NOS Nieuws - Algemeen

De NS wil weer gesprekken voeren met vakbonden VMMC en FNV, die eerder deze week het eindbod voor een nieuwe cao van het spoorbedrijf hebben afgewezen. Een van die twee bonden, VVMC, gaat vanwege die geplande gesprekken voorlopig niet staken, schrijft VVMC in een persbericht.

VVMC en FNV zijn de twee grootste spoorwegvakbonden.

VVMC laat weten dat er donderdag al een eerste gesprek is gevoerd met de NS, en dat het bedrijf nu nadenkt over "een oplossing". De bond benadrukt wel "snelheid in het proces" te willen houden en ook dreigen er nieuwe stakingen "wanneer NS ons niet voldoende tegemoetkomt met betere voorstellen", aldus de VVMC.

Komende weken gesprekken

De leden van de derde vakbond die betrokken was bij de onderhandelingen, CNV, gingen wel akkoord met het eindbod. Die vakbond sluit dan ook niet aan bij de gesprekken die er de komende weken gevoerd gaan worden, schrijft CNV op de eigen site.

Dat verandert als de partijen het in de komende weken het eens kunnen worden over aanpassingen aan het eindbod. Volgens CNV wil de NS dan in de tweede helft van augustus formeel met alle partijen weer om de tafel.

De NS en de bonden kunnen het al tijden niet eens worden over een nieuwe cao. NS-medewerkers legden al vier keer het werk neer, twee keer konden er door het hele land geen NS-treinen rijden.

Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft ingestemd met het schrappen van bijna 8 miljard euro aan uitgaven aan de publieke omroep en hulp aan het buitenland, waaronder noodhulp. De door president Trump zo gewenste wet is met een nipte meerderheid door het Huis afgehamerd: 216 stemmen voor, 213 tegen.

Donderdag werd het voorstel al goedgekeurd door de Senaat, die nog een bezuiniging van 345 miljoen euro op hiv- en aidsbestrijding wist te voorkomen. De stemmingen verliepen bijna volledig volgens partijlijnen. Zowel in het Huis als in de Senaat stemden slechts twee Republikeinse partijgenoten van Trump tegen.

Niet alle Republikeinen waren gelukkig met de bezuinigingen, maar vrijwel alle afgevaardigden in het Huis steunden het voorstel, uit angst om anders de woede van Trump over zich af te roepen. De president zal de wet nu op korte termijn ondertekenen.

Lokale stations

Met de bezuiniging op de nationale publieke omroep is ruim 950 miljoen euro gemoeid. Volgens het Witte Huis is de publieke omroep te links. "Twee mediaorganisaties die op belachelijke wijze jarenlang belastinggeld hebben gebruikt voor hun eenzijdige agenda", zei woordvoerder Karoline Leavitt daar gisteren over. De beide zenders, PBS en NPR, hebben dat altijd ontkend.

PBS maakt televisie en bedient zo'n 330 lokale tv-stations in het land. NPR doet hetzelfde voor de meer dan 1500 publieke radiozenders met radiocontent en podcasts. Vooral bij die lokale stations, die de ingekochte content combineren met hun eigen lokale nieuws, zal de pijn gevoeld worden. Meer nog dan PBS en NPR zijn zij direct afhankelijk van publieke gelden. Aan die geldstroom zou kort na de zomer een einde kunnen komen.

Correspondent VS Sjoerd den Daas:

"Trumps aanvallen op de media zijn allesbehalve nieuw. Door te dreigen met rechtszaken kreeg hij eerder de tv-zenders ABC en CBS al op de knieën. Bij PBS en NPR is dat niet nodig: hij heeft het door de Republikeinen gecontroleerde Congres zover gekregen de geldkraan dicht te draaien.

Geld dat eerder al opzij was gezet, afgehamerd door beide partijen in het Congres, wordt nu alsnog teruggehaald omdat Trump dat van hen vraagt. Dat is hoogst ongebruikelijk: het Congres gaat over het huishoudboekje van de overheid, maar buigt nu dus voor de druk van de president.

Uit een recente peiling van de Corporation for Public Broadcasting bleek dat een meerderheid (62%) van de Amerikanen wil dat publieke media gratis toegankelijk blijven. Een vergelijkbaar aantal (64%) voelt wel voor een onafhankelijke ombudsman die erop toeziet dat het nieuws onpartijdig is."

Een van de Republikeinse tegenstemmers, een senator uit Alaska, wees erop dat de stations niet alleen nieuws brengen. Met name buiten de grote steden hebben lokale stations ook een functie bij natuurrampen, stelde zij. "Ze waarschuwen voor tsunami's, aardverschuivingen en vulkaanuitbarstingen."

Juist tijdens het debat in de Senaat deed zich voor de kust van Alaska een zware aardbeving voor. De publieke zenders zonden een tsunamiwaarschuwing uit en adviseerden kustbewoners om hoger gelegen gebied op te zoeken. NPR-baas Katherine Maher noemde het dichtdraaien van de geldkraan deze week al een "reëel risico voor de openbare veiligheid" in Amerika.

Hulp buitenland

Bij de bezuiniging op hulp aan het buitenland gaat het om bijna 7 miljard euro. Dat geld was onder meer bedoeld voor noodhulp voor de bevolking van landen die door natuurrampen en oorlogen zijn getroffen. De Democraten waarschuwden dat het schrappen ten koste gaat van de goodwill die de VS in de wereld geniet en dat China in het gat zal springen.

Het banaan-kunstwerk Comedian van Maurizio Cattelan is opnieuw slachtoffer geworden van een soort van vandalisme. De Italiaanse kunstenaar heeft een tentoonstelling in een dependance van het Centre Pompidou in de Franse stad Metz. Een bezoeker haalde de banaan van de muur en at hem op voordat de beveiliging kon ingrijpen.

De bezoeker, een zekere Peter, zei volgens Le Républicain Lorrain dat hij geschokt was toen hij hoorde dat de waarde van het kunstwerk op meer dan 6 miljoen euro wordt geschat.

Erg lekker

Het kunstwerk bestaat uit een verse banaan, een stuk ducttape en de muur waartegen hij is geplakt. Niet iedereen kan daarmee omgaan.

In 2019 ging het al mis, op een expositie in Miami waar Cattelan het werk voor het eerst toonde. Een collega van hem at de banaan op. Uit bewondering, zei de dader. "Ik hou van de kunstwerken van Maurizio Cattelan en ben echt dol op deze installatie. Het is erg lekker." Hij werd niet vervolgd.

En in 2023 vergreep een Zuid-Koreaanse kunststudent zich in Seoul aan het werk. Ook hij at de banaan op, maar plakte de schil terug op de muur. Het museum vond dat geen probleem. Hij had nog niet ontbeten, liet het weten. Ook tegen deze student werden geen stappen ondernomen.

Nieuwe banaan

Het Centre Pompidou-Metz loste het probleem van de opgegeten banaan snel op. Hij werd vervangen door een nieuwe banaan. Dat gebeurt geregeld, vanwege de beperkte houdbaarheid van bananen, maar wel volgens een "gedetailleerd protocol, voorgeschreven door de artiest", aldus het museum.

Vorig jaar werd een versie van Comedian in New York geveild voor 6,2 miljoen dollar:

Het Openbaar Ministerie heeft een celstraf van zes maanden geëist tegen een 40-jarige man die verdacht wordt van het hebben van onveilige seks terwijl de ander dat niet wilde, ook wel stealthing genoemd. Volgens het OM gebruikte de man tijdens de seks stiekem geen condoom, terwijl hij wist dat zijn bedpartner dat niet wilde.

De verdachte en het slachtoffer leerden elkaar kennen op een datingapp en hadden vorig jaar augustus seks. Toen de vrouw vroeg of de verdachte condooms bij zich had, zou hij daar bevestigend op hebben geantwoord.

