NOS Nieuws - Algemeen

De twee activisten die in 2022 soep gooiden naar een schilderij van Van Gogh in de National Gallery in Londen hebben celstraffen gekregen. Een 23-jarige vrouw moet twee jaar de cel in en een 22-jarige vrouw twintig maanden.

Het duo gooide blikken tomatensoep naar het kunstwerk. Daarbij werd de lijst beschadigd, maar bleef het schilderij Zonnebloemen uit 1888 gespaard. De klimaatactivisten voerden actie namens Just Stop Oil, een actiegroep tegen fossiele brandstoffen.

Just Stop Oil liet een paar uur na de rechtelijke uitspraak blijken hier geen boodschap aan te hebben: drie activisten gooiden in de National Gallery opnieuw soep over twee Van Goghs uit de Zonnebloemen-serie. Volgens de National Gallery zijn er drie mensen gearresteerd. De schilderijen zijn volgens het museum niet beschadigd.

Beelden van de nieuwe actie van Just Stop Oil:

Phoebe Plummer - de 23-jarige vrouw die vandaag werd veroordeeld voor de actie in 2022 - zei in de rechtszaal dat ze elke straf "met een glimlach op het gezicht" zal accepteren. "Ik heb deze keuzes gemaakt omdat ik geloof dat geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid de beste, zo niet de enige, methode is om de wereld te beschermen tegen de steeds erger wordende klimaatramp."

De rechter benadrukte dat Plummer en Anna Holland geen recht hadden om de soep te gooien. "En jullie arrogantie om iets anders te denken verdient de sterkst mogelijke veroordeling." Bij het bepalen van de straf heeft hij er rekening mee gehouden dat het schilderij beschadigd had kunnen worden als de soep langs de lijst zou sijpelen. "Dan zou het schilderij onherstelbaar beschadigd of vernield zijn."

Bekijk de actie in het Londense museum:

Na het gooien van de soep lijmden de twee actievoerders zich vast aan de muur. Het museum schat de totale schade op 10.000 pond (bijna 12.000 euro).

Plummer legde haar actie eerder uit in een video: "Dat schilderij werd beschermd door glas, maar de toekomst van jongeren wordt door niemand beschermd", zei ze daarin. "Toen je zag dat we soep gooiden, werd je boos? Omdat je dacht dat er iets moois en waardevols kapot ging. Dat is een logische reactie, maar waar is precies die emotionele reactie als deze planeet kapot wordt gemaakt?"

Klimaatactivisten hebben het vaker gemunt op bekende kunstwerken. Leden van Just Stop Oil lijmden zich twee jaar geleden vast aan het schilderij Perzikboom in bloei van Van Gogh en begin dit jaar werd er soep gegooid naar de Mona Lisa in Parijs.

Actrice Maggie Smith, bekend van haar rollen in de Harry Potter-films en de serie Downton Abbey, is op 89-jarige leeftijd overleden. Haar zoons hebben het overlijden van hun moeder bekendgemaakt.

In een verklaring van haar zoons Toby Stephens en Chris Larkin staat: "Het is met grote droefheid dat we de dood van Dame Maggie Smith moeten aankondigen. Ze is vanochtend vroeg, vrijdag 27 september, vredig overleden in het ziekenhuis. Ze was erg op haar privacy gesteld en was op het eind samen met haar vrienden en familie. Ze laat twee zoons en vijf liefhebbende kleinkinderen achter die verslagen zijn door het verlies van hun bijzondere moeder en grootmoeder."

Smith is bij het grote publiek vooral bekend door haar rol van professor Anderling in de verfilmingen van Harry Potter en als Lady Violet in Downton Abbey.

Fragmenten van de films en series waar Smith bekend mee is geworden:

Daarvoor had ze al een enorme staat van dienst opgebouwd in het theater en in films. In 1965 kreeg ze haar eerste Oscarnominatie en in 1970 en 1979 mocht ze het gouden beeldje in ontvangst nemen.

Haar zoons danken het personeel van het Chelsea and Westminster Hospital "voor hun zorg en niet aflatende vriendelijkheid tijdens haar laatste dagen". Ook richten ze zich tot het publiek: "Wij danken u voor al uw vriendelijke berichten en steun en vragen u onze privacy op dit moment te respecteren."

In de nieuwste Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van de zetelpeilingen van Ipsos I&O en Verian/EenVandaag, blijft de PVV verreweg de grootste partij met 40 tot 44 zetels. Dat zijn er 3 tot 7 meer dan bij de Tweede Kamerverkiezingen van afgelopen november. Oppositiepartij GroenLinks-PvdA volgt op ruime afstand met 24 tot 28 zetels.

De andere coalitiepartijen doen het een stuk slechter dan de PVV. BBB weet zich nog te handhaven op 6 tot 8 zetels, maar de VVD (19-23) en vooral NSC (3-5) verliezen duidelijk terrein.

De partij van Pieter Omtzigt haalde bij de verkiezingen nog 20 zetels en lijkt nu dus slechts een vijfde van zijn aanhang over te houden.

NSC 'instabiele partij'

Nader onderzoek van Ipsos I&O laat zien dat het terugtreden van Pieter Omtzigt, die om gezondheidsredenen voor onbepaalde tijd thuis zit, bijdraagt aan het beeld van een 'instabiele partij'.

Volgens Asher van der Schelde van onderzoeksbureau Ipsos I&O was het sterke punt van NSC in november dat de nieuwe partij overal kiezers vandaan wist te halen. "Mensen van links tot rechts voelden zich aangesproken door het verhaal van Omtzigt. Nu blijkt dat voordeel ook een nadeel te zijn: je ziet NSC-kiezers naar alle kanten uitwaaieren."

Aan de ene kant verliest Nieuw Sociaal Contract aan links-progressieve partijen als GroenLinks-PvdA. Daarbij gaat het vooral om mensen die boos zijn dat Omtzigt in zee is gegaan met de PVV. Aan de andere kant raakt NSC ook kiezers kwijt aan rechts, vooral aan de PVV. In deze hoek is de klacht dat NSC de kabinetsformatie heeft bemoeilijkt en nu dwarsligt bij het immigratie- en asielbeleid.

Asiel belangrijkste issue

Voor een op de drie kiezers vormen immigratie en asiel een belangrijke reden om op hun voorkeurspartij te stemmen. Geen onderwerp wordt zo vaak genoemd, laat het onderzoek van Ipsos I&O zien. Het is volgens onderzoeker Van der Schelde een belangrijke verklaring voor de sterke positie van de PVV op dit moment, de partij die door kiezers het meest wordt geassocieerd met stevig beleid op dit punt.

