NOS Nieuws - Algemeen

Het handhaven van het landelijke verbod op seksuele straatintimidatie wordt een grote kluif voor politie en boa's. Dat zeggen de boa- en politievakbonden van de ACP tegen onderzoeksprogramma Pointer, dat de haalbaarheid van de wet onder de loep nam. Vooral de opstapeling van nog meer taken wordt volgens Richard Gerrits van de Boavakbond ACP een "hele grote uitdaging."

De Eerste Kamer stemde in maart in met de Wet seksuele misdrijven. Daardoor kunnen slachtoffers van aanranding en verkrachting aangifte doen, zonder dat er bewijs van dwang aangeleverd hoeft te worden. Onder dezelfde wet valt ook seksuele intimidatie in het openbaar. Mensen die anderen naroepen met seksueel getinte opmerkingen op straat kunnen juridisch vervolgd worden. De wet geldt vanaf 1 juli.

Duizenddingendoekje

Dat de wet er nu eindelijk landelijk komt, is volgens de vakbonden geen probleem. Ook het OM juicht de wet toe en zegt tegen Pointer het "ontzettend fijn te vinden dat er nu kaders zijn waarbinnen gehandhaafd kan worden". De zorgen zitten hem volgens boa-vakbond voorzitter Gerrits in de uitvoering, die bij zowel de politie als de boa's ligt. Zo wordt de boa volgens hem langzamerhand "het duizenddingendoekje van de maatschappij."

Ook de politie kampt al lange tijd met capaciteitsproblemen. Door de nieuwe wet kan de politie straks daders van straatintimidatie op heterdaad betrappen. Maar dat kan volgens Politiebondwoordvoerder Ramon Meijerink erg moeilijk worden.

"Als wij in uniform lopen, zullen wij het al niet horen. Dan zouden we dus bijvoorbeeld in burger moeten gaan. En dan nog moet er ondersteunend bewijs liggen om iemand daadwerkelijk een boete op te leggen. Daar liggen wel onze zorgen."

Rotterdam en Utrecht gaan volgens de woordvoerder van de Boavakbond in ieder geval experimenteren met de aanpak van straatintimidatie. Voor de pilot worden boa's opgeleid die vanaf juli in burger de straat op kunnen, met als doel om mensen op heterdaad te kunnen betrappen.

De bedoeling is dat er zoveel mogelijk proces-verbalen opgemaakt gaan worden, zodat er na een jaar in ieder geval een aantal daarvan aan de rechter kunnen worden voorgelegd.

In Noord-Macedonië zijn de presidents- en parlementsverkiezingen gewonnen door de rechts-nationalistische oppositiepartij VMRO-DPMNE. De 70-jarige Gordana Siljanovska-Davkova van die partij wordt de nieuwe president van het land. De uitslag kan invloed hebben op toetreding tot de Europese Unie.

Noord-Macedonië is sinds 2005 kandidaat-lidstaat van de EU en voert toetredingsgesprekken, nadat die jarenlang werden geblokkeerd door buurlanden Griekenland en Bulgarije. De regerende pro-Europese sociaaldemocratische partij SDSM waarschuwde tijdens de campagne dat een overwinning van de VMRO-DPMNE het lidmaatschap in gevaar zou brengen.

VMRO-DPMNE voert een harde lijn tegenover EU-lidstaten en buurlanden Bulgarije en Griekenland. Zo erkent partijleider Hristijan Mickoski de naamsverandering van het land niet. De Grieken willen niet dat het land Macedonië heet, omdat er ook een Noord-Griekse regio is met die naam. Na een conflict van 27 jaar werd in 2018 daarom 'Noord' voor de naam van het land geplakt.

Mickoski heeft ook beloofd harder op te treden tegen Bulgaarse eisen. Bulgarije wil dat Noord-Macedonië de grondwet aanpast om de rechten van de Bulgaarse minderheid in het land te beschermen en zegt dat het de toetredingsgesprekken van Noord-Macedonië anders weer gaat blokkeren.

Toen ruim 90 procent van de stemmen voor de parlementsverkiezingen waren geteld meldde de verkiezingscommissie dat VMRO-DPMNE minstens 59 van de 120 zetels heeft behaald. De regerende SDSM krijgt 19 zetels.

Nadat de sociaaldemocraten hun verlies hadden erkend, hield partijleider Mickoski van VMRO-DPMNE een overwinningstoespraak: "Het is ons gelukt. Macedonië heeft gewonnen. Het is een historische overwinning voor het volk", zei hij. Mickoski wordt waarschijnlijk de nieuwe premier van het land.

Het parlement van Nicaragua heeft de vergunning ingetrokken van een Chinese investeerder om door het land een kanaal te graven tussen de Atlantische en Stille Oceaan. Wang Jing had in 2012 toestemming gekregen om een alternatief voor het Panamakanaal aan te leggen, maar sindsdien was er nauwelijks werk verricht.

Een nieuwe verbinding zou de investering van 50 miljard waard zijn omdat het 110 jaar oude Panamakanaal te ondiep en smal is voor moderne schepen. De afgelopen maanden moest scheepvaart er worden beperkt omdat door droogte de 81 kilometer lange waterweg minder bevaarbaar was.

Het nieuwe project zou 287 kilometer lang worden en volgens de regering-Ortega aan Nicaragua een economische impuls geven. De investeringsmaatschappij van Wang zou het kanaal 100 jaar lang mogen exploiteren.

Protest

Tegenstanders voerden fel protest tegen de plannen. Ze vreesden milieuschade en kwamen op voor de bevolking die gedwongen werd te verhuizen uit de loop van het kanaal. In 2019 werden drie protestleiders veroordeeld tot ruim 200 jaar cel omdat ze uit zouden zijn geweest op een staatsgreep.

Uiteindelijk werd er maar weinig werk verzet. Het project werd officieel afgetrapt met een ceremonie in 2014, maar gegraven aan het kanaal werd er nooit. Er werd alleen een toegangsweg aangelegd.

Wang kwam in de tussenliggende jaren in financieel zwaar weer. Door de terugval van de Chinese beurs tuimelde zijn fortuin van bijna 7 miljard dollar in 2015 tot minder dan een miljard in 2019.

Al met al was het voldoende voor Nicaragua om nu de stekker uit het project te trekken. Overigens werd alleen de vergunning voor Wang ingetrokken; de wet die het toestemming verleent is nog geldig, mocht een nieuwe geldschieter zich melden.

Hakken op happy hardcore, samen met een dansende vogel en flitsende beelden in het scherm. Het is niet per se wat televisiekijkers de afgelopen jaren van Nederland gewend waren tijdens het Eurovisie Songfestival. Een gepolijst popliedje is Kleins hit Europapa namelijk zeker niet, terwijl Nederland daar de laatste inzendingen juist een abonnement op had. Met de keuze voor Joost Klein gooit organiserende omroep AVROTROS het vanavond over een volledig nieuwe boeg.

Dit jaar spat de energie juist van het podium, met een act die het best is te omschrijven als drie minuten pure vrolijkheid. Maar ook met een emotionele laag, zoals op het einde waar Joost Klein zich via de camera richt tot zijn overleden vader. Ook op andere momenten zijn er verwijzingen naar Klein zijn overleden ouders, bijvoorbeeld op de schermen achter het podium.

Klein en zijn vrienden, van wie er twee ook op het podium staan, probeerden afgelopen weken zoveel mogelijk van het optreden geheim te houden. Af en toe lieten ze wel iets los, zoals toen medebedenker van de act Gover Meit sprak over "een nieuwe vorm van de maanlanding. Mensen gaan niet geloven dat dit fysiek mogelijk is".

Joost Klein vanmiddag vlak voor vertrek naar de Songfestival-arena:

Gisteren kwam aan de speculaties een eind, toen pers en publiek waren uitgenodigd om de act voor het eerst in zijn geheel te zien.

