NOS Nieuws - Algemeen

Justitiemedewerkers die onderzoek deden naar Trump ontslagen

2 months 4 weeks ago

Het ministerie van Justitie in de Verenigde Staten heeft ambtenaren die werkten voor een speciaal team dat strafrechtelijk onderzoek deed naar Donald Trump ontslagen. Volgens een woordvoerder van het ministerie zijn de dienstverbanden beëindigd van mensen "die een belangrijke rol speelden bij het vervolgen van president Trump".

Waarnemend procureur-generaal James McHenry zegt dat hij "de functionarissen niet vertrouwt om te helpen bij het uitvoeren van de agenda van de president". Het is niet duidelijk hoeveel medewerkers zijn ontslagen.

De medewerkers zaten in het onderzoeksteam van de speciale aanklager Jack Smith. Hij was in 2022 aangesteld om Trump te vervolgen in twee geruchtmakende zaken. De ene zaak draaide om het feit dat Trump na zijn eerste presidentschap documenten in zijn bezit had in zijn verblijf Mar-a-Lago in Florida, die staatsgeheimen bevatten. Hij zou deze documenten ook hebben gedeeld met mensen die er geen toegang toe zouden mogen hebben.

Capitoolbestorming

In de tweede strafzaak werd Trump ervan verdacht dat hij had geprobeerd om zijn verkiezingsnederlaag in 2020 op illegale wijze ongedaan te maken, onder meer door ambtenaren onder druk te zetten en door zijn aanhangers op te roepen naar het Amerikaanse parlement te trekken.

Trump heeft de afgelopen jaren meermaals gezegd dat hij het slachtoffer werd van "een politieke heksenjacht". Smith zelf nam ruim een week voor Trump werd geïnaugureerd al ontslag. Zijn vertrek kwam niet onverwacht. De onderzoeken lagen sinds de verkiezing van Trump al langer stil, aangezien justitie zittende presidenten niet vervolgt.

Vlak voor hij vertrok publiceerde Smith nog wel een rapport waarin hij concludeerde dat Trump zich schuldig heeft gemaakt aan een "ongekende criminele poging" om aan de macht te blijven. In het rapport stond dat Trump willens en wetens valse beweringen deed van verkiezingsfraude. "Het bewijsmateriaal toont aan dat Trump deze leugens gebruikte als wapen om een federale overheidsfunctie te dwarsbomen die fundamenteel is voor het democratische proces van de Verenigde Staten."

Politieke vergelding

Een ontslag van ambtenaren, omdat ze zaken onderzoeken die voor de regering onwelgevallig zijn, was tot nu toe zeer ongebruikelijk in de Amerikaanse politiek. Ambtenaren zijn gewoonlijk beschermd tegen politieke vergelding. Veel ambtenaren die aan Smiths zaak werkten, waren daarvoor bij het ministerie al jarenlang aanklagers op het gebied van corruptie en nationale veiligheid.

Oud-president Biden verleende vlak voor hij uit het Witte Huis vertrok preventief gratie aan enkele prominenten om zo te voorkomen dat Trump wraak op hen neemt. Onder hen zijn leden en staf van de Congrescommissie die de Capitoolbestorming onderzocht, en tot de conclusie kwam dat Trump de belangrijkste aanstichter was. In die commissie zaten onder anderen de Republikeinse oud-Congresleden Liz Cheney en Adam Kinzinger. Beiden keerden zich na het geweld van 6 januari 2021 tegen hun partijgenoot en steunden pogingen om hem verantwoordelijk te houden voor de gebeurtenissen.

President Trump kan gratieverleningen van zijn voorganger niet ongedaan maken. Op zijn eerste dag als president verleende Trump gratie aan meer dan 1500 Amerikanen die zijn vervolgd voor hun rol bij de bestorming van het Capitool. Hij zei dat de "gijzelaars" lang genoeg hebben vastgezeten.

Brievenbusfirma's van Russische oligarchen gebruiken maas in Nederlandse wet

2 months 4 weeks ago

Ze zijn soms honderden miljoenen waard en toch gelden ze als microbedrijf: brievenbusfirma's van Russische oligarchen die handig gebruikmaken van de Nederlandse wet. Met als gevolg dat geldstromen in hun zakenimperiums hier grotendeels verhuld blijven. Bijkomend voordeel: ze hebben ook geen accountantsverklaring nodig.

Neem staalmagnaat Aleksej Mordasjov, rijk geworden in de wilde jaren 90. Na de Russische inval in Oekraïne plaatste de EU hem op de sanctielijst. Via zijn Russische bedrijven is hij eigenaar van het Amsterdamse SMTT Holding bv, met tot voor kort een waarde van 65 miljoen euro.

Niet bepaald een klein bedrijf, zou je denken. Toch wel, althans: volgens de Nederlandse wet. In de Kamer van Koophandel staat SMTT namelijk omschreven als microbedrijf.

Die omschrijving pakt gunstig uit voor oligarchen als Mordasjov. Microbedrijven hoeven veel minder informatie aan te leveren bij de Nederlandse Kamer van Koophandel.

Ze hoeven alleen een heel summiere jaarrekening te maken, zonder informatie over bijvoorbeeld de winst, de betaalde belasting of wat het bedrijf precies bezit. Het idee daarvan is dat kleine ondernemers zich niet zoveel bezig hoeven houden met administratieve rompslomp.

Maar ook voor bijvoorbeeld Amerikaanse multinationals komt de regel goed uit, bleek een paar jaar geleden uit onderzoek van NRC. De titel 'micro' helpt hen bijvoorbeeld hun belastingroutes te verhullen.

Controle

De financiële onzichtbaarheidsmantel werkt ook voor de Russische tycoons. Sinds de inval in Oekraïne en de sancties die daarop volgden, heeft het voor hen bovendien nog een voordeel: microbedrijven hebben geen accountantsverklaring nodig.

Grote bedrijven moeten hun cijfers verplicht laten controleren door een accountant. Zonder die controle kunnen ze hun jaarrekening niet ondertekenen, en dus niet indienen. Duurt het meer dan twaalf maanden voordat je je cijfers inlevert bij de Kamer van Koophandel? Dan bega je een economisch delict en kan je een boete krijgen.

Maar voor gesanctioneerde Russen is het moeilijk geworden om een accountant te krijgen. Alle grote accountantskantoren zetten hun Russische klanten aan de deur. Het lukte bijvoorbeeld oligarchen Dimitri Poempjanski en Igor Kesajev niet om vervanging te vinden voor hun Nederlandse bv's.

Collega-oligarch Mordasjov heeft dat probleem niet. Zijn SMTT telt immers als micro.

Hoe kan dat?

