Drie mannen uit Haarlem zijn opgepakt omdat ze een grote partij cocaïne via Schiphol het land in wilden smokkelden. De drie werkten in de uitzendbranche bij bedrijven op en rond de luchthaven.
De marechaussee, douane en FIOD verdenken ze van betrokkenheid bij internationale drugshandel. Twee van de verdachten kwamen in oktober vorig jaar in beeld. De derde volgde even later; hij werkte bij een bedrijf op Schiphol en was bezig met het voorbereiden van een zending verdovende middelen afkomstig uit Suriname.
Er zijn ook vier woningen, een kantoorpand en een auto doorzocht. Daarbij werden vuurwapens, een stroomstootwapen, munitie, zwaar vuurwerk, mobiele telefoons en 52.000 euro aan contant geld gevonden.
De aanhoudingen werd verricht door het Cargo Harc-Team Schiphol. Dat is een samenwerkingsverband tussen de marechaussee, de douane en de FIOD, gericht op het bestrijden van de georganiseerde drugscriminaliteit op Nederlandse luchthavens.
De instorting van de oever van het Valkenburgse Meer bij Leiden begin deze maand is veroorzaakt door 'zettingsvloeiing', zegt het Hoogheemraadschap van Rijnland. Een slappe zandlaag komt daarbij als een soort drijfzand in beweging.
Op 1 april schoof een deel van de oever plots de recreatieplas in. Onder meer een wandelpad en bomen kwamen in het water terecht. De oever loopt vlak langs de spoorlijn van een historische stoomtrein. Sinds de instorting is het gebied afgesloten voor alle recreatie.
Kennisinstituut Deltares heeft de afschuiving van de kade onderzocht en een tussentijds adviesrapport uitgebracht. Daaruit blijkt dat de bodem kon verschuiven doordat de slappe zandlaag eronder wegstroomde. Het is nog niet duidelijk wat de directe aanleiding is geweest voor de zettingsvloeiing.
ZandwinningEr volgt op korte termijn meer onderzoek, zeggen de gemeente Katwijk en de provincie Zuid-Holland, eigenaar van het Valkenburgse Meer. Daaruit moet ook blijken of jarenlange zandwinning heeft bijgedragen aan schade aan de oever. In het tussentijdse rapport worden daarover nog geen conclusies getrokken.
De slappe zandlaag is nu niet meer in beweging, blijkt uit metingen. "De resterende kade ziet er vooralsnog sterk genoeg uit", zegt dijkgraaf Rogier van der Sande.
Hij kan de stabiliteit van de oevers van het Valkenburgse Meer nog niet garanderen. Daarom worden activiteiten die tot instabiliteit kunnen leiden verboden totdat er duidelijkheid is.
ZandzakkenDe geplaatste zandzakken en de nooddam aan de noordkant van het Valkenburgse Meer blijven voorlopig staan. De noodverordening in het gebied blijft in stand tot er meer duidelijkheid is over de veiligheid.
In 2008 werd door het hoogheemraadschap al gewaarschuwd voor instorting van de oever, schrijft Omroep West. Volgens de omroep is met die zorgen niets gedaan.
Het paasweekend en de meivakantie die voor veel mensen begint, leidt naar verwachting tot grote drukte op de wegen en bij luchthaven Schiphol. Vakantieparken zijn zo goed als volgeboekt en de veerdiensten naar de Waddeneilanden houden rekening met drukte bij de steigers.
Volgens de ANWB is er grote kans op files door recreatieverkeer, vooral vandaag. "Veel mensen gaan op vakantie of een dagje weg." Er worden onder meer files verwacht richting de Keukenhof in Lisse en rond Schijndel, waar het uitverkochte festival Paaspop wordt gehouden.
De meeste vertraging wordt verwacht in Noord-Brabant, rond de Veluwe en op wegen vanuit Utrecht naar het zuiden.
GrenscontrolesGisteren was het ook al druk op de Nederlandse wegen, onder meer omdat veel mensen vandaag op Goede Vrijdag vrij zijn. Op het hoogtepunt stond er in totaal 1148 kilometer file. De avondspits zal vandaag naar verwachting rustiger verlopen, er worden al eerder op de dag files verwacht.
