NOS Nieuws - Algemeen

Chicago trots op 'Da Pope' van eigen bodem

1 month 2 weeks ago

Zoals elke ochtend luiden de klokken van de Holy Name Cathedral in Chicago. Met een speciale mis viert de stad hier de verkiezing van 'hun' paus. 'DA POPE', zoals de Chicago Sun Times kopte, in het accent van de stad. "Chicago is in extase, trots dat het een man van hier is", zegt parochiaan Gail Kellogg over het moment dat er witte rook kwam, en duidelijk werd dat Robert Prevost het hoogste ambt binnen de katholieke kerk zou bekleden. "Iedereen zal wel wat meer geld in de collecteschaal stoppen vandaag", knipoogt ze.

"Elke keer in de kerk kijk ik om me heen hoeveel grijze mensen ik zie", zegt een andere kerkganger. "Ik denk dat dit de kerk een enorme boost zal geven en iedereen weer enthousiast zal maken." Dat zal moeten blijken. Vanochtend is het geen gewone ochtendmis, dat kan niemand hier ontgaan: tientallen journalisten en filmploegen hebben zich gemeld aan de trappen van de kathedraal, het hart van de aartsbisdom Chicago.

Gebeden wordt er door de voor- en kerkgangers, voor paus Leo XIV, hier beter bekend als Robert Prevost. "Onbeschrijflijk", zegt Darren uit South Carolina. "Een goddelijk moment", noemt hij de benoeming van Prevost, die opgroeide in Dolton, even ten zuiden van Chicago. Zijn vader was leraar, moeder Mildred werkte als bibliothecaresse, onder meer in de Holy Name Cathedral. "Ze deed veel vrijwilligerswerk, deelde haar gevoel van Gods liefde via haar liefde voor lezen, de boeken in de bibliotheek", vertelt Larry Sullivan. Hij is bisschop en vicaris in het aartsbisdom in Chicago, een katholiek bolwerk.

Kleine kans

Prevost stond wel op lijstjes, maar echt grote kansen werden hem niet toebedeeld. Op gokwebsites als Polymarket werden de kansen van Prevost, luttele momenten voor er witte rook uit de schoorsteen kwam, geschat op ruwweg 1 procent. Vergelijkbaar met de kansen van Wim Eijk, de Nederlandse kardinaal, van wie vrijwel niemand verwachtte dat hij het balkon op zou lopen. Parochianen zeggen blij te zijn dat de paus fan is van honkbalclub White Sox, anderen vertellen tot kortgeleden nog nooit van Prevost gehoord te hebben.

"Was ik verrast? Ja. Ben ik blij? Ja. Ben ik geschokt? Nee", zegt Sullivan gevraagd of hij had gedacht ooit nog een paus uit de VS mee te maken. "Als je je hart opent voor de Heilige Geest, is alles mogelijk", meent hij.

"Ze hebben een goede paus gekozen", lacht pastoor Andy Matijevic. Hij maakte Prevost een kleine tien jaar geleden mee als student aan het seminarium.

"Hij was heel gewoon, heel nederig", zegt Matijevic. "Heel benaderbaar, hartelijk ook." Of hij op dat moment al een toekomstig leider van het pontificaat zag? "Toen nog niet, destijds was hij nog bisschop. Toen hij kardinaal werd, zeker toen hij toetrad tot het conclaaf, kwam hij wel op mijn shortlist."

Kijk hier hoe de nieuwe paus werd aangekondigd:

Marianne Angarola kent hem al langer: ze zat bij Prevost in de klas op de 'St. Mary of the Assumption School'. "Als een elektrische schok die door mijn lijf schoot, ik was helemaal van streek", zegt ze over het nieuws. Haar telefoon ontplofte. "Nog steeds springen de tranen me in de ogen. Mijn klasgenoten en ik komen uit een piepkleine gemeenschap. Dat iemand van ons wordt gekozen als leider van de katholieke kerk? Dichter bij God kun je niet komen."

Klasgenoten spreken van een rustige, bedachtzame Prevost. "Robert was een allemansvriend en toonde compassie aan iedereen om hem heen", vertelt John Doughney, een oude jeugdvriend. Hij herinnert zich Prevost als een verlegen, gedreven en slimme jongen. "In de klas zat hij vaak vooraan, op de eerste rij." Angarola haalt een andere anekdote aan: de paus zou ook briefjes gestuurd hebben naar een meisje in de klas dat hij leuk vond. "Als paus geloof ik dat hij zal aandringen op meer menselijkheid en wereldwijd. Ik denk dat hij vriendelijkheid en mededogen voor iedereen zal verspreiden."

Met een paus in de gelederen filosoferen de oud-klasgenoten van Leo XIV al over de volgende reünie: wederom in een pizza-restaurant in de buurt, of toch meer op stand, in de stad van de 'Heilige Stoel'. "Ik zou me zeer vereerd voelen als hij ons zou uitnodigen in het Vaticaan. Ik weet zeker dat veel mensen zich zouden aanmelden," grapt Angarola.

Ruimtesonde uit Sovjettijd neergestort in Indische Oceaan

1 month 2 weeks ago

Een ruim vijftig jaar oude Sovjet-ruimtesonde die vandaag terecht zou komen op aarde, is volgens de Russische ruimtevaartorganisatie Roskosmos neergekomen in de Indische Oceaan. Dat gebeurde ter hoogte van het Indonesische eiland Java.

Eerder meldde de Europese ruimtedienst ESA al dat de sonde waarschijnlijk was neergestort, omdat die tijdens een verwachte passage boven Duitsland niet meer op de radar werd waargenomen.

Het gaat om de Kosmos-482 uit de voormalige Sovjet-Unie, die ooit bedoeld was om op Venus te landen. De sonde werd in 1972 gelanceerd maar kwam door technische problemen nooit aan op de planeet. Het voertuig bleef zweven in een baan rond de aarde.

Soort bowlingbal

Het is een soort bowlingbal, zegt ruimtevaart-ingenieur Liam Pieters. "Van zo'n 500 kilo zwaar, een enorm groot stuk metaal." Dat de sonde in zijn geheel zou aankomen lag in de lijn der verwachting, aangezien de sonde bedoeld was voor Venus, waar de omstandigheden extremer zijn dan op aarde.

Vanwege de afmeting waren er zorgen dat het ding op land terecht zou komen. Volgens Pieters was die angst niet nodig. "Er is berekend dat de kans dat de sonde op iemands hoofd landt 1 op de 25.000 is."

Europese leiders en Oekraïne klaar voor bestand, Moskou reageert afhoudend

1 month 2 weeks ago

Oekraïne en zijn bondgenoten zijn klaar voor een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren in de oorlog in Oekraïne van minimaal dertig dagen. Dat bestand moet maandag al ingaan en zou de steun hebben van de Amerikaanse president Trump. Als Rusland niet akkoord gaat dreigen er nieuwe sancties voor het land., zeggen de Europese leiders.

