NOS Nieuws - Algemeen

Een reactorgebouw van de Oekraïense kerncentrale in Zaporizja, die door de Russen is bezet, is geraakt bij een drone-aanval. Dat meldt de leiding van de centrale.

Volgens de leiding raakte een Oekraïense drone de koepel van een van de zes reactorgebouwen op het complex. Wat de precieze schade is, is niet bekend. Volgens de leiding is het stralingsniveau in en om de kerncentrale hetzelfde als voor de aanval. Het Russische kernenergiebedrijf Rosatom zegt dat bij de aanval een persoon zwaargewond is geraakt en twee personen lichtgewond.

Nucleaire veiligheid

Het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) zegt op de hoogte te zijn gebracht van de aanval en zegt dat de melding "overeenkomt met observaties van het atoomagentschap". De naam van Oekraïne wordt niet genoemd door het agentschap. Directeur Rafael Grossi roept op om geen acties uit te voeren die de nucleaire veiligheid in gevaar brengen.

De kerncentrale in Zaporizja is een van de grootste ter wereld en ligt in het zuiden van Oekraïne, aan de rivier de Dnjepr. De Russen veroverden de centrale twee jaar geleden in maart. In de buurt wordt nog altijd gevochten door Oekraïense en Russische troepen.

Stabiel

Ondanks die gevechten meldde Grossi in februari dat de situatie rond de kerncentrale redelijk stabiel is. Hij bezocht de centrale toen voor een evaluatiebezoek. De zes reactoren van de centrale zijn al maanden gesloten, maar er is nog steeds stroom en gekwalificeerd personeel nodig om cruciale koelsystemen en andere veiligheidsvoorzieningen te kunnen bedienen. Rusland en Oekraïne beschuldigen elkaar regelmatig van aanvallen op de centrale.

De Britse ultraloper Russ Cook (27) heeft vandaag, na zo'n 15.000 kilometer, de Tunesische badplaats Bizerte bereikt. Het was de finish van een monstertocht door woestijnen, regenwouden en onherbergzame gebieden. Hij is de eerste mens die de hele lengte van Afrika te voet heeft afgelegd.

"Dit is het zwaarste jaar van mijn leven", liet Cook onlangs weten op sociale media, waar hij door ruim 900.000 mensen gevolgd wordt. Zijn hardlooptocht is vanaf het begin vastgelegd door een team van begeleiders. Mede daardoor heeft de ultraloper omgerekend zo'n 700.000 euro opgehaald voor twee Britse goede doelen.

Ziek, beroofd en ontvoerd

Cook is geen groentje als het gaat om extreme uitdagingen. Vijf jaar geleden rende hij al van Azië naar Engeland. Hij liep het equivalent van 71 marathons in 66 dagen. Dit keer deed hij er op het Afrikaanse continent nog een schepje bovenop: de afstand van 360 marathons in minder dan een jaar.

Tijdens zijn tocht werd hij meerdere keren ziek, raakte hij ondervoed en werden hij en zijn team beroofd. In Congo werd de Brit zelfs korte tijd ontvoerd door gewapende mannen. "Die zeiden dat ze me zouden terugbrengen naar mijn crew. Wat volgde was een rit van 7 uur op de motor nog dieper de jungle in."

Na onderhandelingen met zijn team werd hij vrijgelaten; de dag erna rende hij weer 60 kilometer. "Niets kan mij stoppen", zei hij in een van zijn dagelijkse updates op Instagram.

Een van Cooks meest recente video's:

Eind januari nog leek zijn tocht tot een vroegtijdig einde te komen vanwege administratieve tegenslag. Cook kreeg geen geldig visum voor Algerije. Dankzij een grote campagne op sociale media, en steun van een aantal Britse politici, kregen Cook en zijn team toch visa toegewezen via de Algerijnse ambassade in het Verenigd Koninkrijk.

Om zijn prestatie te vieren geeft Cook vanavond een feest in een hotel in Bizerte, waar volgens de BBC een Britse punkband optreedt.

Energie, Drank & Drugs, Adrenaline, Zusje en Zeg Dat Niet. Aan de muziek van Ronnie Flex was het afgelopen decennium haast niet te ontkomen. Hij heeft er sinds vrijdag een fraaie mijlpaal bij: in de Nederlandse Top 40 is hij de succesvolste rapper ooit. De organisatie achter de hitlijst meldt dat hij de Amerikaanse rapper Eminem van de eerste plaats heeft verstoten.

De Nederlander kwam deze week op 5973 zogenoemde Top 40-punten te staan, dankzij de huidige notering van zijn nummer Alles Op Gevoel met muzikale collega's Flemming en Zoë Tauran. Die punten worden behaald door het aantal keren dat een nummer van een artiest in de lijst staat. Een plek op nummer één levert 40 punten op, aflopend naar 1 punt voor de nummer veertig in de lijst.

"Geweldig", noemt Ronnie Flex het nieuws in een reactie aan de NOS. "Ik heb hier lang en hard voor gewerkt, dus ik ben er superblij mee. En trots op vooral." De rapper ziet de mijlpaal als "een lifetime-award". "Soms krijg je awards voor albums of singles, maar dit gaat over een langere periode van werk."

Hij is vereerd dat hij Eminem in de Top 40 voorbij is gestreefd. "Ik keek altijd naar hem op. Ik luisterde vroeger naar hem op het pleintje met mijn mp3-speler. Om in hetzelfde rijtje genoemd te worden, vind ik geweldig."

Lange lijst samenwerkingen

Ronnie Flex, die eigenlijk Ronell Plasschaert heet, stond tot nu toe 292 weken in de Top 40, met 31 verschillende nummers. De eerste kwam op 27 oktober 2012 binnen: Nooit Meer Slapen, samen met Yellow Claw, Mocromaniac en Jebroer.

Zijn grootste hit scoorde hij in 2015 met Drank & Drugs, die hij samen met Lil Kleine uitbracht en waarmee hij drie weken bovenaan de hitlijst stond. Sowieso werkte Flex samen met een enorme rij artiesten, waaronder Frenna, Mr. Polska, Flemming, Snelle en Kris Kross Amsterdam.

De videoclip voor Drank & Drugs maakte actrice Olivia Lonsdale een landelijke bekendheid:

Volgens hiphopkenner en producer van radiozender FunX, Silvinio Osanto, is Flex' muzikaliteit zijn grote kracht: "Hij produceert zelf, en kan in meerdere genres muziek maken. Hij is veelzijdig en creatief, ik zou hem een muzikale nerd noemen."

Uit gegevens van de Top 40 blijkt dat zijn succesvolste samenwerking die met zangeres Maan was, met het nummer Blijf Bij Mij. Die hit stond nooit op nummer één, maar scoorde wel 535 Top 40-punten.