Op wegen van en naar Duitsland is het sinds vanochtend al druk, onder meer vanwege de grenscontroles en toeristen uit Duitsland. De ANWB Verkeersdienst zegt dat de files vanuit Duitsland in de loop van de dag steeds meer verplaatsen richting Zeeland en de kust. Maandag wordt het naar verwachting opnieuw druk, als het paasweekend voorbij is en mensen naar huis gaan.
Ook op de Waddeneilanden worden veel Duitse en Nederlandse toeristen verwacht. Daarom zetten de veerdiensten naar de eilanden extra boten in. "Het is een van de drukste dagen het jaar", zegt een medewerker van de veerdienst naar Ameland en Schiermonnikoog.
"Het paasweekend is altijd drukker en nu is ook nog mooi weer", zegt Dirk Spoor van Rederij Doeksen, die overtochten naar Terschelling en Vlieland verzorgt. "Het is de start van het hoogseizoen, met gisteren en vandaag in totaal bijna 10.000 reizigers naar Terschelling en Vlieland."
Schiphol verwacht 3,5 miljoen reizigersSchiphol verwacht vandaag bijna 86.000 mensen die op reis gaan. Volgens de luchthaven wordt het daarmee een van de drukste dagen van de meivakantie. De luchthaven adviseert mensen onder meer om met het openbaar vervoer naar het vliegveld te komen en online in te checken.
In totaal worden deze meivakantie zo'n 3,5 miljoen vertrekkende en aankomende reizigers verwacht. Dat is zo'n zes procent meer dan vorig jaar, toen zo'n 3,3 miljoen passagiers via Schiphol reisden. Vooral Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Italië zijn dit jaar populaire bestemmingen.
Vakantiehuisjes volSteeds meer Nederlands gaan in de meivakantie op reis, zo bleek eerder uit onderzoek van de ANWB. Dat komt onder meer door de drukte en hogere temperaturen en prijzen in de zomervakantie. Bijna zestig procent van de ondervraagden zei in april of mei op vakantie te gaan, vooral in eigen land.
Vakantieparken in Nederland zitten dan ook zo goed als vol. "Het paasweekend en de meivakantie zijn altijd druk. Er zijn nog wel wat plekken beschikbaar, maar veel zit al vol", zegt een woordvoerder van Landal. Ook concurrent Center Parcs heeft in Nederland nog maar enkele accommodaties beschikbaar.
De meivakantie begint officieel pas volgende week en duurt tot en met 4 mei. Scholen kunnen er echter voor kiezen om daar nog een week aan vast te plakken, wat op veel plekken ook gebeurt. Daarom hebben veel kinderen nu al vakantie.
Een groot reservaat in de Stille Oceaan wordt door de VS opengesteld voor commerciële visserij. President Trump heeft daartoe in het Witte Huis een decreet ondertekend.
Het reservaat, The Pacific Remote Islands Marine National Monument, werd opgezet in 2009 onder toenmalig president Bush. Het ligt zo'n 1200 kilometer ten westen van Hawaï en heeft een grootte van 1,3 miljoen vierkante kilometer, wat neerkomt op ruim dertig keer de oppervlakte van Nederland. In het gebied liggen koraalriffen en leven bedreigde zeeschildpadden en walvissen.
Bij de ondertekening waren mensen uit Amerikaans-Samoa aanwezig, een Amerikaans territorium in de Stille Oceaan. De economie van dat gebied is sterk afhankelijk van de visserij, met name tonijn.
Dagenlang reizenIn het reservaat was alleen lokale visserij en sportvisserij toegestaan, commerciële visserij was verboden. In de ogen van Trump worden "eerlijke Amerikaanse vissers" daardoor benadeeld, omdat ze moeten "concurreren met slecht gereguleerde en zwaar gesubsidieerde buitenlandse vloten". Ook moesten de vissers volgens Trump dagenlang reizen naar visgronden die buiten het beschermd gebied vallen.
In het decreet staat dat andere wetten ervoor zorgen dat het gebied goed beschermd blijft, ook als commerciële visserij wordt toegestaan.