De Britse premier Starmer, de Franse president Macron, de Duitse bondskanselier Merz en de Poolse premier Tusk spraken vandaag in Kyiv met president Zelensky. Tijdens deze bijeenkomst hadden ze telefonisch contact met Trump.

"Wij dagen samen met de VS Poetin uit", zei Starmer na afloop. "Als hij werkelijk vrede wil, heeft hij nu de kans om dat te laten zien. Geen als of maar of uitstel meer."

President Macron zei opnieuw dat een buitenlandse troepenmacht op naleving van het bestand moet toezien. Volgens hem neemt de VS het voortouw bij het toezicht daarop. Welke landen militairen voor zo'n troepenmacht zouden moeten leveren, zei hij niet.

Afhoudend

"De bal ligt nu bij Rusland", aldus EU-Commissievoorzitter Von der Leyen. "We staan klaar om zware druk op Rusland uit te oefenen en verdere, strenge sancties op te leggen in geval van schending van een staakt-het-vuren." Gedacht wordt aan maatregelen die de Russische energie- en bankensector treffen.

De eerste reactie uit Rusland is afhoudend. "Er komen uit Europa tegengestelde verklaringen, die eerder confronterend zijn dan dat ze onze relatie nieuw leven in blazen", zei Kremlin-woordvoerder Peskov.

Eerder vandaag zei hij dat eerst de Westerse wapenleveranties aan Oekraïne moeten stoppen, voordat een bestand kan ingaan. "Anders is het bestand in het voordeel van Oekraïne", zei hij.

Wending

De vier Europese leiders kondigden voorafgaand aan hun bezoek al aan dat ze opnieuw tot een onvoorwaardelijke wapenstilstand van dertig dagen zouden oproepen.

Het leek er een tijd op dat Oekraïne de Amerikaanse steun kon vergeten, omdat president Trump allerlei concessies aan Rusland deed zonder daar iets voor terug te eisen. Ook was er de confrontatie in het Witte Huis waarbij president Zelensky ondankbaarheid werd verweten.

Maar onlangs sloten de twee landen alsnog een akkoord over de exploitatie van grondstoffen in Oekraïne. Bovendien laat de VS zich sinds kort iets kritischer uit over de Russische opstelling inzake Oekraïne, al worden daar tot nu toe geen consequenties aan verbonden.

President Trump en president Zelensky ontmoetten elkaar onlangs in Vaticaanstad bij de begrafenis van paus Franciscus. Sindsdien lijkt de verstandhouding tussen de twee leiders verbeterd.

Het Kremlin stelt als voorwaarden voor vrede dat Oekraïne afziet van het NAVO-lidmaatschap, dat het wordt gedemilitariseerd en dat de regering van president Zelensky verdwijnt. Oekraïne wijst dit af en weet zich daarin gesteund door zijn Europese bondgenoten.

De Amerikaanse vicepresident JD Vance had de afgelopen dagen kritiek op de eisen die Moskou. "Op dit moment hebben de Russen een aantal eisen, een aantal concessies om het conflict te beëindigen. Wij vinden dat ze te veel vragen", zei hij eerder deze week.

President Trump zei gisteren tegen verslaggevers dat hij een boodschap had voor de twee landen: "Maak een einde aan deze oorlog. Maak een einde aan deze stomme oorlog. Dat is mijn boodschap aan beiden."

Bezoek Onafhankelijkheidsplein

De vier Europese leiders bezochten vanochtend het Onafhankelijkheidsplein in Kyiv, samen met Zelensky en zijn vrouw. Daar zijn duizenden vlaggen geplant op het centrale plein ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de oorlog met Rusland. De leiders betuigden hun respect en hielden een moment stilte, voordat ze met Zelensky in gesprek gingen.

Politie grijpt in bij kermis Hoogland: agent gewond en vijf arrestaties

1 month 2 weeks ago

De politie heeft gisteravond een aantal charges uitgevoerd bij de kermis in Hoogland. Dat gebeurde nadat er massaal werd gevochten. De kermis ging de rest van de avond dicht,. Volgens de politie raakte een agent gewond. Vijf mannen zijn opgepakt.

Rond 21.30 uur ging het mis bij de kermis in het dorp vlak bij Amersfoort, meldt RTV Utrecht. Toen de politie daarop afkwam, richtten de vechtersbazen hun woede gezamenlijk op de agenten. Die werden bekogeld met stenen en andere voorwerpen. Daarop werden er meer agenten opgeroepen.

Organisator van de kermis Sebastiaan Vonk vermoedt dat de vechtpartijen ontstonden nadat een meisje de toegang tot de kermis was geweigerd. "Ze had een kermisverbod voor een dag, maar komt toch naar binnen", zegt hij. "Ze wordt eruit gezet, probeert weer binnen te komen en krijgt dan een kermisverbod voor een week. Dat accepteert ze niet en ze komt terug met een grotere groep. Het begint met een zoutkorrel en eindigt in een olievlek."

Geweld onacceptabel

Over de verwondingen van de agent is verder niets bekendgemaakt. De mensen die zijn aangehouden zijn een 19-jarige en 46-jarige man uit Leusden en drie mannen uit Amersfoort, van wie er twee 18 jaar oud zijn en eentje 37.

Burgemeester Lucas Bolsius laat via zijn woordvoerder weten dat het onacceptabel is dat er geweld is gebruikt tegen hulpverleners.

Gewoon door

Organisator Vonk wijst erop dat de vechtpartijen buiten het kermisterrein plaatsvonden. Hij ziet dan ook geen reden om te stoppen. "Gisteren zijn we eerder gesloten, maar vandaag gaan we gewoon weer door", zegt hij. De kermis is vanmiddag weer open gegaan.

De laatste tijd was er ook op andere kermissen onrust. Zo sloot de kermis in Houten eerder dan gepland, in Zeist werd gevochten en in Utrecht Overvecht werden spullen vernield. Steeds meer kermissen worden beveiligd, ook al betekent dat meer kosten voor de exploitanten en de bezoekers.

"Maar het heeft niks met de kermis te maken", zegt Vonk, die ook andere kermissen in Nederland organiseert. "Het is de groep van 12 tot 18 jaar die overal de maatschappij ontwricht. Jeugd die zich in een vrijstaat waant. We hebben een gezagsprobleem, gebrek aan opvoeding."

Nabestaanden van geweldslachtoffers willen landelijke aanpak cold cases

1 month 2 weeks ago

De Federatie Nabestaanden Geweldslachtoffers (FNG) en GroenLinks-PvdA pleiten opnieuw voor een landelijke aanpak voor cold cases. Momenteel gaat elke politie-eenheid anders met deze zaken om. Nabestaanden weten vaak niet of er achter de schermen überhaupt nog aan hun zaak wordt gewerkt, zeggen ze.

