mag. Dan zouden ze in eenzelfde situatie komen als de zogenoemde PAS-melders. Ook deze boeren werd verzekerd dat ze geen natuurvergunning nodig hadden, maar dat bleek later toch het geval te zijn. Zo werden zij buiten hun schuld om 'illegaal'.

Ruim honderd zeevarende naties stonden op het punt om vandaag in Londen een historisch klimaatakkoord voor de internationale scheepvaart te tekenen.

Op het laatste moment besloot de internationale scheepvaartorganisatie IMO de stemming over het akkoord met een jaar uit te stellen. Waar er eerder een ruime meerderheid voor het akkoord was, bleek een meerderheid vandaag onzeker.

Trump dreigt met strafmaatregelen

Onder meer grote scheepvaartlanden als Griekenland, Malta en Cyprus bleken gevoelig voor de dreigementen van de Verenigde Staten die zich verzetten tegen een belangrijk onderdeel van het akkoord, een CO2-belasting voor schepen.

President Trump dreigde alle landen die voor het akkoord zouden stemmen met hogere importbelastingen en uitsluiting van visa en Amerikaanse overheidsopdrachten. Deze week deed hij een oproep op zijn eigen social mediakanaal om het akkoord te blokkeren.

Belangrijkste onderdeel van het klimaatvoorstel is een CO2-belasting voor zeeschepen boven de 5000 ton. Die belasting moet reders stimuleren over te schakelen op duurzamer brandstoffen. Nu vaart ruim 90 procent van de schepen nog op vervuilende stookolie.

De Amerikanen vrezen kostenverhoging van het goederenvervoer van en naar de Verenigde Staten door een organisatie die daar volgens hen niet toe bevoegd is. De internationale scheepvaartorganisatie IMO is onderdeel van de Verenigde Naties en bepaalt de regelgeving voor zeeschepen.

Overigens heeft de VS zelf maar een hele kleine rol in de internationale zeescheepvaart, er varen maar heel weinig schepen onder Amerikaanse vlag.

Nederland teleurgesteld

"Dit had het sluitstuk moeten zijn van een jarenlang proces om de sector versneld te verduurzamen," zegt Annet Koster die als directeur van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR) in Londen aanwezig was. "Dit uitstel is dan ook zeer teleurstellend."

Demissionair minister Robert Tieman van Infrastructuur en Waterstaat (BBB) is teleurgesteld dat er vandaag geen akkoord is gesloten om de mondiale uitstoot van de zeevaart te verlagen en daarin een gelijk speelveld te verkrijgen. Nederland blijft zich volop inzetten om deze doelen te bereiken, zegt hij.

Europa laat schepen via het emissiehandelssysteem ETS al betalen voor hun uitstoot. Omdat andere mogendheden en landen dat niet doen is er geen gelijk speelveeld.

Afghanistan en Pakistan verlengen hun tijdelijke staakt-het-vuren in afwachting van onderhandelingen in Doha in Qatar. Dat meldt persbureau Reuters op basis van Pakistaanse veiligheidsbronnen en een bron binnen de Taliban. De Pakistaanse delegatie is volgens de bronnen al aangekomen in de Qatarese hoofdstad en de Afghaanse delegatie zou morgen aansluiten.

Zondag braken op meerdere plekken langs de grens tussen Afghanistan en Pakistan gevechten uit. Beide landen maakten melding van tientallen doden en gewonden. Pakistan voerde luchtaanvallen uit op meerdere plekken in Afghanistan.

Na enkele dagen kwamen de landen een staakt-het-vuren van 48 uur overeen, dat woensdag inging. De gevechtspauze liep vanmiddag af, terwijl de spanningen weer opliepen.

Opnieuw doden

Pakistaanse veiligheidsfunctionarissen meldden vanmiddag dat er zeker zeven Pakistaanse militairen waren gedood bij een zelfmoordaanslag bij de grens van Afghanistan. Daarbij zouden ook 13 gewonden zijn gevallen. De Pakistaanse premier liet weten dat er zes militanten waren gedood, maar zei niets over gedode Pakistaanse militairen.

Er zijn al langer spanningen tussen Afghanistan en Pakistan. Pakistan beschuldigt Afghanistan ervan onderdak te bieden aan terroristen die Pakistan aanvallen en hen financieel te steunen. Het gaat daarbij om de Pakistaanse Taliban (TTP). De Taliban ontkennen dit steevast en beschuldigt Pakistan ervan IS-strijders te herbergen.

Gemeenteraadsleden maken zich zorgen over geweld en de intimidatie rond de besluitvorming over de komst van asielzoekerscentra (azc's). De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft de afgelopen weken meldingen ontvangen over de manier waarop raadsleden onder druk worden gezet.

