NOS Nieuws - Algemeen

Bij een auto-ongeluk in Amersfoort zijn drie personen omgekomen. Het gaat om drie mannen uit Amersfoort van 21, 25 en 27.

De auto raakte rond 01.30 uur op de Stadsring van de weg en belandde in het water. Agenten die voorbij reden ontdekten het ongeluk doordat ze bandensporen en auto-onderdelen op de weg en ernaast zagen.

De drie inzittenden zijn door de hulpdiensten uit de auto gehaald. "Reanimatie van de slachtoffers mocht helaas niet meer baten", schrijft de politie op X.

Hulpdiensten waren op grote schaal aanwezig. Ook zijn vannacht twee traumahelikopters opgeroepen.

Veel onduidelijk

Over hoe de auto in het water belandde is niets bekend. Op Google Maps is te zien dat de weg daar in een bocht loopt.

De politie vraagt mensen die op het moment van het ongeluk op de Stadsring reden, zich te melden. Dat geldt ook voor buurtbewoners die bijvoorbeeld een knal hebben gehoord of een videodeurbel hebben.

Hulpdiensten kwamen massaal toegesneld, maar ze konden niets meer doen voor de slachtoffers:

Goedemorgen! De eerste bewoners van het azc in Albergen worden vandaag ontvangen. Ook is er na 40 jaar weer een ruimtevaartcongres in Nederland, onder leiding van astronaut André Kuipers.

Eerst het weer: Vanochtend veel bewolking en vanuit het zuidwesten trekt er regen over het hele land. Aan zee waait het stevig en het wordt ongeveer 15 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten?

Wat heb je gemist?

Het Russische onderzoeksplatform The Insider zegt honderden documenten in handen te hebben over het overlijden van oppositieleider Aleksej Navalny. Daaruit zou blijken dat hij geen natuurlijke dood is gestorven, maar is vergiftigd.

Volgens The Insider blijkt uit verschillende versies van een document over de doodsoorzaak dat symptomen die op vergiftiging wijzen gaandeweg werden geschrapt.

Ander nieuws uit de nacht:

En dan nog even dit:

Aan het einde van een vierdaagse reis door Luxemburg en België hield paus Franciscus in Brussel gisteren een mis met tienduizenden katholieken. Ook uit Nederland gingen er gelovigen naartoe:

Fijne maandag!

Niet de elektrische, maar de hybride auto wint marktaandeel. Dat blijkt uit cijfers die de NOS bij de Bovag heeft opgevraagd. De autobrancheorganisatie ziet een trend dat meer automerken hybride auto's ontwikkelen of bestaande modellen als hybride verkopen. Hybride auto's zijn deels elektrisch, maar hebben ook een fossiele brandstofmotor.

De Bovag noemt het de laatste evolutie van de benzinemotor, voordat die helemaal uitgefaseerd wordt. Een woordvoerder: "Het is een overgangstechniek tussen fossiel en elektrisch. Als een automerk niet alle ballen op elektrisch kan of wil zetten, hebben ze hybrides nodig om hun CO2-doelstellingen te halen."

Bij hybride auto's zit nu de grootste groei. In de grafiek wordt geen onderscheid gemaakt tussen plug-in hybride en milde hybride (daarover later meer):

Automerken moeten aan Europese CO2-doestellingen voldoen: de totale uitstoot van het aantal auto's per merk moet onder een bepaalde CO2-grens liggen. Die grens gaat omlaag tot 2035. Dan ligt die grens op 0 en moeten in de EU alle nieuw verkochte auto's zonder emissie zijn.

Sommige merken wilden nóg ambitieuzer zijn dan de Europese Unie. Zoals Volvo. Het Zweedse bedrijf zei uit eigen beweging die deadline vijf jaar naar voren te halen en vanaf 2030 alleen nog maar elektrisch te verkopen. Een paar weken geleden kwam de autofabrikant daar toch van terug: ook na 2030 blijft Volvo hybride auto's verkopen.

"Ford, Renault, Mercedes-Benz: allemaal merken die terugkrabbelen van hun eigen duurzame beloftes", zegt Leonie van den Beuken, voorzitter van de Vereniging Elektrische Rijders (VER). "Het is jammer, want als automerken zichzelf pushen en zelf doelen stellen, zie je ook dat er producten op de markt komen die mensen overtuigen. Tegelijk produceren deze merken voor de hele wereld."

Van den Beuken vindt de populariteit van hybrides geen goede ontwikkeling. "Een plug-in hybride kan een opstapje zijn voor mensen die willen wennen. Maar als je kijkt naar milieu-impact en gebruikersgemak is een hybride eigenlijk the worst of both worlds. Uit alle testen blijkt dat ze in de praktijk namelijk vaker méér uitstoten dan reguliere brandstofauto's. Wie de accu niet oplaadt, gebruikt alleen de brandstofmotor die vaak erg onzuinig is. En ze zijn afhankelijk van fossiele brandstoffen."

Ook volgens CE Delft, een adviesbureau op het gebied van energie, transport en grondstoffen, ziet dat de milieuwinst door hybrides beperkt is. Om de milieubelasting te bepalen, moet je namelijk kijken naar de complete keten, van het opwekken van de energie tot het daadwerkelijke brandstofverbruik van de auto's. Omdat voor hybrides zowel een elektrische of fossiele motor is én de bijhorende infrastructuur, valt de milieu-impact vaak toch wat hoger uit dan bij een benzineauto.

