NOS Nieuws - Algemeen

Het paasweekend is normaal gesproken zeer druk in Jeruzalem. Duizenden rooms-katholieken en protestanten uit de hele wereld lopen in het voetspoor van Jezus over de Via Dolorosa - de lijdensweg - en bezoeken de Heilig Grafkerk, op de plek waar Jezus gekruisigd werd.

Maar in de Goede Week en met Pasen blijven de buitenlandse gelovigen weg wegens de spanningen in Jeruzalem en het geweld op de bezette Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook. Het is veel stiller dan normaal in de christelijke wijk, die economisch sterk afhankelijk is van toerisme en de bedevaart uit het buitenland. Ook Nederlandse christenen hebben massaal afgezien van een reis naar het Heilige Land.

"Rond deze tijd hebben we altijd een aantal boekingen van groepsreizen en individuele reizen naar Israël. Dit jaar niet", zegt Jan van den Bosch, eigenaar van christelijk reisbureau Beter Uit in Alphen aan den Rijn. "Het risico is te hoog en de sfeer is er ook niet naar. We hebben honderden reizen moeten annuleren."

Negatief reisadvies

"Ik ben door de jaren heen 150 keer naar Israël geweest. Met Pasen kun je altijd over de hoofden lopen, zo druk is het", zegt Van den Bosch, die oprichter en lange tijd presentator was van de EO-jongerendag. "Ons kantoor in Israël heeft dit jaar niets te doen. Er komen enkele diehards uit Amerika, maar daar houdt het mee op."

Reisorganisaties die zich richten op rooms-katholieke bedevaartgangers bevestigen dit beeld. "We organiseren geen reizen nu. Niemand durft te gaan", zegt Jos van Bussel van Christoffel Reizen in Den Bosch. Dat geldt al sinds het negatief reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken voor Israël van kracht werd na de terreuraanslagen van Hamas op 7 oktober.

Van Bussel merkt wel dat er een behoefte is onder zijn klanten, vooral om de christelijk-Palestijnse touroperators te helpen. "Ze hebben een moeizaam bestaan. Veel bedrijven in de toeristische sector daar overleven dit niet. In het verleden hebben we ze financieel gesteund, want we willen dat de reisinfrastructuur behouden blijft. Het blijft lastig."

Ook voor Palestijnse christenen uit plaatsen als Bethlehem en Ramallah op de Westelijke Jordaanoever is het dit jaar veel moeilijker dan normaal om de christelijke wijk te bezoeken. Al voor 7 oktober moesten ze lang van tevoren om officiële toestemming vragen voor zo'n bezoek. Nu zijn de restricties nog strenger.

Dat is te zien in deze reportage van Al Jazeera.

Het gebrek aan religieus toerisme betekent een groot verlies aan inkomen voor de wijk. De benedictijnse abt Nikodemus Schnabel van de Duitstalige Dormitio-abdij in Jeruzalem vraagt veel aandacht hiervoor in de internationale pers.

"De grootste uitdaging op dit moment zijn onze financiën", zegt hij tegen de National Catholic Reporter, een goed gelezen rooms-katholieke publicatie. "We leven van bedevaartgangers en toeristen. Deze dagen verkopen we misschien vier kopjes koffie per dag. Dat dekt niet eens de kosten van stroom."

Dubbelzinnige boodschap

Een ander geluid kwam vandaag van het aartsbisdom van de rooms-katholieke kerk voor Israël, Palestina, Jordanië en Cyprus - het Latijns Patriarchaat van Jeruzalem. Dat besteedt vandaag op sociale media geen aandacht aan de economische nood. In plaats daarvan citeert het aartsbisdom uit het evangelie: "Vader vergeef het hun. Want zij weten niet wat zij doen."

Dat zijn niet alleen de woorden van Jezus aan het kruis, zegt Paul van Geest, hoogleraar kerkgeschiedenis aan de universiteit van Tilburg. "Het is ook een vredesboodschap gericht aan zowel Israël als Hamas. Kardinaal Pizzaballa van Jeruzalem ken ik persoonlijk. Hij kiest geen partij in het conflict. Maar de oorlog moet stoppen, wil hij zeggen."

Volgens Van Geest maakt de kardinaal zich ook specifiek zorgen om de situatie voor de christelijke minderheid in Israël en Palestina, die rond twee procent van de bevolking uitmaakt. Bijvoorbeeld in de Gazastrook, waar er ondanks de oorlog nog Pasen wordt gevierd.

"De lange-termijn trend is dat in Israël en Palestina steeds minder katholieken wonen. En daar komt de oorlog in Gaza bij. Normaal krioelt het van de mensen op de Via Dolorosa op deze dag. Dit is een uitzonderlijke situatie", zegt Van Geest.

Pegida-voorman Wagensveld mag drie weken niet in Arnhem komen, zo oordeelt de voorzieningenrechter. Daarmee wordt het door burgemeester Marcouch opgelegde gebiedsverbod van een half jaar flink ingekort. Het geldt nu tot 10 april.

Marcouch legde Wagensveld het verbod op, omdat de Pegida-voorman afgelopen zaterdag een koran wilde verbranden in de stad, ondanks een demonstratieverbod.

Pegida spande een rechtszaak aan om het gebiedsverbod van tafel te krijgen, schrijft Omroep Gelderland.

Te fors

De rechter vindt het standpunt van de burgemeester redelijk, maar vindt een half jaar te lang omdat het "in zekere zin een willekeurige beslissing is om vast te stellen hoe lang de ernstige vrees voor wanordelijkheden duurt".

De kust bij Zeeland is de meest vervuilde van Nederland, komt naar voren uit een onderzoek van Stichting De Noordzee. Vrijwilligers liepen deze maand langs de kust. Het landelijk gemiddelde was 309 stuks afval per 100 meter strand, de Zeeuwse kust scoorde daar ruim boven met 416 stuks afval per 100 meter.

Bij het tellen van afval werd een methode gebruikt gebaseerd op internationaal wetenschappelijk onderzoek naar de meting van zwerfafval, zegt Jorn Matena van Stichting De Noordzee.

Al het afval dat de 'burgerwetenschappers' tegenkwamen, werd gecategoriseerd en geteld. "Zo weten we welke aantallen waar zijn", zegt Matena. Data-analisten van Stichting De Noordzee gingen vervolgens aan de slag met de gegevens.

