NOS Nieuws - Algemeen

Baby geboren bij tankstation bij Goes

1 month ago

Bij een tankstation tussen Zierikzee en Goes is gisteren een baby geboren. De ouders waren onderweg naar het ziekenhuis voor de bevalling, maar moesten onderweg een noodstop maken.

De vader en moeder uit Zierikzee waren 's ochtends onderweg naar het ziekenhuis in Goes voor de bevalling. Maar halverwege de rit kreeg verloskundige Daisy van Waarde een telefoontje met de mededeling dat de baby niet op zich liet wachten.

"Ik heb toen gezegd dat ze maar moesten stoppen bij het benzinestation omdat ze Goes nooit zouden halen en ik hen daar zou kunnen helpen", zegt Van Waarde tegen Omroep Zeeland. De bevalling vond niet veel later in de auto plaats. "Dat heb ik nog nooit meegemaakt."

Volgens Van Waarde is de bevalling goed verlopen. "De politie was er ook en die hebben baby Amé een mooie knuffel gegeven." De moeder en het kind zijn vervolgens naar het ziekenhuis gebracht. "Maar moeder, dochter en vader maken het goed."

Daders seksuele uitbuiting vaak jonger dan 25 jaar

1 month ago

Meer dan de helft van de daders van seksuele uitbuiting is jonger dan 25 jaar als zij voor het eerst beginnen met mensenhandel. Dat blijkt uit onderzoek van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen.

Het is voor het eerst dat de Nationaal Rapporteur onderzoek heeft gedaan naar de achtergrond van daders van seksuele uitbuiting in Nederland. 52 procent van de onderzochte groep is jonger dan 25 jaar en een kwart van de daders gaat herhaaldelijk in de fout.

Daders komen veelal uit een onstabiele gezinssituatie, hebben vroegtijdig hun school verlaten en zitten in een criminele omgeving. Bijna 90 procent van de onderzochte groep heeft minimaal één criminele ouder, broer, zus of (ex-)partner.

Risicofactoren

"Dit zijn risicofactoren die in extreem hoge mate aanwezig zijn bij deze groep. Maar we zien ook verschillen daarin, bijvoorbeeld jongeren die al vroeg starten met criminaliteit en escaleren naar mensenhandel, en ook daders van seksuele uitbuiting die wat later beginnen", zegt Nationaal Rapporteur Conny Rijken in het NOS Radio 1 Journaal.

De onderzoekers hebben bij een groep van 630 daders van seksuele uitbuiting gekeken naar de criminele carrière, achtergronden en omgeving van de dader. Zij vergeleken de uitkomsten met daders van andere criminaliteit en mensen die zich helemaal niet in het criminele circuit begeven.

Atypische dader

Wat opvalt is dat er niet één type dader aan te wijzen valt. "Vaak wordt gedacht dat het allemaal jonge jongens zijn, maar we zien ook een meer atypische dader waarvan een groot deel vrouw is", zegt Rijken. "In dit geval is de dader wat ouder en komen zij bij de politie niet meteen in beeld met mensenhandel."

Jaarlijks worden er naar schatting 5000 mensen slachtoffer van mensenhandel in Nederland, maar slechts enkele gevallen worden daadwerkelijk gemeld bij instanties en organisaties.

Mogelijk link explosies Amsterdam en dood rapper, 'war' op muren gekalkt

1 month ago

Bij drie woningen in Amsterdam is gisteravond laat en vannacht een explosie geweest. Het gaat om een woning in Amsterdam-Noord, een in Zuidoost en een in Oost.

De politie houdt er sterk rekening mee dat de explosies verband houden met de moord op rapper Bigidagoe, afgelopen zondag, eveneens in de hoofdstad.

Op muren aan de Mastbos in Noord en de Populierenweg in Oost is het Engelse woord 'war' (oorlog) op de muren geklad. De politie gaat er daarom van uit dat er een verband is tussen de twee explosies.

De schade bij de woningen is behoorlijk, zegt de politie. Meerdere ruiten zijn gesprongen door de knallen.

Een buurtbewoner vertelt hoe ze wakker schrok van de harde knal in Amsterdam-Noord:

Aan de Mastbos in Amsterdam-Noord is een portiek van een appartementencomplex zwaar beschadigd. Op foto's is te zien dat een deel van de ruiten van de ingang eruit is geblazen. Sommige ruiten in het toegangsgebouw zijn er helemaal uit geblazen, een ander deel heeft flinke barsten.

Kort na de eerste explosie in Noord zijn twee mensen aangehouden die worden verdacht van betrokkenheid bij de ontploffing. Het gaat om een 23-jarige man en een 28-jarige man. Ooggetuigen zagen dat de mannen wegvluchtten in een auto. Even later konden ze worden aangehouden in de buurt van de ringweg A10 in Noord op basis van hun signalement.

Ook in Amsterdam-Oost, op de Populierenweg, is later in de nacht een explosie geweest. Ook daar zouden de ruiten eruit zijn gesprongen. De derde explosie die verband zou houden met de moord op rapper Bigidagoe was in Kelbergen in Zuidoost.

De politie spreekt van een buitengewoon onrustige nacht. "De explosies zorgden voor angstige momenten voor buurtbewoners. Bewoners zaten rechtop in hun bed. Sommigen gingen geschrokken de straat op, zelfs met kleine kinderen."

Er was ook een vierde explosie in Amsterdam vannacht, maar die heeft volgens de politie te maken met een ruzie in de relationele sfeer. Voor die explosie in de Terschellingstraat is in Purmerend een man van 22 aangehouden. De recherche sluit meer aanhoudingen niet uit.

Bus stort van brug in Mali, 31 mensen komen om

1 month ago

Bij een busongeluk in het zuiden van Mali zijn dinsdag zeker 31 mensen omgekomen. De bus raakte van de weg en stortte van een brug een rivier in, meldt het ministerie van Transport en Infrastructuur van het Afrikaanse land. Tien mensen raakten gewond, een aantal is er slecht aan toe.

De bus was onderweg naar buurland Burkina Faso toen hij bij de stad Koumantou van de brug af reed. In de bus zaten vooral Malinezen, maar ook mensen uit andere delen van West-Afrika. Volgens het ministerie had de bestuurder de bus niet meer onder controle.

Er komen vaak verkeersongelukken voor in het westen van Afrika, doordat het openbaar vervoer slecht is georganiseerd en de wegen niet goed zijn onderhouden. Eerder deze maand kwamen er volgens persbureau AP nog 15 mensen om bij een ongeluk met een bus en een vrachtwagen in Bamako, de hoofdstad van Mali.

'Nederlanders spil in verkoop EncroChat-telefoons'

1 month ago

De verkoop van telefoons van cryptocommunicatiedienst EncroChat leverde alleen in Nederland al 56 miljoen euro op, schrijft het AD. Drie Nederlanders zouden een belangrijke rol hebben gespeeld bij de verkoop. Het drietal leverde speciale telefoons waarmee versleutelde berichten kunnen worden verstuurd, die vooral door criminelen worden gebruikt.

In 2020 maakte de politie bekend dat miljoenen versleutelde berichten waren onderschept en gekraakt. Die onderschepte berichten, die criminelen via Encrochat naar elkaar verstuurden, bleken een goudmijn van informatie voor de politie. Volgens de opsporingsdiensten leidden de berichten wereldwijd tot duizenden arrestaties, ook van Nederlandse criminele kopstukken.