Naar schatting zijn er in Nederland tussen de 1300 en 1700 onopgeloste moordzaken. "De afgelopen twintig jaar is slechts 6 procent van de cold cases opgelost, dus het is hoog tijd voor een landelijke aanpak", vindt Lena Olivier van de federatie.

Volgens de FNG is het bijvoorbeeld belangrijk dat alle cold cases centraal geregistreerd worden. Olivier: "Dan kan de politie op basis van kansrijkheid selecteren welke zaken worden opgepakt. Zo houden de nabestaanden hoop, maar geen valse hoop. Nu moeten zij altijd maar een beetje afwachten."

Die onzekerheid veroorzaakt veel leed onder nabestaanden, zegt Olivier. "Je kunt je voorstellen dat als geliefden al twintig jaar niet weten wat er met het dossier aan de hand is, dat dat niet bijdraagt aan hun gezondheid. Het gaat hier niet over archiefstukken - we hebben het over hele families."

Was Kamermeerderheid voor

Er wordt al jaren gepleit voor zo'n landelijke aanpak voor cold cases, ook door de Nederlandse Politiebond. In 2023 was daar zelfs een Kamermeerderheid voor. "Maar om de een of andere reden is dat nog steeds niet opgepakt", zegt Tweede Kamerlid Songül Mutluer (PvdA/GL). "Daar moet nu verandering in komen."

In Breda is vandaag de Cold Case dag, georganiseerd voor nabestaanden van onopgeloste moorden en vermissingen. Nabestaanden, politici, experts en medewerkers van de politie kunnen daar hun ervaringen uitwisselen.

Nederlandse slachtoffers bom op Nagasaki herdacht: 'Zijn vergeten verhalen'

1 month 2 weeks ago

Een grote groep Nederlandse nabestaanden en Japanse gegadigden verzamelde zich vandaag in Nagasaki voor een bijzondere herdenking. Bij het monument dat twee jaar geleden is opgericht op de plek van Kamp Fukuoka 14B, worden de vergeten slachtoffers herdacht van de Amerikaanse atoombom herdacht: Nederlandse krijgsgevangenen die tijdens de Tweede Wereldoorlog dwangarbeid moesten verrichten.

"Vandaag zijn er 31 nabestaanden uit Nederland naar Japan gekomen", vertelt Rob Schouten, een van de initiatiefnemers achter het monument en de herdenking. "Het overgrote deel is hier nog nooit geweest. Een emotioneel moment." Zijn eigen vader, Everhard, overleefde ternauwernood de bomexplosie doordat hij tijdens de ontploffing ondergrondse tunnels moest graven, slechts 1800 meter van het centrum van de explosie.

Jaarlijks vinden al grote nationale herdenkingen plaats in Hiroshima en Nagasaki voor slachtoffers, maar buitenlandse krijgsgevangenen bleven lange tijd buiten beeld. Pas sinds enkele jaren komt daar verandering in. Dankzij samenwerking tussen Nederlandse nabestaanden en het ministerie van Defensie, lokale organisaties en de stad Nagasaki zelf, krijgen de verhalen van deze vergeten slachtoffers met een gedenkmonument nu een plek recht tegenover het Kernbommuseum van Nagasaki.

"Een moment van verzoening", noemt de Nederlands-Japanse Yoko Huijs-Watanuki het. Ze is lid van het Comité Kizuna, de organisatie die vanuit Nagasaki heeft geholpen. "Dat we hier kunnen samenkomen, dat is de intentie van de Japanse deelnemers."

Op het monument staat groot een kraanvogel, het Japanse symbool voor vrede. Voor de Nederlandse nabestaanden is het heuveltje vlak onder het centrum van de explosie vandaag een plaats geworden om de trauma's van hun families te verwerken, zegt Peggy Lesquillier. Haar vader Arno behoorde tot de groep Nederlanders die te werk werden gesteld op de scheepswerf van Mitsubishi. Tijdens de ontploffing stond hij bovengronds en raakte ernstig verbrand.

"Dat mijn vader zo veel pijn heeft gehad, vind ik het ergste. En dat hij daar nooit over heeft gesproken, vind ik moeilijk." Hij bleef 24 uur lang zonder medische hulp liggen, zwaargewond. "Ik kwam er pas op latere leeftijd achter dat hij vol brandwonden zat en zijn zicht bijna weg was. Desondanks had hij het altijd over dat we niet mogen haten. Hij zou blij zijn dat ik in Nagasaki ben vandaag", zegt ze met tranen in haar ogen.

Hoewel het vandaag om een bescheiden herdenking gaat, is de belangstelling groot. Japanse cameraploegen zwermen om de nabestaanden heen. Het Amerikaanse, Britse en Australische leger hebben hun afgezanten gestuurd. Twee Japanse parlementsleden leggen namens hun partijen bloemen neer en ook vanuit de Nederlandse overheid is er een grote vertegenwoordiging aanwezig.

"Tachtig jaar zijn voorbijgegaan, maar de littekens van de oorlog blijven achter", zegt de Nederlandse diplomaat Rob Anderson in zijn toespraak. "Maar conflicten en onderdrukking zetten zich nog voort. We moeten zorgen dat de lessen van de geschiedenis niet verloren gaan."

De herdenking krijgt extra aandacht door de recente Nobelprijs voor de Vrede voor Nihon Hidankyo, de Japanse organisatie van kernbomslachtoffers. De 83-jarige vicevoorzitter Teruko Yokoyama zou vandaag spreken, maar zegde op het laatste moment af wegens gezondheidsredenen. "De bom trof ons niet alleen op die dag, maar ook daarna. En het blijft ons nu en in de toekomst pijn doen", zei ze eerder op een bijeenkomst voor overlevenden.

Nucleaire spanningen

Wereldwijd nemen de zorgen over nucleaire veiligheid toe. Volgens het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) groeit de rol van kernwapens in het internationale beleid, onder meer doordat Rusland zijn nucleaire retoriek aanscherpt en Noord-Korea doorgaat met rakettesten. Ook de spanningen tussen kernmachten India en Pakistan lopen opnieuw op.

Japan spreekt zich internationaal uit voor kernontwapening, maar blijft in de praktijk leunen op de Amerikaanse nucleaire bescherming. Als gevolg daarvan heeft het land het VN-verbod op kernwapens niet ondertekend, ondanks zijn unieke geschiedenis als enige natie die ooit werd getroffen door kernbommen. "Een schande", volgens Yokoyama.

