NOS Nieuws - Algemeen

Op de snelweg A10 bij Watergraafsmeer is vanochtend een verwarde fietser van de snelweg geplukt. De bestuurder van de fiets reed zonder verlichting en tegen het verkeer in. Of het om een man of een vrouw gaat, is niet bekend.

Rijkswaterstaat kreeg rond 05.45 uur een melding binnen van een spookrijder op een fiets op de ringweg van Amsterdam. De politie heeft de fietser daarna van de weg gehaald.

Het gaat om een verward persoon, zegt een politiewoordvoerder. Het is niet bekend hoe de fietser op de snelweg terecht was gekomen. Het spookrijden heeft niet tot een ongeluk geleid.

Geschrokken

NOS-nieuwslezer Renske van der Zalm was onderweg naar haar werk toen ze de fietser tegenkwam. "Ik reed met zo'n 100 kilometer per uur op de middelste rijbaan. Plotseling zag ik een fietser zonder verlichting op de meest linker rijbaan. Het was erg schrikken."

De verwarde fietser is met een psycholance meegenomen. Dat is een ambulance die gespecialiseerd is in het vervoeren van personen met verward gedrag.

Goedemorgen! In Utrecht is de eerste pro-formazitting tegen een patiënt van een psychiatrische kliniek die verdacht wordt van het doodsteken van een 76-jarige vrouw. En de Tweede Kamer praat over het hervormingsplan van minister Bruins voor de Nederlandse Publieke Omroep.

Eerst het weer: Vanochtend bewolking en soms een bui. Daarna droog met meer zon en 15 tot 19 graden. Er waait een zwakke of matige zuidwestenwind.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Peruaanse schrijver Mario Vargas Llosa is op 89-jarige leeftijd overleden. De auteur wordt beschouwd als een van de toonaangevendste Spaanstalige schrijvers. In 2010 won hij op 74-jarige leeftijd de Nobelprijs voor de Literatuur.

"Hij zal de geschiedenis in gaan als een buitengewoon verhalenverteller en een invloedrijk intellectueel van de oude stempel, dat wil zeggen, van vóór het tijdperk van de sociale media", schrijft de Spaanse krant El País.

Vargas Llosa begon zijn carrière op 15-jarige leeftijd als schrijver van misdaadverhalen bij de krant La Crónica. Hij ging hij in 1953 literatuur en rechten studeren en maakte al gauw naam in zijn thuisland. In 1960 verhuisde hij naar Parijs waar hij twee andere grote Latijns-Amerikaanse schrijvers ontmoette: Gabriel García Márquez en Julio Cortázar.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

De Nederlandse Joke van der Post krijgt veel lof van Egyptenaren op sociale media omdat ze een man te lijf is gegaan die een ezel sloeg met een zweep.

Van der Post runt een dierenkliniek in Egypte en behandelt ezels en paarden die voor toeristen worden ingezet. Ze strijdt met haar werk voor een beter leven voor de dieren, want mishandeling is volgens haar aan de orde van de dag.

Fijne maandag!

De zittend president van Ecuador Daniel Noboa heeft de presidentsverkiezingen gewonnen. Met meer dan 90 procent van de stemmen geteld, is hij niet meer in te halen door zijn linkse rivaal Luisa González. Hij staat op 55,8 procent, terwijl zijn rivale 44 procent van de stemmen heeft.

González zei in een eerste reactie de resultaten van de verkiezingen niet te accepteren omdat zij volgens de peilingen een voorsprong had op Noboa.

Het was de tweede ronde van de verkiezingen, nadat de centrumrechtse Noboa in de eerste ronde in februari niet genoeg stemmen had gekregen. Toen was sprake van een nek-aan-nekrace tussen Noboa en González. Ook de peilingen voor de tweede ronde beloofden een zeer spannende race.

Jongste

De twee namen het in de verkiezingen van 2023 ook al tegen elkaar op. De toen 35-jarige Noboa won en werd daarmee de jongste president ooit in de geschiedenis van het land.

Sinds 2021 bevindt het land zich in een spiraal van bendegeweld vanwege de cocaïnehandel in buurlanden Colombia en Peru. Beide kandidaten beloofden harder op te treden tegen criminaliteit en meer internationale steun te zoeken in de strijd tegen drugskartels.

Meer dan 13 miljoen mensen in Ecuador zijn stemgerechtigd. Mensen van 16 en 17 jaar en mensen ouder dan 65 jaar mogen stemmen, maar hoeven dat niet. Iedereen tussen de 18 en 65 jaar is verplicht om te komen. Wie dat niet doet, riskeert een boete van omgerekend zo'n 40 euro.

De Peruaanse schrijver Mario Vargas Llosa is op 89-jarige leeftijd overleden. De auteur wordt beschouwd als een van de toonaangevendste Spaanstalige schrijvers. Hij won in 2010 op 74-jarige leeftijd de Nobelprijs voor de Literatuur, nadat hij in literaire kringen al jarenlang was genoemd als kanshebber.

"Hij zal de geschiedenis in gaan als een buitengewoon verhalenverteller en een invloedrijk intellectueel van de oude stempel, dat wil zeggen, van vóór het tijdperk van de sociale media", schrijft de Spaanse krant El País.

Vargas Llosa begon zijn carrière op 15-jarige leeftijd als schrijver van misdaadverhalen bij de krant La Crónica. Hij ging in 1953 literatuur en rechten studeren en maakte al gauw naam in zijn thuisland. In 1960 verhuisde hij naar Parijs waar hij twee andere grote Latijns-Amerikaanse schrijvers ontmoette: Gabriel García Márquez en Julio Cortázar.

