Als het Britse parlement ermee instemt, kan het Verenigd Koninkrijk asielzoekers naar Rwanda deporteren. Asielzoekers en migranten die illegaal het VK binnenkomen - vaak met rubberboten over het Kanaal - kunnen dan met een enkeltje Kigali het land uitgezet worden. Het Britse plan wordt met belangstelling gevolgd door andere Europese landen die ook worstelen met asielopvang.
Of de wet er vandaag al doorkomt is nog maar de vraag, want beide huizen van het parlement zijn het over een aantal details oneens.
Deze wetgeving werd twee jaar geleden aangekondigd onder Boris Johnson en heeft al ruim honderd miljoen pond gekost, maar tot nu toe is nog niemand naar Rwanda gestuurd. In 2021 werd een vliegtuig met geselecteerde asielzoekers op het laatste moment op de landingsbaan tegengehouden door een Europese rechter. Sindsdien wordt het Rwanda-beleid geplaagd door een reeks juridische problemen.
In november oordeelden de hoogste rechters van het VK dat het plaatsen van asielzoekers en migranten elders mogelijk is, maar dat de aangewezen plek wel veilig moet zijn. Rwanda werd door de rechters als "niet veilig" bestempeld: er bestond een risico dat de migranten uiteindelijk onrechtmatig zouden worden teruggestuurd naar hun land van herkomst. Bovendien waren er zorgen over het asielproces in het Afrikaanse land.
Laatste faseDaarop besloot premier Sunak extra afspraken te maken met de Rwandese regering om de bezorgdheid van de rechters weg te nemen. Juridisch experts en medewerkers van de Britse immigratiedienst werden naar Rwanda gestuurd om te helpen bij het opzetten van de procedures.
Sunak loodste ook wetgeving door het Lager- en Hogerhuis, waarbij Rwanda in feite tot veilig land werd verklaard en ministers de mogelijkheid kregen om in zekere zin internationale verdragen en de Human Rights Act te negeren. Die wetgeving bevindt zich nu in de laatste fase van pingpongen tussen het Lager- en Hogerhuis.
Afschrikwekkende werkingVoor Sunak is het van cruciaal belang dat er zo snel mogelijk een vliegtuig met asielzoekers naar Afrika vertrekt. Zijn Conservatieve Partij staat voor een mogelijk historische nederlaag bij de verkiezingen later dit jaar. Hij hoopt zijn populariteit te herstellen en met dit beleid zijn grote belofte waar te maken om "de boten te stoppen".
De focus op illegale immigratie is wel enigszins vertekend: het aantal mensen dat illegaal met bootjes in het VK aankomt, bedraagt grofweg 40.000 per jaar - wat niet in verhouding staat tot de ongeveer 1,2 miljoen immigranten die legaal het land binnenkomen.
De logica achter de Rwanda-deportaties is dat ze een afschrikkende werking zouden hebben en het verdienmodel van mensensmokkelaars zouden verstoren. Het doel is om mensen te ontmoedigen duizenden euro's te betalen aan mensensmokkelaars en in gammele boten het Kanaal over te steken - met het risico om ten slotte niet in het VK, maar in Rwanda terecht te komen. Er is echter weinig bewijs dat de maatregel echt afschrikwekkend werkt.
Europa kijkt meeIn de rest van Europa wordt met grote belangstelling gekeken naar de inspanningen van het Verenigd Koninkrijk om asielzoekers in Rwanda onder te brengen. Ook in Nederland, Oostenrijk, Italië en Duitsland tonen politici interesse om asielprocedures voortaan elders te laten plaatsvinden. Denemarken heeft zelfs al een wet aangenomen om de asielprocedure aan Rwanda uit te besteden, hoewel deze nog niet in de praktijk is gebracht.
Als het Britse parlement de wet nu aanneemt, markeert dat een belangrijk moment, dat symbool staat voor de wijze waarop landen proberen het asielsysteem te veranderen. Lange tijd werd gedacht dat het plan bij de rechter zou sneuvelen. Maar na de stemming kan de wetgeving binnen enkele dagen door de koning worden bekrachtigd. Daarna kan het nog enkele weken duren voordat het eerste vliegtuig vertrekt.
