NOS Nieuws - Algemeen

De rechtbank heeft een 51-jarige man veroordeeld tot een gevangenisstraf van 22 jaar voor de moord op een 38-jarige man uit Amsterdam. De rechtbank acht bewezen dat Emad A. het slachtoffer vorig jaar in zijn woning heeft vermoord en daarna zijn lichaam heeft 'weggemaakt'.

De 38-jarige Elias Assaf werd op 11 april 2023 als vermist opgegeven nadat hij voor het laatst was gezien in Amsterdam. Zijn lichaam werd ruim een week later gevonden. Zijn stoffelijk overschot bleek in stukken gesneden en werd deels gevonden in zijn eigen auto in de hoofdstad.

Bekend

Daarop werd A. aangehouden als verdachte. Hij en het slachtoffer kenden elkaar van hun werk in een restaurant in Amsterdam.

De verdachte woonde destijds in een woning naast het terrein van een klooster in Heiloo. Het huisje is volgens regionale omroep NH eigendom van het bisdom in Haarlem en wordt ter beschikking gesteld aan mensen om 'even op adem te komen'.

In eerste instantie ontkende A. iets met de dood van Assaf te maken te hebben, maar later bekende hij bij zijn dood betrokken te zijn. Op zijn aanwijzingen werden vervolgens andere delen van het lichaam van Assaf teruggevonden in Duitsland, waar ze lagen begraven bij een klooster in Waldsolms.

Vooropgezet plan

Ondanks dat de verdachte heeft bekend dat hij betrokken was bij de dood van zijn oud-collega, blijft het motief onduidelijk. A. legde in de zaak steeds wisselende verklaringen af. Volgens de verdachte kregen hij en Assaf ruzie en was zijn dood een ongeluk, maar daar ging de rechtbank niet in mee, schrijft stadsomroep AT5.

Volgens de rechters is er genoeg bewijs dat er sprake was van een vooropgezet plan om het slachtoffer te vermoorden en zijn lichaam te verbergen. Zo kocht A. vlak voor de moord onder andere een bijl, zaag en vuilniszakken.

Respectloos

De rechtbank neemt het de verdachte kwalijk dat hij geen openheid van zaken heeft gegeven, waardoor nooit duidelijk is geworden wat er precies in de woning is gebeurd en waarom hij Assaf heeft vermoord.

Daarnaast vinden de rechters dat de verdachte "geen enkel respect voor het lichaam van Assaf heeft getoond" en dat nabestaanden door zijn handelen onnodig lang in onzekerheid hebben geleefd.

Het Openbaar Ministerie eiste een gevangenisstraf van 24 jaar. De rechtbank vond een gevangenisstraf van 22 jaar plus een gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel passend.

In Den Haag is een kabinetsval voorkomen. Na het aangekondigde vertrek van NSC-staatssecretaris Achahbar eerder vandaag was er urenlang crisisberaad in het Catshuis met als uitkomst dat de andere NSC-bewindslieden wel in het kabinet blijven. Dat melden goed ingevoerde bronnen aan de NOS.

Premier Schoof voerde vanavond vooral overleg met de fractievoorzitters van de coalitiepartijen, Wilders (PVV), Yesilgöz (VVD), Van Vroonhoven (NSC) en Van der Plas (BBB). Daar werd de kabinetscrisis bezworen.

Op dit moment worden de verschillende fracties bijgepraat. Die moeten het gevonden compromis ook steunen.

Eerder vandaag werd duidelijk dat NSC-staatssecretaris Achahbar (Toeslagen en Douane) haar ontslag ging indienen uit onvrede over gebeurtenissen binnen het kabinet na het geweld in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd vorige week tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv.

Afgelopen maandag, tijdens de ministerraad, zouden de gemoederen hoog zijn opgelopen, en zouden naar de mening van Achahbar racistische uitspraken zijn gedaan. Achahbar, die een Marokkaanse achtergrond heeft, zou toen al hebben aangegeven als bewindspersoon bezwaren te hebben tegen bepaald woordgebruik door haar collega's.

Verklaring rechtsstaat

Volgens ingewijden vindt de vertrekkende staatssecretaris dat bewindslieden zich niet hebben gehouden aan de verklaring over de rechtsstaat die tijdens de formatie is opgesteld. Daarin staat onder meer dat men elkaar in discussies heel zou laten, wat volgens Achahbar niet is gebeurd.

In de loop van de avond was rond NSC te horen dat de overige bewindslieden alleen door zouden willen als de collega's van de coalitiepartners zouden erkennen dat er een grens is overschreden en excuses zouden aanbieden. Of dat inderdaad is gebeurd, is niet duidelijk.

Later vanavond worden er verklaringen verwacht van in ieder geval Achahbar en premier Schoof.

Acht demonstranten die afgelopen woensdag bij een pro-Palestijns protest waren op de Dam in Amsterdam hebben aangifte gedaan vanwege het gebruikte politiegeweld. Op beelden was te zien dat agenten een aantal demonstranten sloegen met wapenstokken.

Vanwege de rellen van een week eerder gold in de stad een demonstratieverbod. Toch besloot een groep te demonstreren op de Dam. De politie leidde de groep van bijna 300 demonstranten in bussen weg naar een plek ver buiten het centrum, in het Westelijk Havengebied.

Meerdere getuigen zeggen dat ze op hoofd, armen en benen zijn geslagen nadat ze uit de bus waren gezet. Ze spreken van "extreem geweld" door de politie.

Mogelijk meer aangiftes

Advocaat Willem Jebbink, die de demonstranten die aangifte doen bijstaat, noemt het politieoptreden "in meerdere opzichten illegaal en daarom zeer verontrustend". De demonstranten denken dat zich de komende dagen meer mensen bij de aangifte aansluiten.