Overigens is er nog steeds waardering bij Nederlandse kiezers voor de kwaliteiten van Omtzigt als Tweede Kamerlid, laat onderzoek van EenVandaag/Verian zien. Hij wordt in die rol "ijzersterk" en "in zijn kracht" genoemd. Bijna de helft (48 procent) ziet hem daarom het liefst terugkeren als 'gewoon' Kamerlid en niet als fractievoorzitter.

Een partij die het juist goed doet in de Peilingwijzer, is het CDA. Bij de verkiezingen kwamen de christendemocaten uit op een historisch dieptepunt van 5 zetels, maar inmiddels zijn dat er twee keer zoveel (8-12). Uit de verschillende onderzoeken blijkt dat deze come-back op het conto te schrijven is van partijleider Henri Bontenbal, die bij Ipsos I&O uit de bus komt als de best gewaardeerde fractievoorzitter.

De Partij voor de Dieren (5 tot 7 zetels) en Volt (3-5) zijn andere partijen die hun aanhang sterk zien groeien. Alle andere partijen blijven min of meer stabiel ten opzichte van de Kamerverkiezingen.

Partijen kijken goed naar peilingen

Hoe zinnig zijn dit soort zetelpeilingen buiten verkiezingstijd? Tom Louwerse, maker van de Peilingwijzer, deed er onderzoek naar met collega-politicologen Lisa Janssen en Tom van der Meer en kwam tot de conclusie dat de voorspellende waarde gering is. "Op dit moment ga je natuurlijk uit van een volstrekt denkbeeldige situatie: dat er morgen verkiezingen zouden zijn en wat je dan zou stemmen. Terwijl er op dit moment nog helemaal geen verkiezingen gepland zijn." "Aan de andere kant", gaat Louwerse verder, "is er net een nieuw coalitiekabinet aangetreden en het is interessant om te zien hoe daar door kiezers op wordt gereageerd. Inhoudelijk, maar ook uitgedrukt in stemintenties. We weten dat de politieke partijen daar ook goed naar kijken. Het feit dat de VVD en vooral de PvdA in het kabinet Rutte-II van meet af aan kelderden in de peilingen, maakte nieuwe verkiezingen voor deze partijen veel minder interessant. Het is niet voor niets een van de weinige kabinetten geweest de afgelopen decennia dat de rit heeft uitgezeten."

Bij een hack bij de politie zijn "werkgerelateerde contactgegevens" van alle politiemedewerkers buitgemaakt. Dat heeft minister van Justitie en Veiligheid Van Weel bekendgemaakt in een brief aan de Tweede Kamer.

Volgens de politie lijkt het erop dat de namen en e-mailadressen van bijna alle 65.000 politiemedewerkers zijn buitgemaakt. Ook zijn telefoonnummers buitgemaakt, hoe veel is niet duidelijk.

"Het is een uitvoerige lijst met heel veel contactgegevens", zegt een woordvoerder. De hack is eerder deze week ontdekt en vandaag bekendgemaakt. Op dit moment wordt onderzocht hoe de hack precies kon gebeuren, wie er achter zit en wat de impact is van het datalek.

Undercoveragenten

Volgens de politie zijn medewerkers met een aantal gevoelige functies ook binnen de organisatie afgeschermd, waaronder undercoveragenten. Zij zouden niet op deze lijst staan.

Op de vraag of het lekken van de namen gevolgen kan hebben voor agenten die undercover werken, zei minister Van Weel: "We kijken naar de risico's van het uitlekken van deze informatie en waar de informatie terecht is gekomen. In het belang van het onderzoek doe ik daar geen nadere uitspraken over."

Premier Schoof (ex-AIVD en ex-NCTV) wilde er op zijn persconferentie ook niet veel over kwijt. "Ik ben blij dat in ieder geval het lek gevonden is. Niemand onderschat het risico dat de politie hier mee loopt. Dit soort cyberonderzoeken zijn ontzettend ingewikkeld."

Ongerustheid

De datadiefstal leidt volgens de politie tot grote ongerustheid onder medewerkers. "Zij vragen zich af om welke gegevens het precies gaat en of er niet meer informatie is buitgemaakt", zegt een woordvoerder. De politie verzekert dat het alleen gaat om een bestand met werkgerelateerde gegevens.

De Nederlandse Politiebond, de grootste vakbond voor politiemedewerkers, spreekt van een "nachtmerrie" en zegt dat de noodzaak van goede databescherming bij de politie op pijnlijke wijze duidelijk is geworden.

De politie roept medewerkers op om extra alert te zijn op vreemde appjes, mogelijke phishingmails en problemen met inloggen. "Eigenlijk wat iedereen altijd al moet doen, maar nu extra."

Van de datadiefstal is melding gedaan bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Het kabinet gaat volgende week weer praten met werkgevers en werknemers over een nieuwe vroegpensioenregeling voor mensen met een zwaar beroep. Minister van Hijum zei na de vergadering van het kabinet dat hij de intentie heeft om een goede regeling af te sluiten.

De onderhandelingen liepen een paar weken geleden al in een vroeg stadium vast nadat de vakbonden een eerste voorstel van het kabinet hadden afgewezen.

De bonden voerden de afgelopen weken ook actie. Zo werd gestaakt in het openbaar vervoer en waren bij enkele voetbalwedstrijden geen agenten aanwezig.

Open gesprek

Van Hijum noemde deze week in de Tweede Kamer de eisen van de bonden bespreekbaar en daarop zeiden de bonden weer in gesprek te willen gaan. Van Hijum gaat daar dus op in: "Er zijn mensen die niet gezond hun pensioen halen. We zullen luisteren naar de zorgen en voorstellen die zowel de werkgevers als de bonden op tafel leggen", zei hij vanmiddag.

De minister vulde aan dat hij een open gesprek wil en dat het zijn inzet is om er zo snel mogelijk uit te komen: "Hoe eerder we resultaat boeken, hoe beter het is, maar je bent er pas uit als je eruit bent".

Vakbond FNV laat weten dat Van Hijum is uitgenodigd voor "een informele verkenning", voorafgaand aan meer officiële onderhandelingen. Daarin moet vertrouwen worden opgebouwd.

Na dit gesprek wil de FNV graag over de inhoud praten met de intentie er voor 14 oktober uit te komen. Vanaf dan staan er weer nieuwe stakingen gepland, maar bij een akkoord gaan die niet door.

Geen nieuwe VUT

Van Hijum wilde vandaag niet ingaan op details. Eerder werd duidelijk dat het kabinet bang is dat een te riante vroegpensioenregeling waar te veel werknemers en beroepen gebruik van kunnen maken een soort nieuwe VUT-regeling wordt. De minister zei eerder deze week "dat je ergens de omvang moet begrenzen, zodat het een bijzondere regeling is voor bijzondere gevallen".

