NOS Nieuws - Algemeen

Rusland heeft vannacht een recordaantal drones naar Oekraïne gestuurd. Dat zegt de woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht. Het zou gaan om 267 drones, het grootste aantal droneaanvallen sinds het begin van de oorlog drie jaar geleden.

De Oekraïense luchtverdediging schoot 138 drones neer, 119 andere drones zijn "verloren" geraakt zonder schade te veroorzaken. Wat er met de overige 10 drones is gebeurd is onbekend.

President Zelensky schrijft op X dat er deze week in totaal bijna 1150 drones, 1400 vliegtuigbommen en 35 raketten op het land zijn afgevuurd. "Ik bedank iedereen die dagelijks dergelijke aanvallen afweert." Moskou voert al maandenlang nachtelijke drone-aanvallen uit op Oekraïne om te proberen de luchtverdediging uit te putten.

Explosies

Door het hele land zijn explosies gehoord en op verschillende plekken is schade gemeld. In de omgeving van Odesa zijn drie mensen gewond geraakt door een brand die uitbrak in een woonhuis, schrijft de Kyiv Independent.

In de stad Kryvyi Rih, in het zuiden van Oekraïne, is volgens lokale autoriteiten een man gedood door een raketaanval.

Drie jaar geleden

Het Russische ministerie van Defensie zegt op hun beurt twintig Oekraïense drones te hebben vernietigd.

Maandag is het drie jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Op de Dam in Amsterdam zijn vanmiddag zo'n duizend mensen bijeengekomen om het begin van de oorlog te herdenken.

Deze week spraken Rusland en de VS over mogelijke onderhandelingen om een einde te maken aan de strijd. Oekraïne was niet welkom bij dat gesprek.

Het tv-programma Spoorloos bood geadopteerde kinderen 35 jaar lang de kans om herenigd te worden met hun biologische familie. In de afgelopen decennia zijn er ruim 800 herenigingen tot stand gebracht. Dat het programma nu stopt omdat er acht matches niet blijken te kloppen, raakt deelnemers van het programma.

Op de facebookpagina van Spoorloos stromen sindsdien de reacties van deelnemers binnen. Zo schrijft Mark Wilbrink: "Ik kijk terug op een prachtig team van Spoorloos, dat zo zuiver en eerlijk mijn zoektocht heeft gedaan. Ik snap voor de gedupeerden dat het voor een enorm onomkeerbaar verdriet heeft gezorgd. Maar stoppen met Spoorloos is in mijn ogen een heel verkeerd besluit."

Wilbrink vond via Spoorloos in 2017 zijn ouders en broer, maar bij deze aflevering bleef het niet. Via een DNA-match kwam hij twee jaar later in contact met zijn zus, die in Engeland woonde.

"Zij is destijds te vondeling gelegd en wist daardoor niet haar geboortedatum. Spoorloos heeft dat achterhaald en haar een identiteit kunnen geven." Een DNA-test met zijn ouders en broer heeft Wilbrink niet afgenomen.

"Spoorloos heeft dit wel aangeboden, maar ik vond het zelf niet nodig." Wilbrink heeft nog regelmatig contact met zijn biologische familie. "Zonder Spoorloos had ik mijn familie niet gevonden."

Sebastiann de Langen begon in 2017 zijn zoektocht naar zijn biologische familie. Zeven maanden na het eerste contact met de redactie werd die door toenmalig presentator Derk Bolt in Guatemala gevonden. Het was een langgekoesterde wens van De Langen.

"Ik ben opgegroeid met dit programma. Als je jong en geadopteerd bent en op tv ziet dat mensen herenigd worden met hun biologische familie, dan gaat dat leven. Zelf fantaseerde ik er toen ik jong was al over hoe het zou zijn om op een dag mee te kunnen doen. Ik heb er nu een familie bijgekregen."

Spoorloos maakte tijdens de zoektocht van De Langen nog geen gebruik van de DNA-test. Sinds 2019 is dit een vast onderdeel. "Na alle verhalen heb ik wel even getwijfeld. Maar ik lijk ontzettend veel op mijn moeder en broertjes."

Ook hij betreurt het dat het programma stopt. "Veel mensen zullen nooit de antwoorden krijgen die zij zoeken en zullen niet meer met elkaar herenigd kunnen worden."

Te jong

Een woordvoerder van KRO-NCRV zegt dat er niet is nagedacht over een mogelijke doorstart of een andere insteek van het programma. "We willen recht doen aan het leed van de oud-deelnemers die verkeerd gekoppeld zijn. Het feit dat zij steeds weer geconfronteerd zouden worden met het programma is de reden dat we nu stoppen."

Er stonden nieuwe opnames gepland voor het voorjaar, maar die gaan niet door. KRO-NCRV helpt de mensen die zich hadden aangemeld nog wel met het vinden van een mogelijke match als ze dat willen.

Iris Kolthof is een van de kandidaten. Ze vertrekt over twee weken naar Brazilië om haar familie te ontmoeten. "Ik weet dat er een DNA-match is. Al tien jaar sta ik in contact met de redactie. Toen ik puber was, zeiden ze dat ik te jong was. Nu mag het eindelijk gebeuren.

"Als geadopteerde is het heel fijn om erkenning te krijgen en gelijkgestemden te zien op televisie. Maar dat het programma helemaal van tv moet verdwijnen vind ik oneerlijk. In 35 jaar tijd zijn er zoveel mensen wel geholpen. Natuurlijk vind ik het verhaal van de gedupeerden heel erg. Aan de andere kant vraag ik me af wat er gebeurt met de mensen die nog in zo'n proces zitten of dat overwegen. Van hen gaan we nu niets meer zien. Ik wil voor deze groep opstaan."

De paus heeft in zijn wekelijkse angelusgebed het ziekenhuispersoneel bedankt voor hun inspanningen. Hij schrijft dat hij het volste vertrouwen heeft in zijn behandeling. Net als vorige week las hij het gebed niet voor zoals gebruikelijk, maar publiceerde het Vaticaan de geschreven tekst.

