NOS Nieuws - Algemeen

Gert-Jaap Hoekman stopt na ruim een jaar als hoofdredacteur van NOS Sport. Hij zegt zich te gaan richten op dingen waar hij opnieuw zijn "energie en creativiteit" in kwijt kan.

Hoekman trad op 1 september vorig jaar aan als hoofdredacteur. Hij maakte toen de overstap van nieuwssite Nu.nl.

Hoekman trad aan nadat de hoofdredactie van NOS Sport was opgestapt na berichten over grensoverschrijdend gedrag en een onveilige werkcultuur op de redactie. Hij zegt daarover dat het een "uitdagende taak" was om met de redactie te werken aan het verbeteren van de cultuur, terwijl ook het volle sportjaar met onder meer de Olympische Spelen en het EK voetbal veel aandacht vroeg.

'Jammer'

NOS-directeur Eringa zegt het jammer te vinden dat Hoekman vertrekt. Met hem is de redactie vorig jaar een nieuwe koers ingeslagen, zegt ze. "Naast verslag doen van het belangrijkste sportnieuws en evenementen, is het verbeteren van de cultuur een belangrijke opdracht voor NOS Sport. Dat is complex en vraagt veel van de organisatie", aldus Eringa.

Hoekman was hiervoor tien jaar hoofdredacteur van Nu.nl. Daarvoor werkte hij voor de Nieuwe Revu en de Zwolsche Courant.

Een 21-jarige man uit Oudheusden is veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf vanwege betrokkenheid bij een schietpartij en een dodelijke rit op de A16 vorig jaar. Deze Piet van O. overleefde als enige inzittende een botsing in een spookrijdende auto.

De incidenten waren in januari 2023. Voor de dodelijke rit op de snelweg vond een schietincident plaats in Roosendaal. Daarbij werd tweemaal geschoten en raakte een 19-jarige man gewond.

Een auto met drie inzittenden, onder wie Van O., sloeg op de vlucht. Agenten volgden de wagen, maar stopten daarmee toen deze ging spookrijden. Vervolgens reed de vluchtauto met hoge snelheid tegen een tegemoetkomende auto op de A16 bij het Brabantse Prinsenbeek.

Zwaargewond

Bij de crash kwamen drie mensen om het leven. Twee daarvan (17 en 33 jaar) zaten in de spookrijdende auto. Het andere dodelijke slachtoffer, een 54-jarige man uit Rotterdam, zat in de tegemoetkomende auto. Zijn partner (51) en en haar dochter (14) raakten gewond. Ook een hond kwam om het leven.

Van O. raakte zwaargewond en werd bijna twee weken in coma gehouden, waarna hij werd aangehouden, schrijft Omroep Brabant. Hij verklaarde in de rechtbank dat hij niet wist dat het zo uit de hand zou lopen.

Verantwoordelijk

Uit getapte telefoongesprekken blijkt volgens het Openbaar Ministerie dat Van O. met de twee anderen van plan was om onder bedreiging van geweld een partij wiet of een auto te stelen.

Volgens de rechtbank heeft de verdachte in ieder geval het eerste schot gelost bij het schietincident in Roosendaal. Daarom is hij veroordeeld voor een poging tot doodslag. Na de fatale crash zijn kruitsporen op de handen van Van O. gevonden. Hij ontkent dat hij kogels heeft afgevuurd en zegt dat hij niet wist dat er geschoten zou worden.

'Onaanvaardbare risico's'

Van O. wordt ook verantwoordelijk gehouden voor de dodelijke spookrit die volgde op de schietpartij. Volgens de rechtbank hebben alle drie de mannen gezamenlijk onaanvaardbare risico's genomen bij hun vlucht.

De straf valt lager uit dan de tien jaar gevangenisstraf die het OM had geëist.

Oppositiepartijen willen zo snel mogelijk van premier Schoof opheldering over het vertrek van staatssecretaris Achahbar uit het kabinet. Zo willen ze meer weten over mogelijke racistische uitlatingen die bewindslieden hebben gedaan, laten ze weten via X.

Eerder vanmiddag werd bekend dat de staatssecretaris voor Toeslagen en Douane vandaag haar ontslag zal indienen uit onvrede met gebeurtenissen in de ministerraad, afgelopen maandag. Daar zou de discussie over de gewelddadigheden in Amsterdam hoog zijn opgelopen en werden naar de mening van Achahbar racistische uitspraken gedaan.

De NSC-staatssecretaris heeft nog geen verklaring gegeven en de oppositiepartijen weten ook nog niet wat er maandag precies gezegd is. D66-leider Jetten concludeert wel dat het "kabinet in chaos" is. SP-leider Dijk stelt dat dit kabinet "aan de rand van de afgrond staat".

'Grens trekken'

De oppositiepartijen begrijpen de stap van Achahbar en sommigen loven ook haar werk als staatssecretaris die de toeslagenaffaire probeert op te lossen. Partijleider Timmermans van GroenLinks-PvdA noemt het op X "volkomen terecht" dat Achahbar een "grens trekt".

De partijen zijn ervan overtuigd dat het klopt dat racistische uitspraken zijn gedaan, al is daar nog geen openbare informatie over. "In dit kabinet zijn racistische uitlatingen aan de orde van de dag", aldus Timmermans. D66-leider Jetten: "Het valt te prijzen dat Achahbar haar rug recht houdt. Racistische teksten horen absoluut niet thuis in het hart van ons landsbestuur."

Vertrekken

Denk, D66 en de Partij voor de Dieren willen de notulen van de ministerraad openbaar hebben om te achterhalen wat er afgelopen maandag precies door wie is gezegd. "Het kabinet moet vertrekken als daaruit blijkt dat er daadwerkelijk racistische uitingen zijn gedaan", aldus Denk-leider Van Baarle. "Heel benieuwd wat intern allemaal aan akelig racisme gebezigd is", vraagt partijleider Ouwehand van de PvdD zich af.

