NOS Nieuws - Algemeen

In de Rotterdamse haven is voor het derde jaar achtereen minder cocaïne onderschept. Het afgelopen jaar ging het om bijna 26.000 kilo, een jaar eerder was het nog ruim 45.000 kilo.

In de havens van Zeeland en West Brabant (Vlissingen, Moerdijk en Terneuzen) werd juist net iets meer onderschept: 12.664 kilo cocaïne vorig jaar tegen 11.300 kilo in 2023.

Volgens het OM zijn er geen aanwijzingen die wijzen op een mogelijk verband tussen de daling van onderschepte kilo's in Rotterdam en de lichte stijging in Zeeland en West-Brabant.

Op de Nederlandse luchthavens bleef het aantal in beslag genomen kilo's nagenoeg gelijk aan dat van 2023.

De douane nam afgelopen jaar in totaal, bij vangsten op luchthaven Schiphol en alle Nederlandse havens, bijna 38.000 kilo cocaïne in beslag. In 2023 was dat in totaal bijna 60.000 kilo. Daarnaast werden in kleine hoeveelheden ook cannabis, hasj en crystal meth gevonden.

Wel werden er meer kleinere vangsten gedaan dan in 2023. "Criminelen doen steeds meer aan risicospreiding", aldus de douane.

Volgens de douane is de daling onder meer te wijten aan een nieuwe werkwijze. "Aan de barrières die we opwerpen om de smokkel in cocaïne tegen te gaan", zegt de douane in een persbericht. Ook wijst die op de steeds betere samenwerking tussen het OM, de politie, de FIOD, havenbedrijven en rederijen.

Ook de routes veranderen. Er gaat veel meer vanuit Brazilië naar bijvoorbeeld Europa, aldus de Zeehavenpolitie. "Ook hebben we het proces van de containers veel strenger beveiligd."

Uithalers

De politie en het OM arresteerden afgelopen jaar 83 mensen die verdacht worden van deelname aan de georganiseerde drugssmokkel. Volgens het OM kan de smokkel niet plaatsvinden zonder hulp van binnenuit.

Zo werden in de Vlissingse haven drie directieleden van een havenbedrijf opgepakt. Zij worden verdacht van grootschalige cocaïnesmokkel. Naast de aanhoudingen van de drie directeuren is bij hen beslag gelegd op ongeveer anderhalf miljoen euro.

Het OM noemt 2023 een dieptepunt voor wat betreft het aantal aangetroffen uithalers in de Rotterdamse haven. In totaal waren dat er in dat jaar 452 aangehouden. Het afgelopen jaar werd 266 keer een uithaler betrapt.

Het grootste deel van de opgepakte uithalers, loopjongens die voor de criminelen de drugs van het haventerrein ophalen, was vorig jaar tussen de 18 en 22 jaar (42 procent). Ook werden 59 minderjarigen aangehouden. De jongste uithaler was 14 jaar.

Chauffeurs van vervoersbedrijf Qbuzz ervaren veel stress en soms zelfs fysieke klachten door een hoge werkdruk. Dat blijkt uit een enquête onder het personeel. Vakbond FNV heeft in een brandbrief aan Qbuzz geëist dat het vervoersbedrijf er snel iets aan doet.

Half december nam Qbuzz het busvervoer overvan Arriva in het noordelijke deel van Zuid-Holland en in Friesland. De FNV voorzag al snel problemen. Volgens de vakbond zijn er te weinig chauffeurs, te weinig bussen en te weinig goede remises.

Dat kwam onder meer doordat een groot deel van de door Qbuzz bestelde elektrische bussen niet op tijd klaar was. Er werden vervangende touringcars ingezet maar die zijn niet aangepast voor rolstoelen of mensen met kinderwagens, legt FNV-bestuurder Oguz Sükür uit.

Klachten van reizigers

Volgens FNV-bestuurder Oguz Sükür krijgen de chauffeurs de hele dag te maken met klachten van reizigers. Vooral tijdens de feestdagen had een aantal chauffeurs het zwaar, blijkt uit de enquête van de vakbond. 85 procent van de 270 respondenten gaf aan stressklachten te ervaren.

"Bepaalde chauffeurs dachten echt 'joh, bekijk het maar'. Er hoefde echt nog maar een klein iets te gebeuren en dan zouden ze het werk laten liggen en naar huis gaan", vertelt Sükür tegen Omroep West. Qbuzz geeft aan dat de situatie de afgelopen weken is verbeterd, maar volgens de FNV komt dat beeld niet overeen met wat de chauffeurs ervaren.

De vervoersorganisatie laat weten dat de FNV is uitgenodigd voor een gesprek op korte termijn. "We werken hard aan oplossingen, zodat het iedere dag beter gaat", aldus een woordvoerder tegen de regionale omroep. De FNV wil nog niet speculeren over collectieve acties als een staking. "Qbuzz is nu eerst aan zet", zegt Sükür.

Provinciale boete

De Provinciale Staten van Zuid-Holland bespreken de vervoersproblemen in steden als Alphen aan den Rijn, Gouda, Leiden en Katwijk volgende week. Gedeputeerde Frederik Zevenbergen kijkt naar de mogelijkheden om de busvervoerder te beboeten als het bedrijf zich niet aan de afspraken houdt.

Er moet stevig worden ingegrepen bij de aanpak van de toeslagenaffaire, anders gaat het nog jaren duren voordat de slachtoffers compensatie hebben gekregen. Dat concludeert de spoedcommissie die onderzoek doet naar de voortgang van de hersteloperatie. Het advies van de commissie wordt vandaag overhandigd aan staatssecretaris Sandra Palmen (NSC) voor Herstel en Toeslagen.

De adviescommissie schrijft onder meer dat de overheid meer heeft beloofd dan zij kan waarmaken, waardoor er nieuwe teleurstellingen ontstaan bij de tienduizenden getroffen ouders. Tot nu toe is er ook te weinig aandacht geweest voor het verhaal van de ouders en voor de context van het gezin, aldus de commissie.

