NOS Nieuws - Algemeen

In Nieuwegein stonden vrijdagavond nog lang files door de werkzaamheden op de A2. Pas rond 23.00 uur kwam het verkeer weer enigszins op gang, schrijft RTV Utrecht. Medewerkers van de gemeente deelden 's avonds koeken en water uit op de Graaf Florisweg aan weggebruikers die daar vast stonden, zegt een woordvoerder tegen persbureau ANP.

De situatie in Nieuwegein was het ergst rond de spits, maar 's avonds was het volgens de gemeente nog steeds druk. Sommige mensen waren volgens de woordvoerder wel drie uur langer onderweg. Door de werkzaamheden liep het verkeer rond Utrecht vrijdag een groot deel van de dag "compleet vast", zei de ANWB eerder op de dag.

De komende vijf weken is de A2 richting Den Bosch tussen de knooppunten Oudenrijn en Everdingen aan het einde van de week gesloten. De wegafsluitingen staan in de weekenden gepland om overlast van de werkzaamheden te beperken.

De weg is dicht omdat er groot onderhoud nodig is aan het asfalt. De bestaande toplaag wordt vervangen door een stillere variant. Rijkswaterstaat roept automobilisten op om thuis te blijven of op een andere manier te reizen. Verkeer dat toch de weg op gaat, wordt omgeleid via de A12 en A27.

Het Oekraïense leger heeft een strategisch belangrijke brug in de Koersk-regio verwoest. Dat melden Russische persbureaus en de gouverneur van de Russische provincie.

Bij de Oekraïense aanval op de brug kwamen twee Russische vrijwilligers om het leven, melden Russische militaire bloggers. Op een Russisch Telegramkanaal zijn beelden van de ingestorte brug te zien.

De brug over de rivier de Sejm gold als een belangrijke aanvoerroute voor het Russische leger om troepen en materieel naar de frontlinie in de grensregio te vervoeren. Volgens de gouverneur was de brug, bij het dorp Gloesjkovo in het zuidwesten van Koersk, ook belangrijk voor de evacuatie van zo'n 20.000 inwoners sinds de inval in de regio.

Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zijn bij de aanval op de brug westerse raketten gebruikt. "Voor het eerst is de Koersk-regio getroffen door raketsystemen van westerse makelij, vermoedelijk Amerikaanse Himars", aldus een woordvoerder. De claim is niet onafhankelijk te verifiëren.

Het leger van Oekraïne deelde de beelden:

De gevechten tussen Oekraïense en Russische militairen op Russisch grondgebied gaan ondertussen onverminderd door. In een videoboodschap op X meldde de Oekraïense legerleider Syrskyi aan president Zelensky dat het leger de posities in de Koersk-regio heeft verstevigd en tot drie kilometer is opgerukt. Eerder claimde Oekraïne de controle over 82 Russische nederzettingen.

Volgens de legerleider verloopt de militaire operatie volgens plan. Verder verwacht Syrskyi dat het leger in Koersk veel Russische soldaten gevangen kan nemen die kunnen worden geruild met Oekraïense krijgsgevangenen.

Hoe omvangrijk de Oekraïense aanval echt is en wat de precieze doelen van de legerleiding zijn, is nog steeds niet duidelijk. Een functionaris meldde eerder dat duizenden Oekraïense militairen actief zijn in het gebied, maar hoeveel het er precies zijn, is niet bekendgemaakt.

Inmiddels zijn ruim 200.000 inwoners van de grensregio's Koersk en Belgorod geëvacueerd. Over aantallen slachtoffers is weinig bekend. Er zijn in het gebied geen onafhankelijke waarnemers.

Het Oekraïense offensief in de regio Koersk kwam voor de Russen onverwacht. Wat weten we tot nu toe?

Voor vertrek een berichtje sturen naar vrienden of familie, niet alleen fietsen en bepaalde wegen mijden. Stuk voor stuk dingen die vooral vrouwen doen als ze 's avonds op de fiets nog ergens heen gaan.

Hoewel die gevoelens van onveiligheid bij veel mensen al jaren aanwezig zijn, kunnen ze versterkt worden door incidenten zoals van de week in Utrecht. De politie is op zoek naar een man die daar de afgelopen tijd meerdere fietsers met geweld heeft belaagd. Hij heeft het vooral gemunt op fietsers die 's nachts alleen over straat rijden. De man werd eerder veroordeeld voor een zedenmisdrijf.

"Dat vrouwen daar in Utrecht nu niet meer durven te fietsen alleen, dat is treurig", zegt Esther van Garderen, directeur van de Fietsersbond.

'Onveilig punt'

De man zou hebben toegeslagen onder een viaduct tussen het centrum van Utrecht en de Uithof, een stuk weg waar vooral veel studenten fietsen. "Het is inderdaad een eng fietspad", zegt een vrouw tegen RTV Utrecht. "Vaak fiets ik hier alleen van en naar college. De verlichting doet het ook niet."

De route is bij meer vrouwen berucht. Begin deze zomer werd de plek in een landelijke inventarisatie van onderzoeksplatform Pointer, het AD en regionale kranten nog aangemerkt als locatie die vrouwen liever vermijden of waar ze zich ongemakkelijk voelen.

In de inventarisatie werden duizenden Nederlandse vrouwen naar hun ervaringen gevraagd; zij wezen samen ruim 8000 plekken aan waar vrouwen zich regelmatig onveilig voelen.

Andere kant op fietsen

Een andere vrouw die de weg vaak neemt zegt angstiger te zijn geworden door de incidenten. "Ik ben wel wat oplettender geworden. En als ik iemand zie staan in het tunneltje fiets ik de andere kant op."

"Toevallig vroeg mijn man vanochtend of ik bang was", zegt een wat oudere vrouw. "Ben ik niet echt, want ik ben 50+, maar voor mijn dochters van 18 en 21 ben ik wel bang en ik wil niet dat zij hier 's avonds nog fietsen."

De Fietsersbond concludeerde in 2022 al dat het merendeel van de fietsers zich weleens onveilig voelt tijdens een rit in het donker. Dat gevoel komt vaker voor bij vrouwen (ruim 95 procent) dan bij mannen (82 procent).

Van Garderen adviseert vrouwen niet meer alleen te fietsen op het pad waar de man toesloeg. "Het is sowieso een rotstuk, daar tussen de Uithof en de stad. Laat ook weten dat je onderweg bent."