"De druk wordt opgevoerd bij raad en raadsleden om op een bepaalde manier te stemmen, terwijl individuele raadsleden naar eigen eer en geweten moeten kunnen stemmen", zegt Abdullah Uysal, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. "Het democratisch proces wordt op deze manier verstoord." Onlangs waarschuwde de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) al dat de problematiek "uit de klauwen loopt".

Op diverse plekken in het land liepen de afgelopen maanden protesten tegen de komst van azc's uit de hand. Deze week was het raak in Houten en Uithoorn. Bij beide protesten hield de mobiele eenheid (ME) meerdere mensen aan.

Toch is het aantal meldingen van intimidatie en bedreigingen niet zo sterk gestegen als de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden had verwacht. Uysal vermoedt dat de acceptatiegrens voor raadsleden "relatief hoog" is. "Er wordt gedacht in de trant van: 'enige druk hoort erbij'."

Toch zijn dit jaar in diverse gemeenten plannen voor de komst van een azc aangepast onder druk van protesten, bleek uit een inventarisatie van Nieuwsuur. Er waren dit jaar tot nu toe in zeker 49 gemeenten protesten tegen de komst van een azc. In 28 gemeenten bleven de plannen ongewijzigd. In 21 gemeenten zijn de plannen aangepast of vertraagd. Sommige gemeenten erkennen dat er een direct verband is met de protesten.

Zo besloot de gemeenteraad van Sint-Michielsgestel in maart dat er voorlopig geen asielzoekerscentrum in Berlicum komt. Een demonstratie tegen de komst van het azc was een week eerder uit de hand gelopen. De gemeente is nu bezig met een nieuw inspraak- en besluitvormingsproces rond de mogelijke komst van de asielopvanglocatie. Onduidelijk is nog wanneer het onderwerp weer op de agenda van de gemeenteraad staat.

Zwaar vuurwerk en indringers

Een gemeente die de plannen voor een azc wel doorzette, ondanks hevige protesten, is het Brabantse Maashorst. De gemeenteraad stemde in mei in met de komst van een azc voor ongeveer driehonderd mensen. Ruim een maand eerder liep een informatieavond daarover nog uit op rellen; de ME werd ingezet en zes mensen werden opgepakt. Mensen hadden onder meer met zwaar vuurwerk gegooid.

Hans van der Pas, de burgemeester van Maashorst: "Dat was echt over de grens. Bedreigen en intimideren hoort er gewoon niet bij." Van der Pas komt net terug van een bijeenkomst in Brussel waar hij met andere burgemeesters over het onderwerp sprak.

Relschoppers van buiten

Het is volgens hem lastig om nog goede informatiebijeenkomsten over azc's te organiseren. "Aan de ene kant wil je uitleg geven en zorgen dat mensen op een veilige manier de juiste informatie krijgen. Aan de andere kant heb je mensen die bijeenkomsten willen verstoren. Dat maakt het heel moeilijk voor burgemeesters."

Zowel Van der Pas als de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden wijst erop dat een deel van de relschoppers van buiten de gemeenten komt. Het gewelddadige protest is volgens hem "goed georganiseerd". "Misschien zijn we daar als gemeenten toch wat door verrast."

Ondertussen nemen gemeenten op steeds meer plekken vergaande voorzorgsmaatregelen om geweld te voorkomen. Zo kondigen ze veiligheidsrisicogebieden af, waardoor de politie preventief kan fouilleren. Een aantal gemeenten - waaronder Uithoorn en Doetinchem - lieten de afgelopen tijd geen pers en publiek toe bij raadsvergaderingen over de komst van azc's.

De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) noemde het "onbegrijpelijk" dat in het kader van orde en veiligheid de pers geweerd wordt bij een openbare commissievergadering.

Spreidingswet

De spreidingswet is bedacht om asielzoekers eerlijker over het land te verdelen, omdat een aanzienlijk deel van de gemeenten jarenlang geen asielopvang had. Ook is er al jarenlang veel druk op het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel.

Allereerst wordt er berekend hoeveel plekken er in heel Nederland nodig zijn in de opvang. Die benodigde plekken worden vervolgens verdeeld over de twaalf provincies, die ze weer verdelen over hun eigen gemeenten. Een belangrijk criterium is het inwonertal van een gemeente; hoe groter, hoe meer asielzoekers er opgevangen moeten worden. De aantallen worden vooralsnog bij lange na niet gehaald.

Als provincies en gemeenten er samen niet uitkomen, kan het ministerie van Asiel en Migratie besluiten om gemeenten te dwingen om asielzoekers op te nemen. Het vorige kabinet wilde van de wet af, maar die is nog altijd van kracht. Veel lokale bestuurders vinden dat lastig: ze moeten een wet uitvoeren waar 'Den Haag' eigenlijk vanaf wilde.

Een docent op de Radboud Universiteit in Nijmegen heeft aangifte gedaan tegen onderwijsminister Gouke Moes. Hij vindt dat Moes zijn ambt heeft misbruikt door op televisie ertoe op te roepen hem te vervolgen.