Tijdens de seks gebruikte de man echter geen condoom, stelt het OM. "Ook niet als de vrouw daar nogmaals om vraagt. Zelfs als het slachtoffer daarna nog een keer duidelijk maakt dat ze het op deze manier niet wil, gaat de verdachte verder."

Man uit de bosjes

De verdachte ontkent dat er voorafgaand gesprekken zijn gevoerd over het gebruik van condooms, meldt Rijnmond. "Daar hebben we het totaal niet over gehad en ze wist dat ik geen condooms bij me had." Hij zegt dat seks tegen de wil van de ander niet bij hem past. "Ik respecteer vrouwen altijd en houd me eraan als grenzen worden aangegeven."

Volgens de officier van justitie staat vast dat de verdachte wist dat de vrouw geen onveilige seks wilde. Het OM ziet dit als een vorm van verkrachting. "Het is geen klassieke verkrachting door een man uit de bosjes, maar wel een vorm van verkrachting door het ontbreken van de wil bij het slachtoffer."

Er is volgens het OM tastbaar bewijs, zoals een WhatsApp-gesprek tussen de twee dat een dag later plaatsvond. De vrouw schreef toen: "Doorgaan terwijl ik vroeg een condoom aan te doen, is niet oké. Doorgaan terwijl ik zei dat ik dit niet wilde, is niet oké. Je hebt gelogen toen ik vroeg of je condooms bij je had."

Op de zitting zei de 40-jarige verdachte andermaal dat zij dat niet heeft gevraagd, maar op WhatsApp zegt hij daar niets over. Wel schreef hij: "Vergeef me als ik een fout heb gemaakt."

Niet strafbaar

Bij stealthing wordt een condoom tijdens de seks stiekem afgedaan of niet gebruikt, terwijl met de sekspartner wel is afgesproken om veilige seks te hebben. In Nederland zijn er de afgelopen jaren twee rechtszaken geweest waarbij de verdachten voor stealthing werden berecht. In beide gevallen werden de verdachten vrijgesproken omdat er niet genoeg bewijs was.

Stealthing was destijds nog niet opgenomen in de wet en daarom niet strafbaar. Sinds vorig jaar juli kunnen daders hiervoor wel worden veroordeeld.

Belangrijke aanpassing

In de nieuwe zedenwet staat een belangrijke aanpassing: wie bewust negeert dat de ander eigenlijk geen seks wil, kan voortaan worden vervolgd voor verkrachting. Ook zonder dreiging of geweld kan voortaan sprake zijn van aanranding of verkrachting, als er geen wederzijdse instemming is voor seks.

Het is de eerste keer dat iemand voor stealthing wordt vervolgd sinds de nieuwe zedenwet van kracht is. De rechtbank doet op 1 augustus uitspraak.

De chef van de Israëlische geheime dienst Mossad, David Barnea, heeft deze week de Amerikaanse gezant Steve Witkoff om hulp gevraagd bij het overtuigen van andere landen om honderdduizenden Palestijnen uit Gaza op te nemen. Dat meldt de doorgaans goed ingevoerde Amerikaanse nieuwssite Axios.

Barnea bracht vorige week een bezoek aan Washington, waar hij een ontmoeting had met Witkoff. Hij zou daar de Amerikaanse gezant hebben toevertrouwd dat Israël in gesprek is met Ethiopië, Indonesië en Libië. Volgens Barnea staan zij welwillend tegenover dit plan, maar zou de VS kunnen helpen door hen iets te bieden in ruil voor het opnemen van Palestijnen.

Het is niet bekend hoe Witkoff op het voorstel van de Mossad-chef heeft gereageerd, maar volgens de bronnen heeft hij niets toegezegd.

Kamp in Rafah

Begin deze maand presenteerde de Israëlische defensieminister Katz plannen voor de gedwongen verplaatsing van alle Palestijnen in Gaza naar een gesloten kamp. In eerste instantie zouden 600.000 Palestijnen zich moeten vestigen op de puinhopen van Rafah, maar in het voorstel moeten uiteindelijk alle Palestijnen daar gaan wonen. Het gedwongen verplaatsen of verdrijven van een bevolking komt neer op etnische zuivering.

De Israëlische premier Netanyahu spreekt vaker over het verplaatsen van Palestijnen naar andere landen, al benadrukt hij dan dat het gaat om vrijwillige verplaatsing. Het is echter de vraag in hoeverre er sprake is van vrijwilligheid, nu het grootste gedeelte van de Gazastrook in puin ligt en Israël nog altijd bepaalt wie er waar hulp krijgt.

Ook de legerleiding slaat een andere toon aan dan de defensieminister. Volgens de legerleiding is het concentreren en verplaatsen van de Gazaanse bevolking geen oorlogsdoel.

Trumps plannen voor Gaza

De Amerikaanse president Trump liet begin dit jaar al weten dat er een nieuwe plek buiten Gaza moet komen voor de Palestijnse bevolking. Hij riep onder meer Jordanië en Egypte op om de Palestijnse bevolking op te nemen. De Gazastrook zou moeten worden herontwikkeld en niet langer een thuis zijn voor de Palestijnen. Het gebied zou wat Trump betreft moeten worden omgebouwd tot de "Rivièra van het Midden-Oosten".

Dat voorstel kon direct op felle kritiek rekenen. Onder meer VN-secretaris-generaal António Guterres zei dat het plan neerkomt op etnische zuivering. Ook de Arabische landen willen niet meewerken met dit idee.

Vervolgens zou de Amerikaanse regering Israël hebben laten weten dat ze op zoek moesten naar andere landen die de Palestijnen uit Gaza zouden willen opnemen. Netanyahu zou die opdracht aan de Mossad hebben gegeven.

Intern ontheemd

Sinds de terreuraanslag van Hamas op 7 oktober 2023 zijn de meeste Palestijnen ontheemd. Voor veel van hen geldt dat ze al meerdere keren halsoverkop op de vlucht zijn geslagen vanwege Israëlische aanvallen. Steeds meer gebieden binnen de Gazastrook zijn in handen van het Israëlische leger.

Nadat de Israëlische regering maandenlang humanitaire hulp tegenhield, mag sinds eind mei alleen de Amerikaans-Israëlische organisatie GHF voedselhulp verstrekken aan de Palestijnse bevolking. De organisatie heeft drie distributiepunten in het zuiden van de Gazastrook en slechts een in het midden van de Gazastrook. Internationale hulporganisaties zijn daar kritisch over, omdat hiermee voedselhulp wordt ingezet als instrument om Palestijnen naar het zuiden te drijven.

Na de laatste kilometers op de Via Gladiola is vanavond de laatste loper van de Nijmeegse Vierdaagse de finish op de Wedren gepasseerd. Daarmee is de 107de editie van de wandeltocht geëindigd. Een recordaantal van bijna 43.000 deelnemers kon bij de streep het felbegeerde Vierdaagsekruis ophalen.

Vanochtend vroeg kwam rolstoeler Ronald van Dort, net als de afgelopen twee jaar, als eerste over de eindstreep. Hij deed er dit keer vijf uur en tien minuten over, zei hij tegen Omroep Gelderland. Wandelaars konden tot 18.00 uur vanavond finishen.

In totaal begonnen dit jaar meer dan 45.000 lopers de Vierdaagse. De wandelaars legden iedere dag 30, 40 of 50 kilometer af. Vandaag vielen nog 411 lopers uit, 42.777 deelnemers liepen de wandeltocht uit. Daarmee geldt deze editie als een recordjaar.

Het vorige record stamt uit 2016, toen er vanwege de honderdste editie van het evenement extra startbewijzen beschikbaar waren. In dat jaar voltooiden 42.557 deelnemers de Vierdaagse .

