NOS Nieuws - Algemeen

In de eerste halve finale van het Eurovisie Songfestival hebben tien van de vijftien landen een plekje verzilverd voor de finale in het Zweedse Malmö, aankomende zaterdag. Topfavoriet Kroatië is door; Baby Lasagna maakt muziek die aan Rammstein doet denken, vermengd met folklore en eindigend met een dancebeat. Bij de internationale wedkantoren gaat het land ruim aan kop voor de eindoverwinning.

Behalve Kroatië zijn ook Servië, Portugal, Slovenië, Oekraïne, Litouwen, Finland, Cyprus, Ierland en Luxemburg door. De zogenoemde 'Big Five' - Duitsland, Frankrijk, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Italië - zijn automatisch door naar de finale. Zij hebben de grootste publieke omroepen en betalen meer dan de andere landen.

Ook Zweden, als winnaar van vorig jaar en organisator van deze editie, mag zonder voorronde aantreden in de finale. Polen, IJsland, Moldavië, Azerbeidzjan en Australië zijn niet door.

Spectaculaire horror

Luxemburg deed voor het eerst sinds 1993 weer eens mee. De 23-jarige artiest TALI heeft nog nooit live kunnen kijken naar een optreden van haar land.

Vooral de act van Ierland viel op. Bambie Thug liet op het podium spectaculaire horror zien met het nummer Doomsday Blue. Het is een van de meest donkere en duistere acts ooit op het Songfestival en bevat verwijzingen naar hekserij.

Alleen de telefonische stemmers (televoters) en stemmers via de Songfestival-app bepaalden wie er door gingen. Pas in de finale gelden ook de stemmen van de vakjury's van alle deelnemende landen.

Enkele hoogtepunten van de eerste halve finale:

Bij een van de openingsnummers had de Zweedse oud-deelnemer Eric Saade - met Palestijnse roots - een zwart-witte sjaal om zijn pols. Op X wordt dit door sommigen gezien als een pro-Palestijns protest en ook de organisatie lijkt dit zo te zien. "Iedereen die optreedt, is zich bewust van de regels en we betreuren het dat Eric Saade hiervoor heeft gekozen", laat de organisatie weten aan Zweedse media. Saade liet zich eerder al kritisch uit over de deelname van Israël.

Deze editie van het Songfestival staat onder hoogspanning, zegt NOS-redacteur Jorn Kompeer, die in Malmö aanwezig is. "Wie deze dagen door de stad loopt, kan niet ontkomen aan de vele agenten die er patrouilleren en rondrijden, soms zelfs met politiebusjes die meer weg hebben van een tank."

De maatregelen zijn genomen vanwege verhoogde terreurdreiging, waar veel Europese landen al langer mee te maken hebben. Ook is de editie voor veel mensen omstreden vanwege de oorlog die deelnemend land Israël voert in Gaza.

Nederland weer in top vijf

De Nederlandse act Joost Klein staat donderdag met zijn hit Europapa in de tweede halve finale. Na het optreden van Ierland is Nederland een plekje gestegen bij de voorspellingen van de bookmakers. Nederland staat weer bij de top vijf en Ierland staat op plek zes.

Een 49-jarige man uit Den Haag krijgt 180 uur taakstraf voor het veroorzaken van een dodelijk ongeval op de A16 bij Hendrik-Ido-Ambacht, eind 2020. Bij het ongeluk kwam een 1-jarige jongen om het leven.

De man had op de bewuste dag een bestelbus bij een autobedrijf in Noord-Brabant gekocht. Op de terugrit naar huis kreeg de bestuurder, die op de linkerrijstrook reed, een motorstoring. Binnen twee minuten tijd zakte de snelheid van 100 naar 6 kilometer per uur.

In plaats van de auto naar de vluchtstrook te sturen, belde de bestuurder de verkoper met de vraag wat hij moest doen. Toen de bestelbus bijna tot stilstand was gekomen, reed een auto met daarin de vijftien maanden oude Joël en zijn vader tegen de achterkant van de bestelbus. Het kindje overleed in het ziekenhuis aan zijn verwondingen.

Volgens de rechtbank had de bestuurder van de bestelbus alle tijd om drie banen naar rechts te sturen, de vluchtstrook op. "Er was in ieder geval nog ruim anderhalve minuut beschikbaar toen de auto van de verdachte tot ongeveer 40/50 kilometer per uur in snelheid was geminderd. Er is niet gebleken dat de verkeerssituatie niet toeliet dat verdachte naar de vluchtstrook reed", staat in het vonnis, geciteerd door de regionale omroep Rijnmond.

Deugdelijk voertuig

Het Openbaar Ministerie had een gevangenisstraf van een half jaar geëist. In de uitspraak woog de rechter mee dat de man niet kon weten dat zijn net gekochte voertuig niet in orde was. "Hij had de auto voor bijna 5000 euro gekocht en hij had bij de koop van de auto een APK-keuringsrapport meegekregen. Hij is er daarom van uitgegaan dat hij een deugdelijk voertuig had gekocht", zei de rechter.

Bij een herkeuring bleek dat de bestelbus op veertien punten afgekeurd had moeten worden en nooit de weg op had gemogen. Toch spreekt de rechter de keurmeester vrij. Volgens de rechtbank staat niet vast dat de slechte keuring de oorzaak was van het stilvallen van de auto. Ook vindt de rechter dat er geen bewijs is voor een opzettelijk slechte keuring. De vrouw die de bestelauto verkocht, verschijnt later nog voor de rechter.

'In shock'

De bestuurder zei tijdens de inhoudelijke behandeling, twee weken geleden, dat hij niets anders kon doen dan blijven rijden waar hij reed. "De motor viel uit. Ik raakte in shock en ik kon niets doen. Het stuur blokkeerde en ik kon niet naar de vluchtstrook." Volgens hem klopt het politierapport niet en viel de motor slechts een paar seconden voor het ongeluk uit.

Daar ging de rechter niet in mee. Die legde de bestuurder 180 uur taakstraf, een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden en een rijontzegging van een jaar op.

De politie in Utrecht heeft een betoging van pro-Palestijnse demonstranten bij de Universiteitsbibliotheek beëindigd. Tegen het eind van de avond werden de 150 betogers gevorderd om weg te gaan. Een deel van hen verliet vrijwillig het terrein. Na middernacht werd de rest van de groep, zo'n 50 mensen, in twee stadsbussen gezet en afgevoerd.

De bezetting van het binnenterrein van de bibliotheek aan de Drift in Utrecht begon gistermiddag rond 16.45 uur. Er werden tenten neergezet en barricades opgeworpen. De demonstranten eisen dat de Universiteit Utrecht zich uitspreekt over de situatie in Gaza en alle banden met Israëlische universiteiten verbreekt.

