NOS Nieuws - Algemeen

In de richtlijn voor het plaatsen van een spiraal wordt voorlopig geen extra pijnbestrijding toegevoegd. Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), dat verantwoordelijk is voor de richtlijn, laat weten dat een herziening nog niet op de planning staat. Dit voorjaar kwam er kritiek op de procedure, omdat sommige vrouwen veel pijn hebben bij het plaatsen van een spiraal.

Op dit moment is het advies om een uur voor de plaatsing twee tabletten paracetamol of 500 mg naproxen in te nemen. Ondanks dat ervaren veel vrouwen toch stekende pijn en krampen, vooral tijdens het plaatsen.

Stichting Ava, de Nederlandse cliëntenbelangenorganisatie voor anticonceptie en abortus, maakt zich al langer hard voor betere pijnbestrijding bij het plaatsen van een spiraal. Volgens Ava is pijn bij vrouwen in ons land genormaliseerd, terwijl het plaatsen van een spiraal juist soms 'extreme pijnen' kan veroorzaken.

"Benen in de vreselijke stangen en daar lig je dan. Ik kreeg nauwelijks aanwijzingen en de plaatsing was echt heel pijnlijk", schrijft een vrouw op Cycle, een online community over het vrouwelijk lichaam. "Het inbrengen gaf inderdaad een korte pijn", meent een ander. "Onprettig."

Advies aangepast in Amerika

In de VS is het advies over de procedure deze maand aangepast. De gezondheidsdienst CDC informeert artsen nu hoe ze hun patiënten kunnen adviseren over pijnbestrijding. Daarbij suggereert de CDC ook nieuwe pijnstillende opties, zoals bepaalde gels of sprays, die mogelijk de pijn kunnen verzachten.

Het NHG stelt dat tijdens de laatste herziening van de richtlijn, in april 2023, onvoldoende bewijs was over de voor- en nadelen van zulke lokale pijnstillingsmethodes.

Toch blijkt ook uit Nederlands onderzoek dat gebruik van pijnstillende gel een veelbelovende optie is. "En als er meer van dit soort onderzoeken naar buiten komen, gaan we de richtlijn mogelijk wel binnenkort herzien", zegt een woordvoerder van de NHG. "Maar nu zien we daar nog niet genoeg aanleiding voor."

Twee meisjes van 12 en 14 uit Alkmaar worden verdacht van brandstichting. De schoolvriendinnen stichtten afgelopen vrijdag zeven keer brand. Eén keer had dat grote gevolgen: een deel van een winkelcentrum in de Noord-Hollandse stad brandde af.

Volgens hun advocaat Elwin Boskma, toevallig ook een van de brandweerlieden die de brand in het winkelcentrum bestreden, verveelden ze zich in de vakantie en waren ze samen gaan chillen en roken in het centrum van Alkmaar. Het gaat om kwetsbare meisjes die volgens hem "op dit moment" niet in Alkmaar wonen, maar in Heerhugowaard en Den Helder.

Tijdens het blussen vroegen de twee aan Boskma en aan de politie of er doden waren gevallen, en ze leken opgelucht toen ze hoorden dat dat niet zo was. Diezelfde avond werden ze opgepakt, nadat hun signalement was verspreid. Ze hebben bekend. Boskma denkt dat ze de gevolgen van hun daden niet konden overzien.

Niet straffen maar helpen

Na voorgeleiding aan de rechter-commissaris is het meisje van 12 naar huis gestuurd, onder huisarrest, om het vervolg van de zaak af te wachten. Het 14-jarige meisje blijft nog zeker twee weken in voorlopige hechtenis.

Bij het vastzetten van kinderen moet justitie zich houden aan het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). In dit Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties staat dat het belang van het kind altijd voorop staat, ook in strafzaken. Het uitgangspunt is niet het straffen, maar het helpen van kinderen.

De meisjes zullen worden berecht volgens het jeugdstrafrecht, dat geldt voor jongeren van 12 tot 18 jaar. Kinderen onder de 12 kunnen niet strafrechtelijk worden vervolgd.

Veel begeleiding

Kinderen die verdacht worden van een strafbaar feit moeten meteen na hun arrestatie begeleiding krijgen van bijvoorbeeld een advocaat en de ondervraging gebeurt door politiemensen die daarin zijn gespecialiseerd. Kinderen hebben recht op een pedagogische benadering. Er moet rekening worden gehouden met hun leeftijd en hun kansen in de maatschappij.

Daarnaast wordt de Raad voor de Kinderbescherming meteen ingeschakeld. Die onderzoekt de achtergrond van de kinderen en geeft de jeugdrechter advies over een straf die bij het kind past. De kinderbescherming spreekt daarvoor met zoveel mogelijk mensen die bij het kind betrokken zijn, zoals ouders, school, politie en instanties als Jeugdzorg, als het kind daarmee te maken heeft gehad.

Er wordt groot belang gehecht aan de privacy van kinderen. Dat is ook de reden dat justitie weinig naar buiten brengt over hun zaak en dat rechtszaken voor de kinderrechter achter gesloten deuren plaatsvinden.

Opsluiten niet in belang kinderen

De kinderrechter kan een gevangenisstraf opleggen van maximaal een jaar, maar ook een leerstraf, een boete of een taakstraf. Een gevangenisstraf wordt zo min mogelijk gegeven, omdat het meestal niet in het belang van het kind is om het op te sluiten. Er wordt gekeken naar het strafbare feit, maar ook naar de persoonlijke situatie en de gevolgen voor slachtoffers. De kinderrechter doet meestal meteen uitspraak.

In een zaak uit 2020 waarin twee jongens van 12 en 13 in Arnhem met vuurwerk een brand veroorzaakten in een flatgebouw, waarbij een man en zijn zoontje om het leven kwamen, legde de rechter geen straf op. De argumentatie was dat ze de brand niet opzettelijk hadden gesticht en de gevolgen van hun handelen niet goed konden overzien.

Wie betaalt de schade?

Wie er moet opdraaien voor de schade in Alkmaar is nog niet duidelijk. Schade die is veroorzaakt door minderjarige kinderen wordt in principe verhaald op de ouders. Bij kinderen tot 14 jaar zijn de ouders altijd aansprakelijk. Ze zijn dus verantwoordelijk voor het gedrag van hun kinderen.

De meeste mensen hebben een persoonlijke aansprakelijkheidsverzekering. Die dekt ook de schade die door toedoen van kinderen ontstaat. Mensen die geen WA-verzekering hebben, draaien zelf op voor de schade.

Kinderen van 14 en 15 jaar zijn in principe zelf verantwoordelijk voor schade die ze aanrichten, maar daarnaast kunnen ook de ouders verantwoordelijk worden gehouden. Als een kind de schade opzettelijk heeft veroorzaakt, kan het zijn dat de verzekeraar niet uitkeert. Dan moeten ouders of kinderen de schade dus zelf vergoeden.

In dit geval loopt de schade flink op, dus als de verzekeraars niet uitkeren kan dat leiden tot grote financiële problemen voor de meisjes en hun familie.

In Alkmaar is een inzamelingsactie opgezet om drie getroffen winkeliers in winkelcentrum De Mare te ondersteunen. Het kan even duren voor hun opstalverzekering uitkeert en het ingezamelde geld is bedoeld om de komende tijd te overbruggen.

In België zit de formatie van een nieuwe regering in reservetijd. Afgelopen weekend slaagden de vijf partijen die bezig zijn om een kabinet te vormen er niet in om een akkoord te bereiken over een 'supernota' van formateur Bart De Wever. Die ging gisteren naar koning Filip en kreeg nog drie dagen extra om zijn formatieopdracht af te ronden.

