NOS Nieuws - Algemeen

Het had nooit mogen gebeuren, vindt de Amerikaanse markttoezichthouder: de overnames van Instagram en WhatsApp door Facebook. Vandaag begint in de Verenigde Staten een rechtszaak tegen Meta, zoals het bedrijf achter de drie apps heet. Facebook heeft volgens de aanklacht zijn machtspositie misbruikt door de concurrentie op een bijzondere manier tegen te houden: door ze te kopen.

"Je kunt beter kopen dan de strijd aangaan", schreef Facebook-oprichter Mark Zuckerberg ooit in een e-mail. In deze zaak moet de rechter beslissen of Facebook met die strategie de wet heeft overtreden. Voor Zuckerberg staat er veel op het spel: de rechter kan beslissen dat Facebook afscheid moet nemen van Instagram en WhatsApp.

Facebook kocht de populaire apps meer dan tien jaar geleden. In 2012 betaalde het bedrijf 715 miljoen dollar voor Instagram. Twee jaar later kocht het WhatsApp voor maar liefst bijna 22 miljard dollar. De overnames werden destijds goedgekeurd door de Federal Trade Commission (FTC), de Amerikaanse markttoezichthouder.

Inmiddels kijkt diezelfde FTC er anders tegenaan. Dat de toezichthouder nu probeert de overnames ongedaan te maken, is volgens Meta "absurd". Ook zegt het bedrijf dat het genoeg concurrentie heeft op het gebied van sociale media, onder meer van TikTok, YouTube en Snapchat.

Concurrentie opkopen of laten groeien?

Meer dan tien jaar geleden waren Instagram en WhatsApp nog relatief kleine apps. De FTC zag de overnames toen niet als een probleem. Maar in e-mails die sindsdien aan het licht zijn gekomen, blijkt volgens de toezichthouder dat Facebook mogelijke concurrentie als een bedreiging zag die het bedrijf kon uitschakelen door ze over te nemen.

Zo schreef Zuckerberg op de dag dat Facebook bekendmaakte Instagram over te nemen aan een collega: "Ik herinner me een bericht over hoe Instagram voor ons een bedreiging was en niet Google+. Je had gelijk. Het ding met start-ups is echter dat je ze vaak kunt overnemen."

Meta zal er juist op wijzen dat Instagram en WhatsApp dankzij investeringen betere apps zijn geworden. Het bedrijf zegt dat Instagram voor de overname "een kleine app met een onzekere toekomst" was en dat WhatsApp onder Facebook is overgegaan "van zijn oorspronkelijke abonnementsmodel naar een gratis dienst met nieuwe functies", zoals videobellen.

Het is aan de rechter om de moeilijke beslissing te nemen of Meta inderdaad zijn machtspositie heeft misbruikt door dreigende concurrentie de kop in te drukken door ze op te kopen. Dat is niet makkelijk: het is de vraag hoe het bedrijf eruit had gezien als Instagram en WhatsApp niet waren overgenomen. Hadden de apps zo groot kunnen worden dat Facebooks voortbestaan in gevaar was gekomen?

Zuckerberg op bezoek bij Trump

Hoewel het proces vandaag echt begint, gaat de aanloop ver terug. Ruim vier jaar geleden kondigde de FTC de zaak al aan. In 2021 veegde de rechter de aanklachten nog van tafel, omdat de FTC onvoldoende duidelijk maakte dat Facebook een machtspositie had. Een aantal maanden later wist de toezichthouder de rechter alsnog te overtuigen, waardoor de zaak toch kon doorgaan.

In aanloop naar het proces heeft Zuckerberg bij president Trump nog geprobeerd om aan te sturen op een schikking, schrijft The Wall Street Journal. De FTC is officieel een onafhankelijke toezichthouder, maar de president kan wel proberen om invloed uit te oefenen op de organisatie. Het is niet duidelijk of dat is gebeurd.

De Republikeinse voorzitter van de FTC staat bekend als een criticus van grote techbedrijven. "We hebben een aantal van de beste advocaten van de FTC erop gezet en zijn er klaar voor", zei hij in maart nog tegen persbureau Bloomberg.

De rechtszaak gaat vermoedelijk een paar weken duren. Naar verwachting zal Zuckerberg persoonlijk moeten getuigen, onder meer om vragen te beantwoorden over de interne mails die de FTC in de rechtszaak naar boven haalt.

Als de rechter oordeelt dat Meta inderdaad zijn machtspositie heeft misbruikt, betekent dat niet direct dat het bedrijf Instagram en WhatsApp daadwerkelijk moet verkopen. De FTC zal in een tweede zaak moeten bewijzen dat de verkoop de marktbalans inderdaad kan herstellen.

De Amsterdamse politie heeft tussen de tien en vijftien personen aangehouden bij de pro-Palestijnse demonstraties bij de Universiteit van Amsterdam (UvA) vandaag. Volgens de universiteit hebben de demonstranten een puinhoop achtergelaten in het Maagdenhuis, het bestuurscentrum van de UvA. Op de Radboud Universiteit in Nijmegen is een pro-Palestijnse demonstratie nog altijd gaande.

In Amsterdam was het aan het begin van de avond weer rustig rond de universiteitsgebouwen. Ook op het Rokin, waar een deel van demonstranten na afloop naartoe ging, zijn geen demonstranten meer.

Vanochtend werd het Maagdenhuis bezet door de actiegroep Amsterdam Student Encampment. De groep eist dat de universiteit alle banden met Israëlische universiteiten verbreekt. Ongeveer honderd betogers hesen de Palestijnse vlag op de universiteit en hingen spandoeken uit de ramen. Ook staken ze fakkels af in de kleuren van de Palestijnse vlag.

Het protest in beeld:

Ook op de Radboud Universiteit eisen pro-Palestijnse demonstranten dat de universiteit alle banden met Israëlische universiteiten verbreekt. Zij bezetten sinds vanmiddag een loopbrug tussen twee universiteitsgebouwen.

De universiteit gaf de demonstranten tot 19.00 uur de tijd om de loopbrug te verlaten. Uren later is dat nog niet gebeurd. De betogers willen de hele nacht blijven. De universiteit meldt dat er aangifte wordt gedaan.

Ontruiming Maagdenhuis

De bezetting van het Maagdenhuis in Amsterdam werd vanmiddag beëindigd na ingrijpen van de politie. Toen duidelijk werd dat de demonstranten niet vrijwillig het pand zouden verlaten, ging de mobiele eenheid via de kelderingang van het gebouw naar binnen. Onder luid gejuich van betogers voor het gebouw werden de actievoerders een voor een afgevoerd richting de arrestantenbus.

Nadat die bezetting was beëindigd, ging een deel van de demonstranten die zich buiten het Maagdenhuis hadden verzameld een ander pand van de UvA binnen. Daar werden ze door de politie naar buiten gedreven.

Bij de demonstratie kwam het op meerdere plekken tot confrontaties tussen de betogers en de politie. De politie zette daarbij ook wapenstokken in. De meeste aanhoudingen aangehouden actievoerders waren onderdeel van de groep die het Maagdenhuis had bezet.