'Te weinig ogen op fietspad'

Naar aanleiding van het onderzoek van twee jaar geleden stelde de Fietsersbond een rapport op met aanbevelingen voor (lokale) overheden en wegbeheerders om de veiligheidsbeleving van fietsers te verbeteren. Het gaat dan om meer en betere verlichting, maar ook het 'gezelliger' maken van tunneltjes en zorgen dat tunnels altijd helemaal door te kijken zijn.

Toch treft het viaduct in dit geval geen blaam, meent Van Garderen. "De verlichting is in orde, het viaduct is goed ontworpen, maar je fietst daar afgelegen. Er zijn te weinig ogen op het fietspad. Toezicht is heel belangrijk, en dat is wat daar mist. Mensen kunnen beter door de wijk fietsen."

De politie in Utrecht heeft fietsers geen advies gegeven naar aanleiding van de incidenten deze week, maar raadt vrouwen die angstig zijn wel aan om niet alleen te fietsen, schrijft RTV Utrecht.

Een belangrijk chemomedicijn tegen kanker is tot in ieder geval eind september zeer beperkt beschikbaar in Nederland. Dat zegt het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). De verwachting is dat de behandeling van 500 tot 1000 mensen noodgedwongen moet worden aangepast.

Het medicijn etoposide wordt gebruikt voor de behandeling van zo'n dertig vormen van kanker, waaronder longkanker, zaadbalkanker, leukemie, kanker van de eierstokken en lymfeklierkanker.

Door problemen met de productie en distributie van het middel zijn wereldwijde tekorten ontstaan, zeggen de enige twee fabrikanten die het chemomedicijn leveren. Het CBG heeft het Europese Geneesmiddelenagentschap EMA op de hoogte gesteld van de dreigende tekorten. Het EMA zegt te onderzoeken of op korte termijn voorraden vanuit andere Europese landen naar Nederland kunnen komen.

Mogelijk probleem met grondstof

"Bij de firma's die het medicijn maken is navraag gedaan, maar zij willen niets kwijt over de oorzaak van de tekorten", zegt Nicole Hunfeld, voorzitter van de landelijke commissie Acute Tekorten Geneesmiddelen en ziekenhuisapotheker van het Erasmus MC in Rotterdam.

"We weten dat beide leveranciers niet kunnen leveren. Dat kan erop duiden dat er een probleem is met de grondstof van het middel", zegt Hunfeld. "In eerdere gevallen hebben we gezien dat het maanden kan duren voor de productie dan weer is opgestart."

Problemen met de levering van chemomedicijnen komen vaker voor, maar het nijpende tekort van nu is volgens Hunfeld een nieuw dieptepunt. "Het is de eerste keer dat een tekort zoveel patiënten raakt. Dat is ontzettend naar, en ook voor artsen en apothekers is het vervelend. Zij zullen ervoor moeten zorgen dat iedere patiënt een ander kuurschema krijgt. Dat is niet zomaar even geregeld."

Alternatieven voor etoposide

Als de commissie Acute Tekorten Geneesmiddelen geen maatregelen neemt, is etoposide binnen twee weken op geen enkele plek in Nederland meer verkrijgbaar. "Daarom proberen we het nu met alternatieve kuren en behandelingen zo lang mogelijk te rekken. Dat doen we door het voorschrift aan te passen, de apotheken een andere bereiding te laten maken en de artsen zullen patiënten goed moeten informeren", aldus Hunfeld.

Volgens Martine Chamuleau, internist-hematoloog bij het Amsterdam UMC, is het voor artsen van belang om naar de mogelijke bijwerkingen van alternatieve medicijnen te kijken. "Het kan zijn dat sommige alternatieve kuren voor bepaalde patiënten met een verminderde nierfunctie of zenuwpijnen niet geschikt zijn."

Het Landelijk Coördinatiecentrum Geneesmiddelen (LCG) heeft vanwege het tekort aan etoposide het behandeladvies aangepast. De twee leveranciers van het medicijn hebben aangekondigd over zes weken, eind september, weer aan Nederland te kunnen leveren.

Meer tekorten

Het tekort aan geneesmiddelen in Nederland was vorig jaar groter dan ooit. Uit onderzoek van apothekersorganisatie KNMP blijk dat 5 miljoen van de 13 miljoen medicijngebruikers in Nederland daar de gevolgen van hebben ervaren.

Door het oplopende medicijnentekort zien sommige mensen zich genoodzaakt om bij apotheken over de grens medicijnen bij elkaar te sprokkelen die in Nederland niet meer verkrijgbaar zijn.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de opmars van de nieuwe, gevaarlijkere mpox-variant in Afrika bestempeld als internationale noodsituatie. Gisteren dook clade Ib, zoals de variant heet, op in Zweden. Dat was de eerste keer dat de nieuwe variant buiten Afrika werd aangetroffen.

Wat voor virus is mpox, dat eerder bekendstond als apenpokken? En is er kans op een uitbraak in Nederland? Vijf vragen en antwoorden.

Waar komt het virus vandaan en waarom verspreidt het zich nu verder?

Het virus kent zijn oorsprong in de Democratische Republiek Congo, waar ook nu nog de meeste besmettingen voorkomen. Variant clade I veroorzaakt daar al decennialang kleine brandhaarden. Sinds vorig jaar komt die variant vooral voor in de mijnregio's in het oosten van de Democratische Republiek Congo. Vermoedelijk is het virus door handelaren en arbeidsmigranten naar andere landen verspreid.

Volgens de WHO raakten dit jaar al meer dan 14.000 mensen besmet met het virus. Ook vielen er meer dan 500 doden, aanzienlijk meer dan een jaar eerder. 96 procent van de besmettingen vond plaats in de Democratische Republiek Congo.

In 2022 dook een mildere variant van het virus, clade 2, ook op in Nederland. Die variant is zelden dodelijk.

Het virus dat zich nu in hoog tempo verspreidt in Afrika, is een relatief nieuwe mutatie van clade I en wordt door het RIVM aangeduid als clade Ib. Volgens Chantal Reusken van het RIVM lijkt die nieuwe mutatie besmettelijker en dodelijker dan andere varianten, al moet dat nog verder worden onderzocht.

Hoe raak je besmet en wat zijn de symptomen?

