NOS Nieuws - Algemeen

Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam is vier jaar geleden getroffen door kanker. Dat staat in Je suis Ahmed, het boek van AD-verslaggever Peter Groenendijk over Aboutalebs jaren als burgemeester van Rotterdam. Vanwege de ziekte werd zijn schildklier verwijderd. Aboutaleb bracht zijn ziekte bewust niet naar buiten, meldt het AD.

Aboutaleb werkte niet mee aan het boek, maar in een terugblikinterview dat later in de krant verschijnt, spreekt hij wel over de diagnose. "Ik dacht: 'Dat is misschien wel erg persoonlijk, dat moet je maar 's voor je houden'."

Bij toeval ontdekt

Volgens de krant werden eind 2020 kwaadaardige tumoren bij toeval ontdekt tijdens een echo-onderzoek omdat hij klachten had aan zijn oog. Hij lichtte vervolgens maar een klein groepje mensen in op het stadhuis.

De gemeente communiceerde op zijn verzoek alleen dat de burgemeester een aandoening aan zijn schildklier had. Kort na een operatie, waarbij zijn schildklier werd verwijderd, ging hij al deels aan het werk.

Een maand na de ingreep sprak hij relschoppers vermanend toe na de avondklokrellen in de stad. De krant meldt niet of Aboutaleb volledig genezen is van de ziekte.

Komende donderdag neemt Aboutaleb afscheid als burgemeester van Rotterdam. Carola Schouten volgt hem op, zij wordt op 10 oktober benoemd.

In het oosten van Zuid-Afrika zijn twee doden gevallen bij sneeuwbuien die in het weekend over het gebied trokken. De sneeuw viel laat in het seizoen en leidde tot problemen op verschillende snelwegen.

Een aantal snelwegen in het gebied moest worden afgesloten. De twee slachtoffers kwamen om door onderkoeling. Ze zaten vast in voertuigen die waren gestrand vanwege de hevige sneeuwval op de snelweg N3, de belangrijkste weg naar de kuststad Durban.

Hulpdiensten hebben tientallen vrachtwagens en andere voertuigen uit de sneeuw gesleept. Ook werd voedsel en warme drank uitgedeeld aan chauffeurs die urenlang vastzaten.

Scholen gesloten

De provincies KwaZulu-Natal en Vrijstaat werden het zwaarst getroffen door de sneeuw. Onder meer scholen werden gesloten.

Functionarissen waarschuwen dat sommige gebieden met overstromingen te maken kunnen krijgen als de sneeuw begint te smelten. "Aangezien de scholen gesloten blijven, worden ouders dringend verzocht kinderen weg te houden van rivieren en dammen", zegt een regionale bestuurder.

De politie heeft een minderjarige jongen uit Deventer aangehouden voor betrokkenheid bij een steekincident afgelopen weekend in dezelfde plaats. Bij dat incident raakte een 14-jarige jongen uit Apeldoorn zwaargewond bij een beroving.

Het slachtoffer werd door een groep aangevallen en bestolen van zijn persoonlijke spullen. Hij liep een steekwond op.

De politie meldt nu dat de toedracht van het incident nog wordt onderzocht. Waar de aangehouden jongen van verdacht wordt, meldt de politie niet. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.

De Amerikaanse tenorsaxofonist en componist Benny Golson is op 95-jarige leeftijd overleden. Zijn agent bevestigt dat aan The New York Times. Zijn muzikale carrière duurde meer dan zeventig jaar en maakte hem een jazzlegende.

Golson groeide op in een muzikaal gezin in Philadelphia en begon op zijn negende met piano spelen. Op 14-jarige leeftijd zag hij een optreden van een beroemde tenorsaxofonist en raakte hij helemaal in de ban van dat instrument. Als tiener speelde hij samen met lokale muzikanten, die later ook zouden uitgroeien tot jazzlegendes, zoals John Coltrane. Deze generatie vol talent zorgde ervoor dat Philadelphia een van de belangrijkste jazz-steden werd.

Golson nam meer dan dertig albums op onder zijn eigen naam, en nog veel meer met andere grote artiesten. De lijst van supersterren met wie hij samenwerkte is lang. Count Basie, Miles Davis, Sammy Davis Jr., Ella Fitzgerald, Dizzy Gillespie, Benny Goodman en Dusty Springfield zijn maar een kleine greep daar uit.

Jazz standards

Naast wereldberoemd muzikant werd Benny Golson ook groot als componist. Hij schreef meer dan 300 composities en wordt gezien als iemand die een grote bijdrage heeft geleverd aan het subgenre hardbopjazz. Met stukken als I Remember Clifford, Blues March en Killer Joe componeerde hij enkele zogenoemde 'jazz standards'; muziekstukken die tot het standaardrepertoire van jazzmusici zijn gaan behoren.

Toen de jazz in de jaren 60 minder populair werd, legde Golson zich meer toe op het componeren en arrangeren van muziek voor films en tv-series. Zo is zijn muziek te horen in M*A*S*H, The Partridge Family en Mission: Impossible. In 2020 ontving Golson de Grammy Trustees Award voor zijn bijdrage aan de muziek.

A Great Day in Harlem

In 2004 speelde Golson nog een kleine rol in de film The Terminal van Steven Spielberg, waarin een man (Tom Hanks) naar New York reist om een handtekening van hem te bemachtigen; dan heeft hij alle handtekeningen van de muzikanten op de beroemde foto die bekend werd als A Great Day In Harlem.

Die foto bestaat echt; in 1958 gingen 57 muzikanten samen op de foto voor Esquire Magazine. Benny Golson was één van de twee muzikanten op die foto die nog leefden. Saxofonist Sonny Rollins is nu de enige.

Golson bleef tot ver in de 90 optreden. Hij was ook meerdere keren in Nederland te zien. Hij overleed afgelopen zaterdag in New York, nadat hij korte tijd ziek was geweest.

De Botlekbrug heeft al dagenlang een storing. Weggebruikers moeten daarom ook dinsdagochtend nog rekening houden met minimaal een half uur extra reistijd. Tussen 09.00 en 13.00 uur wordt het verkeer over de A15 omgeleid via de Botlektunnel.