Daarnaast hangt het ook sterk van hoe je de auto gebruikt. Als mensen een hybride auto kopen, maar er vervolgens amper elektrisch mee rijden, is er weinig milieuwinst. Ook is het aanbod kleine hybrides nog beperkt. Daardoor kom de consument die een hybride auto zoekt wellicht bij een grotere, zwaardere auto uit dan ze van plan waren te kopen.

Kortetermijndenken

Volgens de VER houden veel mensen bij de aankoop geen rekening met de lange termijn. "Elektrisch is in aanschaf nu vaak nog duurder, maar in gebruik en onderhoud veel goedkoper. Dat de overheid steeds andere beslissingen neemt wat betreft financiële steun aan elektrische rijders helpt natuurlijk niet."

Naar verwachting komen er door betere technieken en schaalvergroting vanaf volgend jaar ook meer kleine, goedkopere, elektrische modellen op de markt en wordt het prijsverschil met benzine kleiner. Fabrikanten hebben eerst ingezet op grote luxe modellen omdat daar de marges hoger zijn.

En er is meer aan de hand in autoland. Zoals in Duitsland, waar Volkswagen en Mercedes vorige week om financiële steun vroegen aan de minister van Economische Zaken. Uit dat overleg lijken vooralsnog geen concrete afspraken te zijn gekomen.

Volkswagen haalt al langer het nieuws omdat het bedrijf lijdt onder hoge kosten, lage productiviteit en harde concurrentie. Critici zeggen ook dat de Europese auto-industrie heeft lopen 'slapen' terwijl China al jaren (met veel staatssteun) vol inzet op elektrische auto's en marktaandeel wint. Inmiddels dreigt Europa met importheffingen.

Artsen maken zich zorgen over het aantal ernstige ongelukken met fatbikes onder jongeren, maar tot nu toe zijn er geen landelijke cijfers over het aantal letsels na die ongelukken. Daarom wordt dit vanaf vandaag een week lang bijgehouden in bijna alle ziekenhuizen.

Er wordt geregistreerd om wat voor ongelukken het gaat, wat de ernst is van de verwondingen en wat de leeftijd is van de bestuurder. Ook houden de ziekenhuizen bij of de slachtoffers een helm droegen. De turfweek is een initiatief van kenniscentrum VeiligheidNL. Ter vergelijking worden ook ongevallen met andere e-bikes en normale fietsen bijgehouden.

Bijna alle ziekenhuizen in Nederland hebben zich aangemeld voor het initiatief. Het gaat om 80 van de 83 ziekenhuizen met een spoedeisende hulp, meldt de Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie.

"We gaan bijhouden hoeveel mensen er binnenkomen op de spoedeisende hulp na een ongeval met een fiets", zegt voorzitter Jochem Hoogendoorn van de vereniging. "De aanleiding is inderdaad de fatbike, maar we gaan ook alle andere fietsers registeren."

Steeds meer jongeren betrokken

Volgens de Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie zien ziekenhuizen sinds de opkomst van de fatbike een toename van het aantal jongeren met ernstig letsel. "We zien veel jongere kinderen op spoedeisende hulp", zegt Hoogendoorn. "Jonge slachtoffers van fietsongelukken waren er altijd al, maar bij e-bikes ging het voorheen vaak om ouderen. Nu zien we ook daar steeds meer jongeren."

"Wij maken ons zorgen om de ernst van letsels die we voorheen amper zagen op deze leeftijd, zoals hersenletsel, botbreuken, gescheurde kruisbanden of een gescheurde milt", zegt Hoogendoorn. Ook VeiligheidNL maakt zich zorgen. Het kenniscentrum pleit zelfs voor een verbod op alle e-bikes voor jongeren onder de 16.

Hoogendoorn verwacht in de uitkomst regionale verschillen te zien. "In de Randstad lijkt dit een groter probleem te zijn dan bijvoorbeeld in de Achterhoek", zegt Hoogendoorn. "Waarschijnlijk vooral vanwege het drukke verkeer en de populariteit van de fatbike."

Discussie in de Tweede Kamer

Fatbikes leiden tot veel discussie, ook in de Tweede Kamer. Dinsdag stemde een grote Kamermeerderheid voor een motie waarin een helm verplicht wordt gesteld voor fatbikegebruikers en een verbod wordt bepleit voor kinderen onder de 14 jaar. Zij zouden geen e-bike met dikke banden meer mogen gebruiken.

Minister Madlener van Verkeer zei de voorstellen te gaan bestuderen, maar maakte eerder al duidelijk dat het uitzonderen van de fatbike in de wet lastig is. De regels zullen dan mogelijk voor alle elektrische fietsen gelden, en dat wil de Tweede Kamer nu juist weer niet. Die wil dat kinderen die lange afstanden moeten afleggen naar school, gewoon een elektrische fiets kunnen gebruiken.

Als reactie op de aangenomen moties kondigden fabrikanten van de omstreden e-bike een nieuwe variant aan: de skinnybike. De banden van de nieuwe variant zijn dunner en het zadel is korter en in hoogte verstelbaar. Daarmee worden mogelijke nieuwe regels voor de fatbike omzeild.

De Amerikaanse songwriter, zanger en acteur Kris Kristofferson is zaterdag in zijn woonplaats Maui op Hawaï overleden. Dat heeft zijn familie bekendgemaakt, schrijven diverse Amerikaanse media. Hij is 88 jaar geworden.