Zo werd de betoging in Utrecht beëindigd:

Bij de Universiteit van Amsterdam (UvA) was er na middagnacht nog wel een demonstratie aan de gang. De driehoek (burgemeester, hoofdofficier van justitie en hoofdcommissaris van politie), besloot tegen het eind van de avond om het terrein niet te ontruimen, omdat de UvA zelf de activisten niet heeft gevraagd om te vertrekken en omdat er geen aangifte is gedaan van huisvredebreuk.

De UvA schrijft in een verklaring dat gebouwen van de universiteit "aanzienlijke schade" hebben opgelopen. Wat die schade precies inhoudt, staat niet in de verklaring. Verder laat het college van bestuur weten vanochtend in gesprek te willen met de betogers om tot een oplossing te komen. Vanwege de demonstraties blijven meerdere universiteitsgebouwen vandaag gesloten.

In Amsterdam begon de actie gistermiddag op het Roeterseiland, waar maandag ook werd gedemonstreerd. Vervolgens verplaatsten de demonstranten zich binnen het centrum van Amsterdam en bezetten ze het Binnengasthuis, een van de hoofdlocaties van de universiteit.

Hier is te zien hoe de demonstranten te werk gingen:

De demonstratie is een initiatief van docenten en studenten van de UvA. Gisteren deden er duizenden mensen aan mee. Vanochtend was daar nog een klein deel van aanwezig. Onze verslaggever ter plekke ziet buiten nog tientallen actievoerders, maar sluit niet uit dat er in een nabijgelegen gebouw nog mensen liggen te slapen.

Een aantal demonstranten zei gisteren zich te hebben aangesloten bij de betoging uit solidariteit met de demonstranten van maandag. Volgens hen was die betoging vreedzaam, maar werd die verstoord door mensen van buiten de universiteit.

De politie was gisteren met een klein aantal ME-busjes aanwezig. Ook hing er een drone van de politie in de lucht en was er af en toe een politiehelikopter te zien.

Het is de tweede dag op rij dat pro-Palestijnse demonstranten een terrein van de Universiteit van Amsterdam bezetten. Gisteren werd de bezetting van het Roeterseiland met geweld beëindigd. Daarbij werden 140 demonstranten aangehouden.

Voormalig pornoster Stormy Daniels is voor het eerst aan het woord geweest in de strafzaak tegen de Amerikaanse oud-president Donald Trump. In de rechtszaal waren geen camera's aanwezig, maar persbureaus melden dat Daniels gedetailleerd vertelde over de seks die ze zou hebben gehad met Trump in een hotelkamer.

Het is de eerste strafzaak tegen een Amerikaanse ex-president in de geschiedenis van de Verenigde Staten. De 77-jarige Trump staat terecht voor het betalen van zwijggeld aan de ex-pornoactrice. Hij zou zo een seksschandaal hebben willen voorkomen in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016, die door Trump werden gewonnen. De twee zouden in 2006 een affaire hebben gehad.

"Toen hij de deur opende droeg hij een satijnen pyjama", vertelde Daniels vandaag in de rechtszaal. "Nadat ik even naar de badkamer was gegaan, lag Trump plots in zijn boxershort en T-shirt op het bed." De voormalige president zat in de rechtszaal een paar meter verderop en keek zwijgend toe.

Valsheid in geschrifte

Bij de seks die de twee zouden hebben gehad, gebruikte Trump volgens Daniels geen condoom. Allemaal details die Daniels al in 2016 naar buiten wilde brengen toen Trump meedeed aan de presidentsverkiezingen. Door haar 130.000 dollar te betalen zou Trump dat hebben willen voorkomen.

Hij voerde die betaling op als juridische kosten en dat zou neerkomen op valsheid in geschrifte. Als aangetoond kan worden dat Trump inderdaad valsheid in geschrifte heeft gepleegd om de uitkomst van de verkiezingen te beïnvloeden, is dat een strafbaar feit. Hij kan in dat geval maximaal vier jaar gevangenisstraf krijgen. De oud-president heeft de beschuldigingen van Daniels altijd tegengesproken.

In totaal lopen er vier strafzaken tegen hem. Die gaan onder meer over Trumps pogingen om de verkiezingsuitslag van 2020 ongedaan te maken. Die kwestie zal vermoedelijk pas na de presidentsverkiezingen van november worden behandeld.

Op de korte termijn is het vooruitzicht somber voor de honderdduizenden Palestijnen met ernstige honger in Gaza. De twee belangrijkste toevoerlocaties voor noodhulp zijn dicht sinds Israël vandaag de grensovergang bij Rafah heeft ingenomen. De overgang bij Kerem Shalom, in de zuidoostelijke punt van Gaza, werd zondag al afgesloten na een raketaanval door Hamas.

In het noorden van Gaza is volgens de VN al sprake van hongersnood en hulporganisaties waarschuwen dat die humanitaire crisis verder zal verslechteren door de sluiting van de grensovergangen. "De catastrofale honger in Noord-Gaza zal nog veel erger worden als de toevoerroutes wegvallen", zei VN-hulporganisatie UNRWA op X. Volgens een woordvoerder van OCHA, de VN-organisatie voor humanitaire hulp, was deze ochtend "een van de duisterste in deze zeven maanden durende nachtmerrie".

'Terug bij af'

Ook Michiel Servaes, directeur van Oxfam Novib in Nederland, vreest het ergste. "De grensovergangen zijn de levenslijn voor twee miljoen Gazanen", vertelt hij. "In zekere zin zijn we terug bij af. Het hele gebied is afgesloten en mensen zijn weer overgeleverd aan de spullen die ze nog hebben."

Het doet hem denken aan de eerste weken na 7 oktober, toen de grenzen van Gaza volledig dicht waren. "Maar de mensen zijn er nu al slecht aan toe. Als humanitaire hulp uitblijft, komen mensen in acute nood."

Servaes heeft nauw contact met zijn collega's in Gaza en hoort dat de effecten direct merkbaar zijn. "Ik heb gehoord dat de voedselprijzen op de markt vijf keer zo hoog zijn geworden."

Nog genoeg brandstof voor één dag

Sinds de sluiting van de twee belangrijkste grensovergangen wordt alleen de grensovergang bij Erez in het noorden van Gaza nog gebruikt. Daar kwamen vandaag wel een aantal vrachtwagens met noodhulp binnen, zegt een VN-woordvoerder, maar dat is bij lange na niet genoeg. Bovendien zou bij die noodhulp geen brandstof hebben gezeten.

En juist daaraan is behoefte. Volgens OCHA heeft Gaza nog maar voor één dag brandstof. De toevoer van benzine en diesel is cruciaal om stroom op te wekken voor bijvoorbeeld ziekenhuizen.