Rob Schouten vindt daarom dat deze dag niet alleen belangrijk is voor nabestaanden om eindelijk rust te vinden, maar ook als waarschuwing voor de toekomst. "Door de verhalen van onze vaders en grootvaders levend te houden hopen we toekomstige generaties bewust te maken van de gevolgen van oorlog en kernwapens", zegt hij in zijn toespraak. "Ik roep de wereldleiders op om verantwoordelijkheid te nemen."

Bekijk hier een terugblik op de verwoestingen in Hiroshima en Nagasaki door de atoombommen die we eerder maakten:

Wekdienst 10/5: Station Groningen onbereikbaar • PSV en Twente in bekerfinale

1 month 2 weeks ago

Goedemorgen! Het station in Groningen is vanaf vandaag ruim twee maanden onbereikbaar. En de voetbalsters van PSV en FC Twente strijden om de KNVB-beker.

Eerst het weer: de zon schijnt volop, enkel het noordoosten is gevoeliger voor een paar wolkenvelden. De temperatuur loopt op naar 17 graden op de Wadden tot lokaal 23 graden in het zuiden. Er staat hierbij een matige wind uit het oosten. De komende dagen is het droog, zonnig en warm.

Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Bij een aanval van het Pakistaanse leger op het door India bestuurde deel van Kashmir zijn vanochtend volgens de politie vijf doden gevallen. De aanval kwam na een eerdere aanval van het Indiase leger op Pakistan.

Daarbij waren drie luchtmachtbases het doelwit. Eén van die bases ligt aan de rand van de hoofdstad Islamabad, in de buurt van het hoofdkwartier van het leger. Ooggetuigen zeggen tegen persbureau Reuters dat er zware explosies te horen waren.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een giertank is gisteren in Son en Breugel duizenden liters plantaardige mest verloren. Volgens getuigen had de zwarte drab een penetrante geur. Meerdere auto's en vrachtwagens kwamen onder te zitten, waardoor de meststof zich verder door het dorp verspreidde.

Fijne zaterdag!

Doorwerken na AOW-leeftijd staat vaker in cao's: 'Manier om actief te blijven'

1 month 2 weeks ago

Hij had naar eigen zeggen nu languit met een boek in de tuin kunnen liggen. In plaats daarvan zorgt Jos Schrauwen (69) een paar dagen per week voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking, ruim 40 jaar zijn baan. Dat doet Schrauwen niet omdat het moet, maar omdat hij het wil. Ondanks een pensioen en AOW.

Schrauwen is daarin niet de enige: volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is een kwart miljoen van de werkenden een AOW'er: iemand die vanaf de AOW-leeftijd recht heeft op de automatisch opgebouwde oudedagsvoorziening van de overheid.

De trend dat mensen vaker doorwerken na de AOW-leeftijd is terug te zien in arbeidsovereenkomsten, blijkt uit een rondgang van de NOS. Vijf jaar geleden stond dit nog in 21 procent van de cao's die vakbond FNV afsloot. Nu wordt in zo'n 33 procent van de gevallen gesproken over doorwerken.

In die cao's staan veelal geen specifieke voorwaarden voor het doorwerken, maar wordt vooral de mogelijkheid opengelaten om een nieuw contract af te sluiten. Het is dus geen recht om door te mogen werken. Er staat dan bijvoorbeeld dat het kan, als werknemer en werkgever samen tot een overeenkomst komen.

"Het taboe op doorwerken is eraf", ziet een woordvoerder van vakbond De Unie. "Wij vinden: als mensen dit willen, moeten ze dat zelf weten. Maar mensen moeten ook leren dat de kwaliteit van leven niet alleen draait om werk."

Plezier in het werk, verveling bezweren, je nuttig voelen: het zijn allemaal drijfveren voor mensen om door te werken, blijkt uit recent onderzoek van demografisch instituut NIDI. En in mindere mate het verdienen van geld, al is dat voor 10 procent van de mensen wel erg belangrijk.

Zorgmedewerker Schrauwen moest niet denken aan stoppen. "Je bouwt zo'n stevige band op met de cliënten, dat wilde ik gewoon niet kwijt. Ook viel er veel sociaal contact weg toen ik met pensioen ging."

In zijn branche, de gehandicaptenzorg, is dit jaar voor het eerst in de cao opgenomen dat mensen die doorwerken ook na de AOW-leeftijd onder de cao vallen. In de praktijk werkten AOW'ers al langer door. "En het bevalt uitstekend", zegt Schrauwen. "Het grote verschil is dat het moeten eraf is. Ik kies er nu bewust voor om hier te lopen."

De belangrijkste reden voor werkgevers om mensen aan te houden, zijn de personeelstekorten. Werkgevers vertellen dat ze blij zijn met alle handen die ze kunnen krijgen of behouden. Zo vragen werkgevers in de technologische industrie regelmatig of medewerkers langer kunnen doorwerken.

Mensen die al jaren voor een bedrijf werken, beschikken ook over een groot goed voor werkgevers: kennis en ervaring. "En laat je hen gaan, dat gaat dat verloren", aldus werkgeversorganisatie AWVN. "Bovendien blijven mensen veel langer vitaal. Niet alleen kantoormensen blijven, ook bijvoorbeeld buschauffeurs."

Ook FNV ziet dat een groeiend aantal mensen graag langer doorwerkt. "Het is een mooie kans voor die mensen. Hoewel dit niet bij alle beroepen past, zoals bij fysiek zware beroepen."

Kritiek op de ontwikkeling is er ook. Zo is vakbond CNV geen voorstander omdat hierdoor oneerlijke concurrentie zou ontstaan met mensen onder de AOW-leeftijd. "Werklozen in de leeftijd 55-67 komen zo moeilijker aan werk."

Volgens uitkeringsorganisatie UWV is er overigens een relatief lage werkloosheid in deze leeftijdscategorie.

Krapte

Voor werkgevers zijn er eigenlijk alleen maar voordelen aan het inhuren van een AOW'er, weet arbeidsmarktexpert Rob Witjes van het UWV. Werkgevers hoeven namelijk geen premies meer te betalen voor sociale verzekeringen of een ontslagvergoeding.

"Het is een van de knoppen waaraan werkgevers kunnen draaien", zegt Witjes. "Maar die fitte zeventiger die nog wil werken, is natuurlijk niet altijd aanwezig. Voor wie het wel kan, is dit een mooie manier om actief te blijven. En daar kunnen werkgever en werknemer van profiteren."

Meer hersteltijd nodig

Veel AOW-gerechtigden werken niet fulltime, Schrauwen evenmin. "Ik zei dat ze mij mochten bellen als er gaten in roosters vielen." In de praktijk is dat best vaak: hij wordt zo'n een à twee keer per week ingezet. En op zijn leeftijd, is dat ook wel voelbaar. "Ik heb meer hersteltijd nodig van zo'n dienst dan voorheen."