Kristofferson is vooral bekend geworden met zijn countrymuziek. In de jaren 70 introduceerde hij meer volwassen thema's in het genre als verslaving en complexe emoties, wat resulteerde in het subgenre outlawcountry. Kristofferson gebruikte daarbij invloeden uit de rock en folk.

Bekende nummers zijn Sunday Mornin' Comin' Down en Help Me Make it Through the Night. Zijn nummers werden vaak door andere artiesten gecoverd, zoals Me and Bobby McGee door Janis Joplin, ooit zijn vriendin.

'Beste songwriter'

Hij won diverse prijzen, waaronder de Grammy Lifetime Achievement Award in 2014. De Amerikaanse country-zanger Willie Nelson noemde Kristofferson in 2009 "de beste songwriter die nu in leven is". Met Nelson, Johnny Cash en Waylon Jennings vormde Kristofferson de supergroep The Highwaymen.

Kristofferson werkte veel met Johnny Cash samen. Bekijk hun gezamenlijke optreden uit 1978:

Kristofferson hield er ook een acteercarrière op na. Zo speelde hij de western- in Pat Garrett & Billy the Kid en had hij een hoofdrol in Alice Doesn't Live Here Anymore van Martin Scorsese.

Voor zijn rol in A Star Is Born met Barbra Streisand uit 1976 won hij een Golden Globe voor beste acteur. In de horror-trilogie Blade speelde hij rond de eeuwwisseling drie keer de mentor van de gelijknamige vampierjager.

Zijn familie heeft nog niets bekendgemaakt over zijn doodsoorzaak. Ze melden alleen dat hij "vredig" is overleden.

Het dodental van orkaan Helene in de Verenigde Staten is opgelopen tot zeker 91. Dat blijkt uit een telling van CNN. De orkaan kwam donderdag aan land en heeft over vijf staten in het zuidoosten geraasd.

Het dodental kan nog stijgen; er worden zeker duizend mensen vermist. De meeste slachtoffers zijn gevallen in de staat North Carolina. Daar zijn 36 doden geteld. Ook in Georgia, Florida, South Carolina en Virginia zijn mensen omgekomen.

Miljoenen mensen kwamen door de orkaan zonder stroom te zitten. Er zijn snelwegen onder water gelopen en huizen verwoest. De plaats Asheville is het zwaarst getroffen, in die regio zijn dertig doden gevallen.

Mensen kwamen vast te zitten op daken en konden lange tijd door het gebrek aan netwerk geen hulpdiensten bereiken. Ze werden met boten en helikopters in veiligheid gebracht. In de getroffen gebieden zijn nog steeds reddingsacties bezig.

Bekijk dronebeelden van een getroffen plaats in Florida:

De totale schade van de orkaan wordt geschat op omgerekend zo'n 100 miljard euro. Daarmee zou Helene een van de meest kostbare stormen in de recente geschiedenis van de Verenigde Staten zijn, zegt een meteoroloog van weerbureau AccuWeather.

President Biden heeft aangekondigd dat hij het gebied deze week gaat bezoeken. Hij noemde de verwoestingen door de orkaan eerder "overweldigend". "Jill en ik blijven bidden voor degenen die geliefden zijn kwijtgeraakt en voor iedereen die is getroffen door deze storm."

Het Russische onderzoeksplatform The Insider zegt honderden documenten in handen te hebben die betrekking hebben op de dood van de Russische oppositieleider Navalny. Volgens het platform hebben de autoriteiten verwijzingen naar symptomen die duiden op een vergiftiging weggelaten uit latere versies van documenten over het onderzoek.

Navalny was een van de bekendste tegenstanders van president Poetin. Na een schijnproces kreeg hij een jarenlange gevangenisstraf opgelegd. Sinds december 2023 zat hij gevangen in strafkolonie IK-3 in het noorden van Rusland. Op 16 februari van dit jaar maakten de regionale gevangenisautoriteiten bekend dat Navalny onwel was geworden tijdens een wandeling en vervolgens was overleden.

Een aantal maanden na zijn dood concludeerde een Russische onderzoekscommissie dat Navalny een natuurlijke dood was gestorven als gevolg van meerdere ziekten in combinatie met een hartritmestoornis.

Twee versies

Onder de documenten die in handen zijn van het onderzoeksplatform zijn twee verschillende versies van de Russische onderzoeker Alexander Varapaev, die was belast met het onderzoek naar Navalny's dood.

In de eerste versie wordt beschreven dat Navalny aangaf dat hij zich niet goed voelde. Vervolgens ging hij op de grond liggen en klaagde hij over buikpijn, waarna hij begon over te geven en stuiptrekkingen kreeg. Daarna verloor hij het bewustzijn. In een latere versie van het document wordt niets gemeld over deze symptomen.

Een ander document bevat een lijst van voorwerpen die in beslag zijn genomen op de plek waar Navalny stierf. Daarop is aangegeven dat er "monsters van braaksel" zijn meegenomen voor onderzoek.

The Insider sprak ook met de arts Aleksandr Poloepan, die Navalny in 2020 behandelde nadat hij was vergiftigd met het zenuwgif novitsjok. Volgens Poloepan verklaart de officiële doodsoorzaak, een hartritmestoornis, niet de symptomen die in de eerdere versie van het document worden beschreven. "Deze symptomen kunnen nauwelijks verklaard worden door iets anders dan vergiftiging", zegt de arts.

Novitsjok

Drie dagen na de dood van Navalny plaatste zijn vrouw, Joelia Navalnaja, een video op X waarin ze zei dat Navalny wederom was vergiftigd met novitsjok.