Net als de Amerikaanse multinationals vallen ook de brievenbusfirma's van de rijke Russen onder een uitzondering die de Nederlandse overheid moedwillig in stand heeft gelaten. Bedrijven zonder personeel kunnen namelijk heel makkelijk als microbedrijf door het leven gaan.

Daarnaast lijkt hun omzet op papier ook laag, want inkomsten uit rente of dividend tellen voor deze regel niet mee als omzet. En laat dat nu precies hetgeen zijn waar brievenbusfirma's vaak hun geld mee verdienen.

Keuze

Volgens de richtlijnen van de EU mogen landen dit soort inkomsten wel meetellen, al sinds 2013. Maar de Nederlandse overheid heeft ervoor gekozen om deze aanpassing niet mee te nemen, hoewel een belangrijke commissie in 2021 nog eens adviseerde om dit wel te doen.

"Nederland heeft geen gebruikgemaakt van deze mogelijkheid", erkent het ministerie. Net als tien andere EU-landen, merkt het ministerie op. Het ministerie zegt nu eerst Europese onderhandelingen over de aanpak van dit probleem te willen afwachten. Als die klappen, kan Nederland het altijd nog op eigen houtje invoeren, aldus het ministerie.

Het gevolg is dat er nu geen controle van een accountant nodig is voor de goedgevulde 'microbedrijven'. Bovendien zijn de geldstromen in bedrijven als SMTT niet goed te volgen.

Baanbrekende chatbot van DeepSeek 'getroffen door cyberaanval'

2 months 4 weeks ago

Het Chinese AI-bedrijf DeepSeek meldt gisteren te zijn getroffen door een cyberaanval. Nieuwe gebruikers konden zich daardoor niet registreren, al ondervonden bestaande gebruikers geen last.

DeepSeek sprak van een "grootschalige, kwaadaardige aanval" zonder in detail te treden over hoe die werd uitgevoerd of wie er mogelijk achter zat. Na enkele uren was het euvel opgelost.

De afgelopen dagen veroorzaakte DeepSeek ophef in de chipwereld en op de financiële markten. Het bedrijf zegt er voor een fractie van de prijs in geslaagd te zijn een chatbot te creëren die vergelijkbaar is met westerse alternatieven. In plaats van de tientallen miljoenen die Google en OpenAI uittrokken voor hun variant, zou voor DeepSeek nog geen 6 miljoen euro nodig zijn geweest.

'Spoetnik-moment'

Dat zou betekenen dat het algoritme veel minder van de dure chips nodig heeft gehad die AI-modellen gebruiken om grote hoeveelheden data te verwerken. Dat zou een aanzienlijke doorbraak zijn in de betaalbaarheid van AI-technologie. Bovendien zou China een flinke inhaalslag hebben gemaakt ten opzichte van het Westen, ondanks importbeperkingen op de meeste geavanceerde chips die onmisbaar zouden zijn voor AI-technologie.

Techinvesteerder Marc Andreessen spreekt op X van een Spoetnik-moment, omdat de lancering van de eerste satelliet door de Sovjet-Unie een soortgelijke schokgolf van verbijstering teweegbracht in het Westen. OpenAI-topman Sam Altman gaf toe dat DeepSeek "indrukwekkend is, zeker als je ziet wat ze leveren voor die prijs".

De claims van DeepSeek veroorzaakten daarom de afgelopen dagen een koersdaling voor bedrijven in de chipindustrie, omdat als DeepSeek inderdaad efficiënter omgaat met computerchips, die bedrijven dat zullen merken in hun omzet. Nederlandse spelers als ASML en ASM International zakten rond de 10 procent op de Amsterdamse beurs, het Amerikaanse Nvidia verloor 500 miljard aan marktwaarde.

Censuur

DeepSeek is sinds begin dit jaar te vinden in de app-winkels van Apple en Google. Bij Apple is het inmiddels de meest gedownloade gratis app. Voor de chatbot hoeft een gebruiker geen abonnement af te sluiten, zoals voor bijvoorbeeld ChatGPT voor bepaalde functies wel nodig is.

Experts waarschuwen wel op te passen met welke informatie je 'onthult' aan de app: net als bij andere chatbots weet je niet precies wat de bedrijven met de ingevoerde informatie doen en is het daarom verstandig geen gevoelige gegevens te versturen.

Bovendien lijkt de Chinese app beperkt te worden door de communistische censuur: op een vraag van de NOS over het bloedig neerslaan van studentenprotesten in 1989 kon de nieuwste versie van de chatbot naar eigen zeggen geen informatie vinden. "Laten we het in plaats daarvan hebben over wiskunde, programmeren en logica!"

Wekdienst 28/1: Kamer in debat over jaarwisseling • Kort geding tegen 'massadonor'

2 months 4 weeks ago

Goedemorgen! De Tweede Kamer gaat vandaag in debat over de ongeregeldheden tijdens de jaarwisseling. En in Den Haag dient een kort geding tegen de 'massadonor', met wiens zaad honderden kinderen zijn verwekt.

Eerst het weer: in het noordoosten nog opklaringen, maar al snel is het overal bewolkt. Vanuit het zuidwesten komen er buien aan, vooral vanmiddag en vanavond. Het wordt zo'n 9 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het aantal daklozen in Nederland is opnieuw gestegen. Begin vorig jaar waren dat er zo'n 33.000, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. De jaren daarvoor waren dat er nog enkele duizenden minder.

Het CBS telt ook mensen mee die in een auto of bij familie op de bank slapen. Tussen 2018 en 2022 daalde het aantal daklozen juist. Het is onduidelijk wat de toename van nu veroorzaakt.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Afgelopen weekend werd Loekasjenko opnieuw tot president van Belarus gekozen. Met schijnverkiezingen, en zonder enig zichtbaar protest. Dat was in 2020 wel anders. De repressie is nu zo groot dat niemand nog durft.

Correspondent Christiaan Paauwe was in de hoofdstad Minsk en zag met eigen ogen waarom de bevolking niet meer de straat op gaat om zich uit te spreken:

Fijne dag!

Aantal daklozen stijgt voor tweede jaar op rij, tot 33.000

2 months 4 weeks ago

Begin vorig jaar waren er in Nederland zo'n 33.000 mensen dakloos. Daarmee is het aantal mensen zonder een eigen woonplek voor het tweede jaar op rij gestegen: begin 2022 ging het om zo'n 27.000 mensen, een jaar later pakweg 30.000, volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Daarvoor daalde het aantal daklozen een paar jaar op rij: begin 2018 werden er nog bijna 40.000 daklozen in Nederland geteld. Voor deze dalingen en stijgingen heeft het CBS geen directe verklaring.

