NOS Nieuws - Algemeen

President Trump blaast de inreisverboden uit zijn eerste termijn nieuw leven in. Inwoners van twaalf landen zijn vanaf komende maandag niet meer welkom in de VS. Het gaat om met name landen in Afrika en het Midden-Oosten, maar ook Myanmar en Haïti staan op de lijst. Trump waarschuwt dat de lijst kan worden aangepast op basis van "nieuwe dreigingen" in de wereld.

Los van het inreisverbod legt Trump negen andere landen strenge inreisbeperkingen op. Het gaat daarbij onder meer om om Cuba, Venezuela en Sierra Leone. "Ik moet handelen om de nationale veiligheid en de nationale belangen van de VS en zijn volk te beschermen", zei Trump bij de bekendmaking van de nieuwe reisbeperkingen.

Aanval in Colorado

In een video op sociale media verbindt Trump de nieuwe reisrestricties met de recente aanval op een pro-Israëlische manifestatie in de Amerikaanse stad Boulder. Bij die aanval met molotovcocktails en een zelfgemaakte vlammenwerper raakten zondag twaalf mensen gewond. De verdachte, van Egyptische komaf, zei het gemunt te hebben op wat hij een "zionistische groep" noemde.

Volgens Trump onderstreept de aanval welke gevaren uitgaan van sommige buitenlanders die in de VS verblijven, of zijn gebleven nadat hun visum was verlopen. Federale autoriteiten hebben verklaard dat de verdachte van de aanslag in Boulder, die wordt verdacht van poging tot moord, illegaal in de VS verblijft.

De vrouw en vijf kinderen van de 45-jarige man zijn vastgezet door de Amerikaanse migratiedienst ICE, meldde het ministerie van Binnenlandse Veiligheid woensdag. "Zes enkeltjes voor Mohameds vrouw en vijf kinderen, laatste boarding call volgt snel", schrijft het Witte Huis op X. "Ze kunnen vanavond nog worden uitgezet." Een federale rechter heeft daar inmiddels een stokje voor gestoken.

Vijandige houding

De lijst met landen waar Trump nu inreisbeperkingen voor instelt vloeit voort uit een decreet dat hij in januari kort na zijn aantreden ondertekende. Daarin vroeg hij de ministeries van Buitenlandse Zaken en Binnenlandse Veiligheid en de directeur van de inlichtingendiensten om een lijst op te stellen met landen die een "vijandige houding" hebben tegenover de VS en of bezoek vanuit die landen zorgt voor een nationaal veiligheidsrisico.

Tijdens zijn eerste termijn als president kwam Trump eveneens met een decreet dat moest regelen dat inwoners van zeven overwegend islamitische landen niet langer naar de VS zouden kunnen reizen. Het ging toen om Irak, Syrië, Iran, Sudan, Libië, Somalië en Jemen; landen die nu weer op Trumps lijst voor een inreisverbod staan, Irak en Syrië uitgezonderd.

Destijds, begin 2017, zorgde Trumps aankondiging van het inreisverbod voor veel chaos en protest. Reizigers uit de betreffende landen mochten niet meer mee met vluchten naar de VS of werden na aankomst in de VS vastgezet. Het ging daarbij onder meer om studenten, zakenlieden, toeristen en bezoekers die familie wilden opzoeken.

Aanvankelijk hield het inreisverbod voor de rechter geen stand, maar een aangepaste variant kreeg in 2018 de goedkeuring van het Amerikaanse hooggerechtshof. Trumps opvolger Biden draaide het inreisverbod na zijn aantreden in 2021 terug.

De Nederlandse Staat is niet aansprakelijk voor de schade die de Enschedese advocaat en curator Philippe Schol heeft geleden na een moordaanslag op zijn leven in 2019. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald. Schol daagde de Staat een jaar geleden voor de rechter omdat hij vindt dat de autoriteiten hem niet voldoende hebben beschermd.

De rechtbank oordeelde woensdag dat de Staat niet onrechtmatig heeft gehandeld, schrijft RTV Oost. Politie en Openbaar Ministerie hebben destijds op basis van de beschikbare informatie adequaat gehandeld. De rechtbank ziet geen bewijs voor Schols stelling dat er in aanloop naar de aanslag sprake was van een verhoogd risico dat langdurige beveiliging zou rechtvaardigen.

Schol werd in 2019 neergeschoten in zijn Duitse woonplaats Gronau, net over de grens bij Enschede. De aanleiding voor de aanslag was vermoedelijk een conflict over het faillissement van een sportschool in Enschede, schrijft RTV Oost. Schol was als curator bij die zaak betrokken en ontving eerder bedreigingen van de voormalig eigenaar van de sportschool.

De rechtbank betwijfelt of zwaardere maatregelen die aanslag hadden kunnen voorkomen en heeft daarom alle vorderingen van Schol afgewezen. De curator handelde faillissementen af in opdracht van de Staat, maar die hoeft hem geen schadevergoeding te betalen. Drie jaar geleden werden twee mannen veroordeeld tot 18 en 23 jaar gevangenisstraf voor de poging tot moord.

De curator zegt tegen RTV Oost nog niet te weten of hij in hoger beroep gaat.

De gemeente Noardeast-Fryslân heeft een parkeergarage in Dokkum per direct gesloten. Na een inspectieronde bleek dat de betonnen bovendekken gebreken vertonen en "de veiligheid niet gegarandeerd kan worden", schrijft de gemeente in een verklaring.

De gemeente vroeg een bureau onderzoek te doen naar de staat van parkeergarage 't Panwurk, dat net buiten de wallen van de Friese vestingsstad plek biedt aan 188 auto's.

"Veiligheid staat altijd voorop", zegt burgemeester Kramer in een reactie. "Daarom heb ik besloten om de garage uit voorzorg per direct te sluiten en geen nieuwe gebruikers meer toe te laten."

In de garage stonden meerdere auto's geparkeerd toen de gemeente overging tot de sluiting. "Er wordt contact gezocht met de mensen die momenteel hun auto in de garage hebben staan, zodat zij veilig de garage kunnen verlaten", aldus de burgemeester. Ook belooft het gemeentebestuur snel naar opties voor extra parkeermogelijkheden te kijken.

