Wie zomaar afval op straat gooit in Enschede, kan daar in de toekomst een boete van 1000 euro voor krijgen. Een meerderheid van de gemeenteraad stemde gisteravond voor het voorstel van de VVD om het zwerfafval in de stad aan te pakken. Voordat de hogere boetes ingevoerd kunnen worden moet de landelijke politiek de plannen nog wel goedkeuren.
VVD-raadslid Malkis Jajan kwam op het voorstel toen hij op vakantie was in Singapore. Hij verbaasde zich erover hoe schoon de stad was. Naar voorbeeld van de Aziatische stad - waar hoge straffen staan op het achterlaten van afval op straat- wil Jajan ook in Enschede de boetes fors verhogen. "Wij hebben de ambitie in Enschede om de schoonste stad van Europa te worden. Dat zijn we nu nog niet, omdat mensen van alles op straat gooien", aldus Jajan.
De boetes die mensen nu krijgen als ze afval op straat gooien halen volgens hem niets uit. Jajan stelde daarom voor om een pilot te beginnen waarbij de boetes worden verhoogd naar 1000 euro per overtreding. Wie dat niet kan betalen, moet een taakstraf krijgen.
Boetes landelijk vastgelegdOnder meer BurgerBelangen, CDA, ChristenUnie, SP en PVV schaarden zich achter het voorstel, schrijft de regionale omroep Oost. Nu het voorstel is aangenomen, betekent het niet dat de strengere straffen meteen ingaan.
In Nederland zijn de boetes landelijk vastgesteld en voor het op straat gooien van afval kunnen gemeenten een maximale boete van 160 euro opleggen. Daar kan niet zomaar van worden afgeweken.
Enschede moet dus eerst aan het Rijk toestemming vragen om de pilot te mogen uitvoeren. Wanneer de strenge maatregel ingaat, is daarom ook nog niet te zeggen. "Zwerfafval is in heel Nederland een probleem, laten we dan in Enschede kijken of een hoge boete werkt", zegt Jajan.
Geen prioriteitEr moeten niet alleen hogere boete komen; ook de werkwijze van de boa's moet op de schop, vinden de partijen. Vorig jaar deelden de handhavers slechts twaalf boetes uit vanwege zwerfafval.
"Dat ligt niet aan de boa's zelf, maar dat komt doordat het geen prioriteit is van de gemeente. Boa's zijn nu vooral druk met parkeerboetes uitschrijven, maar je kunt de prioriteit ook verleggen naar het aanpakken van zwerfafval", zegt Jajan.
In Frankrijk zijn zeker twee gevangenismedewerkers gedood bij een ontsnapping van een gevangene. Drie anderen raakten gewond. Volgens de autoriteiten werd een busje aangevallen waarin de gevangene werd vervoerd. Die gevangene is nog op de vlucht.
De gedetineerde was onderweg van Rouen naar Evreux, in het noorden van Frankrijk. Inmiddels zoekt een elite-eenheid van de gendarmerie naar de voortvluchtige crimineel en de aanvallers. Volgens minister van Binnenlandse Zaken Darmanin worden zo'n tweehonderd agenten ingezet bij de opsporing.
Op sociale media spreekt minister van Justitie Dupond-Moretti van twee doden en drie zwaargewonden. Hij voert crisisoverleg op zijn departement.
Wegversperringen en patrouillesVolgens het Franse persbureau AFP werd de aanval uitgevoerd door een groep criminelen die gebruik maakten van twee voertuigen. Ze ramden het konvooi en openden het vuur. Een van de aanvallers zou gewond geraakt zijn.
Om de voortvluchtigen te vinden is het zogenoemde 'Épervier-plan' in werking gesteld. Dat houdt in dat de gendarmerie wegversperringen en patrouilles opzet om de voortvluchtigen te lokaliseren. Franse media schrijven dat de de politie kort na de aanval een uitgebrand voertuig heeft aangetroffen. Dat zouden de daders hebben achtergelaten.
'De vlieg'De krant Le Parisien meldt dat de gevluchte gevangene Mohamed A. is, bijgenaamd 'de vlieg'. Hij zou zijn veroordeeld voor een inbraak en niet als vluchtgevaarlijk gelden. Ook ligt er nog een aanklacht tegen hem voor poging tot doodslag en zou hij het hoofd zijn van een drugsbende.
