NOS Nieuws - Algemeen

In Parijs is het proces begonnen tegen onder anderen Rassemblement National-leider Marine Le Pen over mogelijk misbruik van geld van fondsen van het Europees Parlement. In totaal zijn 26 medewerkers en leden van de radicaal-rechtse partij aangeklaagd.

Het proces draait om geld bestemd voor werk in het Europees Parlement dat, jaren geleden al, onwettig gebruikt zou zijn om partijmedewerkers in Frankrijk mee te betalen.

Bij aankomst bij de rechtbank zei Le Pen dat ze ervan overtuigd is dat de partij geen regels van het Europees Parlement heeft overtreden en dat ze de jury daarvoor "zeer serieuze en stevige argumenten" zal geven.

Nep-assistenten

De zaak kwam in 2015 aan het rollen door een rapport van toenmalig EP-voorzitter Martin Schulz. Hij schreef dat Rassemblement National (RN), toen nog Front National geheten, tussen 2004 en 2014 geld uitkeerde aan medewerkers die te boek stonden als assistenten van Europarlementariërs maar dat niet waren.

Het Europees Parlement stelde eerder voor 6,8 miljoen euro gedupeerd te zijn, al had de advocaat van het parlement het in de rechtszaal over een schadepost van ruim 3,5 miljoen euro.

Als Le Pen schuldig wordt bevonden aan misbruik van publieke fondsen, zou ze voor tien jaar onverkiesbaar verklaard kunnen worden. Dat betekent dat ze niet aan de Franse presidentsverkiezingen van 2027 kan meedoen. Ze riskeert ook maximaal tien jaar cel en een miljoen euro boete. Haar partij spreekt zelf van een politiek proces.

Nieuwe paspoorten en identiteitskaarten zien er vanaf nu iets anders uit. Naast aanpassingen tegen namaak, zit er ook een wijziging in waardoor slechtzienden het paspoort en de ID-kaart makkelijker kunnen gebruiken.

Op de nieuwe legitimatiebewijzen zitten voortaan drie schuine ribbels, onder meer bij de pasfoto. Met die ribbels kunnen mensen die slecht zien, voelen hoe ze de pas moeten vasthouden. Ook kunnen ze door de ribbels het verschil tussen een ID-kaart en bijvoorbeeld een pinpas of een klantenkaart voelen.

De Rijksdienst voor Identiteitsgegevens zegt dat de aanpassing belangrijk is voor mensen met een visuele beperking. "Het is onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat elk individu in Nederland toegang heeft tot betrouwbare en gebruiksvriendelijke identificatiemiddelen."

De Rijksdienst heeft bij de ontwikkeling van de nieuwe passen overlegd met experts en mensen die een visuele beperking hebben.

Als extra beveiliging zitten er in het paspoort voortaan drie pasfoto's. Op de pas zelf zitten er twee en op de bladzijde erboven zit een derde pasfoto. Twee van de drie foto's zijn voortaan in kleur.

Oude paspoorten en ID-kaarten die nog niet verlopen zijn, blijven gewoon geldig.

De man uit Den Haag die vastzit voor misbruik van meerdere jonge meisjes, heeft volgens justitie meer slachtoffers gemaakt dan aanvankelijk werd gedacht. De man (26) wordt nu officieel verdacht van misbruik van 31 meisjes, zo werd vandaag bekend op een tussentijdse zitting in de rechtbank.

Ibrahim A. werd op 6 februari aangehouden. Op zijn computer werden zeker 4000 bestanden met kinderporno gevonden. Volgens het Openbaar Ministerie was de kinderporno voor eigen gebruik en om verder te verspreiden.

Het misbruik speelde van januari 2021 tot juni vorig jaar. A. zou zich hebben voorgedaan als modellenscout en zo meisjes van 6 tot 14 jaar oud online hebben misbruikt. Hij deed zich voor als vrouwelijke medewerker van een modellenbureau die op zoek was naar nieuwe modellen. Hij vroeg de meisjes om foto's en haalde ze vervolgens ertoe over om ontuchtige handelingen met zichzelf uit te voeren en dit te filmen. Zeker 24 meisjes deden uiteindelijk aangifte tegen hem.

De verdachte legde eerder een bekentenis af en zegt zo'n 50 tot 100 meisjes te hebben benaderd. 27 mogelijke slachtoffers zijn nooit geïdentificeerd. Van de 31 bekende slachtoffers komen er 7 uit België, de rest komt uit Nederland. Van de slachtoffers zijn er 25 jonger dan 12 jaar, schrijft Omroep West.

Berouw

Ibrahim A. legde een korte verklaring op bij de tussentijdse zitting. "Ik kijk uit naar de inhoudelijke behandeling van mijn zaak en zie er ook tegenop. Ik kom dan oog in oog te zitten met de slachtoffers en dat zal ik heel moeilijk vinden. Ik weet ook niet of ik dan de juiste woorden zal vinden, maar zal mijn best doen."

De inhoudelijke behandeling van de zaak is volgend jaar en zal meerdere dagen in beslag nemen.

Erasmusschutter Fouad L. moet verminderd toerekeningsvatbaar worden verklaard. Dat adviseren gedragsdeskundigen van het Pieter Baan Centrum (PBC) aan de rechtbank. Zij hebben bij L. een autistische stoornis vastgesteld die hem zou hebben beïnvloed bij de schietpartijen op 28 september vorig jaar in Rotterdam.

Vanwege de ernst van zijn stoornis en van de feiten adviseren de deskundigen de rechtbank om L. tbs met dwangverpleging op te leggen.

De officier van justitie maakte dit vandaag bekend in de rechtbank in Rotterdam tijdens de vierde voorbereidende zitting. Het Openbaar Ministerie zal de rapportage van de deskundigen meenemen in de inhoudelijke behandeling van de strafzaak, die volgend jaar begint.

Fouad L. wordt verdacht van het doodschieten van zijn buurvrouw Marlous (39) en haar dochter Romy (14) in hun woning in Rotterdam-Delfshaven. Daarna ging hij naar het Erasmus MC waar hij docent en huisarts Jurgen Damen (43) doodschoot.