Ook ziet de adviesgroep dat "ruimhartigheid niet in het DNA van de betrokken overheidsorganisaties zit", waardoor de overheid ouders niet lijkt te vertrouwen en bang is om te overcompenseren. En dat terwijl de mensen die het systeem misbruiken "veruit in de minderheid" zijn, aldus de commissie.

Het beleid voldoet niet aan wat je in een rechtstaat mag verwachten van de overheid, staat verder in het advies. Ook blijkt de aanpak onoverzichtelijk en onuitvoerbaar te zijn. De commissie vindt dat de hersteloperatie een stuk makkelijker moet en komt daarvoor met twee 'routes' waaruit slachtoffers zouden kunnen kiezen.

Emotioneel en financieel herstel

Bij de eerste optie gaat het om emotioneel en financieel herstel. Ouders worden dan geholpen om hun verhaal op papier te krijgen en om hun schade aannemelijk te maken. Daarbij moet de Stichting Gelijkwaardig Herstel (SGH) van de in opspraak geraakte prinses Laurentien een grotere rol krijgen, vindt de spoedcommissie. De eerste route moet volledig door de SGH worden begeleid. "Dit is een bewezen en goed werkende methodiek", aldus de commissie.

Als de toeslagenouders geen behoefte hebben om hun verhaal te doen, zouden ze kunnen kiezen voor de tweede route. Daarbij moeten ze zich laten bijstaan door een advocaat. Het is dan aan henzelf en hun advocaat om de onderbouwing te leveren om hun schade aannemelijk te maken.

De spoedcommissie voegt daaraan toe dat er wel een uitzondering gemaakt moet worden voor "gezinnen van wie de eigen regie uit handen is geslagen". Het gaat om een groep van ongeveer twee- tot drieduizend ouders en hun kinderen.

Zij krijgen een uitnodiging en krijgen een hulpverlener toegewezen die de regie tijdelijk overneemt. Die helpt met het werken aan een perspectief, compensatie en aanvullende hulp. Voor die gezinnen zouden er landelijk afspraken moeten komen met onder meer woningcorporaties en ggz-instellingen om ruimte te creëren.

Schadekaders te onduidelijk

Daarnaast concludeert de commissie dat het op dit moment te onduidelijk is voor hoeveel financiële compensatie ouders in aanmerking komen. Daarom zou er één duidelijk 'schadekader' moeten komen. Ook daarop kunnen uitzonderingen mogelijk zijn, bijvoorbeeld als er ingewikkelde schadeposten zijn. Het advies daarvoor is om een Commissie Complexe Schade in te stellen, waar die posten worden afgehandeld. "Het is onvermijdelijk dat dit ook meer tijd kost", erkent de spoedcommissie.

De Adviescommissie voortgang hersteloperatie toeslagen wordt voorgezeten door voormalig CDA-Kamerlid Van Dam. De adviesgroep werd in november ingesteld door toenmalig staatssecretaris Achahbar, omdat de hersteloperatie was vastgelopen. De spoedcommissie zegt dat het onvermijdelijk is dat het enkele maanden duurt om de nieuwe methode te implementeren, als het kabinet daarvoor kiest.

Het kabinet zegt volgende maand met een reactie te komen op het advies.

Mysterieuze flitsen in het heelal, wat zijn het en waar komen ze vandaan? Astronomen vragen zich dat al jaren af. Nu lijkt dat raadsel opgelost in Westerbork, in Drenthe. Astronomen daar gebruikten er een speciale telescoop voor die is gekoppeld aan een enorm snelle datacomputer.

De afgelopen twee jaar analyseerden ze 24 van deze lichtflitsen. Het blijkt zeer waarschijnlijk te gaan om neutronensterren in het heelal die een miljoen keer verder van de aarde staan dan de neutronensterren die we tot nu toe kenden.

Een neutronenster is de ineengestorte kern van een heel grote ster die ontploft is in de ruimte. Ze zenden heel heldere flitsen uit van een milliseconde die worden opgepikt door de telescoop in Westerbork.

'Een duizelingwekkende ontdekking'

"Het licht van die flitsen is al vier miljard jaar geleden uitgezonden, toen bestonden mensen nog niet eens", vertelt astronoom Joeri van Leeuwen van het Nederlands instituut voor radioastronomie ASTRON. Het is dus licht van miljarden jaren geleden, dat we nu pas kunnen zien. Al die tijd is het door het heelal onderweg geweest.

Hij spreekt over "een duizelingwekkende ontdekking" die meer inzicht geeft in neutronensterren en de verre delen van ons heelal. Die neutronensterren zijn zo'n tien kilometer in doorsnee, niet veel groter dan een stad. Ze wegen wel een miljoen keer meer dan de aarde en de zwaartekracht is er enorm sterk. "Daar heb je enorme magnetische velden en gigantische energieën", aldus Van Leeuwen.

Neutronensterren kenden we al wel van dichter bij de aarde. Ze zitten ook tussen de sterren die 's avonds met het blote oog zichtbaar zijn. "Deze nabijgelegen neutronensterren produceren al meer energie dan alles wat op aarde haalbaar is. De verre sterren die nu ontdekt zijn, produceren op de een of andere manier nog een verbluffende hoeveelheid meer energie", schrijft ASTRON op zijn website. "Wel een miljard keer meer dan de nabijgelegen neutronensterren."

Volgens Van Leeuwen geeft de vondst van deze verafgelegen neutronensterren ons meer inzicht over onze plaats in de ruimte. "De aarde is natuurlijk onze leefwereld, maar als je de tijd neemt om verder te kijken in het heelal, dan blijkt eigenlijk dat de aarde maar een stofje is in een echt gigantisch heelal."

De Raad van State, de belangrijkste adviseur van het kabinet en de Tweede Kamer, moet advies geven over de gevolgen van een ingrijpend voorstel van NSC over de nieuwe pensioenwet. Dat heeft de Kamer, inclusief de fractie van NSC zelf, in een bijzondere vergadering besloten.