Net na de federale verkiezingen begin juni werd nog gezegd dat het best wel eens snel zou kunnen gaan met de formatie in België, maar de partijen lijken er dus toch niet uit te komen. "Het loopt nu eigenlijk vast op twee elementen: op ideologie en op personen, zoals het vaak doet", zegt politiek verslaggever Ivan De Vadder van de VRT.

De 'supernota' van N-VA-formateur De Wever gaat over de sociaaleconomische hervormingen waarover de volgende regering zich moet buigen. Alleen met een akkoord over dat grote dossier kan de formatie in België verder. Donderdagavond zouden de onderhandelende partijen MR, Les Engagés, CD&V, Vooruit en N-VA op één lijn moeten zitten.

"Drie cruciale dagen", schrijven de Belgische kranten, "om water en vuur weer met elkaar te verzoenen". Want naar verluidt zijn er zondag harde woorden gevallen tussen de partijen, met name tussen Vooruit en MR.

Toezeggingen aan links

De partijen die nu proberen een regering te vormen, worden in België meestal tot centrumrechts gerekend. Daarbij komt één centrumlinkse partij, omdat rechts niet groot genoeg is voor een meerderheid. Die centrumlinkse partij is Vooruit, de Vlaamse socialisten met als voorman Conner Rousseau.

"Om Vooruit bij die centrumrechtse partijen te laten aansluiten, moeten er natuurlijk toegevingen worden gedaan, zegt De Vadder. "In dit geval gaat MR, de Franstalige liberalen van Georges-Louis Bouchez, dan weer steigeren en gaat niet akkoord. Dat is de ideologische tegenstelling."

België heeft een enorm begrotingstekort van 28 miljard euro. Europa eist op 20 september een duidelijk plan van de regering om dat gat te dichten. Dus er moet bespaard worden en formateur Bart De Wever heeft geprobeerd om ook zeer vermogenden een deel van de lasten te laten betalen, via een meerwaardebelasting op aandelen. Dat is het lokaas om Vooruit aan boord te krijgen, maar de MR is ertegen.

Slechte persoonlijke verhouding

Daar komt nog iets bij, zegt De Vadder: "Die twee heren, Rousseau en Bouchez, kunnen niet echt meer door dezelfde deur en dat is op zondagavond een beetje uitgebarsten. De twee kemphanen zitten ook in de huidige regering en het is de afgelopen vier jaar niet echt lekker gelopen tussen die twee en dat conflict wordt nu meegenomen in de formatie."

Toch is het niet echt dramatisch, denkt hij: "Er is niet echt een alternatief. Er zijn wel andere coalities mogelijk, maar die maken weer andere problemen los die waarschijnlijk nog moeilijker zijn op te lossen. Het is een beetje een 'crisette' zoals wij zeggen, een kleine crisis, om te zorgen dat iedereen weer bij de les is."

En met die Europese stok achter de deur kan er dan toch nog relatief snel een nieuwe regering mogelijk zijn: "België heeft een traditie van lange formaties, maar die deadline van 20 september vanuit Europa zou nog gehaald kunnen worden, dus ongerustheid is er niet echt."

In België wordt heel vaak een externe factor gebruikt om een intern probleem op te lossen, zegt De Vadder. "We geven al jaren veel meer uit dan we eigenlijk kunnen, dat is een soort lakse houding hier. En de formateur maakt nu gebruik van die Europese begrotingsdeadline."

Lokale verkiezingen

En er is nog een tweede deadline, want op 13 oktober zijn er lokale verkiezingen. "Eigenlijk wil iedereen, ook die kemphanen, dat er een regering is gevormd vóór die verkiezingen. Anders krijg je dat die hun schaduw vooruitwerpen", zegt De Vadder. Dat komt doordat politici vaak banen combineren. Zo is formateur Bart De Wever, die mogelijk de nieuwe premier wordt, ook burgemeester van Antwerpen.

"En één van die kemphanen, Conner Rousseau, wil nu burgemeester van Sint-Niklaas worden en de ander, Georges-Louis Bouchez, wil burgemeester worden van Bergen. Dus je voelt dat ook dat zorgt voor een zekere druk om dit toch nog relatief snel op te lossen", concludeert De Vadder.

In Epe heeft een grote brand gewoed in een kerk. Het vuur is onder controle, maar het pand is grotendeels verwoest, meldt de veiligheidsregio.

De brand woedde in een gereformeerde kerk aan de Beekstraat. De vlammen sloegen uit het dak en er kwam veel rook vrij. De brandweer was massaal aanwezig en probeerde te voorkomen dat het vuur zich uitbreidde naar de omgeving.

Al vrij snel was duidelijk dat het dak van de kerk niet meer te redden valt, maar de veiligheidsregio laat nu ook weten dat het hele gebouw als verloren kan worden beschouwd. "Alleen de gemetselde gevels staan nog overeind", zegt een woordvoerder van de veiligheidsregio tegen Omroep Gelderland.

Instortingsgevaar

Er raakte niemand gewond. Het is nog onduidelijk hoe de brand is ontstaan. Volgens Omroep Gelderland werden er werkzaamheden verricht in de kerk, maar of er een verband is met de brand moet nog blijken. "Dat wordt allemaal nog onderzocht", zegt de veiligheidsregio.

Omdat het geen monumentaal pand is, is besloten om de kerk te slopen. "De gevels zorgen namelijk voor instortingsgevaar, waardoor we nu niet goed bij de brand kunnen komen." Er is in het gebouw asbest gevonden, maar dat is niet door de brand getroffen. Verder zal het nablussen nog uren duren, aldus de veiligheidsregio.

De kerk staat in de bebouwde kom. De veiligheidsregio riep mensen daarom op om niet naar de kerk te komen en om de wegen vrij te houden voor hulpverleners. Omwonenden kregen vanwege de rookoverlast het advies ramen en deuren dicht te houden en eventueel de ventilatie uit te zetten. Het gebied blijft tijdens het nablussen afgesloten. Ook zal er tijdens het nablussen nog rook vrijkomen, meldt de veiligheidsregio.

Tijdens de brand zijn uit voorzorg twintig woningen in omliggende straten ontruimd. De bewoners zijn elders opgevangen en kunnen voorlopig nog niet naar huis.

Op Sint-Maarten heeft de partij van oud-premier Silveria Jacobs bij de parlementsverkiezingen de meeste stemmen gekregen. Maar vanwege zetelwinst van de zittende coalitie is het ondenkbaar dat de partij van Jacobs - National Alliance - een nieuwe regering gaat vormen.

Uit de voorlopige uitslag blijkt dat National Alliance 2264 stemmen heeft gekregen. De nummer twee, URSM van de huidige premier Luc Mercelina, kreeg 2230 stemmen.

Omdat de coalitie onder leiding van Mercelina van acht naar negen zetels gaat, kan de premier met zijn drie coalitiepartners op het eiland blijven doorregeren. Ook kreeg Mercelina de meeste voorkeursstemmen (1315).

Het parlement van Sint-Maarten, een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, telt 15 zetels. Na de verkiezingen van gisteren zijn er zeven partijen die in het parlement komen. Drie partijen hebben drie zetels behaald. De opkomst is met 60 procent lager dan de vorige keer.

Beschoten

De verkiezingen kenden een tragische aanloop. In juli werd beginnend politicus Olivier Arrindell beschoten. Zijn vrouw kwam daarbij om het leven. De politicus en zijn dochter raakten gewond.