Herdenking

Het was zaterdag een jaar geleden dat dit gebeurde. Op verschillende plaatsen in Rotterdam zijn de drie slachtoffers herdacht. Tot zaterdagavond was op het gebouw van het Erasmus MC een lichtprojectie te zien van een hartje met daarin twee handen die elkaar vasthouden. "Dit zijn ongetwijfeld pijnlijke dagen voor iedereen die hierbij betrokken is", zei de officier van justitie op de zitting.

De officier zei ook dat Fouad L. in zijn gesprekken met deskundigen van het PBC uitvoerig heeft gesproken over de feiten van 28 september vorig jaar. In verhoren met de politie heeft hij dat niet gedaan. "We willen hem zelf ook confronteren met alle resultaten en bevindingen."

L. was niet aanwezig bij de zitting. De volgende voorbereidende zitting is op 2 december. Dan dient de verdachte wel aanwezig te zijn.

De paus start de procedure voor een zaligverklaring van koning Boudewijn. De in 1993 overleden Koning der Belgen was diep religieus en fel tegen abortus, net als paus Franciscus.

Het is ongebruikelijk dat een paus zelf de procedure voor een zaligverklaring in gang zet. Meestal gebeurt dat van onderaf en zijn er lokale gelovigen die pleiten voor een zaligverklaring. Ook na het overlijden van koning Boudewijn werd daar door vrome katholieken in België op aangedrongen. Maar een officiële procedure is toen niet van de grond gekomen. Nu dus wel, door toedoen van de paus zelf.

'Moedige man'

Franciscus kwam gisteren met de aankondiging aan het einde van de mis in het Koning Boudewijnstadion in Brussel. Volgens de omroep VRT kwam die opmerking als een verrassing, zowel voor de Belgische bisschoppen als voor het koninklijk paleis.

Paus Franciscus stak bij het bezoek aan België zijn bewondering voor Boudewijn niet onder stoelen of banken. Hij bezocht de Koninklijke Crypte van de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Laken, waar Boudewijn en zijn vrouw Fabiola zijn bijgezet. Hij noemde hem een "moedig man die weigerde om een moorddadige wet te ondertekenen".

Daarmee doelde de paus op de weigering van Boudewijn om de wet te ondertekenen waarmee abortus tot de twaalfde week na de bevruchting niet meer strafrechtelijk wordt vervolgd. In 1990 zei Boudewijn tegen de toenmalig vicepremier: "Het is voor mij als gelovige totaal onverenigbaar met wat jullie willen. Dus dring niet aan. Het is neen."

Via een omweg kwam de abortuswet er toch. De koning werd voor een periode van 36 uur 'ongeschikt verklaard om te regeren'. Vervolgens kon de regering de wet zelf ondertekenen en was die rechtsgeldig.

'Huurmoordenaars'

De paus noemde de koning gisteren in gesprek met journalisten in het vliegtuig terug naar Rome een man met ruggengraat. "Hij is een heilige, en de procedure om hem zalig te verklaren wordt in gang gezet."

Dit besluit kan ook worden gezien als een signaal. De paus noemde in hetzelfde gesprek, niet voor de eerste keer, medici die een abortus uitvoeren "huurmoordenaars". "Daar is geen discussie over mogelijk. Een menselijk leven wordt vernietigd. Dat is moord."

Een procedure voor een zaligverklaring kan vele jaren duren. Een vereiste is dat voor de kerk vaststaat dat er een wonder aan de betrokkene kan worden toegeschreven. Ook wordt er uitgebreid en grondig onderzoek gedaan naar de handel en wandel van de persoon.

Congo

Daarbij wordt alles tegen het licht gehouden. En dan zijn er bij Boudewijn kritische kanttekeningen te plaatsen. Zo noemde hij de controversiële Belgische koning Leopold II "een geniaal brein" en "brenger van de beschaving".

Leopold II voerde in Congo een schrikbewind. Hij beschouwde de 'Congo-Vrijstaat' aan het eind van de 19de eeuw als persoonlijk wingewest. Bij de winning van kostbaarheden als ivoor en rubber werd de bevolking onder druk gezet om zo hard mogelijk te werken, door middel van martelingen, executies en andere terreurmaatregelen.

Bij de grote datadiefstal bij de politie zijn in enkele gevallen ook privégegevens van agenten buitgemaakt. Sommige medewerkers zeggen dat hun privételefoonnummer onderdeel is van de gestolen data, bevestigt de politie aan de NOS. Hoe vaak dat precies het geval is, wordt nog onderzocht.

Afgelopen week wisten hackers de visitekaartjes van het mailprogramma Outlook te stelen, dat bij de politie wordt gebruikt. Daarbij zijn de namen en e-mailadressen van vrijwel alle medewerkers buitgemaakt. In de visitekaartjes van veel medewerkers stonden ook hun diensttelefoonnummer, afdeling en functie vermeld.

Inmiddels zijn er signalen dat er soms ook privételefoonnummers bij de gegevens zaten. "In het verleden kon je deze gegevens zelf bewerken", verklaart een woordvoerder. "Het kan ook mogelijk zijn dat ze niet goed hebben gestaan in een van onze gebruikte systemen."

De politie benadrukt dat het vooralsnog lijkt te gaan om incidentele gevallen. "Bij de meeste collega's gaat het uitsluitend om de werkgerelateerde gegevens."

Ongerustheid

De hack veroorzaakt veel ongerustheid onder politiemedewerkers. Zij zijn bijvoorbeeld bang dat ze worden lastiggevallen als hun telefoonnummer openbaar wordt, of dat mensen hen nu makkelijker online kunnen traceren.

Voor bezorgde agenten en andere politiemensen is afgelopen weekeinde een speciaal meldpunt opgezet. Daar hebben zich tot nu toe enkele tientallen medewerkers gemeld. Daarnaast komen er volgens de politie vragen binnen bij leidinggevenden en via intranet, de interne website van de politie.

Wie achter de hack zit, is nog altijd onbekend. Wel is duidelijk dat de inbrekers binnen konden komen door een van de politieaccounts te hacken.

