NOS Nieuws - Algemeen

Aankomend president Donald Trump heeft Tom Homan aangesteld om de grenzen van de Verenigde Staten te gaan overzien. Homan was tijdens de eerste termijn van het presidentschap van Trump al waarnemend directeur van de Amerikaanse Immigratiedienst ICE.

"Ik ben blij om aan te kunnen kondigen dat de voormalige ICE-directeur en trouwe grenscontroleman, Tom Homan, zich zal aansluiten bij de regering-Trump. Hij zal verantwoordelijk zijn voor de grenzen van onze natie (de grens-tsaar)", schrijft Trump op Truth Social.

Dat Homan een functie zou krijgen rond de grensbewaking werd al verwacht. Naast het toezicht op de zuidelijke en noordelijke grenzen en de "maritieme en luchtvaartveiligheid", zegt Trump dat Homan "verantwoordelijk zal zijn voor alle deportatie van illegale vreemdelingen terug naar hun land van herkomst".

'Humane manier'

Trump heeft als verkiezingsbelofte een grote deportatieoperatie aangekondigd. Op Truth Social zegt Trump dat hij zeker weet dat Homan deze "langverwachte taak" op een "fantastische" manier zou gaan invullen.

In een interview op Fox News zei Homan dat ICE de plannen van Trump op een "humane manier" gaat uitvoeren. "Het wordt een doelgerichte, geplande operatie, uitgevoerd door de mannen van ICE. De mannen en vrouwen van ICE doen dit dagelijks. Ze zijn er goed in", zei hij. "Als we daarheen gaan, zullen we weten wie we zoeken. We weten hoogstwaarschijnlijk waar ze zullen zijn, en het zal op een humane manier gebeuren."

Grootste deportatieoperatie

Eerder dit jaar keek Homan op de National Conservatism Conference in Washington al vooruit op de massale deportatieoperatie. "Wacht tot 2025," zei hij. "Als je hier illegaal bent, kun je beter over je schouder kijken."

Daarbij beloofde hij dat de deportatieplannen van Trump hun doorgang zullen vinden. "Je hebt mijn woord. Trump komt in januari terug, ik zal in zijn kielzog volgen en ik zal de grootste deportatieoperatie leiden die dit land ooit heeft gezien."

Nog geen half jaar na zijn aanstelling is premier Conille van Haïti alweer ontslagen. Na maanden van wetteloosheid en afwezig bestuur kreeg hij eerder dit jaar de taak om, samen met een negenkoppige overgangsraad, nationale verkiezingen te organiseren.

Waarom Conille is ontslagen, is niet duidelijk. Er was al langer spanning tussen hem en de overgangsraad die de terugkeer van centraal gezag en veiligheid in het armste land van Latijns-Amerika moet regelen.

De raad heeft zakenman Alix Didier Fils-Aimé aangewezen als opvolger van Conille. Volgens Conille heeft de overgangsraad echter niet het recht om hem te ontslaan, alleen om een premier aan te stellen. Volgens hem kan alleen het parlement hem ontslaan, maar dat is er nog niet.

Veel geweld en chaos

Haïti gaat al langer gebukt onder bendegeweld en armoede. Na de moord op president Moïse van Haïti in 2021 zijn er geen verkiezingen meer geweest in het land.

Eerder dit jaar kwam het tot een grootschalige geweldsexplosie: gewapende bendes namen onder meer de internationale luchthaven over, bestormden de grootste gevangenis van het land en stichtten in de hoofdstad Port-au-Prince brand in onder meer politiebureaus en ziekenhuizen.

Toenmalig president Henry was op dat moment in Kenia om te spreken over een VN-missie om het bendegeweld onder controle te krijgen. Door het geweld kon hij niet meer terug naar zijn land. Bendeleiders eisten zijn onmiddellijke vertrek. Dat vertrek volgde niet veel later.

Rust brengen

Een overgangsraad werd ingesteld om, na maanden van wetteloosheid en afwezig bestuur, rust te brengen in de chaos. De overgangsraad heeft een mandaat tot 7 februari 2026. Op die datum moet een nieuwe president worden beëdigd.

Voor die tijd moeten verkiezingen worden uitgeschreven en een nieuwe kiescommissie worden aangesteld. De raad mag ook helpen bepalen hoe de plannen van een nieuwe regering eruit moeten zien.

De overgangsraad bestaat uit negen mensen. Zij vertegenwoordigen de grootste politieke partijen, de particuliere sector en het maatschappelijk middenveld. Zeven leden mogen stemmen, twee zijn waarnemers. De leden hebben drie prioriteiten: veiligheid, constitutionele en institutionele hervormingen en verkiezingen.

Bemiddelingspogingen

De raad wordt geplaagd door onderlinge en politieke strijd. Zo worden meerdere leden in een rapport beschuldigd van corruptie. Bemiddelingspogingen met Conille door neutrale buitenlandse partijen liepen op niets uit.

Door het geweld in Haïti kwamen volgens de VN dit jaar bijna 4900 mensen om het leven. Ook zijn tienduizenden mensen op de vlucht.

Goedemorgen! In Bakoe begint vandaag de wereldwijde klimaattop. En in verschillende delen van het land is het feest: er is de opening van het carnavalsseizoen en kinderen gaan langs de deuren voor Sint-Maarten.