De politie zei eerder dat er een onderzoek komt naar het optreden van agenten. "Politiegeweld is altijd heftig om te zien en wordt getoetst en beoordeeld."

Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom stopt vandaag met de levering van gas aan Oostenrijk. Dat heeft Gazprom laten weten, meldt het Oostenrijkse gasbedrijf OMV. De regering zegt dat het land goed is voorbereid op de situatie en Oostenrijkers deze winter niet in de kou zullen komen te zitten.

OMV en Gazprom lagen al enige tijd met elkaar overhoop vanwege uitgebleven gasleveringen. Het Oostenrijkse gasbedrijf stapte daarop naar de Internationale Kamer van Koophandel. Die stelde OMV in het gelijk en kende het gasbedrijf een bedrag van 230 miljoen euro toe.

Het Oostenrijkse gasbedrijf kondigde daarop aan de komende Russische gasleveringen als betaald te beschouwen, om zo aan het miljoenenbedrag te komen. Gazproms besluit om de leveringen aan Oostenrijk zaterdag vanaf 06.00 uur te staken wordt gezien als een reactie daarop.

Hoge gasprijs

Volgens de Oostenrijkse bondskanselier Nehammer is de leveringsstop voor Oostenrijk geen probleem en hoeven burgers niet bang te zijn voor een tekort aan gas. "Niemand zal bevriezen", zei hij. Hij stelt dat Oostenrijk beschikt over voldoende reserves en dat de stop niet tot prijsstijgingen mag leiden.

Oostenrijk was lange tijd sterk afhankelijk van Russisch gas. In de EU komt nu nog zo'n 15 procent van het gas uit Rusland, maar in Oostenrijk lag dat percentage dit jaar rond de 80 procent. Ook EU-landen als Hongarije en Slowakije maken nog gebruik van gas uit Rusland.

Het Oostenrijkse gasbedrijf zou zich al een paar jaar voorbereiden op de situatie zonder Russisch gas. Alternatief gas zou onder andere uit Noorwegen moeten komen.

Door het geschil tussen Oostenrijk en Rusland is de gasprijs gestegen. Gisteren stond de gasprijs korte tijd op het hoogste punt van dit jaar. Een megawattuur gas kostte op het hoogtepunt ruim 47 euro. Eind augustus 2022 was de recordprijs van gas ruim 346 euro per megawattuur.

De Brabantse gemeente Maashorst is vijftig kunstwerken kwijt. Onder de werken is een zeefdruk van Beatrix uit de jaren 80, gemaakt door Andy Warhol in de tijd dat ze koningin was. Ze zijn mogelijk vermist geraakt tijdens de verbouwing van het gemeentehuis.

De kunstwerken waren vroeger eigendom van Uden. Dat was een van de gemeenten die in 2022 opging in de nieuwe gemeente Maashorst. In aanloop naar de fusie is de kunstcollectie van Uden in kaart gebracht. Een aantal kunstwerken is in bruikleen gegeven aan Museum Krona in Uden, een deel hangt in het nieuwe gemeentehuis en een deel is teruggegeven aan de kunstenaars.

Nu blijkt dat van vijftig werken de locatie niet bekend is. In een persbericht schrijft de gemeente Maashorst dat die "mogelijk tijdens de verbouwing van het nieuwe gemeentehuis en interne verhuizingen zijn afgevoerd".

De gemeente zegt dat er al een intern onderzoek is gedaan, maar dat niet is achterhaald waar de werken zijn gebleven. Daarom heeft de gemeente nu bij de politie melding gemaakt van vermissing.

Daarnaast is een extern onderzoeksbureau ingeschakeld dat moet helpen de kunstwerken boven water te krijgen. Dat bureau moet ook adviseren hoe "dergelijke vermissingen in de toekomst kunnen worden voorkomen".

Nog meer Warhol-werken vermist

Eerder deze maand verdwenen er ook al twee Warhol-werken in Brabant. Bij een kunstroof in een galerij in Oisterwijk werden twee zeefdrukken uit de serie Reigning Queens meegenomen. Voor die diefstal zit een verdachte vast. Ook deze kunstwerken zijn nog niet terecht.

Na het geweld rond de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv van vorige week donderdag kondigde premier Schoof aan maatregelen tegen antisemitisme te gaan onderzoeken. Een daarvan is de mogelijkheid om mensen met een dubbel paspoort die zijn veroordeeld voor antisemitisch geweld het Nederlanderschap af te nemen. Hoe kijken Joodse Amsterdammers naar dit voorstel?

In Buitenveldert, een wijk in Amsterdam Zuid met een aanzienlijke Joodse gemeenschap, is de spanning bijna voelbaar op straat. Er patrouilleren meerdere jeeps van de marechaussee bij drie Joodse scholen. Zodra je iemand probeert aan te spreken steekt de privé-beveiliging van de scholen daar een stokje voor. De marechaussee vraagt aanhoudend wat de NOS komt doen. Bij een school grijpt de directeur in tijdens een gesprek met een leraar.

Niet nieuw

De meeste mensen willen niet met de pers praten en al helemaal niet op camera. Joodse buurtbewoners zijn bang om herkenbaar in beeld te komen en bang om de verkeerde dingen te zeggen. Dat gevoel is niet nieuw, benadrukken Joodse bewoners in gesprek met de NOS. "Het is een onderbuikgevoel dat al langer bestond en door de gebeurtenissen van donderdagnacht wordt bevestigd", zegt een medewerker van de koosjere bakker.

