NOS Nieuws - Algemeen

Als twee mensen of huishoudens die volledig zijn gevaccineerd elkaar ontmoeten, hoeven zij zich niet aan de coronamaatregelen te houden. Dat adviseert de Europese ziektepreventie-organisatie ECDC in een nieuwe richtlijn. Het agentschap - de Europese evenknie van het RIVM - stelt daarin dat lidstaten "kunnen overwegen" om bepaalde coronamaatregelen los te laten.

Gevaccineerden onder elkaar hoeven wat het agentschap betreft geen mondkapjes te dragen of onderling afstand te houden. Dat geldt in veel gevallen ook als bij een contact maar één van de twee personen gevaccineerd is. De kans dat iemand die volledig gevaccineerd is besmet raakt, is volgens het agentschap doorgaans heel klein.

Sociale afstand

Mensen die een verhoogd risico lopen om ernstig ziek te worden van het virus, vormen een uitzondering op dit advies. Ook voor 60-plussers geldt een iets andere richtlijn. Ook als zij al geprikt zijn, moeten ze van het ECDC afstand houden tot niet-gevaccineerden. Dat komt omdat die groepen iets meer risico lopen om na een volledige vaccinatie alsnog ziek te worden, in vergelijking met jongeren.

In de openbare ruimte en bij grote bijeenkomsten blijven sociale afstand en mondkapjes hoe dan ook wel gewenst, adviseert het agentschap.

Gevolgen Nederland onduidelijk

In Nederland geldt vooralsnog het advies voor gevaccineerden om zich aan alle basisregels te houden. Volgens het RIVM is de kans dat iemand een corona-infectie ontwikkelt na twee prikken klein, maar kan dit niet helemaal worden uitgesloten. "Als er meer bekend is over de effectiviteit van de vaccins en de beschermingsduur, wordt dit beleid mogelijk aangepast."

Een RIVM-woordvoerder wijst er verder op dat het ministerie van Volksgezondheid het beleid rond de regels bepaalt en het dus niet aan het RIVM is om de basisregels aan te passen.

Het ministerie van Volksgezondheid laat desgevraagd weten het nieuwe advies samen met het Outbreak Management Team "goed te zullen onderzoeken". Wat dat voor Nederland betekent, is nu nog niet duidelijk.

Net als het RIVM stelt het ministerie verder dat inmiddels bekend is dat gevaccineerden goed beschermd zijn tegen het het virus, maar dat "niet volledig zeker" is dat zij anderen niet meer kunnen besmetten. Om die reden gelden de basisregels ook voor mensen die twee prikken hebben gehad, zegt een woordvoerder.

Daarnaast wil het ministerie niet dat er een tweedeling ontstaat tussen gevaccineerden en niet-gevaccineerden. "Ook daarom vindt het kabinet het belangrijk dat iedereen zich aan de maatregelen blijft houden."

Reisbeperkingen ook mogelijk versoepelen

Volgens het ECDC zouden ook de reisbeperkingen zoals de verplichte quarantaine opgeheven kunnen worden voor gevaccineerden. Voorwaarde is wel dat er geen "zorgelijke varianten" van het virus op grote schaal circuleren in het eigen land of in het land van bestemming.

ECDC-chef Andrea Ammon waarschuwt op Twitter dat het eventueel versoepelen van de regels "geleidelijk en gebaseerd op een zorgvuldige inschatting van de risico's" moet gebeuren.

Een dag na de veroordeling van ex-agent Derek Chauvin voor de dood van George Floyd, is het oordeel van de jury nog altijd het belangrijkste nieuws in de Amerikaanse media. Er wordt flink op los geanalyseerd wat de veroordeling betekent.

Links-liberale kranten koppen met opgeluchte reacties van activisten en zwarte Amerikanen. Rechtse media bekritiseren de Black Lives Matter-beweging of vingerwijzen naar Biden, die al voor de uitslag zei te "bidden voor het juiste vonnis".

Er lijkt aan de oppervlakte wel eensgezindheid: de veroordeling was terecht. Maar de conclusies die daaruit getrokken worden staan lijnrecht tegenover elkaar. Voor progressieve media vormt het vonnis een uitzondering op de normale gang van zaken in het Amerikaanse rechtssysteem; conservatieve media menen juist dat de zaak aantoont dat de rechtspraak in Amerika goed werkt.

Getuigende agenten gaven de doorslag

The Washington Post, een liberaal dagblad, juicht het vonnis in een commentaar toe: "Deze keer had de jury het bij het juiste eind - in tegenstelling tot zoveel andere keren waarbij zwarte mensen stierven door toedoen van de politie en niemand verantwoordelijk werd gehouden."

De doorslag in de zaak werd gegeven door de getuigenissen van collega's van Chauvin van het politiekorps in Minneapolis, schrijft de krant: "In plaats van het op te nemen voor Chauvin, zoals zo vaak gebeurt, was er een reeks wetshandshavers die getuigde dat Chauvin het beleid overtrad en zijn training en penning te schande maakte."

De conservatieve tabloid The New York Post vindt ook dat de veroordeling van Chauvin terecht was. Maar al in de derde zin van het commentaar richt het zijn pijlen op Democratische politici die de gemoederen zouden moeten bedaren. Biden had zich niet moeten bemoeien met het proces door te zeggen dat hij had gebeden voor een juist vonnis, zo schrijft de tabloid.

Erger waren volgens de krant de uitspraken van de Democratische Afgevaardigde Maxine Waters, die zei dat menigtes "meer de confrontatie moeten zoeken" als Chauvin zou zijn vrijgesproken. Hun uitspraken zorgen ervoor dat "de nationale nachtmerrie voortduurt, nu Chauvin waarschijnlijk in beroep gaat, roepend dat zijn proces niet eerlijk was".

Zo reageerde Minneapolis op het vonnis:

The New York Post wijst ook de analyse van de hand dat de zaak-Chauvin staat voor iets groters: "Chauvin is een schande voor zijn beroepsgroep, maar hij vertegenwoordigt niet iedere agent, zoals progressieve politici beweren. Zijn acties vertegenwoordigen ook niet het hele land, zoals Biden beschamend opmerkte na het vonnis. In plaats van de natie te helen, proberen ze die uit elkaar te scheuren."

Fox News laat tegengestelde geluiden horen. Commentator Tucker Carlson zaait twijfel over de eerlijkheid van het proces. Hij beschuldigt de Black Lives Matter-beweging van een jaar lang "brandstichten, plunderen en moorden" en dat de angst daarvoor tot gevolg had dat "er nooit enige twijfel was" dat Chauvin veroordeeld zou worden.

Carlson zegt niet in te willen gaan op de "details van het vonnis van dinsdag", maar een "grotere vraag" op te willen werpen: "Kunnen we de manier waarop dit besluit tot stand kwam vertrouwen?"

Jeanine Pirro, een voormalig rechter in New York en vaste commentator van Fox News, zei juist dat in deze rechtszaak "het vonnis ondersteund wordt door de feiten". Ze benadrukte dat "mensen moeten begrijpen dat het justitiële systeem werkt". Ook veel andere conservatieve commentatoren gaven die analyse.

Die analyse werd weer geanalyseerd door progressieve media, zoals het online magazine Slate. Veel conservatieve politici en commentatoren willen niets weten van institutioneel racisme in Amerika of van een verrotte politiecultuur, zegt Slate.