De bestaande Regeling voor Vervroegd Uittreden (RVU) loopt tot en met 2025. Via die regeling kunnen mensen met een zwaar beroep maximaal drie jaar lang voor de pensioengerechtigde leeftijd een uitkering krijgen. Wat een zwaar beroep is, bepalen werkgevers en werknemers onderling zelf per sector.

Een groot gedeelte van de oevers van kanaal Almelo-De Haandrik in Overijssel is instabiel. Dat blijkt uit onderzoek dat de provincie liet uitvoeren naar de staat van het kanaal. De betonnen en stalen damwanden van het kanaal zijn in slechte staat. Over een lengte van 43 kilometer is daarom versneld onderhoud nodig.

De provincie vraagt de gemeenten waardoor het kanaal loopt op sommige plekken zwaar verkeer te weren. Ook kunnen vangrails worden geplaatst zodat auto's die in de berm komen de oevers niet verder belasten, staat in een persbericht.

Probleemkanaal

Het kanaal werd tussen 2011 en 2016 verbreed en verdiept. Na de werkzaamheden kwamen bij de provincie vierhonderd schademeldingen binnen van omwonenden omdat huizen langs het kanaal verzakten. In een aantal gevallen ging dat zo hard dat bewoners moesten verhuizen.

De provincie zette een schaderegeling op, maar een deel van de bewoners voelde zich in de steek gelaten. Mona Keijzer werd destijds als bemiddelaar aangewezen. De schade-afhandeling loopt nog steeds, meldt RTV Oost.

Teleurstelling en bezorgdheid

Gedeputeerde Staten zeggen zich ervan bewust te zijn dat de nieuwe ontdekking tot teleurstelling en bezorgdheid leidt. Daarom wordt met omwonenden nagedacht over de toekomst van het kanaal.

Mogelijk wordt scheepsvaart helemaal verboden: "Hebben we het kanaal op termijn echt nodig voor grote schepen? Of is het in de toekomst alleen voor de waterfunctie van het achterland? Die vraag is belangrijk om samen te beantwoorden in de komende tijd", laat verantwoordelijke gedeputeerde Martijn Dadema weten. "We gaan nu voorbereiden wat strikt noodzakelijk is om de oevers waar dat nodig is te herstellen."

De oevers van het kanaal worden vanaf de weg wekelijks geïnspecteerd. Vanaf het water gebeurt dat maandelijks. De provincie verwacht dat het onderhoud veel geld zal kosten.

Op de Waddenzee zijn 24 passagiers van een zeilschip gehaald dat water maakt. Het gaat om 21 scholieren en 3 begeleiders, allen uit Duitsland, meldt een woordvoerder van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM). De eersteklassers van 12 tot 13 jaar waren bezig met een meerdaagse tocht over de Waddenzee.

De Duitse kinderen en hun begeleiders zijn uit voorzorg naar de wal in Harlingen gebracht. Niemand is gewond geraakt, maar de kinderen waren volgens schipper Laurens Sinaasappel wel wat geschrokken. Ze zitten inmiddels in de bus terug naar huis.

De klipper Johanna Engelina maakte water op de vaarroute tussen Harlingen en Vlieland, vertelt Sinaasappel vanuit de haven van Harlingen. "We hebben de pompen aangezet en daarmee leek het onder controle. Maar toen de wind aantrok werd het toch te spannend en hebben we de KNRM gealarmeerd." Ook rederij Noordgat van Terschelling hielp mee.

Heel harde wind

Voor de zekerheid liet Sinaasappel zijn schip op een zandbank lopen. Hij zegt dat er nooit gevaar is geweest dat het zou zinken. Nadat de passagiers van boord waren gehaald, is de klipper naar Harlingen gesleept.

Sinaasappel heeft de schade nog niet kunnen zien, maar hij vermoedt dat het schip door de zeer harde wind vannacht in de haven van Vlieland een beschadiging heeft opgelopen.

Scholieren

De scholieren waren op vakantie op de Waddenzee, vertelt een woordvoerder van de KNRM, iets dat volgens een woordvoerder van de KNRM veel wordt gedaan. "Ze zouden vanavond al naar huis gaan, dus de bus die ze kwam ophalen was al onderweg."

Alle bagage lag aan boord van het schip, omdat de leerlingen er ook overnachtten. De reddingsboot heeft alles opgehaald, zodat de passagiers droge kleding konden aantrekken voordat ze de bus naar huis instapten. "De leerlingen waren op het dek boven gaan staan, want als een schip lek is ga je niet meer beneden staan. Vanwege het slechte weer waren ze daar flink natgeregend", aldus de woordvoerder van de KNRM.

Het aantal vrouwen dat Mohammed al-Fayed beschuldigt van seksueel misbruik is opgelopen naar zestig. Vorige week werd de BBC-documentaire Al Fayed: Predator at Harrods uitgezonden, waarin twintig vrouwen zeggen dat ze zijn misbruikt door de oud-eigenaar van het Londense warenhuis Harrods en voetbalclub Fulham. Sindsdien hebben nog veertig vrouwen zich gemeld.

De documentaire toont hoe het misbruik van de vrouwen door Al-Fayed gebeurde. Ook wordt verteld over de angstcultuur bij Harrods en wordt getoond hoe de omgeving van Al-Fayed het misbruik verdoezelde. Het warenhuis bood vorige week excuses aan en erkende dat het tekortgeschoten is in de zorg voor de slachtoffers.

Vijf vrouwen in de documentaire zeggen door de miljardair verkracht te zijn en acht spreken van seksueel misbruik en poging tot verkrachting. De zakenman dreigde dat de slachtoffers niet naar de politie moesten stappen.

'Enorme respons'

Het is niet de eerste keer dat Al-Fayed in verband wordt gebracht met misbruik. Vanaf de jaren 90 tot aan 2018 werden er ook al meldingen gedaan door oud-medewerkers, wat in sommige gevallen leidde tot een politieonderzoek, maar zonder resultaat. De miljardair heeft de aantijgingen altijd ontkend. De vrouwen in de documentaire zeggen dat ze er nu pas over durven te praten, omdat Al-Fayed vorig jaar is overleden.

"De respons was simpelweg enorm", zeggen de advocaten van de slachtoffers. Zij verwachten dat nog meer vrouwen zich zullen uitspreken. Gisteren deed de Londense politie nog een oproep aan slachtoffers om zich te melden. De politie zegt specialistische teams te hebben die zich bezighouden met de zaak.