Goede voorbereiding

Volgens de organisatie is het lage aantal uitvallers dit jaar opvallend. In totaal waren dat er 2762, 2,5 procent minder dan het jaar hiervoor. De organisatie denkt dat dat mede te danken is aan de goede voorbereiding van deelnemers.

Zo zouden wandelaars goed trainen en "het net zo serieus nemen als een marathon". Ook waren de weersomstandigheden met uitzondering van een regenachtige woensdag goed, stelt de organisatie. Uit cijfers bleek eerder dat mensen van 82 verschillende nationaliteiten hebben meegedaan.

100.000 gladiolen

Langs de kant stonden zoals gebruikelijk duizenden mensen om de deelnemers aan te moedigen, samen met 100.000 gladiolen. Die bloem wordt traditiegetrouw aan deelnemers gegeven om ze te feliciteren met het uitlopen van de wandeltocht.

Drie van de afvallers zijn militairen. Die moeten minstens 10 kilo aan gewicht dragen terwijl ze de Vierdaagse lopen.

Het Rode Kruis heeft bijna 3200 wandelaars met blaren geholpen. Dat zijn er minder dan vorig jaar, toen er vierhonderd mensen meer met twee of drie blaren hulp nodig hadden.

Wel waren de blaren van wandelaars "extremer en groter" doordat het op de tweede dag hevig regende. Mensen liepen daardoor een groot deel van de dag met natte sokken en schoenen, waardoor je sneller blaren krijgt. Het Rode Kruis is tot na middernacht bezig geweest met het prikken van blaren.

16 kilometer tape

Veel wandelaars hadden volgens de hulporganisatie zelf voorbereidingen getroffen door hun voeten in te tapen. "Het meest verbaasd waren we over wandelaars die hun voeten met ducttape hadden afgeplakt", stelt de hulporganisatie.

In totaal zijn er de afgelopen wandelweek meer dan 16 kilometer aan medische tape, ruim 33.000 gaasjes en 16 liter desinfectiemiddel gebruikt.

Los van enkele kleine incidenten tijdens de Vierdaagsefeesten, is het evenement volgens burgemeester Bruls van Nijmegen "voortreffelijk verlopen."

De Amerikaanse songwriter Alan Bergman is op 99-jarige leeftijd overleden. Hij schreef met zijn vrouw Marilyn de teksten van veel hits voor met name film en televisie. Het leverde het duo onder meer drie Oscars op.

Het echtpaar Bergman had vooral in de jaren 60, 70 en 80 succes met liefdesballades, die ze schreven voor uiteenlopende artiesten. Onder hen waren Frank Sinatra, Tony Bennett en Michael Jackson.

Een bijzondere band had het duo met zangeres en actrice Barbra Streisand. Die scoorde hits met de Bergman-composities You Don't Bring Me Flowers (een duet met Neil Diamond, voor de serie All That Glitters) en The Way We Were (voor de gelijknamige film).

In 2011 bracht Streisand het album What Matters Most uit, met alleen liedjes die door het echtpaar Bergman waren geschreven.

Alan en Marilyn Bergman, die in 2022 overleed, werden voor hun werk talloze keren onderscheiden. Oscars kregen ze voor Windmills of Your Mind van Noel Harrison (uit The Thomas Crown Affair), The Way We Were en de soundtrack van Yentl, een door Streisand geschreven en geregisseerde film waarin zij ook zelf de hoofdrol speelde. Verder wonnen de Bergmans meerdere Grammy's en Emmy's.

In het zuiden van Syrië zijn opnieuw gevechten uitgebroken tussen druzen en bedoeïenen. Het Syrische regeringsleger zal worden ingezet om "het conflict tussen de partijen op te lossen", melden Syrische autoriteiten.

De regeringstroepen zullen worden ingezet in de regio Sweida. Syrische regeringsfunctionarissen zeggen tegen persbureau AP dat het leger afspraken heeft met een aantal druzengroeperingen om het gebied in te trekken om de stabiliteit in de regio te herstellen en de staatsinstituties te beschermen.

Het is nog onduidelijk wanneer het leger van plan is Sweida binnen te trekken. Verslaggevers van persbureau Reuters hebben konvooien van de Syrische overheid gezien in de nabijgelegen provincie Daara. Volgens hen zijn de konvooien daar gestopt, in afwachting van toestemming om Sweida binnen te gaan. Ook zagen zij duizenden bedoeïenen de stad in trekken.

Israël stemt in met beperkte toegang

Eerder vandaag ontkende het Syrische ministerie van Binnenlandse Zaken nog dat het leger opnieuw naar Sweida zou gaan. Die ontkenning volgde op nieuws uit Israël. "In het licht van de voortdurende instabiliteit in het zuidwesten van Syrië, heeft Israël ermee ingestemd om beperkte toegang van de (Syrische) binnenlandse veiligheidstroepen tot het district Sweida toe te staan voor de komende 48 uur", citeert persbureau Reuters een anonieme Israëlische functionaris.

Nadat er vorig weekend gevechten waren uitgebroken tussen de druzen en bedoeïenen, greep het regeringsleger hard in. Daar werd door de druzen, die een moeizame relatie hebben met de nieuwe Syrische regering, wisselend op gereageerd. Verschillende druzische milities gingen de strijd aan met het leger.

Het Israëlische leger viel vervolgens het Syrische leger aan. Volgens de Israëlische premier Netanyahu waren de luchtaanvallen deels bedoeld om de druzen te beschermen, maar wilde Israël ook voorkomen dat het Syrische leger zich in het zuiden van het land zou vestigen. Sweida ligt in de buurt van de grens met Israël. Woensdag voerde Israël ook een droneaanval uit op het hoofdkwartier van het Syrische leger in Damascus.

Eerder deze week liet de Israëlische minister van Defensie weten dat Israël het Syrische leger zou blijven aanvallen zolang het zich niet had teruggetrokken uit Sweida. Israël zou nu dus wel akkoord zijn gegaan met de aanwezigheid van het Syrische leger bij Sweida.

Moordpartijen en vernedering

Al snel kwamen er beelden en verhalen vanuit Syrië die een beeld schetsten van vernederingen en moordpartijen, ook door het Syrische regeringsleger. Te zien was hoe mannen in burgerkleding werden geëxecuteerd en hoe de snorren van druzische mannen werden afgeschoren. Die snorren zijn een symbool van trots voor de druzen. Ook druzen zouden zich schuldig hebben gemaakt aan mensenrechtenschendingen.

De Syrische president Sharaa noemde in een televisietoespraak de bescherming van de druzen een prioriteit en beloofde de daders van de misstanden aan te pakken. Sharaa zegde sinds zijn aantreden herhaaldelijk toe alle religieuze en etnische minderheden in het land te beschermen.

Wie zijn de druzen?

Druzen vormen een kleine religieuze groepering van zo'n miljoen mensen in het Midden-Oosten. Ze wonen verspreid over Libanon, Israël, Syrië en Jordanië.

In Syrië vormen ze zo'n 3 tot 4 procent van de bevolking. Ze wonen met name in het zuiden in en bij Sweida en op de door Israël illegaal geannexeerde Golanhoogten. De druzen hebben wortels in de sjiitische islam, maar hebben een sterke eigen cultuur en identiteit.

Dinsdag werd er een staakt-het-vuren afgekondigd, maar dat hield geen stand. Nadat gisteren opnieuw een wapenstilstand werd afgesproken trokken de Syrische regeringstroepen zich terug uit de stad.

Volgens het in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR), dat via een lokaal netwerk in Syrië informatie verzamelt, zijn bijna 600 mensen gedood bij de geweldsescalatie.

Er zijn al jarenlang spanningen tussen de druzen en de bedoeïenen. De meeste conflicten gaan over de toegang tot water en land, maar ook over de distributie van de synthetische drug captagon. Het geweld laaide op nadat er een druzische groenteboer was ontvoerd.

