NOS Nieuws - Algemeen

In de omgeving van de Kanaalweg bij Drunen woedt sinds vanmiddag een grote bosbrand. De brand in het kurkdroge natuurgebied veroorzaakt veel rook. Er is aan het eind van de middag een NL-Alert verstuurd: wandelaars en andere aanwezigen werden met klem opgeroepen het bosgebied zo snel mogelijk te verlaten.

De brand woedt aan de rand van Drunen. De Kanaalweg is afgesloten door de politie. De brandweer is met groot materieel uitgerukt. Vanuit verschillende kanten wordt geprobeerd verdere uitbreiding van het vuur te voorkomen. De brandweer denkt nog de hele nacht bezig te zijn met bluswerkzaamheden.

Omroep Brabant meldt dat er meer dan honderd brandweerlieden betrokken zijn bij de bestrijding van de brand. Door de wind is het moeilijk de vlammen te bedwingen. Er is ook een team ingezet om geulen te graven, die de vlammen moeten tegenhouden.

De Veiligheidsregio adviseert omwonenden om ramen en deuren dicht te houden. "Rook van brand is altijd ongezond." De dikke rookpluimen trekken in de richting van Waalwijk.

Meer beelden van de brand bij Drunen:

Het was vorige maand de droogste maart sinds het begin van de metingen in 1906. Ook in februari viel weinig regen, waardoor Nederland te maken heeft met een extreem neerslagtekort voor deze tijd van het jaar. Hierdoor groeit de kans op natuur- en bosbranden.

De brandweer heeft er al weken zijn handen aan vol. Zo werd deze week uitgerukt voor branden in het Limburgse natuurgebied De Meinweg. De week ervoor was een natuurbrand ontstaan bij Ede als gevolg van een legeroefening.

De nationalisatie van de allerlaatste hoogovens in het Verenigd Koninkrijk is een stap dichterbij gekomen. Het Britse parlement heeft in een zeldzame noodzitting een wet aangenomen die de bedrijfsvoering van de hoogovens van British Steel in het Engelse Scunthorpe aan de Britse regering overdraagt.

Het Hogerhuis moet er ook nog mee instemmen maar dat is een formaliteit. Koning Charles zet waarschijnlijk vanavond nog zijn handtekening onder de wet.

Volgens de Labour-regering is de maatregel dringend noodzakelijk, omdat de onderhandelingen met de Jingye Group volledig waren vastgelopen. Jingye is het Chinese concern dat eigenaar is van British Steel. Met het vastlopen van de onderhandelingen dreigden de hoogovens binnen een dag of tien stil te vallen. Als het laatste vuur is gedoofd, is het ontzettend moeilijk de hoogovens opnieuw op te starten. Vandaar dat de regering van premier Starmer een noodwet bij het parlement indiende.

Eerder namen we al een kijkje bij hoogovens in Wales:

De overheid neemt nu de levering van ijzererts en coke over die nodig zijn om de hoogovens draaiende te houden. Dat geeft onderhandelende partijen de tijd op zoek te gaan naar een betere oplossing, al heeft de regering weinig vertrouwen meer in Jingye. Het liefst wil Labour dat andere investeerders de hoogovens overnemen met een flinke zak geld van de overheid. Maar die kans is bijzonder klein gezien de enorme verliezen die het bedrijf lijdt.

Officieel is Jingye nog de eigenaar, maar minister Reynolds van Handel erkende in het debat dat nationalisatie "het meest waarschijnlijke" eindresultaat is. Voor nationalisatie is wel weer een aparte wet nodig.

Diepe problemen

De Britse staalindustrie verkeert al jaren in diepe problemen. De pandemie ontregelde de sector, gevolgd door een scherpe stijging van de energieprijzen, waarmee de kosten voor de energieslurpende hoogovens de pan uit rezen. Bovendien kon de Britse staalindustrie moeilijk opboksen tegen het goedkope importstaal uit China. Dat leidde vorig jaar al tot de sluiting van de hoogovens van Tata Steel in Port Talbot in Wales.

Wat overbleef, waren de hoogovens Scunthorpe, de laatste in het Verenigd Koninkrijk, maar ook die verkeerden in grote problemen. British Steel ging in 2019 al eens over de kop, waarna de Jingye Group de hoogovens in Scunthorpe een jaar later overnam. Ondanks een investering van 1,4 miljard euro slaagden de Chinese eigenaren er niet in de hoogovens winstgevend te maken.

Het waren in maart Trumps importheffingen op staal die het laatste zetje richting de afgrond gaven. De Britse overheid bood Yingye 600 miljoen euro subsidie om de hoogovens overeind te houden, maar dat was niet genoeg. De Chinese eigenaren oordeelden dat de hoogovens "niet langer financieel levensvatbaar zijn" en besloten de stekker eruit te trekken.

Bakermat moderne staalindustrie

Dit was een pijnlijk moment voor de Britten. Niet alleen is het Verenigd Koninkrijk de bakermat van moderne staalindustrie, ook dreigde ze de enige grote economie in de wereld te worden die niet langer hoogwaardig staal op eigen bodem kan produceren.

Het verklaart de urgentie van de noodzitting van het parlement, dat maar zeer zelden wordt teruggeroepen van een reces. Alle partijen stemden voor de noodwet.

Het debat over nationalisatie van de staalindustrie kreeg in het Verenigd Koninkrijk een nieuwe impuls toen Donald Trump in januari het Witte Huis betrad. Hij begon een handelsoorlog, introduceerde importheffingen op staal en maakte duidelijk dat Amerika de handen aftrekt van Europa's veiligheid.

Strategische industrie

In het VK is het besef gegroeid dat ze er steeds meer alleen voor staan. De Britse politiek is de hoogovens gaan zien als een strategisch onmisbaar onderdeel van de economie. "Banen, investeringen, groei en economische en nationale veiligheid staan allemaal op het spel", zei premier Starmer voorafgaand aan het debat.

Niet alleen staan duizenden banen op de tocht in Scunthorpe, ook levert British Steel al het staal voor de rails van het Britse spoor. Bovendien heeft de Britse regering besloten het defensiebudget flink op te krikken en meer wapens op eigen bodem te produceren. Voor wapenproductie is hoogwaardig staal nodig en de Britten willen niet langer afhankelijk zijn van geïmporteerd staal.