In Rotterdam zijn gisteravond meer dan negentig mensen aangehouden bij een demonstratie tegen de rol van de haven in de oorlog in Gaza. De aangehouden betogers weigerden het gebied rond het stadhuis te verlaten na de afgesproken eindtijd, schrijft de politie in een verklaring. Daarop besloot burgemeester Schouten de demonstratie te beëindigen en greep de politie in.

Bedoeling was dat de demonstranten alleen bij het stadhuis zouden demonstreren, maar een aantal actievoerders bewoog zich naar andere plekken, schrijft regionale omroep Rijnmond. "Tientallen demonstranten hielden zich niet aan de vooraf gestelde kaders van de demonstratie", aldus de politie.

Dit zijn beelden van het protest:

Het AD schrijft dat een aantal activisten naar het nabijgelegen hoofdbureau van de Rotterdamse politie wilde gaan. Daar zitten vier mensen vast die maandag werden gearresteerd voor het bekladden en vernielen van ruiten van het kantoor van Maersk in Rotterdam. Actievoerders stellen dat de Deense rederij wapenonderdelen van en naar Israël vervoert.

Protest tegen komst schip

Volgens de politie vertrokken "veel demonstranten" om 19.30 uur bij het stadhuis, de afgesproken eindtijd, maar niet iedereen. Burgemeester Schouten bepaalde daarop dat de demonstratie om 20.00 uur zou eindigen. Betogers die toen geen gehoor gaven aan de oproepen van de politie om te vertrekken, zijn aangehouden. Eén vrouw werd aangehouden omdat ze een agent had mishandeld, zegt de politie.

De demonstratie was een initiatief van verschillende pro-Palestijnse organisaties. Twee weken geleden voerden ze eveneens in Rotterdam actie tegen de komst van een schip van Maersk. Verantwoordelijk wethouder Simons concludeerde toen na navraag bij de havenmeester en douane dat er geen wapenonderdelen aan boord waren van het schip.

De ontmanteling van drie bommen uit de Tweede Wereldoorlog in het centrum van Keulen is voltooid. De 20.000 mensen die hun huis moesten verlaten, mogen weer terug.

Wegen en bruggen worden geleidelijk weer opengesteld. Burgemeester Reker heeft alle betrokkenen bedankt "die de grootste evacuatieoperatie in Keulen sinds 1945 zo professioneel hebben uitgevoerd".

De bommen, twee Amerikaanse 2000-ponders en een Amerikaanse 1000-ponder, werden maandag ontdekt. Vanochtend om 08.00 uur begon de evacuatie. Een groot deel van de wegen in en om de wijk Deutz werd afgesloten. Scholen, bedrijven, een ziekenhuis, het centraal station en tientallen hotels werden ontruimd. De drie bommen lagen bij een scheepswerf in het centrum van de stad.

Dit is het gebied dat werd ontruimd:

Ook de Hohenzollernbrug bij de Dom van Keulen, de drukste spoorbrug van Duitsland, werd afgesloten. Het treinverkeer kwam hierdoor stil te liggen.

Televisiezender RTL, die normaal gesproken vanuit de binnenstad uitzendt, zond tijdelijk uit vanuit de buitenwijk Keulen-Ossendorf en vanuit Berlijn. Stellen die vandaag zouden trouwen in de binnenstad, moesten uitwijken naar het stadje Porz, waar ze de Dom van Keulen in de verte nog wel konden zien.

Medewerkers van de ordedienst controleerden ieder huis en iedere straat om er zeker van te zijn dat niemand was achtergebleven. De start van de ontmanteling van de bommen werd korte tijd vertraagd doordat een bewoner in de oude binnenstad weigerde zijn appartement te verlaten.

Anderhalf uur

De autoriteiten hadden er rekening mee gehouden dat het ontmantelen van de bommen ruim anderhalf uur zou duren, maar het ging sneller dan verwacht. De twee explosievenexperts hadden hun werk in een uur voltooid.

Het komt nog vaak voor dat in Duitsland bommen uit de Tweede Wereldoorlog onschadelijk moeten worden gemaakt. Dat is zeker het geval in Keulen, dat een van de zwaarst gebombardeerde steden is en waar na de oorlog bijna alleen de Dom nog overeind stond.

Vanaf vandaag ligt er voor alle Joodse Zwollenaren die zijn omgebracht tijdens de Tweede Wereldoorlog een struikelsteen. In totaal liggen er 456 Stolpersteine in de stad, geplaatst in het trottoir voor het laatste zelfgekozen woonadres van het slachtoffer.

De Duitse kunstenaar Gunter Demnig is de initiatiefnemer van de stenen. Sinds 1992 maakt hij ze. De Stolpersteine, van beton met een messing bovenkant, zijn in heel Europa te vinden - het zijn er inmiddels meer dan 120.000. In Nederland werden de eerste gedenkstenen in 2007 geplaatst.

Laatste vier

In Zwolle werd de eerste in 2014 gelegd. Vandaag, elf jaar later, legde Demnig zelf de laatste vier. Dat gebeurde voor Nora Louise van Zanten aan de Koningin Sophiastraat, voor Mozes Aron Izaäk de Groot aan de Koningin Wilhelminastraat en voor Aron en Aaltje Keizer aan de Groeneweg.

"Het is belangrijk om de namen terug te brengen in het straatbeeld", zegt Demnig. "De meesten hebben niet eens een graf of grafsteen. Een mens is pas vergeten als zijn naam is vergeten."

Aandacht voor ieder individu

Het is niet voor niets dat alle tijd is genomen om alle stenen te leggen in Zwolle, zegt Jaap Hagedoorn van Stichting Stolpersteine Zwolle. "De gedachte is dat je aan ieder individu aandacht besteedt. Dus je kunt niet in een keer honderd stenen leggen. Dat wil de kunstenaar absoluut niet, en dat past ook niet bij de gedachte."

Er werd vandaag ter ere van de laatste Stolpersteine in Zwolle een boek gepresenteerd met daarin de verhalen van de mensen die zijn vermoord, schrijft RTV Oost. Ook kreeg kunstenaar Demnig een lintje. Hij is vanaf nu Officier in Orde van Oranje-Nassau. "Ik ben er erg blij mee", zegt Demnig. "Voor het hele project. In Zwolle is het nu klaar, maar in Europa gaan we door."

