NOS Nieuws - Algemeen

Hoewel het voor veel Nederlanders en de politiek voelt alsof we in Nederland veel duurder uit zijn voor onze boodschappen, valt dat Europees gezien best mee. Nederland was volgens het Europese statistiekbureau in 2023 Europees gezien relatief goedkoop als het gaat om de kosten van eten en niet-alcoholische dranken.

Directeuren van grote ketens als Albert Heijn, Jumbo en fabrikanten Nestlé en Unilever zijn vandaag uitgenodigd door leden van de Tweede Kamer. Zij zullen daar zeggen dat de kosten van onze boodschappen helemaal niet hoger zijn dan in buurlanden als Frankrijk, Duitsland en België. Sterker nog: in Nederland ben je gemiddeld goedkoper uit.

Hoewel het moeilijk is om supermarkten een op een met elkaar te vergelijken, ziet ook hoogleraar retail Laurens Sloot van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) dat Nederland een paar procent goedkoper is dan buurlanden. Ook hij is in de Tweede Kamer om aan de politici uit te leggen hoe het zit.

Potje appelmoes

Dat de prijzen zijn gestegen is een feit. In ruim vier jaar tijd zijn de prijzen in supermarkten volgens Sloot met zo'n 30 procent toegenomen. Dat is ook het geval in het buitenland, maar het gevoel bij onder andere de politiek heerst dat sommige producten te duur zijn.

Een veelgehoord voorbeeld is het potje appelmoes van HAK. Dat is in België een stuk goedkoper dan in Nederland. HAK zelf zegt daarover dat zij die prijs niet bepalen. "De retailer koopt de appelmoes bij HAK in tegen dezelfde prijs en onder hetzelfde contract. Vervolgens worden de producten verdeeld onder de filialen in Nederland en België en bepaalt de retailer de prijs op het schap. HAK mag en kan hier vanuit wetgeving geen invloed op uitoefenen."

Volgens hoogleraar Sloot zijn andere A-merken in Nederland soms juist goedkoper. "Zo kost de Unox Chinese tomatensoep (570 ml) in Nederland 2,49 euro en in België 4,49 euro. Maar dat zegt dus verder niets over het gemiddelde prijsniveau; het benadrukt dat prijzen op lokaal of nationaal niveau tot stand komen."

"Je kunt de 'mandjes' van verschillende landen en supermarkten niet vergelijken. Van individuele producten wel, maar dat is één product." zegt retaildeskundige Kitty Koelemeijer. A-merken zijn volgens haar wel vaker duurder dan in het buitenland. "Maar dat zegt niet dat het totale bedrag van je mandje hoger is."

Politieke plannen

Toch vinden partijen in de Tweede Kamer dat er iets moet gebeuren aan de hoge prijzen in de supermarkt. Zo wil de PVV bijvoorbeeld dat de btw op alle producten naar 0 procent gaat. De SP wil de btw op gezondere producten afschaffen .

GroenLinks-PvdA wil een wet aanpassen waardoor het mogelijk wordt om labels op producten ook in het Engels, Duits of Frans in de supermarkt te leggen. Dat is nu niet mogelijk, maar volgens de partij zou het kunnen helpen om de prijzen naar beneden te krijgen.

Dat het totale bedrag meevalt in Nederland komt ook doordat we een echt aanbiedingenland zijn. Paul Moers, retail- en merkendeskundige: "Als je alle aanbiedingen volgt, dan is het prijsverschil inderdaad niet zo groot. Maar wie wil nou tijdens het boodschappen doen een laptop meenemen met een Excelbestand open?"

Wat Moers betreft moeten we afstappen van het grote aantal actieprijzen. "We zijn verslaafd aan aanbiedingen. Maar dat kost een supermarkt ook veel. Aanbiedingen maken dingen complex. Je moet bordjes veranderen, schappen inrichten enzovoort. Minder aanbiedingen zouden kosten omlaag kunnen brengen."

Koffiebelasting

In sommige gevallen loont het wél om boodschappen over de grens te doen. Naast A-merken zijn producten als tabak en alcohol in Duitsland goedkoper, maar ook vruchtensappen kunnen daar minder kosten. In Nederland werd begin 2024 een extra belasting ingevoerd op suikerhoudende dranken.

Versproducten zijn in Nederland dan weer vaak goedkoper, maar ook voor koffie komen de Duitsers deze kant op. Dat komt, legt hoogleraar Sloot uit, omdat de Duitse overheid daar een extra belasting op heft, de zogenaamde Kaffeesteuer.

Toch houden de meeste winkelketens maar enkele procenten winst over, zoals bijvoorbeeld is terug te zien in de laatste jaarcijfers van Jumbo. De winst komt nu vooral terecht bij fabrikanten, die maken volgens Moers nog tussen de 12 en 15 procent winst. "A-merkfabrikanten moeten meer water bij de wijn doen."

Er zijn in verschillende landen in Europa verschillende soorten belastingen. Hoogleraar Sloot gaat in de Tweede Kamer pleiten voor gelijktrekking, zoals bijvoorbeeld bij tabak. "Er moet min of meer in overeenstemming zijn met omringende landen om te voorkomen dat er te veel omzet naar het buitenland verdwijnt."

Chinese staatsburgers in Russisch militair uniform die gevangengenomen werden in Oost-Oekraïne: de claim van de Oekraïense president Zelensky roept veel vragen op. De president deelde maandag een video waarop een geboeide man te zien is die enkele woorden Mandarijn spreekt.

Zelensky heeft naar eigen zeggen informatie waaruit blijkt dat "er veel meer Chinezen in de eenheden van de vijand zitten". Gisteravond zei hij dat de Oekraïense inlichtingendienst heeft vastgesteld dat er minstens 155 Chinese staatsburgers meevechten met Rusland. Hij heeft lijsten met gegevens met de pers gedeeld.

Volgens hem werft Rusland Chinezen via sociale media en "staat de Chinese overheid dat oogluikend toe", maar daarvoor leverde hij geen bewijs. "Hun motieven, of het nu geld is of niet, hun politieke motieven, enzovoort, zijn mij nog niet bekend. Maar het zal bekend worden."

Volgens de Geneefse Conventies is het verboden om krijgsgevangenen herkenbaar in beeld te brengen. De NOS heeft de man onherkenbaar gemaakt:

China zegt de Oekraïense verklaringen te onderzoeken. De bewering dat er "veel meer" Chinezen vechten aan Russische zijde doet het ministerie van Buitenlandse Zaken in Peking af als "totaal ongegrond".

Wat weten we over de Chinese krijgsgevangenen?

Volgens het Oekraïense leger werden de twee soldaten gevangengenomen in de Oost-Oekraïense regio Donetsk. Oekraïense troepen zouden daar gevochten hebben met zes Chinese militairen.

Een van de krijgsgevangenen heeft verklaard dat hij zich op eigen initiatief via een tussenpersoon in China heeft aangemeld bij het Russische leger, schrijven Oekraïense media. Hij zou samen met andere Chinese vrijwilligers een militaire training gevolgd hebben, waarna hij naar het front zou zijn gestuurd.

De betrouwbaarheid van verklaringen van krijgsgevangenen is moeilijk te beoordelen; ze zijn niet geïnterviewd door journalisten. Gisteren maakte Oekraïne ook de namen van de twee mannen bekend. Het land is bereid om ze te ruilen tegen Oekraïense krijgsgevangenen.

