NOS Nieuws - Algemeen

Treinverkeer bij Schiphol nog ontregeld door defecte Eurostar-trein

1 month 4 weeks ago

Na een defecte bovenleiding zorgt een kapotte internationale Eurostar-trein op het spoor bij Schiphol Airport deze ochtend voor vertraging en uitval van treinen. Twee op de drie treinen van en naar Schiphol kunnen daardoor niet rijden.

De kapotte bovenleiding die vanochtend voor veel problemen zorgde, is inmiddels hersteld, meldt spoorbeheerder ProRail. Alleen kunnen veel treinen nu nog niet rijden vanwege een defecte internationale Eurostar-trein op het spoor bij de luchthaven.

De trein kan volgens ProRail alleen door een andere Eurostar-trein worden weggesleept. Dat gebeurt naar verwachting in de loop van de ochtend. Daarna zullen volgens een woordvoerder steeds meer treinen weer gaan rijden. Rond 13.00 uur moeten de problemen zijn opgelost.

Wekdienst 25/9: Minister en Groningers praten over gaswinning • Twente en AZ in Europa League

1 month 4 weeks ago

Goedemorgen! Minister Hermans gaat over gaswinning praten in het Groningse Warffum en de Europa League gaat verder.

Eerst het weer: vandaag is er veel bewolking en met name in de middag zijn er perioden met regen. De temperatuur loopt op naar een graad of 16. De zuidenwind is matig tot vrij krachtig.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Libanese badplaats Jiyeh is gisteravond laat getroffen door een Israëlische aanval. Dat zeggen bronnen tegen persbureau Reuters. Verschillende media melden dat er een harde explosie te horen was. Bewakingscamera's legden de explosie vast. Die was zo'n 20 kilometer verderop in hoofdstad Beiroet te horen.

Groot-Brittannië heeft Britten opgeroepen om Libanon zo snel mogelijk te verlaten. In een verklaring zei het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken dat er Britse troepen naar Cyprus zullen gaan, als onderdeel van noodplannen om Britse staatsburgers in Libanon en omgeving te ondersteunen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Pesto de pinguïn in een aquarium in het Australische Melbourne is slechts negen maanden oud, maar kan nu al rekenen op een horde fans. Het pluizige dier dat in januari is geboren is voor een kuiken namelijk behoorlijk uit de kluiten gewassen, is te lezen bij de Britse omroep BBC.

Hij torent nu al boven de volwassen pinguïns uit en weegt zo'n 22,5 kilogram. Volgens de verzorgers komt dat onder meer door zijn aanleg en de goede verzorging. Het dier trekt in ieder geval veel bekijks in het aquarium én gaat viral op sociale media.

Fijne woensdag!

Minder nieuwbouwwoningen erbij in de eerste helft van 2024

1 month 4 weeks ago

In de eerste helft van dit jaar zijn er in Nederland 32.690 nieuwbouwwoningen gebouwd. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat is het laagste aantal sinds 2018 in de eerste zes maanden van het jaar. Ook zijn het er bijna 4 procent minder dan in die periode vorig jaar: toen werden er nog 34.022 woningen gebouwd.

Minister Keijzer van Volkshuisvesting streeft er juist naar dat er meer woningen worden gebouwd. Het nieuwe kabinet heeft als doel dat er jaarlijks 100.000 woningen bijkomen om het woningtekort te verminderen. Dat zal dit jaar, op basis van deze cijfers over de eerste zes maanden, erg moeilijk worden.

Bij die 32.690 gaat het wel alleen om nieuw gebouwde huizen. Ieder jaar komen er ook woningen bij door bijvoorbeeld het ombouwen van kantoorpanden tot woningen of het splitsen van een groot huis in twee of drie appartementen. Vorig jaar werden in totaal 88.045 woningen gerealiseerd: 73.333 nieuwbouwwoningen en 14.712 woningen van die andere categorieën.

Bouwdip was verwacht

De daling van het aantal nieuwbouwwoningen komt niet onverwacht. De vorige woonminister, De Jonge, waarschuwde vorig jaar al dat er dit jaar een 'bouwdip' zou zijn. Dat was ook op te maken uit het feit dat rond 2022 projectontwikkelaars minder bouwvergunningen gingen aanvragen. Tussen het aanvragen van een vergunning en het gereedkomen van een woning zit ongeveer twee jaar.

De rente steeg toen, wat investeren in woningbouw duurder maakte. En door de hogere hypotheekrente werden potentiële kopers toen huiveriger om een nieuwbouwwoning te kopen. Ook duwde de hoge inflatie de kosten van bouwmaterialen omhoog.

Meer bouwvergunningen

Al die zaken spelen nu alweer minder. Eerst stabiliseerde de rente en nu daalt hij, en de inflatie is veel lager dan in 2022. Ook hebben veel mensen de afgelopen tijd flinke loonsverhogingen gekregen en is de vraag naar nieuwbouwkoopwoningen aangetrokken. Het vorige kabinet kwam ook met de Startbouwimpuls, een subsidie om bouwplannen door te zetten.

Door al die ontwikkelingen durven ontwikkelaars weer meer huizen te bouwen. Het aantal afgegeven vergunningen is de laatste tijd weer wat aan het stijgen. In de eerste helft van dit jaar zijn bouwvergunningen voor bijna 35.000 woningen afgegeven. En dat moet dan over zo'n twee jaar tot meer nieuwe woningen leiden.

Meer corporatiewoningen

Van die 32.690 nieuwbouwwoningen waren er 8205 van woningcorporaties. Dat zijn er bijna 2000 meer dan in de eerste helft van 2023. Daarmee zijn corporaties goed voor een groter deel van alle nieuwbouwwoningen. In de eerste helft van 2023 was 18 procent van alle nieuwbouwwoningen een corporatiewoning. Dit jaar was dat 25 procent.

Extreem weer Centraal-Europa zeldzaam, maar klimaatverandering verdubbelt kans erop

1 month 4 weeks ago

Klimaatverandering verdubbelde de kans op overstromingen in Centraal-Europa door extreme regenval zoals deze maand. Dat concludeert een internationaal samenwerkingsverband van wetenschappers, World Weather Attribution, in een eerste snelle analyse over het natuurgeweld van ruim een week geleden.

De vier dagen durende regenval was de zwaarste ooit gemeten in het gebied. Bij de overstromingen kwamen zeker 24 mensen om het leven. Duizenden mensen moesten hun huis verlaten. Hoe groot de schade precies is, is nog niet duidelijk, maar de kosten lopen in de miljarden.