Onder daklozen telt het CBS mensen die buiten, in een auto, kraakpand of vakantiewoning slapen, en mensen die de noodopvang gebruiken. Om het aantal te berekenen maakt de organisatie gebruik van registraties van mensen bij een opvang, voor een bijstandsuitkering of bij de reclassering. Het grootste deel van de dakloze mensen, zo'n 70 procent, staat volgens het CBS echter nergens geregistreerd. Daardoor kan hun aantal niet nauwkeurig becijferd worden. Het aantal van 33.000 dakloze mensen in Nederland is dus een schatting, erkent het CBS.

Verschil tussen grote steden en rest van het land

Bijna de helft van de dakloze mensen in Nederland is in het buitenland geboren: 9 procent in een ander Europees land, 37 procent buiten Europa. Daarbij is een duidelijk verschil te merken tussen de vier grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) en de rest van het land: in de steden is 70 procent van de dakloze mensen buiten Europa geboren, of hebben ze ouders die buiten Europa geboren zijn. Buiten de grote steden ligt dat aandeel lager, op zo'n 48 procent.

Het merendeel van de daklozen is man (83 procent), de meesten (61 procent) zijn tussen 27 en 50 jaar oud.

Douane vindt 428 kilo cocaïne in Vlissingse haven

2 months 4 weeks ago

De douane heeft op maandag 428 kilo cocaïne gevonden in de haven van Vlissingen. De drugs zaten verstopt in een lading fruit, meldt het Openbaar Ministerie. De lading kwam uit Peru en was onderweg naar een bedrijf in Duitsland.

De cocaïne werd gevonden tijdens een reguliere controle en was volgens het OM bijna 11 miljoen euro waard. De drugs zijn inmiddels vernietigd.

De douane vindt de afgelopen jaren vaker drugs in ladingen fruit die in Vlissingen binnenkomen: in november werd daar nog 1575 kilo cocaïne onderschept tussen een lading fruit uit Colombia, een maand eerder werd er 600 kilo cocaïne gevonden in een pallet met bananen. De Zeeuwse havenstad werd in 2023 door douane en politie genoemd als nieuwe 'hotspot' voor de invoer van drugs in Nederland, als alternatief voor de havens van Rotterdam en Antwerpen.

Neymar vertrekt per direct bij Saudische club Al-Hilal

2 months 4 weeks ago

De Braziliaanse aanvaller Neymar Jr. vertrekt per direct bij de Saudische club Al-Hilal, zo laat de club op sociale media weten. Neymar (32) en de club zouden "in goed overleg" besloten hebben om uit elkaar te gaan, nadat een blessure de voetballer voor het grootste deel van dit seizoen het spelen had belet.

Neymar kwam in de zomer van 2023 over van Paris Saint-Germain naar Al-Hilal, voor een transfersom van zo'n 90 miljoen euro. Enkele maanden later werd hij getroffen door een kruisbandblessure tijdens een wedstrijd voor het Braziliaanse elftal, waardoor hij pakweg een jaar niet aan spelen toe kwam. Toen hij zijn rentree maakte, vorig jaar in oktober, raakte hij al snel weer geblesseerd. In totaal kwam hij slechts zeven keer in actie voor Al-Hilal.

'Niet langer op niveau'

Eerder deze maand werd al bekend dat de club Neymar niet meer had ingeschreven voor de tweede seizoenshelft van de Saudi Pro League. Dat is "een van de beste competities ter wereld, en Neymar kan niet niet langer op het niveau spelen dat we gewend zijn", zo legde trainer Jorge Jesus het toen uit op een persconferentie.

Neymars contract liep nog tot juni, maar dat is nu dus ontbonden. Of hij nu nog ergens anders in actie gaat komen, is onbekend. Braziliaanse media melden dat hij heeft gezinspeeld op een terugkeer bij Santos, de voetbalclub waar hij in Brazilië doorbrak. Ook zou hij gezegd hebben graag nog in actie te komen bij de Braziliaanse topclub Flamengo, maar de voetballer werd recentelijk ook in verband gebracht met clubs in de VS.

Denen trekken miljarden extra uit voor defensie Groenland, na dreiging Trump

2 months 4 weeks ago

De Deense regering trekt de komende jaren 14,6 miljard kronen uit (bijna 2 miljard euro) om zijn militaire aanwezigheid op Groenland te verstevigen, zo heeft defensie-minister Lund Poulsen bekendgemaakt. Met het geld moeten drie extra oorlogsschepen gebouwd worden om het semi-autonome eiland bij de Noordpool te beschermen, dat de afgelopen 200 jaar onderdeel uitmaakt van het Deense koninkrijk. Ook wordt er extra geld gestopt in toezicht via drones en satellieten.

Groenland is pakweg vier keer zo groot als Frankrijk, en wordt op dit moment bewaakt door onder meer een viertal verouderde patrouilleschepen, een vliegtuig en een twaalftal patrouilleteams op hondensleden.

Trump eist Groenland op

Het eiland staat in de belangstelling doordat de nieuwe Amerikaanse president Trump al voor zijn inauguratie, eerder deze maand, van de Deense regering eiste dat die controle over het gebied aan de Amerikanen over zouden dragen. De Denen weigeren dat.

Afgelopen weekend berichtte de krant Financial Times dat Trump in een 'agressief' telefoongesprek met de Deense premier Frederiksen gedreigd had met importheffingen tegenover de Denen, als ze niet overstag gaan. Trumps zoon Donald Jr. bezocht het eiland begin deze maand, al zei hij zelf dat hij daar als toerist was.

De VS heeft al een basis op het eiland: de Pituffik-basis in het noordwesten, eerder bekend als Thule Air Base. Die is bedoeld om tijdig ballistische raketten waar te nemen, als die vanuit Rusland of Europa zouden worden afgevuurd naar de VS. De kortste route loopt dan over Groenland.

Poulsen kondigde vorige maand al aan extra geld te steken in de militaire aanwezigheid op het eiland, al ging het toen nog om "meer dan 10 miljard kronen". Dat bedrag is in de tussentijd dus nog flink omhoog gegaan. De uitgaven maken deel uit van een groter pakket investeringen in de strijdkrachten, na een lange periode van bezuinigingen: de komende tien jaar wordt daar 190 miljard kronen (ruim 25 miljard euro) voor uitgetrokken.

Het is voor het eerst dat de Denen een grote militaire investering willen doen in het Arctisch gebied. Nadat Trump in 2019 had gezegd dat hij Groenland wilde kopen, zei de Deense regering al dat er werk moest worden gemaakt van de defensie, maar er gebeurde weinig. Toen de Deense regering vorig jaar zei dat ze de militaire patrouilles met de hondenslede in het noordoosten van Groenland wilde uitbreiden, maakte Trump dat belachelijk. Hij zei dat de Denen Groenland hebben genegeerd.