In die act valt op dat Klein en zijn team gebruikmaken van alles wat de mega-televisiestudio in de Malmö Arena te bieden heeft. Zo begint het optreden met een camera recht boven in de zaal, zodat de kijker kan zien dat het kruisvormige podium is veranderd in het gezicht van Joost Klein. Daarna is hij zelf in beeld, zwaaiend naar de camera met de tekst "I Love you all".

Dat contact met de kijkers en het publiek legt hij vaker. Zo roept hij de zaal meerdere keren op om met hem mee te doen. Tegelijk ziet de kijker op het grote scherm achter Klein een wirwar aan beelden voorbij komen: van een wereldbol en een vuurzee tot Duitse curryworst.

Uiteindelijk is niet te missen dat dit optreden toewerkt naar een hoogtepunt, wanneer Klein en zijn vrienden gaan hakken. Ondertussen klinken de jaren-90-beats door de arena en begint het publiek te schreeuwen.

Zo zag dat hakken er gisteren tijdens de generale repetitie uit:

Wie speciaal voor Joost Klein gaat kijken, moet wel even geduld hebben, want hij is vanavond pas als zestiende en allerlaatste aan de beurt. Daarna gaan de telefoonlijnen open en bepalen de kijkers welke tien landen ze in de finale terug willen zien. De uitslag volgt ruim een half uur na het optreden van Klein.

Waar het vorig jaar nog heel spannend was of Nederland die finale zou halen, zijn de voortekenen nu gunstiger. Sinds de presentatie van Europapa, eind februari, schoot het nummer omhoog bij de bookmakers, die voorspellen welke liedjes de meeste kans maken om te winnen. Europapa begon op plek 22 van de 37, maar steeg al snel de top-10 in, met plek drie als hoogste notering. De laatste dagen zakte het nummer een beetje terug, naar plaats zes.

Vliegende schotel

Een plek in de finale voor Joost Klein lijkt gegarandeerd, maar dat wil niet zeggen dat er geen concurrentie is.

Zo is ook Nemo uit Zwitserland ingedeeld in deze halve finale. Het nummer The Code vertelt over de figuurlijke reis die de artiest aflegde om zichzelf te kunnen zijn. Tegelijk gebeurt er van alles op het podium, met een draaischijf waar de artiest rondjes op draait.

En dan is er vanavond ook het beladen optreden van zangeres Eden Golan uit Israël. Al maanden is er discussie over de deelname van het land. Vandaag zijn er zelfs grote protesten aangekondigd in Malmö, waar mogelijk tienduizenden mensen op af komen.

Wat betreft de muziek denken veel songfestivalkenners dat Israëls nummer Hurricane juist kan rekenen op veel sympathiestemmen en dat het de finale waarschijnlijk met gemak haalt.

De Verenigde Staten zal stoppen met het leveren van wapens die kunnen worden gebruikt voor een aanval op Rafah als Israël zijn plannen daarvoor doorzet. President Biden maakte in een interview met CNN bekend dat hij de Israëlische premier Natanyahu telefonisch zijn besluit heeft meegedeeld.

"Als ze Rafah binnentrekken, ga ik niet de wapens leveren die tot nu toe gebruikt zijn in Rafah, in de steden", zei Biden. "Er zijn in Gaza burgers gedood door dit soort bommen en de manier waarop men omgaat met stedelijke gebieden."

Biden zei daarbij wel dat de Verenigde Staten nog steeds toegewijd is aan de verdediging van Israël en bijvoorbeeld munitie voor Israëls raketschild Iron Dome blijft leveren. "We trekken niet onze handen af van Israëls veiligheid, maar wel van de mogelijkheid om oorlog te voeren op dat gebied."

Levering opgeschort

De opmerkingen van Biden komen kort na de bekendmaking van defensieminister Austin dat een munitielevering aan Israël in de wacht is gezet vanwege het geplande Israëlische offensief in Rafah. Austin meldde in het Congres dat levering met zeker twee weken is uitgesteld.

"Na evaluatie hebben we één levering van zware munitie gepauzeerd", vertelde hij. "Er is nog geen eindbeslissing genomen over de voortgang van die levering."

Austin weigerde in te gaan op details, maar Amerikaanse media meldt dat het gaat om 1800 2000-ponders en 1700 500-ponders, die zeker twee weken vertraging oplopen. Israël gebruikt dergelijke bommen om ondergrondse en verstevigde bunkers van Hamas te bombarderen, maar Austin benadrukte dat daarbij ook veel nevenschade kan ontstaan door het wegvagen van woningen.

Het is de eerste keer dat de regering-Biden zulke concrete stappen zet om een grote aanval op Rafah te voorkomen. De kritiek van de Amerikaanse regering op een voorgenomen Israëlische inval in Rafah groeit al weken, maar van daadwerkelijke sancties voor de regering-Netanyahu wilde Biden niets weten.

Politieke tegenstanders spreken er schande van dat Biden bondgenoot Israël wapens ontzegt. Dat moedigt tegenstanders van het land alleen maar aan, waarschuwen de Republikeinen. "Dit is obsceen. Absurd. Geef Israël wat het nodig heeft", drong senator Lindsey Graham aan bij Austin. De Israëlische ambassadeur bij de VN noemt het een teleurstellend en frustrerend besluit.

Medestanders van Biden vinden echter dat het besluit niet ver genoeg gaat. "De VS levert miljarden aan militaire steun", redeneerde de progressieve senator Bernie Sanders. "We kunnen niet langer medeplichtig zijn aan de gruwelijke oorlog van Netanyahu tegen het Palestijnse volk."

Miljardensteun

De VS is de belangrijkste bondgenoot van Israël. Al tientallen jaren doneert het land wapens en munitie aan Israël, op jaarbasis gaat dit om zo'n drie miljard dollar. De Amerikaanse denktank Council on Foreign Relations rekende uit dat het sinds de invasie van Israël in Gaza op 7 oktober "meer dan honderd overdrachten van militaire hulp" heeft gedaan.

Het gaat onder andere om de aanvoer van tanks, bommen, raketten en handvuurwapens. Ook werd er nagedacht over het aanleveren van nieuwe F-15 gevechtsvliegtuigen, ter waarde van 18 miljard dollar.

Het is de afgelopen 40 jaar niet voorgekomen dat de VS Israël publiekelijke militaire hulp ontzegt. In 1982 stopte Ronald Reagan de levering van clusterbommen naar aanleiding de Israëlische invasie in Libanon.

De band tussen VS en Israël staat al langer onder druk:

Goedemorgen! Vanavond strijdt de Nederlandse inzending voor het Eurovisie Songfestival, Joost Klein, voor een plek in de finale. Verder viert Rusland de overwinning op nazi-Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er vindt daarom een grote militaire parade plaats in Moskou.

Eerst het weer: de dag begint hier en daar met mist. Nadat deze wolkenflarden zijn opgelost is het zonnig met stapelwolken. Later op de middag mogelijk alleen in het noordwesten wat grijzer. Het wordt 15 tot 20 graden met een noordelijke wind. Het blijft droog en vaak zonnig met hogere temperaturen.

Wat kan je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Bij de Universiteit van Amsterdam zijn 32 aanhoudingen verricht bij de pro-Palestijnse demonstraties van gisterenavond en afgelopen nacht. In Utrecht is ook bij de universiteit gedemonstreerd. Of daar aanhoudingen zijn verricht, is nog niet duidelijk.