Het onderzoek naar de aanslag loopt nog, maar volgens Mercelina zijn er geen aanwijzingen dat die politiek gemotiveerd was. Toch waren er veel veiligheidsmaatregelen en patrouilleerden gisteren agenten uit Sint-Maarten, Curaçao, Aruba en de BES-eilanden in de straten van de hoofdstad Philipsburg.

Verder werd er gecontroleerd op wapenbezit en werd het verkeer in de gaten gehouden. De verkiezingsdag is rustig verlopen, er zijn geen grote incidenten gemeld.

De partij van Arrindell, OMC, heeft niet genoeg stemmen voor een zetel gehaald.

Het was de tweede keer binnen een jaar dat de inwoners van Sint-Maarten naar de stembus mochten voor parlementsverkiezingen. Begin mei kreeg het eiland een nieuwe regering die met veel moeite tot stand was gekomen, maar zeventien dagen later was het kabinet al gevallen.

In Katwijk heeft vanochtend een felle brand gewoed in een woning. Vier mensen zijn gewond geraakt, van wie twee ernstig.

De brand ontstond in een portiekwoning en werd rond 07.45 uur ontdekt. Omliggende woningen werden ontruimd en diverse eenheden van de brandweer werden opgeroepen om mee te helpen blussen. Daarnaast waren ook veel andere hulpdiensten aanwezig, waaronder twee traumahelikopters.

Volgens de veiligheidsregio waren de slachtoffers tijdens de brand in de woning aanwezig. Alle gewonden zijn naar het ziekenhuis gebracht. Onduidelijk is nog wie de zwaargewonden zijn. Hoewel het vuur snel onder controle was, is de woning zo beschadigd dat die onbewoonbaar is. Volgens een verslaggever van Omroep West ter plaatse was de brand "kort en hevig". Over de oorzaak is nog niets bekend.

In shock

Omwonenden vertellen aan de regionale omroep dat de schrik er in de buurt goed in zit. Ook zagen mensen hoe de vier slachtoffers uit de woning werden gehaald. "Het ging heel snel allemaal. De vlammen schoten uit het raam", zegt een buurvrouw. "Ze waren aardig verbrand en ook een beetje de weg kwijt van de schrik. Ze zijn toen onder de douche gezet om te koelen."

Een man die boven de woning woont waar brand uitbrak, wist op tijd weg te komen. "Ik rook een brandlucht. Ik keek uit mijn slaapkamerraam en de rook sloeg in mijn gezicht.", zegt hij. Voordat hij het pand verliet belde hij aan bij zijn bovenbuurvrouw, die nog sliep. "Ze is slecht ter been, dus die heb ik geholpen."

Buiten zag hij hoe de slachtoffers eraan toe zijn. "Totaal in shock. Met brandwonden. Het was een grote paniekzooi." Hij noemt de bewoners "hele aardige mensen". De gemeente en de woningbouwvereniging gaan voor het viertal op zoek naar een vervangende woning. Onderzocht wordt of de bewoners van omliggende huizen terug naar huis kunnen.

Op de Democratische conventie in Chicago wil de partij vooral eenheid uitstralen in de verkiezingsstrijd tegen Donald Trump en de Republikeinen, maar één kwestie kan als splijtzwam fungeren: de oorlog in Gaza.

Duizenden pro-Palestijnse demonstranten lopen door de straten van Chicago, op weg naar het United Center, waar deze week de conventie wordt gehouden. De betogers roepen presidentskandidaat Kamala Harris op om kritischer te zijn op de rol van Israël in de oorlog.

Terwijl buiten wordt gedemonstreerd, zijn binnen op de conventievloer veel lobbyisten te vinden die Israël juist steunen. Zij proberen de Democratische Congresleden en andere politici ervan te overtuigen Israël onverminderd te blijven steunen.

Bij de betoging is de frustratie van Jenin Alharithi voelbaar. De 22-jarige vrouw werkt bij een pro-Palestijnse organisatie. "We protesteren al tien maanden. Het voelt alsof onze eisen nooit echt gehoord zijn, want er zijn nog steeds constant bombardementen in Palestina. We willen dat er daadwerkelijk iets verandert."

Alharithi groeide op in Bridgeview, ten zuidwesten van Chicago, beter bekend als Little Palestine. Hier wonen 15.000 Palestijnse Amerikanen en daarmee is het de grootste Palestijns-Amerikaanse gemeenschap in de VS. Als je door de straten rijdt, zie je veel Midden-Oosterse bakkerijen en supermarkten. Uithangborden hebben Arabische opschriften.

Alharithi laat de plekken zien waar ze is opgegroeid en wijst haar favoriete koffietentje aan. "Het voelt hier net alsof ik echt in Palestina ben."

Niet serieus genomen

De Palestijnse gemeenschap in de VS voelt zich steeds meer in de steek gelaten, legt ze uit. "We hebben het gevoel dat we niet serieus genomen worden, omdat we willen dat de oorlog stopt. Maar is het te veel gevraagd dat onze mensen niet langer sterven?"

Waar sommige demonstranten nog hopen dat Harris een andere koers gaat varen, maakt de wissel van Joe Biden naar Harris voor haar geen verschil. "Er zijn niet veel mensen van mening veranderd door haar. Harris was Bidens vicepresident bij alle beslissingen die hij en het Congres namen over Palestina", verklaart Alharithi. "Zolang een partij door de Israëlische lobby wordt gesteund, krijgt die mijn stem zeker niet."

Invloedrijke rol

Zowel de Democratische als de Republikeinse Partij krijgt veel steun van Israëlische lobbyorganisaties, zoals het American Israel Public Affairs Committee (AIPAC). Ook de Israel American Council (IAC) speelt een invloedrijke rol in de belangenbehartiging voor Israël. Aya Shechter van de IAC schreef in een opiniestuk in The Jerusalem Post: "De IAC zet zich extra in bij de conventie om te zorgen dat de stem van Joden gehoord en beschermd wordt."

Pro-Israël-groepen hebben zich laten gelden door ervoor te zorgen dat verschillende Congresleden die kritisch zijn op Israël bij de voorverkiezingen werden verslagen. Zo stak AIPAC meer dan acht miljoen dollar in de campagne om de herverkiezing van Congreslid Cori Bush uit Missouri te voorkomen, omdat ze zich tegen Amerikaanse financiering van Israël had uitgesproken. Begin deze maand verloor ze de voorverkiezing.

Stemmen op andere partij

Ook in het partijprogramma van de Democraten staat dat de Amerikaanse steun voor Israël vaststaat. De nadruk ligt op het belang van Israël als bondgenoot in het Midden-Oosten. Aan de eis van de demonstranten om een wapenembargo in te stellen tegen het land is geen gehoor gegeven.

Dit is voor Alharithi het bewijs dat Harris weliswaar een iets andere toon aanslaat dan Biden, maar dat ze uiteindelijk hetzelfde beleid zal voeren als de huidige president. Voor haar is er geen verschil tussen de Democraten en de Republikeinen. "Ik heb geen vertrouwen meer in dit tweepartijensysteem. Om echte verandering af te dwingen moeten we stemmen op een andere partij."

De identiteit van twee mensen die vermist zijn geraakt bij het zinken van het luxe zeiljacht bij Sicilië is bekendgemaakt. Eerder was al bekend dat de Britse techmagnaat Mike Lynch een van de vermisten is. Zijn vrouw en hun dochter zouden bij de geredde opvarenden horen.