Reis Frederiksen

De Deense premier Frederiksen maakt vandaag een tour langs Europese leiders. Ze ontmoette vanochtend al bondskanselier Scholz in Berlijn; later reist ze naar de Franse president Macron en NAVO-topman Rutte in Brussel. Groenland staat bij al die ontmoetingen hoog op de agenda.

Nieuw-Zeeland versoepelt visumregels om meer toeristen te trekken

2 months 4 weeks ago

Nieuw-Zeeland versoepelt de regels rondom visa in de hoop meer bezoekers te trekken. Het moet vooral makkelijker worden voor mensen uit het buitenland om te werken tijdens een verblijf in Nieuw-Zeeland.

Terwijl verschillende landen kampen met problemen door toeristen en expats, wil Nieuw-Zeeland er juist meer hebben. Met de versoepelde regels mikt de regering op zogenoemde digitale nomaden: mensen die reizen en werken in het buitenland willen combineren.

Bezoekers mogen in Nieuw-Zeeland voortaan negentig dagen op afstand werken voor een buitenlandse werkgever. Volgens de minister van Immigratie zal dat betekenen dat veel toeristen langer kunnen blijven.

Nieuw-Zeeland ziet in deze 'nomadenvisa' een nieuwe markt. Ook in andere landen blijken ze populair, zoals in Japan, Brazilië en Portugal. Werken op afstand groeit al jaren in populariteit, vooral onder jonge mensen die aan hun dagelijkse ritme willen ontsnappen, of aan een bepaald klimaat. In de coronapandemie kende het een definitieve doorbraak.

Overlast

Maar niet overal is de uitwerking alleen maar positief. In Zuid-Afrika werden digitale nomaden met een campagne naar Kaapstad gelokt. Dat leidde tot een tekort aan woningen en een grote stijging van de huurprijzen. Ook in andere landen worden steeds vaker maatregelen genomen tegen overlast van toeristen.

De toeristische sector in Nieuw-Zeeland stortte in tijdens de pandemie en is nog altijd niet terug op het niveau van daarvoor. Het land zit in een economische recessie. De regering hoopt ook dat op afstand werkend personeel op den duur ook de handel met het land een impuls geeft.

Celstraffen voor Schotse kindermisbruikbende, mogelijk levenslang

2 months 4 weeks ago

Zeven leden van een kindermisbruikbende in Schotland zijn door de hoogste rechtbank voor strafzaken veroordeeld tot gevangenisstraffen van minimaal acht tot twintig jaar, met de mogelijkheid tot levenslang.

"Deze rechtbank is eraan gewend om de ergste gevallen van gedrag te behandelen maar dit soort verdorvenheid tegen kinderen heb ik nooit meegemaakt", zei de rechter die de straffen uitsprak. "Extreem misbruik van kinderen als dit, lijkt zelden voor te komen."

Een speciale commissie zal na het uitzitten van de minimale straf beoordelen of de veroordeelden nog een risico voor de samenleving vormen. Zelfs als ze voorwaardelijk vrijkomen, blijven ze onder toezicht staan en kan de commissie ze elk moment opnieuw naar de gevangenis sturen.

Vijf mannen, twee vrouwen

De daders zijn vijf mannen en twee vrouwen tussen de 42 en 51 jaar oud. Ze zijn veroordeeld voor mishandeling en seksueel misbruik van drie jonge kinderen, vier van hen ook voor poging tot moord op het jongste slachtoffer. Enkelen van hen hadden een strafblad, maar niet voor seksueel geweld.

Tussen 2012 en 2019 organiseerden ze "verkrachtingsnachten" en "dans- en seksnachten" in een vervuilde flat die door drugsgebruikers werd bezocht.

Jonger dan 13

De drie slachtoffers waren jonger dan 13 jaar. De twee oudsten, een jongen en een meisje, werden afgeranseld en seksueel misbruikt. Ook moesten ze alcohol en drugs gebruiken.

Het jongste kind, een meisje, werd verkracht. Ook verklaarde ze dat ze in een oven en keukenkast vol spinnen werd opgesloten en gedwongen werd om hondenvoer te eten.

Maatschappelijk werk

De drie kwamen in 2017 bij het maatschappelijk werk in beeld, maar pas in 2020 ontstond de verdenking dat ze mishandeld en misbruikt waren. Waar de ouders van de kinderen waren is onduidelijk.

Vermoedelijk doelwit reeks explosies Rotterdam zelf opgepakt

2 months 4 weeks ago

De politie heeft een 29-jarige Rotterdammer opgepakt in het onderzoek naar een reeks van vijf explosies op hetzelfde adres in Rotterdam-Noord. Het gaat niet om de dader, maar om het vermoedelijke doelwit van de ontploffingen.

De man is aangehouden omdat tijdens het onderzoek bleek dat hij nog een openstaande celstraf had. Waarvoor die straf is, wil de politie in verband met zijn privacy niet zeggen.

Bij de woning in de Meidoornstraat waren sinds 12 augustus vijf ontploffingen. In oktober 2022 was er ook al eens een explosie bij de buren.

Ambtenaar directie veiligheid

Deze maand maakte burgemeester Schouten bekend dat een Rotterdamse ambtenaar in het huis woont. Het gaat om een medewerker van de directie Veiligheid.

De regionale omroep Rijnmond meldde vervolgens dat zijn zoon mogelijk het doelwit was. Dat zou betekenen dat dat ook degene is die de politie vandaag heeft opgepakt, aldus Rijnmond.

Buren zeiden tegen de regionale omroep dat de zoon betrokken zou zijn bij een criminele ruzie. Eerder werd al bekend dat hij bij de rechter moest verschijnen vanwege een drugsgerelateerde zaak.

Er is nog geen verdachte aangehouden voor het veroorzaken van de explosies. Het onderzoek is nog in volle gang.

Weer steekincidenten in Duitsland, verdachte moest worden uitgezet

2 months 4 weeks ago

De Duitse politie heeft een 24-jarige man uit Guinee aangehouden op verdenking van het doden van een man, eerder deze maand. Ook zou hij afgelopen weekend een vrouw hebben neergestoken. Duitse media schrijven dat de verdachte een uitgeprocedeerde asielzoeker is die uitgezet moest worden.

Beide slachtoffers waren huisgenoot van de verdachte. Ze woonden in Beelitz-Heilstätten, zo'n 30 kilometer van Berlijn. De man zou zijn slachtoffers beide keren thuis hebben aangevallen met een mes.