In hun onderzoek bekeken de wetenschappers of er trends zaten in weerstatistieken. Ook gebruikten ze tientallen klimaatmodellen om het effect van klimaatverandering te bestuderen. Dat levert een beeld op van zeer extreem weer dat hoogst ongebruikelijk is in de getroffen regio, zegt klimaatwetenschapper Sjoukje Philip van het KNMI. "Het was echt de hevigste neerslag ooit gemeten, als we kijken naar de grote regio."

Zo veel regen viel er in vier dagen tijd in de regio:

De onderzoekers die met samenwerkingsverband World Weather Attribution het noodweer analyseerden, waarschuwen dat overstromingen alleen maar verwoestender zullen worden als gevolg van opwarming door gebruik van fossiele brandstoffen. In de klimaatmodellen zien ze dat de regenval 7 procent is toegenomen als gevolg van klimaatverandering, maar ze houden er rekening mee dat die modellen de werkelijkheid onderschatten.

"Onze studie toont de vingerafdrukken van klimaatverandering bij de zware regenval die Centraal-Europa liet overstromen", zegt onderzoeker Joyce Kimutai van het Grantham Institute van Imperial College in Londen. "Opnieuw tonen deze overstromingen de verwoestende gevolgen van door fossiele brandstoffen aangedreven opwarming." Zonder alternatief voor olie, gas en kolen verwacht zij nog zwaardere regenval en overstromingen.

Het extreme weer van afgelopen week in Centraal-Europa komt ongeveer één keer per eeuw voor, vertelde WWA-medeoprichter Friederike Otto op een persconferentie over het rapport. "Zonder door de mens veroorzaakte klimaatverandering zou dat eens in de 200 jaar zijn."

Mocht de opwarming van de aarde van de huidige 1,3 graden doorzetten naar 2 graden opwarming, dan verwacht WWA nog eens 50 procent meer van dit soort weer. Bovendien zou de hoeveelheid regen die bij dit soort weersextremen valt fors toenemen. "Tenzij we stoppen met fossiele brandstoffen, zal dit alleen maar erger worden. We moeten ons dus voorbereiden op nog meer regen", zegt Otto.

Gezien de hevigheid van de regenval en de omvang van het getroffen gebied bleef het aantal doden met 24 nog beperkt. Dat is minder dan bij eerdere wateroverlast in Centraal-Europa, schrijven de wetenschappers in hun rapport. Zo stierven bij de overstroming van 1997 in Duitsland, Tsjechië en Polen ruim honderd mensen. In 2002 trof noodweer nog meer landen en kwamen 232 mensen om het leven. En deze gebeurtenissen waren minder extreem dan de regenval van september van dit jaar.

Het illustreert dat landen zich deels kunnen wapenen tegen de door klimaatverandering toegenomen risico's. "Dat is de succeskant van dit verhaal", zegt Gerbrand Koren, klimaatonderzoeker van de Universiteit Utrecht. "Zo hebben de vroege waarschuwingssystemen goed gefunctioneerd. Dat heeft er echt voor gezorgd dat er relatief weinig slachtoffers zijn."

Koren zag met eigen ogen hoe dat in zijn werk ging. In de periode voor de ramp was hij toevallig in Wenen voor een workshop over de impact van klimaatverandering. In apps werd al gewaarschuwd voor de aankomende regen. Ook op stations werd gewaarschuwd niet de trein te nemen als dat niet nodig was.

Ruim een week geleden zagen correspondenten van de NOS dat ondanks de waarschuwingen de schade aanzienlijk was:

In Centraal-Europa is de afgelopen twintig jaar ook geïnvesteerd in bescherming tegen overstromingen. En omdat autoriteiten de regenval al dagen zagen aankomen konden ze voorzorgsmaatregelen nemen. Toch was de regenval zo extreem dat dammen lokaal alsnog bezweken.

Zelfs met een goede voorbereiding blijven de gevolgen aanzienlijk. "Neem de economische impact", zegt Koren. "Er zijn miljarden euro's nodig vanuit de Europese Unie om alle schade te herstellen." Die kosten mist Koren nog wel eens in de discussies over de aanpak van klimaatverandering. Er wordt vooral gesproken over de kosten om klimaatverandering aan te pakken en niet hoeveel schade je kunt vermijden door de opwarming te beperken.

Daarbij sluit Sjoukje Philip van het KNMI zich aan. "Het was weliswaar extreem, maar het wordt nog veel extremer. Dat is nog niet genoeg doorgedrongen. We moeten wel bedenken dat we er middenin zitten, klimaatverandering. Het is op termijn duurder om niks te doen tegen klimaatverandering en geen voorbereidingen te treffen op dit soort extreem weer."

Een van de twee doden in Duits maisveld geïdentificeerd: Poolse man van 25

1 month 4 weeks ago

Een van de twee lichamen die begin deze maand werden gevonden in een maisveld, net over de grens bij Enschede, was een Poolse man van 25. Hij kwam uit de buurt van de stad Gdansk. Voor zijn dood verbleef hij mogelijk in Nederland, meldt de Duitse politie op basis van de eerste onderzoeken.

De identiteit van de Pool kon worden achterhaald, nadat de politie informatie over zijn tatoeages had vrijgegeven. Zo had hij onder meer de tekst 'Good Fella' en de cijfers 1312 op zijn buik getatoeëerd. Die cijfercombinatie wordt vaak gebruikt als een code voor ACAB. Die afkorting staat voor van All Cops Are Bastards. Op zijn rechterarm had hij een plaatje van een vrouwelijke demoon. Verder was hij volgens de politie "gespierd".

De identiteit van de tweede dode is nog niet bekend. Dat geldt ook voor de doodsoorzaak van de mannen. Het onderzoek is dan ook nog niet afgerond, schrijft de politie. Er zijn nog veel vragen die beantwoord moeten worden, zoals wanneer en waarom de man Polen heeft verlaten.

De tweede man was ongeveer 1,90 meter lang en woog 90 kilo. Ook hij was volgens de politie afgetraind.

Hond

De twee lijken werden in de gemeente Gronau gevonden, beide begraven in een veld. Een hond die daar werd uitgelaten, had een laars opgegraven. Twee vrouwen, die met de hond aan het wandelen waren, alarmeerden de politie toen ze bij de laars een lichaam zagen.

Gewapende man bij golfbaan Trump nu ook aangeklaagd voor moordpoging

1 month 4 weeks ago

Ryan Wesley Routh, de man die zo'n anderhalve week geleden met een wapen werd gezien bij de golfbaan van Trump, is nu ook aangeklaagd voor poging tot moord. Dat blijkt uit nieuwe rechtbankdocumenten.

