NOS Nieuws - Algemeen

Jarenlang dook de eikenprocessierups in steeds minder bomen op, maar dit jaar zien experts weer een toename. Zo erg als in recordjaar 2019, toen in meer dan de helft van de eiken rupsen zaten, is de situatie bij lange na niet. Maar de toename betekent wel dat gemeenten aan de bak moeten om de rupsen te verwijderen, waarschuwt het Kenniscentrum Eikenprocessierups.

Experts gingen dit jaar 60.000 eiken af en troffen in 6 procent van de bomen de rups aan. Vorig jaar kwamen ze het beestje in 4,5 procent van de onderzochte bomen tegen, het laagste percentage in jaren. De onderzoekers benadrukken dat het voor dit jaar nog om een tussenstand gaat. Ze vermoeden dat het percentage zal oplopen bij bomen waarbij geen maatregelen zijn genomen.

Het kenniscentrum ziet meerdere mogelijke verklaringen voor de toename van processierupsen. Zo lijken veel rupsen die zich een of meerdere jaren gedeisd hielden in grondnesten weer actief geworden. Die zitten vaak laag op de stam, op bomen die niet zijn kaalgevreten. Verder vlogen eikenprocessievlinders vorig jaar door de regen niet ver uit en bleven eipakketjes zo in de buurt.

Hotspots

Dat zou ook kunnen verklaren waarom in sommige gemeenten bijna 20 procent van de eiken dit jaar is aangetast door de rups. Ook kwamen de experts op verschillende plekken in het land 'hotspots' tegen waarbij ze in zo'n beetje elke eik processierupsen aantroffen. Bijvoorbeeld in Almere, de gemeente Steenwijkerland en aan de noordkant van Ede. Ook in Nieuwegein duiken dit jaar opvallend veel rupsennesten op.

"Ondanks dat het voor veel mensen lijkt dat we van de eikenprocessierups af zijn is dit dus niet het geval", schrijft het kenniscentrum. "We zullen eraan moeten wennen dat we bij eikenbomen altijd alert zijn op de aanwezigheid van de eikenprocessierups of van achtergebleven oude nesten in of onder de boom. Deze nesten kunnen nog vol brandharen zitten."

Die honderdduizenden brandharen per rups kunnen bij mensen en dieren zorgen voor uitslag, huidklachten en allergische reacties. De rupsen laten die piepkleine haartjes juist in deze tijd van het jaar los. Mensen moeten daarom bij buitenactiviteiten zoals sportevenementen en festivals alert zijn op rupsennesten, waarschuwt het kennisinstituut.

Tennisbal of deken

Gemeenten hebben sinds de grote plaag van 2019 al van alles geprobeerd om de rupsen te bestrijden, van nesten opzuigen en verbranden tot het ophangen van nestkastjes voor mezen en inzetten van omstreden bestrijdingsmiddelen. Nieuwegein probeert het dit jaar met een lokmiddel voor mannetjesrupsen en een speciale stofzuiger waarmee bestrijders in de boom kunnen klimmen.

Om beter zicht te krijgen op de omvang van de plaag, willen de onderzoekers meer gegevens uit het hele land verzamelen. Ze vragen vrijwilligers, gemeenten en boombeheerders daarbij om hulp. Bekijk met bedekt lichaam minstens twintig bomen, luidt de oproep, en vermeld als het even kan of het nest de omvang heeft van een tennisbal, voetbal of deken.

De kosten voor de asielopvang kunnen fors omlaag, zegt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). De asielorganisatie zegt daarvoor stabiele en structurele financiering nodig te hebben. "Het uitblijven van deze slimme en degelijke financiering maakt de asielopvang onnodig duur, kwetsbaar en inefficiënt."

In de derde editie van de Stand van de Uitvoering beschrijft het COA de dagelijkse knelpunten binnen de asielopvang. Volgens het rapport is instabiele opvang "de moeder" van alle problemen.

"Stabiliteit en rust in de opvang zijn cruciaal voor bewoners, medewerkers en gemeenten. Om dat voor elkaar te krijgen, is naast de spreidingswet een degelijke financiering nodig", zegt COA-bestuurder Joeri Kapteijns. "We willen niet méér geld, maar minder geld besteden aan asielopvang."

Stabiel aantal opvangplekken

De organisatie vraagt om meerjarige financiering waarmee ze een aantal stabiele basisopvangplekken kan realiseren. Volgens het COA kunnen deze plekken worden gebruikt door woningzoekenden als ze leegstaan.

Stabiele financiering is volgens het COA ondanks eerdere afspraken nog niet opgenomen in de Rijksbegroting. Dat maakt het voor het COA moeilijk om afspraken met gemeentes te maken over opvangplekken. Daarmee blijft de asielopvang afhankelijk van noodopvang. "Dat is schadelijk voor bewoners en met name kinderen. Vanwege de tijdelijke locaties moeten zij te vaak verhuizen."

Het COA vraagt het kabinet om die financiering wel mee te nemen in de volgende begroting. Het rapport wordt vandaag aangeboden aan de Tweede Kamer.

Twee jonge beren in een dierentuin in het Britse district East Devon zijn maandag uit hun verblijf ontsnapt. Ver kwamen ze niet: ze liepen direct naar een plek waar eten en speelgoed was opgeslagen.

De twee aten de weekvoorraad honing op die er stond. Ook snoepten ze van andere snacks en speelden ze met touwen en speelgoed dat er opgeslagen was.

Rond 15.00 uur ontdekte een medewerker dat twee 5-jarige Europese bruine beren, Lucy en Mish, uit hun verblijf waren ontsnapt. De dierentuin sloeg direct alarm en vroeg bezoekers naar een veilige ruimte te gaan. De beren bleken echter voor weinig dreiging te zorgen, stelt de dierentuin. Ze werden via camera's in de gaten gehouden en waren "kalm en speels".