Het Conservatieve parlementslid Edward Leigh verwoordde wat veel van zijn collega's in het Lagerhuis, van links tot rechts, denken. "De Chinese eigenaren geven niets om de belangen van onze staalarbeiders en ze geven niets om ons nationale belang. We mogen het nooit meer toestaan dat een strategische industrie als deze in de handen valt van de Chinezen, Russen of andere landen."

Een groep van zo'n 800 motorrijders heeft vandaag met een rit van Middelburg naar Krimpen aan den IJssel 75 jaar onafhankelijkheidsstrijd voor de Molukken herdacht. Langs de route stonden tientallen mensen die de motorrijders toejuichten met brandende fakkels en vlaggen.

"Een geweldig iets. Ontzettend veel kippenvel en mooi dat we dit met z'n allen kunnen doen", zegt Regina Parinussa bij Omroep Zeeland. Parinussa is een van de mensen die vanaf een viaduct de lange stoet motoren over de A58 toejuichten.

"Het is een bijzondere dag", zegt Willem Pentury, ook een van de mensen op een viaduct. Hij vindt het goed om de vrijheidsstrijd te herdenken, maar noemt het ook belangrijk om stil te staan bij de huidige situatie op de Molukken. "Dat kan vele malen beter", aldus Pentury.

RMS

Op 25 april 1950 riepen Zuid-Molukse leiders op Ambon, het hoofdeiland van de Molukken, de onafhankelijkheid uit en proclameerden de Republik Maluku Selatan (RMS). Maar ook 75 jaar later is die staat er nog niet en vormen de Molukken onderdeel van Indonesië.

Sinds enkele jaren organiseert de RMS in ballingschap elk jaar een herdenking - in het Indonesisch peringatan - met een lange motorrit. De editie van vandaag begon vanochtend met een minuut stilte in Middelburg. Daarna werd de Molukse vlag gehesen en halfstok gehangen voordat de motorrijders vertrokken op hun tocht langs verschillende Molukse gemeenschappen naar Krimpen aan den IJssel.

Moluks volk

Met de rit wordt ook herdacht dat de tweede president van de Molukse republiek, Chris Soumokil, 59 jaar geleden is geëxecuteerd. "Het is voor ons ook een herdenkingsdag waarbij wij als Moluks volk stilstaan bij de executie van onze tweede president", zegt Regina Parinussa.

Maar met de Peringatan Ride Out van vandaag wordt ook geld ingezameld om Molukse politieke gevangenen te ondersteunen, laat de RMS-regering in ballingschap weten. "De strijd vraagt om meer menskracht en meer financiële middelen", aldus de RMS-regering. De motorrijders is daarom gevraagd om naast het inschrijfgeld ook een vrijwillige bijdrage te geven.

Onder meer smartphones, chips, computers en routers worden vrijgesteld van de importheffingen die president Trump heeft doorgevoerd. Dat betekent dat een Amerikaanse heffing van 125 procent op dergelijke Chinese importproducten van tafel is. Een eerder dit jaar opgelegde heffing van 20 procent blijft wel overeind.

Ook een opgelegde heffing van 10 procent op goederen uit andere landen wordt voor deze elektronica ingetrokken. Het gaat dan bijvoorbeeld om iPhones uit India en halfgeleiders uit Taiwan.

Volgens een memo van de Amerikaanse douane en grensbescherming (CBP) zullen smartphones, waaronder die van Apple en Samsung en chips, maar ook routers, harde schijven, geheugenkaarten en processors vrijgesteld worden van de importheffingen. De CBP is verantwoordelijk voor het innen van invoertarieven.

De tariefuitzondering is bedoeld om de paniek op de wereldmarkt te kalmeren en de handelsoorlog, vooral met China, af te zwakken, melden The Financial Times en persbureau Bloomberg. De VS maakt met het besluit een knieval: een geschatte 30 procent van de Chinese export naar de VS betreft deze productgroepen. Het is nog niet bekend vanaf wanneer de producten worden uitgesloten van de heffingen.

Karoline Leavitt, woordvoerder van het Witte Huis, zegt in een verklaring dat Trump de VS verzekerd heeft van biljoenen dollars aan investeringen in eigen land door bedrijven zoals Apple en Nvidia. De bedrijven zouden hun productie zo snel mogelijk naar de VS willen verplaatsen. Trump heeft al vaker gezegd dat hij wil dat bedrijven meer gaan produceren in de VS zelf, om zo minder afhankelijk te zijn van andere landen.

Maatregelen gepauzeerd

Begin deze maand kondigde Trump importheffingen aan voor een reeks landen, waaronder China en de EU. Deze week kwam hij terug van dat besluit: voor veel landen worden de maatregelen voorlopig gepauzeerd.

Maar voor China geldt het tegenovergestelde. Voor dat land besloot Trump de heffingen juist fors op te schroeven. Als reactie hierop verhoogde China heffingen op spullen die worden geïmporteerd uit de VS tot 125 procent.

Met name de grootste Amerikaanse techbedrijven, de Big Tech, hebben zwaar te lijden onder de importheffingen van Trump. Hun beurswaardes zijn de afgelopen weken flink gedaald. Voor Apple was de klap het hardst, omdat het vooral geld verdient met de verkoop van apparaten. Die verkoop is voor voor Apple veel belangrijker dan bijvoorbeeld voor Facebook en Google.

Volgens persbureau Reuters verscheepte Apple deze week 1,5 miljoen iPhones naar India om hoge importheffing op Chinese goederen te omzeilen. Heffingen op producten uit India zijn een stuk lager (26 procent) en bovendien tijdelijk opgeschort. Apple is enorm afhankelijk van de import uit China. Dat is het belangrijkste productieland van de iPhones.

Bij een ongeluk vanmiddag in Arnhem is de bestuurder van een brommobiel om het leven gekomen.

Het ongeluk gebeurde rond 13.30 uur op de Eldenseweg vlak bij de Nelson Mandelabrug die de Arnhemse binnenstad verbindt met Arnhem-Zuid. Vermoed wordt dat de bestuurder van de brommobiel vanaf de Eldensedijk de busbaan op reed en daarbij de naderende trolleybus over het hoofd zag, meldt Omroep Gelderland.