Schade

De UvA verwacht dat de bezetting van het Maagdenhuis een "enorm schadebedrag" zal opleveren. Volgens een woordvoerder van de universiteit is een deel van de kantine van het UvA-gebouw geplunderd en zijn veel muren beklad. "Ze zijn een paar uur binnen geweest, en als je dan ziet wat er is aangericht. Ik schrik hier toch wel heel erg van."

Een woordvoerder van de Amsterdamse Driehoek (burgemeester, politie en Openbaar Ministerie) laat weten dat kantoren van het Maagdenhuis zijn opengebroken, camera's onklaar zijn gemaakt en nooddeuren gebarricadeerd. "Ook heeft een agent een nog onbekende bijtende substantie in het gezicht gekregen, wat heeft geleid tot licht letsel", aldus de woordvoerder.

De actiegroep Amsterdam Encampment, die achter de bezetting zit, laat weten dat zij in het pand "geen onnodige schade" heeft aangericht, zoals aan het archief of persoonlijke eigendommen. Volgens de actiegroep hebben de demonstranten met de graffiti op de muren alleen maar iets toegevoegd "aan de rijke geschiedenis van het gebouw". De claim over de schade noemen zij ongegrond.

Op beelden is te zien dat de actievoerders in het gebouw leuzen op de muur hebben gespoten:

De bezetting was gericht tegen het bestuur van de universiteit, schreven de actievoerders in een persbericht. "Deze actie is gericht tegen het CvB dat wederom weigert naar de eigen studenten en medewerkers te luisteren en ondemocratische en niet-transparante beslissingen neemt."

Israëlische samenwerking

De UvA zette onlangs de samenwerking met de Hebrew University in Jeruzalem stop na een advies van een ethische commissie van de universiteit. Met andere Israëlische universiteiten werkt de universiteit nog wel samen. En ook met de Hebrew University wil de UvA de banden weer herstellen.

De universiteit zegt het recht op demonstreren te respecteren en faciliteren, maar dat het bezetten van gebouwen niet is toegestaan. "In het Maagdenhuis zaten mensen te werken die halsoverkop hun spullen moesten pakken en direct moesten vertrekken", laat bestuursvoorzitter Edith Hooge weten. Volgens Hooge voelde dat "bedreigend en intimiderend" voor de medewerkers. Voor de medewerkers die daar behoefte aan hebben is er nazorg geregeld.

Inhoudelijk zal de UvA niet ingaan op de eisen van de betogers, zegt Hooge. "Je mag hier demonstreren, maar dit is een heel andere situatie. Dit is een groep die hier anoniem, gemaskerd binnenkomt, gaat zitten en de boel barricadeert. Daar gaan wij nu niet mee in gesprek."

De verdachte die vrijdag door de politie is aangehouden voor de explosie en brand in Heerhugowaard, is een 19-jarige man uit Opmeer. Hij blijft nog zeker twee weken vastzitten.

Kort na de explosie werden ook vier minderjarigen uit Dijk en Waard opgepakt. Zij zijn allemaal weer op vrije voeten, maar blijven verdachten.

"Het onderzoek tot nu toe wijst uit dat zij een minder grote rol in het geheel lijken te hebben gespeeld dan de 19-jarige verdachte die op dit moment nog vastzit", aldus een woordvoerder van het Openbaar Ministerie tegen NH.

De meerderjarige verdachte zit op dit moment nog in beperkingen. Dat betekent dat hij alleen contact mag hebben met zijn advocaat.

Dieren dood door brand

Donderdagavond rond 20.00 uur vond een explosie plaats in Heerhugowaard. Daarna volgde een verwoestende brand. Meer dan zestig woningen zijn ontruimd en vijf mensen raakten lichtgewond.

Eerder vandaag werd bekend dat er zes dieren dood zijn gegaan bij de explosie en brand. Het gaat om vijf parkieten en één kat. Daarnaast is er nog een poes vermist.

Eén spin, die in een hok werd gehouden, is gered, meldde de Dierenbescherming.

"Het is eigenlijk voor iedereen een beetje hetzelfde", zegt een werknemer die al twintig jaar bij Tata Steel werkt. "Je leeft heel erg in onzekerheid. Werk je hier over een jaar nog wel? Straks word je misschien zomaar aan de kant gezet, terwijl je je hele leven hier met plezier naartoe bent gegaan."

Op een vakbondsbijeenkomst van FNV bij Tata Steel zijn werknemers bezorgd over hun banen. Vorige week zei Tata 1600 van de 9200 banen te schrappen met een reorganisatie. Dat is dus ruim 1 op de 6 banen.

Hypotheek betalen

"Dit is gewoon mijn levensonderhoud", zegt een ander. "Ik moet de hypotheek betalen, dus er staat gewoon heel veel op het spel. En dat geldt voor al die mensen die hier staan."

Sommigen kunnen er ook wel begrip voor opbrengen dat Tata Steel moet reorganiseren. "Dat argument, daar kan ik me wel in vinden. Alleen had Tata Steel eigenlijk al jaren eerder stappen moeten ondernemen om deze gigantische reorganisatie te voorkomen. Er zijn veel managementlagen. Als je daar al eerder in was gaan snijden, waren nu minder banen verloren gegaan."

Tata: pijnlijk verhaal, maar echt nodig

De topman van Tata Steel Nederland, Hans van den Berg, kwam ook naar de vakbondsbijeenkomst om de menigte toe te spreken. "Dit is een pijnlijk verhaal. Deze reorganisatie gaat alle afdelingen en lagen van onze organisatie raken. Maar wel is het zo dat die zich vooral richt op management, leidinggevenden en ondersteunende afdelingen. Die overigens ook in de fabrieken zitten."

Hij benadrukte opnieuw dat de reorganisatie volgens het bedrijf echt nodig is. "Het gaat niet goed, we maken verlies. We zitten achteraan in het Europese treintje en dat kan niet hier in IJmuiden. Wij moeten bovenaan staan, in de locomotief zitten van de ontwikkelingen en van de winstgevendheid. Die winstgevendheid hebben we nodig voor de toekomst."

Tata Steel is al een hele tijd in onderhandeling met de Rijksoverheid over miljarden aan steun in ruil voor verduurzaming van de staalproductie. Volgens Van den Berg is een akkoord daarover in zicht. "De handtekeningen staan er nog niet. We zijn wel dichtbij, maar om die handtekeningen te krijgen zullen we ook winstgevend moeten zijn."

De overheid wil met meerdere grote bedrijven die veel energie verbruiken zulke zogeheten maatwerkafspraken maken over het extra snel verminderen van de CO2-uitstoot.

Nationalisatie?

In heel Europa hebben staalbedrijven het moeilijk, onder meer door de grote concurrentie van staal uit China en hoge energiekosten vergeleken met andere continenten. In het Verenigd Koninkrijk zette de overheid afgelopen weekend de eerste stap richting de nationalisatie van staalproducent British Steel. De Chinese eigenaar, Jingye Group, dreigde de productie te stoppen omdat het bedrijf al langere tijd verlies maakt.

Volgens Van den Berg is van een mogelijke nationalisatie van Tata Steel geen sprake. "Dat is helemaal niet aan de orde", zegt hij tegen de NOS. "British Steel maakt een heel ander soort producten. Wij maken hier topkwaliteit producten. En we hebben een uitstekende gelegenheid om een groene transitie te maken en ons weer helemaal boven in het Europese lijstje te krijgen."