Een orthodox-joodse man loopt gehaast de supermarkt uit. Hij zegt dat hij tegenwoordig "drie keer om zich heen kijkt" voor hij ergens naar binnen loopt. "Dat heb ik nooit eerder gehad, alleen in de week na 7 oktober."

Student Eli (17) vertelt dat hij op de Hogeschool van Amsterdam zijn keppeltje niet meer durft te dragen. Zelf heeft hij "gelukkig nog nooit wat meegemaakt", maar van vrienden hoort hij dat er op sociale media veel antisemitisme is. "Zelf zit ik er niet zoveel op." Hij denkt niet dat zijn keppeltje direct tot mishandeling leidt, "maar ik neem het zekere voor het onzekere".

"Er zijn wijken waar ik niet meer kom", zegt de orthodox-joodse Meir Spiero (30). "Ik zeg niet dat er dan wat gebeurt, maar ik ben voorzichtiger. Ik kijk even rond. Maar verder leven we gewoon ons leven."

Woordkeuze

De Amsterdamse burgemeester Halsema zei na het geweld tegen Maccabi-supporters in de stad "dat dit de herinnering aan pogroms terugbrengt". Die woordkeuze noemt goudhandelaar Nino "overdreven". De maatregel voor het intrekken van de Nederlandse nationaliteit die het kabinet heeft voorgesteld vindt hij "eigenlijk niet kunnen".

"Het zijn een paar straatschoffies, echt idioten natuurlijk, die het geweld hebben gepleegd", zegt hij. "Maar Maccabi-supporters hebben ook dingen gedaan die niet kunnen. Mensen die dit soort geweld plegen moet je uitzetten, maar nu zijn honderdduizenden mensen slachtoffer geworden van zo'n avond."

De stad is van iedereen, vervolgt Nino. "Er komen hier bij de bakker ook Marokkaanse Nederlanders koffie drinken, die balen hier ook van." De discussie over antisemitisme wordt volgens Nino gekaapt door politici.

Schrijver Maurits de Bruijn is het met hem eens. "Gebruik van de term pogroms vind ik totaal overtrokken en eerlijk gezegd gevaarlijk om te gebruiken, omdat het met name Joden juist angstiger maakt." De definitie van antisemitisme is in zijn ogen heel troebel geworden. "Zeker sinds 7 oktober. Leuzen als 'Free Palestine' worden al als antisemitisch bestempeld."

De Bruijn zegt de paspoortmaatregel die het kabinet onderzoekt vreselijk te vinden. "Ongelofelijk dat dit gebeurt in ons land. Je kunt racisme niet met racisme bestrijden, wat mij betreft."

Discriminerend

"Intrekken van de Nederlandse nationaliteit lijkt me een rare maatregel, want het geldt niet voor iedereen in Nederland", zegt Vincent van der Noort (43) uit Amstelveen bij de dierenwinkel. Hij heeft zich altijd veilig gevoeld in Amsterdam. "Maar ik zie er dan ook niet herkenbaar Joods uit."

Eerst zien, dan geloven of ze de maatregel gaan uitvoeren, zegt Spiero. "Ik vind dat eenieder die zich schuldig maakt aan antisemitisme hard moet worden aangepakt, ongeacht zijn nationaliteit."

"Je gaat je richten op de dubbele nationaliteiten en dat is discriminerend", zegt HvA-student Eli. "Dat betekent dat je je gaat richten op de Marokkanen. Dat zijn we gewend van Wilders helaas, maar we kunnen niet uitsluiten dat ook andere jongeren zich aan antisemitisme schuldig maken."

"Ik heb het gevoel dat nu twee groepen tegenover elkaar worden gesteld en dat is zorgwekkend", concludeert de leraar, die anoniem wil blijven. "Je moet eerst juist komen tot menselijk contact voordat je het gesprek kan aangaan."

Bij de landelijke intocht van Sinterklaas in Vianen worden morgen zo'n 20.000 bezoekers verwacht. Ouders en kinderen die de Sint en zijn pieten daar rond het middaguur verwelkomen, houden het waarschijnlijk droog.

Wel is het in Vianen morgen bewolkt en er waait een matige zuidwestenwind. Het zal fris zijn op de kades waarlangs de pakjesboot zal verschijnen: naar verwachting stokt de temperatuur in het vestingstadje op zo'n 8 of 9 graden. Daarmee is het iets kouder dan de afgelopen dagen. Een warme jas is geen overbodige luxe voor verwachtingsvolle toeschouwers.

"Al met al geen weer waar de organisatoren van de intocht zich zorgen over hoeven te maken", zegt NOS-weerman Marco Verhoef.

Voor de liefhebber zette Marco Verhoef de weersverwachting op rijm:

Bij intochten elders in het land blijft het dit weekend niet altijd droog. Vooral zondag kunnen felle buien voorkomen, mogelijk met hagel of onweer.

Tussen de buien door schijnt zondag wel af en toe de zon. De wind is in het binnenland dan matig, en kan aan zee krachtig zijn met windstoten tot zo'n 75 kilometer per uur.

In Vianen zijn al de nodige voorbereidingen getroffen voor de intocht:

De Duitse bondskanselier Scholz heeft voor het eerst sinds begin december 2022 gebeld met de Russische president Poetin. Wat de precieze aanleiding was voor het telefoongesprek is niet duidelijk. De Duitse regering zegt dat Scholz Poetin heeft opgeroepen de oorlog tegen Oekraïne te beëindigen en de Russische troepen terug te trekken.

Scholz schreef zelf op X ook over zijn gesprek met Poetin. "Rusland moet laten zien bereid te zijn om te onderhandelen met Oekraïne, met als doel het bereiken van rechtvaardige en langdurige vrede."

