Voor ruim anderhalf miljoen Nederlanders die pensioen opbouwen bij een verzekeraar dreigt een grote financiële tegenvaller als ze niet op tijd overstappen naar het nieuwe pensioenstelsel.
Werkgevers met zo'n pensioenverzekering moeten de overstap voor hun personeel voor 2028 hebben geregeld. Maar ze zijn daar nog amper mee bezig. En dat kan grote fiscale gevolgen hebben, waarschuwt regeringscommissaris Transitie Pensioenen Fieke van der Lecq. Zo kunnen mensen worden geconfronteerd met belastingaanslagen als de overstap niet tijdig in orde is.
Vanaf 2028 beschouwt de Belastingdienst het geld in zo'n verouderde pensioenregeling niet meer als pensioen, maar als een grote som inkomen waar je direct inkomstenbelasting over moet betalen.
"Als het zo doorgaat, zijn veel werkgevers te laat", zegt Van der Lecq. De regeringscommissaris roept Nederlanders met een pensioenverzekering op om hun baas tot actie te manen. Dit moet voorkomen dat een groot deel van het opgebouwde vermogen naar de fiscus gaat.
57.000 pensioencontracten
De meeste Nederlanders bouwen automatisch pensioen op via een pensioenfonds, maar bijna 20 procent van de werknemers zit bij een pensioenverzekering. Hun werkgever regelt hun pensioen door een contract af te sluiten met een pensioenverzekeraar, via een pensioenadviseur.
Vaak gaat het om een midden- en kleinbedrijf met 10 tot 250 medewerkers. Dat levert zo'n 57.000 contracten op tussen werkgevers en verzekeraars, blijkt uit de meest recente cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB).
Stuk voor stuk moeten die contracten worden overgezet naar het nieuwe pensioenstelsel. Net als deelnemers aan een pensioenfonds krijgen verzekerden dan meer inzicht in hun persoonlijke pensioensituatie.
Overstappen
Tot nu toe is naar schatting een op de vijf van die pensioencontracten overgezet. De helft van de overgebleven contracten wordt pas op de uiterlijke datum van 1 januari 2028 overgezet, verwachten de verzekeraars. De juiste verzekeringspolissen liggen klaar, maar werkgevers melden zich niet massaal.
"Het is van groot belang dat werkgevers niet te lang wachten en contact opnemen met een adviseur en het betrekken van werknemers", waarschuwt het Verbond van Verzekeraars. "Eigenlijk zouden alle werkgevers uiterlijk begin volgend jaar hiermee bezig moeten zijn."
Ook pensioenadviseurs, die namens werkgevers zo'n pensioenregeling in orde moeten maken, zeggen dat het langzaam gaat. Enno Wiertsema is directeur van Adfiz, de branchevereniging voor pensioenadviseurs: "Als iedereen het uitstelt en te lang wacht, kunnen verzekeraars en adviseurs de piekdrukte niet verwerken."
Werkgevers moeten snel zo'n adviseur aanklampen, want met het nieuwe pensioenstelsel in aantocht stoppen veel adviseurs ermee. Dit jaar liep het aantal adviseurs terug van 4800 naar 4100, schrijft vakblad PensioenPro.
Als de overstap niet op tijd is geregeld, raakt dat niet de verzekeraars. Hun nieuwe polissen zullen voldoen aan de nieuwe wettelijke eisen. Niet overgeplaatste verzekeringen worden afgesloten. Het geld blijft wel gewoon staan en de werknemer behoudt ook gewoon recht op dit bedrag.
Naheffing
Maar daarmee zijn de problemen voor werknemers niet verdwenen. "Zij verliezen een groot deel van hun pensioengeld en bouwen geen pensioen meer op," zegt Fieke van der Lecq, hoogleraar pensioenmarkten en regeringscommissaris Transitie Pensioenen.
Dat zit zo: over pensioengeld betaal je pas inkomstenbelasting over het deel dat je maandelijks krijgt als je eenmaal met pensioen bent. Het belastingtarief ligt dan meestal een stuk lager dan tijdens het werkzame leven.
Maar vanaf 2028 beschouwt de Belastingdienst dat geld in zo'n verouderde pensioenregeling niet meer als pensioen, maar als een grote som inkomen waar je direct inkomstenbelasting over moet betalen, plus rente, omdat er jarenlang geen belasting over is betaald, waarschuwt de Belastingdienst.
Naast inkomstenbelasting en rente, moet een werknemer mogelijk ook nog vermogensbelasting betalen. Als je al langer werkt, kan het namelijk om een groot bedrag gaan.
Tot slot kan die stijging van inkomen en vermogen invloed hebben op de hoogte van aftrekposten en toeslagen.
Geld opeisen
Ook de werkgever kan er groot nadeel van hebben. Die is namelijk verplicht om de pensioeninleg van zijn of haar personeel goed te regelen. Als dat niet geregeld wordt, zal de Belastingdienst de werkgever beboeten.
Daarnaast kan het de verstandhouding met personeel zwaar op de proef stellen. Het recht op pensioen voor de werknemers blijft namelijk gewoon overeind staan. Waarschijnlijk zal een werknemer het geld gaan opeisen bij de werkgever. Als dat om tientallen pensioenbedragen gaat, kan dat een enorme strop worden voor de werkgever.
De regeringscommissie Van der Lecq roept werknemers daarom op om de druk op te voeren. "Vraag aan de baas wanneer de nieuwe pensioenregeling komt."