De politie besloot woensdagmiddag in Amsterdam in te grijpen. Actievoerders hielden het terrein sinds dinsdag bezet. In Utrecht is volgens persbureau ANP besloten om alle toegang tot onderwijs- en onderzoekspanden in de binnenstad tot maandagochtend 08.00 uur dicht te laten.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Een man uit Rotterdam krijgt al twee jaar lang onterecht parkeerboetes uit de gemeente Breda. De man ontving de eerste boete in 2022, toen hij op vakantie was. Hij ging ervan uit dat iemand zijn auto had geleend en in de gemeente was geweest. Maar na onderzoek van de gemeente bleek een andere auto op de scanfoto te staan. Zijn boete werd ingetrokken.

Maar sindsdien heeft hij bijna vijftig boetes gekregen uit Breda. De gemeente zegt dat de kentekenplaat wordt verwisseld met een andere, die één letter verschilt. De man uit Rotterdam heeft een B en de betreffende auto heeft een D. De boosdoener blijkt een schroefje. De gemeente zegt een aanpassing in het systeem te doen, zodat de Rotterdammer geen onterechte boetes meer krijgt.

Fijne donderdag!

Meerdere instanties waren jarenlang op de hoogte van misstanden op een zorgboerderij in Wekerom. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland.

Op de zorgboerderij zijn volgens meerdere ouders kinderen mishandeld en uitgebuit, werd vorige maand bekend. De eigenaresse heeft daarnaast kwetsbare kinderen zonder toestemming van de ouders meegenomen naar 'bevrijdings- en genezingsdiensten'. Sindsdien ligt de zorgboerderij onder vuur.

Pleegkinderen, hun ouders en betrokken hulpverleners maakten sinds 2021 melding van slechte zorg. Met deze signalen, waaronder een persoonlijke klachtenbrief en een Veilig Thuis-melding, is niets gedaan, zo blijkt uit het onderzoek van de regionale omroep.

Leger des Heils

Zeker twee kinderen op de zorgboerderij in Wekerom stonden onder voogdij van het Leger des Heils. Een van die kinderen verblijft nu nog fulltime op de zorgboerderij. Het gaat om een meisje van 8 jaar. Met meldingen over misstanden lijkt niets te zijn gebeurd.

Het meisje woont sinds 2019 op de zorgboerderij in Wekerom. Haar moeder voert al jaren een juridische strijd om haar dochter daar te laten weghalen. Maar omdat de vrouw geen ouderlijk gezag heeft, blijkt dat ingewikkeld. Een voogd van het Leger des Heils bepaalt wat er met het meisje gebeurt. Ondanks meerdere meldingen over slechte zorg, verblijft het meisje al vijf jaar in Wekerom.

Uit documenten uit 2021 blijkt dat het meisje in haar gezicht is geslagen, nadat de kleuter de gastouder in het gezicht had gespuugd. Het Leger des Heils weet van dat voorval, maar liet haar daar zitten, meldt Omroep Gelderland.

In 2022 volgt een melding bij Veilig Thuis. Zorgprofessionals van het buurtteam schrijven in deze melding, die in handen is van de omroep, dat de zorg voor het 8-jarig meisje op de boerderij tekortschiet. Bovendien bevestigen ze dat er niets is gedaan met de klachten van de moeder. Ze schrijven dat de plaatsing op de boerderij onverstandig is, mede vanwege de extreme geloofsovertuiging van de eigenaresse.

Volgens Peer van der Helm, lector Residentiele Jeugdzorg aan de Hogeschool Leiden, is het zeer waarschijnlijk dat het Leger des Heils op de hoogte is gesteld van deze melding. Volgens oud-advocaat Petra Smit, die de moeder jarenlang bijstond, is er geen actie ondernomen. "Je moet dan op zijn minst nader onderzoek instellen. Dat is niet gedaan, schandalig."

Van der Helm: "Bij een stevig vermoeden van kindermishandeling heb je geen keuze als organisatie. Je moet het altijd onderzoeken."

'Wil naar betere plek'

In augustus 2022 ontvangt de onafhankelijke klachtencommissie van het Leger des Heils een brief van een 15-jarige jongen die op dat moment op de zorgboerderij woont. Hij schrijft dat hij geen vrijheid van godsdienst heeft, dat zijn telefoon wordt getraceerd, zijn berichtjes worden gecontroleerd en dat hij niet met vrienden mag afspreken. Hij eindigt zijn brief met: "Ik wil graag naar een andere, betere plek".

Zijn voogd van het Leger des Heils weet van zijn situatie en de geuite klachten en noemt die "ernstig", maar het Leger des Heils behandelt de klacht verder niet. De jongen loopt een maand later weg van de zorgboerderij en eist een nieuwe locatie. Die krijgt hij ook.

'Handen op mijn rug'

Dat het 8-jarige meisje als enige nog in Wekerom woont, is onverteerbaar voor de moeder. "Ik sta al vijf jaar langs de kant toe te kijken wat er daar allemaal gebeurt. Ik zit met mijn handen op mijn rug. Het is vreselijk. Mijn hart breekt gewoon."

Stichting Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering (LJ&R) is niet ingegaan op vragen van Omroep Gelderland en de NOS. "Wij kunnen en zullen niet inhoudelijk reageren op jullie casus-gerelateerde vragen", aldus de woordvoerder. Ook de eigenaresse van de zorgboerderij wil niet reageren.

De dwangsom die het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) moet betalen omdat er te veel asielzoekers verblijven in het aanmeldcentrum in Ter Apel, overschrijdt de grens van 1 miljoen euro. Afgelopen nacht sliepen er opnieuw meer dan de toegestane 2000 mensen in het aanmeldcentrum.

Het gaat om 2463 mensen, het hoogste aantal tot nu toe, bevestigt een woordvoerder van het COA. Ook de afgelopen dagen lag het aantal boven de toegestane grens, blijkt uit cijfers van het COA.

Er zitten al enkele weken meer dan 2000 mensen in het aanmeldcentrum. In de nacht van dinsdag op woensdag verbleven er 2338 mensen, flink meer dan het aantal dat is toegestaan op basis van de bestuursovereenkomst die bestaat tussen het COA en de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel in ligt. Een dag eerder waren dat er ook al 2327.

Discussie over de cijfers

Deze week werd bekend dat het COA over meer dagen een boete moet betalen dan gedacht. Daardoor staat de teller tot en met donderdag op 1.012.500 euro aan dwangsommen die het COA aan de gemeente verschuldigd is.

Wat de gemeente met dat geld gaat doen is nog niet duidelijk. Het college van burgemeester en wethouders moet daarvoor met een plan komen, maar dat gebeurt niet voor het zomerreces, denkt Gemeentebelangen Westerwolde, de grootste partij in de gemeenteraad.

De kortgedingrechter veroordeelde het COA in januari tot het betalen van een dwangsom van 15.000 euro per dag voor elke dag dat het aantal mensen dat in het aanmeldcentrum verblijft boven de 2000 uitkomt, tot een maximum van 1,5 miljoen euro. De boetes moesten betaald worden vanaf 22 februari.

Tussen 2 en 8 maart lukte het het COA naar eigen zeggen wel om de bezetting onder de 2000 te houden. Later ontstond discussie over die cijfers, wat heeft geleid tot een schikking. Voor die zeven dagen moet het COA alleen een halve dwangsom betalen.

Na 8 maart sliepen er dagelijks meer dan 2000 mensen in het aanmeldcentrum, met regelmatig uitschieters tot boven de 2300. Marco Visscher, fractievoorzitter van Gemeentebelangen Westerwolde, zag het aankomen. "We hebben dit voorspeld en dus verrast ons dit niet. Het is de trieste realiteit."

De doorstroom stokt om "redenen die we al veel langer noemen", zegt een woordvoerder van het COA. "Afgelopen maand sloten drie grote opvanglocaties in Nijmegen, Biddinghuizen en Breda. Daarnaast beëindigen sommige hotels en vakantieparken tijdelijke contracten voor opvang in verband met het toeristenseizoen dat weer van start gaat. Andere contracten liepen af en te weinig gemeenten hebben nieuwe plekken aangeboden."