Zelf naar binnen

Na ongeveer 55 minuten ging Mish zelf weer naar het berenverblijf. Lucy werd gelokt met haar favoriete eten en liep kort daarna ook weer haar verblijf binnen, meldt BBC.

Hoe de beren uit hun verblijf wisten te komen, wordt nog onderzocht. Het is volgens de dierentuin de eerste keer dat zoiets is gebeurd.

In dierentuin Wildwood Devon zijn uitsluitend dieren te zien die in Groot-Brittannië voorkomen of voorkwamen. Lucy en Mish werden na een sneeuwstorm in 2019 aangetroffen in de Albanese bergen en kwamen daarna over naar het dierenpark.

Volgens de dierentuin is meerdere keren geprobeerd de beren in het wild te herintroduceren, "maar het was duidelijk dat ze niet langer zelfstandig konden overleven en een thuis nodig hadden".

Het Franse betaalbedrijf Worldline, dat jaarlijks meer dan 500 miljard euro aan betalingstransacties verwerkt en ook in Nederland actief is, heeft de afgelopen jaren structureel fraude door klanten toegedekt. Dat blijkt uit onderzoek van NRC en twintig internationale media.

Worldline is te vergelijken met bijvoorbeeld het Nederlandse betaalbedrijf Adyen of het Zweedse Klarna. Het bedrijf zorgt ervoor dat consumenten in webshops met bankpassen, creditcards of Paypal kunnen betalen, maar het verwerkt ook pintransacties.

Betaalbedrijven moeten van de wet voorkomen dat frauderende klanten de ruimte krijgen en dat er fout geld door hun systeem vloeit. Bij Worldline werd echter regelmatig weggekeken als een klant regelmatig in verband werd gebracht met verdachte transacties, meldt NRC.

Uit angst dat creditcardbedrijf Visa het betaalbedrijf onder curatele zou gaan stellen werd ingegrepen bij klanten bij wie meer dan 15 procent van de transacties als frauduleus werd aangemerkt, maar dat gebeurde niet in alle gevallen.

Nederlands dochterbedrijf

Ook het Nederlandse dochterbedrijf Global Collect Services zou volgens onderzoek van NRC hebben gewerkt met klanten die het niet zo nauw met de regels nemen, onder meer omdat dat "goede handel" opleverde.

NRC geeft als voorbeeld een Indiase klant. Die verkoopt via de telefoon dubieuze software aan nietsvermoedende gebruikers die een pop-up in beeld hebben gekregen waarop het lijkt alsof hun computer geïnfecteerd is met een virus.

Concurrent Adyen besloot een paar jaar geleden geen zaken meer te doen met dit bedrijf, maar Worldline-dochter Global Collect Services bleef het Indiase bedrijf faciliteren. Dat betekent dat gebruikers gewoon nog met hun creditcard betalingen konden doen aan het frauderend Indiase bedrijf.

Onderzoek DNB

In 2022 begon De Nederlandsche Bank (DNB) een onderzoek naar Global Collect Services en de manier waarop het bedrijf zijn klanten screent. Zowel DNB als Global Collect Services geeft aan NRC geen details over de uitkomst van dat onderzoek. "Als toezichthouder is het ons wettelijk verboden informatie over specifieke instellingen te delen", zegt DNB tegen NRC.

Vandaag is de tweede en laatste dag van de NAVO-top in Den Haag. Het is ook gelijk de belangrijkste en kortste dag.

Om 10.30 uur staat de grootste vergadering van de top op het programma. Alle regeringsleiders van de NAVO-landen komen dan bij elkaar. Ze zullen zo'n tweeëneenhalf uur met elkaar spreken over de belangrijkste voorgenomen besluiten van de alliantie.

De dag begint echter al vroeg in de ochtend. Vanaf 08.00 uur zal NAVO-chef Rutte aankomen bij het World Forum. Een half uur later zullen alle regeringsleiders een van voor over de blauwe loper naar binnen lopen. Als ze willen kunnen ze daar ook de pers te woord staan.

Om 10.00 uur zullen Rutte en premier Schoof alle leiders officieel welkom heten en zal er een groepsfoto worden gemaakt, de zogenaamde familiefoto. Daarna gaan de leiders naar de vergaderzaal voor de grote vergadering.

Defensie-uitgaven

In de vergadering zullen de lidstaten naar verwachting afspreken dat de defensie-uitgaven per land op termijn worden verhoogd naar 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Voor de top werd al bekend dat alle NAVO-lidstaten akkoord zijn met de ontwerptekst over de defensie-uitgaven. Bij de vergadering zijn geen camera's aanwezig. Ook zal er geen pers zijn.

Na de vergadering zal Rutte een persconferentie geven. Ook alle regeringsleiders zullen daarna eigen persconferenties houden. Dat gebeurt in meerdere zalen tegelijk zodat de leiders niet al te lang hoeven te wachten.

Na de persconferenties is de top officieel ten einde en zullen de regeringsleiders Nederland weer verlaten.

Het treinverkeer tussen Schiphol en Amsterdam en Schiphol en Utrecht is weer opgestart na een urenlange verstoring. Een van deze kabels was essentieel voor de energievoorziening van de trein.

Rond 22.15 uur gisteravond waren alle kabels vervangen en getest en werd het treinverkeer weer opgestart, meldt ProRail. De stroomstoring ontstond gisteren rond 03.45 uur en iets voor 05.00 uur werd ontdekt dat er brand was ontstaan in de kabels. De brandweer wist de brand te blussen, maar er was flinke schade ontstaan.

Het treinverkeer ten zuiden van Schiphol raakte ook verstoord door de kabelbrand, maar het lukte ProRail om dat al rond 08.15 uur weer op gang te krijgen. De NS zette voor reizigers die de andere kant op moesten pendelbussen in die van en naar station Amsterdam Sloterdijk reden.