Door de klap belandde de brommobiel op zijn kant. Ambulancepersoneel probeerde de bestuurder nog te redden, maar hij overleed op de plek van het ongeluk.

De chauffeur van de trolleybus kwam met de schrik vrij. Ook de passagiers in de bus bleven ongedeerd, laat de politie weten.

Iraanse en Amerikaanse topdiplomaten zijn gestart met beladen onderhandelingen in Oman. De delegaties hebben elkaar vanmiddag zo'n twee uur gesproken over het Iraanse atoomprogramma. Ze gaan volgende week zaterdag weer om de tafel, zo hebben ze afgesproken.

Volgens Iraanse staatsmedia verliepen de onderhandelingen indirect, via Omaanse bemiddelaars. Wel zouden de minister van Buitenlandse Zaken Araghchi en de Amerikaanse Midden-Oostengezant Witkoff elkaar na afloop enkele minuten direct hebben gesproken.

Ook bij deze korte ontmoeting was volgens het Iraanse persbureau IRNA de Omaanse minister van Buitenlandse Zaken Badr Albusaidi aanwezig. Hij spreekt op X van een "vriendelijke sfeer". Ook volgens het Witte Huis waren de gesprekken positief en constructief. Er zijn voor zover bekend geen afspraken gemaakt.

De spanning tussen Washington en Teheran liep recent hoog op. Sinds zijn aantreden als president heeft Trump herhaaldelijk gedreigd met bombardementen als het Iraanse regime zijn nucleaire programma voortzet. Hij heeft ook zware bommenwerpers in stelling gebracht waarmee ondergrondse atoombunkers kunnen worden vernietigd.

'Bullebak'

Vanuit Teheran is daar verbolgen op gereageerd. Bij een Amerikaanse of Israëlische aanval wordt Iran gedwongen tot het maken van kernwapens, dreigde een adviseur van opperste leider Khamenei onlangs. De ayatollah deed de woorden van Trump af als "bullebaktactiek".

Ondanks de stevige retoriek zijn de twee landen nu wel met elkaar in gesprek geraakt. Beide landen dragen vandaag hun standpunten over, zei een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken eerder op de staatstelevisie.

'Uitruil gevangenen'

Behalve over het atoomprogramma werd er ook gesproken over een uitruil van gevangen en regionale de-escalatie. Dat zegt een anonieme Omaanse bron tegen persbureau Reuters.

De delegatie uit de VS bestaat dus onder anderen uit Midden-Oostengezant Witkoff. Hij is een vertrouweling van Trump die ook een hoofdrol speelt in de onderhandelingen over een einde aan de oorlog in Oekraïne. Hij was afgelopen vrijdag nog op bezoek bij Poetin. Wat Witkoff betreft moet Iran zijn atoomprogramma ontmantelen, maar hij zei eerder al dat compromissen mogelijk zijn.

Geen snelle doorbraak verwacht

Analisten verwachten niet dat de gesprekken direct tot een doorbraak leiden. Daarvoor lijkt het wantrouwen tussen de twee partijen te groot. Vanuit Iran is men sceptisch of de VS zich onder Trump wel aan een nieuwe atoomdeal zou houden. In zijn eerste termijn als president stapte Trump eenzijdig uit het internationale akkoord.

Andersom zijn er grote zorgen in Israël en de VS dat Iran kernwapens wil ontwikkelen. Het regime beschikt over steeds verder verrijkt uranium en nadert het punt dat het atoomwapens zou kunnen maken. Iran ontkent dat het dat laatste van plan is.

Iran is na Rusland het zwaarst gesanctioneerde land ter wereld. Een afspraak over het opheffen van deze economische strafmaatregelen zou voor Iraniërs welkom zijn. De inflatie is zeer hoog, evenals de onvrede over de economische situatie in het land.

D66 wil minder regels van de overheid. In zijn toespraak op een partijcongres in Breda stelde partijleider Jetten voor rigoureus in te grijpen als de overheid niet functioneert. "De boel zit muur- en muurvast. Dus daarom zeg ik: haal de komende jaren de bezem door de overheid." Voor elke regel die erbij komt moeten er twee worden geschrapt, stelde hij voor.

Volgens Jetten ontbreekt de logica in veel wetten en voorschriften van de overheid. "Regels die bedoeld waren om ons land schoon te houden zijn nu de regels die schone energie tegenhouden. En regels die mensen woonplezier moesten geven hinderen de bouw van nieuwe huizen", zei hij.

De overheid moet juist wel een grotere rol krijgen in de energiesector, zoals elektriciteitsnetten en schone energie. Voor deze investeringen mag de staatsschuld wat Jetten betreft best oplopen, omdat die "generaties meekunnen" en burgers en bedrijven er lang van kunnen profiteren.

Verder stelt hij voor de Belastingdienst helemaal opnieuw op te bouwen als dat ervoor zorgt dat belastinghervormingen sneller doorgevoerd kunnen worden. "Wij gaan die boel in Den Haag eens even flink opschudden de komende tijd."

Tien nieuwe steden

D66 wil het woningentekort oplossen door tien nieuwe steden te bouwen, naar het voorbeeld van de Britse Labour-regering. "Met groene wijken, waar kinderen veilig kunnen spelen, met voorzieningen dichtbij en waar iedereen een veilig thuis kan vinden."

De stikstofruimte die daarvoor nodig is komt wat de partij betreft nog steeds voor een groot deel uit het halveren van de veestapel, al moet dat geen doel op zich zijn, zo spraken de leden uit. De partij wil ook af van slachthuizen, megastallen en "nog meer" distributiecentra.

Al zijn de Tweede Kamerverkiezingen pas voorzien in 2028, veel politieke partijen zijn zich achter de schermen aan het voorbereiden op een campagne. Zij willen er klaar voor zijn als PVV, VVD, NSC en BBB er niet meer samen uitkomen. Dat geldt ook voor D66.

Jetten haalde de volgens hem zwakke regeringscoalitie aan. "Na maanden van geruzie zonder resultaat zijn Nederlanders diep teleurgesteld." Hij noemt de VVD daarvan de hoofdschuldige en spreekt van een faliekant mislukt VVD-experiment om te gaan regeren met de PVV.