Matras in wachtruimte

Eind april schreef staatssecretaris Van der Burg al in een brief aan de Tweede Kamer dat er af en toe mensen op een matras in de wachtruimte hebben moeten slapen.

In Ter Apel is er sinds de uitspraak "niets veranderd," volgens raadslid Visscher. "De overlast blijft en de druk op de medewerkers en vluchtelingen is en blijft onacceptabel hoog."

Het werpt de vraag op hoe nuttig zo'n dwangsom is bij een rechtszaak tussen twee overheidsinstanties. Het COA is een uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Justitie. In essentie komt er nu extra belastinggeld via het COA bij de gemeente Westerwolde terecht.

Critici zeggen dat de maatregel weinig uitmaakt, omdat het overheidsgeld is dat op een andere manier gedistribueerd wordt. Ook zou 1,5 miljoen euro het COA - voor asielopvang is in 2024 in totaal 4,6 miljard euro begroot - te weinig pijn doen.

Bespreekbaar maken

Daar is Viola Bex-Reimert, universitair hoofddocent bestuursrecht aan de Universiteit Utrecht, het niet helemaal mee eens. "Een dwangsom maakt het probleem zichtbaar en dat geeft aanleiding om het ook bespreekbaar te maken. Daarom gaat het er in de Tweede Kamer weer over en in de media. Het komt ook in de begroting van het COA terecht en daar moet Justitie politieke verantwoording over afleggen."

Dat er sprake is van het 'vestzak-broekzak'-principe is volgens haar niet helemaal waar, omdat beide instanties andere belangen hebben en ook bijzondere verantwoordelijkheden. "Daarom is het misschien nog wel belangrijker dat een overheidsorganisatie daar ook op kan worden aangesproken."

Of het had geholpen als de dwangsom hoger was geweest durft ze niet te zeggen. "Dat moeten we nu gaan zien, of het helpt als de gemeente opnieuw naar de rechter stapt."

Als de dwangsom het maximum van 1,5 miljoen heeft bereikt en is betaald, dan kan de gemeente alsnog naar de rechter om te vragen of de hoogte van de dwangsom of het totaalbedrag kan worden aangepast. De gemeente kan ook een nieuwe rechtszaak beginnen.

In Amsterdam en Utrecht zijn gisteravond en in de nacht van woensdag op donderdag opnieuw pro-Palestijnse demonstraties geweest bij universiteiten. In Amsterdam werden 32 aanhoudingen verricht. Demonstranten in Utrecht die het universiteitsgebouw op de Drift hadden bezet, werden afgevoerd met bussen. Of er in Utrecht aanhoudingen zijn verricht, is niet duidelijk.

Aan het eind van woensdagmiddag greep de politie in bij het protest in Amsterdam, waar actievoerders een gebouw van de Universiteit van Amsterdam bezetten. Het Binnengasthuisterrein in het centrum van de stad werd sinds dinsdag door demonstranten bezet.

De politie gebruikte shovels om een eind te maken aan barricades die waren gemaakt met onder meer kantoormeubilair, ladders en stenen. Betogers belaagden de politie door brandblussers leeg te spuiten en met voorwerpen te gooien. ME'ers deelden klappen uit aan demonstranten.

De ontruiming ging van start nadat de UvA aangifte had gedaan, onder meer omdat er in de gebouwen vernielingen waren aangericht. Ook zou de veiligheid voor omwonenden in het geding zijn. "Bovendien kan het onderwijs in de Oudemanhuispoort niet doorgaan", liet de universiteit weten.

Beelden van de ontruiming:

Een deel van de betogers bij het UvA-gebouw verplaatste zich naar het Rokin. Daar zijn stadsbussen van het GVB tegengehouden waarin aangehouden demonstranten moesten worden vervoerd. Er zijn ook berichten dat banden van de bussen zijn lek gestoken, maar dat is niet bevestigd.

Later op de avond moesten de betogers op het Rokin ook vertrekken van de politie. De honderden betogers werden verjaagd in de richting van het Muntplein. Later trokken de demonstranten naar het Rembrandtplein, waar tegen 23.00 uur de groep langzaam uitdunde. Rond 23.45 uur meldde de politie dat er 32 mensen waren aangehouden voor openlijke geweldpleging, vernieling, mishandeling en opruiing.

Rond 23.45 uur meldde bestuursvoorzitter Anton Pijpers van de universiteit Utrecht zich dan voor de tweede keer buiten het universiteitsgebouw op de Drift. Eerder had hij de betogers die het gebouw bezet houden gezegd dat ze voor 22.00 uur moesten zijn vertrokken, omdat het gebouw rond die tijd dicht ging. Dit keer stelde hij een ultimatum: iedereen moest om 00.05 zijn vertrokken.

Rond 1 uur werden dan echt de eerste betogers met bussen afgevoerd. Daarna stonden op de brug tussen de Voorstraat en de Wittevrouwenstraat betogers en de politie tegenover elkaar. Een verslaggever van RTV Utrecht meldde dat daar drie mensen zijn aangehouden. Dat is niet door de politie bevestigd.

Op beelden is te zien dat betogers geboeid worden weggedragen:

Na 2.00 begonnen de betogers te vertrekken. Om ongeveer 2.30 uur meldde een woordvoerder van de politie Utrecht dat een groep van in totaal ongeveer veertig demonstranten was afgevoerd met stadbussen. "Ze zijn op een andere plek afgezet en niet aangehouden", aldus de woordvoerder.

De Universiteit Utrecht heeft volgens persbureau ANP inmiddels besloten dat de onderwijs- en onderzoekspanden in de binnenstad tot maandagochtend 08.00 uur dicht blijven. De universiteit wil "verdere overlast en mogelijk onveilige situaties voorkomen". De universiteit doet "een klemmend beroep op al haar studenten om de rust te bewaren, verdere escalatie te voorkomen en respectvol met elkaar om te blijven gaan", aldus ANP.

Goed rechtbanknieuws voor presidentskandidaat Trump; het Hof van Beroep in de staat Georgia gaat zich buigen over de aantijgingen van zijn advocaten dat de openbaar aanklager in de rechtszaak die daar tegen hem loopt gediskwalificeerd moet worden. De reden is dat zij in een romantische relatie verwikkeld was met een collega, waar ze niet eerlijk over is geweest.

Doordat dit nu in hoger beroep bekeken gaat worden zal ook deze rechtszaak voorlopig niet van start gaan. Gisteren werd al bekend dat de rechter de zaak die tegen Trump in Florida loopt, vanwege het achterhouden van staatsgeheime documenten, voor onbepaalde tijd heeft uitgesteld.

In Georgia draait het om een mogelijke samenspanning van Trump met andere verdachten om de verkiezingsuitslag van 2020 te manipuleren. Een belangrijke rol daarin speelt het telefoontje dat Trump vlak na de verkiezingen pleegde naar de hoogste functionaris die over de verkiezingen gaat in de staat Georgia. Trump voerde druk uit op deze Brad Raffensperger om voor hem 11.780 stemmen te vinden, genoeg om Bidens overwinning aan te vechten.

'Onnodig circus'

Openbaar aanklager Fani Willis deed twee jaar onderzoek naar het handelen van Trump. Een onderzoeksjury bepaalde in augustus vorig jaar dat er voldoende bewijs was om Trump en 18 medeverdachten aan te klagen voor onder meer samenzwering met als doel de verkiezingsuitslag te beïnvloeden.

Willis had ten tijde van het onderzoek een relatie met Nathan Wade, een advocaat in haar onderzoeksteam, met wie ze romantische uitstapjes maakte. Volgens de advocaten van Trump heeft die relatie tot een 'onhoudbare belangenverstrengeling' geleid, waardoor haar hele team van de zaak gehaald moet worden. Maar de rechter die de zaak overziet besloot dat Willis op de zaak kon blijven, zolang Wade ontslag zou nemen. Daar zijn de advocaten van Trump tegen in beroep gegaan, met als resultaat dat het Hof van Beroep zich nu over deze kwestie zal buigen.