Notulen van de ministerraad worden pas na twintig jaar openbaar, dus het zal heel moeilijk worden van deze regel af te wijken.

Het kabinet is op dit moment nog aan het vergaderen in het Catshuis en het is niet duidelijk of Achahbar daarbij is.

Medewerkers van ProRail staken aanstaande maandag opnieuw in de ochtend voor een hoger salaris. Dit keer wordt het treinverkeer in Zuid-Holland, Zeeland en West-Brabant platgelegd, maar de NS waarschuwt dat de gevolgen in het hele land merkbaar kunnen zijn.

Medewerkers van de verkeersleidingsposten Rotterdam, Den Haag en Roosendaal leggen tot 09.00 uur het werk neer en daardoor is daar geen treinverkeer mogelijk. Omdat het opstarten tijd zal vergen, zal de staking ook de rest van de ochtend nog naweeën veroorzaken.

Ook het internationale treinverkeer wordt getroffen door de werkonderbreking. De hsl-verbinding van België met Rotterdam en Amsterdam zal uitvallen. Door werkzaamheden aan het spoor van en naar Schiphol zouden daar komende maandag bovendien al veel minder treinen rijden.

De NS raadt aan de reisplanner te checken voor vertrek. Die is een dag voor het begin van de staking bijgewerkt.

Goed voorbereid

Het is de derde keer dat medewerkers van ProRail het werk neerleggen, na afgelopen woensdag in Noord-Holland en delen van Utrecht en Flevoland en vandaag in Midden-Nederland. In beide gevallen bleken reizigers goed voorbereid op de stakingen: over het algemeen waren het op Amsterdam Centraal bijvoorbeeld voornamelijk toeristen die strandden.

Het ProRail-personeel eist een loonsverhoging van 13 procent, terwijl de spoorbeheerder slechts bereid is 8 procent te bieden. Leden van de vakbond CNV gingen eerder wel akkoord met dat aanbod.

De actievoerders zijn volgende week nog twee keer van plan het werk neer te leggen op delen van het spoor: woensdag 20 november rond Eindhoven en Maastricht en twee dagen later in de regio's Zwolle, Groningen en Arnhem.

Moskeeverbond K7 heeft aangifte gedaan tegen staatssecretaris Jurgen Nobel (Participatie en Integratie) vanwege zijn uitspraken over het geweld in Amsterdam. "Het is een vrij land, dus iedereen kan en mag aangifte doen", reageerde Nobel vandaag voorafgaand aan de ministerraad. "Tegelijkertijd had ik liever gezien dat ze het gesprek met mij waren aangegaan."

De bewindsman deed de uitspraken maandag naar aanleiding van de beelden van het geweld tegen Israëliërs in Amsterdam na afloop van de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. Volgens hem was er sprake van een "integratieprobleem" omdat "een groot deel van de islamitische jongeren" de Nederlandse normen en waarden niet onderschrijft.

Hij stelde naar aanleiding van de beelden dat er op de achtergrond "Arabische teksten" te horen waren en het zou om "jongeren met een islamitische of Arabische achtergrond" gaan.

De dag erna hebben de koepelorganisaties Nobel gevraagd zijn woorden terug te nemen. Daar gaf hij geen gehoor aan. K7 heeft vervolgens aangifte gedaan tegen de staatssecretaris.

'Geloofsovertuiging niet bekend'

Het moskeeverbond stelt dat Nobel zich schuldig maakt aan drie strafbare feiten: groepsbelediging, aanzetten tot haat en discriminatie in het kader van de uitoefening van een ambt. Op het moment dat Nobel de uitspraken deed, was alleen bekend dat er vier verdachten waren. Over hun geloofsovertuiging was niets bekendgemaakt, stelt K7.

Met zijn uitspraken zou de bewindsman zich schuldig maken aan aanzetten tot haat tegen jonge moslims. De staatssecretaris moet als "dienaar van de Kroon" geen olie op het vuur gooien, zegt het verbond. Nobel zei vandaag dat hij heeft aangegeven dat de meeste mensen volop meedoen in de samenleving. "Dat geldt ook voor de groep islamitische jongeren die ik heb benoemd."

Ook aangifte tegen Maccabi-fans

Inmiddels zijn er ook aangiftes gedaan tegen Maccabi-fans. "Sinds afgelopen week hebben meerdere mensen zich bij mij gemeld. Het gaat van haatdragende en bedreigende taal richting moslima's tot een taxichauffeur die is aangevallen", zegt advocaat Adem Çatbas. Volgens de advocaat is van zeker vier gevallen aangifte gedaan en zullen er nog meer volgen.

De politie zegt in beide gevallen geen uitspraak te doen over individuele aangiften.

Na lange tijd van krimp zal de economie in de Europese Unie volgend jaar weer groeien, denkt de Europese Commissie. Volgens prognoses groeit het bruto binnenlands product in de EU volgend jaar met 1,5 procent en in 2026 met 1,6 procent.

Belangrijke oorzaak is het Europese werkloosheidscijfer, dat nog nooit zo laag was als nu. Tegen het einde van dit jaar zullen acht miljoen meer mensen in Europa een baan hebben dan voor de corona-uitbraak.

Eurocommissaris Gentiloni van Economische Zaken spreekt van een opvallend forse toename in werkgelegenheid. Vooral vrouwen, oudere werknemers en arbeidsmigranten hebben hiervan kunnen profiteren, zegt hij.

Productiviteit hapert

In oktober was 5,9 procent van de Europese beroepsbevolking werkloos. Dit is het laagste cijfer sinds Brussel de cijfers van lidstaten verzamelt. De voorspelling is dat de werkgelegenheid in de toekomst minder snel zal groeien; volgend jaar met 0,8 procent en in 2026 met 0,5 procent.