Eerst het weer: Vanmorgen trekt de regen weg, waarna geregeld de zon doorbreekt. Vanuit het noorden volgen ook enkele buien. Vanmiddag kan een enkele bui gepaard gaan met onweer. Bij een matige tot vrij krachtige noordwestenwind wordt het maximaal 11 tot 13 graden.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De onlangs als Amerikaanse president gekozen Donald Trump heeft in een telefoongesprek met de Russische president Vladimir Poetin erop aangedrongen de oorlog in Oekraïne niet te laten escaleren, meldt The Washington Post. Het zou daarmee het eerste gesprek tussen de twee zijn sinds Trump de verkiezingen won afgelopen week.

Trump zou donderdag vanuit zijn verblijfplaats in Florida Poetin hebben herinnerd aan "Washingtons aanzienlijke militaire aanwezigheid in Europa", zo schrijft de Amerikaanse krant op basis van een anonieme bron. In het gesprek liet Trump ook weten een vervolggesprek te willen om een "snelle oplossing van de oorlog in Oekraïne" te bespreken.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit?

Speelgoedfabrikant Mattel heeft excuses gemaakt voor een blunder waarbij een URL van een pornosite op de doos van een speelgoedverpakking is afgedrukt. Het gaat om poppen van de film Wicked, die binnenkort in de bioscoop draait.

Het was de bedoeling dat kopers naar wickedmovie.com gingen, maar in plaats daarvan werd de site pornoproducent Wicked genoemd. Mattel spreekt van een ongelukkige fout en zegt onmiddellijk actie te hebben genomen om die te verhelpen.

Fijne maandag!

Hoe krijg je rijke landen zover om niet een miljard, niet tientallen miljarden, maar honderden miljarden dollars extra beschikbaar te maken voor arme landen? Die vraag staat centraal op de klimaattop die vandaag begint in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe. Kenners noemen het de geldtop: al in het klimaatakkoord van Parijs in 2015 werd afgesproken dat er nu een nieuw financieringsdoel moet komen.

In 2022, twee jaar later dan beloofd, werd voor het eerst 100 miljard dollar opgebracht waarmee ontwikkelingslanden zich kunnen aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. Ook kunnen ze het investeren in alternatieven voor fossiele energie. In Bakoe moeten landen nu een nieuw bedrag afspreken dat ze de komende jaren moeten leveren. En dat moet fors meer zijn dan ze nu bijdragen.

"Er worden allerlei bedragen genoemd", vertelt Pieter Pauw, expert klimaatfinanciering van de TU Eindhoven. "Zo duikt geregeld een bedrag op van 1 biljoen dollar, oftewel duizend miljard." In aanloop naar de top noemt ook het Europees Parlement dat bedrag, bestaande uit giften en zeker ook veel leningen van publieke en private partijen. Daarmee kunnen de landen bijvoorbeeld dijken verstevigen, waarschuwingssystemen opzetten of windmolens bouwen.

"Het is een astronomisch bedrag, maar het kan wel", vindt Pauw. "En het moet ook, want de kosten van klimaatrampen, zoals afgelopen maand in Valencia en Florida, zijn pas echt astronomisch. Het hangt er zeer van af waar het geld vandaan komt. Als het meer leningen mogen zijn dan giften, wordt het makkelijker om het eens te worden over een hoger bedrag. Bij meer giften, zoals Afrikaanse landen willen, zal het bedrag lager uitkomen."

Rijk of arm?

Nog moeilijker is de discussie wie er betaalt. Dat rijke landen grotendeels verantwoordelijk zijn voor de rekening, daarover zijn alle landen het eigenlijk wel eens. Maar wie er nu rijk is en wie niet, dat blijft een groot twistpunt.

Een belangrijk jaartal in die discussie is 2009. Destijds besloten landen op de klimaattop in Kopenhagen dat rijke landen binnen afzienbare tijd samen jaarlijks 100 miljard dollar beschikbaar moesten maken voor klimaatmaatregelen in ontwikkelingslanden. Die rijke landen waren de 25 geïndustrialiseerde landen die in 1992 tot de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) behoorden.

Destijds was dat een acceptabel onderscheid tussen rijk en arm, maar de wereld is flink veranderd sinds 1992. Landen als China en Saudi-Arabië, toen nog aangewezen als ontwikkelingslanden, hebben een stormachtige economische groei doorgemaakt en stoten nu veel CO2 uit. China is uitgegroeid tot de tweede economie van de wereld en de rijke landen, inclusief Nederland, vragen zich af of ze wel moeten meebetalen aan het versterken van Chinese dijken.

Andersom brengen landen als China daartegen in: wij zijn wellicht economisch hard gegroeid, maar we stoten per hoofd van de bevolking nog altijd minder CO2 uit dan veel rijke landen. En ook de historische broeikasgassenuitstoot en de klimaatrisico's zijn ongelijk verdeeld over de wereld.

Pauw van de TU Eindhoven deed lang onderzoek naar het klimaatfinanceringsvraagstuk en concludeert dat de discussie niet beslecht wordt als het blijft gaan over de vraag wie nu de rijke betalende landen moeten zijn en wie de ontvangende ontwikkelingslanden. "Daar ga je niet uit komen. Dat proberen ze al sinds 1992 en daar gaan ze geen formule voor ontwikkelen."

Daarom pleit hij er zelf voor om dit jaar over een nieuw systeem te praten, waarbij er niet alleen bijdragers en ontvangers zijn van het klimaatgeld, maar ook landen die zowel zouden kunnen bijdragen als geld ontvangen. "Of bijvoorbeeld een extra categorie landen die wel betaalt, maar dat op een vrijwilligere basis doet."