100.000 kilo cocaïne

Ook leidden de berichten tot de inbeslagname van 100.000 kilo cocaïne, 30 miljoen pillen en 900 miljoen euro aan crimineel vermogen. Ook zijn honderden wapens gevonden, bijna 1000 auto's afgepakt en zelfs 40 vliegtuigen in beslag genomen.

De drie Nederlanders die een cruciale rol zouden spelen bij de handel in onderwereldtelefoons zijn in juni 2022 aangehouden. Tegen hen loopt een rechtszaak.

Oud-horecabaas

Het gaat om drie Eindhovenaren. Zij zouden vooral verantwoordelijk zijn geweest voor de verkoop van de toestellen in Nederland, de grootste afnemer van EncroChat. Het zou gaan om een oud-horecabaas, een eigenaar van een autowasserette en een performance-coach.

De drie worden verdacht van lidmaatschap van een criminele organisatie, mede omdat de telefoons die zij verkochten zouden zijn betaald met geld dat afkomstig is uit misdrijven, zegt het OM.

Afgelopen maand werd het vermeende brein achter EncroChat, de Canadees Paul Krusky, uitgeleverd aan Frankrijk. Dat land beschuldigt hem onder meer van deelname aan een criminele organisatie.

Wekdienst 28/02: Herdenking Navalny in Europees Parlement • Finale Nations League

1 month ago

Goedemorgen! Aleksej Navalny wordt vanmiddag herdacht in het Europees Parlement. En een commissie van de gemeenteraad van Den Haag houdt een spoeddebat naar aanleiding van het geweld rond een bijeenkomst van Eritreeërs.

Eerst het weer: de dag begint fris, met vooral in het oosten nog wat zon. Vanuit het westen neemt de bewolking toe en kan het zelfs een beetje gaan regenen. Het wordt 9 tot 11 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Joe Biden en Donald Trump hebben zoals verwacht de voorverkiezingen van hun partij gewonnen in de staat Michigan. Dat melden Amerikaanse media op basis van exitpolls. De kans dat beide mannen het opnieuw tegen elkaar gaan opnemen in de presidentsverkiezingen van november wordt daarmee steeds groter.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Het klonk op papier zo mooi: "Een onderdompeling in de wereld van Willy Wonka" met chocoladefonteinen, prachtige decors en overal Oempa Loempa's. Maar kinderen en ouders kwamen in Edinburgh van een koude kermis thuis: alles bleek tegen te vallen, terwijl ze zo'n 40 euro betaalden voor een kaartje.

Ze troffen een vrijwel lege hal aan met een paar decorstukken en de kinderen kregen twee jellybeans te eten en een kwart blikje frisdrank te drinken. Een ouder maakte foto's van de "troosteloze onderdompeling".

Fijne dag!

Trump en Biden winnen zoals verwacht voorverkiezingen in Michigan

1 month ago

Joe Biden en Donald Trump hebben zoals verwacht de voorverkiezingen van hun partij gewonnen in de staat Michigan. Dat melden Amerikaanse media op basis van exitpolls. De kans dat beide mannen het opnieuw tegen elkaar gaan opnemen in de presidentsverkiezingen wordt daarmee steeds groter.

Biden versloeg Dean Philips, zijn enige belangrijke tegenstander in de Democratische voorverkiezingen, ruim. Ook Trump versloeg zijn enige overgebleven tegenkandidaat Nikki Haley met ruime cijfers. Michigan is een zogenoemde 'swing state' waar het op voorhand nog niet zeker is wie de voorkeur krijgt: een Democraat of een Republikein. Trump won in de staat bij de presidentsverkiezingen van 2016, Biden in 2020.

Blanco stem uit protest

In Michigan ging de aandacht vooral uit naar het aantal blanco stemmers bij de Democratische voorverkiezingen. Een groep activisten had opgeroepen om blanco te stemmen uit protest tegen de Amerikaanse steun aan Israël. Ze wilden daarmee een signaal afgeven aan president Biden om hen niet te negeren.

Uit eerste tellingen blijkt dat ongeveer 13 procent van de Democratische kiezers een blanco stem heeft uitgebracht, schrijft CNN. In de stad Dearborn werd in een restaurant al een feestje gevierd door een deel van de aanjagers van de blanco-campagne. In de stad is een grote Arabische gemeenschap.

In het restaurant werd ook een moment stilte gehouden voor de mensen die zijn gedood in Gaza. "Stop met het vermoorden van onze families, dat is alles wat we vragen", zegt een van de aanwezigen tegen de nieuwssite. Hoewel sommigen niet willen gaan stemmen in november, zei ook een aantal dat ze tevreden zijn: ze hebben weer de aandacht van de president, stellen zij.

Voormalig congreslid Andy Levin heeft ook blanco gestemd, zegt hij tegen CNN. "Ik was bang dat de president bij deze voorverkiezingen geen idee zou hebben hoe boos mensen hier zijn." Hij denkt dat Biden nu weet dat hij de staat bij de verkiezingen niet kan winnen, als hij niet van koers verandert met zijn steun aan Israël. Biden won in 2020 mede vanwege de steun van islamitische stemmers en als zij in november thuisblijven, zou de overwinning in de staat naar Trump kunnen gaan.

Super Tuesday

Aan de Republikeinse kant won Trump van Haley. Ze heeft in nog geen enkele staat de voorverkiezingen gewonnen. Ondanks druk vanuit het kamp van Trump en veel Republikeinen wil zij toch in de race blijven, ook in de hoop dat de rechtszaken tegen Trump hem de das omdoen.

Om definitief gekozen te worden tot presidentskandidaat heeft Trump 1215 zogenoemde gedelegeerden nodig. In iedere staat verschilt het aantal gedelegeerden dat er te halen is. De volgende Republikeinse voorverkiezingen zijn zaterdag in Idaho: daar zijn 32 gedelegeerden te verdelen. De eerste dag dat er een groot aantal gedelegeerden te winnen zijn is 5 maart, 'Super Tuesday': dan worden onder meer voorverkiezingen gehouden in Californië (169 gedelegeerden), Texas (161) en North Carolina (74).

Tienduizenden Australiërs moeten hun huis verlaten vanwege natuurbranden

1 month ago

Ongeveer 30.000 mensen in de Australische staat Victoria is gevraagd hun huis te verlaten vanwege natuurbranden door extreme droogte in het gebied.

In het westen van de staat geldt het hoogste waarschuwingsniveau voor branden: catastrofaal. Dat betekent dat inwoners in levensgevaar zijn als ze het gebied niet verlaten. In een deel van de staat is het treinverkeer stilgelegd.

Ook in het zuidoosten van de staat South Australia gelden waarschuwingen voor natuurbranden. Het is op dit moment in delen van de twee staten zeer heet. In de stad Midura, met ongeveer 56.000 inwoners, kan het 45 graden celcius worden, zegt het Bureau of Meteorology, het meteorologisch instituut van de overheid.

