NOS Nieuws - Algemeen

Gezonde verzekerden leiden tot lagere ziektekosten. Maar de zorgverzekeraars vinden hun gezondheidsprogramma's niet effectief, en vooral te duur. Menzis stopte begin dit jaar al met het programma Samen Gezond. En nu gaat ook Vitality van ASR op de schop.

Bij de verzekeraar kunnen klanten via een stappenteller sparen voor cadeaubonnen of korting op hun premie. Gebruikers reageren teleurgesteld. "Het was een stimulans om te bewegen en ik ben door de jaren heen ook echt wat kilo's kwijtgeraakt", zegt Clarissa Hermans, die ruim vier jaar klant is bij ASR en meedoet aan het Vitality-programma.

Afgelopen maandag kregen gebruikers van het bewegingsprogramma een e-mail waarin stond dat de "beloningen" zoals gebuikers ze nu kennen stoppen per 1 januari 2025. Het is niet de eerste keer dat Hermans een wijziging meemaakt. "In het begin konden wij nog sparen voor cadeaubonnen ter waarde van 20 euro. Later is dat bedrag verlaagd naar 15 euro en nu dit."

Gebruikers kunnen wel punten blijven verdienen door te bewegen, maar wat ze volgend jaar met deze punten kunnen wil ASR pas in september bekendmaken.

Financiële prikkels

Het programma heeft 90.000 deelnemers, die maandelijks een bijdrage van 3,50 euro betalen. "Het programma werd vrij kostbaar. Daar moet je wat mee op een gegeven moment", laat een woordvoerder weten. "De kosten zijn hoger dan wat we ophalen uit de maandelijkse bijdrage."

ASR hoopt wel dat meer klanten gaan bewegen, daarom is besloten om de maandelijkse bijdrage te schrappen.

Dat gezondheidsprogramma's te duur zijn voor verzekeraars ziet ook David de Buisonjé, psychologisch onderzoeker bij de universiteiten in Leiden en Delft. Hij deed onderzoek naar de werking van financiële prikkels om mensen in beweging te krijgen.

"Verzekeraars moeten nu investeren", legt hij uit, "maar de baten liggen niet altijd bij hen. Dat heeft ook te maken met het feit dat mensen jaarlijks wisselen van verzekeraar."

Terugvallen in oud gedrag

Twijfels over effectiviteit waren er altijd al. "Het risico is dat vooral fitte mensen dit soort programma's en apps gebruiken", zegt De Buisonjé. Hij vindt wel dat de beloningen een positief effect hebben. "Mensen zijn heel erg gericht op de korte termijn en daar zijn die programma's ook op ingesteld. Als geld een rol speelt, dan zien we dat mensen gaan bewegen."

Daarom vindt hij het jammer dat de programma's worden afgebouwd: "Omdat ze preventief kunnen werken. En we weten dat als je een beloningsprogramma weghaalt, mensen weer terugvallen in het oude gedrag."

Beloningsprogramma's zouden aantrekkelijker moeten zijn, denkt hij. "Beloningen kunnen bijvoorbeeld hoger zijn voor mensen die het meer nodig hebben."

Windowdressing

De Nederlandse Sportraad haalt de schouders op over het schrappen of veranderen van de gezondheidsprogramma's van verzekeraars. "We hebben al geconstateerd dat die geen zoden aan de dijk zetten", reageert de instantie. De raad spreekt van 'windowdressing'. "Ze doen alsof ze investeren in preventie, terwijl het in wekelijkheid een marketingtool is."

Volgens het adviesorgaan gebruiken verzekeraars dit ook om met elkaar te concurreren, terwijl het probleem van beweegarmoede 'enorm' is. "Wij hopen dat zorgverzekeraars samen met de minister gaan investeren in preventie, zonder dat daar een wetswijziging voor nodig is."

Zorgverzekeraars zoals CZ en Zilveren Kruis hebben ook gezondheidsprogramma's, maar dan zonder beloning. Zij zeggen vooral gedragsverandering te willen stimuleren.

In de Amerikaanse staat Michigan zijn een meisje van 8 en haar broertje van 5 om het leven gekomen toen een mogelijk dronken automobilist inreed op een kinderfeestje. Meerdere kinderen en volwassenen raakten zwaargewond. Sommige slachtoffers zijn er slecht aan toe.