"Mijn oprechte dank aan de dokters en verpleegkundigen van het ziekenhuis voor de aandacht die ze mij tonen en de toewijding waarmee ze hun werk onder de zieken doen", schrijft Franciscus. Over zijn eigen behandelingen zegt hij slechts "rust hoort er ook bij!"

Het is de eerste boodschap van Franciscus zelf sinds het Vaticaan gisteren bekendmaakte dat zijn toestand was verslechterd. Hoewel zijn woordvoerder zaterdagochtend nog zei dat de behandeling aansloeg en men voorzichtig positief was, kwam in de loop van de dag het bericht dat de paus acute ademhalingsproblemen had en nu in kritieke toestand verkeerde.

Eerder al geschreven

De 88-jarige Franciscus werd anderhalve week geleden opgenomen in het ziekenhuis met een dubbele longontsteking. Zijn artsen zeiden dat hij als een fragiele patiënt geldt, vanwege zijn hoge leeftijd en eerdere gezondheidsproblemen.

Zijn boodschap zelf zegt niet noodzakelijkerwijs iets over zijn huidige toestand, aangezien persbureau AFP op basis van bronnen meldt dat die al de afgelopen dagen is geschreven. In het bericht van 300 woorden gaat hij verder in de derde verjaardag van de oorlog in Oekraïne en bedankt hij diakens voor hun inzet in het Jubeljaar van de Rooms-Katholieke Kerk.

Vaticaanbronnen melden aan het Duitse persbureau DPA dat het ten opzichte van gisteren iets beter gaat, maar Franciscus nog wel extra zuurstof krijgt door een slang in zijn neus.

Dubbele longontsteking

Franciscus bedankte vandaag ook gelovigen voor de vele steunbetuigingen die hij heeft ontvangen. "Fijn dat jullie zo meeleven, bedankt voor de gebeden wereldwijd voor mij."

Hoe de paus er momenteel aan toe is, laat het Vaticaan vooralsnog in het midden. Sinds de mededeling dat zijn toestand achteruit was gegaan en hij zuurstof en een bloedtransfusie nodig had gehad, heeft zijn woordvoerder alleen vanmorgen vroeg willen zeggen dat Franciscus "een rustige nacht" heeft gehad.

Of de paus heeft ontbeten of het bed moet houden, zei hij niet. Daar gaf het Vaticaan in een eerdere update nog wel details over, maar nu bleef het bij een enkele zin.

Een automobilist uit Bergen op Zoom is vannacht voor de twintigste keer betrapt op het besturen van een auto zonder rijbewijs. Bovendien deed een speekseltest de politie vermoeden dat hij onder invloed van cocaïne was.

De 32-jarige man werd rond 02.00 uur gestopt op De Boulevard Noord vanwege een alcoholcontrole. Toen de politie hem vroeg om zijn rijbewijs, bleek hij dat niet te hebben.

Dat bleek al vaker te zijn gebeurd: de afgelopen 7 jaar is hij al negentien keer door de politie gesnapt bij het rijden zonder rijbewijs. Een politiewoordvoerder kan niet zeggen welke straf de man hier eerder voor heeft gekregen.

Auto in beslag

De alcoholcontrole bleek in orde, maar een speekseltest gaf aan dat de man mogelijk onder invloed van cocaïne reed. Hij is aangehouden en verhoord op het politiebureau.

Daarna is hij weer vrijgelaten, vertelt de woordvoerder. "Er wordt een proces-verbaal opgemaakt en dan is het aan het OM om de straf te bepalen."

De auto waarin de man reed, was niet van hem. De eigenaresse was vannacht de bijrijder, schrijft Omroep Brabant. Dat was de laatste keer dat de man werd aangehouden ook al het geval. Toen waarschuwde de politie de vrouw al voor de gevolgen als het nog eens zou gebeuren. De politie heeft de auto nu in beslag genomen.

Tienduizenden mensen in de Libanese hoofdstad Beiroet zijn bijeen gekomen in een voetbalstadion voor de uitvaart van Hezbollah-leider Hassan Nasrallah. Hij werd vorig jaar september gedood bij Israëlische bombardementen op zijn hoofdkwartier.

De ceremonie voor de begrafenis vindt plaats in het Camille Chamoun-stadion in Beiroet waar 55.000 mensen terechtkunnen. Hezbollah wil met de grote plechtigheid laten zien dat het nog steeds machtig is en veel steun geniet.

Aanhangers werden opgeroepen om massaal naar de herdenking te komen. Zij dragen onder meer foto's met Nasrallah bij zich en hebben vlaggen van Hezbollah om zich heen gedrapeerd. Ook droegen sommigen Palestijnse vlaggen .

Israëlische straaljagers

Kort voor het begin van de ceremonie werden boven Beiroet Israëlische straaljagers gesignaleerd. Die vlogen laag over de hoofdstad, meldt persbureau Reuters.

Uren voor het begin van de begrafenis viel Israël Zuid-Libanon aan met luchtaanvallen. Volgens het Israëlische leger werden de aanvallen uitgevoerd op een militaire opslagplaats van Hezbollah. Het is niet bekend of er doden en gewonden zijn gevallen bij de aanvallen.

Hassan Nasrallah was meer dan 30 jaar de leider van Hezbollah. Zijn dood was een grote klap voor de militante beweging. In korte tijd werden meerdere belangrijke leiders gedood waardoor Hezbollah verzwakt werd in de oorlog met Israël. Nasrallahs neef en beoogd opvolger Hashem Safieddine is een paar dagen later ook gedood bij een Israëlische luchtaanval in Beiroet.

Aanhangers van Hezbollah zijn naar het stadion gekomen om hun laatste eer te bewijzen aan Nasrallah:

Nasrallah en Safieddine werden tijdelijk op geheime locaties begraven. Begin deze maand kondigde Hezbollah aan dat het plannen had voor een officiële begrafenis voor de twee nu het een wapenstilstand heeft bereikt met Israël.