Tijdens onderhoudswerkzaamheden zondagochtend ontstond een technische storing aan de centrale bediening van de hefbrug voor weg- en spoorverkeer over de Oude Maas. De brug wordt normaal op afstand vanuit Rhoon bestuurd, maar dat lukt nu niet meer.

De brug kan alleen lokaal, handmatig open en dicht worden gedaan. De afgelopen dagen deed Rijkswaterstaat dat al verschillende keren om wachtende zeeschepen door te laten. Omdat het openen en sluiten op deze manier meer tijd kost, gebeurt dat nu in vaste tijdslots.

Oorzaak gevonden

Ook dinsdag gebeurt dat weer. De brug is dan van 10.00 tot 12.00 uur open voor scheepsverkeer. Voor en na de opening worden tijdelijke maatregelen genomen. Daarom blijft de brug voor wegverkeer langer gesloten.

Volgens een woordvoerder van Rijkswaterstaat is de oorzaak van de storing inmiddels opgespoord en wordt er gewerkt aan mogelijke oplossingen. Wanneer de storing ook echt verholpen is, is nog niet bekend. Rijkswaterstaat hoopt daarover dinsdag een update te geven.

Bij de Israëlische luchtaanvallen van maandag op het zuiden en oosten van Libanon zijn minstens 492 mensen gedood, onder wie 35 kinderen. Dat meldt het Libanese ministerie van Volksgezondheid. Zeker 1645 mensen raakten gewond.

Israël voerde in de ochtend een grootschalige aanval uit op Hezbollah-doelen. Volgens de Israëlische minister van Defensie Gallant zijn er bij de aanvallen tienduizenden raketten en precisiemunitie van Hezbollah vernietigd. Volgens hem is Hezbollah een grote slag toegebracht. "Wat Hezbollah de afgelopen twintig jaar heeft opgebouwd is in feite vernietigd door het Israëlische leger."

1600 doelen bestookt

Israël heeft bij de aanval tientallen gevechtsvliegtuigen ingezet en naar eigen zeggen zeker 1600 doelen van Hezbollah bestookt. Het gaat om de grootste operatie sinds de aanslagen van Hamas op 7 oktober en een van de grootste aanvallen in jaren.

"Straaljagers hebben de terroristische doelen van Hezbollah in het zuiden van Libanon en de Bekavallei diep in Libanon in verschillende aanvalsgolven getroffen", schrijft het Israëlische leger op X.

Gezien het aantal slachtoffers aan Libanese kant, is het ook de dodelijkste aanval op Libanon sinds de oorlog tussen Israël en Hezbollah in 2006.

Maandagochtend kregen tienduizenden Libanezen in het zuiden en oosten van het land telefoontjes. Daarin kregen ze te horen dat ze onmiddellijk minimaal een kilometer afstand moesten houden van elke post die door Hezbollah wordt gebruikt. Deden ze dat niet, dan riskeerden ze hun leven, zo waarschuwde het Israëlische leger.

Gevlucht naar het noorden

Die waarschuwing en de massale luchtaanvallen leidden tot een exodus vanuit Zuid-Libanon en de Bekavallei. Tienduizenden Libanezen vertrokken naar het noorden. Daardoor stonden er lange files op de belangrijkste snelweg richting Beiroet. De Libanese autoriteiten hebben opvangcentra opgezet om de vluchtelingen onderdak te bieden. Zo zijn scholen volgelegd met matrassen en delen vrijwilligers water en medicijnen uit.

De massale luchtaanval kwam een kleine week nadat er duizenden piepers en portofoons van de terreurbeweging tot ontploffing waren gebracht. Daarbij vielen tientallen doden en raakten duizenden mensen gewond. Algemeen wordt ervan uitgegaan dat Israël achter die aanval zit. De Israëlische regering heeft de aanval niet opgeëist.

Aanval op Hezbollah-commandant

In de loop van de middag voerde Israël ook nog een aanval uit op een voorstad in het zuiden van de hoofdstad Beiroet. Persbureau Reuters meldde op basis van een veiligheidsbron dat de Hezbollah-commandant Ali Karaki het doelwit van die aanval was.

Een paar uur later kwam Hezbollah met de verklaring dat hij nog leeft en naar een veilige plek is gebracht. Karaki nam een paar dagen geleden de positie over van commandant Ibrahim Aqil, een prominent lid van een elite-eenheid van Hezbollah. Aqil werd vrijdag gedood bij luchtaanvallen in het zuiden van Beiroet.

Vanuit meerdere landen klinken bezorgde reacties op het geweld. Turkije waarschuwt dat de Israëlische aanvallen het Midden-Oosten in verdere "chaos" kunnen storten. Het ministerie van Buitenlandse Zaken van Egypte roept "de internationale machten en de VN-Veiligheidsraad op om onmiddellijk in te grijpen".

Ook de secretaris-generaal van de Verenigde Naties reageert bezorgd op de "escalerende situatie" en het grote aantal burgerslachtoffers als gevolg van de Israëlische luchtaanvallen. Ook uit hij zijn zorgen over de aanhoudende aanvallen van Hezbollah op Israël.

Hezbollah heeft ook raketten afgeschoten op Israël. Daarbij zijn voor zover bekend geen doden gevallen. Wel ging op meerdere plekken in het noorden van Israël het luchtalarm af en is er op een aantal plekken schade.

Biden wil de-escalatie

De Amerikaanse president Biden zet in op de-escalatie. "Ik blijf in contact met alle partijen en we werken aan de-escalatie, zodat de mensen veilig kunnen terugkeren naar hun huizen."

Het Amerikaanse ministerie van Defensie maakte bekend dat de VS vanwege de oplopende spanningen meer militairen naar het Midden-Oosten stuurt. Over hoeveel militairen dat zijn en wat die gaan doen, is niets gezegd door het Pentagon.

De Inspectie Justitie en Veiligheid gaat onderzoek doen naar de begeleiding en behandeling van Ayoub M., de verdachte van de steekpartij bij de Erasmusbrug in Rotterdam. M. werd eerder veroordeeld tot tbs met voorwaarden, maar zit nu opnieuw vast vanwege het steken van meerdere mensen, met een dode tot gevolg.

Staatssecretaris Coenradie (Justitie en Veiligheid) heeft de inspectie om het onderzoek gevraagd, schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer. De staatssecretaris wil weten wat er is gebeurd in de aanloop naar het incident in Rotterdam en daar eventueel lessen uit trekken.