Pas een week na zijn overlijden werd het lichaam van Navalny overgedragen aan zijn moeder. De autoriteiten weigerden dagenlang toegang tot zijn lichaam. Volgens het team rondom de oppositieleider werd er gewacht met het vrijgeven van het lichaam om ervoor te zorgen dat alle sporen van vergiftiging uit zijn lichaam zouden zijn verdwenen.

Videobeelden Navalny

Een dag voordat zijn dood werd aangekondigd door het gevangenispersoneel was Navalny nog op videobeelden te zien tijdens een rechtszitting. Daarop vroeg hij de rechter lachend om zijn salaris naar zijn rekeningnummer over te maken, omdat zijn geld opraakte.

Dit zijn de laatste beelden waarop Navalny te zien is:

In een dierentuin in Zuidwest-Nigeria is een dierenverzorger om het leven gebracht door een leeuw. Hij had verzuimd de deur van het leeuwenverblijf op slot te doen toen hij naderde met voedsel.

Het incident gebeurde gisterochtend in de dierentuin Olusegun Obasanjo Presidential Library, eigendom van voormalig president Obasanjo, in de stad Abeokuta. Het slachtoffer was een man van 35. Volgens de Nigeriaanse politie was hij een ervaren leeuwenverzorger.

De man kwam op de leeuwenkooi af en had eten bij zich, met de bedoeling om de dieren te gaan voeden. Een van de leeuwen rende de niet afgesloten kooi uit en viel de verzorger aan. De man liep verwondingen aan zijn nek op en overleed direct.

Leeuw doodgeschoten

Gealarmeerd dierentuinpersoneel schoot de leeuw dood. Dat was onder meer om te voorkomen dat het dier het lichaam van de man verder zou verscheuren, schrijft de BBC.

Het is dit jaar het tweede dodelijke voorval met een leeuw in een dierentuin in Nigeria. In februari werd een verzorger gedood in een andere dierentuin in het zuidwesten van het land. Ook dat slachtoffer werd aangevallen bij het voeden.

Supporters van voetbalclub Vitesse zijn onwel geworden op de terugweg van de uitwedstrijd tegen De Graafschap. In de bussen van Doetinchem naar stadion Gelredome in Arnhem zijn ongeveer vijftig mensen onwel geworden, meldt de Veiligheidsregio Gelderland-Midden. De supporters zaten in zes bussen.

Bij aankomst bij de Gelredome stonden tien ambulances klaar om de supporters na te kijken. Nagenoeg alle supporters zouden inmiddels zijn nagekeken door ambulancepersoneel. Drie van hen zijn naar het ziekenhuis gebracht. De voetbalfans hadden hoofdpijn, waren duizelig en moesten braken.

Rookpotten

De veiligheidsregio vermoedt dat de Vitesse-supporters in het stadion rook hebben ingeademd van "meerdere rookpotten die in het uitvak zijn gegooid door supporters van De Graafschap".

Een woordvoerder van de politie zegt dat er mogelijk een onderzoek komt naar de rookpotten, maar benadrukt dat ook door de supporters uit Arnhem vuurwerk is afgestoken. "Achteraf is heel moeilijk te achterhalen door welke pot iemand onwel is geraakt. Het vermoeden is dat mensen in het uitvak meer rook in hun richting hebben gekregen door de wind. We gaan de komende dagen kijken of er aanvullend onderzoek moet komen."

Volgens een woordvoerder van de veiligheidsregio begonnen de klachten bij sommigen al in het stadion in Doetinchem. "Daar zijn al tien mensen onwel geworden. In zes verschillende bussen werden mensen daarna onwel, maar de chauffeurs niet. Daarom denken we dat het gerelateerd kan zijn aan de rookbommen in het stadion."

De veiligheidsregio adviseert de supporters in de frisse lucht te verblijven en bij blijvende klachten contact op te nemen met de huisarts.

Heel erg schrikken

Susanne Wichhart van de supportersvereniging van Vitesse noemt het "opmerkelijk" dat zoveel mensen klachten hebben ervaren. "Mijn persoonlijke ervaring is wel dat zo'n rookpot vaak heftiger is dan een vuurpijl, de penetrante lucht die ervanaf komt blijft ook langer hangen. Een paar jaar geleden moesten supporters door EHBO-personeel worden nagekeken toen we in een tunnel rookpotten hadden afgestoken, maar dat waren er lang niet zoveel als nu."

"Het is heel erg schrikken", zegt Wichhart. "We zijn bij de Gelredome opgevangen door brandweer en ambulances. Daar werd al snel vermoed dat het om rookvergiftiging gaat. Er wordt nu gekeken of onderzocht kan worden hoe de gevolgen van de rookpotten zo groot kunnen zijn."

In Den Haag is langs de Veenendaalkade vanmiddag een plezierjacht in vlammen opgegaan. Daarbij raakten drie van de vier opvarenden gewond.

De politie zegt dat de brand aan boord ontstond na een ontploffing. Hoe dat kon gebeuren en wat er precies is ontploft, wordt onderzocht.

Een van de slachtoffers is eerst ter plaatse behandeld en daarna naar het ziekenhuis gebracht. De twee andere gewonden zijn zelf naar het ziekenhuis gegaan en worden daar behandeld aan hun brandwonden.

Na de melding van de scheepsbrand werden vier ambulances opgeroepen. De brand veroorzaakte flinke rookwolken die van grote afstand zichtbaar waren.