Of het sturen van migranten naar Rwanda daadwerkelijk een afschrikkende werking heeft op asielzoekers en migranten die naar het VK willen komen, zal dus nog moeten blijken. Ook blijft de vraag open of dit een verschil zal maken voor de kiezers bij de komende strijd tussen Labour en de Conservatieven. Als Labour de verkiezingen wint, is de kans groot dat het programma voor deportatie naar Rwanda per direct wordt stopgezet.
Op kinderzender BabyTV is voor de tweede keer in korte tijd Russische propaganda te zien geweest. Ditmaal kon zeker een kwartier gekeken worden naar Russische muziekvideo's afgewisseld met oorlogsbeelden.
BabyTV is een Disney-programma dat via de satelliet wordt verspreid en in Nederland door Ziggo wordt uitgezonden. Ziggo zegt geschrokken te zijn van de beelden die vanmiddag te zien waren.
"Het is absoluut niet de bedoeling dat kinderen en baby's aan dit soort beelden worden blootgesteld. Wij hebben dan ook direct contact opgenomen met Disney en we hebben hen gevraagd om te onderzoeken hoe dit soort beelden op BabyTV hebben kunnen verschijnen. Uit voorzorg hebben wij BabyTV tot nader order op zwart gezet."
Signaal verstoordDisney is verantwoordelijk voor de distributie via de satelliet. Het Franse Eutelsat, dat het signaal verzendt, werd de vorige keer gehackt. Of de hackers daar deze keer weer hebben toegeslagen is niet duidelijk.
Ziggo heeft de beelden verwijderd uit het archief, waardoor ze niet meer terug te kijken zijn via Ziggo. Provider KPN, die ook BabyTV uitzendt, is bekend met de berichten, maar zegt dat bij KPN geen Russische propaganda is uitgezonden. Wel was het signaal korte tijd verstoord.
Tweede keer in korte tijdOp 6 april werd BabyTV voor het eerst overgenomen. Toen duurde het aanzienlijk korter.
Wie er achter de hacks zit is niet bekend. Rusland heeft wel vaker cyberaanvallen op satellietbedrijven uitgevoerd. Deskundigen vermoeden dat de Russische overheid erachter zit vanwege de professionaliteit van de hack.
Onder andere deze beelden waren vanmiddag te zien op BabyTV:
Zaterdagavond staan ook alle streekbussen drie minuten stil. Ze doen mee aan een landelijke actie tegen agressie in het openbaar vervoer. NS kondigde de actie aan nadat afgelopen weekend een conducteur zwaar was mishandeld in een trein.
Alle treinen van de NS, van sprinters tot Intercity's en van ICE tot Intercity Brussel, staan zaterdagavond om 22.30 uur drie minuten stil. Spoorvervoerder Arriva en stadsvervoerders lieten deze week al weten mee te zullen doen aan de actie.
Nu ook de bussen van Arriva, Keolis, Qbuzz, Transdev en EBS meedoen staat daarmee zo goed als al het openbaar vervoer in Nederland stil.
Stationswinkels doen ook meeDaarnaast zijn de stationswinkels solidair. Zij gaan zaterdag ook drie minuten dicht en willen daarmee niet alleen hun collega's steunen, maar ook zelf een symbolisch gebaar maken, meldt de NS. "Ook zij en andere stationsmedewerkers voor schoonmaak, fiets, logistiek en onderhoud, hebben te maken met geweld en agressie."
Voor het tijdstip van zaterdagavond 22.30 uur is gekozen omdat rond die tijd afgelopen weekend een NS-conducteur zwaar werd mishandeld in een trein die onderweg was van Delft naar Den Haag Hollands Spoor. Eén minderjarige jongen is door de politie aangehouden.
Bij een Russische aanval op de Oekraïense stad Tsjernihiv zijn zeker 15 doden en meer dan 60 gewonden gevallen. Dat melden zowel de burgemeester van de stad als de gouverneur van de regio dicht bij de Russische grens op Telegram.
