Aggregator

Presentatoren Elisabeth Steinz en Marco Geijtenbeek trekken deze week het land in om voor podcast De Dag mensen te spreken die in 2025 iets bijzonders maakten of meemaakten. Vandaag: het jaar van de maker van de achtdelige documentaireserie over Pim Fortuyn, Menna Laura Meijer.

Haar kantoor in Rotterdam is een soort 'Fortuyn-museum' geworden, vertelt Meijer als we haar opzoeken. En het staat ook nog eens om de hoek van het voormalige woonhuis van Pim Fortuyn, Palazzo di Pietro.

Jarenlang werkte Meijer samen met een toegewijd team aan deze monsterklus: een achtdelig epos, grotendeels gebaseerd op nauwelijks bekend archiefmateriaal, dat ze vond door 'anders' te zoeken. Het vergde veel van haar en haar collega's. Misschien wel te veel. "We zijn wel over grenzen heengegaan."

Het resultaat is er naar. Maar was het 't waard? Krijg je na zo'n inspanning ooit de erkenning waar je op hoopt? En was dit dan haar levenswerk? "Absoluut niet!"

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie, montage, redactie: Elisabeth Steinz en Marco Geijtenbeek

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door de NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Printing metal as easily as it is to printed with thermoplastics has been a dream for a very long time, with options for hobbyists being very scarce. This is something …read more

Goedemorgen! Het is eerste kerstdag en koning Willem-Alexander houdt zijn jaarlijkse toespraak. In Vaticaanstad spreek paus Leo voor het eerst de kerstzege uit. En in Brazilië gaat de gevangen ex-president Bolsonaro onder het mes.

Eerst het weer: het wordt een koude maar zonnige eerste kerstdag. De maximumtemperatuur ligt rond het vriespunt. Door de stevige noordoostenwind voelt het echter kouder aan.

Ga je straks wandelen, schaatsen of fietsen? Stuur foto's van jouw buitenactiviteit naar ooggetuige@nos.nl! Later op de dag publiceren we een aantal van deze foto's.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Paus Leo XIV heeft in zijn kerstnachtmis opgeroepen tot medemenselijkheid en vrede. Het was zijn eerste kerstnachtmis sinds zijn aantreden als paus.

Zo'n 6000 mensen woonden de dienst bij in de Sint-Pietersbasiliek in het Vaticaan, nog eens 5000 andere mensen stonden op het Sint-Pietersplein in de stromende regen, en volgden de dienst via schermen.

"Op aarde is geen ruimte voor God, als er geen ruimte is voor de mens. De een weigeren, betekent de ander weigeren", zei hij.

De paus refereerde aan het verhaal van de geboorte van Jezus Christus. Die werd in een stal geboren, omdat er geen plaats was in de herberg. Het verhaal moet christenen eraan herinneren dat het weigeren om armen en vreemdelingen te helpen, gelijkstaat aan het afwijzen van God.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Inzamelingsactie Serious Request van NPO 3FM heeft een recordbedrag van 18,4 miljoen euro opgebracht. Dat maakten de drie dj's Barend van Deelen, Sophie Hijlkema en Mart Meijer bekend in Den Bosch, kort nadat ze het Glazen Huis gisteren verlieten.

Fijne kerst!

Kant-en-klare rollades, risotto of rode koolschotel. Supermarkten maken het ons steeds makkelijker met kerst. Gemak staat voor de consument steeds meer voorop en supermarkten breiden hun assortiment daarom steeds meer uit: "Bij ons moet het niet zo zijn dat je uren in de keuken hoeft te staan om een kerstmaaltijd te creëren", zegt Pim Grether van Lidl.

Inmiddels liggen honderden kerstproducten van supermarkten in de winkels en valt op dat veel dus al bereid zijn: amuses, voorgerechten, hoofdgerechten en desserts klaar voor gebruik - en volgens supermarkten steeds luxer.

Het kerstdiner uit de oven of magnetron is populair. Vrijwel elke grote supermarktketen biedt kant-en-klare kerstgerechten aan in aanloop naar de feestdagen, blijkt uit een rondgang van de NOS. Geen simpele diepvriesproducten, maar volledig versbereide gerechten.

'Net even een extra touch'

Joyce Bierman, hoofd merkcreatie en Allerhande bij Albert Heijn, ziet dat mensen afgelopen vijf jaar het zichzelf steeds gemakkelijker maken tijdens kerst. "Steeds meer mensen kiezen kiezen minimaal één dag per kerst voor gemak. Dat zie je ook in de meest gezochte recepten op onze website. Mensen willen het gevoel hebben alsof ze het zelf hebben gemaakt, maar je hoeft het alleen maar in de oven te schuiven", zegt Bierman.

"Gemak zit een beetje in ons DNA, ook met kerst. We spelen hierop in met onze producten, er zit verschuiving in wat de klant wil", zegt Lidl-woordvoerder Grether. Voor de keten is het belangrijk dat de klant niet uren in de keuken hoeft te staan voor een kerstmaaltijd. "Je wil daarin op de behoefte van de klant inspelen, en geeft met de kant-en-klaar gerechten toch net even een extra touch om het feestelijker te maken."