Mohammed Al-Fayed is de vader van Dodi al-Fayed, die in 1997 samen met prinses Diana omkwam bij een auto-ongeluk in Parijs.

Bij een illegale goudmijn op het Indonesische eiland Sumatra zijn zeker vijftien mensen omgekomen bij een aardverschuiving. Die werd veroorzaakt door hevige regenbuien. Nog 25 mensen zijn vermist. Naar hen wordt nog gezocht.

Omwonenden waren op zoek naar goud in een bergachtig gebied in het westen van Sumatra, toen ze werden verrast door een stroom modder. Drie mensen konden levend uit de modder worden gehaald.

De hulp wordt bemoeilijk door de weersomstandigheden en de afgelegen locatie. Volgens lokale hulpdiensten kan de mijn alleen te voet worden bereikt, en kost het vier uur lopen om er te komen.

Er gebeuren vaker ongelukken bij mijnen in Indonesië. Het laatste grote ongeluk gebeurde in juli op het eiland Sulawesi. Toen kwamen 23 mensen om bij een aardverschuiving.

Licht, wendbaar, sexy, een jongensdroom. Het is zomaar een greep uit de lovende woorden waarmee de F-16 door kenners wordt beschreven; je zou bijna vergeten dat het ook een dodelijk wapentuig is. Vanmiddag vlogen de gevechtsvliegtuigen na 45 jaar voor de allerlaatste keer over Nederland.

Defensie noemt het toestel iconisch, maar na veel updates is hij nu toch echt verouderd. Vandaag neemt Defensie groots afscheid, waarna hij definitief is vervangen door de F-35.

De F-16 werd in 1979 in Nederland in gebruik genomen. Het vliegtuig was in die tijd heel bijzonder. "Hij was en is onvoorstelbaar beweeglijk, als geen ander kon 'ie manoeuvreren", zegt Frans Osinga, oud-F-16-piloot en hoogleraar Oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden.

Bommenwerper

De 'Fighting Falcon', zoals de straaljager ook wel genoemd wordt, was ontwikkeld als luchtverdedigingsjager, maar bleek multi-inzetbaar. Osinga: "Omdat-ie modulair is ontworpen met aanpasbare software die je steeds kunt updaten, kon de F-16 ook makkelijk worden ingezet als bommenwerper. Het was het eerste vliegtuig dat je in meerdere rollen tegelijk kon inzetten. En dat was voor een kleine luchtmacht als Nederland enorm belangrijk."

Na de Koude Oorlog rees de vraag hoe nuttig de vliegtuigen nog zouden zijn, maar de F-16's bleken alleskunners die ook in nieuwe rollen konden worden gebruikt. Ze werden ingezet bij operaties in Afghanistan en Libië en speelden een grote rol in de strijd tegen IS in Irak. "Het is een van de weinige wapensystemen van onze krijgsmacht die voortdurend zijn ingezet", aldus Osinga.

Overigens was de F-16 in Irak betrokken bij een van de dodelijkste incidenten uit de Nederlandse militaire geschiedenis. Bij een bombardement op een bommenfabriek in Hawija werden zeker zeventig burgers gedood,

Vanaf Vliegbasis Volkel vertrokken de vliegtuigen voor een afscheidsronde:

Osinga kan zich de eerste keer dat hij in een F-16 mocht vliegen nog goed herinneren. "Dat was een jongensdroom die uitkwam. Hij was zo wendbaar en makkelijk te besturen, een ware openbaring. Omdat het vliegen zo gemakkelijk was, was er meer aandacht voor het besturen van alle systemen."

Sexy vliegtuig

De straaljager is niet alleen goed, maar ook mooi, vinden kenners. In een afscheidsvideo van de luchtmacht omschrijven mensen die met het toestel gevlogen en gewerkt hebben de F-16 als "een sexy vliegtuig". "Hij is gewoon mooi om te zien, het is net een sportauto", zegt iemand. En een ander: "Je wordt een soort roofvogel."

Nederland kocht in 1979 direct 213 F-16's. In 1992 was het aantal inzetbare F'16's het hoogst: 187 stuks, verdeeld over negen squadrons (operationele eenheden). Wereldwijd kochten 24 landen er samen bijna 5000.

De toestellen waren ontworpen voor maximaal 3000 vlieguren, maar de luchtmacht vloog er in die 45 jaar gemiddeld zo'n 6000 uur mee.

Tientallen jaren en vele bezuinigingsrondes verder heeft Nederland nog enkele tientallen F-16's. Het materiaal is nu echt verouderd en de klachten die steeds complexer worden zijn moeilijker op te lossen. Mede daarom geeft Nederland de toestellen nu weg. 24 gaan er naar Oekraïne, of zijn daar al. Daar worden ze ingezet in de oorlog met Rusland. Een ander deel gaat naar Roemenië, waar ze gebruikt zullen worden voor trainingen.

Zes tot acht straaljagers vlogen vanmiddag een afscheidsronde van 2 uur langs militaire vliegvelden in Nederland. Vanwege het slechte weer waren de toestellen niet overal goed te zien.

Bij het begin van het bezoek van de paus aan België zijn stevige woorden gevallen over de omgang met seksueel misbruik in de katholieke kerk. Bij de ontvangst in Brussel vanmorgen was vooral de ingelaste toespraak van de Belgische premier De Croo opvallend direct.

Het bezoek van paus Franciscus lijkt maar over één ding te gaan. In aanloop ernaartoe ging in Belgische media de aandacht vooral uit naar het seksueel misbruik binnen de kerk, en ook vandaag staat dat onderwerp centraal.

In het Kasteel van Laken, residentie van koning Filip, waren vanmorgen meerdere toespraken. Dat zelfs de koning nu het onderwerp in zijn toespraak aansneed, is sprekend. Hij schetste hoe de kerk wel degelijk al veel gedaan heeft, maar dat het onderwerp nog steeds heel erg leeft in het land. "Er werd kinderen een vreselijk leed aangedaan, dat ze voor de rest van hun leven zullen meedragen."

'Woorden alleen niet genoeg'

Na de koning kwam De Croo aan het woord in een toespraak die vanochtend nog niet op het programma stond. Zijn boodschap was glashelder: "Slachtoffers moeten gehoord worden. Zij dienen centraal te staan. Woorden alleen zijn niet genoeg. Er dient gerechtigheid te komen."

"Misbruik van minderjarigen is een schande", was een van de uitspraken die de paus deed. "We moeten om vergiffenis vragen en het probleem oplossen." Ook zei hij dat de kerk bezig is met een wereldwijd preventieprogramma.