Daarnaast zou Scholz hebben benadrukt dat Duitsland Oekraïne zo lang mogelijk zal steunen. Over de verdere inhoud van het gesprek, dat volgens persbureau DPA een uur duurde, meldt de regeringsverklaring weinig.

Persbureau Reuters meldt dat Scholz het ook met de Russische president heeft gehad over de aanwezigheid van Noord-Koreaanse militairen in Oekraïne.

De Oekraïense president Zelensky, die volgens Duitsland van tevoren was ingelicht over het initiatief van Scholz, is niet blij. In een reactie zegt hij te vrezen dat er alleen maar meer ellende van komt. Hij vergelijkt met het openen van de doos van Pandora en volgens hem is het beter om Poetin te isoleren op het internationale toneel.

Woordvoerder Peskov van de Russische regering zegt in een reactie op het contact met Scholz dat er grote meningsverschillen zijn tussen Duitsland en Rusland. Het feit dat er dialoog is, is volgens hem echter "extreem positief".

De president van de Spaanse regio Valencia, Carlos Mazón, geeft toe dat hij fouten heeft gemaakt bij de rampzalige overstromingen eind vorige maand, maar treedt niet af. In een toespraak bood hij zijn excuses aan voor het optreden van de autoriteiten en stelde hij dat ze werden overweldigd door de "apocalyptische" omvang van de ramp.

Ook kondigde hij een parlementaire commissie aan die de ramp gaat onderzoeken en zei hij "zijn verantwoordelijkheid niet te willen ontlopen" als dat onderzoek daartoe aanleiding geeft. De protocollen voor dit soort overstromingen functioneerden volgens hem altijd goed, tot 29 oktober.

Hevige hagel- en regenbuien veroorzaakten toen overstromingen in de regio Valencia, die ruim 220 mensen het leven kostten. Daarnaast worden nog tientallen mensen vermist.

Demonstraties tegen Mazón

Afgelopen zaterdag gingen 130.000 mensen de straat op om het aftreden van Mazón te eisen. Ook vandaag waren demonstranten bij het regioparlement.

De betogers vinden dat Mazón niet op tijd is begonnen met het waarschuwen voor overstromingen. Pas uren na de overstromingen kregen inwoners sms'jes waarin gewaarschuwd werd voor de ramp. Op dat moment werden al auto's meegesleurd door hevige stroming. Mazón wees er in zijn toespraak op dat dit sms-waarschuwingssysteem nog niet eerder was gebruikt.

De regiopresident kreeg eerder al veel kritiek omdat hij op de dag van de ramp met een journalist aan het lunchen was, terwijl hij zich volgens critici bezig had moeten houden met de ramp. Over deze lunch zei Mazón in zijn toespraak niets.

Traag

Ook vinden de demonstranten dat Mazón verantwoordelijk is voor het trage op gang komen van de hulpverlening. Volgens hen hebben inwoners van de regio te lang zonder hulp gezeten. Mazón zelf vindt dat de socialistische regering ook verantwoordelijkheid draagt voor de langzame reactie op de ramp. Volgens hem faalde het hele systeem.

Hij richtte eerder pijlen op het Spaanse weeragentschap, dat hij beschuldigde van het verstrekken van verkeerde informatie op de dag van de overstromingen.

Hoewel Milieudefensie deze week het onderspit delfde in het hoger beroep van de klimaatzaak tegen Shell, zet de organisatie het proces tegen ING gewoon door. Volgens Milieudefensie biedt de uitspraak van het gerechtshof in Den Haag genoeg houvast om ING via de rechter te dwingen de CO2-uitstoot te verminderen.

Het hof veegde dinsdag een uitspraak van de rechter van tafel die Shell opdroeg om de eigen CO2-uitstoot en die van klanten en toeleveranciers in 2030 met 45 procent te hebben teruggebracht ten opzichte van 2019. Het hof oordeelde dat Shell de eigen uitstoot al terugbrengt en vond het zinloos om dat ook van klanten en toeleveranciers te eisen. Concurrenten van Shell zouden die olie- en gashandel dan gewoon overnemen.

Vooral dit laatste lijkt een belangrijke pijler onder de rechtszaak tegen ING weg te trekken. Als bank die leningen verstrekt stoot ING immers zelf weinig uit. En ook hier zouden olieproducenten voor krediet naar een andere bank kunnen gaan als ze die bij ING niet krijgen.

Geen nieuwe olie- en gasvelden

Milieudefensie ziet evenwel in het arrest van het hof voldoende aanknopingspunten om de zaak door te zetten, zegt Nicky van Dijk, die bij Milieudefensie de zaak tegen ING leidt. "Het gerechtshof zegt dat alle bedrijven hun uitstoot moeten verminderen. Dus ook ING. Daarbij zegt het hof dat Shell met het openen van nieuwe olie- en gasvelden ingaat tegen het klimaatakkoord van Parijs. Ook ING financiert nog steeds deze nieuwe velden."

Twee maanden geleden scherpte ING het eigen klimaatbeleid aan. De bank beloofde per direct geen nieuwe leningen meer te verstrekken aan bedrijven die zich alleen richten op het oppompen van olie en gas en het ontwikkelen van nieuwe velden. ING zei toen dat nog ongeveer 25 van zulke olie- en gasbedrijven leningen hebben lopen. Energieconcerns die naast olie en gas ook andere activiteiten hebben, kunnen bij ING nog wel aankloppen voor krediet.

Dat laatste stelt Milieudefensie teleur. "De ExxonMobils en BP's van deze wereld blijft ING gewoon financieren. En die plannen juist de meeste nieuwe olie- en gasvelden", zegt Van Dijk. "ING is een van de dertig systeembanken in de wereld. Zij kunnen echt een verschil maken. Wij hopen dat ING goed kijkt naar de uitspraak van het hof en zelf het beleid gaat aanpassen."