Ook vindt hij IJmuiden een goede plek voor een fabriek - die naast CO2 ook veel stoffen uitstoot die schadelijk zijn voor de gezondheid. "Wij zitten hier op een geweldige locatie en natuurlijk hebben we veel bewoners in de buurt. Daar moeten we op een goede manier mee omgaan. Er zit ook veel in ons investeringsplan voor de toekomst om die uitstoot te verminderen."

Stakingsdreiging

Vakbond FNV eist ondertussen dat Tata Steel terug naar de tekentafel gaat en met een nieuw reorganisatieplan komt. "In plaats van een banenreductiedoel moet er een gedragen plan komen over afdelingen waar het wat minder kan maar juist ook afdelingen waar mensen bij moeten komen", zegt Cihan Lacin van FNV Tata Steel.

"Dat er wat moet gebeuren, is duidelijk. Alleen op deze manier heb je eigenlijk meer risico's richting een gezond staalbedrijf in de toekomst", aldus Lacin. Als het bedrijf niet ingaat op de eis wil de vakbond actie gaan voeren en mogelijk ook staken.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gaat onderzoek doen naar een innameplicht voor verkopers van statiegeldblikjes en -flesjes. Ook komt er mogelijk verplicht statiegeld op sapflessen. Op die manier moet de inzameling verbeteren. Een verhoging van het statiegeld komt er niet. Dat volgt uit de evaluatie van de statiegeldregeling.

Eerder bleek uit een rondgang van de NOS dat verkopers zoals bioscopen, kiosken en pretparken negatief staan tegenover een innameplicht. De meeste verkopers van flesjes en blikjes vinden dat er meer innamepunten moeten komen, maar hebben allemaal een eigen reden waarom dat niet bij hen kan.

De huidige inzamelingsdoelstelling voor plastic flesjes en blikjes wordt nog altijd niet gehaald door de producenten en importeurs. Zij zijn via hun uitvoeringsorganisatie Verpact verantwoordelijk voor de inzameling en de recycling. Die verwacht pas in 2026 het inzameldoel te kunnen halen.

'Inzameling kan en moet beter'

Wettelijk is vastgesteld dat 90 procent van de flessen en blikjes met statiegeld wordt ingeleverd, maar verwacht wordt dat het dit jaar op 78 procent uitkomt wat betreft flessen en 82 procent als het gaat om blikjes.

Volgens staatssecretaris Jansen (Openbaar Vervoer en Milieu) is de invoering van statiegeld een succes, omdat het aantal blikjes en flesjes dat in het zwerfafval belandt, met 70 procent is gedaald. Wel is "duidelijk dat het nog beter kan én moet" en dat de "regels nageleefd moeten worden".

Producentenorganisatie Verpact moet daarom "maximale inzet plegen" om het wettelijke doel te halen. Eerder legde de Inspectie voor Leefomgeving en Transport als eis neer dat er voor 1 januari 2027 minstens 5400 extra inzamelpunten bij komen. Op dit moment zijn er ruim 5000 inleverpunten.

Europese innameplicht

Uit de evaluatie blijkt dat een verplichte inzameling van statiegeldblikjes en -flesjes door verkopers zou helpen om het inzameldoel te behalen. Nu gaat de inzameling en het terugbetalen van statiegeld vooral via supermarkten.

Het ministerie gaat in overleg met retailers bekijken hoe dit zou kunnen zonder dat ze er al te veel last van hebben. Zo wordt dit mogelijk afhankelijk van de grootte van de winkel. Volgens Verpact zou een innameplicht "enorm helpen" om meer verpakkingen in te zamelen.

Sowieso hangt hun vanuit de Europese PPWR-verpakkingsverordening een innameplicht boven het hoofd. Wanneer EU-landen in 2029 er niet in slagen om 90 procent van de plastic flesjes en blikjes in te zamelen, dan worden verkooppunten via deze verordening verplicht om ze in te nemen.

Geen zuivel

Een andere mogelijke maatregel is dat er verplicht statiegeld komt op plastic sapflessen. Tot nu toe zijn deze, samen met onder meer plastic zuivel- en wijnflessen, uitgezonderd van statiegeld. Een aantal sapfabrikanten heeft al vrijwillig statiegeld ingevoerd. Voor zuivel zal dat niet gebeuren vanwege "praktische bezwaren", aldus de staatssecretaris.

In 2023 gaf Verpact na vragen van de NOS nog aan dat plastic flesjes met zuiveldranken "heel makkelijk aan het bestaande statiegeldsysteem toegevoegd kunnen worden". Blikjes met zuivel vallen nu overigens wel onder het statiegeldsysteem.

Wie van plan is het Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht te bezoeken, moet snel zijn. Het museum kondigt aan de activiteiten af te bouwen om zich vervolgens voor te bereiden op sluiting.

Naar eigen zeggen verkeert het museum in zwaar weer doordat "essentiële subsidies wegvallen". Zowel de gemeente Dordrecht als het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap draait de subsidiekraan dicht als onderdeel van bezuinigingen. Van de gemeente kreeg het museum jaarlijks 380.000 euro. Het ministerie droeg ruim 590.000 euro bij aan de begroting.

Het museum zat tot 2012 in Rotterdam en verhuisde daarna naar het monumentale pand 'De Holland' in Dordrecht. Er komen jaarlijks zo'n 30.000 bezoekers, onder wie meer dan 7000 scholieren.

'Onherstelbaar verlies'

In het museum liggen ruim 325.000 voorwerpen die met onderwijs te maken hebben, zoals meubilair en boeken. Maar er zijn ook collecties van spiekbriefjes en leermiddelen te zien. Het betekent volgens het museum "niet alleen dat een uniek museum verdwijnt, maar ook dat een kenniscentrum voor onderwijsprofessionals en beleidsmakers weggaat".

De voorzitter van de raad van toezicht Peter Vrancken noemt het "een onherstelbaar verlies voor ons onderwijserfgoed". Volgens hem dreigt "een schat aan kennis en geschiedenis te verdwijnen, en dat raakt ons diep".

De subsidiestop is nog niet door de Tweede Kamer en de Dordtse gemeenteraad, maar volgens het museum is er geen reden om aan te nemen dat de bezuinigingen niet doorgaan.

Het ministerie laat in een reactie aan de NOS weten dat "we scherpe keuzes moet maken in wat we wel en niet meer kunnen doen". Volgens een woordvoerder moet het departement het met minder mensen doen en ligt de focus op de zorg voor goed onderwijs en de aanpak van het lerarentekort. "Daarom stoppen we met onze werkzaamheden voor het Onderwijsmuseum en beëindigen we daarnaast de subsidie."

Het museum blijft voorlopig nog open. Wanneer het museum definitief dichtgaat en wat er dan met de collectie gebeurt, is niet bekendgemaakt.

Wordt het oorlog of een deal in Iran? Dat is de vraag die de Amerikaanse president Trump afgelopen maand herhaaldelijk stelde. Ondertussen voerde hij de Amerikaanse militaire aanwezigheid in de regio op. Dit weekend begonnen de onderhandelingen.