Het mpox-virus gaat over van dier op mens, maar ook van mens op mens, door intiem contact zoals zoenen en seks. "Om mpox op te lopen moet je direct in aanraking komen met een blaasje, of met het vocht uit een blaasje", aldus Reusken.

Wie het virus oploopt, heeft in het begin last van koorts, hoofdpijn, spierpijn, gezwollen lymfeklieren, rillingen en moeheid. Na een paar dagen verschijnen er vlekken op de huid. Deze huiduitslag gaat over in blaasjes, die na twee tot drie weken van de huid vallen.

Wat maakt clade Ib anders dan eerdere varianten?

Het ziektebeeld van clade Ib lijkt dus heviger te zijn in vergelijking met andere varianten, al benadrukt Reusken dat er nog veel onduidelijk is. "Het is ook erg afhankelijk van de gezondheid van de patiënt", zegt ze. "Een slechte weerstand kan veel invloed hebben op het verloop van de ziekte. Onderzoeken laten een sterftecijfer van 3 tot 4 procent zien. Het is echter de vraag of dat ook zo hoog uit zou vallen in Europese landen waar het gezondheidssysteem beter is."

Het lijkt erop dat clade Ib blaasjes over het hele lichaam kan veroorzaken, terwijl dat bij eerdere varianten enkel in het gezicht en op de geslachtsdelen gebeurde. Ook lijkt deze variant een bredere groep mensen te treffen. Waar eerst vooral homoseksuele mannen besmet raakten, wordt het virus nu ook vaker bij heteroseksuelen vastgesteld.

Is er een risico dat het virus ook naar Nederland komt?

Of het virus Nederland zal bereiken, is afhankelijk van reisgedrag. Reusken: "Nederlanders die reizen naar gebieden waar het virus veel voorkomt en daar nauw contact hebben met de lokale bevolking, lopen meer risico om terug te komen met een besmetting."

Volgens Reusken is het dus niet uit te sluiten dat iemand het virus naar Nederland mee zal nemen.

Is Nederland voorbereid op zo'n besmetting?

De kans dat die besmetting vervolgens tot een uitbraak zal leiden, acht ze echter klein. "Mpox is een virus dat vrij makkelijk te controleren is", stelt ze.

"In Nederland kunnen we een besmetting snel opsporen en vervolgens nagaan met wie deze persoon contact heeft gehad. Zo kunnen we de benodigde maatregelen nemen", verwacht Reusken. "Het belangrijkst is dat een arts zo'n besmetting kan herkennen. Dan is ons gezondheidssysteem goed genoeg om snel de nodige acties te ondernemen."

Volgens Reusken heeft de uitbraak van de variant clade 2 in 2022 ertoe geleid dat Nederlandse artsen alert zijn op het virus. "De kans dat iemand die terugkomt met het virus hier een grote uitbraak zal veroorzaken, wordt op dit moment als klein gezien. Met bron- en contactonderzoek en contactadviezen kunnen we uitbraken voorkomen."

De brand in een winkelcentrum in Alkmaar is onder controle, meldt de Veiligheidsregio. Vrijdagavond rond 23.00 uur gaf de brandweer het sein 'brand meester'. De brandweer is nog bezig met het nablussen en de sloop van het pand.

De brand woedde urenlang in het winkelcentrum aan de Europaboulevard. Boven de stad waren vanaf grote afstand rookwolken te zien. Vanwege het vuur werden de bovenliggende appartementen ontruimd. Bewoners van vijf woningen konden vannacht niet terug naar huis. Voor wie niet bij familie of vrienden terecht kon, werd er een overnachting elders geregeld.

Het vuur ontstond kort na 19.00 uur in een filiaal van Kik, waar kleding en huishoudelijke spullen worden verkocht. Later breidde de brand zich uit naar een naastgelegen pand. Voor zover bekend konden alle medewerkers van de kledingwinkel op tijd naar buiten komen en zijn er geen gewonden, wel werd iemand nagekeken in een ambulance.

De politie heeft twee tienermeisjes aangehouden. Zij worden verdacht van betrokkenheid bij de brand. Volgens de politie werden ze eerder op de avond gezien bij een kleinere brand die was ontstaan in een filiaal van Decathlon.

NL-Alert

Kort na het uitbreken van die kleinere brand werd al een melding via Burgernet verstuurd om uit te kijken naar twee tieners "rond de 16 à 17 jaar oud". Pas na het uitbreken van de grote brand in het winkelcentrum werden ze door de politie gevonden.

Vanwege de brand stuurde de Veiligheidsregio ook een NL-Alert naar mensen in de omgeving, met het advies om ramen en deuren te sluiten, en om de mechanische ventilatie uit te zetten.

De brandweer was vrijdagavond volop bezig met bluswerkzaamheden:

In het onderzoek naar de explosieven die eergisteren bij de woning van de overleden loodgieter Ron van Uffelen uit Vlaardingen zijn gevonden, heeft de politie vandaag een derde verdachte aangehouden. De 19-jarige man uit Amsterdam wordt verdacht van betrokkenheid bij het plaatsen van de voorwerpen, meldt de politie.

Na de vondst werden woensdag al twee verdachten aangehouden: een 33-jarige man uit Almere en een 16-jarige jongen uit Amsterdam. Ook zij worden verdacht van betrokkenheid bij het plaatsen van de explosieven. Die verdachten zijn vandaag voorgeleid aan de rechter-commissaris en blijven veertien dagen langer vastzitten, meldt de regionale omroep Rijnmond.

Afgelopen woensdagochtend werden er bij de woning van de loodgieter twee brandbare voorwerpen gevonden. Op dat moment waren er mensen thuis. De voorwerpen waren niet geëxplodeerd. Na de vondst werd de woning extra beveiligd, ook omdat de familie van Van Uffelen daar om had gevraagd.

Van Uffelen zelf overleed twee dagen eerder in het ziekenhuis, nadat hij zaterdag was opgenomen met hartproblemen.

Meerdere keren doelwit

De woning wordt al langere tijd belaagd. Zo zijn er meer dan twintig aanslagen geweest en werd de woning op last van de burgemeester gesloten. Die maatregel van de gemeente is inmiddels afgelopen, waardoor het gezin sinds begin vorige maand weer in de woning verbleef.