De vrijwilligers kwamen vooral plastic, stukken hout en vispluis (materiaal om visnetten te beschermen) tegen. Ook zijn op het overgrote deel van de Zeeuwse stranden 'nurdles' gevonden. Deze plastic korrels zijn de basis voor de productie van bijna alle plastic producten.

Ballonresten

Mariëlle Nelissen, Petra Beeckz en Evelien Jansen deden mee aan het strandafvalonderzoek. Ze begonnen in Vlissingen en vonden vooral glas, peuken, snoeppapiertjes en veel nurdles.

Stichting De Noordzee doet al twintig jaar onderzoek naar zwerfafval. Dat onderzoek wierp eerder al vruchten af, zegt Mariëlle, die vaker meehielp. "Een paar jaar geleden vond ik veel ballonresten. Sommige gemeenten hebben toen het oplaten van ballonnen verboden. Nu zie ik bijna geen ballonnen meer op het strand."

Verbanden leggen

In totaal gingen op 91 plekken in het land mensen het strand op met prikkers en afvalzakken om troep te verzamelen.

In oktober is er een tweede meting van het strandafval, zegt Matena. "We willen het op verschillende momenten uitvoeren om verbanden te leggen tussen afval en strandbezoek."

Optredens van Queen Latifah en Lizzo, een gesprek met oud-presidenten Barack Obama en Bill Clinton en een afterparty met 500 gasten, met Jill Biden en dj D-Nice als hosts. De Democraten haalden gisteren in New York alles uit de kast om geld op te halen voor Joe Bidens herverkiezingscampagne met als resultaat een recordopbrengst van iets meer dan 24 miljoen euro.

Obama was samen met Biden vanuit Washington naar New York gevlogen in de Air Force One, het presidentiële vliegtuig. Tijdens de zogeheten fundraiser gingen Obama, Clinton en Biden een uur lang met elkaar in gesprek, in de Radio City Music Hall.

Het gesprek stond onder leiding van de bekende talkshowpresentator Stephen Colbert. Obama had het over "het soort president dat ik wil", verwijzend naar Biden. Ook Clinton riep het publiek op om Biden weer de grootste te maken: "Stay with what works".

Zo zag de opkomst van de drie eruit:

Stemmen hoefde Biden in principe niet te winnen in New York. Al jarenlang is de staat Democratisch-gezind: sinds 1988 is de partij van Biden er altijd de grootste geweest bij de presidentsverkiezingen.

Foto voor 100.000 dollar

Waar het wel om draaide was zoveel mogelijk geld binnenhalen. Er waren sowieso al zo'n 5000 mensen op de avond afgekomen, die ten minste 225 dollar hadden betaald. Een foto met alle drie de (oud)-presidenten kostte 100.000 dollar. Mensen die een half miljoen dollar voor een kaartje betaalden mochten in kleiner gezelschap in gesprek met Obama, Clinton of Biden.

Helemaal rustig en feestelijk verliep de avond niet. Pro-Palestijnse demonstranten hadden zich verzameld voor het gebouw. En ook binnen lieten zij van zich horen. "Schaam je, Joe Biden", schreeuwde een van hen toen het over de oorlog in Gaza ging.

Obama probeerde de kritiek te pareren: "Mensen willen vaak een zekere zuiverheid voelen in de manier waarop beslissingen worden genomen, en dat begrijp ik. Maar een president heeft die luxe niet."

Biden heeft meer geld dan Trump

De campagnekas van de Democraten is met de avond in New York verder aangevuld, maar Biden had financieel sowieso al een flinke voorsprong op zijn tegenstrever Donald Trump. Persbureau AP meldde twee weken geleden dat de Democraten toen 155 miljoen dollar hadden voor de campagne.

De Republikeinen zouden 37 miljoen dollar in kas hebben. Dat komt mede doordat Trump veel geld kwijt is aan alle rechtszaken die tegen hem lopen, kosten die hij deels van partijdonaties betaalt. Trump hoopt volgende week in Palm Beach, Florida, bij een fundraising ook tientallen miljoenen op te halen.

Volgens Amerikakenner Kenneth Manusama heeft de Republikeinse partij traditioneel minder grote donoren dan de Democraten. "Maar je ziet bij Trumps donoren ook een soort vermoeidheid, vanwege alle rechtszaken. Daardoor haken sommigen af."

Eenheid uitstralen

Het geld dat Biden gisteren ophaalde zal voor een groot deel gaan naar de zichtbaarheid van zijn campagne, verwacht Manusama: "Er kunnen reclamespotjes van betaald worden en de Democraten willen er ook voor zorgen dat er een sterk campagneapparaat is in elke staat."

Directe stemmen zal de fundraising in New York niet hebben opgeleverd, maar met het optreden van Obama en Clinton proberen de Democraten "de partij te verenigen", zegt Manusama: "Er zijn toch wat scheurtjes ontstaan, bijvoorbeeld over de oorlog in Gaza en Oekraïne. En er zijn zorgen over Bidens hoge leeftijd. Biden, Obama en Clinton willen eenheid binnen de Democratische partij uitstralen."

De Oscarwinnende film Oppenheimer is vanaf nu te zien in bioscopen in Japan, zo'n driekwart jaar nadat de film in de rest van de wereld volle zalen trok. De biografische verfilming van de vader van de kernbom ligt gevoelig in het land vanwege de meer dan 200.000 slachtoffers die zijn gevallen bij de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki in 1945. Amerika zette toen, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, voor de eerste en vooralsnog enige keer kernwapens in.

Dat de Japanse première zo lang op zich heeft laten wachten, heeft te maken met aarzeling bij de filmdistributeur Bitters End. Die besloot in december de knoop door te hakken en de film uit te brengen. "Na veel discussie en overleg, omdat het onderwerp van de film van groot belang en speciale betekenis is voor Japanners", zo stond in een persbericht.

Het bedrijf zegt dat het succes bij de Oscars ook een rol speelt. Oppenheimer won uiteindelijke zeven prijzen, onder meer voor het camerawerk van de Nederlander Hoyte van Hoytema.

Deze kijkers in Hiroshima reageren verdeeld:

Het gebeurt vaker dat Japanse filmdistributeurs wachten met het uitbrengen van grote producties uit Hollywood als een film veel kans maakt op prestigieuze prijzen. Dit kan positief uitwerken op de bezoekersaantallen. In het geval van Oppenheimer duurde het wel langer dan gemiddeld, mede vanwege de originele verschijningsdatum afgelopen zomer. Die viel enkele weken voor de nationale herdenkingsdagen voor de kernbomslachtoffers in augustus.