De twee andere vermisten zijn topbankier Jonathan Bloomer, die een hoge functie bij investeringsbank Morgan Stanley International bekleedt en de advocaat Chris Morvillo. Hij vertegenwoordigde Lynch bij een rechtszaak in de VS over een miljardenfraude. Volgens de lokale autoriteiten in Sicilië zijn hun vrouwen ook nog vermist.

Van de 22 opvarenden zijn er vijftien gered. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bevestigd dat een van hen een Nederlander is. Hij verkeert in goede gezondheid.

Het lichaam van de chef die kookte voor het gezelschap, Ricardo Thomas, is gisteren gevonden. In totaal worden nog zes mensen vermist. Zij hebben de Britse, Amerikaanse en Canadese nationaliteit.

Het schip, de Bayesian, zonk in slecht weer vlak bij de haven van Porticello, ten oosten van Palermo. In het gebied woedde een zware storm met veel windstoten. Het gezonken jacht ligt op zo'n vijftig meter diepte. Er zijn duikers ingezet om de vermisten te zoeken. Lokale media melden dat de autoriteiten ervan uitgaan dat ze zich in het schip bevinden.

Vlak bij het zeiljacht bevond zich een andere zeilboot. Die voer onder Nederlandse vlag, maar is van een Duits echtpaar. Zij zeggen tegen de Italiaanse omroep RAI dat er een lichtkogel werd afgevuurd. Het paar heeft een aantal opvarenden kunnen redden. "We hoorden geschreeuw en we bleven het gebied doorzoeken, maar we hebben niemand anders meer gevonden", vertelt de kapitein van de boot aan omroep RAI.

De opvarenden die gered zijn:

Het archief met dossiers van 'foute Nederlanders' wordt volgend jaar zoals gepland openbaar, maar om te voorkomen dat kwaadwillenden met de documenten aan de haal gaan, neemt het Nationaal Archief maatregelen, maakte Trouw vanochtend bekend.

Het gaat om een half miljoen dossiers van Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerden met de Duitsers of daarvan werden verdacht. De papieren dossiers worden sowieso openbaar, dat moet volgens de Archiefwet, maar er komt veel meer uitleg en aandacht om het archief in zijn context te presenteren, zegt de projectleider tegen de NOS. Dat gebeurt omdat het bij nabestaanden van collaborateurs erg gevoelig ligt.

Dossiers van mensen die tijdens de oorlog aan de kant van de Duitsers stonden, zullen daarom voorlopig niet via zoekmachines als Google vindbaar zijn en ze zijn ook niet te downloaden. Per 1 januari komt het eerste kwart van het archief online, blijkt uit een nieuw plan van het Nationaal Archief, het NIOD, WO2NET en het Huygens Instituut. Daarna komt er een half jaar niets nieuws bij.

Eerst zwaarste gevallen

"De eerste dossiers die we online beschikbaar gaan stellen, zullen de zwaarste gevallen zijn. We gaan ervan uit dat daar al het meeste over bekend is en dat die dus de minste impact zullen hebben", zegt projectleider Edwin Klijn in het NOS Radio 1 Journaal. "En we gaan ook meer context geven, zo van 'hoe moet je dit archief nu begrijpen', want het is een heel complex archief."

Het besluit daarover is dan ook niet licht genomen. "We zijn hierop uitgekomen na gesprekken met het ethisch beraad dat we hebben ingericht, helemaal aan het begin van het project. Daarin zitten nabestaanden van zowel oorlogsslachtoffers als NSB'ers die ons hebben geadviseerd over hoe we dit kunnen doen, zodat beide groepen zich erin kunnen vinden", zegt Klijn.

Het collaboratie-archief omvat bijna vier kilometer aan papier en 30 miljoen documenten: persoonlijke foto's, dagboeken en brieven van Nederlanders die in de oorlog heulden met de vijand. Ook zitten in de dossiers belastende verklaringen van buren, vrienden en bekenden. Sinds februari 2022 wordt dit gevoelige archief gedigitaliseerd.

Niet 'dé waarheid'

Het resultaat van het overleg met de nabestaanden is een middenweg geworden, legt Klijn uit: "De gesprekken waren soms pittig. Je hoort natuurlijk wat een impact het NSB-lidmaatschap van iemand heeft gehad op een familie en wat het betekent als zo'n archief online komt. Tegelijkertijd hebben we gesproken met nabestaanden van slachtoffers, die het weer heel belangrijk vinden dat het zo open mogelijk beschikbaar wordt."

Het gaat om het meest beladen archief van Nederland, dus zorgvuldigheid is geboden, zegt Klijn. "Het is ook een beetje pionieren, dit is nooit gedaan, met een collectie met deze achtergrond en beladenheid. Het is echt uitvinden hoe we hier een menselijke weg in kunnen vinden."

Daarom heeft het archief ook een gebruiksaanwijzing nodig, zegt hij. "Er zitten allerlei verklaringen in, van een buurman, wie deed wat. Het is soms ook niet waar. Mensen hebben bepaalde redenen om iets te verklaren en dat is ook wat we straks gaan uitleggen. Je moet dit archief niet lezen als 'de waarheid', het zijn getuigenverklaringen."

'Niet blij mee'

Het Centraal Joods Overleg is niet blij met de uitkomst. Vicevoorzitter Hans Weijel: "De Joodse gemeenschap moet al tachtig jaar wachten op antwoorden. De archieven zouden eindelijk open gaan en nu - na tachtig jaar - komt er weer uitstel. Het is te idioot voor woorden. Mensen willen na al die jaren weten wie z'n grootouders naar de gaskamer heeft gestuurd. Het land heeft recht op z'n eigen geschiedenis. "

Hij zegt te begrijpen dat het een spannende tijd is voor familieleden van collaborateurs. "Maar laat duidelijk zijn, niemand kan het helpen dat zijn vader of grootvader een landverrader was. Het is idioot voor woorden dat om deze reden er weer uitstel komt."

Volgens Weijel is het juist nu, in tijden van toenemend antisemitisme, belangrijk de archieven eindelijk te openen. "Je kunt uit de geschiedenis leren hoe mensen toen zijn gaan denken. Dat zijn lessen die je nu voor educatie kunt gebruiken. Ook dat is een reden om te zeggen: doe dat archief nou helemaal open."

Presentatie met uitleg

Iedereen kan het archief straks opvragen. Dat betekent dat je er op de website Oorlog voor de rechter in kunt zoeken, bijvoorbeeld op een plaatsnaam, eigennaam of term. Op 1 januari komen de eerste acht miljoen pagina's online, de rest wordt tot 2027 aangevuld.

Het komt dus wat voorzichtiger en langzamer online dan oorspronkelijk het plan was. Klijn: "Het gaat om zorgvuldigheid en het geven van uitleg bij de pagina's over bijvoorbeeld organisaties die erin voorkomen en over hoe je het archief moet begrijpen. We hebben echt heel veel aandacht om het archief in zijn context te presenteren."

Bij de politie van Rotterdam is sprake van een "sociaal onveilig werkklimaat". Dat meldt de krant NRC op basis van onafhankelijk onderzoek van de politie. Er zijn al langere tijd klachten over het team in Rotterdam-Centrum waar zo'n 230 agenten werken.

De klachten gaan over racisme, discriminatie, seksueel overschrijdend gedrag, pestgedrag, drankgebruik en buitensporig gewelddadig handelen op straat.

De Nederlandse Politiebond had gevraagd om de problemen in kaart te laten brengen. De politie Rotterdam heeft vervolgens de opdracht gegeven om onderzoek te doen. De resultaten van het onderzoek kwamen in juni, maar bleven in besloten kringen om te voorkomen dat er informatie zou uitlekken, schrijft de krant. Politieagenten zouden het alleen onder toezicht van een leidinggevende hebben mogen inzien.

