Aggregator

Goedemorgen! Vandaag wordt symbolisch de wet ondertekend die definitief de gaswinning stopt in het Groningenveld. Ook beginnen in India de parlementsverkiezingen.

Eerst het weer: de regen trekt vanochtend naar het zuidoosten weg. Daarna afwisselend wolken, zon en buien. Het wordt 8 tot 11 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Israël heeft een aanval uitgevoerd op een locatie in Iran, zeggen Amerikaanse functionarissen tegen verschillende media. In de vroege ochtend was Iran nog weinig mededeelzaam over wat er precies is gebeurd.

Het zou volgens Iraanse bronnen gaan om een droneaanval. Iraanse staatsmedia zeggen dat drie drones boven Isfahan door het luchtverdedigingssysteem zijn neergehaald. Hierbij wordt overigens niet gezegd dat de drones uit Israël afkomstig zijn.

Anders nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Vier jaar geleden zag Venezuela er heel anders uit, maar tegenwoordig is alles er te koop als je geld hebt. Vooral met dollars, hoewel deze munteenheid nooit officieel werd ingevoerd. Met de economie van het Zuid-Amerikaanse land gaat het namelijk weer beter. Correspondent Nina Jurna legt uit hoe dat komt.

Fijne dag!

Vandaag beginnen in India 's werelds grootste parlementsverkiezingen. Voor jongeren, die een aanzienlijk deel uitmaken van de bijna 1 miljard kiezers, zijn baankansen een van de belangrijkste onderwerpen.

De in totaal 969 miljoen kiezers kunnen niet allemaal op dezelfde dag stemmen. Dat gebeurt in zeven fasen, verspreid over ruim zes weken. Zo'n 15 miljoen ambtenaren, politieagenten en soldaten zullen ruim 1 miljoen stembureaus bemannen.

Door het hele land doen 2660 geregistreerde partijen mee in 543 kiesdistricten. Naar schatting zullen de partijen en kandidaten gezamenlijk zo'n 13,5 miljard euro uitgeven aan hun campagnes.

Meer dan 65 procent van de Indiërs is jonger dan 35 jaar. Zo'n 130 miljoen jongeren tussen de 18 en 22 jaar mogen voor het eerst stemmen. Zowel de BJP, de partij van premier Modi, als de belangrijke oppositiepartijen beloven banen voor hen te creëren.

Modi deed dat trouwens ook al in zijn campagnes van 2014 en 2019. Maar de afgelopen tien jaar is de werkloosheid in India, ondanks stabiele economische groei en een afname van extreme armoede, nauwelijks afgenomen.

De officiële cijfers verschillen van die van onafhankelijke denktanks, maar duidelijk is dat de werkloosheid onder hoogopgeleide jongeren het hoogst is. Onder lager opgeleide mensen stijgt het percentage zzp'ers, het aantal mensen in loondienst of werkend voor een dagloon neemt af.

Het aantal zzp'ers bedraagt nu meer dan de helft van de werkende mensen. Zij zijn officieel niet werkloos, maar dat zij allemaal zelfstandig zijn geeft aan dat er niet genoeg alternatieven zijn. Het gaat meestal om laagbetaald en onzeker werk, bijvoorbeeld straatverkopers en kleine pachtboeren.

Overheidsbanen

Vanwege het gebrek aan kansen en lage lonen in de private sector is er voor talloze jongeren slechts één optie om uit een onzeker en arm bestaan te ontsnappen: een overheidsbaan. Die zijn echter op alle niveaus schaars en gewild. Om een voorbeeld te noemen: op 67.000 vacatures voor nieuwe politieagenten in de deelstaat Uttar Pradesh kwamen in februari bijna 5 miljoen sollicitanten af.

Om hun kansen te vergroten studeren miljoenen jongeren in speciale bijlesinstituten voor de examens van zulke overheidsbanen. Sommigen proberen het jarenlang, omdat ze geen andere opties zien.

De stad Prayagraj in Uttar Pradesh is een plek waar jongeren van het platteland zich vestigen voor zulke bijlesinstituten. Zij worden gemotiveerd door hun dromen.