Vanuit een langsrijdende bus was de aanval te zien:
De Franse president Macron schrijft op X dat de aanval "een schok was voor ons allemaal". "Alles wordt in het werk gesteld om de daders van deze misdaad op te sporen, zodat gerechtigheid kan plaatsvinden in naam van het Franse volk." In de Assemblée Nationale, de Franse Tweede Kamer, werd een minuut stilte gehouden voor de cipiers die bij de aanval zijn gedood.
Voldoende stroom is minder vanzelfsprekend na 2030. Maatregelen zijn nodig om te voorkomen dat op winteravonden de elektriciteitsprijzen omhoog schieten. Dat stelt netbeheerder Tennet in een rapport.
Door de energietransitie neemt de vraag naar elektriciteit toe. Dat wordt voor een groot deel opgevangen met extra wind- en zonne-energie. Maar tegelijkertijd sluiten er de komende jaren een aantal kolencentrales.
Dat maakt de levering minder zeker: kolencentrales leveren stroom op elk gewenst moment, terwijl het niet altijd waait.
Zeker tot 2030 levert dat nog geen problemen op, concludeert Tennet. Vooral doordat de stroomproductie in de omliggende landen op peil blijft en het Nederlandse stroomnet met die landen is verbonden.
14 uur per jaarVoor de jaren daarna maakt Tennet zich wel zorgen. In 2030 gaan de laatste drie kolencentrales dicht. De gascentrales mogen nog tot 2035 stroom opwekken. Ook in het buitenland worden centrales dan gesloten.
Dat betekent dat de stroomproductie steeds afhankelijker wordt van het weer. Als er niets gebeurt, leidt dat in 2033 tot ongewenste tekorten.
"Er is dan gemiddeld 14 uur per jaar te weinig stroom om door het hele land aan de vraag te voldoen", zegt Patrick van de Rijt van Tennet. "Dat zal vooral in de winter zijn, in de avonduren. De rest van het jaar voorzien we geen problemen."
Dat betekent niet dat Nederland dan in het donker zit. Als het zover komt zal vooral de industrie geraakt worden. "Die kunnen te maken krijgen met prijspieken" zegt Van Rijt. "Als dan een paar bedrijven besluiten de productie tijdelijk te staken is het evenwicht alweer terug." Dat maakt Nederland wel minder aantrekkelijk voor bedrijven die stroom nodig hebben voor hun productie.
OplossingenEr is dus werk aan de winkel, zegt Tennet. "We hebben een norm van 4 uur per jaar, die 14 uur in 2033 ligt daar ruim boven", zegt Van de Rijt. En dus moet er worden nagedacht over een manier om de tekorten op te vangen.
Sterke verbindingen met het buitenland spelen daarin een belangrijke rol, bijvoorbeeld door stroom af te nemen van Noorwegen. Door de waterkrachtcentrales heeft dat land vrijwel nooit tekorten op het moment dat er in geen zon of wind is.
Het kan ook helpen om de vraag naar stroom te sturen. Bijvoorbeeld door mensen op te roepen de was te doen als de zon schijnt, of door het dag- en nachttarief om te draaien, zoals stroomleverancier Greenchoice sinds kort al doet.
Daarnaast moeten er volgens Tennet nieuwe centrales komen, bijvoorbeeld op waterstof. "Er is nog genoeg tijd om oude gascentrales binnen tien jaar om te bouwen of nieuwe op te zetten", zegt Van de Rijt. "Maar we moeten niet nog een paar jaar wachten."
De koepelorganisatie Universiteiten van Nederland heeft een demonstratieprotocol opgesteld met richtlijnen voor betogers rondom protestacties.
De universiteiten benadrukken dat demonstreren een goed recht is en dat het ook is toegestaan op de campus. Volgens hen is de inzet altijd om een protest vreedzaam te laten verlopen door in gesprek te blijven met betogende medewerkers en studenten. Maar universiteitsbestuurders gaan niet onderhandelen met personen die gezichtsbedekkende kleding dragen, zo staat in de richtlijn. Dat gebeurde vorige week wel op de Universiteit van Amsterdam, volgens het college van bestuur in een uiterste poging om de rust terug te brengen.
Ook kan deelnemers van protesten gevraagd worden om hun studentenkaart of identiteitsbewijs te tonen. Daarnaast wordt het de betogers verboden om op de campus te overnachten. Ook in tenten is dat niet toegestaan. Het bezetten van gebouwen wordt niet gezien als een protest, en is ook niet toegestaan.
In verbinding blijvenDe universiteiten roepen de academische gemeenschap op om verbinding te blijven zoeken. Jouke de Vries, interim-voorzitter van Universiteiten van Nederland, zegt dat dat juist nu hard nodig is. "Wij kunnen als universiteiten het voorbeeld geven door met het hoofd en met het hart de dialoog te voeren over dit conflict."