"Het staat iedereen vrij om aangifte te doen", zegt Moes in een reactie. "Ik blijf achter mijn woorden staan. Het enige wat ik heb uitgesproken is dat ik verwacht dat universiteiten bij vermoedens van strafbare feiten aangifte doen."

Harry Pettit, de docent om wie het gaat, is omstreden vanwege uitlatingen op X over Hamas en Israël. Zo noemde hij de terreuraanslagen van 7 oktober 2023 in Israël "in bepaald opzicht geniaal" en vindt hij dat een feestdag. Ook spreekt hij van "Zionist demons", zionistische demonen, als hij het over Israël heeft.

In zijn berichten spreekt hij van 'Israël' omdat hij vindt dat het land geen erkenning als zelfstandige staat moet hebben. Gisteren zei hij "No zionists should be allowed anywhere" (zionisten zouden nergens toegelaten moeten worden). Het ging toen over het mogelijk weigeren van Israëlische fans bij de wedstrijd Aston Villa-Maccabi Tel Aviv.

De leider van Hamas, die door Israël is gedood, noemt hij "een held":

Minister Moes zei eerder in het tv-programma Café Kockelmann dat hij vindt dat de Radboud Universiteit vanwege deze uitingen, die volgens hem strafbaar zijn, aangifte moet doen tegen Pettit. Anders dreigde hij "stappen op de escalatieladder" te nemen.

Om die reden doet Pettit nu dus zelf aangifte, tegen Moes. "De minister heeft met zijn uitingen misbruik gemaakt van zijn gezag", staat in zijn aangifte. "Het is niet aan de minister om zich uit te laten over meningen van burgers, laat staan om een docent met een mening te betichten van een strafbaar feit."

Volgens Petit is wat hij zegt niet strafbaar:

De kans is klein dat de aangifte van Pettit gevolgen heeft. Tot nu toe is nog nooit een minister voor ambtsmisbruik vervolgd, ook omdat het heel moeilijk aan te tonen is wanneer er daadwerkelijk sprake van is.

"Je kunt zo'n procedure opstarten, maar je moet het misbruik wel heel concreet maken", zegt Paul Bovend'Eert, emiritus hoogleraar staatsrecht. Hij vindt de hele kwestie dan ook meer iets om in de Tweede Kamer te bespreken, in plaats van in de rechtbank.

De Radboud Universiteit zegt geen mededelingen te doen over individuele medewerkers. Een woordvoerder laat weten dat er een gesprek komt als medewerkers gedragscodes overtreden en er dan maatregelen kunnen volgen.

Minister Moes is nog niet in gesprek gegaan met de Radboud Universiteit en het is ook onduidelijk of dit op korte termijn gebeurt. "Minister Moes heeft aangekondigd contact met ons op te nemen en een gesprek te willen, dat wachten wij eerst af", zegt de woordvoerder van de universiteit.

Het Openbaar Ministerie heeft meer bekendgemaakt over de jongens die vorige maand werden opgepakt op verdenking van spionage voor Rusland.

Vermoedelijk stond een van hen in contact met een hackersgroep die is te linken aan de Russische overheid. Volgens het OM gaf hij twee anderen de opdracht om in Den Haag wifi-netwerken in kaart te brengen. Dat zou onder meer gebeurd zijn bij Europol, Eurojust en de Canadese ambassade.

De verzamelde gegevens zijn tegen betaling gedeeld met de opdrachtgever van de hackersgroep, zegt het OM. De informatie kan worden gebruikt voor cyberaanvallen en digitale spionage.

Geen andere verdachten

Twee jongens werden vorige maand opgepakt na onderzoek van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Een derde verdachte is gehoord door de politie, maar hij is vanwege zijn beperkte rol niet aangehouden. Bij hem zijn gegevensdragers in beslag genomen.

De ene verdachte werd in een jeugdgevangenis geplaatst, maar zijn voorlopige hechtenis is vorige week omgezet in huisarrest tot eind oktober. Daarna worden de voorwaarden minder streng. De andere verdachte kreeg meteen na zijn aanhouding huisarrest, maar dat werd vorige week opgeheven.

Vanwege de jonge leeftijd van de verdachten zegt het OM terughoudend te zijn met het delen van informatie. Dat het nu toch met meer informatie komt, heeft onder meer te maken met geruchten in de media over andere verdachten uit de omgeving van de aangehouden jongens. Het OM benadrukt dat er op dit moment geen andere verdachten in beeld zijn.

Daarnaast zegt het OM dat er tot nu toe geen aanwijzingen zijn dat er druk is uitgeoefend op de verdachte die in contact stond met de hackersgroep. In de media verschenen berichten dat een lid van de hackersgroep de scholieren onder druk zette.