Discriminatie

NRC sprak zes betrokken politieagenten die anoniem willen blijven. Zij bevestigen dat er sprake is van racisme en seksisme op de vloer. Sommige collega's zijn daardoor zelfs langdurig ziek en zitten thuis "en de pesters gaan vrijuit", zegt een van de agenten tegen de krant.

Een agent van Surinaamse komaf, die al dertig jaar in dienst is, ontving opmerkingen als "Jij hebt zeker weer alle bananen opgegeten", als de fruitschaal leeg was. Ook kreeg hij racistische sneren over zijn huidskleur.

Uit de gesprekken met NRC blijkt dat er bangalijsten bestaan binnen het korps en dat vrouwelijke collega's soms worden beoordeeld op hun uiterlijk en "seksuele mogelijkheden". Ook is er sprake van overmatig alcoholgebruik bij 'bindingsdagen', waarbij agenten stiekem sterke drank meenemen.

Geweld tegen burgers

Verder zeggen sommige agenten dat collega's te fel optreden tegen burgers, door met wapenstokken klappen uit te delen en daarbij mobiele telefoons kapot te slaan. Ze beschouwen het als een te hardhandige aanpak van uitgaansgeweld.

De Rotterdamse politiechef Fred Westerbeke wil tegenover de krant geen vragen beantwoorden. Een woordvoerder van de politie spreekt tegen de NRC van een onaanvaardbare situatie; er zou inmiddels een plan in de maak zijn voor een duurzaam veilig werkklimaat.

De Nederlandse Politiebond, die aandrong op het onderzoek, zegt er vertrouwen in te hebben dat de eenheidsleiding stappen zet om de veiligheid in het team terug te brengen. "De heftige situatie buiten op straat heeft zijn weerslag op het team binnen", zegt vakbondsvoorzitter Nine Kooiman over de bevindingen in het rapport. "Het zorgt voor bepaald gedrag als uitlaatklep dat niet goed te praten is."

De op duurzaamheid gerichte vermogensbeheerder ASN Impact Investors heeft alle belangen in kledingbedrijven verkocht. Volgens ASN boeken bedrijven als H&M, het moederbedrijf van Zara, en Asics onder druk van Chinese concurrenten te weinig vooruitgang op het gebied van duurzaamheid.

Het is een "duivels dilemma", zegt directeur San Lie, omdat ASN nu niet meer als aandeelhouder met deze bedrijven in gesprek blijft. "Op het vlak van arbeidsomstandigheden zijn er wel wat verbeteringen, maar er gebeurt te weinig en het gaat niet snel genoeg."

Volgens Lie lijkt het alsof de sector gevangen zit in een beweging naar alleen maar meer produceren. "Inmiddels concurreren deze kledingbedrijven met Chinese partijen als Shein en Temu, die nog sneller produceren. Dit staat verduurzaming in de weg."

Consumenten zijn bevattelijk voor de constante stroom aan nieuwe kleding, ziet Lie. "We weten van de schrijnende omstandigheden in fabrieken en de stranden die vol liggen met kledingafval. Toch zijn we geneigd om als we een winkelstraat inlopen nieuwe kleding te kopen."

De kledingindustrie hoort bij de meest vervuilende industrieën ter wereld. De uitstoot van broeikasgassen is hoog, net als de milieuvervuiling van land en water. Ook is polyesterkleding verantwoordelijk voor een groot deel van het microplasticprobleem. Die microplastics komen met name bij de eerste wasbeurten vrij, wat verder in de hand wordt gewerkt met 'fast fashion'.

Omdat de industrie niet snel genoeg verandert en consumenten dit niet afdwingen, ligt er wat Lie betreft een taak voor de overheid om negatieve effecten van de kledingindustrie tegen te gaan. In andere landen gebeurt dit ook. Zo wordt in Frankrijk gewerkt aan wetgeving waardoor 'fast fashion'-kledingstukken tot 10 euro per stuk duurder zouden kunnen worden.

Ook Europees wordt gewerkt aan een reeks wetten en regels om de verkoop van grote hoeveelheden goedkope kleding tegen te gaan. Zo wil de EU dat alle kledingstukken vanaf 2027 een digitaal productpaspoort hebben met gedetailleerde informatie over onder meer herkomst en uitstoot. Zo kan de consument een geïnformeerde keuze maken, is de gedachte.

Op de eerste avond van de Democratische Nationale Conventie in Chicago heeft president Biden opnieuw gezegd dat bij de komende presidentsverkiezingen de democratie op het spel staat. "Zo simpel is het, zo ernstig is het en het ligt in jullie handen". Hij sprak ook weer zijn steun uit voor Kamala Harris en noemde het de beste beslissing uit zijn politieke carrière om haar als vice-president te kiezen.

Maar de avond werd door de Democraten vooral gebruikt om Biden, die recent als Democratische presidentskandidaat plaatsmaakte voor Harris, in het gezelschap van duizenden gedelegeerden uitvoerig te bedanken voor zijn "historische leiderschap". Het was de aftrap van de week waarin de Democraten hun partijcongres in Chicago houden. In deze week zal Kamala Harris haar benoeming tot presidentskandidaat ook officieel maken.

Aanwezigen moesten lang wachten voordat Biden het podium betrad. Toen hij zijn opwachting maakte, kwam de president, geïntroduceerd door zijn jongste dochter, met betraande ogen het podium op. Minutenlang duurde het voordat de menigte weer bedaard was. Naar alle waarschijnlijkheid was het zijn laatste grote toespraak in zijn politieke carrière.

Biden werd door zijn dochter aangekondigd, wat hem emotioneerde:

"Zijn jullie er klaar voor om Kamala Harris en Tim Walz te nomineren?", vroeg Biden zijn aanhang. Op de laatste dag van de conventie zal Harris haar kandidatuur officieel accepteren in een toespraak. Een dag eerder zal kandidaat-vicepresident Tim Walz, haar running mate, hetzelfde doen.

Hoewel Harris pas voor donderdag op het programma staat, liet ze zich op de eerste avond ook even zien en horen. Ze bedankte in een korte toespraak president Biden, die later zou spreken, voor zijn "historisch leiderschap" en zei hem "eeuwig dankbaar" te zijn.

Speech van Hillary Clinton

Ook Hillary Clinton was erbij op dag één. Ze kon op luid gejuich rekenen van de menigte. Het duurde lang voordat ze daadwerkelijk aan haar toespraak kon beginnen. "Er gebeurt iets in Amerika", begon ze. "Je voelt het."

Volledig in het wit gekleed, net als in 2016 tijdens haar acceptance speech, sprak Clinton vol lof over Biden. "Hij bracht waardigheid, degelijkheid en vertrouwen terug naar het Witte Huis", zei ze over de huidige president.

Clinton haalde ook nog even kort haar eigen kandidatuur aan in 2016, het jaar dat Donald Trump de presidentsverkiezingen won. Clinton: "We hebben daarna geweigerd op te geven. We hielden onze ogen op de toekomst. De toekomst is nu hier."

Voorafgaand aan de Democratische conventie protesteerden duizenden pro-Palestijnse activisten buiten de zaal. Zij eisen een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza. Verschillende activisten wisten door de hekken van het afgezette gebied te breken waarna de politie in Chicago ingreep.

In zijn toespraak haalde Biden de protesten buiten het gebouw ook nog aan. "Zij hebben een punt", zei hij daarover. "Aan beide kanten worden veel onschuldige mensen vermoord."