Volgens Osanto is er binnen de hiphopwereld wel kritiek op alle samenwerkingen. "Sommigen vinden dat hij meer bij de hiphop moet blijven. Ik ben het daar niet mee eens. Dit is wat hij doet en waar hij goed in is."

Hiphop toegankelijker

Flex is zo succesvol omdat hij "een breed publiek aanspreekt", zegt Qmusic-dj Domien Verschuuren. Hij presenteert sinds 2019 de Top 40. "Ronnie Flex maakt catchy liedjes, maar wordt in de hiphop-scene ook nog steeds serieus genomen. Hij is van alle markten thuis."

Verschuuren ziet dat hiphop de laatste jaren steeds vaker terugkomt in de hitlijst. "Tegenwoordig zit er meer melodie in hiphop en het is vaker mee te zingen. Dat maakt het toegankelijker. Ronnie Flex loopt daarin misschien wel voorop."

Verschuuren verwacht dat er in de toekomst meer Ronnie Flex-hits bijkomen: "Zijn honger is onstilbaar." De rapper zelf sluit zich daarbij aan: "Ik ga gewoon door. Ik kan ook weer ingehaald worden, dus het is nog niet klaar."

Eminem nog niet in alles voorbijgestreefd

De organisatie achter de Top 40 benadrukt dat Eminem nog niet op alle fronten door Ronnie Flex is afgetroefd. Zo heeft de Amerikaanse rapper twee nummer één-hits op zijn naam: Without Me en Lose Yourself. Ook heeft Eminem meer hits in de top tien gehad dan de Nederlander en stond hij meer weken in de top tien.

Inbrekers hebben een ravage aangericht in de Sint-Janskathedraal in Den Bosch. Via steigers, die langs de kathedraal staan vanwege een renovatie, wisten inbrekers de koepel van de basiliek te bereiken. Daar sloegen ze glas-in-loodraampjes stuk, lieten een brandblusser leeglopen en namen een verzegeld kistje mee met daarin honderden persoonlijke boodschappen voor in het jaar 2122.

"Misschien dachten de dieven dat daar het geld van de Sint-Jan werd bewaard, maar dat is niet zo", zegt plebaan Vincent Blom gelaten. "Het zou heel tragisch zijn als de inhoud van die kist verloren gaat, die is bestemd voor Bosschenaren over honderd jaar. Het kistje heeft geen waarde in geld, maar wel historische en emotionele waarde."

Het kistje zat verstopt boven het 'Alziend Oog', een schildering in de nok van het dak, pal boven het altaar. Donderdag zag Blom verdacht veel stof op en rond het altaar liggen, maar pas op vrijdag ontdekte de brandweer tijdens een inspectie per toeval de inbraak, schrijft Omroep Brabant.

Kist mag pas in 2122 open

In de koepel van de Sint-Jan wordt sinds 2022, bij het 800-jarig bestaan van de kathedraal, een blauwe kist bewaard. Honderden mensen schreven destijds een brief over de bijzondere rol van de basiliek in hun leven.

Ook de bisschop, plebaan, commissaris van de koning en de burgemeester schreven een brief voor in de kist. Die werd vervolgens door een notaris gezegeld en dichtgeschroefd. De bedoeling is dat honderd jaar later, in 2122, deze boodschappen worden gelezen.

De politie heeft onderzoek gedaan, daar is volgens Omroep Brabant nog niet veel uitgekomen. Er zijn geen camerabeelden van de diefstal. "Er staan wel hekken om de kerk, maar daar klimmen ze zo overheen", zegt Blom.

De plebaan houdt hoop dat het kistje heelhuids door de daders wordt teruggebracht. Onlangs nog kreeg hij bezoek van een schuldbewuste man. "Veertig jaar geleden stond de Sint-Jan net als nu in de steigers. In een dolle bui klom hij destijds met vrienden naar boven, waar hij twee stukken natuursteen stal. Veertig jaar lang heeft hij de stenen thuis bewaard, maar hij bracht ze uiteindelijk terug. Berouw komt na de zonde. Er is altijd nog hoop", sluit Blom af.

Latijns-Amerikaanse landen hebben met afschuw gereageerd op de arrestatie van oud-vicepresident Jorge Glas in de Mexicaanse ambassade in Ecuador. Ze veroordelen de inval en noemen het een "flagrante schending van internationaal recht". Brazilië en andere Latijns-Amerikaanse landen hebben hun steun betuigd aan Mexico.

Bij de inval eergisteren in de ambassade werd de veroordeelde Glas opgepakt die daar asiel had aangevraagd en sinds december verbleef. Mexico heeft als reactie de diplomatieke banden met Ecuador verbroken.

Zowel landen met links leiderschap, zoals Brazilië en Colombia, en anderzijds Argentinië en Uruguay die worden geleid door rechtse regering hebben flinke kritiek op Glas' arrestatie. Allemaal benadrukken ze het belang van het internationaal recht. "Zeker gezien het toenemende barbarisme in de wereld", zei de Colombiaanse president Gustavo Petro. Hij zegt dat zijn regering een mensenrechtenadvocaat inschakelt om Glas bij te staan.

De Verenigde Staten zeggen dat de twee landen hun "meningsverschillen moeten oplossen volgens de internationale wetgeving".

Soevereiniteit

Internationale wetgeving is helder over de soevereiniteit van ambassades: diplomaten en personen die in het buitenland hun land vertegenwoordigen, zijn onschendbaar. Het gastland kan geen personen vervolgen of aanhouden die zich in de ambassade bevinden.

De huidige rechtse president van Ecuador, Daniel Noboa, pleitte echter voor de arrestatie van Glas. De asielprocedure is volgens Noboa illegaal omdat Glas in Ecuador is aangeklaagd voor corruptie. In het verleden zat hij een celstraf uit.

Glas was van 2013 tot 2017 vicepresident in de linkse regering van Rafael Correa. Hij is twee keer veroordeeld voor corruptie en heeft al een straf uitgezeten. Bij zijn tweede arrestatiebevel zocht hij asiel in Mexico, wat hem ook werd toegekend. Hij noemt zijn veroordeling politiek gemotiveerd.

Glas is na zijn arrestatie door zwaarbewapende agenten op een vliegtuig gezet naar een gevangenis in Guayaquil, de grootste stad van Ecuador.

In Taiwan hebben reddingswerkers inmiddels honderden mensen gered die vastzaten in een nationaal park na de zware aardbeving in de nacht van dinsdag op woensdag. Het dodental is inmiddels opgelopen tot dertien.

Volgens persbureau DPA zijn er dit weekend meer dan vierhonderd toeristen en bewoners van het Taroko National Park met onder meer helikopters naar een veilige plek gebracht. In dat gebied zijn aardverschuivingen geweest en zijn wegen beschadigd en geblokkeerd geraakt.

De autoriteiten zoeken nog naar zeker zes mensen, onder meer met drones. Ook een Turks reddingsteam helpt mee met de zoekactie. Eerder deze week was er geen contact mogelijk met medewerkers van een hotel in Taroko.