De parlementsverkiezingen in Oostenrijk zijn gewonnen door de radicaal-rechtse FPÖ. Uit prognoses komt naar voren dat de FPÖ van partijleider Herbert Kickl zo'n 29 procent van de stemmen heeft gekregen.

De conservatieve ÖVP van bondskanselier Nehammer blijft steken op ongeveer 26 procent en de sociaaldemocratische SPÖ op 21 procent. Nog niet alle stemmen zijn geteld, maar Nehammer heeft zijn nederlaag al toegegeven.

Het is voor het eerst dat de FPÖ de meeste zetels in de Oostenrijkse Tweede Kamer krijgt. Bij de Europese verkiezingen in juni werd de partij ook al de grootste.

Kickl geen kanselier?

Het vormen van een coalitie zal naar verwachting niet gemakkelijk worden voor de partij. De ÖVP is de enige partij die samenwerking met de FPÖ heeft opengehouden, maar ÖVP-leider Nehammer heeft geregeld gezegd dat Kickl onder geen beding bondskanselier mag worden. Dat heeft onder meer te maken met Kickls rol in een Russisch spionageschandaal.

Nehammer wilde vanavond niet in detail ingaan op de vorming van een regering, maar "wat ik voor de verkiezingen zei, zeg ik ook na de verkiezingen". Ook noemde hij het bitter dat zijn partij niet de grootste is geworden.

Verkiezingswinnaar Kickl zei in een reactie op de voorlopige uitslag dat de FPÖ klaarstaat om de regering te leiden. "Men zou alle andere lijsttrekkers eens moeten vragen hoe ze tegenover de democratie staan", zei hij over een mogelijke boycot door de andere partijen.

Nehammer is nu leider van een coalitie van ÖVP en de Groenen. Beide partijen leveren fors in ten opzichte van de vorige verkiezingen in 2019. De ÖVP gaat van 37 naar 26 procent en de Groenen van 14 naar 8 procent.

De opkomst in Oostenrijk was volgens de prognose 77 procent. Dat is 1 procentpunt meer dan bij de vorige verkiezingen.

Door een brand bij een woning in Landgraaf zijn vanochtend twee mensen gewond geraakt. De slachtoffers werden door een onbekende man tijdens de brand uit hun woning gehaald. Volgens de politie verrichtte hij daarmee een heldhaftige daad.

De brand brak even voor 10.30 uur uit in een garage naast de woning aan de Prem. Bij de brand kwam veel rook vrij. Volgens L1 heeft een onbekende man twee oudere bewoners geholpen om uit hun woning te komen. Beide bewoners zijn daarna naar het ziekenhuis gebracht omdat ze rook hadden ingeademd. De brand was snel daarna onder controle.

'Reddende engel'

De politie zei vanochtend tegen de omroep op zoek te zijn naar de man om hem te bedanken. "Hij is natuurlijk een reddende engel geweest", aldus een woordvoerder. "Maar ook vanwege zijn eigen gezondheid, want hij is in de woning geweest en heeft mogelijk rook ingeademd."

Er werd een melding via Burgernet verspreid, waarin de man werd verzocht dringend contact op te nemen met de politie. Inmiddels heeft de man zich gemeld, zo laat de politie weten.

In de Duitse stad Essen is een man opgepakt voor het stichten van twee woningbranden en het bedreigen van mensen in winkels met een machete. Dat gebeurde gisteren aan het eind van de middag. Bij de branden raakten 31 mensen gewond, van wie acht ernstig.

De opgepakte man is een 41-jarige inwoner van Essen met de Syrische nationaliteit. Zijn advocaat spreekt van een familiedrama en de politie bevestigt die lezing. De aanvallen zouden gericht zijn geweest tegen de familie van zijn ex-vrouw. Hij kon hun scheiding niet verkroppen.

'Dramatische taferelen'

Rond 17.10 uur rukte de brandweer in Essen uit voor branden in twee huizen, op enkele minuten afstand van elkaar. Een brandweerwoordvoerder spreekt in Duitse media van dramatische taferelen. De uitgangen waren geblokkeerd en kinderen stonden huilend voor het raam te wachten op redding.

De meeste van de 31 gewonden kampen met ademhalingsproblemen doordat ze rook hebben ingeademd. Onder de zwaargewonden zijn twee kinderen van 2 en 4 jaar. Zij verkeren in levensgevaar.

Kort na het uitbreken van de branden reed een man met een bestelwagen in op twee winkels, niet ver van de uitgebrande huizen. Hij stapte uit en bedreigde de aanwezigen met een mes en een machete.

De politie hield de man aan, naar verluidt nadat hij in bedwang was gehouden door omstanders. Geen van de aanwezigen in de winkels is gewond geraakt.

Bekende van de politie

Uit onderzoek bleek dat de gearresteerde man ook achter de woningbranden zat. De Duitse autoriteiten zeggen dat het erop lijkt dat hij met zijn acties naasten van zijn ex-vrouw wilde treffen. In de in brand gestoken huizen woonden familieleden van haar, en ook de winkels zouden van mensen zijn die banden met haar hebben.

De 41-jarige Syriër is een bekende van de politie. Later vandaag wordt hij voorgeleid.

Paus Franciscus heeft zijn vierdaagse bezoek aan België en Luxemburg afgesloten met een mis in het Koning Boudewijnstadion in Brussel. Daar werd de leider van de Rooms-Katholieke Kerk met luid applaus onthaald door zo'n 40.000 gelovigen. Bij de mis waren onder meer de Belgische koninklijke familie en politici aanwezig.