Nasrallah wordt in Beiroet herbegraven, het lichaam van zijn neef wordt begraven in zijn geboorteplaats in Zuid-Libanon.

Een hoge functionaris van Hezbollah zei eerder zo'n 800 genodigden te verwachten uit 65 landen, onder wie hoge afgevaardigden uit Iran, een belangrijke bondgenoot van Hezbollah. Ook de voorzitter van het Libanese parlement en afgevaardigden van de Libanese president en premier zijn aanwezig.

Vliegverkeer stilgelegd

In en buiten het stadion zijn schermen geplaatst om de herdenking te volgen. Ook zijn er strenge veiligheidsmaatregelen genomen. Zo zijn belangrijke wegen rond het stadion afgesloten.

De Libanese autoriteiten hebben daarnaast een droneverbod ingesteld voor de hoofdstad en voorsteden van Beiroet. Vluchten van en naar het Rafik Hariri-vliegveld zijn voor een paar uur stilgelegd.

Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken ziet "een heel ander Amerika" nu Donald Trump weer in het Witte Huis zit. Het eigenbelang staat voor de VS voorop en het land eist van bondgenoten dat ze zichzelf redden. En dat zal zo blijven, ook als er ooit weer een Democraat wordt gekozen, denkt de minister.

"Welkom in de nieuwe wereld. Het wordt nooit meer hetzelfde", zei Veldkamp vanmorgen in WNL op Zondag. De VS gedragen zich sinds de herverkiezing van Trump als "een traditionele, rauwe grootmacht", zei hij. "Trump heeft een andere taal. Daardoor raakt alles uit zijn verband, iedereen raakt verward. En die verwarring gebruikt hij om een deal te sluiten."

Veldkamp vindt dat met name Europese landen zich moeten aanpassen aan de nieuwe realiteit. "We kunnen ons niet gaan wentelen in ons eigen gelijk. We moeten onze waarden blijven beschermen, maar ook onze belangen niet uit het oog verliezen."

Europese landen moeten zich vooral beter gaan organiseren, vindt hij. En daarmee doelt hij niet in eerste instantie op de EU. "Die organisatie is niet gemaakt voor beslissingen over oorlog en vrede." Ook het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen moeten erbij betrokken worden, vanwege de militaire, diplomatieke en financiële positie van die niet-EU-landen.

Blik op China

Trump richt ondertussen zijn blik vooral op Azië en China, en ziet die regio als zijn grote tegenstander. Veldkamp begrijpt dat. "De militaire opbouw van China is waanzinnig. Ze krijgen er iedere week twee kernkoppen bij."

De president trekt zijn handen ook steeds meer af van Oekraïne en lijkt goede vrienden met de Russische president Poetin. De Europese landen moeten daarom nog veel meer investeren in defensie, meent Veldkamp.

Als er een bestand komt tussen Rusland en Oekraïne, dan moet er daarna een regeling getroffen worden voor een "duurzame vrede". Voorkomen moet worden dat Rusland over een paar jaar opnieuw de wapens oppakt.

Geen vredesmacht, maar afschrikkingsmacht

Daarom benadrukt Veldkamp dat er geen "vredesmacht met blauwhelmen" naar Oekraïne gestuurd moet worden. "Het moet een hele stevige afschrikkingsmacht worden."

Volgens de minister kijkt Trump voor het verzekeren van die afschrikking vooral naar Europa. Veldkamp vindt dat de Europese NAVO-landen en Canada het voortouw moeten nemen, maar dat de troepenmacht zo stevig moet zijn dat ook de VS een aandeel zal moeten leveren. Al is het maar vanwege de geavanceerde wapensystemen die de Amerikanen hebben.

Premier Schoof zei eerder dat ons land "welwillend" staat tegenover deelname aan zo'n troepenmacht, maar partijleider Wilders van de grootste regeringspartij zei meteen daarop dat de PVV het sturen van Nederlandse militairen niet zal steunen.

Het leger van Israël houdt drie vluchtelingenkampen op de Westelijke Jordaanoever zeker de rest van het jaar bezet. De 40.000 Palestijnse inwoners van de ontruimde kampen Tulkarem, Jenin en Nur Shams mogen voorlopig niet terugkeren naar huis.

De Israëlische minister van Defensie Katz heeft dat bekendgemaakt in een verklaring. De drie plaatsen staan bekend als bolwerk van verzet tegen Israël. Het gaat op papier om vluchtelingenkampen, maar ze zijn in ruim zeventig jaar uitgegroeid tot steden. Katz beschrijft het gebied als "broeinest voor terroristen".

"Ik heb het leger opgedragen zich op te maken voor langdurig verblijf in deze kampen", citeren Israëlische media uit de verklaring. Het is onduidelijk waar de tienduizenden inwoners van de kampen de komende periode kunnen wonen. Volgens VN-hulporganisatie UNRWA zijn burgers onder dwang weggestuurd.

Tanks naar de Westoever

Het leger breidt het offensief in en rondom Jenin fors uit. In een verklaring op X meldt de legertop dat er een tankbataljon wordt ingezet. Het is niet duidelijk om hoeveel pantservoertuigen het precies gaat. Volgens krant The Times of Israël is het de eerste keer in ruim 20 jaar tijd dat het leger tanks stuurt naar de Westoever.

Met name in en rondom Jenin wordt zwaar gevochten tussen Palestijnse militanten en Israëlische militairen. Israël wijst naar Iran als leverancier van wapens aan de militanten in het noorden van de Westoever.

Volgens het aan de Palestijnse Autoriteit gelieerde persbureau Wafa is het huidige Israëlische offensief in Jenin al 34 dagen gaande. Daarbij zouden 27 Palestijnen zijn gedood. In deze cijfers wordt geen onderscheid gemaakt tussen burgers of militanten.

