NOS Nieuws - Algemeen

Libanezen vierden deze week feest na het staakt-het-vuren met Israël, ook sympathisanten van Hezbollah. Maar voor Hezbollah lijkt er weinig reden om opgetogen te zijn. De militante beweging is politiek en militair verzwakt na het verlies van haar belangrijkste leiders en de verwoesting van infrastructuur.

Hezbollah stemde in met de wapenstilstand na ruim een jaar strijd met Israël. In de eerste dagen is het fragiele bestand meermaals geschonden, maar massale Israëlische bombardementen op Beiroet, in de Bekaa-vallei en in Zuid-Libanon blijven uit. Hezbollah kan zich dus opnieuw gaan organiseren.

De Israëlische premier Netanyahu zei dat Hezbollah "tientallen jaren terug in de tijd is gestuurd". Volgens bronnen binnen Hezbollah zouden er zo'n 4000 strijders gedood zijn. Ook heeft Israël veel voorraden, zoals wapendepots, weten te vernietigen.

'Niet uitgeschakeld'

Hezbollah zal moeten onderzoeken hoe Israël de organisatie zo pijnlijk heeft kunnen raken. De Israëlische geheime dienst heeft diep weten te infiltreren, waardoor het gecoördineerd duizenden piepers en portofoons liet ontploffen. Ook wist Israël de verblijfplaatsen van bijna alle belangrijke leiders te achterhalen en hen te liquideren.

Maar Hezbollah ziet zichzelf niet als een verliezer van deze oorlog. Tot op het laatst wisten ze raketten op Tel Aviv af te vuren. Bij het grondoffensief kwam het leger niet diep het zuiden in. "Bovendien is het Israël niet gelukt om Hezbollah uit te schakelen", zegt Marina Calculli, universitair docent aan de Universiteit Leiden en Hezbollah-kenner.

Zo zag het grondoffensief in het zuiden van Libanon eruit:

De groepering raakte de belangrijkste voorman, Hassan Nasrallah, kwijt. Dertig jaar lang gaf hij leiding aan de organisatie en hij vormde Hezbollah om tot een invloedrijke politieke speler in Libanon en de regio en tot een goed getrainde beweging, met dank aan bondgenoot Iran. Hij werd gezien als een charismatisch spreker, die ook bij tegenstanders buiten Libanon werd gerespecteerd.

Maar hij is niet onvervangbaar, zegt Calculli. "Hezbollah is een flexibele en gedecentraliseerde organisatie, die ook zonder leider kan functioneren. Ze zullen zich opnieuw moeten organiseren." Intussen is Naim Qassem aangesteld als vervanger. De groepering is dus niet zomaar verdwenen, ook al zijn ze er slechter aan toe dan na de oorlog in 2006 met Israël.

Hezbollah is bovendien een belangrijk onderdeel van de Libanese samenleving. Het is niet alleen een militante organisatie met gewapende leden, maar ook een politieke partij met parlementsleden en burgemeesters. Ook verzorgt het op grote schaal sociale diensten, zoals gezondheidszorg, die toegankelijk is voor iedereen.

Grote verwoesting

Na maanden van geweld krijgt de Libanese bevolking nu wat ademruimte. Er zijn zeker 3700 doden gevallen en meer dan een miljoen inwoners zijn gevlucht. Het Israëlische leger heeft veel civiele infrastructuur aangevallen, zoals huizen, winkels en scholen. In dorpen in het zuiden en de buitenwijken van Beiroet treffen bewoners grote verwoesting aan. De schade wordt geschat op miljarden dollars.

Na het staakt-het-vuren gingen inwoners massaal terug naar het zuiden:

Nu is afgesproken dat Hezbollah zich moet terugtrekken uit het zuiden en dat het Libanese leger en internationale waarnemers daarvoor in de plek moeten komen. In de praktijk zal dat niet zo makkelijk gaan, omdat veel inwoners van het zuiden aanhangers zijn van Hezbollah of zelf deel uitmaken van de organisatie. Ook binnen het Libanese leger is er loyaliteit aan Hezbollah.

Hezbollah zal voorlopig de wapens niet meer willen oppakken, denkt arabist Leo Kwarten. Een dag na 7 oktober begon Hezbollah met het afvuren van raketten op Israël uit steun voor Hamas en de Palestijnse bevolking in Gaza. "Hezbollah had geen zin in een krachtmeting met Israël, maar voelde dat ze het verplicht waren aan hun status."

De groepering heeft zich immers altijd opgeworpen als verzetsgroep tegen Israël en werd om die reden opgericht in de jaren 80, toen Israël het zuiden van Libanon bezette. Dat mengen in de strijd "hadden ze beter niet kunnen doen", zegt Kwarten. "Wat betreft Gaza hebben ze hun eisen moeten bijstellen."

Het reusachtige museumschip Ark van Noach staat te koop. De bouwer, Johan Huibers uit Broek op Langedijk, heeft een veilinghuis ingeschakeld om de verkoop in goede banen te leiden.

"Het is tijd voor een nieuwe eigenaar", zegt Huibers bij de regionale omroep NH. "Nu mag de ark de droom van iemand anders worden."

De diepgelovige Huibers wilde met het schip het Bijbelse verhaal van de ark van Noach onder de aandacht brengen. In 2007 bouwde hij een 'klein' schip van ongeveer 70 meter lang. Een jaar later begon hij te bouwen aan een ark die volgens hem "van ware grootte" is, met Bijbelse afmetingen.

Het werd een schip van 122 meter lang, 29 meter breed en 27 meter hoog, verdeeld over zeven verdiepingen. Aan boord is niet alleen het verhaal van Noach in expositievorm, maar zijn ook moderne voorzieningen. Zo zijn er bioscopen, een restaurant met keuken en vier appartementen.