Militaire school

Drie jaar later brak hij internationaal door met zijn La ciudad y los perros, in het Nederlands vertaald als De stad en de honden. In de roman schrijft Vargas Llosa over zijn tijd op een militaire school in Lima.

Het was het begin van een lange schrijverscarrière waarin hij uiteenlopende werken afleverde. Zo beschreef hij zijn persoonlijke ervaringen met een bordeel dat hij zijn jeugd bezocht, maar uitte hij zich ook kritisch over dictaturen op zijn continent.

Na zestien jaar Europa keerde hij in 1974 terug naar Peru. "Ik realiseerde mij dat ik het contact verloor met de realiteit van mijn land en de taal van het land. Dat kan dodelijk zijn voor een schrijver", vond hij. Hij bleef zeer productief en won vrijwel alle mogelijke literaire prijzen die er te winnen vielen.

Regeringscommissie

In 1983 nam hij zitting in een regeringscommissie die onderzoek deed naar een bloedbad in het Peruaanse dorp Uchuraccay. Hij bleef als schrijver actief, maar begon zich eind jaren 80 ook steeds nadrukkelijker als politicus te profileren, naar eigen zeggen tegen wil en dank.

In 1990 nam hij het op tegen de toen nog onbekende Alberto Fujimori tijdens de presidentsverkiezingen van Peru. Hij verloor, raakte gedesillusioneerd in de politiek en richtte zich weer volledig op het schrijverschap.

Geen boodschap

Van zijn latere werken wordt onder meer La fiesta del Chivo (Het feest van de bok, 2000) door critici geprezen. Vargas Llosa beschreef daarin de laatste dag van de Dominicaanse dictator Rafael Trujillo.

Met boodschappen aan lezers doorgeven had hij weinig op, bekende hij in 2001 in een interview met NRC. "Ik houd niet van literatuur met een boodschap. Een roman is naar mijn mening een succes als de schrijver erin slaagt bij de lezer een bepaald gevoel op te wekken."

In 2023 kwam zijn laatste roman uit: Le dedico mi silencio (Ik draag mijn stilte op aan jou), die begin dit jaar in het Nederlands verscheen. Het werk gaat over de geschiedenis van de Peruaanse muziek. In het nawoord kondigde hij na bijna zestig jaar schrijverschap zijn afscheid aan.

Vargas Llosa wordt in besloten kring in Peru gecremeerd.

Een extremistische groepering heeft de bomaanslag op het hoofdkantoor van spoorwegmaatschappij Hellenic Train in Athene opgeëist. Bij de explosie op vrijdagavond raakte niemand gewond, omdat de politie na een anonieme oproep iedereen kon evacueren.

Een terreureenheid van de politie onderzoekt de aanslag en zegt dat op beveiligingscamera's twee verdachten te zien zijn.

De links-extremistische groepering noemt zichzelf de Revolutionaire Zelfverdediging van de Klassen. Gisteren werd een brief gepubliceerd, waarin staat dat de aanslag een antwoord was op "de dood van 57 medemensen, mensen uit de arbeidersklasse". Ook wordt uitgehaald naar "kapitalisten" die volgens de groep verantwoordelijk zijn voor hun dood.

Daarmee wordt verwezen naar de treinramp van februari 2023. Bij een botsing tussen een goederentrein en een personentrein kwamen 57 mensen om het leven, toen de goederentrein door een fout op hetzelfde spoor reed.

Demonstraties

Sinds het ongeluk worden regelmatig demonstraties gehouden, die soms uit de hand lopen. Een grote groep Grieken vindt dat het onderzoek naar de ramp te lang heeft geduurd en dat er zaken worden achtergehouden. Ook eisen betogers dat de regering van premier Mitsotakis aftreedt.

De extremistische groep is volgens Griekse krant Ethnos ook verantwoordelijk voor een aanslag op het ministerie van Werkgelegenheid vorig jaar februari. Ook toen was er alleen sprake van materiële schade.

Vaker bomaanslagen

In Griekenland worden vaker politiek gemotiveerde aanslagen gepleegd. Sinds de jaren 70 zijn onder meer gebouwen regelmatig doelwit van kleinschalige bomaanslagen. Het gebeurt zelden dat er gewonden vallen.

De meeste groepen die in de jaren 80 en 90 actief waren zijn ontmanteld. Sinds die tijd zijn er wel weer nieuwe, kleinere groepen ontstaan, waar de overheid weinig vat op lijkt te krijgen.

De Spaanse politie heeft in samenwerking met onder meer Europol een netwerk opgerold dat Marokkanen illegaal Spanje binnensmokkelde. Dat meldt het Spaanse ministerie van Binnenlandse Zaken.

In Spanje werden vier personen gearresteerd. De organisatie rekruteerde Marokkaanse immigranten en liet ze vanuit Marokko naar Roemenië vliegen. Daar werden ze met busjes en vrachtwagens naar andere landen binnen de Europese Unie gebracht. Voor de smokkel werd van de Marokkanen 3000 euro per persoon gevraagd.

De politie schat dat het netwerk de afgelopen twee jaar zo'n vijftig transporten naar Spanje organiseerde met zo'n twintig tot vijftig Marokkanen per keer. Dat betekent dat ze in totaal dus 1000 tot 2500 illegale mensen het land binnensmokkelden. Zij runden ook een "logistiek centrum" in Roemenië, waar migranten werden verborgen voor hun reis begon.