Druk op ketel

Hoe moeilijk de discussie ook is, zeker nu de VS zich de komende jaren naar verwachting niet van zijn meest voortvarende kant zal laten zien, Pauw verwacht dat de onderhandelaars er in Bakoe uit komen. "De vraag is wel hoe de beslissing eruit zal zien. Het zou kunnen dat het een vage doelstelling oplevert die later uitgewerkt moet worden, waar niemand tevreden over is maar wel mee kan leven."

Duidelijk is dat de druk hoog is, ook omdat sommige ontwikkelingslanden hun ambities op uitstootgebied verbinden aan de afspraken over dit soort financiën. "Als ze er niet uit komen, zijn we nog veel verder van huis. Dan gaan landen volgend jaar de klimaatambities ook minder verhogen. En ondertussen wordt klimaatverandering alleen maar erger."

In Rijsenhout in Noord-Holland zijn tientallen auto's op een parkeerterrein in vlammen opgegaan. Het gaat om veertig tot vijftig voertuigen van mensen die via Schiphol op reis zijn gegaan.

De brandweer werd rond 03.00 uur gealarmeerd. Rond 06.45 uur waren de meeste branden geblust. Voor het blussen van twee elektrische auto's had de brandweer meer tijd nodig, maar rond 10.00 uur was de brand uit.

Hoe de brand is ontstaan, is onbekend. Wel is volgens de veiligheidsregio duidelijk dat er meerdere brandhaarden waren. De brand is verdacht en de politie heeft het terrein tot plaats delict gemaakt om onderzoek te kunnen doen.

Op de parking ontstond een grote vlammenzee:

Rijsenhout ligt een paar kilometer ten zuiden van Schiphol, langs de A4. Het terrein is geen officiële parkeergelegenheid van Schiphol zelf, maar wordt wel gebruikt door vakantiegangers en andere langparkeerders.

In de dorpen en polders rond de luchthaven worden meer terreinen op die manier gebruikt.

Speelgoedfabrikant Mattel heeft excuses gemaakt voor een blunder waarbij een URL van een pornosite op de doos van een speelgoedverpakking is afgedrukt. Het gaat om poppen van de film Wicked, die binnenkort in de bioscoop draait. Op de speelgoeddoos bleek een verkeerde verwijzing te staan. Maar de poppen stonden al in de winkels.

De fout kwam afgelopen weekend aan het licht. Mensen die het speelgoed hadden gekocht deelden foto's waarop naar de pornosite werd verwezen. "Ik kocht de Singing Elphaba-pop. Toen ik die inspecteerde, zag ik dat de website die op de achterkant van de doos vermeld stond NSFW (afkorting voor 'not safe for work') was", zegt iemand op Reddit.

Het was de bedoeling dat kopers naar wickedmovie.com gingen, maar in plaats daarvan verwees de doos naar de site van pornoproducent Wicked, bekend van sterren als Chasey Lain en Stormy Daniels.

Mattel spreekt van een ongelukkige fout en zegt onmiddellijk actie te hebben genomen om die te verhelpen. "Consumenten die het product al hebben, wordt geadviseerd de verpakking weg te gooien of de link te verbergen", schrijft het Amerikaanse bedrijf.

Op de website van verschillende grote winkels zijn de poppen sinds gisteren niet meer te koop. Op veilingsites worden de poppen met de verkeerde URL inmiddels aangeboden voor honderden dollars.

In Vlissingen is op straat een man van 48 overleden. De politie zegt dat hij is doodgestoken. Het slachtoffer werd net na middernacht gewond op straat gevonden bij een woning. De man had volgens de politie vermoedelijk geen vaste woon- of verblijfplaats.

Rond 01.30 uur pakte de politie een verdachte op niet ver van de plek waar het slachtoffer was gevonden. Het is een man van 25 uit de Zeeuwse stad. Wat er aan het incident voorafging, is onbekend.

Het slachtoffer werd gevonden in de Kasteelstraat in de binnenstad van Vlissingen. Het centrum is sinds twee maanden aangewezen als veiligheidsrisicogebied vanwege een aantal ernstige geweldsincidenten. De politie mag tot half maart daar iedereen preventief fouilleren.

De onlangs als Amerikaanse president gekozen Donald Trump heeft in een telefoongesprek met de Russische president Vladimir Poetin erop aangedrongen de oorlog in Oekraïne niet te laten escaleren, meldt The Washington Post. Het zou daarmee het eerste gesprek tussen de twee zijn sinds Trump de verkiezingen won afgelopen week.

Trump zou donderdag vanuit zijn verblijfplaats in Florida Poetin hebben herinnerd aan "Washingtons aanzienlijke militaire aanwezigheid in Europa", zo schrijft de Amerikaanse krant op basis van een anonieme bron die op de hoogte zou zijn van het telefoontje. In het gesprek liet Trump ook weten een vervolggesprek te willen om een "snelle oplossing van de oorlog in Oekraïne" te bespreken, aldus The Washington Post.

De aanstaande president zei tijdens zijn campagne dat hij de oorlog in 24 uur zal beëindigen. Hoe hij dit precies voor elkaar wil krijgen, is niet bekend. Zaterdag zei een adviseur van Trump dat de nieuwe regering zich zal focussen op het bereiken van vrede in Oekraïne, in plaats van op het heroveren van door Rusland bezette gebieden. Het team van Trump liet daarna weten dat de adviseur niet voor de president werkt en niet namens Trump spreekt.