Ontmoetingsplaats

In 2012 koos Huibers het ruime sop met zijn ark. "Ze werd een ontmoetingsplaats waar duizenden bezoekers samenkwamen. Ik heb een hoop blije gezichten gezien aan boord en zelfs mensen zien veranderen", stelt hij. "Ik herinner me nog dat de brandweer van Zaandam aan boord kwam. Grote jongens, laarzen aan, die me vroegen waarom ik de ark gebouwd had. Ik heb het ze uitgelegd. Een van hen is later teruggekomen, hij was het gesprek met God aangegaan. Hij gaf me toen een cadeautje. Dat is toch prachtig?"

Het museumschip is echter al jaren niet meer in gebruik. Het publiek kon tot juli 2016 aan boord. Sindsdien ligt de ark werkloos aan de kade in Krimpen aan den IJssel. "We zijn nu 8,5 jaar bezig om een andere partner te vinden en ik heb over de hele wereld gezworven, van Zuid-Korea tot Brazilië. Maar het heeft helaas tot nu toe niets opgeleverd", zegt Huibers. "De ark heeft de afgelopen jaren stilgelegen, en ik voel de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat ze opnieuw tot leven komt."

Dus ligt de ark nu te koop bij Troostwijk Auctions. Kopers hebben nog tot 18 december de tijd om een bod uit te brengen. "Het bieden begint bij 350.000 euro, maar daarvoor gaat de ark niet weg", zegt Frank Mak van het veilinghuis. "Voor welke prijs het schip wel weggaat, gaan we zien. Met alle functies die aan boord zijn, kan je er ook een hoop dingen mee doen."

Huibers heeft alweer nieuwe ideeën. "Ik hoop dat er iemand komt die de ark nog veel meer liefde kan geven dan ik. Met het geld, we hoeven er niet aan te verdienen, wil ik een project beginnen met het opwekken van duurzame energie. Als dat veel geld opbrengt, wil ik water van de Middellandse Zee naar Jordanië gaan brengen. Van zout naar zoet, dat is te doen. Dat verhaal staat ook in de Bijbel."

Bijna 200.000 werkende en gepensioneerde Nederlanders krijgen een dezer dagen een brief van hun pensioenfonds. Voor 3 van de 175 Nederlandse pensioenfondsen is het namelijk zover: met ingang van 1 januari 2025 stappen zij over naar het nieuwe pensioenstelsel.

Na het Beroepspensioenfonds voor de Loodsen, hebben ook het Pensioenfonds Werk & (Re)integratie (PWRI) en het Personeelspensioenfonds APG goedkeuring gekregen van De Nederlandsche Bank (DNB) om per 2025 over te gaan.

In het nieuwe stelsel worden de grote pensioenpotten van deze drie fondsen per 1 januari opgedeeld in persoonlijke pensioenpotjes van de deelnemers. De hoogte van het bedrag in dat potje en van de pensioenuitkering wordt mede afhankelijk van hoe goed of slecht het gaat met de economie.

Invaren

De brief die wordt verstuurd naar de deelnemers van de pensioenfondsen bevat een inschatting van het persoonlijke financiële plaatje van de deelnemers.

Het pensioenfonds voor loodsen, die schepen in veilige haven leiden, kreeg als eerste toestemming om 'in te varen', zoals de overstap ook wel wordt genoemd. De nog werkzame loodsen zien wat er tot nu toe in hun pensioenpot zit en hoe hun toekomstige pensioen zich zal ontwikkelen in een gunstig, gemiddeld en ongunstig scenario.

Oud-havenloods Roon Heimel werkte 27 jaar in de haven van IJmuiden. Hij heeft de brief van zijn fonds al gekregen. "We gaan er wat op vooruit", zegt hij. "Ik ben positief verrast."

Hoewel de pensioenuitkering dus meer gaat meebewegen met de economie, is Heimel niet bang dat zijn pensioen in de oude dag onzekerder wordt. Zijn fonds staat er goed voor en hij rekent erop dat zijn fonds zorgvuldig met het geld omgaat.

Op de valreep

Het is niet voor niets dat de brieven aan de pensioenspaarders op dit moment worden verstuurd. De Autoriteit Financiële Markten verwacht dat dit overzicht uiterlijk een maand van te voren wordt gegeven aan de deelnemers van een pensioenfonds.

Deze week werd bekend dat er een rechtszaak wordt gestart tegen het pensioenfonds voor havenloodsen. Het gaat om een gepensioneerde loods van 84 jaar van Terschelling die vindt dat de brief te kort van tevoren wordt verstuurd.

Het loodsenpensioenfonds laat weten het jammer te vinden dat deze deelnemer het via de rechter speelt. Ook wijst het fonds erop dat de gepensioneerden er per 1 januari zeer waarschijnlijk op vooruitgaan.

Veel blijft hetzelfde

Naast een eerlijke verdeling van het geld, wordt dus verwacht dat de fondsen helder communiceren naar hun deelnemers.

Een van de drie koplopers, PWRI, verzorgt de pensioenen voor 190.000 Nederlanders die veelal werken of werkten bij een sociale voorziening. Omdat er naar verhouding relatief veel laaggeletterde deelnemers zijn aangesloten, besteedt het fonds extra aandacht aan heldere communicatie.

PWRI-bestuursvoorzitter Margreet Teunissen wil de deelnemers dan ook vooral meegeven dat veel zekerheden blijven bestaan: "De deelnemers krijgen straks gewoon AOW van de overheid. Ze bouwen pensioen op via hun werk. Als een deelnemer met pensioen gaat, krijgt die pensioen zolang die leeft. Meevallers en tegenvallers blijven we samen delen."

In het noordwesten van Pakistan hebben gevechten tussen soennitische en sjiitische moslims al tot ruim 130 doden geleid, zeggen regionale autoriteiten. Een week geleden sloten gewapende groepen van beide partijen een voorlopige wapenstilstand, maar inmiddels zijn de gevechten hervat.