In 2022 viel Ayoub M. zijn moeder aan met een mes. In het vonnis van die zaak staat dat M. leed aan een psychotische stoornis. Hij had hallucinaties en waandenkbeelden, en kreeg via stemmen boodschappen door. Hij werd volledig ontoerekeningsvatbaar verklaard en kreeg tbs met voorwaarden opgelegd. De rechtbank achtte de kans op herhaling van een ernstig feit, wanneer verdachte psychotisch is, groot.

Behandelverplichting

Staatssecretaris Coenradie schrijft: "De maatregel tbs met voorwaarden is een vorm van forensische zorg die wordt opgelegd door de strafrechter. Onder deze maatregel moet de betrokkene zich aan een aantal voorwaarden houden, waarbij de reclassering toezicht houdt op de naleving hiervan. Zo had verdachte onder andere een behandelverplichting als gestelde voorwaarde."

Andere voorwaarden die in 2022 aan M. opgelegd werden, waren bijvoorbeeld een meldplicht bij de reclassering, een ambulante behandeling aansluitend op een klinische behandeling, en meewerken aan schuldhulpverlening. Ook moest hij naar een vorm van begeleid wonen of maatschappelijke opvang.

Toezicht op straffen

Een van de taken van de Inspectie Justitie en Veiligheid is toezicht houden op de uitvoering van straffen en maatregelen. Zij toetsen daarbij organisaties als gevangenissen, forensisch psychiatrische centra en de reclassering. Bij een onderzoek naar aanleiding van een incident, zoals in dit geval, kijkt de inspectie onder meer of de betrokken instanties volgens de regels hebben gehandeld.

Voor de kust van de Senegalese hoofdstad Dakar zijn zeker dertig lichamen gevonden in een boot. Dat meldt het leger vandaag. De lichamen zijn gevonden op een route die vaak gebruikt wordt door migranten.

Het leger kreeg gisteren de melding van een boot die voor de kust dreef. Daarop ging het leger direct het water op. De boot dreef zo'n 70 kilometer van de kust van Senegal.

Er wordt nog onderzocht waar de lichamen vandaan komen. Ze zijn in verre staat van ontbinding, waardoor het identificatieproces moeilijk is. Daardoor is onduidelijk hoelang de boot voor de kust dreef en ook hoe de opvarenden zijn omgekomen. Mogelijk gaat het om een boot met migranten die richting de Canarische Eilanden trok, een route die vaker genomen wordt door vluchtelingen.

Het Senegalese leger patrouilleert regelmatig op de route, op zoek naar boten met migranten. Vorige maand was er nog een actie die twaalf dagen duurde, om zo de migrantenboten te onderscheppen. Het leger zei toen meer dan 400 migranten en "leden van smokkelnetwerken" te hebben gearresteerd. Meer dan de helft van de mensen kwam uit Senegal.

Op de redactie van WNL is onrust over de terugkeer van Bert Huisjes als bestuurder bij de omroep. Een WNL-medewerker laat aan de NOS weten dat een deel van de redactie heeft gedreigd niet meer naar het werk te komen als Huisjes de redactievloer opstapt. Volgens de medewerker gaat het om "een tiental redacteuren".

Eerder deze maand werd bekend dat Huisjes van de raad van toezicht mag terugkeren als bestuurder. Maar na protest van een deel van de redactie zei de raad opnieuw te kijken naar de terugkeer.

Het besluit blijft dus staan. "Bij onze beslissingen weegt het belang van alle medewerkers zwaar, ook van de werknemer die Bert is", staat in een e-mail die de raad maandag aan medewerkers heeft gestuurd en waarover het AD als eerste heeft bericht. "We zijn ons bewust dat er verschillende meningen zijn binnen de redactie. Maar er is ook een gedeelde verantwoordelijkheid voor de toekomst van WNL."

Niet naar werk komen

"Ik hoor dat de onrust alleen maar aan het toenemen is bij WNL en dat ze echt moeite hebben met het standpunt van de raad van toezicht", zei Arjan Lock, voorzitter van het College van Omroepen, vanavond in de talkshow Eva.

De WNL-medewerker benadrukt tegenover de NOS dat er ook mensen werken die geen negatieve ervaringen hebben met Huisjes. "Maar voor de hele redactie is dit een onwerkbare situatie."

WNL-presentatrice Lisette Wellens sloot vrijdag het programma Goedemorgen Nederland af met de woorden: "Ik wens u een weekend vol wijsheid en dat wens ik ook aan de raad van toezicht van de omroep."

Bekijk hier dat fragment:

De raad van toezicht van WNL zegt in de mail van vandaag dat Huisjes in ieder geval voorlopig niet op de redactie komt. Daarvoor moeten eerst gesprekken met de redactieraad worden gevoerd en een plan worden gemaakt "om bij jullie het vertrouwen te krijgen dat zaken echt anders zullen gaan en we niet teruggaan naar de oude situatie".

"We gaan met de redactieraad in overleg wat de beste manier is om ook jullie in contact te brengen met Bert", schrijft de raad. "Een van de opties is dat Bert begeleid door de eerdergenoemde mediator in gesprek gaat met groepjes werknemers. Daarnaast kan iedereen uiteraard een individueel gesprek het hem inplannen. Met of zonder mediator."

Verbazing

Voorzitter van het College van Omroepen Lock zegt met verbazing naar de mail te hebben gekeken. "Ik kan mij voorstellen dat de mensen die zich hebben gemeld of die zich zorgen maken over de situatie bij WNL zich niet serieus genomen voelen."

Formeel kan het College van Omroepen niets doen aan de positie van een hoofdredacteur van een programma of een omroepbaas. Daar gaat de omroep zelf over.

Ook de NPO, waar WNL onder valt, uit zijn zorgen. "We zijn vanmiddag door de raad van toezicht (van WNL, red.) geïnformeerd dat Bert Huisjes voorlopig zijn werkzaamheden niet hervat en dat de komende tijd eerst gesprekken worden gevoerd met medewerkers", schrijft de NPO in een reactie. "Inmiddels begrijpen we dat ook dit bericht opnieuw tot onrust en zorgen leidt. Ons uitgangspunt is en blijft dat álle medewerkers van de publieke omroep zich veilig moeten voelen."