Wat doen buitenlandse burgers aan het front in Oekraïne?

Er is overtuigend bewijs dat in de Russische grensregio Koersk Noord-Koreaanse troepen worden ingezet, maar zowel Rusland als Oekraïne maakt gebruik van buitenlandse vrijwilligers. Zo is bekend dat er onder meer Amerikanen, Britten, Georgiërs en zelfs Russische dissidenten dienen in het Oekraïense leger. Aan Russische zijde vechten burgers uit onder meer Nepal, voormalige Sovjetstaten en verschillende Afrikaanse landen.

Volgens Peter Wijninga van denktank HCSS trekken buitenlandse vrijwilligers om uiteenlopende redenen naar het front. "Soms is het avonturisme, maar het kan ook gaan om geld. In andere gevallen is de drijfveer ideologisch; denk bijvoorbeeld aan de oude Sovjetrepublieken, waar veel etnische Russen wonen."

De NOS sprak vorig jaar met krijgsgevangenen:

Dat er Chinese staatsburgers zijn die meevechten met Rusland was ook al bekend. Afgelopen zondag schreef de Franse krant Le Monde dat het ongeveer 40 accounts heeft geïdentificeerd op de zusterapp van TikTok, Douyin, van Chinezen die zich op eigen initiatief hadden aangemeld bij het Russische leger.

Wat is de rol van China in de oorlog in Oekraïne?

China probeert sinds de Russische invasie de indruk te wekken dat het neutraal is. Desalniettemin wordt de onderlinge handelsrelatie gezien als onmisbaar voor de Russische oorlogsvoering.

Hoewel China stelt dat het geen middelen naar Rusland stuurt die kunnen worden ingezet op het slagveld, blijkt uit onderzoek wel dat zogenoemde dual use goederen - die zowel voor civiele als militaire doeleinden kunnen worden ingezet - via China in Rusland terechtkomen.

Hoe Chinese staatsburgers in Rusland terechtkomen, is nog onbekend. Wijninga acht het "onwaarschijnlijk dat China direct militairen naar Rusland heeft gestuurd". "Als de krijgsgevangenen verklaren dat ze door de Chinese overheid geronseld zijn, kan Xi Jinping directe betrokkenheid moeilijk blijven ontkennen."

Britse functionarissen meldden kort nadat de video was gepubliceerd al dat er "geen inlichtingen zijn die wijzen op aansturing vanuit de Chinese overheid", al wordt niets uitgesloten.

Hoe zijn de scherpe reacties vanuit Oekraïne te verklaren?

Het wereldkundig maken dat er Chinezen krijgsgevangen zouden zijn gemaakt ging gepaard met scherpe verwijten. De Oekraïense buitenlandminister Sybiha stelde dat de deelname van Chinese burgers "vragen oproept over China's uitgesproken standpunt over vrede".

Zelensky heeft zijn bondgenoten, waaronder de VS, opgeroepen om de Chinese aanwezigheid aan het front te veroordelen. De inzet van Chinezen zou bovendien "een duidelijk signaal" zijn dat Poetin niet uit is op vrede.

Volgens defensie-expert Wijninga heeft die reactie alles te maken met het anti-China-standpunt van regering-Trump. "De onderhandelingen over een staakt-het-vuren tussen Rusland en Oekraïne zitten in een impasse", vertelt hij. "Binnen het Trump-kamp heerst onenigheid: sommigen vinden dat Poetin tot een deal moet worden gedwongen, anderen zeggen juist dat de druk op Zelensky moet worden opgevoerd."

Het anti-China-sentiment is echter universeel binnen het team van Trump, stelt Wijninga. "Nu de VS de banden aanhaalt met Rusland, wordt Oekraïne ongerust. En dus probeert Zelensky te laten zien dat China Rusland in het geheim steunt, om de VS zo aan zijn kant te krijgen."

In Washington bleef het nieuws niet onopgemerkt: Tammy Bruce, woordvoerster van het Amerikaanse buitenlandministerie, noemde de berichten "verontrustend".

Burgemeester Van der Pas van de gemeente Maashorst wil dat minister Faber van Asiel en Migratie en premier Schoof zich uitspreken over de ongeregeldheden die gisteren plaatsvonden in Uden bij een demonstratie tegen de mogelijke komst van een azc.

De burgemeester zegt dat het niet zo kan zijn dat mensen een bijeenkomst verstoren en "de boel intimideren en bedreigen" zodat er mogelijk besloten wordt dat er geen opvanglocaties komen. Hij roept Den Haag dan ook op om "een helder signaal" te geven dat zulke acties niet worden geaccepteerd.

Een betoging is "absoluut" geen reden om plannen in de ijskast te zetten, benadrukt de burgemeester van de Brabantse gemeente.

Argumenten in plaats van intimidatie

Volgens de Spreidingswet moeten gemeenten voor 1 juli ervoor zorgen dat alle opvanglocaties gereed zijn. "Als dit dan de manier wordt hoe mensen omgaan met deze bijeenkomsten, dan hebben we nog een warme lente en zomer voor de boeg", waarschuwt hij.

Overigens vindt hij dat iedereen het recht heeft om te demonstreren. "Maar de betogers hebben vooral geroepen wat ze níet willen, uiteindelijk moet je wel met elkaar in gesprek." Hij vindt dat je op basis van argumenten tot een beslissing moet komen en niet door intimidatie.

Bekijk hier beelden van de demonstratie:

De demonstratie van gisteren was volgens de burgemeester niet van tevoren aangekondigd, maar er werd wel rekening mee gehouden dat er mogelijk iets zou plaatsvinden. Van der Pas zegt dat er voor een deel ook demonstranten van buiten de gemeente aanwezig waren.

Zo'n 300 mensen hadden zich buiten verzameld. De bijeenkomst binnen verliep rustig totdat er met zwaar vuurwerk, stenen en flessen werd gegooid. Daarna greep de ME in. Vijf mensen zijn aangehouden.

De burgemeester zegt dat hij zich niet bedreigd heeft gevoeld, "en naar mijn idee de raadsleden binnen ook niet".

In een dierentuin in het Amerikaanse Philadelphia zijn vier schildpadden uit het ei gekropen van een ernstig bedreigde soort, die in het wild alleen leeft op de Galapagoseilanden. Het gaat om de Chelonoidis porteri, die nauw verwant is aan de Galapagosreuzenschildpad en enkel voorkomt in het zuidwesten van Galapagoseiland Santa Cruz.

Het eerste schildpadje kroop eind februari uit het ei. De dierentuin is van plan om over krap twee weken de dieren voor het eerst te tonen aan het publiek, schrijft de Philadelphia Zoo in een persbericht.

Op de lijst met bedreigde diersoort van de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN werd bij de laatste telling in 2016 geschat dat er nog zo'n 3400 dieren van de soort over waren.

De dierentuin deelde onderstaande video van de babyschildpadden:

Galapagosreuzenschildpadden waren lang in overvloed aanwezig op de eilandengroep in de Stille Oceaan. Omdat ze per eiland van elkaar verschillen, waren ze een van de inspiraties voor Charles Darwin om tot zijn evolutietheorie te komen. Darwin deed in 1835 de Galapagoseilanden aan.