'Catastrofale voedselonzekerheid

In maart luidde het IPC, de internationale waakhond voor voedselzekerheid, de noodklok. Volgens een voorspelling zouden 1,1 miljoen Gazanen tussen 16 maart en 15 juli te maken krijgen met 'catastrofale voedselonzekerheid' (fase 5). Dat is het hoogste waarschuwingsniveau dat het IPC kan geven en houdt in dat het voedselgebrek dusdanig is dat het fataal kan zijn.

Hulporganisaties als Human Rights Watch en Oxfam Novib beschuldigen Israël van het inzetten van honger als wapen.

NOS op 3 maakte eerder deze video over honger in Gaza:

De afgelopen maand liet Israël mondjesmaat meer noodhulp toe. Uit data van OCHA blijkt dat de laatste tijd meer medicijnen, brandstof en voedsel de afgesloten enclave binnenkwamen. Gisteren passeerden bijvoorbeeld ruim 340 trucks de grensposten van Gaza. Dat was nog altijd minder dan de 500 dagelijkse vrachtladingen van voor de oorlog, maar fors meer dan in de eerste maanden van de oorlog.

De VN waarschuwde gisteren nog dat dat bij lange na niet genoeg is om hongersnood te voorkomen. Daarnaast worden de mensen die de noodhulp het hardst nodig hebben niet bereikt, zei de directeur van VN-organisatie UNRWA. "Als we toestemming vragen voor een konvooi van het zuiden naar het noorden, wordt dat systematisch afgewezen."

En nu de belangrijkste grensovergangen gesloten zijn, nemen de zorgen over de humanitaire situatie in Gaza verder toe. Daarbovenop vrezen Gazanen voor een breder offensief in Rafah. Gisteren riep Israël de bevolking van Oost-Rafah op om uit het gebied te vertrekken naar Khan Younis of de kustplaats Al-Mawasi, maar hulporganisaties zetten hun vraagtekens bij de veiligheid van deze 'humanitaire zones'.

Groot deel ziekenhuizen verwoest

Een groot deel van de ziekenhuizen in de Gazastrook is beschadigd of helemaal verwoest. 23 ziekenhuizen zijn niet meer operationeel vanwege materiële schade of gebrek aan elektriciteit of brandstof. De rest is slechts deels of minimaal actief.

Dat is een humanitair drama: hulpverleners zeggen dat Gazanen bijna nergens meer terechtkunnen als ze ziek, gewond of ondervoed zijn. Nu de toevoer van brandstof helemaal stilstaat, is onduidelijk wat dat zal betekenen voor de ziekenhuizen die nog (deels) operationeel zijn.

Het is dan ook vooral dat gebrek aan brandstof dat hulporganisaties zorgen baart. Zo vertelt Servaes dat zijn collega's van Oxfam nog brandstof hebben voor drie à vier dagen. "Daarna kunnen zij zich niet meer door het gebied verplaatsen en is het verspreiden van noodhulp onmogelijk", vertelt hij. "Ik weet niet exact hoe het met andere hulporganisaties zit, maar het zou mij niet verbazen als zij ook geen grote voorraden aan brandstof hebben."

Carrie ten Napel krijgt vanaf dit najaar een programma op vrijdagavond. Ze gaat op NPO 1 een programma maken in de vooravond, op het tijdsslot dat van maandag tot en met donderdag in handen komt van Eva Jinek.

"Het wordt een talkshow over de actualiteit, zonder politieke onderwerpen, maar wel met livemuziek", zegt Jan Slagter van omroep Max in het AD. Ten Napel gaat het programma presenteren vanuit de kantine van voetbalclub VV IJsselmeervogels in Spakenburg.

Al eerder werd bekend dat Eva Jinek in het nieuwe tv-seizoen van maandag tot en met donderdag voor de AVROTROS een talkshow op NPO 1 gaat presenteren. Jinek kondigde in juli vorig jaar aan de overstap te maken van RTL naar de publieke omroep.

Carrie ten Napel presenteert nu geregeld samen met Charles Groenhuijsen de talkshow Op1, op de late avond. Ook presenteert ze af en toe Tijd voor Max.

Video-app TikTok heeft een rechtszaak aangespannen tegen de Amerikaanse overheid. Doel is om een wet te voorkomen waarmee het Chinese moederbedrijf ByteDance wordt gedwongen TikTok te verkopen. Het is het begin van een waarschijnlijk lange procedure die vermoedelijk eindigt bij het Hooggerechtshof.

"Voor de eerste keer in de geschiedenis heeft het Congres een wet aangenomen die een platform onderwerpt aan een permanent landelijk verbod", zegt TikTok. Het bedrijf noemt de wet "ongrondwettelijk" en stelt dat de wet ingaat tegen de vrijheid van meningsuiting, een zeer groot goed in de VS.

Verkopen of verboden

Aanleiding voor de aanklacht is een wet die twee weken geleden werd ondertekend door president Biden. Die stelt dat TikTok verkocht moet worden binnen negen maanden, een periode die nog eens kan worden verlengd met drie maanden. Lukt dat niet binnen die tijd, dan wordt de app in feite verboden in de VS.

In de praktijk mogen de downloadwinkels van Apple en Google - die samen de mobiele markt domineren - de app dan niet meer aanbieden aan nieuwe klanten. Nog belangrijker is dat ook hostingpartijen, die zorgen dat dit soort apps functioneren, ook geen zaken meer mogen doen met TikTok.

In de aanklacht zegt TikTok dat een verkoop "simpelweg niet mogelijk is: niet commercieel, niet technologisch, niet juridisch". En volgens het bedrijf kan dit helemaal niet binnen de gestelde negen maanden. "Er is geen twijfel: de wet dwingt het sluiten van TikTok af per 15 januari 2025, waarmee 170 miljoen Amerikanen die het platform gebruiken het zwijgen wordt opgelegd."

Ook stelt het bedrijf dat een losstaande Amerikaanse versie van TikTok niet "commercieel realistisch is". Dit omdat TikTok, net als concurrenten, wereldwijd opereren met content die overal beschikbaar is. Als de app in de VS wordt losgetrokken van de rest, zo betoogt het bedrijf, wordt de app een "eiland". Gebruikers zien dan dus niets vanuit andere delen van de wereld en daarmee wordt de app veel minder waard.

Chinese makelij

Amerikaanse politici zijn al tijden heel kritisch op TikTok. Dat heeft ermee te maken dat de app van Chinese makelij is en onderdeel is van het in China opgerichte ByteDance. De vrees is dat Peking via de app bij data van tientallen miljoenen Amerikanen kan komen en dat de overheid via het algoritme desinformatie kan verspreiden.

Bewijs dat dit ook daadwerkelijk gebeurt is nog nooit gegeven. TikTok heeft de beschuldigingen over inmenging vanuit Peking altijd tegengesproken. Ook het feit dat veel kinderen in de VS vermoedelijk verslaafd zijn aan de app is een belangrijk punt.