Een 66-jarige vrouw reed rond 15.00 uur lokale tijd een gebouw binnen van de Swan Creek Boat Club ten zuiden van Detroit, waar op dat moment een kinderfeestje gaande was. Het meisje en de jongen overleden ter plaatse. Drie kinderen en zes volwassenen zijn met levensbedreigende verwondingen per helikopter en ambulance naar het ziekenhuis gebracht. Andere slachtoffers kregen ter plaatse eerste hulp. Een deel van hen is ook naar het ziekenhuis gebracht.

"De plaats van het ongeluk werd door de eerstehulpverleners beschreven als extreem chaotisch, met veel emoties van de direct betrokkenen en degenen die het verschrikkelijke incident hebben zien gebeuren", aldus de sheriff van Monroe County, Troy Goodnough.

De automobilist is aangehouden op verdenking van het onder invloed besturen van een motorvoertuig, met de dood tot gevolg. De politie zegt een tip te hebben gekregen dat de vrouw voor het incident mogelijk in een nabijgelegen café was. Dat wordt onderzocht.

In Amsterdam is de Nacht tegen seksueel geweld van start gegaan. Zo'n 500 deelnemers lopen mee in een 20 kilometer lange mars door de hoofdstad. Met het initiatief is ruim 104.000 euro opgehaald, zo liet directeur Garance Reus-Deelder van organisator Plan International bij de start rond middernacht weten. Het streefbedrag van 100.000 euro is daarmee gehaald.

Met de wandeling vraagt de organisatie aandacht voor seksueel geweld tegen meisjes en vrouwen. Zangeres Lakshmi, actrice Moïse Trustfull en journalist en vlogger Yara Michels lopen mee als ambassadeurs. "Er doen ook veel mensen mee die zelf seksuele intimidatie hebben meegemaakt", zegt Reus-Deelder tegen persbureau ANP. "Er heerst een enorm gevoel van bondgenootschap."

'Eén op de drie heeft te maken met geweld'

Volgens Plan International heeft wereldwijd één op de drie vrouwen te maken gehad met seksueel en/of fysiek geweld. In Nederland heeft 83 procent van de meisjes weleens last gehad van ongewenst seksueel gedrag in de openbare ruimte, zegt de organisatie op basis van eigen onderzoek.

Het geld dat wordt opgehaald besteedt Plan International aan het zogeheten Safer Cities for Girls-programma, waarmee de organisatie "samen met meisjes en jonge vrouwen in steden wereldwijd" werkt aan veiligere en inclusieve steden.

De tweede editie van het evenement ging van start bij muziekpodium The Other Side in de Houthavens en leidt vervolgens langs het IJ, het Museumplein, de Wallen, het Vondelpark, de Westerkerk en het Haarlemmerplein. Tegen 07.00 uur zal iedereen de finish hebben gepasseerd.

In Japan zijn twee helikopters van de marine neergestort, mogelijk nadat ze tegen elkaar aan waren gevlogen. Daarbij is zeker één inzittende om het leven gekomen, naar de zeven anderen wordt nog gezocht. Volgens het Japanse ministerie van Defensie lijkt het erop dat de helikopters zijn neergestort tijdens een nachtelijke oefening in de buurt van de vulkanische Izu-eilanden in de Stille Oceaan.

Aan boord van de twee marinehelikopters waren in totaal acht bemanningsleden. Een van hen werd nog uit het water gehaald, maar heeft het niet gered. De zoektocht naar de andere bemanningsleden wordt voortgezet met acht marineschepen en vijf helikopters. Daarbij zijn onderdelen gevonden van een van de twee toestellen.

Even na 22.30 uur lokale tijd viel het contact weg met een van de helikopters, die zich toen in de buurt van het Torishima-eiland bevond, zo'n 600 kilometer ten zuiden van Tokio. Een minuut later kwam een noodsignaal binnen van het toestel. Een klein halfuur daarna werd duidelijk dat ook de communicatie met het tweede toestel was weggevallen.

De helikopters waren bezig met een oefening waarbij naar onderzeeboten werd gezocht. Volgens het ministerie waren er geen andere helikopters of schepen in de buurt.

In Zevenbergen in Noord-Brabant is een hotel ontruimd nadat vier medewerkers onwel waren geworden. Omdat niet duidelijk was wat er aan de hand was, werden de hulpdiensten ingeschakeld, meldt Omroep Brabant.

De vier medewerkers van de keuken van het Fletcher Hotel voelden zich verspreid over de avond niet goed. Rond 21.00 uur werden daarom de hulpdiensten gebeld. Daarop kwamen een ambulance en de brandweer ter plaatse. Uit voorzorg werd besloten de 120 gasten van het hotel op te vangen in touringcars op het terrein.