Het ging rap slechter met de dieren toen walvisvaarders ze massaal meenamen op hun schepen voor voedsel en hun ecosysteem ernstig werd verstoord door exoten zoals geiten, varkens en ratten die meekwamen met mensen.

Meerdere ondersoorten van Galapagosschildpadden zijn daardoor inmiddels uitgestorven, maar door fokprogramma's gaat het met soorten die het wel hebben overleefd, zoals Chelonoidis porteri, de afgelopen jaren weer iets beter.

Extreem belangrijk

De schildpadden die in Phildelphia uit het ei kropen, zijn afkomstig van het schildpadstel 'Mommy' en 'Abrazzo', die naar schatting allebei een eeuw oud zijn. Het is voor het eerst dat het stel zich voortplant, meldt de Philadelphia Zoo. Daarnaast is het vrouwtje, Mommy, voor zover bekend ook de oudste van haar soort die voor het eerst moeder wordt.

In november legde ze zestien eieren, waarvan er nu dus vier zijn uitgekomen. De dieren maken ook deel uit van een fokprogramma om de schildpaddensoort te behoeden van uitsterven, waarin Mommy wordt gezien als een van de "genetisch waardevolste" dieren.

De dierentuin omschrijft de geboorte van de schildpadden als "extreem belangrijk" voor het voortbestaan van de soort, omdat de genen van de moeder nog niet in het programma zaten via nageslacht. Dat is goed nieuws voor de genetische diversiteit binnen de soort, aldus de dierentuin: "We hopen dat deze schildpadden over honderd jaar deel uitmaken van een bloeiende populatie Galapagosschildpadden op onze gezonde planeet".

De Raad voor de Kinderbescherming geeft bij kinderen met een Nederlandse achtergrond die een strafbaar feit hebben gepleegd vaker het advies om hen niet te vervolgen dan bij kinderen met een migratieachtergrond.

Dat blijkt uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut in samenwerking met kennisinstituut Movisie naar mogelijke discriminatie en vooroordelen bij de organisatie. Het onderzoek werd uitgevoerd op verzoek van de raad zelf.

Een andere conclusie uit het rapport is dat de raad bij kinderen met een Nederlandse achtergrond vaker oordeelt dat een taakstraf geslaagd is dan bij kinderen met een migratieachtergrond. Ook bij kinderen uit gezinnen die boven de armoedegrens leven wordt vaker gesteld dat de taakstraf geslaagd is dan bij kinderen onder de armoedegrens.

De onderzoekers concluderen dat in de meeste gevallen mensen met verschillende achtergronden niet anders worden behandeld. De bovengenoemde gevallen vormen belangrijke uitzonderingen, stelt het rapport. De onderzoekers kunnen niet zeggen welke oorzaken ten grondslag liggen aan de verschillen.

Ongewenst gedrag binnen organisatie

Ook werd gekeken naar mogelijke vormen van ongelijke behandeling binnen de raad. Ongeveer een op de tien deelnemers aan het onderzoek zegt in het afgelopen jaar discriminatie te hebben ervaren door een collega of leidinggevende. Onder medewerkers met een niet-Europese achtergrond is dat bijna een kwart.

De gevallen gaan vooral over discriminatie in relatie tot herkomst of etniciteit, gender en geslacht, en huidskleur. Ook mensen met een beperking of chronische ziekte geven vaker aan discriminatie en ongewenst gedrag te ervaren. Volgens de medewerkers gaat het meestal om subtiele opmerkingen en gedrag. Ze doen daar vaak geen melding van.

Bovendien zegt meer dan de helft van de deelnemers aan het onderzoek het afgelopen jaar ongewenst gedrag te hebben ervaren. Dan gaat het over vormen van pesten, uitsluiting en vernedering.

In een reactie op het onderzoek stelt de raad dat men naar aanleiding van de conclusies over ongelijke behandeling bij taakstraffen en het advies om kinderen niet te vervolgen verder onderzoek gaat doen. Dat gebeurt door de zogeheten Discriminatietoets publieke dienstverlening in te zetten.

"Deze toets biedt handvatten om mogelijke risico's op discriminatie nader in beeld te brengen en aan te pakken, waarbij jongeren en ouders expliciet worden betrokken om hun ervaringen in te brengen", schrijft de Kinderbescherming.

Wat betreft de conclusies over discriminatie op de werkvloer stelt de raad dat het personeelsbeleid en wervings- en selectieprocedures onlangs zijn aangepast. "Maar dit is voor medewerkers nog niet altijd of nog onvoldoende merkbaar", schrijft de raad, die de aanbevelingen uit het rapport verder wil bestuderen en op de werkvloer het gesprek wil voeren over inclusie, diversiteit en sociale veiligheid.

Een man van 30 uit Vlijmen (Noord-Brabant) wordt verdacht van misbruik van meerdere jonge meisjes. Officieel wordt hij verdacht van ontucht met drie kinderen, maar volgens het Openbaar Ministerie zouden er tientallen slachtoffers zijn. Dat bleek vanochtend tijdens een eerste inleidende zitting in de rechtbank in Den Bosch.

De man zou onder andere de meisjes van 9, 11 en 13 online hebben benaderd en naaktbeelden van hen hebben gemaakt. Vervolgens zou hij hen met die beelden hebben gechanteerd en hen zo hebben gedwongen seksuele handelingen te verrichten.

Het onderzoek is nog niet klaar; nog niet alle slachtoffers zijn geïdentificeerd. De officier van justitie benadrukte dat het om een voorlopige tenlastelegging gaat.

Afgelopen oktober is het huis van de man doorzocht en zijn telefoons, computers en harde schijven meegenomen, schrijft Omroep Brabant. De man werd toen echter niet gearresteerd en kocht volgens justitie direct nieuwe apparatuur en ging verder met het online benaderen van jonge meisjes.

Geeft alles toe

De 30-jarige ondernemer en brandweerman gaf tijdens de zitting toe dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan ontucht. "De naaktbeelden die ik maakte, heb ik niet verspreid. Ik gebruikte ze om de meiden bij me te houden. Dat ze met me wilden blijven praten", zei hij onder meer.

Ook zei de man dat hij jarenlang om hulp heeft gevraagd. "Al vanaf mijn veertiende zit ik in de knoop. Ik schold de politie op een gegeven moment uit, op zoek naar aandacht. Ik vertelde dat ik bij de brandweer zat in Vlijmen en dat ze mij moesten ontslaan, maar er gebeurde niks", zei de man.

De man blijft voorlopig vastzitten. In juli volgt een tussentijdse zitting.

Precies zien of de pollen waar je allergisch voor bent op dat moment door de lucht zweven. Dat kan nu nog niet, maar wetenschappers werken er wel aan. Op het dak van twee ziekenhuizen worden vandaag daarom officieel twee 'pollenpalen' in gebruik genomen die automatisch tellen welke pollen er in de lucht zitten.

Doel is om de informatievoorziening voor hooikoortspatiënten te verbeteren. Als er pollen in de lucht zitten waar zij allergisch voor zijn, kunnen ze ervoor kiezen om voorzorgsmaatregelen te nemen. Bijvoorbeeld door medicatie te nemen, of een zonnebril of mondkapje te dragen.