'Film toont niets van tragedie'

Daarbij is volgens critici de film problematisch vanwege het weglaten van de slachtoffers uit het verhaal. "Ik voelde eerlijk gezegd een soort afkeer tegen de film", vertelt de 84-jarige Kochi Kawano tegen journalisten na de première in Nagasaki. Hij overleefde 79 jaar geleden de atoombom op zijn thuisstad ternauwernood.

"Het verhaal gaat vooral over de blijdschap van de Amerikanen als overwinnaar, maar niets over de tragedie die zich in Hiroshima en Nagasaki afspeelde." De film bevat slechts een scène met radioberichten waarin het aantal slachtoffers worden genoemd. "Ik zou willen dat de kijkers zien dat we nog steeds aan de gevolgen lijden."

In Japan heerst daarbij een gevoel van machteloosheid met betrekking tot de internationale kernwapendiscussie. Politici noemen de aanvallen in 1945 vaak om de tragedie van een potentiële kernoorlog te benadrukken, maar op het wereldpodium speelt Japan een kleine rol. In mei vorig jaar, bij de G7-top in Hiroshima, lukte het de Japanse premier niet om bondgenoten te overtuigen om hun kernwapenarsenaal te verkleinen.

Grappen over 'Barbenheimer'

Als zout in de wond gingen grappen over de film viraal op het internet. Barbie en Oppenheimer gingen vorig jaar op 21 juli in première. Enthousiaste fans deelden vervolgens online plaatjes waarin de hoofdrolspelers van de twee kaskrakers werden afgebeeld onder de hashtag #Barbenheimer.

Die initiële hausse aan berichten veroorzaakte al ongemak in Japan, maar de echte ophef ontstond over een poster gemaakt door een fan: Barbie zittend op de schouder van J. Robert Oppenheimer, met een kernexplosie op de achtergrond.

"Het gaat een zomer worden om te herinneren", plaatste het officiële X-account van Barbie onder de poster. Een stortvloed aan commentaar volgde op sociale media. Japanse gebruikers trokken direct de vergelijking met grappen over de aanslagen op 11 september 2001 en de Holocaust.

De Japanse tak van Warner Bros, het bedrijf achter de Barbie-film, plaatste snel een verontschuldiging online en haalde daarbij fel uit naar het moederbedrijf in de VS. Stemactrice Mitsuki Takahata, de stem van Barbie in de Japanse versie, liet op Instagram weten dat ze diep teleurgesteld was en overwoog om te stoppen met de promotie van de film. Uiteindelijke besloten Japanners in grote getalen weg te blijven bij Barbie. Terwijl de film in de VS en Europa meerdere records brak, stond het in Japan op de achtste plek in het openingsweekend.

Matige belangstelling

Oppenheimer lijkt een soortgelijk lot tegemoet te gaan. Terwijl de film wereldwijd 950 miljoen dollar heeft omgezet, stonden bij de eerste vertoningen in Tokio vanochtend slechts enkele rijen. Tickets voor aankomende voorstellingen zijn makkelijk te krijgen. In vergelijking met andere grote Amerikaanse films lijkt de kaartverkoop dus tegen te vallen, ondanks het grote succes buiten Japan.

Het Openbaar Ministerie wil via een rechterlijke procedure het bestuur van de Stichting Islamitische School Amsterdam (ISA) ontslaan. Het OM heeft daarvoor een verzoekschrift bij de rechtbank ingediend. Daarin wordt onmiddellijk ontslag en schorsing van het bestuur gevraagd.

Volgens het OM wordt de continuïteit van het onderwijs momenteel niet gewaarborgd, onder meer door het langslepende conflict met het ministerie van Onderwijs. Die draaide ruim twee weken geleden de geldkraan van ISA verder dicht, nadat een paar jaar geleden bekend werd dat het bestuur "keer op keer niet functioneert", aldus demissionair onderwijsminister Paul.

Door het stopzetten van financiering dreigt volgens het OM op korte termijn een faillissement van de stichting. "Het OM meent dat het bestuur hiermee zodanig in strijd handelt met het belang van de stichting, maar vooral ook met dat van de leerlingen en docenten van de betrokken scholen, dat zij niet langer als bestuurder kunnen aanblijven."

Het Openbaar Ministerie wil dat er een nieuw tijdelijk bestuur komt, waardoor de financiering van de scholen weer op gang kan komen. "Daarmee kan de continuïteit van het onderwijs worden gewaarborgd."

Verweven met stichtingen

De ISA bestaat uit drie basisscholen in Amsterdam: in de Wildrijkstraat in Noord, aan de Jan van Riebeekstraat in West en aan het Sumatraplantsoen in Oost. Sinds 2022 ligt het bestuur onder vuur, toen na een inspectierapport bleek dat de scholenkoepel verweven is met stichtingen die het vervoer van leerlingen regelen.

Ook is er jaren niets gedaan met eerdere inspectie-aanbevelingen, meldde voormalig onderwijsminister Wiersma. Sindsdien stuurt het ministerie aan op het vertrek van het bestuur, maar tot nu toe zonder resultaat.

Het is nog niet duidelijk wanneer de zogeheten verzoekschriftprocedure bij de rechtbank Amsterdam van start gaat. Het bestuur krijgt in ieder geval nog de kans om te reageren.

De NOS en Tom Egbers hebben een schikking getroffen in het kort geding dat de presentator tegen de omroep had aangespannen. Uit die schikking is gekomen dat Egbers weer programma's gaat maken voor de NOS.

Egbers gaat zich toeleggen op verhalende programma's en documentaires op de wijze zoals hij dat eerder deed in de NTR-programma's Toms Engeland, -Ierland en -Schotland.

Het gaat daarbij om programma's met afstand tot de dagelijkse sportactualiteit. Daarnaast gaat Egbers voor de NOS nog een aantal podcasts verzorgen.

De NOS schrijft in een persbericht dat hierover met de presentator in een "wederzijds gedeelde wens om voorwaarts te gaan" en na "constructief overleg" afspraken zijn gemaakt.

Publicatie Volkskrant

Egbers was sinds maart vorig jaar "vrijgesteld van werk" na een publicatie in de Volkskrant.

In dat artikel beschreef de krant een affaire die Egbers had met een collega. Toen zijn vrouw daarachter was gekomen, zou de presentator van NOS Sport de collega een tijdlang hebben gepest en geïntimideerd. In een interview ontkende hij niet dat hij haar "de as van het kwaad" genoemd had, zoals in het artikel ook stond.