Volgens voormalig openbaar aanklager Neama Rahmani heeft Willis het verbruid; "Deze zaak zal niet meer voor de verkiezingen in november plaatsvinden," zegt Rahmani tegen het tijdschrift Newsweek. "Het was al een ingewikkelde zaak met al die medeverdachten, maar ze heeft het helemaal verpest door haar minnaar in te huren en daardoor een onnodig circus te creëren."

Handen vrij

Rechtenprofessor aan de Georgia State University Anthony Michael Kreis sluit zich daarbij aan: "Deze zaak zal pas op z'n vroegst begin 2025 voor de rechter komen. Het hele proces is voorlopig behoorlijk ontspoord."

In dezelfde week dat pornoactrice Stormy Daniels voormalig President Trump in New York ernstig in verlegenheid brengt met intieme details over hun relatie, lijken nu dus twee andere veel belangrijkere zaken tegen hem te zijn opgeschort tot na de verkiezingen. Trumps tactiek van veel in beroep gaan en vertragen heeft dus in zoverre succes dat het erop lijkt dat hij dit jaar minder tijd in de rechtbank zal doorbrengen dan aanvankelijk gedacht en de handen vrij heeft om volop campagne te voeren.

Een man uit Rotterdam krijgt al twee jaar lang ten onrechte parkeerboetes van de gemeente Breda. Dat komt door een schroefje op een kentekenplaat van een auto in de Brabantse stad.

Volgens de man kreeg hij de eerste boete uit Breda in augustus 2022, toen hij op vakantie was. Hij ging ervan uit dat iemand zijn auto had geleend en in Breda was geweest. Dat bleek echter niet het geval. Na onderzoek bij de gemeente bleek een andere auto op de scanfoto te staan; zijn parkeerboete werd ingetrokken.

Daarna bleven de boetes binnenkomen, tot wel vier per week. Elke keer maakt hij bezwaar en telkens wordt de boete ingetrokken. Dat is nu al bijna vijftig keer gebeurd, schrijft Rijnmond.

"Elke keer krijg ik een e-mail dat het een fout is en dat de betrokken auto niet mijn auto is." De gemeente Breda zegt dat de kentekenplaat wordt verwisseld met een andere, die één letter verschilt. "Ik heb een B, en hij of zij heeft een D", aldus de 42-jarige Abdullah. De auto heeft overigens ook een andere kleur en is van een ander merk dan die van de Rotterdammer.

Zelf op onderzoek

De Rotterdammer besloot zelf nader onderzoek te doen. Hij heeft iemand in Breda gevraagd om een foto te maken van de auto in de straat waar alle parkeerboetes vandaan komen. De boosdoener bleek een schroefje midden in de letter D op de kentekenplaat. "Daardoor leest de scanauto een B", legt hij uit.

Van geen kwaad bewust

Abdullah vermoedt dat de eigenaar van de auto in Breda daar woont en een parkeervergunning heeft. "Alleen die scanauto denkt elke keer dat er een auto uit Rotterdam-Zuid staat geparkeerd."

De gemeente heeft bevestigd dat de terugkerende fout door de schroef moet komen, maar toch blijft de scanauto de auto van Abdullah registreren. "Ik ben het zo zat. Ik moet elke keer weer zorgen dat het goedkomt. Ik ben er zoveel tijd aan kwijt." Andere instanties kunnen niks doen, zegt de man tegen Rijnmond.

Een woordvoerder van de gemeente Breda zegt tegen de omroep dat er een aanpassing in het systeem is gedaan, waardoor de Rotterdammer vanaf nu geen parkeerboetes meer zal krijgen.

Het Openbaar Ministerie van België onderzoekt een groepsverkrachting van een meisje van 14 jaar in de stad Kortrijk. De verdachten, tien jongens tussen 11 en 16 jaar, zijn opgepakt en staan onder toezicht van een kinderrechter.

De verkrachting gebeurde begin april. Het meisje zou door haar vriend het bos in zijn gelokt. Daar zou ze meermaals door vrienden van de jongen misbruikt zijn. De krant Het Nieuwsblad schrijft dat het vriendje een loverboy was, en dat hij het meisje opzettelijk door zijn vrienden liet misbruiken.

Opvallend zijn de jonge leeftijd van de verdachten en de grootte van de groep. "Omdat de daders zo jong zijn, geven we weinig informatie vrij. Ze zijn wel allemaal geïdentificeerd en opgepakt en er zijn maatregelen genomen door de jeugdrechter", aldus een woordvoerder van het Openbaar Ministerie tegen de omroep VRT. "Onze aandacht gaat nu eerst en vooral naar het slachtoffer. Zij krijgt begeleiding om deze gebeurtenissen te kunnen plaatsen."

Afschuwelijke feiten

De grote groep minderjarigen zou de groepsverkrachting ook gefilmd hebben en gedeeld via Snapchat.

De advocaat van een van de verdachten, Kelly de Caluwe, spreekt over afschuwelijke feiten. "Ik heb dit nog nooit in mijn carrière meegemaakt", zegt ze tegen Het Nieuwsblad. "En de verdachten zijn inderdaad heel jong. Niet alleen de jeugdrechter, maar heel de maatschappij moet zich eens afvragen hoe we dergelijke zaken gaan tegengaan."

Zes mensen hebben aangifte gedaan van mishandeling op de kermis in Emmeloord (Flevoland). Twee mensen deden aangifte van vernieling. Dat blijkt uit een brief van burgemeester De Groot aan de gemeenteraad van Noordoostpolder, waar Emmeloord onder valt.

Vorige week waren er meerdere dagen op rij ongeregeldheden op de kermis. Jongeren en jongvolwassenen keerden zich tegen kermisexploitanten. Die zijn uitgescholden voor 'zigeuner' en 'kankerjood' en er zijn vernielingen aangericht.

Ook werd er met stenen en vuurwerk gegooid. Een groep jongeren hield zich tot diep in de nacht op bij de stand- en slaapplekken van de exploitanten. Daar werd onder andere getoeterd en lawaai gemaakt.

Beveiliging opgeschaald

Volgens de burgemeester was een ruzie tussen een kermismedewerker en een bezoeker de aanleiding voor de ongeregeldheden. De burgemeester blijkt een noodverordening te hebben opgesteld voor de laatste dag van de kermis, maar die is niet ingezet. Wel werden andere maatregelen genomen: de kermis ging 's avonds uren eerder dicht en de beveiliging werd opgeschaald.

Uiteindelijk is één persoon aangehouden. Vrijdagavond is ook een aantal mensen bekeurd. Hoeveel precies, is niet duidelijk. Dat komt doordat de bekeuringen door verschillende politie-eenheden zijn uitgeschreven, schrijft Omroep Flevoland. Ook gingen agenten en boa's bij tien jongeren thuis op bezoek voor een gesprek in het bijzijn van hun ouders.

De burgemeester, politie en Openbaar Ministerie onderzoeken nog welke maatregelen ze kunnen nemen tegen jongeren van wie vaststaat dat ze betrokken waren bij de ongeregeldheden. De Groot wil ook nog in gesprek met een lokale welzijnsorganisatie en scholen.

Incident

Hij noemt de gebeurtenissen rond de kermis "een incident". Er wordt uitgebreid geëvalueerd om herhaling te voorkomen, zegt hij. Daarbij sluit ook de branchevereniging van kermishouders aan.

Het aantal doden als gevolg van zware regen en overstromingen in het zuiden van Brazilië is opgelopen tot 100 mensen, melden lokale autoriteiten. Het dodental zou in de komende dagen nog verder kunnen stijgen, er worden 128 mensen vermist.