Het assortiment is dan ook steeds breder. Supermarkten als Plus zetten meer in op vegetarische gerechten, en ook vegan gerechten worden meer en meer toegevoegd.

"Klanten vinden het fijn om ontzorgd te worden tijdens kerst", zegt Bierman van Albert Heijn. "Bovendien wordt gemak steeds belangrijker in onze drukke levens. We zien dat kerst daarom wat informeler wordt, maar mensen willen wel iets horecawaardigs op tafel zetten. Daarom kiezen ze vaker voor luxere producten die in een handomdraai klaar zijn."

De supermarkt speelt in op het gedrag van klanten door de recepten die vaak worden gezocht, het jaar erop als gemaksversie uit te brengen.

Van koken naar gasten

"De supermarkten noemen dit soort producten convenience. Die hebben een enorme vlucht genomen en dat zien we ook met kerst sterker terug", ziet supermarktdeskundige Laurens Sloot. "Er wordt echt goed nagedacht over welke trends spelen bij supermarkten en waar klanten behoefte aan hebben. Kant-en-klaar is daar een van."

De populariteit blijkt ook uit cijfers van marktonderzoeker YouGov. Jaarlijks onderzoeken zij welke producten populair zijn. En ze zien dat de top-15 van komend jaar gevuld staat met verse producten én kant-en-klaar producten.

"Kerst is voor supermarkten de belangrijkste periode voor de omzet, want mensen zijn bereid om voor een kerstmaaltijd meer uit te geven", zegt Norman Buysse, marktonderzoeker bij YouGov. "We zien dat een huishouden gemiddeld zo'n 113 euro per week uitgeeft aan boodschappen. In de week voor kerst ligt dit duidelijk een stuk hoger, zo'n 140 euro."

Supermarkten proberen volgens Sloot tijdens kerst daarom zo goed mogelijk voor de dag te komen, omdat het een belangrijke week is waarin er veel meer wordt verkocht. Inspelen op trends is daar onderdeel van. "Het is een soort extra competitie, maar wel een belangrijke voor de omzet."

Volgens Buysse gaat het gemak verder dan alleen de kerstgerechten. Door openingstijden te verruimen spelen supermarkten ook in op de behoefte aan gemak. "Het aantal bezoekers wordt steeds hoger tijdens de kerstdagen. Klanten gaan er inmiddels vanuit dat de winkel open is", zegt Bierman.

Gemak is dus populair tijdens de kerst. Volgens Sloot met name omdat de kans op een mislukt kerstdiner verkleint. "Aan de ene kant is koken leuk, maar je wilt natuurlijk niet dat iets mislukt. En al helemaal niet als je gasten in huis hebt."

De politie in Zuid-Afrika heeft elf verdachten opgepakt voor de schietpartij bij een café, afgelopen zondag. Daarbij vielen negen doden. Het gebeurde in Bekkersdal, in de buurt van Johannesburg.

Volgens de BBC komen negen van de verdachten uit Lesotho, een uit Zuid-Afrika en een uit Mozambique. Waarschijnlijk was er een conflict ontstaan tussen groepen illegale mijnwerkers, schrijft de Britse omroep.

De politie zei zondag dat er ook willekeurig op mensen was geschoten. Zo zou een van de slachtoffers een taxichauffeur zijn die iemand in de buurt van het café had afgezet.

Na de schietpartij sloegen twaalf verdachten op de vlucht. Er zijn er nu dus elf in beeld. Bij hen werden meerdere wapens gevonden, waaronder een kalasjnikov.

Hoge moordcijfers

Zuid-Afrika heeft een van de hoogste moordcijfers ter wereld. Meestal zijn die het gevolg van berovingen of bendegeweld. Vorig jaar kwamen er zo'n 26.000 mensen om door moord of doodslag, gemiddeld ruim 70 per dag.

Volgens de BBC zijn er in Zuid-Afrika ongeveer 3 miljoen wapens waarvoor een vergunning is afgegeven, maar zijn er net zoveel illegale wapens in het land.

We seldom talk about 3D printing lenses because most techniques can’t possibly produce transparent parts of optical quality. However, you can 3D print something like a lens, as [Luke Edwin] demonstrates, …read more

Paus Leo XIV heeft in zijn eerste kerstnachtmis opgeroepen tot medemenselijkheid en vrede. "Op aarde is geen ruimte voor God, als er geen ruimte is voor de mens. De een weigeren, betekent de ander weigeren", zei hij vanuit de Sint-Pietersbasiliek.

Zo'n 6000 mensen woonden de viering bij. Ook volgden ongeveer 5000 mensen de mis op schermen op het Sint-Pietersplein, in de stromende regen. De paus bedankte ze dat ze "zelfs met dit weer" waren gekomen.

Leo refereerde aan het verhaal van de geboorte van Jezus Christus, die in een stal werd geboren, omdat er geen plaats was in de herberg. Dat verhaal moet christenen eraan herinneren dat het weigeren om armen en vreemdelingen te helpen, gelijkstaat aan het afwijzen van God.