Tienduizenden mensen zijn op de vlucht geslagen voor het geweld in de regio. De Verenigde Naties hebben geen toegang tot het gebied om humanitaire en medische hulp te verlenen aan de bevolking.

De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma laat er geen misverstand over bestaan, een dag nadat ze in het nauw werd gebracht door pro-Palestinademonstranten. Agressie en intimidatie horen niet thuis in de raadszaal, zegt ze.

"Ik snap de emoties heel erg goed. Ik begrijp dat mensen heel erg veel zorgen hebben over wat er nu in Gaza gebeurt. Ik begrijp dat ze zeggen: deze genocide moet stoppen, want dat is de boodschap", zegt Dijksma tegen de NOS. "Tegelijkertijd denk ik van: ja, als je dat vindt, dat vinden we allemaal in de raad. Dan moet je je juist gedragen, respect hebben voor elkaars mening en vooral luisteren. Niet de vergadering verstoren."

Het ging gisteravond mis in de Utrechtse raadszaal toen een burgermotie over het boycotten van Israëlische producten en organisaties werd weggestemd. Een deel van het publiek verstoorde de vergadering door leuzen te roepen en weigerde te vertrekken.

Veel tijd kwijt

Dijksma had op dat moment de politie kunnen inschakelen. Maar, zegt ze een dag later, ze deed dat om meerdere redenen niet. "Kijk, als de politie komt, moeten ze met een grote groep komen om dit goed te kunnen afhandelen, dan ben je echt veel tijd kwijt. Dat is een hele operatie, en dan zou je ook zien dat er een enorme geweldsexplosie in een raadszaal kan plaatsvinden. Dat leek me nou niet bepaald een prettige uitkomst."

Ze wilde ook graag door met de raadsvergadering en schatte in dat het verantwoord was met de demonstranten mee naar buiten te lopen. Daar probeerden betogers haar te beletten terug naar binnen te gaan.

Uiteindelijk lukte dat toch met een auto via de achteruitgang. "Ik heb er geen spijt van. Ik heb gedaan wat ik kon", zegt ze, zelfs al leek het even niet veilig. "Ik ben niet zo bang uitgevallen."

Tegelijkertijd is ze niet blij met wat er is gebeurd, ook al snapt ze de emoties rond Gaza. "Dat mensen boos zijn en veel pijn voelen snap ik ontzettend goed. Ik ben ook moeder. Ik snap wat daar gebeurt en dat dat je kan raken. Maar niet dat je daarbij agressie en intimidatie nodig hebt."

Ze wijst erop dat in meer plaatsen de afgelopen jaren raadsvergaderingen zijn verstoord door demonstranten. "Als wij straks in dit land alleen nog maar raadsvergaderingen kunnen organiseren waarbij we ongeveer van tevoren de politie moeten inschakelen, dan gaan we echt een verkeerd pad op. Dat moet stoppen. Je ziet het bij de komst van asielzoekerscentra, je ziet het gisteren in mijn stad rond een ander thema, en ik maak me daar echt zorgen over."

Ze ziet een rol voor bestuurders zoals zijzelf. "Wij moeten uitleggen dat dit niet hoort. Dat dit niet past in een democratie."

'Uitkomst was frustrerend'

Medhat Alamawi voerde gisteren in de gemeenteraad het woord namens actiegroep Utrecht4Palestine. Hij zegt tegen RTV Utrecht dat hij geen spijt heeft van de manier waarop de avond is verlopen.

"De emoties liepen hoog op", zegt Alamawi. De actiegroep had verwacht dat de motie zou worden aangenomen. "Wij voeren actie tegen genocide. Utrecht zou daarin het voortouw kunnen nemen met dit boycotbeleid."

Maar de motie werd weggestemd met 35 stemmen tegen en 8 stemmen voor. "Deze uitkomst is frustrerend als je al twee jaar lang tegen genocide strijdt." Alamawi vindt de chaos die na de stemming ontstond begrijpelijk. "Het gaat niet om de uitbreiding van een dierentuin, het gaat om het stoppen van een genocide."

Daadkrachtig optreden

Tegelijkertijd is er wellicht ook iets van te leren voor de toekomst, geeft hij aan. "Of we het een volgende keer anders zouden aanpakken, moeten we nog binnen de groep bespreken", zegt hij tegen de regionale omroep. "Maar als mensen hun emoties willen uiten, is het voor mij moeilijk om daar iets van te zeggen."

De commissaris van de Koning in Utrecht, Hans Oosters, keurt de verstoring van de raadsvergadering af. Hij heeft "respect voor het dappere, daadkrachtige optreden van burgemeester Sharon Dijksma", schrijft hij op X. "Emotie over dit onderwerp is begrijpelijk, maar kan nooit een vrijbrief zijn om een democratisch proces te verstoren."

Na ruim 20 minuten van vragen van journalisten lijkt de Duitse bondskanselier Merz geïrriteerd te raken. "Er is géén crisis", bezweert hij. Bij zijn afsluitende 'zomerpersconferentie' wil de aanwezige pers maar één ding weten: komt er een oplossing voor de zogenoemde Richterwahlkrimi? Daarover hield Merz zich op de vlakte.

De Duitse coalitiepartijen zijn in een impasse beland over de benoeming van nieuwe rechters voor het Grondwettelijk Hof. Vorige week werd een stemming hierover, die normaal geruisloos verloopt, van de agenda gehaald. De reden: de kandidaat die door regeringspartij SPD naar voren was geschoven kon niet op steun rekenen van coalitiegenoot CDU/CSU.

Het gaat om Frauke Brosius-Gersdorf, hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit van Potsdam. Zij zou volgens haar tegenstanders te links zijn, onder meer omdat ze voorstander is van het legaliseren van abortus en zich eerder voor een vaccinatieplicht uitsprak. Ook werd ze vorige week plots beschuldigd van plagiaat in haar proefschrift.

De plagiaatbeschuldiging bleek bij nader inzien onterecht. En haar abortusstandpunt werd vooral door radicaal-rechtse media uit zijn verband gerukt. Zo ging rond dat Brosius-Gersdorf voor abortus tot vlak voor de geboorte zou zijn, maar in werkelijkheid pleitte ze voor geboorteafbreking tot de twaalfde week. Het leidde tot harde aanvallen vanuit de kerk en de rechts-extremistische AfD.

Terugtrekken

Dat de aantijgingen zijn weerlegd, brengt CDU/CSU niet op andere gedachten. De christendemocraten leggen het probleem bij haar. "Het is niet de bedoeling dat een kandidaat voor het Hooggerechtshof tot polarisatie leidt", zei minister Dobrindt van Binnenlandse Zaken vandaag. Net als CSU-leider Söder hint hij erop dat de kandidaat-rechter zich terugtrekt.

Grondwettelijk Hof

Het Grondwettelijk Hof is de hoogste rechtsprekende macht in Duitsland en kan wetten intrekken als ze in strijd zijn met de grondwet. Het Hof is gevestigd in Karlsruhe en telt zestien rechters die voor maximaal acht jaar worden aangesteld. Zij worden deels door de Bondsdag en deels door de Bondsraad gekozen. Vooral de grote middenpartijen schuiven afwisselend rechters naar voren. Zij moeten door twee derde van de Bondsdagleden worden goedgekeurd. Dat verloopt normaal gesproken geruisloos.

Het gaat CDU/CSU dus niet om de vraag óf de kritiek op Brosius-Gersdorf terecht is, maar dát er kritiek is. Aanblijven als kandidaat zou het Grondwettelijk Hof schaden. Daar gaat de SPD, die haar naar voren schoof, vooralsnog niet in mee.