Door het noodweer zijn er in de deelstaat Rio Grande do Sul meerdere bruggen en gebouwen ingestort. Hele buurten staan onder water en zo'n 163.000 mensen hebben hun huis moeten verlaten. "We zijn alles kwijt", zegt een inwoner tegen persbureau Reuters. "Het is triest om ons huis onder water te zien. Het lijkt het einde van de wereld."

Gevaar nog niet geweken

Volgens het Braziliaanse centrum voor natuurrampen is het gevaar voor het zuiden van de deelstaat nog niet geweken. Er is wordt de komende dagen nog meer regen verwacht. Dat is waarschijnlijk niet heel veel, maar omdat het water al hoog staat en de grond verzadigd is is de kans op meer overstromingen groot.

De Braziliaanse regering heeft benadrukt dat de deelstaat zal worden bijgestaan. Zo wordt er binnenkort financiële steun geboden aan bedrijven, boeren, steden en lokale autoriteiten. "We begrijpen dat Rio Grande do Sul in een lastig financieel parket zit", zegt president Lula. "Ze zullen alles krijgen waar ze recht op hebben."

Hoe moet Oekraïne op korte termijn aan 500.000 nieuwe rekruten komen? De vraag houdt het land al langere tijd bezig. Vandaag heeft het Oekraïense parlement ingestemd met een wet die het mogelijk maakt voor gevangenen om zich te melden voor militaire dienst. Als de wet van kracht wordt kunnen zij kiezen om het leger in te gaan, in ruil voor strafvermindering.

Het wetsvoorstel is een teken dat het niet goed gaat met het vinden van rekruten voor het Oekraïense leger. In december werd duidelijk dat de legertop voor dit jaar 500.000 nieuwe militairen nodig heeft. Ze moeten de tekorten in brigades aanvullen en de huidige troepen aflossen, die in veel gevallen al lange tijd aan het vechten zijn zonder verlof.

Via rechter

Op dit moment is het rekruteren van gevangenen of mensen met een strafblad volgens de Oekraïense wet niet mogelijk. Als president Zelensky de wet ondertekent komt daar verandering in.

'We hebben deze wet nodig omdat we een groot tekort aan militairen hebben', zegt onafhankelijk parlementariër Oleksiy Goncharenko. Hij is mede-initiatiefnemer van de wet.

"Gevangenen komen na tussenkomst van een rechter in aanmerking voor de regeling", vertelt hij aan de NOS. "Wie akkoord gaat, dient tot het einde van de oorlog in het leger. Heb je daarna nog een gevangenisstraf openstaan mag je die thuis uitzitten."

Voorstanders wijzen op de mogelijkheid tot rehabilitatie van criminelen, maar experts zijn er niet gerust op. "Toen ik las over deze wet gingen bij mij wel alarmbellen af", zegt Yvonne Donders, hoogleraar internationale mensenrechten aan de Universiteit van Amsterdam. Volgens haar sluiten mensenrechtenverdragen het rekruteren van gevangenen niet uit, maar stellen zij hier wel hoge eisen aan.

"In de gevangenis is sprake van een machtsverschil, een gevangene zit vaak in een kwetsbare positie, het is dus de vraag hoe vrijwillig deze keuze is. In hoeverre is er voldoende informatie beschikbaar om een goede keuze te maken? De kans dat ze een beslissing nemen gebaseerd op verkeerde informatie is aanwezig. Het woord vrijwillig is dus nogal relatief."

Wie wil?

Of er onder gevangenen veel animo is, is onduidelijk. In theorie is het mogelijk dat de oorlog nog jaren duurt. Daardoor zou het kunnen dat een gevangene bijvoorbeeld drie jaar moet vechten terwijl zijn gevangenisstraf nog maar een jaar duurt.

Maar interesse is er wel, merkten journalisten van Radio Free Europe/Radio Liberty een paar weken geleden. Ze spraken met een gevangene die zo'n deal wel zag zitten. "Als ik een contract kan tekenen in plaats van mijn tijd hier uitzitten, ga ik liever vechten", zegt Andrie, die vast zit voor drugssmokkel. "Hoe ben ik van nut in de gevangenis als ik ook een gevechtseenheid kan dienen?"

Wie wel en wie niet?

Niet alle gevangen komen in aanmerking voor de regeling. Mensen die veroordeeld zijn voor moord, verkrachting, terrorisme of het in gevaar brengen van de nationale veiligheid zijn uitgesloten. Dat geldt ook voor mensen die zijn veroordeeld voor dronkenschap achter het stuur.

Volgens de onderminister van Justitie gaat het potentieel om een groep van zo'n 26.000 gevangenen, ruim de helft van alle gedetineerden. Daarnaast zou een groep van zo'n 50.000 Oekraïners met een strafblad in aanmerking komen voor rekrutering, die zijn nu nog vrijgesteld van mobilisatie.

Wagner en het Russische leger

De wet doet denken aan Russische praktijken. Anderhalf jaar geleden kwamen de eerste berichten dat Rusland nieuwe rekruten werft in gevangenissen. Bekend zijn de bezoeken van Jevgeni Prigozjin, oud-leider van het Wagner-huurlingenleger. Degenen die tekenden bij Wagner of het leger werden vaak in speciale bataljons naar het front gestuurd.

Zo rekruteerde Wagner-leider Prigozjin gevangenen in september 2022:

Parlementariër Goncharenko stelt dat de Oekraïense wet niet met de Russische praktijk is te vergelijken: "Rusland stuurt moordenaars, kannibalen en verkrachters naar het front. Dat is bij ons niet toegestaan. Alleen kleine criminelen komen in aanmerking voor deze regeling."

Ook het verschil in toezicht is belangrijk. Onafhankelijke VN-waarnemers hebben toegang tot Oekraïense gevangenissen, maar niet tot die in Rusland. Op die manier kan de vrijwilligheid beter worden gecontroleerd.

Wet vs. praktijk

Gevangenen naar het front sturen is niet nieuw. Hoogleraar Donders wijst erop dat ook India en sommige Amerikaanse staten gevangenen de optie geven om te dienen in het leger. "Het is niet zo dat dit nergens voorkomt, maar het is moeilijk om te vergelijken. Je moet daarvoor niet alleen naar de letter van de wet kijken, maar ook naar de praktijk. Hoe pakt die uit? Er gaan veel verhalen rond van Russische gevangenen die gerekruteerd zijn met mooie verhalen waarvan de praktijk anders uitpakt."

Hoe de gevangenen in het leger zullen dienen is nog niet duidelijk. Volgens Goncharenko is het aan het leger om dat te bepalen, nadat de rechter het verzoek heeft goedgekeurd.

Streamingdienst Netflix heeft een prijsverhoging aangekondigd. In het helpcenter van de dienst is te lezen dat de prijs van een basis-abonnement met een euro wordt verhoogd naar 8,99 per maand. Een standaardabonnement gaat van 11,99 naar 13,99, een premiumabonnement wordt drie euro per maand duurder en komt dan op 18,99 per maand uit.

Netflix zegt veel te investeren in nieuwe inhoud en producties en vraagt de abonnees nu om daaraan bij te dragen. De klanten van de streamingdienst worden binnenkort over de prijsverhoging geïnformeerd. De laatste prijsverhoging dateert uit 2021.

"Toen streamingdiensten net op de markt kwamen, wilden ze zo snel mogelijk zo veel mogelijk klanten winnen", zegt Jan-Piet Nelissen, mediadeskundige en partner van adviesbureau Deloitte. "Daarom boden ze in het begin goedkope abonnementen aan, met als doel om als ze voldoende klanten hadden binnengehaald de prijzen, en hun winstgevendheid, te verhogen."