Basiskamp

De afgelopen dagen deed de brandweer alles om te voorkomen dat de natuurbranden zich verspreiden. De Australische nieuwszender ABC News meldt dat onder meer een groep van zo'n 160 brandweerlieden een basiskamp in het gebied heeft opgezet. Daar kunnen zij onder meer slapen en douchen en er staan tientallen brandweerwagens klaar.

De brandweer bestrijdt onder meer een enorme brand in de buurt van de stad Ballarat, op zo'n 100 kilometer ten westen van Melbourne. De brand, die sinds vorige week donderdag woedt, heeft al zes huizen verwoest, vee gedood en meer dan 200 vierkante kilometer grond in de as gelegd.

Organisator sluit 'Willy Wonka-ervaring' in Glasgow na boosheid ouders

1 month ago

Een organisator van een groot Willy Wonka-evenement in Glasgow heeft zijn excuses aangeboden nadat ouders en kinderen hadden geklaagd over de karige attracties die er waren. De organisator heeft het evenement uiteindelijk gesloten en de politie moest er aan te pas komen om de wachtende mensen voor de deur rustig te houden.

De organisator had een "onderdompeling in de wereld van Willy Wonka" beloofd met chocoladefonteinen, snoep en ontmoetingen met figuren uit de Wonka-verhalen van Roald Dahl. Maar op foto's die ouders maakten is te zien dat er slechts een paar decorstukken in een kale hal waren geplaatst waar daglicht door de ramen kwam, met hier en daar een kleine poster. Ouders hadden zo'n 35 pond (ongeveer 40 euro) betaald voor kaartjes voor hen en hun kind, meldt de Glasgow Times.

Acteurs die waren ingehuurd klaagden ook. Een actrice die een Oempa Loempa speelde vertelt aan The Scotsman dat ze pas de avond van tevoren een script kreeg van zo'n twaalf pagina's dat ze moest leren. Ter plekke kregen de acteurs slechts een uur om te repeteren en werd hen uiteindelijk verteld dat ze toch maar moesten improviseren.

Een van de aanwezigen maakte foto's van de troosteloze hal:

De maker van de foto's schrijft dat het evenement werd aangeprezen "als een volledige Willy Wonka-ervaring met chocoladefonteinen, maar de kinderen kregen twee jellybeans en een kwart blikje fris".

Het duurde volgens hem twee minuten om door de hele attractie heen te lopen en aan het einde stonden volgens hem klagende ouders om de organisator heen. "Ik heb nog nooit zoiets gezien. Het was in ieder geval wel een ervaring", schrijft hij spottend.

'Technische fouten'

De organisator, House of Illuminati, trok na het evenement het boetekleed aan en spreekt van "technische fouten". "We hadden holografisch papier besteld, maar dat kwam niet op tijd", zegt directeur Billy Coull tegen STV. "De holografische technologie op zichzelf is absoluut fantastisch, maar helaas was er sprake van vertraging bij de verzending."

"Nogmaals bied ik mijn excuses aan iedereen aan voor de enorme teleurstelling. Ik ben echt ontgoocheld." Hij zegt dat de honderden mensen die binnen waren inmiddels hun geld hebben teruggekregen of dat binnenkort krijgen. Ook de acteurs krijgen gewoon betaald, zegt hij.

Verfilmd

Roald Dahl bedacht Willy Wonka en de Oempa Loempa's voor zijn boek Sjakie en de chocoladefabriek uit 1964. Het werd in 1971 voor het eerst verfilmd met Gene Wilder in de rol van de excentrieke chocolademaker Willy Wonka. In 2005 volgde een versie van regisseur Tim Burton met Johnny Depp in de rol van chocoladefabrikant.

Eind vorig jaar kwam Wonka uit, een film die niet gebaseerd is op het boek van Dahl, maar het leven vertelt van een jonge Willy Wonka (gespeeld door Timothée Chalamet) die het als chocolatier opneemt tegen drie machtige concurrenten. Deze film bracht wereldwijd tot nu toe meer dan 550 miljoen euro op.

Jury: twee mannen schuldig aan moord op Run-DMC-dj Jam Master Jay

1 month ago

Twee mannen zijn schuldig bevonden aan de moord op Jam Master Jay, dj van hiphopformatie Run-DMC. Dat oordeelde een jury in New York. De rechtszaak begon eind vorige maand.

De toen 37-jarige Jam Master Jay, die officieel Jason Mizell heette, werd in 2002 door een gemaskerde man doodgeschoten in een opnamestudio in New York. Lange tijd werd er geen vooruitgang geboekt in de zaak, tot 2020. Toen werden Karl Jordan Jr. en Ronald Washington, de peetzoon en een jeugdvriend van de rapper, aangeklaagd.

De twee mannen werden in de zomer van 2020 aangehouden door de Amerikaanse autoriteiten. Allebei zeggen ze onschuldig te zijn.

Ze zouden destijds samen in drugs gehandeld hebben, waarbij Jam Master Jay de financiën verzorgde. Rechercheurs denken dat het drietal daar ruzie over gekregen heeft.

Afgelopen zomer werd er ook een derde verdachte opgepakt, maar die zaak moet nog starten.

Nog steeds relevant

Op 30 januari, toen de rechtszaak tegen de twee verdachten begon, vertelde de Nederlandse rapper Brainpower in het NOS Radio 1 Journaal wat de moord teweeg bracht en waarom Jam Master Jay na al die jaren nog steeds zo relevant is in de hip-hop.

Jaap van Zweden vanaf 2026 chef-dirigent van Frans toporkest

1 month ago

De Nederlandse topdirigent Jaap van Zweden wordt vanaf september 2026 de nieuwe chef-dirigent van het Orchestre Philharmonique de Radio France. Hij volgt de Fin Mikko Franck op die na volgend seizoen vertrekt bij het Franse toporkest.

"Hij zet de traditie voort van de grote dirigenten die het Philharmonisch Orkest hebben geleid, onder wie Marek Janowski, Myung-Whun Chung en Mikko Franck", schrijft Radio France in een bericht op X over de benoeming van Van Zweden.

In New York zette Van Zweden zich al intensief in voor het in première brengen van nieuwe muziek, schrijft Radio France. Het Franse orkest is gespecialiseerd in hedendaagse klassieke muziek. Van Zweden zal dus nu ook de hedendaagse Franse muziek gaan verkennen, schrijft de radiozender.

New York Philharmonic

Van Zweden werkt tot dit najaar nog als music director van de New York Philharmonic en de Hong Kong Philharmonic. In een interview met de New York Times zei hij in 2021 al dat hij in 2024 zou stoppen in New York. Volgens Van Zweden had de coronaperiode zijn "kijk op dingen" veranderd. Hij bracht toen veel tijd door met zijn familie in Nederland.

Sinds dit jaar is Van Zweden ook chef-dirigent van het Seoul Philharmonic Orchestra voor een periode van vijf jaar.

Ook bij het Orchestre Philharmonique de Radio France heeft Van Zweden een vijfjarig contract getekend.

Zanger Ziggy uit Zutphen door naar de volgende ronde van American Idol

1 month ago

De Nederlandse Ziggy Krassenberg, bekend van meerdere Nederlandse talentenjachten, is binnenkort te zien in American Idol. De 22-jarige artiest en influencer uit Zutphen hoopt via de populaire talentenjacht door te breken in de Verenigde Staten.