Volgens Egbers was het bij anonieme meldingen over zijn gedrag gebleven. Hij zei verder dat hij zich niet kon verweren, omdat hem niet duidelijk was welk verwijt van grensoverschrijdend gedrag hem werd gemaakt.

Programma's in najaar

Egbers zegt in een reactie op de schikking dat het "goed is om weer aan het werk te gaan" na een jaar "waarin veel geschreven, gepraat en geopinieerd is".

Verder zegt hij dat hij het afgelopen jaar "voortdurend" heeft gereflecteerd. "Vooral op mijn eigen rol in de cultuur van de NOS. Ik vind het erg verdrietig dat er collega's zijn die zich ongelukkig hebben gevoeld op de werkvloer van NOS Sport, in een cultuur waar ook ik deel van uitmaak. Dat ik in de ogen van jongere collega's een andere positie heb dan uitsluitend die van "een collega", heb ik me daarnaast onvoldoende gerealiseerd."

Hoofdredacteur Gert-Jaap Hoekman van NOS Sport is blij dat de NOS en Egbers een schikking hebben kunnen treffen. Er zijn volgens hem goede afspraken gemaakt over een passende voortzetting die recht doet aan zijn lange carrière bij de omroep.

De programma's die Egbers gaat maken, zullen in het najaar van 2024 en het begin van 2025 worden uitgezonden. Om die programma's te kunnen maken, is het dienstverband van de 66-jarige Egbers verlengd tot na zijn pensioen.

Niet alleen geiten- en schapenhouders, maar eigenaren van verschillende hoefdieren kunnen vanaf half april een subsidie aanvragen voor het plaatsen van wolfwerende hekken. In de hele provincie Gelderland komen houders van kwetsbare hoefdieren in aanmerking voor die tegemoetkoming.

Op die manier krijgen houders van onder andere buiten verblijvende runderen, varkens, paarden, damherten en ezels een steuntje in de rug om hun dieren beter te kunnen beschermen tegen wolven. Dat kan met een wolfwerend hekwerk.

Rechtsomkeert

Goed nieuws voor paardenpensioneigenaar Arjan Staadegaard. Hij heeft al wolfwerende rasters geplaatst om zijn paarden te beschermen en dat was een kostbare onderneming. "Voor alleen het materiaal was ik 20.000 euro kwijt, dan heb je de plaatsing er niet bij gerekend", zegt hij tegen Omroep Gelderland. Staadegaard heeft een omheining van bijna vier kilometer om zijn paardeweide heen gezet.

Nu kan hij de bonnen inleveren en een subsidie aanvragen. Het hekwerk doet volgens hem wel goed werk. "Onlangs is de wolf hier gespot", vertelt hij. Op dashcam-beelden van een voorbijkomend voertuig is te zien dat de wolf op het raster afliep en vervolgens rechtsomkeert maakte. "De beelden zijn korrelig, maar ik denk dat het een wolf was. En hij is nog niet het raster binnengekomen."

Pony's doodgebeten

Het is mooi dat meer dieren beschermd kunnen worden door de nieuwe regeling, vindt Pieter Wiersinga van de Sectorraad Paarden. Onlangs zijn vier pony's doodgebeten, vermoedelijk door een wolf.

Volgens Wiersinga is dat al meermaals gebeurd in Gelderland. "Daarom is het goed dat nu de mogelijkheid is wolfwerende maatregelen te nemen en dat de kosten worden vergoed."

Dierenhouders krijgen gratis advies over hoe en waar ze het hekwerk het best kunnen plaatsen. De verwachting is dat als het hekwerk goed wordt neergezet en de stroomdraden op de juiste hoogte staan, alles naar behoren functioneert.

De problemen in kwetsbare wijken lopen steeds meer op. Dat zeggen twaalf directeuren van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) in een opiniestuk in het AD. Om die reden doen ze een oproep aan het nog te vormen kabinet, om de komende jaren blijvend te investeren in achterstandswijken. "We hebben onorthodoxe maatregelen nodig."

Ondanks alle investeringen zijn er volgens de directeuren nog steeds tal van problemen, is te lezen in het stuk. Zo gaan kinderen in het gebied "zonder ontbijt naar school", zijn er "drie keer zoveel uitkeringsgerechtigden als gemiddeld" en is er sprake van een "vergiftigende criminaliteit." Door de opstapeling van problemen is de aanpak ervan lastig.

Een van die "onorthodoxe maatregelen" waar de directeuren aan denken, is om niet-kwetsbare groepen in de wijken onder te brengen, zegt Chris Schaapman, NPLV-directeur van Den Haag Zuidwest in het NOS Radio 1 Journaal. Nu wonen "mensen in kwetsbare posities" vaak bij elkaar in dezelfde wijk, omdat de huurprijzen en de kwaliteit van de woningen laag zijn. Dat leidt volgens de directeur ook tot overlast.

Schaapman hoopt in zijn wijk verschil te kunnen maken door voorrang te geven aan "andere groepen met meer draagkracht". Daarnaast denkt hij dat er ook op scholen ingegrepen moet worden, zodat kinderen in kwetsbare posities beschermd worden en docenten niet overbelast raken. "Het is belangrijk dat we van links tot rechts onze schouders eronder zetten. Dat verdienen onze mensen en alle professionals die in deze wijken actief zijn."

Omdat een groot deel van het geld voor het programma eind 2025 afloopt, hopen de twaalf directeuren het nog te vormen kabinet tot actie te manen. "Wij vragen de politiek ons te helpen het verschil te maken. Stop de stapeling. Regel de financiering. Omdat de bewoners van onze wijken dezelfde kansen verdienen als bewoners elders."

De Amerikaanse universiteit Harvard heeft een kaft van mensenhuid laten verwijderen van een boek. Dat lag al sinds 1934 in een van de bibliotheken van de universiteit. Pas in 2014 ontdekten onderzoekers dat de kaft van het boek bestaat uit mensenhuid.

Het boek heeft de titel Des destinées de l'âme en het is geschreven door de Fransman Arsène Houssaye rond 1880. Het is een filosofisch boek over de ziel.

De schrijver zou het boek aan een vriend hebben gegeven. Die vriend, een arts, zou de kaft van mensenhuid hebben aangebracht op het boek.