Serieuze politiek

"In deze tijd kunnen wij ons zo'n onzalig experiment niet veroorloven. Een experiment dat onze economie beschadigt en de Nederlandse positie internationaal op het spel zet." Jetten is klaar voor deelname aan een volgend kabinet met "serieuze politiek en constructieve samenwerking".

Om verzekerd te zijn van kabinetsdeelname moet D66 nog wel wat kiezers zien te overtuigen. In de Peilingwijzer staat de partij op 10 tot 12 zetels, twee meer dan nu in de Tweede Kamer.

De eerstvolgende geplande verkiezingen zijn die voor de gemeenteraden op 18 maart 2026. De Haagse D66-wethouder Robert van Asten is door de partij benoemd als campagneleider.

De politie is gisteren met veel mensen binnengevallen in een café in de Schilderswijk in Den Haag. Vrijwel alle bezoekers bleken drugs bij zich te hebben, laat de politie vandaag weten. De 52-jarige eigenaar van het café is opgepakt.

De inval was gisteravond rond 20.00 uur, meldt Omroep West. De politie vermoedde dat er in het café Kleurrijke Vrienden in drugs gehandeld werd en omsingelde de zaak met tientallen agenten, van wie een aantal kogelwerende vesten en gezichtsbedekking droeg.

De straat bij het café werd afgesloten en er werden zwarte schermen neergezet. Intussen dwong de politie de cafébezoekers binnen met de handen boven het hoofd te gaan zitten. Ze werden één voor één gecontroleerd.

In totaal werd bij 34 cafébezoekers drugs in beslag genomen. Het ging daarbij om kleine hoeveelheden drugs, zegt de politie. Of het softdrugs of harddrugs betreft, is niet bekendgemaakt.

Eigenaar in boeien geslagen

De 52-jarige eigenaar is aangehouden op verdenking van handel in verdovende middelen. De politie doorzocht niet alleen het café maar ook zijn woning en auto.

Het café is de komende twee weken dicht, laat de politie weten.

Het is niet de eerste inval in het café in de Schilderswijk. In 2013 pakte de politie zeven mensen op en werd bij de inval een vuurwapen gevonden.

In het najaar van 2023 werd bij Kleurrijke Vrienden twee keer een explosief tot ontploffing gebracht en werd een raam ingeslagen met een klauwhamer.

Activisten van Extinction Rebellion (XR) hebben vanmiddag boterzuur over zichzelf gedruppeld in een winkel van Zara in Nijmegen. Het zou gaan om vijf tot tien activisten.

De gemeente verbood deze week het verspreiden van boterzuur bij de actie, vanwege veiligheids- en gezondheidsrisico's. Boterzuur is een kleurloze vloeistof die enorm stinkt. Blootstelling aan boterzuur kan leiden tot hoofdpijn, misselijkheid en irritatie aan de ogen en de huid.

"Hoewel het recht op demonstratie essentieel is in een democratische samenleving, wordt er een grens bereikt wanneer de veiligheid en gezondheid van onze inwoners in gevaar worden gebracht", zei burgemeester Bruls.

Het is niet duidelijk of er vandaag mensen zijn aangehouden.

'Luchtje aan hun kleding'

De actie "laat aan het publiek ruiken dat er een luchtje aan hun kleding zit", schrijft XR vandaag in een online bericht. "Om te benadrukken dat niet de actie schadelijk is, maar de industrie, druppelen de activisten het smerig stinkende goedje over hun eigen lichaam."

XR protesteert met de actie tegen fast fashion. Die goedkope kleding wordt vaak in ontwikkelingslanden gemaakt en gaat niet lang mee. Zara behoort tot 's werelds grootste kledingbedrijven in fast fashion. Die kleding wordt gemaakt in onder meer in Brazilië, Turkije en Marokko. Het bedrijf kreeg al meerdere keren boetes voor de schending van arbeidsrechten.

1 aprilgrap

Afgelopen donderdag lieten verschillende gemeente weten maatregelen te nemen na geplande demonstraties van de klimaatactiegroep. In een brief had XR namelijk aangekondigd in 29 gemeenten boterzuur te verspreiden in winkels die fast fashion verkopen.

Toen zei de actiegroep dat het om een 1 aprilgrap ging en dat nog niet duidelijk was of en waar er demonstraties zouden zijn. En mocht er boterzuur gebruikt worden, dan zou dat gaan om kleine, onschadelijke hoeveelheden.

NOSop3 maakte eerder deze video over fast fashion:

Telefoontjes van een provider dat je simkaart wordt overgenomen, een betaaldienst die belt over een openstaand bedrag of een Engelstalig bandje met een arrestatiebevel; het aantal meldingen van fraude via neptelefoontjes neemt hard toe, meldt de Fraudehelpdesk in het AD.

In de eerste drie maanden van dit jaar zijn bij de Fraudehelpdesk al bijna 10.000 meldingen gedaan van dit soort neptelefoontjes, bedoeld om mensen op te lichten en geld af te troggelen. Dat is meer dan drie keer zo veel als in dezelfde periode een jaar eerder, stelt de Fraudehelpdesk vast.

De stijging is al langere tijd zichtbaar. Criminelen maken tegenwoordig volop gebruik van allerlei programma's op basis van kunstmatige intelligentie (AI), zegt cyberdeskundige Anouk Vos tegen de NOS. "Daarmee is het bijvoorbeeld makkelijk om hele realistische stemmen na te bootsen, of binnen no-time een heel oplichtingsscript in elkaar te zetten."

'Medewerker' aan de lijn

Een truc die de laatste tijd veel wordt gemeld is bijvoorbeeld een neptelefoontje van Amazon over de bestelling van een iPhone, staat op de website van de Fraudehelpdesk. Via een keuzemenu krijg je zogenaamd een medewerker aan de lijn, die je vraagt een app te installeren om de bestelling te annuleren. In werkelijkheid geef je oplichters via die app toegang tot je apparaat, zodat ze bijvoorbeeld je bankrekening kunnen plunderen.

"Eerder had je aardig wat technische kennis nodig om zoiets voor elkaar te krijgen", weet Vos. "Het klonen van een stem kostte ook heel veel tijd. Maar nu kan een leek het ook."