Misdrijf

De politie heeft onderzoek gedaan en houdt er rekening mee dat het om een misdrijf gaat. Een woordvoerder van de politie zei eerder dat er "nadrukkelijk" onderzocht wordt of iemand verantwoordelijk is voor het het incident.

De verstoring vond plaats op de eerste dag van de NAVO-top. Daarom sluit demissionair minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) niet uit dat het om een sabotageactie gaat. "Dat is een van de dingen die we onderzoeken", zei hij gistermorgen in de marge van de top.

Op de eerste dag van de NAVO-top in Den Haag wilde het bondgenootschap vooral eenheid en kracht uitstralen. Ook werd er aan de lopende band gehamerd op het uitgeven van meer geld aan defensie om de veiligheid te waarborgen.

"Als we oorlog willen voorkomen, moeten we meer gaan uitgeven", sprak secretaris-generaal Rutte bij de opening van de top. "We hebben munitie, munitie, munitie nodig. Dan krijgen we vrede door krachtig te zijn."

Rutte zei dat de NAVO-landen zich geen zorgen hoeven te maken of de VS zich wel blijft inzetten voor de alliantie. "De Amerikaanse president en de hoogste Amerikaanse leiders zijn volledig toegewijd aan de NAVO."

Toch zaaide Trump vandaag twijfel over die volledige toewijding. In zijn vliegtuig Air Force One, onderweg naar Schiphol, wilde hij tegen journalisten niet zeggen of hij achter artikel 5 staat uit het verdrag, dat inhoudt dat NAVO-landen een aanval op één lidstaat beschouwen als een aanval op alle lidstaten. "Dat ligt aan de definitie", zei hij.

'Het zal jouw succes zijn!'

Vanuit hetzelfde vliegtuig werd een inkijkje gegeven in de relatie tussen Rutte en Trump. Die laatste deelde een screenshot op Truth Social van een bericht van Rutte. "Gefeliciteerd en bedankt voor je beslissende actie in Iran", schrijft Rutte daarin onder meer. "Je vliegt nu naar een volgend groot succes in Den Haag vanavond. Europa gaat op een GROOTSE manier betalen, zoals ze zouden moeten doen, en het zal jouw succes zijn!", schrijft Rutte.

"Het was niet gepland, maar er staat niets geks in", zei Rutte daar later over. "Ik heb er geen enkel probleem mee." Op de vraag of het geen gênante vertoning was, zei hij zichtbaar niet onder de indruk: "Ja, weetje, dat is smaak, maar zo werk ik."

Een belangrijk onderdeel van de eerste dag was het Defence Industry Forum. Defensieministers, experts en het bedrijfsleven praatten daar over manieren waarop de NAVO beter kan samenwerken met de industrie. Rutte zei daar dat de NAVO "deze nieuwe productieoorlog" moet winnen. "Het is simpelweg ondenkbaar dat Rusland met een economie die 25 keer kleiner is dan NAVO ons kan overtreffen." Volgens Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen moet Europa in 2030 "alles klaar hebben om een geloofwaardige afschrikking te hebben."

In tegenstelling tot de vorige drie toppen speelde de Oekraïense president Zelensky dit keer een beperkte rol, vanwege zijn bekoelde relatie met de Amerikaanse president Trump. Bij het Defence Industry Forum wees hij op het gevaar van Rusland.

"Onze inlichtingen bevestigen dat Rusland nieuwe operaties aan het plannen is op NAVO-territorium", waarschuwde Zelensky de aanwezigen. "Dat betekent in jullie landen", benadrukte hij. "Poetin denkt alleen aan oorlogvoeren. Zo lang hij doodt, leeft hij."

Later op de middag sprak hij de Tweede Kamer toe, waar hij opnieuw fel uithaalde naar de Russische president Poetin:

De NAVO-bondgenoten moesten het zoals vooraf bekendgemaakt in de middagsessie zonder Trump stellen. Hij landde rond 19.30 uur met zijn Air Force One op Schiphol, waarna hij in zijn gepantserde auto naar Den Haag werd gereden voor het diner met wereldleiders op Paleis Huis ten Bosch.

Bij het diner waren er ook nog toespraken, onder meer opnieuw van Rutte. Hij dankte koning Willem-Alexander en koningin Máxima voor de ontvangst "op deze prachtige plek", maar prees vooral de Amerikaanse president Donald Trump opnieuw uitvoerig. "De NAVO heeft inmiddels al meer dan 1000 miljard dollar toegevoegd aan de uitgaven. Meneer de president, beste Donald, dat is dankzij jou, die ons aanspoorde."

Willem-Alexander ging in zijn toespraak in op de historie van de Oranjezaal. Hij verwees daarbij naar de eerste vredesconferentie die hier gehouden werd door koningin Wilhelmina in 1899.

"Toen was het gevoel dat de vrede eeuwig zou duren. Maar daarna zou de Eerste Wereldoorlog beginnen. Vrede, vrijheid en democratie zijn de hoogste idealen. En de geschiedenis heeft ons geleerd hoe kwetsbaar onze waarden zijn als ze niet worden beschermd. Waar zouden we zijn zonder de NAVO?"

Woensdag gaat de top verder op het World Forum. Leiders van de NAVO-landen komen in de ochtend aan, gaan op de foto en vergaderen vervolgens in de North Atlantic Council. Daar moet definitief het besluit worden genomen dat alle NAVO-landen 5 procent gaan uitgeven aan defensie.

De industrie hoeft voorlopig toch geen CO2-heffing te betalen voor de uitstoot die de bedrijven veroorzaken. De afspraak uit het coalitieakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB zal morgen naar verwachting door een meerderheid in de Tweede Kamer worden teruggedraaid.