Het is de tweede operatie in korte tijd waarbij Europol betrokken is. Vorige week maakte de politiedienst bekend samen met de Franse politie een groot mensensmokkelnetwerk te hebben opgerold dat mensen via Servië de Europese Unie in smokkelde. Daarbij werden zo'n 300 politieagenten ingezet en 24 personen gearresteerd.

De politie heeft in de Amerikaanse staat Pennsylvania een man opgepakt die verdacht wordt van betrokkenheid bij de brand in het huis van de gouverneur van Pennsylvania.

Het gaat om een 38-jarige inwoner van de stad Harrisburg. In de nacht van zaterdag op zondag werd de woning van Democratische gouverneur Josh Shapiro in Harrisburg in brand gestoken. Shapiro en zijn gezin waren in de ambtswoning aan het slapen toen de brand uitbrak.

De brand brak uit in een deel van het huis waar Shapiro en zijn familie op dat moment niet waren. Zij werden rond 02.00 uur 's nachts door agenten gewekt en in veiligheid gebracht. De brand kon snel worden geblust, maar volgens Shapiro is de schade aanzienlijk. De politie liet weten uit te gaan van brandstichting en loofde een beloning van 10.000 dollar uit (omgerekend zo'n 8800 euro) voor de gouden tip.

'Gerichte aanval'

Shapiro stelt dat het gaat het om een "gerichte aanval", maar over een motief is nog niets bekendgemaakt door de politie. Shapiro en zijn gezin waren in het huis aanwezig omdat ze er de eerste avond van de Joodse feestdag Pesach samen vierden. Een paar uur voor de brand toonde Shapiro op X nog een foto van een feestelijk gedekte tafel en wenste hij iedereen een gelukkig Pesach.

Shapiro speculeerde gisteren dat de aanval mogelijk gericht was op hem en zijn Joodse vrienden. "Als hij onze familie, onze vrienden, de Joodse gemeenschap, die gisteravond in die kamer met ons meededen aan de pesachmaaltijd probeerde te terroriseren, luister dan naar mij: we vierden gisteravond ons geloof, trots, en over een paar uur hebben we onze tweede pesachmaaltijd."

De 51-jarige Democraat Shapiro werd in 2022 gekozen tot gouverneur van Pennsylvania. Daarvoor had hij zes jaar de hoogste positie bij het Openbaar Ministerie in de staat. Hij was een van de namen die werd genoemd als running mate van Kamala Harris bij de afgelopen Amerikaanse presidentsverkiezingen. Harris koos uiteindelijk echter voor Tim Walz.

Tom van Kalmthout en Bart Rijnink hebben de Annie M.G. Schmidtprijs gewonnen. Ze kregen de prijs voor beste Nederlandstalige theaterlied van het jaar voor hun nummer Voor Een Meisje.

Het ruim zes minuten durende lied met triangelsolo gaat over de ervaringen en frustraties van een jongen die opgroeit en geen vriendin (of bedpartner) van zijn eigen leeftijd kan vinden. "Voor een meisje van je eigen leeftijd moet je ouder zijn", klinkt de tekst. De jury prees Voor een Meisje als "oergeestige, funky satire".

"Met een onversneden liefde voor taal. Grappen, expliciete beelden, rijm, binnenrijm en zevenlaags stuntrijm buitelen over elkaar. Daarbij doet het nummer iets waar veel hiphop niet eens aan toekomt: het betoog is van begin tot eind te volgen en heeft samenhang", aldus de jury.

Voor Een Meisje komt uit het theaterprogramma Met Z'n Drieën dat Van Kalmthout en Rijnink afgelopen zomer speelden op theaterfestival De Parade, waarin ze zichzelf Ron van Zalmsaus en Mevrouw Rijnink noemden. Van Kalmthout schreef de tekst en Rijnink de muziek.

De Annie M.G. Schmidtprijs wordt ieder jaar uitgereikt aan de tekstschrijver, componist en uitvoerend artiest van het beste Nederlandstalige theaterlied van het afgelopen jaar. Dit jaar waren zes artiesten en ensembles genomineerd.

De uitreiking was vanavond in de Kleine Komedie in Amsterdam. Van Kalmthout en Rijnink kregen een buste van Annie M.G. Schmidt en een cheque van 3500 euro.

De prijs, een initiatief van onder meer de Stichting Buma Cultuur, werd voor de 33ste keer toegekend. Eerdere winnaars zijn onder meer Brigitte Kaandorp, Jan Rot, Wende Snijders, Jan Beuving en Yentl en de Boer. Vorig jaar ging de prijs naar Alex Klaasen en Peter van de Witte voor hun lied 152W96TH street.

De gouverneur van de Amerikaanse staat Pennsylvania, Josh Shapiro, is afgelopen nacht met zijn gezin geëvacueerd nadat zijn woning in brand was gestoken. Er is een beloning uitgeloofd van 10.000 dollar voor informatie die leidt tot de arrestatie van de dader.

De brand bij het huis van Shapiro brak 's nachts uit, op de eerste avond van de Joodse feestdag Pesach. Shapiro en zijn familie hadden dat gevierd in zijn ambtswoning, in hoofdstad Harrisburg. Een paar uur voor de brand postte de gouverneur nog een foto van de feestelijk gedekte tafel van zijn familie en wenste hij iedereen een gelukkig Pesach.

Wakker gemaakt door agenten

De Democratische gouverneur zegt dat hij en zijn gezin rond twee uur in de nacht door agenten werden gewekt en vervolgens in veiligheid werden gebracht. "Godzijdank is er niemand gewond geraakt en is de brand geblust", schrijft Shapiro op X.