Omdat de mensen die onwel werden wisselende klachten hadden, was de oorzaak niet goed vast te stellen, zegt een woordvoerder van de veiligheidsregio tegen de regionale omroep. "Het kon gaan om een gaslek, koolmonoxide, voedselvergiftiging of iets in het ventilatiesysteem."

Bij metingen werden geen giftige stoffen vastgesteld. Het ging uiteindelijk om iets heel anders. "Het bleek een soort virus te zijn dat al een tijdje onder personeel in het hotel rondging", aldus de woordvoerder. "Nu betrof het vier mensen die toevallig tegelijkertijd in de keuken werkten."

De gasten van het hotel konden rond 22.30 uur weer naar binnen. Het hotel wilde tegenover Omroep Brabant niet reageren.

Bijna al het openbaar vervoer in Nederland heeft vanaf 22.30 uur drie minuten stilgelegen, nadat vorige week een conducteur van de NS werd mishandeld in een trein tussen Den Haag en Delft.

"Alle treinen stonden stil voor zover wij konden zien", zegt een NS-woordvoerder. "Ik was zelf op Amsterdam Centraal, waar de intercity naar Amersfoort stilstond die normaal om 22.30 uur vertrekt. De machinist en conducteur gingen naast de trein staan en het was even rustig op het normaal zo drukke Amsterdam Centraal. Het was een mooi moment."

Zo werd de stilte aangekondigd:

Het ging om alle 190 treinen van NS die onderweg waren, de treinen van Arriva en de vervoerders in verschillende steden, waaronder Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. In die steden stonden om 22.30 uur ook de trams, metro's en bussen stil. In Amsterdam deden ook de pontjes over het IJ mee aan de actie.

Ook de bussen van vervoerders Breng, Arriva, Keolis, Qbuzz, Transdev en EBS deden mee en daarmee stond zo goed als al het openbaar vervoer in Nederland stil.

Enkele mensen kwamen naar station Den Haag Centraal om steun te betuigen:

Stationswinkels bleven ook drie minuten gesloten. Zij wilden daarmee niet alleen hun treincollega's steunen, maar ook zelf een statement maken. "Ook zij en andere stationsmedewerkers voor schoonmaak, fiets, logistiek en onderhoud, hebben te maken met geweld en agressie", zei de NS.

Mishandeling

Vorige week werd een conducteur volgens vakbond VVMC in de trein van de trap gegooid, geslagen en geschopt. Ze brak daarbij haar arm en deed aangifte bij de politie. Een jongen van 15 is de enige verdachte. De NS wilde met het protest een signaal afgeven. "Tot hier en niet verder", zei NS-directeur Wouter Koolmees.

De NS en vakbonden vragen al langer aandacht voor het toenemende geweld in treinen.

Bij een bootongeluk op de Mpoko-rivier in de Centraal-Afrikaanse Republiek zijn zeker 58 mensen om het leven gekomen, meldt de Franse nieuwszender France24 op basis van berichten van lokale reddingsdiensten. De veerboot met meer dan 300 mensen aan boord was gisteren onderweg naar de begrafenis van een dorpshoofd.

Een paar minuten na vertrek uit de hoofdstad Bangui brak de boot in tweeën, waardoor het vaartuig begon te zinken. Mogelijk was de boot te zwaar belast, melden lokale media op basis van ooggetuigen.

De hulpdiensten kwamen zo'n veertig minuten na het ongeluk ter plaatse. Op beelden op sociale media is te zien hoe omstanders zelf al met kano's richting de gezonken veerboot voeren om mensen te redden.

Naast de 58 lichamen die geborgen zijn, is er nog een onbekend aantal opvarenden vermist. Tientallen anderen raakten gewond bij het bootongeluk.

Het ongeluk vond plaats vlak bij de wal, waardoor veel mensen getuige waren van het kapseizen van de boot. Op X circuleren beelden van het zinkende schip:

Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden is akkoord met een steunpakket van 61 miljard dollar voor Oekraïne. De steun was cruciaal voor het land dat ruim twee jaar geleden werd binnengevallen door Rusland en sindsdien in oorlog is.

Volgens de Oekraïense president Zelensky zou het uitblijven van nieuwe steun uit de VS het einde van Oekraïne kunnen betekenen en zelfs een Derde Wereldoorlog kunnen ontketenen. "Elke raket, elke drone moet worden neergehaald", benadrukte hij eerder. "De wereld kan hiervoor zorgen, onze partners zijn daartoe in staat."