Het epicentrum lag zo'n 18 kilometer ten zuiden van de stad Hualien:

Er wordt onder meer gezocht naar een stel uit Australië. Op beelden is te zien dat zij vlak voor de aardbeving uit een busje stappen en een wandelpad op gaan. Langs dat pad hebben reddingswerkers eerder al drie lichamen gevonden. Volgens minister van Binnenlandse Zaken Lin wordt er op die plek nu verder gezocht.

De aardbeving was met een kracht van 7,2 de zwaarste in 25 jaar in Taiwan. Behalve de dertien dodelijke slachtoffers raakten meer dan 1100 mensen gewond.

Een deel van Amerika is er al weken vol van: de totale zonsverduistering die morgen aan de lucht boven delen van Mexico, de Verenigde Staten en Canada te zien is. Zo'n totale zonsverduistering komt niet vaak voor, dus de eclipsbrilletjes zijn niet aan te slepen en sommigen vrezen een verkeerschaos.

The great American eclipse wordt-ie genoemd op Amerikaanse nieuwssites, soms zelfs the eclipse of the century - de zonsverduistering van de eeuw. Zo'n 44 miljoen mensen wonen in het gebied waar de volledige verduistering te zien zal zijn.

Het natuurverschijnsel trekt ook veel belangstellenden. Volgens de BBC worden de meeste toeschouwers bij een totale zonsverduistering ooit verwacht.

Die claim is moeilijk te verifiëren, maar de hype is er niet minder om. Wetenschappers waarschuwen voor een toename van verkeersongelukken. Dat gebeurde ook bij de vorige eclips in de VS, in 2017. Toen gingen er zo'n 20 miljoen mensen op pad om de de zon te zien verdwijnen, en dat leidde tot meer botsingen, blijkt uit een studie.

Op sommige plekken lopen de gemoederen hoog op. In Oklahoma staat de Nationale Garde paraat om de veiligheid van het publiek te garanderen en sommige inwoners hamsteren eten, water en benzine uit vrees voor een verkeersinfarct.

Ook in Niagara Falls op de Amerikaans-Canadese grens verwachten ze een ware invasie aan eclipsjagers. Aan de Canadese kant is zelfs de noodtoestand afgekondigd:

Met de verkeerschaos zal het wel meevallen, hoopt astronoom Edwin Mathlener, beheerder van zonsverduistering.nl. Hij heeft al drie keer eerder een totale zonsverduistering gezien. In 2017 was hij er ook bij in de VS, toen in de staat Idaho. Ditmaal is hij met zijn zus naar Texas vertrokken om de eclips van 2024 waar te nemen.

"We gaan zo zuidelijk mogelijk, omdat we dan meer kans hebben op goed weer", legt hij uit. "In 2017 werden er ook files en opstoppingen verwacht, dus zijn we extra vroeg vertrokken vanuit het hotel. We moesten een snelweg over en we dachten dat het daar helemaal vast zou lopen. Maar toen we daar kwamen was het totaal uitgestorven."

In steden als Dallas kan het astronomische fenomeen wel voor meer hinder zorgen. "Maar op het platteland verwacht ik dat niet."

Totale zonsverduisteringen zijn niet superzeldzaam. Als je bereid bent om ervoor op reis te gaan, kun je er om de paar jaar een meemaken. "Maar je moet wel precies op de goede plek zijn. In Nederland hebben we er sinds de 18de eeuw geen meegemaakt en de volgende hier is pas in de 22ste eeuw."

Een totale zonsverduistering is de reis meer dan waard, vindt Mathlener. "Sommigen zeggen dat een gedeeltelijke eclips ook mooi is, maar zelfs al is hij 95 procent verduisterd, dan haalt dat het nog niet bij een totale eclips. Dat is echt magisch. Je ziet de schaduw van de eclips dichterbij komen en dan is het donker, je ziet de corona van de zon, maar ook de helderste sterren en planeten."

Hij is niet eens een echt fanatieke eclipsjager. "Er zijn mensen die de afgelopen jaren naar China en Siberië zijn gereisd om er een te zien en die ervan balen dat ze die van 2020 hebben gemist, omdat ze door het coronavirus - ironisch genoeg vernoemd naar de corona van de zon - niet konden reizen."

Fotograferen valt niet mee

Mathlener heeft een hele voorraad eclipsbrillen mee, belangrijk om je ogen kort voor en na de eclips te beschermen. De laatste dagen was er in de VS veel te doen over 'fake' brillen die nu op de markt worden gebracht. "De meeste zijn goed getest, maar er zijn ook slechte van malafide bedrijven bij. Het beste is om de bril van tevoren overdag bij een felle lamp uit te testen."

Mathlener neemt ook een fotocamera mee om de eclips vast te leggen, maar makkelijk is dat niet. "Je moet precies weten welke belichtingstijden je gebruikt. En je hebt maar een paar minuten. Je kunt beter niet te veel tijd verspelen met foto's en ook gewoon genieten."

Een half jaar geleden voerde de militante Palestijnse organisatie Hamas een terreuraanval uit op Israël. Israël sloeg terug met luchtaanvallen en een grondoorlog in de Gazastrook. Zes maanden later is er nog geen oplossing in zicht. Een overzicht van de gebeurtenissen.

In de ochtend van 7 oktober 2023 opent Hamas de aanval op Israël. Duizenden raketten worden vanuit de Gazastrook afgevuurd en militanten van Hamas steken de grens met Israël over. Ze doden bij hun terreuraanval zo'n 1200 Israëliërs en buitenlanders.

In meerdere kibboetsen worden mensen aangevallen en gedood. Ook vallen militanten met paragliders een dancefestival binnen, waar ze een bloedbad aanrichten. Volgens een VN-gezant is het aannemelijk dat er extreem gewelddadige verkrachtingen hebben plaatsgevonden door Hamas-militanten. Ze nemen ongeveer 250 mensen als gijzelaar mee naar Gaza, die in het tunnelnetwerk onder de kuststrook worden vastgehouden.

Israël antwoordt nog dezelfde dag met luchtaanvallen op de Gazastrook en begint enkele weken later een grondoffensief. Het doel volgens Israël: de totale vernietiging van Hamas en het terughalen van de gijzelaars. Dat gaat gepaard met een volledige afsluiting van het gebied; burgers kunnen geen kant op en hulp komt maar mondjesmaat binnen. De oorlog in Gaza is nu een half jaar bezig en er is vooralsnog geen zicht op een staakt-het-vuren.

Slachtoffers

Inmiddels zijn in Gaza ongeveer 33.000 Palestijnen gedood, meldt het door Hamas aangestuurde ministerie van Volksgezondheid. Nog eens 75.000 mensen raakten gewond. De meerderheid van de doden zijn volgens het ministerie vrouwen en kinderen.