Geen toestemming eigenaar huid

De huid was van een overleden psychiatrische patiënte die door de arts werd behandeld. Ze overleed aan een beroerte en toen niemand haar lichaam claimde, besloot hij haar te villen.

De dokter voegde aan het boek een kaartje toe. Daarop stond dat een boek over de menselijke ziel een menselijke omslag verdient. Ook schreef hij op het briefje dat je de poriën in de huid nog goed kunt zien als je goed kijkt.

De universiteit zegt dat degene van wie de huid was nooit toestemming heeft gegeven voor het gebruiken van haar huid voor het maken van een boekenkaft.

In 2014 noemde Harvard de ontdekking nog "goed nieuws voor bibliofielen en kannibalen". Critici vonden dat weinig respectvol en wezen op de voorbeeldfunctie van de universiteit, een van de meest prestigieuze wetenschappelijke instellingen in de VS.

Harvard zegt nu in een statement dat de kaft vervangen is om ethische redenen. Ook biedt de universiteit excuses aan voor hoe eerder met het boek en de berichtgeving over de omslag is omgegaan.

De bibliotheek is nu bezig met aanvullend onderzoek naar het boek en naar de anonieme vrouwelijke patiënt. De verwijderde huid krijgt een "respectvolle bestemming", zegt Harvard.

Over welke dat is zijn verschillende partijen binnen de universiteit en in Frankrijk nu met elkaar in overleg. De universiteit wil zo "de waardigheid herstellen" van de vrouw wier huid werd gebruikt.

Beelden van Japanse kampen in de Tweede Wereldoorlog zijn er nauwelijks, en al helemaal niet van vrouwen en meisjes. Daardoor zijn er nog weinig documentaires over de kampen in voormalig Nederlands-Indië gemaakt. Een Nederlandse filmmaker laat in de documentaire Als ik mijn ogen sluit dertien vrouwen die het hebben overleefd aan het woord.

Het is fijn dat zij nu gehoord worden, vindt regisseur Pieter van Huystee. Dat is lang niet gebeurd. "Wat de vrouwen die het hebben meegemaakt bond, is de frustratie dat ze in Nederland nooit gehoord zijn na de Tweede Wereldoorlog", zegt hij tegen Omroep West. "Het gaat niet over wie het meeste leed heeft, natuurlijk moeten we 4 en 5 mei herdenken, maar het is ook tijd om het verhaal uit Indonesië te horen."

Dit is de trailer van 'Als ik mijn ogen sluit':

Al in 1981 kwam Van Huystee op het idee om de film te maken. "Toen pas werd een artikel gepubliceerd over het tweedegeneratiekampsyndroom voor mensen uit Nederlands-Indië. Toen dacht ik voor het eerst dat ik dit verhaal moest vertellen", zegt hij tegen de regionale omroep. "Nooit eerder werd er een ambitieuze film over gemaakt. Dat is heel raar."

Zijn eigen moeder en oma hadden in het Japanse vrouwenkamp Tjideng gezeten. Pas toen zij allebei waren overleden, realiseerde Van Huystee zich dat hij niet veel naar hun ervaringen had gevraagd.

In Als ik mijn ogen sluit, die nu in de bioscoop is te zien, stelt de filmmaker daarom dertien vrouwen die de Japanse kampen hebben overleefd de vragen die hij zijn moeder niet durfde te stellen.

Tekeningen

Er zijn weinig archiefbeelden uit Indonesië van na de Japanse capitulatie. Wel ontdekte Van Huystee veel tekeningen, gemaakt door vrouwen of meisjes, compleet met bijschriften. "Van de verschrikkingen, maar ook de lol die ze hadden. De tekeningen sluiten aan bij de verhalen van de vrouwen. Ze vertellen soms letterlijk hetzelfde verhaal."

Als ik mijn ogen sluit wordt op 15 augustus uitgezonden door de NTR op NPO 2.

Na het gebruik van een deelscooter is het de bedoeling dat de helm weer opgeborgen wordt in de daarvoor bedoelde koffer, maar dat gebeurt lang niet altijd: in Rotterdam liggen de helmen steeds vaker op straat of in de sloot.

"We vissen er wel twee per dag uit het water", zegt Jan Pieter Kalkman van het waterschap Schieland en Krimpenerwaard tegen Rijnmond. Dat is niet alleen zonde van de helmen (die zijn zo vies dat ze bij het grofvuil eindigen), het kan ook de waterafvoer belemmeren. Door de helm kan een duiker, een buisvormige constructie die twee wateren met elkaar verbindt, verstopt raken. Bij regenbuien kan daardoor het overtollige water niet goed afgevoerd worden.

Sneeuw voor de zon

Ook vrijwilligers van Zwerfie Rotterdam, een organisatie die zwerfafval opruimt, komen regelmatig een helm van een deelscooter tegen. Vrijwilliger Ivo Rodermans vindt dat deelscooterbedrijven het probleem makkelijk kunnen oplossen. "Dat je in de app je scooter niet kan afmelden als die helm niet in de bak zit. Als je dat regelt, is dit probleem als sneeuw voor de zon verdwenen."

Technisch is dat mogelijk, zegt een woordvoerder van deelscooterbedrijf Go Sharing, maar dat kost wel meer dan het vervangen van verloren helmen. "Dus dat is niet de moeite waard."

Sinds januari 2023 is er een helmplicht voor bestuurders en passagiers van scooters die maximaal 25 kilometer per uur kunnen. Voor gebruik van bromfietsen en (elektrische) scooters van maximaal 45 kilometer per uur gold die plicht al.

De gemeente Rotterdam promoot het gebruik van elektrisch deelvervoer, omdat het beter is voor het klimaat. Met speciale verzamelplekken in de stad probeert de gemeente overlast van wildparkeren terug te dringen, schrijft de regionale omroep. De stad heeft drie grote aanbieders van deelscooters: Felyx, Check en Go Sharing.

Moeilijk traceerbaar

Maar het achterlaten van helmen druist tegen het idee van schoon rijden in, zegt een woordvoerder van Go Sharing. "Het is slecht voor de natuur. Maar de meeste gebruikers bergen de helm netjes op", benadrukt hij.

Het is dan ook geen enorme kostenpost, voor de bedrijven, schrijft Rijnmond. Ze houden in hun businessmodel rekening met het aanvullen van zoekgeraakte helmen. Er staat een boete op het kwijtmaken van een helm, maar de dader is meestal lastig te traceren. In een helmkoffer zitten meestal twee helmen, dus als er een kwijtraakt heeft de volgende gebruiker niet meteen een probleem te melden.