Opvallend is dat regeringspartijen die de afspraak voor de heffing maakten, nu voor een motie gaan stemmen van het CDA om hun eigen plan in te trekken. Naast BBB gaat ook de VVD in tegen het plan van de eigen, inmiddels demissionaire, minister Hermans van Klimaat en Groene Groei.

"De VVD wil de CO2-heffing zo snel als mogelijk afschaffen. De Nederlandse industrie staat wereldwijd bekend om haar innovatieve kracht en daar willen we ook in de toekomst de vruchten van blijven plukken", zegt de partij in een verklaring.

Nu de verkiezingen op 29 oktober dichterbij komen, voelen de partijen zich op dit dossier niet meer gebonden aan het coalitieakkoord. De bezwaren vanuit het bedrijfsleven zijn te groot. Ook PVV en BBB trekken 'hun handtekening' onder deze afspraak in.

Oneerlijke concurrentie

Een meerderheid van de Kamer vindt dus dat grote Nederlandse bedrijven in de industrie te veel last ondervinden van de heffing ten opzichte van andere Europese bedrijven, wat kan leiden tot oneerlijke concurrentie.

Eerder haalde een CDA-voorstel om de heffing af te schaffen het niet, ondanks steun van de PVV en BBB. CDA-leider Bontenbal wijst er op dat de vergroening en verduurzaming niet zo snel gaan als gehoopt en de bedrijven daarom toch nog op 'oude' energiebronnen terug moeten vallen. Ook de hoge energieprijzen en krapte op het stroomnet zitten bedrijven die willen verduurzamen dwars.

Daar zijn de drie overgebleven regeringspartijen het bij nader inzien dus mee eens. In de wandelgangen van de Tweede Kamer werd er druk overlegd over de CDA-motie. Voor het plan van VVD-minister Hermans om zelf over een paar weken 'met veel begrip' voor de sector iets te doen aan de CO2-heffing is geen tijd meer.

Morgen tegen een motie stemmen waar de partij het eigenlijk mee eens is, vindt de VVD onwenselijk.

Verduurzaming en vergroening

De CO2-heffing zou boven op de Europese uitstootheffing komen en was een belangrijke afspraak uit het hoofdlijnenakkoord om de klimaatdoelen te halen. De bedoeling was om de opbrengsten van de heffingen in verduurzaming en vergroening te steken.

Daarom waarschuwde minister Hermans dat het schrappen van de heffing problemen zou opleveren voor het vergroenings- en klimaatbeleid. Zij houdt vooralsnog vast aan haar plan. Maar dat leidt dus tot steeds meer ongemak in de VVD-fractie.

Het gaat voor de komende jaren om relatief kleine bedragen, maar die kunnen oplopen tot honderden miljoenen. De bedrijven werden tot nu toe gecompenseerd voor de heffing, die al sinds 2021 formeel wordt opgelegd.

Klimaatdoelen overeind

Wat een volgend kabinet met dit Kamerbesluit doet, is uiteraard onzeker. De klimaatdoelen voor Nederland blijven overeind. En daar zal ook een volgend kabinet maatregelen voor moeten bedenken die echt iets opleveren.

GL-PvdA zegt in een eerste reactie dat "na jaren van stilstand en harde bezuinigingen op het klimaatbeleid CDA en VVD nu op de valreep ook nog de CO2-heffing slopen". Het plan om innovatie en verduurzaming aan te jagen gaat de prullenbak in, oordeelt de partij.

Morgen stemt de Kamer dus over de motie van het CDA, die met de steun van de regeringsfracties een meerderheid zou moeten halen.

In Frankrijk moeten nog eens 800.000 auto's met airbags van het merk Takata aan de kant blijven staan. Dat heeft het Franse ministerie van Transport opgedragen aan autofabrikanten van verschillende merken.

Eerder werden al verschillende modellen van Citroën teruggeroepen. Nu gaat het om alle auto's met Takata-airbags die terug moeten naar de garage. Het gaat volgens de krant Le Parisien om onder meer auto's van BMW, Nissan, Audi, Volkswagen, Tesla en Seat.

Volgens verantwoordelijk minister Philippe Tabarot is grondig onderzoek nodig, ook verwijzend naar de dood van een vrouw in Reims. Zij kwam begin deze maand om het leven door een defect in de airbag van de Citroën C3 uit 2014 waarin ze reed. Het Franse ministerie van Transport gelastte daarop al deze voertuigen van de weg te halen.

Autoconcern Stellantis, waar Citroën onder valt, riep deze week ook 33.000 auto's in Nederland terug. Of dit nieuwste Franse besluit ook gevolgen heeft voor Nederland is niet bekend.

Miljoenen auto's teruggeroepen

Sinds 2014 zijn al miljoenen auto's met Takata-airbags teruggeroepen in verschillende landen. Hitte en vocht kunnen de kwaliteit van de airbag aantasten.

Als de airbag zich vult bij een aanrijding, is het mogelijk dat de apparatuur ontploft en delen ervan de auto in worden geslingerd. Stellantis benadrukt dat de airbag niet spontaan kan ontploffen.

In Mozambique zijn de afgelopen dagen zeker 120 kinderen ontvoerd door jihadistische militanten, zegt Human Rights Watch. De kinderen worden volgens de mensenrechtenorganisatie vermoedelijk door al-Shabaab, een aan IS-gelieerde groep, ingezet om geroofde spullen te vervoeren of dwangarbeid te verrichten. Ook kunnen de kinderen worden ingezet als kindsoldaat en wordt niet uitgesloten dat zij gedwongen worden om te trouwen.

De ontvoeringen waren in de provincie Cabo Delgado, in het noorden van Mozambique. De regering van het land vecht daar sinds 2017 tegen de opkomst van jihadisten. De regeringstroepen hebben moeite om het geweld onder controle te krijgen.