Het ministerie maakt in de vermelde aantallen geen onderscheid tussen burgers en militanten. Schattingen van hoeveel Hamas-strijders zijn omgekomen, zijn niet te verifiëren. Volgens het Israëlische leger kwamen bij de grondoorlog in Gaza ongeveer 250 militairen om het leven.

Zes maanden na de terreuraanslag houdt Hamas nog altijd een groot aantal gijzelaars vast. Vorig jaar kwam een deel van hen, in fases vrij, maar dat geldt niet voor 134 van hen. Zij zijn volgens terreurorganisatie Hamas niet allemaal nog in leven. Afgelopen weekend nog vond het Israëlische leger bij Khan Younis het lichaam van Elad Katzir, een man van 47 die op 7 oktober werd ontvoerd uit een kibboets. Internationale hulporganisaties als het Rode Kruis krijgen van Hamas geen toegang tot de gijzelaars.

In de eerste weken van de oorlog waren de gevechten het hevigst in het noorden van Gaza. Meer dan een miljoen Gazanen moesten, ook op aanwijzing van Israël, vluchten naar het midden en zuiden van de Gazastrook. Maar echt veilig was het nergens. Naarmate Israël de aanvallen uitbreidde richting het zuiden moesten Palestijnen weer vluchten naar plekken als Al Mawasi, een kleine 'humanitaire zone' langs de kust.

Tienduizenden Palestijnen leven daar in tenten. Er heerst een tekort aan water en voedsel, bestrating en riolering ontbreken op de meeste plekken. Maar voor velen is er geen alternatief.

In totaal zijn nu 1,7 miljoen Palestijnen op de vlucht, op een bevolking van 2,2 miljoen. De meesten van hen zitten nu in en om de zuidelijke stad Rafah, aan de grens met Egypte. Zij vluchten niet alleen voor geweld, maar vertrekken ook omdat veel woningen kapot zijn geschoten.

Het Israëlische leger zegt dat de aanvallen gericht zijn op Hamas-strijders en hun infrastructuur. Ook ziekenhuizen worden daarbij niet gespaard: het Israëlische leger viel bijvoorbeeld herhaaldelijk het al-Shifa-ziekenhuis in het centraal gelegen Gaza-Stad binnen en liet bij het afronden van de laatste operatie, begin deze week, het gebouw in puin achter. Het leidde internationaal tot felle kritiek; de aanvallen zijn volgens internationale (mensenrechten)organisaties niet proportioneel en moeten worden onderzocht als oorlogsmisdaden.

Hongersnood

Ook opslagplaatsen van voedsel en hulpkonvooien zijn doelwit. Afgelopen week viel Israël een voedselhulpkonvooi van World Central Kitchen aan. Zeven medewerkers werden gedood. Sinds oktober kwamen volgens de VN ongeveer 200 hulpverleners om in Gaza. "In amper zes maanden zijn er in deze oorlog meer hulpverleners gedood dan in elke andere oorlog in de moderne tijd", zegt de Amerikaanse vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties (VN) in Genève.

Na de laatste aanval hebben World Central Kitchen en een andere hulporganisatie de hulp aan Gaza stopgezet. Volgens een rapport van VN-voedselwaakhond IPC wordt de gehele bevolking van Gaza geconfronteerd met honger. Gazanen slaan dagelijks maaltijden over. In het noorden van Gaza wordt de situatie geclassificeerd als catastrofaal, wat betekent dat mensen daadwerkelijk aan honger overlijden.

Landen en hulporganisaties blijven proberen om voedsel naar Gaza te krijgen en verlichting te brengen in de erbarmelijke humanitaire situatie. Voedselpakketten worden vanuit de lucht gedropt. Een boot met 200 ton aan hulpgoederen bereikte Gaza via de zee. Maar deze methodes zijn veel minder effectief dan hulp over land.

Voor de oorlog waren er dagelijks zo'n 500 vrachtwagens nodig om de enclave te voorzien van voedsel, medicijnen en brandstof. Sinds het uitbreken van de oorlog is dat aantal bij lange na niet meer gehaald. Hulporganisaties roepen Israël op om meer voedsel Gaza binnen te laten. Ook het Internationaal Gerechtshof heeft Israël opgedragen om ervoor te zorgen dat voldoende humanitaire hulp het gebied binnenkomt.

Israël zet het offensief in Gaza voort. Er zijn zware gevechten in de zuidelijke stad Khan Younis en het leger bereidt de inval van grensstad Rafah voor. Tot grote onvrede van westerse bondgenoten.

De Amerikaanse president Biden noemt het binnenvallen van Rafah een "rode lijn" en demissionair premier Rutte spreekt van "een gamechanger en een humanitaire ramp". Onder meer de VS en Nederland roepen Israël op om de Palestijnse burgers te beschermen en voldoende voedsel door te laten.

Mede vanwege de oplopende druk van met name de Verenigde Staten beloofde het oorlogskabinet van de Israëlische premier Netanyahu deze week meer humanitaire hulp toe te laten tot de Gazastrook. Zo zegde het land toe een extra grensovergang te openen.

Persvrijheid

Buitenlandse journalisten mogen van Israël maar zelden Gaza in. Als dat wel mag, gebeurt het alleen onder toezicht van het Israëlische leger, dat bepaalt wat journalisten mogen zien.

Voor journalisten is de Gaza-oorlog uitzonderlijk gevaarlijk. In het afgelopen half jaar zijn er volgens het Comité ter bescherming van Journalisten zeker 95 journalisten en medewerkers van mediabedrijven omgekomen in Gaza, Israël en Libanon. Vooral de eerste maanden van de oorlog waren zeer dodelijk voor verslaggevers.

De organisatie Reporters Without Borders beschuldigt het Israëlische leger ervan journalisten tot doelwit te maken. Israël ontkent dat.

Onderhandelingen

Hamas en Israël voeren al maanden gesprekken over een bestand, maar hebben nog geen akkoord bereikt. Hun eisen liggen ver uit elkaar.

Hamas wil dat Israël zich volledig terugtrekt uit Gaza en wil dat er een permanent staakt-het-vuren komt. Ook eist het de vrijlating van Palestijnse gevangenen die vastzitten in Israëlische gevangenissen. Israël eist op zijn beurt de vrijlating van alle gijzelaars. Het land zegt dat de oorlog pas voorbij kan zijn als Hamas compleet is uitgeschakeld.

De politie heeft vannacht in Best een eind gemaakt aan een illegaal feest in een voormalig sportcomplex. Er waren tussen de 1000 en 1500 mensen aanwezig. Bij de ongeregeldheden raakten drie agenten gewond. Een persoon is aangehouden op verdenking van het plegen van geweld richting de politie.

De politie kwam af op meerdere meldingen van geluidsoverlast. Volgens een woordvoerder was er een professionele geluidsinstallatie aanwezig.