Willian Kroeze staat aan het roer van Schrauwens team met daarin ook drie andere AOW'ers. Dat mensen doorwerken verbaast haar niet. "Het begint hier namelijk echt met een passie en dat houdt niet ineens op."

Hoewel de hulp welkom is, erkent Kroeze dat het fysiek haalbaar moet zijn. "Dit is een zeer zorgintensief beroep, daarom beginnen we altijd met de vraag of iemand dat nog aankan en wat de wensen zijn."

Dat het voor het eerst in de cao wordt benoemd, vindt zij een goede ontwikkeling. "Want al zijn het maar een paar mensen die hierdoor blijven, iedereen telt. Met de krapte zijn we namelijk dagelijks bezig."

Van onze correspondent... Charlotte Waaijers (Duitsland)

1 month 2 weeks ago

Charlotte Waaijers vertelt in deze podcast over haar stap van economieverslaggever in Hilversum naar correspondent op een van de meest gewilde plekken: bureau Berlijn. Ze heeft een persoonlijke band met Duitsland. Dat helpt haar om verhalen te vinden en begrijpen die illustreren hoe dit land - de politiek en de onderstromen in de maatschappij - een periode van grote en fundamentele veranderingen beleeft. Vaak wordt gedacht dat Nederlanders en Duitsers erg op elkaar lijken, zegt ze, maar er zijn grote verschillen.

Verder geeft ze antwoord op prangende vragen als: hebben Duitsers nou wel of geen humor? En weet Charlotte waar haar fietssleutel ligt?

De cultuurtip van Charlotte: alle films met Sandra Hüller, in het bijzonder Toni Erdmann en The zone of interest.

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Eindredactie: Rosanne Sies

Reageren? Of als je een vraag wil insturen voor Afrika-correspondent Elles van Gelder, volgende week te gast in de serie, stuur die dan op (liefst in de vorm van een voice-bericht) naar dedag@nos.nl.

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en De Rooy: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Verdachten opgepakt voor dodelijke schietpartij metro Brussel

1 month 2 weeks ago

De Belgische politie heeft meerdere verdachten opgepakt voor een dodelijke schietpartij bij metrostation Clemenceau in de Brusselse gemeente Anderlecht. In februari kwam daarbij een negentienjarige man om het leven. Hij zou slachtoffer zijn geworden van een ruzie tussen twee rivaliserende drugsbendes.

Donderdag deed de politie op verschillende plekken huiszoeking. Ze kwamen de verdachten op het spoor nadat de gestolen vluchtauto kon worden geïdentificeerd. Onder de arrestanten zou zowel de schutter als de minderjarige bestuurder van de vluchtauto zitten.

De verdachten ontkennen alle betrokkenheid en weigeren een verklaring af te leggen.

Volgens de procureur-generaal van Brussel had de schietpartij te maken met afrekeningen in het drugsmilieu. Afgelopen februari waren er meerdere schietincidenten rond metrostations in Anderlecht.

Aanvallen over en weer tussen Pakistan en India, vijf doden in India gemeld

1 month 2 weeks ago

Bij een aanval van het Pakistaanse leger op het door India bestuurde deel van Kashmir zijn vanochtend volgens de politie vijf doden gevallen. De aanval kwam na een eerdere aanval van het Indiase leger op Pakistan.

Daarbij waren drie luchtmachtbases het doelwit. Eén van die bases ligt aan de rand van de hoofdstad Islamabad, in de buurt van het hoofdkwartier van het leger. Ooggetuigen zeggen tegen persbureau Reuters dat er zware explosies te horen waren.

Bekijk hier beelden van de aanvallen:

Een woordvoerder van het Pakistaanse leger zegt dat de meeste raketten zijn onderschept en dat ze hun doelen niet hebben geraakt. Volgens de Pakistaanse staatsomroep zijn er vergeldingsaanvallen op India uitgevoerd.

De Indiase autoriteiten melden dat verschillende militaire locaties en een raketopslag het doelwit van de Pakistaanse aanvallen zijn. Ook zouden verschillende drones zijn gesignaleerd boven de stad Amritsar in de Indiase staat Punjab. Een woordvoerder van het leger zegt op X dat die zijn vernietigd.

Luchtruim dicht

Het Pakistaanse luchtruim is gesloten tot zaterdagmiddag lokale tijd. Dertig vliegvelden in het noorden en westen van India zijn tot 15 mei dicht voor burgervluchten.

De G7 (Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten) roepen Pakistan en India op tot terughoudendheid en sporen beide landen aan om met elkaar te gaan praten.

India viel deze week Pakistan aan in Kashmir, omdat het dat land verantwoordelijk houdt voor een terreuraanslag in Kashmir waarbij eind april zeker 26 Indiase toeristen werden gedood. Pakistan ontkent iedere betrokkenheid. De afgelopen dagen zouden er zeker 48 mensen zijn gedood.

Eerder maakten we deze video over betwiste regio Kashmir:

Station Groningen ruim twee maanden dicht vanwege verbouwing

1 month 2 weeks ago

Station Groningen is vanaf vandaag ruim twee maanden grotendeels onbereikbaar. De verbouwing van het Hoofdstation van Groningen gaat een nieuwe fase in. Daardoor rijden er tot en met 12 juli minder treinen en is er dit weekend helemaal geen treinverkeer mogelijk.

Het station wordt compleet vernieuwd: er komt een voetgangerstunnel, er worden sporen vernieuwd en verlegd en het busstation wordt verplaatst. Volgens ProRail kunnen reizigers daardoor straks sneller en makkelijker overstappen.

Bekijk hier beelden van de verbouwing:

Dit weekend worden tussen Groningen en omliggende stations snelbussen ingezet. In de meeste richtingen rijden vanaf maandag weer treinen, maar van 14 juni tot en met 12 juli gaat het station opnieuw dicht. Op de laatste dagen wordt in vrijwel de hele provincie het treinverkeer stilgelegd.

Vanwege de werkzaamheden reden gisteren ook al minder treinen van en naar het hoofdstation. Vannacht om 00:50 uur vertrok de laatste trein.

"Dat wordt straks wel even wennen", zegt machinist Jos van der Veen tegen RTV Noord. Hij had gisteravond zijn laatste rit naar het "oude hoofdstation"". "Ik vind het mooi om een stukje spoorweggeschiedenis mee te maken, zowel aan het einde van iets of het begin van iets. Nu mag ik het einde meemaken, hartstikke leuk."

Het vernieuwde Hoofdstation van Groningen moet op 13 juli weer volledig opengaan.