Het leidde al tot meerdere pogingen om de app te verbieden. Zo probeerde in 2020 toenmalig president Trump dat, maar zijn poging strandde in de rechtszaal. Vorig jaar maart leek een verbod opnieuw nabij, na een zeer pittige hoorzitting van de ceo van TikTok voor het Amerikaanse Congres. Wetsvoorstellen verdwenen daarna echter van het toneel.

Daarna werd het maandenlang stil. Maar schijn bedriegt: achter de schermen werd gewerkt aan een wet die mogelijk wel een rechtszaak zou overleven. Die wet kwam in maart door het Huis van Afgevaardigden, maar leek vervolgens te stranden in de Senaat. Totdat deze werd toegevoegd aan steunpakketten voor Israël en Oekraïne. Daarbij werd de periode die ByteDance kreeg om de verkoop te regelen langer gemaakt.

ByteDance lijkt ondertussen een verkoop niet te zien zitten. Persbureau Reuters meldde eind vorige maand op basis van bronnen dat het moederbedrijf liever TikTok ziet verdwijnen uit de VS dan dat het tot een overname komt. De enige optie die dan overblijft, is de juridische weg. Die is vandaag officieel ingeslagen.

Een Duitse politicus op campagne is wel wat gewend. Afgewende blikken als je een flyer aanbiedt, gebrom of zelfs gescheld. Maar sinds de brute mishandeling van SPD-politicus Matthias Ecke zijn campagneteams extra alert. De Duitse regering werkt aan meer maatregelen.

SPD'er Frederic Augustin (26) - "zeg maar Freddy" - flyert met een vrijwilliger in een drukke winkelstraat in het Berlijnse stadsdeel Gesundbrunnen. Linkse partijen zoals de SPD hebben er een grote achterban, maar toch is ook hij op zijn hoede. "Ik ben echt geschrokken van de aanval op Matthias Ecke, het is zo'n aardige man", zegt Augustin, die samen met Ecke op de SPD-kandidatenlijst staat voor de Europese verkiezingen.

Ook hij is op zijn hoede voor geweld tegen politici. "Ik flyer nooit alleen, maar altijd samen met een ander. Ook spreken we codewoorden af. Als een gesprek met een kiezer onprettig is, vraag ik mijn collega bijvoorbeeld om water. Hij weet dan dat de situatie uit de hand loopt."

Bang is hij niet. Bezorgd zijn vooral zijn ouders: "Ik heb hen direct opgebeld na de aanval op Matthias Ecke en uitgelegd dat ik voorzichtig te werk ga."

Antidemocratisch geweld

De aanval op Matthias Ecke heeft niet alleen onder collega's als Augustin tot een schokgolf geleid. De Europarlementariër werd vrijdagavond door vier 17- en 18-jarigen het ziekenhuis in geslagen toen hij posters ophing in Dresden. De SPD'er liep verschillende botbreuken op. Kort daarvoor had vermoedelijk dezelfde groep een campagnemedewerker van De Groenen belaagd.

De vier verdachten zijn inmiddels geïdentificeerd. Het onderzoek naar hun motief loopt nog, maar de politie zegt dat minstens één van hen zich in "het rechtse spectrum" ophoudt. De SPD in Saksen wees kort na de aanval naar de rechts-radicale AfD, die "zaden van haat" gezaaid zou hebben.

Volgens bondsminister Faeser van Binnenlandse Zaken (ook van de SPD) is sprake van een "nieuwe dimensie van antidemocratisch geweld". Zij sprak vandaag met alle verantwoordelijke deelstaatministers over maatregelen om politici beter te beschermen.

Gedacht wordt aan meer aanwezigheid van politie bij campagneactiviteiten. Ook zou geweld tegen politici harder kunnen worden bestraft.

De ministers spreken stevige taal, maar veel kunnen ze eigenlijk niet doen. Het is een onmogelijke klus om iedere lokale politicus te beschermen in een campagne. Het gaat bovendien om een zeer groot aantal vrijwilligers: Duitsers zijn fervente flyeraars en posterplakkers. Ze overtoepen elkaar graag met de hoeveelheid billboards en posters.

Ook Freddy Augustin verwacht niet direct grote maatregelen. "Duitsland kent bijna 11.000 gemeenten, en er wonen 80 miljoen mensen. Je kunt onmogelijk iedereen beschermen die politiek actief is. Daar heeft de politie geen capaciteit voor"

Ruw debat

De oplossing ligt volgens hem meer in de politiek zelf. Het politieke debat is door de opkomst van extreemrechts harder geworden, zegt hij. "Door extreemrechts wordt iedereen die zich met politiek bezighoudt compleet geminacht. Terwijl wij ook maar gewoon mensen zijn, en vaak vrijwilligers, die de politiek ingaan omdat we in iets geloven." Hij hoopt dat men beter beseft welke invloed harde taal over politici heeft bij de achterban.

De mishandelde politicus Matthias Ecke liet gisteren vanuit het ziekenhuis van zich horen. Bij een selfie met een blauw oog schreef hij dankbaar te zijn voor alle steun. "Maar het gaat niet alleen om mij. Het gaat erom dat niemand bang zou moeten zijn om zijn mening te uiten in een democratie."

Ecke hoopt binnenkort zijn campagne weer te kunnen oppakken. Ook Augustin wil zich niet monddood laten maken. "Want dat is precies wat ze willen", zegt hij strijdbaar. "Ik ga alleen maar meer flyers uitdelen!"

De gemeente Arnhem heeft met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) afspraken gemaakt over de realisatie van 1700 langdurige opvangplekken voor asielzoekers. Het is de bedoeling dat de opvangplekken dertig jaar in gebruik blijven. Daarnaast komen er 250 tijdelijke opvangplekken bij.

Met de extra opvangplekken wil de gemeente een bijdrage leveren aan het bestrijden van de opvangcrisis. "De huidige vorm van asielopvang is te hapsnap en trekt van crisis naar crisis", zegt de Arnhemse wethouder Paul Smeulders tegen Omroep Gelderland.

De gemeente gaat enkele tijdelijke locaties omzetten naar permanente plekken. Daarnaast komen er enkele noodopvangplekken bij. Door de samenwerking gaat Arnhem ruim duizend asielzoekers meer opvangen dan de onlangs ingegane Spreidingswet voorschrijft. "Voor ons voelt het niet als een grote opgave, maar het voelt wel als een opgave die we moeten realiseren omdat we een gastvrije stad zijn", aldus Smeulders.

Unieke samenwerking

Het COA is blij met de Arnhemse toezegging. "Het is uniek dat één gemeente 1700 plekken voor dertig jaar gaat realiseren. Er zijn maar weinig gemeenten waar we voor zo'n lange tijd, voor zoveel plekken afspraken kunnen maken", zegt COA-bestuurder Joeri Kapteijns.