Deze zaak past volgens het magazine uitstekend in hun wereldbeeld: er zijn rotte appels, zoals Derek Chauvin, maar in het Amerikaanse rechtssysteem krijgen die ook met consequenties te maken: "Pirro suggereerde dat de veroordeling van Chauvin demonstraties overbodig heeft gemaakt. 'Voor al die mensen die de boel in de fik willen steken: laat de rechtbanken gewoon hun werk doen'."

Bij commentatoren van tegenstrever CNN overheerst terughoudende opluchting. Van Jones, onder meer bekend van zijn emotionele reactie op de verkiezing van Joe Biden, zei: "Dit is hoe verantwoording eruit ziet. Het enige wat we willen, is dat de politie zich aan de wet houdt. Als ze de wet overtreden, moeten ze in de boeien geslagen worden, net als ieder ander."

Journalist Issac Bailey zegt bij dezelfde zender: "Ik ben niet in een feeststemming, omdat er overweldigend bewijs nodig was om een agent te veroordelen, zulk overweldigend bewijs dat zelfs zijn voormalige chef en collega's tegen hem getuigden. Zulk bewijs zal er niet in elke zaak zijn."

Door heel Rusland zijn mensen opgepakt bij solidariteitsprotesten met de gevangen oppositieleider Aleksej Navalny. Het zou gaan om 1496 arrestaties bij protesten in ruim zestig steden. Dat meldt OVD-Info, een Russische mensenrechtenorganisatie die tellingen bijhoudt van arrestaties bij politieke bijeenkomsten.

De massale protesten waar het team rond Navalny op hoopte (met meer dan een half miljoen mensen op straat) bleven uit.

Toch gingen van Moskou tot Magadan mensen de straat op:

De demonstraties begonnen rond 19.00 uur 's avonds. De grootste opkomst werd verwacht in Moskou en in Sint-Petersburg. In het centrum van Moskou verzamelden zich duizenden betogers. Navalny's team had hen gevraagd om net buiten de muren van het Kremlin te demonstreren, maar de politie wist dat met wegversperringen te voorkomen.

Politieblokkades

Navalny's woordvoerder Kira Jarmysj en een van zijn naaste medewerkers werden 's ochtends al in Moskou door de politie gearresteerd. Jarmysj wordt er volgens haar advocaat van beschuldigd een illegale bijeenkomst te hebben georganiseerd, meldt persbureau AP.

In Sint-Petersburg greep de politie in toen aanhangers van de oppositieleider naar de Hermitage oprukten. Daar stuitten de demonstranten op een politieblokkade. Hoeveel mensen er in totaal in Rusland aan de protesten hebben meegedaan is niet duidelijk.

De Navalny-aanhangers eisen de vrijlating van de Russische oppositieleider, die gevangen wordt gehouden in een strafkolonie. Ook willen ze dat hij de juiste medische zorg krijgt.

Volgens artsen is de Rus er momenteel slecht aan toe. Drie weken geleden ging hij in hongerstaking. Vorig jaar werd hij met het zenuwgas novitsjok vergiftigd - aangenomen wordt dat het Kremlin achter die aanval zat, maar president Poetin spreekt dit tegen.

Justitie in Rusland heeft de eerste stappen gezet om Navalny's stichting ter bestrijding van corruptie als een extremistische organisatie bestempelen en te verbieden. Dat zou betekenen dat mensen die de stichting ondersteunen gevangenisstraffen van 10 jaar riskeren, zeggen mensenrechtenorganisaties.

De behandeling van Navalny wordt ook internationaal veroordeeld. In Nederland gingen Navalny-sympathisanten vanavond ook de straat op. In Den Haag kwamen zo'n 60 mensen bijeen op het Plein. Amnesty International, de initiatiefnemer van het protest, zegt dat de demonstratie gemoedelijk verliep.

De Europese Commissie heeft voorstellen gepresenteerd om misbruik van kunstmatige intelligentie tegen te gaan. In de plannen wordt uitgelegd hoe bedrijven en overheden met deze AI-technologie moeten omgaan.

De commissie wil onder meer dat er strenge regels komen voor slimme computers die bijvoorbeeld asielaanvragen, examens en sollicitaties beoordelen. Verder wordt het overheden verboden om burgers met behulp van AI-systemen 'scores' te geven op basis van hun gedrag, zoals in China gebeurt.

De ontwikkelingen binnen de kunstmatige intelligentie gaan snel en juist daarom is het nodig dat de uitwassen worden aangepakt, aldus vicevoorzitter Vestager van de Europese Commissie. "We kunnen de weg plaveien voor ethische technologie in de hele wereld."

Vier categorieën

De commissie heeft de risico's van kunstmatige intelligentie gerangschikt in vier categorieën. Die variëren van "minimaal risico" (bijvoorbeeld spamfilters) tot "onaanvaardbare risico's", zoals speelgoed dat kinderen kan aanzetten tot gevaarlijk gedrag.

Vestagers collega-Eurocommissaris Breton (Interne Markt) benadrukte bij de presentatie van de plannen dat hij niet tegen kunstmatige intelligentie is, omdat de technologie "een immense belofte" bevat. Hij wil dan ook geld en energie steken in de ontwikkeling ervan.

De voorstellen van de Europese Commissie moeten nog worden beoordeeld door onder meer het Europees Parlement. De regels treden dan naar verwachting over een paar jaar in werking.

Premier Rutte zegt dat er niets onbehoorlijks is gebeurd in de ministerraad waar gesproken is over een feitenrelaas over de toeslagenaffaire. "Bij het opstellen van dat feitenrelaas is niets onoorbaars, vreemds gebeurd", reageerde Rutte vanavond na een gesprek met informateur Tjeenk Willink.

Hij reageert hiermee op de RTL-onthulling dat de ministerraad bewust de Tweede Kamer niet de gewenste informatie wilde geven over de toeslagenaffaire. Dit gebeurde in 2019 en was bedoeld om verantwoordelijke hoge ambtenaren en politici uit de wind te houden.

RTL Nieuws, dat veel onderzoek heeft gedaan naar de affaire met kinderopvangtoeslagen, heeft een reconstructie gemaakt van hoe er in de ministerraad over deze zaak is gesproken.

Kijk hier zelf naar Ruttes reactie:

De oppositie reageerde woedend op de onthulling. "Ontluisterend dat volksvertegenwoordigers onder de duim worden gehouden", zei PvdA-Kamerlid Nijboer. Denk-leider Azarkan vindt dat het kabinet niet bezig is met het informeren van de Kamer, "maar met het redden van het eigen hachje".

Oppositie- en coalitiepartijen willen dat het kabinet opheldering geeft in een Kamerbrief, gevolgd door een Kamerdebat. "We gaan die brief zorgvuldig opstellen", aldus Rutte. De oppositie wil bovendien dat de notulen van de ministerraad openbaar worden. Daar wilde Rutte in het openbaar niets over zeggen.

Uit de reconstructie van RTL Nieuws blijkt dat in de ministerraad steen en been werd geklaagd over kritische Kamerleden, vooral over CDA-Kamerlid Omtzigt. Een bron zegt tegen RTL Nieuws dat CDA-minister Hoekstra zei: "We hebben geprobeerd de heer Omtzigt te sensibiliseren, maar dat is niet gelukt". Met sensibiliseren wordt bedoeld dat Omtzigt werd gewezen op de gevoeligheid van zijn kritiek.