Cabo Delgado is een van de armste provincies van het Mozambique, dat al een van de armste landen ter wereld is. Inmiddels zijn door het geweld meer dan 600.000 mensen ontheemd geraakt, aldus de Verenigde Naties. De regering vertrouwt bij de bestrijding van de militanten onder meer op steun van bondgenoten als Rwanda en Zuid-Afrika.

Vijf miljoen mensen hebben niet genoeg te eten

Human Rights Watch zegt dat in de afgelopen twee maanden het geweld en het aantal ontvoeringen enorm is toegenomen. De organisatie roept de regering op zich meer in te spannen om te achterhalen waar de kinderen zijn en om nieuwe ontvoeringen te voorkomen.

Het hoofd van een andere internationale mensenrechtenorganisatie was onlangs in Cabo Delgado. Jan Egeland van de Noorse Vluchtelingenraad omschrijft de humanitaire situatie daar als schrijnend en noemt het een genegeerde crisis. Hij zegt dat vijf miljoen mensen hongerlijden.

Een 42-jarige Amsterdammer is aangehouden op verdenking van grootschalige drugssmokkel. De man is volgens het Openbaar Ministerie mogelijk betrokken bij de invoer van 4500 kilo cocaïne in een container in de haven van Amsterdam.

De container kwam op 12 juni vanuit West-Afrika aan in de Amsterdamse haven. Douaniers vonden de lading coke met hulp van speurhonden en scanapparatuur. De drugs zaten verstopt tussen een lading hout.

De cocaïne heeft een waarde van zo'n 112 miljoen euro. De partij is inmiddels vernietigd, schrijft NH.

Het OM, de politie Amsterdam, de FIOD en de douane werken samen aan het onderzoek. In het onderzoek zijn onder meer bedrijfspanden doorzocht. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.

Het huwelijksfeest van oprichter van Amazon Jeff Bezos en zijn vriendin Lauren Sanchez in Venetië wordt verplaatst naar een andere locatie in de stad, zo is besloten uit veiligheidsoverwegingen. Behalve de aanhoudende protesten tegen de bruiloft was ook de mogelijke dreiging als gevolg van de Amerikaanse aanval op Iran een zorg voor de Italiaanse autoriteiten.

Venetië is zoals altijd: vol met toeristen en prachtig badend in de zomerzon. Maar onder de oppervlakte broeit er iets, want in bijna elk straatje zijn posters verschenen met de tekst 'No Space for Bezos'. Veel Venetianen willen niet dat Jeff Bezos hun stad overneemt.

"We zijn niet tegen het huwelijk op zichzelf", zegt Giosuè David, lid van de protestbeweging No space for Bezos. "Maar wel tegen manier waarop er met Venetië wordt omgegaan. Er komt een heel rijke man die als een soort koning Venetië gebruikt als zijn persoonlijke pretpark. Hij komt met negen jachten hier in de lagune aanleggen, een ecosysteem dat toch al bedreigd wordt, hij blokkeert de halve stad. We protesteren niet zozeer tegen hem persoonlijk als wel tegen de manier waarop het allemaal gaat en tegen het stadsbestuur die dit allemaal mogelijk maakt."

'Geslaagd om de plannen te verpesten'

De huwelijksreceptie wordt nu gevierd op een andere, minder kleurrijke locatie dan de 14de-eeuwse grachten van de Grande Scuola Misericordia in de binnenstad van Venetië. Het lijkt erop dat het feest verhuist naar een voormalig scheepswerfterrein genaamd Arsenale aan de rand van Venetië.

No space for Bezos reageert tevreden op dit nieuws: "We hebben gewonnen! Het protest is erin geslaagd om de plannen van Bezos en van burgemeester Brugnaro te verpesten", jubelt de groep. "Ze werden gedwongen om te vluchten en hun toevlucht te zoeken in Tese 91 van de Arsenale. Zelfs de twee jachten van Bezos, de Koru en de Abeona, zullen niet in Venetië aankomen", gaat de protestbeweging verder.

Driedaags evenement

De bruiloft van Bezos is een driedaags evenement, met als hoogtepunt de trouwplechtigheid op zaterdag 28 juni in de San Giorgio Maggiore basiliek, een 16de-eeuwse kerk op het gelijknamige eilandje, recht tegenover het San Marco-plein.

Jeff Bezos is behalve een van de rijkste mannen van de wereld ook een belangrijke leverancier van het Amerikaanse ministerie van Defensie, via zijn ruimtevaartbedrijf Blue Origin en zijn bedrijf Amazon Web Services, dat cloud-services levert aan het Pentagon. Om die reden is de Amerikaanse multimiljardair ook gevraagd af te zien van het aanleggen van zijn zeiljacht Koru in de lagune van Venetië.

De bruiloft belooft een groot en luxueus spektakel te worden, met verschillende locaties, dure hotels en een hele vloot aan gehuurde watertaxi's. De totale kosten worden geschat op zo'n 10 miljoen dollar. Er worden zo'n 250 gasten verwacht, onder wie Ivanka Trump en haar man Jared Kushner, actrice - en goede vriendin van de bruid - Eva Longoria, de hele Kardashian familie, Oprah Winfrey en Leonardo DiCaprio.

De gasten worden ondergebracht in vijf luxe hotels met uitzicht op het Canal Grande. Maar bij één van die hotels, het Aman Venice, weten ze nergens van. "Ik heb geen reserveringen van de heer Bezos voor die dagen," zegt de receptioniste vriendelijk maar zeer gedecideerd.

Spektakel van contrasten

Van de stille discretie van het hotelpersoneel tot de luide protesten op straat, de bruiloft van Bezos is een spektakel van contrasten. Het belangrijkste contrast is echter dat tussen de internationale superrijken en de gewone inwoners van Venetië.

Vorige week hingen demonstranten een spandoek aan de klokkentoren van de beoogde trouwlocatie, de San Giorgio Maggiore, met de tekst 'No Bezos' en begin deze week plaatsten ze een nieuw spandoek met het opschrift: "Als je Venetië kan huren voor je bruiloft dan kan je ook wel meer belasting betalen."