Het COA, dat verantwoordelijk is voor de opvang van vluchtelingen, heeft op veel plekken grote moeite om genoeg opvangplekken te realiseren.

Langdurige oplossing

Wethouder Smeulders zegt dat Arnhem inzet op een langdurige oplossing voor de opvangproblematiek. "Dat is beter voor de vluchtelingen, omdat zij dan langer op één plek kunnen wonen. Ook is het beter voor de omgeving, omdat we dan beter kunnen investeren in de opvangplekken en in de verbinding met de omgeving."

De wethouder begrijpt dat een asielzoekerscentrum impact heeft in de buurt, maar heeft goede ervaringen met het eerdere azc's. Vandaag zijn omwonenden per brief geïnformeerd over de plannen.

Om de duizend extra opvangplekken te realiseren, krijgt de gemeente de komende drie jaar lang één miljoen euro van het COA.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is dit seizoen op een recordaantal plekken begonnen met het bestrijden van de Aziatische tijgermug. Op 27 locaties vinden zogeheten 'nabehandelingen' plaats om de larven en poppen te doden van de steekmug die infectieziekten kan verspreiden. Omdat de grenzen van de bestrijdingscapaciteit in zicht komen, zoekt de autoriteit hulp van burgers en gemeenten.

Vorig jaar trof de NVWA de tijgermug aan op 37 locaties, waarvan 22 in woonwijken. Gespecialiseerde teams rukken dan uit om de steekmug te bestrijden. Ze richten zich vooral op de muggenlarven en -poppen, die afhankelijk zijn van regenwater. De teams verwijderen bakjes, emmers, blikjes en andere voorwerpen waar water in blijft staan. Waar nodig gebruiken ze een bestrijdingsmiddel.

Insecteninspecteur Kees laat in Hoorn zien op welke plekken in de tuin je moet opletten:

Van 27 locaties waar de tijgermug vorig jaar zat, is niet duidelijk of de mug daar ook echt is uitgeroeid. "Het muggenseizoen loopt tot ongeveer oktober en dan kunnen er nog eitjes in de broedplaatsen zitten", zegt Arjan Stroo van de NVWA. "Die overleven bijna alles. Ze kunnen indrogen, ze kunnen tegen vorst en je krijgt ze niet dood met bestrijdingsmiddelen."

In het voorjaar ontwikkelen de muggeneitjes zich tot larven en daarom begon de NVWA op 15 april weer met bestrijden. De autoriteit verstuurde 36.266 brieven naar huishoudens met de boodschap dat er vorig jaar tijgermuggen in hun buurt zijn voorgekomen en dat de instantie langskomt om de muggen te bestrijden. Burgers kunnen daarbij helpen door de mogelijke broedplaatsen te verwijderen.

De tijgermug komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië en kan infectieziekten zoals knokkelkoorts en chikungunya verspreiden als die onder de bevolking aanwezig zijn. In Nederland zijn bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) alleen gevallen van knokkelkoorts en chikungunya bekend bij mensen die in het buitenland geïnfecteerd raakten. Het RIVM noemt de kans om in Nederland ziek te worden van een muggenbeet "zeer klein".

De tijgermug is kleiner dan de inheemse mug en te herkennen aan een wit streepje op de rug en witte achterpootjes. Het insect heeft zich over grote delen van de wereld verspreid door zich te nestelen en mee te reizen in onder meer gebruikte autobanden en bamboekamerplanten. De tijgermug werd in 2005 voor het eerst in Nederland gesignaleerd en sinds 2010 bestrijdt de NVWA de steekmug actief.

De opmars van de laatste jaren komt volgens de NVWA vooral doordat mensen onbedoeld tijgermuggen vanaf hun vakantieadres mee naar huis nemen.

"Mensen denken soms dat dit exotische ellende uit de tropen is, maar ten zuiden van Parijs heeft de tijgermug zich al permanent gevestigd", zegt Stroo van de NVWA. "Als je terugkomt van een vakantie in Frankrijk of Italië, zorg dan dat je geen muggen in je auto hebt. En neem geen emmers, bloempotten of andere voorwerpen mee haar huis waar langere tijd water in heeft gestaan. Daar kunnen eitjes in zitten."

'Vervelend rotbeest'

Voorkomen is namelijk beter dan bestrijden, zegt Stroo. "Mensen moeten soms veel geduld hebben, want we gaan door met bestrijden tot de laatste mug weg is. We komen iedere maand met twee à drie mensen langs en moeten steeds de tuin in. Meestal zijn de muggen binnen één seizoen weg, maar het is weleens voorgekomen dat we vier jaar bezig waren om de muggen uit te roeien."

De grens van wat de NVWA aan bestrijding kan doen komt in zicht. "Daarom denken we nu na over hoe lokale partijen kunnen bijdragen aan de bestrijding, vooral in woonwijken", zegt Stroo. "We zijn met meerdere gemeenten in gesprek om te kijken wat zij kunnen bijdragen aan de bestrijding."

De tijgermug helemaal weg krijgen uit Nederland lukt niet meer, stelt hij. "Op dit moment zijn er altijd wel ergens in het land tijgermuggen aanwezig, maar het lukt steeds om ze lokaal uit te roeien. Dat moeten we ook blijven doen, want het is een vervelend rotbeest dat overdag steekt."

"Als je hem zijn gang laat gaan kun je niet meer lekker buiten zitten", zegt Stroo. "En als er dan iemand met knokkelkoorts of chikungunya van vakantie terugkomt, dan moet je daar in de wijk de volwassen muggen doodspuiten als je wilt voorkomen dat ze de ziekte overdragen. Dat gebeurt bijvoorbeeld in Frankrijk op plekken waar de mug zich heeft gevestigd. Direct aanpakken is beter."

De AEX, de belangrijkste graadmeter van de Amsterdamse beurs, is vandaag gesloten op 900,06 punten. Het is voor het eerst dat de AEX de grens van 900 punten is gepasseerd. Sinds eind oktober, toen de AEX net boven de 700 punten stond, zijn de beurskoersen al aan een opmars bezig.

Beleggers zijn de afgelopen maanden dus positief gestemd over de kansen van bedrijven om goed geld te verdienen. De laatste weken speelt mee dat beleggers verwachten dat de tijd van renteverhogingen door centrale banken voorbij is en dat renteverlagingen later dit jaar in het verschiet liggen.

Hoge rentes dempen de economische groei, omdat het voor bedrijven en consumenten duurder wordt om geld te lenen. Renteverlagingen stimuleren de economie juist omdat lenen goedkoper wordt. Centrale banken hadden de rente verhoogd om oververhitte economieën af te koelen en zo de inflatie te beteugelen. Nu de inflatie in Europa en de VS niet meer zo hoog is, kunnen rentes dus mogelijk weer omlaag.