Angstcultuur

In maart legde Huisjes zijn werk tijdelijk neer na berichten over een angstcultuur die bij WNL heerste en met name door Huisjes zou zijn veroorzaakt. Onder anderen oud-presentatoren Eva Jinek, Roos Moggré en Merel Westrik hadden aan AD laten weten dat de hoofdredacteur zich stelselmatig schuldig maakte aan pesten, intimidatie, manipulatief gedrag en zwangerschapsdiscriminatie. Op de redactie zou hij onder meer de bijnamen Berlusconi en Angry Bert hebben gehad.

In het rapport van de commissie-Van Rijn over grensoverschrijdend gedrag bij publieke omroepen kwam naar voren dat redacteuren te maken kregen met pesten op de werkvloer. WNL-medewerkers beoordeelden het onderwerp 'aandacht voor gedrag op de werkvloer' negatiever dan andere omroepmedewerkers. Ook zei 94 procent van de medewerkers ervaring te hebben met pesten op de werkvloer.

Een video-overleg tussen de Duitse minister van Economische Zaken en de top van de Duitse auto-industrie heeft nog geen concrete maatregelen opgeleverd. Het gaat niet goed met verschillende grote fabrikanten, zoals Volkswagen en Mercedes. Ze hopen op steun van de Duitse overheid.

Minister Habeck zei na afloop dat er over verschillende maatregelen is gesproken en dat hij daar nu eerst over in gesprek gaat met de regeringspartijen. Hij zei dat hij daarbij liever geen overhaaste beslissingen neemt.

Subsidie afgeschaft

Volkswagen heeft last van een dip in de verkoop en overweegt fabrieken te sluiten. Dat is nog niet eerder gebeurd.

Volkswagen heeft ook moeite om de concurrentie aan te gaan op de markt voor elektrische auto's. Daar kwam nog bij dat Duitsland vorig jaar stopte met een subsidieregeling voor de koop van een elektrische auto. Met die subsidie kreeg je tot wel 9000 euro korting. Habeck (De Groenen) benadrukte vandaag dat het nog steeds voordelig is om een elektrische auto te kopen, ook zonder die subsidie.

Maar mocht die Duitse subsidie weer terugkomen, dan zal dat toch echt helpen, denkt Marieke Kuijpers, sectormanager mobiliteit bij RaboResearch. "Dat gaat er zeker voor zorgen dat er weer meer elektrische auto's verkocht worden. Mensen durven eerder te kiezen voor een emissieloze auto als daar een stimulans op komt. Dit zal de Duitse industrie helpen."

China

De minister van Economische Zaken zei verder dat Duitse fabrikanten last hebben van een ingezakte vraag naar auto's vanuit China en dat dat niet zomaar op te lossen is.

De EU werkt aan importtarieven voor elektrische auto's uit China, maar Duitsland is daar geen voorstander van. Het land vreest dat China als tegenmaatregel dan importtarieven invoert voor Europese auto's, waardoor Duitse fabrikanten hun Chinese afzetmarkt verder zullen zien inzakken. "Daarom werk ik aan een politieke oplossing met China, waardoor we een tarievenoorlog kunnen vermijden", aldus Habeck.

Ook in andere Europese landen heeft de auto-industrie problemen. Zo gaat een Zweedse batterij-fabrikant, Northvolt, 1600 banen schrappen. Die beslissing komt nadat BMW een grote order batterijen voor elektrische auto's had geannuleerd.

Poolse scholen hebben met ingang van dit schooljaar plek moeten maken voor tienduizenden nieuwe scholieren. Het gaat om Oekraïense vluchtelingen die al langer in Polen zijn, maar tot nu toe Oekraïens onderwijs volgden. Dat deden deze kinderen online of op Oekraïense scholen in Polen, maar door nieuwe wetgeving moeten ze nu allemaal de Poolse schoolbanken in.

Het verplichte onderwijs wordt verwelkomd door deskundigen die zich grote zorgen maakten over deze groep kinderen. Maar het brengt ook uitdagingen met zich mee voor Polen - een van de belangrijkste opvanglanden voor Oekraïense vluchtelingen.

Ook op de Tadeusz Gajcy-school in Warschau hebben ze nieuwe Oekraïense leerlingen, zoals Danylo (14). "Aan het begin van de oorlog dachten we dat het snel voorbij zou zijn", vertelt hij in het wekelijkse bijpraatuurtje van zijn nieuwe klas. Danylo bleef Oekraïens onderwijs volgen online en later op een Oekraïense school in Warschau, tot deze zomer.

Zijn nieuwe klas is een kleine groep met buitenlandse scholieren die nog geen Pools spreken, vooral kinderen uit Oekraïne. De lerares wordt bijgestaan door assistent Irina - zelf Oekraïens - die hier en daar wat vertaalt voor de groep. "De taal blijft de grootste uitdaging", zegt Irina. "Maar ook de andere cultuur en tradities in Polen. Daar helpen we mee."

Danylo vertelt dat hij naar school gaan gemist heeft:

De kinderen zitten een jaar lang in deze overgangsklas om Pools te leren, en moeten daarna instromen in een reguliere groep. Het laat zien hoe Poolse scholen ervaring hebben opgedaan met het integreren van Oekraïense kinderen. Aan het begin van de oorlog ving de samenleving in korte tijd meer dan een miljoen vluchtelingen op. Het schoolsysteem, dat al zwaar belast was, moest nog eens ruim 130.000 kinderen gaan onderwijzen.

Tegengehouden door Oekraïne

Dat Oekraïne online onderwijs op afstand aanbood, kwam de Poolse regering destijds goed uit als alternatief. "Dit werkte goed het eerste jaar vanwege de crisissituatie", zegt Jędrzej Witkowski van het Centrum van Burgereducatie in Warschau, een organisatie die docenten in Polen bijstaat. "Maar daarna hadden de kinderen verplicht naar school gemoeten."

Oekraïne hield zo'n verplichting echter tegen, zegt Witkowski. Kyiv zou vrezen dat veel gevluchte burgers niet meer zullen terugkeren als ze verder assimileren in andere landen. Tegelijkertijd wilde Polen nog niet zo'n verplichting handhaven voor vluchtelingen. Dat gaat de regering nu alsnog doen door gezinnen een maandelijkse kindertoeslag te ontzeggen als kinderen zich niet melden op school.