Volgens The Washington Post is Oekraïne op de hoogte gebracht van het telefoontje aan Poetin en is er geen bezwaar gemaakt tegen het gesprek. Eind september hebben de Oekraïense president Zelensky en Trump elkaar ontmoet in New York en gesproken over de oorlog. Na de ontmoeting van veertig minuten zei Trump dat hij en Zelensky allebei willen "dat hier een einde aan komt, en we willen allebei dat er een eerlijke deal wordt gesloten".

Zonder steun regering

Trump sprak gisteravond ook met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Tijdens het gesprek kwamen volgens een woordvoerder van de Duitse regering de "geopolitieke uitdagingen" aan bod. Ook zeiden de twee te willen werken "aan een terugkeer van vrede in Europa".

Overigens zijn Trumps eerste gesprekken met de leiders volgens The Washington Post niet gevoerd met de steun van het ministerie van Buitenlandse Zaken en tolken van de Amerikaanse overheid.

De hoofdredacteuren van regionale dagbladen roepen het kabinet en de coalitiepartijen op om de geplande btw-verhoging op nieuwsmedia te schrappen. Op de voorpagina van titels van alle zeventien regionale dagbladen is een open brief gepubliceerd waarin zij het kabinet en de coalitiepartijen vragen de btw-verhoging van 9 naar 21 procent in te trekken.

Donderdag stemt de Tweede Kamer vermoedelijk over de verhoging van de btw op onder meer nieuwsmedia. "De btw-verhoging dreigt dan een feit te worden, zonder dat het kabinet en de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB aandacht hebben besteed aan de gevolgen van de hogere belasting op de toegankelijkheid van betrouwbaar nieuws, de pluriformiteit van de pers en het functioneren van de regionale en lokale democratie", schrijven de hoofdredacteuren.

'Straks nog voldoende journalisten?'

Ze denken dat door de btw-verhoging straks aanzienlijk minder lezers zich een abonnement kunnen veroorloven. De hoofdredacteuren verwachten daardoor grote gevolgen voor de regionale verslaggeving. "Hebben we straks nog voldoende journalisten om verslag te doen van de gemeenteraad en lokale beleidsmakers kritisch te volgen?", vragen ze zich af. "Kunnen we nog onderzoeksverhalen maken over grote kwesties in de regio?"

In hun oproep op de voorpagina's benadrukken de hoofdredacteuren dat alle andere Europese landen de btw op nieuwsmedia laag houden, en roepen zij de regering op om de verhoging te heroverwegen. "Dat is geen kwestie van kunnen, maar van willen. Zeker voor politici die de regio een warm hart toedragen", besluiten zij de brief.

De regeringspartijen steunen de verhoging van de btw op cultuur, boeken, kranten, sport en hotelovernachtingen. Daarmee is er een meerderheid in de Tweede Kamer. Of die er ook is in de Eerste Kamer moet later blijken. Oppositiepartijen zoals D66 zijn kritisch.

Schrijvers, sporters en journalisten gingen vorige week naar Den Haag om te protesteren tegen de btw-verhogingen

Bij een pro-Palestijnse demonstratie op de Dam zijn vanmiddag ruim vijftig mensen aangehouden. De meeste arrestaties waren voor het overtreden van de noodverordening of het verstoren van de openbare orde, meldt van de politie.

Ook zijn 340 mensen in opdracht van het Openbaar Ministerie weggevoerd naar een andere plek in Amsterdam. De demonstratie was door de rechter verboden vanwege de noodverordening die sinds vrijdag in de stad van kracht is.

De gemeente Amsterdam maakte aan het einde van de middag bekend de maatregel tot komende donderdagochtend te verlengen. Aanvankelijk zou de noodverordening tot maandagochtend duren.

De maatregel werd ingesteld na de gewelddadigheden in Amsterdam voor en na de wedstrijd wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv. Daarbij werden supporters van de Israëlische voetbalclub in de nacht van donderdag op vrijdag aangevallen en mishandeld. Daarvoor werd vrijdag een 26-jarige Amsterdammer gearresteerd; voor en tijdens de wedstrijd werden ook al 62 mensen aangehouden.

Door de noodverordening kan de politie preventief fouilleren en is er extra politie en marechaussee op de been. Ook zijn demonstraties in de hoofdstad verboden.

Beelden van betogers op de Dam:

Ondanks het verbod kwamen vanmiddag naar schatting enkele honderden pro-Palestijnse demonstranten naar de Dam toe, waar veel agenten en ME'ers op de been waren. De politie droeg demonstranten op te vertrekken. Na een uur besloot de politie de demonstratie te beëindigen en werden charges uitgevoerd.

Honderden betogers werden met stadsbussen vervoerd naar een sportpark in Amsterdam-West, waarna ze naar huis mochten. Van de ruim vijftig aangehouden mensen zit een groot deel nog vast. Het is niet bekend wanneer zij vrijkomen, meldt de politie.

Ook activist Frank van der Linde werd op de Dam aangehouden. Van der Linde spande vooraf een kort geding aan om het demonstratieverbod van tafel te krijgen, maar de rechtbank stelde hem in het ongelijk. Hij gaf daarna aan toch naar de Dam te gaan.