De tools zijn tegenwoordig makkelijk te gebruiken, werken supersnel en meestal zijn ze ook nog spotgoedkoop of gratis. Vos: "Criminelen hoeven niet eens meer een investering te doen. Ze verdienen er veel geld mee en lopen bovendien weinig risico."

'Bel zelf'

Niet bij elke melding is er daadwerkelijk sprake van schade. Sommige mensen hangen snel op en doen daarna een melding, zoals de Fraudehelpdesk ook adviseert. "Bel altijd zelf naar de instantie die je probeerde te benaderen", raadt Vos aan. "Dat is de enige manier om te checken of een telefoontje echt was."

Bij een woningbrand in Roermond is vanmiddag iemand overleden. De identiteit van het slachtoffer is nog niet bekend.

De brand brak rond 12.10 uur uit in een woning aan het Gebroek, niet ver van de binnenstad van Roermond, meldt L1 Nieuws. De brandweer kwam met verschillende bluswagens en een hoogwerker naar de woning en wist de brand snel te blussen.

Over de oorzaak van de brand is nog niets bekend. Daar doet de politie nu onderzoek naar.

Het is 'corsozaterdag'. In de Bollenstreek, maar ook op plekken ver daarbuiten, weet iedereen wat dat betekent. De dag van het grootste bloemencorso van de streek waar de bloembollenteelt vandaan komt, valt dit jaar vroeg. Daardoor was het nog spannend of de bloemen er wel klaar voor zouden zijn.

Een stoet van 17 praalwagens en zeker 35 andere versierde voertuigen, fanfarekorpsen en talloze figuranten legt vandaag een marathontocht af. Bijna de hele dag doet de stoet over de 42 kilometer van Noordwijk naar Voorhout, Sassenheim, Lisse, Hillegom, Bennebroek, Heemstede en Haarlem.

Levensgrote olifanten, panda's, apen, maar ook hijskranen en bijzondere bouwwerken komen op de wagens voorbij in allerlei felle kleuren. Allemaal gemaakt van bloemen uiteraard. Een paar weken geleden zag de organisatie het wat dat betreft nog somber in.

"De basis van de wagens bestaat uit hyacinten - die zijn er als eerste - en uit narcissen", vertelt Ted Kortekaas, bestuurslid van de organisatie. "Maar om de uitgesproken kleuren aan te brengen, heb je de tulpen nodig."

Juist die tulpen zorgden dit jaar voor enige spanning. Meestal is het bloemencorso in het derde of vierde weekend van april. Vanwege Pasen valt het evenement nu eerder. En voor de organisatie kwam het voorjaar laat. "Drie weken terug hadden we zo'n mooi corso niet verwacht", aldus Kortekaas, "maar door het warme en zonnige weer van de laatste tijd waren de tulpen er toch nog op tijd."

1200 stekers

Het bloemencorso geldt als het visitekaartje van de bollenboeren, maar is het werk van vrijwilligers. In een paar dagen worden de wagens in elkaar 'gestoken'. Een voor een worden de bloemen met een pin in een met purschuim bekleed frame gestoken. Zo'n 1200 vrijwilligers werken daaraan mee. Zij zijn dit weekend herkenbaar aan hun zwarte vingers, en aan hun spierpijn.

Zeventien of achttien praalwagens is voor de organisatie het maximum; er was dit jaar een wachtlijst voor. Toch spreekt de organisatie van het bloemencorso niet per se van een groei aan populariteit. "Het was altijd al populair. De belangstelling schommelt wat, soms heb je jaren dat de vraag wat groter is dan het aanbod."

Mooi weer

De organisatie rekent elk jaar op bijna een miljoen bezoekers. Dat zijn veel mensen uit de streek, maar van over de hele wereld komen mensen op het evenement af. Door het mooie weer zouden er weleens meer dan een miljoen mensen langs de kant kunnen staan, verwacht de organisatie. Al hielden de harde wind vorig jaar en de regen het jaar daarvoor ook nauwelijks mensen tegen.

In Nederland worden jaarlijks op zo'n dertig plaatsen bloemencorso's gehouden, zoals in Zundert, Leersum, Lichtenvoorde en Sint Jansklooster. De meeste daarvan zijn in augustus of september, wanneer de dahlia's hun beste periode hebben.

Op Aruba zijn deze week twee zussen uit Urk overleden nadat ze bij het zwemmen in zee in de problemen waren gekomen. Familieleden bevestigen de dood van de vrouwen van 49 en 52 jaar bij Omroep Flevoland.

Het ongeluk gebeurde donderdagmiddag op Arashi Beach, in het noorden van Aruba.

Volgens de lokale website 24ora.com was er sprake van ruwe zee, toen verschillende getuigen op het strand hulpgeroep van zwemmers hoorden. Een politieman sprong in het water en wist een van de twee zussen aan land te brengen. Daar bleek dat zij was overleden.

Kritieke toestand

Toen duidelijk werd dat er waarschijnlijk nog iemand in het water lag, vroeg de politie tourorganisatie Around Aruba om assistentie te verlenen. Around Aruba wist de vrouw met een bootje op te sporen en haar terug te brengen naar het strand. Zij werd in kritieke toestand overgebracht naar het ziekenhuis, maar gisteren werd bekend dat ook zij is overleden.

De website het Urkerland meldt dat de 52-jarige vrouw aan het snorkelen was met haar 49-jarige zus en dochter toen ze onwel werd. Mogelijk probeerde haar jongere zus te helpen, maar ook zij kwam daarbij in problemen.

Arashi Beach wordt vaak genoemd als een van de mooiste stranden van Aruba en een goede snorkelplek. Maar het zeewater is er vaak ruw en staat bekend om verraderlijke stromingen.

Tientallen klimaatactivisten van Extinction Rebellion (XR) mogen jarenlang niet in het beveiligde gebied van Schiphol komen, en dus ook niet vliegen vanaf de luchthaven. De actiegroep is zelf met het nieuws naar buiten gekomen: in een opiniestuk in Het Parool schrijft Simone Wiegman van XR over de toegangsverboden.

Wiegman schrijft dat 36 klimaatactivisten een brief hebben gekregen van Schiphol met de mededeling. In een reactie bevestigt Schiphol dat het om 30 tot 40 personen gaat. Zij mogen vijf tot maximaal tien jaar niet in het beveiligde gebied komen, ook niet met een instapkaart.