Trump stuurt aan op een deal over het Iraanse atoomprogramma, omdat het land nu bijna in staat zou zijn om zelf kernwapens te produceren. Volgens experts is dit een direct gevolg van de terugtrekking van Trump in 2016 uit de atoomdeal die zijn voorganger Obama met Iran had gesloten.

In deze podcast vertelt Iran-deskundige en geopolitiek analist Damon Golriz over de ingewikkelde relatie tussen Trump en de opperste leider van Iran: ayatollah Khamenei - die vlak voor de verkiezingen opdracht zou hebben gegeven om Trump te vermoorden. Toch zijn de twee nu tot elkaar veroordeeld, en lijkt het niet onwaarschijnlijk dat ze er - via onderhandelaars - met elkaar uit gaan komen.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag 20 minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Een meerderheid in de Tweede Kamer is het met minister Bruins (NSC) eens dat het aantal omroepen op termijn moet worden teruggebracht door ze samen te laten gaan in zogeheten 'omroephuizen'. Maar de minister moet nog wel sleutelen aan zijn plannen, want die zijn nog niet voldoende duidelijk, vindt de Kamer.

Dat bleek bij een debat over de bezuinigingsplannen van minister Bruins. Zo vindt een meerderheid van VVD, GroenLinks-PvdA, Volt, SP en NSC het voornemen van Bruins om de NTR als zelfstandige omroep te laten verdwijnen niet acceptabel. De partijen kwamen met een reddingsplan waarbij NTR en NOS samen moeten gaan, zodat de programma's van de NTR niet verloren gaan.

'Omroephuizen', dat is het woord dat Bruins centraal stelt in zijn plannen. De huidige elf omroepen moeten in vier of vijf van zulke omroephuizen gaan, en er moet een bezuiniging van ruim 150 miljoen gerealiseerd worden. Het aantal bestuurders moet fors worden teruggebracht.

Over hoe Bruins dat voor zich ziet en op korte termijn wil realiseren kwamen veel vragen van Kamerleden. Over kerntaken, budgetten en pluriformiteit. GroenLinks-PvdA-Kamerlid Mohandis vindt het onduidelijk welke kant de minister uit wil. "Het is één grote puzzel." Bruins erkende dat "veel nog moet worden uitgewerkt".

Verwarring over NTR

Over het voornemen van Bruins om de NTR als zelfstandige omroep te laten verdwijnen, ontstond in het debat flinke verwarring. Bruins zei te begrijpen dat een meerderheid wil dat de NTR-programma's blijven bestaan. Hij overlaadde de medewerkers en programmamakers met complimenten. De NTR hoeft misschien ook "niet opgeheven", zei Bruins, en kan "ook opgaan in de andere nieuwe omroephuizen". De taken en de programma's die de NTR heeft "zijn van belang en moeten goed geborgd worden in het nieuwe omroepsysteem", zei de minister.

Onder meer de SP vond dat verwarrend. "Misschien ben ik te dom om het te begrijpen", zei SP-Kamerlid Beckerman, verwijzend naar Bruins' brief van vorige week. D66-Kamerlid Paternotte sloot zich daarbij aan. "Gaat de NTR nu als geheel naar één andere omroep over of kunnen de programma's worden verdeeld over andere omroepen?" Hij hekelde de gang van zaken. "Hoe kan het dat een NTR zich overvallen voelt door in een Kamerbrief te moeten lezen dat deze omroep verdwijnt?"

D66 wil dat de NTR-programma's blijven bestaan, maar heeft nog wel vragen bij het samenvoegen met bijvoorbeeld de NOS. "Eén bestuurlijke eenheid zou wat D66 betreft kunnen, maar "je moet wel een goede scheiding kunnen houden tussen nieuws maken zoals de NOS doet en programma's als het Sinterklaasjournaal of Het Klokhuis", aldus Paternotte.

Ongeveer honderd pro-Palestijnse betogers hebben het Maagdenhuis in Amsterdam bezet. Het gaat om medewerkers en studenten van de actiegroep Amsterdam Encampment. Ook bij de Radbouduniversiteit Nijmegen is een bezetting gaande.

De betogers in de hoofdstad eisen dat de Universiteit van Amsterdam (UvA) alle banden met Israëlische universiteiten verbreekt. Ook willen ze dat de universiteit geen nieuwe samenwerkingen met Israëlische instellingen start.

Medewerkers hebben het gebouw inmiddels verlaten. Op beelden is te zien hoe mensen gemaskerd met sjaals en mondkapjes het gebouw in zijn gegaan en spandoeken hebben opgehangen. Bij het gebouw is politie aanwezig. De betogers roepen via sociale media mensen op om zich aan te sluiten bij het protest om ontruiming te voorkomen.

ME aanwezig

NOS-verslaggever Jeroen de Jager ter plaatse ziet dat de betogers zich op alle verdiepingen van het gebouw bevinden. Vanaf het dak wappert een Palestijnse vlag. Ook zijn er meerdere busjes van de mobiele eenheid van de politie aangekomen bij het universiteitsgebouw.

Ook buiten het gebouw staan ongeveer 200 demonstranten. Demonstranten die proberen het Maagdenhuis te bereiken, worden tegengehouden. De politie zet daarbij ook wapenstokken in, de demonstranten gebruiken hun protestborden als schild.

De universiteit laat weten dat het Maagdenhuis vooral als kantoor in gebruik is en de bezetting "weinig tot geen impact" op studenten zal hebben. De UvA zegt het recht op demonstreren te respecteren en faciliteren, maar dat het bezetten van gebouwen niet is toegestaan. De universiteit zegt daarom aangifte te gaan doen.

De actie richt zich tegen het bestuur van de universiteit, schrijven de actievoerders in een persbericht. "Deze actie is gericht tegen het CvB dat wederom weigert naar de eigen studenten en medewerkers te luisteren en ondemocratische en niet-transparante beslissingen neemt."

De UvA zette onlangs de samenwerking met de Hebrew University in Jeruzalem voorlopig stop op advies van een ethische commissie van de universiteit. Met andere Israëlische universiteiten werkt de universiteit nog wel samen. En ook met de Hebrew University zou de universiteit de banden weer willen herstellen.

'Gedwongen dit te doen'

"De UvA blijft de genocide steunen door middel van banden met instellingen die genocide steunen", zegt Sam, een van de betogers. "Wij voelen ons gedwongen om dit gebouw in te nemen." Hij zegt niet te willen demonstreren, maar ziet geen andere mogelijkheid nu de universiteit de banden met de Hebrew University weer wil aanhalen. "Daarom zijn we gedwongen dit nu te doen."

Dat voert ook demonstrant Lola aan als reden om bij het Maagdenhuis te demonsteren. "Het is moeilijk dat ze nog steeds samenwerken met Israël, ondanks al het gruwelijke en verschrikkelijke wat Israël doet."

"De oorlogsdaden die Israël pleegt, worden alleen maar erger en ik kan niet niets doen." Zelf zit ze in de studentenraad van de UvA. "Het voelt alsof ik daar ook aan bijdraag en ik wil op geen enkele manier iets te maken hebben met mensenrechtenschendingen."

Lola is hoopvol over de mogelijke impact van de studentenactie. "De universiteit is mijn invloedssfeer." In Zuid-Afrika heeft in het verleden de academische boycot bijgedragen aan het beëindigen van het apartheidsregime, zegt ze. "Dit is een van de dingen die we kunnen doen voor de mensen in Gaza en ik wil zo graag iets voor hen doen."