Het Russische leger heeft eenzijdig het grootste deel van de Zuid-Oekraïense provinciehoofdstad Cherson tot militaire zone verklaard. Binnen die zone is iedereen een doelwit.

Bij een bushalte aan de Mychail Hroesjevskistraat, tegenover de centrale markt van Cherson, staat een oudere vrouw. Ze heeft zojuist boodschappen gedaan. "Nu ga ik naar huis en wacht op de bus. Verschrikkelijk, maar ik moet wel." Op de vraag of ze bang is voor drones, zegt ze: "Natuurlijk, wie is daar niet bang voor?"

Nietsontziend jagen Russische drones op voetgangers, fietsers en personenauto's. Die jacht begon in juli, sindsdien zijn de bewoners vogelvrij. Toch laten de achtergebleven Chersonners zich niet wegjagen. In de stad wonen nog zo'n 70.000 mensen. Driekwart van de bevolking is vertrokken, want voor de oorlog waren het er bijna 290.000.

Willekeurige aanvallen

Een andere vrouw, die normaal werkt op een ambulance, vertelt verontwaardigd: "We worden permanent gebombardeerd. Nu bestoken ze ons met drones. Zo gaat het hier de hele tijd. Ze bombarderen hier auto's van gewone burgers. Wat hebben we voor leven?"

De Russische drones komen vooral af op plekken waar veel mensen bijeenkomen, zoals bushaltes. Bij de halte voor de markt staan ongeveer twintig mensen. Omdat die aan de rand van de stad ligt, komen hier minder drones. In principe, want niet alle dronepiloten houden zich aan de rode zone. Daarom vinden veel mensen het gevaarlijk om de straat op te gaan.

En dat is begrijpelijk, want het aantal willekeurige drone-aanvallen groeide snel sinds juli. In september werden er 2700 geregistreerd, met 147 gewonden en zes doden tot gevolg.

Zoveelste beproeving

De golf aanvallen is de zoveelste beproeving voor Cherson. In 2022 werd de stad een aantal maanden bezet door de Russen. Ze waren wreed voor de bevolking. Veel mensen werden gemarteld of op straat in elkaar geslagen.

Na de bevrijding door het Oekraïense regeringsleger kwamen de artilleriebeschietingen en de overstroming, toen de Russen in de rivier Dnipro de Kachovkadam hadden opblazen. Nu zijn de Russische drones erop uit om slachtoffers te maken.

Een tiener staat in haar eentje met een witte koptelefoon op zachtjes te wiegen op haar muziek. Kira is 17 en studeert voor tandartsassistent. "Elke dag ga ik naar mijn werk. En elke dag vliegen ze, de drones", vertelt ze.

Kira is ook doelwit geweest. "Op een keer liep ik naar mijn werk toen er een drone boven mij hing. Toen begon ik te huilen, eerlijk gezegd. Ik ben gewoon blijven staan, ik heb niet meer bewogen. Ik wist niet wat er ging gebeuren, ik bevroor gewoon. Maar, bedankt, hij vloog door." Kira lacht nerveus.

Angst aanjagen

Jevhen Levantsjenko had minder geluk. Hij werkt bij de gemeente Cherson en moest onlangs een dak repareren. De gemeentewerker stroopt zijn broekspijpen op om zijn verwondingen te laten zien. Zijn benen zit onder de wonden van granaatscherfjes.

"Mijn benen doen nog pijn. Mijn oor zit dicht en suist. Links hoor ik slecht." Vanwege Jevhens verwondingen is zijn vrouw teruggekeerd naar Cherson om hem te verzorgen. Ze was gevlucht naar Odesa. Jevhen bleef: "Iemand moet dit werk toch doen. Ik ben hier geboren."

Zijn baas, Maksim Koertsjyk, is niet verbaasd over de aanval op de dakdekkers. "Ze zoeken helemaal niet naar militaire doelen. Ze duiken op alles wat ze zien." Hun doel is voor hem overduidelijk: "Angst aanjagen. Terreur verspreiden, zodat de mensen de stad verlaten. Mensen gaan ook weg, maar dat zijn er niet veel. Er zijn delen van de stad waar je je niet meer op straat kunt begeven."

Overkapping en schuilkelder

Op de gemeentewerf is een grote overkapping gebouwd. Hier lunchen mannen, uit het zicht van de drones. Ook is er een schuilkelder met een stevige deur. Koertsjyk heeft wel eens een gebouw binnen moeten vluchten voor een drone. "De deur moet je dan goed dicht doen, want ze kunnen naar binnen vliegen."

Het stadsbestuur doet van alles tegen de drones. Er hangen waarschuwingsborden in de stad en er zijn anti-droneteams op pad met speciale luchtafweer.

Ook worden de radiogolven verstoord, zodat de drones onbestuurbaar worden. Maar dat wordt steeds lastiger; er woedt een permanent gevecht om de frequenties. "In het begin was het met harde wind of bewolking rustig, maar nu vliegen ze altijd, weer of geen weer", zegt Koertsjyk.

De ondernemersvereniging in Vianen baalt van een fout die is gemaakt met een advertentie in de lokale krant, over de landelijke intocht van Sinterklaas die komende zaterdag in de stad is. Bij de advertentie van de vereniging prijkte een foto van Zwarte Piet. En dat terwijl Zwarte Piet vanwege zijn stereotyperende eigenschappen al jaren niet meer te zien is bij de landelijke intocht.