De televisiekijker kan Krassenberg kennen van zijn deelnames aan verschillende talentenjachten. Zo deed hij mee aan Idols, The Voice en K2 zoekt K3. Hoewel de zanger in Nederland weinig voet aan de grond kreeg, overleefde hij de audities van American Idol door grootheden als Katy Perry en Lionel Richie van zijn zangkwaliteiten te overtuigen. Zijn auditie werd binnen 24 uur een half miljoen keer bekeken op YouTube.

"De Amerikaanse droom heb ik al van jongs af aan gehad. Ik ben uitgesproken, heb een goede stem en natuurlijk star presence. Dat wordt in Nederland gewoon moeilijk. Hier is het toch: wat de boer niet kent, dat vreet hij niet", zegt de artiest tegen Omroep Gelderland.

Staande ovatie van Lionel Richie

Tot zijn zeventiende zong Krassenberg als straatartiest in Zutphen, de stad waar hij opgroeide en waarmee hij naar eigen zeggen een haat-liefdeverhouding heeft.

Sinds zijn auditie in American Idol, jarenlang het best bekeken televisieprogramma in de VS, heeft hij veel meer volgers gekregen. "Van Ilse DeLange tot Jamai, iedereen is zo trots!" Dat waren juryleden Katy Perry en Lionel Richie ook, die Krassenbergs vertolking van Lady Gaga's Million Reasons met lovende woorden en een staande ovatie beantwoordden.

Zijn ervaringen in Nederland zijn anders, hier kreeg hij regelmatig een storm van kritiek. "Ik ben klein gehouden. Ik mocht nergens mijn verhaal doen, ik werd niet serieus genomen als artiest."

Songfestival

Hoewel hij al zijn pijlen op de VS richt, heeft hij nog wel een grote Nederlandse droom. "Als ze me vragen voor het Eurovisie Songfestival, zeg ik meteen ja."

Maar eerst wil hij zijn American Idol-avontuur afmaken. In de volgende uitzending draait het om de Hollywood Week. "Daar wordt bepaald of je een goede zanger of ster bent. Ook wanneer je daar strandt, kun je soms een miljoenendeal tekenen. Ik ben ontzettend trots dat ik erdoor ben gekomen."

223 vragen over rellen Eritreeërs, Van Zanen beantwoordt ze 'zo gedetailleerd mogelijk'

1 month ago

Burgemeester Van Zanen van Den Haag heeft meer details bekendgemaakt over de aanloop en nasleep van de rellen tussen twee groepen Eritreeërs anderhalve week geleden. Daarvoor beantwoordde hij 223 vragen van de Haagse gemeenteraad. In een brief aan de raad reageert Van Zanen naar eigen zeggen "zo gedetailleerd mogelijk".

Zo wilden verschillende fracties "een tijdlijn vanaf het moment dat de bijeenkomst werd aangevraagd totdat de orde was hersteld". In die tijdlijn is onder andere te lezen dat de organisatie van de bijeenkomst, de Federatie van Eritrese Gemeenschappen in Nederland, de gemeente op 14 februari per mail liet weten "dat er signalen zijn van mogelijke verstoringen". Ook zei de federatie "in goed contact" te staan met de politie.

Alle vragen en antwoorden zijn hier te lezen.

Op zaterdag 17 februari braken in Den Haag rellen uit bij een zalencentrum waar een groep Eritreeërs een bijeenkomst hield. Een rivaliserende groep Eritreeërs probeerde het centrum binnen te komen. De ME was massaal aanwezig. Relschoppers liepen rond met stokken, politieauto's, personenauto's en een touringcar werden in brand gestoken. Een aantal agenten raakten gewond.

Morgen wordt in de Haagse gemeenteraad gedebatteerd over de rellen. Donderdag staan veertien verdachten voor de raadkamer van de rechtbank in Den Haag. Dan horen ze of ze langer vast blijven zitten, meldt het Haagse OM. Het voorarrest van een 48-jarige man uit Utrecht, die wordt verdacht van openlijke geweldpleging en opruiing, is vandaag al verlengd met veertien dagen.

'Sprake van dreiging'

Een van de ruim 200 vragen aan de burgemeester van Den Haag was of er contact is geweest met de Eritrese gemeenschap in de aanloop naar 17 februari. Dat was niet het geval. Inmiddels is er wel contact geweest met "enkele Eritrese organisaties", zegt Van Zanen. "De komende periode zal ook nog met andere vertegenwoordigers van de Eritrese gemeenschap in Den Haag contact zijn."

De gemeente en de politie zijn voorafgaand aan de bijeenkomst dus wel geïnformeerd door de organisatie. "Hierbij is gezegd dat er volgens de organisatie sprake was van dreiging vanuit de Brigade (een groep tegenstanders van het Eritrese regime, red.), en werd aangegeven dat er door de organisatie nauw werd samengewerkt met politie", schrijft de burgemeester. "Ook werd informatie gegeven over de genomen veiligheidsmaatregelen door de organisatie zelf en door zalencentrum Opera."

Toen de gemeente en de politie wisten dat de bijeenkomst zou plaatsvinden, maakte de politie een analyse, zegt Van Zanen verder in de brief aan de gemeenteraad. "Op basis van het informatiebeeld zijn vervolgens maatregelen getroffen die pasten bij het beeld."

Volgens de Haagse burgemeester Jan van Zanen was er achteraf gezien een andere politie-inzet nodig bij de rellen, zei hij vorige week zondag al:

Een andere vraag was of de gemeente zich goed had voorbereid. Volgens de Haagse burgemeester werd er "met een zekere mate van onrust" rekening gehouden. "Meer concreet werd rekening gehouden met het meest realistische scenario dat kleine groepen van de Brigade Nhamedu in de directe omgeving van Opera zouden opduiken. Dit scenario sloot aan bij de laatste ervaringen met de Brighade Nhamedu."

Uiteindelijk ging het om honderden relschoppers. "Op het moment van het uitbreken van de wanordelijkheden waren ongeveer 50 politiemensen aanwezig en ongeveer 60 personen die de confrontatie met de politie zochten", schrijft Van Zanen. "Daarna groeide de groep naar schatting naar enkele honderden relschoppers. Er zijn uiteindelijk in het zalencentrum en op straat totaal ruim 450 politiemensen ingezet."

'Alles meegewogen'

Er is volgens de burgemeester ook rekening gehouden met eerdere ervaringen met soortgelijke bijeenkomsten, zoals die in Rijswijk in mei vorig jaar. Bij die bijeenkomst vielen meerdere gevonden. Daarnaast is er gekeken naar afgelastingen van dit soort bijeenkomsten in andere gemeenten, zegt Van Zanen. Dit alles was "meegewogen bij het bepalen van het maatregelenpakket".

Ook de vraag 'Waarom is de bijeenkomst niet verboden?', werd gesteld. Daar was van tevoren niet genoeg aanleiding voor, zegt de burgemeester.

De gemeente had voorafgaand aan de bijeenkomst geen contact met de Brighade Nhamedu, "omdat daar op dat moment geen aanleiding voor was". De bijeenkomst is van tevoren ook niet besproken in de driehoek (burgemeester, politie en justitie) of met het zalencentrum zelf. "Er is uitgegaan van de inschatting van de politie dat de risico's door het ingezette maatregelenpakket beheersbaar waren."