Ook Brosius-Gersdorf zelf deinst niet terug. In een goed bekeken talkshow van omroep ZDF trad zij dinsdag in de schijnwerpers om zich te verweren. "Het gaat niet meer alleen om mij", zei ze strijdbaar. "Het gaat om wat er gebeurt als zulke campagnes tegen een persoon succes hebben, wat dat doet met het land en de democratie."

De hoogleraar zocht ook contact met haar critici. Het leidde ertoe dat een van de meest uitgesproken tegenstanders, de aartsbisschop van Bamberg, zijn kritiek na een telefoongesprek inslikte. Hij zou "verkeerd geïnformeerd" zijn en betuigt "diepe spijt" voor zijn opmerkingen over haar in zijn zondagse preek.

Brosius-Gersdorf wil ook graag in gesprek met de CDU/CSU-fractie in de Bondsdag, maar die uitnodiging wordt vooralsnog afgehouden.

Impasse duurt voort

Een snelle oplossing lijkt niet voorhanden. Een voorstel van de Groenen om terug te komen van reces voor een nieuwe stemming is door de regeringspartijen afgewezen. CDU/CSU en SPD verwijzen naar "interne gesprekken". Pas in september zal dan een nieuwe stemronde plaatsvinden.

Tijdens de persconferentie van Merz, die grotendeels om deze kwestie draaide, wilde hij weinig loslaten over de politieke krimi. "De coalitiepartijen zoeken naar een oplossing en ik heb daar vertrouwen in." Volgens de bondskanselier is het normaal dat een beginnende coalitie hoogte- en dieptepunten kent.

Merz weigert zijn partijgenoten te vragen om voor Brosius-Gersdorf te stemmen. "Als iemand gewetensbezwaren heeft, kan ik diegene niet dwingen." Hij spreekt zelf ook geen expliciete steun uit voor de kandidaat. "Ik zal haar beoordelen als er opnieuw gestemd wordt." Wat hem betreft is het onzeker of zij als kandidaat-rechter aanblijft.

Merz lijkt een vertragingstactiek in te zetten door de kwestie tot september te laten voortduren. Op dit moment blijven beide kampen echter vasthouden aan hun positie. Daardoor blijft de politieke impasse over een stemming, die voorheen een formaliteit was, voortduren.

In België is een jongetje van 15 maanden overleden nadat hij door zijn vader in een hete auto was achtergelaten. Dat gebeurde in de stad Namen.

De man zou zijn twee kinderen op twee opvangplekken afzetten, melden Belgische media. In de ochtend had hij zijn oudste kind weggebracht. Daarna reed hij door naar zijn werk en vergat hij zijn jongste kind.

Toen de grootouders van de jongen hem aan het einde van de dag van de opvang wilden halen en de vader om opheldering was gevraagd, kreeg de man pas door dat hij zijn zoontje in de auto had achtergelaten.

Oververhitting

Het is niet duidelijk waarom de crèche in de ochtend geen alarm heeft geslagen toen het jongetje niet werd gebracht. Volgens de nieuwssite L'Avenir was de vader vergeten zijn kind bij de crèche af te zetten, omdat hij dat normaal gesproken nooit doet.

Volgens de Belgische autoriteiten is het kind overleden door oververhitting. Justitie gaat in het onderzoek naar het incident niet uit van opzet.

De voormalige Braziliaanse president Bolsonaro moet vanaf vandaag een elektronische enkelband dragen. Dat heeft het Hooggerechtshof in Brazilië bepaald. Na huiszoekingen vanochtend in zijn woning en partijkantoor oordeelt het hof dat de oud-president het land zou willen ontvluchten.

Ook is hem verboden om contact te hebben met een van zijn zonen, het 41-jarige parlementslid Eduardo Bolsonaro die in Washington probeert af te dwingen dat het Witte Huis sancties oplegt aan leden van het Braziliaanse Hooggerechtshof. Daarnaast mag de oud-president geen gebruik maken van sociale media.

Als Bolsonaro weigert de enkelband te dragen of zich niet aan deze beperkingen houdt, kan hij worden gearresteerd. Over de sancties zegt hij dat deze "bedoeld zijn om me te vernederen". De 70-jarige Bolsonaro zegt dat hij verrast was door de huiszoekingen en hij beweert dat hij een vlucht uit Brazilië "nooit heeft overwogen".

Couppoging

De oud-president wordt ervan verdacht betrokken te zijn geweest bij een couppoging nadat hij de verkiezingen in 2022 had verloren. Op 8 januari 2023 bestormden duizenden van zijn aanhangers overheidsgebouwen, zoals het Braziliaanse parlement, het presidentieel paleis en het Hooggerechtshof. Daarbij zijn minstens 1500 mensen gearresteerd.

Bij de eerste zitting van het proces ontkende Bolsonaro betrokkenheid bij de couppoging. Hij zou volgens het Openbaar Ministerie op de hoogte zijn geweest van plannen om de huidige president Lula, diens vicepresident en een hoge rechter te vermoorden. Ook dat ontkent Bolsonaro. Hij kan tot veertig jaar celstraf krijgen.

Correspondent Boris van der Spek:

"Er zijn al jarenlang nauwe banden tussen de familie Trump en de familie Bolsonaro, met name via Eduardo Bolsonaro, die de wereld over reist om banden met conservatieve politici en denkers aan te halen. Eerder dit jaar kondigde Eduardo aan politiek asiel te willen aanvragen in de Verenigde Staten, omdat hij in eigen land wordt vervolgd voor zijn rol in de couppoging rond de verkiezingen van 2022.

Amerikaanse media berichtten eerder deze week dat Eduardo Bolsonaro samenwerkt met het Witte Huis om sancties op te leggen aan een prominente Braziliaanse opperrechter vanwege de lopende rechtszaak tegen zijn vader. De importheffingen van 50 procent die Trump oplegde aan Brazilië en de brief waarin hij dat aankondigde, zijn een verder bewijs van hoe Eduardo Bolsonaro Trump en de zijnen aan zijn kant heeft.

Nu de Braziliaanse justitie de rechtszaak tegen de voormalige president voortzet, is de kans aanwezig dat Trump zich blijft mengen in de zaak. Het is een vorm van inmenging in binnenlandse zaken van Brazilië die we niet eerder op zo'n schaal hebben gezien en die zelfs door voormalige aanhangers van Bolsonaro in Brazilië wordt veroordeeld. Voor Lula geldt juist dat hij zich nu kan laten zien als sterke leider, die deze inmenging absoluut niet duldt."

Het veiligheidsgevoel onder jonge vrouwen is niet verbeterd. Bijna de helft van alle vrouwen tussen 15 en 25 jaar loopt of rijdt soms om om plekken te vermijden die zij als onveilig inschatten, blijkt cijfers die het CBS heeft gepubliceerd. Steden in het hele land nemen allerlei maatregelen om straatintimidatie en onveiligheid aan te pakken.

Uit het onderzoek, waarvoor in 2023 ruim 170.000 mensen zijn ondervraagd, bleek dat vrouwen vaker dan mannen vrezen slachtoffer te worden van criminaliteit. Vrouwen tussen de 15 en 25 jaar en 45 tot 65 jaar zijn hier het bangst voor.

25 Nederlandse gemeentes zijn aangesloten bij het overheidsprogramma Veilige Steden. Met campagnes, lesprogramma's en publieksvoorlichting werken ze aan meer veiligheid op straat. Ook de gemeente Den Haag is aangesloten bij het programma. In oktober vorig jaar zette de gemeente verschillende maatregelen in om straatintimidatie aan te pakken. Vandaag is het eerste voortgangsrapport gedeeld met de gemeenteraad.

Den Haag heeft in het bijzonder aandacht voor de positie van vrouwen en queer personen. "Omdat zij disproportioneel vaak met intimidatie te maken krijgen en zich vaker onveilig voelen in de openbare ruimte", staat in het rapport.