De vereniging is geschrokken en benadrukt de foto van Zwarte Piet niet zelf te hebben uitgekozen. "Wij hebben alleen tekst aangeleverd." De foto is vervolgens uitgezocht door iemand bij uitgever Kontakt Mediapartners.

Daar spreken ze van een menselijke fout. Volgens Het Kontakt was sprake van een onbewuste actie en voelt de verantwoordelijke medewerker er zich ongemakkelijk over. "Wij betreuren het dat er beeld is gebruikt dat in deze tijd niet meer wenselijk is", meldt het bedrijf.

Voorafgaand aan publicatie heeft Het Kontakt een proefdruk voorgelegd aan de ondernemersvereniging, maar die reageerde daar niet op. Mogelijk is de proefdruk in de haast over het hoofd gezien, erkent de vereniging.

'Iedereen welkom'

Ook de gemeente is niet blij met de foto. Het is spijtig als mensen zich gekwetst voelen, zegt een woordvoerder van de gemeente Vijfheerenlanden, waaronder Vianen valt. "Onze boodschap is dat iedereen welkom is bij de landelijke intocht." Er zullen zaterdag alleen roetveegpieten zijn.

Het Kontakt heeft overigens geen reacties van lezers ontvangen op de afbeelding. In de online versie van de krant is de foto inmiddels aangepast.

De schok na de mishandeling van Israëlische voetbalfans in Amsterdam is groot. Beelden van Israëlische mannen die werden opgejaagd maken nog altijd veel los, onder meer omdat ze bij mensen herinneringen oproepen aan pogroms, geweld tegen Joden. Drie dagen na de gebeurtenissen komen steeds meer verhalen, foto's en video's naar buiten. Daarmee wordt het beeld van wat er die nacht gebeurde completer, maar ook diffuser.

Naast de vele beelden van het geweld tegen Israëliërs in het centrum van Amsterdam zijn er ook video's verschenen waarop is te zien dat aanhangers van Maccabi Tel Aviv zich misdragen in de stad. Die beelden maken duidelijk dat de supporters niet alleen voorafgaand aan de wedstrijd anti-Arabische en racistische leuzen riepen en een Palestijnse vlag van een raam trokken, maar ook na het duel gewelddadig waren.

De Amsterdamse politie heeft vandaag laten weten dat in het onderzoek naar het geweld alle beelden worden meegenomen, dus ook die van de rellende Maccabi-aanhang. De politie beschikt over beelden van camera's op straat en deurbelcamera's, maar ook van getuigen, journalisten en tipgevers. Burgemeester Halsema kondigde vrijdag een onafhankelijk onderzoek aan naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen.

Stokken en stenen

In bijvoorbeeld onderstaande video die een Amsterdamse fotograaf in de nacht van donderdag op vrijdag op X plaatste en die persbureau Reuters vrijdag wereldwijd verspreidde, is te zien hoe het tegenover Amsterdam Centraal misgaat. Israëlische supporters kwamen daar na afloop van de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv aan met het openbaar vervoer.

Op de beelden zitten supporters, schijnbaar de harde kern van Maccabi, voor het station iemand achterna die tegen de grond wordt gewerkt. Wat er aan de beelden is voorafgegaan, is niet bekend.

Het Parool heeft beelden van voetbalfans die met broekriemen in de hand door het centrum van Amsterdam lopen. Op beelden van YouTube-verslaggever Bender is te zien dat Maccabi-supporters om de hoek op de Nieuwezijds Voorburgwal stukken hout uit een pallet halen.

Op dezelfde beelden rent even later een groep van enkele tientallen Maccabi-aanhangers met houten latten vanaf de Nieuwezijds Voorburgwal de Nieuwe Nieuwstraat in. Kort ervoor zijn in die steeg een paar mensen te zien die kreten naar de groep roepen. Ook gaat er zwaar vuurwerk af. Op het Spui, waar de supporters zich volgens Het Parool ook misdragen, is te zien dat de groep ergens stenen vandaan heeft gehaald.

De groep op de beelden bestaat uit een man of honderd, terwijl er zo'n 3000 fans bij de wedstrijd waren. Op de Bender-beelden is te zien dat er niet alleen mannen, maar ook vrouwen en kinderen bij de groep supporters lopen.

63 aanhoudingen

Voor het geweld in de nacht van donderdag op vrijdag is voor zover bekend één arrestatie verricht. De andere 62 aanhoudingen die rond de wedstrijd werden gedaan, waren al eerder op de avond. Er zitten nog vier mensen vast.

Het is niet duidelijk of er ook Israëliërs onder de arrestanten zijn. Het Openbaar Ministerie zei gistermiddag nog meer aanhoudingen te verwachten, maar wilde niets zeggen over de achtergrond of nationaliteit van de verdachten.

De politie in Amsterdam onderzoekt nieuwe vermoedelijk antisemitische incidenten dit weekend in de hoofdstad. De Amsterdamse politiecommissaris Dutilh zei dat de incidenten gericht waren tegen Joden of mensen die er schijnbaar Joods uitzagen. Er is melding gemaakt van belediging en bedreiging, er is iemand uit een taxi gezet en iemand is naar zijn paspoort gevraagd.

Volgens een politiewoordvoerder is er één geval bekend waar politie bij is geweest. Een man vroeg een voorbijganger op de Haarlemmerweg om zijn paspoort, met de vraag of hij Israëlisch was. Daarna probeerde hij hem te beroven. Dat is niet gelukt en de dader kon ontkomen.