Dit zijn beelden uit het stadion:

Voordat de paus met zijn preek begon werd hij in zijn kenmerkende pausmobiel met een kogelvrije glazen kap rondgereden door het stadion, waarbij hij de tijd nam om kinderen te zegenen. Aan het begin van de eucharistieviering sprak de paus de zaligverklaring van zuster Anne van Jezus uit. Deze uit Spanje afkomstige non leefde in de zestiende eeuw en stichtte in België verschillende kloosters.

Nogmaals excuses voor misbruik

Er was tijdens het pauselijke bezoek aan België veel aandacht voor seksueel misbruik in de katholieke kerk. Zowel bij zijn ontvangst op het Kasteel van Laken als bij zijn bezoek aan de Katholieke Universiteit Leuven kreeg de paus stevige kritiek te horen op de wandaden van katholieke geestelijken. Onder meer koning Filip en premier De Croo lieten zich erover uit.

In zijn preek verwees de paus nogmaals naar het seksueel misbruik, waarvoor hij vrijdag al excuses aanbood bij een ontmoeting met slachtoffers. Hij zei dat "misbruik moet worden veroordeeld en niet mag worden verdoezeld" en benadrukte dat "er geen plaats is voor misbruik". Deze uitspraak kon rekenen op applaus van het publiek.

In zijn preek week de paus af van zijn geschreven tekst door op te roepen tot vrede in het Midden-Oosten en alle andere gebieden waar oorlog woedt. In een gebed zei hij de situatie in Libanon met steeds grotere bezorgdheid aan te zien en vroeg hij de strijdende partijen te stoppen met de oorlog. Hij sprak daarnaast ook over de oorlog in Oekraïne, die "niet vergeten mag worden".

Na zijn bezoek vertrok de paus naar het militaire vliegveld Melsbroek voor de terugreis naar Rome.

Zaligverklaring koning Boudewijn

De paus maakte ook bekend dat hij gaat beginnen met het proces om de Belgische koning Boudewijn zalig te verklaren, een wens die al langer leeft onder Belgische katholieken. De aankondiging kwam zowel voor de Belgische bisschoppen als voor het koninklijk paleis als verrassing, meldt de VRT.

De paus bracht gisteren nog een privébezoek aan het graf van koning Boudewijn en koningin Fabiola. Hij sprak daar over "de moed" van de koning om "geen dodelijke wet" te ondertekenen. Daarmee verwees hij naar april 1990, toen Boudewijn de abortuswetgeving weigerde te bekrachtigen.

In Rwanda zijn zes mensen overleden aan het marburgvirus. Twintig anderen zijn er ook mee besmet sinds de uitbraak, meldt de minister van Volksgezondheid.

De meeste slachtoffers zijn mensen die werken in de zorg, vooral op de intensievezorgafdelingen van ziekenhuizen. De bron van de besmetting is nog niet gevonden.

Het marburgvirus is een zeldzaam, maar zeer besmettelijk en dodelijk virus. De kans op overlijden is bijna 90 procent. Het gaat gepaard met plotselinge koorts, hoofdpijn, overgeven, spierpijn en buikpijn. In een later stadium volgen hevige bloedingen en vallen organen uit.

Marburg lijkt op ebola en wordt door besmette vleermuizen overgedragen op mensen. Mensen kunnen elkaar besmetten via lichaamsvloeistoffen als bloed en speeksel. Het is voor het eerst dat het virus in Rwanda opduikt.

Geen vaccin

De besmette mensen zijn in quarantaine geplaatst en worden behandeld. Mensen die met de patiënten in aanraking zijn geweest, worden in de gaten gehouden. Dat zijn er tot nu toe ruim 160.

In alle zorginstellingen worden voorzorgsmaatregelen getroffen. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO helpt Rwanda om de uitbraak in te dammen. De komende dagen worden medische hulpmiddelen naar de hoofdstad Kigali gebracht. Er bestaat nog geen vaccin tegen het virus.

Vorig jaar overleden negen mensen in Equatoriaal-Guinea na een uitbraak van het marburgvirus. Eerder waren er uitbraken in Ghana en Guinee.

De WHO helpt Rwanda om verdere verspreiding van het virus te voorkomen:

In Oost-Souburg hebben inwoners door een storing de hele nacht last gehad van gerinkel op een spoorwegovergang. De spoorbomen in het Zeeuwse dorp gingen gisteravond kapot en hebben vervolgens urenlang herrie gemaakt. Vanochtend rond 11.00 uur was de storing verholpen.

De problemen ontstonden gisteravond rond 20.00 uur. Al die tijd rinkelden de overwegbellen en flitsten de rode lichten. Omwonenden zeggen tegen Omroep Zeeland dat ze de hele nacht in het geluid zaten. "Ik word er knettergek van", verzucht een vrouw.

Omroep Zeeland nam polshoogte in het Zeeuwse dorp:

De storing veroorzaakte niet alleen geluidsoverlast. Het was ook niet meer duidelijk wanneer het veilig was om het spoor over te steken, wat leidde tot verwarring bij voorbijgangers en treinmachinisten. Treinen die voorbijreden deden dat voorzichtig en luid toeterend.

Noodoplossing

Spoorbeheerder ProRail laat aan Omroep Zeeland weten dat de oorzaak van het probleem is gevonden, maar dat het nog niet helemaal is opgelost.

De oorzaak bleek te liggen bij een zogenoemde railspoel naast het spoor, een kast die een trein signaleert en de spoorbomen opent en sluit. Die is kapot en moet in zijn geheel worden vervangen.