Ook bij de Radbouduniversiteit Nijmegen is dus een bezetting gaande. Ook zij eisen dat de universiteit alle banden met Israëlische universiteiten verbreekt. Tot nu toe heeft de universiteit dat niet gedaan.

De banden die universiteiten met Israëlische kennisinstellingen hebben, leidden vorig jaar ook tot grote studentenprotesten op universiteiten wereldwijd. In Amsterdam liepen de protesten in mei vorig jaar uit de hand. De totale kosten van de schade door de demonstraties liepen volgens de UvA op tot 4,1 miljoen euro.

Vernielingen in Rotterdam

Bij het hoofdkantoor van verzekeringsmaatschappij Allianz in Rotterdam zijn vannacht vernielingen aangericht door pro-Palestijnse activisten. Op beelden die de groep op sociale media heeft gedeeld, is te zien hoe actievoerders de ramen van het kantoorgebouw inslaan en bekladden met rode verf, meldt de regionale omroep Rijnmond.

Volgens de groep is Allianz verzekeraar en aandeelhouder van Elbit Systems, "de grootste wapenleverancier van Israël". Dit maakt de verzekeraar volgens de actiegroep "in hoge mate verantwoordelijk voor de genocide op Palestijnen, en hier mogen ze niet ongemerkt mee wegkomen". De actievoerders zeggen terug te komen als Allianz Elbit Systems niet laat vallen. De politie onderzoekt de zaak.

Bij een brand in een hostel in Polen zijn gisteravond vijf mensen om het leven gekomen. De slachtoffers hebben allen de Poolse nationaliteit. Het gaat om een vrouw en vier mannen in de leeftijd van 36 tot 69 jaar oud, meldt de politie.

Het vuur greep zondagavond in het zuidelijke Pszów snel om zich heen. Het hostel van drie verdiepingen stond rond 22.00 uur al in lichterlaaie toen de brandweer arriveerde.

Twaalf gasten konden uit het gebouw worden gered, onder wie twee Oekraïners. Een van hen is naar het ziekenhuis overgebracht. De overige gasten zijn door de gemeente opgevangen en krijgen onderdak.

Geen vergunning

De burgemeester van Pszów heeft een dag van rouw in de stad afgekondigd. Alle evenementen die er vandaag gepland stonden, zijn opgeschort.

Een regionale bestuurder zegt tegen Poolse media dat het hostel niet geregistreerd stond. De eigenaar van het pand zou nooit een vergunning voor een gastenverblijf hebben aangevraagd. Hij wordt door de politie ondervraagd.

Volgens de Poolse nieuwszender TVN24 is de brand mogelijk in de keuken van het hostel ontstaan. Het onderzoek van het Poolse OM naar de oorzaak van de brand loopt nog.

Het bedrijf waarvan vorige week een helikopter neerstortte in New York stopt per direct met alle activiteiten. Dat meldt de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA op X.

Bij het ongeluk kwamen zes mensen om het leven: de piloot en een gezin van vijf Spaanse toeristen, onder wie drie kinderen van 4, 8 en 10 jaar.

De FAA zegt ook een onderzoek te starten naar de vergunning en het naleven van de veiligheidsregels door touroperator New York Helicopter Tours.

De helikopter, een Bell 206, brak tijdens de vlucht in tweeën. Op beelden is te zien hoe de romp naar beneden valt en in het water terechtkomt:

De aankondiging volgde enkele uren nadat senator van New York Chuck Schumer had opgeroepen de vergunning van New York Helicopter Tours in te trekken. Of de sluiting permanent is of zolang het onderzoek loopt, is niet bekendgemaakt.

"Een van de dingen die we kunnen doen om die levens te eren en anderen te redden, is ervoor zorgen dat het niet meer gebeurt. Eén ding is zeker over de helikoptertourbedrijven in New York City: ze hebben een dodelijke reputatie", zei Schumer.

In de afgelopen twintig jaar zijn vijf helikopters in de Hudson en de East River terechtgekomen door mechanische storingen, fouten van de piloot of botsingen. Hierbij zijn twintig mensen om het leven gekomen, meldt de Amerikaanse zender CBS News.

Samenwerken met autoriteiten

Zaterdag meldde de transportveiligheidsorganisatie NTSB dat de helikopter geen vluchtrecorders aan boord had en dat het ongeluk plaatsvond tijdens de achtste vlucht van die dag. Er waren geen video-opnames gemaakt en geen van de helikopterelektronica aan boord heeft informatie vastgelegd die voor het onderzoek gebruikt kon worden, aldus de NTSB.

Overigens zei de onderzoeker dat de laatste grote inspectie van de helikopter op 1 maart was gebeurd. De FAA zegt het onderzoek van de NTSB te blijven steunen. New York Helicopter Tours heeft in een reactie gezegd dat het met de autoriteiten zal samenwerken gedurende het onderzoek.

De oorzaak van de crash is nog niet vastgesteld. Volgens Schumer hebben duikteams afgelopen zondag in het water gezocht naar een rotor en een tandwielkast. Die onderdelen zouden mogelijk aanwijzingen kunnen geven over wat er gebeurd is.

Na dagenlange aanvallen is vluchtelingenkamp Zamzam in Sudan ingenomen door rebellengroep RSF. De paramilitaire groepering in het Noord-Afrikaanse land probeerde het vluchtelingenkamp in de regio Darfur al een tijd in handen te krijgen.

De afgelopen dagen zijn bij aanvallen zeker honderd mensen gedood, onder wie twintig kinderen en een compleet medisch team. De hulpverleners bemensten de enige overgebleven kliniek in het kamp. Nu is er vrijwel geen medische hulp meer beschikbaar: andere hulpverleners waren eerder al vertrokken vanwege de onveilige situatie.

Omdat er maar weinig informatie beschikbaar is, ligt het werkelijke aantal doden waarschijnlijk een stuk hoger. In het kamp, waar hongersnood heerst, hebben zeker een half miljoen mensen hun toevlucht gezocht, maar mogelijk zijn het er 700.000. Zij zitten nu als ratten in de val.

Omsingeld

Lange tijd was Zamzam een van de weinige veilige plekken in de regio, omdat de stad Al-Fashir als enige in Darfur nog niet in handen was van de milities. Het kamp is al een jaar lang omsingeld door RSF en vluchtelingen kunnen niet meer weg, al proberen ze nog wel Al-Fashir te bereiken, 16 kilometer verderop.

Een inwoner van Zamzam vertelt via WhatsApp aan de BBC wat er gaande is. "Een groot aantal burgers is gevlucht en we proberen nog steeds te vertrekken, maar het is ons niet gelukt. Alle wegen zijn geblokkeerd en we hebben kinderen bij ons. De dood is overal."

De RSF ontkent afgelopen week aanvallen te hebben uitgevoerd op het vluchtelingenkamp. De rebellengroep beweert dat de wreedheden verzonnen zijn, bedoeld om de groepering een slecht imago te bezorgen. Maar gedurende de oorlog is er al genoeg bewijs verzameld van gruwelijk etnisch geweld tegen burgers.