President Trump zegt in een bericht op zijn platform Truth Social dat hij vandaag ruim een uur met de Russische president Poetin heeft gebeld. Het Kremlin heeft het telefoongesprek bevestigd.

Ze hebben gesproken over de aanvallen van zowel Rusland als Oekraïne, zegt Trump. Volgens hem heeft Poetin gezegd dat een reactie van Rusland op de Oekraïense drone-aanvallen op luchtmachtbases ver in Rusland niet kan uitblijven.

In zijn bericht tempert de Amerikaanse president de verwachtingen over een mogelijk bestand. "Het was een goed gesprek, maar het zal niet leiden tot een onmiddellijke vrede."

Poetin hekelt 'terreurdaden'

Poetin haalde vandaag in een bijeenkomst met minister van Buitenlandse Zaken Lavrov en de Russische onderhandelaar Mendinski hard uit naar Oekraïne. In het overleg, dat op televisie werd uitgezonden, noemt Poetin de recente aanvallen van Oekraïne "terreurdaden" en stelt hij dat Oekraïne doelbewust de gesprekken over een bestand saboteert.

Hoewel Poetin Oekraïne beschuldigt van het saboteren van de gesprekken, heeft Rusland tot dusver geen enkele bereidheid getoond om concessies te doen en wil Poetin zelf niet praten met de Oekraïense president Zelensky. Vorige maand wees Poetin een uitnodiging om in Istanbul met Zelensky te praten over een bestand van de hand.

Rusland stelt volgens Oekraïne "onacceptabele eisen" voor een bestand. Zo eist het Kremlin dat de door Rusland bezette regio's in Oekraïne erkend worden als Russisch.

Gesprekken over bestand

Poetin deed zijn uitspraken nadat delegaties van Rusland en Oekraïne maandag weer in Istanbul met elkaar spraken over een mogelijk bestand. Bij dat onderhoud kwam een staakt-het-vuren opnieuw niet dichterbij. Wel werd een uitruil van duizend krijgsgevangen en repatriëring van gesneuvelde militairen afgesproken. Eind mei werden er al duizend gevangenen tussen Rusland en Oekraïne uitgeruild.

Zelensky stelde vandaag voor een staakt-het-vuren in te stellen totdat er een ontmoeting plaatsvindt tussen hemzelf en Poetin. "Ik geloof dat onze partners begrijpen dat Europa, Oekraïne en de hele wereld de kans hebben om de oorlog te beëindigen", zei hij. Bij gesprekken daarover moet volgens hem ook worden besproken hoe het bestand wordt gemonitord.

Zelensky voegde daaraan toe dat Oekraïne dankbaar zou zijn als de Amerikaanse president Trump zijn plannen ondersteunt.

Niet expliciet genoemd

"Hoe kunnen zulke gesprekken onder dit soort omstandigheden plaatsvinden?", zei Poetin, doelend op de recente Oekraïense aanvallen op Russische militaire vliegvelden - die hij overigens niet expliciet noemde. Volgens de Russische president wil Oekraïne alleen een bestand om zijn wapens aan te vullen, nieuwe militairen te rekruteren en nieuwe aanvallen voor te bereiden.

De stafchef van Zelensky zei eerder dat Poetin er alles aan doet om de oorlog te laten voortduren en riep op tot nieuwe sancties om de druk op Rusland op te voeren.

Vito Shukrula, voormalig advocaat van topcrimineel Ridouan Taghi, zegt dat zijn voormalige cliënt en hem groot onrecht is aangedaan, "dat nog immer voortduurt".

Shukrula werd in april opgepakt op verdenking van deelname aan de criminele organisatie van Taghi. Hij zit sinds die tijd in voorarrest. Inlichtingendienst AIVD meldde aan het OM dat Shukrula berichten van Taghi had doorgespeeld aan de buitenwereld en aan het criminele netwerk van Taghi.

Via zijn advocaat Sultan Kat heeft Shukrula een verklaring verspreid. Hij zegt daarin dat hij onschuldig is.

"Ik hoop dat er ten aanzien van mijn detentie spoedig sprake zal zijn van herbezinning aan de zijde van het Openbaar Ministerie. Mijn lichaam is weliswaar opgesloten tussen zware betonnen muren, maar mijn geest is en blijft vrij. Ik blijf geloof houden in de rechtsstaat en mijn spoedige vrijlating", schrijft Shukrula.

Derde opgepakte advocaat

Shukrula was sinds eind vorig jaar advocaat van Taghi. Op basis van informatie van inlichtingendienst AIVD begon er al snel een strafrechtelijk onderzoek naar hem.

Hij is de derde advocaat van Taghi die is opgepakt. In 2023 werd Taghi's neef en advocaat Youssef T. veroordeeld voor het doorspelen van berichten. Later werd ook advocaat Inez Weski daarvan verdacht. De strafzaak tegen haar is nog bezig.

Deze week zei Taghi zelf tijdens een zitting in het Marengo-proces ook al dat Shukrula onschuldig is. "De beschuldiging dat hij zich met drugshandel bezighield, is belachelijk en voor de bühne." Volgens Taghi lukt het hem niet om nieuwe advocaten te vinden. Hierdoor dreigt het proces vertraging op te lopen.

Geen kort geding

Morgen zou er in Amsterdam een kort geding zijn van Shukrula tegen de Staat, maar volgens hem heeft de Staat zich teruggetrokken.

Hij spande het geding aan omdat zijn advocaten geen contact meer met hem konden krijgen. Volgens de wet moet een advocaat altijd toegang tot zijn cliënt hebben.

Jarenlang was voor bewoners van het Zuid-Hollandse dorp Goudswaard in de Hoeksche Waard een bezoek aan de buurtsuper een kwestie van een korte wandeling of fietsrit. Maar dit jaar sloot die supermarkt toen de eigenaar ermee stopte. Tot grote spijt van de inwoners die massaal financieel bijsprongen om de supermarkt een nieuw leven te geven.