Handmatig vs. automatisch

Tot nu toe bepalen onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum en het Elkerliek ziekenhuis in Helmond handmatig welke pollen er de voorgaande week in de lucht zaten. Die informatie loopt dus altijd flink achter.

De komende tijd leggen ze hun handmatige tellingen naast de resultaten van de automatische tellers. Op die manier bepalen en verbeteren ze de betrouwbaarheid van de apparaten. Ze hopen dat de nieuwe technologie binnen één of twee jaar zo goed werkt dat ze de resultaten live kunnen laten zien.

Een beperking is wel dat er op slechts twee locaties in Nederland wordt geteld, terwijl de hoeveelheid pollen lokaal verschilt, bijvoorbeeld door het weer. Daarom hopen de onderzoekers op termijn op meer locaties automatische tellers neer te zetten.

Buienradar voor pollen

Ook werken ze aan een soort buienradar voor pollen. De Finse meteorologische dienst heeft zo'n pollenverwachting voor heel Europa. Er wordt nu gewerkt aan zo'n verwachting voor Nederland en ook daarvoor zouden actuele metingen van toegevoegde waarde zijn.

Er zijn al radars voor pollen, maar die zijn gebaseerd op modellen en geen echte metingen. De automatische tellers moeten straks een direct inzicht geven in de actuele situatie. Maar eerst moeten de onderzoekers dus testen hoe goed de informatie uit die tellers is.

Belangrijk voor patiënten

Internist-allergoloog Richard Oei ziet een meerwaarde in de nieuwe manier van tellen, ook al gaat het in eerste instantie om maar twee meetpunten. "Handmatige tellingen lopen altijd achter de feiten aan. Patiënten kunnen dan pas dagen tot een week later terugvinden hoeveel pollen er in de lucht zaten, terwijl ze hun klachten van toen al vergeten zijn. Door het inzetten van automatische tellers komt deze informatie straks bijna real-time beschikbaar."

Dit kan mensen met een allergie helpen om hun klachten beter te begrijpen of om de juiste keuzes te maken, bijvoorbeeld door binnen te blijven. "Ook al bij deze eerste stap zien wij belangrijke kansen om het leven met allergie concreet te verbeteren", legt Oei uit.

Het hooikoortsseizoen is dit voorjaar eerder begonnen dan de afgelopen jaren. Dat ziet Oei in de kliniek waar hij werkt en ook onderzoeksbureau Nivel meldde dat vorige week. Door het relatief warme en droge weer blijven pollen langer in de lucht hangen.

De verdediging van oud-advocaat Inez Weski heeft aangifte gedaan tegen de overheid vanwege de manier waarop zij is vastgehouden. Ze beschuldigen het Openbaar Ministerie onder andere van wederrechtelijke vrijheidsberoving.

Deze week concludeerde de Inspectie Justitie en Veiligheid dat Weski na haar arrestatie in 2023 negen dagen "deels buiten bescherming van de wet" heeft vastgezeten op een onbekende locatie, waar het ontbrak aan toezicht.

Volgens de advocaten moet de strafzaak tegen Weski mogelijk helemaal van tafel, nu blijkt dat de regels zijn geschonden. In de rechtbank in Rotterdam pleitten ze vandaag eerst voor uitgebreid onderzoek naar de detentieomstandigheden van Weski.

Woedend

Tijdens een tweede zitting in de strafzaak tegen Weski toonde de verdediging zich woedend over de opstelling van het Openbaar Ministerie. Dat zou opzettelijk en structureel de regels hebben overtreden en er alles aan hebben gedaan om de waarheid over de detentie van Weski te verbloemen.

"Zij zat met gevaar voor haar leven in isolatie met vijftig anonieme wisselende bewakers in een ondergrondse atoombunker onder Kamp Zeist", schetste advocaat Carry Knoops. "Zij mocht niet weten waar zij was en ook haar omgeving niet, alsof zij van de aardbodem was verdwenen."

Een jaar geleden publiceerde Weski een boek, waarin ze beschreef hoe ze de eerste dagen na haar arrestatie gevangen werd gehouden op een geheime plek. Ze suggereerde dat de overheid dit deed om haar te breken en zelfs te doden. Het OM deed dit af als totale onzin.

Mannenafdeling

Volgens Knoops stond Weski valselijk geregistreerd op een mannenafdeling van de gevangenis in Zwolle, terwijl ze in werkelijkheid op Kamp Zeist werd vastgehouden. Daar zou haar medische zorg zijn onthouden.

Weski's advocaten zeggen dat er bij leidinggevenden van het detentiepersoneel meerdere levensbedreigende situaties zijn gemeld, waarop niet of nauwelijks werd gereageerd. Na negen dagen werd ze overgeplaatst naar de vrouwengevangenis in Nieuwersluis. Weski kwam na ruim een maand vrij en moest daarna volgens haar advocaten meteen een hartoperatie ondergaan.

Inez Weski (70) was vandaag zelf niet aanwezig bij de zitting. Ze wordt verdacht van deelname aan de criminele organisatie van haar voormalige cliënt Ridouan Taghi en zijn zoons. Ze zou berichten over drugshandel en witwassen hebben doorgespeeld van en naar Taghi in de gevangenis. Het OM deed daarover geen nieuwe mededelingen.

De rechtbank moet nog beslissen of er nader onderzoek zal worden gedaan naar de gevangenschap van Weski. Ook moeten de rechters bepalen of ze zelf gaan kijken op de geheime locatie waar Weski werd vastgehouden.

In Duitsland is een Nederlandse militair omgekomen bij een grote landmachtoefening. Het gaat om een 21-jarige soldaat der eerste klasse van de landmacht, schrijft het ministerie van Defensie in een persbericht.

Defensie schrijft dat de militair lijkt te zijn omgekomen bij een ongeval. Meer details over het voorval zijn niet gedeeld.

De commandant van de eenheid van de omgekomen militair, brigadegeneraal Gertjan Kooij, zegt dat hij is aangedaan door het overlijden. "Dit raakt ons allemaal diep. Onze gedachten gaan uit naar zijn dierbaren."

Grootste landmachtoefening

De 21-jarige man was gestationeerd bij de 13 Lichte Brigade uit het Brabantse Oirschot. Hij nam deel aan de oefening Bastion Lion op het oefenterrein Güz Altmark, gelegen op zo'n 150 kilometer ten westen van Berlijn. Het is de grootste oefening voor de landmacht in dit jaar: zo'n 4000 militairen uit drie landen doen mee. Na de dood van de Nederlandse militair is de oefening voorlopig stilgelegd.

De Duitse politie onderzoekt het sterfgeval en krijgt daarbij steun van de Koninklijke Marechaussee. Tegelijk is ook de Inspectie Veiligheid Defensie een verkennend onderzoek begonnen.

De Nederlandse krijgsmacht moet zich versneld in gereedheid brengen voor een eventuele inzet. Dat schrijft de hoogste militair van ons land, generaal Onno Eichelsheim, in een zogeheten 'dagorder' die gisteren is verspreid onder alle ruim 76.000 medewerkers van defensie, zowel militair als burgerpersoneel.

"Ik weet dat versneld gereedstellen veel vraagt. Maar het is nodig", schrijft de commandant der strijdkrachten. "Alle militairen moeten hun persoonlijke gereedheid onder de loep nemen." Dan gaat het onder meer om de basisvaardigheden en het op orde hebben van vaccinaties.