De activisten hebben ook voor de laatste dag een protest aangekondigd. De Democratische conventie duurt nog tot en met donderdag. Meerdere Democratische prominenten maken hun opwachting deze dagen, zo zullen ook Bill Clinton en Barack Obama nog spreken op het politieke congres.

Goedemorgen! De Amerikaanse oud-president Obama spreekt de Democratische Conventie in Chicago toe en de vierde etappe in de Ronde van Spanje begint en eindigt in Spanje.

Eerst het weer: in het oosten van het land is het tot ver in de middag vrij zonnig. De temperatuur loopt op naar 25 tot lokaal 27 graden. In het westen overheerst de bewolking en laat de zon zich slechts af en toe zien. Vooral vanmiddag volgt hier ook af en toe regen. In het westen van het land wordt het 21 of 22 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Amerikaanse inlichtingendiensten stellen dat Iran verantwoordelijk is voor pogingen om verkiezingscampagnes te infiltreren. Dat schrijft onder meer de FBI in een verklaring. "Wij hebben tijdens deze campagnes steeds agressievere Iraanse activiteiten waargenomen, specifieke operaties om het Amerikaanse publiek te beïnvloeden en cyberoperaties gericht op de verkiezingscampagnes", schrijven de inlichtingendiensten in de gezamenlijke verklaring.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een ruimtesonde van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA scheert de komende twee dagen met hoge snelheid langs zowel de maan als de aarde op weg naar de planeet Jupiter. De sonde Juice, die anderhalf jaar geleden de ruimte in werd geschoten, wint door de geplande manoeuvre aan snelheid. De sonde moet Jupiter in juli 2031 bereiken.

Fijne dag!

Het duurt niet lang meer voordat de nieuwe oogst Nederlandse appels en peren in de schappen ligt. Vanaf deze week beginnen zo'n 1100 telers met plukken. De verwachting is wel dat er een stuk minder peren bij zullen zitten. Uit de oogstraming van de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) en branchevereniging GroentenFruit Huis blijkt dat de perenoogst bijna tien procent minder zal zijn dan vorig jaar.

Naar schatting zal er 327 miljoen kilo peren worden geoogst, tegenover 358 miljoen kilo vorig jaar. De kleinere oogst is met name het gevolg van het grillige weer in het voorjaar, zeggen de groente- en fruitorganisaties. De afwisseling van warme, koude en natte dagen waarop soms ook nog eens hagel viel, was niet goed voor het fruit.

De appeloogst lijkt minder te verschillen van die in 2023, er wordt naar verwachting ongeveer een procent minder appels geplukt. Maar de oogst lag vorig jaar al een stuk lager dan het jaar daarvoor. Onder meer door een keverplaag daalde de appeloogst toen met 15 procent. Door het slechte weer is het dus ook niet gelukt om weer op het oude niveau te komen.

"De oogst van beide fruitstukken is minder dan het langjarig gemiddelde", zegt NFO-voorzitter Ron Mulders. "Appels en peren hebben net andere bloeiperiodes, die van de peer is bijvoorbeeld wat later. Door de timing van het slechte weer kan de ene vrucht er dus meer last van hebben dan de ander."

Nattigheid

Appel- en perenteler Marc André de la Porte uit Dreumel - in het Land van Maas en Waal - gaat uit van een nog iets groter verlies. "Normaal haal ik hier 1,5 miljoen kilo peren en appels binnen, maar dit jaar kom ik, denk ik, niet verder dan 1,3 miljoen kilo. We hebben een lastig groeiseizoen gehad. Het was veel te nat. De maat van de vruchten is dan kleiner en dat heeft veel invloed op de kilo's die we binnen halen."

André de la Porte, die de oogst dit jaar binnenhaalt met circa dertig plukkers uit Polen, zegt dat het natte weer dit jaar vooral invloed had op peren. "Maar het heeft ook met de opbrengst van vorig jaar te maken. Toen was de appeloogst ook al minder, terwijl er een behoorlijke perenoogst was."

Tegen die nattigheid valt niet veel te doen, vertelt de teler. "Een oplossing is in ieder geval het waterpeil op het juiste niveau houden. Maar als er zoveel valt als de afgelopen maanden... daar helpt niet zoveel tegen. We kunnen geen dak aanbrengen hier, hè."

"Als het zo blijft doorgaan met de klimaatverandering, gaan we op sommige plekken boomgaarden verliezen", stelt hij vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. "Dan houdt het ook voor mij een keer op."

Europa

In de oogstraming voor heel Europa doen peren het juist wat beter dan vorig jaar. Dat komt vooral door het herstel van de perenproductie in Italië. Italiaanse telers hadden vorig jaar een misoogst.

De appel doet het daarentegen minder goed. De verwachting van de World Apple and Pear Association (WAPA) is dat er in Europa elf procent minder appels geoogst zullen worden.

Dat is opnieuw te verklaren door het slechte voorjaarsweer, waar vooral Polen, Hongarije, Tsjechië en Oostenrijk veel last van hadden. Mulders: "In Zuid- en Oost-Europa is het grillige weer al een groter probleem dan bij ons, waardoor hele oogsten wegvallen. Dit begint nu langzamerhand ook in Nederland een rol te spelen."

Amerikaanse inlichtingendiensten stellen dat Iran verantwoordelijk is voor pogingen om de verkiezingscampagnes te beïnvloeden. Dat schrijft onder meer de FBI in een verklaring.

"Wij hebben tijdens deze campagnes steeds agressievere Iraanse activiteiten waargenomen, specifieke operaties om het Amerikaanse publiek te beïnvloeden en cyberoperaties gericht op de verkiezingscampagnes", schrijven de inlichtingendiensten in de gezamenlijke verklaring.

Volgens de FBI hebben Iraniërs geprobeerd toegang te krijgen tot verkiezingscampagnes van zowel de Republikeinen als de Democraten met als doel "om verdeeldheid te zaaien en het vertrouwen in de democratie te ondermijnen". Er is niet bekendgemaakt of de hacks ook succesvol zijn geweest.

Vertrouweling van Trump

Deze maand werd al duidelijk dat de FBI hackpogingen gericht op de campagnes van president Joe Biden, vicepresident Kamala Harris en de Republikeinse kandidaat Donald Trump onderzoekt. In het geval van Trump zouden hackers succesvol zijn geweest en toegang hebben gekregen tot het persoonlijke e-mailaccount van Roger Stone, een prominente Republikein en vertrouweling van Trump.

Op zijn eigen sociale medium Truth Social zei Trump dat de hackers "alleen openbare informatie" hadden weten te bemachtigen. Iran heeft de hackpogingen tot nu toe altijd ontkend.

Een ruimtesonde van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA scheert de komende twee dagen met hoge snelheid langs zowel de maan als de aarde op weg naar de planeet Jupiter. De sonde Juice, die anderhalf jaar geleden de ruimte in werd geschoten, wint door de geplande manoeuvre aan snelheid. De sonde moet Jupiter in juli 2031 bereiken.

Het gaat om een unieke en tot in de puntjes voorbereide manoeuvre, zo vertelt ingenieur Alessandro Atzei van ESA in het radioprogramma Nieuws en Co. Hij was eerder ook betrokken bij de lancering van de Juice. "Het komt vaker voor dat een ruimtevaartuig langs de aarde scheert om meer snelheid te krijgen, maar het is voor het eerst in de geschiedenis dat een sonde eerst langs de maan en daarna langs de aarde vliegt."