Lange duur Marengo-proces leidt tot lagere straffen: waarom gebeurt dat?

1 month ago

Na bijna zes jaar kwam een einde aan het Marengo-proces. Zes jaar die er eigenlijk vier hadden moeten zijn, volgens de rechter. Vanwege de lange duur van de zaak kreeg een groot deel van de verdachten een 'korting' op hun straf.

Die strafkorting varieerde in deze zaak van enkele maanden tot maximaal een jaar. Steeds vaker geven rechters zo'n lagere straf omdat een proces te lang duurt. Hoe werkt dat en waarom gebeurt het?

Een strafkorting wordt vaak toegepast wanneer de 'redelijke termijn' van berechting wordt overschreden, zegt hoofddocent strafrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen Laura Peters. "Dat heeft ermee te maken dat we het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens hebben ondertekend. Daarin staat dat iedereen recht heeft op een eerlijk proces en daaronder valt ook het recht op berechting binnen een redelijke termijn."

Dat veel zaken niet binnen de gestelde norm worden afgehandeld, blijkt uit het jaarverslag van de Raad voor de rechtspraak over 2022. Ruim een derde van de strafzaken in eerste aanleg viel dat jaar buiten de 'genormeerde doorlooptijd'. Van de zaken in hoger beroep overschreed een kwart de norm. In het jaarverslag wordt dat geweten aan de 'na-ijleffecten van de coronacrisis', maar ook aan een tekort aan rechters. De Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR) berekende vorig jaar dat er een tekort is aan 800 rechters en 200 officieren.

Frustratie

Het toepassen van strafkortingen vanwege de lange duur van een zaak is niet iets van de laatste jaren en "heeft absoluut te maken met capaciteitsproblemen", zegt Peters. Het is volgens haar een bron van frustratie bij justitie, rechters en politie. "Op het moment dat je de termijn schendt, moet je dat compenseren. Dat kan soms best zuur zijn, zeker wanneer iemand een hoge straf verdient."

De plaatsvervangend hoofdofficier van het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie, Janneke de Smet-Dierckx, vindt dat in het geval van het Marengo-proces de rechtbank een goede afweging heeft gemaakt. "Het is voor nabestaanden en verdachten van belang dat er snel helderheid komt over hoe de rechter oordeelt. Als dat niet lukt binnen de redelijke termijn, wordt de strafmaat daarop aangepast." Ze zegt ook dat de rechtbank het geen enkele partij in het proces verwijt dat het proces langer duurde. "Er werd verwacht dat het vier jaar zou duren, dat werden er nu eenmaal zes."

Een overzicht van de eisen en straffen in het Marengo-proces. De lange duur van de zaak was één van de redenen om soms lagere straffen op te leggen dan geëist:

Desalniettemin is het geen geheim dat het al langer piept en kraakt binnen de Nederlandse rechtspraak. De stapels rechtszaken wordt alsmaar groter en de werkdruk voor officieren van justitie en rechters neemt toe. Minister Weerwind voor Rechtsbescherming wist vorig jaar een staking van rechters en officieren ternauwernood te voorkomen.

Complexiteit rechtszaken

Volgens hoofddocent Peters heeft dit te maken met het toegenomen aantal strafzaken in de afgelopen decennia en de complexiteit daarvan. "Er zijn steeds meer regels over economische criminaliteit, milieudelicten, grensoverschrijdende criminaliteit, georganiseerde misdaad. Dat soort type zaken neemt al jaren toe en dat verstopt voor een groot deel de strafrechtspleging."

Toch is het een utopie dat de capaciteitsproblemen kunnen worden opgelost door simpelweg meer rechters en officieren aan te nemen, zegt Peters. "We hebben maar een bepaalde hoeveelheid belastinggeld. We moeten op zoek naar innovatieve manieren om de strafprocedures te versnellen."

Akkoord

Een manier die al in de praktijk wordt gebracht, is de ontwikkeling van zogenoemde procesafspraken. Dat houdt in dat in zaken waarin veel bewijs is en de verdachte zich niet verzet tegen een veroordeling, die strafkorting als het ware al voorafgaand aan de rechtbank wordt voorgesteld. "Het OM en de advocaat komen dan onderling tot een akkoord en gaan daarmee naar de rechter. Die kan kijken of die zich daar ook in kan vinden."

Deze praktijk heeft in 2021 voet aan de grond gekregen en is sindsdien steeds meer uitgebreid, zegt Peters. En vaak gebeurt het ook op initiatief van de verdachte. "Die wil ook weten waar hij aan toe is en heeft vaak geen zin in een jarenlange procedure."

Ook De Smet-Dierckx van het OM ziet dat deze praktijk een hoge vlucht heeft genomen. "Het is een zinvolle manier om het proces te versnellen. We zien dat dan ook als een positieve ontwikkeling."

Olie aangespoeld op de kust van Bonaire, zorgen om milieuschade

1 month ago

Op de kust van Bonaire spoelt olie aan, die mogelijk afkomstig is van een schip dat eerder deze maand kapseisde voor de zuidkust van Tobago.

In twintig dagen dreef de olie weg vanaf Trinidad en Tobago en verdween onder water. Nu is die op de stranden van Bonaire terechtgekomen, zo'n duizend kilometer verderop.

Gisteren werden langs de stranden aan de oostzijde van Bonaire vissen en vogels gevonden die onder de olie zaten.

Op social media zijn beelden te zien van de vervuiling:

Hoewel er nog geen sprake is van een milieuramp, heerst er wel bezorgdheid in het Caraïbische deel van het koninkrijk. Om de omvang van de schade te bepalen, worden drones, boten en satellieten ingezet.

Toen bekend werd dat meerdere stranden van Bonaire vervuild waren, werd er meteen actie ondernomen om olie uit het water te halen.

Om verdere verspreiding van de olie tegen te gaan, werden er drijvende barrières geplaatst. Deze barrières blijken inmiddels niet voldoende om de olie tegen te houden.

De havenmeester van Bonaire Gunther Flanegin spreekt van een bizar incident. Zolang er niet over een ramp wordt gesproken, is hij verantwoordelijk voor de coördinatie. Als de situatie verder verslechtert, neemt de overheid meer maatregelen.

Vervuilde stranden

Het eilandbestuur van Bonaire heeft inwoners en toeristen inmiddels geadviseerd om weg te blijven van de vervuilde stranden. Volgens een lokale woordvoerder "is het lastig om exact te monitoren hoeveel olie er nog aan land zal komen". Hulpverleners en opruimers krijgen beschermende kleding.

Spookschip

De vervuiling lijkt afkomstig te zijn van het schip Gulfstream, dat begin februari kapseisde voor de zuidkust van Tobago met ongeveer 35.000 vaten ruwe stookolie aan boord. Het schip was onderweg van Panama naar Guyana en lekt sindsdien olie.

Toen de kustwacht arriveerde bij het schip, was er geen bemanning meer aan boord. De eigenaar van het schip heeft nog niet gereageerd op het incident.