De vorige eigenaar hield er na 27 jaar mee op, schrijft Rijnmond. Vanwege zijn leeftijd stopte hij en het vinden van een opvolger bleek lastig, ook omdat banken niet stonden te springen om te investeren.

Leefbaarheid

Oud-wethouder Johan van Buuren liet het er niet bij zitten. "Een supermarkt draagt bij aan de leefbaarheid van het dorp", vindt hij. "Als zo'n kern geen supermarkt meer heeft, gaan er ook andere problemen ontstaan. Het is een maatschappelijke voorziening die je in stand wil houden."

Er was 175.000 euro nodig om een nieuwe eigenaar op weg te helpen. "Banken stappen niet meer in dit soort lokale supermarkten", zegt Van Buuren. "Het wordt eigenlijk altijd opgevangen met alternatieve financieringen." En dus begon hij een inzamelingsactie.

Gemeenschappelijk doel

In een mum van tijd hadden de Goudswaardenaren het bedrag bij elkaar waarmee de nieuwe eigenaar Jan Verkaik van start kon. Hij voelt zich gesteund door het hele dorp, zegt hij.

"De supermarkt heeft een gemeenschappelijk doel. In Goudswaard wonen heel veel ouderen, en het is belangrijk dat zij met de rollator makkelijk naar de winkel kunnen", aldus Verkaik.. "En niet dat ze naar een ander dorp moeten om de boodschappen te doen."

En ook de bewoners zelf zijn blij dat hun vertrouwde winkel weer open is:

"Wij wonen hier aan de overkant", zegt een bewoonster. "Toen de supermarkt dicht was, was het zo stil op het dorp. Ik ben blij dat hij weer terug is."

Een medewerkster van de supermarkt is blij dat ze weer achter de kassa zit. "Ik miste de klanten waarmee ik een band heb opgebouwd door de jaren heen. Dat was voor mij nog erger dan het verliezen van mijn baantje."

Initiatiefnemer Van Buuren ziet in de inzamelingsactie potentie voor andere dorpen. "Als mensen investeren, raken ze betrokken."

"Er zijn nu maatregelen nodig die mensen direct merken in de portemonnee", stond in het hoofdlijnenakkoord dat vorig jaar werd gepresenteerd. Het zou een van de speerpunten worden van het nieuwe kabinet. Wat heeft dat kabinet op dit punt bereikt? En wat betekent het voor de bestaanszekerheid dat het is gevallen?

Veel mensen hadden goede hoop toen de vier partijen hun akkoord presenteerden. Er stonden belangrijke punten voor de bestaanszekerheid in, zoals een halvering van het eigen risico in de zorg, lagere belastingen en vrijwel gratis kinderopvang.

Gratis kinderopvang zou per 2027 worden ingevoerd, maar is inmiddels uitgesteld tot 2029. Het blijft onduidelijk of het er überhaupt komt. Hetzelfde geldt voor de halvering van het eigen risico. De vraag is of een nieuw kabinet hiermee nog zal doorgaan.

Wel gelukt is de verlaging van de inkomstenbelasting. En de toeslagen gingen omhoog.

Berekeningen van het Centraal Planbureau laten zien dat de koopkracht van de meeste mensen is gestegen. Toch ervaren veel mensen rond het bestaansminimum dit niet zo.

Ook niet in Heerlen-Noord, een van de armste gebieden van Nederland. Daar heerst teleurstelling over de val van het kabinet. De teleurstelling over de vervlogen koopkrachtbeloftes is nog wel het grootst.

Een PVV-stemmer in de Heerlense wijk Vrieheide heeft de toegenomen koopkracht nog niet in zijn portemonnee gemerkt. Het kabinet was volgens hem ook nog lang niet klaar met het waarmaken van zijn beloftes. Hij snapt dan ook niet dat Wilders het kabinet heeft laten vallen: "Als Nederland zo belangrijk is dan ga je niet op één punt de stekker eruit halen."

Hoewel er nog geen peiling is gedaan na de val van het kabinet, zal het einde van het kabinet het vertrouwen in de politiek waarschijnlijk geen goed doen. En juist vertrouwen in de overheid is belangrijk onderdeel van bestaanszekerheid, zegt Monique Kremer, hoogleraar Actief Burgerschap aan de Universiteit van Amsterdam. "Bestaanszekerheid gaat net zo goed over het krijgen van kansen en het hebben van een goede gezondheid."

Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt

De problemen voor mensen met afstand tot arbeidsmarkt zijn er het afgelopen jaar niet minder op geworden. Door een belastingmaatregel is het duurder geworden om parttime te werken en voor mensen met een beperking is full time werken vaak geen optie.

"Ik ben er ook niet rouwig om dat het kabinet gevallen is. De partijen waren vooral bezig met zichzelf en niet met deze mensen", zegt Mohamed el Mokaddem, voorzitter van brancheorganisatie Cedris. In sommige gevallen zijn mensen er volgens Cedris 50 euro per maand op achteruitgegaan. "Dat lijkt niet veel maar voor mensen met een laag inkomen is het net het verschil tussen wel of niet rondkomen."

Stabiele regering nodig

Veel partijen deden de belofte het verloren vertrouwen na de toeslagenaffaire en andere affaires te herwinnen. Maar daar is volgens Kremer weinig terecht van gekomen. "Bestaansonzekerheid is volledig overgenomen door asiel en migratie. Dat is een heel belangrijk thema, maar mensen maken zich zorgen over asiel vanwege hun bestaanszekerheid." Volgens Kremer komt dat doordat onder bestaanszekerheid ook de toegang tot zorg en de kans op een woning vallen. "Als dat niet wordt weggenomen dan blijft migratie een groot punt van zorg."

Inmiddels zijn hervormingen alleen maar urgenter geworden. Er worden nog altijd te weinig woningen gebouwd en toegang tot goede zorg is voor veel mensen enorm complex, ziet Kremer. Volgens haar moet er dan ook snel een stabiele regering komen die pijnlijke maatregelen durft te nemen. "Je hebt een regering nodig die langer zit en die durft te dalen in de peilingen."

Morten Harket, de zanger van de Noorse band A-ha, heeft de ziekte van Parkinson. Dat schrijft de band op de eigen website.