De stad zet onder meer stewards in op de boulevard van Scheveningen en gaat het gesprek aan met inwoners, vooral met jongens en mannen. Zij kunnen onder andere via een VR-ervaring voelen hoe intimidatie aanvoelt.

Daarnaast wordt er voorlichting gegeven. Met horecatrainingen en interventietrainingen wil de stad omstanders leren hoe ze op een veilige manier kunnen ingrijpen. De gemeente werkt nog aan een app waarin inwoners straatintimidatie kunnen melden.

In het rapport staat wel dat het niet makkelijk is om te meten hoe effectief de maatregelen zijn. Den Haag wil er wel mee doorgaan. "Normverandering vraagt om tijd", aldus de gemeente.

Amsterdamse parken

Binnen de gemeente Amsterdam wordt ook al langer gesproken over het instellen van een meldpunt, vooral naar aanleiding van de recente aanrandingen van hardlopers in Amsterdamse parken en een verkrachting tijdens Koningsdag.

Tegelijkertijd investeert de gemeente in een veiligere openbare ruimte, onder andere door straatverlichting te verbeteren op plekken waar incidenten plaatsvinden. Ook zet Amsterdam zich in voor gedragsverandering onder mannen en de preventie van 'potentieel plegerschap'.

In Nijmegen liep eveneens een campagne gericht op mannen. Daarin stonden vier podcasts centraal waarin mannen met elkaar in gesprek gingen over wat wenselijk gedrag is. Het doel was om het gesprek over seksueel grensoverschrijdend gedrag, zoals straatintimidatie en catcalling (naroepen), op gang te brengen en het onderwerp uit de taboesfeer te halen.

"Op die manier kun je sociale normen veranderen", zegt een woordvoerder van de gemeente Nijmegen. "Grensoverschrijdend gedrag is geen onderwerp waar mannen het normaal gesproken onder elkaar over hebben, of elkaar op aanspreken."

Prioriteit

Dat vrouwen zich vaker onveilig voelen dan mannen heeft verschillende oorzaken, zegt lector Krista Schram van de Hogeschool Inholland. Zij doet onderzoek naar het publieke vertrouwen in veiligheid. Vrouwen voelen zich vaker fysiek kwetsbaar en zijn bang om slachtoffer te worden van seksueel geweld. Dat gevoel wordt versterkt door bijvoorbeeld straatintimidatie, aldus Schram.

In Rotterdam staat de aanpak van seksuele straatintimidatie hoog op de agenda. "Doordat het als prioriteit is benoemd, is er een vertienvoudiging van middelen geweest om deze problematiek aan te pakken", zegt een woordvoerder van de gemeente.

De gemeente gelooft dat gedragsverandering een belangrijk onderdeel is van die aanpak. Zo zijn er niet alleen campagnes gericht op slachtoffers, maar juist ook op daders. De campagne Wees een Baas spreekt jonge mannen direct aan. "Een échte man roept niet. Sist niet. Fluit niet."

"We zien dat seksuele straatintimidatie veel voorkomt op plekken zoals uitgaansgebieden, winkelcentra en ov-knooppunten," aldus de woordvoerder van Rotterdam. Ook bij de meldingsapp StopApp komen de meeste meldingen binnen vanuit het stadshart.

'Meer ogen op straat'

Om vrouwen een veiliger gevoel te geven is het ook belangrijk om meer 'ogen op straat' te hebben, zegt Schram. Ze deed hier onderzoek naar voor de Erasmus Universiteit Rotterdam en de TU Delft. Dat gaat niet alleen over handhaving, maar ook over informeel toezicht.

Onder de nieuwe Wet seksuele misdrijven kunnen boa's, handhavers en politie in het hele land nu ook daadwerkelijk handhaven. "Recentelijk is deze groep uitgebreid, waardoor meer handhavers in Rotterdam bevoegd zijn om hiertegen op te treden", aldus de zegsman. Rotterdam heeft begin deze maand een handhavingspilot van een jaar afgerond. De resultaten moeten nog gedeeld worden met de gemeenteraad.

Eindhoven zet naast meer boa's ook straatstewards en horecastewards in om straatintimidatie aan te pakken. Dit zijn mensen zonder bevoegdheden die mensen aanspreken op gedrag en bezoekers van het uitgaansleven begeleiden. Ook zet de gemeente in alle stadsdelen wijk-GGD'ers in om de veiligheid te vergroten.

De Australische premier Anthony Albanese heeft een zesdaags bezoek aan China afgerond. Door analisten wordt het gezien als een "diplomatieke homerun". Albanese had gesprekken met zowel president Xi Jinping als premier Li Qiang over onder meer de handelsrelatie, toerisme en veiligheid.

De hernieuwde vriendschap tussen de landen is grotendeels te danken aan de president in het Witte Huis. Hoewel zijn naam niet werd genoemd, was het duidelijk dat China en Australië toenadering zoeken vanwege de hoge handelstarieven van de Amerikaanse president Trump. Tussen de regels door was duidelijk te lezen dat zowel in China als in Australië wordt gezocht naar betrouwbare partners nu de koers van de Verenigde Staten onzeker is. Beide landen hameren op het belang van 'vrije markten en voorspelbaarheid' in een onrustige wereld.

Pandadiplomatie

Toch was het bezoek vooral van symbolische waarde, want heel concrete afspraken bleven uit. Zo liet de Australische premier, casual gekleed in een poloshirt en een pet van zijn favoriete rugbyclub, zich samen met zijn partner Jodie Haydon fotograferen op de Chinese Muur. Ook bracht het stel een bezoek aan panda Fu Ni, die vijftien jaar lang in een dierentuin in Adelaide woonde.

Pandadiplomatie is een oude vorm van Chinese soft power, waarbij reuzenpanda's aan landen worden uitgeleend als symbool van vriendschap en om diplomatieke banden aan te halen. Australië is het enige land op het zuidelijk halfrond dat twee panda's van China te leen heeft.

Het contrast met een paar jaar geleden kon haast niet groter zijn. Tijdens de vorige Australische regering van de conservatieven was de relatie tussen China en Australië gedaald tot een absoluut dieptepunt. Australië riep begin 2020 als eerste land ter wereld op tot een onafhankelijk onderzoek naar de oorsprong van het coronavirus in Wuhan. Dat werd in China als een directe aanval gezien.

Er was ruim twee jaar haast geen enkel contact tussen Canberra en Peking. China strafte Australië door enorm hoge importheffingen tot 200 procent in te voeren op Australische goederen zoals gerst en wijn.

Maar sinds de Labor-leider Albanese in 2022 aan de macht is, is de relatie langzaam verbeterd. Het duurde een paar jaar, maar inmiddels zijn zo goed als alle importheffingen opgeheven. Nu zijn het de heffingen van de Verenigde Staten waardoor China en Australië elkaar vinden.

Militaire oefeningen

Voorzichtig werden ook meer gevoelige punten aangesneden. Zo sprak Albanese zijn ongenoegen uit over de Chinese oorlogsschepen die een paar maanden geleden vlak bij de Australische kust kwamen en militaire oefeningen deden. China heeft de laatste tijd zijn spierballen laten zien door onder meer militaire oefeningen te houden zonder Australië daarvan op de hoogte te stellen. Maar Albanese zegt nu dat 'strategische concurrentie' in de regio acceptabel is. Leiders van beide landen stellen dat ze vrede en stabiliteit in de regio blijven nastreven.

Daarnaast zijn de mensenrechten aan bod gekomen. Albanese heeft de situatie van de Chinees-Australische schrijver Yang Hengjun aangekaart. Die zit al sinds 2019 vast in een Chinese cel voor spionage en heeft een voorwaardelijke doodstraf gekregen. Het is onduidelijk hoe het met hem gaat. Ondanks de pogingen van Albanese lijkt de kans klein dat hij wordt vrijgelaten.