Ook moeten alle eenheden "zo snel als mogelijk is" op niveau opgeleid en getraind zijn, stelt Eichelsheim. Een dagorder is uitzonderlijk en is in de krijgsmacht bedoeld voor "bijzondere mededelingen", zegt een woordvoerder.

In een toelichting zegt Eichelsheim dat hij met zijn dagorder "de urgentie nog een keer wil benadrukken". "Ik vraag de organisatie een stapje extra te doen".

Er is volgens hem "niets drastisch veranderd" in de Russische dreiging de laatste tijd. "Maar ik heb wel gezien dat we kunnen versnellen. Dat we sneller gereed kunnen zijn dan we eerst dachten."

Voor de Nederlandse militairen betekent het dat ze vooral veel moeten oefenen en trainen. De Nederlandse burgers gaan er ook iets van merken. "Ze zullen meer uniformen in het straatbeeld zien. En meer militaire transporten voor oefeningen."

Eichelsheim licht zijn dagorder toe:

"Het is een signaal naar Rusland om af te schrikken", zegt defensiedeskundige Dick Zandee van Instituut Clingendael over de brief. "Ook is het bedoeld om ervoor te zorgen dat Nederland scherp blijft." Volgens hem is er angst dat bijvoorbeeld Baltische staten het volgende slachtoffer zal zijn.

"Rusland test onze alertheid, bestudeert onze paraatheid en schat onze gereedheid in. De dreiging neemt toe", redeneert Eichelsheim bijvoorbeeld. "Vrijheid is niet meer vanzelfsprekend en Europa moet meer zelf doen om veilig te blijven", staat in de dagorder. Volgens de generaal voert Rusland ook al in Nederland hybride acties uit als cyberaanvallen en sabotage.

Twee scenario's

Eichelsheim schetst twee mogelijke scenario's. Als er een bestand komt tussen Rusland en Oekraïne moet Nederland klaar zijn om deel te nemen aan een internationale coalitie voor een duurzame vrede. Maar er wordt ook gewerkt aan een "operationeel plan" voor de situatie dat het NAVO-grondgebied zelf bedreigd wordt.

Dat vraagt om een hogere gereedheid van het leger. Bepaalde defensieonderdelen, zoals die zich bezighouden met Oekraïne, mogen extra geld uitgeven boven de begroting. Ook zal er vaker direct materieel worden aangekocht bij één leverancier. "Dat gaat sneller", schrijft de commandant.

Eichelsheim schrijft ook dat de aanschaf van drones, verbindingsmiddelen, camouflagenetten, wapens en gevechtskleding wordt versneld.

"We leven in bijzondere tijden en er wordt veel van ons gevraagd. Ik doe een beroep op de professionaliteit, vindingrijkheid en teamspirit van onze gehele organisatie. Zo groeit onze inzetgereedheid. De motor staat aan. Het is tijd voor een volgende versnelling", sluit de commandant zijn order af.

In het eerste kwartaal zijn bijna 34.000 huizen verkocht, ruim 13 procent meer dan in het eerste kwartaal van 2024. Dat meldt makelaarsvereniging NVM op basis van verkoopcijfers van aangesloten makelaars. De NVM heeft een marktaandeel van zo'n 70 procent.

De verkoopprijs van een koopwoning bedroeg in de eerste drie maanden gemiddeld 473.000 euro. Daarmee ligt het prijsgemiddelde 1,8 procent lager ten opzichte van het laatste kwartaal in 2024. De jaarlijkse prijsstijging blijft nog altijd bijna 10 procent.

De NVM noemt het opvallend dat een op de vijf verkochte woningen een voormalige huurwoning is, waarvan twee derde appartementen. In de vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht is dit zelfs bij twee op de vijf verkochte huizen het geval.

Uitponden

Volgens de NVM is de toename in het aantal verkochte appartementen vooral te verklaren in het type woning. Zo zijn steeds er meer appartementen op de woningmarkt die voorheen werden verhuurd. Deze zogenoemde 'uitpondwoningen' zijn vaak wat kleiner en goedkoper. Uitponden betekent het verkopen van een huurwoning.

"Het is bemoedigend om te zien dat de woningmarkt aantrekt met meer verkopen en een breder aanbod", zegt voorzitter Lana Goutsmits-Gerssen van NVM-vakgroep Wonen. "Een flink deel daarvan zijn betaalbare voormalige huurwoningen, die met name voor starters ruimte bieden om de koopwoningmarkt te betreden."'

Het aandeel appartementen in het totale aanbod van bestaande woningen neemt overigens al jaren toe. Vijf jaar geleden lag dat aandeel nog onder de 20 procent. Dit kwartaal stijgt het naar meer dan 33 procent.

Nieuwbouw vlakt af

NVM-makelaars verkochten in het eerste kwartaal 6740 nieuwbouwwoningen, vergelijkbaar met een jaar eerder. De groei van het afgelopen jaar vlakt daarmee af. Wel is het sentiment onder makelaars positief over de verkoopbaarheid van nieuwbouwwoningen.

De gemiddelde prijs van een nieuwbouwwoning is gestegen naar 492.000 euro, vooral doordat er minder grondgebonden woningen in de lagere prijssegmenten werden verkocht.

Ondanks het hoge aantal verkochte nieuwbouwhuizen dit kwartaal, zijn er wel zorgen over de lange termijn: "Er worden weinig bouwvergunningen afgegeven en het aanbod aan grondgebonden woningen blijft dalen. Dit leidt tot onbalans tussen aanbod, betaalbaarheid en behoefte van de kopers", aldus Gerssen.

Een middelbare scholier is niet meer welkom op zijn school in Rotterdam nadat hij dinsdag een explosie had veroorzaakt op het schoolplein. Volgens directeur Marijn van der Meijden is het een wonder dat niemand gewond is geraakt, zegt hij tegen de regionale omroep Rijnmond.

De leerling stak een rugzak in brand, wat leidde een grote explosie en hoge vlammen, vlak bij klaslokalen waar op dat moment les werd gegeven. "Deze jongen heeft een zeer groot risico genomen, dit had zomaar anders af kunnen lopen. We zijn enorm geschrokken", aldus Van der Meijden.

Inhoud tas

Wat er in de tas zat en waarom er zo'n grote ontploffing kon ontstaan, is nog niet bekend.

De leerling zit in zijn examenjaar en is niet meer welkom op het Guido de Brès. De jongen zal volgende maand ergens anders eindexamen moeten doen. Of dat haalbaar is, is volgens Rijnmond de vraag. De school heeft aangifte tegen de tiener gedaan.

Op Texel is een nieuw monument onthuld op de Georgische begraafplaats. Over de komst ervan was veel verdeeldheid op het eiland. Een dag voor de onthulling werd het monument nog beklad door onbekenden.

Het monument is sinds de aankondiging omstreden op Texel, schrijft omroep NH. Het beeld is een initiatief van het Georgisch Cultureel Centrum en staat pal voor het oude monument uit 1953. Dat daar nog verwijzingen op staan naar de voormalige Sovjet-Unie was initiatiefnemer Tika Svanidze Vancko en veel landgenoten een doorn in het oog. Defensie, eigenaar van de begraafplaats, ging akkoord met het nieuwe monument.