Leo bracht in zijn eerste maanden als paus de zorg voor migranten en armen vaker onder de aandacht. Ook sprak hij van een "verstoorde economie" die ervoor zorgt dat mensen "als handelswaar worden behandeld".

Later vandaag spreekt Paus Leo in Vaticaanstad ook zijn zegen uit over de stad en de wereld, het urbi et orbi. Daar worden tienduizenden gelovigen verwacht.

Het wordt de eerste keer dat Leo het Urbi et Orbi uitspreekt. Hij is sinds 8 mei het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk. Zijn voorganger paus Franciscus overleed op 21 april.

In het Limburgse dorp Veulen is vogelgriep vastgesteld op een leghennenbedrijf. Bijna 100.000 dieren worden afgemaakt, meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Veulen ligt net als Ysselsteyn in de gemeente Venray. In Ysselsteyn werd afgelopen weekend bij een kalkoenenhouder ook al vogelgriep vastgesteld. Om verspreiding van het virus tegen te gaan moesten ook daar alle dieren worden geruimd.

De NVWA zegt dat er in de omliggende drie kilometer van het bedrijf in Veulen tien andere pluimveebedrijven liggen. Die worden de komende twee weken extra in de gaten gehouden. Ook geldt er een vervoersverbod voor vogelbedrijven die in een straal van 10 kilometer om Veulen liggen.

Ophokplicht

Sinds 16 oktober geldt in het hele land een ophok- en afschermplicht. Ook zijn evenementen met vogels, zoals tentoonstellingen of wedstrijden, sinds begin deze maand verboden. Toch neemt het aantal vogelgriep gevallen in Nederland toe.

Key to efficient hardware emulation is an efficient mapping to the underlying CPU’s opcodes. Here one is free to target opcodes that may or may not have been imagined for …read more

In Beeld & Geluid in Hilversum is de Top 2000 weer van start gegaan. Het is de 27e editie van de lijst met de beste muziek volgens luisteraars van NPO Radio 2. Voor de eerste keer in tien jaar werd het evenement niet afgetrapt met een speciale show van dj Bart Arens.

Arens verzorgde de afgelopen jaren zogeheten mash-ups, waarin hij op spectaculaire wijze een muzikale mix maakte van nummers uit de lijst. Omdat dat hem teveel tijd kostte, slaat hij dit jaar over.

Deze keer werd de Top 2000 geopend met optredens van artiesten als Douwe Bob, Guus Meeuwis, Claudia de Breij en Rondé. Zij coverden nummers van ABBA, Taylor Swift en Nirvana.

Douwe Bob coverde het nummer Does Your Mother Know van ABBA:

Het eerste nummer dat vlak na middernacht werd gedraaid, nummer 2000, was Run Like Hell van Pink Floyd. Tot aan oudejaarsavond wordt de lijst uitgezonden. Ook het Top 2000-café is zoals elk jaar weer geopend.

Comeback Borsato

Op 1 staat net als in de meeste voorgaande jaren Bohemian Rhapsody van Queen. Verder valt dit jaar op dat Marco Borsato met veel nummers hoog in de lijst staat. Dat komt waarschijnlijk doordat hij eerder deze maand werd vrijgesproken van ontucht.

Verder is er een opvallende comeback van Radar Love van Golden Earring in de top 10. Het nummer staat op plek 9. Dat heeft vermoedelijk te maken met de dood van bandlid George Kooymans, eerder dit jaar.

De conservatief Nasry Asfura is gekozen tot de nieuwe president van Honduras. Dat heeft de kiesraad van het land bekendgemaakt, na weken vertraging door technische problemen en beschuldigingen van fraude. De Amerikaanse president Trump sprak kort voor de verkiezingen zijn steun voor Asfura uit en dreigde met strafmaatregelen als die niet verkozen zou worden.

Uiteindelijk kwam Asfura uit op 40,3 procent van de stemmen, net iets meer dan de 39,5 procent van zijn centrumrechtse opponent Salvador Nasralla. Het tellen duurde weken omdat honderdduizenden stemmen met de hand moesten worden geteld omdat de totalen niet overeenkwamen met de turflijsten van kiesdistricten.

Volgens de vertrekkende president Xiomara Castro zijn de verkiezingen gemanipuleerd door de inmenging van Trump. Ze vindt dat de Amerikaanse president Hondurezen heeft "bedreigd", om te voorkomen dat ze op de linkse kandidaat Rixi Moncada zouden stemmen.

De 67-jarige Asfura deed voor de tweede keer een gooi naar het presidentschap in het Midden-Amerikaanse land. Hij is een bouwmagnaat en voormalig burgemeester van de hoofdstad Tegucigalpa.

In het zuiden van Kenia is onrust ontstaan nadat rondzwervende olifanten in verband werden gebracht met meerdere dodelijke incidenten. Kenya Wildlife Service (KWS) heeft naar aanleiding daarvan twee dieren afgeschoten.

In het district Kajiado West, net onder de hoofdstad Nairobi, zijn binnen een week vier mensen om het leven gekomen. Bewoners zijn ongerust, omdat zij merken dat het aantal olifanten dat in het gebied rondzwerft afgelopen tijd is toegenomen. Ook wordt hun oogst geplunderd.