Zelensky heeft verheugd gereageerd op de Amerikaanse toezegging. "Ik ben het Huis van Afgevaardigden van de Verenigde Staten, beide partijen en voorzitter Mike Johnson dankbaar voor het besluit dat de geschiedenis op het goede spoor houdt", schreef Zelensky op X. Ook schreef hij ervan uit te gaan dat de steun duizenden levens zal redden.

Oekraïne produceert zelf enorme hoeveelheden drones, maar is voor andere wapens grotendeels afhankelijk van bondgenoten. Europa heeft grote moeite de productie op te schalen.

In de VS was het lang onduidelijk of de steun er zou komen, hoewel de Senaat eerder al met een soortgelijk plan akkoord ging. Maar de Senaat en het Huis gaan niet gelijk op: in de Senaat hebben de Democraten de meerderheid, in het Huis van Afgevaardigden is er een nipte Republikeinse meerderheid.

Verzet

Een deel van de Republikeinen in het Huis verzette zich onder leiding van presidentskandidaat Trump maanden tegen het plan. Ook de Republikeinse voorzitter van het Huis, Mike Johnson, was een van die tegenstanders, maar hij leek afgelopen week te zijn gedraaid.

"Ik kan een egoïstische keuze maken, maar ik doe hier wat ik denk dat juist is. Wapensteun aan Oekraïne is echt van belang", zei hij in een interview. Daarin zei hij ook dat als het Westen niet oppast, Poetin straks doorstoot naar de Baltische staten of Polen.

Om de miljardensteun voor Oekraïne erdoor te krijgen koos Johnson er onder meer voor het steunpakket voor het land los in stemming te brengen. In de Senaat ging het om een gecombineerd steunpakket voor Oekraïne, Israël en Taiwan ter waarde van ruim 95 miljard dollar.

Ook wordt een deel van het geld voor Oekraïne nu niet gegeven, maar gaat het om een lening. De overige onderdelen uit het oorspronkelijke steunpakket zijn ook door het Huis aangenomen.

Reactie uit Rusland

Een woordvoerder van het Kremlin zei tegen het Russische staatspersbureau Tass dat het Amerikaanse steunpakket Oekraïne "verder zal ruïneren" en tot meer dodelijke slachtoffers zal leiden in het land. Volgens de woordvoerder zal Rusland "reageren met maatregelen in zijn eigen belang".

Ook de Russische minister Lavrov van Buitenlandse Zaken heeft gereageerd. Zijn woordvoerder zei op platform Telegram dat de steun voor "het regime in Kyiv een directe donatie aan terroristen" is.

Volkswagen is jarenlang bespioneerd en daarbij zijn duizenden documenten buitgemaakt. Onbekenden hadden van 2010 tot 2015 toegang tot de systemen van het Duitse autoconcern. Dat melden de Duitse omroep ZDF en het weekblad Der Spiegel na eigen onderzoek. Een zegspersoon van Volkswagen bevestigt het nieuws, maar wil er verder niets over kwijt. Vermoedelijk waren de hackers afkomstig uit China.

De hackers vielen Volkswagen voor het eerst in 2010 aan en gingen in 2011 en 2012 aan de haal met gegevens. Een jaar later bemachtigden de hackers nog meer toegangsrechten tot de systemen. De criminelen zouden volgens ZDF en Der Spiegel 19.000 documenten hebben buitgemaakt, ook bij andere automerken van de Volkswagen Groep. Volkswagen zelf had het jarenlang niet door.

De hackers waren specifiek op zoek naar informatie over de ontwikkeling van benzinemotoren en versnellingsbakken. Ook zochten ze naar gegevens over de ontwikkeling van schonere auto's, zoals elektrische auto's of auto's op waterstof. Volgens een bron van beide Duitse media ging het bijvoorbeeld om software voor de versnellingsbak.

Chinese link

Een andere bron zegt tegen ZDF en Der Spiegel dat het IP-adres van de hackers "te herleiden was naar de Chinese hoofdstad Peking" en het Chinese leger. Deskundigen en inlichtingenbronnen zeggen er vanuit te gaan dat het hoogstwaarschijnlijk gaat om Chinese staatshackers.

De software die de hackers gebruikten en de hackmethode die zij toepasten kwam volgens hen overeen met de manier van werken die "vrijwel alleen" Chinese hackers hanteren.