Verzamelobject

Waarom mensen de helmen laten slingeren, is niet duidelijk. Wel speelt het stelen ervan al langer. Zo namen agenten in Aalsmeer en Uithoorn een jaar geleden meerdere helmen in beslag. Die werden gedragen door jongeren die niet op een gehuurde, maar bijvoorbeeld hun eigen scooter reden.

Ook Go Sharing merkt dat de helmen door sommigen als verzamelobject worden gezien. "Studentenhuizen sparen ze, en we zien er ook maaltijdbezorgers mee rijden."

Goede Vrijdag is voor veel werknemers het begin van een periode met een reeks vaste vrije dagen, die eindigt met Pinksteren. Bij veel bedrijven en overheidsorganisaties wordt op die feestdagen traditiegetrouw de telefoon niet of nauwelijks opgenomen, maar dat is langzaam aan het veranderen.

Het wordt voor werknemers steeds makkelijker om bijvoorbeeld Tweede Pinksterdag in te ruilen voor het Suikerfeest, ziet werkgeversvereniging AWVN. "Een paar decennia geleden waren werkgevers nog heel terughoudend. Maar bedrijven hebben gemerkt dat de praktische problemen meevallen of heel goed zijn op te lossen."

Dat is ook te zien in de cao's die op dit moment lopen. In 51 van de 703 cao's waar vakbond FNV bij betrokken was, is geregeld dat een officiële feestdag mag worden ingeruild voor een andere feestdag. Dat geldt ook voor werknemers van een aantal grote bedrijven, zoals NS en Ikea.

In de nieuwe cao van Nederlandse universiteiten is bijvoorbeeld afgesproken dat elke instelling sinds 1 januari zelf mag bepalen of werknemers feestdagen mogen ruilen. Daar is volgens de universiteit in Maastricht al gebruik van gemaakt, onder meer om een joodse feestdag en het Suikerfeest te vieren. Die afspraak is ook ingevoerd bij hr-bedrijf Visma Raet.

Goede Vrijdag is op veel scholen en bij een deel van de overheid een vaste vrije dag, bij de meeste bedrijven niet. Bij de koepel van woningcorporaties Aedes is in 2022 in de cao vastgelegd dat feestdagen flexibel kunnen worden ingedeeld. De wet bepaalt niet dat je op een officiële feestdag vrij moet zijn.

Aanvragen altijd goedgekeurd

Ook zijn er in diverse cao's andere regelingen opgenomen over feestdagen, bijvoorbeeld dat verlofverzoeken voor andere religieuze feestdagen altijd worden goedgekeurd.

Verder zijn werknemers in een aantal sectoren standaard vrij op 1 mei, de Dag van de Arbeid. Die regeling geldt bijvoorbeeld voor de schoonmaak en logistiek.

Ruilen met collega

Het verschilt kortom per sector hoe er wordt omgegaan met de feestdagen. "Bij bedrijven met continudiensten en fabrieken die altijd draaien, zoals in de chemiesector, is het makkelijker om te ruilen", zegt de AWVN. Daarnaast zijn er ook werknemers die informeel regelen dat ze vrij hebben op de dag van hun voorkeur, door te ruilen met een collega.

Vrij zijn op de christelijke feestdagen is er ingesleten bij Nederlanders, zegt Peter Jan Margry. Hij is als historicus verbonden aan het Meertens Instituut, waar onderzoek wordt gedaan naar de Nederlandse taal en cultuur. "Mensen zijn gewoontedieren, ze willen weten wat ze kunnen verwachten."

Hij denkt dat het inruilen van de 'traditionele' feestdagen onder werknemers nog geen gemeengoed is. "Je bent er toch op ingesteld, er wordt op gepland." Niet alleen door mensen, maar ook door bedrijven. "Veel ondernemingen, zoals autozaken en woonwinkels, houden er toch rekening mee dat er veel mensen langskomen op bijvoorbeeld Pasen."

Margry ziet wel dat er steeds meer rekening wordt gehouden met de wensen van medewerkers. De laatste jaren gaan in de maatschappij en de politiek meer geluiden op om ook andere dagen te bestempelen als officiële feestdag. Demissionair minister Dijkgraaf zei in WNL op Zondag dat hij wil kijken of dat haalbaar is voor Keti Koti op 1juli, de dag waarop wordt stilgestaan bij de afschaffing van de slavernij.

Maar volgens historicus Margry is dat nog niet zo makkelijk. Om een feestdag officieel te maken is een wetswijziging nodig. Die kost vaak veel tijd en er moet een politieke meerderheid voor zijn. "Veranderingen in de cultuur hebben tijd nodig", zegt Margry. "Die vinden in de regel niet in enkele jaren plaats."

Pasen staat voor de deur en dat betekent voor veel mensen brunches, wandelingen en ander vertier. Wat de plannen voor het weekend ook zijn: het weer staat zowel fietstochten als een langdurige lunch binnenshuis toe.

Op bepaalde momenten wordt het zonnig, maar er is ook regen. Het weerbeeld verschilt ook per regio. Wie in Enschede woont heeft zowel zaterdag als zondag kans op twee mooie dagen, aan de kust wordt het iets minder.

Goede Vrijdag en zaterdag

Deze Goede Vrijdag begint in de ochtend nog wat regenachtig, zeker in het midden en het noorden van het land. Maar 's middags is het overal droog en dan breekt aan de kust en in het noorden de zon door. Het wordt met zo'n 12 tot 14 graden wat zachter dan de afgelopen dagen.

Van het paasweekend is de zaterdag volgens weerman Peter Kuipers Munneke de meest onzekere dag. Dat komt omdat het in Duitsland relatief warm is, maar boven de Noordzee juist vrij koud. Dat zijn twee zekerheden, maar wat dat zaterdag met het weer in Nederland doet is nog niet duidelijk.

Flinke temperatuurverschillen

Dat betekent dat er flinke temperatuurverschillen kunnen voorkomen. Aan de kust kan het bijvoorbeeld maximaal 11 graden worden, terwijl de temperatuur in Twente, de Achterhoek en Limburg kan oplopen tot 18 graden of nog iets meer.

De paasdagen laten zich iets beter voorspellen. Het lijkt erop dat de paaszondag zonnig en droog wordt, met niet al te veel wind. "Zondag staat in mijn agenda als de beste van de twee paasdagen", zegt Kuipers Munneke. Het is een groot contrast met maandag, want dat belooft een bewolkte en regenachtige dag te worden.