De angst bestaat dat RSF ook Al-Fashir wil innemen, om zo de hele regio in handen te krijgen. Darfur ligt in het westen van Sudan en grenst aan Tsjaad. Vanuit dat land weet RSF wapens aan te voeren die volgens de VN geleverd worden door de Verenigde Arabische Emiraten.

Ook is de regio van groot belang omdat er veel goud in de grond zit. Alleen al in 2024 werd er meer dan 800 miljoen euro aan goud uit de grond gehaald. Zowel RSF als de regering bezitten mijnen, waarvan de opbrengsten vooral worden gebruikt om de oorlog mee te financieren.

De inname van Al-Fashir zal mogelijk gepaard gaan met nieuw etnisch geweld. Bij de inname van vorige steden werden vluchtelingen niet alleen slachtoffer vanwege beschietingen, maar ook doelgericht aangevallen vanwege hun afkomst. De milities van Sudanees-Arabische afkomst hebben het gemunt op Sudanezen van Afrikaanse afkomst. De Verenigde Staten hebben RSF eerder beschuldigd van genocide.

Morgen is het twee jaar geleden dat de oorlog tussen RSF en het leger uitbrak toen leiders van beide groepen een staatsgreep pleegden, maar het oneens werden over de machtsverdeling. Sindsdien zijn zo'n 11 miljoen mensen op de vlucht geslagen naar vluchtelingenkampen in Sudan en nog eens 3 miljoen mensen zijn gevlucht naar buurlanden.

De laatste maanden weet het leger terrein te winnen en zijn verschillende strategische steden veroverd.

Hulporganisaties maken zich al jaren zorgen over de grote problemen in Darfur. Het Rode Kruis heeft al meermaals alarm geslagen over de humanitaire ramp die zich in de regio voltrekt. Vorige maand bracht Unicef een rapport uit met daarin gruwelijke feiten over seksueel geweld tegen kinderen.

Internationaal roepen de aanvallen op het kamp geschokte reacties op. Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken noemt de aanvallen een ernstige schending van het internationaal humanitair recht en roept op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren.

Beleggers lijken vandaag even bij te komen na de achtbaan van vorige week op de beurs. In Amsterdam opende de AEX vanmorgen met een kleine winst. Na een uur handel stond de beursindex ruim 2 procent in de plus. Alle fondsen stonden met winst op de borden, met de ruim 4 procent voor verzekeraar Aegon als aanvoerder.

Dezelfde plus van zo'n 2 procent stond op de borden bij de beurzen in Frankfurt, Parijs, Londen en Milaan. De stemming lijkt overgewaaid uit Azië, waar de beurzen van China en Japan de nieuwe handelsweek ook positief begonnen. Daar leken beleggers opgelucht over uitzonderingen die de Amerikaanse president Trump wil maken op zijn handelstarieven voor smartphones, geheugenchips, computers en andere elektronica.

Geen euforie

Van grote euforie, zoals donderdag, is zeker nog geen sprake. Die dag schoten de beurzen wereldwijd omhoog toen Trump enigszins terugkrabbelde door een aantal heffingen uit te stellen. Maar toen het beleggers duidelijk werd dat uitstel geen afstel betekent, zakten de beurzen vrijdag weer in.

Zondag schreef Trump nog op zijn Truth Social dat "niemand met oneerlijke handelstarieven tegen de VS daar zomaar mee wegkomt". "Zeker China niet", voegde de president daaraan toe. Trump kondigde aan ook te gaan kijken naar heffingen op halfgeleiders die nodig zijn voor de productie van chips. Hij wil dat die in de Verenigde Staten gemaakt worden.

Opmerkelijk genoeg doen chipbedrijven het vandaag juist goed op de beurzen. In het eerste uur is halfgeleidermachines-producent Besi één van de grote winnaars op de AEX. Maar ook ASML en ASM International (AMSI) stonden flink in de plus.

Dure euro

Mogelijk hebben beleggers wat meer vertrouwen, omdat de Europese Centrale Bank (ECB) deze week de rente verder lijkt te gaan verlagen. Steeds meer analisten verwachten dit. Vorige maand hintte ECB-president Christine Lagarde bij de verlaging van de rente naar 2,5 procent nog op een pauze. Bij ING is econoom Carsten Brzeski er nu van overtuigd dat de ECB door de onrust op de financiële markten en de duurder wordende euro wel "gedwongen" is de rente donderdag naar 2,25 procent te verlagen.

Een lagere ECB-rente maakt geld lenen goedkoper. En het helpt om de economie in de eurozone aan te jagen door de productie te verhogen. De waarde van de dollar is door de handelsoorlog die Trump heeft ontketend flink aan het dalen, terwijl de euro in waarde stijgt. Hoewel de extra handelstarieven zijn uitgesteld, blijft de heffing van 10 procent wel staan. Een dure euro maakt Europese producten extra duur in de VS.

Of Amerikaanse beleggers er ook weer wat vertrouwen in hebben moet vanmiddag blijken, als de beurs in New York opent.

Bijna 60 procent van de patiënten met hartfalen krijgt niet alle medicatie die nodig is voor de beste kwaliteit van leven. Vaak krijgen mensen een of twee medicijnen, terwijl een combinatie van vier juist beter werkt: ze versterken elkaar. Daarom komt er een groot onderzoek om de toepassing van die medicatie te verbeteren en zowel onder artsen als patiënten de bewustwording te vergroten.

Bij hartfalen werkt de pompfunctie van het hart minder goed. Het hart pompt het bloed dan minder goed rond, met als gevolg dat organen en spieren niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen krijgen.

"De combinatie van vier medicijnen leidt tot minder ziekenhuisopnamen en mensen voelen zich beter", zegt Jasper Brugts, cardioloog en hoogleraar hartfalen Erasmus MC. Het gaat om hartslagverlagers, bloeddrukverlagers en medicijnen die de water- en zouthuishouding van de nieren verbeteren.

Voldoende uitleg

Waardoor het slechts in 40 procent van de gevallen lukt om alle vier de medicijnen te geven, heeft verschillende oorzaken. Hartfalen komt vaak voor op oudere leeftijd. "Dan hebben mensen vaak ook andere ziektes, zoals nierproblemen of diabetes en ervaren ze snel bijwerkingen van de medicijnen. Vooral van bloeddrukmedicijnen, waarvan ze duizelig kunnen worden."

Die angst voor bijwerkingen maakt het voor artsen lastiger om nog meer medicijnen voor te schrijven, terwijl de combinatie juist een beter resultaat geeft. "Wij als dokters hebben dan nog niet voldoende uitgelegd waarom het belangrijk is om het toch te proberen."

"Vanuit de arts speelt diezelfde angst voor bijwerkingen," zegt Brugts, "maar ook factoren als de nierfunctie of andere aandoeningen die een patiënt heeft, spelen een rol waardoor we niet de maximale behandeling opzoeken." Ook is het als een patiënt zich goed voelt en stabiel is, lastig om uit te leggen waarom extra medicijnen toch nodig zijn.

Aantoonbaar beter

Brugts pleit daarnaast ook voor verbetering van het ziekenhuissysteem. Hij ziet dat de behandeling op speciale hartfalenpoli's beter is. Daar gaan hartfalenverpleegkundigen en -specialisten volgens bepaalde protocollen te werk en zorgen ze dat patiënten die vier medicijnen krijgen. "Dan gaat het echt aantoonbaar beter. We moeten ook meer van dat soort poli's oprichten."