De zogeheten flyby is nodig omdat de sonde te weinig brandstof aan boord heeft om rechtstreeks van de aarde naar Jupiter te vliegen. Daar zou ongeveer 60.000 kilo brandstof voor nodig zijn, volgens de ESA een onmogelijke hoeveelheid. "Dan had de satelliet dertig keer groter moeten zijn. In plaats daarvan gebruiken we de zwaartekracht die het vaartuig gratis van de maan en andere planeten krijgt", aldus Atzei.

Lasso

De verwachting is dat de Europese sonde, door om zowel de maan als de aarde te slingeren, de grote oversteek door de ruimte naar Jupiter kan maken. "Door de zwaartekracht van de planeten te gebruiken krijgt het vaartuig een flinke zwiep, die de komende jaren nog een aantal keer wordt herhaald", zegt Atzei, die de manoeuvre met het effect van een lasso vergelijkt. "Het is alsof het vaartuig een extra zwiep krijgt in de richting van Jupiter."

Over de flyby is door ingenieurs van ESA jaren nagedacht. "Daar zijn enorme berekeningen voor nodig", aldus de ingenieur. Om Jupiter in 2031 te bereiken, heeft het ruimtevaartuig nog een aantal van zulke slingers nodig. "Na morgen zet de Juice koers richting de planeet Venus, waar het vaartuig volgend jaar augustus weer een zwiep krijgt. Daarna keert de sonde nog twee keer terug naar aarde om wederom extra snelheid te maken."

De weg die ruimtesonde Juice aflegt naar Jupiter:

Volgens berekeningen scheert de ruimtesonde vanavond rond 23:15 uur Nederlandse tijd langs de maan. "De sonde komt op zo'n 700 kilometer van de maan. Dat is heel erg dichtbij in ruimtebegrippen en moet heel precies worden gedaan", zegt Atzei. Toch is een succesvolle manoeuvre volgens de ESA bijna gegarandeerd. "De kans dat er iets misgaat is bijzonder klein, want we kunnen de baan van het vaartuig zeer precies berekenen."

Morgenavond draait de Juice om de aarde. Rond 23:57 uur is de afstand tot de aarde het kleinst, ongeveer 6800 kilometer. Dat is dichterbij dan sommige satellieten. Mogelijk is de flyby met een goede verrekijker of een telescoop in Europa waar te nemen. Het zal eruit zien als een stipje dat snel aan de hemel beweegt.

Water

Op Jupiter hoopt de Europese ruimtevaartorganisatie vloeibaar water te vinden. "Jupiter heeft drie ijsmanen met enorm veel hard ijs op de oppervlakte. Mogelijk hebben deze manen onder het oppervlak vloeibaar water zitten", zegt de ingenieur. "Ook leert de missie ons over het ontstaan van ons zonnestelsel, en van het heelal."

Het is pas de derde missie naar de grootste planeet in het zonnestelsel. Als alle brandstof aan boord op is, moet de Juice in 2035 inslaan op Ganymedes, een van de ongeveer honderd manen die Jupiter telt.

Het Openbaar Ministerie heeft vier jaar cel en tbs met dwangverpleging geëist tegen een man voor het bekijken van beelden van Filipijnse kinderen die seksuele handelingen uitvoerden. De verdachte zit sinds december vorig jaar vast.

De 55-jarige Gerard V. uit Almelo werd betrapt op het bekijken van een naaktfoto toen een agent bij een verkeerscontrole toevallig zag dat de man de naaktfoto op zijn telefoon binnenkreeg. Hij bekende toen aan de agent dat het ging om kinderporno.

Uit onderzoek bleek vervolgens dat de verdachte via een livestream kinderporno keek en hiervoor betaalde. Ook vond de politie op in beslag genomen apparatuur 3500 pornografische foto's van kinderen.

'Meermaals gewaarschuwd'

V. had met zowel minderjarige meisjes in Nederland als minderjarige meisjes in het buitenland contact. Volgens het OM is hij ook schuldig aan het verspreiden van kinderporno, omdat hij de beelden die hij van de meisjes kreeg vastlegde.

"Hij had contact met minderjarige vrouwen door middel van meerdere applicaties zoals onder meer Facebook, Instagram, WhatsApp en Snapchat. Een groot deel van dit contact was seksueel en met een groot leeftijdsverschil", zei de officier van justitie. "Ondanks dat de verdachte al meermaals gewaarschuwd was door de politie, bleef hij maar doorgaan."

Volgens de officier van justitie was de verdachte dag en nacht bezig met het bevredigen van zijn seksuele behoeften, ten koste van kinderen, die hij "zag en gebruikte als lustobject". Over zijn gedrag zei de verdachte in de rechtbank dat "het niet de schoonheidsprijs verdient".

V. heeft een geschiedenis van zedendelicten. In 2011 werd hij veroordeeld voor seksueel misbruik van kinderen, waaronder zijn eigen dochters. Hij kreeg hier toen 40 maanden cel voor. Experts hebben een pedofiele stoornis bij hem vastgesteld en ook zijn advocaat erkent dat V. hulp nodig heeft. Die vindt het daarom belangrijk dat de zaak snel behandeld wordt. Op 2 september doet de rechtbank uitspraak.

Wereldwijd probleem

De officier van justitie noemde de omvang van het probleem van kindermisbruik "een wereldwijde pandemie die veel te lang verborgen is gebleven".

In 2022 werden volgens onderzoek van hulporganisatie International Justice Mission (IJM) en de Britse Universiteit van Nottingham naar schatting 470.000 kinderen in de Filipijnen seksueel misbruikt. In het onderzoek staat dat dit gebeurt op verzoek van mensen uit rijke, westerse landen zoals Nederland.

Aanstaande vrijdag staat een 26-jarige man uit Spijk voor de rechter. Ook deze verdachte zou tegen betaling een Filipijns kind seksuele handelingen hebben laten verrichten voor een webcam.

Het OM zegt dat online kindermisbruik steeds vaker voorkomt sinds de coronapandemie. Dat er zoals nu in Nederland mannen terechtstaan, gebeurt maar zelden. Volgens het OM is het moeilijk om verdachten in het Westen op te sporen.

"We zien vaak niet dat het misbruik plaatsvindt", zegt officier van justitie Linda van den Oever, landelijk belast met de aanpak van kinderporno. "Er is 1-op-1-contact tussen de klant en het slachtoffer en van de livestreams worden meestal geen opnamen gemaakt." Het contact vindt bovendien vaak plaats via chat- en videoapps die de inhoud versleutelen, waardoor de politie daar niet zomaar bij kan.

De twee Nederlandse zaken zijn daarom volgens het OM waarschijnlijk het topje van de ijsberg.

Matrixborden, verkeersregelaars en stoplichten die langer op rood staan moeten voorkomen dat dit weekend opnieuw een verkeerschaos ontstaat in en rond Nieuwegein.

Door werkzaamheden op de A2 in de richting van Den Bosch is de snelweg meerdere weekenden afgesloten tussen knooppunt Oudenrijn en knooppunt Everdingen. Dat zorgde afgelopen vrijdag meteen voor problemen.

Het verkeer stond bij Nieuwegein, Houten en IJsselstein muurvast en pas rond 23.00 uur 's avonds kwam er weer wat beweging in. Sommige mensen stonden in Nieuwegein tot wel vijf uur nagenoeg stil. Omwonenden stelden hun toiletten beschikbaar en gaven automobilisten zelfs te eten en te drinken. Ook de gemeente schoot bestuurders te hulp.

Burgemeester Marijke van Beukering van Nieuwegein zei eerder geschrokken te zijn van de verkeersdrukte. Ze wil dat de afsluiting dit weekend anders verloopt. De gemeente ging daarom vandaag met Rijkswaterstaat en de Veiligheidsregio Utrecht in gesprek om maatregelen te nemen.