De brand was in een ander deel van het huis dan waar Shapiro en zijn familie sliepen. Er is "aanzienlijke" schade door het vuur. De politie gaat uit van brandstichting, hoewel het onderzoek nog loopt. Over een mogelijk motief is niets bekendgemaakt.

Shapiro was vorig jaar nog in gesprek om kandidaat-vicepresident te worden voor de Democraten naast Kamala Harris. Uiteindelijk viel de keuze niet op hem, maar op Tim Waltz, de gouverneur van Minnesota.

Shapiro is gouverneur van Pennsylvania sinds hij in 2022 de verkiezingen won van de Republikein Doug Mastriano, die gesteund werd door president Trump. De overwinning leverde Shapiro veel erkenning op binnen de Democratische partij.

Actrice Petra Laseur is overleden. Dat meldt haar familie aan NRC. De tweevoudig Theo d'Or-winnares was al enige tijd ernstig ziek en overleed vrijdag op 85-jarige leeftijd.

Laseur studeerde aan de Amsterdamse Toneelschool en speelde na haar afstuderen in 1959 bij diverse grote gezelschappen als de Nederlandse Comedie, Globe, Toneelgroep Amsterdam en Het Nationale Toneel. Voor haar hoofdrollen in Hedda Gabler (1972) en Groot en Klein (1981) ontving Laseur een Theo d'Or, de belangrijkste Nederlandse toneelprijs.

Vanaf het begin van haar carrière was Laseur ook te zien in televisieseries als De stille kracht (1974) en Rozengeur & Wodka Lime (2005). Ook speelde ze onder meer in de verfilming van De ontdekking van de hemel en in de film Familie. In 2011 vertolkte ze de rol van koningin Wilhelmina in de musical Soldaat van Oranje.

Laseur was de dochter van actrice Mary Dresselhuys. Ter gelegenheid van Dresselhuys' tachtigste verjaardag in 1987 speelden ze samen in Een bijzonder prettig vergezicht, een toneelstuk dat special voor hen was geschreven.

Vorig jaar maakte Laseur bekend dat ze ernstig ziek was en zich niet wilde laten behandelen. "Om dan doodziek drie maanden langer te kunnen leven? Mij niet gezien. Ik heb een heerlijk leven gehad", zei ze tegen familie en vrienden. Ze overleed in de nacht van donderdag op vrijdag in haar woning in Amsterdam.

De uitvaart is volgende week vrijdag, in besloten kring. Wel is voor publiek die dag de mogelijkheid om nog een laatste groet te brengen in de Mary Dresselhuys-zaal in Theater DeLaMar in Amsterdam.

In de komende weken wordt het voor veel hooikoortspatiënten doorbijten, vooral voor wie last heeft van pollen van de berk. De berk draagt langwerpige katjes. Dat zijn eigenlijk berkenbloemen, die vooral in april en mei stuifmeel of pollen aanmaken.

De bloeiperiode staat op het punt te beginnen: op de locaties waar pollen worden gemeten zien ze nu een sterke toename van het aantal berkenpollen. De afgelopen tijd gingen er ook al meer mensen dan normaal naar de huisarts met hooikoortsklachten. Dat kwam vooral door de hazelaar en de els, waarvan de pollen langer in de lucht bleven door het uitblijven van regen.

Regen en wind

Het weer heeft een heel grote invloed op de hoeveelheid pollen in de lucht. Pollen worden namelijk door de lucht verspreid, waardoor bomen elkaar kunnen bevruchten. Als je last hebt van hooikoorts, krijg je last van je ogen, neus of keel als je stuifmeelkorrels (pollen) inademt of in je ogen krijgt.

Meer wind zorgt over het algemeen voor meer stuifmeel in de lucht. Regen maakt de lucht juist schoner, doordat regendruppels de pollen meenemen en op de grond laten terechtkomen.

Toch is dat niet het hele verhaal. Regen kan ook juist zorgen voor méér hooikoortsklachten. Als er af en toe wat lichte regen valt, komt de groei van bomen extra goed op gang, en dat jaagt de stuifmeelproductie juist aan.

Ongunstige trend

De komende week is het weer gunstig voor de groei van bomen, en dus extra ongunstig voor hooikoortspatiënten. Af en toe valt er een lichte bui, maar een groot deel van de tijd blijft het droog en vrij zacht.

Er is dus een grote kans dat berken de komende tijd flink in bloei komen. Hun pollen kunnen vervolgens lang in de lucht blijven hangen. De temperatuur wisselt daarbij nogal van dag tot dag. Maandag wordt het 16 tot 18 graden. Dinsdag wordt het dan warm, met in de middag kans op een paar flinke onweersbuien, vooral in het binnenland. Daarna blijft het tot aan de paasdagen overwegend droog met af en toe zon, en temperaturen tussen 13 en 17 graden.

De meerdaagse pollenverwachting, bijvoorbeeld te vinden op pollennieuws.nl, laat dan ook zien dat de trend voor hooikoorts die door bomen wordt veroorzaakt momenteel erg ongunstig is.

"Nu ziet het er kaal uit. Maar de afgelopen zomers stonden hier zeker tienduizend planten." Ondernemer Mattia Cusani kijkt uit over de beboste heuvels van San Giovanni in Fiore, een dorp in het binnenland van Calabrië. Cusani's geboorteregio loopt al decennialang leeg: gebrek aan economische groei, weinig kansen voor jongeren. En toch is het hem gelukt om hier een succesvol bedrijf op te zetten.

In een loods verderop bewerken 22 werknemers met een schaar de oogst van vorig jaar: hennepbloemen van hoge kwaliteit. "De lucht hier is extreem schoon, door de temperatuurverschillen tussen dag en nacht blijven de essentiële oliën goed bewaard," vertelt Cusani. "Dit is een perfecte regio om hennep te telen."