Jasper de Goeij is daar niet zo zeker van. De universitair hoofddocent marine ecologie bij de Universiteit van Amsterdam noemt het "een van de mooiste plekken met koraalriffen ter wereld" en maakt zich zorgen. "Schepen in de commerciële visserij zijn zo efficiënt dat je het hele gebied leegvist. Dat is dramatisch, omdat grotere vissen als tonijn een belangrijke rol hebben in de balans van het ecosysteem."
BroedgebiedenBij de lokale visserij van de afgelopen jaren waren de gevolgen niet zo groot. De Goeij: "Dat gebeurt met behulp van handlijnen of kleinere boten, dat is een veel minder groot probleem."
"Koraalriffen zijn enorme broedgebieden, vissen komen daar om zich voort te planten. Als je alle grote vissen eruit haalt, heb je kans dat kleine vissen niet meer groot genoeg worden om zich te kunnen voortplanten. In wetenschappelijk onderzoek is aangetoond dat de vispopulatie zich makkelijker herstelt als je die gebieden met rust laat."
Trump ondertekende ook een ander decreet, waarmee ambtenaren de opdracht krijgen om allerlei "belastende regelgeving" voor vissers in te trekken of te herzien. Volgens het besluit moet de VS wereldwijd de belangrijkste speler worden op het gebied van visserij.
Invloed op menselijk bestaanTwee jaar geleden werd op een VN-top afgesproken dat in 2030 30 procent van de oceanen moet worden beschermd. De VS heeft dat verdrag niet ondertekend.
"Bij die 30 procent zijn we nog lang niet", zegt De Goeij. Op dit moment wordt nog geen 3 procent actief beschermd. "Nu gaat het om de visserij, maar er zijn ook plannen voor diepzeemijnbouw."
"De oceaan is heel belangrijk, hoewel er in mijn ogen nog te weinig over bekend is. De helft van onze zuurstof wordt er geproduceerd. Ook neemt de oceaan een derde van de jaarlijkse CO2-productie op, net als 91 procent van warmte die door mensen is veroorzaakt. Driekwart van de oceaanbodem is nog niet in kaart gebracht, maar in de gebieden waar we wel zijn geweest is heel veel bodemleven te vinden."
De Goeij wijst erop dat de oceaan één grote watermassa is. "Daarom is het belangrijk dat we dat gezamenlijk aanpakken. We moeten de oceanen koesteren."
In het noorden van Italië zijn twee doden gevallen toen een auto in een zinkgat terechtkwam. Dat gat in de weg was ontstaan in een brug over een rivier. Het gebied heeft te kampen met zware regenval.
In de auto zaten een vader (65) en een zoon (33). Op een brug ten noorden van Vicenza zakte de auto in het gat en daarna in de rivier. De slachtoffers werden in de loop van de ochtend afzonderlijk van elkaar in de rivier gevonden, kilometers verderop van de brug.
Volgens de krant Corriere del Veneto waren de twee juist onderweg om als vrijwilligers te helpen bij mensen van wie de kelders waren overstroomd door de vele regen.
Veel overlastIn Vicenza worden inwoners gewaarschuwd om fietspaden en oevers voorlopig te mijden vanwege gevaar het gevaar voor aardverschuivingen.
In de Aostavallei, bij de grens met Zwitserland en Frankrijk, zitten 6400 huishoudens zonder stroom. In de regio Turijn worden aardverschuivingen en overstromingen gemeld.
Tientallen mensen worden geëvacueerd:
Volgens het Italiaanse persbureau Ansa worden er vandaag en morgen geen onweersbuien of tropische regenbuien meer verwacht. Maar op Eerste en Tweede Paasdag kan het wel weer flink gaan regenen, met verwachte hoeveelheden van 30-50 millimeter. In het noorden blijft er kans bestaan op aardverschuivingen en overstromingen.
Na weken vergaderen en een nachtelijke lijdensweg voor de onderhandelaars heeft het kabinet de voorjaarsnota openbaar gemaakt. Het is het onderhandelingsakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB over de bijgestelde Rijksfinanciën voor de komende periode. Daarin zit niet alleen goed nieuws.