Dat is volgens Giosuè David niet de laatste actie van deze week. ,"We zullen elke dag onze stem laten horen", zegt hij. Het grootste protest is gepland op zaterdag, de trouwdag zelf. "We willen met bootjes de kanalen blokkeren om zo het feest te vertragen."

Burgemeester Brugnaro noemt de acties een schande voor de stad en zegt tegen een lokale krant juist vereerd te zijn. "Ik hoop dat het lukt hem de hand te schudden."

Het Rijk gaat de komende jaren miljoenen euro's investeren in de bouw van minimaal 1500 woningen in stadsdeel Heerlen-Noord. Het bedrag kan oplopen tot ruim 22 miljoen euro, maakte de gemeente bekend.

Het is de bedoeling dat er tot 2030 zeker 5000 nieuwe huizen in het stadsdeel worden gebouwd. Met het geld van het Rijk kunnen dus de eerste 1500 worden gerealiseerd, schrijft 1Limburg.

De gemeente ontvangt de komende jaren nog eens 14,3 miljoen euro om investeringen in de openbare ruimte en maatschappelijke voorzieningen mee te betalen. Het stadsdeel staat te boek als een van de armste in Nederland.

"Deze miljoeneninvestering voelt als een doorbraak voor alles waar we voor hebben geknokt in Heerlen-Noord", zegt wethouder Casper Gelderblom. "Het is sociaal en duurzaam bouwen aan de toekomst van onze stad."

Mensen met meer geld

Er moeten verschillende type woningen in het midden- en hogere prijssegment komen, volgens het principe "mengen zonder te verdringen". Daarmee wil de gemeente financieel gezonde bewoners aantrekken en tegelijkertijd niemand uit het stadsdeel verjagen.

De woningbouwplannen zijn onderdeel van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV), waarmee het Rijk inzet op betere kansen, veiligheid en leefbaarheid in kwetsbare gebieden.

In Heerlen is het Nationaal Programma Heerlen-Noord in het leven geroepen om de leefbaarheid in de wijk te verbeteren. Zo is het stadsdeel als eerste regio in Nederland gestart met een sociaal beweegplan.

Op een basisschool in de Vlaamse plaats Landen zijn achttien leerlingen van een klas besmet geraakt met tbc. Eén leerling is opgenomen in het ziekenhuis, maar is inmiddels aan de betere hand. Ook een leraar is besmet met de infectieziekte.

Een leerling uit het zesde leerjaar, de laatste klas van de basisschool in België, voelde zich al een tijdje niet goed, zegt een woordvoerder van de scholengemeenschap tegen het Nieuwsblad. "Uiteindelijk is die leerling erg ziek geworden en in het ziekenhuis beland. Uit testen bleek dat tbc de boosdoener was."

Uit voorzorg werden de andere 22 leerlingen uit de klas getest. Zeventien leerlingen en de leraar bleken ook besmet. Zij waren niet ziek, maar twee leerlingen zijn toch doorverwezen voor verder onderzoek, zegt een woordvoerder van het agentschap Zorg en Gezondheid, de Vlaamse variant van het RIVM, tegen omroep VRT.

Tbc, ook wel tuberculose, is een ernstige infectieziekte die vaak de longen aantast, maar de ziekte kan ook in andere delen van het lichaam zitten. Tbc wordt veroorzaakt door een bacterie en is besmettelijk. Een op de tien mensen die besmet raakt met de bacterie wordt ook daadwerkelijk ziek. In Nederland komt de ziekte volgens het RIVM weinig voor.

Besmet in het buitenland

Volgens de woordvoerder van het agentschap heeft de zieke leerling de infectie opgelopen door een gezinslid dat recent in het buitenland was. Die persoon is daar besmet geraakt. "Niemand moet ongerust zijn, als we tbc zo vroeg opsporen is dat bij iedereen goed te behandelen. We gaan nu wel nog een andere klas onderzoeken op tbc, daar zit ook iemand die veel contact had met het besmette kind."

Volgens de scholengemeenschap is de sluiting van de school niet aan de orde. "Er is momenteel niet meteen grote ongerustheid. We zitten in de laatste week van het schooljaar, waarbij er veel buitenactiviteiten gepland staan", zegt de woordvoerder. "En hopelijk blijft iedereen verder gezond."

Het leven van mensen in Iran zag er de afgelopen twee weken totaal anders uit dan normaal, door de luchtaanvallen van de Verenigde Staten en met name van Israël. Op WhatsApp en Instagram gaat het er vrijwel continu over, waar ook Iraniërs elkaar en vrienden en familie in het buitenland op de hoogte houden. De NOS volgde een aantal van hen.

Zoals de 55-jarige arts die in Nobonyad in het noorden van Teheran woont en het nieuws hoorde dat er een staakt-het-vuren was. We noemen hem 'Hamid'. Net als de andere mensen in dit stuk kunnen we hun echte naam, in verband met hun veiligheid, niet gebruiken.

"Ik zal zo blij zijn als dit eindelijk afgelopen is." Hij kwam thuis na een dag werken in het ziekenhuis, maar veel slaap kreeg hij niet. Op een filmpje is te zien hoe de inslagen van de bommen vlak bij zijn huis zo hard zijn dat de gordijnen ervan opwaaien. Een andere inwoner van Teheran stuurt ook een filmpje. Zijn dochter gilt na de harde klappen vlakbij.

Ook veel andere inwoners filmen, niet zonder risico, de vele luchtaanvallen:

Maryam weet niet meer waar ze naartoe moet. Ze bleef in Teheran ondanks alles, want haar moeder wil en kan er niet weg. Ze kreeg midden in de nacht opdracht om acuut te evacueren. Het lukte om haar moeder in de auto te krijgen. Ze stuurt een filmpje van een eindeloze rij auto's op de snelweg. "In de auto op de snelweg voelt het veiliger dan thuis. Ik sterf liever in de auto dan onder een berg puin in m'n huis."