Brand

Het eerste incident was twee weken geleden. Het slachtoffer, een 26-jarige man, werd dood in zijn bed aangetroffen na een brand. Hij bleek al voor de brand te zijn omgebracht door messteken. Duitse media schrijven dat het slachtoffer lid was van de jongerentak van de CDU. Voor die partij was hij als vrijwilliger actief in de verkiezingscampagne.

Afgelopen weekend zou de verdachte een andere huisgenoot hebben neergestoken. De 54-jarige vrouw uit Oekraïne raakte zwaargewond, maar overleefde de aanval.

De verdachte raakte bij die laatste aanval zelf gewond. Hij werd in eerste instantie naar een psychiatrische kliniek gebracht. Daar werd hij later aangehouden. Over een motief is niets bekend.

Toenemende aantal mesaanvallen

Duitse autoriteiten melden dat de man moest worden uitgezet naar Guinee. De uitzetting zou opgeschort zijn omdat dat land niet wil meewerken. Zijn verblijf werd 'gedoogd', maar dat staat in Duitsland niet gelijk aan een verblijfsvergunning: de plicht om te vertrekken blijft dan.

Vorige week woensdag werden twee mensen gedood bij een mesaanval in de Duitse stad Aschaffenburg, in het noordwesten van de deelstaat Beieren. Onder de slachtoffers was een 2-jarig kind. De 28-jarige verdachte heeft de Afghaanse nationaliteit en is in eerder in aanraking geweest met justitie vanwege geweldsincidenten.

Het toenemende aantal mesaanvallen in Duitsland heeft de politieke discussie over migratie in een stroomversnelling gebracht. In de nasleep van de steekpartij in Solingen in augustus stelde de regering van bondskanselier Scholz, die inmiddels is gevallen, strengere asielmaatregelen in.

EU gaat eerste sancties tegen Syrië opheffen, maar blijft voorzichtig

2 months 4 weeks ago

De buitenlandministers van de Europese Unie hebben afgesproken dat stap voor stap een aantal sancties tegen Syrië opgeheven wordt. De EU wil het land graag helpen bij de wederopbouw na de val van het regime-Assad, maar blijft wel op zijn hoede.

Europese leiders blijven voorzichtig: in Brussel vielen termen als "stapsgewijs" en "tijdelijk en voorwaardelijk". Het opheffen van sancties gebeurt dan ook niet meteen. Wat er vandaag is afgesproken, benadrukte EU-buitenlandchef Kallas, is "een route richting het opheffen van de sancties tegen Syrië".

Details moeten nog uitgewerkt worden. Ook zei Kallas dat opgeheven sancties ook weer kunnen worden ingevoerd, mocht daar reden toe zijn.

De bedoeling is dat allereerst maatregelen op het gebied van infrastructuur en energie verdwijnen. Die zitten het meest in de weg bij het opbouwen en ontwikkelen van het land, legde minister Veldkamp uit na afloop van de bijeenkomst. "Andere sancties handhaven we voorlopig", zei hij, "bijvoorbeeld tegen wapenexport, maar ook tegen bepaalde personen en organisaties."

Een van die organisaties is rebellengroep HTS, die het regime van president Assad ten val bracht en het nu voor het zeggen heeft in Syrië. Hoewel die groep door de VN en de EU als terroristische organisatie gezien wordt, zijn de eerste signalen vanuit de overgangsregering volgens de EU positief.

Daad bij het woord

Begin deze maand waren voor het eerst Europese buitenlandministers op bezoek in Syrië om te praten over een nieuwe regering. De Duitse en Franse collega's van Veldkamp benadrukten dat iedereen in het land bij die nieuwe regering betrokken moet zijn, ongeacht geslacht of etnische groep.

De nieuwe machthebbers zeiden dat te begrijpen. Maar, zei Veldkamp: "We willen echt zien dat ze de daad bij het woord voegen." Een andere belangrijke eis vanuit de EU is dat in het nieuwe beleid geen plaats is voor extremisme en voor de voormalige bondgenoten Rusland en Iran.

De Syrische minister van Buitenlandse Zaken Shibani noemde het besluit van de EU vandaag een "positieve stap".

Chinese chatbots zetten AI-wereld op zijn kop, vier vragen over DeepSeek

2 months 4 weeks ago

Het Chinese bedrijf DeepSeek krijgt in de wereld van kunstmatige intelligentie (AI) alle ogen op zich gericht. In een maand tijd brengt het twee AI-chatbots uit die zich kunnen meten met het werk van de Amerikaanse concurrent OpenAI, terwijl ze veel goedkoper zijn.

De impact van het nieuws werd vandaag duidelijk op de beurs. Want als DeepSeek voor veel minder geld hetzelfde voor elkaar krijgt als de concurrentie, is die dure chiptechnologie dan nog wel nodig?

Vier vragen over DeepSeek en de aankondigingen waarmee het bedrijf de AI-industrie op zijn kop lijkt te zetten.

Wat is DeepSeek?

DeepSeek is een AI-bedrijf dat nog geen twee jaar geleden is opgericht door de Chinese ingenieur Liang Wenfeng. Het bedrijf ontwikkelt chatbots met kunstmatige intelligentie: programma's die op basis van opdrachten onder meer teksten kunnen schrijven of vragen kunnen beantwoorden.

Hoewel DeepSeek pas kort bestaat, komt de opkomst van het bedrijf niet uit de lucht vallen. China wil in 2030 wereldleider worden op het gebied van kunstmatige intelligentie. Het land investeert daarom veel in de wetenschap en samenwerkingen met het bedrijfsleven.

Daar maakt Liang gebruik van: bij het aannemen van personeel richtte DeepSeek zich op de knapste koppen van de beste universiteiten van China.

Wat heeft DeepSeek precies gemaakt?

Vorige maand kwam het bedrijf met de chatbot DeepSeek-V3. De ontwikkeling hiervan kostte het bedrijf naar eigen zeggen nog geen 6 miljoen dollar: veel minder dan de tientallen miljoenen die de concurrentie nodig had.

Een week geleden kwam nummer twee: DeepSeek-R1. Ook dit is een chatbot die reageert op wat je typt, maar als R1 antwoord geeft, laat die daarbij een gedachtestroom zien. Heel simpel gezegd: de chatbot laat zien hoe hij 'denkt', voordat er een definitief antwoord komt.

Ook deze chatbot is goedkoper, maar op een andere manier. DeepSeek heeft R1 gratis beschikbaar gemaakt, terwijl een vergelijkbare variant van het Amerikaanse bedrijf ChatGPT minstens enkele tientjes per maand kost.

Nou en?