Het geweld tussen de milities kwam vorige week donderdag tot uitbarsting toen een groep gewapende mannen auto's van sjiitische moslims onder vuur nam. Daarbij werden volgens lokale autoriteiten 42 mensen gedood. Enkele dagen later kwamen nog eens minstens 37 mensen om bij vuurgevechten tussen de gewapende groepen.

De regio Kurram, vlak bij de grens met Afghanistan, is al decennialang een brandpunt van sektarische spanningen. In die regio vormen sjiieten de grootste groep, maar in de rest van Pakistan zijn ze in de minderheid. Zo'n 80 procent van de moslims in het land is soennitisch.

Wapenstilstand

Onder leiding van Pakistaanse regeringsfunctionarissen sloten de strijdende partijen vorige week zondag een wapenstilstand van een week. Later werd die verlengd tot tien dagen, maar gisteren zouden weer enkele doden zijn gevallen bij een vuurgevecht tussen de milities.

Ali Amin Khan, minister van de provincie waarin het geweld zich afspeelt, zat gisteren om tafel met leiders van de groeperingen. "Iedereen die wapens oppakt, zal als terrorist worden behandeld, en hun lot zal dat van een terrorist zijn", aldus Khan in een verklaring. Hij voegde eraan toe dat veiligheidsdiensten in het gebied aanwezig zullen blijven.

De politie heeft gisteren in een woning in Haarlemmermeer 614 stuks cobra-vuurwerk aangetroffen. Een van de bewoners is opgepakt.

"Je moet er niet aan denken dat dit ontploft", reageert de wijkagent die de vondst deed op Facebook. Volgens hem woog het illegale vuurwerk bij elkaar 43 kilo.

De politie kwam de cobra's op het spoor na een tip via Meld Misdaad Anoniem. De precieze locatie van de vondst is niet bekendgemaakt. Wel is duidelijk dat het vuurwerk midden in een woonwijk lag.

Een woordvoerder van de politie is dan ook blij dat het in beslag is genomen. "43 kilo is echt veel", zegt ze bij de regionale omroep NH. "Daar kun je veel schade mee aanrichten."

Handgranaat

Cobra's worden vaak ingezet in het criminele circuit, zoals bij de talloze explosies bij woonhuizen en bedrijfsgebouwen. "Eén cobra is vergelijkbaar met een handgranaat", zei Jos van der Stap van de landelijke politie onlangs.

Hij spreekt niet over vuurwerk, maar over een levensgevaarlijk explosief. "Als je die tegen je aan krijgt, ben je zwaar verminkt", aldus Van der Stap.

Op verschillende plekken in Noordwest-Syrië wordt zwaar gevochten. Rebellen namen gisteren een groot deel van Aleppo in en het regeringsleger heeft versterkingen gestuurd om een verdere opmars te voorkomen. Op foto's is te zien dat rebellen verder zijn opgerukt, maar de situatie is veranderlijk en onoverzichtelijk.

Het is jaren geleden dat de frontlinie in de Syrische burgeroorlog zo veel is verschoven, en dat in enkele dagen tijd. Onafhankelijke informatie over de snelle ontwikkelingen is schaars. Journalisten zijn niet of nauwelijks actief in het gebied.

Wel wordt uit verschillende bronnen bevestigd dat er vandaag zware bombardementen worden uitgevoerd. De Syrische luchtmacht krijgt daarbij hulp van bondgenoot Rusland. Het regeringsleger stelt in een verklaring dat er "tientallen militanten" gedood zijn bij luchtaanvallen op Idlib en Aleppo.

'Ziekenhuis gebombardeerd'

Russische straaljagers hebben onder meer een ziekenhuis in Aleppo gebombardeerd, zegt het in Londen gestationeerde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten. De organisatie baseert zich op lokale bronnen en ooggetuigen. In vijf dagen tijd zouden ruim 370 mensen omgekomen bij gevechten in Syrië. Volgens deze statistieken zijn er tientallen burgers omgekomen, ruim honderd militairen en ruim 200 rebellen.

Het Syrische leger heeft een groot tegenoffensief aangekondigd. Ook heeft president Assad voor het eerst openlijk gereageerd op het flitsoffensief van de jihadistische groepering Hayat Tahrir al-Sham (HTS). De dictator stelt dat hij het land "blijft verdedigen tegen terroristen en hun aanhangers". HTS heeft naar schatting mogelijk 15.000 strijders.

Onderstaande kaart toont de situatie van oktober dit jaar in Syrië en is dus niet meer actueel. Wel geeft de kaart een beeld van hoe de verhoudingen destijds waren. Inmiddels hebben rebellengroepen dus gebied veroverd rondom Aleppo:

In de omgeving van Aleppo heeft het regeringsleger meer terrein verloren, meldt het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten. Deze organisatie stelt dat rebellengroepen twee plaatsen en een luchtmachtbasis ingenomen hebben. Persbureau AFP heeft foto's gepubliceerd waarop te zien is dat rebellen een straaljager hebben buitgemaakt (zoals te zien is in de hoofdfoto boven de artikel) in de omgeving van Aleppo.

Het is duidelijk dat HTS onder meer bij de stad Hama was opgerukt. Deze plaats ligt zo'n 120 kilometer ten zuidwesten van Aleppo. De jihadistische groepering had een dorp op zo'n 20 kilometer afstand van Hama ingenomen, zo valt op te maken uit videobeelden op Telegram waarvan de NOS de locatie heeft vastgesteld. Het is onduidelijk hoe de situatie daar vandaag is.

Versterkingen in Hama

Het regeringsleger weerspreekt berichten dat militairen de stad Hama zijn ontvlucht. Op een gisteravond gepubliceerde video op X is te zien dat legervoertuigen actief zijn aan de noordkant van de stad. Ook bevestigen ooggetuigen berichten dat het regeringsleger versterkingen heeft gestuurd naar de stad. Volgens de legerleiding zijn aanvallen op omringende dorpen door rebellen afgeslagen. Deze informatie is niet geverifieerd.