ING heeft er vertrouwen in

ING zegt in een reactie dat Milieudefensie nog geen formele stappen heeft ondernomen om de bank voor de rechter te dagen. Volgens een woordvoerder wil ING juist het voortouw nemen in de versnelling van de wereldwijde omslag naar een economie met weinig CO2-uitstoot. "We hebben vertrouwen in onze aanpak en willen deze dialoog graag voortzetten. Maar als Milieudefensie ervoor kiest juridische stappen te ondernemen, zijn we ook bereid om deze aanpak in de rechtszaal toe te lichten."

Zo'n rechtszaak loopt volgens ING uit op een lang juridisch proces dat jaren kan duren. "En dat terwijl we allemaal inzien hoe urgent actie op de korte termijn is", meent de bank.

In de zaak tegen Shell kan Milieudefensie na het verloren hoger beroep nog in cassatie gaan. Of dit ook gebeurt, kan de organisatie nog niet zeggen.

Het gerechtshof besloot dinsdag dat het concern de uitstoot in 2030 niet met 45 procent verminderd hoeft te hebben. Bij Nieuwsuur deed Shell president-directeur Frans Evers zijn verhaal:

De politie heeft een jongen van 16 opgepakt op verdenking van het gooien van een explosief naar een tram in Amsterdam. Dat gebeurde afgelopen maandag, toen er in stadsdeel Nieuw-West rellen waren.

Door het explosief vloog de tram, die leeg was, in brand. Niemand raakte gewond. De opgepakte jongen wordt ook in verband gebracht met een explosie bij een school in Nieuw-West, een dag later.

Een woordvoerder van de politie zegt dat de verdachte een jongen uit Amsterdam is. Hij kon worden opgespoord aan de hand van camerabeelden en beelden die rondgaan op sociale media. De politie is ervan overtuigd dat er de komende tijd meer aanhoudingen volgen voor de ongeregeldheden van maandagavond.

Nieuwe verdachte meldt zich

De politie meldt verder dat zich nog een verdachte heeft gemeld van de rellen een paar dagen eerder, rond de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv. Hij heeft zichzelf aangegeven. Gisteren meldde zich ook al een verdachte. Een andere verdachte is ook opgepakt.

Beelden van hen werden eerder deze week 'geblurd' getoond in het programma Opsporing Verzocht. Drie andere getoonde verdachten hebben zich nog niet gemeld. Hun beeltenissen zijn nu openbaar gemaakt door de politie, in de hoop ze zo op te sporen.

Er staan nog 24 verdachten op beeld. Hun beeltenissen worden de komende dagen geblurd naar buiten gebracht. Degenen tegen wie de ernstigste verdachtmakingen zijn, worden als eersten getoond.

Totaalbeeld

De politie en het Openbaar Ministerie melden dat er in totaal 74 mensen zijn aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de rellen rond Ajax-Maccabi (vorige week donderdag) en in stadsdeel Nieuw-West (afgelopen maandag).

Daarnaast werden eergisteren bij de verboden demonstratie op de Dam 281 mensen opgepakt, van wie het overgrote merendeel (265) alleen naar een plek buiten het centrum gebracht werd. Zij hoeven geen verdere vervolging te verwachten. De 16 anderen worden onder meer verdacht van het bezit van voorwerpen die letsel konden veroorzaken, openlijke geweldpleging, vernieling en het opzettelijk negeren van een bevel of vordering.

Gert-Jaap Hoekman stopt na ruim een jaar als hoofdredacteur van NOS Sport. Hij zegt zich te gaan richten op dingen waar hij opnieuw zijn "energie en creativiteit" in kwijt kan.

Hoekman trad op 1 september vorig jaar aan als hoofdredacteur. Hij maakte toen de overstap van nieuwssite Nu.nl.

Hoekman trad aan nadat de hoofdredactie van NOS Sport was opgestapt na berichten over grensoverschrijdend gedrag en een onveilige werkcultuur op de redactie. Hij zegt daarover dat het een "uitdagende taak" was om met de redactie te werken aan het verbeteren van de cultuur, terwijl ook het volle sportjaar met onder meer de Olympische Spelen en het EK voetbal veel aandacht vroeg.

'Jammer'

NOS-directeur Eringa zegt het jammer te vinden dat Hoekman vertrekt. Met hem is de redactie vorig jaar een nieuwe koers ingeslagen, zegt ze. "Naast verslag doen van het belangrijkste sportnieuws en evenementen, is het verbeteren van de cultuur een belangrijke opdracht voor NOS Sport. Dat is complex en vraagt veel van de organisatie", aldus Eringa.

Hoekman was hiervoor tien jaar hoofdredacteur van Nu.nl. Daarvoor werkte hij voor de Nieuwe Revu en de Zwolsche Courant.

Een 21-jarige man uit Oudheusden is veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf vanwege betrokkenheid bij een schietpartij en een dodelijke rit op de A16 vorig jaar. Deze Piet van O. overleefde als enige inzittende een botsing in een spookrijdende auto.

De incidenten waren in januari 2023. Voor de dodelijke rit op de snelweg vond een schietincident plaats in Roosendaal. Daarbij werd tweemaal geschoten en raakte een 19-jarige man gewond.

Een auto met drie inzittenden, onder wie Van O., sloeg op de vlucht. Agenten volgden de wagen, maar stopten daarmee toen deze ging spookrijden. Vervolgens reed de vluchtauto met hoge snelheid tegen een tegemoetkomende auto op de A16 bij het Brabantse Prinsenbeek.