Premier Tusk benadrukte voordat het schooljaar begon dat school belangrijk is voor de sociale ontwikkeling van deze kinderen. "We weten niet hoeveel Oekraïense families langer bij ons willen blijven", zei Tusk. "Misschien blijven ze wel altijd hier en we kijken er daarom ook naar uit om deze kinderen te onderwijzen zoals hun Poolse leeftijdsgenoten." Volgens laatste cijfers hebben zo'n 40.000 nieuwe Oekraïense kinderen zich gemeld op Poolse scholen, zegt Witkowski.

"Dit is een belangrijke stap, zeker als je bedenkt dat vanwege de pandemie voorafgaand aan de oorlog sommige kinderen vier jaar lang alleen online onderwijs gehad", benadrukt Witkowski. "We weten dat dit grote gevolgen heeft voor de ontwikkeling."

Discriminatie en racisme

Adjunct-directeur Anna Lebek van de Tadeusz Gajcy-school herkent die problemen. "Al deze kinderen moeten weer leren functioneren op een school in een groep met leeftijdsgenoten", zegt Lebek. De nieuwe kinderen krijgen psychologische en pedagogische ondersteuning.

Daarnaast heeft de school activiteiten om met leerlingen te praten over diversiteit op school. Een van de uitdagingen waar Oekraïners mee worstelen is namelijk discriminatie en racisme door Poolse leeftijdsgenoten, blijkt uit onderzoek. Polen opende aan het begin van de oorlog zijn armen voor vluchtelingen, maar tegelijkertijd kent de Pools-Oekraïense geschiedenis ook duistere hoofdstukken. Kinderen nemen de vooroordelen vanuit hun huis mee.

Dit alles betekent meer werk voor scholen, terwijl Polen net als Nederland kampt met een groot lerarentekort. Zeker in Warschau is het aantal scholieren flink gegroeid de afgelopen jaren. Oekraïense kinderen kampen tegelijkertijd vaak met trauma of verlies waar extra aandacht voor moet zijn. "Wij hebben gelukkig nog wel genoeg docenten", zegt Lebek. "En we vragen ze meer uren te werken voor de extra activiteiten."

Danylo vond het wel eng om naar zijn nieuwe Poolse school te gaan, maar na de eerste weken werd dat minder. Samen met zijn nieuwe klasgenoten mag hij het tweede deel van de les spelletjes spelen. Ze kiezen Rummikub. "Ik mis Oekraïne wel", zegt Danylo. "Ik mis mijn stad, mijn grootouders, mijn kat en mijn hond. En ik mis mijn school en mijn vrienden. Maar hier is het ook niet zo slecht."

Het Amerikaanse ministerie van Economische Zaken wil een verbod op Chinese en Russische soft- en hardware voor auto's. Het verbod is volgens het ministerie nodig omdat er veiligheidsrisico's verbonden zijn aan het gebruik van de soft- en hardware. Zo bestaat het risico dat systemen worden gehackt.

De Amerikaanse regering startte in februari een onderzoek naar de veiligheidsrisico's van de apparatuur, schrijft nieuwszender CNN. Daaruit blijkt dat er meerdere veiligheidsrisico's zijn. Zo zou sabotage op afstand mogelijk zijn door persoonlijke gegevens van bestuurders te hacken. "In extreme situaties kan een buitenlandse vijand zelfs al hun voertuigen in de VS uitschakelen of overnemen, waardoor er ongelukken kunnen gebeuren", zei handelsminister Gina Raimondo daarover.

Het gaat om auto's die in Amerika op de markt komen met buitenlandse software die werkt via een internetverbinding of bluetooth. Veel moderne auto's zijn uitgerust met functies die daar gebruik van maken, zoals het ontgrendelen zonder sleutel en pechhulp.

De software wordt vaak in Rusland of China gemaakt. Het Amerikaanse ministerie wil daarnaast ook een verbod op de Chinese en Russische hardware, zoals de camera's die gebruikt worden bij het achteruitrijden.

Concurrentie op softwaremarkt

Critici zeggen dat de plannen ook te maken kunnen hebben met de steeds sterker wordende Chinese markt, waarin flink is geïnvesteerd in de software. Dat baart de Amerikanen zorgen, aldus CNN, omdat de softwaremarkt ook voor de VS belangrijk is.

Minister Raimondo ontkent dit. Ze zegt dat het "niet gaat over handel of economisch voordeel, maar strikt om een maatregel voor de nationale veiligheid". In de tussentijd verbieden sommige Chinese overheidsinstanties de in Amerika geproduceerde Tesla's, omdat ze te veel gegevens zouden verzamelen.

Het gaat vooralsnog om plannen, omdat het voorstel van de Amerikaanse regering nog goedgekeurd moet worden. De maatregel geldt dan voor nieuwe auto's en begint met een verbod op software vanaf 2027. In 2030 komt daar een verbod op hardware bij. Het ministerie hoopt dat de plannen worden goedgekeurd voor het einde van het presidentschap van Biden.

Tienduizenden Libanezen proberen het zuiden van het land te ontvluchten en trekken naar het noorden, melden de Libanese autoriteiten. Op de belangrijkste snelweg richting de hoofdstad Beiroet staan lange files. Ook de rijbaan in tegengestelde richting wordt gebruikt om naar het noorden te rijden.

In het zuiden van Libanon is het een chaos, zegt een inwoner die op weg is naar Beiroet tegen een verslaggever van persbureau Reuters: "Er waren luchtaanvallen. We zijn in de auto gestapt en deze kant op gereden. We weten niet wat er daar allemaal gebeurt."

Bij de aanvallen van Israël van vandaag op het zuiden van Libanon zijn volgens de Libanese autoriteiten zeker 492 doden gevallen. Het is daarmee de dodelijkste dag sinds de oorlog tussen Israël en Hezbollah in 2006. Volgens de minister van Volksgezondheid zijn bij de luchtaanvallen ook ziekenhuizen geraakt.