Een van de aanklagers zei gisteren dat Routh mogelijk een levenslange celstraf kan krijgen. De minister van Justitie, Merrick Garland, noemde de voorgenomen moordaanslag een "gruwelijke daad" en zei dat het ministerie van Justitie "geen middelen zal sparen" in deze zaak.

De 58-jarige Routh was tot nu toe alleen aangeklaagd voor illegaal wapenbezit. Zelf heeft de verdachte nog geen verklaring afgelegd.

'Gefaald'

Volgens de aanklagers zou Routh uren buiten de golfbaan van Trump hebben gezeten en een geweer door het hek hebben gericht. Toen hij was ontdekt, vluchtte hij weg in een auto. Doordat een omstander het nummerbord daarvan kon doorgeven, kon de politie hem enkele kilometers verderop aanhouden.

Ook schreef hij maanden geleden een brief waarin hij bevestigt dat zijn actie een moordpoging was. In die brief stond ook dat hij "gefaald" heeft en dat hij anderen oproept om Trump alsnog te vermoorden. Na zijn arrestatie eerder deze maand vond iemand de brief, die daarover de politie inlichtte.

Routh zit sinds zijn arrestatie vast. De hoorzitting waarin bepaald werd of Routh langer moest worden vastgehouden, was twee dagen geleden. Op 30 september zal Routh worden voorgeleid, meldde CNN eerder.

De zaak is toegewezen aan Aileen Cannon, een door Trump aangestelde federale rechter. Zij schoof eerder de zaak over geheime documenten die Trump mee zou hebben genomen naar zijn resort in Florida aan de kant.

Komst azc gemeente Oldebroek van de baan vanwege stikstofregels

1 month 4 weeks ago

In de Gelderse gemeente Oldebroek komt toch geen asielzoekerscentrum. Onder meer door de regels over de uitstoot van stikstof en eisen voor bescherming van planten en dieren zijn de plannen niet haalbaar, meldt de gemeente. De geplande opvang leidde tot veel onrust in het dorp.

In het asielzoekerscentrum hadden ongeveer 300 asielzoekers moeten worden opgevangen. Volgens de gemeente Oldebroek, in de Kop van de Veluwe, geven de natuur- en milieuregels "te veel onzekerheden om een vergunning aan te vragen". Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft die conclusie getrokken "na vijftien onrustige maanden", meldt de gemeente.

Het COA had de plannen voor de bouw van de opvang vorig jaar juni aangekondigd. "We kijken terug op een onrustige periode, voor ons als gemeente maar zeker voor onze inwoners", zei burgemeester Haseloop-Amsing tegen Omroep Gelderland.

Stikstofregels verhinderen komst

Na verschillende stikstofonderzoeken is duidelijk geworden dat de neerslag van stikstof een belemmering vormt voor de bouw van het asielzoekerscentrum.

"Met name de eisen op het gebied van stikstof en flora en fauna geven te veel onzekerheden", aldus de gemeente. "Daarmee stopt de verkenning naar deze locatie."

Onrustige periode ten einde

Het college, de provincie Gelderland en het COA betreuren het langdurige proces en de onzekerheid die het hele dossier met zich meebracht. "We kijken terug op een onrustige periode, voor ons als gemeente, maar zeker voor onze inwoners", zei burgemeester Haseloop-Amsing.

Inwoners die tegen de komst van asielzoekerscentrum waren haalden duizenden handtekeningen op. Een woordvoerder van de inwoners zei tegen Omroep Gelderland dat er sprake is van opluchting. "Er is nu eindelijk duidelijkheid."

Zelensky: 'Rusland moet worden gedwongen tot vrede'

1 month 4 weeks ago

De oorlog met Rusland kan volgens de Oekraïense president Zelensky eerder eindigen dan mensen denken. Dat zei Zelensky na aankomst in de VS. Daar is hij deze week om onder meer te praten in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.

Zelensky zei tegen ABC News dat Rusland alleen kan worden gedwongen tot vrede als Oekraïne vanuit een "sterke positie" opereert. Opnieuw riep hij westerse landen op om de militaire hulp aan Oekraïne op te voeren en het land meer slagkracht te geven.

Overwinningsplan

Zelensky zal zijn 'overwinningsplan' presenteren aan de VN-Veiligheidsraad.

Oekraïne vraagt al langere tijd van bondgenoten om meer wapens. Ook wil het toestemming om die wapens dieper op Russisch grondgebied in te kunnen zetten. De VS stelt zich tot nu toe terughoudend op.

"Iedereen kijkt naar Biden, en we hebben dit nodig om onszelf te verdedigen", zei Zelensky. Naar verwachting praten Zelensky en Biden donderdag over de voorstellen van Oekraïne.

Het plan van Zelensky zou niet gaan over onderhandelingen met Rusland. Het Kremlin wil alleen praten als al zijn eisen worden ingewilligd.

Finland stuurt panda's retour vanwege hoge kosten

1 month 4 weeks ago

Finland geeft twee reuzenpanda's terug aan China. De dierentuin Ahtari Zoo in de gelijknamige plaats, kan ze niet langer bekostigen en stuurt ze, veel eerder dan gepland, retour.

De panda's Lumi en Pyry werden in januari 2018 naar Finland gebracht, kort na een bezoek van president Xi. China is officieel de eigenaar van vrijwel alle panda's op aarde en zet ze geregeld in als diplomatiek middel om onderlinge relaties en het imago te verbeteren. Landen krijgen de dieren dan in bruikleen.

De dierentuin hoopte met de komst van Lumi en Pyry dat het aantal bezoekers sterk zou stijgen, maar de coronapandemie gooide roet in het eten. Al drie jaar werd er onderhandeld over het terugsturen van de panda's. De Finse overheid wees een verzoek tot financiering van het pandaverblijf in 2023 af.

De dieren zouden eigenlijk 15 jaar in Finland logeren, maar nu gaan ze in quarantaine en in november worden ze teruggestuurd. De particuliere dierentuin had 8 miljoen euro geïnvesteerd in het verblijf en de verzorging van de twee. Maar de jaarlijkse kosten van 1,5 miljoen euro, inclusief een beschermingsbijdrage die aan China wordt betaald, kon niet meer worden opgebracht.

Britse premier Starmer houdt sobere, 'realistische' toespraak op partijcongres

1 month 4 weeks ago

Het is niet de opgewekte boodschap die je zou verwachten bij de eerste toespraak op een partijcongres van een kersverse premier. "Er moeten moeilijke beslissingen worden genomen om stukje voor stukje de fundering van het land te repareren," zei Labour-premier Keir Starmer in Liverpool.

Door de belabberde toestand waarin wij het land aantroffen na jaren van Conservatief bestuur, moet er nu een flinke berg worden beklommen, zei Starmer. Maar daarna, als de "rotte fundering" is aangepakt, volgen betere tijden, beloofde de premier. Hij wil bouwen aan een land waarin mensen weer trots op zichzelf kunnen zijn.