De politie kan niet zeggen uit welke hoek de aanslagen komen. Zelf zei loodgieter Van Uffelen geen idee te hebben waarom hij doelwit was. Het Openbaar Ministerie heeft een beloning uitgeloofd van 50.000 euro voor de gouden tip die leidt tot de aanhouding van de opdrachtgever. Bij eerdere aanslagen werden meerdere mensen aangehouden, één persoon is tot nu toe veroordeeld.

Een straaljager die meedeed aan een vliegshow aan de Franse Côte d'Azur is neergestort in zee. Dat gebeurde vanmiddag ter hoogte van de kustplaats Le Lavandou. De piloot van de Fouga Magister is daarbij om het leven gekomen.

Na de crash werd een reddingsoperatie op touw gezet. De Franse autoriteiten hebben het lichaam van de piloot inmiddels gevonden.

Hoe het ongeluk kon gebeuren is nog niet bekend. Volgens NOS-journalist Michel Coenen, die aanwezig was bij de vliegshow, voerde de piloot op het moment van het ongeluk een soloshow uit. "Hij lijkt de controle te hebben verloren en crashte recht voor duizenden toeschouwers in zee."

De vliegshow is onderdeel van een reeks evenementen ter herdenking van de geallieerde landingen aan de Franse Middellandse Zeekust, 80 jaar geleden. Na het incident werd de rest van de show afgeblazen.

Op beelden is te zien hoe het vliegtuig neerstort:

Premier Schoof wil nog geen reactie geven op de klachten van ambtenaren van het ministerie van Financiën over de Stichting (Gelijk)waardig Herstel (SGH) van prinses Laurentien. Hij wil eerst een "terugblik" afwachten en wil nu nog niet zeggen of de schoonzus van koning Willem-Alexander eventueel haar betrokkenheid bij de stichting beter kan verminderen.

"Ik wacht eerst eens rustig af en dan ga ik er rustig naar kijken", aldus de premier over de discussie die vorige week ontstond over de stichting, die zich bezighoudt met een alternatieve afhandeling van de toeslagenaffaire.

Daglicht

Het ministerie van Financiën bracht vorige week woensdag naar buiten dat ambtenaren mondeling melding hadden gemaakt van gesprekken met SGH waar "de emoties weleens hoog zijn opgelopen". De naam Laurentien en het aantal meldingen werden niet genoemd, maar meerdere media, ook de NOS, hadden berichten gekregen over het optreden van de prinses, waarbij ook de term 'grensoverschrijdend gedrag' viel.

In een reactie zei de stichting dat de prinses onterecht in een kwaad daglicht werd gezet door lekkende ambtenaren en media.

De kwestie-Laurentien gaat ook premier Schoof aan, omdat de prinses lid is van het Koninklijk Huis en daardoor valt onder de ministeriële verantwoordelijkheid. Dit betekent onder meer dat zij haar opvattingen in het openbaar vooraf moet voorleggen aan betrokken bewindslieden. Schoof heeft sinds de kwestie in het openbaar kwam nog niet met prinses Laurentien persoonlijk gesproken, zei hij vandaag.

Klachten

Dat geldt ook voor staatssecretaris Achahbar, verantwoordelijk voor de afhandeling van de toeslagenaffaire. Zij ontkent dat er een onderzoek naar de klachten gestart is en wil liever over een "terugblik" spreken. In die terugblik wordt dan op een "rustige en zorgvuldige" manier gekeken naar de gebeurtenissen.

De ophef over de stichting en de aanpak van Laurentien vindt Achahbar een "afleiding". Ze zegt het belangrijk te vinden om de toeslagenaffaire zo snel en goed mogelijk af te handelen. Afgelopen week heeft zij, samen met de premier, nog gesprekken gevoerd met toeslagenouders.

Gesprekken

Prinses Laurentien, getrouwd met prins Constantijn, is sinds vorig jaar als medeoprichter van SGH nauw betrokken bij de afhandeling van de toeslagenaffaire. Zij voert ook een groot deel van de gesprekken op het ministerie met ambtenaren.

In 2021 viel het derde kabinet-Rutte over de toeslagenaffaire, toen bleek dat de Belastingdienst een groep ouders ten onrechte als fraudeur behandelde. Gezinnen moesten tienduizenden euro's aan toeslagen terugbetalen en kwamen daardoor in grote financiële problemen. Opeenvolgende bewindspersonen zijn er nog niet in geslaagd het dossier af te sluiten.

Fortnite, een van de populairste online videogames ter wereld, is weer te spelen op iPhones en iPads in de Europese Unie. Vandaag bracht de ontwikkelaar van het spel, Epic Games, een eigen winkel voor downloads uit.

Zo is de game voor de eerste keer in vier jaar tijd weer op producten van Apple verkrijgbaar. De ontwikkelaar en het techbedrijf waren jarenlang verwikkeld in een juridische strijd.

Eigen betaalsysteem

In 2020 werd Fortnite door Apple uit de App Store verwijderd, nadat Epic Games had geprobeerd om met een eigen betalingssysteem de verplichte afdrachten aan Apple te omzeilen. Dat was tegen de regels van het techbedrijf in. Epic Games spande vervolgens een rechtszaak tegen Apple aan in de Verenigde Staten, maar verloor die.

Apple werd door de Europese Unie echter gedwongen om alternatieve appwinkels en betaalsystemen toe te staan vanwege nieuwe wetgeving, de zogenoemde Digital Markets Act. Daarmee was de weg voor Epic Games vrij om een eigen appwinkel te lanceren.

Ook op Android-telefoons kunnen mensen Fortnite downloaden via de nieuwe appwinkel van Epic Games.

In Rotterdam is de Pannenkoekenboot tegen de kade gevaren. Meerdere mensen raakten lichtgewond.

Het ongeluk met het varende pannenkoekenrestaurant gebeurde rond 14.20 uur bij de Parkhaven. Volgens de politie waren er zo'n honderd mensen aan boord. Alle opvarenden zijn van de boot gehaald en opgevangen.

Veertien opvarenden zijn ter plekke nagekeken door ambulancepersoneel. Van hen zijn twee mensen met lichte verwondingen naar een ziekenhuis gebracht.

Volgens de regionale omroep Rijnmond was de boot net vertrokken toen hij met de punt tegen de kade knalde. Door de klap is de boot aan de voorkant flink beschadigd. Ook de kade liep schade op. De oorzaak van het ongeluk wordt nog onderzocht. De kapitein was niet onder invloed, laat de politie weten.