Gewonden op A12 bij Duiven door spookrijder onder invloed

1 month 2 weeks ago

Bij een verkeersongeluk met een spookrijder op de A12 tussen Arnhem en de Duitse grens zijn gisteravond vier mensen gewond geraakt, onder wie de spookrijder zelf. Bij het ongeluk waren drie voertuigen betrokken. De spookrijder wordt verdacht van rijden onder invloed.

Om 22.10 uur kreeg de politie meerdere telefoontjes binnen over een spookrijder bij Duiven. Kort daarna kwam er een melding binnen van een ongeluk.

In een van de auto's, die bij het ongeluk in een sloot terechtkwam, zat een gezin met drie kinderen; de moeder en een van de kinderen is met onbekend letsel naar het ziekenhuis vervoerd. Ook de bestuurder van een andere auto raakte gewond en werd overgebracht naar het ziekenhuis.

Alcohol en drugs

De vierde gewonde is de spookrijder zelf, een 53-jarige man uit Didam. Hij wordt verdacht van rijden onder invloed van alcohol en drugs, nadat een eerste test daarop wees, laat de politie weten bij Omroep Gelderland. De man ligt in het ziekenhuis en zal verhoord worden als dat kan. Het is onduidelijk of hij is aangehouden.

Het incident leidde ertoe dat de snelweg in de richting van Duitsland, vanuit Arnhem, tijdelijk helemaal dicht was.

Trump ontslaat directeur van grootste bibliotheek in VS

1 month 2 weeks ago

De Amerikaanse president Trump heeft de directeur van de Library of Congress, een van de grootste bibliotheken ter wereld, ontslagen.

Carla Hayden werd in 2016 voor tien jaar aangesteld door toenmalig president Obama. Volgens Witte Huis-woordvoerder Karoline Leavitt voldeed de directeur "niet aan de behoeftes van het Amerikaanse volk". Ze noemde als voorbeelden haar inzet voor diversiteit en "het opnemen van boeken in de bibliotheek die ongepast zijn voor kinderen".

De regering-Trump probeert op alle mogelijke manieren een streep te zetten door het diversiteitsbeleid binnen instellingen. Ambtenaren die zich bezighouden met wat in de VS 'DEI' (diversiteit, gelijke kansen en inclusie') wordt genoemd, zijn ontslagen of vrezen voor hun baan.

'Woke elementen'

Ook in de culturele sector is de regering-Trump bezig met het uitbannen van wat zij 'woke' elementen noemen. Zo stelde de president vertrouwelingen aan in het prestigieuze Kennedy Center in Washington en maakte hij zichzelf voorzitter van de raad van bestuur.

De Library of Congress heeft ruim 178 miljoen boeken en historische objecten in bezit en er zijn ruim 3000 mensen in dienst. Hoewel er geen universele richtlijnen zijn voor het bijhouden van inventaris, is het waarschijnlijk op de British Library na de grootste bibliotheek ter wereld.

Nationale dichter

Hayden was de eerste Afro-Amerikaan die aan het hoofd stond van de bibliotheek. Een van de taken die zij als directeur had, is het aanstellen van de officiële dichter van de Verenigde Staten, de United States Poet Laureate.

Deze nationale dichter wordt elke twee à drie jaar opnieuw gekozen. Komende zomer zou Hayden naar alle waarschijnlijkheid een nieuwe naam bekendmaken, als de termijn van dichter Ada Limón erop zit.

Limón reageert verbolgen op het ontslag van Hayden. "Ze maakte zich sterk voor boeken, bibliotheken en nieuwsgierigheid, terwijl ze zich met oprechte gratie wijdde aan het dienen van beide kanten van het politieke spectrum." Ze stelt "diepbedroefd" te zijn "nu de wreedheid van deze regering aanhoudt en er geen einde in zicht lijkt te zijn.

"Zij is de beste van ons en verdient het grootste respect", vervolgt zij. "Ik hoop dat mensen dit in de gaten hebben. Wat we ooit vreesden, gebeurt nu al". Ook de voorgangers van Limón zeggen geschokt te zijn en spreken vol lof over Hayden.

Kritiek van Democraten

Meerdere Democraten uiten eveneens kritiek op het besluit. Chuck Schumer, leider van de minderheidsfractie in de Senaat, stelt dat dit de nieuwste zet is in Trumps "meedogenloze campagne om de grenzen van onze democratie te slechten en ambtenaren te straffen die zich niet aan zijn wil onderwerpen."

Democratisch Congreslid Joe Morelle, die zitting heeft in de commissie die toezicht houdt op de bibliotheek, noemt Hayden "een Amerikaanse heldin" die "haar hele carrière heeft besteed aan het dienen van mensen".

'Geen snoep, maar noodzakelijke boterham', kritiek op uitspraken Faber over snoepreisjes

1 month 2 weeks ago

De aankondiging van minister Faber van Asiel en Migratie dat ze een eind wil maken aan alle uitjes voor asielzoekers stuit op kritiek van organisaties die met asielzoekers of jongeren werken. Deze uitstapjes zijn van groot belang voor minderjarige asielzoekers, betogen zij. Niet alleen als noodzakelijke ontspanning omdat ze vaak getraumatiseerd zijn, maar ook voor de ontwikkeling van kinderen.

Vorige week uitte Faber haar ongenoegen over een gepland uitje van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) voor jonge asielzoekers uit het Friese Sint Annaparochie. "Ik vind het onuitlegbaar om deze jongeren op kosten van de belastingbetaler op snoepreisje naar de Efteling te sturen", schreef ze op X.

Het uitje naar de Efteling werd afgeblazen, maar de jonge asielzoekers krijgen alsnog een ander uitstapje. Daar is Faber het niet mee eens. "Het is hier geen vakantieoord", reageerde de minister vandaag na afloop van de ministerraad. "Nederland moet absoluut niet aantrekkelijk zijn om naartoe te komen."

Sores van alledag

"Dit is geen snoep, maar een gezonde, noodzakelijke boterham", reageert het Nederlands Jeugdinstituut (NJi), het nationale kennisinstituut over opgroeien en opvoeden. "Door het een snoepreis te noemen ontken je de functionele waarde van vrijetijdsbesteding."

Een afwisselende vrijetijdsbesteding is belangrijk voor de ontwikkeling van ieder kind, zegt het NJi. Bij het verliezen van een spelletje leren kinderen bijvoorbeeld te incasseren. Daarnaast leren ze door verschillende manieren van ontspanning samenwerken en sociale relaties aangaan.

Er zijn ook vormen van vrijetijdsbesteding op de opvanglocaties zelf. Zo kunnen kinderen daar sporten of spelletjes spelen. "Maar dat is altijd in de context van opvangsfeer, ver weg van het gewone leven", benadrukt het NJi.

Een andere omgeving, waar kinderen nieuwe ervaringen en indrukken kunnen opdoen kan ervoor zorgen dat kinderen de "sores van alledag" kunnen vergeten.