Zwaargewond

Bij de crash kwamen drie mensen om het leven. Twee daarvan (17 en 33 jaar) zaten in de spookrijdende auto. Het andere dodelijke slachtoffer, een 54-jarige man uit Rotterdam, zat in de tegemoetkomende auto. Zijn partner (51) en en haar dochter (14) raakten gewond. Ook een hond kwam om het leven.

Van O. raakte zwaargewond en werd bijna twee weken in coma gehouden, waarna hij werd aangehouden, schrijft Omroep Brabant. Hij verklaarde in de rechtbank dat hij niet wist dat het zo uit de hand zou lopen.

Verantwoordelijk

Uit getapte telefoongesprekken blijkt volgens het Openbaar Ministerie dat Van O. met de twee anderen van plan was om onder bedreiging van geweld een partij wiet of een auto te stelen.

Volgens de rechtbank heeft de verdachte in ieder geval het eerste schot gelost bij het schietincident in Roosendaal. Daarom is hij veroordeeld voor een poging tot doodslag. Na de fatale crash zijn kruitsporen op de handen van Van O. gevonden. Hij ontkent dat hij kogels heeft afgevuurd en zegt dat hij niet wist dat er geschoten zou worden.

'Onaanvaardbare risico's'

Van O. wordt ook verantwoordelijk gehouden voor de dodelijke spookrit die volgde op de schietpartij. Volgens de rechtbank hebben alle drie de mannen gezamenlijk onaanvaardbare risico's genomen bij hun vlucht.

De straf valt lager uit dan de tien jaar gevangenisstraf die het OM had geëist.

Oppositiepartijen willen zo snel mogelijk van premier Schoof opheldering over het vertrek van staatssecretaris Achahbar uit het kabinet. Zo willen ze meer weten over mogelijke racistische uitlatingen die bewindslieden hebben gedaan, laten ze weten via X.

Eerder vanmiddag werd bekend dat de staatssecretaris voor Toeslagen en Douane vandaag haar ontslag zal indienen uit onvrede met gebeurtenissen in de ministerraad, afgelopen maandag. Daar zou de discussie over de gewelddadigheden in Amsterdam hoog zijn opgelopen en werden naar de mening van Achahbar racistische uitspraken gedaan.

De NSC-staatssecretaris heeft nog geen verklaring gegeven en de oppositiepartijen weten ook nog niet wat er maandag precies gezegd is. D66-leider Jetten concludeert wel dat het "kabinet in chaos" is. SP-leider Dijk stelt dat dit kabinet "aan de rand van de afgrond staat".

'Grens trekken'

De oppositiepartijen begrijpen de stap van Achahbar en sommigen loven ook haar werk als staatssecretaris die de toeslagenaffaire probeert op te lossen. Partijleider Timmermans van GroenLinks-PvdA noemt het op X "volkomen terecht" dat Achahbar een "grens trekt".

De partijen zijn ervan overtuigd dat het klopt dat racistische uitspraken zijn gedaan, al is daar nog geen openbare informatie over. "In dit kabinet zijn racistische uitlatingen aan de orde van de dag", aldus Timmermans. D66-leider Jetten: "Het valt te prijzen dat Achahbar haar rug recht houdt. Racistische teksten horen absoluut niet thuis in het hart van ons landsbestuur."

Vertrekken

Denk, D66 en de Partij voor de Dieren willen de notulen van de ministerraad openbaar hebben om te achterhalen wat er afgelopen maandag precies door wie is gezegd. "Het kabinet moet vertrekken als daaruit blijkt dat er daadwerkelijk racistische uitingen zijn gedaan", aldus Denk-leider Van Baarle. "Heel benieuwd wat intern allemaal aan akelig racisme gebezigd is", vraagt partijleider Ouwehand van de PvdD zich af.

Notulen van de ministerraad worden pas na twintig jaar openbaar, dus het zal heel moeilijk worden van deze regel af te wijken.

Het kabinet is op dit moment nog aan het vergaderen in het Catshuis en het is niet duidelijk of Achahbar daarbij is.

Medewerkers van ProRail staken aanstaande maandag opnieuw in de ochtend voor een hoger salaris. Dit keer wordt het treinverkeer in Zuid-Holland, Zeeland en West-Brabant platgelegd, maar de NS waarschuwt dat de gevolgen in het hele land merkbaar kunnen zijn.

Medewerkers van de verkeersleidingsposten Rotterdam, Den Haag en Roosendaal leggen tot 09.00 uur het werk neer en daardoor is daar geen treinverkeer mogelijk. Omdat het opstarten tijd zal vergen, zal de staking ook de rest van de ochtend nog naweeën veroorzaken.

Ook het internationale treinverkeer wordt getroffen door de werkonderbreking. De hsl-verbinding van België met Rotterdam en Amsterdam zal uitvallen. Door werkzaamheden aan het spoor van en naar Schiphol zouden daar komende maandag bovendien al veel minder treinen rijden.

De NS raadt aan de reisplanner te checken voor vertrek. Die is een dag voor het begin van de staking bijgewerkt.

Goed voorbereid

Het is de derde keer dat medewerkers van ProRail het werk neerleggen, na afgelopen woensdag in Noord-Holland en delen van Utrecht en Flevoland en vandaag in Midden-Nederland. In beide gevallen bleken reizigers goed voorbereid op de stakingen: over het algemeen waren het op Amsterdam Centraal bijvoorbeeld voornamelijk toeristen die strandden.

Het ProRail-personeel eist een loonsverhoging van 13 procent, terwijl de spoorbeheerder slechts bereid is 8 procent te bieden. Leden van de vakbond CNV gingen eerder wel akkoord met dat aanbod.