Sommigen zijn diep teleurgesteld in de regering-Modi. Anderen steunen de premier nog steeds, ook al vrezen ze dat hun eigen droom in rook zal opgaan:

Met medewerking van journalist Alim Jafri en cameraman Raghav Lekhi.

Israël heeft vannacht vermoedelijk een aanval uitgevoerd op een locatie in Iran. Amerikaanse functionarissen zeggen tegen verschillende Amerikaanse media dat het gaat om een luchtaanval van Israël. Volgens Iraanse staatsmedia gaat het om enkele drones die uit de lucht geschoten zijn. Israël heeft nog niet gereageerd.

Volgens het Amerikaanse ABC News, dat het nieuws als eerste meldde, vuurde Israël raketten af op Iran als vergelding voor de grote Iraanse luchtaanval van afgelopen weekend.

Iraanse staatsmedia ontkennen dat er sprake is geweest van een raketaanval. Zij zeggen dat drie drones boven de stad Isfahan door het luchtverdedigingssysteem daar zijn neergehaald. Hierbij wordt overigens niet gezegd dat de drones afkomstig zijn uit Israël. Ook spreken ze niet van een aanval. Iraanse en Arabische media hebben beelden uitgezonden waarop te zien zou zijn dat de Iraanse luchtafweer boven Isfahan in actie komt.

Bronnen meldden eerder aan het officiële persbureau van de Iraanse regering, Fars, dat er drie explosies waren gehoord bij een luchtmachtbasis in Isfahan. De Iraanse functionaris zegt tegen Reuters dat de explosies het gevolg waren van de activering van de Iraanse luchtverdedigingssystemen.

Volgens bronnen van The New York Times is een tweede groep drones door de luchtafweer neergeschoten in de regio Tabriz, zo'n 800 kilometer ten noorden van Isfahan. Het Iraanse staatspersbureau Fars meldt ook dat de luchtafweer ten westen van de stad Tabriz een verdacht object uit de lucht heeft geschoten.

Op de Iraanse staatstelevisie werd het volgende gezegd over de vermoedelijke aanval in Isfahan:

Iran houdt commerciële vliegtuigen aan de grond in een groot deel van het land. Reuters noemt Isfahan een strategisch belangrijke stad waar verschillende militaire onderzoeks- en ontwikkelingslocaties gevestigd zijn.

Volgens Iraanse staatsmedia zijn alle nucleaire faciliteiten in het land volkomen veilig. Ook het Internationale Atoomenergieagentschap IAEA bevestigt dat de nucleaire installaties in Iran niet zijn beschadigd. Op X roept de atoomwaakhond van de Verenigde Naties alle betrokkenen op tot uiterste terughoudendheid en herhaalt IAEA dat atoomcomplexen nooit een doel moeten zijn bij gewapende conflicten.

Israël had eerder aangekondigd wraak te nemen op de raket- en drone-aanval van Iran op Israël vorig weekend. Daarbij vuurde Iran honderden drones en raketten af, die volgens de Israëlische autoriteiten bijna allemaal uit de lucht gehaald werden voordat ze schade konden aanrichten op de grond. Het was voor het eerst dat Iran openlijk zijn aartsvijand aanviel.

Iran deed dat na een Israëlisch bombardement op het Iraanse consulaat in Damascus. Iran zegt dat Israël daarmee internationale wetten had geschonden en beriep zich voor deze tegenaanval op zijn zelfverdedigingsrecht. Daarbij kwamen onder meer twee generaals en vijf andere officieren van de Revolutionaire Garde om het leven.

Gesprekken Israël en VS

De Amerikaanse minister van Defensie Austin sprak gisteren, voor de aanval, nog met de Israëlische defensieminister Gallant over de regionale dreigingen en "de destabiliserende acties van Iran in het Midden-Oosten", aldus het Pentagon. Volgens de verklaring werd er niet gesproken over plannen van Israël om vannacht Iran aan te vallen.