Volgens laatstgenoemde hebben drie Russische raketten het centrum van de noordelijk gelegen stad geraakt. Daarbij werden onder meer een ziekenhuis en een onderwijsinstelling getroffen. Zestien gebouwen zijn beschadigd geraakt door de aanval.
President Zelensky spreekt van "Russische terreur" en zegt dat er geen slachtoffers waren gevallen als Oekraïne "voorzien was van effectieve luchtverdedigingsmiddelen".
Het land heeft het zwaar te verduren in de oorlog met Rusland. Niet alleen boeken de Russen weer terreinwinst, maar zij lijken ook "lokaal overwicht te krijgen in de lucht", zei Oost-Europa-onderzoeker Bob Deen onlangs. Hij verwees daarmee naar de recente verwoestende aanvallen op de Oekraïne energiesector.
Ook heeft Oekraïne te maken met een nijpend tekort aan munitie, waaronder luchtverdedigingsmateriaal en raketten. Duitsland heeft onlangs nog een Patriot-luchtafweersysteem naar Oekraïne gestuurd. Nederland zei eerder nog een extra miljard euro vrij te maken voor militaire hulp aan het land.
Maar Oekraïne heeft meer nodig dan dat. In de Verenigde Staten ligt al langere tijd een miljardensteunpakket klaar voor Israël, Oekraïne en Taiwan. Het pakket, ter waarde van 95 miljard euro, is al aangenomen door de Senaat, maar moet nog genoeg stemmen krijgen in het Huis van Afgevaardigden. Daar wordt het tegengehouden door de Republikeinen, die vinden dat Oekraïne al genoeg geld heeft gekregen uit Washington.
Vandaag benadrukte NAVO-chef Stoltenberg het belang van wapensteun aan Oekraïne. Volgens hem is wapensteun aan Oekraïne op korte termijn voor NAVO-lidstaten het allerbelangrijkste, ook als ze daardoor tijdelijk de NAVO-vereisten voor aantallen wapens zelf niet halen.
"De realiteit is dat Oekraïne ondersteunen en helpen om het Russische gevechtsmateriaal onklaar te maken ook onze eigen veiligheid versterkt", aldus Stoltenberg.
In de eerste twee weken van april zijn 1800 gevallen van kinkhoest gemeld, waaronder vijftig bij baby's. Ook werd het overlijden gemeld van iemand met kinkhoest, die ouder was dan 80 jaar.
De meeste mensen werden al in maart ziek, maar gingen pas in april naar de huisarts. Daardoor is niet duidelijk of het aantal gevallen van kinkhoest nog toeneemt.
Volgens het RIVM zijn de aantallen heel hoog in vergelijking met voorgaande jaren, ook vergeleken met de jaren voor de coronapandemie.
De teller dit jaar staat op 5303, onder wie 276 baby's. Bijna de helft van alle baby's werd opgenomen in het ziekenhuis en vier van hen overleden aan de gevolgen van kinkhoest.
In heel 2023 kreeg het RIVM 2842 meldingen van kinkhoest.
Kinkhoest is zeer besmettelijk en vooral gevaarlijk voor baby's. Onder meer door het hoesten kan een gebrek aan zuurstof ontstaan waardoor er hersenbeschadiging optreedt.
Dalende vaccinatiegraadHet RIVM ziet elke twee tot vier jaar een piek in het aantal kinkhoestmeldingen. In 2012 was ook een grote piek te zien.
Het RIVM denkt dat de maatregelen tegen het coronavirus ook hielpen tegen de verspreiding van kinkhoest. Daardoor bouwden weinig mensen immuniteit op tegen de ziekte. Mede daardoor zou het aantal meldingen nu stijgen.