Beelden van het kraakpand waar het grote feest werd gehouden:

Bij aankomst gooide een aantal bezoekers van het feest spullen naar de agenten. Daarop besloot de politie honden in te zetten. Een woordvoerder zegt dat er "een aantal uurtjes" zat tussen de eerste overlastmelding en de beëindiging van het feest.

De aangehouden bezoeker belaagde de politie met een brandblusser en hondengeleider. Twee agenten werden door ambulancepersoneel nagekeken. Een derde agent ging ter controle naar het ziekenhuis.

Ook de verdachte raakte bij zijn aanhouding gewond en is naar het ziekenhuis overgebracht.

Goedemorgen! In Rotterdam spelen Feyenoord en Ajax tegen elkaar. En op meerdere plekken in de wereld wordt stilgestaan bij de oorlog tussen Hamas en Israël die precies een half jaar geleden begon met de terreuraanslag door Hamas.

Eerst het weer: vooral vanmorgen perioden met zon. Vanmiddag meer bewolking en tegen de avond in Limburg wat regen. Mild met maxima tussen 16 en 21 graden. De zuidwestenwind waait matig tot vrij krachtig, kracht 3 tot 5.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

In Slowakije heeft de nationalistisch-linkse regeringskandidaat Peter Pellegrini de presidentsverkiezingen gewonnen. Hij kreeg 54 procent van de stemmen. De pro-westerse oppositiekandidaat Ivan Korcok heeft zijn nederlaag toegegeven.

Pellegrini is een bondgenoot van de populistische premier Fico. Critici zijn bang dat Slowakije onder hun leiding de pro-westerse koers achter zich zal laten. In Brussel wordt gevreesd voor een "Hongarije-scenario".

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Op de warmste 6 april ooit gemeten was het gisteren ook Open Campingdag. We gingen kijken op camping De Kienehoef in Sint-Oedenrode, waar de eerste campinggasten genoten van het mooie weer. "Mensen komen hier voor de natuur en de rust."

Fijne zondag!

Een auto is afgelopen nacht een huis bij het dorpje Oostelbeers, gemeente Oirschot, binnengereden. De bestuurder van de auto schoot uit de bocht en ramde een lantaarnpaal, waarna de auto zich door de gevel boorde.

De auto belandde vervolgens in de woonkamer, met de lantaarnpaal nog op de motorkap. De bestuurder is door de brandweer bevrijd en naar het ziekenhuis gebracht.

Volgens Omroep Brabant waren de bewoners, die pas twee maanden in het huis woonden, niet thuis op het moment van de crash: ze waren een avondje weg met de familie.

De woning was net volledig gerenoveerd:

In Tilburg is een man overleden aan verwondingen die zijn opgelopen bij een steekpartij. Hij werd door agenten om 01.20 uur op de Zuid-Oosterstraat bloedend aangetroffen. De man van 41 jaar oud had een slagaderlijke bloeding en werd door agenten gereanimeerd, maar overleed 20 minuten later.

Een eveneens gewonde vrouw werd verderop in de straat aangetroffen. Ook zij had snij- en steekwonden. De vrouw is met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Een politiewoordvoerder zegt dat beide slachtoffers in de buurt wonen.

Omdat de toedracht onduidelijk is, is de vrouw aangehouden. Zij wordt op dit moment als verdachte gezien, maar is moeilijk aanspreekbaar. De politie hoopt dat ze in de ochtend haar verhaal kan doen, zodat duidelijk wordt wat er precies gebeurd is.

De nationalistisch-linkse regeringskandidaat Peter Pellegrini heeft de Slowaakse presidentsverkiezingen gewonnen. Hij won het met ongeveer 54 procent van de stemmen van de liberale en pro-westerse oppositiekandidaat Ivan Korcok, die zijn nederlaag heeft toegegeven.

Pellegrini is een nauwe bondgenoot van de populistische premier Robert Fico. Pellegrini splitste zich in 2020 na conflicten af van Fico, maar de meer gematigde politicus stapte vorig jaar toch weer in een coalitie met hem. De verwachting is niet dat Pellegrini zich als president kritisch zal opstellen tegenover Fico's regering, waar zijn partij dus zelf onderdeel van is.

Zijn winst versterkt de macht van Fico. De president van het land met 5,4 miljoen inwoners kiest na de parlementsverkiezingen de premier, beëdigt de nieuwe regering en benoemt de rechters van het Constitutionele Hof. De president kan ook een veto uitspreken over wetten en kan veroordeelden gratie verlenen. Korcok had dus bij een overwinning het beleid van de regering kunnen vertragen.

De 48-jarige Pellegrini wordt de zesde president van Slowakije sinds het land zich afsplitste van Tsjechoslowakije in 1993. Hij staat aan het hoofd van de linkse partij Hlas. Critici zijn bang dat Slowakije onder Fico en Pellegrini zijn pro-westerse koers achter zich zal laten. De afgelopen maanden gingen herhaaldelijk duizenden mensen de straat op om zich tegen het beleid van Fico te verzetten.

Mogelijk gaat het land de kant van Hongarije op, waar premier Viktor Orbán sinds zijn aantreden steeds meer macht naar zich toetrekt. Vanuit de Europese Commissie wordt er met grote zorgen naar de ontwikkelingen in Slowakije gekeken. Brussel waarschuwde al dat Europese subsidies in gevaar komen als het land de rechtsstaat verder aantast.

In Hongarije heeft een potentiële uitdager van premier Orbán opnieuw duizenden mensen de straat op weten te krijgen om te protesteren tegen de huidige regering. Peter Magyar beschuldigt de leiders van het land van corruptie en vriendjespolitiek.

Magyar, een advocaat, zakenman en diplomaat die tot voor kort de Hongaarse regeringspartij vertegenwoordigde in onder andere de Europese Unie, presenteert zich als een radicale vernieuwer en kondigde onlangs aan een eigen partij te gaan oprichten.

Tegen de mensenmenigte die zaterdag hij in de hoofdstad Boedapest op de been wist te krijgen, zei hij liberale en conservatieve Hongaren te willen verenigen. "Stap voor stap, steen voor steen zullen we het land terugveroveren en een nieuw land opbouwen. Een soeverein, modern, Europees Hongarije."

Zijn toehoorders, velen gekleed in de kleuren van de rood-wit-groene Hongaarse vlag of met een vlag in de hand, liepen onder zijn leiding in een mars naar het Hongaarse parlementsgebouw. Daar gaf Magyar een toespraak die kon rekenen op luid gejuich. Vorige maand organiseerde de nieuwe regeringscriticus een soortgelijke demonstratie.

De 43-jarige Magyar brak in februari met Orbáns partij na het aftreden van de Hongaarse president Novák. Duizenden Hongaren gingen toen de straat op nadat bekend werd dat Novák in april vorig jaar gratie had verleend aan een man die was veroordeeld voor medeplichtigheid aan kindermisbruik. Dit schandaal kostte ook minister van Justitie Varga haar baan, tevens de ex-vrouw van Magyar.