Keir Starmer is geen politicus die een zaal kan betoveren of kan laten bulderen van het lachen, zoals Boris Johnson dat enkele jaren geleden deed. En voor een partij die afgelopen juli nog een grote verkiezingsoverwinning behaalde, is het ontbreken van een jubelstemming op deze conferentie opmerkelijk.

Bezuinigingen

Op het Labour-programmaboekje prijken grote letters: "14 jaar van pijn" een verwijzing naar de 14 jaar waarin Labour niet aan de macht was en de Conservatieven regeerden. "14 jaar van pijn, maar we zijn altijd blijven dromen." Het probleem van de afgelopen tijd is echter dat de kiezer weinig van die 'dromen' heeft meegekregen. Keer op keer werd vooral benadrukt dat er 'pijnlijke beslissingen' moeten worden genomen, zoals bezuinigingen. Op de begroting gaapt een gat van 22 miljard. Het is dus noodzaak om de staatsschuld onder controle te krijgen.

Die doom-and-gloom boodschap, bedoeld om de vorige regering de schuld te geven, is zo 'effectief' geweest dat het consumentenvertrouwen inmiddels is gedaald. In de veronderstelling dat er barre tijden aankomen, houden mensen de hand op de knip en bedrijven zijn terughoudend met investeringen.

Optimisme

En dus horen we Keir Starmer vandaag bewust een dosis optimisme in zijn toespraak leggen: "We werken aan het Groot-Brittannië van de toekomst. We gaan bouwen, de economie laten groeien, het onderwijs verbeteren, eerlijke lonen voor hardwerkende mensen garanderen en gelijke kansen creëren voor iedereen." Wat betreft de slogan 'change' waarmee Labour de verkiezingen won: "Die verandering is al begonnen", zei Starmer.

In de aanloop naar de conferentie zag Starmer zijn populariteitscijfers dalen, terwijl hij en kopstukken van zijn regering zich moesten verantwoorden voor het accepteren van dubieuze cadeaus van partijdonateurs. Britse media, gevoed door de oppositiepartij, kwamen met het ene na het andere verhaal over een bevriende Labour-miljonair die de top van de partij verwende met chique maatpakken, nieuwe brilmonturen, jurken en overnachtingen in luxe penthouses.

Premier Starmer gaf de cadeaus grotendeels netjes op. Uit het register bleek dat hij meer dan 100.000 pond (bijna 120.000 euro) aan giften heeft ontvangen in de afgelopen vijf jaar, meer dan welk ander Lagerhuislid ook. Zo kreeg hij kaartjes voor de skybox van zijn favoriete voetbalclub Arsenal en tickets voor een Taylor Swift-concert.

Banden met donateurs

De reden dat Starmer vanwege de cadeaus onder vuur ligt, is dat hij als oppositieleider dit soort praktijken herhaaldelijk aan de kaak stelde. Hij sprak van vriendjespolitiek en corruptie. Het was juist Starmer die beloofde met zijn nieuwe regering een einde te maken aan deze praktijken. Het mediateam van Starmer kondigde vorige week aan dat de partijtop voortaan dit soort donaties niet meer aanneemt, in de hoop zo de discussie te beëindigen.

Toch heeft de giftenaffaire het vertrouwen in Labour een deuk gegeven: uit peilingen blijkt dat zo'n 40 procent van de Britten denkt dat er geen verschil is tussen Starmers regering en de vorige als het gaat om corruptie en vriendjespolitiek. Het schandaal kwam voor Labour ook op een ongelukkig moment, vlak na het schrappen van de energietoelage voor gepensioneerden die in de winter moeite hebben om hun energierekening te betalen.

Realistisch

Starmer besteedde in zijn toespraak weinig aandacht aan de ophef over de giften. Hij wilde duidelijk maken dat zijn regering realistisch is en sprak daarom van lastige beslissingen die nodig zijn om het fundament van het land te herstellen.

Starmer zei dat als mensen goedkopere elektriciteit willen, dat er meer windmolens en elektriciteitsmasten in hun 'achtertuin' zullen verschijnen. Dat het aanpakken van de migratiecrisis ook inhoudt dat het VK meer asielaanvragen moet accepteren. Hij vroeg de Britten om geduld, terwijl zijn regering de economie stabiliseert. "Vervolgens bouwen we samen aan een duurzaam en trots Groot-Brittannië."

Stier doodt toeschouwer bij stierenrennen in Spanje

1 month 4 weeks ago

Bij een stadsfestival in het Spaanse Pantoja, ten zuiden van Madrid, is een dode gevallen bij het traditionele stierenrennen. De stier brak door de afzettingen van het parcours en nam toeschouwers op de hoorns. De dode is een man van 80.

Vier anderen raakten gewond, onder wie een meisje van vier. Politieagenten hebben de stier doodgeschoten.

Al eeuwenlang worden stierenrennen georganiseerd tijdens de jaarlijkse volksfeesten in Spaanse regio's. Ongelukken met dodelijke afloop gebeuren vaker. Meestal zijn het de renners zelf die worden ingehaald door een kudde stampende stieren. De beroemdste editie van stierenrennen is tijdens het San Fermín-festival in Pamplona, in het noorden van Spanje.

Ondanks protest uit de hoek van onder meer dierenbeschermers wordt het jaarlijkse spektakel met de stieren nog altijd georganiseerd. Stierenrennen zijn een goede inkomstenbron voor de steden. De editie in Pamplona trekt jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers.

Stierenvechten

Stierenrennen verschilt aanzienlijk van het stierenvechten. Daarbij doodt een matador de stier met zwaarden. Die sport neemt in populariteit af en is in een toenemend aantal Spaanse regio's illegaal. Al eindigen de stieren na het rennen vaak in het slachthuis, of zoals in Pamplona, alsnog in de arena om daar te 'vechten'.

Spanje heeft in mei de belangrijkste prijs voor stierenvechten afgeschaft. Bij die jaarlijkse uitreiking kreeg de beste stiervechter van het land een cheque ter waarde van 30.000 euro. Volgens de Spaanse minister van Cultuur, Ernest Urtasun, is het stierenvechten niet meer van deze tijd.

Spotprent van Wilders met opgestoken middelvingers wint Inktspotprijs

1 month 4 weeks ago

Tekenaar Hajo de Reijger heeft in Den Haag de Inktspotprijs gewonnen. De prijs voor de beste politieke tekening werd dit jaar voor de dertigste keer uitgereikt. Op de tekening is PVV-leider Wilders te zien met opgestoken middelvingers.