Wat er precies is buitgemaakt is onbekend en ook is onduidelijk wat de gevolgen zijn geweest van de operatie. Dat China interesse heeft in bedrijfsgeheimen van Volkswagen, een van de grootste autoconcerns ter wereld, is geen verrassing. Chinese autobouwers timmeren wereldwijd stevig aan de weg met hun elektrische auto's en worden ook in Europa populairder.

"Gegevens over benzinemotoren en versnellingsbakken en kennis over elektrische auto's en waterstofauto's spelen een heel belangrijke rol bij de internationale concurrentiepositie", zegt een hoogleraar van de Universiteit Ostfalia tegen ZDF. Het computerveiligheidscentrum van de Duitse overheid wijst erop dat de Duitse industrie veel kennis in huis heeft. "En zeker zijn we daarom een aantrekkelijk doelwit", zegt de topman.

Bovendien slaan de Chinezen vaker toe bij Europese bedrijven. Zo meldde NRC in november dat Chinese hackers jarenlang toegang hadden tot systemen van het Nederlandse chipbedrijf NXP.

Hackers met kantoortijden

De hackers kwamen volgens ZDF en Der Spiegel binnen via een Mexicaanse Volkswagen-fabriek en werkten zich zo op naar de systemen op het hoofdkantoor in het Duitse Wolfsburg. Ze konden jarenlang hun gang gaan, maar vielen in juni 2014 op.

Door een tikfout werd er opeens om heel veel capaciteit gevraagd van de systemen. Een technicus van Volkswagen zag dat gebeuren en sloeg alarm. Een speciaal team van de autobouwer hield de hackers maandenlang in de gaten en sloeg acht maanden later terug, op een vrijdagochtend.

"We wisten dat de hackers zouden stoppen met werken om 16.00 uur Chinese tijd", zegt een bron. Kennelijk hadden de hackers banen met reguliere kantoortijden.

Een team van twintig deskundigen kwam het hele weekend bijeen op het hoofdkantoor in Wolfsburg, sommige mensen hadden een matras mee. Grote delen van het VW-netwerk waren twee dagen lang uit de lucht en technici installeerden meer dan negentig servers opnieuw. Achteraf was dat volgens bronnen "een openhartoperatie". Volgens anderen was op dat moment sprake van de grootste cyberaanval van het moment.

China ontkent achter de hack te zitten. Tegen de ZDF zegt de ambassade dat China "altijd duidelijk heeft gemaakt tegen iedere vorm van cyberspionage" te zijn. De bewering dat China hackersgroepen inzet voor cyberaanvallen noemt de Chinese ambassade in Berlijn "schandalig".

Volkswagen zegt dat het zijn systemen inmiddels veel beter heeft beveiligd. Dat was voor de hackaanval ook al het plan, benadrukt het bedrijf.

Dieven hebben vannacht een chaos aangericht in het boerderijwinkeltje van Theo (72) en Helma (70) Brosens, vlak bij Roosendaal. "Ze hebben de automaten aan gruzelementen geslagen voor het kleingeld dat erin zat", zegt Helma bij Omroep Brabant. "Dat was nog een behoorlijk bedrag. Ongeveer 600 euro."

Het echtpaar ging tot vier jaar geleden nog met de groente- en fruitkar rond. Maar in 2020 openden ze 't Winkeltje, een winkel met streekproducten. De winkel zelf is alleen op donderdag, vrijdag en zaterdag open. Bij de boerderij-automaat kunnen klanten 24 uur per dag terecht.

De hond bleef stil

Theo en Helma vermoeden dat de dieven vannacht rond 01.00 uur de winkel zijn binnengekomen. "We hebben niets gemerkt", zegt de eigenaresse. "Onze hond, een sint-bernard, blaft flink als er iets aan de hand is. Zelf zijn we allebei een beetje doof aan één oor, maar we hebben de hond helemaal niet gehoord. Waarschijnlijk hebben ze 'm iets gegeven waardoor hij stil bleef."

De daders namen contant geld mee, maar ook een koffiezetapparaat en etenswaren. "Het toppunt is toch wel de wandautomaat, waar je alleen met pin kunt betalen en waar dus geen geld in zit", zegt Helma. "Daar is de ruit ingeslagen zodat ze er met een bak druiven vandoor konden. Daar word je toch niet goed van."