De gestolen gegevens zijn nog niet opgedoken. De politie heeft de 65.000 medewerkers opgeroepen extra alert te zijn op verdachte mails, telefoontjes of appjes.

In Nederland zijn 672.000 mensen chronisch ziek door roken. Zij lijden aan ziektes zoals kanker, COPD en hart- en vaatziekten, blijkt uit onderzoek van het RIVM. Het is voor het eerst dat is berekend hoeveel gevallen van chronische ziekte door roken zijn veroorzaakt.

Het RIVM deed het onderzoek in opdracht van Rookvrije Generatie. Deze stichting (opgericht door de Hartstichting, het KWF en het Longfonds) wil dat kinderen de kans krijgen om rookvrij op te groeien.

De berekeningen gaan over vijftien chronische ziekten waarbij roken een rol speelt. Bij sommige van deze ziektes is roken de belangrijkste veroorzaker. Zowel bij strottenhoofdkanker als longkanker worden ruim acht op de tien gevallen veroorzaakt door roken. Bij de longziekte COPD is roken in ruim driekwart van de gevallen de oorzaak.

Volgens het onderzoek hebben bijna 400.000 mannen een chronische ziekte die is veroorzaakt door roken. Dit geldt voor bijna 300.000 vrouwen.

Ook Chasmaine Winter-Schmidt heeft COPD en is daardoor ernstig beperkt bij alledaagse inspanningen:

Rookvrije Generatie noemt de tabaksindustrie de schuldige van deze chronisch zieken. "Als we de tabaksindustrie uitbannen zouden bepaalde ziekten die nu honderdduizenden mensen treffen fors afnemen", zegt de directeur van het Longfonds Károly Illy namens Rookvrije Generatie.

Het aantal volwassenen dat rookt neemt volgens hem af, maar hij ziet een toename bij tieners en jongeren. "De tabaksindustrie wil dezelfde hoeveelheid tabaksproducten blijven verkopen en richt zich daarom op jongeren om de volwassen klanten te vervangen."

Hij zegt dat vapes "een opstapje naar het gewone roken zijn", omdat 69 procent van de jongeren die deze e-sigaretten gebruikt ook gewone sigaretten roken. Zo krijgt de tabaksindustrie er "een klant voor het leven bij", stelt de directeur van het Longfonds.

De overheid zou daarom alles op alles moeten zetten om mensen te beschermen tegen tabak en andere nicotineproducten, vindt Rookvrije Generatie. Dat zou de overheid moeten doen door gezonde dingen te promoten en ongezonde dingen als roken te ontmoedigen. Daarom pleit de organisatie er onder meer voor dat de prijzen van tabak worden verhoogd. "De overheid moet alles op alles zetten om mensen zo lang mogelijk gezond te houden."

Over vapen en de tabaksindustrie maakte NOS op 3 eerder onderstaande video:

De productie van een speelfilm over het leven van 'iceman' Wim Hof is voorlopig stilgelegd vanwege beschuldigingen van huiselijk geweld. Dat meldt productiemaatschappij Genesius Pictures aan de NOS na berichtgeving van de Volkskrant.

De krant publiceerde afgelopen weekend een artikel waarin Hof werd beschuldigd van het dertien jaar lang fysiek en psychisch mishandelen van zijn ex-vriendin, hun zoon en haar twee kinderen. Genesius Pictures zegt dat de productie gestopt is "vanwege de ernst van de beschuldigingen". Volgens de productiemaatschappij stond de film nog in de kinderschoenen en was er nog geen materiaal geschoten. De film was aangekondigd als een 'inspirerend', 'ontroerend' en 'bij vlagen oergeestig' verhaal.

Mishandeling

De Volkskrant baseert zich onder meer op gesprekken met de ex-vriendin van Hof en hun zoon, maar ook op gerechtelijke vonnissen, een rapport van de Raad voor de Kinderbescherming en een aangifte tegen Hof vanwege onder meer de mishandeling van een eerdere partner.

Hof werd in 2012 veroordeeld voor de mishandeling van zijn toenmalige stiefzoon. Hij kreeg toen een werkstraf en geldboete opgelegd. Vervolgens kreeg hij een tijdelijk huisverbod van de gemeente Amsterdam, schrijft de Volkskrant. Hof mocht niet meer in de buurt van het gezin komen.

Een paar jaar later mocht Hof van de rechtbank niet meer omgaan met zijn zoon, nadat de Kinderbescherming volgens de krant had geconstateerd dat de jongen zich altijd onveilig bij hem had gevoeld door de hoeveelheid psychisch geweld.

PTSS

De ex-partner van Hof zegt dat ze onder meer mishandeld werd toen ze zwanger was van hun kind. Ook zou Hof haar hebben geprobeerd te wurgen en seksueel hebben misbruikt. De ex-partner zegt dat hun zoon een posttraumatische stressstoornis (PTSS) heeft overgehouden aan zijn jeugd.

Hof heeft tegen de Volkskrant de beschuldigingen tegengesproken. "Het is duidelijk dat ze (de ex-vriendin, red.) op oorlogspad is en het nu allemaal anders wil doen voorkomen dan het was." Hof zegt niet gewelddadig te zijn.

Tegenover RTL Boulevard zegt Hof dat hij en zijn ex-partner "zeker hun verschillen hadden" tijdens hun relatie. Hij noemt de beschuldigingen "een leugen" en "eenzijdig". De beschuldigingen van huiselijk geweld zijn volgens Hof "verzonnen verhalen". "Het is jaloezie, bitterheid en afgunst."

Wereldberoemd

De 65-jarige Hof is een spraakmakende gezondheidsgoeroe in binnen- en buitenland. Hij maakte miljoenen mensen over de hele wereld enthousiast voor koudwatertrainingen en ademhalingsoefeningen. Een zelfhulpboek kreeg 44 vertalingen. Hof kwam over de vloer bij Amerikaanse sterren als Oprah Winfrey, Orlando Bloom en Barbra Streisand.

Hof heeft ook diverse (extreme) kouderecords op zijn naam staan. Zo beklom hij meermaals op blote voeten en dun gekleed besneeuwde bergen en zwom hij onder een ijslaag door op de Noordpool in alleen een zwembroek.