Inmiddels zijn er steeds meer streamingdiensten bijgekomen en is de groei afgevlakt. "Niet alle streamingdiensten zullen het gaan redden. Daarom moeten ze of hun prijzen verhogen, of gaan samenwerken met een andere partij. Dat zie je op dit moment op de streamingmarkt gebeuren."

Zo heeft ook streamingdienst HBO een prijsverhoging aangekondigd die in juni ingaat en zijn Disney+ en Amazon Prime vorig jaar ook weer een paar euro per abonnementsvorm omhoog gegaan. De abonnementsprijs van Apple TV+ is sinds 2019 verdubbeld. Van 4,99 per maand is de streamingdienst via 6,99 in november vorig jaar 9,99 per maand geworden.

Viaplay is onlangs een samenwerking begonnen met het televisiekanaal SBS9, waar het een deel van de Formule1-wedstrijden gratis gaat uitzenden. HBO gaat binnenkort samen met Discovery+ op in HBO Max.

Staking in Hollywood

Nelissen ziet ook dat er de laatste tijd nieuwe abonnementsvormen bijkomen waarmee consumenten de alsmaar verder oplopende kosten kunnen drukken. Zo biedt Sky Showtime sinds vorige maand een goedkoper abonnement met advertenties aan en ook Viaplay wil zo'n abonnement op de markt brengen. "Dat is ook gunstig voor de aanbieder, want zo worden ze én door de consument én door de adverteerder betaald."

Een deel van de prijsstijgingen van streamingabonnementen wordt veroorzaakt door stijgende productiekosten, zegt Nelissen. "Zo heeft de staking van acteurs in Hollywood ertoe geleid dat ze meer betaald krijgen voor hun werk en daarmee wordt een serie of film ook duurder om te maken."

"Ook is er een concurrentiestrijd bezig tussen het alsmaar toenemende aantal streamingdiensten om de beste producties binnen te halen bij productiebedrijven. Die spinnen daar garen bij en hebben hun prijzen vanwege de grote vraag de afgelopen jaren flink kunnen verhogen."

Videoland

In Nederland is Netflix nog altijd de grootste aanbieder van streamingdiensten. Maar ook de Nederlandse aanbieder Videoland doet het heel erg goed, en dat is volgens Nelissen bijzonder. "Er zijn maar weinig landen waar een nationale partij zo succesvol is."

De organisatie achter het Eurovisie Songfestival heeft geen spijt van de beslissing om Israël te laten deelnemen aan het evenement. Dat zegt Jean Philip de Tender, mediadirecteur van de European Broadcasting Union, in gesprek met de NOS. Ook na de gebeurtenissen in Gaza, onder meer in Rafah, staat de organisatie nog steeds achter het besluit.

Op de songfestival-deelname van Israël is al maanden kritiek; veel mensen vinden het niet gepast dat het land meedoet aan het vrolijke evenement, terwijl Israël tegelijkertijd oorlog voert in Gaza. Deze kritiek komt komende dagen tot een apotheose is de verwachting, wanneer in Malmö grote protesten staan gepland. De politie verwacht tienduizenden mensen.

"Tuurlijk delen wij de bezorgdheid over het conflict in het Midden-Oosten", zegt EBU-directeur Jean Philip de Tender. "Maar het Eurovisie Songfestival is een coproductie tussen 37 publieke omroepen. Het is een muziekevenement en geen competitie tussen regeringen en overheden. Het is een competitie tussen publieke omroepen."

Volgens hem zou het niet volgens de spelregels zijn om Israël uit te sluiten vanwege de gebeurtenissen in Gaza. "De Israëlische omroep werkt onafhankelijk van de regering en daarmee is aan alle voorwaarden voldaan."

Ook de situatie deze week in Rafah en de escalatie van het conflict met Iran vorige maand, veranderen niks aan de beslissing van de EBU, legt De Tender uit. "Indien we de Israëlische omroep deze week alsnog zouden uitsluiten, dan zou dat een politieke beslissing zijn en daar moeten we ver van weg blijven."

Dat critici een vergelijking maken met Rusland en Belarus, die in 2022 wel werden uitgesloten na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, vindt de EBU-directeur niet terecht.

Hij stelt dat de beslissing om Belarus uit te sluiten te maken had met het meermaals insturen van een te politiek nummer. "En voor Rusland geldt dat de openbare omroep daar niet onafhankelijk kan werken", aldus De Tender.

De organisatie hoopt vooral dat de demonstraties buiten de Malmö Arena vreedzaam verlopen, en bovenal buiten blijven. "Het is belangrijk dat we de shows vrij houden van politiek".

Toch lukte dat gisteravond tijdens de eerste halve finale niet helemaal. Al meteen tijdens het openingsoptreden stond oud-deelnemer Eric Saade op het podium met een Palestijnse sjaal om zijn arm.

En de Ierse inzending Bambi Thug was van plan een outfit te dragen met daarop symbolen die oproepen tot een staakt-het-vuren. De EBU ontdekte het tijdens de repetities en besloot dat het pak aangepast moest worden.

De kritiek op de deelname van Israël slaat ook terug op deelneemster Eden Golan, die al weken bedreigingen ontvangt en haar hotelkamer in Malmö nauwelijks uit mag. Vandaag was ze voor het eerst voor de pers te zien, bij de generale repetitie.

En ook Israëlische fans merken de dreiging die rond hun inzending hangt, vertelt fan Guy. Hij heeft besloten in Malmö niet tegen vreemdelingen te zeggen dat hij uit Israël komt, "En ik probeer zo min mogelijk Hebreeuws te praten." Israël heeft alle fans die willen afreizen naar Zweden een reiswaarschuwing gegeven.

Tegelijk hoopt de organisatie toch dat het gevoel van dreiging niet zal overheersen als deze editie zondagnacht eindigt. "De basis is en blijft 'United by Music'", zegt EBU-directeur De Tender. "We brengen mensen die divers zijn samen op het podium. We erkennen die diversiteit en we vieren die diversiteit."

Na twee dagen van demonstraties bij de Universiteit van Amsterdam sluiten zich steeds meer organisaties en sympathisanten van buiten de universiteit aan. De organisatie achter het protest is blij met die steun, maar benadrukt dat het "primair en volledig" is georganiseerd door studenten en docenten.

Betogers gingen na de ontruiming van het tentenkamp maandagnacht op de Roeterseilandcampus van de UvA gistermiddag opnieuw de straat op. De demonstranten waren vooral studenten en docenten, maar nadat er een nieuw tentenkamp met barricades was verrezen bij de Oudemanhuispoort, een van de hoofdlocaties van de universiteit, sloten zich ook mensen aan van buiten de UvA. Ook op die locatie wordt inmiddels door de mobiele eenheid ontruimd.

Mogelijk kwamen de sympathisanten af op de protestactie na oproepen die via sociale media als Instagram worden gedeeld. De oproep via het account Amsterdam Encampment is gedeeld door andere organisaties, zoals de Palestijnse Gemeenschap in Nederland.

Nieuwsuur meldde gisteravond dat ook leden van actiegroep Extinction Rebellion deelnemen aan het protest en journalisten van verschillende media zagen hoe "doorgewinterde activisten" zich aansloten en de tot dan toe gammele barricades verstevigden.

Vanachter de barricades vertelt een actievoerder wat hem beweegt:

De organisatie achter de protesten bevestigt de steun van buiten de universiteit. "Dit protest is primair en volledig georganiseerd door studenten en docenten, en het richt zich ook op de universiteit", benadrukt student Carlos van Eck.

Hij is lid van het onderhandelingsteam van demonstrerende studenten en docenten. "Gezien de bedreigende situatie staan we wel toe dat iedereen steun kan betuigen, maar het gaat over de UvA. We voelen ons gesteund door die solidariteit."