Vanmiddag gaat de paus op bezoek bij de katholieke universiteit Leuven. Daar heeft hij een ontmoeting met docenten en wordt hij toegesproken door de rector. Ook daar kan de kerkelijk leider volgens kenners rekenen op een kritisch verhaal.

Vanavond heeft de paus een besloten ontmoeting met vijftien slachtoffers van seksueel misbruik door geestelijken. De mensen die daaraan deelnemen zijn overigens door de katholieke kerk geselecteerd en de verwachtingen van dat gesprek zijn onder de Belgen niet erg hoog.

Komende zondag eindigt het bezoek van de paus met een eucharistieviering die hij zal leiden, in een naar verwachting vol Koning Boudewijnstadion. Die mis is over de hele wereld live te volgen.

Een nucleaire onderzeeër van de Chinese marine is eerder dit jaar gezonken op een scheepswerf bij Wuhan, meldt The Wall Street Journal op basis van bronnen bij de Amerikaanse overheid. Ook andere media melden het nieuws op basis van Amerikaanse bronnen.

Volgens de berichten gaat het om een nieuw type onderzeeër die nog in aanbouw was. Het vaartuig zou ergens tussen mei en half juni zijn gezonken. Het is onbekend of er al kernbrandstof aan boord was. Ook is niet duidelijk waardoor de onderzeeër zonk.

Op satellietbeelden die nieuwszender CNN heeft gepubliceerd, is te zien dat de onderzeeër op 10 maart nog aan een ponton in de Yangtze-rivier vastligt. Op de foto van half juni (zie boven) is het vaartuig niet meer te zien. Wel ligt er op dezelfde plek een aantal kraanschepen, die volgens de Amerikaanse functionarissen gebruikt kunnen worden voor het bergen van de onderzeeër. Ook liggen er slangen in het water die weglekkende olie kunnen tegenhouden.

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zegt niet bekend te zijn met het zinken van een onderzeeër.

Claim op Zuid-Chinese Zee

China heeft met meer dan 370 schepen de grootste marine ter wereld. Volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie hebben de Chinezen de beschikking over 12 kernonderzeeërs en 48 onderzeeërs met een dieselmotor. De Verenigde Staten verwachten dat het land in 2035 80 onderzeeërs in de vaart heeft.

China gebruikt de marine en de kustwacht onder meer om zijn illegale claim op vrijwel de gehele Zuid-Chinese Zee af te dwingen. Zo legt het bijvoorbeeld kunstmatige eilanden aan waarop vervolgens militaire basissen worden geplaatst. Dit leidt regelmatig tot gewelddadige confrontaties.

Bekijk ook deze video's over de strijd op de Zuid-Chinese Zee:

De helft van de tien miljoen euro die beschikbaar is voor veehouders om wolven te weren, is nog niet gebruikt. Tot nu toe is vijf miljoen euro subsidie voor wolvenrasters uitgekeerd, meldt het ANP. Uit een rondgang van het persbureau blijkt dat per provincie verschilt hoeveel boeren een subsidie aanvragen om een wolfwerend raster aan te schaffen.

Veehouders kunnen een aanvraag doen voor een subsidie voor zo'n omheining waar wolven niet doorheen of onderdoor kunnen. Zo kan worden voorkomen dat wolven vee aanvallen.

Volgens een woordvoerder van BIJ12, de organisatie die voor provincies wolvenzaken regelt, zijn er meerdere redenen dat nog niet alle subsidie aangevraagd is.

Desinformatie

Desinformatie is er daar een van. "Boeren twijfelen aan de werking van de wolvenrasters. Ze geloven niet dat het raster wolven hindert in het bereiken van terrein van de boer."

Die twijfel is niet nodig, zegt de woordvoerder. Het is volgens hem meermaals bewezen dat de rasters wolven tegenhouden. "Er zijn diverse eisen waar de wolfwerende rasters aan moeten voldoen, zoals bijvoorbeeld de minimale hoogte van 1,20 meter en het aantal stroomdraden en hoeveelheid stroom die op het schrikdraad staat."

Daarnaast zijn boeren vaak niet op de hoogte van de mogelijkheden. Ze weten volgens wolvenkenner Maurice La Haye van de Zoogdiervereniging vaak niet hoe ze de subsidie kunnen aanvragen. De Zoogdiervereniging helpt veehouders daarom door wolvenconsulenten in te zetten, die in sommige provincies op aanvraag boeren adviseren over maatregelen tegen de wolf.

Ten slotte zijn er nog boeren die überhaupt geen maatregelen willen treffen tegen wolven, omdat zij vinden dat de wolf zou moeten worden afgeschoten en verdwijnen.

Animo verschilt per provincie

Volgens BIJ12 is de subsidie vooral populair in provincies waar de wolf is gesignaleerd. Daarnaast is in sommige provincies de subsidie al langer aan te vragen, waardoor de subsidiepot op die plekken minder vol is.

De subsidie is in acht provincies beschikbaar en is in Gelderland en Drenthe het meest aangevraagd. In die provincies is daarom extra geld vrijgemaakt voor de subsidie. In deze provincies zijn de subsidieregelingen nog ongeveer twee jaar geldig. In de andere provincies lopen de regelingen eind 2024 of begin 2025 af, maar zijn de provinciebesturen van plan de regelingen te verlengen.

De staatssecretaris van Natuur Jean Rummenie (BBB) wil dat een landelijk team bijdraagt aan de plaatsing van extra omheiningen tegen wolven. Dit team zou moeten helpen met het plaatsen van de hekken en de boeren assisteren bij het aanvragen van de subsidies.

De Commissie Mijnbouwschade heeft voor het eerst sinds de oprichting in 2020 schade vastgesteld. Volgens de commissie is sprake van veertien gevallen van bevingsschade aan huizen in het dorp Ekehaar, zo'n vijf kilometer onder Assen. Inwoners van dat dorp zijn echter alles behalve blij.

Het Drentse dorp kreeg in oktober 2023 te maken met drie aardbevingen, waarvan de zwaarste een kracht had van 2,2. De bevingen werden veroorzaakt door drukdaling als gevolg van gaswinning in het nabijgelegen gasveld Eleveld.

Na de bevingen kwamen bij de commissie 38 schademeldingen binnen. In totaal zijn 21 definitieve adviezen over de meldingen verstuurd, waarvan dus veertien recht hebben op een schadevergoeding. Bij die veertien ging het om al bestaande schade aan woningen die door de bevingen is verergerd, stelde de commissie vast. Gedupeerden kunnen rekenen op een vergoeding tussen de 800 en 16.000 euro, meldt RTV Drenthe.