Huizen vernietigd

Met bulldozers zijn naar schatting vele tientallen huizen en wegen in Jenin vernietigd. Israël heeft als beleid om huizen van veronderstelde terroristen te slopen. Ook heeft het leger huizen bezet, schrijft Wafa, die voortaan dienen als commandopost. Ruim 160 mensen zouden zijn opgepakt in Jenin. Israël zegt dat bij invallen mensen worden opgepakt die bijvoorbeeld aanslagen wilde plegen.

Israël veroverde de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, in 1967, tegelijk met de Gazastrook. Sindsdien houdt Israël de Westoever bezet. In delen ervan hebben Palestijnen een vorm van zelfbestuur.

Op de Westelijke Jordaanoever wonen zo'n drie miljoen Palestijnen. Daarnaast wonen er intussen ruim 600.000 Israëlische kolonisten. Volgens internationaal recht zijn de nederzettingen waarin zij wonen illegaal.

Twee politiemensen zijn vannacht gewond geraakt bij de aanhouding van een 17-jarige meisje dat slingerend door Houten reed. Ze reed zonder rijbewijs en was onder invloed van alcohol en drugs.

De agenten zagen rond 02.30 uur de auto rijden met opvallend rijgedrag. De politiemensen probeerden de auto te achtervolgen, maar omdat de 17-jarige zo hard reed door de Utrechtse gemeente raakten ze haar kwijt.

Niet veel later vonden ze de auto in een woonwijk. Toen de politiemensen het meisje wilden benaderen, reed ze tegen geparkeerde auto's en de politieauto aan. Hierbij raakten de agenten gewond.

De politie doet onderzoek naar het incident. De bestuurster is aangehouden.

In een café in Zaandam zijn vannacht meerdere mensen onwel geworden. Het gebouw werd ontruimd en twee personen zijn voor controle naar het ziekenhuis gebracht.

In totaal waren zo'n honderd gasten aanwezig in café De Bonte Hen, schrijft regionale omroep NH. Gisteravond trad daar dj Sjorleone op, bekend van zijn deelname aan het programma Paradise Hotel.

Rond 02.00 uur werden meerdere personen onwel, ze zouden last hebben gekregen van brandende ogen en hoestbuien. De klachten van bezoekers zouden zijn begonnen nadat een rookmachine aan ging.

Twee naar ziekenhuis

Meerdere hulpdiensten kwamen naar het café, waaronder een adviseur Gevaarlijke Stoffen.

"Vijftien mensen zijn ter plekke nagekeken door de ambulancedienst", zegt een woordvoerder van de Veiligheidsregio. "Twee anderen zijn naar het ziekenhuis meegenomen." Zij konden later in de nacht weer naar huis.

Zeker acht mensen hebben zich later bij de huisartsenpost gemeld met klachten. Het is niet bekend hoe het met hen gaat.

Rookmachine

Een deel van het plein de Dam, waar het Zaanse café zich bevindt, werd afgezet. De hulpdiensten hebben het pand vervolgens geventileerd.

De brandweer heeft metingen uitgevoerd om de oorzaak te vinden, maar die kon niet worden achterhaald, zegt de woordvoerder. "We kunnen niet met zekerheid zeggen dat het van de rookmachine kwam." De politie doet daar verder onderzoek naar en roept getuigen op zich te melden.

Rond 03.30 uur konden feestgangers naar binnen om hun jas op te halen. Verder bleef het pand gesloten.

Een vrouwenradiostation in Afghanistan mag onder strikte voorwaarden de uitzendingen weer hervatten. Het door de taliban gerunde ministerie van Informatie en Cultuur heeft dat bekendgemaakt. Of twee eerder gearresteerde medewerkers van Radio Begum zijn vrijgelaten is niet duidelijk.

Begin deze maand werd een inval gedaan op de redactie van het nieuwsbedrijf in hoofdstad Kabul. Volgens de autoriteiten had het radiostation samengewerkt met in Afghanistan verboden buitenlandse media. Ook hadden medewerkers "hun uitzendlicentie misbruikt", maar verdere details werden niet gegeven.

'Laat ze vrij'

Computers en telefoons werden in beslag genomen en medewerkers verhoord, meldt ngo Journalisten Zonder Grenzen (RSF). Een sportjournalist en een redacteur, twee mannen, werden bij de inval gearresteerd. RSF roept het Afghaanse regime op de journalisten vrij te laten.

Volgens het ministerie heeft de redactie van Radio Begum toegezegd zich voortaan aan de regels te houden. In de verklaring op X wordt niet duidelijk gemaakt aan welke voorwaarden de journalisten zich moeten houden.

Radio Begum wordt gefinancierd door westerse ngo's, VN-organisaties en de EU. De zender werd opgericht op internationale vrouwendag op 8 maart 2021. Enkele maanden later namen de taliban de macht over. Het streng islamitische regime beschouwt de invloed van de geldschieters achter Begum als verderfelijk.

Persvrijheid en vrouwenrechten ingeperkt

Onder de heerschappij van de taliban is de persvrijheid in Afghanistan zwaar beperkt. Ook vrouwenrechten zijn ingeperkt, meisjes mogen bijvoorbeeld na de basisschool geen fysiek onderwijs volgen. Vorig jaar werd duidelijk dat meisjes niet meer mochten bellen naar radio- en tv-zenders, media die voor hen onmisbaar zijn geworden voor informatie en educatie.

Volgens RSF zijn in enkele jaren tijd 140 journalisten opgepakt. Bijna tachtig procent van de vrouwelijke journalisten zou zijn gestopt. Ze mogen in theorie nog werken als journalist, maar worden talloze beperkingen opgelegd. RSF zegt dat vrouwelijke verslaggevers niet meer met officiële bronnen mogen praten en dat er altijd een man aanwezig moet zijn bij een radio-uitzending.