De belangrijkste thema's zijn volgens het kabinet "stabiliteit en veiligheid en gerichte investeringen". Ook loopt het begrotingstekort niet te veel op, tot 3 procent. Maar aan de maatregelen zit ook een prijskaartje. "Om de tekorten niet te laten oplopen moeten er keuzes worden gemaakt", zegt minister Heinen van Financiën (VVD).
Zo wordt er bezuinigd op het kindgebonden budget, wordt de duur van de werkloosheidsuitkering WW met een half jaar verkort en worden zelfhulpmedicijnen zoals paracetamol op recept niet meer vergoed.
Ook wordt er geschoven met geld dat voor de toekomst was gereserveerd maar mogelijk niet wordt uitgegeven, dat worden "kasschuiven' genoemd. Met deze boekhoudkundige ingreep heeft het kabinet miljarden euro's vrijgespeeld waar de wensen van de coalitiepartijen mee worden betaald.
De fractievoorzitters Wilders, Yesilgöz, Van Vroonhoven en Van der Plas vertelden deze week al wat zij zelf voor hun achterban hebben binnengehaald. Vervolgens ging de ministerraad er gisteren mee akkoord en hebben de ambtenaren van het ministerie van Financiën alles nog een laatste keer doorgerekend.
Minister Heinen van Financiën (VVD) is tevreden, zegt hij in een persbericht: "We schuiven geen rekeningen door. Daarmee voorkomen we dat in de toekomst de belastingen stijgen." Een begrotingstekort betekent dat de overheid meer geld uitgeeft dan er binnenkomt. Volgens de regels van de EU mag dat maximaal 3 procent zijn.
Er lekten al veel onderdelen uit, zoals de steun aan Oekraïne, meer geld voor defensie en een verlaging van de energiebelasting. Ook gaat er elk jaar 200 miljoen euro naar het verbeteren van de WIA, de regeling voor arbeidsongeschikten.
Voor de rechter slepenGemeenten krijgen 3 miljard euro extra zodat zij hun wettelijke taken, inclusief de jeugdzorg, kunnen uitvoeren zonder dat de parkeertarieven en hondenbelastingen extreem omhoog moeten. De gemeenten hadden gedreigd het kabinet voor de rechter te slepen als ze dat geld niet zouden krijgen.
Dat lijkt nu van de baan, zei minister Uitermark van Binnenlandse Zaken (NSC). Wel moeten de gemeenten de komende jaren gaan meewerken aan het "hervormen" van de jeugdzorg en Wet maatschappelijke ondersteuning zodat deze regelingen minder geld gaan kosten.
Verder is de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB het eens geworden over meer geld in de portemonnee van huishoudens:
Volgens minister Beljaarts (PVV) komt de rekening hiermee nauwelijks bij het bedrijfsleven te liggen. "Terwijl dat in het verleden regelmatig wel zo was. We hebben ondernemers maximaal ontzien."
Beljaarts is blij met een nieuwe fiscale regeling voor start-ups en scale-ups, dat zijn nieuwe bedrijven die soms moeite hebben goed personeel te lokken met arbeidsvoorwaarden. Werknemers van deze bedrijven kunnen door de regeling met belastingvoordeel aandelenopties bezitten.
De onderhandelingen over de aanpassing van de begroting voor dit jaar verliepen moeizaam omdat de vier partijen zeer uiteenlopende standpunten hebben en de vier partijen elkaar wantrouwen.
Grote vraagstukken zoals de stikstofcrisis en de aanpak van klimaatverandering worden doorgeschoven naar de komende weken en naar de begroting voor volgend jaar, de Miljoenennota op Prinsjesdag. De partijen verwachten hier opnieuw lastige onderhandelingen over.
"Bij aankomst valt meteen de sfeervolle en moderne uitstraling van het outletdorp op", schrijft een bezoeker in een online review over de Designer Outlet in Roermond. "De brede winkelstraten, kleurrijke gevels en gezellige pleinen zorgen ervoor dat het niet voelt als een standaard winkelcentrum, maar als een stijlvolle shoppingervaring." En dan ook nog eens kortingen op diverse merken die "kunnen oplopen tot wel 70 procent".