Dorpsbewoners ontevreden

De commissie heeft vastgesteld dat de woningen al schade hadden maar dat die schade is verergerd door de recente bevingen. Volgens Martijn Marree, voorzitter van Stichting Dorpsbelangen De Broekstreek, wordt hierdoor te weinig geld uitgekeerd. Bovendien vindt hij de opgestelde rapporten over de schade maar lastig te begrijpen. Hierdoor is het voor bewoners moeilijk te achterhalen hoe de commissie tot de hoogte van bepaalde vergoedingen kwam.

De Commissie Mijnbouwschade stelt dat de rapporten inderdaad technisch en ingewikkeld zijn. Toch staat volgens Margriet Drijver van de commissie vast dat de schade aan gebouwen door de recente bevingen alleen is verergerd. "Als ze ooit door andere bevingen veroorzaakt zijn, is dat al heel lang geleden. En dan hadden ze toen naar de NAM moeten gaan. Daar kun je niet meer naar terugkijken."

Marree ziet liever dat het Drentse dorp dezelfde regeling krijgt als in Groningen. Daar geldt een omgekeerde bewijslast en moet de NAM dus bewijzen dat schade juist niet is ontstaan door aardbevingen. De Drentse dorpsbewoners vermoeden dat die regeling voordeliger voor ze is.

Voordeel van de twijfel

Drijver noemt dat onzin. "In Groningen neemt het Instituut Mijnbouwschade Groningen de bewijslast over van mensen. In alle andere situaties doen wij dat. En we kijken op eenzelfde manier: kan de schade door mijnbouw zijn ontstaan? Als dat zo is dan krijg je een vergoeding. Is de schade niet door mijnbouw ontstaan, dan krijg je dat niet. En als er twijfel over is, valt ook bij ons het kwartje naar de kant van de schademelder."

De onafhankelijke Commissie Mijnbouwschade werd in 2020 opgericht. Particulieren en kleine bedrijven die vermoeden schade te hebben door aardbeving ontstaan door mijnbouw kunnen bij de commissie een melding doen.

Onderzoek moet dan uitwijzen of de schade is ontstaan door mijnbouw, zoals gaswinning. De commissie stelt de hoogte van de schadevergoeding vast. De mijnbouwbedrijven zijn verplicht deze vergoeding te betalen.

Gemeenten en hulporganisaties voor vreemdelingen zijn bezorgd over plannen om asielzoekers met ernstige psychische problemen niet langer te helpen in kliniek Veldzicht in Balkbrug. De Dienst Justitiële Inrichtingen overweegt asielzoekers te weren om ruimte te maken voor tbs'ers.

Het ASKV, een Amsterdamse organisatie die hulp biedt aan mensen zonder verblijfsvergunning, waarschuwt dat "zieke en kwetsbare mensen zonder zorg en begeleiding op straat komen te staan". Het ASKV spreekt van mogelijk levensgevaarlijke situaties.

Veldzicht is gespecialiseerd in ernstige psychiatrische problemen bij mensen met een migratieachtergrond. Soms zijn ze veroordeeld tot tbs of worden verdacht van een misdrijf, maar niet altijd. Zo heeft de kliniek momenteel ook plek voor 35 asielzoekers met ernstige psychische problemen. Zij veroorzaken overlast op gewone opvanglocaties en worden daarom behandeld in Veldzicht. Het is de enige plek voor deze doelgroep.

De Groningse wethouder Molema noemt het zorgelijk dat deze plekken verdwijnen, juist omdat er al een groot tekort is aan opvangplekken in de reguliere geestelijke gezondheidszorg. "Het zorgt voor een grotere kans op incidenten op asiellocaties, grotere druk op de ggz en heeft impact op de veiligheid in gemeenten, doordat deze mensen uiteindelijk op straat belanden", zegt zij.

"Het gaat om kwetsbare mensen die een gevaar zijn voor zichzelf of voor de samenleving. Forse delicten kunnen worden voorkomen door de juiste zorg te blijven bieden in Veldzicht."

Ruimte voor tbs'ers

De asielzoekers zouden ruimte moeten maken voor tbs'ers, bevestigen meerdere bronnen tegenover de NOS, omdat er al jaren in tbs-klinieken een groot tekort is aan plekken. Veldzicht was oorspronkelijk een tbs-kliniek, maar specialiseerde zich daarna in 'transculturele psychiatrie'.

De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), waar Veldzicht onder valt, kijkt nu of de groep asielzoekers elders ondergebracht kan worden. Aanvankelijk zou per 1 oktober een opnamestop ingaan voor Veldzicht, maar of die datum blijft staan is onzeker.

Geen bed-bad-brood meer

De gemeente Groningen werd onlangs al geconfronteerd met de uitplaatsing van iemand uit de kliniek. De man meldde zich bij de gemeentelijke bed-bad-broodlocatie. Groningen zegt niet door Veldzicht te zijn gewaarschuwd over de vrijlating, wat normaal wel gebeurt.

Wethouder Molema stelt dat haar gemeente in ieder geval geen mogelijkheden heeft om asielzoekers met ernstige psychiatrische problemen op te vangen. Niet alleen is de bed-bad-broodopvang geen geschikte plek, er komt ook een einde aan die regeling. Ook deze sobere opvangplekken voor uitgeprocedeerde asielzoekers moeten per 1 januari verdwijnen, tot ongenoegen van onder andere gemeenten en de politie.

'Op straat'

"Er is geen alternatief voor deze mensen", zegt Alice Beldman, manager van de medische opvang van het ASKV. "Dit zijn mensen die kampen met ernstige psychiatrische ziektes, ontregeld zijn, psychoses hebben. Die moeten worden opgenomen en gestabiliseerd. Het is volstrekt onduidelijk waar zij straks heen kunnen. Dat wordt de straat."

Naast Groningen vrezen ook andere gemeenten voor onveiligheid als asielzoekers met een stoornis onbehandeld op straat belanden. Gisteren hebben de gemeenten het onderwerp met spoed onder de aandacht gebracht van minister Faber van Asiel en Migratie en andere leden van het kabinet.

Vandaag zegt minister Faber dat er nog over gepraat wordt. "We hebben daar nog geen concrete plannen over gemaakt. Het heeft zeker mijn aandacht, maar ik wil daar niet op vooruitlopen." DJI zegt dat er "onderzocht wordt voor welke doelgroepen binnen Veldzicht in de toekomst zorg kan worden geleverd". De dienst is daarover onder meer in overleg met het COA.

'Politieke keuze'

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) vindt dat Veldzicht pas kan stoppen met het opnemen van nieuwe patiënten als er een alternatief is. Deze groep kan vanwege de ernstige psychische klachten niet naar een asielzoekerscentrum, zegt het COA. "Bewoners die nu in Veldzicht verblijven worden ook niet verplaatst voordat hun behandeling is afgerond", zegt een woordvoerder.