NSC wil dat alle deelnemers aan een pensioenfonds zich in een referendum mogen uitspreken over of hun fonds aan het nieuwe pensioenstelsel gaat meedoen of niet. Per pensioenfonds moet zo'n referendum worden georganiseerd, staat in het voorstel van NSC. Minstens dertig procent van de deelnemers moet zich uitspreken en van hen moet meer dan vijftig procent zeggen dat ze ermee instemmen, anders mag het pensioenfonds niet over naar het nieuwe stelsel.

"Er wordt zonder enige inspraak voor 1500 miljard euro aan de pensioenen verspijkerd", hield partijleider Omtzigt de andere Kamerleden voor.

Bezwaren

Het voorstel kan verstrekkende gevolgen hebben, daar is de hele Kamer het over eens. Op 30 mei 2023 stemde de Eerste Kamer al in met het nieuwe pensioenstelsel. Na vijftien jaar politieke discussie konden de pensioenfondsen aan de slag met wat zij een verbetering vinden. Nu referenda organiseren legt dat proces stil.

Andere bezwaren die worden genoemd zijn dat het stelsel er niet steviger op wordt als sommige pensioenfondsen wel en andere niet overgaan. En de referenda leveren altijd 'verliezers' op: mensen die tegen waren en die misschien door maar een kleine meerderheid toch mee moeten in het nieuwe systeem.

Meer risico's

Het nieuwe pensioensysteem is volgens de voorstanders gunstiger voor mensen met flexibele banen en kortere contracten. Ook is het de bedoeling dat het eerlijker uitpakt voor jongere generaties, omdat zij niet hoeven mee te betalen aan de hogere uitkeringen van oudere generaties. Daar staan meer risico en geen harde garanties over de einduitkering tegenover.

De tegenstanders vinden dat er vooral voor oudere deelnemers te veel risico's aan zitten. NSC-Kamerlid en pensioenspecialist Agnes Joseph is bang dat veel mensen ontevreden zullen zijn en naar de rechter zullen stappen. Mensen die afhankelijk zijn van een vast pensioen zijn bang dat ze in een onzeker pensioen terechtkomen en dat hun bestaanszekerheid in gevaar komt, zegt ze.

De Raad van State heeft vier weken de tijd nodig voor het advies. Zolang er niets in de wet is veranderd, mogen de pensioenfondsen doorgaan met het voorbereiden van de overstap.

De invoering van een tweestatusstelsel, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen twee groepen asielzoekers, zal de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) jaarlijks tussen de 25 en 60 miljoen euro extra gaan kosten. De bijkomende kosten voor rechtspraak daarover zijn nog niet berekend, maar naar verwachting zal 75 procent van de mensen die wordt ingedeeld in de groep die zo snel mogelijk terug moet naar het land van herkomst, in beroep gaan tegen het besluit.

Dat schrijft minister Faber in antwoord op Kamervragen van het Tweede Kamerlid Piri (GroenLinks-PvdA) over zorgen over de extra belasting die een tweestatusstelsel geeft bij de IND en de rechtbanken. Die hebben, zoals Faber schrijft, nu al te maken met "grote voorraden aan vreemdelingenzaken en lange doorlooptijden".

Het tweestatusstelsel houdt in dat er onderscheid wordt gemaakt tussen asielzoekers die persoonlijk gevaar lopen, bijvoorbeeld vanwege hun religie of seksuele geaardheid, en mensen die op de vlucht zijn voor oorlog of (natuur-)geweld. Die tweede groep moet terugkeren als het weer rustig is in het land van herkomst en krijgt in Nederland minder rechten. Dit zou de grootste groep asielzoekers zijn.

Meer personeel nodig

Het nieuwe stelsel vraagt in elk geval om meer personeel bij de IND. Faber schat dat er 120 tot 279 formatieplaatsen bij moeten komen, wat jaarlijks dus al met al zeker 25 miljoen euro gaat kosten. De minister denkt dat er naast deze structurele kosten ook incidentele kosten zullen zijn, bijvoorbeeld voor aanpassing van de interne systemen.

Het tweestatusstelsel is onderdeel van een van de drie nieuwe asielwetten die minister Faber wil invoeren. Die liggen die nu bij de Raad van State voor advies en worden daarna, met eventuele aanpassingen, naar de Tweede Kamer gestuurd. Faber heeft de Raad voor de Rechtspraak gevraagd om de kosten en gevolgen voor de rechtbanken in kaart te brengen.

Tijdens zijn verkiezingscampagne was presidentskandidaat Donald Trump er al glashelder over en nu hij weer in het Witte Huis zit, blijft hij erbij: miljoenen illegale immigranten moeten zo snel mogelijk de Verenigde Staten uit.

Als het gaat over die illegalen, over welke aantallen mensen gaat het dan? Waar komen ze vandaan en wat doen ze in Amerika? In dit artikel staan de cijfers op een rij.

In een analyse van het Amerikaanse onderzoeksinstituut Pew Research staat dat zeker 11,3 miljoen mensen in de VS niet de juiste papieren hebben om er te verblijven, iets meer dan 3 procent van de totale bevolking. Oftewel: van elke 33 Amerikanen zou er één illegaal in het land verblijven. Een exact aantal is lastig te geven, ook binnen de VS lopen de schattingen uiteen.

NOS-correspondent Ryan Hermelijn zegt dat Trump doet voorkomen of illegale migratie gelijkstaat aan een 'invasie van criminelen'. Volgens hem is zo het valse beeld ontstaan dat illegalen verantwoordelijk zijn voor toenemende misdaad. "Kijk je naar de cijfers, dan zijn geweldsmisdrijven en criminaliteit in algemene zin gedaald. Illegale migranten hebben daar ook niet vaker mee te maken. Maar in zijn campagne linkte Trump die twee succesvol aan elkaar."