Taiwan

In de Verenigde Staten is het bezoek nauwgezet gevolgd. Volgens de Britse krant Financial Times is Australië door de regering van Trump onder druk gezet om te beloven dat ze militairen zullen inzetten als China Taiwan binnenvalt. Albanese wilde niet speculeren over zo'n situatie. Formeel erkent Australië Taiwan niet als onafhankelijk land, maar het land pleit wel voor "een behoud van de status quo", wat betekent dat ze tegen een Chinese inname van het gebied zijn.

Hoewel er weinig concreets is bereikt, wordt in zowel China als Australië met grote tevredenheid gekeken naar dit bezoek. Vanuit de Australische oppositie kwam wel kritiek dat Albanese niet stevig genoeg had opgetreden, maar de premier wees kritiek over zijn vriendschappelijke bezoek van de hand. "Als je respect toont, dan kost dat je niks, maar het levert wel wat op", aldus Albanese.

Een Libiër die wordt verdacht van oorlogsmisdaden is in Duitsland op verzoek van het Internationaal Strafhof (ICC) opgepakt. Volgens het hof was Khaled Mohamed Ali El Hishri een hoge functionaris bij de zogeheten Rada-militie en was hij een leidinggevende in de beruchte Mitiga-gevangenis in Tripoli.

In die gevangenis werden duizenden mensen langdurig opgesloten. El Hishri zou tussen 2015 en 2020 gevangenen hebben gemarteld, verkracht en vermoord en zou ook anderen hebben opgedragen om zulke misdrijven te plegen.

El Hishri is woensdag aangehouden en hij blijft in Duitsland vastzitten totdat hij uitgeleverd kan worden aan het ICC in Den Haag.

Na de val van dictator Kadhafi in 2011 brak er een burgeroorlog uit in Libië. Sindsdien doet het hof onderzoek naar oorlogsmisdaden in het land, op verzoek van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Het ICC heeft voor acht andere Libiërs een arrestatiebevel uitgevaardigd, waaronder voor een van de zonen van Kadhafi.

Mysteryland, een van de grootste Nederlandse dancefestivals, gaat volgend jaar niet door. Het festival neemt een pauze en wil zichzelf opnieuw uitvinden nu het tegen alsmaar stijgende kosten aanloopt.

"We hebben de verhalen allemaal langs zien komen de laatste tijd: evenementkosten zijn hoog en de behoeften van bezoekers veranderen", zegt directeur Anna Wijntjes tegen 3voor12. "We gaan dus kijken naar zowel de kosten als de inhoudelijke invulling van het festival."

Dit betekent volgens Wijntjes ook dat sommige contracten niet worden verlengd. "Er zal een creatief team worden samengesteld voor het nieuwe Mysteryland."

Jaarlijks bezoeken volgens de organisatie ruim 125.000 mensen het meerdaagse festival. Volgende maand treden onder anderen Benwal, Eric Prydz, Hardwell en Sound Rush op tijdens de editie van dit jaar. Op het festival is onder meer techno, house, trance, dance en electro te horen.

Niet voor het eerst

Het is niet de eerste keer dat het festival een editie overslaat. Mysteryland ging al drie keer eerder niet door. In 1995 sloeg het festival een jaar over vanwege grote verliezen. In 2020 en 2021 kon het festival niet doorgaan vanwege de coronamaatregelen.

Mysteryland begon in 1993 als meerdaags festival in Lelystad, maar werd al snel een eendaags evenement. Begin 2015 maakte festivalorganisator ID&T bekend dat Mysteryland weer een meerdaags festival zou worden.

Sinds 2003 wordt Mysteryland gehouden op het voormalige Floriade-terrein in Haarlemmermeer.

De laatste drie Californische zeeleeuwen in Artis gaan de dierentuin verlaten. De aankondiging van de Amsterdamse dierentuin volgt na een klacht van de Partij voor de Dieren (PvdD) bij Meldpunt 144 voor dierenverwaarlozing- en mishandeling. De Amsterdamse tak van de partij had zich beklaagd over de slechte huisvesting van de zeeleeuwen.

De dierentuin zegt dat men bezig is met nieuwe plannen voor een deel van het park waar ook de zeeleeuwen verblijven. Daardoor moeten er volgens Artis "moeilijke keuzes" worden gemaakt "over welke diersoorten we op de lange termijn blijvend de beste leefomstandigheden en welzijn kunnen bieden. De zeeleeuwen zullen Artis om die reden gaan verlaten", schrijft de dierentuin.

Klein, kaal bassin

De PvdD beklaagt zich er al langer over dat de zeeleeuwen in Artis rondzwemmen in een klein en kaal bassin. Ze zouden steeds hetzelfde rondje zwemmen. De partij zegt de zeeleeuwen het afgelopen halfjaar te hebben geobserveerd en heeft daar beelden van gedeeld.

Ook heeft de partij zeezoogdierenexperts ingeschakeld. Zij concluderen dat het verblijf krap is en dat de bassins "op geen enkele manier voldoen aan de natuurlijke behoeften van deze intelligente dieren", aldus de PvdD.

De partij stelt al langer actie te voeren voor betere leefomstandigheden voor de zeeleeuwen, maar geen vooruitgang te zien. De Amsterdamse afdeling heeft daarom besloten een klacht in te dienen bij Meldpunt 144 van de politie.

'Hoogst verbaasd'

Artis schrijft "hoogst verbaasd" te zijn dat de PvdD de actie heeft doorgezet. De dierentuin en de fractievoorzitter van de partij hebben eerder in het jaar "uitgebreid" gesproken over de nieuwe plannen van de dierentuin. Artis zou al enige tijd op zoek zijn naar een andere plek voor de zeeleeuwen. Het zeeleeuwenverblijf zou niet meer passen in de visie die de dierentuin voor de dieren heeft.

Eerder zijn er zeeleeuwen uit Artis verhuisd naar andere Europese dierentuinen, nu verlaten ook de laatste drie de dierentuin. Zodra het zeeleeuwenverblijf in een dierentuin in Singapore is afgerond, zullen de drie overgebleven vrouwelijke zeeleeuwen daarnaartoe worden overgebracht.

Een grote woningbrand enkele weken geleden in Rotterdam, is waarschijnlijk veroorzaakt door tieners die een fakkel afstaken. De politie heeft vijf minderjarige jongens aangehouden op verdenking van brandstichting.

Door de brand op vrijdag 27 juni in de Rotterdamse wijk Heijplaat moesten negen woningen worden ontruimd, schrijft omroep Rijnmond. De zonnepanelen op het dak van meerdere huizen vatten vlam. Niemand raakte gewond, maar enkele huizen liepen veel schade op.

Schip

Camerabeelden toonden aan dat een groep jongeren noodfakkels had gestolen van een schip in de buurt. "Er zijn sterke aanwijzingen dat het gebruik van een zogeheten flare de oorzaak van de brand is geweest", aldus de politie in een verklaring. Zo'n fakkel wordt op zee gebruikt in noodsituaties.

De verdachten zijn jongens uit Rotterdam tussen de 15 en 17 jaar oud. Twee van de tieners werden afgelopen woensdag aangehouden. Later die dag hebben twee anderen zich gemeld bij de politie. De vijfde verdachte is 's avonds aangehouden. Zeker vier jongens worden vervolgd voor brandstichting.

In Japan is de 60-jarige Shoji Maekawa vrijgesproken, bijna 40 jaar na de moord op een middelbare scholier in Fukui. Op 19 maart 1986 werd het 15-jarige slachtoffer 's nachts thuis met messteken om het leven gebracht. Maekawa werd een jaar later aangehouden. Hij heeft zijn betrokkenheid bij het misdrijf altijd ontkend.