In de stad Habbouch in het zuiden van Libanon staat het verkeer vast:

Een andere Libanees die het zuiden ontvlucht zegt tegen Reuters: "Niemand blijft daar. Iedereen vlucht. Wij hebben onze spullen gepakt en zijn weggegaan. We weten niet waar we heen moeten."

De Libanese overheid zet opvangcentra op voor vluchtelingen uit het zuiden. Scholen en universiteiten blijven morgen gesloten.

Israël zegt dat het vandaag zo'n 800 doelen van Hezbollah in Libanon heeft bestookt. Volgens het leger gaat het om plaatsen in het zuiden en in de Bekavallei waar Hezbollah raketten, lanceerinrichtingen, drones en andere militaire middelen had verstopt.

Bekavallei

Het Israëlische leger richt zich niet alleen op het zuiden van Libanon, maar ook op het oosten. Het leger waarschuwt inwoners van de Bekavallei aan de grens met Syrië. Mensen die in of dicht bij een huis zijn waar wapens van Hezbollah opgeslagen liggen, worden opgeroepen om te vertrekken. "Iedereen die dicht bij Hezbollah verblijft, riskeert zijn leven", meldt het Israëlische leger in een waarschuwingsbericht.

Hezbollah heeft op zijn beurt ook raketten afgeschoten op Israël. Daarbij zijn voor zover bekend geen doden gevallen. Wel ging op meerdere plekken in het noorden van Israël het luchtalarm af.

De Amerikaan die deze maand bij de golfbaan van Donald Trump werd opgepakt met een geweer, heeft volgens justitie maanden geleden op papier een "moordpoging" op de presidentskandidaat aangekondigd. Deze Ryan Wesley Routh zou dat hebben gedaan in een brief die nu is opgedoken.

Een getuige heeft verklaard dat enkele maanden geleden een doos met spullen bij zijn huis werd afgeleverd. De getuige zou de doos pas deze week hebben geopend, dus na Rouths arrestatie. Er zaten munitie, een metalen pijp, bouwmaterialen, gereedschap, vier telefoons en meerdere brieven van de hand van Routh in.

Een van die brieven was geadresseerd aan "De Wereld". "Dit was een moordpoging op Donald Trump maar ik heb gefaald", schrijft Routh. Hij roept anderen op om de presidentskandidaat alsnog te vermoorden. "Het is nu aan jullie om het af te maken." Hij looft een beloning van 150.000 dollar (135.000 euro) uit aan degene die het wel zou lukken.

De 58-jarige Routh zit sinds zijn arrestatie vast en is vooralsnog alleen aangeklaagd voor illegaal wapenbezit.

Op 400 meter van Trump

Een week geleden was oud-president Trump aan het golfen in Florida toen een agent van de Secret Service een man ontdekte met een vuurwapen. Routh zat volgens de beveiliging op 400 meter van Trump. De Secret Service opende het vuur, Routh sloeg op de vlucht. Kort daarna werd hij opgepakt op een snelweg.

In zijn auto lag volgens de aanklager een papier met daarop data en plekken waar Trump de komende tijd zou zijn. Ook hing hij de afgelopen maanden regelmatig rond bij het vakantieoord Mar-a-Lago van Trump.

Bewoners van zeventien appartementen in Weert kunnen weer terug naar hun woning. Eerder op de dag werden de appartementen nog ontruimd vanwege een onderzoek naar de mogelijke aanwezigheid van explosief materiaal in een garagebox. De politie meldt nu dat er geen explosieven zijn aangetroffen.

Vanwege de veiligheidsrisico's was de omgeving afgezet. Bewoners van veertig adressen in de directe omgeving was geadviseerd om ramen en deuren gesloten te houden.

Explosievenverkenners van de politie deden onderzoek. Ook de Teamleider Explosieven Veiligheid was aanwezig op de Graswinkellaan, meldt L1.

De Bredase voetbalclub NAC biedt excuses aan voor de rellen die gisteren uitbraken na de wedstrijd tegen Feyenoord in Rotterdam. Algemeen directeur Remco Oversier zegt er alles aan te willen doen om de schade op de relschoppers te verhalen. "Wij tolereren dit gedrag niet."

Om de daders te identificeren werkt NAC nauw samen met Feyenoord, de beide gemeenten en de politie. Ook de hulp van de KNVB Taskforce, die speciaal is opgericht om daders van voetbalincidenten te straffen, wordt ingeschakeld.

Naast Oversier biedt ook Paul Depla, de burgemeester van Breda, excuses aan voor het wangedrag van de relschoppers uit zijn stad. Hij zegt geen woorden te hebben voor hun gedrag. "Wat de horecamedewerkers, die daar stonden te werken om supporters gastvrij te ontvangen, hebben meegemaakt is te gek voor woorden. Ik leef heel erg met ze mee en wil een welgemeend 'sorry' zeggen tegen deze mensen."

Depla zegt dat de daders de vlag van Breda misbruiken om "vreselijk gedrag tentoon te spreiden". "Iedereen met een greintje fatsoen baalt hiervan. Deze mensen verpesten het voor alle NAC-supporters die wel van goede wil zijn", vindt hij. "Dit zijn geen voetbalsupporters, maar relschoppers die we keihard moeten aanpakken."

'Angstige momenten'

NAC Breda speelde gistermiddag tegen Feyenoord in De Kuip. Na afloop van de wedstrijd, die door de Rotterdammers met 2-0 werd gewonnen, ging het mis. Een groep stadionbezoekers viel onder meer een eetkraam in het uitvak aan en bekogelde de politie.

De veelal jonge medewerkers van het eetkraam kropen er aan de achterkant uit en probeerden over het hek weg te komen. Een van hen raakte daarbij lichtgewond. Alle vijf de horecamedewerkers krijgen slachtofferhulp. Tien verdachten zijn opgepakt.

De eigenaar van het uitzendbureau waarvoor de horecamedewerkers werkten, zegt tegen de regionale omroep Rijnmond dat de medewerkers "vreselijk ontdaan zijn" door wat ze hebben meegemaakt. Een woordvoerder van Feyenoord voegt daaraan toe dat ze "angstige momenten" hebben beleefd.

NAC keerde dit seizoen na vijf jaar terug in de Eredivisie. Twee eerdere uitwedstrijden moesten al worden gespeeld zonder publiek, vanwege wangedrag na de promotiewedstrijd tegen Excelsior afgelopen seizoen. Bij de uitwedstrijd tegen FC Twente in Enschede zondag wordt extra politie ingezet.