Omtzigt speelde een belangrijke rol in de toeslagenaffaire, waarbij de Belastingdienst onterecht kinderopvangtoeslag terugvorderde bij duizenden ouders die daardoor in grote problemen zijn gekomen. Hij stelde samen met SP-Kamerlid Leijten jarenlang kritische vragen aan de opeenvolgende kabinetten over de zaak. In januari viel het kabinet-Rutte over de toeslagenaffaire.

Het feit dat VVD-leider Rutte de naam van Omtzigt ("functie elders") noemde in zijn eerste gesprek met de toenmalige verkenners, en daarmee de indruk wekte van de kritische CDA'er af te willen, leverde de demissionaire premier een motie van afkeuring op. Een motie van wantrouwen van de oppositie kreeg net te weinig stemmen.

Hoekstra wil 'juiste volgorde', Kaag heeft 'veel vragen'

Minister en CDA-leider Hoekstra wilde vandaag weinig zeggen over het nieuws rond de toeslagenaffaire. "We moeten het in de juiste volgorde doen. Eerst een debat." Wel gaf hij toe dat de vertrouwensvraag door de berichten niet echt eenvoudiger is geworden.

Ook D66-leider Kaag, die als minister ook de ministerraad bijwoont, was spaarzaam met commentaar. Ze zei dat er vanuit D66 "heel veel vragen" zijn over de kwestie.

Over haar eigen rol als minister in de toeslagenaffaire wilde ze na lang doorvragen alleen kwijt dat er een brief komt van het kabinet en vervolgens een Kamerdebat. "Ik weet persoonlijk niet of ik op die momenten bij de ministerraad was of dat ik op reis was. Ik heb zelf de documenten nog niet in kunnen zien", zei Kaag.

Deze opmerking leverde haar kritiek op van de SP-fractie, die op basis van een presentielijst concludeert dat Kaag er wel degelijk bij was. Kamerlid Kwint schreef daarover op Twitter: "Dat nieuwe leiderschap van Sigrid Kaag hè. Hoe vinden we nou zelf dat dat gaat. Wel echt verfrissend."

Het kabinet heeft de Tweede Kamer vanavond in "een briefje", zoals Rutte het noemde, laten weten dat er "gelet op de noodzakelijke zorgvuldigheid bij het opstellen en afstemmen van deze reactie" uiterlijk begin volgende week een antwoord naar de Kamer gaat. Het debat over de kwestie zou dan volgende week woensdag of donderdag op de agenda staan.

Vandaag wilden de meeste partijen de brief afwachten toen Denk meteen een spoeddebat wilde organiseren. Of dat morgen nog zo is, is niet duidelijk. De huidige regeringspartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie hebben ook in de nieuwe Kamer een meerderheid.

Een opvallend bericht gisteren uit het Centraal-Afrikaanse Tsjaad. President Idriss Déby bezocht in het westen van het land zijn troepen, maar raakte daar bij gevechten met rebellen zwaargewond. In de helikopter terug naar de hoofdstad overleed hij.

De precieze toedracht van de gebeurtenissen is vanwege het afgelegen gebied waarin gevochten wordt moeilijk na te gaan. Naast de officiële verklaring van het leger circuleren ook onbevestigde berichten dat de 68-jarige Déby door een kogel van zijn eigen militairen omkwam.

In ieder geval verliest Tsjaad met de dood van Déby een leider die weliswaar autoritair was, maar wel al decennialang een zekere mate van stabiliteit bood. Met zijn dood valt niet alleen Tsjaad, maar de hele Sahel-regio ten prooi aan onzekerheid.

Déby was in Tsjaad aan de macht sinds 1990, toen hij met steun van buurlanden Libië en Sudan een coup pleegde. In de jaren daarvoor had hij een militaire opleiding genoten in Frankrijk, onder meer aan de prestigieuze École de Guerre.

"Déby stond bekend als een slimme strateeg", zegt journalist Gerbert van der Aa, die zich specialiseert in de regio rond Tsjaad. "Terwijl andere landen in dat gebied al jaren last hebben van aanslagen door terreurgroepen Boko Haram en al-Qaida, was dat in Tsjaad nooit echt een probleem. Door veel geld uit te geven aan het leger, slaagde Déby erin dat soort tuig te onderdrukken."

Rebellengroep Fact

Tijdens zijn decennialange regeerperiode werd Déby meerdere malen opgeschrikt door couppogingen en aanslagen op zijn leven. Hoewel hij daar steeds ongeschonden uitkwam, lukte het de president toch niet om de instabiliteit in zijn land definitief de kop in te drukken.

Naar alle waarschijnlijkheid heeft precies die instabiliteit hem het leven gekost. Volgens officiële berichten werd Déby slachtoffer van de rebellengroep Fact, die vanuit Libië probeert de macht in Tsjaad over te nemen.

"Veel van die strijders waren oorspronkelijk ingehuurd als huurling door de Libische regering of andere gewapende groepen daar. Zo verzamelden ze fondsen en wapens voor de strijd", legt Van der Aa uit. "Vervolgens slaagden die rebellenbewegingen erin zichzelf in Libië te trainen en te organiseren, om af en toe met een grote kolonne militairen en materieel de grens over te steken."

Opgevolgd door zoon

Meteen nadat het nieuws over Deby's overlijden gecommuniceerd werd, maakte het leger ook bekend dat zijn 37-jarige zoon is aangewezen als opvolger. Mahamat Idriss Déby Itno moet de stabiliteit in het land bewaren in een overgangsperiode van achttien maanden. Het leger belooft daarna "vrije en democratische" verkiezingen.

Oppositiepartijen in Tsjaad spraken hun ongenoegen uit over de gang van zaken en hebben het over een coup. Maar ook binnen Déby's eigen gelederen klinkt kritiek, ziet Van der Aa. "Officieel is Tsjaad een parlementaire democratie en gelden na het overlijden van een president allerlei procedures. Die worden nu niet gevolgd. Binnen de Tsjadische elite heb je mensen die dat te ver vinden gaan."

Sowieso bevindt Déby junior zich in een kwetsbare positie. Rebellengroep Fact liet weten het niet eens zijn met de machtsoverdracht. De groep zegt vanuit het noorden op te rukken naar hoofdstad Ndjamena om daar de nieuwe leider af te zetten.

Instabiele regio

De onzekerheid over de komende tijd treft niet alleen Tsjaad, maar de hele regio. Dankzij zijn slagkrachtige leger gold president Déby als belangrijk machthebber in het Sahel-gebied, dat al jaren worstelt aanslagen door islamitische terreurgroepen. Tsjadische soldaten, die bekendstaan als geharde krijgers, vormen een belangrijke schakel in de internationale bestrijding van die extremisten. Ook werkt het leger nauw samen met de Fransen bij de VN-missie in Mali.

Eerder maakten we over het oprukkende extremisme in de Sahel deze video:

Als de zoon van Déby inderdaad aanblijft als leider, is het niet waarschijnlijk dat hij de militaire strategie van zijn vader meteen verandert, denkt Van der Aa. "Maar als de rebellen vanuit Libië echt in groten getale oprukken naar de hoofdstad, zijn de soldaten misschien wel daar nodig. Dat is voorlopig koffiedik kijken."