Volgens de Hartstichting weet slechts een op de vijf Nederlanders wat hartfalen is. Doel van de Nationale Hartfalenweek, die vandaag begint, is om meer bewustwording te creëren. Mensen nemen klachten als kortademigheid, vermoeidheid en vocht in de benen niet altijd serieus, terwijl die kunnen wijzen op hartfalen. Als er op tijd hulp wordt gezocht, zijn veel schade en klachten te voorkomen, zeggen specialisten.

In Nationaal Park De Hoge Veluwe is gisteren een hardloopster twee keer in haar been gebeten, vermoedelijk door een wolf. De provincie Gelderland meldt dat de vrouw in een ziekenhuis is behandeld aan haar verwondingen.

De vrouw liep 's middags over de paden door het park toen ze werd aangevallen. Omstanders hebben het dier vervolgens verjaagd, meldt Omroep Gelderland.

Het slachtoffer is vervolgens naar het ziekenhuis gebracht. Er is DNA afgenomen om te onderzoeken of het echt gaat om een wolf. "De uitslagen van dat onderzoek zijn nog niet binnen", meldt de provincie.

Het is niet duidelijk hoe het nu gaat met het slachtoffer. De provincie laat weten in overleg te zijn met de gemeente Ede en met het Nationale Park de Hoge Veluwe. "We bereiden ons voor op stappen voor het geval dezelfde wolf weer dit soort gedrag gaat vertonen."

Wolvenaanvallen

Volgens het nationaal park leven er momenteel zo'n vijftien wolven op de Veluwe. Vorige week werd duidelijk dat de provincie Nationaal Park De Hoge Veluwe geen toestemming wil geven om de wolf te verstoren, te verjagen of af te schieten. Het park had gevraagd of het mogelijk was om zelf actie te ondernemen, omdat het dier een grote bedreiging was voor de moeflons - kleine wilde schapen - in het park.

Enkele jaren eerder veroorzaakte een wolf ook al onrust op het park. In 2022 doken beelden op van een wolf die vlak langs een gezin liep in het nationale park en een wolf die een racefietser achternazat.

Ook op andere plekken in het land hebben wolven mensen aangevallen. In 2023 werd in Drenthe een wolf doodgeschoten nadat het een schapenboer had aangevallen. Vorig jaar raakte een meisje bij het Utrechtse Leusden lichtgewond nadat ze was gegrepen door een wolf en ten val kwam.

De meningen over de juiste wolvenaanpak verschillen zó sterk, dat degenen die zich mengen in het debat bedreigingen kunnen verwachten:

Het kabinet wil de spreidingswet, die de verdeling van asielzoekers over het land regelt, "bij voorkeur" pas volgend jaar intrekken. Op dat moment is de eerste cyclus van de spreidingswet van twee jaar afgelopen waarin gemeenten plekken kunnen aanbieden.

Door de spreidingswet volgend jaar in te trekken, wil het kabinet gemeenten en provincies duidelijkheid geven en geen afbreuk doen aan de afspraken die zijn gemaakt. Dat staat in de zogenoemde contourennota die voorligt ter consultatie, wat betekent dat belanghebbenden erop kunnen reageren.

PVV-asielminister Faber en haar partijleider Wilders drongen pas nog aan op meer haast met het ongedaan maken van de spreidingswet, die het mogelijk maakt gemeenten desnoods te dwingen om opvangplekken te regelen.

Faber zei vorig jaar dat het intrekken van de spreidingswet twee tot drie jaar kan duren. Later kwam zij daarvan terug en zei toen "zo snel mogelijk". Over het intrekken van de wet is al lange tijd politieke onrust.

In de contourennota staat dat gemeenten kunnen rekenen op een "ordentelijke afwikkeling" van de eerste cyclus. In sommige gevallen is het volgens de minister "noodzakelijk" om gemeenten te compenseren voor de opvangplekken die zij voor eind 2026 aanbieden. Gemeenten ontvangen ook nog steeds bepaalde uitkeringen waarop zij recht hebben volgens de spreidingswet, ook als die pas worden uitgekeerd als de wet alweer is ingetrokken.

In de eerste cyclus van de spreidingswet hebben gemeenten plannen gemaakt om te zorgen voor 90.000 opvangplekken voor asielzoekers. Het kabinet wil met gemeenten in gesprek om te bekijken welke van deze opvangplekken langer kunnen blijven bestaan.

Faber is verder van plan onderdelen van de spreidingswet in stand te houden, zonder dat die worden vastgelegd in een wet. Het dwangelement verdwijnt, maar wel zal eens in de twee jaar worden vastgesteld hoeveel opvangplekken nodig zijn. Vervolgens gaan gemeenten, provincies en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers overleggen om deze plekken over het land te verdelen.

Doorstroom

Minister Faber hoopt de druk op de opvang te verminderen door de doorstroom uit asielzoekerscentra te verbeteren. Groot probleem daarbij is dat in de azc's veel statushouders zitten die eigenlijk in een gewone woning in een gemeente zouden moeten hebben. Maar die woningen zijn er niet genoeg.

Faber wil dat statushouders sneller onderdak vinden bij gemeenten in zogenoemde doorstroomlocaties, in afwachting van een 'echte' woning. In haar nota schrijft Faber vandaag dat zestig gemeenten "tot zekere hoogte interesse" hebben in een doorstroomlocatie.

Actrice Aimee Lou Wood zegt excuses te hebben gekregen van het Amerikaanse tv-programma Saturday Night Live nadat ze bezwaar had gemaakt tegen een sketch waarin haar tanden belachelijk werden gemaakt. De 31-jarige Britse uit The White Lotus nam er aanstoot aan dat haar grote tanden mikpunt van spot waren.

SNL stak in de persiflage de draak met Donald Trump onder de woordspeling The White POTUS, de afkorting voor President of the United States. In de sketch nemen de Amerikaanse president met zijn familieleden en aanhangers zogenaamd de rollen over van de puissant rijke maar diep ongelukkige karakters uit de tv-serie The White Lotus.

Een karakter gebaseerd op Woods personage Chelsea duikt op bij een parodie van gezondheidsminister Robert Kennedy. Als die voorstelt fluoride uit het water te halen, zegt deze Chelsea in een plat Engels accent: "Fluoride, wat is dat?" Het is overduidelijk een verwijzing naar het clichébeeld dat Britten slechte tanden hebben. Komiek Sarah Sherman had zich voor de rol extreem grote neptanden laten aanmeten.

Bekijk de sketch hier, 'Chelsea' duikt op rond 2:50:

"Gemeen en niet grappig", oordeelde Wood op Instagram. "Je mag iemand best op de hak nemen - daar draait de show om - maar het moet toch slimmer, genuanceerder en minder goedkoop kunnen?"

In het verleden werd Wood gepest vanwege haar prominente tanden, maar haar doorbraak in de tv-serie leidde juist tot veel positieve berichten. "Op Instagram kom ik allemaal video's tegen van orthodontisten die mijn tanden analyseren", zei ze eerder. "Maar aan het einde zeggen ze allemaal: 'Laat haar niks veranderen.' Dat is zo fijn."