Paus Franciscus heeft een rustige nacht gehad. Dat meldt het Vaticaan vandaag. Zijn woordvoerder meldde gisteren nog dat de situatie van de 88-jarige Franciscus was verslechterd: hij had last van acute ademhalingsproblemen.

Details over de precieze toestand van Franciscus zijn niet bekendgemaakt. Zo is onduidelijk of hij bedrust moet houden of ontbeten heeft.

Paus Franciscus liep anderhalve week geleden een dubbele longontsteking op en verblijft sindsdien in het ziekenhuis in Rome. De longontsteking werd met een CT-scan ontdekt.

Sinds afgelopen donderdag leek Franciscus aan de beterende hand te zijn. Het Vaticaan meldde gisterochtend nog dat de paus zijn derde goede nacht had gehad en goed reageerde op zijn medicatie.

Ook zijn artsen waren voorzichtig optimistisch. Toch was de paus niet helemaal uit de gevarenzone. Hij zou nog minstens een week in het Gemelli-ziekenhuis in Rome worden gehouden.

Het Vaticaan meldde later op zaterdag dat de toestand van de paus in de afgelopen 24 uur was verslechterd door zijn ademhalingsproblemen. De paus had ook meer pijn dan een dag eerder.

Franciscus was bij kennis maar zijn toestand bleef zorgelijk. Ook onderging hij een bloedtransfusie en kreeg hij zuurstof, zei het Vaticaan in een verklaring.

Buiten het ziekenhuis verzamelden groepjes gelovigen om te bidden voor de paus. Ook werden er kaarsen gebrand bij het grote beeld van zijn voorganger Johannes Paulus II, die aan het eind van zijn leven geregeld in dit ziekenhuis verbleef.

Eerder hadden artsen al gezegd bang te zijn dat bacteriën uit de longen van de paus in zijn bloedbaan zouden terechtkomen en sepsis zouden veroorzaken. Sepsis is een ontstekingsreactie die kan optreden bij infecties, zoals longontsteking.

Vanwege zijn hoge leeftijd en meerdere gezondheidsproblemen is hij een "fragiele patiënt" volgens zijn artsen. Bisschoppen over de hele wereld riepen gelovigen op om te bidden voor het herstel van de paus.

Door zijn ziekenhuisopname moest de paus alle activiteiten voor het Heilige Jaar en werkafspraken deze periode afzeggen.

Eerder ademhalingsproblemen

De paus kampt al langer met gezondheidsproblemen. Zo had Franciscus twee jaar geleden ademhalingsproblemen door bronchitis. Bovendien werd bij hem als jonge man al een deel van een long weggehaald na een infectie.

Ook onderging hij enkele jaren terug een buikoperatie en zit hij vanwege problemen met zijn knie en rug vaak in een rolstoel.

Barbara Quee uit Assen zal geen traan laten om het stoppen van tv-programma Spoorloos. "Het was duidelijk dat het zo niet verder kon." KRO-NCRV kondigde vrijdag aan per direct te stoppen met het programma omdat geadopteerden aan verkeerde ouders werden gekoppeld.

"Het is heel goed dat het stopt. Volgens mij was dit de enige richting die ze nog op konden", reageert Quee, die ook te maken kreeg met zo'n mismatch. Zij kwam erachter dat ze niet aan haar biologische moeder in Colombia was gekoppeld.

Het programma zocht 35 jaar lang in het buitenland naar uit het oog verloren familieleden en naar biologische familieleden van geadopteerden in Nederland. Misdaadjournalist Kees van der Spek onthulde in 2022 dat er bij Quee en anderen fouten waren gemaakt. Ruim een week geleden kwam een nieuwe gedupeerde naar voren: een vrouw kwam er na 20 jaar achter dat Spoorloos haar aan een verkeerde familie had gekoppeld.

Vragen

"Hoe heeft dit kunnen gebeuren?", is voor Quee de belangrijkste onbeantwoorde vraag, zegt ze tegen RTV Drenthe. "Het is heel belangrijk dat je informatie honderd keer dubbelcheckt. Je moet voorkomen dat je over een nacht ijs gaat. Als een naam en woonplaats overeenkomen met het dossier, mag je niet denken: het zal wel kloppen."

"De vraag is of de intentie was een mooi programma te maken of iemand een identiteit terug te geven", vraagt Quee zich af. Toch was het voor haar ondanks haar vragen over de Spoorloos-methode "nooit de intentie om het programma omver te werpen".

Alternatief

Quee richtte samen met een vriendin de Stichting Buscas tu familia en Colombia op, "Op zoek naar je familie in Colombia", om lotgenoten het alternatief te bieden zonder camera's te zoeken.

"Spoorloos was jarenlang een van de enige mogelijkheden om zo'n zoektocht te doen", legt ze uit. "Het was bij veel geadopteerden niet direct de wens om met het verhaal in de openbaarheid te treden. Als alle andere middelen om te kunnen zoeken ontoereikend zijn, was Spoorloos misschien wel het laatste redmiddel om je tot te wenden."

Of het stoppen van Spoorloos betekent dat er meer aanvragen binnenkomen bij haar stichting, vindt Quee lastig te voorspellen. "Spoorloos zocht niet alleen in Colombia en wij wel. Maar als mensen zich bij ons melden is het altijd een eervolle taak om met iemand de persoonlijke zoektocht te beginnen."

Vanaf 08.00 mogen ruim 59 miljoen Duitsers naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. Hoogstwaarschijnlijk kiezen ze daarmee ook een nieuwe regeringsleider: de SPD van bondskanselier Scholz komt in de peilingen al weken niet verder dan zo'n vijftien procent van de stemmen.

Aan kop in de peilingen gaan oppositieleider Friedrich Merz en zijn CDU/CSU met zo'n dertig procent. Op dit moment ziet het er naar uit dat de radicaal-rechtse AfD van Alice Weidel tweede wordt, zij liggen in de peilingen al weken rond de twintig procent.