Op de langere termijn is de vraag hoe de nieuwe machthebber van Tsjaad zich zal opstellen in de periode tot de verkiezingen. Zet hij de autoritaire koers van zijn vader voort, of toont hij zich een voorstander van echt vrije verkiezingen, waaraan alle oppositiepartijen mogen deelnemen?

In elk geval is de strijd om wie de macht heeft in Tsjaad nog niet gestreden, zei de vicevoorzitter van de militaire overgangsraad. Hij rekent op het leger om te voorkomen "dat het land wegzinkt in chaos en anarchie".

Uitzendconcern Randstad heeft alweer bijna net zoveel uitzendkrachten aan het werk als voor corona. Het bedrijf verwacht op korte termijn zelfs een flink tekort aan personeel. Want al hebben enkele sectoren het heel zwaar, het overgrote deel van de economie draait intussen op volle toeren, ziet Randstad.

"Wij kijken naar het niveau van 2019, pre-corona, en daar komen we steeds dichterbij", zegt Randstad-topman Jacques van den Broek. "We hebben het natuurlijk heel veel over de getroffen sectoren. Terecht ook, want je zal er maar in werken. Maar dat is minder dan 5 procent van de economie."

Het Centraal Bureau voor de Statistiek becijfert het aandeel van getroffen sectoren als de horeca, vervoer, reisbureaus en recreatie en cultuur overigens iets hoger: vorig jaar zo'n 11 procent van de economie. In 2019 was dat nog 13 procent.

Vraag naar werknemers veranderd

Randstad zag zijn omzet in het eerste kwartaal wereldwijd met 6,4 procent stijgen ten opzichte van een jaar eerder. De omzet kwam uit op zo'n 5 miljard euro. De nettowinst steeg in dezelfde periode met 33 procent, naar 141 miljoen euro.

De vraag waar arbeidskrachten nodig zijn, is door corona wel veranderd, zegt Van den Broek. "E-commerce, logistiek, digitale technologie en alles wat daaromheen hangt, doen het prima. Het is een andere mix geworden, maar wij zijn wel weer terug."

Het bedrijf had wel ergens van terug te keren. Het uitzendbureau, ook eigenaar van uitzendbureau Tempo-Team, ontving in 2020 zo'n 80 miljoen euro aan loonsteun en zo'n 10 miljoen aan generieke steun. Maar nu dus niet meer. "De trend is onmiskenbaar", zegt Van den Broek. "In elk land waar wij zitten hebben we groei. Van Zuid-Amerika tot Zuid-Europa, en Nederland."

In het eerste kwartaal presteerde het bedrijf met name in Frankrijk en de Verenigde Staten beter dan het zelf had verwacht. In Nederland boekte Randstad een groei van 9 procent.

Tekort aan arbeidskrachten

Van den Broek vermoedt dat het bedrijf het tweede half jaar mensen tekort gaat komen. De komende tien jaar gaat het volgens hem om zo'n 100.000 mensen per jaar.

"Mensen uit de techniek moeten echt naar Nederland komen", zegt hij. "Als we als Nederland willen investeren in klimaat en infrastructuur, dan gaan we hier daar de mensen niet voor vinden. Dus we zullen Nederland populair moeten maken als welkom land."

Nederlanders die door de coronacrisis wel hun baan zijn kwijtgeraakt, roept hij op: "Kom eens bij ons langs, want er is heel veel ander werk. Misschien wil je met een bepaalde training iets anders gaan doen. Wij hebben jullie nodig."

Het hoofdbestuur van de SGP neemt afstand van uitspraken die een regionale jongerenvoorzitter heeft gedaan over de verhouding tussen man en vrouw. In een video van NOS Stories zei Mathijs van der Tang onder meer dat de man "het hoofd" is van de vrouw, als het om gezag gaat. Het leidde op sociale media tot brede verontwaardiging.

Het item van NOS Stories gaat over de richtingenstrijd binnen de jongerenafdeling van de SGP, een partij die vanuit een orthodox-christelijke overtuiging hecht aan traditionele rolpatronen van mannen en vrouwen. Van der Tang, jongerenvoorzitter van de afdeling Vallei en Rijn, is tegen het toelaten van vrouwen op het politieke toneel, zegt hij in de video.

"Mannen zijn biologisch sterker dan vrouwen. En voor de politiek heb je bij uitstek de sterkste mensen nodig", zegt Van der Tang. "Politiek draait om gezag. De Bijbel legt het uit. Zoals Jezus het hoofd is van alle christenen, op dezelfde manier is ook de man het hoofd van de vrouw."

Je kunt het volledige item zien op de Instagram-pagina van NOS Stories; hieronder de uitspraken van Van der Tang:

De video leidde tot woede bij onder anderen voetbalinternational Merel van Dongen. "Mathijs, vriend, je bent niet eens de kleine teen van de vrouw", schrijft ze op Instagram.

En Tweede Kamerlid Caroline van der Plas (BBB) daagde Van der Tang zelfs uit tot een robbertje vechten:

In reactie op de verontwaardiging plaatste het landelijke bestuur van de SGP-jongeren vanmiddag een verklaring op zijn site. Daarin staat dat het jongerenbestuur geen verantwoording neemt voor de uitspraken van individuele leden. "De lijn van het bestuur van SGP-jongeren blijft: binnen SGP-jongeren staan alle functies open voor zowel mannen als vrouwen."

De landelijke partijvoorzitter van de SGP, Van Meeuwen, sluit zich daarbij aan. "Wat individuele leden roepen in de pers, daar zijn wij als bestuur niet verantwoordelijk voor", zegt hij tegen de NOS. "Daar gaan wij niet over."

Van Meeuwen wijst erop dat de man-vrouwrelatie al sinds de oprichting in 1918 een heet hangijzer is binnen de SGP. "En die interne discussie is nog steeds gaande. Sinds 2013 hebben we wel vrouwen op de kieslijst bij gemeenteraadsverkiezingen staan, maar er zijn nog steeds mensen in de partij die daar moeite mee hebben."

Voorjaarscongres

Die richtingenstrijd kwam afgelopen weekend nog eens voor het voetlicht op het voorjaarscongres van de SGP-jongeren. Daar werden moties ingediend door zowel voor- als tegenstanders van meer vrouwen in de politiek, en geen van de moties kreeg een overduidelijke meerderheid. Wel kwam er steun voor een motie die oproept tot meer "gesprek en bezinning" over het onderwerp.

Het SGP-bestuur kiest er in elk geval bewust voor om niet duidelijk partij te kiezen in de tweestrijd, zegt voorzitter Van Meeuwen. "Er is een status quo tussen twee lijnen en die lijnen proberen we bij elkaar te houden."

Een 16-jarige jongen die vorige week vrijdag in Barendrecht ernstig gewond raakte en overleed, blijkt door een kogel te zijn getroffen. Naar het wapen wordt nog gezocht. De politie sluit een ongeluk niet uit.

Het slachtoffer was vrijdag samen met vier andere jongens tussen de 15 en 20 jaar in een huis aan de Rietgors in Barendrecht. Daar raakte hij zwaargewond aan het hoofd, volgens de eerste berichten door een ontploffing in huis. De jongen overleed later op de avond in het ziekenhuis, meldt de regionale omroep Rijnmond.