Het is niet de enige enthousiaste recensent. Het outletcentrum in Midden-Limburg is met jaarlijks ruim acht miljoen bezoekers - van wie 60 procent uit Duitsland - een van de grootste publiekstrekkers van het land. Ter vergelijking: de grootste betaalde attractie van Nederland is de Efteling met ruim 5,5 miljoen bezoekers op jaarbasis.
KoopjesRetaildeskundige Paul Moers begrijpt de aantrekkingskracht van het in 2001 geopende winkelcentrum wel: "Je kan er prima parkeren, het ziet er gezellig uit en er zijn heel leuke winkels."
Outletcentra als in Roermond sluiten volgens Moers bovendien goed aan bij de Nederlandse volksaard. Er worden modeproducten verkocht uit oudere collecties of overschotten, vaak met hoge kortingen op de originele verkoopprijs. "We zijn echte calvinisten, gek op koopjes. En nu alles duurder wordt, zijn we helemaal op zoek naar scherpe prijzen."
"Je kan online ook alles vinden", zegt Moers, "maar voor mijn dochters is het een fantastisch uitje. Je kan de kleren voelen, passen en ook nog samen iets eten. Ik zie in Roermond ook nooit iemand alleen lopen, het zijn bijna allemaal vriendinnengroepen of gezinnen."
Het bedrijf achter het outletcentrum, McArthurGlen, ziet op de "langere termijn" (vanaf 2035) ruimte voor nog meer bezoekers. De uitbreidingsplannen liggen nu bij het Roermondse gemeentebestuur: 3500 vierkante meter winkeloppervlak en 1500 vierkante meter horeca erbij, oftewel een groei van zo'n 12 procent.
Bij ondernemers in de binnenstad roepen de plannen veel vragen op, zegt Stef Strous, voorzitter van de Stichting BIZ Binnenstad Roermond. Bijvoorbeeld de vraag waar de grens van het aantal bezoekers ligt. "Tien miljoen mensen, twaalf miljoen? De meeste mensen komen met de auto, dat betekent nogal wat voor de omgeving."
Nu al lopen de wegen naar het outletcentrum geregeld vol, vooral op dagen waarop mensen in Duitsland vrij zijn.
Ook deze Goede Vrijdag komen er veel Duitsers naar Roermond, omdat de winkels op Karfreitag in Duitsland gesloten zijn. En dat in een weekend waarin ook de Amstel Gold Race wordt verreden in Limburg.
In Roermond gaan de zorgen van ondernemers verder dan de verkeersdrukte, bijvoorbeeld over de ambitie van eigenaar McArthurGlen om uit te breiden naar andere producten dan kleding, zoals (luxe) chocolade, verzorgingsproducten en (computer)spellen. "Tegelijkertijd zorgt het outletcentrum ook voor veel directe en indirecte werkgelegenheid, in een economisch kwetsbare regio", werpt Strous tegen.
Uit onderzoeken blijkt dat tussen de 10 en 20 procent van de bezoekers van de Designer Outlet ook nog naar het centrum van Roermond komt. Niet alleen de horeca profiteert daar volgens ondernemer Strous van, ook kledingwinkels met nieuwe collecties van dure merken.
De ligging zo dicht tegen de binnenstad aan maakt het outletcentrum in Roermond uniek, zegt een woordvoerder van McArthurGlen. "Wij hebben 24 outletcentra, in Groot-Brittannië, het vasteland van Europa en eentje in Canada. Die liggen eigenlijk allemaal langs de snelweg, behalve die in Roermond."
Natuurlijk hoort McArthurGlen ook de kritische geluiden van ondernemers in de binnenstad van Roermond. "Maar er zijn er ook heel veel die van onze aanwezigheid profiteren, denk aan hotels, restaurants, schoonmakers, mensen die werken in het vervoer. Ik denk echt dat er inmiddels sprake is van kruisbestuiving."
Retaildeskundige Moers neemt dat met een korreltje zout. "Je komt er volgevreten van terug. Mensen gaan echt niet nog naar de binnenstad van Roermond als ze in de Designer Outlet zijn geweest. Er komt een ander publiek op af, het is echt een toeristisch uitje voor mensen die anders nooit naar Roermond zouden komen."
Twee mannetjesgieren hebben samen een ei uitgebroed in dierentuin Artis. De gieren zijn al sinds 2018 een koppel maar dit is de eerste keer dat ze samen een ei hebben uitgebroed, schrijft regionale omroep NH.