De politie tast nog in het duister over de oorzaak van het ongeluk waarbij vannacht in Amersfoort drie mannen om het leven kwamen. De auto raakte van de weg, reed door de berm over het fietspad, botste tegen een boom en belandde in het water.

Agenten die toevallig langsreden, ontdekten de auto. Ze zagen bandensporen en brokstukken aan de rand van het water. "Vervolgens zagen ze de auto in het water liggen met de mensen erin", zegt een politiewoordvoerder.

Hulpdiensten werden opgeroepen, waaronder een duikteam van de brandweer. De mannen werden eruit gehaald en er werd begonnen met reanimatie. "Maar dat mocht niet meer baten", zegt de politie.

Buurtbewoners hadden rond 01.30 uur een harde klap gehoord. "Ik werd er wakker van", zegt een vrouw. "Alsof iemand tegen een muur reed. En daarna werd het helemaal stil."

Meerdere scenario's

De politie deed de hele nacht onderzoek. Veel is nog onduidelijk. Meerdere scenario's worden onderzocht, zoals rijden onder invloed van drank of drugs.

De weg waar het ongeluk gebeurde, staat niet bekend als gevaarlijk, zeggen buurtbewoners. Daarom wordt ooggetuigen en buurtbewoners gevraagd zich te melden. Ook wil de politie graag beelden van bijvoorbeeld deurbelcamera's in de omgeving van de Stadsring.

De drie slachtoffers zijn 21, 25 en 27 jaar uit Amersfoort. Wat de relatie is tussen het drietal, zegt de politie niet.

De politie heeft vanochtend een inval gedaan op een woonwagenkamp in Eindhoven. Daarbij zijn vijf mannen aangehouden. Volgens Omroep Brabant is het bewuste kamp te zien in de tv-serie Bij Ons Op Het Kamp.

De inval is onderdeel van een onderzoek naar de productie van en handel in harddrugs, zegt de politie. Een arrestatieteam heeft meerdere woonwagens doorzocht. Daarbij zijn ook spullen in beslag genomen.

De mannen die zijn aangehouden zijn tussen de 27 en 53 jaar oud en komen allemaal uit Eindhoven. Drie van hen zijn op het woonwagenkamp aangehouden, één man werd elders in een huis in Eindhoven opgepakt. De vijfde man werd gearresteerd in een huis in Zaltbommel.

Meer details wil de politie nog niet geven vanwege het lopende onderzoek.

Donald Trump heeft in een toespraak in Pennsylvania gezegd dat misdaad afneemt als de politie eenmalig keihard zou mogen optreden. Een woordvoeder zei later tegen de website Politico dat de uitspraken over politiegeweld "overduidelijk als grap bedoeld waren".

Trump betreurde het dat "de politie niet zijn werk mag doen" als het gaat om vergrijpen als winkeldiefstal. "Agenten mogen hun werk niet doen. Dan wordt hun gezegd: 'Als je optreedt, raak je je pensioen kwijt, je gezin, je huis, je auto."

Hij legde de schuld daarvan bij "progressief links, dat de politie en ons land kapot wil maken".

'Eén ruig uurtje'

De oplossing zou volgens de Republikein zijn om een keer hard terug te slaan tegen verdachten. "Als je één echt gewelddadige dag zou hebben...", mijmerde hij voordat zijn betoog afdreef naar lof over een plaatselijk politicus.

"Eén ruig uurtje maar, en dan echt ruig", pikte hij later zijn redenering weer op. "Dat zou rondgaan als een lopend vuurtje en alles zou meteen over zijn."

Op X wordt het voorstel al vergeleken met The Purge, de film waarin één dag per jaar alle misdaad is toegestaan om de samenleving een uitlaatklep voor burgerlijke onvrede te bieden. Overigens haalt Politico FBI-cijfers aan waaruit blijkt dat het misdaadcijfer het afgelopen jaar met ruim 2 procent is gedaald.

Gevraagd door Politico of dit een serieus voorstel van Trump was, reageerde een woordvoerder dat "Trump de president van orde en gezag was en blijft hameren op het belang bestaande wetten te volgen". Zijn Democratische rivaal Kamala Harris, een oud-aanklager, zou er juist verantwoordelijk voor zijn dat criminelen niet hard genoeg aangepakt worden.

Volgens Trump zou de politie harder moeten optreden:

Tijdens de toespraak in de swingstate haalde Trump ook persoonlijk uit naar Harris, die volgens hem "geestelijk gestoord" is. "Corrupte Joe Biden is geestelijk gestoord geworden - triest. Maar die liegende Kamala Harris is volgens mij echt zo geboren."

"Ik weet niet wat het is, maar er ontbreekt zeker iets. En weet je: iedereen heeft dat door."

Trumps aanvallen op Harris zijn persoonlijker geworden sinds zijn debat met haar. Commentatoren waren het er achteraf over eens dat Harris het daarbij beter had gedaan dan Trump. Zo haalde de Republikein de ontkrachte samenzweringstheorie aan dat vluchtelingen in Springfield huisdieren eten.

Kritiek van partijgenoten

Veel partijgenoten zien liever dat hun kandidaat zich richt op de inhoud. In plaats van te schelden zou Trump Harris beter kunnen aanvallen op haar economische resultaten, grensbeleid en de onrust in de wereld.

"Ik zou liever de zaak maken dat haar beleid het land verwoest", reageerde de invloedrijke senator Lindsey Graham op de scheldpartij.

Trump zei eerder dat hij persoonlijke aanvallen gerechtvaardigd vindt. "Ik ben heel boos op haar, op wat ze ons land aandoet", zei hij in een persgesprek vorige maand. "Ik vind dat ik recht heb op persoonlijke aanvallen."

Autofabrikant Stellantis behaalt dit jaar minder winst dan verwacht. Voor de beurzen vanochtend opengingen, kwam het bedrijf met een winstwaarschuwing.

Met de winstwaarschuwing volgt Stellantis (moederbedrijf van onder meer Citroën, Fiat en Jeep) andere Europese autofabrikanten.