Rutte en Yesilgöz: lagere nareiscijfers of niet, val kabinet was onvermijdelijk

1 month ago

De val van het kabinet was onvermijdelijk, ook nu blijkt dat de nareiscijfers van gezinsleden van asielzoekers lager uitvallen dan vorig jaar werd gedacht. Dat zeggen demissionair premier Rutte en demissionair minister van Justitie en Veiligheid Yesilgöz tegen de NOS.

Volgens de twee VVD'ers was een hardere lijn op asielbeleid nodig. Dat zeggen ze in een reactie op recente cijfers van de IND. Daaruit bleek dat het bij het zogenoemde gestapelde nareizen in totaal om 780 ingewilligde gestapelde verzoeken ging in de afgelopen vier jaar.

Die cijfers contrasteren met wat de VVD destijds zei. Zo sprak Yesilgöz van "nareis op nareis", en hoewel er volgens haar geen exacte cijfers waren, zei ze in de Volkskrant wel te denken dat het om duizenden gevallen ging.

'Flink overdreven'

Nu blijkt dat het de afgelopen vier jaar om 780 ingewilligde verzoeken ging, zegt D66-fractievoorzitter Jetten dat de cijfers destijds "flink overdreven zijn". "Ik zette er toen al mijn vraagtekens bij of de nareis-op-nareiscijfers nou hét probleem in de asielketen waren. Ik ben blij met de cijfers nu die aantonen dat dat fabeltjes zijn. Nareis op nareis bleek niet de bottleneck." Hij is blij dat de feiten nu op tafel liggen.

"Zo hebben we het ook helemaal nooit aangevlogen" zegt minister Yesilgöz. Ze erkent dat de cijfers lager uitvallen dan gedacht, maar zowel zij als demissionair premier Rutte stelt dat maatregelen om het nareizen te beperken onderdeel waren van een "breder pakket" om de instroom van asielzoekers terug te dringen. "Over dat bredere pakket werden de onderhandelende partijen het destijds niet eens", zeggen Rutte en Yesilgöz.

Er moest meer gebeuren omdat Nederland voor asielzoekers veel aantrekkelijker was dan omringende landen, zeggen de VVD'ers. Volgens Rutte is het asielprobleem de afgelopen jaren "verdrievoudigd, verviervoudigd". "Waar vroeger 15.000 tot 20.000 asielzoekers naar Nederland kwamen, is dat de afgelopen jaren gestegen naar 50.000 tot 60.000", zegt Rutte.

Dat moest volgens hem terug naar wat hij noemt "beheersbare aantallen", en de vier partijen werden het volgens hem niet eens over een totaalpakket om dat te bereiken.

'Ging om totaalpakket'

Yesilgöz vindt niet dat ze zich heeft vergist in de cijfers. "Het gaat ook om een combinatie van maatregelen, dat heb ik altijd gezegd. We kwamen helaas niet tot die combinatie. En uit een totaalpakket kun je ook niet zeggen, je haalt er ééntje uit."

D66-leider Jetten benadrukt tegenover de NOS dat de vier coalitiepartijen juist "al heel ver" waren. Hij vindt het nog steeds heel jammer dat het kabinet in juli viel over iets wat "bij nader inzien minder groot bleek". Hij is blij dat de cijfers er nu zijn. "Het helpt om te weten wat de echte issues zijn om problemen in de asielketen aan te pakken, in plaats van achter een spook aan te rennen."

Rutte spreekt verder van een "onzindiscussie". Toen partijen het niet eens konden worden was het volgens hem "ondenkbaar" dat het kabinet nog door kon gaan.

Kijk hier hoe Rutte, Jetten en Yesilgöz over de IND-cijfers van vorige week en de betekenis ervan van mening verschillen:

Blijdschap, zorgen en vraagtekens na groen licht EU voor natuurherstelwet

1 month ago

Na een zeer lang traject heeft het Europees Parlement ingestemd met de veelbesproken natuurherstelwet. Hoewel het gaat om een sterk afgezwakte versie van het oorspronkelijke plan van ex-Eurocommissaris Timmermans, reageren natuurorganisaties opgelucht. Vanuit de agrarische sector klinken zorgen en kritiek, die onder andere geuit worden door BBB-voorzitter Van der Plas.

Het beoogde doel van de wet is herstel van de aangetaste natuur in Europa. Veel concrete doelstellingen zijn geschrapt uit het voorstel en hebben plaatsgemaakt voor richtlijnen. Er is nog veel onduidelijk over wat de precieze effecten van de wet zijn. EU-ministers moeten nog over de deal stemmen, maar dat wordt gezien als een formaliteit.

'Cruciale wet'

Milieubelangenorganisaties reageren verheugd op het nieuws. De natuurherstelwet is "cruciaal om het verlies aan planten en dieren te stoppen", zegt Kirsten Haanraads van het Wereld Natuur Fonds namens natuur- en milieuorganisaties. "Hiermee maken we ons Nederlandse landschap met de zee, duinen, veenweiden en bossen mooier, veiliger en leefbaarder."

Landbouworganisatie LTO spreekt daarentegen van een zeer zorgelijke ontwikkeling. "Weer is een Europese verordening aangenomen, waarvan de uitwerking voor Nederland nog onduidelijk is." De organisatie zegt dat het eindvoorstel meer ruimte biedt voor boeren en tuinders, maar stelt dat "zorgen overheersen over de juridische onduidelijkheid".

Rechtszaken?

Sinds de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019, spanden milieuorganisaties diverse rechtszaken aan tegen de overheid. Die milieuorganisaties beroepen zich op eerder van kracht geworden natuurwetgeving. Ze kregen meermaals gelijk van de rechter, omdat de natuurkwaliteit in Nederland vaak te wensen overlaat.

De kans bestaat dat het aantal rechtszaken toeneemt als de natuurherstelwet wordt ingevoerd. Of dat ook echt gebeurt, is de vraag, want de Europese wet is flink afgezwakt: een bindend verbod op het verslechteren van natuur verdween uit het voorstel.

Wat de precieze gevolgen van invoering van de wet zijn, is niet bekend, al het kabinet liet daar wel onderzoek naar doen. Daarin is ook aandacht voor de juridische gevolgen, bijvoorbeeld of de wet tot meer rechtszaken kan leiden.

Van der Plas wil rapport van minister

Van der Plas (BBB) vroeg een dag voor de stemming in het Europees Parlement om openbaarmaking van de belangrijkste conclusies van het rapport. Ze wilde zo voorkomen dat Nederlandse Europarlementariërs moeten "stemmen zonder te weten wat de precieze gevolgen zijn voor ons land". Een Kamermeerderheid steunde haar voorstel.

Demissionair minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) reageerde in een brief aan de Tweede Kamer dat het rapport af is, maar nog niet gedeeld kan worden met de Kamer, "nu de bespreking in het kabinet niet is afgerond".

'Erg kort van tevoren'

Van der Wal had de Kamer beloofd het rapport voor de stemming van de EU-ministers naar de Kamer te sturen. Het verzoek van de BBB gisteren "komt erg kort van tevoren",zegt een woordvoerder van de minister. "Als de Kamer er eerder om gevraagd had, hadden we erop kunnen anticiperen."