De winnende spotprent stond vorig jaar op 24 november in NRC, twee dagen na de Tweede Kamerverkiezingen waarbij de partij van Wilders de grootste werd.

De jury noemt de winnende spotprent "hard, satirisch, geestig en glashelder. De eeuwige buitenstaander heeft het Binnenhof in bezit genomen". Verder spreekt de jury van "een ijzersterk beeld, prachtig getekend in de Nederlandse 19e-eeuwse spotprenttraditie". De tekening heeft volgens de jury nog niets aan actualiteitswaarde verloren.

Getransformeerd

"We zien Wilders, die net op spectaculaire wijze de verkiezingen gewonnen heeft, met twee vingers opgeheven in de lucht naar de oude partijen, het systeem en de politiek. Hij is nu zelf getransformeerd tot het gebouw van de Staten-Generaal, met zijn mond als enige in- en uitgang."

Er werden 123 tekeningen ingezonden door 41 tekenaars. Hajo de Reijger is sinds 2009 de vaste illustrator en cartoonist van NRC. Hij won eerder de Junior Inktspotprijs en de Inktspotbattle met een cartoon over Hillary Clinton en Donald Trump.

Kamer tegen plannen voor munitiedepot in bevingsgebied Groningen 

1 month 4 weeks ago

De Tweede Kamer is tegen de komst van een munitiedepot in het aardbevingsgebied in Groningen. Een meerderheid steunt een motie van SP en GroenLinks-PvdA die vraagt om een verbod op de bouw van munitieopslagplaatsen in het gebied.

In de motie staat dat mensen in de regio "niet nogmaals gedupeerd mogen worden door onteigening en gedwongen verhuizing" om de komst van een munitiedepot mogelijk te maken. De motie kreeg steun van de Partij voor de Dieren, DENK, D66, ChristenUnie, PVV, Forum voor Democratie en Volt.

Meer locaties voor munitieopslag

Defensie is op zoek naar meer ruimte om munitie op te slaan. Een belangrijke reden daarvoor is dat andere NAVO-landen tegen de grenzen van hun opslagcapaciteit aanlopen. Nederland is dankzij de ligging aan de kust een strategische locatie, mocht het nodig zijn om snel munitie te vervoeren.

Op dit moment worden locaties verspreid over het land bekeken, waarvan een aantal in de provincie Groningen in verband met de nabijheid van de Eemshaven. Drie van die mogelijke opslaglocaties liggen midden in het aardbevingsgebied: Slochteren, Luddeweer en Tjuchem.

Ongeruste bewoners

De komst van een munitiedepot in het Groningse aardbevingsgebied leidde tot veel onrust bij omwonenden, schrijft RTV Noord. Een informatiebijeenkomst van Defensie werd vorige week door vijfhonderd bewoners bezocht. De Groningers maken zich zorgen om hun veiligheid en vrezen dat ze moeten verhuizen.

Of de plannen nu definitief van de baan zijn, kan een woordvoerder van het ministerie van Defensie niet zeggen. "Het is een belangrijk signaal van de Kamer. Ik ga ervan uit dat dit wordt meegenomen in de verdere besluitvorming", zegt een woordvoerder. Het kabinet wil begin volgend jaar een besluit nemen over de plek van de munitieopslag.

Nederland krijgt eerste geld uit EU-herstelfonds

1 month 4 weeks ago

Nederland heeft een eerste bedrag (1,3 miljard euro) gekregen uit het Europees coronaherstelfonds. Het fonds, opgericht na de coronacrisis, is bedoeld om EU-lidstaten groener en veerkrachtiger te maken na de coronapandemie.

Het was destijds voor het eerst dat de Europese Unie gezamenlijk schulden aanging om extra geld op te halen. Het coronaherstelfonds is het grootste stimuleringspakket in de Europese geschiedenis. In het fonds zit 750 miljard voor de 27 EU-landen. Ongeveer de helft van dat bedrag wordt verstrekt als lening, de andere helft bestaat uit giften.

Het Nederlandse kabinet moest voor het geld een aanvraag indienen bij de Europese Commissie. Om het te krijgen werden hervormingen doorgevoerd, onder meer op het gebied van milieubelastingen, de huizenmarkt en het pensioenstelsel.

De overheid wil het geld onder meer besteden aan vergroeningsmaatregelen, laptops voor leerlingen en het vergroten van de IC-capaciteit van ziekenhuizen

Nog een paar miljard tegoed

Nederland heeft in totaal recht op 5,4 miljard euro uit het fonds. Bijna alle landen uit de Europese Unie hebben al geld gekregen. Nederland was het laatste land van de 27 lidstaten dat zijn plannen indiende.

Vorig jaar concludeerde de Europese rekenkamer dat er onvoldoende zicht is op de besteding van de honderden miljarden euro's uit het coronaherstelfonds. Ook blijft op dit moment geld uit het fonds liggen. Lidstaten zijn traag met het doorvoeren van de hervormingen die nodig zijn, waardoor de uitbetalingen achterblijven. De vraag is of de deadline van 2026 voor het uitbetalen van al het geld gehaald gaat worden.

Dat geldt mogelijk ook voor Nederland. In de miljoenennota van eerder deze maand zei het kabinet dat het hele bedrag van 5,4 miljard al is ingeboekt. "Een eventuele korting zal leiden tot een begrotingstegenvaller."

Paniek en volle ziekenhuizen: gevolgen Israëlische aanvallen enorm voor Libanon

1 month 4 weeks ago

De grootschalige Israëlische luchtaanvallen op Hezbollah-doelen in Libanon hebben grote gevolgen voor de bevolking. Volgens de Libanese minister van Volksgezondheid kwamen er tot nu toe meer dan 500 mensen om het leven en raakten zeker 1800 mensen gewond. Het leidt tot paniek onder de bevolking van het land dat al jarenlang in een diepe crisis verkeert.

"Het is nergens veilig. Israël heeft gezegd dat ze overal zullen bombarderen. Waar moet ik heen?", zei een man uit Beiroet tegen de BBC.

Libanezen uit het zuiden vluchten massaal naar het noorden. Het is zo druk op de weg dat het soms wel zeventien uur duurt om Beiroet te bereiken. Een aantal snelwegen is kapot gebombardeerd.

"Dit is alles wat ik heb meegenomen", zegt een vrouw tegen persbureau AP, wijzend op drie tassen. "Drie huizen bij ons in de buurt zijn gebombardeerd."

De afgelopen dagen werd de Libanese bevolking verrast door de omvang van de Israëlische luchtaanvallen. De Israëlische strijdkrachten zeggen meer dan 1600 doelen van Hezbollah te hebben geraakt.