Vorige maand plaatste Magyar een audio-opname op YouTube van een gesprek tussen hem en Varga. Daarin vertelt zij dat topambtenaren van Orbáns regering bewijs hebben laten verdwijnen om hun betrokkenheid bij een corruptiezaak te verhullen.

Politieke transformatie

Magyar claimt dat Orbáns regering opereert als de "maffia". Hij zegt te strijden voor een morele, politieke en economische transformatie. "In de afgelopen twintig jaar hebben onze politieke leiders de Hongaren tegen elkaar opgezet. Of het nu goed of slecht ging met ons land, we stonden tegenover elkaar in plaats van dat we ons verenigden", aldus Magyar in zijn toespraak bij het parlementsgebouw.

Sinds zijn aantreden in 2010 heeft premier Orbán steeds meer macht naar zich toe getrokken. Hij heeft de onafhankelijke rechtsspraak ingeperkt, er is nauwelijks sprake van vrije pers en hij zou bedrijven die hem goedgezind zijn bevoordelen met subsidies. Magyar belooft hier korte metten mee te maken als hij aan het roer zou komen te staan. "Niets zal zijn zoals het was. De verandering kan niet worden tegengehouden."

In het zuidwesten van Syrië zijn zeker zeven kinderen om het leven gekomen door een bermbom, melden Syrische staatsmedia. Ook raakten er twee mensen gewond. Dat gebeurde in de provincie Daraa, tussen Jordanië en de door Israël bezette Golanhoogten.

Het is onduidelijk wie de bom heeft geplaatst. Het Syrische staatspersbureau SANA haalt een politiebron aan die wijst naar militante groeperingen die nog actief zijn in de regio.

Het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten, dat vanuit Londen opereert, zegt juist dat een pro-regeringsmilitie erachter zit. Ook gaat het Observatorium ervan uit dat er zeker acht kinderen zijn gedood en een persoon gewond is geraakt.

Start van de opstand

Daraa is de plek waar in 2011 de opstand tegen president Assad begon. Die leidde uiteindelijk tot een oorlog die nog steeds gaande is en die aan zeker een half miljoen mensen het leven heeft gekost. In 2018 werd Daraa heroverd door troepen van Assad en diens bondgenoten.

Het is daarna onrustig gebleven in de regio. Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten is de ontplofte bermbom al het 83e geweldsincident van dit jaar in Daraa. Daarbij zijn zeker honderd mensen omgekomen.

Kleine ondernemers in de Verenigde Staten vrezen het zwaar te gaan krijgen als het land TikTok verbiedt. Velen van hen gebruiken de videoapp om hun producten en diensten aan de man te brengen en om banden op te bouwen met hun klanten. De Amerikaanse overheid is heel wat kritischer op de app en wil dat TikTok zich losmaakt van het Chinese moederbedrijf, uit angst voor spionage en datamisbruik. De Senaat heeft binnenkort het laatste woord. Ondernemers wachten gespannen af.

"TikTok heeft er echt voor gezorgd dat we in contact konden komen met de mensen die we wilden bereiken", zegt Mark Fuqua, eigenaar van een geurkaarsenbedrijf in New York. In een loft in stadsdeel Brooklyn pakt hij met Erica Luo duizenden kaarsen per maand in. Dat het bedrijf het zo goed zou doen, hadden ze niet durven dromen. "We begonnen heel bescheiden met het maken van kaarsen in onze keuken."

De ondernemers wisten met TikTok precies de groep te bereiken waarvoor ze de geuren hebben ontwikkeld: Aziatische Amerikanen. De kaarsen hebben geuren die de ondernemers zelf herinneren aan hun Aziatische afkomst. Lychee verkoopt het best. De TikTok-strategie scheelde het bedrijf bij de start veel kosten voor marketing en advertenties. De start-up werd succesvol nadat een van de video's viraal ging op het platform.

Waar veel kijkende gebruikers misschien vrezen voor hun entertainment als TikTok verdwijnt, speelt bij kleine ondernemers zoals Fuqua en Luo de angst voor een faillissement als de Amerikaanse overheid het Chinese moederbedrijf ByteDance dwingt om de app te verkopen. Politici willen niet dat data van Amerikaanse gebruikers in handen komt van de Chinese overheid. Het Huis van Afgevaardigden, het Amerikaanse lagerhuis, heeft het wetsvoorstel al aangenomen.

Vruchtbare grond voor starters

De angst die kleine ondernemers nu hebben is terecht, zegt specialist digitale marketing Megan Tomasic. "Ik denk dat veel kleine bedrijfjes helemaal zonder opdrachten komen te zitten en zullen moeten opdoeken."

Dat TikTok zulke vruchtbare grond is voor starters, komt volgens Tomasic voornamelijk door de persoonlijke kant die de ondernemers laten zien op de app. Het is authenticiteit die grote bedrijven volgens haar missen. "Een ondernemer zien uitleggen waarom ze van hun product houden en waarom het zo belangrijk voor ze is, zorgt ervoor dat mensen kleine bedrijven willen steunen."

Fuqua en Luo zeggen ook dat hun succes op TikTok vooral te danken is aan de gedeelde ervaringen. "Mensen gaan mee in ons avontuur en krijgen ook de kans om even te voelen hoe het is om kleine ondernemer te zijn", zegt Fuqua. "En dat alleen maar door onze video's te bekijken."

'Niet te vergelijken met andere apps'

TikTok weet door gebruikersdata feilloos wat TikTokkers willen zien. Dat is volgens marketingspecialist Tomasic niet te vergelijken met andere apps. "De snelheid waarmee bedrijven op TikTok kunnen groeien en hun gepersonaliseerde boodschap op de consument kunnen overbrengen, is echt bijzonder."

Vragen over de dataopslag achtervolgen TikTok al langer. Het bedrijf probeerde in de VS vertrouwen te winnen met Project Texas, waarbij alle opgeslagen data van Amerikaanse gebruikers werd overgeheveld naar een bedrijf in Texas met Amerikaans personeel. Maar sommige data werden nog wel gedeeld met het hoofdkantoor in Peking. TikTok zegt dat dat nodig was voor het doorontwikkelen van het algoritme.

Het wetsvoorstel over een gedwongen TikTok-verkoop mag dan nog niet zijn aangenomen, er zijn al geïnteresseerde Amerikaanse investeerders. Een van hen is Steven Mnuchin, die onder president Trump minister van Financiën was. Toen hij aankondigde interesse te hebben in de app, leidde dat tot opgetrokken wenkbrauwen omdat Mnuchin eerder fel campagne voerde tegen TikTok.

Het is nog niet duidelijk wanneer de Senaat stemt over het wetsvoorstel. Het is ook onzeker of het voorstel het daar gaat halen.