De 65-jarige Harket heeft er naar eigen zeggen "geen moeite mee" om de diagnose te accepteren. Wel kampt hij door de ziekte en de medicijnen die hij slikt met stemproblemen. Hij heeft geen idee of hij ooit nog weer kan optreden.

"Ik heb geen zin om te zingen, en voor mij is dat een teken", zegt Harket, die bekend staat om zijn brede stembereik. Hij verwacht in ieder geval niet dat hij zijn stem ooit technisch weer volledig onder controle zal krijgen. "Maar de vraag is of ik me met mijn stem kan uiten. En zoals het er nu voor staat, is dat uitgesloten. Maar ik weet niet of ik dat in de toekomst wel ga redden."

Samen met gitarist Paul Waaktaar-Savoy en toetsenist Magne Furuholmen vormt Harket sinds 1982 A-ha. De band is onder meer bekend van de hit Take on Me, uit 1985. Daarin is het brede bereik van Harket goed te horen, vooral bij de hogere noten. Ook scoorde de band hits met nummers als The Sun Always Shines on T.V. en Hunting High and Low.

De hit Take on Me, die recent nog terugkeerde in een akoestische versie in HBO-hitserie The Last of Us:

De ziekte werd bij Harket al eerder vastgesteld, maar hij maakt het nu pas wereldkundig. Daarvoor was enkel in kleine kring bekend dat hij leed aan parkinson.

In juni en december vorig jaar onderging hij twee operaties, waarbij er elektroden in zijn hersenen werden geplaatst die de ziektesymptomen onderdrukken. Die ingreep was succesvol, zegt hij, waardoor hij nu aanzienlijk minder fysieke klachten heeft en bijvoorbeeld ook kan autorijden.

A-ha-zanger Harket heeft er vrede mee als hij nooit meer kan optreden. Hij heeft zichzelf nooit enkel en alleen gezien als zanger van een band, zegt hij.

"Mensen associëren me er vanzelfsprekend mee, en dat snap ik", zegt Harket. "Ik zie zingen als mijn verantwoordelijkheid en op sommige momenten vind ik het absoluut fantastisch dat ik het mag doen. Maar ik heb ook andere passies, die net zo goed een deel van me zijn, en net zo belangrijk."

Schiphol hoeft de hogere tarieven die het sinds 1 april aan luchtvaartmaatschappijen vraagt, niet terug te draaien. Dat heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) besloten na onderzoek. Daarmee zullen volgens de luchtvaartmaatschappijen ook de prijzen van vliegtickets stijgen.

De toezichthouder noemt de tariefverhoging "fors, maar niet onredelijk". Ook mag Schiphol lagere tarieven rekenen voor stillere vliegtuigen, en hogere voor lawaaiige toestellen en nachtvluchten.

33 procent hoger

Schiphol stelt elke drie jaar nieuwe tarieven vast. In oktober vorig jaar maakte de luchthaven bekend de tarieven die luchtvaartmaatschappijen aan Schiphol betalen te willen verhogen met gemiddeld 33 procent. In 2027 zou dat neerkomen op gemiddeld 15 euro meer per vertrekkende passagier.

Luchtvaartmaatschappijen, verenigd in branchevereniging Barin, stelden dat duurdere vliegtickets met zo'n forse verhoging onvermijdelijk zouden worden. Tien luchtvaartmaatschappijen en drie belangenorganisaties dienden een klacht in. De ACM toetste daarna of de tariefsverhogingen wettelijk mogelijk zijn.

De nieuwe tarieven zijn al op 1 april ingegaan. Omdat veel partijen hun beklag hadden gedaan, lukte het de ACM niet om voor die datum een oordeel te vellen. Daarom betekent de beslissing van vandaag dat de nieuwe tarieven blijven gelden.

Coronaverliezen

Volgens Schiphol zijn de verhogingen nodig door de hoge inflatie van de afgelopen jaren en de gestegen rente. De luchthaven zegt 100 miljoen euro vrijwillig bij te dragen om de tarieven zo laag mogelijk te houden en vast te zetten voor drie jaar.

In 2021 stegen Schiphols tarieven voor luchtvaartmaatschappijen ook al flink, toen met zo'n 40 procent, in verband met gemiste omzet tijdens de coronacrisis. Luchtvaartmaatschappijen stapten daarop naar de rechter. Die oordeelde dat Schiphol de tarieven volgens de regels verhoogd had.

Schiphol voert de verrekening van coronaverliezen ook voor de huidige prijsverhogingen als argument op. De ACM zegt dat het alternatief is dat de aandeelhouders van Schiphol voor die verliezen opdraaien.

Partijen die zich niet neerleggen bij het besluit van de ACM, kunnen nog in beroep gaan.

Bij de operatie die de Oekraïense geheime dienst SBU afgelopen zondag uitvoerde, zijn zeker elf bommenwerpers en één transporttoestel vernietigd. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS, waarbij is gekeken naar satellietbeelden van voor en na de aanval.

Bij de operatie viel Oekraïne tot diep in Rusland luchtmachtbases aan. De SBU claimde direct na de aanval dat een derde van de Russische vloot van de bommenwerpers, met een gezamenlijke waarde van meer dan 6 miljard euro, is uitgeschakeld. Het zou volgens de Oekraïners gaan om zo'n veertig beschadigde toestellen.

Een dag na de grootschalige aanval zei Oekraïne dat het zeker dertien bommenwerpers heeft vernietigd; de rest van de toestellen die getroffen werden zouden zijn beschadigd. Rusland zei op de dag van de aanval dat "meerdere toestellen in brand staan", maar noemde daarbij geen exacte cijfers.

Op beelden die de NOS onderzocht is te zien dat ten minste één vernietigde bommenwerper, de Toepolev Tu-95, was geladen met kruisraketten. Rusland gebruikt dit type toestel in de oorlog tegen Oekraïne. De bommenwerper stond op de luchtmachtbasis van Olenja in het uiterste noorden van Rusland, dicht bij de grens met Finland en Noorwegen.