"De publieke gebieden van de luchthaven blijven voor hen wel toegankelijk", aldus Schiphol. "Van strafbare feiten zal Schiphol tevens aangifte doen bij de Koninklijke Marechaussee."

Bruine vloeistof

Aanleiding voor de maatregel is een aantal recente betogingen van XR op de luchthaven, zoals op 8 maart. Toen mocht XR demonstreren op het Jan Dellaertplein, maar uiteindelijk werd er op verschillende plekken op het vliegveld gedemonstreerd. De actievoerders verplaatsten zich naar vertrekhal 2 en de KLM-lounges achter de veiligheidscontrole.

Op 14 december was er een soortgelijke demonstratie. Toen goten activisten voorbij de security een bruine vloeistof op de grond.

Privéterrein

In Het Parool noemt Wiegman de opgelegde toegangsverboden onder meer "een gevaarlijke onderdrukking van het demonstratierecht". Schiphol zegt evenwel het recht op demonstratie te respecteren. "Dat is een belangrijk democratisch recht en wij stellen ons bij verzoeken tot demonstraties altijd constructief op. We faciliteren demonstraties, zolang die binnen de regels en op de afgesproken locaties plaatsvinden."

Wiegman brengt daartegen in dat "je mag demonstreren op een afstand binnen zicht en gehoor van het onderwerp van je demonstratie, ook wanneer dat zich op een privéterrein bevindt".

Overlast 'zeer gering'

Bij de demonstratie vorige maand probeerden tientallen personen om "ongeoorloofd toegang te krijgen tot het beveiligde gebied van Schiphol", schrijft de luchthaven. "Dit is strafbaar volgens de wet en een ernstige overtreding van onze huisregels. Om de veiligheid van de luchthaven, de orde en het belang van reizigers te waarborgen, hebben we daarom besloten een gebiedsverbod op te leggen aan deze personen."

Wiegman stelt dat de overlast juist "zeer gering" was. "Onze campagne richt zich niet tegen passagiers of personeel, maar tegen een systeem dat veelvliegen beloont. En hoewel demonstraties overlast mogen veroorzaken, konden in dit geval alleen enkele veelvliegers geen koffie drinken in de lounge."

De actiegroep wil de toegangsverboden aanvechten. Jurist Willem Jebbink heeft dat laten weten aan het ANP.

De Woutertje Pieterse Prijs voor het mooiste kinderboek van het afgelopen jaar gaat naar Ludwig Volbeda. Zijn boek Oever is volgens de jury "een overrompelende ode aan 'worden wie je bent', die alle zintuigen raakt". Volbeda schreef het niet alleen, hij illustreerde het ook.

Oever gaat over Jip, die in de meivakantie voor school een zelfportret moet tekenen. Maar de gedachten van Jip dwalen voortdurend af naar bijvoorbeeld de nieuwe jongen in de klas of naar Oever, een vriendje van vroeger.

De jury spreekt van een authentiek en ontroerend boek dat subtiel en ingenieus is opgebouwd. "Aan de hand van korte, krachtige en soms poëtische zinnen en geestige hersenspinsels schetst de auteur een wonderschoon intiem portret van een kwetsbare, worstelende puber", staat in het juryrapport.

Oever is het eerste boek dat Volbeda (34) schreef: eerder was hij vooral bekend als tekenaar. Zo won hij twee keer het Gouden Penseel voor het mooist geïllustreerde kinderboek van het jaar.

15.000 euro

De Woutertje Pieterse Prijs werd vanmiddag aan Volbeda toegekend in het radioprogramma De Taalstaat, dat voor de gelegenheid vanuit het Kinderboekenmuseum in Den Haag kwam. Samen met twee 13-jarige co-presentatoren besprak Frits Spits de zes genomineerde boeken.

Aan de Woutertje Pieterse Prijs is 15.000 euro verbonden. De makers van de vijf genomineerde boeken die niet wonnen, krijgen ieder 1000 euro.

De Palestijnse activist Mahmoud Khalil (30) mag worden uitgezet uit de VS, zo heeft een rechter geoordeeld in de Amerikaanse staat Louisiana. Khalil werd vorige maand gearresteerd op de campus van de New Yorkse universiteit Columbia, waar hij net zijn masterstudie had afgerond. De immigratiedienst ICE pakte hem op, omdat hij "uitingen had gedaan die in de lijn liggen van Hamas", zoals buitenlandminister Rubio het formuleerde.

De arrestatie en de geplande uitzetting van Khalil zijn omstreden, omdat hij niet verdacht wordt van een strafbaar feit en een permanente verblijfsvergunning heeft voor de VS, een green card.

De activist werd bekend als gezicht en woordvoerder van studenten die vorig jaar op de campus van Columbia demonstraties organiseerden tegen het Israëlische geweld in Gaza. Hij onderhandelde tussen het universiteitsbestuur en studenten, toen die kort een universiteitsgebouw bezetten, maar deed niet zelf mee aan de bezetting.

Voorbeeld stellen

Volgens mensenrechtenactivisten probeert de regering van president Trump Khalil tot voorbeeld te maken voor andere mensen die zich uitspreken voor Palestijnen, door hem op wankele gronden op te pakken en daarna slecht te behandelen. Khalil werd vrijwel direct na zijn arrestatie overgevlogen naar een gevangenis in Louisiana, duizenden kilometers verderop. Zijn hoogzwangere Amerikaanse vrouw bleef alleen achter in New York.

Ongeveer gelijktijdig met de arrestatie, besloot president Trump zo'n 400 miljoen dollar aan federale steun in te trekken voor de Columbia-universiteit.

'Serieuze negatieve invloed'

De federale immigratierechter Jamee Comans oordeelde vannacht (Nederlandse tijd) dat minister Rubio in zijn recht staat als hij Khalil wil uitzetten. De overheid heeft "helder en overtuigend bewezen dat Khalil kan worden uitgezet", zo stelde de rechter.

Om dat te beargumenteren greep Rubio de afgelopen weken naar een obscuur wetsartikel waarin hij als buitenlandminister het recht heeft om mensen uit te zetten "die mogelijk ernstig negatieve invloed hebben op het Amerikaanse buitenlandbeleid". Waaruit de dreiging door Khalil bestaat, is al die tijd niet duidelijk gemaakt.