In korte tijd laat DeepSeek twee keer zien dat het zich kan meten met OpenAI, volgens velen het meest vooraanstaande AI-bedrijf van het moment. V3 is nagenoeg zo goed als ChatGPT-4o. En het nieuwste model R1 is te vergelijken met ChatGPT-o1.

Dat is bijzonder, omdat ChatGPT-o1 pas in december volledig beschikbaar is gemaakt. OpenAI was met o1 het enige bedrijf met een chatbot die 'nadenkt' voordat hij iets zegt - iets waarmee het zijn AI-dominantie kon laten zien.

De razendsnel opgekomen concurrentie uit China voor de Amerikanen van OpenAI - tot voor kort heer en meester in het vakgebied - leidde er vanochtend toe dat de koersen van de Nederlandse chipmachinefabrikanten ASML, ASM International en Besi flink omlaaggingen. In de loop van de dag konden ze dat niet herstellen. Ook op de Amerikaanse beurzen doken chipbedrijven zoals Nvidia in de min.

Kan ik deze DeepSeek-chatbots zelf proberen?

Zeker: DeepSeek heeft een smartphone-app uitgebracht, die ook in de Nederlandse appwinkels te vinden is. In de basis chat je met V3, maar door DiepDenken aan te zetten, ga je het gesprek aan met R1. Daarmee zie je dus hoe het model 'nadenkt'.

Net zoals met ChatGPT of andere chatbots, is het onverstandig om gevoelige informatie aan DeepSeek prijs te geven. In feite raak je de controle kwijt over informatie die je aan elke chatbot verzendt: je weet niet wat er daarna met jouw persoonlijke details of andere geheime informatie gebeurt.

Bovendien lijkt de 'nadenkende' R1-chatbot van DeepSeek onderhevig aan Chinese censuur. De NOS vroeg aan zowel V3 als R1 wat er in 1989 op het Tiananmenplein in Peking gebeurde.

Het eenvoudige DeepSeek-V3 vertelt dat de Chinese regering hardhandig reageerde op de studentenprotesten die toen plaatsvonden. "In de nacht van 3 op 4 juni werd het leger ingezet om de demonstraties met geweld te beëindigen. Dit leidde tot een bloedbad, waarbij veel demonstranten omkwamen."

R1 reageert anders. In de 'nadenk'-fase is heel kort zichtbaar hoe de chatbot werkt: "Oké, de gebruiker vraagt wat er in 1989 op Tiananmen gebeurde -", waarna het denkproces wordt onderbroken. "Sorry, ik weet nog niet zo goed hoe ik met dit soort vragen moet omgaan. Laten we het in plaats daarvan hebben over wiskunde, programmeren en logica!"

Oost-Congo al langer toneel van strijd, vooral grondstoffen gewild

2 months 4 weeks ago

En weer lijdt de bevolking van Goma onder geweld. De rebellengroep M23 claimt de stad in het oosten van Congo, die vaker is getroffen door rampspoed, vannacht te hebben ingenomen. Alleen al deze maand zijn in twee provincies rond Goma volgens VN-cijfers 400.000 mensen op de vlucht geslagen, boven op de miljoenen die binnen het gebied al ontheemd waren.

Foto's als hierboven spreken boekdelen. Deze mensen zaten al in vluchtelingenkampen, maar sloegen opnieuw op de vlucht toen M23-strijders dichterbij kwamen.

Goma is een stad met naar schatting twee miljoen inwoners, gelegen op de grens met Rwanda. De stad werd in 2012 al voor korte tijd ingenomen door M23. Door aanhoudend geweld zitten opvangkampen rond de stad overvol.

Bijna vier jaar geleden werd Goma ook getroffen door natuurgeweld. Na een vulkaanuitbarsting kwam een lavastroom op gang die huizen en infrastructuur in de as legde. De schade bleef beperkt tot de buitenwijken.

Terug naar nu. Buurland Rwanda speelt een belangrijke rol in de strijd. Volgens onder meer de Verenigde Naties steunt dat land M23. De Congolese regering zegt dat Rwanda ook met militairen actief is in Oost-Congo, iets wat Rwanda tot nu toe heeft tegengesproken.

Concreet gaat de strijd in Oost-Congo vooral om grondstoffen. Congo zou het rijkste land op het Afrikaanse continent kunnen zijn, als je afgaat op wat er allemaal in de bodem zit. Materialen als goud, lithium en coltan zijn gewild én kostbaar. Daarom wil iedereen er de controle over hebben.

Lithium is onder meer belangrijk voor de productie van accu's, voor bijvoorbeeld auto's of elektrische apparaten. Coltan wordt gebruikt bij de productie van telefoons en laptops.

Rubaya, een stad ten westen van Goma, is vorig jaar ingenomen door M23. Uit VN-documenten blijkt dat sindsdien meerdere keren per week konvooien met kostbare grondstoffen van daar naar Rwanda vertrekken. Met die transporten zou zo'n 800.000 dollar per maand zijn gemoeid.

"De coltan gaat nu vanuit die mijnen rechtstreeks naar Rwanda", zei de Congolese mensenrechtenactivist Espoir Ngalukiye vorig jaar tegen de NOS over deze handel. Eenmaal daar gaat de stof de vrije markt op. "In Rwanda wordt het verkocht alsof het een Rwandees product is, in plaats van een Congolees product."

De strijd in Congo is niet nieuw. In het oosten van het land zijn tal van strijdgroepen actief. Het geweld laaide ruim twee jaar geleden weer op, toen M23, de grootste militie, de strijd intensiveerde.

M23 is goed uitgerust en bestaat grotendeels uit Tutsi's. Dat is een bevolkingsgroep in delen van Congo, Rwanda en Burundi. M23 zegt dat ze de Tutsi-bevolking willen beschermen tegen extremistische Hutu's, een bevolkingsgroep die ook leeft in Oost-Congo. In Rwanda, dat de groep naar verluidt dus steunt, zetelt ook een Tutsi-regering.

Waar de groep zichzelf beschouwt als bevrijders, wijzen mensenrechtenorganisaties juist op gruweldaden waarvan M23 wordt beschuldigd. Onder meer Amnesty en Human Rights Watch zeggen dat de groep zich schuldig maakt aan oorlogsmisdaden, moorden en verkrachtingen.

Dat nu opnieuw veel mensen op de vlucht slaan, zegt ook iets over hoe de burgerbevolking M23 ziet. De inname van Goma, waar veel mensen naartoe zijn gevlucht, betekent voor de inwoners een nieuwe fase van onzekerheid en onveiligheid. Veel mensen in Oost-Congo hebben door de aanhoudende ellende sowieso hun vertrouwen in de eigen regering, vredesmissies en hulporganisaties verloren.