Op X haalt Van der Plas fel uit naar de minister. Van der Wal zou de grondwet met voeten treden, schrijft ze. Van der Plas haalt een Grondwetsartikel aan: "De regering is verplicht om ieder individueel Kamerlid de inlichtingen te geven waar hij of zij om vraagt. Alleen als het belang van de staat in het geding is, mag de regering weigeren de informatie te verschaffen."

BBB krijgt debat

De minister is het daar niet mee eens. Het is aan het Europees Parlement zelf om informatie te verzamelen, aldus Van der Wal. De BBB-leider neemt hier geen genoegen mee en heeft een interpellatiedebat aangevraagd. Een ruime Kamermeerderheid heeft daarmee ingestemd. De BBB verwacht dat dat debat donderdag wordt gehouden.

Reputatieschade Babboe lijkt beperkt ondanks aanhoudende problemen

1 month ago

Het is na de vernietigende conclusies van de NVWA de volgende stap in het Babboe-bakfietsdossier. Vanmorgen werd bekend dat bijna 10.000 bakfietsen van de modellen CITY, CITY E, MINI en MINI E terug worden geroepen. Mogelijk worden dat er nog meer.

Eerder zei het bedrijf de veiligheid de modellen niet te kunnen garanderen. Op dit moment mogen Babboe-fietsen op last van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) niet meer worden verkocht. Wat doet deze opeenstapeling van problemen met de reputatie van het bedrijf?

Fietsenwinkels die door de NOS zijn benaderd, zeggen rustig af te wachten en zijn benieuwd hoe Babboe de problemen afhandelt. Ze zien niet meteen een reden om de fietsen in de toekomst niet meer te verkopen.

"We hebben nog nooit problemen met Babboe gehad, maar het terugroepen van bepaalde modellen is het enig juiste dat de fabrikant kan doen", zegt Laurens Jan Stam van het gelijknamige fietsenbedrijf. "Onze klanten mogen hun Babboe-fietsen laten nakijken op scheurtjes en dergelijke."

Via de website controleerjeframe.nl kunnen Babboe-klanten controleren of de veiligheidswaarschuwing van toepassing is op hun fiets.

Consumenten zijn geschrokken. Babboe-gebruikers Karen en Kim waren blij met hun bakfiets. Ook toen die stuk ging en kosteloos werd gerepareerd. Maar ze laten de fiets nu staan vanwege de terugroepactie. "Onze veiligheid staat voorop. Eerder leek het te gaan om iets eenmaligs, maar nu blijkt het groter te zijn", zegt Kim. Bijna alle consumenten zeggen hun fiets weer te gaan gebruiken als het probleem is opgelost.

Dat verwacht ook merkdeskundige Dick van der Lecq. Volgens hem neemt het bedrijf de juiste stappen om reputatieschade zoveel mogelijk te voorkomen. "Babboe pakt het goed aan, ze ontkennen niets en maken de problemen niet kleiner." Hij denkt dat als de fabrikant coulant blijft, het vertrouwen weer terug kan komen.

Gebroken frames

Volgens de NVWA ontving Babboe honderden meldingen over frames die gebroken zijn tijdens het fietsen. Dat had het bedrijf bij de toezichthouder moeten melden, maar heeft dat niet gedaan. Ook zou de fabrikant geen goed onderzoek hebben gedaan naar de oorzaken van de problemen en geen maatregelen hebben genomen.

"Vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard", zegt Frank Quix van Q&A Retail. Dat vindt ook een andere marktdeskundige Volkert Teding van Berkhout. Hij betwijfelt of het merk Babboe nog toekomstbestendig is. "Ik denk dat ze bij Babboe niet moeten verwachten over een jaar weer op hetzelfde niveau zitten."

Concurrentie ziet kansen

Intussen zitten concurrenten van Babboe niet stil, zegt merkstrateeg Dick van der Lecq. "Concurrenten staan natuurlijk vooraan om je extra te laten struikelen." Het eigen product wordt dan aangeprezen als een prima alternatief.

Zo verlaagde bakfietsverhuurder Cargoroo alle abonnementstarieven met de helft. Het wordt gepresenteerd als "een oplossing voor alle bakfietsende gebruikers die door de crisis rond Babboe niet meer op dit vervoermiddel kunnen vertrouwen".

Slim, zegt merkendeskundige Van der Lecq. Maar je moet het er niet te dik bovenop leggen: "We hebben gezien bij het faillissement van VanMoof dat concurrenten als aasgier langs de kant staan. Dat wordt door het publiek niet gewaardeerd."

Veel klanten zijn benieuwd hoe Babboe de terugroepactie verder afhandelt. "Het liefst heb ik een ander merk fiets, maar ik ga er ook van uit dat het vervangende vervoer veilig zal zijn", zegt Kim.

Chinese schaduwbanken vallen om, burgers komen in opstand

1 month ago

Met een officieel groeicijfer van 5,2 procent lijkt er geen vuiltje aan de lucht voor de Chinese economie. Maar onder de motorkap rommelt het. Er zijn problemen op de vastgoedmarkt en ook in de financiële sector vallen harde klappen. Ook al zijn protesten schaars in China, de middenklasse begint te morren. Op meerdere plekken in het land komen mensen in opstand, zoals in Chengdu, bij de schaduwbank Sichuan Trust.

'De lach is de gemeenschappelijke taal, beschaving is de belichaming van geluk'. In grote gele karakters staat het geschreven op de groene afzetborden rond het pand waar Sichuan Trust is gevestigd. Maar het dozijn aan burgers dat zich rond de hoofdingang heeft verzameld, is het lachen inmiddels wel vergaan. Beschaving en geluk zijn voor hen ver te zoeken.

"Geef ons ons geld terug", scandeert een groep particuliere investeerders. Ze laten zich niet voor het eerst horen bij de hoofdingang van het bedrijf. Zo'n 8600 mensen vertrouwden hun geld toe aan Sichuan Trust: een financiële instelling die buiten het traditionele bankenstelsel om opereerde, en met ruim 8 procent hogere rentes kon bieden dan de staatsbanken. Maar met dat hogere rendement kwamen ook grotere risico's, bleek in 2020.

Spanning bij hoofdkantoor

Sichuan Trust kan zijn rekeningen niet meer betalen, de kas is leeg. De investeerders kunnen fluiten naar hun centen. Daarover praten blijkt niet toegestaan. De autoriteiten zijn in groten getale uitgerukt en grijpen in zodra we in de buurt komen. "Voorwaarts", roept een agent in burger, terwijl hij ons wegsleurt van de menigte. Camera en smartphone worden uit onze handen gegrist, twee uur lang worden we vastgehouden op een politiebureau in de buurt.

Kijk hier hoe we werden belaagd toen we in gesprek wilden komen met gedupeerden van Sichuan Trust in Chengdu:

Bij terugkomst houden beveiligers en agenten in burger de wacht, medewerkers willen ons niet te woord staan. De demonstranten zijn verdwenen, telefonisch komen we met hen in contact.

"Het was een legale financiële instelling, ze hadden de juiste licenties van de staat", zegt een gedupeerde uit Nanjing, gevraagd naar het risico van hun investering. "De rentes lagen zo'n 2 procent hoger dan bij een normale bank, dat is niet veel. En de aandeelhouders waren beursgenoteerde bedrijven, staatsbedrijven ook."