Het ASKV noemt het een politieke keuze om asielzoekers met psychische problemen niet meer in Veldzicht te behandelen. "Met deze beslissing creëert de politiek bewust een chaotische en onveilige situatie in de asielketen", vindt Erik Rouw, directeur van de organisatie. Volgens hem wordt het probleem nu naar de samenleving geschoven. "Dit zal onvermijdelijk leiden tot gevaarlijke situaties."

Het ASKV heeft ook al een aanmelding binnen van iemand die Veldzicht op zeer korte termijn moet verlaten. Beldman: "Ik moet hem weigeren. Deze cliënten zijn 'te zwaar' om in onze opvang te kunnen. En ik kan niet bedenken waar dan wel."

Een familielid van de 26-jarige verdachte in de grote zedenzaak in Enkhuizen is woensdagavond mishandeld. Het gaat om een 61-jarige man uit de Noord-Hollandse plaats, maakt de politie vandaag bekend.

De man werd op straat uitgescholden en vervolgens mishandeld. Hij is in de bosjes geduwd, waarbij hij gewond raakte. Hij hoefde niet naar het ziekenhuis. De dader fietste daarna weg. De politie heeft nog geen aanhoudingen verricht.

Een voorbijganger schoot de man te hulp. Volgens hem gaat het om de vader van de zedenverdachte, schrijft NH.

'Geen eigen rechter spelen'

Volgens de politie heeft de mishandeling "mogelijk" iets te maken met de zedenzaak. Dat wordt momenteel onderzocht. De politie roept getuigen van de mishandeling op om zich te melden bij de politie.

"De politie en het Openbaar Ministerie begrijpen dat zedenzaken veel emoties kunnen oproepen. Toch is het niet de bedoeling dat mensen voor eigen rechter gaan spelen."

Vorige week werd in een andere grote zedenzaak het huis van een 45-jarige verdachte uit Barendrecht beklad. Die man heeft bekend dat hij ontucht heeft gepleegd met negentien meisjes.

Honderden jongens

Vorige week werd bekend dat de zedenverdachte uit Enkhuizen honderden jongens zou hebben aangezet tot het sturen van seksueel getinte beelden. Hij zit nog vast.

De man deed zich voor als een meisje op Snapchat. Volgens het Openbaar Ministerie voerden zijn slachtoffers soms "vergaande seksuele handelingen" uit. Ook zou hij een minderjarige jongen seksueel hebben misbruikt.

De zedenverdachte was vrijwilliger bij een voetbalclub uit Enkhuizen. Hij is daar op non-actief gesteld.

Jaar vertraagd

De meldingen die hebben geleid tot de aanhouding van de verdachte hebben door capaciteitsproblemen ruim een jaar op de plank gelegen bij de politie. Het OM erkent dat de verdachte mogelijk eerder gestopt had kunnen worden, als er eerder onderzoek was gedaan.

"We weten nu dat hij al jarenlang bezig was, ook voor de eerste melding", zegt officier van justitie Weijnen. "Wie weet hadden er dus slachtoffers voorkomen kunnen worden. Dat is pijnlijk, maar helaas wel de realiteit waarin politie en justitie werken."

Toen president Zelensky afgelopen weekend met een Amerikaans militair transportvliegtuig naar de VS vloog, was duidelijk dat hij dit bezoek hoog ging inzetten. Hij had een 'overwinningsplan', een plan om Moskou te verslaan en aan de onderhandelingstafel te dwingen.

De timing komt niet uit de lucht vallen. Oekraïne heeft het zwaar aan het front in de Donbas en mist slagkracht en manschappen om de Russische opmars genoeg tegenwicht te bieden. Met het plan hoopt Zelensky zijn belangrijkste bondgenoot ervan overtuigen dat Oekraïne de oorlog nog kan winnen. "Deze herfst zal de toekomst van deze oorlog bepalen", zei Zelensky.

Bewust of onbewust gaat het dan niet alleen om de strijd op het slagveld, maar ook om de strijd om het Witte Huis. Daar raakt het lot van Oekraïne steeds verder in verstrikt. Zelensky wilde deze week met leiders van beide partijen over steun spreken, onafhankelijk van wie in november wint. In plaats daarvan heeft zijn bezoek geleid tot de toorn van de volledige Republikeinse partij, inclusief stemmen die Oekraïne normaal gesproken steunen.

Munitiefabriek

De diplomatieke missie liep na de eerste dag al spaak. Zelensky bezocht een fabriek voor 155 millimeter artilleriegranaten in Scranton, Pennsylvania (toevallig ook de stad waar Biden opgroeide). Deze munitie is cruciaal voor de Oekraïense verdediging. "De 400 mensen die hier werken hebben miljoenen Oekraïners gered", sprak Zelensky de fabrieksarbeiders toe.

Maar Pennsylvania is tegelijkertijd de belangrijkste swingstate deze verkiezingen en bij het bezoek waren alleen Democraten aanwezig, onder wie de gouverneur Josh Shapiro. Republikeinen reageerden woedend, deden het af als een Democratische campagnestunt en betichtten Zelensky van inmenging in de Amerikaanse verkiezingen.

Voorafgaand aan zijn bezoek aan de munitiefabriek bedankte Zelensky de VS voor de steun aan Oekraïne:

Wat niet hielp was een New Yorker-interview met Zelenksy afgelopen weekend. In dat interview haalde de Oekraïense president uit naar vicepresidentskandidaat Vance, die bekendstaat om zijn anti-Oekraïne standpunten. Zelensky noemde hem 'radicaal' en zei dat de running mate van Trump "zich verder moet inlezen in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog" om te begrijpen wat er nu in Oekraïne gebeurt.

Ook dat viel slecht bij de Republikeinen. Leiders van de partij in het Congres wilden niet met hem afspreken. Een mogelijke ontmoeting met Trump dreigde helemaal niet meer door te gaan.

Trump haalde fel uit naar Zelensky. Die zou een grote fout hebben gemaakt omdat hij geen deal wilde sluiten met Poetin. Ook typeerde Trump de Oekraïner als "de beste verkoper ooit", omdat hij "elk bezoek miljarden dollars mee naar huis neemt".

'Weinig nieuws'

Tijdens de ontmoeting met Biden gisteren werd weinig bekendgemaakt over het overwinningsplan. Eerder zeiden Amerikaanse en Europese vertegenwoordigers tegen de Wall Street Journal dat het geen duidelijke strategie bevat en dat er "weinig nieuws" in stond.