De meeste illegale migranten in de VS zijn Mexicaan. Toch groeit de laatste jaren ook het aandeel niet-Mexicanen. Vluchtelingen uit landen in Midden-Amerika, zoals El Salvador en Guatemala, zoeken een betere toekomst in de Verenigde Staten, net als migranten uit India, Venezuela en Canada.

Dat het aandeel Mexicanen afneemt, heeft volgens Hermelijn te maken met twee dingen: "Het gaat veel beter met de Mexicaanse economie, dus hebben mensen meer kansen in eigen land. En verscherpte migratieregels de afgelopen jaren hebben ook een dempend effect."

Terugsturen is lastig

Terugsturen van illegalen, zoals Trump wil, kan in de praktijk lastig zijn. Venezuela bijvoorbeeld neemt geen mensen terug. Met andere landen heeft de VS afspraken gemaakt, maar hoe die eruitzien, is vaak onduidelijk. Waarschijnlijk krijgen de landen een geldbedrag als ze uitgezette mensen terugnemen.

In totaal waren er in 2022 ruim 8 miljoen illegale migranten aan het werk in Amerika, bijna 5 procent van de beroepsbevolking. Ze zijn dus enorm belangrijk voor Amerikaanse bedrijven. De meeste illegale migranten gaan aan het werk in Californië, Texas en Florida. Maar in alle andere Amerikaanse staten werken ook illegale arbeiders.

"Het uitzetten van die mensen gaat absoluut een effect hebben op bedrijven daar", zegt Hermelijn. "Er komt schaarste op de arbeidsmarkt. Deze mensen zijn niet makkelijk te vervangen. Neem het werk van een aardbeienplukker; Amerikanen willen dat soort banen niet doen."

Hermelijn: "We spraken de afgelopen tijd met boeren die veel illegale migranten aan het werk hadden en vóór Trump waren. Die denken dat de president niet zo willekeurig zal zijn en 'wel een uitzondering zal maken' voor hen."

Illegale migranten werken het vaakst in de landbouw, de bouw en in fabrieken. Als de aangekondigde uitzettingen doorgaan, liggen dus tekorten in die sectoren op de loer. Worden vacatures niet ingevuld, dan zullen de lonen stijgen. En dat kan weer leiden tot hogere inflatie. Economen waarschuwen dan ook voor economische krimp als de illegale arbeiders uit deze sectoren verdwijnen.

"Maar Trump is daar nog niet mee bezig", zegt Hermelijn. "De 'deportatie' is een van zijn belangrijkste verkiezingsbeloften. Het maakt hem dan niet uit wat het prijskaartje is." Maar zo'n grootschalige operatie kan Trump niet alleen per decreet doen. "Daar zijn miljoenen voor nodig en daarvoor moet hij aankloppen bij het Congres, dat gaat over de financiering van de overheid."

Vorig jaar is voor 41 miljoen euro aan cryptomunten in beslag genomen. Dat bevestigt de politie na berichtgeving van De Volkskrant. "Absoluut een recordbedrag", zegt Patrick de Nijs, teamchef van High Tech Crime, een speciaal politieteam dat is gespecialiseerd in complexe, (inter)nationale cybercrimezaken.

Crypto is digitaal geld en kent verschillende munteenheden. Bekende cryptomunten zijn Bitcoin, Ethereum en Solana. Bitcoin wordt gezien als de eerste cryptomunt en bestaat sinds 2009. Het gebruik van digitale valuta is sindsdien wereldwijd enorm gegroeid.

Ook de criminele wereld maakt tegenwoordig gebruik van crypto. Hoe de politie het criminele digitale geld op het spoor is gekomen, wil De Nijs niet zeggen. Hij kan wel zeggen dat de politie zich flink heeft moeten aanpassen de afgelopen jaren.

"Klassieke opsporingsmethoden waren vooral gericht op cashgeld. Nu weten criminelen de weg sneller te vinden naar crypto in de digitale wereld." Volgens De Nijs kunnen de vernieuwde opsporingstechnieken verklaren dat de vangst nu veel hoger is dan de voorgaande jaren.

Phishing en ransomware

Wat exact de waarde van de inbeslaggenomen digitale munten in de afgelopen jaren was, kan Rob van Bree, chef van de eenheid Landelijke Opsporing en Interventies, niet exact vertellen, zegt hij tegen De Volkskrant, alleen dat het dit jaar aanzienlijk hoger ligt.

Het gaat om geld dat "vooral is verdiend door het plegen van cybercrime, zoals phishing of het gebruikmaken van malware, zoals ransomware". "De impact van cybercrime is enorm", zegt een woordvoerder van de politie. "Er is in toenemende mate sprake van zware, internationaal georganiseerde criminaliteit op dit gebied."

Strafrechtelijk onderzoek

Inbeslagname van crypto gebeurt volgens De Nijs niet zomaar. "Via een strafrechtelijk onderzoek moeten we eerst stuiten op strafbare feiten en het vermoeden dat dit geld is verdiend via criminele activiteiten." Vervolgens wordt de zogenaamde 'wallet', waar de digitale munten in zitten, overgeheveld naar de politie. Die zet het bedrag om in euro's en bewaart dit op een rekening tot de rechter zich over de zaak kan buigen.

Het is vervolgens aan de rechter om te bepalen of het inderdaad crimineel geld is en wat er met het bedrag zal gebeuren. "Dan gaat het bijvoorbeeld richting de staatskas of naar de slachtoffers", aldus De Nijs.

PME, één van de vijf grote pensioenfondsen van Nederland, overweegt de banden met BlackRock te verbreken. De grootste vermogensbeheerder ter wereld heeft besloten om uit een klimaatclub van investeringsmaatschappijen te stappen en het pensioenfonds voor de metaal- en techindustrie is daar ontstemd over.

Het fonds heeft BlackRock per brief om uitleg gevraagd, bevestigt PME naar aanleiding van berichtgeving in Trouw. Afhankelijk van die uitleg wordt besloten of ongeveer 5 miljard euro die PME via BlackRock in aandelen belegt, wordt overgeheveld naar een andere partij.