Om 08.00 uur werden in de stembureaus de eerste kiezers verwelkomd:

Ten opzichte van Nederland zijn er bij de Duitse verkiezingen twee opvallende verschillen. Ten eerste is dat het aantal stemmen: in Duitsland mag je twee vakjes rood kleuren in het stemhokje, in plaats van een.

De eerste stem, de Erststimme, gaat naar de districtskandidaat. Via een 'winner takes it all'-systeem zoals dat ook in het Verenigd Koninkrijk bestaat, komt er in principe namens elk kiesdistrict een kandidaat in het parlement. In totaal heeft Duitsland 299 kiesdistricten.

Daarnaast bestaat de tweede stem, de Zweitsstimme. Die gaat naar een partij en is de belangrijkste, omdat het aantal Zweitstimmem bepaalt hoeveel zetels een partij in de Bondsdag krijgt. Die zetels worden in eerste instantie gevuld met mensen die direct zijn gekozen met de Erststimme van het districtenstelsel.

Tot en met de vorige Bondsdagverkiezingen in 2021 stond het aantal zetels in de Bondsdag niet vast. Als gevolg van een ingewikkelde verdeelsleutel in de kieswet kon het parlement groeien en krimpen. Dat leidde er de laatste paar verkiezingen toe dat de Bondsdag steeds verder uitdijde: afgelopen periode zaten er 733 mensen in het parlement.

Om aan die groei een einde te maken is in 2023 besloten om de kieswet te veranderen. Vanaf nu bestaat de Bondsdag uit 630 zetels, niet meer en niet minder. Dat kan er wél toe leiden dat wie een district gewonnen heeft, uiteindelijk niet in de Bondsdag komt.

Want stel, namens een partij mogen op basis van de Erststimme honderd mensen het parlement in, terwijl er op basis van de Zweitstimme maar tachtig zetels zijn behaald, dan staan er vanaf nu dus twintig kandidaat-parlementariërs aan de zijlijn. In zo'n situatie mogen de districtskandidaten die de meeste stemmen haalden het parlement in.

Het andere opvallende verschil met Nederland is dat Duitsland een kiesdrempel kent. Een partij moet minimaal vijf procent van het totaal aantal stemmen halen om de Bondsdag in te mogen. Als gevolg daarvan zaten er de afgelopen periode zeven partijen in het Duitse parlement.

In de jaren voor de machtsovername door Adolf Hitler in 1933 kende Duitsland geen kiesdrempel. Elke verkiezing kwamen er partijen bij, werd de politiek verder versplinterd en raakte het land politiek instabieler. Om dat in de toekomst te voorkomen is na de oorlog de kiesdrempel ingevoerd.

Voor drie kleine partijen is het daarmee vandaag erop of eronder. Het gaat om de FDP, de liberale partij die afgelopen november uit de regering stapte. Het gaat om BSW, de links-conservatieve, pro-Russische partij die een halfjaar geleden bij de deelstaatverkiezingen in het oosten van Duitsland goede resultaten behaalde.

Gat op links

En tenslotte gaat het om Die Linke, de linkse partij met wortels in de communistische partij uit de tijd van de DDR. Die partij leek op sterven na dood. Maar omdat linkse partijen als SPD en Groenen meer naar het midden zijn opgeschoven, is er nieuwe ruimte op links ontstaan.

Vooral jongeren springen met Die Linke in dat gat. Ook met dank aan een geslaagde campagne op social media en een jonge lijsttrekker die opviel met haar vurige rede tegen politieke samenwerking tussen CDU/CSU en AfD in de Bondsdag.

In deze video vind je meer informatie over hoe de verkiezingen werken:

Goedemorgen! Duitsland gaat vandaag naar de stembus. En op twee plekken in Nederland wordt herdacht dat drie jaar geleden de Russische invasie in Oekraïne begon.

Eerst het weer: vanochtend is het bewolkt en in het noordwesten komt mist voor. In de loop van de dag breekt vanuit het zuiden de zon door. Het wordt 12 tot 14 graden.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Israël heeft de vrijlating van 602 Palestijnen voor onbepaalde tijd uitgesteld. De groep had gisteren vrijgelaten moeten worden in ruil voor het vrijlaten van zes gijzelaars door Hamas. Het kantoor van premier Netanyahu wijst in een verklaring op "herhaalde schendingen" van Hamas. De militante groepering spreekt op zijn beurt van sabotage door Israël.

Israël stoort zich aan "de ceremonies die onze gijzelaars vernederen", aldus het kantoor van de Israëlische premier. Gistermiddag en ook bij eerdere vrijlatingen werden gijzelaars gepresenteerd als trofeeën door gewapende militanten. De vrijlating van de Palestijnen wordt uitgesteld "totdat de volgende vrijlating van gijzelaars gegarandeerd is, en zonder de vernederende ceremonies". Het is onduidelijk wanneer dat zou moeten gebeuren.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Kroonprinses Amalia heeft in Vlissingen het marineschip Den Helder gedoopt. Het was de eerste officiële handeling die de kroonprinses zelfstandig heeft verricht.

Bekijk de doop hier:

Fijne zondag!

In het zuiden van Sudan grijpt de ziekte cholera razendsnel om zich heen. Binnen drie dagen zijn er zeker 58 mensen om het leven gekomen en zo'n 1300 mensen besmet geraakt, meldt het ministerie van Volksgezondheid.

De cholera-uitbraak vindt plaats in Kosti, een stad op ruim 400 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Khartoem. De stad met zo'n 350.000 inwoners ligt aan de westelijke oever van de rivier de Witte Nijl. Artsen zonder Grenzen vermoedt dat de uitbraak komt door het drinken van vervuild water, afkomstig uit de rivier.

Volgens het ministerie is de watervoorziening buiten werking na een aanval van de paramilitaire groep Rapid Support Forces (RSF). De groep is al twee jaar in een bloedige strijd verwikkeld met het Sudanese leger. Als gevolg van de kapotte watervoorziening haalden mensen drinkwater uit de rivier.