En zo zijn er veel filmpjes en berichten van ontploffingen en mensen zoals Yasmin die met haar gezin de stad wel ontvlucht is. Ze hebben een zoon van 16 en een jongetje van 4. Ze vluchtten naar Hamadan - 4 uur rijden buiten Teheran. "Daar vielen ook bommen, maar minder dan in Teheran en we kunnen hier bij familie verblijven."

Maar er klinkt ook kritiek op de eigen overheid. Op Instagram vraagt Casper zich hardop af of het regime zich niet heeft verkeken op de vrienden ze dachten te hebben. Hij is ondernemer, maar kan niet werken terwijl hij ondertussen wel veel kosten heeft. De huur en salarissen moeten betaald worden en dus is hij boos. "Waar waren jullie bondgenoten?", vraagt hij zich af. "Waar was Vladimir Poetin toen je hem nodig had?"

En er zijn mensen die hoopten dat de aanval van Israël eindelijk het regime ten val zou brengen. Nu dat nog niet is gebeurd, is er teleurstelling, maar ook angst. De 45-jarige Amin woont in het centrum van Teheran en is cultureel ondernemer. Op sociale media leverde hij regelmatig kritiek. Maar nu er niets verandert, maakt hij zich zorgen dat hij opgepakt zou kunnen worden. Vanmorgen hoorde hij nog over arrestaties van andere critici. "Op iedere hoek van de straat staat politie. Ik ben doodsbang."

Bij luchtaanvallen van Rusland zijn in verschillende steden in Oekraïne volgens de autoriteiten zeker 25 burgers gedood. Nog eens 200 anderen zijn gewond geraakt.

Met name Dnipro, in het oosten van Oekraïne, werd bestookt. Daar kwamen 16 mensen om het leven en raakten er 174 gewond. Onder meer 31 schoolgebouwen en acht klinieken in de stad zijn beschadigd geraakt, zei burgemeester Filatov. Ten tijde van de aanvallen waren er geen leerlingen op school, omdat het zomervakantie is.

Het nationale treinvervoersbedrijf zegt dat ook een trein met passagiers beschadigd is geraakt. Daar vielen geen doden, maar raakte wel een aantal mensen gewond. Zij zijn behandeld door medisch personeel, meldt de treinvervoerder. Overige passagiers zijn geëvacueerd en naar schuilkelders gebracht.

In het nabijgelegen Samar zijn twee mensen gedood en raakten veertien anderen gewond, schrijft een regionale bestuurder op Telegram.

Ook aanvallen in Cherson en Soemy

In het zuiden van het land, in de regio Cherson, werden vier mensen gedood na drone- en artillerie-aanvallen, meldt een lokale militaire functionaris. Nog eens elf mensen raakten gewond. In het noordoostelijke Soemy, vlak bij de Russische grens, zijn drie mensen gedood bij een droneaanval, onder wie een jongen van 5.

Oekraïne viel vandaag ook Rusland aan. Het Russische ministerie van Defensie zegt dat het twintig drones uit Oekraïne heeft onderschept. Bij een van de aanvallen werd een wooncomplex in Moskou geraakt. Er ontstond brand, waarbij een 34-jarige man gewond is geraakt.

De Oekraïense president Zelensky is in Den Haag, waar hij onder meer in een speech in de Tweede Kamer stilstond bij de Russische aanvallen van vandaag. "Elke dag in Oekraïne begint op dezelfde manier: de gevolgen van de acties van Rusland", zei hij.

Ook haalde hij fel uit naar de Russische president Poetin. "Poetin verwoest levens en dat is hoe hij controle definieert: als hij mensen en huizen kan verwoesten en anderen kan chanteren, denkt hij dat hij macht heeft."

Leerlingen hebben dit schooljaar voor de tweede keer de doorstroomtoets gemaakt op de basisschool. Maar de toets die bedoeld is om de kansengelijkheid te bevorderen, leidt juist tot grote verschillen tussen leerlingen en scholen. Dat blijkt uit een vandaag verschenen rapport van de PO-Raad, de belangenbehartiger van scholen in het (speciaal) basisonderwijs.

De doorstroomtoets werd vorig jaar ingevoerd, voorheen was er een centrale eindtoets. De doorstroomtoets maakte het voor leerkrachten verplicht om 'kansrijk' te adviseren: maakt de leerling de doorstroomtoets beter dan verwacht, dan wordt het advies voor de middelbare school naar boven bijgesteld.

Uit de analyse van de PO-Raad komt naar voren dat dat bijstellen vaker gebeurt in kansrijke dorpen en steden. Het zijn plaatsen waar meer welvarende gezinnen wonen die bovendien taalvaardig zijn en waar genoeg hulp, kennis en geld is om kinderen te ondersteunen, zoals Bloemendaal en Naarden. Ook blijkt dat scholen niet altijd hetzelfde schooladvies geven op basis van de toetsresultaten.

Flinke verschillen in uitkomst

Daarnaast is volgens de PO-Raad duidelijk geworden dat er tussen de zes toetsaanbieders verschillen zijn in de normering. Zo volgt uit sommige toetsen vaker een vwo-advies dan uit andere. De percentages van leerlingen met een vwo-advies loopt uiteen van 19 procent tot 37 procent. "Ook al presteren leerlingen hetzelfde op de toets, toch krijgen ze soms een ander toetsadvies, afhankelijk van de toets die ze maken", concludeert de organisatie.

"Het invoeren van de doorstroomtoets moest de kansengelijkheid vergroten. Dat is niet is gelukt", zegt Freddy Weima, voorzitter van de PO-Raad. "Het maakt nog steeds uit welke doorstroomtoets je maakt en de verplichte bijstelling pakt vooral gunstig uit voor kinderen die al in een relatief kansrijke omgeving opgroeien."