Daan Spaargaren, strateeg verantwoord beleggen bij PME: "Ze hebben jarenlang onder aanvoering van hun topman Larry Fink scherp aan de wind belegd over klimaatbeleid. Maar sinds de opkomst van Trump en het conservatisme in de Verenigde Staten draait het helemaal de andere kant op. BlackRock is de grootste vermogensbeheerder ter wereld. Dat komt met een verantwoordelijkheid. Daarom baart ons dit zorgen."

Niet meer hetzelfde doel

Volgens Spaargaren zijn die zorgen over de koers van BlackRock in 2022 ontstaan: "BlackRock begon toen minder duurzaam te stemmen op aandeelhoudersvergaderingen. Ondertussen trekt BlackRock zich ook terug uit verschillende klimaatgerelateerde initiatieven. Daarmee drijven ze af van een vermogensbeheerder die hetzelfde doel nastreeft als wij."

De brief van PME is begin deze week gestuurd. "Wij hebben gevraagd om aan ons uit te leggen hoe zij willen opereren in het belang van klanten, de economie en de maatschappij", zegt Spaargaren. Aan de hand van de uitleg besluit PME of ze haar beleggingsportefeuille bij BlackRock aanhoudt of overhevelt naar een concurrent."

Geld mislopen

Vorige week ontstond ophef over ABP, dat al zijn aandelen in autofabrikant Tesla had verkocht. Het grootste Nederlandse pensioenfonds was ontevreden over een beloning van 50 miljard dollar voor ceo Elon Musk. Omdat de koers van Tesla nadien was doorgestegen, zou ABP miljoenen voor zijn pensioendeelnemers zijn misgelopen.

PME zegt dit risico niet te lopen bij een vertrek bij BlackRock. "Alle beslissingen die we nemen, doen we met het rendement in het achterhoofd", benadrukt Spaargaren. "Ons doel is beleggen voor een zo goed mogelijk rendement, met een zo duurzaam mogelijke portefeuille."

Spaargaren spreekt tegen dat het met die doelstelling schier onmogelijk wordt om nog langer in Amerikaanse bedrijven te beleggen. Met de terugkeer van Donald Trump als president in het Witte Huis draaien vooral veel technologiebedrijven hun duurzaamheidsdoelstelling terug.

"Wij kijken naar de minimumvoorwaarden waar bedrijven van ons aan moeten voldoen", legt Spaargaren uit. "Daar blijven we scherp op letten. Maar het is niet zo dat je hierdoor niet meer in de Amerikaanse markt kunt beleggen.

Reactie BlackRock

Tegenover de NOS wil BlackRock niet ingaan op specifieke klanten. Wel zegt de vermogensbeheerder dat het "altijd is toegewijd" om al zijn klanten te helpen bij het behalen van hun beleggingsdoelen: "Dit geldt ook voor veel van onze klanten, zowel in Nederland als wereldwijd, die net zero-doelstellingen of andere klimaatdoelstellingen in hun beleggingsbeleid hebben opgenomen." Het bedrijf zegt daarvoor een grote hoeveelheid duurzame producten en transitie-beleggingsproducten aan te bieden.

In de ontvangsthal van het stadskantoor in Utrecht staat sinds deze week een kunstwerk gemaakt van een half miljoen sigarettenpeuken. De kunstenaar hoopt dat het rokers aan het denken zet over het effect van peuken die worden weggegooid in de natuur.

Volgens het Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging, onderdeel van het Trimbos-instituut, worden jaarlijks miljarden peuken weggegooid. Kunstenaar Angelina Kumar schrok van de vervuilende effecten. "Eén peuk op straat kan wel 1000 liter water vervuilen", zegt ze tegen RTV Utrecht. "In één sigaret zitten meer dan 7000 stoffen en 250 toxische verbindingen."

Tijdens verschillende opruimacties in heel Nederland zijn ruim een half miljoen sigarettenpeuken verzameld. De kunstenaar besloot de weggegooide peuken om te toveren tot kunstmateriaal. In een laboratorium ontwikkelde ze in twee jaar tijd een eigen methode om op de oude sigarettenfilters een soort schimmel te kweken. Daar bouwde ze boomstammen van die samen 'het Peukenbos' vormen.

"Het voelt surrealistisch", zegt Kumar terwijl ze naar haar metershoge kunstwerk kijkt. "Je ziet hier het levend organisme mycelium." Het kunstwerk blijft dankzij die schimmeldraden de komende maanden in het Stadskantoor groeien.

Verandering

Het Peukenbos moet mensen bewust maken van hun gedrag. "We hopen dat dit een direct effect heeft, zodat mensen geen peuken meer op straat gooien. Vroeger kon je ook hondenpoep laten liggen, dat kan nu ook niet meer. We willen echt verandering", zegt Noreen van Holstein, bedenker van WasteBar, een bar waar je kunt betalen met zwerfafval.

Kumar hoopt dat haar kunstwerk zal rondreizen naar verschillende plekken en musea. Tot en met september is het te zien in het Utrechtse stadskantoor. "We hebben specifiek voor deze plek gekozen om een brede doelgroep te bereiken."

Op het Indonesische eiland Java is het dodental door overstromingen en aardverschuivingen gestegen naar 21. Reddingswerkers hebben lichamen onder het puin vandaan gehaald, waaronder dat van een baby van vijf maanden oud.

Door de hevige regen zijn rivieren buiten hun oevers getreden. Dertien mensen raakten gewond en 300 mensen zitten in een tijdelijke noodopvang. Reddingswerkers zoeken in de modder nog naar vermisten.

Negen dorpen in de provincie Midden-Java zijn het zwaarst getroffen door de overstromingen en aardverschuivingen. Tientallen gebouwen en een dam zijn verwoest. Ook zijn verschillende bruggen vernield die de dorpen in de bergen met elkaar verbinden.

Regenseizoen

Ook het toeristische eiland Bali is getroffen door het slechte weer. Daar kwamen ook door een aardverschuiving acht mensen om het leven en raakte een persoon vermist.