Uitzichtloosheid

"Het leven in een azc of noodopvang is vaak erg stressvol", laat stichting VluchtelingenWerk weten in een reactie. "Kinderen zien hun ouders worstelen met de uitzichtloosheid van de lange asielprocedure en hebben nauwelijks privacy."

Een uitje kan er volgens de organisatie voor zorgen dat ze hun zorgen kunnen vergeten. "Door te kunnen ontspannen en plezier te maken, groeit het zelfvertrouwen, leren kinderen hun gevoelens te uiten en verwerken ze hun angsten op een veilige manier."

"De minister lijkt te vergeten dat zij verantwoordelijk is voor de kinderen in de opvang en dat zij goed kunnen opgroeien. Dat is naast eten, slapen en onderwijs ook sport en ontspanning", zegt Frank Candel, bestuursvoorzitter van VluchtelingenWerk.

"Kinderen in de opvang hebben het echt heel moeilijk", licht hij toe. "Veel opvanglocaties zijn heel slecht voor kinderen, daarom is het belangrijk dat ze er af en toe even uit mogen. "

Volgens Candel lijkt de minister vooral hardheid uit te willen stralen met haar uitspraken. "Met dit relletje bedrijft de minister vooral politiek en is ze niet bezig met haar taak uit te voeren. Ik zou willen dat de minister bezig was met de grote vraagstukken in het asielstelsel en niet met dit soort onderwerpen."

Gelijke kansen

De samenleving is gebaat bij gezond en kansrijk opgroeiende kinderen, zegt het NJi. "Daarom wordt er in Nederland ook altijd veel geïnvesteerd in sport, spel en vrijetijdsbesteding voor kinderen."

Daarnaast hoort het bij de verantwoordelijkheid die volwassenen hebben volgens het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind, benadrukt het NJi. In dat internationale verdrag zijn voor alle kinderen gelijke kansen op recreatieve bezigheden en vrijetijdsbesteding vastgelegd.

Holocaust-overlevende Margot Friedländer (103) overleden

1 month 3 weeks ago

In Duitsland is Holocaust-overlevende Margot Friedländer (103) overleden. Dat heeft haar stichting bekendgemaakt. Tot op hoge leeftijd vertelde ze jongeren over wat haar en haar familie tijdens de Tweede Wereldoorlog was overkomen. "We kunnen het niet veranderen, maar het mag nooit meer gebeuren", was haar boodschap.

Friedländer werd in Berlijn geboren in een Joods gezin. Haar vader, moeder en broer werden in de Tweede Wereldoorlog vermoord in Auschwitz. Margot Friedländer kon aanvankelijk onderduiken, maar werd in 1944 alsnog opgepakt.

Ze werd naar doorgangskamp Theresienstadt in Tsjechië gebracht, waar ze tot het einde van de oorlog gevangen zat. Na de oorlog bleek dat al haar directe familieleden waren omgekomen en verhuisde ze naar de Verenigde Staten.

Het verhaal van Friedländer werd bekend door de Amerikaanse documentaire Don't Call It Heimweh en door haar autobiografie. Toen ze 88 was, verhuisde ze terug naar Duitsland, waar ze lezingen ging geven op scholen. "Namens de slachtoffers die niet meer voor zichzelf kunnen spreken", zei ze daarover.

Voor haar inspanningen kreeg ze vele prijzen en erkenning, waaronder de Walther Rathenau-prijs voor "buitengewoon internationaal politiek levenswerk" . Ook werd Friedländer in 2018 benoemd tot ereburger van Berlijn en stond ze vorig jaar op de cover van Vogue Duitsland.

In 2023 richtte ze de Margot Friedländer Stichting op, die een prijs uitreikt aan mensen die zich inzetten voor vrijheid en antisemitisme bestrijden. "We mogen nooit vergeten, maar herinneren alleen is niet genoeg. Daarom zet ik mij met mijn stichting in voor tolerantie en menselijkheid", zei Friedländer dit jaar.

Giertank verliest lading in Son en Breugel, duizenden liters mest op straat

1 month 3 weeks ago

Een giertank heeft in het Brabantse Son en Breugel duizenden liters meststof verloren. De tank ging volgens Omroep Brabant rond 15.00 uur kapot op de Planetenlaan, waarna de plantaardige gier door de straat stroomde.

Meerdere auto's en vrachtwagens kwamen onder de zwarte drab te zitten, die volgens getuigen een penetrante geur heeft. Sommige bestuurders reden door de mest, waardoor die zich verder door het dorp verspreidde.

Om hoeveel liter meststof het precies gaat, is onduidelijk. Volgens de regionale omroep vervoeren vergelijkbare tankwagens zo'n 20.000 liter. Toen een andere giertank arriveerde om de lading over te pompen, bleek de kapotte tank al bijna helemaal leeg te zijn.

De brandweer heeft de voertuigen en de straat schoongespoten. Omdat het om plantaardige mest ging, kon die via het riool worden afgevoerd. Rond 18.30 uur was de straat weer zo goed als schoon. De straat wordt later nog schoongemaakt met een speciale reinigingswagen. Hoe de tankwagen kapot kon gaan, is nog onduidelijk.

Minister Van Hijum: Aanpassing pensioenplan leidt tot zeker twee jaar vertraging

1 month 3 weeks ago

De invoering van het nieuwe pensioenstelsel loopt zeker twee jaar vertraging op als deelnemers toch meer inspraak krijgen. Dit schrijft minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer.

De Kamer had gevraagd om meer duidelijkheid over de gevolgen van een voorstel van regeringspartij NSC, Van Hijums eigen partij, om pensioendeelnemers alsnog het recht te geven niet mee te doen aan het nieuwe pensioenstelsel.

Een debat hierover eind april liep hoog op, waarbij voor- en tegenstanders elkaar harde verwijten maakten. Voorstanders van het nieuwe stelsel, zoals de VVD en D66, vinden het onbegrijpelijk dat na meer dan tien jaar overleg een regeringspartij in de eindfase alsnog een spaak in het wiel dreigt te steken.

Meer beleggingsrisico

De partijen en minister Van Hijum waarschuwden in dat debat dat door het plan van NSC-Kamerlid Joseph het nieuwe stelsel jaren vertraging kan oplopen. Dit zou alle pensioengerechtigden veel geld kosten, omdat er twee pensioenstelsels overeind gehouden zouden moeten worden als Joseph haar zin krijgt.

Maar Joseph en de voorstanders van haar plan, zoals BBB en PVV, delen die zorgen niet. Ze vinden dat de inspraak van pensioendeelnemers goed geregeld moet worden. Joseph waarschuwt dat in het nieuwe stelsel iedereen meer beleggingsrisico loopt. Ook voorziet ze rechtszaken van ontevreden pensioendeelnemers.