Ziekenhuis overspoeld

Het ministerie van Volksgezondheid zegt een reeks maatregelen te hebben getroffen om de uitbraak in te dammen. Zo komt er een vaccinatiecampagne tegen cholera in de stad. Ook is de capaciteit van een isolatiecentrum uitgebreid, in samenwerking met de Verenigde Naties en internationale medische organisaties.

Artsen zonder Grenzen zegt dat zijn cholera-afdeling in het ziekenhuis van Kosti overspoeld wordt met patiënten. "De situatie is alarmerend en staat op het punt om uit de hand te lopen", zegt een AzG-coördinator in Kosti tegen persbureau AP. "We hebben geen ruimte meer. We behandelen patiënten nu op de grond omdat er niet genoeg bedden zijn."

Tussen juli en oktober vorig jaar kwamen er al meer dan 600 mensen door cholera om het leven in Sudan. Die uitbraak was voornamelijk in het oosten van het land, waar miljoenen mensen verblijven die ontheemd zijn geraakt door de strijd tussen de RSF en het Sudanese leger.

Correspondent Elles van Gelder en cameraman Sven Torfinn gingen vorige zomer naar de grens tussen Sudan en Zuid-Sudan om verslag te doen van de situatie:

In de Amerikaanse staat Pennsylvania heeft een man mensen gegijzeld gehouden op de intensive care van een ziekenhuis. Hij schoot een agent dood en verwondde vijf anderen voordat hij zelf om het leven werd gebracht.

De gijzeling vond gisterochtend lokale tijd plaats in het UPMC Memorial-ziekenhuis in de plaats York. De 49-jarige man stapte gewapend met een pistool het gebouw binnen en liep direct op de IC af. Daar gijzelde hij meerdere medewerkers van het ziekenhuis. Hij schoot een verpleegkundige en een bewaker neer. Een dokter werd geschampt door een kogel uit het pistool.

De verdachte bond de handen van een vrouwelijke medewerker vast met een tiewrap en duwde haar vervolgens de gang op, terwijl hij haar onder schot hield. Op de gang liep hij agenten tegen het lijf en werd er over en weer geschoten. Eén agent werd gedood en twee andere raakten gewond. De schutter zelf werd ook gedood.

Een districtsprocureur gaf een toelichting over de politieactie tijdens de gijzeling:

De openbaar aanklager zegt dat de 49-jarige verdachte eerder in de week al contact had gehad met de intensive care van het ziekenhuis. Dat had te maken met de medische toestand van een andere persoon, aldus de aanklager, al is er vooralsnog niets bekend over een motief.

Gouverneur Shapiro van Pennsylvania zegt dat hij vannacht contact heeft gehad met de ouders van de omgekomen agent en met agenten die gewond in het ziekenhuis liggen. Hij heeft ze bedankt. "Hun bereidheid om op het gevaar af te gaan, heeft levens gered."

Medewerkers van de Amerikaanse overheid dreigen ontslagen te worden, als ze niet voor maandagavond laten weten wat ze de afgelopen week op hun werk hebben gepresteerd. Dat staat in een mail die naar medewerkers van verschillende departementen is verstuurd.

De mails werden verstuurd kort nadat Musk een aankondiging erover had geplaatst op zijn socialemediaplatform X. De miljardair staat aan het hoofd van departement DOGE, dat als opdracht heeft om de overheidsuitgaven fors terug te brengen.

"Alle federale medewerkers zullen een mail krijgen met het verzoek om uit te leggen wat ze afgelopen week hebben gedaan", aldus Musk. "Als mensen daar niet op reageren, wordt dat opgevat als een ontslagname."

Managers vragen om niet te reageren

Leidinggevenden bij het Amerikaanse ministerie van Justitie roepen medewerkers op om nog niet te reageren op de mail. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. De leidinggevenden willen eerst weten of zo'n dringend verzoek wel mag.

Het is namelijk nog onduidelijk of Musk mensen mag ontslaan op basis van het niet beantwoorden van een mail. Ook is het onduidelijk wat er gaat gebeuren met medewerkers die vertrouwelijk werk verrichten en daarom geen details kunnen geven over hun werkzaamheden.

De vakbond voor ambtenaren noemt de mails "wreed en respectloos" en zegt dat het onrechtmatige ontslagen zal aanvechten.

'Wat heb je vorige week gedaan?'

Volgens persbureau Reuters hebben in elk geval medewerkers van beurswaakhond SEC, meteorologisch instituut NOAA en gezondheidsdienst CDC de mail ontvangen van afzender 'HR'. In de onderwerpregel staat: "Wat heb je vorige week gedaan?" Ambtenaren moeten in een vijftal punten samenvatten wat ze gedaan hebben en die punten ook naar hun leidinggevende sturen. Dat moet voor maandagavond 23.59 uur Amerikaanse tijd gebeuren.

De mails die namens Musk zijn verstuurd kwamen enkele uren na een aanmoediging van president Trump. "Elon doet geweldig werk, maar ik zou graag zien dat hij agressiever wordt", schreef hij op zijn eigen socialemediaplatform Truth Social. "Vergeet niet dat we een land moeten redden", voegde hij eraan toe.

Duizenden ontslagen

Door toedoen van DOGE zijn de afgelopen weken al duizenden ambtenaren ontslagen bij onder meer de belastingdienst IRS, het Pentagon en luchtvaartautoriteit FAA. USAID, het Amerikaanse Agentschap voor Internationale Ontwikkeling, is nagenoeg compleet ontmanteld.

Israël heeft de vrijlating van 602 Palestijnen voor onbepaalde tijd uitgesteld. De groep had gisteren vrijgelaten moeten worden in ruil voor het vrijlaten van zes gijzelaars door Hamas. Het kantoor van premier Netanyahu wijst in een verklaring op "herhaalde schendingen" van Hamas. De militante groepering spreekt op zijn beurt van sabotage door Israël.