Maar begin april werd alles wat Cusani opbouwde in één klap illegaal. In een nieuwe wet stelt het Italiaanse parlement hennep gelijk aan cannabis, waarvan de kweek verboden is. Zo'n achthonderd bedrijven, goed voor meer dan tienduizend werknemers, moeten daardoor de boeken sluiten.

Economisch succes

Hennepbloemen bevatten minder dan 0,5 procent THC, de stof in cannabis waar je high van wordt. Ze worden gebruikt in cosmetica, farmaceutische producten, of, in landen waar dat mag, om te roken. "Een soort alcoholvrij bier, maar dan voor wiet", beschrijft ondernemer Cusani.

Sinds het product in 2016 gelegaliseerd werd, is de hennepsector in Italië razendsnel gegroeid: de jaaromzet in 2024 bedroeg meer dan een half miljard euro. Bovengemiddeld veel werknemers in de sector zijn jongeren, niet zelden in economisch kwetsbare gebieden.

De glooiende velden in Calabrië bijvoorbeeld waren voor moderne, grootschalige landbouw ongeschikt geworden, vertelt Cusani. Hennepplanten, die zo kostbaar zijn dat ze sowieso met de hand bewerkt moeten worden, vormen wel een ideale begroeiing.

"Deze regering zegt dat ze jongeren kansen wil geven, afgelegen gebieden wil herbevolken, duurzame modellen wil vinden voor landbouw. Dat is exact wat wij doen, en toch verbieden ze ons."

'Grijs gebied'

Met het hennepverbod wil de rechts-conservatieve meerderheid onder leiding van Giorgia Meloni naar eigen zeggen een grijs gebied in de wetgeving wegwerken.

"Absoluut nodig", noemde parlementslid Augusta Montaruli van Meloni's partij het voorstel in een interview met persbureau Reuters. "Als iemand hoopt te profiteren van juridische onduidelijkheid, dan kan dat niet met ons." Op een verzoek van de NOS om die uitspraak te specificeren, wilde Montaruli niet ingaan.

Ook vicepremier Matteo Salvini van coalitiegenoot Lega voerde jarenlang een strijd tegen de 'cannabis light' en de vele winkels in Italië die het verkopen. "Drugs zijn de dood", schreeuwde de politicus toen hij afgelopen zomer met een activist in botsing kwam tijdens een persconferentie.

Aan een nieuwe veiligheidswet voegden rechtse politici een amendement toe dat hennep de facto gelijkstelt aan cannabis. De plant mag nog wel geteeld worden voor de vezels en de bladeren, maar de bloemen mogen niet meer verkocht worden. "Economisch onhoudbaar", noemt de Calabrese ondernemer Mattia Cusani dat.

Geen kerstomaatje

"Hennep is ongeveer net zo gevaarlijk als een kerstomaatje. Een puur product, made in Italy", zegt Cusani. "Als ons product 'kerstomaatje' zou heten, zou de regering vechten voor ons."

Met een juridische spoedprocedure hoopt de vereniging van henneptelers de wet nog terug te kunnen draaien. Ook is Cusani, voorzitter van de vereniging, van plan om op Europees niveau te procederen. "Daar zullen rechters ons gelijk geven, want volgens de Europese regels is het kweken van industriële hennep toegestaan."

Bad for business

De jonge ondernemer is hoopvol dat de Italiaanse anti-hennepwet na een juridisch traject zal sneuvelen. Hoogst onzeker is hoelang dat zal duren. En die onzekerheid is bad for business, merkt hij al maanden: "Investeerders gaan naar landen waar het veiliger is en klanten durven geen bestellingen meer te plaatsen."

Jarenlang procederen zal tijd en energie kosten die kwekers liever in hun product hadden gestoken, vreest Cusani. Dat zijn werknemers de komende maanden opnieuw de Calabrese heuvels vol kunnen planten met hennep, is zeer onwaarschijnlijk.

De Russische raketaanval op het centrum van de Oekraïense stad Soemy leidt tot woedende reacties bij Europese leiders. Ook de speciale Oekraïne-gezant van de VS, Keith Kellogg, veroordeelt de luchtaanval op burgerdoelen. Hij doet dat in opvallend scherpe bewoordingen.

"Deze aanval op Palmpasen door de Russische troepen op burgerdoelen in Soemy heeft alle fatsoensnormen overschreden", zegt Kellogg op X. "Er zijn tientallen burgers gedood en gewond." Volgens Oekraïne gaat het om minstens 32 doden en ruim honderd gewonden.

Tot nu toe waren Amerikaanse topfunctionarissen en het Witte Huis zeer terughoudend met het veroordelen van Russisch oorlogsgeweld in Oekraïne. Dit hangt samen met de toenadering tussen Washington en Moskou ten koste van Kyiv en de gesprekken die lopen over een staakt-het-vuren.

'Zwak'

President Zelensky noemde de Amerikaanse reactie op een dodelijke Russische raketaanval vorige week "onaangenaam verrassend", en "zwak". In tegenstelling tot de reactie van de Amerikaanse ambassadeur destijds noemt Kellogg Rusland wel expliciet de agressor bij een aanval op burgers.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, spreekt van een "verschrikkelijke Russische raketaanval." Volgens hem laat het bombardement zien waarom de regering-Trump er "zo veel tijd en moeite steekt om de oorlog te stoppen en een duurzame vrede te bereiken".