De door Iran gesteunde beweging vuurt al maanden raketten af op het noorden van Israël, naar eigen zeggen om Hamas in de Gazastrook te steunen. Het wil daar pas mee ophouden als er een staakt-het-vuren voor Gaza is afgesproken. Israël opende de aanval op Hamas na de terreuraanslagen op 7 oktober.

Israël heeft de afgelopen dagen in Libanon veel aanvallen uitgevoerd op woongebouwen: volgens het Israëlische leger verstopt Hezbollah daar militair materieel zoals raketten. Gisteren was de dodelijkste dag in Libanon sinds het einde van de burgeroorlog in 1990.

Het Israëlische leger lichtte een deel van de inwoners telefonisch in voordat een luchtaanval werd uitgevoerd. Gevluchte Libanezen zeiden tegen Nieuwsuur dat sommige mensen daardoor op tijd weg konden komen, maar dat lang niet iedereen zo'n waarschuwing kreeg. "Het sturen van een waarschuwing maakt het nog niet acceptabel om burgers aan te vallen", zo oordeelt het VN-bureau voor de rechten van de mens.

De Israëlische strijdkrachten hebben Libanezen die in de buurt van een Hezbollah-wapenopslag wonen opgedragen om te vertrekken. Veel bewoners hebben geen idee dat ze in de buurt van zo'n opslag wonen.

Een man uit Zuid-Libanon was aan het filmen toen een er raket insloeg in het huis naast hem:

Mensen vragen zich af waar zij nog terechtkunnen voor medische hulp. Ziekenhuizen zijn al overvol door de pieper-aanval van vorige week. Daarbij raakten meer dan 3000 mensen gewond.

Na de aanval ontstonden er grote tekorten aan medische hulpmiddelen en bloed, al is onduidelijk hoe nijpend de situatie precies was. Vandaag kregen ziekenhuizen de opdracht om alle geplande operaties te annuleren vanwege het grote aantal gewonden dat ziekenhuizen nog moeten verwerken.

Jarenlange politieke en economische crisis

De huidige situatie komt bovenop de crisis die het land al jaren teistert: de Libanese overheid functioneert niet, er is een groot tekort aan energie en meer dan de helft van de bevolking leeft in armoede. Het land huisvest 1,4 miljoen Syrische vluchtelingen, van wie 86 procent onder de armoedegrens leeft.

Het gezondheidssysteem in Libanon functioneert al jaren onder de maat. Veel gezondheidswerkers hebben het land vanwege de economische crisis verlaten.

Voor medische zorg zijn Libanezen veelal afhankelijk van hulporganisaties: de reguliere gezondheidszorg is onbetaalbaar voor een groot deel van de bevolking.

'Niemand had hierop gerekend'

"Ik hoor dat de ziekenhuizen vol raken, soms moeten patiënten naar andere ziekenhuizen verplaatst worden omdat er geen plek meer is", zegt Lotte Ruppert van het Internationale Rode Kruis. Momenteel is ze in Nederland, maar normaal woont ze in Beiroet. Daar is ze verantwoordelijk is voor het ondersteunen van het Libanese Rode Kruis.

"Niemand had op zo'n grote aanval gerekend, dus we moesten echt snel schakelen", zegt ze. Ze ziet dat veel mensen die gevlucht zijn uit het zuiden van Libanon een beroep doen op hun familie, maar niet iedereen heeft zo'n netwerk om op terug te vallen.

Twee medewerkers UNHCR gedood

Vanmiddag werd bekend dat twee medewerkers van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn gedood bij een Israëlische luchtaanval. "Als medewerker van zo'n organisatie ben je veel gewend, maar hier kun je niet aan wennen", zegt Ivo Freijsen, een hoge vertegenwoordiger bij UNHCR vanuit Libanon.

"Het is veel moeilijker om in deze situatie hulp aan te bieden", zegt hij ook. "Je moet nu steeds heel goed overwegen of het veilig is om ergens heen te gaan."

NSC, een 'onthoofde' partij in een complexe coalitie

1 month 4 weeks ago

Het gaat niet zo goed met NSC. De man om wie alles draait, Pieter Omtzigt, zit oververmoeid thuis, terwijl de partij intussen met aanzienlijke tegenzin vastzit in een complexe coalitie. En het recente optreden van interim-fractievoorzitter Van Vroonhoven in het belangrijkste debat van het jaar lokte kritiek uit.

Nicolien van Vroonhoven verbaasde de Tweede Kamer toen ze zich vorige week tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen (APB) schaarde achter een verzoek van de oppositie aan het kabinet. "Ik heb twee woorden. Artikel 68 van de grondwet", zei ze, daarmee doelend op het recht op informatie van de Kamer.

De oppositie was blij verrast, de andere coalitiepartijen waren boos en de premier was geïrriteerd. Er waren ook verbaasde blikken bij de eigen fractieleden. Van Vroonhovens steun aan de oppositie was "een spontane actie" van haar, klinkt het in de partij. Maar de actie heeft de verhoudingen met PVV, VVD en BBB verder op scherp gezet. Voor de APB hadden ze afgesproken elkaar niet te verrassen.

Geen groot fan

De steun van Van Vroonhoven voor het informatieverzoek bepaalde het verdere verloop van het debat, dat bijna alleen nog ging over al dan niet zwartgelakte documenten. Daarin was te lezen dat ambtenaren de inzet van noodrecht om de komst van asielzoekers in te perken geen goed idee vinden.

Het is geen geheim dat NSC (de partij van goed bestuur en rechtsstatelijkheid) geen groot fan is van het inzetten van noodrecht, omdat het parlement daarmee buiten spel wordt gezet. Dat de documenten openbaar werden, kwam de partij (en NSC-minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark) dus niet slecht uit. Maar de fractie heeft deze noodrechtroute wel zo afgesproken in het coalitieakkoord.

Premier Schoof was niet blij met Van Vroonhovens steun:

In het eerste coalitieoverleg vanochtend tussen de leiders van PVV, VVD, NSC en BBB werd Van Vroonhoven beschuldigd van een vooropgezet plan. Met haar Artikel-68-opmerking zou ze de asielafspraak hebben willen torpederen. Zelf ontkent ze dat. Van Vroonhoven zou er in het overleg op hebben gewezen dat de anderen haar eerder in het debat juist niet te hulp schoten toen ze over het noodrecht onder vuur werd genomen.

NSC lijkt voor te sorteren op het niet inzetten van noodrecht, tot irritatie vooral van PVV-leider Wilders. Die wil de noodrechtroute helemaal uitspelen, al was het maar om te laten zien dat hij alles op alles zet om het asielprobleem zo snel mogelijk aan te pakken.