Verkeerde punchline

Wood neemt het SNL onder meer kwalijk dat de punchline niet logisch is: "De hele grap gaat over fluoride, maar ik heb spleetjes tussen mijn tanden, geen slecht gebit." Ook viel het haar op dat het de enige grap zonder politieke context was; in alle andere gevallen ging het om satire over de regering-Trump.

Ze is het roerend eens met het commentaar van een volger die sprak van "jaren-70-misogynie". Eerder stelde ze dergelijke kritiek op haar uiterlijk al aan de kaak in een interview. "Zouden we er ook zo veel over gesproken hebben als het een man was? Het blijft maar gaan over hoe een vrouw eruitziet."

Recent kreeg actrice Millie Bobby Brown ook al veel bijval toen ze zich uitsprak tegen krantenartikelen die haar uiterlijk bekritiseerden. "Dit is geen journalistiek, dit is pesten", stelde Brown over koppen als "Wat heeft Millie Bobby Brown met haar gezicht gedaan?"

Enige tijd na haar betoog meldde Wood dat SNL excuses had aangeboden. Details daarover deelde ze niet, maar wel zei ze tevreden te zijn dat ze van haar hart geen moordkuil had gemaakt. "Ik kreeg veel bijval, dus ik ben blij dat ik me heb uitgesproken."

In Den Haag is vanochtend de Johan de Wittlaan afgesloten vanwege de NAVO-top van eind juni. Deze belangrijke doorgaande weg is vanaf vandaag vier maanden dicht ter hoogte van het World Forum, waar de top is.

De komende tijd wordt de weg vrijgemaakt om als toegangsweg te dienen voor de top. Dat de weg ruim van tevoren is afgesloten, is ook nodig omdat er op de Wittlaan tijdelijke kantoren komen te staan die de duizenden deelnemers aan de NAVO-top straks kunnen gebruiken. Daarvoor worden bijvoorbeeld alle lantarenpalen en verkeerslichten weggehaald.

De weg werd vorige week al voor een gedeelte afgesloten, zodat kon worden begonnen met het weghalen van de vlaggen die in de berm staan. Vanaf vandaag is de hele weg dicht voor autoverkeer. Ook het fietsverkeer wordt omgeleid. De afsluiting duurt tot in augustus.

Hekken en een slagboom

Volgens Omroep West is vannacht begonnen met de bouw van twee tijdelijke vergaderruimtes voor de NAVO-top. Ook zijn er hekken en een slagboom neergezet. Daar was ook een afvaardiging van de gemeente Den Haag bij aanwezig.

De Johan de Wittlaan is een vierbaans weg die min of meer parallel loopt aan de kust en voor omwonenden van groot belang is om de stad in of uit te komen. Er rijden dagelijks gemiddeld 17.700 voertuigen richting Wassenaar en 15.500 voertuigen richting Kijkduin.

Eerder werd al bekend dat de A44 rond de NAVO-top bijna een week lang afgesloten zal zijn, om wereldleiders van en naar het vergadercentrum te pendelen. Ook N-wegen in de buurt gaan dicht.

Vanaf vandaag mag er weer de hele dag 130 kilometer per uur worden gereden op drie trajecten in Nederland. Het gaat om de A6 tussen Lelystad-Noord en de Ketelbrug, het grootste deel van de Afsluitdijk en de A7 tussen Winschoten en de grens met Duitsland.

De invoering van de verhoogde maximumsnelheid op de drie trajecten was eind vorig jaar al aangekondigd. Een exacte datum was toen nog niet bekendgemaakt.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat maakt nu ook bekend dat in de zomer nog een vierde traject, de A37 tussen knooppunt Holssloot en aansluiting Zwartemeer, wordt toegevoegd. De vier trajecten zijn samen 117 kilometer lang.

Het ministerie benadrukt daarbij wel dat er pas 130 mag worden gereden als er daadwerkelijk borden langs de weg staan met de nieuwe maximumsnelheid.

Kansrijke trajecten

"We vinden het belangrijk dat het meteen duidelijk is dat je overdag 130 mag rijden. Daarom zetten we voldoende borden neer. Overigens hóéf je niet 130 te rijden, je mag ook gewoon 100 rijden op de rechterbaan", zegt infrastructuurminister Madlener.

Madlener noemt de drie trajecten "een eerste stap". Het ministerie meldt dat er verder nog gekeken wordt naar "een aantal kansrijke trajecten" waar de maximumsnelheid kan worden verhoogd.

Op die trajecten hoeven er geen extra maatregelen rond geluid en stikstof worden genomen. De minister zegt dat hij verwacht voor de zomer de Tweede Kamer te informeren over nieuwe trajecten.

SGP en JA21 willen dat er een einde komt aan versterkte oproepen tot gebed bij moskeeën. De partijen dienen hiervoor een initiatiefwetsvoorstel in.

De initiatiefnemers noemen het onwenselijk dat de islam "een dominante plek in de publieke ruimte opeist" met de Arabische oproepen via luidsprekers. "Met het Allahoe akbar voel je je een vreemde in eigen land", zegt SGP-Kamerlid Flach. Eerdmans (JA21): "Versterkte gebedsoproepen passen niet in Nederland."

Volgens SGP en JA21 zijn er in Nederland enkele tientallen moskeeën die vooral op vrijdag, voor het belangrijkste gebed van de week, een luide oproep laten horen. In gemeenten waar dit gebeurt, wordt daar volgens hen regelmatig over geklaagd. Oproepen zouden volgens de twee partijen nog wel onversterkt mogen klinken.

'Betere regels'

De twee zeggen op steun te rekenen van de coalitiepartijen voor een verbod, omdat PVV, VVD, NSC en BBB in het hoofdlijnenakkoord hebben afgesproken dat er "regulering" moet komen van versterkte gebedsoproepen.

Maar of die steun er komt, is de vraag: het kabinet lijkt vooralsnog niet te koersen op een verbod. Minister Uitermark van Binnenlandse Zaken (NSC) schreef een paar maanden geleden aan de Kamer dat er onderzoek wordt gedaan naar de gebedsoproepen, onder meer naar hoe vaak ze klinken en de mate van overlast die wordt ervaren.

Naar aanleiding van die inventarisatie wordt er gekeken naar "betere regels". Uitermark wees er daarbij ook op dat de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging "een belangrijk grondrecht" is.

Geluidsniveau, tijdstip en duur

SGP ijvert al langer voor een verbod op versterkte gebedsoproepen. In 2016 stond in het verkiezingsprogramma van de christelijke partij dat aan de oproepen een halt toegeroepen moest worden.

Het oproepen tot gebed is geregeld in de Wet openbare manifestaties die in de jaren 80 werd ingevoerd. Daarin staat dat "klokgelui ter gelegenheid van godsdienstige en levensbeschouwelijke plechtigheden en lijkplechtigheden, alsmede oproepen tot het belijden van godsdienst of levensovertuiging, zijn toegestaan". In de grondwet staat dat iedereen in Nederland vrij is om zijn godsdienst of levensovertuiging te belijden.

Overigens kunnen gemeenten nu al regels stellen voor het geluidsniveau, het tijdstip en de duur van de gebedsoproep. De meeste van de ongeveer 500 moskeeën in Nederland doen geen versterkte openbare gebedsoproep.