Biden is zich er wel van bewust wat een tweede Trump-termijn kan betekenen voor Oekraïne. Tijdens een speech bij de VN deze week riep hij landen op om Kyiv te blijven steunen. Daarnaast kondigde hij een militair steunpakket aan van 8 miljard dollar, waarvan 5,5 miljard al eerder opzij was gezet.

Deze steun moet Oekraïne krijgen, wie er straks ook in het Witte Huis zitten. Kyiv krijgt onder meer een nieuw soort zweefbommen. Maar groen licht voor de inzet van langeafstandswapens diep in Rusland - op dit moment de belangrijkste wens van Oekraïne - lijkt er nog steeds niet in te zitten

President Poetin maakte woensdag bekend dat Rusland een nieuwe nucleaire doctrine zal navolgen. Een aanval met conventionele wapens op Russisch grondgebied met hulp van een kernmacht (lees: de VS) moet voortaan genoeg zijn om nucleair terug te slaan. Washington deed de uitspraken af als "nucleair wapengekletter", maar kennelijk houdt Biden wel rekening met verdere escalatie als hij instemt met het Oekraïense verzoek.

Zelensky sprak ook met vicepresident Harris, die in een gezamenlijke toespraak uithaalde naar Trump en de anti-Oekraïne koers van zijn partij. Hun voorstellen om de oorlog te beëindigen "zijn dezelfde als die van Poetin", zei Harris. "Dit zijn geen voorstellen voor vrede, maar voor een overgave."

De steun van de Democratische presidentskandidaat was al veiliggesteld, maar het was juist de Republikeinse partij die Zelensky deze reis voor zich moest winnen voor als het dubbeltje in november de andere kant op valt.

Klein lichtpuntje voor Zelensky is dat hij vandaag alsnog een ontmoeting heeft met Trump in New York. Maar nu de Republikein het anti-Oekraïne geluid verder heeft verankerd in zijn campagne, zal deze ontmoeting de dreiging van een dichte Amerikaanse geldkraan niet weghalen.

De Japanse regeringspartij LDP heeft Shigeru Ishiba gekozen als nieuwe leider. Hij volgt daarmee Fumio Kishida op, die vorige maand besloot zich niet herkiesbaar te stellen omdat zijn populariteit en die van zijn partij was gekelderd.

Aangezien de LDP de meerderheid in het parlement heeft, betekent de uitverkiezing van Ishiba dat hij Kishida ook opvolgt als premier. Het parlement stemt daar volgende week over.

In een korte speech op het partijcongres waar hij werd verkozen, zei Ishiba dat hij van Japan een veilig land wil maken waar iedereen weer gelukkig is. "We moeten geloven in het volk en ons moedig en oprecht uitspreken."

Vijfde poging

De 67-jarige oud-defensieminister deed al vier eerdere pogingen LDP-leider te worden, maar verloor steeds. Nu lukte het hem om zijn enige overgebleven tegenkandidaat, Sanae Takaichi, te verslaan met 215 tegen 194 stemmen.

De als aartsconservatief bekendstaande Takaichi (63) is de huidige minister van Economische Veiligheid en wilde de eerste vrouwelijke premier van Japan worden.

Rond de wedstrijd tussen Ajax en de Turkse club Besiktas zijn gisteren op verschillende plekken in Amsterdam veertien mensen aangehouden. Dat meldt de politie.

Voorafgaand aan de wedstrijd in de Johan Cruijff Arena hadden honderden Besiktas-supporters zich verzameld op de Dam. Bij een opstootje werden daar rond 17.30 uur twee mensen opgepakt.

Op het Waterlooplein, op een kwartiertje lopen van de Dam, kwam het een uur later tot een confrontatie tussen tientallen supporters van beide clubs. Hier werden drie mensen aangehouden voor openlijke geweldpleging. Een Besiktas-supporter werd door een politiehond gebeten.

Twee mensen werden aangehouden omdat ze vuurwerk afstaken bij een metrostation. Ook zijn twee supporters aangehouden omdat ze zonder toegangsbewijs het stadion probeerden binnen te komen. Daarnaast zijn supporters aangehouden voor belediging en omdat ze zwaar vuurwerk bij zich hadden.

Rellen rond politiestaking

De politie hield ook iemand aan die ervan wordt verdacht op 15 september een slagboom van een Amsterdams politiebureau te hebben vernield. Die dag braken in de stad rellen uit na een demonstratie van Ajaxfans tegen een politiestaking. Door de staking ging de wedstrijd tussen Ajax en FC Utrecht niet door.

Ajax won gisteren overigens met 4-0 van Besiktas. Het was het eerste duel in de Europa League. De Amsterdammers speelden in het verleden zes keer eerder tegen Besiktas en wonnen tot nu toe alle duels, meldt stadszender AT5.

Vandaag vliegen voor de laatste keer F-16's over Nederland. De Koninklijke Luchtmacht neemt afscheid van de gevechtsvliegtuigen, waarvan er 24 naar Oekraïne verscheept worden en andere gebruikt gaan worden voor trainingsdoeleinden in andere landen.

Zes tot acht straaljagers vertrekken vanmiddag om 13.30 uur vanaf Vliegbasis Volkel voor een afscheidsronde van twee uur langs militaire vliegvelden in Nederland. De formatie van gevechtsvliegtuigen doet onder meer het luchtruim boven vliegbasis Soesterberg en Breda aan.

De F-16 is ontwikkeld als luchtverdedigingswapen, maar kan ook worden ingezet als bommenwerper. Doordat het vliegtuig modulair is, kan het voortdurend worden gemoderniseerd door er bijvoorbeeld een nieuwe motor in te zetten of de software te verversen.

De straaljager is in gebruik genomen in 1979, tijdens de Koude Oorlog. In die tijd was dit volgens Frans Osinga, oud-F-16-piloot en hoogleraar Oorlogsstudies "een bijzonder en onvoorstelbaar beweeglijk vliegtuig". Hij beschrijft de F-16 ten opzichte van de straaljager F-5, die daarvoor gebruikt werd, als "het verschil tussen een Fiat 500 en een Ferrari".

Na de Koude Oorlog werd het nut van de vliegtuigen betwijfeld, maar de straaljager heeft volgens Osinga zijn waarde bewezen. "F-16's zijn ingezet in vredesoperaties om VN-militairen te beschermen, maar ook hebben ze onder meer onze troepen beschermd in vredesmissies in Afghanistan en opgetreden tegen Isis boven Irak."

De Nederlandse luchtmacht vliegt voortaan met F-35's, die bekend staan als de Joint Strike Fighter (JSF). De officiële naam van het gevechtsvliegtuig is F-35 Lightning II.