Klem

De kwestie toont de klem waarin NSC zich bevindt. Omtzigt vond dat de verkiezingsuitslag hem haast verplichtte in een coalitie met de PVV te stappen. Maar er leven principiële bezwaren in zijn partij (bij hemzelf, maar nog meer bij Van Vroonhoven).

En hoewel de twintig NSC-parlementariërs allemaal hebben getekend voor het coalitieakkoord, is de fractie nog steeds verdeeld over die samenwerking en valt regelmatig het woord "buikpijn".

Onthoofd

PVV, VVD en BBB beschouwen NSC als de minst stabiele factor van de coalitie. Zo klinkt het dat er geen afspraken te maken zijn met de partij, dat Omtzigt nog aan de knoppen zit, en dat hij de oppositie zou hebben 'gevoed' met informatie bij de APB. Ook wordt bij de coalitiepartijen openlijk gespeculeerd over een breuk in de fractie en welke NSC-Kamerleden dan eventueel in het coalitiekamp zouden blijven.

Hoewel een Kamerlid de partij "onthoofd" noemt na het tijdelijke vertrek van Omtzigt, zijn er geen signalen dat de fractie op instorten staat. Maar dat met zoiets in de coalitie rekening wordt gehouden, zegt iets over het onderlinge vertrouwen.

Wat de sfeer bij NSC niet ten goede komt, is een recente peiling van EenVandaag. Drie zetels blijven er daarin over van de twintig die de partij nu heeft in de Tweede Kamer (in de vorige peiling van een maand geleden waren dat er nog 9). Opvallend: van die virtuele NSC-kiezers wil iets meer dan de helft dat Pieter Omtzigt na zijn ziekte terugkeert als fractievoorzitter. Iets minder dan helft wil dat dus niet, terwijl oprichter Omtzigt het gezicht van de partij is.

Wanneer Omtzigt weer terugkomt, is niet bekend. "De komende weken" in ieder geval niet, zei de partijleider twee weken terug. Voorlopig lijken de problemen dus vooral op het bordje van Van Vroonhoven te liggen.

Politie neemt maatregelen vanwege onveilig werkklimaat Rotterdam-Centrum

1 month 4 weeks ago

De Rotterdamse politie overweegt een discriminatiemeldpunt, gaat agenten beter trainen op het gebruik van geweld en wil vaker in gesprek met mensen op straat. Dat staat in een plan van aanpak na problemen bij het basisteam Rotterdam-Centrum.

Vorige maand bleek dat er een onveilig werkklimaat heerst bij het politieteam. In een onderzoek spraken medewerkers van discriminatie, seksisme en grensoverschrijdend gedrag. Volgens het rapport leidt dat niet alleen tot risico's voor agenten zelf, maar ook voor mensen op straat.

In een vandaag gepresenteerd plan van aanpak belooft de Rotterdamse politie een aantal concrete maatregelen. Zo worden agenten extra getraind om ongewenst gedrag te voorkomen.

Bij alle interne meldingen van uitsluiting, discriminatie, seksisme of racisme stelt de politie voortaan een onderzoek in. Daarnaast wil de politie kijken of ze een meldpunt kan inrichten voor burgers die hiermee te maken hebben gekregen.

Geweld

Ook overmatig gebruik van geweld op straat wordt aangepakt. In Rotterdam-Centrum zijn relatief veel geweldsincidenten, vaak op uitgaansavonden. Veel agenten ervaren deze horecadiensten als "werken in een oorlogsgebied", staat in het plan van aanpak. "Daarom is het essentieel om te blijven investeren in training en begeleiding met een focus op bejegening en de escalatie."

Op straat dragen agenten inmiddels bodycams. Die hebben een preventieve werking en zorgen dat situaties minder snel uit de hand lopen.

De politie wil ook vaker in gesprek met bewoners, bezoekers en ondernemers in Rotterdam-Centrum. Dat moet bijdragen aan een betere bejegening van mensen op straat. Personeelstekorten maken het wel lastig om tijd te vinden voor zulke gesprekken, waarschuwt de politie.

Cultuur

Na media-aandacht voor de problemen bij basisteam Rotterdam-Centrum stapten de twee teamchefs op. De politie kijkt nu aan welke eisen nieuwe leidinggevenden moeten voldoen.

Ook komt er betere begeleiding van agenten die een heftig incident hebben meegemaakt. "Het gaat om het creëren van een cultuur waarin medewerkers durven te reflecteren op wat ze hebben meegemaakt."

Volgens het plan van aanpak zal het tijd kosten om zo'n nieuwe cultuur te creëren. Het doel van het basisteam is om nu een "inspirerend voorbeeld" te worden voor de rest van de politie.

10 jaar cel voor man die echtgenote wurgde en lichaam in brand stak

1 month 4 weeks ago

Een man uit het Noord-Hollandse Bovenkarspel is veroordeeld tot een celstraf van tien jaar voor het doden van zijn vrouw. De 54-jarige Emiel H. wurgde vorig jaar april zijn vrouw en stak 's avonds haar lichaam in brand in de tuin, schrijft regionale omroep NH.

De rechtbank in Alkmaar acht doodslag bewezen en stelt ook vast dat er sprake is van het verhullen van haar dood. Zo liet hij in de drie dagen tot zijn arrestatie iedereen denken dat zijn vrouw was weggelopen na een ruzie, aldus de rechter.

"Zelfs nadat hij was aangehouden, bleef hij iedere betrokkenheid bij haar dood ontkennen en probeerde hij nog de suggestie te wekken dat een ander verantwoordelijk zou kunnen zijn voor haar overlijden", aldus de rechtbank.

"De verdachte heeft zijn echtgenote, de moeder van zijn kinderen, van het leven beroofd. In een opwelling heeft hij het slachtoffer haar adem ontnomen, toen hij dacht dat ze bij hem wegging. De verdachte lijkt constant bang te zijn geweest dat zijn echtgenote hem zou verlaten en kon dit niet verdragen", aldus de rechter.

Geen tbs

H. lijdt aan een persoonlijkheidsstoornis met dwangmatige trekken. De rechtbank houdt in het vonnis rekening met een verminderde toerekeningsvatbaarheid en vindt een celstraf van tien jaar passend. Het Openbaar Ministerie had dertien jaar cel geëist.

De verdachte krijgt geen tbs met voorwaarden opgelegd, omdat dat alleen kan als er maximaal vijf jaar gevangenisstraf wordt opgelegd. "En dat zou geen recht doen aan de ernst van de feiten en het leed van de nabestaanden", aldus de rechter. Wel heeft de rechtbank vrijheidsbeperkende maatregelen opgelegd voor na zijn gevangenisstraf.