Monitoren

Matrixborden moeten voorkomen dat automobilisten afslaan bij Nieuwegein omdat die route korter zou zijn. Mochten bestuurders dat alsnog doen, dan staan ze langer stil voor stoplichten. Hierdoor kan de stad het verkeer beter verwerken.

Op drukke punten in de stad worden verkeersregelaars ingezet. Een team van de gemeente Nieuwegein en Rijkswaterstaat gaat de komende weekenden de drukte monitoren. Die informatie wordt doorgegeven aan navigatiediensten. Daarnaast worden wegen afgezet.

Burgemeester Van Beukering zegt tegen RTV Utrecht tevreden te zijn met de maatregelen: "Ik denk en ik hoop dat er goede afspraken zijn gemaakt."

Toch roept ze mensen op snelwegen rondom Nieuwegein de komende weekenden te mijden, of het openbaar vervoer te nemen. "Het blijft gewoon een hele drukke verkeersader die eruit ligt, de A2."

Ze zouden in eerste instantie maar een of twee jaar blijven. Maar het liep allemaal anders met de gastarbeiders die Nederland uit Turkije haalde. In het begin van de jaren zestig woonden er slechts 22 Turken in Nederland, inmiddels zijn er ruim 400.000 Nederlanders met een Turkse achtergrond.

Het is vandaag precies zestig jaar geleden dat Nederland en Turkije een overeenkomst sloten om arbeiders uit Turkije te werven. Er werd afgesproken dat de gastarbeiders naar Nederland konden komen om te werken. Nederland had ze nodig vanwege de groeiende economie en de opbouw van het land na de Tweede Wereldoorlog.

Het waren vooral jonge mannen die kwamen om geld te verdienen. De 82-jarige Metin Tekinturk was een van de eerste gastarbeiders in Nederland. Hij werkte jarenlang in verschillende metaalfabrieken. Later liet hij zich omscholen en werkte hij voor de gemeente Zaanstad. Salman Karasoylu werkte jarenlang in een kippenfabriek en werd later onder meer adviseur bij de gemeente Enschede.

"Nederland is een heel mooi land als je de taal spreekt", zegt Yeter Karasoylu:

"Ze werden heel hartelijk ontvangen, want bedrijven hadden grote behoefte aan arbeiders", zegt Marlou Schrover, hoogleraar economische en sociale geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Bijna alle arbeiders kwamen in fabrieken terecht. "Het was een oplossing voor grote tekorten, ze deden vies en zwaar werk dat Nederlanders niet wilden doen."

Zichtbaar in straatbeeld

De arbeiders namen ook tradities met zich mee. "Ze kwamen niet alleen met hun koffers maar ook met volksdansen, hun eigen muziek en literatuur naar Nederland. Denk aan de Turkse gastvrijheid of Turks eten zoals kebab", zegt Sahin Yildirim, auteur van het boek '60 jaar, 60 verhalen'. Yildirim houdt zich al jaren bezig met migratie en geeft daar gastlessen over.

Volgens Yildirim maakte het ook de Nederlander nieuwsgierig om naar Turkije te reizen, bijvoorbeeld naar badplaatsen als Antalya. Maar de veranderingen leidde soms ook tot onrust in de samenleving. Zo werd de Rotterdamse Afrikaanderwijk begin jaren zeventig dagenlang geteisterd door rellen. Het geweld richtte zich tegen Turkse gastarbeiders die in de zogeheten pensions woonden.

In de loop van de jaren kwamen ook de vrouwen en kinderen van de gastarbeiders naar Nederland toe. De Turkse mannen leefden een vrij geïsoleerd leven, maar door gezinshereniging kwamen ze terecht in gezinswoningen en werden ze veel zichtbaarder in het straatbeeld. In steden verrezen moskeeën, Turkse kinderen kwamen in de schoolklas zitten.

Integratie

Zowel Turkije als Nederland hadden er niet op gerekend dat de Turken zich in Europa zouden vestigen. Volgens Yildirim maakte dat het hele integratieproces lastiger. "Iedereen dacht in de jaren zestig en zeventig dat Turken terug zouden gaan, maar de Turken zagen hier ook kansen voor hun kinderen."

Bovendien werd er discussie gevoerd over de culturele verschillen. Discussies die tot op de dag van vandaag in de politiek te horen zijn. Zo beklommen de kinderen en kleinkinderen van die eerste generatie Turken de sociale ladder, maar liepen ze ook tegen obstakels aan. Turkse Nederlanders van de eerste generatie zien dat volgende generaties nog steeds te maken hebben met racisme, ook al zijn ze in Nederland geboren.

"Kijk hoeveel mensen nog altijd gediscrimineerd worden om hun achtergrond, denk aan de toeslagenaffaire", zegt Yildirim. "De nieuwe generatie vraagt zich af wanneer ze volledig geaccepteerd worden, en is daar veel mondiger over", zegt hoogleraar Schrover.

Een deel van de Turkse Nederlanders voelt zich nog steeds sterk verbonden met Turkije, maar er is ook een deel dat het land van hun grootouders alleen als vakantieland ziet. "Ze zitten tussen wal en schip", zegt Tekinturk. "Ze horen eigenlijk nergens bij. Ze voelen zich aan de ene kant enorm Turks, maar aan de andere kant hebben ze behoefte aan Nederland."

Oekraïne heeft families met kinderen in Pokrovsk en omliggende plaatsen opdracht geven met spoed te vertrekken. De stad ligt in de regio Donetsk.

Russische troepen die de regio in handen proberen te krijgen, zijn de afgelopen dagen snel dichterbij gekomen. Het militair bestuur van Pokrovsk zegt dat ze op 10 kilometer van de stad staan. De regionale gouverneur omschrijft de situatie als "heel moeilijk".

In Pokrovsk komen belangrijke wegen samen. Een deel van de bevolking is al gevlucht, maar er zijn zo'n 50.000 inwoners achtergebleven. Oekraïne wil de stad graag behouden, omdat hij belangrijk is voor de bevoorrading van troepen aan het front in Donetsk.

Als Rusland de stad binnenvalt, komt de verovering van de hele regio dichterbij. De Russen staan ook voor de stad Toretsk, eveneens in Donetsk, 20 kilometer ten noordoosten van Pokrovsk.

Oekraïne verwacht dat Rusland voor het einde van het jaar nog eens 200.000 militairen naar Oekraïne stuurt. Nu zijn er naar schatting van Kyiv 600.000 Russische militairen in het land.

Koersk

Op 6 augustus vielen Oekraïense troepen honderden kilometers noordelijker de Russische regio Koersk binnen. Mogelijk probeert het Oekraïense leger Rusland te dwingen op andere plaatsen aan het front troepen weg te halen om in Koersk in te zetten.

President Zelensky liet dit weekend weten dat de operatie in Koersk bedoeld is om een bufferzone te creëren. Oekraïne zegt inmiddels 80 plaatsen op 1150 vierkante kilometer Russisch grondgebied in handen te hebben.

Rusland zegt vandaag dat Oekraïne in Koersk een derde brug over de rivier de Sejm heeft vernietigd. Dat maakt het voor de Russen moeilijker om militairen en materieel aan te voeren.

Maar uit door de BBC geverifieerde satellietbeelden blijkt dat Rusland twee pontonbruggen heeft aangelegd. Ze liggen allebei bij de plaats Gloesjkovo, waar Oekraïne vrijdag een belangrijke brug over de Sejm vernietigde.