De halfjaarlijkse prognose van de Europese Commissie is niet alleen maar rooskleurig. In Europa zal de productiviteit, bijvoorbeeld hoeveel een werknemer produceert in een uur werken, dit jaar stagneren. Daarop volgt een licht herstel in de jaren daarna. "Toch blijft het ingetogen tot en met 2026", voorspelt de Europese Commissie.

Donald Trump

Eurocommissaris Gentiloni beseft dat beleidsmakers in de Verenigde Staten de Europese prognoses met nieuwsgierigheid bekijken. Een van de grootste risico's voor de Europese economie is protectionisme, wees hij naar uitspraken van de aanstaande Amerikaanse president Trump.

"Als Amerika het pad van protectionisme inslaat, zal dat zeer schadelijke gevolgen hebben voor de VS en de EU", zei Gentiloni. Wel benadrukte hij dat de Europese Commissie vastberaden is om de goede en nauwe economische banden met de VS te behouden.

Oekraïne

Een ander groot risico voor de Europese economie is de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Ondanks een tekort aan arbeidskrachten en aanvallen op energiecentrales, blijft de Oekraïense economie opvallend goed draaien. Dit jaar zal de economie van het land met 3,5 procent groeien en volgend jaar met 2,8 procent, voorspelt Brussel.

Dit komt mede doordat de Oekraïense export weer op gang is gekomen, net als de consumptie van huishoudens. Verder spelen de hoge overheidsuitgaven aan defensie mee.

Een Noorse visser had deze week een bijzondere vangst. Naast 200 kilo heilbot had hij een nucleaire onderzeeër van de Zesde Vloot van de Amerikaanse marine in zijn netten.

Het 115 meter lange en 7800 ton wegende schip was door een zogenoemd kieuwnet gevaren. Een woordvoerder van de Amerikaanse marine bevestigt het incident aan de Noorse omroep NRK. Er raakte niemand gewond.

De 22-jarige visser Harald Engen en zijn twee bemanningsleden van de boot 'Øygut' voeren richting wal bij Sommarøya toen de melding binnenkwam over de marifoon. De onderzeeër USS Virginia was verstrikt geraakt in het net, en sleepte het zeemijlen mee tot een deel van het net in de propellers kwam. Een boot van de Noorse kustwacht kwam ter plaatse om de Virginia te bevrijden.

Details over de aanwezigheid van de onderzeeër gaf de Amerikaanse marine niet, alleen dat die was uitgevaren vanuit de haven van Tromsø na een geplande bevoorrading.

"De VS heeft blijvende veiligheidsbelangen in de regio", zegt een marinewoordvoerder tegen Business Insider. Daarmee doelt hij waarschijnlijk op de oplopende spanning met Rusland, dat ook in de wateren rond het noorden van Europa patrouilleert.

Schade

Naar schatting bedraagt de totale schade voor de visser zo'n 3500 euro. De Noorse kustwacht heeft inmiddels contact opgenomen met Engen over een eventuele vergoeding.

De marinewoordvoerder zegt dat wanneer de VS verantwoordelijk is voor schade aan civiele spullen, gedupeerden daarover een schadeclaim kunnen indienen.

Bij de aanhoudende demonstraties in Mozambique zijn tot nu toe zeker dertig mensen gedood, zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Daarnaast zijn er tientallen mensen gewond geraakt.

Sinds een aantal weken wordt er geprotesteerd tegen de uitslag van de landelijke verkiezingen van 9 oktober. De betogers betwisten de uitslag. Er wordt hard opgetreden tegen de demonstraties door de politie, ook is het leger op sommige plekken ingezet.

Volgens de kiescommissie haalde regeringspartij Frelimo 70 procent van de stemmen. De oppositie zou 20 procent van de stemmen hebben binnengehaald. De huidige president Filipe Nyusi, die na tien jaar aftreedt, zou daarmee opgevolgd worden door partijgenoot Daniel Chapo. De partij is al sinds de onafhankelijkheid van Portugal in 1975 aan de macht.

Oppositiepartijen zeiden al snel dat er gefraudeerd was: er zouden stemresultaten zijn vervalst en bepaalde stemkantoren bewust dicht zijn gehouden. Ook internationale waarnemers hebben onregelmatigheden vastgesteld. Met name oppositieleider en presidentskandidaat Venancio Mondlane roept daarom al weken zijn achterban op om de straat op te gaan. Vooral jonge Mozambikanen geven daar gehoor aan.

De demonstraties lijken ook nog niet voorbij te zijn. Mondlane riep op om bij de grenzen van het land te demonstreren. Buurlanden maken zich steeds meer zorgen om de situatie in Mozambique en vrezen escalatie. Meerdere landen hebben de grenzen uit voorzorg gesloten.

Mozambique is een belangrijk land voor de regio. Zoals voor Zimbabwe, dat geen enkele toegang tot zee heeft. Producten exporteren en importeren gaat veelal via Mozambique. Ook Zuid-Afrika gebruikt sommige havens in Mozambique om producten te exporteren.

De aanhoudende onrust kan een grote impact hebben op de economie in de regio. SADC, het samenwerkingsverband van zestien zuidelijk Afrikaanse landen, komt vanaf morgen bijeen om onder meer over de de situatie in Mozambique te praten.

Organisaties willen dat SADC het optreden van de Mozambikaanse regering afkeurt. "SADC moet een sterk standpunt innemen tegen de aanval op het recht om te protesteren en tegen de moord op demonstranten", zegt Amnesty International.