De actievoerders zijn volgende week nog twee keer van plan het werk neer te leggen op delen van het spoor: woensdag 20 november rond Eindhoven en Maastricht en twee dagen later in de regio's Zwolle, Groningen en Arnhem.

Moskeeverbond K7 heeft aangifte gedaan tegen staatssecretaris Jurgen Nobel (Participatie en Integratie) vanwege zijn uitspraken over het geweld in Amsterdam. "Het is een vrij land, dus iedereen kan en mag aangifte doen", reageerde Nobel vandaag voorafgaand aan de ministerraad. "Tegelijkertijd had ik liever gezien dat ze het gesprek met mij waren aangegaan."

De bewindsman deed de uitspraken maandag naar aanleiding van de beelden van het geweld tegen Israëliërs in Amsterdam na afloop van de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. Volgens hem was er sprake van een "integratieprobleem" omdat "een groot deel van de islamitische jongeren" de Nederlandse normen en waarden niet onderschrijft.

Hij stelde naar aanleiding van de beelden dat er op de achtergrond "Arabische teksten" te horen waren en het zou om "jongeren met een islamitische of Arabische achtergrond" gaan.

De dag erna hebben de koepelorganisaties Nobel gevraagd zijn woorden terug te nemen. Daar gaf hij geen gehoor aan. K7 heeft vervolgens aangifte gedaan tegen de staatssecretaris.

'Geloofsovertuiging niet bekend'

Het moskeeverbond stelt dat Nobel zich schuldig maakt aan drie strafbare feiten: groepsbelediging, aanzetten tot haat en discriminatie in het kader van de uitoefening van een ambt. Op het moment dat Nobel de uitspraken deed, was alleen bekend dat er vier verdachten waren. Over hun geloofsovertuiging was niets bekendgemaakt, stelt K7.

Met zijn uitspraken zou de bewindsman zich schuldig maken aan aanzetten tot haat tegen jonge moslims. De staatssecretaris moet als "dienaar van de Kroon" geen olie op het vuur gooien, zegt het verbond. Nobel zei vandaag dat hij heeft aangegeven dat de meeste mensen volop meedoen in de samenleving. "Dat geldt ook voor de groep islamitische jongeren die ik heb benoemd."

Ook aangifte tegen Maccabi-fans

Inmiddels zijn er ook aangiftes gedaan tegen Maccabi-fans. "Sinds afgelopen week hebben meerdere mensen zich bij mij gemeld. Het gaat van haatdragende en bedreigende taal richting moslima's tot een taxichauffeur die is aangevallen", zegt advocaat Adem Çatbas. Volgens de advocaat is van zeker vier gevallen aangifte gedaan en zullen er nog meer volgen.

De politie zegt in beide gevallen geen uitspraak te doen over individuele aangiften.

Na lange tijd van krimp zal de economie in de Europese Unie volgend jaar weer groeien, denkt de Europese Commissie. Volgens prognoses groeit het bruto binnenlands product in de EU volgend jaar met 1,5 procent en in 2026 met 1,6 procent.

Belangrijke oorzaak is het Europese werkloosheidscijfer, dat nog nooit zo laag was als nu. Tegen het einde van dit jaar zullen acht miljoen meer mensen in Europa een baan hebben dan voor de corona-uitbraak.

Eurocommissaris Gentiloni van Economische Zaken spreekt van een opvallend forse toename in werkgelegenheid. Vooral vrouwen, oudere werknemers en arbeidsmigranten hebben hiervan kunnen profiteren, zegt hij.

Productiviteit hapert

In oktober was 5,9 procent van de Europese beroepsbevolking werkloos. Dit is het laagste cijfer sinds Brussel de cijfers van lidstaten verzamelt. De voorspelling is dat de werkgelegenheid in de toekomst minder snel zal groeien; volgend jaar met 0,8 procent en in 2026 met 0,5 procent.

De halfjaarlijkse prognose van de Europese Commissie is niet alleen maar rooskleurig. In Europa zal de productiviteit, bijvoorbeeld hoeveel een werknemer produceert in een uur werken, dit jaar stagneren. Daarop volgt een licht herstel in de jaren daarna. "Toch blijft het ingetogen tot en met 2026", voorspelt de Europese Commissie.

Donald Trump

Eurocommissaris Gentiloni beseft dat beleidsmakers in de Verenigde Staten de Europese prognoses met nieuwsgierigheid bekijken. Een van de grootste risico's voor de Europese economie is protectionisme, wees hij naar uitspraken van de aanstaande Amerikaanse president Trump.

"Als Amerika het pad van protectionisme inslaat, zal dat zeer schadelijke gevolgen hebben voor de VS en de EU", zei Gentiloni. Wel benadrukte hij dat de Europese Commissie vastberaden is om de goede en nauwe economische banden met de VS te behouden.

Oekraïne

Een ander groot risico voor de Europese economie is de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Ondanks een tekort aan arbeidskrachten en aanvallen op energiecentrales, blijft de Oekraïense economie opvallend goed draaien. Dit jaar zal de economie van het land met 3,5 procent groeien en volgend jaar met 2,8 procent, voorspelt Brussel.

Dit komt mede doordat de Oekraïense export weer op gang is gekomen, net als de consumptie van huishoudens. Verder spelen de hoge overheidsuitgaven aan defensie mee.

Een Noorse visser had deze week een bijzondere vangst. Naast 200 kilo heilbot had hij een nucleaire onderzeeër van de Zesde Vloot van de Amerikaanse marine in zijn netten.