Rijnmond heeft kinderen en ouders gesproken die net uit de boot stapten:

Opvarenden zeggen tegen de omroep dat er een enorme knal te horen was en dat mensen, tafels en stoelen door de boot vlogen. Een man die met zijn twee dochters pannenkoeken aan het eten was, vertelt: "Hij voer rechtdoor, recht tegen de kade op, keihard ertegenaan. Alles vloog naar voren, mensen, tafels, stoelen, drinken, alles."

Een van zijn dochters kon hij nog net vastpakken, de andere niet. "Die zat aan de overkant van de tafel dus die kon ik net niet meer grijpen. Nu moeten we even naar het ziekenhuis voor een foto." Beide meisjes zijn volgens de vader erg geschrokken.

Ook een andere familie staat geschrokken op de kant. "Ik tril nu nog steeds", zegt een meisje. "Ik zag het niet gebeuren, in een split second raakten we de kade", vertelt de moeder. "Een man liep net de trap af en viel zo naar voren, die werd echt gelanceerd." Van een bemanningslid begreep ze achteraf dat de boot stuurloos was, maar dat is nog niet bevestigd door de politie.

Sinds de nieuwe coalitie een streep zette door de verplichting om een warmtepomp aan te schaffen, zijn de prijzen van warmtepompen wat gedaald. Is nu dan het juiste moment om een warmtepomp aan te schaffen?

Experts adviseren: doe eerst andere duurzame investeringen. Vijf vragen over de warmtepomp.

Waarom fluctueert de prijs van warmtepompen?

"De prijzen van warmtepompen stegen toen het vorige kabinet de verplichting aankondigde. Nu daar geen sprake meer van is, dalen ze weer. Dat is marktwerking", zegt Hans André de la Porte van de Vereniging Eigen Huis. Dat kan volgens hem nu zo'n 850 euro schelen. Een standaard warmtepomp kostte vorig najaar zo'n 4250 euro. Nu heb je dezelfde pomp voor 3400 euro.

Isabelle van der Ende van Milieu Centraal legt uit dat de prijzen fluctueren doordat die afhankelijk zijn van diverse factoren. "Naast vraag en aanbod speelt bijvoorbeeld ook de gasprijs een rol." Als de gasprijs stijgt, kijken huishoudens eerder naar andere mogelijkheden.

Dat beeld herkent Techniek Nederland, de ondernemersvereniging van de technieksector. "Na de inval van Rusland in Oekraïne nam de belangstelling voor warmtepompen toe. Dat leidde tot prijsstijgingen", zegt een woordvoerder.

Wat tot slot ook meespeelt, is de komst van nieuwe, goedkopere pompen, weet André de la Porte. "Deze ontwikkeling zagen we eerder ook bij zonnepanelen."

Wat zijn de voordelen van een warmtepomp?

Een warmtepomp helpt om van het gas af te gaan en is daarmee een duurzame optie voor het verwarmen van een woning. Daarnaast levert het financieel voordeel op, zegt Van der Ende.

Maar hoeveel geld een huishouden bespaart dankzij een warmtepomp, is afhankelijk van vele factoren, zoals de mate van isolatie en de grootte van de woning. "Bij een goed geïsoleerd hoekhuis kun je zo'n 1000 euro per jaar besparen", aldus Van der Ende.

Volledig elektrisch of hybride: welke warmtepomp is het best?

Een volledig elektrische warmtepomp verwarmt de verwarming en het water in je huis. "Als je woning goed of redelijk is geïsoleerd, dan kun je voor een elektrische warmtepomp kiezen", zegt Van der Ende. "Als je woning minder goed is geïsoleerd dan is een hybride exemplaar een betere optie."

Een hybride warmtepomp werkt namelijk samen met de cv-ketel. De hybride warmtepomp verwarmt dan de woning, waarbij de cv-ketel de pomp ondersteunt wanneer het extreem koud is. Daarnaast verwarmt de cv-ketel het water. Met een hybride pomp gebruik je zo'n 60 procent minder gas, weet André de la Porte.

Een hybride pomp is vaak geschikt voor woningen die voor 1992 zijn gebouwd waarbij sindsdien geen isolatie is aangebracht.

Wat komt er nog meer bij kijken als ik eenmaal een warmtepomp heb aangeschaft?

Vaak zijn verschillende aanpassingen nodig voordat een elektrische warmtepomp kan worden geïnstalleerd. "Denk bijvoorbeeld aan een elektrische installatie en andere radiatoren of vloerverwarming", zegt André de la Porte.

Daarom kunnen de kosten flink oplopen. "Het is meer dan het omwisselen van een cv-ketel voor een warmtepomp." Bij een hybride warmtepomp is daar minder snel sprake van.

Wanneer is het interessant om een warmtepomp te kopen?

André de la Porte adviseert niet om een warmtepomp aan te schaffen alleen vanwege de iets lagere prijs. Volledig geïsoleerde en gemoderniseerde woningen kunnen er nu van profiteren, zegt hij, "maar de keuze voor de investering gaat vaak gepaard met een verbouwing of een kapotte cv-ketel. Dat zullen er niet zo veel zijn."

Een warmtepomp is een laatste stap waarmee je je woning verduurzaamt, zegt Van de Ende. Volgens haar valt bovendien de meeste winst te behalen met isolatie.

"Het isoleren van de vloeren, muren, ramen en een schuin dak levert bij een gemiddelde hoekwoning een besparing van 1740 euro per jaar op." Zo'n investering kost volgens Milieu Centraal ruim 10.000 euro, inclusief subsidie.

Premier Schoof houdt er rekening mee dat het kabinet misschien af en toe "pijnlijke keuzes" moet maken bij de begroting voor volgend jaar. Naar aanleiding van de nieuwste cijfers van het Centraal Planbureau zei hij dat Nederland er economisch goed voor lijkt te staan. Maar hij wees er ook op dat volgens het CPB de overheidsfinanciën op termijn verslechteren.

Over de cijfers van het CPB zei hij verder: "Ik ben niet negatief, maar ik doe ook geen dansje." De komende weken bereidt het kabinet de begroting voor en Schoof verwacht "best wel stevige besprekingen". Hij erkende dat er ook geld op de plank is blijven liggen en dat dat misschien kan helpen bij het opstellen van de begroting.