Hij heeft geen zicht op hoeveel mensen van buiten de universiteit er nu bij de Oudemanhuispoort zijn. Voorzitter Elisa Weehuizen van de studentenvakbond LSVb heeft dat ook niet, maar weet wel dat er ook studenten uit andere steden bij zijn. "Er zijn mensen uit andere studentensteden die bijvoorbeeld eten en drinken komen brengen."

De LSVb steunt het protest, omdat het gaat om democratie op de universiteit. "Het zijn studenten die inspraak willen op dit onderwerp, maar ze voelen zich niet gehoord", zegt Weehuizen. "We vinden dat universiteiten meer moeten democratiseren en dit laat weer zien dat dat echt nodig is."

Een lid van het onderhandelingsteam van studenten en docenten over de protestactie:

Secretaris Henk van den Bosch van de Amsterdamse studentenvakbond ASVA, die toekijkt bij wat zich afspeelt bij de Oudemanhuispoort, sluit zich daarbij aan. "Dit onderwerp speelt al heel lang. Studenten willen inspraak en dat steunen we."

Ook hij ziet dat mensen van buiten de universiteit zich onder de betogers mengen, maar hij denkt niet dat de organisatie de controle daardoor verliest. "Er zijn nu mensen binnen de barricade en ook mensen erbuiten die de actie steunen. Natuurlijk zien we dat veel anderen willen helpen. Het onderwerp leeft in de hele samenleving, niet alleen binnen de universiteiten. Maar mijn indruk is dat de organisatoren wel de regie hebben."

Onderhandelaar Van Eck benadrukt dat de demonstranten achter de barricades zelf ook het liefst snel een einde zien komen aan de situatie. "Natuurlijk willen wij dit ook niet. Maar we hebben zes maanden geprobeerd dit gesprek te starten en er is steeds afwijzend gereageerd vanuit het college van bestuur. Er dreigt genocide op meer dan een miljoen Palestijnen in Rafah, daarom is het zo belangrijk dat er nu een krachtig signaal komt."

De protesterende studenten en docenten bij de UvA hebben drie eisen op tafel gelegd bij het universiteitsbestuur. Die komen neer op volledige transparantie over de samenwerking met Israëlische organisaties en universiteiten, stoppen met investeren in die samenwerking en het verbreken van de banden met die organisaties.

De Amerikaans-Nederlandse historicus James Kennedy kijkt intussen van een afstandje toe bij een demonstratie in Utrecht. Het verbaast hem dat de studentenprotesten in de VS niet al eerder zijn overgeslagen naar Nederland.

"We zagen sinds oktober natuurlijk al wel demonstraties en protesten tegen de oorlog in Gaza, maar nog niet zo'n protest in Amsterdam, met barricades, met de bedoeling het functioneren van de universiteit te ontregelen. De universiteit wordt zo gedwongen te handelen: of door de eisen van de studenten in te willigen, of door ze eruit te jagen."

Dat laatste is in de VS de afgelopen weken veelvuldig gebeurd, maar er zijn wel verschillen, denkt Kennedy. "Daar duurde het vaak dagen voordat er werd opgetreden, maar die ontruiming verliep wel nog ruiger dan we tot nu tot hier zien."

Servië en China hebben een overeenkomst getekend om een 'gezamenlijke toekomst' op te bouwen. Dat maakten de Servische president Aleksandar Vucic en de Chinese president Xi Jinping bekend op een persconferentie in Belgrado.

De staatshoofden kondigen aan dat de landen een "dieper, omvangrijker en strategisch partnerschap" aangaan de komende jaren. Ze spraken onder meer af dat de importtarieven op bijna alle Servische goederen naar China binnen vijf jaar worden opgeheven.

Ook is er afgesproken dat er meer vliegverbindingen tussen de twee landen zullen komen. China zal de komende drie jaar vijftig Servische wetenschappers uitnodigen om in het land kunstmatige intelligentie te onderzoeken.

Vucic zei dat Servië China zal steunen in de Taiwankwestie. "Onze positie met betrekking tot de territoriale integriteit van China is simpel. Taiwan hoort bij China."

Verder zei hij dat deze overeenkomst de "hoogst mogelijke vorm van samenwerking tussen twee landen." Het is het eerste Europese land dat zo'n overeenkomst met China heeft gesloten.

Warm ontvangst

Servië was de tweede stop van Xi bij zijn eerste bezoek aan Europa in vijf jaar. Eerder deze week bezocht hij Frankrijk. In Belgrado werd hij ontvangen in het presidentieel paleis. Duizenden Serviërs waren aanwezig bij de aankomst en zwaaiden met Chinese en Servische vlaggen.

Aan het begin van het overleg met Vucic zei Xi dat hij met eigen ogen had gezien "dat het Servische volk de Chinezen beschouwt als hun beste vrienden. Deze vriendschap komt van twee kanten, het heeft veel indruk op me gemaakt."

Servië ging al eerder eens een samenwerking met China aan. Zo werd er in 2016 een economische overeenkomst gesloten met het Aziatische land. China heeft sindsdien miljoenen geïnvesteerd in de Servische infrastructuur en mijnbouw. Vorig jaar ondertekenden de landen ook al een handelsovereenkomst.

Meer macht in Europa

Servië is sinds 2012 kandidaat-lidstaat voor de Europese Unie. De deals met China druisen tegen dat kandidaat-lidmaatschap in. De EU heeft nog niet gereageerd op de nieuwste overeenkomst tussen China en Servië.

Naast Servië heeft China ook veel geïnvesteerd in de infrastructuur en industrie van Hongarije. Dat land is ook de volgende stop van Xi in Europa. Critici vrezen dat China via landen als Servië en Hongarije meer invloed in Europa probeert te krijgen.

ING-medewerkers mogen voortaan toch Fries praten tegen klanten. Dat heeft het bedrijf besloten na een gesprek met de provincie, schrijft Omrop Fryslân.

Het Friese 'taalverbod' bij de callcentra van het bedrijf werd in februari bekend, nadat tolk Fedde Dijkstra had ontdekt dat een medewerker geen Fries tegen hem mocht praten. "Ik hoorde iemand met een Fries accent, dus ik zei: spreekt u ook Fries? Ze zei: 'Jawel. Maar wij mogen hier alleen Engels of Nederlands spreken met klanten.'" De bank voerde dat beleid, omdat gesprekken worden opgenomen voor trainingsdoeleinden.

Dat viel niet in goede aarde bij veel Friezen. Twee leden van de Jong Fryske Mienskap hesen daarna de Friese vlag bij het hoofdkantoor van ING in Amsterdam. Friese studenten en leden van de Friese beweging besloten bij wijze van protestactie afgelopen maandag een uur lang massaal in het Fries te bellen met medewerkers van de bank. Na de actie beloofde de bank om het taalbeleid nogmaals tegen het licht te houden.

'Respect voor de taal'

"We hebben geluisterd naar de feedback van onze Friese klanten en begrijpen de reacties. Graag wil ING haar menselijke kant laat zien en respect tonen voor de tweede Rijkstaal in Nederland, het Fries", schrijft de bank vandaag in een statement.

"We hebben daarom besloten het mogelijk te maken dat Friese klanten, wanneer zij een Friessprekende medewerker aan de telefoon krijgen, in het Fries te woord kunnen worden gestaan. Dit betekent dat het monitoren van die gesprekken (voor opleidingsdoeleinden) wordt gedaan door collega's die de Friese taal beheersen", aldus de ING.

Niet iedereen spreekt Fries

De bank benadrukt dat klanten er geen rechten aan kunnen ontlenen. "Het spreken van het Fries is alleen mogelijk wanneer een medewerker de Friese taal ook machtig is."

Friessprekende medewerkers van de Rabobank spraken al Fries tegen klanten. Volgens Friese taalinstelling Afûk staan de meeste bedrijven en organisaties positief tegenover de Friese taal.