Uit onderzoek in de zaak concludeert de politie nu dat er geschoten is. De vier andere jongens werden direct na het incident aangehouden, maar mochten vrijdagavond weer naar huis. Hun rol en wat er precies is gebeurd, wordt uitgezocht.

De rechtbank in Rotterdam heeft vanmiddag vier verdachten veroordeeld voor hun aandeel in de avondklokrellen begin dit jaar. Alle vier waren ze betrokken bij de ongeregeldheden op 25 januari rond de Beijerlandselaan in Rotterdam. Een vijfde verdachte kwam niet opdagen. Zijn zaak wordt aangehouden.

De eerste die zich voor de rechter moest verantwoorden was een 18-jarige Rotterdammer. Hij stal bij de winkelplunderingen aan de Groene Hilledijk een pot voedingssupplementen, schrijft de regionale omroep Rijnmond. Hij werd veroordeeld tot een werkstraf van 60 uur, waarvan 40 voorwaardelijk.

Stenen gooien

Een 32-jarige Rotterdammer werd veroordeeld voor het gooien van stenen naar de politie. Hij kreeg 60 uur werkstraf. Volgens Rijnmond hield de rechter rekening met de persoonlijke omstandigheden van de man, waardoor hij een celstraf ontliep.

Een 26-jarige man uit Barendrecht stond terecht omdat hij via sociale media heeft opgeroepen tot rellen. Hij werd veroordeeld tot 20 uur voorwaardelijke taakstraf. Een 20-jarige Rotterdammer kreeg 150 uur taakstraf, waarvan 75 uur voorwaardelijk, voor het vernielen van een abri. Ook moet hij 200 euro schadevergoeding betalen aan het Rotterdamse ov-bedrijf RET.

Nieuwe beelden

Volgens Rijnmond vallen de straffen nu lager uit dan in de zaken die kort na de rellen voor de rechter kwamen. Toen moest er nog een duidelijk signaal worden afgegeven om nieuwe rellen te voorkomen.

Lang niet alle relschoppers zijn aangehouden. Tientallen beelden van verdachten staan nog altijd online. Volgende week komen daar nieuwe beelden bij van mensen die bij vernielingen en plunderingen betrokken waren, meldt de politie.

CDA-leider Hoekstra heeft in zijn tweede gesprek met informateur Tjeenk Willink gesproken over de nieuwe onthullingen van RTL Nieuws over de toeslagenaffaire. RTL meldt dat het kabinet vanaf 2019 doelbewust informatie heeft achtergehouden voor de Tweede Kamer.

Na afloop van het gesprek met Tjeenk Willink zei Hoekstra: "Voor de politiek ligt er een dure opdracht het vertrouwen te herstellen. En dat vertrouwen is hierdoor niet echt gestegen nee, die conclusie konden we samen ook wel trekken."

RTL haalt geheime notulen van de ministerraad aan, waarin zou staan dat tijdens besprekingen van het kabinet keer op keer werd geklaagd over kritische Kamerleden, onder wie CDA'er Omtzigt. Ook zouden ministers afspraken hebben gemaakt om de Kamer informatie te onthouden. Dat ging bijvoorbeeld over het onterecht stopzetten van toeslagen aan ouders.

Hoekstra werd door verschillende journalisten kritisch bevraagd over zijn eigen rol als minister in het kabinet-Rutte III, maar hij wilde niet al te zeer op de kwestie ingaan. "Ik vind dat we dingen in de juiste volgorde moeten doen. Ik sta hier als CDA-leider en het is niet netjes en niet logisch om als lid van een demissionair kabinet nu antwoord te geven." Als CDA-leider wilde hij ook weinig vragen beantwoorden.

Over het formatieproces zei Hoekstra dat zijn partij nog steeds vindt dat andere partijen aan zet zijn, omdat het CDA geen goede verkiezingsuitslag had. De partij ging van 19 naar 15 zetels. Het ligt niet voor de hand dat het CDA aanschuift bij een nieuw kabinet, zei Hoekstra opnieuw.

De onderwerpen dualisme, macht en tegenmacht, en een andere bestuurscultuur zijn wat het CDA betreft onderwerpen die in de formatie uitdrukkelijk aan bod moeten komen.

Omtzigt

Op de vraag of Kamerlid Pieter Omtzigt bij het formatieoverleg betrokken is, zei Hoekstra dat ze regelmatig contact met elkaar hebben. Maar omdat Omtzigt zelf heeft aangegeven behoefte te hebben aan rust, zei Hoekstra, is het niet logisch om het elke dag over hem te hebben.

Het CDA wil Omtzigt bij de formatie en de oplossing van de vraagstukken betrekken omdat hij die onderwerpen mede op de agenda heeft gezet. En een groot deel van de steun van de achterban voor de keuzes van CDA-leider Hoekstra hangt af van wat Omtzigt ervan vindt.

Na Hoekstra was PVV-leider Wilders op gesprek bij Tjeenk Willink. Ook hij reageerde op de berichtgeving van RTL. Wilders vindt dat de hele formatie nu nutteloos is. "Dit betekent het eind van een hoop politici", zei hij. Wilders pleitte opnieuw voor nieuwe verkiezingen.

Pet op van fractievoorzitter

D66-leider Kaag zei na haar gesprek met Tjeenk Willink dat het heel goed is dat hij de onderwerpen vertrouwen en de verhouding tussen Kamer en kabinet bespreekt. Zij is tevreden over de formatie tot nu toe.

Over haar eigen rol als minister in de toeslagenaffaire wilde ze na lang doorvragen alleen kwijt dat er een brief komt van het kabinet en vervolgens een Kamerdebat.

"Ik weet persoonlijk niet of ik op die momenten bij de ministerraad was of dat ik op reis was. Ik heb zelf de documenten nog niet in kunnen zien", zei Kaag. "Vanuit D66 zijn er heel veel vragen en dat zeg ik met de pet op van fractievoorzitter."

Later op de avond gaat VVD-leider Rutte bij Tjeenk Willink langs.

"Ik zoek een bed en zuurstof voor mijn moeder. Help alsjeblieft", schrijft een Indiase journalist op Twitter. "Ik zoek een bed voor mijn oom", zegt een ander. Het is een greep uit de berichten die de laatste dagen wanhopig worden gedeeld op sociale media. Mensen proberen elkaar te helpen, want aankloppen bij het dichtstbijzijnde ziekenhuis gaat niet overal. In sommige delen van India zijn geen bedden meer vrij.

Even had het enorme land het coronavirus onder controle: de eerste golf was achter de rug en veel was weer mogelijk. Inmiddels is India getroffen door een tweede, hevige coronagolf met veel besmettingen en doden. Ziekenhuizen kunnen de patiëntenstroom niet meer aan en er zijn onvoldoende zuurstof en medicijnen. De Indiase minister van Volksgezondheid zegt er alles aan te doen om de tekorten op te lossen. Hij zegt in gesprek te zijn met buitenlandse leveranciers.

Bovendien zijn er afgelopen nacht in een ziekenhuis in de westelijke stad Nashik zeker 22 mensen overleden die wél aan de beademing lagen. Een van de zuurstoftanks buiten lekte, waardoor de toevoer van zuurstof tijdelijk werd onderbroken.