Het stel voedt het jong nu ook zelf op. Dierverzorger Nanja: "We zijn heel blij dat dit koppel nu een echt kuiken grootbrengt. Ze doen het fantastisch en wisselen elkaar goed af. Ze beschermen het kuiken, houden het warm en om de beurt eten de ouders zich vol bij de karkassen om zo hun kuiken te voeden. Ze zijn hier heel goed en bedreven in."
De gier met twee vaders kroop ongeveer een maand geleden uit het ei. Dat ei was afkomstig van een heteroseksueel koppel uit dezelfde kolonie. Omdat zij het ei onregelmatig bebroedden, is het ei door verzorgers overgedragen aan de mannetjes.
Het heteroseksuele koppel broedt inmiddels op een ander ei. In totaal leven er dertien gieren in de kolonie van Artis.
Meer homokoppelsDat twee mannetjes een ei uitbroeden is uniek voor het park, maar er zijn al vaker mannetjes geweest die samen een jong opvoeden. In 2017 heeft een mannetjeskoppel vale gieren voor het eerst een jong grootgebracht in Artis.
Homoseksualiteit komt vaker voor in de dierenwereld en zeker bij vogels. In 2018 hebben twee mannelijke pinguïns in het Sea Life Aquarium in Sydney een ei uitgebroed in hun zelfgebouwde nest.
Vorig jaar waren er twee mannelijke flamingo's in de Beekse Bergen die samen een jong opvoedden.
Als Ajax kampioen wordt, kan de club toch terecht op het Museumplein voor de huldiging. Het Concertgebouw verplaatst het Mahler Festival vanwege het mogelijke kampioensfeest. Het klassieke muziekevenement wordt nu gehouden in het Vondelpark.
"Op deze manier hebben beide festiviteiten alle ruimte", aldus algemeen directeur van het Concertgebouw Simon Reinink.
De organisatie wil niet afwachten of Ajax daadwerkelijk het kampioensfeest in mei zal vieren. Wel is de titel voor de club dankzij negen punten voorsprong op PSV binnen handbereik.
'Prachtig cadeau'Het Mahler Festival vindt plaats van 8 tot 18 mei en wordt voor het eerst in dertig jaar in de stad georganiseerd, schrijft AT5. Reinink schrijft in een verklaring dat "het eventuele kampioenschap van Ajax ook een prachtig cadeau kan worden".
Een verplaatsing is daarom volgens hem gepast. "We zijn heel blij met deze mooie locatie voor de Mahler Nights in het Vondelpark, een plek midden in het groen, zeer passend bij de muziek van Mahler", aldus Reinink.
Het Vondelpark Openluchttheater wordt tijdens het festival overdekt. 1500 toeschouwers kunnen dan per avond live meekijken met concerten vanuit Het Concertgebouw.
Burgemeester Halsema liet meermaals weten dat ze de voorkeur heeft voor een huldiging op het Museumplein. Tijdens de mogelijke huldiging van Ajax worden 100.000 supporters verwacht. Zoveel mensen waren er ook bij het laatste kampioensfeest dat hier werd gevierd in 2019.
Het aantal mensen dat voor het eerst een huis koopt doet dat steeds vaker met financiële hulp van ouders. Dat blijkt uit recente cijfers uit het Woononderzoek, die ING heeft geanalyseerd. Het aantal starters dat met een schenking een huis kocht, is gestegen van 19 procent in 2018, naar 31 procent in 2024.
Ook krijgen ze meer geld dan voorheen. In 2018 was dit volgens ING nog gemiddeld 40.000 euro, inmiddels is dat naar schatting 60.000 euro. Bijna tien procent van de starters kreeg een ton of meer.
De zogeheten 'jubelton', een belastingvrije schenking van een ton voor de aankoop van een woning, is in 2022 afgeschaft. Maar volgens ING-econoom Sander Burgers is dat op de woningmarkt nog niet te merken. Dat komt doordat een gegeven jubelton in 2022 de twee jaar daarna nog gebruikt kon worden. Hij denkt dat de effecten van de afschaffing van de jubelton pas de komende jaren zichtbaar worden.