Een andere oorzaak is de dalende vaccinatiegraad. Doordat ouders hun kinderen niet volledig laten inenten, neemt het risico op uitbraken toe. Gezondheidsdiensten maken zich daar zorgen over
MazelenHet aantal meldingen van mazelen lijkt af te nemen. De afgelopen twee weken kreeg het RIVM een melding in de regio Utrecht en een in de regio Limburg Noord. Ook kwamen er nieuwe meldingen uit de regio Brabant Zuidoost waar eerder een uitbraak was. De GGD doet bron- en contactonderzoek.
NOS op 3 maakte eerder deze explainer over besmettelijke ziektes en vaccinatie:
Pakjes sigaretten worden duurder en vapes met smaakjes zijn sinds het begin van dit jaar verboden. Toch valt de daling van het aantal rokers in Nederland tegen. Hoe realistisch is het behalen van het ultieme doel: een rookvrije generatie?
In het Verenigd Koninkrijk is gisteren een belangrijke stap gezet om tabak op termijn helemaal te verbieden. Het Britse parlement heeft ingestemd met plannen waardoor mensen die in 2009 of later zijn geboren geen sigaretten, shag en vapes meer kunnen kopen.
"De prijzen voor sigaretten in het Verenigd Koninkrijk liggen hoger dan in Nederland. Je betaalt omgerekend zo'n 15 euro per pakje. Ze maken het daarmee zo goed als onbetaalbaar om te roken. Vapes daarentegen -met alle smaakjes- zijn nog wel te koop. Die worden zelfs gezien als een manier om te stoppen met het roken van sigaretten", zegt correspondent Fleur Launspach.
"Je merkt wel dat de discussie in het Verenigd Koninkrijk veel weerstand oproept. De wet is er met moeite doorgekomen, omdat de achterban van de premier, die de wet voorstelde, moeite heeft met het inperken van de keuzevrijheid van de inwoners."
De asbakken op tafelHeel anders is de situatie in Griekenland: de prijs van een pakje sigaretten ligt daar rond de 4,50 euro. Ook wordt er maar weinig gedaan om jonge mensen weg te houden bij tabak. "Het mag dan sinds 2008 verboden zijn om in horeca en openbare gebouwen te roken; dat is niet altijd te merken. In ziekenhuizen wordt nog wel eens gerookt, zelfs door artsen op hun werkkamer. Ook in de horeca wordt nog regelmatig binnen een sigaret opgestoken. De asbakken stonden tot 2019 nog vaak op tafel", aldus correspondent Thijs Kettenis.
"Griekenland hoort bij de landen waar het meest gerookt wordt binnen de EU, ongeveer 30 procent van de bevolking. Er zijn weinig ontmoedigingsmaatregelen, maar de overheid wil wel dat iedereen die na 2025 geboren wordt niet meer rookt."
De enige maatregel die nu aanstaande is heeft te maken met overdekte terrassen die zo goed als afgesloten zijn van de buitenlucht. Daar mag nu nog worden gerookt, maar dat wil de overheid aan banden leggen.
In 2016 stak de toenmalige Griekse onderminister van volksgezondheid een sigaret op tijdens een persconferentie:
Roken in de trein, langs het sportveld en in de kroeg is in Nederland al lang verleden tijd. Toch wil het maar niet lukken om jongeren weg te houden bij vapes en tabak. Rookvrije Generatie, de samenwerking tussen het Longfonds, KWF en de Hartstichting om die ambitie waar te maken, is nog steeds positief.
Directeur van de Hartstichting en voorzitter van Rookvrije Generatie Hans Snijder denkt nog steeds dat een generatie die niet meer rookt werkelijkheid kan worden. "Maar het gaat niet vanzelf. Dan moet er wel wat gebeuren, en snel ook: doorpakken met de prijs verhogen. Dat draagt bij om rokers van het roken af te helpen en te zorgen dat een nieuwe generatie niet begint. We zouden naast het verbod voor supermarkten om tabak te verkopen, dat deze zomer ingaat, ook moeten bewerkstelligen dat bijvoorbeeld tankstations stoppen met de verkoop van sigaretten, shag en vapes."