De politie heeft een voormalig werknemer van de Rotterdamse haven opgepakt voor betrokkenheid bij grootschalige drugssmokkel. Hij speelde volgens justitie een sleutelrol in de criminele organisatie van de voortvluchtige drugscrimineel Jos L., beter bekend als Bolle Jos.

Uit versleutelde berichten die de politie wist te kraken zou blijken dat de 38-jarige Marokkaan tussen 2019 en 2021 meerdere keren grote partijen cocaïne het land in smokkelde. Hij maakte daarbij als oud-havenarbeider gebruik van corrupte contacten in de haven.

De man zat lange tijd in het buitenland, maar kon worden opgepakt toen hij terug naar Nederland reisde. Gisteravond werd hij aangehouden op luchthaven Rotterdam The Hague Airport.

Na de arrestatie doorzocht de politie vier plekken in de buurt van Rotterdam. Daarbij zijn onder andere cash, horloges en gegevensdragers in beslag genomen.

Voortvluchtig

Bolle Jos kreeg in juni 24 jaar cel van de rechter wegens drugssmokkel en het geweld dat daarbij gepaard ging. Hij kreeg in België dit jaar nog eens 10 en 12 jaar cel opgelegd voor soortgelijke delicten. Jos L. is bij verstek veroordeeld, hij is nog altijd voortvluchtig.

De uit Breda afkomstige L. was al op jonge leeftijd betrokken bij geweldsincidenten en rolde vervolgens de internationale drugshandel in. Hij ontwikkelde zich tot een schakel in de doorvoer van producenten verder Europa in via Antwerpen en Rotterdam.

Justitie heeft voor de vangst van L. een recordbeloning van 200.000 euro uitgeloofd. Het vermoeden bestaat dat hij ondergedoken zit in Turkije. Daar werden deze zomer 23 veronderstelde handlangers van hem opgepakt, onder wie naar verluidt zijn zwager en zakenpartner.

NSC-staatssecretaris Achahbar (Toeslagen en Douane) dient later vandaag haar ontslag in uit onvrede met gebeurtenissen binnen het kabinet na het geweld in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. Dat melden bronnen aan de NOS. Daardoor is een crisissfeer ontstaan in het kabinet, dat op dit moment op het Catshuis is.

Het is inmiddels een kwestie die het hele kabinet en de regeringspartijen aangaat. Stappen meer bewindspersonen op, en dat is volgens bronnen niet uitgesloten, dan ontstaat een nog groter probleem voor premier Schoof. De fractievoorzitters van PVV, VVD, NSC en BBB zijn rond 18.00 uur aangekomen op het Catshuis voor overleg.

Afgelopen maandag, tijdens de ministerraad, zou het hoog opgelopen zijn, en zouden naar de mening van Achahbar racistische uitspraken zijn gedaan. Achahbar, die een Marokkaanse achtergrond heeft, zou toen al hebben aangegeven als bewindspersoon bezwaren te hebben tegen bepaald woordgebruik door haar collega's.

Twijfel over positie

Volgens bronnen leidt de stellingname van Achahbar ook bij andere NSC-bewindspersonen tot twijfel over hun positie. Voor Judith Uitermark, de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, is het "een dubbeltje op zijn kant", zeggen bronnen. Zij zou deze week ook al met afkeuring hebben gereageerd op bepaalde uitspraken van andere ministers.

Bij de andere NSC-bewindspersonen ligt daardoor de vraag voor of zij nog wel door kunnen. Als het voor Achahbar een reden is om op te stappen, moeten zij immers kunnen uitleggen waarom dat niet voor hen geldt.

Juridische functies

Nora Achahbar (42) is als staatssecretaris van Financiën vooral belast met toeslagen. Voor ze in juli lid werd van het kabinet, had ze diverse juridische functies. Ze was lange tijd officier van justitie. Verder was ze onder meer advocaat en rechter-plaatsvervanger.

Voor NSC zitten verder in het kabinet Eppo Bruins (minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), Eddy van Hijum (minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid), Caspar Veldkamp (minister van Buitenlandse Zaken), Teun Struycken (staatssecretaris Rechtsbescherming) en Tjebbe van Oostenbruggen (staatssecretaris van Financiën).

In Abchazië, een regio in Georgië, is een grote menigte opgetrokken naar het parlementsgebouw. Op beelden is te zien dat demonstranten in het gebouw zijn en ook in het hoofdkwartier van de president. De oppositie en demonstranten eisen het aftreden van de president.

Eerder vandaag werd het hek om het parlementscomplex met een auto geramd. Met touwen werd ook een deel van de omheining omvergetrokken. Het gaat om een menigte van enkele duizenden mensen. Ze protesteren tegen invoering van een verdrag dat economische samenwerking met Rusland regelt.

Met een brandweerwagen werd het hek om het parlement geforceerd:

Abchazië is een gebied in de Kaukasus, aan de Zwarte Zee. Een groot deel van de internationale gemeenschap beschouwt Abchazië als een autonome republiek in Georgië, maar in de praktijk is de regio al sinds 1993 onafhankelijk. Rusland, dat veel invloed in Abchazië heeft, is een van de weinige landen die de onafhankelijkheid hebben erkend.

Russische invloed

Het protest in de hoofdstad Soechoemi is georganiseerd door de oppositie. Die vindt dat Rusland door het verdrag te veel invloed krijgt in de regio. Zij zijn bang dat de positie van Abchazische werknemers zal verslechteren door de groeiende invloed van Russische zakenmensen.

Het parlement zou vandaag stemmen over ratificatie van het verdrag, waarover vorige maand een akkoord werd gesloten door Abchazië en Rusland. Vanwege het protest gaat de ratificatie niet door.

De president van Abchazië, Aslan Bzhania, heeft volgens de oppositie tegen Moskou verteld dat de protesten "anti-Russisch" zijn. De oppositie zegt dat dat niet klopt.