Alle vliegtuigen die de NOS onderzocht op de vier getroffen bases stonden geparkeerd op een platform naast een landingsbaan. Van meerdere toestellen is op basis van de satellietbeelden niet vast te stellen of ze daadwerkelijk zijn vernietigd of alleen beschadigd zijn. Andere vliegtuigen op de bases lijken onbeschadigd.

Veel lof

De Oekraïense veiligheidsdienst kreeg internationaal veel lof naar aanleiding van de aanval. Bekend is dat de drones, 117 stuks volgens president Zelensky, eerder naar Rusland zijn gesmokkeld, gevolgd door mobiele houten huisjes. De drones werden vervolgens in het dak van de huisjes verwerkt. Waar dat gebeurde is onduidelijk.

Vervolgens zijn de huisjes op vrachtwagens gezet en naar een locatie in de buurt van de luchtmachtbasis gebracht, vanwaar de drones de lucht in gingen. Dit alles gebeurde ver van de Oekraïense grens. De Belaja-luchtmachtbasis in de regio Irkoetsk ligt meer dan 4300 kilometer van Oekraïne. De SBU heeft de operatie anderhalf jaar voorbereid.

De aanval betekende een zware klap voor de Russische luchtmacht. President Poetin heeft nooit gereageerd op de aanval.

Bekijk hier beelden van de Oekraïense aanval op de Russische legerbases:

Bij een stormloop op een cricketstadion in de zuidelijke Indiase stad Bengaluru zijn zeker elf mensen om het leven gekomen en meer dan dertig mensen gewond geraakt.

De enorme drukte ontstond toen vele tienduizenden cricketfans zich verzameld hadden buiten het stadion om de winst van de Royal Challengers Bengaluru in de Indian Premier League in het stadion te vieren. Voor het eerst in de geschiedenis wist de ploeg gisteren de prestigieuze Indiase cricketcompetitie te winnen.

Het hoofd van de staat Karnataka, waar Bengaluru in ligt, zegt dat de mensenmenigte een van de toegangspoorten van het stadion probeerde te forceren om in het stadion mee te vieren. "Niemand had zo'n grote menigte verwacht", stelt hij. Volgens hem werden 35.000 mensen verwacht, maar kwamen er tussen de 200.000 en 300.000 mensen op de viering af.

Hij heeft beloofd een onderzoek in te stellen en wenst de nabestaanden en gewonden veel sterkte. Premier Modi spreekt over een "ronduit hartverscheurend ongeluk". Ook hij zegt dat zijn gedachten uitgaan naar de mensen die een dierbare hebben verloren. "Ik bid dat de mensen die gewond zijn geraakt, snel herstellen."

Bij de aankomst van de spelersbus was al duidelijk dat het zeer druk was:

De organisatie van de Indian Premier League stelt dat "dit een negatieve kant is van de populariteit van de sport. Mensen doen alles voor hun cricketers. De organisatie had dit beter moeten plannen."

Het komt regelmatig in India voor dat mensen verdrukt raken in een menigte. Begin dit jaar kwamen dertig mensen om het leven toen tienduizenden hindoes tijdens een religieus feest op een plek wilden baden bij de stad Prayagraj waar twee voor hindoes heilige rivieren samenkomen. En een jaar eerder stierven zeker 116 mensen nadat zij massaal een tent uitrenden tijdens een religieus evenement in de Indiase staat Uttar Pradesh.

Er komen waarschijnlijk drie tot vijf nieuwe bewindspersonen voor het demissionaire kabinet. Na het opstappen van alle PVV-ministers en staatssecretarissen is het niet mogelijk om alle dossiers te laten doen door de nog zittende kabinetsleden van VVD, NSC en BBB, zeggen ingewijden.

Morgen is er overleg tussen premier Schoof, de vicepremiers en de fractievoorzitters Yesilgöz, Van Vroonhoven en Van der Plas om een aantal posten opnieuw te verdelen. Er is een voorlopige oplossing gevonden door de opengevallen beleidsgebieden te verdelen over de zittenblijvers, maar als het kabinet nog maanden demissionair is wordt dat te zwaar.

Er gaat een strijd losbarsten over de vraag wie de plek van minister Faber mag innemen op Asiel en Migratie. De VVD zal die post als grootste overgebleven coalitiepartij claimen, en de naam van Kamerlid Becker wordt dan veel genoemd. Maar ook BBB-vicepremier Keijzer zou interesse hebben.

Als zij het wordt, moet er weer een nieuwe woonminister gevonden worden, want die twee posten zijn niet te combineren.

Verkiezingscampagne

Asiel en Migratie is een prestigieuze ministerspost, op een onderwerp dat een belangrijke rol zal spelen in de komende verkiezingscampagne. De partijen willen dat ministerie graag in handen krijgen om te laten zien dat zij daar wel dingen voor elkaar kunnen krijgen.

Tijdens het debat over de val van het kabinet werd duidelijk dat er in principe voldoende steun in de Kamer is om de strengere asielwetten die minister Faber heeft voorgesteld in te voeren. Dat wordt dan de belangrijkste taak van de nieuwe minister.

Na het overleg morgen zullen er waarschijnlijk niet meteen benoemingen volgen. In eerste instantie moeten de opengevallen posten verdeeld worden over de partijen. Daarna moeten er mensen gevonden worden die bereid zijn om tijdelijk minister of staatssecretaris te worden in een demissionair kabinet.

De Kiesraad adviseert het demissionaire kabinet om de Tweede Kamerverkiezingen te houden op woensdag 29 oktober. De Tweede Kamer nam vanmiddag een motie aan om zo snel als mogelijk verkiezingen te organiseren. Dat was na het debat over de breuk in de coalitie.

De Kiesraad houdt bij het kiezen van de datum rekening met verschillende belangen en wettelijke bepalingen. Het organiseren van verkiezingen vraagt veel van gemeenten en de vrijwilligers die daarvoor nodig zijn. Gemeenten hebben tijd nodig om verkiezingen zorgvuldig te kunnen organiseren.

"Denk aan het werven en trainen van voldoende vrijwilligers en het vinden van voldoende geschikte stemlocaties", zegt Wim Kuijken, voorzitter Kiesraad. "Voor kiezers in het buitenland moet er voldoende tijd zijn om zich te kunnen registreren en tijdig een briefstembewijs te ontvangen."