De afgelopen week zijn er op meerdere universiteiten protestacties van studenten en medewerkers geweest. De betogers eisen dat de universiteiten banden met Israëlische instellingen verbreken en protesteren tegen de oorlog in Gaza. Ook zijn ze tegen het politieoptreden bij eerdere protesten.
Bij de Universiteit van Amsterdam is meerdere keren de ME ingezet. Ook in Utrecht kwam de politie in actie.
In de Indiase stad Mumbai zijn zeker veertien mensen om het leven gekomen nadat een reclamebord naar beneden was gevallen tijdens noodweer. Zo'n 75 mensen zijn gewond naar het ziekenhuis gebracht, ongeveer 25 mensen liggen vermoedelijk nog bekneld, zeggen de lokale autoriteiten.
Reddingswerkers zijn nog volop bezig, maar dat werk wordt bemoeilijkt vanwege de gasleidingen die er liggen. Zo'n tachtig mensen zijn inmiddels onder de brokstukken vandaan gehaald, melden Indiase media. Ruim dertig gewonden zijn inmiddels uit het ziekenhuis ontslagen.
Op videobeelden die rondgaan op sociale media is te zien dat een reclamebord, groter dan een olympisch zwembad, omwaait en terechtkomt op huizen en een tankstation naast een drukke weg. Dat gebeurde in een oostelijk gelegen buitenwijk van de miljoenenstad.
Bekijk hier hoe het bord omvalt:
Op dat moment had de stad te maken met zware regenval, onweer en een zandstorm. Door het slechte weer kwam het verkeer tot stilstand en werd het vliegverkeer verstoord.
Volgens de gemeente had de eigenaar van het reclamebord geen vergunning om het op te hangen. Het bord was 1338 vierkante meter groot, zegt de gemeente. Dat is groter dan een olympisch zwembad (1250 m2) en negen keer zo groot als de toegestane afmetingen voor het ophangen.
De gemeente heeft het bedrijf opgedragen om al zijn reclameborden die een gevaar vormen in de stad weg te halen. De deelstaat Maharashtra, waar Mumbai ligt, is een onderzoek gestart naar reclameborden die mogelijk riskant zijn.
De provincie Drenthe wil het splitsen van woningen verder stimuleren en trekt daarvoor de portemonnee. Zo hoopt de provincie de woningnood tegen te gaan, blijkt onder andere uit antwoorden op vragen van de VVD-fractie in de Provinciale Staten.
De provincie schrijft dat het splitsen van woningen potentie heeft, met name bij woningen op het platteland, in de mantelzorg en bij huisvesting van jongeren. Een subsidieregeling moet daarbij helpen, denkt de provincie. Het idee is om voor woningsplitsing 5000 tot 10.000 euro per woning beschikbaar te stellen, meldt RTV Drenthe.
Naast nieuwbouw wordt het kadastraal splitsen van bestaande woningen gezien als een manier om de woningnood tegen te gaan. Steeds meer Drentse gemeenten kijken daarom naar versoepelingen in het splitsingsbeleid. Maar uit onderzoek van RTV Drenthe bleek eerder dat in de provincie sinds 2019 maar weinig gebruik is gemaakt van woningsplitsing.
Initiatiefnemers haken af vanwege hoge kosten en vele regels. Zij krijgen bijvoorbeeld te maken met verplichte onderzoeken en bijkomende kosten en zitten vast aan een minimale oppervlakte voordat een woning gesplitst mag worden.
De omroep schreef eerder ook dat het woningsplitsen in de provincie belemmerd lijkt te worden door de verschillen in beleid bij de gemeenten: terwijl de ene gemeente veel beleid en dus regels heeft voor de splitsing, heeft de ander dat juist niet.
'Gestroomlijnde aanpak'De provincie heeft naar aanleiding van de gestelde vragen ook zelf onderzoek gedaan en bevestigt de verschillen. Toch wil het provinciebestuur de lokale overheden de ruimte geven om hun eigen beleid uit te voeren. Wel streeft de provincie ernaar de gemeenten te helpen met "een meer gestroomlijnde aanpak" door onder meer kennis uit te wisselen.
Statenlid Kees Vianen, die de vragen indiende namens de VVD-fractie, denkt dat de subsidieregeling initiatiefnemers kan helpen. Wel vraagt hij zich af of met de kennissessies het verschil tussen gemeenten kleiner wordt.