Tegenstanders menen dat het nieuwe monument de geschiedenis wil wegpoetsen. Ook de lokale partij Hart voor Texel uitte zijn ongenoegen over het feit dat het monument vlak voor het oude staat. "Op deze bijzondere plek wordt een stukje erfgoed tenietgedaan", zei de partij daar afgelopen maart over.

Texelaar Ronald Keijser verzette zich tegen de komst en locatie van het nieuwe monument. "De ophef begon bij mij. Ik vind het echt niet kunnen.

"Dit is geschiedvervalsing. Toen de Georgiërs in opstand kwamen, was Georgië nog onderdeel van de Sovjet-Unie. Dus dat moet je dan ook zo laten. In snap dat de Georgiërs er tegenwoordig heel anders in staan. Maar dit is tachtig jaar oude geschiedenis en dat moet je niet met elkaar vermengen."

Initiatiefnemer Tika Svanidze Vancko is het daar niet mee eens en vindt dat het nieuwe monument vooral voor de verbinding tussen Nederland en Georgië staat. "Het is prachtig geworden. We willen onze dankbaarheid laten zien aan de Texelaars, de Nederlanders. Het nieuwe monument staat nu voor het oude, daar komen we niet aan, we willen ook niets kapotmaken. Van geschiedenis wegpoetsen is zeker geen sprake."

Wie achter de bekladding van het nieuwe monument zat, is nog onduidelijk. De politie doet daar onderzoek naar. Kunstenaar David Khmaladze is gisteren de hele dag bezig geweest om het beeld weer op tijd gereed te krijgen.

"Je merkt dat de mensen misschien toch wat extra context willen. Om uit te leggen waarom dit kunstwerk hier nu staat, gaan we, denk ik, een bordje plaatsen met extra informatie. Als je de achtergrond begrijpt, snap je het monument ook beter."

De 12-jarige Mikael mag niet in Nederland blijven. Dat heeft de Immigratie- en Naturalisatiedienst opnieuw besloten, bevestigt de advocaat van de jongen aan de NOS na berichtgeving in Trouw.

De jongen moet met zijn moeder worden uitgezet naar Armenië. Mikael is in Nederland geboren en is nog nooit in Armenië geweest. Hij werd twaalf jaar geleden geboren in een azc in Nederland en gaat inmiddels naar een middelbare school in Nederland.

De jongen en zijn familie gaan zich beraden op vervolgstappen, zegt advocaat Flip Schüller. Hij wil er verder op dit moment niets over kwijt. Na een besluit van de IND is het mogelijk om in beroep te gaan.

Buiten beeld

De moeder van Mikael kwam in 2010 naar Nederland. Haar asielaanvraag werd toen afgewezen maar ze bleef daarna wel in Nederland. In 2012 werd Mikael geboren.

Vorig jaar zomer dienden de jongen en zijn moeder een nieuwe aanvraag in bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst om in Nederland te mogen blijven.

Die aanvraag kwam er nadat de hoogste bestuursrechter eerder dat jaar had geoordeeld dat de jongen en zijn moeder te lang uit beeld waren geweest van betrokken instanties om aanspraak te kunnen maken op een verblijfsvergunning op basis van de Afsluitingsregeling (de afsluiting van het zogeheten kinderpardon).

Protestmars

De moeder had in 2015 met Mikael de opvanglocatie van het COA verlaten, zonder te laten weten waar ze heen gingen. Om een verblijfsvergunning te krijgen op basis van de Afsluitingsregeling, mogen kinderen niet langer dan drie maanden uit het oog zijn geweest van de IND. Ook mogen ouders er niet zelf voor zorgen dat het kind te lang in Nederland verblijft. Daarom hoefde de minister van Asiel en Migratie geen verblijfsvergunning af te geven, oordeelde de rechter.

De advocaten probeerden daarna alsnog een verblijfsvergunning te krijgen via Mikaels vader. Die aanvraag is nu afgewezen door de IND omdat het zwaartepunt van de zorg voor Mikael bij zijn moeder ligt en het welzijn van Mikael voldoende is gewaarborgd als zij samen zijn, schrijft Trouw.

Afgelopen zomer werd een solidariteitsmars georganiseerd in Amsterdam om Mikael te steunen. Ook was er een oproep van de Amsterdamse burgemeester Halsema en zeven fractievoorzitters van oppositiepartijen aan asielminister Faber om een uitzondering voor Mikael te maken. Faber weigerde dat.

De Amsterdamse beurs is vandaag fors hoger geopend. De AEX schiet omhoog met bijna 7 procent in reactie op de aankondiging van president Trump dat hij zijn importheffingen afzwakt.

Bij opening van de beurs zijn grote uitschieters te zien bij financiële dienstverleners als Adyen (+12), Aegon (+11%) en ING (+9%). Ook chipmachinebedrijven ASMI (+14%) en ASML (+10%) zien stevig herstel, nadat ze afgelopen week hard onderuit gingen. De koersen zakken gedurende de ochtend iets terug, maar blijven positief.

Gisteravond Nederlandse tijd kondigde de Amerikaanse president aan dat hij voor tientallen landen voorlopig afziet van strafheffingen. Dat zou voor Europa betekenen dat een invoerheffing van 20 procent van de baan is, wel blijft een standaardtarief van 10 procent van kracht. Hoewel het Witte Huis over Europa nog niet specifiek uitsluitsel over gegeven heeft, lijken beleggers goed nieuws te verwachten.

Het herstel op de financiële markten volgt op een aantal dagen van grote verliezen. Ook andere Europese beurzen veren flink op.

Herstel techbedrijven

Direct na de aankondiging van Trump stegen de Amerikaanse beurzen al. Met name de NASDAQ, de aandelenbeurs voor techbedrijven, steeg hard. De slotkoers kwam 10 procent hoger uit, de grootste stijging op één handelsdag sinds 2008.

Elektrische autofabrikant Tesla kreeg er 22 procent bij. Chipmaker NVIDIA herstelde met 18 procent koerswinst en Apple noteerde 15 procent winst.

Trump legde gisteren uit dat hij de maatregelen had gepauzeerd omdat investeerders "bang werden":

Ook in Azië reageren de beurzen positief op de verlaging van de Amerikaanse importheffingen. De Japanse beurs staat op een plus van 9 procent en in Zuid Korea staat de belangrijkste beurs zo'n 6 procent winst.

De verlaging van de importtarieven geldt niet voor China. Integendeel, Trump heeft het importtarief voor Chinese producten verhoogd naar 125 procent. Desondanks staan ook de twee belangrijkste Chinese beurzen, die van Hongkong en van Shanghai, ook op winst.

Opluchting bij EU

EU-commissievoorzitter Von der Leyen noemt in een verklaring op X het pauzeren van de wederzijdse importtarieven een belangrijke stap in de richting van stabilisering van de wereldeconomie. Ze zegt blij te zijn met de pauze die president Trump heeft aangekondigd.

Volgens Von der Leyen zijn importheffingen "belastingen die alleen bedrijven en consumenten schaden". Ze zegt zich daarom in te zetten voor een nultariefovereenkomst tussen de VS en de EU. "De Europese Unie blijft zich inzetten voor constructieve onderhandelingen met de Verenigde Staten, met als doel een soepele en wederzijds voordelige handel te bewerkstelligen."