In sommige gevallen is de nood voor zuurstof zo hoog, dat mensen zuurstofflessen stelen voor hun dierbaren. Dit depot in Demoh werd geplunderd:

In India is het aantal coronabesmettingen de laatste twee weken fors toegenomen. "Het virus is nu ook doorgedrongen tot gebieden waar eerst weinig gevallen waren", zegt correspondent Aletta André. "De afgelopen tijd was het aantal besmettingen zeer laag, zeker in januari en februari. Vrijwel alles was weer open en men maakte zich weinig zorgen."

Daarnaast zijn er de laatste weken veel grote bijeenkomsten georganiseerd. "In sommige deelstaten waren verkiezingen met grote bijeenkomsten. Premier Modi was daar ook en sprak nog verheugd over de enorme opkomst. Daarmee werd niet echt het signaal afgegeven dat mensen voorzichtig moesten zijn", zegt André.

Ook was vorige week de Kumbh Mela, een hindoefeest waarbij grote aantallen mensen zonder bescherming en zonder afstand te houden gingen baden.

Veel besmettingen, lang wachten op een test

De afgelopen dagen kwamen er per dag meer dan 200.000 nieuwe besmettingen bij. Ook overlijden er iedere dag meer dan 2000 Indiërs aan het virus.

Mogelijk zijn de cijfers in werkelijkheid hoger, want ook testlabs kunnen de drukte niet bijbenen. "Als je nu een tijdslot wil boeken om je te laten testen, dan moet je soms dagen wachten op een plek", vertelt André. "Dat kan ertoe leiden dat mensen met lichte symptomen minder snel testen. Ook duurt het nu drie à vier dagen tot je de uitslag krijgt, terwijl dat eerst al binnen 24 uur was."

Ook crematoria hebben het druk. "Hier worden crematoria aangewezen die zich alleen ontfermen over de coronadoden. Het betekent dus niet dat als je niet aan corona sterft, er momenteel geen plek is om te worden gecremeerd", zegt André. "Maar er zouden eigenlijk meer crematoria aangewezen moeten worden voor coronadoden, dat houdt de druk bij de anderen weg."

Momenteel gaan de lijkverbrandingen dag en nacht door. Maar er is niet altijd voldoende hout, waardoor het lang duurt voordat de lichamen van overledenen zijn verbrand:

Op sociale media zoeken mensen haastig naar het medicijn remdesivir. "Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is er geen bewijs dat het middel helpt bij coronapatiënten. Indiase dokters bevelen het wel aan, omdat het virusremmend werkt. Maar ziekenhuizen hebben geen voorraad."

Het gevolg is dat mensen er via via aan proberen te komen. In Whatsappgroepen waar correspondent André in zit, komen ook regelmatig oproepen voorbij. Het gevolg is dat er een zwarte markt ontstaat. "Voor één patiënt worden ongeveer zes flesjes gebruikt, die normaliter 50 euro per stuk kosten. Maar er zijn nu ook mensen die het voor 600 euro per flesje verkopen."

Premier Modi sprak gisteren het Indiase volk toe en zei er alles aan te doen om meer bedden, zuurstof en medicijnen te regelen. Ook wil hij het vaccinatietempo opvoeren. Momenteel is slechts 1 procent van de Indiase bevolking gevaccineerd; veelal zijn dat zorgmedewerkers.

Veel Indiërs vrezen voor een nieuwe, landelijke lockdown, want dat zal drastische gevolgen hebben voor de economie. "India was vorig jaar heel snel in een complete lockdown. Die optie willen ze nu zo lang mogelijk afhouden", zegt André. Op sommige plekken was al een weekendlockdown, maar nu geldt die ook doordeweeks, zoals in de hoofdstad New Delhi. "Ze hebben tot het laatste moment gewacht, tot de ziekenhuizen het niet meer aankunnen. En dat moment is nu gekomen."

De marmerkreeft is bezig met een snelle opmars in Nederland. Onderzoekers hebben grote aantallen van de kreeftsoort gevonden in de Overasseltse en Hatertse Vennen in Gelderland. Ze vrezen dat de invasieve exoot zich snel verspreidt, net als de Amerikaanse rivierkreeft.

In 2018 werden de eerste exemplaren van de soort aangetroffen in de Gelderse wateren. Onderzoekers hebben nu vastgesteld dat de dieren zich sindsdien explosief hebben voortgeplant. Dat komt omdat marmerkreeften zichzelf kunnen bevruchten. "Deze kreeftsoort kan zichzelf eigenlijk klonen", zegt Jelger Herder, projectleider bij kennisinstituut RAVON. "Van alle duizenden soorten kreeften die er zijn, is dit de enige die dat kan. Er zijn dus ook alleen maar vrouwtjes."

De kreefteninvasie is slecht nieuws voor de amfibieën die leven in de vennen, waaronder de beschermde knoflookpad. De marmerkreeft eet namelijk kikkers, padden en salamanders, schrijft Omroep Gelderland.

Afkomstig uit aquariums

Volgens Herder is de kreeft afkomstig uit aquariums van hobbyisten. Tot 2016 mocht de marmerkreeft verkocht worden aan particulieren. "Ze waren populair bij mensen omdat ze zichzelf kunnen klonen. Dat vinden ze grappig." Sindsdien staat de soort op de Europese lijst van invasieve exoten en mag er niet meer in worden gehandeld.

Gelderland is niet de enige provincie waar de marmerkreeft de afgelopen jaren opdook. Op meerdere plekken zijn exemplaren gevonden, waaronder in Limburg. Daar zijn nog geen signalen dat de soort zich definitief heeft gevestigd. "In Burgers Zoo zit er bijvoorbeeld ook een heel aantal", zegt Herder. "Of bij mensen in de tuin."

De marmerkreeft heet zo omdat het schild van de dieren een marmerachtige tekening heeft. Volwassen kreeften zijn 8 a 9 centimeter lang. "Maar wij vangen ze vooral als ze jong zijn. Dan zijn ze ongeveer 4 centimeter." De dieren worden zover bekend niet gegeten.

Weinig tegen te doen

Tegen de verdere verspreiding van de kreeftsoort is volgens deskundigen weinig te doen. "Je kan ze op geen enkele manier allemaal vangen", zegt Herder. "Dan blijf je bezig." Het is niet duidelijk hoeveel marmerkreeften er in de Gelderse Vennen zitten. "Ik stuurde er een paar studenten op uit. Die hadden er in een halfuur zeker vijftig gevangen."

Naast dat de marmerkreeft zichzelf kan voortplanten, kan het dier zich ook goed verplaatsen. "Ze kunnen zeker 150 meter over land lopen. Dus we verwachten dat ze op termijn nog een veel groter gebied koloniseren."

De Duitse Bondsdag heeft ingestemd met een wet die de landelijke regering in staat stelt om coronamaatregelen op te leggen in gebieden waar het virus snel om zich heen grijpt. De federale regering kan met deze 'noodremwet' ingrijpen buiten de deelstaten om, die tot dusverre in grote mate zelf hun coronabeleid konden bepalen.

342 Bondsdag-leden stemden voor en 250 tegen. De wet wordt ingevoerd als ook het Duitse hogerhuis, de Bondsraad, akkoord is. Die stemming is morgen. De wet zou dan op zijn vroegst zaterdag kunnen ingaan.

Onder de mogelijke maatregelen is een avondklok, die tussen 22.00 uur en 05.00 uur zou moeten gaan gelden. Ook kunnen winkels worden gesloten en kunnen contactbeperkingen worden opgelegd.