Goma is ook een uitvalsbasis van hulporganisaties. Die kunnen nu moeilijker hun werk doen. Het vliegveld van Goma is essentieel voor de aanvoer en de verdeling van hulp, maar de luchthaven is vanwege de gevechten gesloten.

In Bukavu, een stad verder naar het zuiden, hebben zich vanmiddag duizenden mensen verzameld om hun boosheid te uiten over de opmars van M23 en de vermeende steun van Rwanda. Ze eisen een einde aan de "Rwandese agressie", een vertrek van hun troepen uit Congo en humanitaire hulp voor de mensen in en rond Goma.

Meer weten over de geschiedenis van het conflict in Congo? Onderstaande video maakten we eerder:

Utrecht pakt overlast op grachten aan: maximaal 12 passagiers op sloep

2 months 4 weeks ago

De gemeente Utrecht wil een einde maken aan de overlast die grote groepen feestvierders veroorzaken in de grachten. Daarom komt er een limiet van dertien mensen op sloepen in de stad: twaalf passagiers en een schipper. Wethouder Schilderman heeft dat aangekondigd in een brief aan de gemeenteraad.

Grote groepen feestende mensen zorgen al jaren voor overlast in de vorm van bijvoorbeeld geluid, afval en alcoholgebruik. Ook over wildplassen en schade aan het groen in de stad krijgt de gemeente regelmatig klachten binnen, meldt RTV Utrecht.

Volgens de wethouder gaat het vaak om open sloepen met grote groepen mensen uit andere steden. Ze veroorzaken niet alleen overlast op het water, maar ook bij het in- en uitstappen op aanlegsteigers in de binnenstad.

Meer capaciteit voor handhaving

De limiet van dertien mensen per sloep moet overlast zo veel mogelijk voorkomen. Tegelijkertijd moet de maatregel het voor handhavers makkelijker maken om op te treden, zegt Schilderman.

Utrecht volgt hiermee het voorbeeld van Amsterdam. Daar geldt al jaren dat op een gewoon vaartuig niet meer dan twaalf mensen plus een schipper aan boord mogen. Grotere groepen moeten aan boord stappen van een vaartuig dat daarvoor een vergunning heeft.

Naast deze nieuwe maatregel wil Utrecht ook meer gaan handhaven. De capaciteit van toezicht en handhaving op het water wordt dit jaar daarom volgens de wethouder meer dan verdubbeld ten opzichte van 2024. Er zullen dit jaar dus ook meer boa's op boten te zien zijn.

Duizenden gevangenen in Goma ontsnapt na gevechten tussen rebellen en leger

2 months 4 weeks ago

In Goma in Oost-Congo zijn zo'n 2000 gevangenen ontsnapt na een uitslaande brand in de gevangenis. De brand ontstond nadat buiten de gevangenismuren gevechten waren uitgebroken tussen rebellengroep M23 en het Congolese regeringsleger.

Het gaat om de grootste gevangenis in de stad. "Iedereen die in de cel zat, inclusief vrouwen, mannen en minderjarigen, wisten te ontsnappen", zei een van de vrijgekomen gevangenen.

Ook hebben de rebellen in Goma het gebouw van de staatszender RTNC ingenomen, melden Congolese media. Het is onduidelijk of er slachtoffers zijn.

Goma is met zo'n twee miljoen inwoners de grootste stad in het oosten van de Democratische Republiek Congo. De stad ligt op de grens met Rwanda. Rebellengroep M23, die volgens de VN en Congo door Rwanda gesteund wordt, heeft de afgelopen weken aanzienlijke terreinwinst geboekt rondom de stad. Sindsdien zijn honderdduizenden burgers op de vlucht geslagen.

Buitenwijken van de stad

Gisteren bereikten M23-strijders de buitenwijken van Goma. Het is niet duidelijk of de stad geheel in handen van de rebellen is gevallen. Vannacht claimde de groep de stad te hebben "bevrijd", maar dat is niet bevestigd door de Congolese autoriteiten.

Op beelden die door de NOS zijn geverifieerd, zijn militaire voertuigen van het regeringsleger te zien die door de straten van de stad rijden.

De Congolese regering zegt dat de strijdkrachten nog altijd weerstand bieden tegen de oprukkende rebellen in Goma. "Het leger werkt aan het voorkomen van een bloedbad en de verspilling van mensenlevens", zei een woordvoerder op X. De bevolking is opgeroepen om thuis te blijven en niet te gaan plunderen.

Volgens Congo en de Verenigde Naties vecht het regeringsleger in het gebied niet alleen tegen Congolese M23-strijders, maar ook tegen militairen uit Rwanda. De VN zegt dat zo'n 4000 Rwandese militairen meevechten met M23. VN-chef Guterres heeft hen opgeroepen om zich terug te trekken.

Havenbedrijf Rotterdam wil snelheidslimiet voor scheepvaart bij Erasmusbrug

2 months 4 weeks ago

Het Havenbedrijf Rotterdam wil een snelheidslimiet in het gebied rondom de Erasmusbrug. Schepen zouden dan nog maximaal 20 kilometer per uur mogen varen.

Havenmeester René de Vries, verantwoordelijk voor de veiligheid van de scheepvaart in de Rotterdamse haven, hield dat pleidooi bij de bekendmaking van de jaarcijfers. Volgens hem neemt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de snelheidsbeperking "in de loop van 2025" op in de Regeling Snelle Motorboten Rijkswateren.

Maar het ministerie zelf bevestigt dit niet. "Verregaande maatregelen - zoals het naar beneden brengen van de maximumsnelheid - kunnen alleen genomen worden als heel duidelijk is wat de impact daarvan is op alle betrokken partijen", zegt een woordvoerder in een reactie. "Op dit moment heeft de minister daarover nog geen beslissing genomen."

Aanvaringen watertaxi's

Aanleiding voor de gevraagde snelheidslimiet zijn de gevaarlijke situaties die op dit drukke deel van de Nieuwe Maas regelmatig ontstaan, meldt Rijnmond. De botsing tussen een watertaxi en een waterbus in november is daarvan een recent voorbeeld. Bij dat ongeluk raakten de kapitein van de watertaxi en twee passagiers lichtgewond.

Uit onderzoek van de regionale omroep bleek later dat de watertaxi te hard voer bij het verlaten van de Leuvehaven richting de Nieuwe Maas.

Havenmeester De Vries hoopt in de toekomst ook op een verbod voor varend verkeer om elkaar te kruisen, boven op de snelheidsbeperking. Daarnaast moet er volgens hem meer aandacht komen voor zogeheten slow lanes voor recreatieboten, waar lagere snelheden verplicht zijn.