Volgens de Amerikaanse nieuwszender CNN heeft Israël gisteren wel tegen de VS gezegd dat het de komende dagen een tegenaanval zou uitvoeren op Iran. De Amerikanen zouden die actie niet steunen. Woordvoerder Kirby van het Amerikaanse ministerie van Defensie zei zondag op de Amerikaanse televisie dat de Verenigde Staten Israël zullen blijven helpen met zichzelf te verdedigen, maar dat ze geen oorlog met Iran willen.

Back in 2012, [Matt Parker] and a team built a computer out of dominos for the Manchester Science Festival. [Andrew Taylor], part of the team that built the original,  has …read more

Bij de Nationale Dodenherdenking op 4 mei op de Dam in Amsterdam is dit jaar minder publiek welkom en alle bezoekers worden gefouilleerd. Dat hebben de burgemeester van Amsterdam en de politie samen besloten.

Aanleiding is de toegenomen spanning in de maatschappij en een grote actiebereidheid, zegt burgemeester Halsema. "Ik ga ervan uit dat het gerespecteerd zal worden. Voor alle Nederlanders is de Nationale Herdenking van grote symbolische betekenis en ik ga ervan uit dat niemand het in zijn hoofd zal halen dat te verstoren."

Vorige maand werd de opening van het Nationaal Holocaustmuseum in de hoofdstad verstoord door protestacties, waarbij volgens verschillende getuigen ook antisemitische leuzen te horen waren. Er werd gedemonstreerd vanwege het bezoek van de Israëlische president Herzog. Zijn komst lag gevoelig door de oorlog in Gaza.

Lege Dam

Omdat de politie en de NCTV aanwijzingen hebben dat er op 4 mei een kans is op spontane protestacties en verstoringen, zullen er zowel zichtbare als onzichtbare maatregelen worden genomen.

Zo wordt het aantal mensen dat bij de herdenking aanwezig zal zijn gehalveerd. Waar er in de regel 20.000 mensen de Nationale Herdenking kunnen bijwonen, zullen dat er dit jaar 10.000 zijn.

Ook worden de bezoekers van tevoren gefouilleerd, onder meer op vlaggen, vlaggenstokken en geluidsversterkende apparatuur. De Amsterdamse driehoek beseft wel dat die maatregelen geen garanties zullen geven op een herdenking zonder verstoringen.

Halsema: "De enige manier waarop je een herdenking zonder verstoringen kan garanderen is een lege Dam. Maar dat wil het Nationaal Comité niet en wij ook niet."

Waardig herdenken

Als er iets gebeurt zal de politie snel optreden en er alles aan doen om de herdenking waardig door te laten gaan, aldus de burgemeester. Ze benadrukt dat de situatie wat terreurdreiging betreft niet is veranderd. "We zien geen grotere bedreiging dan andere jaren."

De voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, Wim van de Donk, denkt niet dat de verschillende maatregelen de herdenking een ander gevoel zullen meegeven. "Tienduizend mensen is toch nog heel veel en het moment is op zichzelf al heel indrukwekkend, dus ik denk dat dat wel mee zal vallen. De herdenking zelf zal er niet anders uit gaan zien, die blijft zoals het is."

"Laten we waardig herdenken. Laten we het niet gebruiken om te protesteren tegen welke gruwel dan ook. Dit is het moment dat we de Tweede Wereldoorlog herdenken. De mensen die gevochten hebben voor de vrijheid van Nederland. Laten we dat respecteren", luidt de oproep van Halsema.

Een slang die langer is dan een stadsbus en 1000 kilo weegt. Het is moeilijk voor te stellen, maar de vondst van fossiele resten van wervels in India zouden erop kunnen wijzen dat zo'n slang echt geleefd heeft, zeggen onderzoekers.

Stukken van de ruggengraat van de slang werden ontdekt in een mijn in de West-Indiase deelstaat Gujarat. De onderzoekers vergeleken meer dan twintig fossiele wervels met skeletten van levende slangen om de vermoedelijke grootte in te schatten.

Zijn lengte wordt geschat op 11 tot 15 meter. De grootste slang die nu nog bestaat is de Aziatische netpython met een lengte van zo'n 10 meter. De nieuw ontdekte kolos leefde 47 miljoen jaar geleden in de moerassige bossen van West-India, schrijven de onderzoekers in het wetenschappelijke tijdschrift Scientific Reports.