Volgens experts komt dit door de schaarste aan voedsel, zowel voor de dieren als voor de mens. Tijdens het huidige regenseizoen in Kenia is er minder neerslag gevallen dan normaal, wat gevolgen heeft voor de groei van de gewassen.

Compensatieregeling

Lokale autoriteiten meldden dat het meest recente slachtoffer een man was die dinsdag door een olifant werd aangevallen terwijl hij zijn geiten aan het hoeden was. De olifant is doodgeschoten door parkwachters van KWS, een overheidsinstantie die zich inzet voor het behoud en voortbestaan van wilde dieren.

Wildbeheerder KWS heeft opgeroepen tot kalmte. "Uit voorlopige observaties blijkt dat de betrokken olifant verwondingen had die overeenkwamen met speren en pijlen, wat wijst op een mogelijke eerdere confrontatie", schrijft KWS in een verklaring.

KWS belooft preventieve maatregelen te nemen en het risico op toekomstige incidenten te verminderen. Wat dat precies inhoudt, is nog niet bekendgemaakt. In het district loopt het al langer stroef tussen mens en dier, vanwege de nabijheid van wilde dieren en de trekroutes van olifanten die door het district lopen.

De Keniaanse overheid heeft een compensatieregeling voor mensen die slachtoffer zijn geworden van dierenaanvallen. In de loop der jaren hebben duizenden slachtoffers of hun nabestaanden een schadevergoeding ontvangen.

Het parlement in Algerije heeft unaniem een wet aangenomen die het Franse koloniale verleden als misdaad bestempelt. Ruim 130 jaar lang was het land een Franse kolonie, totdat het begin jaren 60 onafhankelijk werd. Met de nieuwe wet eist het parlement ook officiële excuses en een schadevergoeding van Frankrijk voor de misdaden die zijn gepleegd tijdens de bezetting.

Volgens parlementsvoorzitter Boughali is het een "mijlpaal" en een "duidelijke boodschap dat het nationale geheugen van Algerije niet kan worden uitgewist of onderhandelbaar is". Of die boodschap zal leiden tot excuses van Frankrijk is de vraag.

Het laatste bezoek van de Franse president Macron aan het Noord-Afrikaanse land was in 2022. Toen riep hij op dat de twee landen naar de toekomst moesten kijken en de "pijnlijke geschiedenis achter zich laten".

Sinds maart werd aan het wetsvoorstel gewerkt door een speciale commissie. Met de aangenomen wet naderen de landen het einde van een bewogen diplomatiek jaar, waarin de al slechte banden opnieuw een flinke deuk opliepen. Zo was er de nasleep van de arrestatie van de Algerijns-Franse schrijver Boualem Sansa en de uitzetting van diplomaten uit beide landen.

Meer dan een eeuw Franse kolonisatie

Ruim 130 jaar was Algerije een kolonie van Frankrijk. Die koloniale tijd eindigde in een acht jaar durende onafhankelijkheidsoorlog tussen Frankrijk en het Algerijnse Nationale Bevrijdingsfront (FLN). Tussen 1954 en 1962 vielen honderdduizenden doden en sloegen nog eens honderdduizenden mensen op de vlucht naar Frankrijk.

Het aantal doden aan Franse kant wordt geschat op 17.500, dat aan de kant van het FLN op 300.000. De schattingen over het totale aantal omgekomen Algerijnse burgers lopen uiteen van 350.000 tot 1,5 miljoen.

Na de bloedige oorlog erkende Frankrijk in 1962 de onafhankelijkheid van Algerije. Sindsdien is de relatie tussen de twee altijd gespannen geweest.

De wet bestaat uit vijf hoofdstukken en bevat onder meer een lijst van de misdaden die Frankrijk zou hebben begaan in de koloniale tijd. Het gaat om geestelijke en lichamelijke martelingen, verkrachtingen, ontvoeringen, uitbuiting, buitengerechtelijke executies, het systematisch plunderen van grondstoffen en het uitvoeren van kernproeven.

In de jaren 60 voerde Frankrijk zeventien nucleaire tests uit in de Algerijnse Sahara. In het wetsvoorstel wordt van Frankrijk ook geëist dat het de radioactieve locaties opruimt.

Verheerlijking

Ook stelt de nieuwe wet de verheerlijking van kolonialisme strafbaar. Uitspraken, tekeningen of gebaren die het Franse kolonialisme prijzen of rechtvaardigen worden als misdaad gezien en kunnen leiden tot een gevangenisstraf van vijf tot tien jaar en een geldboete.

In het wetsvoorstel staat omschreven hoe de Franse agressie tegen Algerije wordt beschouwd "als het begin van een systematisch, racistisch en koloniaal project dat meer dan 132 jaar duurde". Het doel is niet om "wraak te nemen of om oude wonden te openen", maar om de "historische waarheid te onthullen".

Het Algerijnse parlement roept de Franse staat op om juridische verantwoordelijkheid te nemen voor haar daden, op basis van verschillende beginselen van het internationaal recht. Toch lijkt de strafbaarstelling vooral een symbolische stap voor het land.