De maatregelen moeten gaan gelden in gebieden waar in een week tijd meer dan honderd positieve tests per 100.000 inwoners worden vastgesteld. Landelijk staat het gemiddelde in Duitsland nu op 160 per 100.000, al zijn de regionale verschillen groot.

Kritiek

De wet is niet onomstreden. In het debat uitten politici van de oppositie om verschillende redenen bedenkingen. Zo sprak de rechts-populistische AfD van "een aanval op de vrijheid", terwijl de Groenen de wet niet ver genoeg vonden gaan.

Bij het Rijksdaggebouw in Berlijn was vandaag een demonstratie van mensen die tegen de nieuwe coronawet zijn. Zo'n 8000 betogers waren op de been.

De politie greep in omdat mensen zich niet aan de coronamaatregelen hielden en met flessen gooiden. Een onbekend aantal demonstranten werd opgepakt.

De politie heeft een derde verdachte aangehouden voor de aanval op een persfotograaf in Lunteren, afgelopen maandagavond. Daarbij werd de journalist in zijn auto met een shovel van de weg geduwd.

Het gaat om een 55-jarige man uit Lunteren. Hij wordt verdacht van bedreiging en openlijke geweldpleging. Eerder werden al twee andere verdachten opgepakt. De politie verdenkt een van hen, een 34-jarige man uit Lunteren, nu van poging tot doodslag. Deze man bestuurde de graafmachine waarmee de fotograaf met auto en al werd omgekieperd. De andere verdachte is een 21-jarige Barnevelder.

Autobrand filmen

De fotograaf was naar Lunteren gekomen om een autobrand te filmen, maar werd ter plekke met stokken aangevallen door een groep omstanders. Daarop vluchtte hij zijn auto in. Op dashcambeelden is te zien dat de shovel vervolgens zijn kant op rijdt en de auto ramt. De vriendin van de fotograaf zat in de bijrijdersstoel.

Het voertuig kwam uiteindelijk omgekeerd in de sloot terecht en de brandweer moest het stel bevrijden. Beiden raakten licht gewond.

De heftige gebeurtenis werd vastgelegd met een dashcam. Het stel schreeuwde het uit:

De overheid gaat zo snel mogelijk contact opnemen met veertig gezinnen die ten tijde van de sluiting van de Hoenderloo Groep daar een kind onder behandeling hadden. Deze instelling voor jongeren met complexe psychische problemen stopte in augustus 2020. Een deel van de kinderen die er toen nog ingeschreven stonden, heeft geen passende vervolgplek gekregen. Staatssecretaris Blokhuis zei vanmiddag in de Tweede Kamer dat er voor hen alsnog een goede oplossing wordt gezocht.

Bijna alle partijen in de Tweede Kamer zijn het erover eens dat het rond de sluiting van de Hoenderloo Groep niet goed is gegaan. Een deel van de jongeren is wel degelijk tussen wal en schip gevallen, hoewel het kabinet had beloofd dat dit niet zou gebeuren. GroenLinks-Kamerlid Westerveld haalde een vijftienjarige jongen aan die inmiddels negentien keer verplaatst is en nu zo wanhopig is dat hij zelfmoord overweegt.

Blokhuis schreef maandag nog aan de Tweede Kamer dat alle jongeren die nog bij de Hoenderloo Groep onder behandeling stonden, "waren doorgestroomd naar een passende en duurzame vervolgplek bij Pluryn of een aanbieder in de regio van herkomst." Onder anderen SP-Kamerlid Kwint toonde zich daar verbaasd over, omdat hij vanaf het begin hoorde van jongeren en ouders dat er geen alternatief voor hen was. "Je struikelde bij de demonstraties tegen de sluiting al over de signalen."

Adequate oplossing

Blokhuis, die de portefeuille jeugdzorg heeft overgenomen van coronaminister De Jonge, trok vanmiddag het boetekleed aan. Hij zei dat het kabinet naar eer en geweten heeft gehandeld, maar alleen de informatie heeft gekregen van de inspecties en gemeenten, die meldden dat het wél goed was gegaan. "Als ik het niet goed heb gelezen, dan heb ik het fout gedaan." Hij vindt dat er lessen voor de toekomst moeten worden getrokken uit "dit type ongelukken".

Blokhuis wil het Ondersteuningsteam voor de Jeugd met de veertig gezinnen laten bellen. Hij wil voor iedereen die dat nog nodig heeft een adequate oplossing zoeken, maar waarschuwt dat dit misschien niet van vandaag op morgen geregeld is.

Zorgorganisatie Pluryn kondigde in december 2019 aan dat De Hoenderloo Groep zou sluiten, onder meer vanwege financiële problemen. Voor circa 160 jongeren moest een andere plek worden gevonden. In augustus stonden er nog veertig jongeren ingeschreven.

De drukte in het openbaar vervoer neemt toe, en zal verder toenemen als maandag de hogescholen en universiteiten en woensdag de winkels en terrassen weer openen. De roep om de drukte aan te pakken, onder meer door het Outbreak Management Team (OMT), klinkt steeds luider.

Dat staat haaks op de gesprekken die het ministerie van Infrastructuur deze dagen voert over een aanpassing van het ov-advies. Nu is het advies om 'alleen noodzakelijke reizen' met het ov te maken. Waarschijnlijk wordt het advies per 28 april versoepeld, in lijn met de eerste fase van het openingsplan van het kabinet.

Volgens Pedro Peters, voorzitter van brancheorganisatie OV-NL, staat de versoepeling van het advies al vast. Hij is verbaasd en geïrriteerd over de aanpassing, maar ook over de woorden van het OMT. Dat uitte gisteren weer zijn zorgen en riep op om meer ruimte beschikbaar te maken in het ov, zodat de 1,5 meter afstand (toch) kan worden nageleefd. "Als je versoepelt, wordt het drukker in de trein. Nu kan die 1,5 meter al niet, en dat gaat ook nooit kunnen. Wat is dan de veilige oplossing? Die is er niet."

Volgens OV-NL en de Nederlandse Spoorwegen gebruikt nu 35 tot 40 procent van het aantal mensen dat voor de coronapandemie reisde het openbaar vervoer weer. Dat was begin maart nog 25 tot 30 procent. Toen zei het OMT al dat de treinen te vol waren.

Reizigersvereniging Rover ziet het aantal meldingen over volle treinen toenemen. "Er zijn nu deze maand al 30 procent meer meldingen binnengekomen dan vorige maand. En de maand is nog niet voorbij."

De komende tijd zal het alleen maar drukker worden door de versoepelingen, zegt Peters. "Als dan daarna ook het advies voor noodzakelijke reizen vervalt... Je snapt mijn verbazing vast wel."

Vorig jaar juni is een ov-protocol opgesteld door de sector, samen met de Rijksoverheid. Daarin wordt vastgesteld dat er geen 1,5 meter afstand kan worden gehouden en daarom een mondkapje verplicht is, zeggen OV-NL en de Nederlandse Spoorwegen. Er zijn momenteel geen geluiden over een aanpassing van dit protocol. "Dat is raar, want het OMT was zelf ook gewoon betrokken bij dit protocol, en heeft dus gezegd dat die 1,5 meter afstand in het ov niet hoeft", redeneert Peters.