De onderzoekers hebben de slang de naam Vasuki indicus gegeven, naar de mythische slangenkoning Vasuki, die als een ketting om de nek van de hindoegod Shiva gewikkeld zit.

Echt snel moet de slang niet geweest zijn, zegt onderzoeker Debajit Datta tegen persbureau AP. "Door zijn grote omvang was de Vasuki een langzaam bewegend hinderlaagroofdier dat zijn prooi ving door verstikking", zegt Datta.

Krokodillen

De Vasuki is vergelijkbaar met een andere grote slang die ooit leefde in wat nu Colombia is en ongeveer 13 meter lang kon worden, de zogenoemde Titanoboa. Beide uitgestorven slangen leefden in het Cenozoïcum, dat begon nadat het dinosaurustijdperk 66 miljoen jaar geleden eindigde.

De onderzoekers zijn niet zeker over wat er op het menu stond van Vasuki, maar gelet op zijn omvang zouden dat bijvoorbeeld krokodilachtigen geweest kunnen zijn. Andere fossielen in het gebied waar de resten van de slang zijn gevonden, waren van krokodilachtigen en schildpadden, maar ook vissen en twee primitieve walvissen.

Er zijn twaalf juryleden geselecteerd in het zwijggeldproces rond de voormalige Amerikaanse president Donald Trump.

In de jury zitten onder anderen een software-ontwikkelaar, een leraar Engels, een logopedist, twee advocaten, een bankier en een gepensioneerde vermogensbeheerder, werd bekendgemaakt. Hun identiteit werd niet gedeeld, maar de rechter droeg de media donderdag wel op voorzichtig te zijn met het onthullen van informatie over de juryleden.

De rechter deed dat nadat een geselecteerd jurylid op eigen verzoek was ontslagen toen persoonlijke details over haar publiekelijk bekend waren geworden.

De 77-jarige Trump staat in deze strafzaak - in totaal lopen er vier tegen hem - terecht voor het betalen van zwijggeld aan ex-pornoactrice Stormy Daniels. De twaalf juryleden moeten zich buigen over de vraag of Trump 130.000 dollar heeft betaald aan Daniels om zo een seksschandaal te willen voorkomen in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016, die door Trump werden gewonnen.

Toen Daniels voor de verkiezingen details over de affaire naar buiten wilde brengen, zou Trump haar via zijn advocaat en vertrouweling Michael Cohen zwijggeld hebben betaald. Die betalingen zouden in de boekhouding zijn weggeschreven als juridische kosten, wat zou neerkomen op valsheid in geschrifte. Ook was mogelijk sprake van het aanwenden van campagnegeld voor de betalingen.

IJskoude rechtszaal

Trump klaagde dat hij de hele dag in een rechtszaal in Manhattan moest zitten, meldt CNN. Hij zou door het land moeten reizen om campagne te voeren voor de presidentsverkiezingen in 2024, zei hij. "Ik zou in New Hampshire moeten zijn, ik zou in Georgia moeten zijn, ik zou in North en South Carolina moeten zijn. Maar ik ben hier de hele dag geweest voor een heel oneerlijk proces", zei hij toen hij de rechtszaal verliet.

De president van de Verenigde Staten van 2017 tot 2021 had ook knipsels van talloze "mediaverhalen" bij zich. Daarin zouden juridische experts allemaal zeggen: "Dit is geen zaak, de zaak is belachelijk", aldus Trump.

Daarnaast mopperde Trump ook over hoe koud het in de rechtszaal was. "Ik zit hier nu al dagen, van 's ochtends tot 's avonds laat, in die ijskoude kamer, ijskoud. Iedereen was daarbinnen aan het bevriezen."

Uitspraak voor verkiezingen

Als aangetoond kan worden dat Trump valsheid in geschrifte heeft gepleegd om de uitkomst van de verkiezingen te beïnvloeden, is dat een strafbaar feit. Hij kan in dat geval maximaal vier jaar gevangenisstraf krijgen. De zwijggeldzaak is de allereerste strafzaak tegen een voormalig president in de Amerikaanse geschiedenis.