President Macron van Frankrijk haalt op sociale media hard uit naar Poetin. "Deze oorlog is door Rusland gestart, en de aanval op Soemy maakt duidelijk dat alleen Rusland ervoor kiest door te gaan." Volgens Macron laat de aanval zien dat de Russen de diplomatieke inspanningen van Trump negeren.

Bekijk hier beelden van de ravage in Soemy:

Ook premier Schoof heeft gereageerd op de "afschuwelijk Russische aanval" op Soemy vanochtend. "We moeten de druk op Rusland blijven verhogen en Oekraïne blijven steunen. Zoals met luchtverdediging, zodat Oekraïne zichzelf kan verdedigen tegen dit geweld", zegt Schoof. Onder meer vanuit de NAVO, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk is de Russische aanval op burgers in Soemy eveneens veroordeeld.

Sinds het aantreden van Trump heeft de VS allerlei concessies gedaan aan Rusland en Zelensky meermaals openlijk geschoffeerd. Over Poetin sprak Trump juist met bewondering. Maar recent lijkt de Amerikaanse president ook iets van druk uit te oefenen op Rusland aan de onderhandelingstafel. Vermoedelijk omdat de gesprekken tot nu toe weinig concreets hebben opgeleverd.

Trump 'boos' om uitspraken Poetin

"Rusland moet gaan bewegen", zei Trump afgelopen vrijdag op sociale media. "Te veel mensen sterven, duizenden per week, in een verschrikkelijke en zinloze oorlog". Op die dag had zijn toponderhandelaar Steve Witkoff opnieuw een urenlang gesprek gehad met Poetin in Rusland. De president stelde een dag later dat de gesprekken "prima" waren verlopen.

Eind maart had Trump in een interview met NBC Nieuws gezegd dat hij "boos" was naar aanleiding van uitspraken door Poetin. Vervolgens noemde de Amerikaanse president sancties tegen Rusland een optie, maar hij zwakte de kans af dat het zover zou komen.

Eerder die maand stelde het Witte Huis dat Oekraïne en Rusland het eens waren geworden over het beperken van aanvallen op elkaars energie-infrastructuur. In de praktijk is daar niets van terechtgekomen. Beide partijen beschuldigen elkaar ervan de afspraken te negeren. De Russische raketaanval op burgers in Soemy onderstreept dat de oorlog in volle gang is.

Zo'n vijfhonderd mensen hebben vanmiddag meegelopen in een stille tocht voor Nina (14). Het meisje, dat op school werd gepest, stapte op 1 april uit het leven.

De deelnemers aan de stille tocht liepen na een minuut stilte een stukje door Helmond. Ze lieten witte ballonnen los, staken kaarsen aan en legden bloemen en knuffels neer, meldt Omroep Brabant. De tocht eindigde bij het gebouw van de scouting, waar Nina bijna tien jaar op heeft gezeten.

"Heel goed dat iedereen hier is gekomen om er voor haar te zijn", zei een leeftijdsgenootje van Nina. "Zoveel mensen die pesten willen stoppen! Wij waren vriendinnen op school en ze was heel erg lief. Ik weet niet waarom mensen dit hebben gedaan. Waarom zijn mensen zo?"

Samen verder

"Het roept heel veel vragen op over hoe dat op school is gegaan", stelde een iets oudere deelnemer aan de tocht. "Maar ik denk dat het geen goede zaak is om schuldigen aan te wijzen. We moeten samen verder komen met dat vreselijke pestgedrag."

De stille tocht verliep zonder problemen. Eerder deze week ontstond commotie omdat online gegevens werden gedeeld van scholieren van wie wordt beweerd dat zij het meisje hebben gepest. De politie liet toen aan Omroep Brabant weten dat er twee aangiftes van bedreiging zijn binnengekomen.

De politie riep ook iedereen op om te stoppen met het delen van foto's, persoonsgegevens en geruchten die te maken hebben met de dood van het meisje.

School is er kapot van

De school van het meisje en de overkoepelende schoolorganisatie hebben (ook) allerlei, soms dreigende berichten ontvangen via de mail of op sociale media. "Er worden allerlei aannames door mensen gedaan die niet kloppen", aldus een woordvoerder van de school. "Er wordt gezegd dat wij niets tegen pesten doen, maar dat is niet zo. Wat we wisten van het pesten, is aangepakt. De school is er ook kapot van."

Een Nederlandse vrouw heeft veel lof gekregen van Egyptenaren op sociale media nadat ze een man te lijf was gegaan die een ezel met een zweep sloeg. Dat gebeurde bij de piramides aan de rand van Caïro.

Beelden die van het incident werden gemaakt zijn breed gedeeld op sociale media in Egypte. Online is daarna een debat losgebarsten over betere bescherming van dieren in het land.

Het incident vond vorige week woensdag plaats in Nazlet El-Semman, vlak bij de piramides van Gizeh. Op de beelden is te zien hoe een man herhaaldelijk een ezel slaat met een zweep. Vervolgens komt de Nederlandse in beeld, die de man te lijf gaat. Hij rent weg, waarop de vrouw achter hem aan rent.

De vrouw zegt tegen de NOS dat ze dit vaker ziet in Egypte:

De vrouw die de man aanviel, is de Nederlandse Joke van der Post (47), die al jaren in de omgeving woont. Ze runt er als dierenarts-assistent een dierenkliniek, de Good Karma Sanctuary. Ze behandelt er met haar collega's de ezels en paarden die voor toeristen worden ingezet. Dagelijks helpen ze vijftien tot vijftig dieren met problemen als zadelpijn, wonden, gebroken benen en andere verwondingen.