Vergaande gevolgen

In het debat bleef onduidelijk wat de ingeschatte gevolgen van het NSC-voorstel precies zijn. Van Huijm heeft dat nu dus op papier gezet en uit de brief wordt duidelijk dat de aanpassingen volgens zijn ambtenaren vergaande gevolgen hebben.

Een "aanzienlijk deel" van het voorbereidende werk moet worden overgedaan en allerlei wetten moeten worden aangepast. Ook moeten allerlei instanties, zoals de Raad van State, er opnieuw naar kijken.

Het is nog onduidelijk of het NSC-voorstel steun van een meerderheid in de Tweede Kamer haalt. Kleinere oppositiepartijen zoals Denk en de Partij voor de Dieren kunnen de doorslag geven en die hebben hun standpunt nog niet bepaald.

De stemming in de Tweede Kamer over het voorstel staat gepland voor komende dinsdag, 13 mei.

Veertien Leo's als paus: 'Een Leo vecht voor het katholieke geloof'

1 month 3 weeks ago

De katholieke kerk heeft een nieuwe leider die voor de veertiende keer de naam Leo draagt. Een populaire pausnaam uit de top 5, na Johannes, Gregorius, Benedictus en Clemens. Dertien Leo's gingen Robert Prevost voor.

De eerste paus die de naam droeg was Leo de Grote in 440. Niet omdat hij daar zelf voor had gekozen, de eerste paus die überhaupt zijn naam veranderde was pas Johannes II in 533.

Maar Leo werd paus Leo, gewoon omdat hij Leo heette. De leeuw wordt gezien als een symbool voor kracht, bescherming en gezag. Iets wat Leo I onder meer inzette om zonder geweld te voorkomen dat de roemruchte krijgsheer Atilla de Hun Rome zou overnemen.

Leo in Nederland

"Daarna zouden verschillende opvallende Leo's volgen, die stuk voor stuk op hun manier zouden vechten voor het geloof", legt historicus en religiewetenschapper Tom-Eric Krijger van de Universiteit Leiden uit, "en soms ook met een Nederlandse link."

Zo bracht ooit een pauselijke Leo een bezoek aan Nederland, in 1049 om precies te zijn. In Zuid-Limburg wijdde Paus Leo IX toen de Sint-Laurentiuskerk in Voerendaal.

Een andere Leo met een link met Nederland was paus Leo XII, die aan het begin van de 19e eeuw paus was. Na de Franse Revolutie werd Nederland in 1814 een monarchie met de protestantse Willem I als koning. Leo XII onderhandelde met koning Willem I over een concordaat, een overeenkomst waardoor de kerk bisschoppen in Nederland mocht plaatsen.

"Die ruimte was er in sinds het ontstaan van het protestantisme ruim twee eeuwen niet geweest. Uiteindelijk kwam de overeenkomst er, maar die werd nooit volledig uitgevoerd, onder meer omdat België zich van Nederland afscheidde en er geen katholieke meerderheid meer was." Toch ziet religiewetenschapper Krijger hier wel "Leo-eigenschappen, omdat deze Leo hier ook vecht voor het katholieke geloof."

Gevochten

Opmerkelijk is ook het verhaal van paus Leo X. Krijger: "Je zou hem berucht kunnen noemen, want indirect heeft hij ervoor gezorgd dat het protestantse geloof is ontstaan. Door Maarten Luther geen ruimte te geven voor hervorming en hem buiten de kerk te plaatsen, kwamen er protestantse kerken, naast katholieke. Maar je zou ook kunnen zeggen dat hij als een echte Leo heeft gevochten voor het rooms-katholieke geloof."

Toch heeft de huidige paus vooral voor de naam Leo gekozen vanwege paus Leo XIII. Hij leidde de Rooms-Katholieke Kerk van 1878 tot 1903 en is ook de eerste paus van wie bewegende beelden zijn:

"Paus Leo XIII heeft de katholieke sociale leer tot ontwikkeling gebracht", legt Krijger uit. "Het moest een duidelijk alternatief bieden aan het liberalisme en socialisme in die tijd. Leo XIII zei: je behoort niet alleen tot een bepaalde klasse en bent niet slechts een individu, maar ook gezamenlijk katholiek. Daardoor ontstonden bijvoorbeeld katholieke vakbonden. De bedoeling was dat die in broederlijk overleg zouden treden met katholieke werkgevers, om zo gezamenlijk problemen aan te pakken en te zorgen voor betere arbeidersrechten." Leo XIII schreef daarover een beroemde tekst, Rerum Novarum, een zogenoemde encycliek.

En die Leo-trekjes ziet Krijger ook wel bij de nieuwe Leo: "De naamkeuze van Leo moet de katholieke kerk een sociaal gezicht blijven geven, een kerk die opkomt voor de zwakkeren. Paus Leo XIV noemde tijdens zijn eerste optreden als paus wel vier of vijf keer het woord 'vrede' en hij strijdt tegen polarisatie, tegen de huidige tijdgeest in. Dus zijn gevecht voor het geloof is begonnen, als een echte Leo."

Nederlandse duiker omgekomen bij berging gezonken superjacht bij Sicilië

1 month 3 weeks ago

Een Nederlandse duiker die werkte aan de berging van het superjacht de Bayesian voor de kust van Sicilië is omgekomen. Volgens het Italiaanse persbureau ANSA gaat het om een 39-jarige man die in dienst was bij een Nederlands bergingsbedrijf.

De doodsoorzaak is nog onbekend, maar volgens ANSA had de man geen verwondingen of brandwonden en is de hypothese dat hij ziek werd terwijl hij aan het duiken was. Op dit moment worden voorbereidingen getroffen voor de berging van de Bayesian.

Het lichaam van de duiker werd naar de haven van Porticello gebracht:

Dat doen twee Nederlandse bedrijven. De Bayesian zonk vorig jaar voor de kust van Sicilië. Het luxejacht, dat in handen was van de Britse techmiljardair Mike Lynch, lag voor anker ten oosten van Palermo toen plotseling zwaar weer uitbrak. Zeven van de 22 opvarenden kwamen om het leven, onder wie Lynch en zijn 18-jarige dochter.

Nog altijd is onduidelijk hoe het schip, dat was ontworpen om noodweer te doorstaan, kon zinken. Drie bemanningsleden van de Bayesian worden in Italië verdacht van doodslag en het veroorzaken van een scheepsramp, onder wie kapitein James Cutfield. Het onderzoek naar het ongeluk kan pas worden afgerond als het schip boven water is gehaald.

Checked
10 minutes 29 seconds ago
NOS Nieuws - Algemeen
NOS Nieuws
Subscribe to NOS Nieuws - Algemeen feed