Vooral in de Randstad moeilijkDoordat verhuurders en beleggers huurwoningen van de hand doen, komen mensen die voor het eerst een huis kopen er wel weer vaker tussen op de woningmarkt. Nog steeds koopt twee op de drie starters een woning zonder hulp, maar Burgers ziet wel regionale verschillen.
"Het is met name in de Randstad steeds moeilijker om een huis te kopen zonder vermogende ouders. In dit gebied is namelijk minder aanbod, en meer schaarste", zegt hij. "Dat zie je vooral in de populaire buurten in steden als Utrecht en Amsterdam". Het komt dan ook met name in deze gebieden voor dat mensen met een bijdrage van de ouders een huis kopen.
Starters die gebruik kunnen maken van het vermogen van hun ouders, betalen gemiddeld ook meer voor een woning. En degenen zonder schenking, concurreren wel met deze mensen. Dat betekent dat ze daar ook tegenop moeten bieden. "En dat leidt tot steeds duurdere woningen", aldus Burgers.
Daarnaast zijn de huishoudens die een eerste huis kopen steeds mensen met een relatief hoog inkomen. 56 procent van de kopers in 2024 zat in een hoge inkomenscategorie, tegenover 47 procent in 2023. ING stelt dat het vermogen op deze manier steeds een belangrijkere rol speelt op de woningmarkt.
Zelfversterkend effectDat leidt tot een zogenoemd "zelfversterkend effect". "Huiseigenaren hebben door de prijsstijging een vermogen opgebouwd, dat ze weer doorgeven aan hun kinderen. En die profiteren daarvan op de woningmarkt, omdat ze meer geld te besteden hebben."
Vooral huurders lijken de dupe te zijn van de huidige situatie op de woningmarkt. "Starters die wat willen kopen profiteren hier nu van, maar voor huurders helpt het niet mee dat woningen niet meer verhuurd worden, en steeds vaker in de verkoop worden gedaan", besluit econoom Burgers.
De daling van het aantal Nederlanders dat bij een kerk of andere religieuze stroming hoort, stagneert. In 2023 zei 42 procent van de ondervraagden dat ze bij een kerk, moskee of synagoge hoorden, vorig jaar was dat 44 procent, zegt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
In de tientallen jaren daarvoor liep het aantal gelovigen alsmaar terug. In 2010 zei nog 55 procent bij een kerkelijke of religieuze groep te horen.
De groep die zich katholiek of moslim noemt, veranderde vorig jaar niet. Bij de protestanten en andere geloofsgroepen was een lichte toename te zien (beide 1 procent). Een woordvoerder van het CBS noemt de toename in 2024 naar 44 procent een optelsom van kleine schommelingen en de verandering niet significant.
VergrijsdHet grootste deel van de gelovigen van 15 jaar en ouder is nog altijd rooms-katholiek (17 procent van de bevolking), gevolgd door protestants (14 procent) en moslim (6 procent). 7 procent had een ander geloof.
Onveranderd zijn vrouwen (46 procent) vaker lid van een geloofsgemeenschap dan mannen (42 procent). Jongeren tussen de 18 en 25 horen het minst vaak (32 procent) bij een kerk of andere religieuze groep, 75-plussers het vaakst (ruim 60 procent).
Schepen met kritieke aardmetalen verlaten voorlopig Chinese havens niet, valt te lezen in een brief van de Chinese autoriteiten. China knijpt hiermee niet alleen de Verenigde Staten, maar de hele wereld af. Het land heeft zo'n 90 procent van de zeventien kritieke aardmetalen wereldwijd in handen. De afhankelijkheid van de zeven metalen die nu worden vastgehouden, is nog hoger.
De kritieke aardmetalen die sinds deze maand op de exportcontrolelijst staan, zijn niet alleen onmisbaar voor consumentengoederen maar ook voor zwaardere industrieën. Zonder de kritieke aardmetalen wordt het voor Europa nog moeilijker om te vergroenen of een defensie-industrie op te bouwen.
China zette op 4 april de export van zeven kritieke aardmetalen op de exportcontrolelijst als vergeldingsactie tegen de Amerikaanse importtarieven. Bedrijven die de metalen willen exporteren moeten hiervoor een vergunning aanvragen.