Volgens de eerste berichten zijn er zeker acht gewonden gevallen bij de protesten.

Eerder deze week was het ook al onrustig in Abchazië. President Bzjania riep de veiligheidsraad bijeen, nadat betogers een snelweg hadden geblokkeerd. Ze deden dat om hun eis voor de vrijlating van een aantal activisten kracht bij te zetten. In Soechoemi waren toen ook demonstraties.

Een automobilist is vanochtend een bakkerij binnengereden in het Gelderse dorp Ugchelen. Daarbij raakten vier mensen gewond.

Het gebeurde in een pand op de Ugchelseweg. De bestuurder is ongedeerd. Van de vier gewonden is één persoon met spoed naar het ziekenhuis gebracht, zegt een woordvoerder van de politie. De andere drie zijn naar de eerste hulp gegaan. Het is niet bekend of de slachtoffers klanten of medewerkers van de bakkerij waren.

De omgeving rondom de bakkerij is afgezet, schrijft Omroep Gelderland. Omdat er veel omstanders waren, is slachtofferhulp ingeschakeld.

De toedracht van het incident is nog onduidelijk. "Maar vooralsnog lijkt het niet dat er opzet in het spel is", zegt de woordvoerder. De politie doet onderzoek.

De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) wil dat de door de Duitsers gebouwde Schnellboot-bunker in de haven van IJmuiden een rijksmonument wordt. De grootste bunker van Nederland krijgt dan een beschermde status waardoor hij voor de toekomst behouden blijft.

RCE-directeur Arjan de Zeeuw maakte dit bekend bij de presentatie van de Atlas van de Atlantikwall. Daarin is in kaart gebracht hoe tijdens de Tweede Wereldoorlog de Duitse verdedigingswerken langs de Nederlandse kust functioneerden en wat er nog van over is.

Veel bunkers, grachten en andere versperringen en bouwwerken die een geallieerde invasie moesten voorkomen, zijn in de loop der jaren verdwenen, omdat ze plaats moesten maken voor iets anders. Maar met name in natuurgebieden langs de kust is nog veel terug te vinden.

Gespaard

Ook de bunker in de haven van IJmuiden bleef gespaard, vermoedelijk vanwege de kosten van het slopen. Hij werd gebouwd als onderkomen voor de opslag van torpedo's voor de kleine snelle Duitse torpedoboten (Schnellboote) die de haven van IJmuiden moesten beschermen tegen een geallieerde aanval.

De Duitsers bouwden er twee, maar beide werden in 1944 gebombardeerd. Herstel had geen zin, omdat de bunkers niet bestand waren gebleken tegen de zware bommen die de geallieerden hadden gebruikt.

De kleinste bunker is verdwenen. De grootste liep ook schade op, maar staat nog steeds overeind. Er zit nu een grondstoffenbedrijf in, maar er waren plannen om hem gedeeltelijk te slopen. De gemeente en inwoners van IJmuiden zijn daar tegen en startten een petitie om de bunker op een monumentenlijst te krijgen.

Minister Bruins van Cultuur reageert positief op het voorstel van de RCE. Hij noemt de Schnellboot-bunker een uniek overblijfsel van de bezetting, dat toekomstige generaties de kans biedt om te leren wat de betekenis en de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog zijn geweest.

Frank Butselaar, de man die bekendstaat als fiscalist van de sterren, heeft schuld bekend in zijn strafzaak in de Verenigde Staten. Dat meldt het FD, dat bij de rechtszaak was.

De Nederlandse belastingadviseur zou constructies hebben opgezet voor belastingontduiking voor beroemde dj's en modellen. De VS zou hierdoor tussen 2012 en 2018 zo'n 100 miljoen dollar aan belastinginkomsten zijn misgelopen. Om die reden werd hij in Italië gearresteerd en uitgeleverd aan de VS, waar hij nu ruim een jaar vastzit.

'Fiscalist van de sterren'

In zijn loopbaan nam de adviseur steeds meer bekende klanten aan. Zo gaf hij financieel advies aan verschillende tv-persoonlijkheden zoals Linda de Mol en Jort Kelder.

Ook gaf Butselaar advies aan Nederlandse artiesten die regelmatig in de Verenigde Staten werkten, zoals model Yfke Sturm en dj's Afrojack en Tiësto. Doordat de artiesten hun bedrijven naar Cyprus en het Britse Kanaaleiland Guernsey verplaatsten, betaalden ze in de VS geen belasting.

3 jaar cel

FD-journalist Bart Mos volgt de zaak op de voet en maakt de podcast De fiscalist van de sterren. Tot nu toe verklaarde Butselaar onschuldig te zijn en Mos zegt in het NOS Radio 1 Journaal dan ook dat hij verrast was over de bekentenis. "Dit komt als een konijn uit de hoge hoed."

Tijdens de getuigenverhoren zou een door Butselaar vervalst document boven water zijn gekomen. Daardoor zou de verdediging zich genoodzaakt hebben gevoeld om Butselaar te laten bekennen, zegt Mos.

In ruil voor de bekentenis krijgt Butselaar waarschijnlijk een lagere gevangenisstraf. Butselaar zou 3 jaar vast moeten zitten, lager dan de eerdere strafeis van vijf jaar plus drie jaar voor elke cliënt voor die Butselaar deze constructie bedacht. Volgens Mos is het nu zeer onwaarschijnlijk dat de rechter een hogere straf oplegt.

Nederlandse zaken

Ook in Nederland loopt er nog een civiele rechtszaak tegen Butselaar, aangespannen door Afrojack. Deze zaak start in april 2025.