Gisteren erkende het regeringsleger wel dat het zich had teruggetrokken uit delen van Aleppo, de stad waar van 2012 tot en met 2016 zwaar om is gevochten en die nu opeens in enkele dagen praktisch is ingenomen door rebellen.

Koerdische milities hebben gezien dat het Syrische leger zich heeft teruggetrokken op meer plekken rondom Aleppo, meldt persbureau Reuters op basis van anonieme Turkse bronnen.

Turkije is nauw betrokken bij de burgeroorlog. HTS wordt bijvoorbeeld geholpen door gewapende groeperingen die aangestuurd worden door de Turkse autoriteiten. Deze groeperingen zouden momenteel ook vechten tegen Koerdische milities. Er zou voorkomen zijn dat Koerdische strijdgroepen gebied in handen kregen, zegt een anonieme bron tegen Reuters, zonder daarvoor bewijs te leveren.

Iraanse minister naar Damascus

Vanwege de plotse crisis in Syrië is de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken naar Damascus gereisd. Teheran is een onmisbare bondgenoot voor het Syrische regime. Abbas Araghch vliegt komende week ook naar Turkije voor overleg.

In 2011 kwamen Syriërs massaal in opstand tegen het regime van de familie Assad, die inmiddels al ruim een halve eeuw aan de macht is. De protesten werden met harde hand neergeslagen en er brak een burgeroorlog uit. Met behulp van Iran en Rusland wist president Assad uiteindelijk de controle terug te krijgen in het grootste deel van het land.

Vele honderdduizenden mensen werden gedood en miljoenen mensen sloegen op de vlucht naar het buitenland. De burgeroorlog is nooit beëindigd. Met name in het noordwesten bleven jihadistische milities actief, die deze week plots een grootschalig offensief lanceerden. In het noordoosten maken Koerdische milities de dienst uit, die Turkije als terroristen beschouwt.

Caspar Janssen en Margot Holtman hebben de eerste editie gewonnen van de Natuurboekenprijs. Ze kregen de prijs, die voorheen de Jan Wolkers Prijs heette, voor hun boek Aard van het beestje. De uitreiking was in het NPO Radio 1-programma Vroege Vogels.

Voor het boek, met als ondertitel De beekprik, de wielewaal en 98 andere landgenoten, bestudeerde en beschreef schrijver en journalist Janssen bekende en minder bekende dieren in hun eigen leefomgeving in het Nederlandse landschap. In de meeste gevallen trok hij de natuur in, maar soms observeerde hij simpelweg vanaf zijn balkon. Holtman illustreerde de portretjes van deze dieren.

"Een boek dat in woord en beeld een oogverblindende staalkaart van de natuur geeft", spreekt de jury lovende woorden. "Een soort canon, een zoektocht, een proefschrift, een bladerboek en een bij vlagen poëtisch verslag ineen."

Snotolf

De verhalen in het boek gaan niet alleen over de dieren, maar ook over hun connectie met de omgeving. Volgens de jury doet dat beseffen dat in de natuur alles met elkaar samenhangt. "Aard van het beestje is een ode aan de natuur, en aan de mensen die ervoor zorgen."

In het boek komen in honderd reportages verschillende kleine dieren voorbij. De jury roemt dan ook het educatieve aspect van het boek. "Niet alleen de bekende spektakelsoorten, maar ook minder sexy exemplaren zoals de snotolf en de rivierdonderpad en de langneussteurgarnaal", zegt de jury hierover.

Vroege Vogels, LandschappenNL en de Volkskrant zijn de initiatiefnemers van de prijs. De winnaars krijgt een geldbedrag van 5000 euro en een tekening door beeldend kunstenaar O.C. Hooymeijer.

De Natuurboekenprijs is de opvolger van de Jan Wolkers Prijs, die in 2022 voor het laatst werd uitgereikt. Onder de eerdere winnaars zijn Tijs Goldschmidt met zijn boek Wolven op het ruiterpad en Hans Mulder met De ontdekking van de natuur.

Een delegatie van de Europese Unie is aangekomen in Oekraïne. Op hun eerste officiële werkdag willen de nieuwe voorzitter van de Europese Raad António Costa en buitenlandchef Kaja Kallas laten zien dat de EU Oekraïne steunt. Ook Eurocommissaris voor EU-uitbreiding Marta Kos is bij het bezoek.

"Vanaf dag één van de oorlog heeft de Europese Unie aan de zijde van Oekraïne gestaan", schrijft Costa bij een foto van de aankomst op X. "Vanaf dag één van ons mandaat herbevestigen we onze standvastige steun aan het Oekraïense volk."

Buitenlandchef Kallas laat via hetzelfde platform weten "alles te zullen doen wat nodig is" om Oekraïne de oorlog te laten winnen. Kos schrijft dat het bezoek laat zien dat Oekraïne kan rekenen op de "onwankelbare en sterke steun van Europa op het pad naar vrijheid, vrede en een volledig Europese toekomst".

Onzekerheid

In Oekraïne is onzekerheid ontstaan over de westerse steun in de oorlog. Zo is het nog onduidelijk of de aankomende Amerikaanse president Trump de steun aan Oekraïne zal doorzetten.

Om dat op te vangen, zou de EU de hulp ruwweg moeten verdubbelen, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. In Duitsland, waar in februari verkiezingen zijn, wordt gesproken over minder steun aan Oekraïne. Daarnaast produceert de EU veel minder wapens dan de VS, dus als de Amerikaanse wapenleveranties terugvallen, is dat gat niet zomaar opgevuld.