Overigens krijgen leerlingen nu wel vaker meervoudige adviezen. Een docent legt dan bijvoorbeeld aan een leerling zowel het advies tl-mavo als havo voor. Volgens de PO-Raad draagt dit juist bij aan kansengelijkheid.

Terug naar één doorstroomtoets

De brancheorganisatie wil dat de doorslaggevende rol die de doorstroomtoets heeft opnieuw wordt bekeken. Ook pleit de raad voor één doorstroomtoets en roept de politiek op om niet te wachten op het nieuwe kabinet voor het aanpakken van de toets.

De Tweede Kamer wil ook dat het aantal aanbieders wordt teruggebracht naar één, daarover werd in december 2024 een motie aangenomen. Demissionair staatssecretaris Paul komt daarom in het najaar met een voorstel. Voor het schooljaar 2025-2026 verandert er nog niets en dus is het voorlopig nog aan de scholen welke toets ze kiezen.

Het College van Toetsen en Examens (CvTE), dat verantwoordelijk is voor de kwaliteit en het niveau van de doorstroomtoetsen, wil inhoudelijk niet ingaan op de verschillen tussen de toetsen en komt binnenkort met een eigen rapport.

Het omstreden Duitse tijdschrift Compact mag blijven publiceren. De Duitse regering had het tijdschrift in juli vorig jaar een publicatieverbod opgelegd omdat het werd gezien als een spreekbuis van extreemrechts. Dat verbod is door de rechtbank in Leipzig tenietgedaan.

Volgens de rechtbank staan er wel uitingen in het tijdschrift die in strijd zijn met de grondwet, maar is dat niet genoeg voor een verbod. Dat is volgens de rechter alleen gerechtvaardigd als die uitingen de overhand zouden hebben en dat is nu niet het geval.

"Veel uitspraken in Compact kunnen worden gezien als overdreven, maar toegestane kritiek", zei de rechter. Compact is een maandelijks blad met een oplage van zo'n 40.000 exemplaren.

Opsteker voor AfD

Hoofdredacteur Jürgen Elsässer is blij met de uitspraak en ziet het ook als een opsteker voor de AfD. Die radicaal-rechtse partij werd vorige maand door de Duitse inlichtingendienst bestempeld als extremistisch en een bedreiging voor de democratie.

"Als het mogelijk is om Compact te verbieden, is het ook mogelijk om de AfD te verbieden", is de redenering van Elsässer. Hij noemt de uitspraak daarom een dubbel succes. In Duitsland woedt een felle discussie over het verbieden van de AfD vanwege het gedachtegoed van de partij.

Het tijdschrift kon het afgelopen jaar gewoon blijven publiceren, omdat de rechtbank in een tussenvonnis al had geoordeeld dat ondanks een "militante en agressieve houding tegenover constitutionele basisprincipes" de meeste uitingen binnen de vrijheid van meningsuiting vielen.

Toch overweegt hoofdredacteur Elsässer om een schadevergoeding in te dienen, met name vanwege de inbeslagname van documenten en ander materiaal bij invallen in juli vorig jaar.

'Aanzetten tot haat'

Het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken vindt dat de makers aanzetten tot haat tegen Joden, migranten en de parlementaire democratie. Dat gebeurt onder meer door het verspreiden van complottheorieën.

De Duitse Journalistenvereniging ziet het opheffen van het verbod als een nieuwe bevestiging dat persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting veel waard zijn. De voorzitter zegt dat een rechter mag optreden tegen extreemrechtse inhoud, maar dat het verbieden van een tijdschrift een laatste redmiddel moet blijven.

Bij station Gouda Goverwelle is een bovenleiding kapot waardoor er geen treinen over het spoor kunnen. Twee treinen vanaf Utrecht richting Den Haag zijn daardoor gestrand, bevestigen spoorbeheerder ProRail en NS. Volgens de NS gaat de storing tot zeker 23.00 uur duren.

De vervoerder laat weten dat zo'n 350 mensen in de gestrande treinen zitten. Zij worden met twee evacuatietreinen teruggebracht naar een eerder station. Vanaf daar kunnen ze via een andere route verder reizen, schrijft Omroep West.

ProRail stuurt mensen om de bovenleiding te repareren. Hoe die kapot kon gaan, is onbekend. Reizigers tussen Den Haag en Utrecht kunnen met zo'n 45 minuten vertraging via Leiden omreizen.

Storing op Schiphol

Door een stroomstoring rijden er al de hele dag geen treinen tussen Schiphol en de stations Utrecht en Amsterdam. De NS houdt er rekening mee dat het defect nog tot zeker 23.00 duurt.

Het treinverkeer is uitgevallen door een brand in kabels langs de rails. Volgens ProRail is daarbij aanzienlijke schade ontstaan en zal herstel uren duren. De politie houdt er rekening mee dat er sprake is van een misdrijf.

De Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) heeft vanochtend in Breda een inval gedaan in de woning van Mo Bicep.

De 34-jarige influencer is gearresteerd op verdenking van witwassen, zo bevestigt de FIOD aan Omroep Brabant. Hij wordt verhoord.

Ook zijn drie bedrijfspanden zijn doorzocht. De politie bevestigt tegenover de NOS dat er inderdaad een man van 34 uit Breda is aangehouden.

Mo Bicep is met meer dan 1 miljoen volgers op Instagram een bekende Brabantse influencer. Hij verdient zijn geld onder meer met de verkoop van voedingssupplementen en de website Coaching by Mobicep, waar hij sport- en voedingsadvies geeft.

Vorig jaar meldde Omroep Brabant dat hij illegale websites voor cryptohandel promootte onder zijn volgers. Meerdere Europese beurswaakhonden waarschuwen voor die praktijken vanwege het risico op fraude.