Na de selectie van de juryleden ging de rechtbank al snel over op het selecteren van plaatsvervangende juryleden. Verwacht wordt dat zij tegen het einde van deze week geselecteerd zullen zijn. De zaak zou dan begin volgende week kunnen beginnen en vermoedelijk zes tot acht weken duren. Dat betekent dat de jury ruim voor de presidentsverkiezingen met een uitspraak zal komen en de rechter een eventuele straf zal opleggen.

The best thing about buying your own home is that you can hang things on the walls. It’s a human right all too often denied to renters the world over. …read more

De Verenigde Staten hebben hun veto gebruikt bij de stemming in de VN-Veiligheidsraad over een Palestijns lidmaatschap van de Verenigde Naties.

De stemming in de 15 leden tellende Veiligheidsraad was twaalf stemmen vóór, de Verenigde Staten tegen en twee onthoudingen: van Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Met het vetorecht dat Amerika heeft kan het iedere beslissing blokkeren. Dat geldt ook voor de overige permanente leden van de Veiligheidsraad China, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Rusland.

De VS had al aangekondigd tegen te stemmen omdat het van mening is dat de Palestijnse autoriteiten niet aan de criteria voor een volwaardig lidmaatschap voldoen. Daarnaast wil de VS dat een onafhankelijke Palestijnse staat ontstaat na onderhandelingen met Israël, en niet door druk van de VN.

Zo ging de stemming:

De Amerikaanse vice-ambassadeur bij de VN Robert Wood zei na de stemming dat de Verenigde Staten uit zijn op "duurzame vrede" in de regio. Die kan volgens de VS alleen worden bereikt via een tweestatenoplossing met de veiligheidsgarantie van Israël, zei Wood. "Er is geen ander pad dat de veiligheid en toekomst van Israël als democratische Joodse staat garandeert."

Daarnaast zei Wood dat er vragen zijn of de lokale autoriteiten aan de criteria voldoen om als staat te worden beschouwd. "We hebben de Palestijnse Autoriteit al lang opgeroepen om de noodzakelijke hervormingen door te voeren", zei Wood.

Waarnemer

"We wijzen erop dat dat Hamas, een terroristische organisatie, momenteel macht en invloed uitoefent in Gaza en daarmee een integraal onderdeel is van de staat die in deze resolutie wordt beoogd", besloot de Amerikaanse VN-ambassadeur.

Palestina heeft sinds 2012 de status van waarnemer bij de VN en is geen lidstaat. Van alle 193 VN-lidstaten hebben er 140 de Palestijnse staat eenzijdig erkend.

De 41-jarige Matthijs Stevens uit Den Bosch gaat de exploitatie van de Nederlandse vakantieparken van Peter Gillis overnemen. Dat meldt Omroep Brabant. Volgens de regionale omroep is Stevens oud-medewerker van een advocatenkantoor dat Gillis bijstaat in een rechtszaak tussen hem en zijn ex-vriendin.

Vorige week meldde Gillis dat hij het beheer van de negen Nederlandse vakantieparken van de Oostappen Groep overdraagt aan een nieuwe uitbater. De ondernemer en televisiepersoonlijkheid raakte de horecavergunning op een aantal parken kwijt en een exploitatievergunning voor het park Prinsenmeer in Ommel werd ingetrokken door de gemeente Asten, waar Ommel onder valt. Volgens Gillis waren de ingetrokken vergunningen een van de redenen dat hij is opgestapt.

De gemeente Asten liet eerder weten dat een nieuwe exploitant de vergunningstrajecten opnieuw moet doorlopen. Bij een aanvraag van een vergunning wordt een Bibob-onderzoek gedaan, waarbij bijvoorbeeld gemeenten de mogelijkheid hebben om de achtergrond van bedrijven en ondernemers te screenen. Dat gebeurt om fraude tegen te gaan. Ook Stevens zal die toetsing moeten doorstaan.

Criminele doeleinden

Gillis, die ook bekend is van de televisieserie Massa is Kassa, raakte met zijn onderneming verschillende keren in opspraak. Zo moest vakantiepark Prinsenmeer per direct dicht.