Eerder claimde Tiësto 17 miljoen dollar van het voormalige kantoor van Butselaar. Dat bedrag moest de dj onverwachts betalen aan de Amerikaanse fiscus en Tiësto wil dat terugvorderen bij zijn adviseur. Tiësto verloor afgelopen zomer de zaak.

Een strafzaak in Nederland tegen Butselaar is voorlopig aangehouden in afwachting van de Amerikaanse zaak.

De parlementsverkiezingen in Sri Lanka zijn een overwinning geworden voor de partij van de nieuwe linkse president Dissanayake. De Nationale Macht van het Volk-partij krijgt 159 van de 225 zetels en is daarmee verzekerd van een ruime meerderheid. Met de duidelijke uitslag is het mandaat van Dissanyake versterkt. De belangrijkste oppositiepartij staat op niet meer dan 40 zetels.

Dissanayake werd in september tot president van Sri Lanka gekozen na beloftes dat hij het land zou hervormen en de corruptie ging aanpakken. Hij versloeg verrassend kandidaten van de traditionele politieke partijen, die Sri Lanka hebben geregeerd sinds de onafhankelijkheid van de Britten in 1948.

Steun van Tamils

Kort daarna schreef Dissanayake nieuwe verkiezingen uit. Omdat hij met maar 42 procent van de stemmen werd gekozen, was de vraag hoeveel steun zijn partij zou krijgen. Bij de vorige verkiezingen kreeg de Nationale Macht van het Volk-partij niet meer dan drie zetels. Maar de hervormingsagenda van de president sloeg de afgelopen maanden aan bij de Sri Lankanen en de steun nam snel toe.

Dissanayake's partij deed het onder meer erg goed bij de Tamil-bevolking in Jaffna, in het noorden van het eiland, en ook bij een aantal andere minderheden op het eiland. Het stemgedrag van de Tamils is een breuk met het verleden. Ze stonden vaak kritisch tegen over partijen van Singalezen, die de meerderheid op het eiland vormen.

Sri Lanka kent een gewelddadige geschiedenis. De Tamils vochten decennialang in een burgeroorlog voor onafhankelijkheid. Daarbij kwamen volgens de Verenigde Naties tussen 1983 en 2009 meer dan 100.000 mensen om het leven.

Dissanayake zei bij het uitbrengen van zijn stem dat hij de verkiezingen ziet als een nieuw begin voor Sri Lanka. Speerpunten van zijn beleid zijn het bestrijden van armoede, economische hervormingen en het stimuleren van de industrie, de landbouw en de IT-sector.

In het Amerikaanse Congres groeit de wens om een rapport in te zien over de politicus die Trump als zijn minister van Justitie wil benoemen. Matt Gaetz was onderwerp van een onderzoek naar ontucht en drugsgebruik, maar legde zijn ambt neer voordat het rapport daarover kon verschijnen.

Trump verraste woensdag met de aankondiging dat hij de Afgevaardigde uit Florida op deze toppositie in zijn kabinet wil. Niet alleen heeft Gaetz nauwelijks ervaring in het Amerikaanse rechtssysteem, hij werd ook beschuldigd van seksueel wangedrag met onder meer een meisje van 17.

Justitie begon tijdens Trumps eerste termijn een onderzoek naar aantijgingen dat Gaetz met een vriend vrouwen had betaald voor seks met henzelf en anderen. De vriend bekende schuld en werd veroordeeld tot 11 jaar cel. Na drie jaar onderzoek zag het OM uiteindelijk af van vervolging van Gaetz.

Democratische en Republikeinse collega's in de integriteitscommissie van het Huis van Afgevaardigden gingen echter door met een onderzoek naar onbetamelijk gedrag. Gaetz heeft de beschuldigingen altijd ontkend en spreekt van een lastercampagne. Hij weigerde mee te werken aan het Congresonderzoek, dat hij "bemoeizuchtig" noemde.

Verdachte timing

Aan dat integriteitsonderzoek kwam een abrupt einde toen Gaetz meteen ontslag nam als Congreslid nadat hij door Trump was voorgedragen als minister. Het Huis heeft namelijk geen jurisdictie meer over voormalige leden. Het vertrek van Gaetz werd opvallend genoemd in Washington: meestal vertrekken politici pas als ze zeker zijn van hun kabinetspositie.

Hoewel Huisvoorzitter Johnson zegt dat Gaetz zo het proces over zijn opvolging wil versnellen, speculeren Amerikaanse media dat het overhaaste afscheid te maken had met de agenda van de onderzoekscommissie: naar verluidt zou die vandaag bijeenkomen over de beslissing of het rapport openbaar gemaakt wordt. Zelfs partijgenoten denken dat Gaetz daarom zo snel vertrok.

"Het is heel verdacht dat hij zo plotseling vertrekt, terwijl andere genomineerden dat niet hebben gedaan", zegt het Republikeinse Congreslid Greg Murphy. Hij vulde aan dat zijn meeste partijgenoten denken dat Gaetz zo openbaring van het rapport wil voorkomen.

Lakmoesproef

"Deze timing roept grote vragen op", zegt ook Dick Durbin, de hoogste Democraat in de Senaatscommissie die de benoeming van Gaetz behandelt. "We mogen deze belangrijke informatie van een onpartijdig onderzoek niet verbergen voor het Amerikaanse volk."

Hij krijgt bijval van de hoogste Republikein in zijn commissie, die "absoluut" het rapport wil inzien, ook als dat niet openbaar wordt gemaakt. "Ik wil geen enkele beperking als het gaat om wat de Senaat mag meenemen", zegt John Cornyn.

De voordracht van Gaetz moet worden goedgekeurd door de Senaat. De Republikeinen hebben daar een meerderheid van 53 tegen 47 zetels, maar verschillende Republikeinse Senatoren hebben al hun twijfels geuit over Gaetz. De benoeming lijkt daarmee een vroege lakmoesproef te worden over de trouw van de Republikeinse Senatoren aan hun eigen president.