Volgens het RIVM, dat het OMT bij elkaar roept voor advies, ligt dat genuanceerder. "Overal gelden de basismaatregelen, waaronder afstand houden, dus ook in het openbaar vervoer", zegt een woordvoerder. "Wel realiseren wij dat afstand houden in het ov niet altijd lukt. Toch hameren wij erop dat er meer ruimte komt voor 1,5 meter en vragen wij daar nu ook weer aandacht voor."

Het is aan de ov-sector zelf om invulling te bedenken hoe het lukt om die 1,5 meter afstand wél te kunnen waarborgen, aldus het RIVM verder.

De NS zegt - net als OV-NL - dat 1,5 meter afstand houden in de trein niet mogelijk is. Ook niet als de normale dienstregeling weer wordt opgestart. "Zelfs als je het hele Spoorwegmuseum leeg zou trekken, zou dat nog niet kunnen", reageert een woordvoerder.

Toch zijn er ook organisaties blij met de mogelijke aanpassing van het advies. Zo is Rotterdams vervoersbedrijf RET voorstander. "Het ov is een soort afspiegeling van de maatschappij, dus het zou raar zijn als je het advies in stand houdt terwijl mensen naar terrassen mogen." Maar mensen moeten er wel rekening mee houden dat het daardoor drukker wordt, zegt een woordvoerder. "Het advies wordt waarschijnlijk om drukte te mijden, daar staan wij ook erg achter."

Ook Rover staat daar achter. "Ons motto is altijd 'niet mijden, maar spreiden'. We adviseren reizigers om de rustigere momenten in het ov te kiezen. Maar of de reis wel of niet gemaakt dient te worden, is echt aan de reiziger zelf."

Maar daar moet wel voldoende ruimte voor zijn, zegt Rover. En dat is nou net het probleem.

De 20-jarige Kevin A. moet vijf jaar de gevangenis in voor zijn aandeel in de gewelddadige confrontatie tussen Amsterdamse en Rotterdamse drillrapgroepen bij de Pier in Scheveningen. Tijdens de ruzie op 10 augustus vorig jaar kwam de 19-jarige Cennethson Janga uit Rotterdam om het leven.

A. is door de rechtbank in Den Haag veroordeeld voor het voorbereiden van doodslag, openlijke geweldpleging, vuurwapenbezit, bedreiging en diefstal met geweld, schrijft Omroep West. Tegen hem was zes jaar cel geëist.

Vuurwapen in tas

De rechter acht bewezen dat A. met een vuurwapen in zijn tas naar de rivaliserende Amsterdamse groep is gelopen en als eerste geweld heeft gebruikt.

Een reactie van de Amsterdamse groep op dit geweld heeft volgens de rechter uiteindelijk geleid tot een dodelijk slachtoffer aan de kant van de Rotterdammers.

De rechtszaak tegen de Amsterdamse verdachten die voor dit dodelijke geweld vervolgd worden, moet nog plaatsvinden.

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 8530 nieuwe coronabesmettingen gemeld, 1682 meer dan gisteren.

Op woensdag en donderdag is het aantal positieve tests vrijwel altijd hoger dan de rest van de week. Dat komt doordat mensen zich in het weekend minder laten testen en er in de loop van de week vervolgens een 'inhaaleffect' ontstaat.

Toch is er ook over de hele week sprake van een duidelijke stijging van het aantal positieve coronatests. Het gaat om een toename van 14 procent vergeleken met de zeven dagen daarvoor. Niet eerder dit jaar was het weekgemiddelde van 8143 per dag zo hoog.

2614 coronapatiënten in het ziekenhuis

Er liggen vandaag in totaal 2614 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 2653), van wie 822 op de IC (gisteren: 823).

Opvallend is dat het aantal nieuwe opnames in de ziekenhuizen hoog blijft, met vandaag 296 nieuwe opnames. Het OMT schreef in zijn advies aan het kabinet van afgelopen maandag dat "het aantal ziekenhuis- en IC-opnames op een plateau lijken te zijn beland", maar "dat het onduidelijk is of we al over de piek zijn".

De meest recente cijfers wijzen er niet op dat dat laatste het geval is: de ziekenhuisopnames zijn volgens de cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) de voorbije week met 1 procent gestegen ten opzichte van de zeven dagen daarvoor. Bij de IC-opnames gaat het om een toename met 6,5 procent.

De komende tijd moet blijken of deze stijging omslaat in een stevige daling van de IC-opnames die Jaap van Dissel van het RIVM ministers zondag in het Catshuis in het vooruitzicht stelde. Hij zei toen te hopen dat de instroom op de intensivecareafdelingen volgende week met 10 procent daalt, blijkt uit de inmiddels gepubliceerde 'Catshuisstukken'. Premier Rutte gebruikte die prognose gisteren om de aangekondigde versoepelingen te verdedigen. Terwijl het nadrukkelijke advies van het OMT en Van Dissel was om te wachten tot die voorspelde daling werkelijk een feit is.

18 overleden covidpatiënten

Bij het RIVM werden 18 overleden covidpatiënten gemeld. Gisteren waren dat er nog 27. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 19 doden per dag, tegen 25 doden per dag een week eerder. Daarmee begint het aantal overledenen weer te dalen.

Sinds 1 januari van dit jaar zijn er 5629 'officiële' coronadoden gemeld. Dat zijn er in werkelijkheid meer; niet alle overledenen zijn getest.

In de strijd tegen het coronavirus zijn naar schatting van het ministerie van volksgezondheid 4,8 miljoen prikken gezet. Het gaat daarbij om het aantal gezette prikken, niet het aantal gevaccineerden.

De afgelopen tijd is het vaccinatietempo gestegen, met een gemiddelde van 109.000 per dag. Gisteren waren dat er iets minder, 99.000.

De rechtbank in Den Haag heeft een 31-jarige Syrische asielzoeker veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes jaar voor het plegen van een oorlogsmisdrijf en het deelnemen aan de terroristische organisatie Ahrar al-Sham.

De man woonde in 2015 in Syrië en nam met andere strijders van Ahrah al-Sham deel aan het offensief bij al-Ghab. Hier liet hij zichzelf samen met anderen filmen bij de lijken van gesneuvelde strijders, terwijl ze de overwinning vierden. Die video werd vervolgens op YouTube geplaatst. Op de beelden is te zien hoe de mannen de overledenen schoppen en bespugen, en uitmaken voor "honden" en "karkassen van Assad".

De rechtbank oordeelde dat de man daarmee de persoonlijke waardigheid van de overledenen heeft aangetast. Het aanvallen van mensen die niet of niet meer deelnemen aan een gewapend conflict wordt in het oorlogsrecht gezien als een oorlogsmisdrijf. De politie hield de Syriër op aanwijzing van de Duitse politie aan in Ter Apel, toen hij zich daar in 2019 meldde voor asiel.

Het Openbaar Ministerie eiste in maart tien jaar gevangenisstraf. Maar de rechter legde een lagere straf op omdat de man al in Syrië woonde en niet speciaal naar het oorlogsgebied is gereisd. Bovendien was hij lid van een terroristische organisatie die op beperktere schaal misdaden beging dan bijvoorbeeld Islamitische Staat, aldus de rechter.

Voor het oorlogsmisdrijf is ook een iets lagere straf opgelegd dan in een soortgelijke zaak waar deze rechtbank eerder over oordeelde, omdat de slachtoffers op de beelden niet herkenbaar waren.