De vergunningen voor het park werden eind vorig jaar ingetrokken, omdat de gemeente Asten het vermoeden heeft dat Gillis het park gebruikt voor criminele doeleinden. Ook woonden er permanent mensen op het park, terwijl dat niet is toegestaan. Een jaar eerder kwam uit controles naar voren dat er brandgevaar is op het park.

Verder is de ondernemer vervolgd voor belastingfraude en heeft hij tonnen aan dwangsommen gekregen van verschillende gemeenten waar zijn vakantieparken staan. Volgens de Raad van State heeft hij onder meer in de gemeenten Peel en Maas, Terneuzen en Loon op Zand de afspraken over huisvesting van buitenlandse werknemers aan zijn laars gelapt.

De fluitende vogel in het nummer Blackbird, de krekels in The Rain van Missy Elliott of Amazonegeluiden in een nummer van Ellie Goulding: vanaf nu kan de natuur net als zangers en muzikanten betaald worden voor haar bijdrage aan muziek.

Artiesten die natuurgeluiden in hun muziek gebruiken, kunnen er voortaan voor kiezen om 'Nature' officieel als meewerkende artiest aan te merken. Een deel van hun verdiensten gaat dan naar goede doelen die zich met natuurbescherming bezighouden.

Het is een initiatief van het Museum for the United Nations, een mondiaal instituut dat zich inzet voor cultuur. Het plan is opgezet in nauwe samenwerking met muzikanten, creatieven en verschillende natuur- en milieuorganisaties.

In een poging om mensen meer te betrekken bij bescherming van de natuur via iets universeels als muziek, ontstond het idee om de natuur intellectueel eigendom te geven.

40 miljoen dollar

Wie nu luistert naar een nummer waaraan de natuur heeft 'meegewerkt', zorgt er automatisch voor dat daaraan royalty's worden uitgekeerd. De initiatiefnemers willen met de actie 40 miljoen dollar ophalen voor natuurbehoud.

"David Bowie feat. NATURE", staat er nu bijvoorbeeld bij Bowies opnieuw uitgebrachte nummer Get Real op grote muziekstreamingdiensten als Spotify en Apple Music. Op Spotify is een playlist te vinden van nummers waar de natuur credits voor heeft gekregen. De komende tijd verschijnen nog meer nummers waarbij de natuur een van de meewerkende artiesten is.

[Peter Holderith] set out some time ago to build an electric go-kart. That by itself is not terribly unusual, but where his project diverts from the usual is in the …read more

Dickey Betts, de gitarist en medeoprichter van de Allman Brothers Band, is op 80-jarige leeftijd overleden. Hij leed aan kanker en een chronische longziekte, laat zijn manager weten aan Rolling Stone.

"Verdrietig en met een bezwaard hart maakt de familie Betts het vreedzame overlijden van Forrest Richard 'Dickey' Betts bekend", staat in een verklaring die zijn manager heeft gedeeld. De artiest is vandaag thuis overleden in Osprey, Florida, in het bijzijn van zijn familie.

De Allman Brothers Band, uit de staat Georgia, werd in 1969 opgericht door onder meer bassist Berry Oakley en de broers Duane en Gregg Allman. De band wordt gezien als baanbrekend in het genre 'southern rock' en beleefde zijn grootste successen in de eerste helft van de jaren 70.

Betts schreef en zong de grootste hit van de groep, Ramblin' Man, die in 1973 werd uitgebracht. Ook componeerde hij een aantal bekende instrumentale nummers, waaronder Jessica en In Memory of Elizabeth Reed.

Alcoholverslaving

Betts werd in 1995 opgenomen in de Rock & Roll Hall of Fame als lid van de Allman Brothers Band. In de jaren 90 kreeg kampte hij met een alcoholverslaving en werd hij verschillende keren opgepakt. In 2000 werd hij naar eigen zeggen uit de Allman Brothers Band gezet, hoewel de bandleden zeiden dat hij zelf was opgestapt.

Daarna deed hij nog verschillende pogingen om zijn carrière nieuw leven in te blazen, maar zonder succes.

Met de dood van Betts is de 79-jarige drummer Jaimoe Johanson de laatste nog levende medeoprichter van de groep.