Behalve over steun in de oorlog wordt in Kyiv ook gesproken over toetreding van Oekraïne tot de EU. Later vandaag ontmoet de delegatie president Zelensky.

Goedemorgen! Vandaag wordt bekend of Sifan Hassan tot beste atlete van de wereld wordt uitgeroepen en zijn er opnieuw verkiezingen in Roemenië.

Het weer:

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In Georgië zijn opnieuw duizenden mensen de straat op gegaan om te protesteren tegen de regering. Ze zijn boos vanwege de beslissing van de regering om de onderhandelingen over toetreding tot de Europese Unie op te schorten.

De demonstranten hebben barricades opgeworpen, ramen zijn ingeslagen en voor het parlementsgebouw is vuurwerk afgestoken. Ook stonden spullen op straat in brand.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In de Griekse stad Thessaloniki is na 20 jaar een metrolijn geopend. Het heeft de Grieken niet alleen veel tijd maar ook miljarden euro's gekost. Archeologische vondsten veroorzaakten de vertraging van de werkzaamheden en worden nu in de metrostations tentoongesteld:

Fijne zondag!

Bij een brand vannacht in een transportbedrijf in Oss zijn vier vrachtwagens en een losse trailer in vlammen opgegaan. Het bedrijfspand raakte beschadigd.

De politie houdt rekening met brandstichting en is op zoek naar twee verdachten.

De brand brak iets na 01.30 uur uit in de loods van transportbedrijf Van Bakel op een bedrijventerrein ten oosten van Oss, meldt Omroep Brabant. Niemand raakte gewond. Ook een aantal mensen dat iets verderop lag te slapen in een gebouw naast de loods, bleef ongedeerd.

Op grond van een eerste onderzoek en camerabeelden waarop twee mensen zichtbaar zijn, vermoedt de politie dat het vuur is aangestoken. "Op het moment dat de brand uitbrak liepen zij, vermoedelijk twee mannen, weg van het terrein", stelt de politie, die graag in contact komt met getuigen.

De toekomstige Amerikaanse president Donald Trump heeft aangekondigd dat hij de huidige FBI-directeur wil vervangen door zijn vertrouweling Kash Patel. De keuze voor Patel is opvallend. Zo heeft hij in het verleden harde kritiek geuit op de Amerikaanse federale recherchedienst.

Patel is een voormalig openbare aanklager en heeft gewerkt als adviseur in Trumps eerste termijn. Hij heeft in het verleden opgeroepen tot het ontslag van de FBI-leiding. Ook heeft hij opgeroepen om het hoofdkantoor van de FBI in Washington te sluiten. Aanleiding was het onderzoek van het agentschap naar de vraag of Rusland zich bemoeide met Trumps campagne voor de presidentsverkiezingen van 2016.

Ook heeft Patel gedreigd journalisten te vervolgen die volgens hem onwaarheden verspreiden. Hij beschuldigde de media ervan te hebben meegewerkt aan het manipuleren van de presidentsverkiezingen die Trump in 2020 verloor.

Trump prijst Patel voor zijn rol in het onthullen van wat hij het "Rusland-hoax" noemt en noemt hem een voorvechter van waarheid en rechtvaardigheid. Op Trumps sociale mediaplatform Truth Social noemt de toekomstige president Patel "een briljante advocaat, onderzoeker en 'America First'-strijder."

Huidige directeur

De huidige directeur van de FBI, Christopher Wray, werd in 2017 door Trump zelf benoemd, maar raakte later in ongenade. Zo heeft Wray de afgelopen jaren meerdere malen de woede van Trump en zijn aanhangers op de hals gehaald. Vooral na een FBI-onderzoek naar geheime documenten in Trumps Mar-a-Lago-resort. Trump had tijdens zijn verkiezingscampagne al gedreigd Wray te zullen ontslaan.

Als FBI-directeur wordt Patel verantwoordelijk voor onder meer terrorismebestrijding, geweldsmisdrijven en witteboordencriminaliteit. Verwacht wordt dat de benoeming van Patel op veel weerstand zal stuiten, vooral in de Senaat.

Patels nominatie past bij de plannen van Trump om de veiligheidsdiensten ingrijpend te hervormen. Verder worden Trumps nominaties voor sleutelposities gezien als een manier om hem te beschermen tegen toekomstige onderzoeken.

Oscar Smit heeft de 58e editie van het cabaretfestival Cameretten gewonnen. De jury prees de 31-jarige jurist en komiek uit Utrecht om zijn slimme grappen en zijn aandacht voor detail. Smit nam het in de festivalfinale op tegen Hermes Ahmadi en Luuk Weggemans.

De finale werd gehouden in een uitverkochte Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Naast een trofee ontving Smit een bedrag van 2000 euro.

De jury schrijft in het rapport: "Oscar besteedt aandacht aan elk detail en bouwt de spanning uitstekend op. Hij verrast met uiterst slimme grappen en laat zien een geëngageerde maker te zijn. Door zijn beeldende manier van vertellen komt elk verhaal tot leven."

Publieksprijs

De 27-jarige Luuk Weggemans uit Amsterdam won de publieksprijs en kreeg door de jury ook de persoonlijkheidsprijs uitgereikt. Hij is volgens de jury een "energieke en innemende speler, die met groot gemak op het toneel staat".

De drie finalisten gaan vanaf vrijdag samen op tournee.

Cameretten is het langstlopende cabaretfestival van Nederland. Het begon in 1966 in Delft en is vernoemd naar het aan het Koornbeurs gelegen pleintje Cameretten. Eerdere winnaars zijn onder anderen Theo Maassen, Hans Teeuwen en Brigitte Kaandorp.

In de Georgische hoofdstad Tbilisi hebben duizenden mensen geprotesteerd tegen de regering. Ze zijn boos vanwege de beslissing van de regering om de onderhandelingen over toetreding tot de Europese Unie op te schorten.