Israël stoort zich aan "de ceremonies die onze gijzelaars vernederen en het cynische gebruik van onze gijzelaars voor propagandadoeleinden", aldus het kantoor van de Israëlische premier. Gistermiddag en ook bij eerdere vrijlatingen werden gijzelaars gepresenteerd als trofeeën door gewapende militanten.

Vanuit Gaza wordt het Israëlische besluit sterk veroordeeld. "Jullie hebben je gijzelaars gehad dus waarom vertraag je de vrijlating van onze Palestijnse gevangen?", zegt een familielid tegen nieuwszender Al Jazeera. De man noemt het pijnlijk en een schending van de afspraken uit de wapenstilstand.

'Zonder vernederende ceremonies'

De vrijlating van de Palestijnen wordt volgens Israël uitgesteld "totdat de volgende vrijlating van gijzelaars gegarandeerd is, en zonder de vernederende ceremonies". Het is onduidelijk wanneer dat zou moeten gebeuren. De uitwisseling van gisteren van nog levende gijzelaars en Palestijnen was de laatste die zou plaatsvinden in de eerste fase van het staakt-het-vuren. Komende donderdag zou Hamas wel nog vier lichamen aan nabestaanden teruggeven, maar het is onduidelijk of dat nog doorgaat.

De eerste fase loopt begin maart af. In de tussentijd moeten er ingewikkelde onderhandelingen worden gevoerd over de tweede fase van het bestand.

Een Hamas-woordvoerder spreekt van een "flagrante schending" van het bestand door Israël. Hij beschuldigt de Israëlische premier Netanyahu van "opzettelijk uitstel en vertragingstactieken". Bij eerdere uitwisselingen werden de Palestijnen vlak na de terugkomst van Israëlische gijzelaars vrijgelaten.

Onder de ruim 600 Palestijnen die gisteren hadden moeten vrijkomen, bevinden zich enkele tientallen mensen die veroordeeld zijn tot een levenslange celstraf. Nael Barghouti, die ook vrijkomt en die door Israël wordt beschouwd als een prominent lid van Hamas, werd in 1978 veroordeeld wegens de moord op een Israëlische buschauffeur. In 2011 was hij al eens vrijgekomen in een gevangenenruil met een Israëlische militair die in de Gazastrook werd vastgehouden. Later werd Barghouti opnieuw door Israël opgepakt.

Ruim 400 mensen waren na de aanslagen van 7 oktober 2023 gearresteerd door Israël. Een deel van hen zat vast in zogenoemde administratieve detentie. De Israëlische wet staat toe dat mensen tot zes maanden zonder specifieke aanklacht worden vastgezet, als volgens Israëlische autoriteiten aannemelijk is dat ze een gevaar zijn voor de staatsveiligheid. Zo'n detentie kan steeds worden verlengd. Mensenrechtenorganisaties stellen dat Israël deze maatregel misbruikt en veel te vaak inzet.

Correspondent Nasrah Habiballah legt uit wat die administratieve detentie inhoudt:

De zes gijzelaars werden gisteren in etappes overgedragen aan het Rode Kruis. Rond 09.00 uur werden er in Rafah twee gijzelaars vrijgelaten. Drie uur later kwamen er nog eens drie gijzelaars vrij. Pas na 14.00 uur kwam de zesde gijzelaar vrij.

De afgelopen weken zijn er in totaal 25 levende en 4 overleden gijzelaars overgedragen aan het Rode Kruis. Nog 63 mensen worden vastgehouden in de Gazastrook, van wie minder dan de helft nog in leven zou zijn.

Bij een boerenbedrijf in het Friese dorp Oosterwolde zijn tientallen dode schapen aan de weg gelegd. De dieren zijn volgens de boer gedood door een wolf.

De boer heeft bij de dode dieren een bord geplaatst met de tekst 'Bedankt wolf'. DNA-onderzoek moet nog uitwijzen of het roofdier inderdaad de boosdoener is.

"Er werd vanmorgen bij mij aangebeld dat er schapen op de weg liepen. Toen wist ik al hoe laat het was", zegt boer Martin Meinsma tegen Omrop Fryslân.

Meinsma had vanochtend 165 schapen in het weiland staan. Toen hij ging kijken, waren er ongeveer twintig dood. Twintig andere gewonde schapen hebben een spuitje van de dierenarts gekregen.

Mogelijk gaat het om de grootste wolvenaanval in Friesland ooit, zo schrijft de regionale omroep. De dodelijkste aanval tot nu toe was in januari 2023 in Appelscha. Toen kwamen 28 schapen om het leven.

Eerder deze maand werden in Nieuwehorne en Makkinga in totaal 62 schapen doodgebeten. Onderzoek moet nog uitwijzen of het hier daadwerkelijk om de wolf ging.

Over de polarisatie in het debat over de wolf maakte Nieuwsuur eind vorig jaar deze video:

Op begraafplaats Westduin in Den Haag hebben onbekenden meerdere graven en urnen vernield. Zowel kindergraven als grafzerken van volwassenen zijn kapot. Urnen zijn gebroken en er is as van een overledene gevonden op een wandelpad, meldt een getuige aan Omroep West.

Het is nog onduidelijk hoe groot de schade precies is. Volgens de gemeente lijkt het erop dat er ongeveer tien tot vijftien graven en een tiental urnen zijn vernield. Ook is schade aangebracht aan de herdenkingsmonumenten van een verzamelgraf voor kinderen.

Persoonlijke hulp

De gemeente Den Haag spreekt zijn afschuw uit over de gebeurtenissen. "De immateriële schade voor nabestaanden is enorm", zegt een woordvoerder tegen Omroep West. "Als gemeente staan we klaar om de gedupeerden te helpen waar dat kan, iedere gedupeerde krijgt persoonlijke hulp."

Beheerders van de begraafplaats zijn gisteravond en vandaag in de weer geweest om de ergste schade enigszins te herstellen en nabestaanden te informeren. De politie doet uitgebreid onderzoek naar de grafschennis.