De lang gekoesterde wens van Algerije - een officieel excuses van de Franse staat - lijkt er nog niet te komen. In 2017 noemde Macron de gebeurtenissen tijdens de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog "een misdaad tegen de menselijkheid". Hij zei toen ook al de bladzijde om te willen slaan en daar is het vooralsnog bij gebleven.

Disposable cameras are a fun way to get into classical photography. However, they can also be a valuable source of interesting parts that can be put to other uses. For …read more

De Amerikaanse autoriteiten hebben nog eens ruim een miljoen documenten ontdekt die mogelijk te maken hebben met Jeffrey Epstein, de veroordeelde zedendelinquent met veel machtige vrienden.

De nieuwe documenten zijn door de federale justitie en de FBI overhandigd aan het ministerie van Justitie. Dat zegt dat het de informatie "zo snel mogelijk" wil vrijgeven. Het ministerie zal daarbij wel, net als bij eerdere documenten, delen bewerken.

Naar eigen zeggen gebeurt dat om de slachtoffers in de zaak te beschermen. Vanwege de enorme hoeveelheid aan nieuw materiaal kan het nog weken duren voor de stukken naar buiten worden gebracht, meldt het ministerie.

Openbaarheid

Vorige maand nam het Congres een wet aan die bepaalt dat alle documenten in de Epstein-zaak binnen dertig dagen openbaar moesten worden gemaakt. Sinds vrijdag komen stapsgewijs foto's en bestanden naar buiten.

Daar is veel kritiek op. Op veel documenten zijn namen en passages onleesbaar gemaakt. In sommige gevallen zijn zelfs complete pagina's zwartgelakt.

In de nieuwe wet staat dat geen enkel document mag worden achtergehouden, vertraagd of gecensureerd "op grond van gêne, reputatieschade of politieke gevoeligheid, ook niet ten aanzien van een overheidsfunctionaris, een publiek figuur of een buitenlandse hoogwaardigheidsbekleder".

Epstein had veel machtige vrienden, onder wie oud-president Clinton en de Britse ex-prins Andrew. Ook president Trump ging in de jaren 90 veel met Epstein om, maar op basis van de tot nu toe vrijgegeven documenten is er geen bewijs dat Trump betrokken was bij Epsteins criminele activiteiten.

Ze horen bij het iconische straatbeeld van Londen: de black cabs. De bolle zwarte taxi's die door de stad rijden zijn, net als de Big Ben en de rode telefooncel, uitgegroeid tot een symbool van de Britse hoofdstad.

Bovendien hebben de Londense taxichauffeurs een reputatie als geen ander. Die danken ze grotendeels aan the Knowledge: een berucht examen dat ze moeten afleggen en dat hun kennis van de Londense straten en gebouwen test.

Dat examen bestaat deze week 160 jaar en is vrijwel onveranderd. Om zichzelf London cabbie te mogen noemen, moeten chauffeurs zo'n 25.000 straten en 20.000 herkenningspunten in de stad uit het hoofd kennen. Gemiddeld zijn ze daar twee tot drie jaar mee bezig, voordat ze hun badge mogen dragen.

Op eigen kracht

Je zou denken dat de komst van navigatiesystemen en Google Maps het in je hoofd stampen van de straten van een miljoenenstad overbodig heeft gemaakt. Maar zo zien de traditionele cabbies dat niet. Op eigen kracht navigeren is slechts een deel van het klassieke beroep. Het strenge examen beschermt ook een eeuwenoude traditie en een vakmanschap dat teruggaat tot de oude hackney carriage-koetsen.

Ook zou het uit het hoofd leren van het complexe Londense wegennet volgens wetenschappelijke onderzoeken een meetbaar effect hebben op het brein. Zo zouden klassieke Londense taxichauffeurs een grotere hippocampus hebben, het hersengebied dat een rol speelt bij geheugen en oriëntatie, en bovendien minder kans lopen op alzheimer.

Concurrentie

Wel hebben de Londense cabbies een paar zware jaren achter de rug. Platformen als Uber en Bolt namen grote happen uit de markt, met chauffeurs die dankzij navigatiesystemen en zonder jarenlange opleiding direct aan de slag konden.

Tien jaar geleden waren er volgens Transport for London zo'n 21.000 black-cab-chauffeurs in de stad. Nu zijn dat er nog ongeveer 15.000. En tegelijk blijft het aantal Uber- en Bolt-chauffeurs stijgen. Bovendien dient zich vanaf volgend jaar een nieuwe concurrent aan. De Amerikaanse Waymo's, robotaxi's die helemaal geen chauffeur meer nodig hebben, worden vanaf 2026 in Londen geïntroduceerd, als eerste Europese stad.

Volgens Daren Parr, al 21 jaar een 'trotse Londense cabbie', zijn dit grote uitdagingen voor zijn klassieke beroep. Maar tegelijk denkt hij dat robotaxi's en algoritmes de echte professionele chauffeurs niet kunnen vervangen.