Campagne voor stemming

TikTok zelf en Amerikaanse contentmakers voeren in ieder geval ijverig campagne om mensen te overtuigen van het belang van de app. In een spotje van het platform zegt een gebruiker: "Denk aan de vijf miljoen kleine ondernemers die afhankelijk zijn van TikTok om brood op de plank te krijgen voor hun gezin."

Zonder TikTok ziet de toekomst voor veel kleine ondernemers er niet rooskleurig uit, zegt marketingexpert Tomasic. "Het is niet hetzelfde op Instagram of YouTube of Facebook. Het is een moeilijke overgang die veel kleine ondernemers niet aankunnen."

In het noordwesten van Kazachstan zijn zo'n 47.000 mensen geëvacueerd na een damdoorbraak in de rivier de Oeral in buurland Rusland. Duizenden huizen zijn onbewoonbaar, schrijft de Kazachse nieuwssite The Astana Times. President Tokajev van Kazachstan noemt de overstroming in een toespraak een van de "ergste natuurrampen in de afgelopen 80 jaar". In tien regio's van het land is de noodtoestand uitgeroepen.

De dam die doorbrak staat in de Russische stad Orsk, net ten noorden van de grens met Kazachstan. De dam begaf het gisteravond na dagen van hevige regenval. Het Russische ministerie van Noodsituaties deelt op Telegram beelden van de reddingswerkzaamheden en zegt dat meer dan 2400 huizen onder water staan. In het overstromingsgebied zijn drie doden gevonden, meldt de BBC op basis van informatie van hulpdiensten.

Dit zijn beelden van de evacuaties; het water staat kniehoog:

Volgens lokale Russische autoriteiten kan de dam normaal gesproken een waterstand van 5,5 meter aan. Vanmorgen was de waterstand van de Oeral ruim 9 meter. De rivier die ontspringt in Rusland en via Kazachstan uitmondt in de Kaspische Zee is ruim 2400 kilometer lang en wordt ook wel gezien als de grens tussen Europa en Azië.

President Tokajev zegt dat de Kazachse regering alles in het werk stelt om de impact van de overstromingen te beperken. "Tegen de getroffenen wil ik zeggen: de staat laat jullie niet in de steek. Jullie kunnen rekenen op financiële en andere noodzakelijke hulp. Alle materiële schade zal worden gecompenseerd."

Achterstallig onderhoud

Verschillende Russische staatsmedia melden dat de doorbraak het gevolg is van achterstallig onderhoud aan de dam. Ze verwijzen naar een verklaring op Telegram van het Openbaar Ministerie van Orenburg, de Russische regio waar de dam staat. In die verklaring staat dat de toezichthouder eerder overtredingen heeft vastgesteld bij het onderhoud van de dam.

Volgens het OM heeft die toezichthouder vorige maand nog een waarschuwing gestuurd naar de bevoegde instantie in Orsk. "Doordat er niet op tijd maatregelen zijn genomen, is de dam doorgebroken", aldus de aanklager. Russische staatsmedia melden dat duizenden inwoners van het gebied rond de dam worden geëvacueerd.

De basisschool van Kazuyo Oono in de Japanse provincie Kochi gaat na 150 jaar dicht. "Vroeger waren hier zes basisscholen, vanaf vandaag zijn er maar twee over", zegt zij. "Als er geen kinderen zijn moet de school dicht. Het gebeurt overal."

Zoals op deze school gaat het op veel plekken in het snel vergrijzende Japan. In 2004 telde het land 23.420 basisscholen, sindsdien zijn er zo'n 5000 dichtgegaan. In dat tempo verdwijnt vóór 2030 meer dan een kwart van de scholen.

Het is een cijfer dat amper te bevatten is, maar voor de leerlingen zijn de sluitingen heel persoonlijk. "Ik voel me verdrietig omdat na al die jaren onze school moet sluiten", vertelt Itsuki Kawabuchi. Ze zit in groep 8 met slechts zeven anderen. "Het is een speciale plek voor me."

Geen kinderen, geen scholen

De schoolsluitingen zijn het gevolg van het geboortecijfer dat al acht jaar lang met een recordtempo daalt. In 2013 werden er 1,2 miljoen baby's geboren, in 2023 waren dat er slechts 758.631: een daling van 26 procent in tien jaar tijd. "Het is een kritische situatie", vertelde kabinetschef Hayashi tijdens de aankondiging van het nieuwste dieptepunt. "Binnen nu en zes jaar, tot 2030, is onze laatste kans om de trend om te gooien."

Volgens het Nationale Instituut voor Bevolking en Sociale Zekerheid krimpt de bevolking tot 2070 met ongeveer 30 procent, van 125 miljoen naar 87 miljoen mensen. De Japanse premier Kishida noemde het "de grootste crisis" die Japan ervaart. De demografische kentering veroorzaakt flinke problemen voor het basisonderwijs: scholen hebben simpelweg te weinig kinderen om open te blijven.

Correspondent Anoma van der Veere ging op bezoek bij de sluitingsceremonie van de school in Kochi:

"Niks aan te doen", vertelt leerling Rui Takahashi nuchter in een bijna leeg klaslokaal. In een opslagruimte verderop in de gang staan tientallen tafels en stoelen opgestapeld. Met drie verdiepingen en acht lokalen is er op de school plek voor meer dan 300 leerlingen. Maar alle jaarlagen bij elkaar opgeteld volgen er slechts 38 kinderen lessen. De school functioneerde jarenlang ver onder de maximale capaciteit.

Het is de reden dat de lokale onderwijsraad heeft besloten de faciliteiten te sluiten. "De overgebleven kinderen moeten nu naar een andere school in de regio", zegt directeur Oono van de school in Tsuno. "Maar die zijn veel verder weg."

Ook de jongeren verdwijnen

De schoolsluitingen zijn vooral op het platteland voelbaar. Jonge ouders verhuizen naar grote steden op zoek naar werk en onderwijs. De meesten van hen blijven daar. Het veroorzaakt een snelle leegloop van het Japanse achterland.

"Hier stond vroeger een rond schoolgebouw", vertelt Yoshie Taniwaki, eigenaresse van Seiran no Sato. Haar kleine hotel en restaurant zijn gebouwd op het voormalige sportveld van een van de gesloten basisscholen in de gemeente Tsuno. "Ik wilde eigenlijk niet meer werken, daar ben ik veel te oud voor. Maar toen ze hier een parkeerplaats van maakten kwam er niemand meer. Daar moest ik iets tegen doen."

De nationale overheid probeert op verschillende manieren jongeren naar het platteland te lokken. Zonder succes. Terwijl 11 van de 47 provincies in Japan een daling zullen zien van meer dan 30 procent in 30 jaar tijd, groeide megastad Tokio sinds 2020 met 2,5 procent naar meer dan 14 miljoen inwoners.