Andere jaren

Het weer met Pasen is moeilijk te vergelijken met de paasdagen in andere jaren, omdat de feestdagen nu relatief vroeg in het jaar zijn. Pasen kan tussen 25 maart en 25 april vallen.

Kuipers Munneke wijst erop dat de temperatuur niet het belangrijkst hoeft te zijn. "In deze tijd van het jaar is 12 graden in de zon lekkerder dan 16 graden en bewolkt. Dat komt door de kracht van de zon. Die is nu net zo sterk als in half september en dat zien we echt als een zomermaand. Dus als de zon dan schijnt is het al meteen heel lekker, en de kans is groot dat die zich op paaszondag laat zien."

Hallo. Vandaag hoort Pegida-voorman Wagensveld of zijn gebiedsverbod in Arnhem blijft staan en in Schijndel start het driedaagse festival Paaspop.

We beginnen met het weer: vandaag begint op veel plaatsen bewolkt met soms (mot)regen. Later breekt de zon door, maar valt ook nog een aantal buien. Bij een veelal matige zuidenwind wordt het 12 tot 15 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

De Belgische man die drie dagen lang werd gemarteld door zijn celgenoten, mag vandaag het ziekenhuis verlaten. Dat meldt zijn advocaat aan onder meer VRT Nieuws.

De man krijgt een enkelband en hoeft voorlopig niet terug de cel in. "Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad om opvang voor onze cliënt te regelen", zegt zijn advocaat tegen HLN. "Fysiek is hij voldoende hersteld, maar medische verzorging blijft dagelijks nodig."

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Het is Goede Vrijdag. 300 jaar geleden, in 1724, was op Goede Vrijdag voor het eerst de Johannes Passion van Bach te horen, in Leipzig. Minder bekend dan de Matthäeus Passion, maar toch om het jaar opgevoerd door het Koninklijk Oratorium Middelburg.

Fijne dag!

Meer dan twintig mensen zijn vannacht gewond geraakt bij een busongeluk in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. Een politiewoordvoerder meldt aan persbureau DPA dat er ongeveer zestig mensen in de bus zaten.

De bus raakte op de A44 bij de stad Werl, zo'n 35 kilometer ten oosten van Dortmund, door nog onbekende oorzaak van de weg en kwam op zijn kant terecht. Er waren waarschijnlijk geen andere voertuigen bij het ongeval betrokken.

In de bus zaten zo'n zestig passagiers. Twintig van hen raakten lichtgewond. Een persoon is er slechter aan toe, maar verkeert buiten levensgevaar. In de bus zaten studenten van een vakschool die terugkeerden van een excursie naar Engeland. Een deel van de snelweg werd afgesloten om de bus weg te halen.

Woensdagochtend was er ook een busongeval in Duitsland. Toen raakte een Flixbus in de buurt van Leipzig van de weg. Ook daar waren geen andere voertuigen bij betrokken. Vier vrouwen kwamen om het leven, zes andere mensen raakten ernstig gewond en 29 raakten lichtgewond. Tegen de buschauffeur is onderzoek ingesteld op verdenking van dood door schuld.

In Spanje zijn gisteren tijdens harde windvlagen in meerdere delen van het land mensen om het leven gekomen die in zee waren gevallen.

In het noordwesten in de regio Asturië, aan de Atlantische kust werden twee mensen op verschillende plekken gegrepen door een hoge golf. In de regio gold code oranje vanwege de harde wind en werden golven verwacht tot wel 7 meter hoog.

Een Britse toerist keek bij San Esteban de Pravia naar de metershoge golven en werd meegesleurd. Zijn lichaam werd ongeveer veertig minuten later in het water gevonden, meldt El Mundo.

Reanimatie

In de gemeente Cudillero, nog geen 7 kilometer verderop, werd een vrouw rond dezelfde tijd meegesleurd door de golven toen ze door de vissershaven liep. Een vissersboot kon haar uit het water halen, maar reanimatie mocht niet meer baten.

Bij de stad Tarragona aan de Middellandse Zee verdronken ook twee mensen: een Marokkaanse jongen van 16 jaar en een Duitse toerist die hem probeerde te redden. Volgens El Mundo was de jongen aan het spelen op de rotsen en viel hij in het water.

Ook in andere delen van het land werd gewaarschuwd voor harde wind, zware regen en hoge golven. Onder meer in de steden Ronda en Sevilla kon een processie die traditioneel op Witte Donderdag wordt gehouden niet doorgaan vanwege het noodweer.

De Brits-Amerikaanse filmregisseur Christopher Nolan en zijn vrouw en producent Emma Thomas ontvangen later dit jaar Britse koninklijke onderscheidingen voor hun bijdrage aan de filmindustrie.

De Britse regering maakte gisteren een lijst met namen bekend waarop de twee ook staan. Nolan schreef en regisseerde de zeer succesvolle film Oppenheimer (2023) over de ontwikkeling van de atoombom. Zijn vrouw is een van de producenten. De film bracht tot nu toe wereldwijd bijna 900 miljoen euro op. De film won een groot aantal prijzen, waaronder zeven Oscars, zeven Bafta's, vijf Golden Globes en drie Screen Actors Guild Awards.

De 53-jarige Nolan brak bij het grote publiek door met de film Memento (2000), over een man met geheugenverlies die onder meer met foto's en briefjes erachter probeert te komen wie zijn vrouw heeft vermoord. Sinds 2005 is hij zich gaan toeleggen op blockbusters zoals een aantal Batman-films en Inception, maar hij bleef zijn unieke visuele en narratieve stijl houden. Voor de meeste van zijn films schreef hij zelf het scenario.

Nooit eenzaam

Nolan en Thomas ontmoetten elkaar tijdens hun studie in Londen. De 52-jarige Thomas was bij vrijwel iedere film van Nolan producent. Zij bezitten samen de productiemaatschappij Syncopy. Nolan voelt zich nooit eenzaam als hij films maakt, omdat Thomas "het medium net zo belangrijk vindt als ik".

Doorgaans worden slechts twee keer per jaar Britse koninklijke onderscheidingen bekendgemaakt: aan het einde van het jaar en op de verjaardag van de koning (14 november). Maar voor bijzondere prestaties - vooral op sportgebied en in de kunsten - worden soms uitzonderingen gemaakt. Nolan krijgt de titel Knight Bachelor, de oudste riddertitel. Thomas krijgt de titel Dame Commander.