In hoger beroep

Er lopen in meerdere staten rechtszaken over Khalil, en federale rechters in New York en New Jersey oordeelden eerder dat de activist niet mag worden uitgezet als er nog geen definitieve uitspraak is in al die zaken.

Khalil zelf gaat binnen enkele weken in beroep tegen de uitspraak van vannacht, zo zegt zijn advocaat. In die tijd blijft hij wel in de immigratiecel zitten in het gehucht Jena, in Louisiana.

Het tekort aan huisartsen in Leeuwarden leidt ertoe dat steeds meer patiënten zich zonder verwijzing melden bij de spoedeisende hulp (SEH) van het Frisius Medisch Centrum in de Friese hoofdstad.

"Het is nog net geen zorginfarct, maar we zitten in een sluipend proces", zegt Remko Seinstra, manager acute zorg van het ziekenhuis bij Omrop Fryslân. Het Frisius MC is een fusie van het voormalige Medisch Centrum Leeuwarden met een aantal andere Friese ziekenhuizen.

Het tekort aan huisartsen speelt overal in Nederland, maar in Leeuwarden is de situatie acuut. De 25 huisartsenpraktijken in de stad zitten vol. De huisartsen zelf hebben berekend dat 10.780 van de 130.000 inwoners van Leeuwarden nu geen eigen huisarts in de stad hebben. Een klein deel van die mensen heeft een huisarts elders. Een veel groter deel is 'zelfverwijzer', zoals Seinstra het noemt, en meldt zich bij de SEH als ze een probleem hebben.

Tegelijkertijd neemt de vraag naar zorg toe. "Mensen worden ouder en hebben meer zorg nodig", aldus Seinstra. "Dan wordt de druk op ons eigenlijk van twee kanten verhoogd."

De lucht is eruit

Het tekort aan huisartsen wordt steeds nijpender, stelt Nienke Sikma van Dokterszorg Friesland. "De lucht is eruit. Het piept en kraakt. Dat is gewoon hoe het is", zegt ze. "En binnen Friesland is dat in Leeuwarden het meest schrijnend."

Het tekort heeft te maken met de stijgende werkdruk. Een huisarts heeft steeds meer tijd nodig voor de administratie en contact met zorgverzekeraars. Er melden zich ook meer oudere mensen die noodgedwongen zelfstandig wonen door een tekort aan plekken in verzorgingshuizen.

Met pensioen

Bovendien baart de vergrijzing binnen het huisartsengilde zelf zorgen. Binnen vier jaar gaat naar verwachting 40 procent van de huidige huisartsen in Leeuwarden met pensioen, meldde Omrop Fryslân gisteren.

De werkdruk bij huisartsen laat op allerlei manieren voelen. Huisarts Singh Joeloemsingh in Leeuwarden ziet praktijken van collega's waarbij het drie weken duurt voordat mensen een afspraak kunnen maken. "Dat is te lang", zegt hij. "Er zullen vaker calamiteiten ontstaan, absoluut."

Toename

Het zijn stuk voor stuk ontwikkelingen die tot een toename van het aantal mensen leiden dat zich bij de SEH meldt in het Frisius MC.

Een ander deel, vreest Remko Seinstra, meldt zich niet. En dat baart hem misschien nog meer zorgen. "De Fries is natuurlijk hard voor zichzelf en denkt: het gaat wel weer over. Maar als het te lang duurt voordat iemand een huisarts inschakelt, dan kan dat uitmonden in spoedzorg", zegt hij. "Dan rijdt de ambulance voor, en dat wil je natuurlijk voorkomen."

Seinstra benadrukt dat er snel een oplossing moet komen voor het tekort aan huisartsen, vooral door het vak aantrekkelijker te maken.

Nederland is niet klaar voor grote, onbeheersbare natuurbranden, waar ook dodelijke slachtoffers bij kunnen vallen. Daarvoor waarschuwt de brandweer Gelderland-Midden bij Omroep Gelderland naar aanleiding van de heidebrand bij Ede, begin deze maand. Gelderse overheden en hulpdiensten zijn wel bezig met het brandveiliger maken van de natuur, maar daarvoor is nog een lange weg te gaan.

Vorige week brak bij Ede een grote natuurbrand uit na een oefening van de landmacht waarbij gebruik werd gemaakt van een oefengranaat. Door de harde wind en de droge grond breidde het vuur zich snel uit.

In totaal werden zo'n 500 brandweermensen uit verschillende regio's ingezet om het vuur te bestrijden. Naar schatting is zo'n 130 hectare natuur verwoest, omgerekend zo'n 260 voetbalvelden.

Toename hevige natuurbranden

Bij deze brand vielen geen gewonden, maar het risico op een natuurbrand met dodelijke slachtoffers is niet denkbeeldig. Volgens experts is het niet de vraag of dat een keer gebeurt, maar wanneer.

"We verwachten dat natuurbranden gaan toenemen door klimaatverandering. Niet alleen in aantal, maar dat ze groter en intenser kunnen worden", vertelt brandonderzoeker Brian Verhoeven van het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid.

Dat is geen ver toekomstscenario, zegt Wim Verboom van Brandweer Gelderland-Midden. Hij is Landelijk Adviseur Natuurbrand en bij Gelderland-Midden hoofdofficier van dienst bij brand.

"Dat er opeens zo'n brand komt, in een vorm die we nog niet eerder hebben gezien: dat kan dit jaar gebeuren", meent hij. "Maar ook bij kleine natuurbranden kan in Nederland de impact groot zijn, omdat er veel mensen in en nabij de natuur wonen en recreëren."

Meer slagkracht

Volgens Verboom zitten aan de inzet van de brandweer grenzen. "Ergens stopt het ook gewoon een keer voor ons. Ook al geef je ons miljoenen voor meer wagens, meer water, dat heeft geen zin. Je moet juist preventief bezig zijn", waarschuwt hij.

Het Veiligheidsberaad sluit zich daarbij aan. Het overkoepelende orgaan van de Nederlandse veiligheidsregio's pleit voor meer slagkracht om natuurbranden te bestrijden.