Koffiebekertje over de camera

In de boerderijwinkel hangen camera's, maar daar plaatsten de daders een koffiebekertje overheen. Hoe groot de schade is, weet het echtpaar nog niet. "Het vervangen van de automaten gaat ons denk ik rond de 10.000 euro kosten", aldus Helma. "En daar komen de andere vernielingen nog bij."

Vorig jaar sloegen boeren en tuinders in Noord-Holland alarm omdat de diefstal uit hun kraampjes snel toenam. "Het gaat nergens over", zei een bloemenverkoper destijds bij regionale omroep NH. "Vorige week had ik gladiolen langs de weg gezet: 1,50 euro per bosje en drie bosjes voor 3 euro. Er komt een keurig vrouwtje langs en die neemt het zo mee." Ze plaatste daarop extra camera's.

In Venlo is aan de Veldenseweg een auto in een zinkgat gereden. Het zinkgat ontstond plotseling in het midden van de weg waardoor de bestuurder van de auto het gat niet meer kon ontwijken, meldt regionale omroep L1 Nieuws. De drie inzittenden raakten niet gewond, maar de auto is wel beschadigd geraakt.

Omdat niet duidelijk is hoe stabiel de weg is, kan de auto nog niet uit het gat worden gesleept. De politie heeft de omgeving rondom het zinkgat afgezet. Het gaat om een gat van ongeveer vier bij vijf meter.

De bestuurder van de auto was flink geschrokken:

Zinkgaten ontstaan vaker in Nederland, soms als gevolg van hevige regenval. Ook door een gesprongen waterleiding kan er een zinkgat ontstaan. Dat gebeurde vorig jaar december nog in Maassluis waar een zinkgat van drie bij vier meter ontstond.

Een man uit Nederland heeft ruim anderhalf jaar corona gehad, melden onderzoekers van het Amsterdam UMC. Dat is voor zover bekend de langste besmetting ooit. In die periode muteerde het virus in zijn lichaam meer dan vijftig keer. Onderzoekers waarschuwen dat zulke nieuwe varianten moeilijker te behandelen kunnen zijn.

Artsen kwamen de langdurige besmetting op het spoor omdat de man van 72, die door andere ziekten een verzwakt immuunsysteem had, niet herstelde. Vanaf het moment dat hij in 2022 met een covidbesmetting in een Amsterdamse kliniek werd opgenomen tot aan zijn overlijden afgelopen oktober testte de man continu positief op corona: in totaal 613 dagen.

Niemand besmet

De man raakte in 2022 besmet met de omikronvariant van het coronavirus en bezweek afgelopen oktober aan een onderliggende aandoening. Voor zover bekend heeft hij niemand besmet met zijn gemuteerde versie van het coronavirus.

De zaak is interessant voor onderzoekers omdat het coronavirus vooral bij zulke langdurig geïnfecteerde mensen aanzienlijk kan veranderen. Dit brengt het risico met zich mee dat varianten van het virus opduiken die het immuunsysteem van gezonde mensen ook niet aankunnen. "Dergelijke gevallen vormen een potentiële bedreiging voor de volksgezondheid", aldus de onderzoekers van het Amsterdam UMC.

Het is volgens hen nuttig om verder onderzoek te doen naar langdurige besmettingen en de virusvarianten die daardoor kunnen ontstaan, ook al komen deze maar zelden voor. Ze presenteren de resultaten van hun onderzoek eind deze maand op een medisch congres in Barcelona.

Bloempotten die door de lucht vliegen, spullen die tegen het loketvenster worden gesmeten en een reeks beledigingen. Michaela werkt bij de servicebalie van de Deutsche Bahn en heeft het allemaal meegemaakt. Ook in Duitsland hebben werknemers in het openbaar vervoer veel last van agressie en geweld.

Michaela vertelt haar verhaal in een video die onderdeel is van de campagne Vergeet niet: hier werkt een mens. Daarmee proberen de Duitse vakbonden verbaal en lichamelijk geweld tegen ambulancepersoneel, ambtenaren en medewerkers in het openbaar vervoer tegen te gaan. Die campagne ging vier jaar geleden van start, maar het is de vraag of die voor het openbaar vervoer heeft geholpen.

Geweld tegen trein- en buspersoneel blijft ook in Duitsland een groot probleem, aldus vakbond EVG. Sinds de start van de campagne is het aantal incidenten verder toegenomen.

Volgens Deutsche Bahn (DB) komt dat onder meer door de coronamaatregelen die toen nog golden. In 2022 had een op de drie incidenten te maken met de handhaving van de mondkapjesplicht.