De AEX-index is gebaseerd op de prijs van de 25 grootste en meest verhandelde aandelen op de beurs. Het meest zwaarwegende aandeel is van chipmachinefabrikant ASML, het Nederlandse bedrijf met de hoogste beurswaarde. Verder zitten onder meer Shell, Unilever en Heineken in de AEX-index.

Bruine eieren verdwijnen uit steeds meer schappen in de supermarkt, signaleert De Telegraaf vandaag. Zo verkoopt Lidl al sinds 2019 alleen nog maar witte eieren en gaat ook Albert Heijn vanaf eind juli over op alleen nog maar witte eieren. En dat terwijl veel consumenten nog altijd een voorkeur hebben voor bruine eieren. Maar is er eigenlijk wel een verschil?

Over het algemeen leggen bruine kippen bruine eieren en witte kippen witte, al hangt de kleur van het ei uiteindelijk af van de oorlel. Een kip met een witte oorlel legt een wit ei. Een kip met een rode oorlel legt een bruin ei.

Een kip met een witte oorlel legt een wit ei, een kip met een rode oorlel legt een bruin ei:

Witte eieren zijn voor de boer een stuk goedkoper, vertelt Peter van Horne, pluimvee-econoom bij Universiteit Wageningen. De productiekosten zijn 9 procent lager. De witte kip is kleiner en heeft daardoor minder voer nodig, terwijl de kip meer eieren legt dan de bruine kip, legt hij uit. "En ze houden het leggen ook tien weken langer vol. Hierdoor heeft een boer dus minder vaak nieuwe kippen nodig, wat weer duurzamer is."

De kippen zijn zo gefokt, vertelt Van Horne. "Fokbedrijven hebben blijkbaar meer resultaat behaald met witte kippen dan met bruine."

'Een mythe'

Witte eieren hebben volgens de econoom alleen maar voordelen. "Het enige probleem is de consument." Veel klanten in Nederland hebben bij bruine eieren diervriendelijke en gezondere associaties. "Dat beeld is heel hardnekkig, maar achterhaald", zegt Van Horne. "Er is geen onderscheid. Je moet de consument ervan zien te overtuigen dat je ook prima witte eieren kan kopen."

Ook Bart-Jan Oplaat, voorzitter van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders, noemt het idee dat bruine eieren gezonder zijn dan witte "een mythe". Boeren kozen aanvankelijk om praktische redenen voor de bruine kip, die voornamelijk bruine eieren legt. Deze vliegt minder en is dus makkelijker om buiten te hebben dan de witte kip, schetst Oplaat.

Welzijn

Voor het welzijn van de dieren maakt de volledige overstap naar witte eieren niet heel veel verschil, vertelt Collin Molenaar van Wakker Dier. Witte kippen verwonden elkaar wel minder snel dan bruine. In stressvolle situaties zijn alle kippen geneigd elkaar te pikken met hun snavels.

"De witte kippen zijn wat rustiger, wat economisch dus beter is. Maar de enige reden waarom kippen elkaar überhaupt pikken, is omdat ze opgesloten zitten in te kleine ruimtes. Het beste wat je voor de kip kan doen, is biologische eieren kopen en letten op keurmerken, zoals het Beter Leven-keurmerk."

Duitsland

In Duitsland zijn uitsluitend witte eieren in de schappen al langer een heel normaal beeld. Ook in andere landen, zoals in Engeland en Frankrijk, doet de trend geleidelijk zijn intrede.

Nederlandse eierboeren, voor wie Duitsland het grootste afnameland is, spelen daar op in. Waar eerder een derde van de kippen in Nederland wit was, is dit nu twee derde, vertelt pluimvee-econoom Van Horne.

Toch zal de bruine kip niet verdwijnen, zegt de voorzitter van de branchevereniging. "Deze legt zwaardere eieren. En de kip is ook zwaarder, wat beter is voor het slachten. In Nederland willen we ook altijd dat ons vlees heel snel mals is, en dan is deze zwaardere kip beter dan een kleine witte kip."

Ondanks de associaties van klanten met de kleur van eieren zegt Albert Heijn, waar het assortiment al grotendeels bestaat uit witte eieren, nog geen opmerkingen van klanten te hebben gekregen over het steeds beperktere aanbod van bruine eieren. "Terwijl we het wel hadden verwacht," zegt een woordvoerder.

Sywert van Lienden krijgt 100.000 euro terug om een advocaat te betalen. De Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA) had beslag op het geld laten leggen, maar dat is door de rechter opgeheven.

Het Openbaar Ministerie had eerder al beslag gelegd op de bezittingen van Van Lienden in het strafonderzoek naar de mondkapjesaffaire. Afgelopen september gaf het OM 100.000 vrij, "ten behoeve van civiele rechtsbijstand".

Van Lienden mocht dat geld dus gebruiken voor een advocaat in de civiele rechtszaak die de Staat en de SHA tegen hem hadden aangespannen. Maar de SHA liet vervolgens juist beslag leggen op die 100.000 euro.

Belang Van Lienden weegt zwaarder

De rechter bepaalt nu dat het belang van Van Lienden om door een advocaat vertegenwoordigd te worden zwaarder weegt dan het belang van de SHA om die ton 'veilig te stellen'. SHA eist in de civiele zaak over de mondkapjesaffaire geld terug van Van Lienden en zijn twee compagnons. Want hij maakte winst met de verkoop van mondkapjes, terwijl hij had beweerd dat hij het zonder winstoogmerk zou doen.

De eerste zittingsdag in die zaak om de verdiende miljoenen was onlangs. Van Lienden had daar geen eigen advocaat, maar zijn compagnons Bernd Damme en Camille van Gestel wel. Aan het eind van de zitting werd de voorzichtige bereidheid uitgesproken om met elkaar om de tafel te gaan, maar harde afspraken werden niet gemaakt.

Deze rechtszaak gaat komende tijd verder. Van Lienden verdiende netto zo'n 9 miljoen aan de mondkapjesdeal, zijn twee compagnons ieder 5 miljoen. Zowel de Staat als de SHA eist dat geld terug.

Twee Nederlandse vrouwen die van terrorisme worden verdacht zijn met hun twee kinderen uit Syrië overgebracht naar Nederland. Dat schrijven de demissionaire ministers Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid) en Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) aan de Tweede Kamer.

Met hulp van de Verenigde Staten is het viertal naar Nederland gebracht. Na aankomst zijn de twee vrouwen aangehouden. Hun kinderen zijn overgedragen aan de Raad voor de Kinderbescherming. Over de identiteit van de vrouwen, wanneer ze naar Syrië zijn vertrokken en waarvan ze precies worden verdacht, worden verder geen mededelingen gedaan.