"De grens van wat we kunnen wordt snel bereikt als er meerdere grootschalige natuurbranden tegelijkertijd plaatsvinden", zei Jack Mikkers, portefeuillehouder brandweer in het Veiligheidsberaad, eerder. "Een scenario dat door de huidige droogte in Nederland steeds realistischer wordt."

Campings en zorginstellingen

In de provincie Gelderland werken allerlei partijen, zoals de provincie, de gemeenten en de drie veiligheidsregio's, aan maatregelen om branden beheersbaar te houden.

Zo komen de komende jaren extra waterputten en probeert de provincie, met hulp van terreineigenaren, het landschap zo in te delen dat een brand beperkt blijft tot één gebied. "Wegen, spoorlijnen en stroken met hoogspanningskabels kunnen voorkomen dat branden van het ene gebied overslaan naar het andere", geeft de provincie als voorbeeld.

Daarbij is extra aandacht voor ruim 1100 risicovolle objecten en gebieden: campings, vakantieparken, zorginstellingen, belangrijke infrastructuur, dorpen en wijken. Daarvoor moeten gemeenten en veiligheidsregio's honderden plannen op maat maken en dat kost tijd.

Honderden kilometers berm

Ook het herinrichten van het landschap is niet zomaar gedaan. De kaart is wel gemaakt en zo'n 800 kilometer aan bermen is geïnspecteerd op brandwerendheid. Van de onderzochte bermen voldoet zo'n 275 kilometer 'gedeeltelijk' en 50 kilometer nog helemaal niet.

"Het is aan de eigenaren van de grenzen om daarin actie te ondernemen. Denk aan Rijkswaterstaat voor de rijkswegen, ProRail voor spoorlijnen, Tennet voor hoogspanningsleidingen en de provincie Gelderland zelf voor de provinciale bermen", vertelt een woordvoerder van de provincie.

Het is meteen de verklaring waarom deze aanpak om de natuur in Gelderland brandveiliger te maken nog niet af is, hoewel er al jaren aan wordt gewerkt: er zijn veel verschillende partijen bij betrokken. Verboom: "Maar de urgentie is bij iedereen nu wel duidelijk. Het is alleen het tempo: we kunnen niet alles in één dag."

Een van de verwoestende natuurbranden die begin dit jaar woedden bij Los Angeles is vermoedelijk ontstaan in ongebruikte hoogspanningskabels, waarin door een natuurkundig proces plotseling weer energie is opgewekt. Dat zegt de directeur van het energiebedrijf Edison tegen de LA Times. Bij de wekenlange brand rondom de kloof van Eaton, vlak bij de voorstad Pasadena, kwamen achttien mensen om het leven en werden bijna 10.000 gebouwen verwoest.

Volgens bestuursvoorzitter Pedro Pizarro van Edison is het nu "de meest waarschijnlijke verklaring" dat er op een of andere manier toch energie en dus warmte is ontstaan in een ongebruikte hoogspanningskabel, doordat er in de buurt van die kabel een andere grote hoeveelheid elektrische energie werd opgewekt. Via het natuurkundige proces van inductie zou bepaalde elektromagnetische energie op de ene plek ook elders energie opwekken, zonder fysiek met die andere plek verbonden te zijn.

Onverklaarbare stroom

De hoogspanningskabel waaromheen de brand ontstond was niet aangesloten op het stroomnet, zegt Pizarro, en dus "te vergelijken met een verlengsnoer dat nergens op is aangesloten". Toch blijkt uit video's gemaakt op 7 januari, toen de brand ontstond, dat de brand ontstond direct onder de hoogspanningsmasten van het bedrijf bij de Eaton-kloof.

Ook blijkt uit interne gegevens van het bedrijf dat er kort een flinke hoeveelheid stroom ontstond in de ongebruikte kabels, exact op het moment dat de brand uitbrak. Voor die plotselinge opleving is tot nu toe geen verklaring gevonden.

Energiebedrijf Edison is de afgelopen maanden aangeklaagd door omwonenden, die hun huizen zijn kwijtgeraakt door de brand. Zij zeggen dat het bedrijf de masten en kabels niet goed heeft onderhouden, en daardoor het risico heeft genomen dat er brand zou ontstaan. Omwonenden droegen daarbij foto's aan van kabels in de grond rondom de masten, die niet of nauwelijks zouden zijn verbonden met de masten. Daardoor zouden de masten niet goed geaard zijn.

Zoveel mogelijk onder de grond

Volgens Pizarro is het bedrijf nu aan het kijken naar al zijn hoogspanningsmasten, en aan het controleren of die op de juiste manier geaard zijn. Ook zegt hij tegen de krant dat het bedrijf nu versneld zo veel mogelijk stroomkabels onder de grond gaat plaatsen, zodat ze niet meer door de lucht hoeven te lopen. Op die manier zou de komende jaren ruim 240 kilometer aan stroomkabels veilig onder de grond gestopt moeten worden in het gebied, een operatie die het bedrijf omgerekend zo'n 750 miljoen euro gaat kosten.

Om deze versnelde ombouw mogelijk te maken, besloot de Democratische gouverneur Newsom vorige maand dat energiebedrijven die kabels onder de grond willen plaatsen, zich tijdelijk niet aan lucht- en waterkwaliteitseisen hoeven te houden.

Bij een brand vanochtend in een woning in Den Haag is iemand zwaargewond geraakt. Het slachtoffer werd gevonden door de brandweer en is naar het ziekenhuis overgebracht. Tijdens de brand hield de politie een verdachte aan.

De brand brak rond 08.00 uur uit op de vierde en bovenste verdieping van een portiekflat aan de Doctor C. Hofstede de Grootstaat in de wijk Loosduinen.

De brandweer, die onder meer een hoogwerker inzette, wist de brand snel te blussen en trof toen het slachtoffer aan. Mogelijk gaat het om een van de bewoners van het pand. Iemand anders vluchtte tijdens de brand naar het balkon en werd daar door de brandweer vanaf gehaald. Hij bleef ongedeerd.

Onderzoek

Bij de brand werd een jonge man aangehouden, meldt een woordvoerder van de politie bij Omroep West. Waarvan hij wordt verdacht, kan zij nog niet zeggen. De toedracht van de brand wordt onderzocht.

Vanwege de brand werden vijf omliggende woningen in de flat ontruimd. Die bewoners zijn inmiddels weer thuis.