"Er is nu momentum voor. We hebben een maatschappelijke taak om iets tegen het roken te doen. We willen niet met onze moraliserende vinger wijzen, maar iets doen aan de omgevingsvariabelen. Onderzoek leert dat daar de meeste winst te behalen valt. Als je de prijs omhoog brengt, en de beschikbaarheid naar beneden, dan bereik je iets."
Op terrassen en in de autoMarc Willemsen, hoogleraar tabaksontmoediging en verbonden aan het Trimbos-instituut, sluit zich daarbij aan. "Wat door de overheid is gedaan, is niet genoeg om de doelstellingen te halen. Van die accijnsverhogingen mag je verwachten dat ze effectief zijn. Die maatregel zal door moeten gaan, dan kan je daar effecten van verwachten. Dat geldt ook voor campagnes om roken te ontmoedigen."
"De leeftijdsgrens verhogen naar 21 jaar zou ook direct effect kunnen hebben. Dat is genoemd door de demissionair staatssecretaris, maar nog niet verder uitgewerkt. Daarnaast zou het helpen als op bijvoorbeeld terrassen en in de auto niet meer gerookt mag worden."
Of een compleet rookvrije generatie echt realistisch is, vindt Willemsen lastig te zeggen. "Ik denk dat het haalbaar is dat minder dan 5 procent van de Nederlanders rookt. Maar dan moeten alle maatregelen waarvan we weten dat ze zin hebben worden geïntensiveerd."
Veel te laatWillemsen volgt de ontwikkelingen in het Verenigd Koninkrijk met belangstelling."Ik vind dat een interessant voorstel. Ik heb geen idee hoe dat in de praktijk uit gaat pakken, want het is nog nergens gedaan." Over de effectiviteit van zo'n maatregel valt dus niks te zeggen, denkt hij.
De ambitie van Rookvrije Generatie is om in 2040 rookvrij te zijn. Snijder: "Dat moet haalbaar zijn, voor minder doe ik het niet. 2030 lijkt me nog veel beter, als het 2050 wordt, is dat veel te laat."
Wapensteun aan Oekraïne op korte termijn is voor NAVO-lidstaten het allerbelangrijkste, ook als ze daardoor tijdelijk de NAVO-vereisten niet halen. Dat heeft secretaris-generaal Stoltenberg gezegd op een NAVO-bijeenkomst voorafgaand aan een EU-top.
In die NAVO-afspraken is vastgelegd welke wapens en wapensystemen landen in huis moeten hebben, zodat de alliantie als geheel voldoende slagkracht heeft.
Nu zegt Stoltenberg dus voor het eerst dat het belangrijker is om nu al wapens uit de eigen voorraad te leveren, zelfs als die dan niet meer voldoet aan de NAVO-afspraken.
"De realiteit is dat Oekraïne ondersteunen en helpen om het Russische gevechtsmateriaal onklaar te maken ook onze eigen veiligheid versterkt", aldus Stoltenberg.
Meer Patriot-systemen nodigOekraïne heeft gevraagd om meer Patriot-luchtafweersystemen. Daarvan zijn er in Europa nog zo'n honderd en Oekraïne heeft er nog zeven nodig om de verdediging van het land op orde te krijgen.
Duitsland stuurde deze week opnieuw een Patriot-luchtafweersysteem naar Oekraïne. Gisteren vroegen D66, CDA, GroenLinks-PvdA en Volt of Nederland dat ook zou kunnen doen.
Maar volgens demissionair premier Rutte is dat niet mogelijk, omdat Nederland dan "zou zakken onder de minimale eisen die we moeten stellen aan onze operationele gereedheid". Nu zegt Stoltenberg dus dat dat wel kan.
Bureau RutteOp de NAVO-bijeenkomst kreeg Stoltenberg ook de vraag voorgelegd of Ruttes bureau al klaarstaat, maar daarop wilde hij geen antwoord geven.
Vrijdag is er een bijeenkomst van de Oekraïneraad van de NAVO. Daar zal de focus liggen op de luchtverdediging en het sturen van meer munitie naar Oekraïne, zoals de 155-millimeter-granaten waar het land een groot tekort aan heeft. Daarover zal het ook vanavond op de EUtop gaan.