Daarnaast was het een stuk drukker in het ov. Het tijdelijke 9-euro-ticket, waarmee voor 9 euro per maand onbeperkt kon worden gereisd met trein, bus en metro, leidde tot een sterke toename van het aantal reizigers. De maatregel was ingegeven door de hoge brandstofprijzen.

Uitschelden, spugen, fysiek geweld

Afgelopen jaar waren er ruim 3100 incidenten, van uitschelden en spugen tot fysiek geweld. Dat is weliswaar ongeveer evenveel als het jaar ervoor, maar volgens de vakbond nog altijd onacceptabel hoog.

Als een van de verklaringen wordt in Duitsland gewezen naar de problemen bij DB: grote vertragingen, treinen die helemaal uitvallen en bistro's en wc's in de trein die vanwege personeelstekort buiten gebruik zijn. Het leidt geregeld tot grote frustratie.

DB-woordvoerder Antje Wittig wijst echter ook op een maatschappelijke ontwikkeling, waarin de drempel om agressief te worden volgens haar steeds lager wordt, ook tegenover ambulancepersoneel en ambtenaren.

Dat de coronamaatregelen inmiddels niet meer gelden, heeft ook niet geleid tot een daling van het aantal incidenten. Eerder wees het vervoersbedrijf er al op dat het aantal reizigers ook weer is toegenomen. Ook zijn er weer evenementen waar alcohol wordt gedronken en voetbalwedstrijden waar publiek is toegestaan, wat sneller tot problemen leidt.

Proef met bodycams

En dus zagen de overheid en de vakbond voor ov-personeel zich in november genoodzaakt om een nieuwe campagne te starten. Met de hashtag #mehrAchtung vragen ze om meer respect voor de medewerkers in treinen, trams en bussen. Zo hangen er op stations nu posters met leuzen als "Een goede plek voor spoor-beleefdheid".

Uit een rondvraag onder het personeel kwam naar voren dat medewerkers van DB zich het meeste zorgen maken over geweld, vertelt woordvoerder Wittig van DB. Net als in Nederland is er in Duitsland een proef geweest met bodycams om dat geweld tegen te gaan. Die was volgens het spoorbedrijf een groot succes. "Geen van de werknemers die een bodycam droeg, is nog aangevallen of beledigd", aldus Wittig. "Daarom breiden we nu uit."

Vorige maand maakte het spoorbedrijf bekend dat het gebruik van bodycams structureel zal worden, op vrijwillige basis. Vooralsnog gebeurt dat alleen in regionale treinen, omdat twee van de drie gemelde gevallen gaan om geweld tegen personeel dat daar werkt.

Om hoeveel bodycams het gaat is nog onduidelijk. "We moeten daarvoor ook de mogelijkheden kunnen bieden. Ons personeel werkt in ploegendiensten en ze moeten de camera onderling overdragen. Dat kost ook tijd."

GroenLinks en de PvdA willen hun samenwerking de komende jaren uitbreiden en verdiepen, al is nog onduidelijk of dat zal leiden tot een fusie van de politieke partijen. Over twee jaar moeten de leden van de twee linkse partijen bepalen hoe de samenwerking er uiteindelijk uit moet gaan zien.

Op een gezamenlijk congres in Apeldoorn bleek vandaag dat er aan beide zijden veel animo is voor verdere samenwerking. Bij beide partijen steunde zo'n 80 procent van de leden het proces. Een voorstel binnen de PvdA, ingediend door critici van de samenwerking, om volgend jaar al een besluit te nemen over het al of niet overgaan tot een fusie werd verworpen.

Toch blijven er grote meningsverschillen binnen het linkse blok. In Apeldoorn ging het vaak over de situatie in het Midden-Oosten en het optreden van Israël in Gaza. Binnen GroenLinks is er veel steun voor de Palestijnse zaak, terwijl de PvdA van oudsher meer pro-Israël is.

Zionisme

In de ochtend hielden de twee partijen nog korte eigen congressen. Vooral bij GroenLinks liepen de gemoederen hoog op over het Midden-Oosten. Een spreker die het zionisme gelijkstelde met racisme werd het woord ontnomen. Een voorstel om het optreden van Israël krachtiger te veroordelen werd met 60 tegen 40 procent van de stemmen verworpen. Het leidde tot applaus, maar ook tot boegeroep in de zaal.