H. en het OM hebben twee weken om in hoger beroep te gaan.

'Russische schepen bespioneren Nederlandse windmolenparken'

1 month 4 weeks ago

Het onderzoeksprogramma Pointer heeft in samenwerking met internationale mediabedrijven nieuwe data verzameld van Russische schepen die mede worden ingezet voor spionage. De schepen houden onder meer militaire doelen en windmolenparken in de Noord- en Oostzee in de gaten, meldt Pointer. Ze zijn ook voor de kust van Nederland gezien.

Het programma deed al eerder onderzoek naar de dubbelrol van Russische schepen. Ook in het buitenland is veel onderzoek gedaan en zijn er aanwijzingen van spionage. Bij dit nieuwe onderzoek is, op basis van onder meer morsecode en andere data, in kaart gebracht hoe vaak de schepen voor de kust lagen.

In totaal hebben de schepen 428 reizen gemaakt in de Oost- en Noordzee. Bij minstens 54 van die reizen voeren ze extreem langzaam, zigzaggend of stopten ze volledig in de buurt van belangrijke infrastructuur. De schepen lagen acht keer voor de Nederlandse kust. Ook zouden er leden van de Spetsnaz meevaren, een Russische gespecialiseerde militaire eenheid.

De vermoedelijke doelwitten van spionage zijn een NAVO-duikgebied voor onderzeeërs bij Duitsland, de windparken voor de Nederlandse kust en de Balticconnector, een aardgaspijpleiding tussen Estland en Finland. Ook bij Denemarken, het Verenigd Koninkrijk en Finland zijn Russische schepen gesignaleerd.

Volgens Pointer worden de schepen die in de Oost- en Noordzee varen officieel gebruikt voor hydrografisch onderzoek of reddingsoperaties onder het zeeoppervlak. In werkelijkheid wordt informatie doorgegeven aan de Russische strijdkrachten, meldt een voormalig medewerker van zo'n schip. Rusland bekijkt de kritieke infrastructuur volgens hem vanuit strategisch oogpunt.

De infrastructuur vormt in geval van oorlog een belangrijk doelwit, zegt de oud-medewerker. "De directe functie van de onderzoeksschepen is daarom het scannen van de zeebodem en het verstrekken van deze informatie aan het leger."

'Doel is saboteren'

Russische schepen mogen vanwege het zeerecht vrij varen door de Noord- en Oostzee. Ze worden wel geschaduwd door marineschepen van de NAVO als daar aanleiding voor is. "Ze brengen al onze kritieke infrastructuur in kaart met zeer geavanceerde apparatuur, met als doel die te kunnen saboteren", zegt James Appathurai (assistent secretaris-generaal van de NAVO) tegen Pointer.

"In het afgelopen half jaar zien we een stijging van de bedreigingen tegen onze landen. Waaronder sabotage, politieke inmenging, desinformatie, cyberaanvallen, gedwongen migratie en aanvallen op kritieke infrastructuur onder water. Ze zijn allemaal onderdeel van een patroon waar we ons tegen moeten verdedigen. We doen veel, maar we zijn nog niet voldoende voorbereid", zegt Appathurai.

Ook VVD-Europarlementariër Bart Groothuis vindt dat er te weinig gebeurt om de infrastructuur te beschermen. "Ga er agressief op zitten, hinder ze. Je moet deze dreiging serieus nemen. Zolang we onze diensten er niet op afsturen om amok te maken, voelen die Russen zich vrij die operaties hier uit te voeren."

Rekenkamer positief over financieel verhaal kabinet, kritisch over vage doelen

1 month 4 weeks ago

De Algemene Rekenkamer is deels positief en deels kritisch over de begroting die het kabinet op Prinsjesdag heeft gepresenteerd. Deze onafhankelijke overheidsinstantie controleert "of de rijksoverheid publiek geld zinnig, zuinig en zorgvuldig uitgeeft".

Positief is de instantie over hoe het nieuwe kabinet uitlegt waar meer en minder geld aan gaat uitgeven. En ook waar het geld voor de drie nieuwe ministeries naartoe gaat. Dat zijn de ministeries van Klimaat en Groene Groei, Asiel en Migratie en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

Vage doelstellingen

Maar de Rekenkamer is dus ook kritisch. Het instituut vindt dat kabinetsdoelstellingen vaak niet of te abstract zijn gedefinieerd. "Daardoor is het voor het kabinet moeilijk de voortgang te volgen en te controleren."

De instantie wijst bijvoorbeeld op de doelstelling van de politie in de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Zo schrijft het ministerie "een veilige samenleving met behulp van een goed functionerende politie" na te streven. Maar zo'n doelstelling is volgens de Rekenkamer niet specifiek en meetbaar.

De Rekenkamer ziet ook wel een aantal duidelijke en meetbare doelstellingen, zoals het bouwen van 100.000 woningen per jaar.

Risico's en onzekerheden

Daarnaast vindt de Rekenkamer dat risico's en onzekerheden over de uitvoering van plannen meestal niet duidelijk in beeld zijn gebracht. "Terwijl die informatie juist belangrijk is om verrassingen in beleidseffecten en uitgaven te voorkomen."

Op dat vlak vindt de Rekenkamer het positief dat minister Faber van Asiel en Migratie wijst op onzekerheden over het aantal asielzoekers dat de komende paar jaar naar Nederland komt.

De afgelopen jaren werden de budgetten van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (CAO) steeds overschreden. Voor dit en de komende twee jaar zijn de budgetten in de rijksbegroting flink verhoogd, ook omdat er een stijging van het aantal asielzoekers wordt verwacht door het COA.

Budget omlaag, terwijl asielzoekers blijven komen

Tegelijk is de Rekenkamer juist kritisch dat het budget voor het COA vanaf 2027 fors omlaag gaat, terwijl het COA verwacht dat het aantal asielzoekers hoog blijft. "De verwachte daling van de uitgaven voor de opvang van asielzoekers houdt geen gelijke tred met de verwachte daling van het aantal asielzoekers in de opvang", aldus de Rekenkamer.

En dus verwacht de Rekenkamer dan weer budgetoverschrijdingen. "De uitgaven aan asielopvang waren in 23 jaar maar liefst 21 keer te laag begroot. Het gevolg hiervan was dat het COA in een crisis terechtkwam."

Kamerleden kunnen de informatie van de Rekenkamer gebruiken bij de komende begrotingsbehandelingen. Die zijn eerst in de Tweede Kamer en daarna in de Eerste Kamer.

Checked
1 hour 37 minutes ago
NOS Nieuws - Algemeen
NOS Nieuws
Subscribe to NOS Nieuws - Algemeen feed