Heinen: tegenvallers gewoon dekken

Minister Heinen van Financiën benadrukte in zijn reactie op de cijfers van het CPB vooral het oplopen van het begrotingstekort en de schuld: "We gaan nu in kaart brengen wat de gevolgen zijn van deze cijfers."

Hij wees erop dat hij ook te kampen heeft met tegenvallers, al noemde hij het positief dat er geen nieuwe bij zijn gekomen. Tegenvallers zijn onder meer de compensatie die de staat aan vermogenden moet bieden die te veel belasting hebben betaald en het extra geld dat wordt uitgetrokken voor de toeslagenaffaire.

Op de vraag of er nieuwe bezuinigingen nodig zijn, antwoordde Heinen dat het kabinet tegenvallers gewoon moet dekken en dat het een tijd is waarin niet alles kan. De marges zijn heel klein, zei de minister. "Als ik dat allemaal laat lopen, zien de cijfers van het CPB er natuurlijk anders uit. We moeten matigen en een beetje voorzichtig zijn met uitgeven. Liever wat minder, om te voorkomen dat de belastingen moeten stijgen of dat we rekeningen naar de toekomst doorschuiven."

Beljaarts: geen lastenverzwaringen voor bedrijven

Volgens minister Beljaarts van Economische Zaken geven de cijfers van het CPB een mooi beeld. Hij herhaalde dat er wat hem betreft geen lastenverzwaringen voor het bedrijfsleven moeten komen.: "We moeten het eerst verdienen, en dat gebeurt voor het grootste gedeelte in het bedrijfsleven."

Zijn collega Van Hijum van Sociale Zaken noemde het plezierig om te zien dat de economie aantrekt. Maar ook volgens hem zijn daarmee de onderliggende problemen niet weg. Hij onderstreepte dat het kabinet zich nog moet buigen over maatregelen voor "een evenwichtige ontwikkeling van de koopkracht". Het gaat daarbij onder meer om aanpassingen van belastingen en toeslagen.

Kijk hier als je meer over de ministersploeg wilt weten:

Duizenden Japanners zetten zich schrap voor de naderende orkaan Ampil. De orkaan is onderweg vanaf de Stille Oceaan en kan mogelijk flinke schade aanrichten. Ampil bereikt naar verwachting vanavond de hoofdstad Tokio.

Daar is trein- en vliegverkeer stilgelegd uit voorzorg. In de stad Iwaki net ten noorden van Tokio is aan 320.000 inwoners gevraagd te evacueren. Er is onderdak geregeld dat als veilig wordt aangemerkt, waaronder schoolgymzalen en buurthuizen.

De orkaan heeft een windkracht van 165 kilometer per uur, melden de Japanse meteorologische autoriteiten. Bij meer dan 5000 huishoudens is de stroom uitgevallen.

De orkaan blijft zeker nog tot morgen hangen, verwachten meteorologen, en kan modderstromen, aardverschuivingen, hoge golven en overstromingen veroorzaken. Ook valt er op sommige plekken meer dan 200 millimeter regen. Zondag trekt Ampil verder naar het noorden, maar wel waarschijnlijk afgezwakt tot tropische storm.

Aardbeving

Vorige week werd er in Japan ook al gewaarschuwd voor een natuurramp, dat was een 'mega-aardbeving', met een voorspelde kracht van 7.1.

Die waarschuwing werd deze week ingetrokken door de weerdiensten, al blijft de kans wel bestaan dat een aardbeving met zo'n kracht er nog komt.

Sinds gisteravond 21.00 uur is de A2 bij Utrecht dicht voor werkzaamheden. Zoals verwacht leidt dat vandaag al tot veel vertragingen.

Automobilisten kunnen op flinke files rekenen die meer dan een uur vertraging opleveren, schrijft RTV Utrecht. Een Utrechtse die onderweg is naar België werd door haar navigatie door woonwijken van Utrecht en Nieuwegein gestuurd. Maar die omweg leverde weinig op. "Ik heb bijna een uur gedaan over drie kilometer", laat ze weten aan de regionale omroep.

Rijkswaterstaat rekende al op drukte, maar die blijkt groter dan verwacht. "Het weer zit niet mee, en er zijn ook kleine ongelukken die niet helpen", zegt een woordvoerder daarover. "Het advies was al om indien mogelijk de snelweg te mijden. Maar er zijn ook mensen die nu eenmaal moeten."

Nieuw asfalt

De komende vijf weken is de weg richting Den Bosch tussen de knooppunten Oudenrijn en Everdingen aan het einde van de week gesloten. De wegafsluitingen staan in de weekenden gepland om overlast van de werkzaamheden te beperken.

De weg is dicht omdat er groot onderhoud nodig is aan het asfalt. De bestaande toplaag wordt vervangen door een stillere variant. Rijkswaterstaat roept automobilisten op om thuis te blijven of op een andere manier te reizen. Verkeer dat toch de weg op gaat, wordt omgeleid via de A12 en A27.

'Heel druk'

Het is op meer plekken in Nederland drukker dan normaal op de weg, zegt een woordvoerder van de ANWB. Behalve in Utrecht is het ook bij Amsterdam en Arnhem "heel druk" op de weg. "Dat komt omdat er veel recreatieverkeer onderweg is, in combinatie met buitenlandse toeristen." Volgens de woordvoerder is het drukker dan andere jaren op dit moment in de zomer.

Rond Amsterdam is er de komende weken bovendien ook overlast door werkzaamheden. Tot en met 9 september is de binnenring van de A10 richting Amsterdam-Oost dicht. Ook de verbindingsweg A8 naar de A10 Noord is afgesloten. Hier moeten weggebruikers rekening houden met extra reistijd, oplopend tot een uur.

De man die gezocht wordt omdat hij de afgelopen tijd twee vrouwen in Utrecht 's nachts zou hebben belaagd, is eerder veroordeeld voor een zedenmisdrijf. Dat melden bronnen aan de NOS. De politie heeft, na een foto van de verdachte, nu ook een afbeelding gedeeld van de auto waar hij mogelijk in rijdt.

Het gaat om een man over wie het AD in 2015 schreef dat hij een vrouw in een park in Dordrecht had verkracht. Hij had dit ook zelf gefilmd. De man kreeg hiervoor drie jaar cel en tbs met voorwaarden opgelegd.