"Natuurlijk voelen we dat de markt om ons heen verandert", zegt Parr. "Maar we zien ook wat wij te bieden hebben. We kennen de stad door en door, hebben een ongezouten mening, geven advies en zijn soms zelfs een luisterend oor. Dat ga je echt niet krijgen bij een robot-taxi."

Eigen baas

Ondanks de concurrentie voor het klassieke cabbie-beroep, is er een nieuwe generatie aan het studeren voor het examen. Momenteel zijn 1166 mensen bezig met the Knowledge. Dat is een stijging ten opzichte van het dieptepunt van 759 studenten in 2022, blijkt uit cijfers van Transport for London.

Onder aspirant-cabbies hoor je vooral dezelfde motivatie terug: betere inkomsten en de vrijheid van eigen baas zijn. "Het vergt een investering van enkele jaren studeren, plus de aanschaf of lease van het iconische, bolle zwarte taximodel. Maar daarna ben je je eigen baas", zegt Joe Butcher, die zich voorbereidt op het examen.

"Het is het moeilijkste wat ik ooit heb gedaan: al die straten en herkenningspunten uit je hoofd leren", vertelt hij. Soms wordt hij 's nachts wakker om nog even op de kaart van Londen te kijken. Zijn vader was ook een London cabbie. "Het mooiste aan dit werk is de vrijheid: je bepaalt zelf wanneer je werkt. Het is een trotse traditie die bij de stad hoort." Butcher denkt dat het traditionele beroep ondanks apps en nieuwe technologieën niet zal verdwijnen.

Voor de een is vanavond de kerstspecial van All You Need Is Love vaste prik, voor de ander de traditionele kerstnachtmis of -dienst. In veel kerken is het dan ook een stuk drukker dan normaal.

Gelovig of niet, voor een groot deel gaan bezoekers de rest van het jaar weinig of helemaal niet naar de kerk. In heel 2024 bezocht 81 procent van de Nederlanders zelden of nooit de kerk, onderzocht het CBS. Waarom dan met kerst juist wel?

De predikant van de Domkerk in Utrecht, Willem Roskam (37), merkt de kerstdrukte duidelijk op. "Er is een grote toestroom van mensen. Zeker vanavond barst de kerk uit zijn voegen. Elk jaar staan mensen in lange rijen en lang niet iedereen kan zitten. Het is overweldigend hoeveel mensen er jaarlijks komen."

Een van de mensen die alleen op kerstavond in de kerk te vinden zijn, is Julia van der Laan (26). Ze is niet gelovig. Als klein kind ging ze vaak met haar oom en tante mee, die geloofden wel. Vanavond gaat ze voor het eerst met haar 3-jarige dochtertje.

"Veel mensen vergeten waar kerst om draait", zegt ze. "Ik vind het belangrijk om mijn dochter mee te geven waar kerst vandaan komt volgens het christendom. Dan kan ze zelf een keuze maken of ze daarin wil geloven, net zoals ik vroeger de keuze heb gekregen."

Meditatieve werking

Ook Marlies Bosman (31) bezoekt de kerk alleen op 24 december. Ze is gelovig opgevoed, maar eenmaal volwassen stapte ze van het geloof af. "Ik ga vanavond met familieleden", zegt ze. "Zij voelen zich ieder op hun eigen manier verbonden met de kerk, maar zijn ook niet gelovig."

Er is nog een reden voor hun bezoek. "Mijn oom zingt vanavond." Daarnaast is haar oma vorig jaar overleden, het kerkbezoek is ook ter nagedachtenis aan haar. "En om stil te staan bij afgelopen jaar. De kerk heeft een meditatieve werking."

De oma van Van der Laan is dit jaar eveneens overleden. "Zij vond de kerstdiensten erg leuk. Met haar in ons hoofd gaan mijn dochter, mijn moeder en ik erheen vanavond."

"Er komen veel mensen die niet vaak naar de kerk gaan", ziet ook Roskam in zijn kerk. "Maar ik vind het niet belangrijk of iemand gelovig is. Het gaat erom dat we met elkaar het kerstfeest vieren. De kerk is altijd open voor iedereen."

Hij vindt het mooi om te zien dat mensen die voor het eerst komen daarna vaak terugkomen. "Ze zijn op zoek naar extra verbinding met elkaar, naar de diepere lagen van het leven. Mensen hebben deze dagen een sterk verlangen om dat op te zoeken. Ik bespeur dat het hele jaar door, maar extra met kerst."

Even zonder telefoon

Fleur Willems (24) is wel gelovig, maar ook zij is alleen op kerstavond in de kerk te vinden. Dat doet ze al ruim negen jaar, samen met haar vader. "In ons dorp ben ik meestal veruit de jongste."

Het is een goed moment om terug en vooruit te kijken, vindt ze. "De kerk is daar een fijne plek voor: even zonder telefoon in een mooie ruimte."

Ook zij vindt het kerstverhaal belangrijk. "Veel mensen weten niet goed meer waarom we kerst vieren. Het is met al die cadeaus en etentjes commercieel geworden. Ik vind het fijn om terug te gaan naar de basis."