De zaak groeide uit tot een van de bekendste voorbeelden van wat mensenrechtenorganisaties het "gijzelingssysteem" van het Japanse strafrecht noemen. Maekawa zat in totaal zeven jaar onterecht vast.

Getuigenverklaringen

De uitspraak kwam na een herziening van de strafzaak die begon in maart van dit jaar. De rechtbank oordeelde dat het bewijs waarmee Maekawa werd veroordeeld niet betrouwbaar was. Het was vooral gebaseerd op getuigenverklaringen die onder druk van de politie en met onjuiste aannames van het Openbaar Ministerie tot stand waren gekomen. De rechter constateerde verder dat een van de getuigen die verklaarde tegen Maekawa een huwelijkscadeau had gekregen van een politieagent.

Centraal in het proces stonden de getuigenverklaringen van zes mannen. Sommigen van hen beweerden dat ze op de dag van de moord een bebloede Maekawa onderdak hadden geboden of een lift hadden gegeven. Een van hen verklaarde ook dat hij Maekawa had gezien terwijl hij naar een bepaald tv-programma keek. Pas veel later werd geconcludeerd dat dat programma op de bewuste avond helemaal niet was uitgezonden.

Bewijsstukken achtergehouden

Het onderzoeksrapport, al opgesteld in 1989, bleef meer dan drie decennia verborgen. Pas na toenemende druk van Maekawa's advocaten en een tweede herzieningsverzoek werd het document vrijgegeven, samen met 287 andere bewijsstukken die de politie had achtergehouden. Uit het bewijsmateriaal blijkt dat ook de andere getuigen aanvankelijk hadden verklaard op het moment van de moord geen contact met Maekawa te hebben gehad.

Volgens de rechter heeft het Openbaar Ministerie daarom niet aangetoond dat Maekawa de dader was en bestaat er aanzienlijke twijfel over of hij op het tijdstip van de moord wel op de plaats delict aanwezig was. De politie beschikte niet over hard bewijs, zoals vingerafdrukken of voetafdrukken, die hem aan de moord zouden moeten koppelen. Maekawa heeft meerdere keren verklaard het slachtoffer nooit te hebben ontmoet.

"Ik heb altijd volgehouden dat ik onschuldig ben", zei de gespannen Maekawa tegen verslaggevers. "Ik ben nu zestig en heb mijn halve leven verloren. Maar ik ben dankbaar dat deze dag eindelijk is gekomen."

Bij het verlaten van de rechtbank droeg Maekawa een hoed die hij had gekregen van Hideko Hakamada, de zus van Iwao Hakamada, de man die vorig jaar werd vrijgesproken na 47 jaar in een dodencel. Ook die zaak veroorzaakte veel ophef.

'Gijzelingsjustitie'

De zaak van Maekawa plaatst opnieuw vraagtekens bij het functioneren van het Japanse strafrechtssysteem. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) publiceerde in 2023 een rapport waarin de organisatie het systeem typeerde als "gijzelingsjustitie".

Verdachten worden vaak zonder aanklacht vastgehouden in politiecellen, tot drie weken lang, terwijl zij geen toegang hebben tot een advocaat. Contact met familieleden wordt hun ook ontzegd. Gedurende die tijd worden verdachten herhaaldelijk ondervraagd, vaak urenlang, zonder opnameapparatuur en zonder toezicht.

HRW wijst erop dat dit systeem bekentenissen onder druk in de hand werkt. Dit zijn dezelfde verklaringen die vervolgens als hoofdbewijs worden gebruikt in rechtszaken. Meer dan 99 procent van de strafzaken in Japan eindigt daardoor in een veroordeling.

Ook Maekawa bekende destijds in eerste instantie schuld onder druk van de politie. Hoewel hij zijn bekentenis later introk, werd hij op basis van die verklaring en de getuigenissen alsnog veroordeeld. In totaal vocht Maekawa meer dan twintig jaar voor een herziening van de strafzaak.

Oproep tot hervormingen

De uitspraak van vandaag versterkt de oproep tot hervormingen. In april begon de Japanse wetgevingsraad met besprekingen over het herzieningsrecht. Advocatenverenigingen pleiten voor verplichte video-opnames van verhoren, betere toegang tot rechtsbijstand en een wettelijk systeem voor de vrijgave van mogelijk ontlastend bewijs.

In 1990 werd Maekawa al eens vrijgesproken, maar justitie ging in hoger beroep en in 1997 werd hij alsnog tot zeven jaar cel veroordeeld door het hooggerechtshof. De advocaten van Maekawa riepen het Openbaar Ministerie vandaag op om af te zien van een nieuw hoger beroep. "Het zou mensonterend zijn om deze zaak nóg langer voort te laten slepen", zei de voorzitter van de ondersteuningsgroep buiten de rechtbank.

Voor Maekawa markeert de vrijspraak het voorlopige einde van een decennialange strijd. "Vandaag heb ik eindelijk gerechtigheid gekregen", zei hij na het verlaten van de rechtszaal. "Maar het systeem moet op de schop. Niemand zou door moeten maken wat ik heb doorgemaakt."

Zes jaar na de ramp met het containerschip MSC Zoe ruimen duikers nog altijd regelmatig troep op in de Noordzee. Inmiddels is er 350.000 kilo verwijderd. "Het zit in mij om wat aan het afvalprobleem in zee te doen", zegt organisator Ellen Kuipers tegen RTV Oost.

Vanaf Lauwersoog vertrekt geregeld een snelle boot naar de Tender I, een schip op de Noordzee boven Schiermonnikoog. Aan boord zijn dit keer achttien ervaren duikers die het fijn vinden om een steentje bij te dragen aan een schonere zee. Zij blijven enkele dagen aan boord om vanaf daar op wrakken te duiken. Rondom die wrakken verzamelt zich vaak veel rotzooi.

Superkracht

Op nieuwjaarsdag 2019 sloegen op de Noordzee honderden zeecontainers van de MSC Zoe overboord door harde wind. Daarin zat naar schatting zo'n 3 miljoen kilo aan spullen. Een deel daarvan werd opgeruimd door onder meer Rijkswaterstaat, maar er bleef waarschijnlijk zo'n 800.000 kilo troep achter in zee.

De overheid bestempelde dat als zwerfafval. Dat maakte Kuipers verdrietig, zegt ze. "Omdat het een heel bijzonder natuurgebied is en het zoveel losse spullen zijn. Hoe gaan we dit ooit weer wegkrijgen?", vroeg ze zich af. "Als niemand het doet, gaan we het gewoon zelf proberen. En het is gelukt. En daar ben ik ook superblij mee."

De afgelopen jaren hebben de duikers een groot deel kunnen opruimen. Niet alle troep is afkomstig van MSC Zoe. "Er zitten bijvoorbeeld ook vissersnetten tussen", vertelt wrakduiker Wouter Mennen. Het schoonmaken van de zee noemt hij zijn "superkracht". "Eigenlijk om de wereld een beetje beter te maken", zegt hij over zijn motivatie voor de opruimacties.

Half uur graven

Aan boord van het containerschip waren onder meer meubels, speelgoed en auto-onderdelen. Die spullen van de bodem halen is nog niet zo eenvoudig, legt Mennen uit. "Het zit vaak helemaal vast. Het zit in het zand, onder het zand. Je bent gewoon een half uur aan het graven om een deken of een jas uit het wrak te krijgen." Al het afval wordt verzameld en aan boord van het schip getakeld.

Na vandaag hebben de duikers eventjes vakantie. "Het is heel intensief en de duikers betalen zelf om mee te doen aan de opruimacties", legt Kuipers uit. In september gaat ze echter weer verder met de actie CleanUpXL, zegt ze tegen de regionale omroep.