Op de lijst van premier Sunak staan naast de filmmakers onder anderen miljardair Mohamed Mansour, die geld doneert aan de partij van Sunak. Ook de Amerikaanse zakenman en Netflix-baas Ted Sarandos krijgt een onderscheiding.

De Belgische man die drie dagen lang werd gemarteld door zijn celgenoten, mag vandaag het ziekenhuis verlaten. Dat meldt zijn advocaat aan onder meer VRT Nieuws.

De man krijgt een enkelband en hoeft voorlopig niet terug de cel in. "Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad om opvang voor onze cliënt te regelen", zegt zijn advocaat tegen HLN. "Fysiek is hij voldoende hersteld, maar medische verzorging blijft dagelijks nodig."

Brandwonden

Hij liep onder meer ernstige brandwonden op. De man zat in een Antwerpse gevangenis in voorarrest na een vermeende moordpoging op de partner van zijn ex-vriendin. Hij werd door zijn medegevangenen onder meer geslagen, verkracht met een bezemsteel en overgoten met heet water. Zijn celgenoten filmden de mishandeling van de man, die volgens hen een pedofiel is. Volgens HLN zat hij eerder vast voor verkrachting van een 14-jarige.

"Gelet op wat er gebeurd is, kan hij zijn hechtenis voortzetten met een enkelband op een locatie waar hij de nodige zorg kan krijgen", zegt zijn advocaat. "Dus niet meer in een setting achter tralies waar die feiten gebeurd zijn."

Aangehouden

De vijf celgenoten van de man werden in hun cel aangehouden voor de mishandeling. Drie mannen worden onder meer verdacht van poging tot moord, mishandeling en verkrachting. Twee worden ervan verdacht dat ze hebben nagelaten om de man te helpen.

De gevangenis is - net als andere gevangenissen in België - overvol. Er waren al jaren problemen in het complex, zeggen experts. Een cipier zei dat de mishandeling kon plaatsvinden door de "marginale omstandigheden waarin het personeel moet werken en gedetineerden worden gehuisvest".

De boodschap van het demissionaire kabinet vandaag was duidelijk: we hebben de roep uit de chipsector gehoord. Het miljardenplan om die sector voor de regio Eindhoven te behouden, is dan ook warm onthaald door chipmachinemaker ASML en chipfabrikant NXP. Tegelijkertijd blijft er voorlopig onzekerheid.

Burgemeester Dijsselbloem van Eindhoven had vanuit de regio als voorzitter van Brainport een belangrijke rol in de gesprekken met Den Haag. "Door een lange geschiedenis zit hier in Eindhoven het grootste bedrijf ter wereld op het gebied van chipmachines maken", zegt hij.

Dijsselbloem doelt daarmee op ASML, het kroonjuweel van de Nederlandse economie en verreweg het belangrijkste chipbedrijf in ons land. "Dat bedrijf staat voor een hele grote uitbreidingsbeslissing. Eigenlijk willen ze verdubbelen in omvang en ik denk dat het een nationaal belang is om dat mogelijk te maken in Nederland."

Geen belofte

ASML zegt vandaag de stappen te verwelkomen, maar belooft niet dat de groei sowieso in Nederland zal plaatsvinden. "We zijn bezig met het finaliseren van de besluitvorming." Wel benadrukt de chipgigant de voorkeur te geven aan Nederland.

Betrokken onderwijsinstellingen Fontys Hogeschool, Summa College en TU Eindhoven noemen het plan van het demissionaire kabinet goed nieuws: "Hiermee kan een grote stap worden gemaakt om de aantallen studenten in de technische disciplines flink te verhogen op mbo, hbo en universiteit."

Exportcontroles en fiscaal beleid

Hoewel ASML het gezicht is geworden van wat 'project Beethoven' is gaan heten, gaat het om het behoud van meer techbedrijven in de regio. Het plan van vandaag richt zich op drie zaken: het versterken van het onderwijs, het aanpakken van de infrastructuur en het bouwen van nieuwe huizen in de regio.

Volgens Dijsselbloem zijn er twee dingen die hij niet in de hand heeft bij het behouden van de bedrijven. Het gaat dan allereerst om de export van ASML-machines naar China, die de afgelopen jaren in stappen is beperkt. Het kabinet belooft op dat vlak meer Europese coördinatie.

Daarnaast is er het fiscale beleid, dat het hele bedrijfsleven in Nederland aangaat. De Tweede Kamer heeft de belastingvoordelen voor het bedrijfsleven verminderd, om andere plannen te kunnen dekken. Dat is onder meer in de chipsector niet goed gevallen.

Het gaat bijvoorbeeld om de zogeheten expatregeling, waardoor buitenlandse werknemers minder belasting hoeven te betalen. Die regeling is versoberd, terwijl bedrijven zeggen dat die nodig is om talent van buiten aan te trekken.

Inkoop aandelen

Het andere pijnpunt is de inkoop van eigen aandelen. Dat is nog onbelast, maar er komt nu 15 procent belasting bij. Dat kan een bedrijf al snel tientallen tot honderden miljoenen euro's kosten en dat is geld dat ze in andere landen niet hoeven te betalen. Internationaal opererende bedrijven kunnen dit maar lastig uitleggen aan hun buitenlandse bestuurders en aandeelhouders.

In de Kamerbrief over de miljardenimpuls onderkent het demissionaire kabinet de zorgen van het bedrijfsleven. Ook hier wordt aan gewerkt, maar de Kamer zal een doorslaggevende stem hebben. De vraag is wat wel en wat niet lukt.

De bedrijven houden het nauwlettend in de gaten. "Wij begrijpen dat er naast deze acties nog andere, essentiële, acties op fiscaal gebied worden voorbereid", schrijft NXP. "Wij hopen dat ook die een positief gevolg zullen krijgen."

Vraagt meer tijd

"Die politieke onderwerpen gaan misschien ook meer tijd kosten", zegt Dijsselbloem, verwijzend naar onder meer het fiscale beleid. "Het geeft mij optimisme om te denken: het kan."

De burgemeester eindigt met een oproep aan de Haagse politiek. "Deze bedrijven halen toptalent uit de hele wereld. Gepromoveerde natuurkundigen komen naar hier om te helpen de volgende slimme machine te bouwen. Laten we ze alsjeblieft welkom heten in Nederland." Hij nodigt het nieuwe kabinet bovendien uit om hierover concrete afspraken te maken.