Dat de voordracht van een kabinetslid wordt weggestemd is een zeldzaamheid. Kandidaten kiezen er vaker voor het niet op een stemming aan te laten komen als ze veel tegenstand ervaren. Zo trok Trumps nominatie voor Veteranenzaken, zijn eigen lijfarts, zich in zijn vorige termijn terug.

'Pervers'

"De kiezers hebben voor president Trumps beleid gestemd, dus moet hij de kans krijgen het team samen te stellen dat hij daarvoor nodig heeft", redeneert inkomend Senator Moreno. Fractieleider Thune zegt op dit moment over geen enkele kandidaat al een oordeel te willen vellen.

De advocaat van de inmiddels meerderjarige vrouw die Gaetz van misbruik beschuldigt, wil ook dat het rapport over de kandidaat-minister wordt vrijgegeven. "Zijn voordracht is een perverse ontwikkeling in een oprecht duistere serie gebeurtenissen."

De minister van Justitie speelt een sleutelrol in de regering-Trump, in het verdedigen van controversiële voornemens als massadeportaties, het terugdringen van regulering of gratieverzoeken voor Capitoolbestormers. Daar komt nog eens bij dat er nog altijd verschillende juridische processen tegen Trump lopen en hij al een keer veroordeeld is wegens fraude, als eerste oud-president ooit.

Bij een brand in een Spaans verzorgingshuis zijn zeker tien personen omgekomen. Volgens de plaatselijke autoriteiten zijn ze verstikt in de rook. Het vuur beperkte zich tot slechts één kamer. Een ander slachtoffer is in kritieke toestand opgenomen in het ziekenhuis.

Het vuur brak rond 05.00 uur uit in een complex in Villafranca de Ebro, vlak bij Zaragoza. Waardoor de brand ontstond, is nog niet bekend. In het verpleeghuis Jardines de Villafranca waren op dat moment ongeveer tachtig mensen aanwezig.

Vanwege de kwetsbare groep slachtoffers rukte de brandweer uit met groot materieel, waaronder vier bluswagens, een ladderwagen en ambulances. Meerdere ziekenhuizen in de omgeving werd gevraagd paraat te staan voor de opvang van slachtoffers.

'Tragedie'

De brandweer heeft nog niets bekendgemaakt over de identiteit van de slachtoffers. Het is daarom ook nog niet duidelijk of het alleen gaat om bewoners of dat er ook verpleegkundigen onder de slachtoffers zijn.

Premier Sánchez heeft op X zijn medeleven uitgesproken met de slachtoffers en nabestaanden. Hij spreekt van een verschrikkelijke tragedie. In de regio Aragon zijn voor vandaag alle officiële bijeenkomsten afgelast.

Yuriko Mikasa, het oudste lid van de Japanse keizerlijke familie en een oudtante van de huidige keizer Naruhito, is overleden op 101-jarige leeftijd. Volgens het Japanse hof overleed de prinses vorige week vrijdag in een ziekenhuis in de hoofdstad Tokio. Japanse media melden dat ze is bezweken aan een longontsteking. Officieel is er geen doodsoorzaak bekendgemaakt.

De laatste tijd ging het niet goed met de gezondheid van de prinses. In het voorjaar kreeg ze een beroerte, sindsdien werd ze meerdere keren opgenomen in het ziekenhuis. Haar toestand ging afgelopen week snel achteruit, zegt het Japanse hof. Yuriko stond bekend om haar werk voor goede doelen.

Oorlogsjaren

De in 1923 geboren Yuriko trouwde in de zomer van 1941 met prins Mikasa, de jongste broer van oorlogskeizer Hirohito. Een aantal maanden na de bruiloft werd de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor in Hawaï aangevallen door de Japanners. Lang werd gedacht dat de toenmalige keizer altijd tegen de oorlog was geweest. Maar een aantal jaar geleden dook een memo op waarin bleek dat Hirohito de premier steunde in het besluit om de Amerikanen aan te vallen.

Yuriko heeft in het verleden verteld over haar ervaringen tijdens de oorlog. Bij de Amerikaanse bombardementen op Tokio in de laatste maanden van de oorlog werd de woning van de prins en prinses verwoest en ging ze met haar man en jonge dochter in een schuilplaats wonen.

Kleiner wordende familie

De prinses en prins hadden vijf kinderen, drie zonen en twee dochters. Yuriko overleefde haar man en zonen en met haar dood telt de keizerlijke familie nu zestien mensen, waaronder vier mannen. Het keizerlijk huis lijkt langzaam uit te sterven, want alleen mannen komen in aanmerking voor troonopvolging. Die regel, afkomstig uit 1947, bepaalt dat vrouwen geen keizerin kunnen worden. Verder verliezen ze bij een huwelijk met gewone burgers hun keizerlijke status, zoals gebeurde bij prinses Mako in 2021.

Naruhito, de huidige keizer, heeft alleen een dochter. Zijn broer, Fumihito, is de kroonprins. De momenteel jongste troonopvolger is de 18-jarige Hisahito, neef van de keizer en zoon van de kroonprins. De Japanse regering is er nog niet over uit hoe ze de kleiner wordende keizerlijke familie kan behouden.

Na zeven zware jaren sinds de verwoesting door orkaan Irma in 2017, ging gisteren officieel de nieuwe terminal van de Prinses Juliana-luchthaven op Sint-Maarten open. De heropening werd bekroond door prinses Beatrix, die met het onthullen van een plakkaat het begin van een nieuw tijdperk inluidde voor zowel het eiland als de luchthaven. Het is de tweede keer dat Beatrix de luchthaven opent, in 2006 deed ze dat ook al, na de modernisering van de luchthaven die haar moeder Juliana in 1944 opende.

