'Brede steun voor aanpak klimaatverandering, maar weinig vertrouwen in kabinet'
Een ruime meerderheid van de Nederlanders vindt het belangrijk dat er maatregelen worden genomen tegen klimaatverandering, zoals investeringen in verduurzaming. Nog meer steun is er voor plannen die het land beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals hogere dijken en meer groen in de stad.
Zorgen over het klimaat leven het sterkst onder hoogopgeleiden, vrouwen en mensen boven de 65 jaar. Jongeren tussen 18 en 25 jaar blijken juist minder bezorgd over het klimaat, hoewel nog altijd de meerderheid zich zorgen maakt.
Dat blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
Het SCP heeft voor het eerst gevraagd naar de mening van Nederlanders over aanpassingen aan de gevolgen van klimaatverandering, zoals zeespiegelstijging en hogere temperaturen. Degenen die meededen leggen de verantwoordelijkheid voor overstromingsrisico's en het opvangen van de schade vooral bij de overheid.
Weinig deelnemers geven aan voorbereid te zijn op overstromingen. Slechts een op de zes mensen heeft thuis een noodpakket met water en houdbaar eten. En een kwart weet hoe groot het overstromingsrisico voor zijn of haar huis is.
Minder vertrouwen kabinetHet SCP stelt vast dat het vertrouwen in het klimaatbeleid van het kabinet fors is afgenomen. Circa één op de tien mensen is tevreden over wat het kabinet bereikt. Zo'n zes op de tien mensen vinden dat het kabinet nu te weinig doet tegen klimaatverandering. Twee jaar geleden, onder het toenmalige kabinet, was dat ongeveer de helft.
Ten opzichte van twee jaar geleden zijn de verschillen tussen praktisch en theoretisch geschoolde deelnemers kleiner. In beide groepen heeft nu slechts een op de tien het gevoel dat er bij het maken van beleid rekening wordt gehouden met de mening van mensen zoals zij.
Deelnemers waren met name negatief over een gebrek aan daadkracht en wat ze "zwalkend" of "wispelturig" beleid noemen. Genoemde voorbeelden zijn de belasting op elektrisch rijden en het afschaffen van de salderingsregeling, wat ertoe leidt dat zonnepanelen minder snel worden terugverdiend. "Eerst mensen bewegen om zonnepanelen aan te schaffen", schreef een deelnemer, "en dan de voordelen ervan weer wegnemen".
Niet bovenaan het lijstjeEen kleiner deel vindt juist dat het kabinet te hard loopt. In de optiek van diegenen is de inspanning een "druppel op de gloeiende plaat" als grote landen niet even hard hun uitstoot van broeikasgassen naar beneden brengen.
Ook vindt een deel klimaat relevant, maar minder belangrijk dan bijvoorbeeld armoedebestrijding, het aanpakken van de woningnood of criminaliteitsbestrijding. "Het voelt alsof klimaat niet bovenaan het lijstje moet", schreef een deelnemer. "Maar zeker ook niet van het lijstje af hoor."
Het SCP doet al langer onderzoek naar de mening van Nederlanders over klimaatbeleid. Circa één op de vijf noemde klimaat eind vorig jaar uit zichzelf als een belangrijk thema. Sinds 2017 noemen steeds meer mensen klimaat in deze enquête, al is het inmiddels niet meer zo hoog als op de piek.
Wel subsidie, geen belastingHet SCP ziet ook al langer dat algemene steun voor klimaatbeleid niet automatisch betekent dat mensen enthousiast zijn over losse klimaatplannen. Er is veel steun voor maatregelen waar burgers van profiteren. Zo is driekwart voor subsidie op isolatie. En twee derde voor subsidies op warmtepompen.
Verboden, belastingen en beperkingen zijn minder populair, zeker als het gaat om alledaagse uitgaven. Een vliegbelasting ziet volgens het SCP ruim de helft nog wel zitten, maar een vleestaks gaat bijna de helft dan weer te ver. Ook het verlagen van de maximumsnelheid op de snelweg is een stuk minder populair.
Ook niet alle technologieën zijn even geliefd. Ruim zeven op de tien Nederlanders zijn voor het verduurzamen van de industrie en het produceren van groene waterstof. De helft is uitgesproken voor investeringen in kernenergie. En één op de drie wil dat de overheid geld steekt in het opslaan van CO2 onder de zeebodem.