Ook het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een persverklaring gegeven over de operatie. Behalve de Nederlandse verdachten zijn ook elf Amerikaanse staatsburgers teruggehaald, volgens de VS het grootste aantal tot nu toe. Er werden ook zes Canadese burgers en een Finse burger opgehaald.

De VS schat dat er zo'n 30.000 mensen uit zestig landen verblijven in de vluchtelingenkampen Al-Hol en Al-Roj, onder wie vooral kinderen.

Uitreizigers

Uit Nederland zijn volgens inlichtingendienst AIVD sinds 2012 zo'n 300 mensen uitgereisd naar Syrië en Irak. Onder hen zijn zo'n honderd vrouwen.

Zij zouden zich daar hebben aangesloten bij jihadistische groepen, voornamelijk Islamitische Staat. Het merendeel is inmiddels teruggekeerd of overleden.

De brand die gisteren een binnenspeeltuin op Landgoed Nienoord in Leek (Groningen) verwoestte, is vermoedelijk aangestoken. De politie heeft een minderjarige jongen aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij brandstichting, meldt RTV Noord.

De brand werd gisteravond ontdekt door mensen die vrijwilligerswerk doen op het terrein. Toen de brandweer aankwam, stond de speeltuin in lichterlaaie. In de loop van de nacht was de brand geblust. De overdekte speeltuin is volledig verloren gegaan.

Het familiepark heeft tientallen attracties en speeltoestellen, met onder meer een skelterbaan en een restaurant. De rest van Landgoed Nienoord bleef onaangetast. "Het is een grote brand geweest, maar de brandweer was er gelukkig snel bij", zegt directeur van Familiepark Nienoord Harold de Vries.

Meivakantie

De directeur is geschrokken van de brand en hij is bang voor de gevolgen voor het bedrijf. "Heel erg. Midden in de meivakantie, het begin van het seizoen. Net voor Hemelvaart, altijd een van de drukste weekenden voor ons."

Wanneer het familiepark weer open kan, is nog onbekend. Andere partners op het landgoed, zoals museum Nienoord, blijven wel open voor publiek.

In Amsterdam is opnieuw een pro-Palestijnse demonstratie aan de gang. Die begon vanmiddag bij de universiteitscampus op het Roeterseiland, waar vannacht een demonstratie door de politie werd beëindigd.

De demonstratie is een initiatief van docenten en studenten van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Duizenden mensen doen eraan mee. Een deel van de betogers is inmiddels op een andere faculteit, het Binnengasthuis.

Agenten probeerden demonstranten die richting het centrum wilden gaan tegen te houden, onder meer "om hen van gevoelige punten op de route" weg te houden. Verschillende politiebusjes blokkeerden de weg en de demonstranten probeerden langs de busjes te komen. De politie heeft daarbij de wapenstok gebruikt.

Bij het Binnengasthuis maken de betogers een barricade met pallets en hekken. Demonstranten roepen dat ze het pand gaan bezetten.

De docenten en studenten van de UvA begonnen de demonstratie onder meer uit solidariteit met de pro-Palestijnse betogers die gisteren aan een protestactie begonnen die de politie 's nachts met geweld beëindigde.

De anti-Israël-demonstranten lopen door het centrum van Amsterdam:

Demonstranten vertelden eerder vandaag woedend te zijn over hoe de demonstratie gisteren verlopen is. Volgens hen was de demonstratie vreedzaam, maar werd die verstoord door mensen van buitenaf. Ook de UvA liet gisteren weten dat de demonstratie een "aanzuigende werking" had en dat dat een van de redenen was om de protesten af te breken.

De politie erkende hardhandig te hebben ingegrepen, maar benadrukt dat er ook tegen hen geweld werd gebruikt. "Eén collega heeft daarbij gehoorschade opgelopen. We vinden het heel erg dat dat is gebeurd."

Desalniettemin menen de actievoerders vandaag dat de politie, door de mobiele eenheid erbij te halen, te hardhandig heeft ingegrepen.

De aanwezigen die vandaag demonstreren roepen leuzen als 'Free, free Palestine' en 'Boycot Israel'. Sommigen hebben Palestijnse vlaggen bij zich en borden met teksten als 'End the genocide' en 'Proud of our students'.

De aanwezige docenten onderschrijven de oproep van studenten aan het college van bestuur van de UvA om de banden te verbreken met Israëlische "instanties die medeplichtig zijn aan genocide", zei docent sociologie Sam Hamer eerder. "We demonstreren om de UvA die kant op te duwen."

'Er is gepraat'

Het UvA-bestuur zei eerder vandaag het gesprek met de demonstranten te zijn aangegaan en wijst erop gisteravond een lijst te hebben gepubliceerd met samenwerkingen met Israëlische organisaties "om daarmee te voldoen aan een van de eisen van de demonstranten".

Verder zegt het universiteitsbestuur de situatie van vannacht te betreuren. "Demonstreren mag op de UvA, maar zonder gezichtsbedekking, blokkades, overnachtingen of sfeer van intimidatie." De universiteit heeft aangifte gedaan van erfvredebreuk.

'Buitenproportioneel geweld'

De Amsterdamse Studentenvakbond ASVA en de Landelijke Studentenvakbond noemen de ontruiming van vannacht een voorbeeld van buitenproportioneel geweld van de UvA tegen de eigen studenten.

"Het recht op demonstratie is een fundamenteel recht dat koste wat het kost moet worden beschermd," aldus de ASVA in een reactie. "Deze ontruiming was niet alleen een aanval op de integriteit en veiligheid van de Amsterdamse studenten, maar ook een schending van hun democratische rechten."

De bonden roepen de universiteit op het recht op vreedzaam protest te respecteren en een constructieve dialoog aan te gaan om incidenten in de toekomst te voorkomen.

Kleinere protesten elders

Ook bij de Universiteit Utrecht wordt geprotesteerd. Het gaat volgens RTV Utrecht om zo'n zeventig mensen. Zij zitten op de binnenplaats van de universiteitsbibliotheek in het centrum van de stad. Ook zij protesteren tegen de situatie in Gaza en eisen onder meer dat de Universiteit Utrecht alle banden met Israëlische universiteiten verbreekt.

Ook bij de TU Delft hebben tientallen mensen zich verzameld.

Prinses Amalia wil toch aanspraak maken op haar toelage en stopt met het terugstorten van het grootste deel van die uitkering. Ze heeft geld nodig voor "voorzienbare kosten die samenhangen met een zelfstandige en onafhankelijke invulling van haar functie", zo heeft demissionair premier Rutte net in een brief aan de Tweede Kamer bekendgemaakt. Bij die brief zit een brief van Amalia met een toelichting.