De demonstranten hebben barricades opgeworpen, ramen zijn ingeslagen en voor het parlementsgebouw is vuurwerk afgestoken. Ook stonden spullen op straat in brand. De politie probeerde de mensen met waterkanonnen te verdrijven en ook is traangas afgevuurd op de menigte. Een onbekend aantal mensen raakte gewond.

Het is al dagen onrustig in de Georgische hoofdstad. Vrijdag liep het ook flink uit de hand toen de politie ingreep. Daarbij raakten tientallen mensen gewond. Ook president Zoerabisjvili liep mee in die demonstratie.

Gisteravond maakte de president van Georgië bekend dat ze niet van plan is af te treden als haar termijn volgende maand afloopt. Een opvolger aanwijzen is niet mogelijk, zegt ze, omdat het parlement in haar ogen onrechtmatig is gekozen.

Verkiezingsuitslag verworpen

Het Europees Parlement heeft de uitkomst van de parlementsverkiezingen van afgelopen oktober verworpen. Die werden met overmacht gewonnen door Georgische Droom. De pro-Russische regeringspartij behaalde volgens de officiële uitslag 54 procent van de stemmen. Maar er wordt getwijfeld over die uitslag. Het Georgische OM is een onderzoek begonnen naar mogelijke fraude.

Over twee weken moet het parlement een nieuwe president kiezen. Naar alle waarschijnlijkheid wordt dat een kandidaat die door de regering naar voren is geschoven.

Meerdere Georgische ambassadeurs hebben ontslag genomen uit protest tegen het anti-Europese beleid van hun regering. Het gaat onder meer om de ambassadeurs in Nederland, Italië, en Litouwen.

De hoop was bijna opgegeven maar na 20 jaar wachten zien de Grieken eindelijk het licht in de (metro)tunnel van Thessaloniki. In de havenstad was vandaag de officiële opening van de metrolijn.

Bijzonder is dat reizigers er niet alleen de metro zullen pakken, maar ook de vele archeologische schatten kunnen bewonderen die opgegraven zijn bij de aanleg. Alle aangetroffen oudheden zorgden er ook voor dat het project meerdere keren werd stilgelegd.

Meer dan 300.000 archeologische vondsten zijn er de afgelopen jaren opgegraven. Zo zijn er twee marmeren pleinen, een kerk, 5000 graven en gouden kronen en juwelen uit de Romeinse en Byzantijnse tijd gevonden. Bouwvakkers stuitten op een gegeven moment op zo veel artefacten dat de tunnelbuis 31 meter diep in de grond moest worden aangelegd, om ze te beschermen.

Griekenland kent strenge regels om beschadigingen aan archeologische vondsten te voorkomen. De stad besloot om een deel van de vondsten te gebruiken voor de dertien stations in de stad. Reizigers lopen nu langs de archeologische vondsten voordat ze in de van de metro's stappen die vanaf een afstand bestuurd worden.

Bekijk hier de archeologische vondsten in de metrostations in Thessaloniki:

Niet alleen alle opgravingen veroorzaakten vertraging van de bouw van het tracé. Griekenland ging ondertussen ook tien jaar lang gebukt onder een financiële crisis waardoor veel bouwbedrijven failliet gingen. Dit leidde ertoe dat de opening van de metrolijn telkens werd uitgesteld.

Ook bovengronds zorgde het project voor veel problemen bij de Grieken. Winkeliers in het centrum van de stad sloten noodgedwongen hun deuren omdat klanten de binnenstad vermeden door de bouwput.

In Griekenland begon men zich af te vragen of er ooit een metro onder Thessaloniki zou rijden. Het project werd gezien als een "collectief trauma", zegt het Griekse weekblad Tovima. Het tracé van 9,6 kilometer heeft de Grieken uiteindelijk drie miljard euro gekost.

'Uniek'

Vandaag overheerste voor premier Mitsotakis de trots toen hij de opening bijwoonde. Hij noemde de stations niets minder dan een museum.

"Vandaag hebben we zowel de metro als de oude ruïnes van Thessaloniki voor ons", zei de Griekse premier. "Het is waarschijnlijk uniek in de wereld. We gaan door een ondergronds museum om de metro te bereiken."

Met de komst van het tracé hoopt de gemeente dat de druk op het wegennet in de dichtbevolkte stad zal afnemen. Met een miljoen inwoners is Thessaloniki namelijk de tweede stad van Griekenland. Verwacht wordt dat 254.000 reizigers per dag van de metrolijn gebruik zullen maken.

Het metroproject is echter nog niet klaar. Ondertussen is de stad ook bezig met de aanleg van een tweede lijn naar het vliegveld van Thessaloniki. De verwachting is dat die in 2040 af is.

Kosovo heeft acht mensen gearresteerd, onder wie een groep Serviërs en een journalist, in verband met de ontploffing in een kanaal in het noorden van het land. Ook is een grote hoeveelheid wapens gevonden, laat minister Xhelal Svecla van Binnenlandse Zaken weten. Door de explosie zaten verschillende gemeenten tijdelijk zonder water.

Het gaat om de Servische journalist Dusan Milanovic, eigenaar van het platform Kosovo Online. De Servische overheid noemt de arrestatie van Milanovic een aanval op Servische journalisten en spreekt van een "nieuwe golf van illegale arrestaties van Serviërs". De Kosovaarse premier Albin Kurti zou volgens hen de arrestatie van de journalist hebben "getimed" en als middel gebruiken om Serviërs in Kosovo "bang te maken".

De minister van Binnenlandse Zaken bevestigde tijdens een persconferentie dat Milanovic is opgepakt. Volgens hem is de journalist gearresteerd vanwege zijn mogelijke betrokkenheid bij illegale praktijken en niet vanwege zijn werk bij het platform. "Ik garandeer u dat geen enkele onschuldige burger het doelwit zal zijn van politiewerk", vervolgde de Kosovaarse politiechef.