De sporadische kerkbezoekers hebben meer redenen. Het gevoel van samenzijn doet Marlies Bosman altijd goed. "Het heeft wel iets om de mensen om me heen een zalig kerstfeest te wensen en samen te zingen." En niet geheel onbelangrijk: "Dankzij de sfeer kom ik echt in de kerststemming."

'Daluurkatholieken'

De drukte in de kerk heeft onder meer te maken met sentiment, legt hoogleraar kerkgeschiedenis Paul van Geest uit. "Stille nacht, heilige nacht. Dan is de kerk iets folkloristisch."

Verder stelt Van Geest dat mensen die van huis uit katholiek zijn toch iets willen doen. "De daluurkatholieken gaan met Kerstmis en Pasen. De echte kerkgangers gaan ook met kerst en nemen familie, vrienden en kennissen mee. Met kerst wordt er ook hard gewerkt in de parochie om het aantrekkelijk te maken: een kerststal, een versierde kerstboom, een koor. Dan zeggen de trotse parochianen: kom ook eens mee."

Op de eerste dag van onderhandelingen tussen Thailand en Cambodja zijn beschietingen gemeld. De buurlanden beschuldigen elkaar van nieuwe bombardementen. Ondertussen hebben Thaise en Cambodjaanse militaire delegaties op de grens gesproken over hervatting van de wapenstilstand.

Cambodja zegt dat zeker twee burgers gewond zijn geraakt door Thaise bombardementen. Andersom meldt Thailand dat er een militair gewond is geraakt bij artillerie-, drone- en raketaanvallen door het Cambodjaanse leger.

Ruim twee weken geleden is het geweld tussen de twee landen opnieuw opgelaaid. Sindsdien zijn er tientallen doden gevallen en ruim een miljoen burgers op de vlucht geslagen voor oorlogsgeweld. Twee keer eerder dit jaar hebben de Aziatische landen een wapenstilstand getekend, maar die hield beide keren niet lang stand.

Maandag kwamen de buitenlandministers van de ASEAN-landen, een samenwerkingsverband voor Zuidoost-Azië, bijeen over het conflict. Ook China is nauw betrokken bij de poging om terug te keren naar een staakt-het-vuren.

Aan de grens tussen Thailand en Cambodja gaan militaire delegaties meerdere dagen in gesprek. Als dit overleg voorspoedig verloopt, gaan de ministers van Defensie van de buurlanden op 27 december met elkaar onderhandelen, heeft een woordvoerder van het Thaise leger gezegd.

Het grensconflict tussen Cambodja en Thailand speelt al vele decennia. Een aantal tempelcomplexen wordt door beide landen geclaimd. Cambodja heeft gelijk gekregen van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag.

Thailand blijft echter bij zijn standpunt dat er in de koloniale tijd fouten zijn gemaakt bij het vaststellen van de grens.

Met tientallen mensen dansend, drinkend en rokend in een bus vol discolichten over de snelweg rijden, dat gebeurt in zogenoemde partybussen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en Koninklijk Nederlands Vervoer (KNV) waarschuwen voor gevaarlijke situaties.

"Wanneer de chauffeur hard moet remmen, kan dat leiden tot letsel", zegt een woordvoerder van de inspectie, die toezicht houdt op de sector. "Passagiers staan in de bus en hun reactievermogen kan verminderd zijn. Ook kan een partybus andere weggebruikers met discolichten en keiharde muziek tot last zijn of in gevaar brengen."

De inspectie wil dat er strengere eisen aan partybussen worden gesteld. Ondernemersorganisatie KNV vindt dat de inspectie beter moet handhaven.

Geen aparte regels

Voor partybussen bestaan nu geen aparte regels, ze moeten de regels voor reguliere bussen volgen. Dat betekent onder meer dat de eigenaar en de buschauffeur verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van de passagiers.

In partybussen die 100 kilometer per uur kunnen - vaak touringcars - moeten passagiers verplicht zitten en een gordel om tijdens het rijden. De chauffeur moet ze daarop wijzen.

In bussen die maximaal 80 kilometer per uur kunnen mogen mensen alleen staan als er op het kentekenbewijs staanplaatsen staan aangegeven. "Maar staand dansen en drinken tijdens het rijden mag sowieso niet, ook niet met aangegeven staanplaatsen", zegt KNV-voorzitter Fred Teeven.

Moeilijk te handhaven

Vele honderden jongeren, van wie een deel minderjarig, zeggen tegen NOS Stories dat ze in een partybus over de snelweg hebben gereden, waarbij de chauffeur zei dat ze mochten staan of dansen. Sommige bussen hadden zelfs geen zitplaatsen en reden toch gewoon over de snelweg.

De NOS belde verschillende partybusbedrijven. Volgens eigenaren van bussen die 100 kilometer per uur kunnen, hangen er wel voorschriften in de bus waarop staat dat mensen moeten zitten met een gordel om. Sommige bedrijven wilden niet dat de NOS langskwam voor een reportage, "omdat de regels worden overtreden".

Zij wijzen vooral naar zogenoemde eenpitters, die met omgebouwde stadsbussen 80 kilometer per uur zouden rijden, terwijl dat niet mag. Volgens de KNV hebben die vaak helemaal geen vergunning om te mogen rijden.