De man die vrijdag werd aangehouden na een schietpartij in Rijswijk waarbij een 38-jarige vrouw omkwam wordt ook verdacht van poging tot doodslag op het kind van het slachtoffer en op drie buurtgenoten. Het Openbaar Ministerie heeft dat bekendgemaakt.

Het slachtoffer werd vrijdagavond dood gevonden in een portiek van een flat. De 57-jarige verdachte was in de flat toen de politie aankwam en werd direct aangehouden.

De man wordt verdacht van moord op de vrouw. Volgens het OM was haar kind in de buurt toen er werd geschoten. Verdere details over de verdenking zijn niet bekendgemaakt.

"In het belang van het onderzoek kunnen we daar niets over zeggen", zegt een woordvoerder van het OM. Wel zegt het OM dat alles waarvan de man wordt verdacht zich op dezelfde dag heeft afgespeeld.

Femicide

Het motief is nog onduidelijk. Een buurtbewoner zei eerder tegen Omroep West dat de verdachte en het slachtoffer "een haat-liefderelatie" met elkaar hadden. Burgemeester Sahin zei daar zaterdag over dat er sprake lijkt te zijn van femicide: de moord op een vrouw in relationele sfeer of enkel en alleen omdat iemand een vrouw is.

De schietpartij zorgde voor veel onrust in de buurt. Vanavond is om 19.30 uur in Rijswijk een buurtbijeenkomst. Daarbij is ook burgemeester Sahin aanwezig.

"Het Midden-Oosten staat op de rand van een catastrofe", waarschuwde de VN-gezant voor Libanon, Jeanine Hennis-Plasschaert, dit weekend. De Nederlandse oud-minister voegde eraan toe dat er geen militaire oplossing voor het conflict bestaat.

De waarschuwing volgde op een week waarin Israël Hezbollah en de wereld verraste met een aanval op de terreurbeweging via piepers en walkietalkies. Ook voerde Israël een zeldzame luchtaanval uit op Beiroet, waarbij een hoge commandant werd gedood.

Hezbollah beet van zich af met raket- en droneaanvallen ver over de grens in Israël. Raketten sloegen in in de Jizreël-vallei en ook de havenstad Haifa was doelwit. Naim Qassem, de tweede man van Hezbollah, sprak van "een nieuwe fase".

Vannacht volgden grootschalige Israëlische luchtaanvallen op tal van plekken in Libanon en de oproep vanuit Tel Aviv aan Libanese burgers om een veilig heenkomen te zoeken. Er vielen bijna 500 doden. Het is een nieuwe escalatie in het conflict, die de vraag oproept of partijen inderdaad afstevenen op de "catastrofe" waar Hennis voor waarschuwt.

Libanezen in armoede

Imad Salamey, politicoloog aan de Amerikaanse Universiteit van Beiroet, ziet in de grootschalige aanvallen tekenen dat het "beheersen" van het conflict niet langer het belangrijkste doel is. "Het conflict komt in een instabielere fase."

Midden-Oostendeskundige Joseph Daher, verbonden aan de universiteit van Lausanne en auteur van een boek over Hezbollah, aarzelt als hem gevraagd wordt waar dit conflict eindigt. Hij benadrukt dat alle scenario's mogelijk zijn, ook een grote regionale oorlog. Toch is hij ervan overtuigd dat Hezbollah daar niet op uit is. Ook Israël heeft volgens hem, voor nu, andere doelstellingen, al zal het de mogelijkheid van een grotere oorlog niet uitsluiten.

"Hezbollah heeft geen belang bij een totale oorlog", zegt Daher. Hij wijst erop dat de meeste Libanezen dat ook niet willen. "Grote delen van de samenleving zijn solidair met de Palestijnen, maar ze kunnen zich geen oorlog veroorloven. Ze verkeren in een enorme economische crisis, meer dan de helft van de bevolking leeft in armoede. Bovendien is het vertrouwen in Hezbollah beperkt. Volgens een in juni gepubliceerde peiling is er steun van zo'n 30 procent van de bevolking."

Rode lijn

Salamey noemt het risico op verdere escalatie aanzienlijk. "Als diplomatieke interventies niet snel leiden tot een stabielere situatie, kan het conflict ontsporen met een grote Israëlische inval in Libanon", zegt Salamey. "Dat zou leiden tot een grootschalige oorlog. Hezbollah, al worden ze hard geraakt, blijft in staat tot tegenaanvallen, wat de situatie nog explosiever maakt."

Israël wil volgens Daher nu vooral de druk op Hezbollah opvoeren. "Het lijkt daarbij geen enkele 'rode lijn' meer te zien. Burgers, de gemeenschappen waarin zij leven, de hoofdstad Beiroet, worden steeds meer geraakt."

Daher zegt dat de luchtaanvallen op militaire doelen van Hezbollah, zoals lanceerinstallaties, enig effect hebben maar de impact moet niet worden overschat. Hij wijst erop dat Hezbollah zijn raketarsenaal sinds de laatste oorlog met Israël, in 2006, enorm heeft uitgebreid.

De liquidaties door Israël van kopstukken maken een groter verschil. "Strijders kunnen vervangen worden, maar de dood van hun leiders verzwakt Hezbollah." Ook de geraffineerde aanval op Hezbollahs communicatieapparatuur heeft impact: "Dat levert een vertrouwenscrisis op."

Ook Salamey denkt dat die aanval veel impact heeft. Maar Hezbollah blijft dus een bedreiging voor Israël. "Ze hebben een vrije aanvoerroute van materieel via Syrië en onbeperkte steun van Iran."

Daher schat in dat voor een Israëlische grondoorlog "groen licht" nodig is van de VS. "Daarnaast is er binnen Israël verdeeldheid over, ook onder hoge legerleiders. Een groot grondoffensief zou zeer kostbaar en complex zijn, met een Gazafront dat nog niet klaar is, een zeer gespannen Westoever en het besef dat zo'n oorlog niet beperkt blijft tot Libanon. De Jemenitische Houthi's en pro-Iraanse milities in Irak zullen zich dan ook roeren."