Het gaat onder meer om "een secretariaat en reserveringen voor een woon- en werkverblijf". De oudste dochter van koning Willem-Alexander en koningin Máxima wordt ernstig bedreigd, zo werd in 2022 bekendgemaakt.

In beeld

De toelage wordt niet gebruikt voor haar beveiliging, benadrukt Rutte in een interview. "Haar studie vordert en je ziet haar meer in beeld komen", aldus Rutte. "Ze is zichtbaarder." Hij wijst onder meer op Amalia's recente aanwezigheid bij het inkomend staatsbezoek van het Spaanse koningshuis.

Ze gaat per 1 januari 1,5 miljoen euro per jaar ontvangen. Het andere deel van haar toelage, 300.000 euro, blijft ze terugstorten. In de brief schrijft de prinses dat ze rekening moet houden met extra uitgaven "na verrassende omstandigheden".

Uitgaven

In 2021, in aanloop naar haar 18e verjaardag, maakte de prinses bekend af te zullen zien van haar toelage van zo'n 1,8 miljoen euro per jaar. Daarvan was 300.000 euro inkomen en 1,5 miljoen euro voor personele en materiële uitgaven. Ze was daarmee het eerste lid van het Koninklijk Huis dat afzag van een wettelijke geldige toelage.

De prinses (20) vond dat ze haar geld van de staat niet nodig had, "zolang ze geen hoge kosten zal maken in haar functie als Prinses van Oranje". Sinds haar 18de stort ze haar toelage terug.

In deze video reageert Rutte op het verzoek van Amalia:

Thuis

In oktober 2022 werd duidelijk dat Amalia te maken had met zware bedreigingen. Daardoor moest ze noodgedwongen thuis wonen en kon ze niet over straat.

Prinses Amalia heeft ruim een jaar in Madrid gewoond en gestudeerd vanwege haar veiligheidssituatie. Inmiddels woont ze in Amsterdam. Amalia gaf in eerdere gesprekken ook aan dat ze het door de situatie erg moeilijk had en het normale leven miste. In de Spaanse hoofdstad had ze meer bewegingsvrijheid.

In het Verenigd Koninkrijk zijn bij wegwerkzaamheden ruim tienduizend historische voorwerpen gevonden, waaronder een aantal dat teruggaat tot de steentijd. Het gaat onder meer om sieraden, munten en een Romeins cupidobeeld.

De stukken komen uit de steentijd, bronstijd, ijzertijd, Romeinse tijd en de Tweede Wereldoorlog, schrijft de BBC. De oudste voorwerpen zijn naar schatting 12.000 jaar oud. Ze werden gevonden in het district Gloucestershire, zo'n 25 kilometer ten westen van de stad Oxford.

Een archeoloog zegt bij de BBC dat de vondsten een uniek inkijkje geven in de leefwerelden van toen en de geschiedenis van Gloucestershire. "Deze ontdekkingen zullen zeker bijdragen aan hoe mensen hier door de eeuwen heen omgingen met veranderend klimaat, en we zullen er alles aan doen dit te bewaren."

De items worden volgende week tentoongesteld voor publiek.

De Oekraïense geheime dienst zegt twee militairen te hebben opgepakt die betrokken zouden zijn geweest bij een Russisch plan om president Zelensky en andere hoge overheidsfunctionarissen om te brengen.

Volgens de Oekraïense inlichtingendienst SBOe gaat het om twee kolonels van het Oekraïense Staatsveiligheidsbureau. Ze maakten deel uit van een netwerk van agenten, aangestuurd door de Russische geheime dienst FSB. De kolonels lekten vertrouwelijke informatie naar Rusland, zegt de Oekraïense dienst.

Volgens de SBOe was het netwerk op zoek naar militairen "dicht bij de beveiliging van Zelensky", die de president zouden kunnen "gijzelen en later vermoorden".

Drones

Naast Zelensky waren ook de hoofden van de SBOe en de militaire inlichtingendienst GUR doelwit van het netwerk, staat in het rapport van de Oekraïense veiligheidsdienst. Daarbij was het plan hun bewegingen door te geven aan Rusland, waarna ze met meerdere raketten en drones zouden worden aangevallen.

De Oekraïense publieke omroep meldt dat een van de gearresteerde kolonels persoonlijk explosieven naar Kyiv bracht voor de aanslagen. De SBOe zou hem daarbij hebben gevolgd en gesprekken hebben afgeluisterd. De verdachten riskeren een levenslange gevangenisstraf.

Volgens Oekraïne is Zelensky sinds het begin van de Russische invasie in 2022 meerdere keren het doelwit geweest van een geplande moordaanslag.

Afgelopen maand meldden Polen en Oekraïne een man te hebben aangehouden voor betrokkenheid bij een complot om Zelensky om te brengen. In augustus vorig jaar zei de SBOe dat een vrouw was gearresteerd voor hetzelfde feit. Ze zou hebben geprobeerd informatie te vergaren over de bewegingen van de Oekraïense leider buiten Kyiv.

Een 25-jarige man uit Den Haag is opgepakt voor het verspreiden van kinderporno. Tot nu toe gaat het om misbruik van negen meisjes tussen de 6 en 12 jaar oud uit Nederland en België, maar het Openbaar Ministerie verwacht dat er zeker twee keer zoveel worden.

De man werd op 6 februari aangehouden, meldt het OM nu. Sindsdien is de politie bezig om zoveel mogelijk slachtoffers te identificeren en de kinderen en hun ouders te benaderen. In alle gevallen die bekend zijn, is aangifte gedaan.

De verdachte heeft een bekentenis afgelegd. Op 14 mei moet hij in een eerste zogenoemde pro-formazitting voor de rechtbank verschijnen.

Bij de man thuis heeft de politie meerdere gegevensdragers als computers, tablets en telefoons in beslag genomen. Daarop zijn zeker 3000 kinderpornografische bestanden gevonden.

Op de beelden is te zien dat meisjes zichzelf fotograferen of filmen terwijl ze naakt poseren en in de meeste gevallen ook seksuele handelingen verrichten, zegt het OM. Omdat de gebruikersnaam in sommige gevallen zichtbaar was, kon de politie een deel van de slachtoffers identificeren.

Modellenbureau

Volgens justitie benaderde de man de meisjes via sociale media als Snapchat en TikTok. Hij deed zich voor als een meisje dat werkte bij een modellenbureau. Het bureau zou op zoek zijn naar nieuwe modellen. Daarna vroeg hij om foto's, eerst onschuldig en daarna steeds verdergaand.

Op de voorlopige dagvaarding staan nu negen geïdentificeerde slachtoffers. De verwachting is dus dat daar nog gevallen aan toegevoegd zullen worden. Het OM vraagt mogelijke slachtoffers contact op te nemen met de zedenpolitie in hun eigen regio.