"Er bestaan voertuigen waar stoelen zijn verwijderd, mensen staan of dansen, en soms alcohol wordt verkocht", zegt Teeven. "Tegen dit soort rijdende 'feestlocaties' moeten maatregelen getroffen worden, omdat dit simpelweg niet verenigbaar is met veilig personenvervoer." Als het aan hem ligt, wordt de optie op staanplaatsen in partybussen überhaupt afgeschaft.

De inspectie noemt het moeilijk om de regels in de bussen te handhaven. De politie kan alleen controleren of er staanplaatsen staan op het kentekenbewijs. In de praktijk vinden dit soort controles nauwelijks plaats.

Discoverlichting

Het is ook verboden om andere weggebruikers tot last te zijn. "Dit geldt voor bijvoorbeeld geluids- of lichtinstallaties die ook buiten de bus hoorbaar en zichtbaar zijn of het heen en weer bewegen van de bus door dansende passagiers", zegt een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De inspectie noemt het aantonen van dergelijke overtredingen "extreem lastig in de praktijk".

De partybussen waarover jongeren aan NOS Stories vertelden, hadden in bijna alle gevallen (harde) muziek en discoverlichting. Passagiers dronken doorgaans zelf meegebrachte alcohol,in een deel van de bussen werd alcohol in een koelkast of door een gastvrouw aangeboden.

In sommige bussen stonden asbakken en werd er gerookt, gebruikten mensen drugs of stond zelfs een strippaal. Ook geven passagiers aan dat de bus heen en weer ging door het dansen.

In enkele gevallen was er ook discoverlichting buiten de bus of was er vuur op het dak. Bij navraag laat een partybusbedrijf weten het vuur alleen aan te steken wanneer de bus stilstaat.

Wel veilig gevoel

Ondanks de waarschuwingen van de ILT en KNV zeggen veruit de meeste jongeren tegen NOS Stories zich veilig te hebben gevoeld in de bus. Sommigen zeggen er niet over na te hebben gedacht, omdat ze dronken waren en aan het feesten. De meesten noemen de rit leuk en gezellig.

Vele tientallen passagiers die zich niet veilig voelden, gaven aan dat de chauffeur hard reed of juist hard remde waardoor iedereen door de bus vloog, mensen vielen en zich bezeerden. Anderen zeggen dat er te veel mensen in de bus waren gepropt of de bus van links naar rechts reed toen dat gelijknamige nummer van Snollebollekes opstond.

"Wij denken ook dat mensen die een partybus boeken zich vaak niet bewust zijn van de gevaren. Mede omdat het mogelijk vaak jonge reizigers zijn", zegt de KNV. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat weten te bekijken of, en zo ja welke aanpassingen van de regels voor partybussen nodig zijn.

Inzamelingsactie Serious Request van NPO 3FM heeft een recordbedrag van 18,4 miljoen euro opgebracht. Dat maakten de drie dj's Barend van Deelen, Sophie Hijlkema en Mart Meijer bekend in Den Bosch, kort nadat ze het Glazen Huis in Den Bosch hadden verlaten.

Het opgehaalde geld gaat naar stichting Spieren voor Spieren. Tot vandaag stond het record op ruim 13,8 miljoen euro, dat werd opgehaald in 2012 in Enschede.

Van Deelen, Hijlkema en Meijer zaten bijna een week opgesloten in het Glazen Huis op de Markt. Voetbaltrainer Louis van Gaal, ere-ambassadeur van de stichting, opende rond 19.45 uur de deur van het huis waarna de dj's het huis weer verlieten.

Zo werd het eindbedrag bekendgemaakt:

De actie was een doorslaand succes. Al binnen een dag was er 4,3 miljoen euro opgehaald. Niet eerder was de tussenstand op de eerste dag zo hoog.

Vanmiddag stond de teller op een recordbedrag van 15,1 miljoen euro en het uiteindelijke slotbedrag is dus ruim 4,5 miljoen euro hoger dan het vorige record uit 2012.

Week niet eten

Serious Request van 3FM wordt gehouden sinds 2004. De dj's maken voor de actie 24 uur per dag live radio, waarbij ze muziek draaien die door luisteraars voor geld is aangevraagd. Tijdens de actie eten de dj's niet.

Vanaf 2018 was het Glazen Huis er een paar jaar niet, maar waren er andere acties. Sinds 2021 is de actie in zijn originele vorm terug. Vorig jaar werd er in Zwolle uiteindelijk 12,5 miljoen euro opgehaald voor stichting Metakids, voor kinderen met een metabole ziekte.

Spieren voor Spieren

Het goede doel van dit jaar, Spieren voor Spieren, is ontstaan vanuit de topsport en zet zich in voor kinderen met een spierziekte. In 1998 werd de stichting opgericht door het Nederlands voetbalelftal en de organisatie heeft veel ambassadeurs uit de sportwereld.

Het opgehaalde bedrag is bestemd voor onderzoek, nieuwe behandelingen en initiatieven om kinderen met een spierziekte te laten sporten. Zo'n 20.000 kinderen in Nederland hebben een spierziekte.