Stellantis wijt de tegenvallers aan hogere kosten, sterke concurrentie en minder verkopen, met name in de Verenigde Staten. Na de winstwaarschuwing kelderde de beurskoers van het aandeel Stellantis met 13 procent in Milaan en Parijs.

Ook tegenvallers Duitse autobranche

Vrijdag kwam Volkswagen voor de tweede keer dit jaar met een winstwaarschuwing. Het Duitse concern verwacht nu 9 miljoen voertuigen aan klanten te leveren in plaats van 9,5 miljoen. Ook Mercedes-Benz en BMW kwamen eerder met tegenvallend nieuws.

Vorige week was er in Duitsland crisisoverleg over de autobranche tussen de regering, autobedrijven, toeleveranciers en de vakbonden. Concrete besluiten over steun aan de branche werden niet genomen. De regering zegt dat maatregelen nodig zijn met het oog op de lange termijn.

Er is onder meer veel concurrentie vanuit China met elektrische auto's. De Duitse autobranche wil onder meer dat de overheid de consument met subsidies prikkelt om een in Duitsland gemaakte e-auto te kopen. Er bestond in Duitsland een subsidieregeling, maar die werd eind vorig jaar afgeschaft.

Jonge kinderen zijn nog niet genoeg beschermd tegen kinkhoest. Daarover schrijft de Gezondheidsraad in een advies aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarom zouden mensen die op hun werk in contact komen met kinderen jonger dan zes maanden nog steeds een kinkhoestvaccinatie aangeboden moeten krijgen van hun werkgever.

Het gaat volgens het adviesorgaan in ieder geval om medewerkers van ziekenhuisafdelingen als pediatrie, neonatologie of de spoedeisende hulp. Ook verloskundigen en mensen die in de kraamzorg, bij een consultatiebureau of kinderopvang werken worden genoemd.

De Gezondheidsraad gaf hier zeven jaar geleden ook al advies over, en ziet dus geen reden om dat advies aan te passen. "Hoewel kinkhoestvaccinatie sinds 2019 wordt aangeboden aan alle zwangere vrouwen, is er nog steeds een groep kinderen onvoldoende beschermd tijdens de eerste levensmaanden", schrijft de raad. "De vaccinatie van werknemers is bedoeld ter bescherming van deze groep."

Gratis prik

Volgens de raad heeft het invoeren van die zogenoemde maternale kinkhoestvaccinatie nog niet het gewenste effect, terwijl die pasgeborenen wel "de beste bescherming biedt". Vrouwen die 22 weken zwanger zijn, kunnen gratis een prik halen. De vrouwen krijgen geen oproep, maar moeten zelf een afspraak maken.

In principe zou de invoering hiervan ervoor kunnen zorgen dat het niet meer nodig is om werknemers te vaccineren, maar dat is nu nog niet het geval.

"Dat komt doordat niet alle moeders zich laten vaccineren (de deelnamegraad is zo'n 70 procent) en doordat er soms onvoldoende antistoffen worden overgedragen, bijvoorbeeld als het kind te vroeg wordt geboren", schrijft de Gezondheidsraad.

'Gevaarlijk voor de kleintjes'

Kinkhoest is vooral voor de allerkleinsten gevaarlijk, legde Pim van Gool, voorzitter van de Gezondheidsraad, eerder al eens uit. "Het is een vervelende ziekte, ook voor volwassenen. Maar voor hen is het niet gevaarlijk. Het zijn juist de kleintjes die te maken hebben met ernstige complicaties."

"Bij gezonde volwassenen verloopt kinkhoest meestal mild of zonder klachten", meldt de raad. "Bij baby's kan kinkhoest echter ernstig verlopen en in uitzonderlijke gevallen zelfs leiden tot de dood."

Afgelopen zomer overleed er een baby aan kinkhoest. Het was het vijfde kindje dit jaar. Gemiddeld overlijden er in Nederland een tot twee baby's per jaar aan kinkhoest.

Verloskundigen

Sinds een paar weken kunnen zwangere vrouwen in Den Haag worden ingeënt tegen kinkhoest bij een verloskundigenpraktijk. Nog niet eerder namen verloskundigen deze taak op zich.

In het hele land zijn er zorgen over de lage vaccinatiegraad tegen besmettelijke ziektes als kinkhoest. Voor het eerst in tientallen jaren werden minder dan 90 procent van de jongste kinderen (tot 2 jaar) gevaccineerd.

NOS op 3 maakte eerder deze explainer over besmettelijke ziektes en vaccinatie:

In het Drentse Nieuw-Dordrecht is vannacht een sluisbedieningsgebouw verwoest door een brand. Het gebouw is onderdeel van de sluis van het Willem-Alexanderkanaal.

De brandweer wist de brand onder controle te krijgen, maar kon niet voorkomen dat het gebouw forse schade opliep. Er zijn geen meldingen van gewonden.

Het sluisbedieningsgebouw is voorlopig buiten gebruik. "De sluis heeft zonder het bedieningsgebouw geen functie meer. Alle apparatuur die daarin staat heb je echt nodig", aldus Marten Huitsing van de provincie Drenthe. Een werkgroep probeert een noodvoorziening te maken zodat de sluis toch weer gebruikt kan worden. Hoelang dat gaat duren, is onbekend.

De Stichting Veenvaart noemt de brand een domper voor het vaartoerisme in Drenthe. "Dankzij deze verbinding kunnen mensen een rondje door Drenthe varen, maar nu de sluis door de brand beschadigd is, wordt dat lastig", zegt Stoffer Appeldorn namens de stichting.

Bekijk hieronder de beelden van de brand:

Tien dagen eerder was er zo'n 200 meter verderop ook brand. Hierbij ging een klein bootje volledig in vlammen op, meldt RTV Drenthe. Het is nog niet duidelijk of er een verband is. De politie onderzoekt de oorzaak van de brand en zegt brandstichting niet uit te sluiten.

Het Rode Kruis opent een gironummer om mensen in de meest kwetsbare situaties te helpen voor, tijdens en na een natuurramp. Volgens de hulporganisatie is 2024 nu al een recordjaar als het gaat om natuurrampen.