Van der Post strijdt met haar werk voor een beter leven voor de dieren, want mishandeling is volgens haar aan de orde van de dag. Ze heeft video's van eerdere incidenten waarbij ezels en paarden worden geslagen met een zweep.

"Uiteraard ben ik ertussen gesprongen", zegt Van der Post vanuit Egypte tegen de NOS. "Toen ik schreeuwde om te stoppen, werd ik voor hoer uitgescholden en de man lachte en ging vervolgens harder slaan." Daarop rende ze op de man af.

Rechtszaak

De Nederlandse werd afgelopen woensdag gearresteerd. Ze is sinds gisteren weer vrij, maar er hangt haar nog wel een rechtszaak boven het hoofd. "Ik kan waarschijnlijk zes maanden of een jaar gevangenisstraf krijgen, of misschien zelfs deportatie. Maar als dat betekent dat er hier eindelijk wat verandert, was dat het wel waard."

Online krijgt Van der Post juist veel steun. "Ik ben een Egyptenaar en ik dank u hartelijk voor wat u eerder deed. U bent een goed mens", is een van de reacties. Van der Post hoopt dat de video en haar actie leiden tot betere bescherming van de paarden en ezels in Egypte.

Bij een villa in Geldrop zijn vanochtend kogelinslagen ontdekt en is in de achtertuin een handgranaat gevonden. Met graffiti is op het huis de tekst 'betalen rat' gespoten. De politie onderzoekt wat er aan de hand is.

De politie kreeg gisteravond al een melding over mogelijke schoten, maar kon toen niets vinden. "We zijn bij daglicht nog eens teruggegaan", zegt een woordvoerder bij Omroep Brabant. "Toen zagen we de kogelinslagen."

Voor de handgranaat die ook vanochtend werd gevonden, werd de Explosieven Opruimingsdienst Defensie ingeschakeld. Die heeft het explosief later vanmiddag gecontroleerd tot ontploffing gebracht.

Volgens de politie wordt de villa bewoond, maar is er niemand gewond geraakt.

Explosie

Bij dezelfde villa vond in de zomer van 2023 een explosie plaats. Op beelden was toen te zien dat een verdachte eerst een vloeistof sprenkelde van een auto op de oprit naar de voordeur van het huis. Met zijn aansteker stak hij de vloeistof aan. Daarbij ontstond zo'n grote steekvlam en ontploffing dat de politie vermoedde dat de man gewond was geraakt. De auto brandde uit en er ontstond schade aan het huis.

De bewoner, die met zijn gezin lag te slapen, bleef toen ongedeerd. "De kinderen zijn superbang. Ze zijn getraumatiseerd voor het leven", zei hij destijds.

Over een motief voor de aanslag zei de bewoner toen "geen flauw idee" te hebben.

De Sint-Corneliuskerk in Borgharen is per direct gesloten. Pastoor Paul Horsch heeft daartoe besloten omdat de houten draagconstructie van het plafond doorgerot is. Nu al komen er soms bakstenen naar beneden, maar Horsch vreest dat het monumentale gebouw kan instorten.

"Straks breekt er iets door, en dan komt er zeker méér dan een baksteen naar beneden. Veel meer", zegt de pastoor bij L1 Nieuws. "Er moeten geen mensen in de kerk zitten als er dingen gebeuren die we niet willen."

De Sint-Corneliuskerk in het Zuid-Limburgse dorp werd eind negentiende eeuw gebouwd en is een gemeentelijk monument. De klok, het doopvont en de grafstenen in de kerk hebben de status van rijksmonument en zijn dus extra beschermd. Maar de bouwkundige staat van het gebouw is ronduit slecht.

Baksteen naast de auto

De afgelopen maanden vielen er al bakstenen uit de buitenkant van de toren. Een baksteen kwam pal naast de auto terecht die de pastoor altijd bij de ingang parkeert.

Maar uit onderzoek van de Monumentenwacht Limburg, onder andere met drones, bleek onlangs dat de situatie binnen in het kerkgebouw niet veel beter is. "Op twee plekken in de kerk zitten twee houten spanten die over een lengte van één meter helemaal verrot en gespleten zijn", aldus Horsch. Omdat de houten balken het plafond dragen, is hij extra bezorgd.

Nominatie voor sluiting

Wat er nu moet gebeuren, is nog onduidelijk. De Sint-Corneliuskerk stond al op de nominatie voor sluiting op 1 januari 2026 omdat er steeds minder bezoekers komen. Maar daarmee is het gebouw niet gered en restauratie is duur.

Vooralsnog richt de pastoor zich op de dagelijkse gang van zaken. Zo heeft hij de geplande vieringen voor Pasen verplaatst naar de kerk in Itteren, drie kilometer verderop. Ook vangt de pastoor enkele kerkbezoekers op die volgens hem geschokt en bedroefd reageren op het nieuws. "Er zijn mensen hier gedoopt, getrouwd en sommigen gaan elk weekend naar de kerk."

Slechte staat

Eerder deze maand meldde L1 Nieuws dat 13 procent van de monumentale gebouwen in Limburg "matig tot slecht onderhouden" wordt. In totaal gaat het dan om 650 (rijks)monumenten.

Op 16 maart stortte de Wilhelminatoren in Valkenburg in, een rijksmonument uit 1906. Onder andere de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) onderzoekt nu waardoor dat gebeurde.

Het is in ieder geval niet zo dat (rijks)monumenten per definitie betrouwbaar en/of veilig zijn, stelde Jan van Susante van Erfgoedvereniging Heemschut: "Er bestaat een groot misverstand in de samenleving dat monumenten aan een soort permanente apk onderworpen worden. Dat is niet zo", aldus Van Susante. "Noch bij de bouw noch tijdens het bestaan is er systematisch toezicht van de overheid."