Dutilh sprak over de incidenten tijdens een kort geding over het recht om te demonstreren ondanks de noodverordening in Amsterdam. Die noodverordening werd vandaag overigens verlengd tot donderdagochtend.

Politie-inzet

Volgens de politiecommissaris zijn alle supporters van Maccabi Tel Aviv inmiddels vertrokken uit de stad. Hij zei ook dat er politie is ingezet om panden waarbij dat eerder niet nodig was te beveiligen en te bewaken. En het opsporingsonderzoek naar de aanstichters van het geweld in de stad is in volle gang, zei hij. In dat onderzoek worden ook de incidenten van de afgelopen twee nachten meegenomen.

Bij dat onderzoek wordt ook al het beschikbare beeldmateriaal gebruikt. Dat materiaal komt onder meer van sociale media, van mensen die het bij de politie aanleveren en van straatcamera's.

Confrontaties

De onrust in de stad ontstond na afloop van de voetbalwedstrijd van Ajax tegen Maccabi Tel Aviv. Israëlische voetbalsupporters trokken de stad in en ook pro-Palestina-aanhangers verzamelden zich. Op verschillende plekken in de stad waren er gewelddadige confrontaties.

Israëlische supporters die zich losmaakten van de groep werden bedreigd en aangevallen. Hotels waar ze verbleven werden belaagd, waardoor een aantal van hen daar niet meer heen durfde. In allerijl werd noodopvang geregeld.

Vanuit de hele wereld is met afschuw gereageerd op het antisemitische karakter van de incidenten. Politie, Openbaar Ministerie en de gemeente onderzoeken hoe het zo kon misgaan.

In Rotterdam hebben demonstranten een protestmars gelopen tegen het afschaffen van opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers. De gemeente maakte onlangs bekend vanaf volgend jaar te stoppen met de zogenoemde bed-bad-brood-regeling.

De demonstratie begon op het Stationsplein, waar enkele toespraken werden gehouden. Onder anderen een man die voorheen in Rotterdam woonde zonder vaste verblijfplaats, deed daar zijn verhaal, schrijft Rijnmond.

"Ik sta hier trots als Rotterdammer. Dankzij de bed-bad-brood-regeling heb ik de afgelopen twaalf jaar steun gekregen, wat me geholpen heeft om nu als stadsambtenaar te werken en netjes belasting te betalen", zei hij.

De stoet liep daarna door de binnenstad naar het stadhuis. Betogers droegen spandoeken en borden met teksten als "bed-bad-brood is een basis-nood!" en "solidariteit met migranten". Volgens de omroep waren er honderden demonstranten aanwezig.

Rijksbijdrage stopt

In een bed-bad-brood-opvang worden asielzoekers die terug moeten naar hun thuisland op sobere wijze opgevangen. Daarmee wordt voorkomen dat ze op straat gaan rondzwerven en mogelijk overlast veroorzaken terwijl ze wachten op terugkeer. Vijf gemeenten bieden op dit moment zulke opvang: Amsterdam, Eindhoven, Groningen, Utrecht en Rotterdam.

Minister Faber (Asiel en Migratie) maakte in september bekend dat ze de Rijksbijdrage voor de regeling volgend jaar stopt. De minister gaf toen aan dat ze wil inzetten op "terugkeer, in plaats van gesubsidieerde opvang".

Rotterdam besloot daarop te stoppen met de opvang. De coalitiepartijen Leefbaar Rotterdam, VVD, D66 en Denk hadden twee jaar geleden al afgesproken dat de regeling alleen zou worden verlengd als het Rijk er geld voor geeft. De vier andere gemeenten hebben aangegeven dat ze na 1 januari de regeling zelf gaan financieren.

Het Amerikaanse leger heeft vannacht en vanochtend luchtaanvallen uitgevoerd op wapendepots in Jemen. De opslagplaatsen zijn in handen van Houthi's, die worden gesteund door Iran en liggen in gebied dat door deze Houthi-rebellen wordt gecontroleerd. Dat heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie, het Pentagon, bekendgemaakt.

Volgens de Amerikanen lagen er in de depots geavanceerde conventionele wapens die gebruikt kunnen worden om schepen op de Rode Zee en in de Golf van Aden aan te vallen.

Ook door Houthi's gecontroleerde media melden de aanvallen. Het zou gaan om negen luchtaanvallen. Het gebied dat werd aangevallen ligt rond de hoofdstad Sanaa. Het is niet duidelijk hoeveel schade er is aangericht.

Vergelding

Sinds het begin van de luchtaanvallen op de Houthi's in januari, als vergelding voor de aanvallen op de internationale scheepvaart, zijn ook radarinstallaties, kazernes en drone- en raketinstallaties geregeld doelwit.

De aanvallen op de schepen hebben geleid tot een verstoring van het goederentransport over de Rode Zee en door het Suezkanaal. Veel transporteurs kiezen nu voor de veiligere, maar langere route rond de Zuidkaap.

Een Pro-Palestijnse demonstratie die voor vanmiddag was aangekondigd op de Dam in Amsterdam, mag niet doorgaan. De rechter handhaaft de noodverordening die in de stad van kracht is.

Het kort geding was aangespannen door activist Frank van der Linde. Hij kondigde gisteren aan dat hij vanmiddag op de Dam wilde demonstreren. Volgens de activist gaat de noodverordening in tegen de burgerlijke vrijheden en de grondwet.