'Terroristische aanslag'

De politiechef zei tijdens de persconferentie dat er een grote hoeveelheid explosieven is gebruikt bij de ontploffing. "We hebben te maken met een goed georganiseerde groep die kennis en vaardigheid heeft in het gebruik van explosieven."

Premier Kurti stelde vrijdag dat Servië verantwoordelijk is voor de ontploffing. De Kosovaarse autoriteiten beschuldigden Servië van een "criminele en terroristische aanval op belangrijke infrastructuur in het land." De Servische president Aleksandar Vucic ontkende de "ongefundeerde beschuldigingen".

Onafhankelijkheid Kosovo

Kosovo is een voormalige provincie van Servië, die zich in 2008 eenzijdig onafhankelijk verklaarde. Ongeveer honderd landen, waaronder Nederland, erkennen Kosovo als onafhankelijke staat. Servië ziet Kosovo nog steeds als Servisch gebied. In het land zijn er vaker spanningen, aangezien een Servische minderheid Belgrado nog steeds als hoofdstad beschouwt.

Het water in het kanaal wordt gebruikt als koelwater voor kolencentrales en is een bron van drinkwater. Er wordt drinkwater gebracht naar de getroffen gebieden.

Eva Hermans-Kroot is op 26-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van longkanker. Dat schrijft ze zelf op haar Instagrampagina Longeneeslijk. "Als je dit leest betekent het dat ik er niet meer ben."

Ze deed mee aan het tv-programma Over Mijn Lijk en schreef op Instagram openhartig over haar leven met kanker, waar ze meer dan een half miljoen volgers had.

Eva zou vlak voor de feestdagen de boeklancering van haar boek Longeneeslijk vieren. Vorige week deelde ze het bericht dat het heel slecht met haar ging. Om die reden werd de boeklancering naar voren gehaald.

'Keihard gestreden'

Gisteren plaatse ze haar laatste zelfgeschreven bericht. "Dankjewel voor het fijnste leven, misschien kan ik nog wel even maar die tijd spendeer ik dan graag met mijn lieve inner circle."

Vandaag werd namens haar een bericht geplaatst: "Ik ben op zaterdag 30 november 2024 overleden in het bijzijn van mijn lieve naasten."

In het bericht benadrukt ze ook dat ze strijd met kanker niet verliest. "Deze strijd heb ik keihard gestreden en ik neem de kanker met me mee. Kanker kent geen winnaars of verliezers."

Klaasohm op het Duitse Waddeneiland Borkum heeft wel wat weg van Sunneklaas op Ameland en net als de Nederlandse versie is ook dit volksfeest in opspraak gekomen door media-aandacht. Plaatselijke autoriteiten distantiëren zich van het gebruik vrouwen met een koehoorn te slaan en de politie zegt streng te zullen handhaven.

Net als op Ameland gaan op Borkum op 5 december mannen op het eiland verkleed de straat op, hier gehuld in maskers met veren en schapenvellen. Buitenstaanders zijn er niet bij toegestaan en vrouwen die buiten worden betrapt, worden achterna gezeten.

In een reportage van het tv-programma Panorama was afgelopen week te zien hoe het er vorig jaar op het eiland aan toeging. Er werden onder meer beelden getoond van een vrouw die werd afgeranseld. "Ik had van mijn heupen tot mijn knieën blauwe plekken", getuigde de anonieme vrouw over wat haar overkwam.

De reportage is in een paar dagen tijd al een half miljoen keer bekeken:

Het verslag maakte veel los in Duitsland. Toeristen zegden reserveringen af en plaatselijke instituten als de gemeente, het organiserend comité en de lokale krant werden overspoeld met negatieve reacties.

De plaatselijke autoriteiten, die niet wilden meewerken aan de reportage, zeggen nu dat er veel onjuiste aannames in de reportage zitten. Zo zou er de afgelopen jaren al veel minder sprake zijn van mishandelingen. Toch zien ze zich ook genoodzaakt afstand te nemen van bepaalde aspecten van het feest.

"We nemen expliciet afstand van elke vorm van vrouwengeweld en bieden excuses aan voor de praktijken uit het verleden", zegt de Vereniging Borkumer Jungens. Het is nu tijd voorgoed afscheid te nemen van het "Brauch des Schlagens". "Wij als gemeenschap hebben besloten dit achter ons te laten en ons te richten op wat het festival echt betekent: solidariteit onder de eilandbewoners."

Zerotolerancebeleid

Ook de politie zegt streng op te zullen treden tegen wangedrag. Daarom worden er meer agenten op het eiland ingezet komende donderdag.

Vrouwen die iets overkomt worden opgeroepen aangifte te doen. "Wie slachtoffers is geworden, hoeft niet bang te zijn", zegt een woordvoerder, die spreekt van een zerotolerancebeleid. Er wordt gedreigd met 20 tot 30 jaar cel voor openlijke geweldpleging.

Walvisvaart

Burgemeester Akkermann neemt het evenwel in een persverklaring ook op voor de 5000 eilandbewoners. In een lange verklaring legt hij uit dat zij met het feest onderling stoom afblazen, als "afsluiting van het lange en intensieve toeristenseizoen". Hij hoopt dat het bijzondere karakter zonder buitenstaanders bewaard kan blijven, "zonder critici en zonder aanhangers".

Het gebruik zou volgens hem meer dan 200 jaar geleden zijn ontstaan toen de mannen na de walvisvaart na maanden weer terugkeerden op het eiland. Daarbij zouden de vrouwen hardhandig worden aangepakt om te laten weten dat de mannen nu weer thuis de baas waren.

Akkermann hoopt echter ook met meer transparantie en verdere veranderingen de rust te kunnen herstellen. "De eilandgemeenschap werkt er al jaren aan kritiekpunten te verbeteren zonder de culturele identiteit te verliezen."