Het Rode Kruis schiet op grote schaal te hulp bij overstromingen, tropische stormen en periodes van hitte of droogte en opent nu gironummer 661.

"Dit jaar zijn we al bij tachtig rampen in actie gekomen", zegt hoofd internationale hulp van het Rode Kruis Derk Segaar in het NOS Radio 1 Journaal. "Vorig jaar waren dat er in totaal zestig en in 2022 veertig."

Minder bekende rampen

Segaar ziet dat natuurrampen zoals orkaan Helene in de VS of de overstromingen in Centraal-Europa veel aandacht krijgen, maar dat juist de slachtoffers van minder bekende rampen hulp nodig hebben.

"In Azië en Afrika zijn bijvoorbeeld heel veel rampen echt extreem, maar die halen niet de voorpagina's", zegt Segaar. "Wij proberen daar hulp te bieden. Die mensen hebben echt voedsel, water, onderdak en medische zorg nodig. In Europa hebben de meeste landen gelukkig geld om te helpen. Maar veel mensen in andere werelddelen zijn grotendeels afhankelijk van hulporganisaties."

Segaar doelt hiermee onder meer op de overstromingen die miljoenen mensen treffen in Zuid-Sudan, Nigeria en Tsjaad, en op de extreme droogte in het zuiden van Afrika. "In Zambia en Zimbabwe, het centrum van de voedselproduct voor zuidelijk Afrika, was de ergste droogte in 40 jaar. Kilometers aan maisvelden zijn volledig verdord."

"Dit soort rampen hebben een enorme impact op de landen, maar ook op de mensen zelf, die heel arm zijn. Zij hebben niet de middelen om goed te kunnen reageren op zo'n ramp. Daarom vragen wij de mensen om hulp."

Klimaatverandering

Het Rode Kruis ziet dat door klimaatverandering het aantal natuurrampen toeneemt en die ook heviger worden. De hulporganisatie richt zich op de mensen die het meest kwetsbaar zijn.

"Wij helpen zowel voor een ramp als daarna", legt Segaar uit. "Zo hebben we in Bangladesh geholpen met het waarschuwen en de evacuatie naar aanleiding van een tropische storm. Zes miljoen mensen zijn daar getroffen, maar er zijn door ons werk weinig mensen omgekomen."

Door de verwachting dat het aantal natuurrampen zal toenemen, verwacht het Rode Kruis dat meer mensen hulp nodig zullen hebben.

Ze zijn allemaal in de ruimte geweest, sommigen samen en sommigen meerdere keren. Op aarde zien deze internationale astronauten elkaar jaarlijks op het Planetary Congress van de Association of Space Explorers.

Van China tot de VS en van Turkije tot Brazilië: zo'n zeventig astronauten komen vanaf vandaag een week lang samen in Noordwijk. Het is voor het eerst sinds 1990 dat tientallen astronauten weer voet zetten op Nederlandse bodem, in dat jaar was het ASE-congres in Groningen.

De ontwikkelingen op ruimtegebied volgen elkaar de laatste jaren in rap tempo op. Duizenden satellieten zweven rond, de eerste commerciële vluchten zijn de ruimte in gegaan - het begin van ruimtetoerisme - en landen wedijveren weer wie de eerstvolgende keer mensen op de maan zet (ditmaal niet de VS en Rusland, maar de VS en China).

Ook Nederland zit niet stil. Zonnepanelen uit Leiden gaan naar de maan, het International Space Station (ISS) heeft een grotendeels Nederlandse robotarm en rechtsgeleerden buigen zich hier over de vraag van wie de maan is.

Deze Wageningse wetenschapper probeert aardappels op nagemaakte Marsbodem te telen. Kijk mee bij zijn eerste oogst:

Het zijn een paar van de onderwerpen die de astronauten uit onder meer Canada, Japan en veel Europese landen vandaag bespreken in het European Space Research and Technology Centre (ESTEC) van de Europese ruimteorganisatie European Space Agency (ESA).

De Nederlandse astronaut André Kuipers, gastheer van het congres, kijkt uit naar de presentatie van India, dat grote ambities heeft. "Wat zijn ze daar van plan? En in China, ook een grote speler in het veld?"

Enkele van de aanwezigen op het congres:

Grote afwezigen zijn Russische astronauten, zoals Gennadi Padalka en Oleg Kononenko met wie Kuipers in het ISS verbleef (in 2004 en 2011). "De ruimte is de enige plek waar we nog samenwerken met Rusland, maar voor het congres krijgen ze geen visum. Begrijpelijk, maar ook heel jammer."

Kuipers heeft overlegd met verschillende medewerkers van het ministerie van Buitenlandse Zaken, vertelt hij. Vanwege de sancties die werden ingesteld na de invasie in Oekraïne zijn de Russen niet welkom in Nederland. "De conclusie was: het is niks persoonlijks, maar dit zijn de regels, het gaat niet lukken."

De Association of Space Explorers werd opgericht in 1985, ten tijde van de Koude Oorlog, door een kleine groep astronauten uit onder meer de Sovjet-Unie en de VS om het belang van internationale samenwerking te onderstrepen. Inmiddels heeft de vereniging ruim 400 leden uit 38 landen.

Veel van hen worden na hun ruimtemissies pleitbezorger van natuurbehoud en zorg dragen voor de aarde, zegt Kuipers, die hier ook veel mee bezig is. "De aarde is prachtig, maar ook heel kwetsbaar. Je bent er zo omheen, in anderhalf uur. Je ziet hoe klein en beperkt onze planeet is. Heel veel astronautencollega's, of ze nu uit Brazilië, Rusland of Amerika komen, zijn ambassadeurs van de aarde geworden. Ik ken geen astronaut die zegt: 'Rommel maar wat aan met die planeet'."

Kuipers is niet alleen bezorgd om de verwoesting en vervuiling van de aarde die hij vanuit de ruimte goed heeft kunnen zien, ook om het puin in de ruimte zelf. "Tot nu toe zijn de meeste satellieten nuttig, voor communicatie en aardobservatie bijvoorbeeld. Wij willen dat als een bedrijf puin in de ruimte veroorzaakt, het dit ook weer terugbrengt en dat het geen gevaar vormt voor ruimteschepen en satellieten."