De noodverordening werd vrijdagmiddag ingesteld na de gewelddadigheden in Amsterdam tegen supporters van de Israëlische voetbalclub Maccabi Tel Aviv. De maatregel houdt onder meer in dat er niet gedemonstreerd mag worden.

Vannacht opnieuw incidenten

Tijdens de zitting erkende de advocaat van de gemeente volgens AT5 dat het verbod "een paardenmiddel" is. "En dat is alleen geschikt voor bijzondere omstandigheden. Maar die zijn er ook geweest." Volgens haar wordt "doorlopend getoetst" of de noodverordening nog nodig is.

En dat is, in het kader van de openbare veiligheid, nog altijd nodig, zei politiechef Olivier Dutilh tijdens de zitting. Zo is volgens hem in Amsterdam vannacht opnieuw mensen om hun paspoort gevraagd en zijn Joden of mensen die er schijnbaar zo uitzagen bedreigd.

Gevaar van escalatie

In het kort geding was het volgens de rechter vooral de vraag of er na het vertrek Israëlische supporters nog gevaar van escalatie bestaat bij demonstraties.

De rechter oordeelde dat dat risico nog steeds bestaat, onder meer omdat de politie aangaf dat er vannacht weer incidenten zijn geweest en dat de demonstratie aanleiding zou kunnen zijn voor een nieuwe escalatie. Bovendien: "Het verbod is van korte duur en na het weekend waarschijnlijk al niet meer van kracht", aldus de rechter.

De demonstratie stond gepland voor 14.00 uur. Van der Linde gaf na afloop aan dat hij van plan was toch naar de Dam te gaan. De politie houdt rekening met alle scenario's en is met meerdere eenheden aanwezig op de Dam, waar ook enkele Palestijnse vlaggen te zien zijn.

Bakfietsenfabrikant Carqon uit Amersfoort, die donderdag een terugroepactie begon, laat weten dat het gaat om zo'n 1500 elektrische bakfietsen. Er zijn veiligheidsproblemen bij drie modellen.

Carqon kan nog niet zeggen hoeveel mensen hun bakfiets al hebben laten controleren. Het bedrijf roept gebruikers op geen risico te nemen en de fiets niet te gebruiken tot de controle is uitgevoerd.

Bij de drie modellen (Classic, Cruise en Flatbed) kan het stuur losschieten of zelfs afbreken bij intensief gebruik. Dat komt doordat de bevestigingsbouten kunnen lostrillen. Ook kunnen er scheurtjes ontstaan in de stuurbuis.

Op www.checkyourcarqon.com kunnen klanten controleren of hun bakfiets wordt teruggeroepen.

Begin dit jaar verving Babboe 22.000 bakfietsen nadat was gebleken dat het frame kon breken. Duizenden andere werden gecontroleerd. Beide merken zijn onderdeel van fietsenproducent Accell.

In september werden ook elektrische bakfietsen van het merk Vogue van fabrikant ECC teruggeroepen omdat de veiligheid niet was gegarandeerd. Gebruikers maakten melding van gebroken zadelpennen en frames.

In Rusland en Oekraïne worden vanochtend opnieuw drone-aanvallen gemeld. In Rusland is daarom op zeker drie luchthavens bij Moskou het vliegverkeer enige uren stilgelegd. Het gaat onder meer om Domodedovo, het belangrijkste vliegveld van het land. Rond het middaguur gingen ze weer open.

De burgemeester van Moskou meldt dat er zeker 32 drones zijn neergehaald in de regio rond de hoofdstad. Daarmee zou het voor dat gebied de grootste drone-aanval zijn sinds het begin van de oorlog in februari 2022. Een vrouw is met brandwonden naar het ziekenhuis gebracht, zegt de gouverneur. Ook zijn twee huizen in brand gevlogen.

In de Russische regio's Kaloega en Brjansk, ten zuidwesten van Moskou, worden ook branden in gebouwen gemeld na drone-aanvallen van Oekraïne. Daarbij zou het niet gaan om woningen.

145 drones

Rusland heeft zoals elke nacht weer drones afgevuurd op Oekraïne. Het Oekraïense leger zegt dat de Russen een recordaantal van 145 drones hebben gelanceerd en dat 62 daarvan door de luchtverdediging zijn neergehaald.

In de zuidelijke regio Odesa worden twee gewonden gemeld. Verder ontstond op een aantal plaatsen brand en raakten gebouwen beschadigd. Het leger meldt verder dat tien drones het Oekraïense luchtruim weer verlieten en naar Rusland, Moldavië en Belarus vlogen. Meer informatie daarover wordt niet gegeven.

In september lag het vliegverkeer rond Moskou ook al enige tijd stil na aanvallen van Oekraïne. Rusland haalde toen 144 Oekraïense drones uit de lucht, waarvan bijna de helft boven de regio Brjansk.

In Borculo, in de Achterhoek, zijn vanochtend twee mensen dood gevonden na een brand in een huis.

De brandweer werd rond 06.00 uur gewaarschuwd. De melding kwam van iemand die had gezien dat de ramen zwartgeblakerd waren.

Toen de brandweer aankwam was het vuur al gedoofd. In de woning aan de Beukenlaan werden vervolgens de lichamen van de slachtoffers gevonden.

De politie onderzoekt wat de oorzaak is van de brand en hoe de twee om het leven zijn gekomen.