Aangevallen

In Nederland raakte Sunneklaas vorig jaar in opspraak toen verslaggevers van PowNed die een kijkje wilden nemen bij het feest werden aangevallen. Twee Amelanders worden daarvoor vervolgd, de politie erkende fouten te hebben gemaakt bij de bescherming van de journalisten.

Twee Friese documentairemakers gaven dit jaar voor het eerst een inkijkje in het geheimzinnige feest. Ze spraken met Amelanders en toonden beelden van de viering.

Aankomend president Trump van de VS wil Charles Kushner als ambassadeur van Frankrijk. Kushner is de vader van zijn schoonzoon Jared.

"Hij is een geweldige bedrijfsman en filantroop", meent Trump. "Hij zal ons land goed vertegenwoordigen", zei hij. Vastgoedontwikkelaar Charles Kushner is de schoonvader van Ivanka Trump, de dochter van Trump.

Kushner kreeg in 2020 gratie van toenmalig president Trump. Hij kreeg in 2005 twee jaar cel wegens belastingontduiking en het beïnvloeden van getuigen. Zo liet Kushner filmen hoe een prostituee zijn zwager verleidde om medewerking van zijn zus te krijgen.

Contact met Russen

Ook zoon Jared is niet onomstreden. Hij kwam in 2017 in opspraak vanwege mogelijk geheim contact met Rusland. Hij zat wel in het campagneteam van Trump maar mocht omdat hij niet in functie was geen diplomatieke gesprekken aangaan.

Hij werd verhoord door een Senaatscommissie, die onderzoek deed naar Russische bemoeienis en beïnvloeding in het Amerikaanse verkiezingsproces en mogelijke samenspanning tussen het campagneteam van Trump en Rusland. Uiteindelijk werd er niks met het onderzoek gedaan. Volgens de onderzoeker werd er geen bewijs gevonden naar Kushner of zijn schoonvader Donald Trump.

Kushner en Trump kennen elkaar al langer uit de bouwwereld van New York. Ze werden familie toen hun kinderen in 2009 trouwden.

De Georgische president Zoerabisjvili is niet van plan haar post te verlaten als haar termijn volgende maand afloopt. Ze noemt het presidentschap nog het enige legitieme instituut in haar land na omstreden verkiezingen van vorige maand.

Omdat ze het parlement onwettig noemt, vindt ze dat het geen opvolger voor haar kan aanwijzen. De kans is groot dat daarbij de kandidaat die regeringspartij Georgische Droom naar voren heeft geschoven wint.

"Er is geen legitiem parlement en daarom kan een onwettig parlement geen nieuwe president kiezen", meent ze. "Mijn mandaat blijft bestaan totdat er een legitiem gekozen parlement is gevormd", zegt Zoerabisjvili.

Toetreding EU opgeschort

De afgelopen dagen werd er in Georgië geprotesteerd tegen de beslissing van de regering om de onderhandelingen over toetreding tot de Europese Unie op te schorten tot 2028. Daarbij werden meer dan honderd demonstranten opgepakt. Ook vanavond worden er weer demonstraties verwacht.

In de hoofdstad Tbilisi gebruikte de politie waterkanonnen en pepperspray om de menigte uit elkaar te drijven. Ook de president was aanwezig en zei toen al dat de regering "het eigen volk de oorlog heeft verklaard".

De protesten braken vrijdag uit na de verklaring van de premier. De EU-gezinde president sprak daarop van een coup:

Want hoewel de regeringspartij Georgische Droom volhoudt te willen toetreden tot de EU, voerde die ook wetten in die volgens Brussel indruisen tegen de democratische principes, zoals een beperking van rechten voor lhbti'ers en regels voor 'buitenlandse agenten'. In juni schortte de EU daarom al de toetredingsgesprekken voor onbepaalde tijd op.

'Gechanteerd en gemanipuleerd'

Het was niet de eerste onenigheid met Brussel. Eerder gaf ook het Europees Parlement al aan de parlementsverkiezingen in Georgië te verwerpen. Het wil dat het kandidaat-lid van de EU binnen een jaar opnieuw naar de stembus gaat.

Premier Kobachidze werd woedend en liet weten "niet te zullen toestaan dat we constant worden gechanteerd en gemanipuleerd". Daarop besloot hij dus zeker de komende vier jaar geen aanstalten te maken de EU tegemoet te komen.

Eerder vandaag werd bekend dat de Georgische ambassadeur in Nederland zijn ontslag heeft ingediend. In zijn ontslagbrief schrijft David Solominia dat hij het grootste deel van zijn werk heeft gewijd aan de Europese integratie van Georgië en dat hij "elke vorm van geweld" veroordeelt.

De hinder op het spoor tussen Amsterdam en Utrecht is voorbij. Het treinverkeer tussen Amsterdam Centraal en Amsterdam Bijlmer Arena was sinds gisterochtend verstoord door een kapotte bovenleiding bij Duivendrecht.

Omdat het om een groot stuk bovenleiding van ongeveer 600 meter ging en er personeel opgeroepen moest worden, duurde het herstel langer dan verwacht. "Voor het herstel waren elektromonteurs met speciale kennis nodig", aldus ProRail. "Die specialisten werden opgeroepen vanuit het hele land"

Overlast reizigers

Door de storing reden er minder treinen tussen Amsterdam Centraal en Amsterdam Bijlmer Arena, treinen vanuit Utrecht rijden ook via dit traject.

Hoe de schade is ontstaan is niet bekend. "Bij een kapotte bovenleiding is de oorzaak vaak lastig te achterhalen", aldus het spoorbedrijf.

Reizigers moesten sinds gisteren 06.00 uur met de metro te reizen tussen Amsterdam Centraal en Bijlmer Arena. De NS meldde geen grote overlast onder reizigers, ondanks dat het een "druk corridor" is.