Dat kon niet misgaan, was de stellige overtuiging. Trustbedrijven zijn een belangrijke pilaar in het Chinese financiële stelsel. Ze hoeven minder reserves aan te houden dan gewone banken en financieren partijen die moeite hebben geld los te peuteren bij de bank, zoals bijvoorbeeld vastgoedbedrijven. Die leningen worden vervolgens gebundeld en als investeringsproducten doorverkocht aan particuliere investeerders. De nasleep van de coronacrisis, de sterk afgekoelde Chinese economie en de problemen op de vastgoedmarkt raken de 68 trustbedrijven in China nu hard.

Schoon schip

De autoriteiten zijn bezig met een campagne om de sector op te schonen en risico's terug te dringen. Bijkomend gevolg is dat schaduwbanken als Sichuan Trust moeite hebben nieuwe leningen aan te gaan, al was er meer aan de hand bij de financiële instelling uit Chengdu. In 2021 krijgt het bedrijf een boete van omgerekend 4,5 miljoen euro voor onwettigheden; zo is illegaal geld doorgesluisd aan aandeelhouders.

"Het bleek een Ponzifraude", zegt de gedupeerde, die zelf in de financiële sector werkt en daardoor goed thuis is in de materie. Het geld werd niet geïnvesteerd, maar gebruikt om gaten te dichten op de balans.

Sichuan Trust is het eerste, maar niet het enige bedrijf waar het misgaat. "Als een investeringsproject mislukt, dan is dat ons risico. Maar hier is ons geld verduisterd en gebruikt om schulden af te lossen. Dat is pure oplichting."

"Het geld is verdwenen, ik heb geen idee waar het naartoe is gegaan", zegt ook Peng (niet haar echte naam). Ze is bijna 80 en investeerde ruim 1 miljoen renminbi, zo'n 130.000 euro. Ze heeft kanker en kampt met hartproblemen, daarom staat ze voor hoge zorgkosten. De basisverzekering in China dekt daar maar een deel van. "Dit was mijn spaarpot voor de oude dag", verzucht ze. "Ons bloed, onze tranen. Het is ons gewoon afgepakt, het is misdadig."

Spagaat voor autoriteiten

De autoriteiten zitten in een spagaat. Peking lijkt weinig trek te hebben om op te draaien voor de puinhopen bij schaduwbanken als Sichuan Trust. Anderzijds vrezen de autoriteiten sociale onrust en instabiliteit. Kort voor de jaarwisseling werd daarom een voorstel gedaan aan de investeerders. Kleinere investeerders (minder dan een miljoen) zouden nog 80 procent van hun inleg terug kunnen krijgen. Grote investeerders veel minder. Wie meer dan 4,5 miljoen euro bij Sichuan Trust stalde, zou daarvan nog slechts 40 procent terugzien.

Van de 8600 gedupeerden is nu zo'n 95 procent akkoord gegaan met het voorstel, zeggen gedupeerden. Niet vrijwillig, voegen ze daaraan toe. "Onder dwang hebben ze ingestemd, maar ook zij zijn het er niet mee eens", zegt Wang, een schuilnaam. Hij investeerde meer dan tien miljoen en ging niet akkoord. De autoriteiten in Chengdu intimideren klanten met politiebezoeken thuis en op hun werk, waarbij wordt aangedrongen vooral te tekenen, vertelt een andere gedupeerde.

Op filmpjes van eerdere, veel grotere protesten in Chengdu is te zien hoe de politie demonstranten naar de grond werkt en afvoert. "De centrale overheid, ook voorzitter Xi doet het goed", haast Wang zich te zeggen. "Maar de lokale autoriteiten zijn corrupt."

Net als andere gedupeerden hoopt hij dat Peking meekijkt. Wang zegt te blijven vechten in de hoop zijn geld via de rechter alsnog terug te krijgen. "Dat is ons wettelijk recht. We zijn niet bang voor de repressie van de lokale politie."

Informateur Putters: 'Gesprekken waren constructief en complex'

1 month ago

Informateur Putters praat de komende dagen verder met een aantal partijleiders, maar hij wil nog niet zeggen wie er wordt uitgenodigd. Hij wil vanavond eerst de zaken op een rijtje zetten, zo meldt Putters.

Gisteren en vandaag heeft hij met bijna alle politieke leiders in de Tweede Kamer van gedachten gewisseld over de vorming van een nieuw kabinet. "Ik ga vervolggesprekken voeren in verschillende samenstellingen, maar ga nu eerst heel goed nadenken."

Net als gisteren sprak Putters van constructieve en complexe gesprekken. Of er een lijn in te trekken valt, wil Putters nu niet zeggen. Wel zeiden alle fractievoorzitters tegen hem dat het niet te lang moet duren. "Daar ben ik blij mee."

Meerderheidskabinet

De meeste partijen drongen vandaag bij de informateur aan op een meerderheidskabinet. Er werden verschillende varianten genoemd. CDA-leider Bontenbal en Bikker van de ChristenUnie willen dat eerst alle meerderheidsvormen worden onderzocht, dus ook een met GroenLinks-PvdA.

Volt wil een stabiel meerderheidskabinet zonder de PVV. De SP en de SGP vinden dat PVV, BBB, NSC en VVD hun gesprekken moeten hervatten en JA21 vindt dat een nieuw kabinet in ieder geval van rechtse signatuur moet zijn.

Loslaten

Er is nu weinig enthousiasme over een minderheidskabinet of een extraparlementaire vorm. Alleen Baudet van Forum voor Democratie is voorstander van buitenparlementaire kabinetten, waarbij de vaste coalitie- en oppositieverdeling wordt losgelaten.

Twee partijen zijn vandaag niet langs geweest. Denk wil niet meepraten en fractievoorzitter Ouwehand van de Partij voor de Dieren is ziek.

Lees hier het liveblog met de adviezen van de partijen.

Gisteren kwamen de vier partijen uit de eerste formatieronde al langs bij Putters. PVV en BBB hopen nog steeds op een gewoon meerderheidskabinet van die partijen. Ze voeren de druk op Pieter Omtzigt van NSC op om alsnog daarover te gaan praten. Maar Omtzigt zelf zei dat hij vasthoudt aan zijn wens voor een kabinet dat een lossere band heeft met de Tweede Kamer. VVD-leider Yesilgöz is bereid om ministers te leveren voor zo'n extraparlementair kabinet, maar dan moet Omtzigt hetzelfde doen.

Oekraïne

PVV-leider Wilders deed naar eigen zeggen een handreiking door toch te willen praten over financiële en militaire steun aan Oekraïne, iets waar de PVV tot nu toe tegen was. Opmerkelijk genoeg stemde de Eerste Kamerfractie van de PVV vandaag opnieuw tegen extra steun aan dat land. Het voorstel om steun te geven kreeg overigens wel een meerderheid.

Ook Timmermans (GroenLinks-PvdA) en Jetten (D66) kwamen gisteren langs bij de informateur. Hun boodschap was vooral dat PVV, VVD, NSC en BBB het nogmaals moeten proberen. Pas als dat definitief niet lukt, kan er over andere varianten worden gesproken, vinden ze.

Checked
1 hour 35 minutes ago
NOS Nieuws - Algemeen
NOS Nieuws
Subscribe to NOS Nieuws - Algemeen feed