Het gebruik van draadloze laders voor iPhones leidt tot snellere slijtage van de accu, zo concludeert reparatiesite iFixit aan de hand van eigen testen. De temperatuur van de accu ligt veel hoger dan bij bedraad laden.

Transport van dieren heeft waarschijnlijk bijgedragen aan de snelle verspreiding van het blauwtongvirus in Nederland. Dat concludeert de universiteit in Wageningen, die onderzoek deed naar de verspreiding van het virus waar afgelopen najaar tienduizenden schapen aan bezweken.

Tot nu toe werd aangenomen dat het blauwtongvirus voornamelijk tussen boerderijen verspreid werd door knutten, kleine stekende muggen. Maar soms kwam het virus tientallen kilometers ver, en dat wijst op "andere transmissieroutes", zeggen de onderzoekers.

Het virus werd in september ontdekt in de buurgemeenten Wijdemeren (Noord-Holland) en Stichtse Vecht (Utrecht). Ruim een week na het eerste geval meldde de overheid dat er zo veel besmettingen waren dat maatregelen geen zin meer hadden. In oktober waren zo'n 2200 veehouderijen besmet en in november stond de teller op meer dan 5000 getroffen bedrijven.

Deze schapenfokker in Oosterwolde (Gelderland) is al achttien schapen verloren:

Blauwtong treft vooral schapen. Van het virus krijgen ze hoge koorts, zwellingen en een blauwe tong. Ongeveer driekwart van de schapen die de ziekte kregen, overleefde het niet.

Veehouders en deskundigen maken zich ernstig zorgen over komend jaar, mede omdat de ervaring leert dat de ziekte het tweede jaar meestal heviger om zich heen grijpt.

Naast schapen kunnen ook geiten, runderen, herten en sommige dierentuindieren de ziekte krijgen, maar deze dieren gaan er veel minder vaak aan dood. Mensen kunnen de ziekte niet krijgen.

While CD players are nothing new today, they were the height of high-tech in the early 1980s. [w1ngsfly] shows us the inside of a Phase Linear 9500 player from 1983. …read more

Ontwikkelstudio Warhorse Studios en uitgever Deep Silver brengen later dit jaar Kingdom Come: Deliverance II uit voor Windows, de Xbox Series X|S en de PlayStation 5. De makers onthulden donderdagavond de eerste beelden van de game.

Sony heeft een Xperia-evenement aangekondigd voor 17 mei. Op het evenement in Japan kondigt het bedrijf mogelijk zijn Xperia 1 VI-smartphone aan.

Toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) voert vergaande maatregelen in om de tekorten op het stroomnet op te lossen. Met het pakket, dat de toezichthouder vandaag heeft aangekondigd, moet er meer ruimte ontstaan voor nieuwe aansluitingen. De ACM gaat over de regels voor netbeheerders.

Onderdeel van het pakket is dat bedrijven en instellingen die een maatschappelijk belang dienen, zoals scholen en ziekenhuizen, voortaan eerder een aansluiting krijgen dan andere partijen. Ook moeten grote bedrijven verplicht nagaan of zij stroomcapaciteit kunnen afstaan op piekmomenten.

Die nieuwe ruimte is hard nodig: momenteel is het op bijna driekwart van de Nederlandse postcodes niet mogelijk om een contract af te sluiten voor grootschalige afname van elektriciteit. Bij het bereiken van de limieten van het elektriciteitsnet ontstaat er een wachttijd voor aanvragers.

Energietransitie

Dat het stroomnet overvol raakt, heeft grotendeels te maken met de energietransitie, weet Lucas van Cappellen van onderzoeksbureau CE Delft. Hij specialiseert zich in het zoeken naar oplossingen voor zogenoemde 'netcongestie', het overvol raken van het stroomnet.

"We zien dat veel bedrijven aanvragen hebben gedaan voor een aansluiting op het stroomnet", vertelt Van Cappellen. "Dat komt doordat veel bedrijven groeien, maar ook doordat bedrijven kiezen voor de overstap van fossiele brandstof naar elektriciteit."