"Maar die spoel weegt een paar honderd kilo en die gaan wij niet overdag vervangen, maar vannacht als er geen treinverkeer is", legt een woordvoerder uit. Voorlopig is de storing verholpen met een noodoplossing, waardoor de spoorbomen na veertien uur rinkelen weer als normaal functioneren.

Bij de Canarische Eilanden wordt met patrouilleboten en helikopters gezocht naar tientallen migranten uit West-Afrika. Hun boot sloeg gisternacht om op de ruwe zee voor het Spaanse eiland El Hierro. 27 opvarenden konden worden gered, negen mensen zijn om het leven gekomen, onder wie een kind.

Op de open houten boot zaten 84 mensen, naar 48 vermisten wordt nog gezocht. De boot sloeg om in het zicht van de haven van Ortes La Restinga, doordat er te veel mensen aan een kant stonden. Dat gebeurde toen een reddingsboot naderde. Tijdens de reddingsoperatie zonk de boot. Enkele overlevenden hadden onderkoelings- en uitdrogingsverschijnselen.

De kans dat er nog mensen levend uit zee worden gehaald, neemt snel af. Op El Hierro is een mortuarium ingericht. De doden worden morgen en overmorgen begraven.

Mogelijk dodelijkste incident

Het ongeluk kan uitlopen op het dodelijkste incident bij de Canarische Eilanden in 30 jaar migratie tussen Afrika en de eilanden. In 2009 kwamen 25 migranten om toen hun boot schipbreuk leed bij Lanzarote.

Voor de kust van Senegal werden afgelopen week 30 lichamen gevonden in een boot, vermoedelijk ook van migranten. Enkele weken eerder zonk een boot met ten minste 39 opvarenden kort na vertrek.

Paniek aan boord

Volgens de Spaanse autoriteiten kwamen de migranten uit Mali, Mauritanië en Senegal. "Ze hadden al zeker twee dagen geen eten meer en het lijkt erop dat er paniek was uitgebroken voordat de boot kapseisde", zei de Spaanse bestuurder van de Canarische Eilanden tegen verslaggevers. "Het reddingswerk werd bemoeilijkt door de wind en slecht zicht."

Drie andere boten slaagden er gisternacht wel in de kust te bereiken. Aan boord waren in totaal 208 mensen. Doordat de zee aan het eind van de zomer meestal rustig is en het niet zo hard waait, waagden de afgelopen maand weer meer migranten de oversteek naar de Canarische Eilanden via de 'Atlantische route'.

Er zijn dit jaar tot nu toe ruim anderhalf keer zoveel migranten geteld op die route als vorig jaar en dat was al een recordjaar. In de eerste zeven maanden maakten ruim 25.500 mensen de levensgevaarlijke oversteek. Vanaf de Canarische Eilanden worden migranten naar het Spaanse vasteland gebracht.

Meer dan 5000 mensen zouden al zijn omgekomen op de Atlantische route, volgens schattingen op basis van ooggetuigenverslagen en vermissingen. Veel lichamen worden nooit gevonden.

Eerder maakte correspondent Saskia Houttuin deze video over Senegalezen die de oversteek naar de Canarische Eilanden maken:

Op een camping in het Limburgse Arcen is vannacht een stacaravan uitgebrand. Ook waren ontploffingen te horen, die werden veroorzaakt door gasflessen die door het vuur zijn ontploft. De regionale zender L1 meldt dat een persoon en een hond de brand niet hebben overleefd.

Het stoffelijk overschot werd na het blussen van de brand in de caravan aangetroffen door de brandweer. Twee mensen hebben rook ingeademd en zijn ter plekke door ambulancepersoneel nagekeken. Ze hoefden niet mee naar het ziekenhuis voor nader onderzoek,

Iets voor 02.00 uur ontvingen hulpdiensten de eerste melding van de brand, waarna de brandweer uitrukte. Uit voorzorg zette de brandweer meerdere eenheden en een traumahelikopter in. Daardoor kon de schade aan naastgelegen caravans worden beperkt.

De identiteit van het slachtoffer is niet bekend. Ook weet de brandweer niet hoe de brand is ontstaan. Dit wordt nog onderzocht door de politie.

In Libanon leefden inwoners al jaren in een crisissituatie, nu leven ze ook opnieuw in een land van oorlog. De zware aanvallen van het Israëlische leger op Libanon en de liquidatie van een aantal Hezbollahleiders raken niet alleen de radicale beweging, maar de hele bevolking. Zeker een half miljoen mensen zijn hun huis ontvlucht, en die zijn vooral op zichzelf en het mededogen van hun landgenoten aangewezen.

Van de overheid hoeven Libanezen weinig te verwachten, want die is grotendeels afwezig en ook instituties functioneren maar amper. Dat was ook deze week te merken. Er is geen luchtalarm en er zijn geen schuilkelders. Vluchtelingen zoeken veiligheid bij familie of andere mensen in huis, of in geïmproviseerde opvangplekken zoals scholen.

Libanese politici veroordelen de Israëlische escalatie. Premier Mikati zei in zijn toespraak bij de Algemene Vergadering van de VN dat Israël "voor het oog van de wereld terreur en angst zaait onder de Libanese bevolking". Door het opblazen van piepers en portofoons en de grootschalige luchtaanvallen zijn al zeker 700 doden gevallen, maar dat aantal zal nog sterk oplopen na de laatste bombardementen.