Het is regenseizoen in Indonesië. Dat duurt van oktober tot en met maart en veroorzaakt vaker overstromingen en aardverschuivingen op de eilanden. De autoriteiten waarschuwden eerder al dat de aanhoudende stortbuien meer natuurrampen kunnen veroorzaken.

Een groep Eritrese mensensmokkelaars, die deels vanuit Nederland opereerde, heeft zich op grote schaal schuldig gemaakt aan mensenhandel, geweld en andere wreedheden tegen migranten. Dat blijkt uit onderzoek van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel. Die bestudeerde 124 getuigenverklaringen in een internationaal strafrechtelijk onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de criminele organisatie.

In bijna alle gevallen waren de getuigen Eritrese vluchtelingen die de smokkelaars hadden betaald om hen te vervoeren naar Nederland, maar ze werden in Libië slachtoffer van mensenhandel.

"Zij ontvluchten hun land en reizen door naar een plek met mogelijkheden voor de toekomst," zegt de Nationaal Rapporteur Mensenhandel Conny Rijken. "Ze kunnen niet op een legale manier reizen omdat ze geen reisdocumenten hebben en maken gebruik van mensensmokkelaars."

Opgesloten in magazijnen

De vluchtelingen werden opgesloten in magazijnen met heel veel mensen in een te kleine ruimte. Ze kregen te weinig eten en drinken, en er waren geen sanitaire voorzieningen. Ook werden ze gedwongen om te bellen met familieleden om meer geld over te maken en kregen ze te maken met fysiek en verbaal geweld, blijkt uit het onderzoek.

De verdachte mensensmokkelaars zijn zeven mannen. Twee van hen runden opvangkampen in Libië. Eén van hen is Walid, die op dit moment al terechtstaat in Nederland. De andere hoofdverdachte, Kidane, wordt binnenkort uitgeleverd door de Verenigde Arabische Emiraten, laat het OM weten.

De vijf anderen worden ervan verdacht in Nederland de afpersing en geldstromen te hebben georganiseerd. Een groot deel van de slachtoffers had al familie in Nederland. De verdachten bezochten hen thuis om hen geld afhandig te maken.

Ontvoerd en doorverkocht

"Dit onderzoek vinden we belangrijk omdat nu duidelijk wordt wat mensen meemaken tijdens een reis en in de asielketen," zegt Rijken. Slachtoffers van mensenhandel hebben recht op bescherming en hulp, zegt ze. "Er kan rekening worden gehouden met hun ervaringen bij het opvangen."

Sommige mensen moesten werkzaamheden verrichten in de magazijnen voor de smokkelaars, variërend van eten bereiden tot andere migranten mishandelen. Een aantal mensen werd tijdens het verblijf in Libië (soms meerdere malen) ontvoerd en/of doorverkocht, waarna zij (opnieuw) moesten betalen voor vrijlating.

Achtergebleven in de woestijn

Volgens Rijken werd er veel fysiek geweld gebruikt. "Sommige slachtoffers werden met tuinslangen geslagen. Deze slangen werden natgemaakt, wat pijnlijker is. Er zijn ook getuigen die verklaren dat mensen gewond zijn geraakt en in de woestijn achterbleven en overleden." Hoeveel slachtoffers er zijn overleden, is onbekend.

Het is al langer bekend dat er in grote opvangkampen in Libië ernstige mensenrechtenschendingen plaatsvinden, maar dat een mensensmokkelnetwerk met zoveel slachtoffers in Nederland wordt opgerold, is voor het eerst, zegt het OM.

Goedemorgen! De douane komt met cijfers over de drugsvangsten in Nederlandse havens en op Schiphol. En precies vijf jaar geleden ging de Chinese miljoenenstad Wuhan op slot na de uitbraak van het coronavirus.

Eerst het weer: Vanochtend schijnt regionaal even de zon. Vanmiddag meer bewolking en het wordt ongeveer 6 graden. In de avond regen met een stevige wind.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In Thailand kunnen vanaf vandaag mensen van hetzelfde geslacht met elkaar trouwen. Het is het eerste land in Zuidoost-Azië waar dit mogelijk is.

In een hal in de hoofdstad Bangkok trouwen vandaag 300 stellen. Ook in andere delen van het land treden vandaag veel mensen in het huwelijksbootje.

Thailand is het derde land in Azië waar lhbti-stellen nu dezelfde rechten hebben als heteroseksuele koppels. Nederland was in 2001 het eerste land ter wereld waar homoseksuele stellen kunnen trouwen. Inmiddels kan dat in 37 landen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog dit:

Vanaf 7 april mag in coffeeshops in tien Nederlandse gemeenten legaal geteelde wiet worden verkocht. In deze twee 'wietfabrieken' in de provincie Groningen wordt die wiet onder toeziend oog van de overheid geteeld.

Fijne Dag!

In veel gemeenten zijn de afgelopen jaren minder sociale huurwoningen gebouwd dan de overheid wil. In zo'n 275 van de 342 gemeenten was minder dan 30 procent van de nieuwbouwwoningen die erbij kwamen van 2020 tot en met 2023 een corporatiewoning.

Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek, verzameld door Aedes, de brancheorganisatie van corporaties. In 34 gemeenten was zelfs nul procent van de nieuwbouw in die vier jaar een corporatiewoning.

Kijk hier per gemeente om te zien welk deel van de nieuwbouw van een corporatie was:

Bijna overal is een tekort aan sociale huurwoningen en staan mensen jaren op een wachtlijst. Het kabinet wil daarom dat minstens 30 procent van de nieuwbouw sociale huur is. Woonminister Keijzer bereidt een wet voor waarmee ze een gemeente kan dwingen die 30 procent te halen, als daar tenminste het percentage sociale huur onder het landelijk gemiddelde ligt. Dat is nu zo'n 26 procent.