Niemandsland

Israël wil de druk op Hezbollah zo ver opvoeren dat ze hun belangrijkste militaire materieel en manschappen terugtrekken van de grens, denkt Daher. "De Israëlische aanvallen op het zuiden van Libanon hebben als doel het creëren van een de facto 'niemandsland' bij de grens, door civiele infrastructuur te vernietigen en het gebruik van witte fosfor op landbouwgronden."

Salamey vermoedt eveneens dat Israël de grensstreek wil 'demilitariseren', maar noemt ook afschrikking. "Israël laat hiermee zien dat het resoluut optreedt tegen Hezbollah." Als laatste noemt Salamey het belang van Israël om zo veel mogelijk strategisch voordeel te bereiken in de fase voor diplomatieke onderhandelingen of staakt-het-vuren-afspraken.

Vanuit diezelfde strategische afwegingen denkt Daher dat Israël erop uit is Hezbollah zover te krijgen een staakt-het-vuren niet langer te laten afhangen van een bestand in Gaza.

Op korte termijn ziet Daher Hezbollah daarin niet meegaan. Hezbollah wil met Hamas, en andere milities, één front blijven vormen. Ook willen ze hun achterban laten zien dat ze een reactie hebben op de Israëlische aanvallen. "De mogelijkheid voor Hezbollah om raketten af te vuren op Israël is intact. In dat opzicht zie ik een grootschalige terugtrekking niet snel gebeuren."

Paus Franciscus heeft vandaag al zijn afspraken afgezegd. Hij heeft "griepachtige symptomen", zegt het Vaticaan. Zijn geplande bezoeken aan Luxemburg en België later deze week gaan vooralsnog wel door. Die reis begint donderdag.

De 87-jarige Franciscus schrapt zijn activiteiten van vandaag uit voorzorg, zegt het Vaticaan. Hij wil uitrusten om te voorkomen dat hij zijn buitenlandse plannen moet afblazen. Op het moment zit hij ook in een rolstoel wegens knie- en rugklachten.

Meer aandacht voor misbruik

De geplande bezoeken aan België en Luxemburg staan in het teken van Europese migratie en de behoeftes van migranten, maar er is ook aandacht voor seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk.

Belgische activisten riepen hem vandaag op om dat laatste uitgebreider aan te pakken. Ze vinden dat er grotere hervormingen moeten plaatsvinden in de Rooms-Katholieke Kerk. Die roep klinkt steeds vaker in België. Begin dit jaar zette de paus een Belgische bisschop uit zijn ambt, na grote druk uit meerdere hoeken.

Net terug

De afgelopen maand bezocht de paus vier landen in Zuidoost-Azië en Oceanië in twaalf dagen. Dat was een programma met veel tijdsverschillen en tropische temperaturen. Hij woonde meer dan veertig evenementen bij. Gedurende die reis leek hij in goede gezondheid te verkeren.

De agenda voor de aanstaande week is een stuk minder intensief, het Europese bezoek duurt in totaal vier dagen en er staan twaalf evenementen gepland.

Mirjam Bolle-Levie heeft de Amsterdamse Andreaspenning ontvangen voor haar decennialange inzet voor onderwijs over de Holocaust. De 107-jarige Holocaustoverlevende is de laatste nog levende betrokkene bij de Joodse Raad.

De Andreaspenning is een onderscheiding van de gemeente Amsterdam, die wordt uitgereikt aan mensen die voor de stad een "uitzonderlijke prestatie verrichten met een landelijke uitstraling", bijvoorbeeld op het gebied van sport, wetenschap, journalistiek, kunst of politiek.

De Nederlandse ambassadeur in Israël reikte de onderscheiding namens de Amsterdamse burgemeester Halsema uit aan Bolle-Levie. De 107-jarige vrouw was in Jeruzalem bij de premièrevoorstelling van de film Verdwenen Stad. Die film gaat over de rol die de Amsterdams tramvervoersorganisatie GVB speelde bij de deportaties van Joden in de Tweede Wereldoorlog. Bolle-Levie vertelt in de film over haar oorlogservaringen.

Bolle-Levie was na de uitreiking zeer ontroerd, schrijft Het Parool. "Ik ben zeer onder de indruk van deze onderscheiding. Ik wist niet dat ik zo braaf ben geweest en zoveel heb gedaan voor de Holocausteducatie." Het is de eerste onderscheiding die ze krijgt.

Joodse Raad

In 1938 begon Bolle-Levie als secretaresse voor het Comité voor Joodsche Vluchtelingen. Dat was een Nederlandse hulporganisatie voor vluchtelingen uit nazi-Duitsland. Een aantal jaar later zetten de Duitse bezetters dat comité om in de Joodse Raad, om anti-Joodse maatregelen gemakkelijk in te voeren in Nederland.

Daarmee werd de Raad, die ooit bedoeld was om de Joden te beschermen, het doorgeefluik van de bezetter. Bolle-Levie behield haar functie en was de rechterhand van David Cohen, die samen met Abraham Asscher voorzitter was van de Raad.

Direct na de Tweede Wereldoorlog werd de handelwijze van de Joodse Raad het middelpunt van een morele discussie. Critici stellen dat de Raad zich meer tegen de Duitsers hadden kunnen verzetten.

Bolle-Levie zweeg lange tijd over dat verleden. In 1995 deed ze voor het eerst haar verhaal en verdedigde ze de Raad. "Cohen en Asscher treft geen blaam. Zij dachten destijds dat ze afspraken konden maken met de nazi's en zo de deportatie van Joden zo lang mogelijk konden uitstellen. Ze dachten dat ze goed deden."

In het verfilmde boek Het fatale dilemma werden die eerste interviews met Bolle-Levie vastgelegd.

In 2003 bracht ze het boek Ik zal je beschrijven hoe een dag er hier uitziet uit. In dagboekvorm zijn daarin de brieven gebundeld die ze tijdens de oorlog schreef aan haar verloofde. De brieven en verhalen van Bolle-Levie komen ook terug in de historische dramaserie De Joodse Raad, die begin dit jaar uitkwam.

Bekijk hieronder de special De Ooggetuigen, waarop te zien is hoe een Canadese soldaat, een oorlogscorrespondent, een Joods meisje, een verzetsstrijder, een schooljuf en vele anderen het bevrijdingsjaar beleefden.