Botsingen Willemsbrug

Iets anders waar hij zich zorgen over maakt, zijn de aanvaringen tussen binnenvaartschepen en bruggen. Zo gebeurde het afgelopen jaar twee keer dat een schip de Willemsbrug raakte. In beide gevallen ging het om een inschattingsfout van de schipper.

De gevolgen van beide ongelukken vielen mee, maar de havenmeester vraagt zich af of de schippers voldoende op de hoogte zijn van de brughoogtes. "Een vergissing die soms wordt gemaakt, is dat de Willemsbrug en Erasmusbrug een gelijke hoogte hebben, maar dat is niet zo", maakt De Vries duidelijk. Hij wil daarover meer bewustwording onder schippers.

Erasmusschutter Fouad L.: 'Ik ga anders om met emoties'

2 months 4 weeks ago

"U bent die kamer in gegaan en heeft op haar geschoten?", vraagt een van de rechters aan Erasmusschutter Fouad L. over de moord op zijn buurvrouw in september 2023. "Ja, helaas", antwoordt L. "'Helaas' zeg je als iets per ongeluk verkeerd is gegaan", reageert de rechter. "Helaas klinkt..." "Niet toereikend?", vraagt L. "Nee", zegt de rechter.

Op de eerste dag van de inhoudelijke zitting in de zaak tegen de 33-jarige L. zijn er meerdere momenten dat de rechters en officieren hem erop wijzen dat zijn antwoorden kwetsend zijn voor de nabestaanden. Ook proberen ze meermaals te achterhalen hoe hij zich voelt over zijn daden. Maar dan stokt het gesprek steeds.

Dat heeft allemaal te maken met de autismespectrumstoornis van L., zeggen deskundigen van het Pieter Baan Centrum (PBC). Hij heeft volgens hen moeite met het herkennen van emoties en het omgaan daarmee. "Het is niet zozeer onwil om de vragen te beantwoorden, maar alles wordt in een rationele redenering gegoten. En dat maakt dat het gesprek heel stroef verloopt."

'Anders omgaan met emoties'

L. staat deze week terecht voor de moord op zijn buurvrouw, haar 14-jarige dochter en een docent van zijn opleiding geneeskunde op het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Vanochtend zei hij al dat hij tijdens zijn studie werd tegengewerkt door docenten en daar zo boos over was dat het plan ontstond om mensen te vermoorden, onder wie een docent. Ook stichtte hij brand in zijn eigen woning en in het Erasmus MC.

Toen L. ontdekte dat hij zijn diploma niet zou krijgen, ontstond er "een heel verschrikkelijk plan":

Al vroeg in zijn studie hadden docenten vastgesteld dat L. moeite had met de "sociale afstemming" met patiënten, aldus de deskundigen van het PBC. Zelf zegt L. ook dat hij "anders" omgaat met emoties. "Als iemand verdrietig is, probeer ik erachter te komen wat de oorzaak is van dat probleem, zodat ik dat kan oplossen." Met de emotie zelf is hij naar eigen zeggen minder bezig.

Hoe L. dan toch zover kon komen in zijn studie, heeft volgens de deskundigen mogelijk te maken met de duur van de coschappen. "Coassistenten komen en gaan, en ze zijn alweer weg voordat je kan vaststellen waar het misgaat." Ook speelde volgens de deskundigen mogelijk mee dat L. intelligent is en hard werkte.

Interne monoloog

Naast een autismespectrumstoornis heeft L. een dissociatieve stoornis. Dat verklaart volgens het PBC waarom hij spreekt over onderhandelingen met zichzelf over het precieze plan voor de moorden. L. voerde hierover "een interne monoloog", zeggen de deskundigen.

Volgens hen kan iemand onder zo'n stoornis lijden. "Maar het betekent niet dat je daardoor de trekker gaat overhalen."

L. is volgens de PBC-deskundigen verminderd toerekeningsvatbaar. Zij hebben tbs met dwangverpleging voor hem geadviseerd. L. wil wel behandeld worden. "Er zijn dingen waar ik mee worstel. Onder andere met wat er is gebeurd."

De zaak gaat morgen en woensdag verder. Dan komen nabestaanden en slachtoffers aan het woord.

Coca-Cola roept 4 miljoen blikjes en flesjes frisdrank terug om chloraat

2 months 4 weeks ago

Vier miljoen blikjes en flesjes frisdrank van Coca-Cola worden in Nederland teruggeroepen omdat er te veel van de stof chloraat in zit. Het gaat om verschillende soorten Coca-Cola en andere dranken die onder The Coca-Cola Company vallen, zoals Fuze Tea, Fanta Cassis en Minute Maid. De drankjes zijn vanaf eind november verkocht in winkels en automaten.

Volgens The Coca-Cola Company gaat het in Nederland om ongeveer 170.000 kisten frisdrank die teruggeroepen worden. De drankjes zijn geproduceerd in Gent. In België is de terugroepactie veel groter.

Chloraat is een stof die kan ontstaan bij het gebruik van desinfecterende middelen met chloor, wat in fabrieken veel gebeurt. In allerlei voedingsmiddelen komt daarom chloraat voor in kleine hoeveelheden, bijvoorbeeld omdat er niet goed nagespoeld wordt na het schoonmaken.

Vroeger werd het gebruikt als onkruidverdelger, maar dat is in Europa inmiddels verboden. Sinds 2020 is de maximale hoeveelheid chloraat die in een product mag zitten, verlaagd. Zit er meer in, dan moet het product van de markt gehaald worden.

'Risico is klein'

In kleine hoeveelheden is de stof niet schadelijk voor de gezondheid. Hoeveel chloraat er precies in de blikjes en flesjes zit, is niet bekend, maar volgens Coca-Cola is het risico voor consumenten zeer laag.

Het Voedingscentrum bevestigt dat: "In Nederland is het risico van ziek worden door chloraat in voeding klein. Als je tientallen jaren achter elkaar te veel chloraat binnenkrijgt, kan het effect hebben op de schildklier. Vooral mensen met een schildklierafwijking of mensen met een (ernstig) jodiumtekort kunnen dan klachten krijgen."

Coca-Cola heeft een lijst gepubliceerd met alle producten die teruggebracht moeten worden. Wie zo'n verpakking heeft gekocht, wordt aangeraden de frisdrank niet te drinken. In de winkel waar het is gekocht kunnen kopers hun geld terugkrijgen. Of dat nodig is, is te zien aan de productiecode die op de onderkant van de verpakking staat.

Checked
1 hour 8 minutes ago
NOS Nieuws - Algemeen
NOS Nieuws
Subscribe to NOS Nieuws - Algemeen feed