Inspraak

Ook politieke partijen hebben tijd nodig om zich voor te bereiden op de verkiezing, zoals voor het schrijven van een verkiezingsprogramma, het maken van een lijst met kandidaat-Kamerleden en het organiseren van partijcongressen zodat de leden daar inspraak in kunnen hebben. De Kiesraad houdt ook rekening met (school)vakanties.

"Alles afwegende ziet de Kiesraad woensdag 29 oktober als eerste reële optie voor de verkiezing", zegt Kuijken. Vrijdag wordt dit in de ministerraad besproken.

Verantwoordelijk minister van Binnenlandse Zaken, dat is Judith Uitermark van NSC, neemt het advies van de Kiesraad vrijwel zeker gewoon over. Een Kamermeerderheid kan in principe nog bezwaar maken tegen de datum, maar die kans is minimaal omdat vooraf al met alles en iedereen rekening is gehouden.

De verbreding van de A2 in Limburg wordt voorlopig uitgesteld. De snelweg zou tussen de knooppunten Het Vonderen (bij Echt) en Kerensheide (bij Geleen) een rijbaan en rijstrook erbij krijgen, maar vanwege een beschermde vleermuis gaat dat mogelijk niet door.

Het gaat om de ingekorven vleermuis, beschermd onder de Europese Habitatrichtlijn. In het gebied waar zou worden gewerkt maakt het dier gebruik van twaalf vliegroutes die de snelweg kruisen. Vanwege de beschermde status van de vleermuis mogen die routes niet worden verstoord, wat bij de geplande werkzaamheden wel het geval zou zijn.

'Aanzienlijke extra kosten'

Daarom moeten eerst maatregelen worden genomen om het vlieggebied niet in het geding te brengen. Volgens een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat brengen deze maatregelen "aanzienlijke extra kosten" met zich mee, en leiden ze tot "minimaal twee jaar extra bouwtijd".

En dus is het nog niet zeker of het project doorgaat. Dat wordt later dit jaar besloten, vertelt de woordvoerder. Eerst wil het ministerie inzichtelijk krijgen wat de financiële gevolgen zijn, schrijft L1 Nieuws.

Ondertussen gaan de voorbereidende werkzaamheden wel door: zoals het aanpassen van het wegennet en het verleggen van kabels en leidingen. Het gaat om een stuk van zo'n 20 kilometer.

Werken tijdens winterslaap

Als wordt besloten dat de verbreding toch gaat gebeuren, is dat niet - zoals de oorspronkelijke planning was - in 2027 klaar.

Dat heeft te maken met de vleermuis: viaducten moeten breder, verlichting moet anders en er moeten extra faunapassages komen. Bovendien kunnen de werkzaamheden slechts een deel van het jaar plaatsvinden: tussen oktober en maart. Dat is de winterslaapperiode van vleermuizen.

Rijkswaterstaat verwacht voor alle aanpassingen twee winterslaapperiodes nodig te hebben. Daarna pas zouden de werkzaamheden voor de verbreding van de weg echt kunnen beginnen.

Oud-premier Mark Rutte merkte in 2023 na de val van zijn laatste kabinet op dat Nederland een traag land is. En daarbij doelde hij op de lange tijd die nodig is om na de val van een kabinet nieuwe verkiezingen te organiseren. Zowel bij zijn eerste als zijn laatste kabinet duurde dat bijna vijf maanden.

Toen Rutte daarover op een NAVO-top sprak met de toenmalige Britse premier Sunak, kwam die volgens Rutte niet meer bij van het lachen. Hij zei: "Als ik het parlement ontbind, moeten ze binnen 28 dagen zijn."

In Nederland is vijf maanden eerder regel dan uitzondering. De andere negen keer na de Tweede Wereldoorlog was het soms een maand korter, maar in de meeste gevallen duurde het zo'n vijf maanden.

De Tweede Kamer riep vandaag het kabinet op om op de kortst mogelijke termijn die de Kieswet toestaat verkiezingen uit te schrijven. Korte tijd later maakt de Kiesraad bekend dat 29 oktober de eerste reële optie is, dat is dus bijna over vijf maanden. Kan het echt niet sneller?

"Het is inderdaad waar dat het in Nederland lang duurt voordat er nieuwe verkiezingen zijn", zegt Henk van der Kolk, bijzonder hoogleraar electorale politiek. Hij heeft onderzocht hoe dat komt. "Kort gezegd komt het erop neer dat verschillende wetten elkaar in de weg zitten."

Tijd kopen

In de Grondwet staat dat de maximale termijn tussen het ontbinden van de Tweede Kamer en het aantreden van een nieuwe Tweede Kamer 90 dagen is. Tussen het ontbindingsbesluit en de verkiezingen zouden dan zo'n 75 dagen zitten, want meestal duurt het na de verkiezingen twee weken voordat de nieuwe Kamer wordt geïnstalleerd.

Dat is een stuk korter dan vijf maanden. Om toch aan de wet te voldoen, wordt de Tweede Kamer niet direct na de val het kabinet ontbonden, maar pas veel later. "Dat gebeurt om tijd te kopen", zegt Van Der Kolk.

Hij legt uit dat het niet anders kan door de Kieswet, die meer snelheid om vier redenen in de weg zit.

1. Na de val van een kabinet moeten nieuwe partijen de gelegenheid krijgen zich te registreren. Dat kost tijd, mede door de regels die ervoor zijn. Nederland onderscheidt zich hiermee van bijvoorbeeld Denemarken, Hongarije, Ierland en Slovenië, waar zich na de val van een kabinet geen nieuwe partijen kunnen aanmelden.

2. Iets dergelijks speelt bij het benaderen van Nederlandse kiezers in het buitenland. Volgens de Kieswet staat daar meer dan 75 dagen voor. In veel andere landen wordt minder waarde gehecht aan de stem van kiezers in het buitenland.

3. Op de derde plaats vindt men dat een strakke termijn van 75 dagen te veel druk zou leggen op de gemeenten, die de verkiezingen feitelijk organiseren. In andere landen wordt vaak makkelijker gedacht over het inrichten van de stembureaus. Zo zijn er minder regels over toegankelijkheid. En vaak zijn de verkiezingen daar op zondag, wanneer er makkelijker vrijwilligers te vinden zijn.