Daarom hoopt Taniwaki het dorp te redden door toeristen aan te trekken. "Ik bouwde deze plek zodat er weer mensen zouden komen", vertelt Taniwaki. "Die komen gelukkig ook." Verrassend genoeg waren het niet alleen de toeristen die hun weg naar het dorp vonden.

"Ik was de laatste student op de basisschool die hier vroeger stond", vertelt Hanae Watanabe. Ze is geboren in Tsuno, maar was voor haar studie en werk naar de grote stad vertrokken. Recent besloot ze terug te komen om te werken bij Seiran no Sato. "Ik wilde al terug, maar dan moet je wel werk hebben. Dus deze faciliteit kwam als geroepen", vertelt Watanabe.

Het lijkt een druppel op een gloeiende plaat. De Japanse Beleidsraad schat dat 896 gemeentes dreigen te verdwijnen. "We proberen mensen terug te laten komen, maar uiteindelijk is het slechts een rem op het onvermijdelijke", vertelt Taniwaki. Watanabe houdt de moed erin. "Het zou mooi zijn als meer mensen zoals ik terug zouden komen."

Nederland heeft een opvallend warme zaterdag achter de rug. Zowel in het oosten als in het zuiden van het land werd het vanmiddag 25 graden of nog iets meer: een zomerse dag. "25 graden en we genieten ervan", schrijft Omroep Brabant.

Bij het KNMI in De Bilt werd het 24,1 graden. Daar is het dus geen officiële zomerse dag, maar het is wel de warmste 6 april ooit gemeten bij het meteorologisch instituut.

Dit zijn de hoogst gemeten temperaturen van vandaag, weergegeven op een kaart van Weerplaza:

"Het is de eerste keer dat het op 6 april meer dan 25 graden wordt ergens in Nederland", zegt NOS-weerpresentator Peter Kuipers Munneke. Maar hij wijst er ook op dat het wel eens eerder vroeg in het jaar zomers was. Zo werd het op 29 maart 1968 in het Brabantse Volkel ruim 25 graden.

"Eigenlijk spreek ik daarom liever niet over dagrecords", zegt Kuipers Munneke. "We registreren de weergegevens pas 123 jaar. De meetreeks is nog niet zo lang voor dagrecords. Het is voor de weerkunde nog maar 123 keer 6 april geweest."

Amper nog koude-records

Kuipers Munneke kijkt liever naar de trend. Daarbij tekent zich een opvallende ontwikkeling af: dit jaar werden tot nu toe vijf warmte-dagrecords geregistreerd in De Bilt. Vorig jaar waren dat er in het hele jaar maar twee meer: zeven. "En minstens even opvallend: het aantal koude-dagrecords daalt al jaren. Dit jaar is er zelfs nog geen enkel koude-dagrecord gevestigd."

Vorig jaar en het jaar daarvoor was er sprake van één dag met een koude-record. De twee jaren daarvoor werd het hele jaar door geen koude-record geregistreerd. "De afgelopen tien jaar, dus van 2014 tot en met 2023, waren er in De Bilt 99 warmte-dagrecords in De Bilt tegen elf koude-records", weet de weerman. "En we weten allemaal waardoor dat komt", voegt hij daaraan toe, verwijzend naar de klimaatverandering.

Morgen is het eventjes voorbij met het warme weer, maar volgens Kuipers Munneke nog wel "heel lekker". Het wordt dan 16 tot 21 graden. Een groot deel van de dag blijft het droog met soms ook zonneschijn, verwacht Weerplaza.

De straat in de bekende Deense hippiewijk Christiania waar handelaren cannabis verkochten is vandaag ontmanteld. De verkoop trok criminele bendes aan en de afgelopen jaren waren er meerdere dodelijke schietpartijen. In januari besloten de autoriteiten in samenspraak met de bewoners dat de cannabishandel in de straat in Kopenhagen aan banden zou worden gelegd.

Hippies kraakten begin jaren 70 een oud militair terrein in de Deense hoofdstad en stichtten daar in 1971 Christiania. De vrijstad groeide uit tot een vrijhaven voor kunstenaars en krakers vol kleurrijke huizen. Sinds eind jaren 70 gedoogt de overheid het terrein.

Grote groepen toeristen wisten de wijk in de loop der jaren te vinden, onder meer vanwege aanbevelingen van de nationale Deense toeristenorganisatie Visit Denmark. Jaarlijks bezoeken meer dan een half miljoen mensen Christiania.

Pusher Street

In de wijk was in één straat openlijk wiet, marihuana en hasjies te koop. In deze Pusher Streeteze, waar de illegale softdrugsverkoop min of meer werd getolereerd, was vanwege de toenemende criminaliteit voor bewoners steeds meer een doorn in het oog. De politie verwijderde meerdere keren de cannabisverkooppunten, maar die bleven steeds terugkeren.

"We hebben altijd verkondigd dat we de openlijke verkoop van hash steunen, maar dat is niet meer mogelijk", zegt een woordvoerder van de vrijstad tegen persbureau Reuters. "We willen dat de straat weer van ons wordt." Burgemeester Haestorp van Kopenhagen deelt die mening. "Pusher Street moet sterven, zodat Christiania blijft leven."

Afgelopen nacht werd met een technofeest afscheid genomen van Pusher Street. Vandaag ontmantelde de politie de drugsverkooppunten, waarna bewoners de straatstenen symbolisch verwijderden.

Agenten blijven de komende tijd in de hippie-enclave patrouilleren om ervoor te zorgen dat de drugsverkoop niet doorgaat. Of dat lukt, moet blijken. Er waren in het verleden regelmatig grote politieacties en de regering had de verkoop al verboden, maar toch bleef Pusher Street bestaan.

Steun van bewoners

Het lijkt erop dat er nu meer steun is van de bewoners van het gebied, die doorgaans wars zijn van politie-interventie. "Voor mij is Pusher Street het minst unieke deel van Christiania", zegt een van hen tegen Reuters. "Ik associeer deze straat met geweld, moord, bedreigingen en alles waar Christiania niet voor staat."

Ook minister Hummelgaard van Justitie zegt dat hij goede hoop heeft dat de ingreep van vandaag een blijvende verandering teweegbrengt. "Het nieuwe is dat we het plan samen met de inwoners hebben gemaakt", zegt hij tegen Deense krant B.T.. "De autoriteiten en bewoners van Christiania werkten elkaar de afgelopen bijna 50 jaar tegen en nu werken we samen."

Het is nog onbekend wat er voor de straat in de plaats gaat komen. Inwoners willen er containers voor kleine ondernemers plaatsen en plekken maken waar belangstellenden creatieve workshops kunnen geven. Een kind dat in Christiania woont zegt tegen de krant B.T. dat ze denkt dat de vrijstad hiermee beter wordt. "Ja, dan zijn er minder sigaretten, hoera!"