Het 115 meter lange en 7800 ton wegende schip was door een zogenoemd kieuwnet gevaren. Een woordvoerder van de Amerikaanse marine bevestigt het incident aan de Noorse omroep NRK. Er raakte niemand gewond.

De 22-jarige visser Harald Engen en zijn twee bemanningsleden van de boot 'Øygut' voeren richting wal bij Sommarøya toen de melding binnenkwam over de marifoon. De onderzeeër USS Virginia was verstrikt geraakt in het net, en sleepte het zeemijlen mee tot een deel van het net in de propellers kwam. Een boot van de Noorse kustwacht kwam ter plaatse om de Virginia te bevrijden.

Details over de aanwezigheid van de onderzeeër gaf de Amerikaanse marine niet, alleen dat die was uitgevaren vanuit de haven van Tromsø na een geplande bevoorrading.

"De VS heeft blijvende veiligheidsbelangen in de regio", zegt een marinewoordvoerder tegen Business Insider. Daarmee doelt hij waarschijnlijk op de oplopende spanning met Rusland, dat ook in de wateren rond het noorden van Europa patrouilleert.

Schade

Naar schatting bedraagt de totale schade voor de visser zo'n 3500 euro. De Noorse kustwacht heeft inmiddels contact opgenomen met Engen over een eventuele vergoeding.

De marinewoordvoerder zegt dat wanneer de VS verantwoordelijk is voor schade aan civiele spullen, gedupeerden daarover een schadeclaim kunnen indienen.

Bij de aanhoudende demonstraties in Mozambique zijn tot nu toe zeker dertig mensen gedood, zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Daarnaast zijn er tientallen mensen gewond geraakt.

Sinds een aantal weken wordt er geprotesteerd tegen de uitslag van de landelijke verkiezingen van 9 oktober. De betogers betwisten de uitslag. Er wordt hard opgetreden tegen de demonstraties door de politie, ook is het leger op sommige plekken ingezet.

Volgens de kiescommissie haalde regeringspartij Frelimo 70 procent van de stemmen. De oppositie zou 20 procent van de stemmen hebben binnengehaald. De huidige president Filipe Nyusi, die na tien jaar aftreedt, zou daarmee opgevolgd worden door partijgenoot Daniel Chapo. De partij is al sinds de onafhankelijkheid van Portugal in 1975 aan de macht.

Oppositiepartijen zeiden al snel dat er gefraudeerd was: er zouden stemresultaten zijn vervalst en bepaalde stemkantoren bewust dicht zijn gehouden. Ook internationale waarnemers hebben onregelmatigheden vastgesteld. Met name oppositieleider en presidentskandidaat Venancio Mondlane roept daarom al weken zijn achterban op om de straat op te gaan. Vooral jonge Mozambikanen geven daar gehoor aan.

De demonstraties lijken ook nog niet voorbij te zijn. Mondlane riep op om bij de grenzen van het land te demonstreren. Buurlanden maken zich steeds meer zorgen om de situatie in Mozambique en vrezen escalatie. Meerdere landen hebben de grenzen uit voorzorg gesloten.

Mozambique is een belangrijk land voor de regio. Zoals voor Zimbabwe, dat geen enkele toegang tot zee heeft. Producten exporteren en importeren gaat veelal via Mozambique. Ook Zuid-Afrika gebruikt sommige havens in Mozambique om producten te exporteren.

De aanhoudende onrust kan een grote impact hebben op de economie in de regio. SADC, het samenwerkingsverband van zestien zuidelijk Afrikaanse landen, komt vanaf morgen bijeen om onder meer over de de situatie in Mozambique te praten.

Organisaties willen dat SADC het optreden van de Mozambikaanse regering afkeurt. "SADC moet een sterk standpunt innemen tegen de aanval op het recht om te protesteren en tegen de moord op demonstranten", zegt Amnesty International.

De politie heeft een voormalig werknemer van de Rotterdamse haven opgepakt voor betrokkenheid bij grootschalige drugssmokkel. Hij speelde volgens justitie een sleutelrol in de criminele organisatie van de voortvluchtige drugscrimineel Jos L., beter bekend als Bolle Jos.

Uit versleutelde berichten die de politie wist te kraken zou blijken dat de 38-jarige Marokkaan tussen 2019 en 2021 meerdere keren grote partijen cocaïne het land in smokkelde. Hij maakte daarbij als oud-havenarbeider gebruik van corrupte contacten in de haven.

De man zat lange tijd in het buitenland, maar kon worden opgepakt toen hij terug naar Nederland reisde. Gisteravond werd hij aangehouden op luchthaven Rotterdam The Hague Airport.

Na de arrestatie doorzocht de politie vier plekken in de buurt van Rotterdam. Daarbij zijn onder andere cash, horloges en gegevensdragers in beslag genomen.

Voortvluchtig

Bolle Jos kreeg in juni 24 jaar cel van de rechter wegens drugssmokkel en het geweld dat daarbij gepaard ging. Hij kreeg in België dit jaar nog eens 10 en 12 jaar cel opgelegd voor soortgelijke delicten. Jos L. is bij verstek veroordeeld, hij is nog altijd voortvluchtig.

De uit Breda afkomstige L. was al op jonge leeftijd betrokken bij geweldsincidenten en rolde vervolgens de internationale drugshandel in. Hij ontwikkelde zich tot een schakel in de doorvoer van producenten verder Europa in via Antwerpen en Rotterdam.

Justitie heeft voor de vangst van L. een recordbeloning van 200.000 euro uitgeloofd. Het vermoeden bestaat dat hij ondergedoken zit in Turkije. Daar werden deze zomer 23 veronderstelde handlangers van hem opgepakt, onder wie naar verluidt zijn zwager en zakenpartner.