Inwoners van Beiroet slaan op de vlucht na een nacht vol bombardementen:

Veel politici scharen zich door Israëls geweld achter Hezbollah, ondanks eerdere kritiek op de groep, ziet Nora Stel, conflictanalist aan de Radboud Universiteit en Libanon-deskundige. "De formele leiders hebben simpelweg weinig te zeggen over het verloop van de oorlog, omdat Hezbollah zelf heeft besloten om een steunfront voor Gaza te openen en haar eigen koers vaart."

De politiek is verlamd: er is al twee jaar ruzie over wie de nieuwe president moet worden, de regering is al die tijd demissionair en ministeries functioneren amper. Het leger stelt weinig voor en zal het land niet beschermen tegen Israëls overmacht. Libanon is bovendien zo ingericht dat de gecentraliseerde overheid weinig invloed heeft.

Religieuze sekten

Publieke diensten zijn vaak de verantwoordelijkheid van groepen die langs religieuze lijnen zijn georganiseerd. Zo ook bij Hezbollah, dat naast een sterk bewapende militie ook een politieke partij van sjiitische moslims in het parlement is en maatschappelijke diensten verleent. De beweging investeert in infrastructuur en zorgt voor scholing en gezondheidszorg in gebieden waar zij aanwezig is.

Het land is een lappendeken van verschillende religieuze groeperingen, met maronitische christenen en soennitische en sjiitische moslims als grootste groepen. Het politieke systeem, dat werd ontworpen tijdens de Franse overheersing na de val van het Ottomaanse Rijk, is gebaseerd op verzuiling. Er zijn achttien erkende religieuze sekten, wat een garantie zou moeten zijn voor een stabiele machtsbalans en religieuze vrijheid.

Maar in de praktijk leidt dit sektarische systeem ook tot instabiliteit, corruptie en nepotisme. Lange tijd stond Libanon bekend als een relatief welvarend land in de regio, maar dat veranderde toen het in 2019 in een zware financiële crisis terecht kwam, met name door wanbeleid. Libanezen zagen hun geld verdampen door hyperinflatie, zo'n 80 procent van de bevolking leeft nu in armoede. Jongeren willen het land het liefst verlaten.

Daar kwam twee jaar later, midden in coronatijd, de verwoestende explosie in de haven van Beiroet nog bovenop. Voor veel Libanezen een symbool voor de incompetentie en nalatigheid van de Libanese politiek. Ook verblijven er door de oorlog in Syrië zo'n anderhalf miljoen vluchtelingen in het land; Libanon neemt daarmee de meeste vluchtelingen per hoofd van de bevolking ter wereld op.

Bezetting

Het is crisis op crisis, waarvan Hezbollah profiteert. "Maar zijn machtspositie heeft het vooral te danken aan Israël en Iran", zegt conflictanalist Stel. "Israël omdat het met decennia van agressie en invasie, en de dreiging daarvan, Hezbollah militair bestaansrecht blijft geven. Iran omdat het Hezbollah vanaf het ontstaan op alle mogelijke manieren heeft gesteund, van existentieel belang voor de organisatie."

De militie werd in 1982 tijdens de Libanese burgeroorlog opgericht als reactie op de Israëlische bezetting van het zuiden, die achttien jaar duurde. In 2006 volgde nog een kortstondige oorlog tussen Hezbollah en Israël. Libanezen weten dus maar al te goed wat oorlog en bezetting betekenen, net als de vele Syriërs en Palestijnen die in het land verblijven.

Met dagelijkse bombardementen op doelen in het hele land en honderden doden is het niet langer de vraag of het oorlog is, schreef de liberale krant L'Orient-Le Jour afgelopen week in zijn commentaar. "De vraag is nu hoe hoog de prijs zal zijn die Libanon hiervoor zal betalen. De tol is al torenhoog, en dit lijkt nog maar het begin."

Goedemorgen! Tienduizenden mensen zullen vandaag aanwezig zijn bij de eucharistieviering in het Koning Boudewijnstation in België, waarbij de paus voorgaat. En wielrenner Mathieu van der Poel verdedigt zijn titel in de wegwedstrijd bij het WK wielrennen.

Eerst het weer: vanochtend veel zon, vanmiddag landinwaarts enkele stapelwolken en van het zuidwesten uit ook sluierbewolking. Het wordt zo'n 15 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Iran wil een spoedvergadering van de VN-Veiligheidsraad na de dood van Hezbollah-leider Nasrallah. Die kwam vrijdagavond om het leven bij een zware Israëlische luchtaanval op het zuiden van Beiroet. Iran is een belangrijke bondgenoot van Hezbollah en heeft vijf dagen van rouw afgekondigd voor de dood van Nasrallah.

In een brief roept de ambassadeur bij de Verenigde Naties, Amir Saeid Iravani, de Veiligheidsraad op om "onmiddellijke en beslissende maatregelen te nemen om de Israëlische agressie te stoppen en te voorkomen dat de regio wordt meegesleurd in een totale oorlog".

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteren stonden tientallen mensen op het perron van station Den Bosch te wachten op een bijzondere trein. Na 15 jaar keerde een antieke locomotief, de Baureihe uit 1938, terug op het hoofdspoor en nam de treinliefhebbers mee naar Nijmegen.

De voorbereiding van de rit duurde maanden en er waren ook zeker vijftig vrijwilligers aan boord om het soepel te laten verlopen, zei Jacqueline de Rooij van Het Stoomgenootschap tegen Omroep Brabant:

Fijne zondag!