De bouwkraan die in Leusden dreigde om te vallen is met behulp van een tweede kraan gestabiliseerd en weggehaald. De kraan verzakte aan begin van de middag en raakte daarbij een gas-en waterleiding. Doordat er gas weglekte, werden twintig woningen uit voorzorg ontruimd.
Een woordvoerder van de Veiligheidsregio Utrecht meldt dat het gaslek inmiddels is gedicht. Er worden nog laatste metingen gedaan en vermoedelijk kunnen de bewoners van de straat in de loop van de middag weer terug naar huis.
De bouwkraan verzakte bij het tillen van materiaal over een huis naar de achtertuin. Op dat moment zakte een van de stempelpoten weg en die raakte de waterleiding. Vervolgens raakte de grond onder de bouwkraan verzadigd, zakte een stempelpoot verder weg en raakte daarbij een gasleiding. Netbeheerder Stedin en waterbedrijf Vitens zijn nog bezig met herstelwerkzaamheden aan de leidingen. Bewoners in de straat hebben tot die gerepareerd zijn geen gas en water.
Hulpdiensten ter plaatse bij het weghalen van de verzakte bouwkraan:
Het parlement in Georgië heeft in een eerste lezing ingestemd met een nieuw wetsvoorstel over een 'buitenlandse agenten'-wet. Van de honderdvijftig parlementsleden hebben 83 voor de wet gestemd. Voordat het wetsvoorstel wordt aangenomen zal het nog twee keer behandeld worden.
Volgens het wetsvoorstel moeten organisaties die meer dan 20 procent van hun financiering uit het buitenland ontvangen zich registreren als 'buitenlands agent'.
De wet heeft opnieuw geleid tot dagenlange protesten in de hoofdstad Tbilisi. Gisteren werden elf demonstranten opgepakt en zette de politie pepperspray in om de betogers uiteen te drijven.
Ook tijdens de zitting van het parlement vandaag hadden demonstranten zich buiten het parlementsgebouw verzameld. Voor vanavond staat er opnieuw een protest gepland.
Ingetrokken wetsvoorstelVorig jaar trok de regering het omstreden wetsvoorstel in, nadat tienduizenden Georgiërs de straat waren op gegaan om te protesteren tegen de wet. De regeringspartij Georgische Droom zei toen het wetsvoorstel "onvoorwaardelijk en zonder enig voorbehoud" in te trekken.
Maar de partij hield toen al wel de mogelijkheid open om het wetsvoorstel opnieuw in te dienen als de onrust was afgenomen. Er moest dan "beter worden uitgelegd waar de wet voor bedoeld was en waarom het belangrijk was om transparantie over buitenlandse invloed in ons land te waarborgen."
Russische inmengingTijdens de plenaire vergadering vanmiddag werden verschillende oppositieleden geschorst omdat ze tijdens de zitting "Nee tegen de Russische wet!" schreeuwden. In Rusland werd in 2012 een vergelijkbare wet ingevoerd. Die wordt sindsdien gebruikt om kritische media en organisaties monddood te maken.
De oppositie en demonstranten zien de wet als een variant op de Russische wet en als een voorbeeld van Russische inmenging in Georgië. Daarnaast zien ze het wetsvoorstel als een bedreiging van het toetredingsproces van Georgië tot de Europese Unie. Het land kreeg in december vorig jaar de status van kandidaat-lid van de EU.
Zorgwekkende ontwikkelingDe EU waarschuwt in een reactie op de uitslag van de stemming dat het aannemen van deze wet inderdaad gevolgen zal hebben voor de toetreding van Georgië en spreekt over een "zeer zorgwekkende ontwikkeling". De wet komt niet overeen met de normen en waarden van de EU, staat in de verklaring.
De Georgische onafhankelijke president Zoerabisjvili is fel tegenstander van de wet. "Georgië zal zich niet overgeven aan de re-sovjetisering", schreef ze deze week op X.