"Een kennissessie leidt nog niet tot een wijziging van het beleid. Daar hebben wij binnen de fractie wel zorgen over. Je moet wel overal dezelfde kansen creëren, anders is het moeilijk uit te leggen."
Steeds vaker leiden capaciteitsproblemen bij de overheid ertoe dat uitspraken van de rechter niet goed kunnen worden uitgevoerd. Daarvoor waarschuwt de voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, Henk Naves, in het jaarverslag van de raad.
Hij maakt zich bijvoorbeeld zorgen om het tekort aan zorginstellingen en hulpverleners voor kinderen. "Dit betekent dat de rechter wel kan beslissen dat een kind daar het beste geholpen is, maar dat in de praktijk zijn uitspraak niet goed uitgevoerd kan worden." Van onwil is geen sprake, benadrukt hij; het draait om geld en capaciteit.
Ook wijst Naves naar de capaciteitsproblemen bij Dienst Justitiële Inrichtingen, die de door de rechter opgelegde (gevangenis)straffen uitvoert. Hierdoor ontstaat het risico dat opgelegde straffen niet uitgevoerd kunnen worden. Dat druist in tegen het uitgangspunt dat alleen de rechter straf en strafmaat bepaalt, aldus de Raad voor de rechtspraak.
Knellende wet- en regelgevingNaves signaleert dat maatschappelijke problemen decennialang niet opgelost zijn "omdat oplossingen politiek zeer moeilijk haalbaar zijn, maar ook omdat we collectief te lang voor een dubbeltje op de eerste rang wilden zitten". Hij roept het nieuwe kabinet dan ook op scherpe keuzes te maken en te investeren in de democratische rechtsstaat en publieke voorzieningen.
"We moeten ervoor waken dat praktische problemen van de overheid fundamentele uitgangspunten van de rechtsstaat niet onder druk zetten", zegt Naves. De rechtspraak waarschuwt al een paar jaar voor knellende wet- en regelgeving, "door wetgeving die in de praktijk anders uitpakt dan beoogd of omdat er onvoldoende capaciteit is om beleid uit te voeren", staat in het jaarbericht.
Naves denkt dat het niet oplossen van de problemen schadelijk kan zijn voor onze samenleving als geheel, "want de fundamentele uitgangspunten van onze rechtsstaat moeten altijd gelden. Een daarvan is dat de uitspraak van de rechter altijd wordt uitgevoerd."
In veel gymzalen staan de tafels en stoelen in lange rijen opgesteld. Smartphones en slimme horloges zijn daar deze dagen verboden. De eindexamens zijn begonnen en bijna 200.000 leerlingen gaan vandaag hun laatste en belangrijkste weken op de middelbare school in.
Op de eerste ochtend beginnen vmbo gl en tl met geschiedenis en staatsinrichting. Voor havo staat muziek op het programma, vwo buigt zich eerst over Griekse taal en cultuur. Iedere dag zijn er twee starttijden: de examens beginnen 's morgens om 09.00 uur of 's middags om 13.30 uur.
De laatste examens staan gepland op 29 mei. Dan komen voor havo en vwo de talen Fries, Russisch, Arabisch, Spaans en Turks aan bod. De spannendste dag voor de leerlingen is ongetwijfeld 12 juni. Dan worden de n-termen bekend. Aan de hand daarvan worden de eindcijfers bepaald en weten leerlingen of ze de vlag uit kunnen hangen.
In Heemskerk op het Dali College werd afgetrapt met geschiedenis:
Voor vmbo bb en vmbo kb zijn de eindexamens maandag al begonnen. Die stonden gepland vanaf 1 april, maar scholen mogen zelf bepalen wanneer de examens worden afgenomen. De periode waarin dit mag, loopt tot 19 juli.
Geen maatregelenEen jaar geleden waren er veel zorgen rond de eindexamens. Voor het eerst sinds het uitbreken van de coronapandemie werden geen extra maatregelen getroffen in verband met leerachterstanden.
Ouders en leerlingen vonden die wel nodig, omdat er volgens hen nog veel achterstanden waren als gevolg van de coronapandemie. Het slagingspercentage lag uiteindelijk een stuk lager dan in de jaren voor de pandemie. Ook dit jaar zijn er geen maatregelen.
In de coronajaren werd rekening gehouden met de vele thuislessen die leerlingen hadden gekregen. Daardoor waren er extra herkansingen, mocht een vak worden weggestreept en waren er meerdere momenten om examen te doen voor leerlingen die in quarantaine moesten.