Bij een ongeluk vannacht op de snelweg A67 tussen Eindhoven en Venlo is een 35-jarige man uit Venlo om het leven gekomen. Vier andere mensen raakten gewond. Zij zijn naar het ziekenhuis vervoerd.

Niet lang na middernacht botsten op de A67 ter hoogte van het Limburgse dorp Grashoek drie auto's op elkaar, meldt L1 Nieuws.

De brandweer heeft mensen die bekneld zaten uit hun auto gehaald. Met een traumahelikopter werd een medisch team bij de snelweg afgezet.

Over de oorzaak van het ongeluk is nog niets bekend. Een deel van de snelweg was tot 08.00 uur vanochtend afgesloten. Dat was om de ravage op te kunnen ruimen en ook om de politie de gelegenheid te geven onderzoek te doen.

Het enige nog actieve walvisvaartbedrijf in IJsland jaagt komende zomer niet op walvissen. Dat heeft het bedrijf Hvalur hf. bekendgemaakt, schrijven IJslandse media.

Voor het besluit worden verschillende redenen genoemd. Een daarvan is dat de verkoop van walvisvlees minder oplevert. "Op basis van de huidige situatie ziet Hvalur hf. geen andere optie dan afwachten tot er betere tijden komen. In het nieuwe jaar bekijken we de situatie opnieuw", zei directeur Kristján Loftsson.

In december kreeg het bedrijf nog een vergunning om de komende vijf jaar op walvissen te jagen. Volgens die vergunning mogen tijdens het walvisseizoen - dat loopt van juni tot september - 209 gewone vinvissen en 217 dwergvinvissen worden gevangen.

Jacht voor vlees

IJsland is naast Japan en Noorwegen een van de drie landen ter wereld waar de walvisjacht nog is toegestaan. De dieren worden gevangen vanwege hun vlees en walvistraan.

In juni 2023 werd de jacht op de dieren in IJsland stilgelegd, nadat uit onderzoek was gebleken dat de methode niet voldeed aan de wetgeving over dierenwelzijn. Een deel van de dieren werd meerdere keren beschoten en soms duurde het zeker een uur voordat ze daadwerkelijk dood waren.

Na twee maanden mocht er weer op de dieren worden gejaagd. Vanaf toen golden er strengere eisen voor de jachtmethoden en meer toezicht.

Duizenden amateursporters gaan een bijzondere uitdaging aan: de Marathon Rotterdam. Een ruim 42 kilometer lang parcours door de stad vergt veel organisatie, onder meer om de nodige zorg te kunnen verlenen. Om de druk op de ziekenhuizen te verlichten, maken ze in Rotterdam gebruik van uitgebreide medische posten, en dat werkt.

Gehavende renners kunnen naar zo'n tent als hulp bij een EHBO-post niet genoeg is. Artsen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten en ander personeel staan paraat om zorg te verlenen. Zo'n tien jaar geleden is de organisatie daarmee begonnen. Deze editie werken 140 zorgverleners verspreid over vier medische posten.

"Zo'n medische post is een soort veldhospitaal, met heel veel bedjes", zegt arts Jelmer Alsma bij het Erasmus MC en lid van de medische commissie van de Marathon Rotterdam. "Het is weer terug naar de basis: vertrouwen op handen en ogen en minder focus op een computer. Dat maakt het erg leuk, en het helpt de ziekenhuizen."

Alsma en zijn collega's werken vrijwillig tijdens de marathon, zo ontlasten ze de ziekenhuizen. Ook zijn de ritten met de ambulance naar een medische tent korter en kan gerichtere zorg worden verleend.

'Minder-getrainde lopers'

Veel meer mensen willen de laatste jaren meedoen aan een hardloopevenement. De vorige editie was in een week uitverkocht, deze editie binnen drie uur. Daarom wil de organisatie groeien naar 30.000 deelnemers. Die groei is deels in gang gezet, maar minder dan de organisatie wil. De gemeente vreest namelijk voor de veiligheid van het evenement.

Ook andere hardloopevenementen groeien hard. Zo mag de Amsterdamse marathon de volgende editie uitbreiden naar 30.000 deelnemers.

"Daardoor doen er steeds meer ongetrainde of minder getrainde hardlopers mee", zegt arts Alsma. "De kans op blessures, oververhitting en uitputting is dan groter. Dat maakt goede zorg belangrijk."

"Temperatuur speelt ook een belangrijke rol", vervolgt Alsma. "Hoe warmer het is, hoe meer problemen er zijn. Door de opwarming van het klimaat moet onze zorg dus nog beter op orde zijn."

Andere marathons

Iedere marathon in Nederland pakt de verlening van zorg op een eigen manier aan. Zo wordt het in Amsterdam volledig uitbesteed aan het Rode Kruis. In Leiden fietsen artsen langs het parcours om hardlopers te verzorgen.

Maar de manier van zorg bij de Marathon Rotterdam valt op. Andere grote evenementen kloppen bij de organisatie aan om ervan te leren. Ook staan de grotere marathons in Nederland in contact met elkaar om kennis uit te wisselen.

Toch is uiteindelijk het belangrijkst: luister naar je lichaam, adviseert Alsma. "Het klinkt zo logisch, maar na behandeling bij een medische post zeggen mensen vaak: ik voelde eigenlijk al dat het niet meer ging, maar ik ben toch doorgelopen. Let dus goed op je grenzen."