En dus moeten netbeheerders het stroomnet uitbreiden, maar dat gaat dus niet snel genoeg. Duizenden organisaties wachten inmiddels op een nieuwe aansluiting.

Ziekenhuizen en scholen eerst

Door het ACM-besluit krijgen projecten met het grootste maatschappelijk belang, zoals veiligheidsdiensten en ziekenhuizen, voorrang. Als deze zijn voorzien, komen drinkwaterbedrijven, scholen en woonwijken aan de beurt.

Van Cappellen verwacht overigens niet dat deze maatregel veel verschil zal maken. "Het prioriteren kan alleen als er ruimte op het stroomnet is om weg te geven, maar we zien nu dat deze ruimte er helemaal niet is", stelt hij.

Buiten piekmomenten

Meer heil verwacht hij van andere aangekondigde maatregelen, die ervoor moeten zorgen dat bedrijven vaker gebruik zullen maken van het stroomnet buiten piekmomenten. Het net is vooral zwaar belast in de ochtend en het begin van de avond. Dan is er te veel vraag naar stroom.

Met de maatregelen wordt het financieel aantrekkelijker om meer stroom te verbruiken buiten piektijden. Volgens de ACM kunnen grote bedrijven hiermee tot 50 procent van hun netkosten besparen.

Ook kan een netbeheerder bedrijven door de nieuwe maatregelen verplichten uit te zoeken of zij stroomcapaciteit kunnen afstaan op piekmomenten. Hiervoor worden de bedrijven vergoed. Wie niets inlevert of het plan niet uitvoert, riskeert een boete tot 40.000 euro, zo staat in het ontwerpbesluit van de ACM.

"Door deze maatregelen zullen bedrijven die ook buiten de piekmomenten gebruik kunnen maken van het stroomnet opschuiven, waardoor er ruimte vrijkomt voor nieuwe bedrijven", vertelt Van Cappellen. "Ook kunnen nieuwe bedrijven die vooral buiten de piekmomenten stroom zullen verbruiken toegang krijgen tot het stroomnet."

Draagvlak ondergraven

Energie-Nederland vindt het verplichten van bedrijven om capaciteit af te staan "erg ver" gaan, schrijft de brancheorganisatie in een verklaring. "Dergelijke (dreigende) ingrepen in de bedrijfsvoering kunnen het draagvlak voor de energietransitie ondergraven. Energie-Nederland blijft aandacht vragen voor het versneld verzwaren en uitbreiden van het net. Dat is immers de meest effectieve oplossing voor het gebrek aan capaciteit."

Over een deel van de maatregelen, waaronder de verplichting, kunnen partijen nog bezwaar maken.

Wetenschappers in Canada hebben bij toeval ontdekt dat een veel voorkomende hommelsoort zeker een week onder water kan overleven. Door een lekkage in hun laboratorium kwamen hommelkoninginnen die in winterslaap waren in het water terecht, maar dat overleefden ze.

Na de goede afloop van het ongelukje besloten de wetenschappers van de universiteit van Guelph dit verder te onderzoeken. Ze plaatsten in totaal 143 hommelkoninginnen in winterslaap onder water gedurende acht uur, een dag, of een week. Het overlevingspercentage was in alle gevallen ongeveer gelijk; acht weken later leefde bijna 90 procent van de hommels nog steeds, beschrijven ze in het tijdschrift Biology Letters.

Het zou goed nieuws zijn, zeker als meer hommel- of bijensoorten dit kunnen, zeggen de wetenschappers. Dat lijkt hen waarschijnlijk, maar het moet nader onderzocht worden. De hommels in het laboratorium waren van de soort Bombus impatiens, in Noord-Amerika een van de meest voorkomende hommelsoorten.

Regen en overstromingen

Veel bijen en hommels overwinteren onder de grond. Door klimaatverandering zullen ze daar steeds vaker te maken krijgen met de gevolgen van zware regenval en overstromingen. Andere insecten gaan meestal dood wanneer ze in het water terecht komen.

Hommels, bijen en andere insecten zijn onmisbaar voor ecosystemen op aarde, omdat ze planten en bomen in stand houden. De lijst van hommel- en bijensoorten die met uitsterven bedreigd worden, is lang.