De verwoesting door Irma bracht immense schade toe: de orkaan met windsnelheden van ruim 300 kilometer per uur vernielde daken en muren, waardoor de terminal volledig werden blootgesteld aan de elementen. Met een investering van ruim 200 miljoen euro is de nieuwe luchthaven nu ontworpen om orkanen van uitzonderlijke kracht, zoals Irma destijds, te weerstaan.

Brian Mingo, de ceo van de luchthaven, stond voor grote uitdagingen bij de wederopbouw. "Toen ik in 2019 begon, was er nog steeds niets gebeurd. Ik besefte al snel dat het probleem groter was dan ik had verwacht." Expertise was er nauwelijks. "Veel mensen hadden huis en haard verloren en waren weggegaan van het eiland. Bovendien hadden de mensen van de luchthaven wel kaas gegeten van het runnen van een airport, maar niet van het compleet opnieuw herbouwen ervan."

Steun uit Nederland

Mingo schakelde de hulp in van Nederlandse experts, waaronder Schiphol, om een gestructureerd herbouwplan op te zetten dat in samenwerking met de Wereldbank werd gerealiseerd. Het Rijk betaalde. Ondanks tegenslagen als de coronapandemie hield Mingo vast aan zijn aanpak om een vervoershub voor de regio aan te leggen.

Nederlandse bedrijven als Royal Schiphol Group en Ballast Nedam werkten mee aan de bouw. KLM, die al decennia vliegt op het eiland, leverde logistieke ondersteuning en expertise. Ballast Nedam hielp bij de herbouw van de terminal.

Met de nieuwe terminal hoopt de luchthaven jaarlijks tussen de 1,5 en 2 miljoen passagiers te ontvangen, wat zowel voor toerisme als de lokale economie een stimulans betekent. Mingo benadrukt de strategische rol van de luchthaven als economische levenslijn voor Sint-Maarten en de omliggende eilanden, waarmee dit project de heropleving van het eiland verder moet ondersteunen.

De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) wil niet langer meebetalen aan de leefbaarheid en economie in Groningen, nu de gaswinning in het Groningenveld is gestopt. Dat heeft het bedrijf recent aan de overheid laten weten, schrijft de Volkskrant.

De krant sprak met NAM-directeur Martijn van Haaster en die bevestigde de boodschap aan het kabinet. "De betalingen voor perspectief voor de regio zijn in 2018 gekoppeld aan de winning uit het Groningenveld. Die zou doorlopen tot 2030. De winning is per 1 oktober 2023 gestopt", zegt Van Haaster.

"NAM heeft alle bedragen tot dat moment voldaan, in totaal ruim 343 miljoen euro. We hebben ook eerder meer dan 250 miljoen bijgedragen aan de leefbaarheid en economie in Groningen."

Akkoord uit 2018

De NAM voerde namens oliebedrijven Shell en ExxonMobil de gaswinning uit in het Groningenveld. Toen steeds duidelijker werd dat die gaswinning leidde tot zwaardere aardbevingen en flinke gevolgen had voor de leefbaarheid in de regio, sloot toenmalig minister Wiebes in 2018 een akkoord met de bedrijven over de gaswinning.

De overheid en de NAM kwamen in dat akkoord over de brug met in totaal zeker 1 miljard euro voor het gebied en de leefbaarheid.

Maar volgens de NAM is de situatie veranderd nu er eerder dan toen werd verwacht is gestopt met de gaswinning: op 1 oktober vorig jaar ging de gaskraan in Groningen dicht. Tegenover de Volkskrant erkent NAM-directeur Van Haaster dat er inmiddels "meningsverschillen zijn ontstaan" over de afspraak uit 2018. "Wij vinden dat er soms politieke keuzes gemaakt worden die losstaan van onze aansprakelijkheid. En soms weten wij niet precies waar dan voor betaald moet worden."

'Uiterst teleurstellend'

Staatssecretaris Van Marum (Herstel Groningen) noemt de houding van de NAM tegen de NOS op NPO Radio 1 zeer teleurstellend. Volgens hem is het ook moreel verwerpelijk wat de NAM en haar aandeelhouders laten zien. Hij vindt dat de NAM de eerder afgesproken bijdrage moet nakomen.

Van Marum benadrukte dat de gaswinning veel gevolgen heeft in Groningen en dat het "heel erg nodig is om het perspectief terug te krijgen". De staatssecretaris voegde eraan toe dat het Rijk zich zal blijven inzetten voor Groningen en de Groningers "en ook voor Noord-Drenthe trouwens dat hier ook onder valt".

De krant schrijft dat het al langer rommelt tussen de NAM en de overheid als het gaat om de afhandeling van het Groningse bevingsdossier. Zo schiet de overheid geregeld gevallen van aardbevingsschade voor, om daarna de kosten te verhalen op de NAM. Niet zelden worden die facturen betwist of niet voldaan, aldus de Volkskrant. De discussie met de NAM is onderdeel van een arbitrage-procedure.

'Eruit draaien'

Ook gedeputeerde van de provincie Groningen, Susan Top, is teleurgesteld. Ze noemt de opstelling van de NAM in het NOS Radio 1 Journaal "heel treurig". Verbaasd is ze niet. De NAM heeft volgens haar een geschiedenis van "zich eruit draaien". Volgens haar heeft het bedrijf niet alleen een juridische maar ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. "Zij hebben dit aangericht in Groningen, zij hebben ervan geprofiteerd en zij zijn verantwoordelijk."

Top denkt niet dat de Groningers zelf direct geraakt worden doordat de NAM de geldkraan heeft dichtgedraaid. Ze noemt het een kwestie tussen het Rijk en de NAM en denkt dat de Rijksoverheid het geld gaat bijpassen.