4. Op de vierde plaats wordt in Nederland veel waarde gehecht aan zorgvuldige procedures waarbij tegen elk besluit (denk bijvoorbeeld aan partijnamen en kandidatenlijsten) ook weer een beroep mogelijk is. Dat kost ook tijd.

Niet zomaar overnemen

"Samenvattend kan je zeggen dat in Europese landen waar het sneller gaat, minder waarde wordt gehecht aan de vier hierboven genoemde beperkingen", zegt Van der Kolk.

Kunnen de verkiezingen dan echt niet sneller plaatsvinden? "Het simpelweg overnemen van de werkwijze in andere landen is niet verstandig", vindt Van der Kolk. "Uiteindelijk gaat het erom dat het uitvoerbaar, transparant en zorgvuldig gebeurt. Maar we kunnen natuurlijk bij herziening van de Kieswet ideeën opdoen in het buitenland, die de periode tussen de val van een kabinet en de verkiezingen wellicht kunnen verkorten."

Bulgarije krijgt groen licht om over te stappen op de euro. Dat hebben de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank besloten, op basis van een nieuw rapport.

Vanaf 1 januari mag Bulgarije de eigen valuta lev inruilen voor de euro, aldus de twee EU-instellingen. Het Europees Parlement en de andere EU-landen moeten dit formeel ook nog goedkeuren, ook al is dat vooral een formaliteit.

Een definitief 'ja' zou betekenen dat de eurozone binnenkort 21 landen telt. De verwachting is dat de prijzen in Bulgaarse winkels al vanaf augustus zowel in euro als in lev worden aangegeven.

"Dankzij de euro zal de Bulgaarse economie sterker worden, met meer handel met de partners van het eurogebied, buitenlandse directe investeringen, toegang tot financiering, hoogwaardige banen en reële inkomens", zei de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. Ze feliciteert Bulgarije met het nieuws. "Bulgarije zal zijn rechtmatige plaats innemen bij het vormgeven van de beslissingen die centraal staan in de eurozone."

Protesten

EU-landen die de euro willen invoeren, moeten voldoen aan een aantal criteria. Zo mag de staatsschuld niet hoger zijn dan 60 procent en het begrotingstekort niet hoger dan 3 procent van het bruto binnenlands product.

Ook de inflatie moet onder controle zijn. Bulgarije wilde vorig jaar al overstappen op de euro, maar daar was de inflatie te hoog voor. Die mag niet hoger zijn dan 1,5 procentpunt boven de eurolanden met de laagste inflatie. In het laatste jaar had Bulgarije een gemiddelde inflatie van 2,7 procent. Dat komt in de buurt van Finland, Italië en Ierland, en is dus laag genoeg voor de eurozone.

Niet iedereen is enthousiast. Vorige week protesteerden duizenden burgers in de hoofdstad Sofia. Ze zijn bang dat de euro voor een financiële crisis zal zorgen. Daarom willen burgers een referendum over de euro; daar zegt het Bulgaarse parlement nee tegen.

Een 32-jarige man uit Maarheeze krijgt geen straf voor het doodschieten van een man en het verwonden van een ander slachtoffer. Dat heeft het gerechtshof in Den Bosch in hoger beroep bepaald. Vorig jaar werd de man nog tot 14 jaar cel veroordeeld door de rechtbank Oost-Brabant.

De man werkte lange tijd voor het slachtoffer als 'kok' in een lab waar harddrugs worden gemaakt. Hij wilde in 2020 het criminele circuit verlaten, maar het slachtoffer weerhield hem daarvan en zette hem onder druk om door te gaan met het werk in het lab. De 'drugskok' werd in deze tijd ook bedreigd, volgens hem door het slachtoffer.

Doodsbedreiging

Toen de man na een tweejarige gevangenisstraf in 2023 nogmaals onder druk werd gezet om te werken in het lab, spraken de twee op 25 juni dat jaar met elkaar af om het te hebben over het werken als drugskok. Rond deze tijd werd hij ook bedreigd.

Zo zou de oom van de 32-jarige hebben aangedrongen om te werken voor het slachtoffer, omdat hij anders "de kofferbak in zou gaan".

Als gevolg van deze woorden nam de man uit Maarheeze uit voorzorg een vuurwapen mee naar de afspraak op het woonwagenkamp. Toen het slachtoffer vervolgens bij de afspraak aankwam, zag de 32-jarige dat het slachtoffer niet alleen was. Op dat moment maakte het slachtoffer een beweging die erop leek alsof hij een wapen pakte. Daarop besloot de 32-jarige te schieten, waarbij hij het slachtoffer doodschoot en de bijrijder in zijn been verwondde.

'Putatief noodweerexces'

Volgens de man gebruikte hij zijn vuurwapen omdat hij dacht dat hij gedood zou worden. In maart vorig jaar was de uitspraak van de rechtbank, die oordeelde dat er geen sprake was van noodweer.

De rechter stelde toen dat er tussen het moment dat de man thuis vertrok met het wapen en het moment dat hij het afvuurde drie kwartier zat. In die 45 minuten had hij zich volgens de rechter kunnen bedenken, en daarom had hij wat de rechter betreft dus van tevoren besloten om het slachtoffer dood te schieten.

In hoger beroep oordeelde het hof vandaag dat er sprake was van 'putatief noodweerexces', wat betekent dat de 32-jarige ten onrechte dacht dat hij zich moest en mag verdedigen tegen een dreigend gevaar. Volgens het hof heeft hij het vuurwapen helemaal leeggeschoten en "daarom de grenzen van de verdediging overschreden".

Maar, zo oordeelt het hof, dit was het gevolg van de hevige emoties bij de 32-jarige, die in de veronderstelling was dat het slachtoffer ook naar een wapen greep. Daarom verklaart het hof hem niet strafbaar en wordt hij niet vervolgd. De man hoeft geen schadevergoeding te betalen aan de nabestaanden en wordt zo snel mogelijk vrijgelaten uit de gevangenis.