Nu zou hij dus twee keer een jonge vrouw 's nachts van de fiets hebben getrokken in Utrecht. De politie maakt zich daarom ernstige zorgen en is dringend naar hem op zoek.

Foto's

"Dat waren al heel ernstige feiten, want het had heel slecht af kunnen lopen. Wat er dan gebeurd zou zijn is nog maar de vraag", zegt een woordvoerder van de politie. "Om die reden is ervoor gekozen om zijn foto te delen."

Daarnaast deelt de politie op hun site nu ook een foto van het voertuig met het kenteken dat hij mogelijk gebruikt. Het gaat om een Kia Stonic van een apothekersorganisatie. Er staat ook een logo op, maar dat is vanuit privacyoverwegingen weggelaten in de vrijgegeven versie.

Het gaat om de volgende foto:

De politie weet nog steeds niet waar de man is en vraagt daarom nog steeds aan mensen om alarm te slaan als ze de man zien. Hij kan zowel ergens in Nederland zijn, als in buurlanden. Hij staat daarom ook op internationale zoeklijsten. "Wij willen heel graag deze man kunnen aanhouden, om te voorkomen dat hij weer toeslaat en er een derde slachtoffer volgt."

De politie roept ook de man zelf op om zich te melden. "Misschien dat je dit zelf ziet", zegt een woordvoerder. "Meld je bij een politiebureau. Daarmee voorkom je gewoon ook erger."

Het kabinet was vandaag voor het eerst sinds de zomervakantie bijeen voor een reguliere ministerraad. Voorheen waren die vergaderingen in de Trêveszaal, maar vanwege de verbouwing van het Binnenhof is het Catshuis voorlopig de daarvoor aangewezen locatie.

Dat is niet voor het eerst: voordat de Trêveszaal in 1977 de vaste vergaderzaal werd van de ministerraad, vergaderde het kabinet al wekelijks in het Catshuis. Het pand was lange tijd het decor van belangrijke gebeurtenissen in de Nederlandse parlementaire geschiedenis.

Sinds 1963 is het Catshuis - vernoemd naar de dichter en politicus Jacob Cats (1577-1660) die opdracht gaf tot de bouw - de ambtswoning van de minister-president. Dries van Agt was de laatste premier die er echt woonde. Zijn opvolger Ruud Lubbers besloot het pand niet te betrekken en de premiers die daarna kwamen deden dat evenmin, zoals ook de nieuwe premier Dick Schoof. Wel is bij de renovatie tussen 1999 en 2003 op de eerste verdieping van het gebouw een privé-appartement ingericht dat door de premier kan worden gebruikt.

Kort na die renovatie, in mei 2004, brak brand uit, waardoor een groot deel van de benedenverdieping beschadigd raakte en andere delen van het gebouw rook- en waterschade opliepen. Een schilder kwam bij de brand om het leven. Pas 2,5 jaar later werd het pand weer in gebruik genomen.

Door de jaren heen kwamen er, onder meer via VVD-coryfee Hans Wiegel, anekdotes en sterke verhalen naar buiten over drankgebruik door bewindspersonen tijdens en rond vergaderingen in de jaren 70 en 80. Premier Van Agt vierde er zelfs carnaval. Ook was er de beroemde foto van toenmalig minister Roger van Boxtel, die in 1999 rond een kabinetsberaad een handstand maakte in de tuin van het Catshuis. De foto belandde op de voorpagina van de Volkskrant.

In 2012 was het Catshuis het toneel van crisisonderhandelingen tussen coalitiepartners VVD, CDA en gedoogpartner PVV. Nadat het Centraal Planbureau had bekendgemaakt dat het begrotingstekort voor 2013 zou oplopen tot 4,5 procent, kwamen delegaties van de partijen, onder wie Mark Rutte (VVD), Maxime Verhagen (CDA) en Geert Wilders (PVV) er samen om over bezuinigingen te praten. De wekenlange gesprekken liepen op niets uit en resulteerden in de zogenoemde Catshuiscrisis, die leidde tot het ontslag van het kabinet door Rutte op 23 april.

Het Catshuis werd vaak gebruikt voor crisisberaad, omdat er ruimte was voor pauze en onderonsjes in de tuin. Ook konden politici naar buiten zonder direct door journalisten te worden aangesproken.

Tijdens de coronacrisis was het Catshuis vaak de plek waar ministers en deskundigen bijeenkwamen om te spreken over maatregelen als de lockdown, de avondklok en mondkapjes. Ook RIVM-directeur Jaap van Dissel, een van de bekendste gezichten van de coronapandemie in Nederland, was daar geregeld bij.

Het Catshuis was los van de politiek ook van symbolische betekenis. Zo kwamen er meerdere sportteams langs na een grote prestatie. Premier Den Uyl liep in de tuin de polonaise met het Nederlands elftal na het WK van 1974, premier Rutte ontving de voetbalsters van Oranje na het gewonnen EK van 2017 en de Oranjeselectie bracht in 2010 een bezoek aan het Catshuis na de tweede plaats op het WK in Zuid-Afrika.

De laatste jaren werd het Catshuis vanwege de historische betekenis en de representatieve uitstraling vooral gebruikt als ontvangstruimte voor de minister-president en het kabinet. Afgelopen dinsdag trapte het kabinet al het politieke seizoen af op het Catshuis met een informele bijeenkomst en vandaag was er dus de eerste ministerraad. De historische locatie zal voorlopig het decor blijven van de Nederlandse politieke besluitvorming.

De 56-jarige Mark B., die wordt verdacht van het doden van een vrouw uit Groningen, heeft bekend dat hij haar om het leven heeft gebracht. Dat meldt het Openbaar Ministerie.

Het lichaam van de 58-jarige vrouw werd dinsdagochtend gevonden in een woning in Groningen. Volgens de politie was ze onder verdachte omstandigheden overleden. Het slachtoffer en de verdachte kenden elkaar.

Na de vondst van het lichaam zette de politie een grootscheepse zoektocht op touw. Daarbij werd ook de Dienst Speciale Interventies ingezet, wat in de regel gebeurt als het dreigingsniveau hoog is. Dinsdagavond werd de 56-jarige man uit Groningen gearresteerd in de omgeving van het Drentse dorp Vries, schrijft RTV Noord.