Middels een brief hebben de Chinese autoriteiten bedrijven laten weten 45 dagen nodig te hebben om deze vergunning te kunnen verlenen. Dit betekent dat niet alleen Amerika, maar de hele wereld mogelijk te maken krijgt met tekorten.
Chaos in magnetenland"Het gaat met name om specifieke magneten waar deze zeldzame aardmetalen in zitten", zegt industrieel ecoloog René Kleijn van de Universiteit van Leiden. Bedrijven die afhankelijk zijn, houden hier volgens Kleijn tot op zekere hoogte rekening mee. "Er zijn eerder van dit soort acties geweest. Japan importeert veel en heeft een jaar aan voorraad. Tesla bijvoorbeeld heeft ook wel voor een paar maanden. Maar ik weet niet of dat geldt voor alle bedrijven en als na een paar maanden de voorraad op is, heb je wel echt een probleem."
"Er is chaos in magnetenland", zegt Benjamin Sprecher, industrieel ecoloog aan de TU Delft. "Magneten die er niet onder vallen maar wel hetzelfde uitzien moeten ook gecontroleerd worden." Volgens Sprecher gaat het om een van de meer serieuze exportblokkades die China kan doen. "Magneten zitten in best wel veel dingen. Het is heel moeilijk te zeggen wat de gevolgen zijn."
Zie hieronder de zeven aardmetalen waarover China een exportverbod voor de Verenigde Staten heeft ingevoerd en de voorbeelden van de producten die daarmee gemaakt kunnen worden:
Volgens Joris Teer, analist economische veiligheid aan het EU Instituut voor veiligheidsstudies, worden Europese landen waarschijnlijk ook geboycot als China de export naar de Verenigde Staten echt wil stopzetten. Anders komen de aardmetalen alsnog via Europa in Amerika.
Zelfs als China wel weer vergunningen afgeeft, kan Peking de hoeveelheid beperken zoals het eerder deed. "Door het exportvolume te beperken creëert China schaarste en wordt het voor landen aanzienlijk minder aantrekkelijk om de metalen door te voeren naar de Verenigde Staten."
Het is niet de eerste keer dat China de toevoer van aardmetalen stillegt. In 2023 stelde de Chinese overheid een exportrestrictie in voor gallium en germanium als reactie op de door de VS geleide chip-ban tegen China. Destijds stond er ook 45 dagen voor het verkrijgen van een exportvergunning.
China's dominante positieChina's dominante positie in de aardmetalenindustrie is het resultaat van decennialang strategisch beleid. In 1992 sprak de toenmalige Chinese leider Deng al de woorden: "het Midden-Oosten heeft olie, China heeft kritieke aardmetalen". Daar voegde hij aan toe dat China de verhandeling van kritieke aardmetalen ten volste, voor eigen land, moest benutten. Deng zei dit tijdens zijn beroemde Zuidelijke Toer waarmee hij het startschot gaf voor China's exportgerichte economisch beleid.
China begon te delven, verwerken, en exporteren. Waar Europa koos in te zetten op industrieën die veel geld opleverden, prioriteerde China economische veiligheid en controle over internationale handelsketens, legt Teer uit. "Staatsbedrijven werden samengevoegd en boden hun producten onder de marktwaarde aan. Dat de industrie vervuilend was en financieel niet veel oplevert, maakte minder uit." Nagenoeg de gehele verwerkingsindustrie van Europa en Amerika verdween in de afgelopen decennia.
Europese industrieIn 2023 keurde de Europese Unie de Wet Kritieke Grondstoffen goed, gericht op het afbouwen van de Europese afhankelijkheid van kritieke grondstoffen. In 2030 wil Europa via financiële stimuleringsmaatregelen, onderzoek en versnelde vergunningsprocedures, minstens 35 procent van de grondstoffen die nodig zijn zelf te kunnen produceren.
Of het Europa lukt om deze industrie op den duur terug te halen valt te bezien. President Xi benadrukt regelmatig het economische en geopolitieke wapen dat het land in handen heeft met de dominante positie in de kritieke aardmetalenhandel en die positie zal hij niet zomaar weggeven.