Ze benadrukt dat "duidelijke, voorspelbare voorwaarden essentieel zijn voor het functioneren van handel en toeleveringsketens". Verder zegt ze dat Europa zich ook zal richten op andere handelspartners en samenwerking zoekt met landen die streven naar "een vrije en open uitwisseling van goederen, diensten en ideeën".

"Deze crisis heeft één ding duidelijk gemaakt: in tijden van onzekerheid is de interne markt onze ankerplaats van stabiliteit en veerkracht", zegt ze over de positie van de EU.

De Europese Unie had gisteren bekendgemaakt terug te zullen slaan in de handelsoorlog met de Verenigde Staten. Vanaf begin volgende week zouden invoertarieven oplopend tot 25 procent gelden op een lange lijst goederen uit de VS, zoals sojabonen, vleesproducten, kunststof, staalproducten en cosmetica.

Ministers van Defensie van zo'n dertig landen komen vanmiddag om 15.00 uur samen op het NAVO-hoofdkwartier in Brussel. De zogenoemde 'coalitie van welwillenden' praat dan verder over het militair versterken van Oekraïne en over het sturen van een troepenmacht naar dat land, mocht er een staakt-het-vuren in de oorlog met Rusland komen. Voor Nederland schuift defensieminister Ruben Brekelmans aan.

De gesprekken zijn in een "vergevorderd stadium", zei premier Schoof bijna twee weken geleden in Parijs bij een soortgelijke bijeenkomst. Toch zijn de plannen twee maanden na het eerste overleg nog altijd niet klaar en blijven landen verdeeld. Het roept de vraag op: hoe welwillend zijn de landen eigenlijk en gaat het er nog wel van komen?

De verwachtingen waren in februari nog hooggespannen. Europa schoot in crisisstand na het telefoontje van de Amerikaanse president Trump met zijn Russische ambtgenoot Poetin, dat hij hield zonder enig overleg met de Europeanen.

Trumps minister van defensie Hegseth zei vervolgens op een NAVO-top plompverloren tegen de Oekraïners dat ze het lidmaatschap van de organisatie wel konden vergeten. Ook noemde hij het "niet realistisch" dat ze al het door Rusland geannexeerde grondgebied zouden terugkrijgen. Voor de Europese NAVO-partners was zijn boodschap eveneens glashelder: voor hun veiligheid hoeven ze niet langer vanzelfsprekend op de Amerikanen te rekenen.

Daarop nam Europa zelf het heft in handen. Het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk organiseerden verschillende bijeenkomsten over een troepenmacht voor Oekraïne, maar tot overeenstemming kwam het tot nu toe niet. Gesprekken tussen de Verenigde Staten en Rusland over een staakt-het-vuren en een einde aan de oorlog in Oekraïne lopen moeizaam, maar de 'coalitie van welwillenden' wil wel een plan klaar hebben liggen als het zover is.

Garantiemacht

De contouren daarvan zijn inmiddels duidelijk. Het belangrijkste is het zo sterk mogelijk maken van het Oekraïense leger. Dat moet de eerste verdedigingslinie vormen tegen de Russen.

Daarnaast wordt gewerkt aan een zogenoemde reassurance force, een 'garantiemacht', van ongeveer 20.000 militairen voor Oekraïne. Niet om een bestandslijn te bewaken, maar om belangrijke Oekraïense steden en strategische objecten als havens en energievoorzieningen te beschermen, zei de Franse president Macron eerder.

Ook op de Zwarte Zee en in het luchtruim zouden de Oekraïners steun krijgen van de coalitie. Militaire planners zijn bezig met het uitwerken van de plannen, afgelopen week waren ze in Kyiv voor "gedetailleerd" overleg, zie de Oekraïense president Zelenksy.

Sleutelrol VS

Van buiten Europa hebben Turkije, Canada, Australië, Japan en Nieuw-Zeeland zich aangesloten bij de gelegenheidscoalitie. Opvallende EU-afwezigen zijn Hongarije en Slowakije. De regeringsleiders uit die landen zijn bevriend met de Russische president Poetin en zien niets in militaire steun aan Oekraïne.

Ook de VS zit niet direct aan tafel, maar wordt voortdurend door de Britten en de Fransen op de hoogte gehouden. De landen hopen nog steeds Trump over te halen steun te geven aan de troepenmacht met militaire inlichtingen en luchtsteun. Als de Verenigde Staten die garantie afgeven, zullen meer landen troepen naar Oekraïne willen sturen, zo is de verwachting.

Want tot nu toe loopt het nog niet bepaald storm met toezeggingen voor het sturen van militairen. Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk deden dat wel. Zweden, België, Denemarken en Australië zeggen ervoor open te staan. Andere landen willen om uiteenlopende redenen geen mensen sturen.

Premier Schoof zei aanvankelijk "welwillend" te staan tegenover het sturen van militairen. Maar coalitiepartner PVV wil er niets van weten. De Italiaanse premier Meloni staat überhaupt sceptisch tegenover de plannen. Polen en de Baltische staten, die aan Rusland grenzen, zeggen dat ze hun militairen in eigen land veel te hard nodig hebben.

Doorpraten

Na twee maanden praten is het er voor de Europeanen niet makkelijker op geworden. De Amerikanen lijken vooralsnog niet onder de indruk. Ze weigeren tot nu toe te beloven dat ze de 'garantiemacht' te hulp zullen schieten als dat nodig is en doen de pogingen die van de grond te krijgen af als 'simplistisch'. Poetin vindt Europese troepen op Oekraïense bodem onbespreekbaar.

Wel gaan de gesprekken dus door, want het zijn niet de Russen die bepalen hoe de toekomst van Oekraïne eruit komt te zien, zo onderstreepten de Britse premier Starmer en de Franse president Macron.

Volgens president Zelensky zal het definitieve plan over ongeveer een maand klaar zijn. Tegen die tijd zal blijken hoe groot de bereidheid van de 'welwillende' landen écht is Oekraïne te beschermen tegen Russische aanvallen.

Middelbare scholen krijgen de mogelijkheid om de Britse hitserie Adolescence, over een 13-jarige jongen die verdacht wordt van moord op een meisje van zijn school, zonder extra voorwaarden te vertonen aan hun leerlingen. Instituut Beeld en Geluid gaat samen met Netflix, dat de serie uitzendt, bijpassend lesmateriaal ontwikkelen over sociale media en groepsdruk.

Scholen of docenten kunnen inloggen via hun eigen account en de serie in de klas vertonen. Normaal gesproken zijn dat soort publieke vertoningen niet toegestaan, maar Netflix maakt hiervoor een uitzondering.

Daarmee volgt ons land het voorbeeld van het Verenigd Koninkrijk. De Britse premier Keir Starmer zei onlangs al dat Adolescence wat hem betreft op alle scholen moet worden vertoond. Hierop besloot Netflix UK de serie gratis beschikbaar te stellen.

GroenLinks-PvdA-Kamerlid Kathmann is initiatiefnemer van het plan om ook Nederlandse scholieren vanaf 12 jaar kennis te laten maken met de serie en de thema's die erin behandeld worden. "Door deze serie in het klaslokaal te bekijken en te bespreken, kunnen we jongeren in een veilige setting weerbaarder maken en voorkomen dat ze worden meegezogen in de 'manosphere' en de schadelijke gevolgen daarvan", zegt ze.