In een van de werkgroepen op de conferentie bespreken astronauten daarom hoe ze ruimtepuin verantwoord te lijf kunnen gaan, en daarover adviseren ze de agentschappen zoals ESA en NASA.

"Commerciële bedrijven kunnen denken: satellieten zijn lekker goedkoop, het maakt niet uit. Maar we willen voorkomen dat peperdure satellieten in de ruimte beschadigd raken. China wil ook veel objecten de ruimte in brengen. We moeten oppassen dat het daarboven niet te vol wordt."

Na de opening en presentaties van vandaag gaan de internationale astronauten de komende dagen het land in. "We gaan naar scholen, universiteiten en bedrijven om kennis te delen en vragen te beantwoorden", zegt Kuipers. "Dat vinden we heel belangrijk: iets teruggeven aan het gastland, de belastingbetaler."

Steeds meer mensen overlijden doordat ze vallen, struikelen of uitglijden. Vorig jaar stierven op die manier bijna 7000 mensen in Nederland, gemiddeld ruim negentien mensen per dag, berekende het CBS (het Centraal Bureau voor de Statistiek). Het gaat om een stijging van bijna 12 procent in vergelijking met 2022 en bijna vier keer zo veel als twintig jaar geleden.

Als iemand binnen dertig dagen na de val overlijdt, rekent het CBS de val als doodsoorzaak. Vallen met bijvoorbeeld een fiets wordt niet meegerekend.

Het gaat meestal om oudere mensen: 43 procent was tachtiger en 36 procent was negentig jaar of ouder. Meer dan de helft van de slachtoffers woonde in een zorginstelling.

Heup- en hoofdletsel

Bijna de helft van de overledenen had een gebroken heup als belangrijkste letsel. Deze verwonding komt vaak voor bij ouderen, omdat zij vaker dan jonge mensen kampen met botontkalking, waardoor de heup eerder breekt.

Bij een kwart van de overledenen ging het om hoofdletsel. Meer vrouwen dan mannen sterven op die manier: 60 procent tegenover 40 procent.

'Onderliggende ziekte'

Het is niet helemaal duidelijk waar de stijging door komt. Het aantal ouderen stijgt al jaren en het aantal inwoners in Nederland neemt toe. Daardoor zijn er dus ook meer mensen die aan een val zouden kunnen overlijden. Maar ook als daarmee rekening wordt gehouden, stijgt het aantal sterfgevallen door een val snel.

Volgens Nathalie van der Velde, die als hoogleraar Ouderengeneeskunde gespecialiseerd is in valpreventie, hoort vallen niet per se bij ouder worden. Wel hebben ouderen vaker aandoeningen en kunnen ze minder goed bewegen. "Als ze vallen, is dit meestal een symptoom van een onderliggende ziekte", zegt de hoogleraar.

Valrisico herkennen

Mensen wonen langer thuis en daardoor worden minder snel onderliggende klachten ontdekt, legt Van der Velde uit. Mogelijk speelt dat een rol in de toename in het aantal fatale vallen. Het is volgens haar daarom belangrijk om op tijd te herkennen of iemand een valrisico loopt. Dat kan door contact op te nemen met een zorgprofessional of een online risicotest te doen.

Ook zijn er maatregelen die mensen en vooral ouderen zelf kunnen nemen om het valrisico te verkleinen, stelt Van der Velde. "Gezond eten, meer bewegen, aan je balans werken en obstakels uit de omgeving weghalen kunnen een fatale val voorkomen."

Vanwege "een misrekening" in een belastingkorting voor elektrische auto's door het vorige kabinet, wordt dat voordeel sneller afgebouwd dan gepland. Dat blijkt uit berichtgeving door De Telegraaf, die wordt bevestigd door het ministerie van Financiën.

Om elektrisch rijden te stimuleren betalen elektrische rijders op dit moment geen wegenbelasting, een voordeel van honderden euro's per jaar. Die regeling zou in 2026 ophouden te bestaan, maar om bij te dragen aan klimaatdoelstellingen besloot het kabinet-Rutte IV de regeling uit te breiden en een afbouwpad te maken tot 2031.

Bij het verlengen van de regeling is alleen geen rekening gehouden met feit dat elektrische auto's gemiddeld zwaar zijn, vanwege het gewicht van de accu's. Hoe zwaarder een auto, hoe hoger de wegenbelasting, en dus valt het totale kortingsbedrag hoger uit dan gedacht. Daarbij kwam ook nog dat er meer elektrische auto's zijn verkocht dan voorzien.

In 3 stappen naar 0

Deze twee tegenvallers kosten de schatkist samen 1,5 miljard euro. Om dit gat op de begroting te dichten perkt minister Heinen van Financiën de belastingkorting op elektrische auto's sneller en verder in.

De korting zou stapsgewijs, via 75, 40, 35 en 30 procent naar nul procent gaan in 2031. Nu gaat de korting vanaf volgend jaar naar 75 procent, een jaar later naar 25 procent en dan in 2030 naar nul. Hiermee is volgens het ministerie de hele tegenvaller tenietgedaan.

Het nieuwe pad geldt voor mensen die al een elektrische auto hebben en voor nieuwe elektrische rijders.

Zwitserland heeft een grenscorrectie met Italië in de buurt van de Matterhorn goedgekeurd. De grens loopt daar officieel over het hoogste punt van de bergkam, maar door smeltende gletsjers is die plek de afgelopen tijd enkele tientallen meters opgeschoven.

Volgens de Zwitserse overheidsdienst die over de grenzen gaat is het hoogste punt tussen 1940 en 2000 100 tot 150 meter opgeschoven richting Italië. Het noemt de impact daarvan bescheiden: van de 578 kilometer grens met Italië loopt slechts zo'n 40 kilometer over veranderlijk gebied als gletsjers of sneeuwvelden.

De precieze details over de grenswijziging maakt Zwitserland pas bekend als ook Italië officieel akkoord is. Wel is bekend dat de aanpassingen zullen gelden in het gebied van de Testa Grigia, Plateau Rosa, Rifugio Carrel en Gobba di Rollin.