Nu heeft hij dus een bekentenis afgelegd. De rechter-commissaris heeft bepaald dat B. veertien dagen langer mag worden vastgehouden. Het OM verwacht dat de eerste openbare zitting over ongeveer drie maanden zal zijn.

Tbs-maatregel beëindigd

B. werd eerder veroordeeld tot vier jaar cel en tbs voor het doden van een man in 1993 in Alkmaar. In 2019 werd de tbs-maatregel beëindigd.

De artsenvereniging Indian Medical Association (IMA) heeft artsen opgeroepen morgen opnieuw te protesteren tegen de brute moord op een vrouwelijke collega. Artsen in het hele land wordt gevraagd het werk voor 24 uur neer te leggen.

Het is een reactie op de verkrachting van en moord op een 31-jarige vrouw in de stad Kolkata, in de deelstaat West-Bengalen. Het lichaam van de arts in opleiding werd vorige week vrijdag gevonden in een zaal in het ziekenhuis, waar ook les wordt gegeven.

Ze had zich teruggetrokken in het lokaal na een dienst van 36 uur om te slapen. Daar werd ze halfnaakt en ernstig toegetakeld gevonden door haar collega's. Een vrijwilliger van de politie die in het ziekenhuis zou werken, is aangehouden voor betrokkenheid.

Veel woede

Afgelopen week legden artsen het werk ook al neer. De moord leidde tot massale betogingen in onder meer Delhi en Mumbai, waarbij behalve artsen ook anderen de straat op gingen. Onder de noemer "Women reclaim the night", ("De nacht is ook van ons") protesteerden duizenden betogers tegen het geweld. "We zijn minder waard dan koeien en geiten", zei een van de vrouwen die meeliep tegen de BBC.

De vrouw doelt daarmee op de lange geschiedenis van geweld tegen vrouwen in India. Betrouwbare cijfers over het aantal verkrachtingen en moorden zijn er niet, omdat veel zaken niet door de politie worden opgepakt of niet worden gemeld door slachtoffers of familie.

Wel braken al eerder massale protesten uit, bijvoorbeeld in 2012 na de gruwelijke verkrachting van een 23-jarige studente door meerdere mannen in een bus. De vrouw overleed later aan haar verwondingen. Een paar jaar later in 2019 werd een dierenarts slachtoffer van seksueel geweld en moord in de stad Hyderabad. Haar lichaam werd verbrand teruggevonden. Ook daarover heerste veel woede.

Duizenden mensen in India protesteerden afgelopen week tegen het geweld:

De overheid beloofde na de verkrachting van de studente in 2012 strengere straffen en paste de wet aan. Zo kan nu de doodstraf opgelegd worden voor verkrachting van meisjes onder de 12 jaar, of als een slachtoffer van verkrachting overlijdt. Ook zijn agenten die weigeren melding te doen van seksueel geweld strafbaar en verscheen er een handboek voor rechters.

Maar ondanks die strengere straffen voelen veel vrouwen zich nog steeds onveilig op straat of in openbare ruimtes. Uit studies van onder meer mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch blijkt ook dat de wet in veel gevallen niet wordt nageleefd.

Zo zouden politieagenten slachtoffers nog verplichten met daders te trouwen. Ook wordt de zogeheten tweevingertest nog uitgevoerd, waarbij het maagdenvlies wordt gecontroleerd om na te gaan of een slachtoffer vaker seks heeft gehad. Die test is verboden.

De artsen die morgen het werk neerleggen zijn de vele wandaden zat. "Vrouwen zijn in dit beroep in de meerderheid", zegt de voorzitter van artsenvereniging IMA tegen persbureau Reuters. "En we hebben keer op keer om hun veiligheid gevraagd." Tijdens de staking wordt er alleen spoedeisende hulp verleend.

Het aantal mensen in armoede daalt dit en komend jaar. Dat verwacht het Centraal Planbureau (CPB) in een nieuwe raming. In 2023 leefde 4,6 procent van de bevolking onder de armoedegrens. In 2025 is dat naar verwachting 4,1 procent.

Ook de armoede onder kinderen gaat omlaag, van 5,8 procent in 2023 naar 4,6 procent in 2025. In de jaren na 2025 loopt de armoede wel weer licht op, verwacht het CPB.

In de raming zijn maatregelen uit het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet meegenomen, voor zover ze duidelijk genoeg waren. Dat leidt ook tot de conclusie dat de koopkracht van veel mensen waarschijnlijk toeneemt. "De koopkracht in 2025 is duidelijk hoger dan bij de vorige raming als gevolg van de lastenverlichting uit het hoofdlijnenakkoord", schrijft het CPB.

Begrotingstekort stijgt

Tegenover minder armoede en meer koopkracht staat wel een stijgend begrotingstekort, doordat de overheidsuitgaven harder stijgen dan de inkomsten. Daarmee komt het tekort in de buurt van het door de EU gestelde maximum van 3 procent, zegt het CPB. "Daarmee bestaat de kans dat bij toekomstige tegenvallers noodgedwongen plotseling bezuinigd moet worden."

Door het stijgende tekort gaat ook de overheidsschuld omhoog. Als er niks aan gedaan wordt, stijgt de schuld in 2034 tot boven de EU-norm van 60 procent van het bruto binnenlands product. "De overheidsschuld bevindt zich op een laag niveau, maar zet wel een stijgend pad in dat op enig moment moet worden bijgebogen", vindt het CPB.

Na een tijd waarin de economie amper groeide, trekt die groei dit en volgend jaar weer wat aan. Hogere lonen en een aantrekkende wereldhandel zorgen voor een gematigde groei van 0,6 procent dit jaar en 1,6 procent volgend jaar.

Prinsjesdag

In de raming is logischerwijs niet meegenomen wat de effecten zijn van maatregelen die volgende maand worden aangekondigd op Prinsjesdag. De augustusraming van het CPB vormt wel de basis voor de onderhandelingen in de aanloop naar Prinsjesdag.

Zo werden in het verleden bijvoorbeeld nog bepaalde toeslagen verhoogd, zodat de koopkracht van sommige groepen verbeterde. Met Prinsjesdag komt het Centraal Planbureau dan met een nieuwe raming, waarin de Prinsjesdagmaatregelen wel zijn meegenomen.