Gameontwikkelaar Epic Games, maker van het spel Fortnite, heeft van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) boetes gekregen van in totaal ruim 1,1 miljoen euro. De boetes zijn opgelegd voor misleidende reclames.
Fortnite heeft wereldwijd honderden miljoenen spelers en levert jaarlijks miljarden dollars op voor Epic Games. De game bestaat uit meerdere onderdelen, waarvan Battle Royale de bekendste is. Daarin vechten maximaal 100 spelers met elkaar om als laatste over te blijven.
De game is gratis te downloaden, maar spelers kunnen extra's kopen, zoals outfits voor hun personage. Die werden aangeprezen met teksten als 'Get it now' of 'Buy now'. Fortnite richt zich op kinderen en daarom zijn dit soort reclames verboden, zegt de ACM. Het valt onder 'agressieve handelspraktijken'. Hiervoor legde de toezichthouder een boete op van 560.000 euro.
Daarnaast krijgt Epic Games nog een boete (ook 560.000 euro) voor misleidende timers. In Fortnite werd afgeteld naar hoelang producten nog beschikbaar waren. "Hiermee werd ingespeeld op de angst van kinderen om iets mis te lopen", schrijft de ACM.
Deel verdween, deel ook nietVolgens de ACM is het voor spelers ook niet duidelijk of na afloop van zo'n timer de items nog steeds te koop zijn. Uit onderzoek van de waakhond blijkt dat een deel van de producten verdween, maar een deel ook niet.
Het aanbod in de online winkel in Fortnite noemt de ACM "complex". Daardoor is het voor kopers "onmogelijk" om tijdens een aflopende timer van 24 uur een weloverwogen keuze te maken, vindt de ACM.
De spelontwikkelaar heeft aan de waakhond laten weten een aantal maatregelen te nemen. Zo zijn de aflopende timers weggehaald. Verder wordt voortaan de lokale tijd getoond in de online winkel en wordt de datum zichtbaar wanneer het product verdwijnt uit de winkel. Ook krijgen Nederlandse minderjarigen geen aanbod meer te zien dat bijna verloopt.
De ACM controleert na 10 juni of de veranderingen voldoende zijn.
De maker zegt maatregelen te treffen, maar maakt wel bezwaar tegen het besluit. Volgens Epic Games worden jongeren onder de 16, als ze eerlijk zeggen hoe oud ze zijn, beter beschermd. Ze kunnen volgens Epic pas aankopen doen als ouders toestemming geven.
De Nederlander Hermen Hulst wordt de nieuwe topman van Sony Interactive Entertainment, het onderdeel van het Japanse techbedrijf dat onder meer de PlayStation uitbrengt. Hij zal vanaf 1 juni die functie delen met de Japanner Hideaki Nishino. Ze zijn beiden aangesteld nu de vorige topman, de Amerikaan Jim Ryan, met pensioen is. Hij werkte zo'n dertig jaar voor het bedrijf.
Hulst gaat zich bezighouden met de nieuw te vormen Studio Business Group. Daaronder vallen alle gamestudio's van PlayStation, maar ook de tak die PlayStation-spellen moet vertalen naar andere media, zoals films en tv-series.
Voorbereiden op toekomst"Ik vind het geweldig om leiding te geven aan de Studio Business Group en verder te bouwen aan het succes van de PlayStation 5, terwijl we ons voorbereiden op de toekomst", laat Hulst in een verklaring weten. "De gamesindustrie is een van de grootste entertainmentindustrieën ter wereld. Ik kijk ernaar uit om de grenzen van gamen en entertainment te blijven verleggen."
Met die laatste opmerking verwijst Hulst naar de recente trend om van populaire games tv-series en films te maken. Zo was de serie van PlayStation-game The Last of Us vorig jaar een hit bij streamingdienst HBO Max: die trok miljoenen kijkers en won acht Emmy Awards.
Actiegame Uncharted en racespel Gran Turismo werden verfilmd en boekten wereldwijd winst in de bioscoop. In de pijplijn zitten nog tv-series van de actiegames God of War en Horizon.
Hulst was voor deze promotie al de baas van de gamestudio's van PlayStation. Die functie bekleedde hij sinds 2019. Daarvoor was hij de oprichter van de Amsterdamse studio Guerrilla Games, die vroeger vooral bekend was van het schietspel Killzone en tegenwoordig de games uit de Horizon-reeks produceert. Dat zijn de grootste games ooit gemaakt in Nederland.