Andrew Tate

Onder die 'manosphere' worden websites en blogs gerekend die een bepaalde vorm van mannelijkheid promoten en soms ronduit anti-vrouw zijn. 'Manfluencers' als Andrew Tate hebben een grote invloed, waardoor steeds meer jonge Europese mannen vrouwonvriendelijke ideeën opdoen.

In de vierdelige serie wordt de familie Miller gevolgd, van wie het leven totaal op zijn kop komt te staan als zoon Jamie opeens verdacht wordt van een gruwelijke daad. De inspiratie daarvoor zou hij hebben opgedaan op sociale media, waar hij buiten het zicht van zijn ouders radicale ideeën ontwikkelde.

Bekijk hier de trailer van de serie:

Beeld en Geluid ontwikkelt digitaal lesmateriaal bij de serie. Directeur Eppo van Nispen tot Sevenaer noemt Adolescence "bij uitstek geschikt om het gesprek met jongeren aan te gaan over de rol van media in hun leven. Juist omdat de leefwereld van jongeren soms ver afstaat van die van ouders en docenten, is het belangrijk om dat gesprek te leren voeren."

'Kraamkamer voor radicaliserende jongeren'

Adolescence, sinds een maand te zien op Netflix, is volgens Amerikaanse media door ruim 114 miljoen mensen bekeken. Er is een brede maatschappelijke discussie door op gang gekomen.

Afgelopen weekend deed Erik Akerboom, directeur-generaal van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) nog een oproep aan ouders om de serie met hun tienerkinderen te bekijken. Hij zei in het tv-programma WNL op Zondag dat de serie goed weergeeft "hoe je in een parallelle wereld terecht kan komen" en noemde het internet "een kraamkamer" voor toekomstige radicaliserende jongeren.

De AIVD-baas zei zich vooral zorgen te maken over jongeren tussen de 12 en 17 jaar. "Adolescence gaat niet over terrorisme, maar wel over hoe je in een wereld gezogen kan worden die heel gevaarlijk is."

De Vlaketunnel in de A58 in Zeeland is in beide richtingen dicht vanwege een technische storing. Rijkswaterstaat meldt dat nog onduidelijk is hoelang de reparatie gaat duren.

De storing werd gisterenavond ontdekt. Omroep Zeeland schrijft dat het besturingssysteem sinds ongeveer 22.00 uur niet meer werkt, maar dat er nog geen oplossing is gevonden.

De tunnel ligt op de weg van Bergen op Zoom naar Vlissingen. Het verkeer wordt omgeleid. Tussen Riland en Yerseke stond rond 06.45 uur al een file met een vertraging van zo'n vijftig minuten.

Vorige week donderdag was de Vlaketunnel ook dicht in de richting Bergen op Zoom. Toen kwam dat door een ongeluk met een gekantelde kraanwagen.

Goedemorgen! Vandaag kunnen bijen in Nederland worden geteld tijdens de Nationale Bijentelling en in de Turkse stad Istanbul houden de Verenigde Staten en Rusland diplomatieke gesprekken.

Eerst het weer: Vanochtend is het vaak nog bewolkt, maar al snel wordt het zonnig. Af en toe zijn er wel sluierwolken. Het wordt zo'n 15 graden bij een matige noordwestenwind.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het lijkt erop dat ook de Amerikaanse importheffingen tegen de Europese Unie in elk geval voor een deel niet doorgaan. Het Witte Huis heeft er echter nog geen volledige duidelijkheid over gegeven.

President Trump verraste gisteren met de bekendmaking dat een reeks opgelegde importheffingen voor tientallen landen wordt gepauzeerd. Per direct geldt voor die landen een heffing van 10 procent, schreef hij op zijn socialemediaplatform Truth Social.

Juist gisteren werd duidelijk dat de Europese Unie met tegenmaatregelen zou komen vanwege de eerder opgelegde Amerikaanse importheffingen. Vanaf begin volgende week zouden de heffingen op bepaalde goederen oplopen tot 25 procent.

"Dat is slecht getimed", reageerde Trump gisteren in de Oval Office toen hij gevraagd werd naar die tegenmaatregelen. Maar de Amerikaanse minister van Handel, Howard Lutnick, benadrukte daarna dat de Europese Unie de heffingen pas later zou implementeren. "Onze verwachting is dat dat nog verder wordt uitgesteld", zei Lutnick. Trump antwoordde daarop: "Ik ben blij dat ze gewacht hebben."

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Veel mensen hebben inmiddels een noodpakket in huis. Toch weet niet iedereen hoe je bepaalde spullen gebruikt. Een oud-militair en zijn vrouw geven daarom speciale trainingen.

Fijne dag!

Vandaag begint de achtste editie van de Nationale Bijentelling. Tot en met maandag kan iedereen wilde bijen tellen: in de tuin, op het balkon of een ander groen plekje. Maar kenners zijn op voorhand somber over de resultaten.

"Het gaat slecht met alle insecten, maar met de bestuivende soorten is het ronduit belabberd", zegt Els Voorbij van het Bijkersgilde bij Omroep Gelderland.

"Het landschap is zo ingericht dat er praktisch geen bloemen meer te vinden zijn. Vroeger zag je in weilanden en aan akkerranden veel gekleurde bloemen: witte klavier, korenbloem, rode klaver, beemdkroon. Tegenwoordig is het vooral groen. Daar heeft de bij niets aan."

Parasieten

Joris Knoops van de Nederlandse Bijenhoudersvereniging is al net zo somber. "De verstedelijking zorgt voor een lager voedselaanbod en klimaatverandering leidt ertoe dat er meer parasieten zijn die de bij aanvallen. Daarnaast maakt het gebruik van gifstoffen op bloemen het lastiger voor de bij om te overleven."

De telling die vandaag van start gaat, moet dus wat hem betreft vooral leiden tot bewustwording. "Het helpt ons stil te staan bij waar we eigenlijk mee bezig zijn."

"We zien al jaren een afname van het aantal bestuivers. Daar is eigenlijk geen telling meer voor nodig. Als je 's zomers naar Zuid-Frankrijk reist, zie je dat er bij aankomst veel minder insecten en muggen op je kentekenplaat zitten dan vroeger het geval was. Dat zegt veel."

Bloemrijke bermen

Behalve bewustwording helpt de telling wel om te zien waar de bij (nog) actief is en welke soorten precies waar zitten, ook buiten natuurgebieden. Gemeenten, provincies en ecologen kunnen die kennis inzetten voor hun groenbeleid en de aanleg van bloemrijke bermen, stellen de organisatoren van de bijentellling, Naturalis, IVN Natuureducatie en LandschappenNL.

Maar de vraag is of dat daadwerkelijk gebeurt. "We hebben op dit moment niet echt een regering die ervoor openstaat iets te doen ter verbetering van de natuur. Dat heeft geen prioriteit en daar is ook de bij de dupe van", zegt Voorbij.

Vorig jaar werden 41.431 bijen geteld bij de telling, Daaronder bijna 7000 honingbijen, de enige bijensoort die niet in gevaar is in Nederland. Op de website nationalebijentelling.nl zijn de meest voorkomende bijen zoals een hommel, tuinhommel of de gehoornde metselbij afgebeeld, zodat iedereen ze kan herkennen.