Corporaties vinden dat de invoering van die wet te lang duurt. "Veel mensen wachten ongelofelijk lang op een betaalbaar huurhuis", zegt Aedes-voorzitter Martin van Rijn. "Corporaties willen en kunnen nieuwe woningen bouwen en voegden in 2024 al ruim 20.000 woningen toe, maar het tempo moet verder omhoog. Zonder regie vanuit de overheid komen er onvoldoende bouwlocaties beschikbaar."

Verschillende gemeenten die er de afgelopen jaren te weinig corporatiewoningen bij kregen, staan niet per se onwelwillend tegenover meer dwang vanuit de landelijke overheid.

Nuenen: van origine weinig sociale huur

Zo is in Nuenen in Noord-Brabant zo'n 15,5 procent van alle woningen van een corporatie en kwamen er tussen 2020 en 2023 geen corporatiewoningen bij. "Nuenen heeft van origine een laag percentage sociale huur en de ambitie om er behoorlijk veel toe te voegen is er zeker", zegt wethouder Patrick Kok. "Die 30 procent ondersteun ik van harte en het is goed dat het Rijk daarop stuurt."

Maar wat hem betreft, hoort daar wel wat bij. "Breng corporaties ook in de positie om meer te bouwen en dat is een financieel vraagstuk. De minister heeft daar echt een vraag te beantwoorden."

Volgens hem kan de rijksoverheid bijvoorbeeld de vennootschapsbelasting voor corporaties verlagen of afschaffen. En corporaties zijn nu veel geld kwijt aan het verduurzamen van woningen, vanwege de afspraak dat ze in 2028 geen huizen met een slecht energielabel meer hebben. Dat verduurzamingstempo kan wellicht omlaag, suggereert Kok. Dan houden ze meer geld over om te bouwen.

'Onvoldoende middelen'

Ook andere gemeenten waar weinig corporatiewoningen bijkwamen, zien geldgebrek als een obstakel. "Er zit een verschil tussen wat de rijksoverheid wenst en wat woningbouwcorporaties financieel kunnen dragen", zegt wethouder Bart Porskamp van gemeente Oost Gelre. "Zeker ook gelet op de verduurzamingsopgave."

"De wens om meer corporatiewoningen te bouwen is groot, maar het lukt niet.", zegt de Waddinxveense wethouder Albert Kerssies. "Er liggen veel plannen en locaties op de plank, maar de corporatie heeft onvoldoende middelen om daar te bouwen. We zijn een groot voorstander van het vergroten van de investeringscapaciteit van corporaties."

90 procent corporatiewoning

Er zijn ook gemeenten waar er veel meer sociale huurwoningen bijkwamen dan die 30 procent. Hoogste uitschieter is Krimpen aan den IJssel. Van de 95 woningen die er in vier jaar bijkwamen was bijna 90 procent een corporatiewoning.

Dat komt vooral doordat er 'toevallig' twee grote woonblokken zijn opgeleverd en weinig koopwoningen, zegt beleidsadviseur wonen Ton Versteeg van de gemeente.

"Als je kijkt over een langere periode van tien jaar dan halen we dat percentage bij lange na niet." Krimpen heeft met 35 procent wel een flink hoger percentage corporatiewoningen dan gemiddeld.

In Wageningen was 62 procent van de nieuwbouw een corporatiewoning. "Dat heeft te maken met de politieke kleur van de gemeente", zegt een woordvoerder. De grootste partij, GroenLinks, vormt er samen met PvdA en D66 het gemeentebestuur. "Ook zijn er in deze periode veel studentenwoningen van corporaties opgeleverd, daar komt het ook door."

In Thailand kunnen vanaf vandaag mensen van hetzelfde geslacht met elkaar trouwen. Daarmee is Thailand het eerste land in Zuidoost-Azië waar lhbti-stellen dezelfde rechten hebben als heteroseksuele koppels.

Aan het gelijktrekken van het huwelijk ging een jarenlange discussie vooraf. Afgelopen september werd de wet, die al in april en juni door de twee kamers in het parlement was goedgekeurd, door de Thaise koning ondertekend. Daarna duurde het nog 120 dagen totdat de wet in werking zou treden.

Naar verwachting zullen vandaag ongeveer 300 stellen trouwen in een grote hal in het centrum van hoofdstad Bangkok. Ook op andere plekken in het land worden honderden huwelijksceremonies verwacht.

In Azië is Thailand nu het derde land dat het huwelijk openstelt voor iedereen. Eerder deden Taiwan en Nepal dat ook al.

Nederland was in 2001 het eerste land ter wereld waar homoseksuele stellen kunnen trouwen. 36 landen, voornamelijk in West-Europa en Noord- en Zuid-Amerika, hebben in de afgelopen jaren hetzelfde besluit genomen.

Bijna driekwart van de elektriciteit in de Europese Unie werd vorig jaar opgewekt zonder de uitstoot van broeikasgassen. Dat blijkt uit een rapport van energiedenktank Ember.

Ongeveer de helft van de stroom, ruim 47 procent, kwam uit hernieuwbare bronnen als zonne- en windenergie. Windenergie bracht ruim 17 procent van de stroom op, gevolgd door waterkracht (13 procent) en zonne-energie (11 procent). Vooral die laatste stroombron is bezig met een opmars: vergeleken met 2023 werd er vorig jaar bijna 22 procent meer zonne-energie omgezet.

Kernenergie bracht bijna 24 procent van de Europese stroom op. Daarmee is bijna driekwart van de Europese stroomvoorziening CO2-uitstootvrij.

Kolen zakt onder 10 procent

Stroom uit fossiele energie speelt een steeds kleinere rol binnen de Europese Unie, concludeert Ember. Vergeleken met het piekjaar 2007 is de CO2-uitstoot door energiecentrales zelfs gehalveerd.

Vorig jaar was nog 29 procent van opgewekte elektriciteit afkomstig uit kolen of gas. Volgens de denktank is dat het laagste percentage in veertig jaar.