Door klimaatverandering loopt de grootte van gletsjers snel terug. Vorig jaar verloren alle gletsjers in Zwitserland 4 procent van hun massa. De verwachting is dat tegen 2050 de helft van alle gletsjers is verdwenen.

Grote impact zal de huidige grensverandering niet hebben, de nieuwe scheidingslijn is vooral bedoeld om duidelijk te houden wie er administratief verantwoordelijk is voor het gebied. Eerder meldde Zwitserland bijvoorbeeld al dat een Italiaanse skilift nu op Zwitsers grondgebied was komen te liggen.

Frankrijk

Tegelijkertijd met de Italiaanse afspraken maakte Zwitserland ook bekend de grens met Frankrijk iets te verleggen. Hier was dat nodig geworden doordat de natuurlijke grens iets was verschoven bij natuurherstel aan de rivieren Hermance en Foron en door de aanleg van een tramlijn tussen Perly-Certoux en het Franse Saint-Julien-en-Genevois.

Zwitserland benadrukt dat er hier eerlijk wordt geruild: Frankrijk krijgt een even groot stuk Zwitserland terug als het aan eigen terrein verliest. Ook hier worden details pas bekendgemaakt als het buurland akkoord is.

Het asielzoekerscentrum in Albergen opent vandaag de deuren. Deze week zullen er zo'n 50 mensen worden opgevangen. Er is plek voor maximaal 150 mensen, een stuk minder dan de gehoopte 300.

Twee jaar geleden besloot toenmalig staatssecretaris Van der Burg dat er een opvang moest komen in Albergen. Daarop volgden veel boosheid en rechtszaken.

"Wij zijn ontzettend verbaasd en verrast. En de bewoners nog meer", zei wethouder Bekhuis twee jaar geleden. In alle haast was een persconferentie georganiseerd na het besluit van het kabinet om een asielzoekerscentrum te plaatsen in Albergen, zonder goedkeuring van de gemeente.

Een week voor de persconferentie had Van der Burg aangegeven gemeenten te willen passeren bij het regelen van opvang voor asielzoekers. Hij kreeg te weinig medewerking van gemeenten, waardoor het aanmeldcentrum Ter Apel vol zat.

Tubbergen als eerste aangewezen

Na een nacht met meerdere vechtpartijen en honderden mensen die buiten sliepen in Ter Apel, werd bekend dat de gemeente Tubbergen, waar Albergen onder valt, als eerste werd aangewezen door het kabinet. Het voormalige hotel 't Elshuys was een van de plekken die de crisis moesten oplossen.

Dat hotel bood plaats aan 80 gasten. Een aantal daarvan werd ingenomen door statushouders en Oekraïners. Met aanpassingen aan het gebouw en cabines op het terrein moesten maximaal 300 asielzoekers worden opgevangen, schreef de staatssecretaris. Binnen een maand zou de opvang klaar zijn.

De schatting bleek veel te optimistisch, onder andere doordat bewoners zich stevig verzetten tegen de komst van het asielzoekerscentrum. Een protest bij 't Elshuys volgde al snel. Bewoners maakten hun boodschap duidelijk met vuurwerk en een 'Albergen zegt nee tegen azc'-bord.

Brand en beschieting

Niet alleen met demonstraties lieten mensen van zich horen. Zo werd twee jaar geleden brand gesticht bij het voormalige hotel. Begin dit jaar werd het pand beschoten, vermoedelijk met een luchtbuks.

De woede werd ook geuit richting de burgemeester. Na afloop van een informatieavond in maart hing er een dreigende en intimiderende sfeer, volgens raadsleden en bestuurders. "We zaten als ratten in de val", zei burgemeester Postma over die avond.

Een 49-jarige man heeft tijdens de informatieavond een gps-tracker op de auto van de burgemeester geplaatst. Het vermoeden was dat de burgemeester niet in de gemeente woonde. De tracker moest dat bevestigen.

De man werd veroordeeld tot een celstraf van een aantal maanden. Volgens de rechter ondermijnde hij met de actie het gezag van de burgemeester.

Gemeente tegenover COA

De gemeente stond niet alleen op gespannen voet met de bewoners, maar ook met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Toen bekend werd dat er een asielzoekerscentrum in Albergen kwam, gaf de wethouder aan de dag daarvoor te zijn ingelicht. "Het kwam als donderslag bij heldere hemel", zei wethouder Bekhuis op de persconferentie.

Later bleek de gemeente al weken af te weten van de mogelijkheid tot dwang, ontdekte regionale omroep Oost. Maandenlang waren er gesprekken over een mogelijk asielzoekerscentrum. In het begin stond de gemeente open voor de plannen, maar de zorgen namen naar verloop van tijd toe. Het COA gaf uiteindelijk aan dat het passeren van de gemeente desnoods een mogelijkheid was.

Ook bij de aanpassingen aan het voormalige hotel was er veel gedoe tussen de gemeente en het COA. Meerdere keren werd de verbouwing stilgelegd, omdat vergunningen niet op orde waren. Daarnaast heeft de gemeente een boete van 15.000 euro opgelegd aan het COA. De planken van een schuurtje waren gesloopt, terwijl er geen sloopmelding was gedaan.

Opening van het azc

Nog niet alle vergunningen zijn momenteel op orde. Voor een nieuwe afzuiginstallatie ontbreekt een vergunning, waardoor de keuken nog niet gebruikt kan worden. Toch openen vandaag de deuren van het asielzoekerscentrum.

Omwonenden zijn nog steeds zeer kritisch op de opvang en de manier waarop die tot stand is gekomen. Zo loopt er een rechtszaak waarin de bewoners de verstrekte vergunning aanvechten. Ook wordt woensdag in de Tweede Kamer gestemd over een motie die is geïnitieerd door de bewoners. Daarin staat dat het asielzoekerscentrum maximaal 10 jaar mag bestaan.

Maar niet alle bewoners zijn kritisch. Zo'n 30 mensen hebben zich aangemeld als vrijwilliger bij de opvang. Sommige van die mensen wonen in Albergen.