Het aandeel energie uit kolen daalde vorig jaar van bijna 12 procent naar iets minder dan 10 procent. Gas leverde 15,7 procent van de stroom op, een daling van ruim 5 procent. Over het algemeen steeg het elektriciteitsgebruik in de EU vorig jaar met één procent.

Green Deal

Veel Europese landen hebben de afgelopen jaren flink ingezet op het verduurzamen van de stroomvoorziening. In Nederland werd vorig jaar meer dan de helft van de elektriciteit opgewekt uit hernieuwbare bronnen.

"Toen de Europese Green Deal in 2019 werd gelanceerd, zouden maar weinig mensen gedacht hebben dat de energietransitie in de EU zo ver gevorderd zou zijn", zegt Chris Rosslowe, hoofdauteur van het rapport tegen persbureau DPA. In de Green Deal staan richtlijnen die ervoor moeten zorgen dat de EU in 2050 klimaatneutraal is.

Klein aandeel

Overigens is elektriciteit maar een klein gedeelte van het totale energieverbruik in de EU. Zo wordt door een groot deel van Europese huishoudens gas gebruikt voor het verwarmen van huizen en rijden veruit de meeste auto's op benzine of diesel.

In Kenia is een Nederlandse man opgepakt die al vier jaar op de vlucht is na een veroordeling voor kindermisbruik. Dat melden verschillende Keniaanse media.

Volgens De Telegraaf werd de man in 2020 veroordeeld voor ontucht met twee kinderen in Nederland. De krant schrijft dat zijn slachtoffers tussen de 12 en 16 jaar oud waren. Na zijn veroordeling vluchtte de man naar Kenia, waar hij eerder woonde.

De man, Jan B., werd dinsdag opgepakt op verzoek van Nederland. Op 28 januari beslist de rechter over zijn uitlevering.

In de regio Los Angeles in de Amerikaanse staat Californië is opnieuw een natuurbrand uitgebroken. Het vuur woedt op zo'n 90 kilometer ten noorden van de stad, in de buurt van het stuwmeer Castaic Lake.

De brand brak vanochtend (lokale tijd) uit en verspreidt zich erg snel. Inmiddels, aan het begin van de avond, staat al een gebied van ongeveer 38 vierkante kilometer in brand.

Inmiddels hebben 31.000 mensen het bevel gekregen omhet gebied te verlaten. Nog eens duizenden mensen zijn gewaarschuwd dat een evacuatie mogelijk aanstaande is. Ook is een belangrijke snelweg afgesloten, omdat het zicht er te beperkt is.

Zo'n vierduizend brandweermensen zijn ingezet:

Los Angeles wordt al weken geteisterd door grote natuurbranden. In de regio is het erg droog en er waait een harde wind.

Bij de branden die begin deze maand uitbraken zijn zeker 28 mensen om het leven gekomen. Duizenden gebouwen zijn verwoest of beschadigd. De branden zijn nog steeds niet helemaal onder controle.

Het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC) wil van Italië weten waarom het land een Libiër lijkt te hebben vrijgelaten die wordt verdacht van oorlogsmisdaden. Osama al-Masri Njeem wordt er door het ICC van beschuldigd een hele reeks misdaden te hebben gepleegd als hoofd van de militie-gevangenissen in de Libische hoofdstad Tripoli.

De Libiër wordt in verband gebracht met moorden, verkrachtingen en martelingen van mensen die onder meer vastzitten omdat ze christen, atheïst of homoseksueel zijn. Ook veel migranten zitten vast in de gevangenissen van Tripoli.

Njeem werd zondag door de Italiaanse politie opgepakt. Hij zou naar Italië zijn gereisd om een voetbalwedstrijd van Juventus tegen AC Milan bij te wonen. Een dag eerder was er een arrestatiebevel tegen hem uitgevaardigd.

Dinsdagavond doken echter beelden op die lijken te onthullen dat hij met een Italiaans regeringsvliegtuig is teruggebracht naar Libië. Op sociale media is te zien hoe een man die hoogstwaarschijnlijk Njeem is uit het regeringsvliegtuig stapt en door aanhangers op de schouders wordt gehesen.

Een bron bij het Italiaanse ministerie van Binnenlandse Zaken zegt tegen persbureau Reuters dat Njeem weer vrijgelaten moest worden, omdat de politie had nagelaten om het ministerie van Justitie in te lichten over de aanhouding terwijl dat wel had gemoeten.

Verplicht om mee te werken

In een reactie op de vermoedelijke vrijlating stelt het ICC dat Italië verplicht is om mee te werken aan vervolging van verdachten van oorlogsmisdaden door het hof. Het ICC had met de Italiaanse autoriteiten afgesproken dat het hof geïnformeerd zou worden als zich problemen zouden voordoen bij de arrestatie van Njeem. Dat zou tot op heden niet gebeurd zijn.

De vrijlating van Njeem leidt ook in Italië tot politieke irritatie. Oud-premier Renzi zegt dat de regering "ofwel gek geworden is", of dat het gaat om "hypocriet en onbetamelijk bestuur". De oppositie wil dat premier Meloni naar het parlement komt om uitleg te geven over het incident.

Bij een treinongeluk in het westen van India zijn ten minste 12 mensen omgekomen toen zij door een andere trein werden geschept. Ook zijn er zeker 6 gewonden, melden Indiase media.

De treinreizigers sprongen vanwege een brandalarm in paniek uit de wagons. Ze kwamen op een aangrenzend spoor terecht, waar op dat moment een trein in tegengestelde richting op volle snelheid op hen inreed.

Het ongeluk vond plaats in de provincie Maharashtra, zo'n 400 kilometer ten noordoosten van Mumbai. De passagierstrein, de Pushpak Express, was op weg naar Pardhade.

Volgens de spoorwegvervoerder ging het brandalarm af nadat passagiers aan de noodrem hadden getrokken. Mogelijk hebben de remvonken bij het tot stilstand komen van de trein het brandalarm ingeschakeld.

Dodelijke treinongelukken komen vaker voor in India. In 2023 vielen bijna 300 doden door een botsing tussen drie treinen.