Om de meningsverschillen te overbruggen, dienden de besturen van de partijen een gezamenlijke motie in, met aandacht voor beide kanten van het conflict. Er staat in dat Nederland sancties tegen Israël moet instellen als dat land een grondoffensief start in de regio Rafah in Gaza of de bevolking daar blijft uithongeren. Dat zijn "grove schendingen van het internationaal recht".

Tegelijkertijd stelt de motie dat de Iraanse Revolutionaire Garde op de Europese terreurlijst moet komen en dat er extra sancties moeten komen tegen kopstukken van de Palestijnse terreurorganisatie Hamas. De motie werd bijna unaniem aangenomen door het gezamenlijke congres.

Het is aan partijleider Frans Timmermans om de flanken bij elkaar te houden. "Die verschillende opvattingen zijn geen teken van zwakte", zei hij in zijn toespraak. "Het is juist onze kracht. Er zijn politieke partijen die de verdeeldheid in ons land voeden. En er er zijn bewegingen als de onze, die ondanks al onze verschillen zoeken naar overeenstemming en naar oplossingen."

Riskant experiment

Het was voor het eerst dat GroenLinks en de PvdA een gezamenlijk congres hielden sinds ze met één lijst meededen aan de Tweede Kamerverkiezingen in november. De samenwerking leidde toen tot zetelwinst, maar niet genoeg om de grootste te worden. Met 25 zetels zijn ze nu de tweede fractie in de Kamer. Vooralsnog speelt het linkse blok geen rol bij de formatie van een nieuw kabinet.

Waarom horen we zo weinig van de grootste partij op links? Een analyse van Nieuwsuur:

Toch zinspeelde Timmermans er afgelopen week op dat hij best wil praten met VVD en NSC, als de huidige formatie over rechts mislukt. In zijn toespraak zei hij vandaag dat het moment nadert dat PVV-voorman Wilders als leider van de grootste fractie het voorrecht verspeelt om het initiatief te nemen.

"Ze kunnen Nederland niet eindeloos aan het lijntje houden. De vraag is: wanneer gaan VVD en NSC dat inzien? Komen ze tot inkeer? Of gaan ze een riskant experiment aan met een man die niet anders kan dan verdeeldheid zaaien?", zei hij doelend op de PVV-leider. "Doe dit het land niet aan!"

Volgens Timmermans is het Russische roulette spelen met de belangen van werknemers, gepensioneerden, huurders en mensen die afhankelijk zijn van een uitkering. "En letterlijk Russische roulette spelen met onze nationale veiligheid. Wilders is een zelfverklaard bewonderaar van Poetin."

Europa

In Apeldoorn stelden de partijen ook het verkiezingsprogramma voor de Europese verkiezingen in juni vast. Ook daaraan doen GroenLinks en PvdA met een gezamenlijke lijst mee, met GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout als lijsttrekker.

In de wandelgangen was er onvrede te horen over de gepresenteerde campagneleuzen. Europa wordt daarin belangrijk genoemd voor Nederland, voor de veiligheid en voor het klimaat. PvdA'ers missen daarin sociaaldemocratische speerpunten, zoals werkgelegenheid. Een woordvoerder zegt tegen de NOS dat er voor de online campagne nog een leus bijkomt: 'Voor Europa = voor banen'.

Het originele borstbeeld van Pierre Cuypers, een van Nederlandse bekendste architecten, staat weer op zijn plek. In de door hem ontworpen Teekenschool in zijn geboorteplaats Roermond wordt het beeld op 16 mei onthuld.

"Toen we hoorden dat de echte Pierre er nog was en zelfs beschikbaar, dachten we: daar moeten we achteraan", zegt directeur Huub Narinx van de Limburgse Werkgeversvereniging bij L1Nieuws. "In zo'n mooi gebouw met authentieke elementen moet je de authentieke kop hebben."

Pierre Cuypers was een uitermate productieve architect (1827-1921) die niet alleen in Limburg, maar in heel Nederland opviel door zijn bouwstijl. Kenners spreken over 'romantische neogotiek': grote gebouwen met hoge torens, gewelven, pinakels en vele decoraties.

Bekende bouwwerken van zijn hand zijn het Rijksmuseum in Amsterdam, station Amsterdam Centraal, de Sint-Vituskerk in Hilversum en kasteel De Haar vlakbij Utrecht. In Roermond bouwde hij onder meer het Cuypershuis en de Teekenschool.

De kleinzoon van Cuypers maakte het borstbeeld toen de architect in 1917 zijn 90ste verjaardag vierde. Het beeld werd aanvankelijk geplaatst boven aan het trappenhuis van, voluit, de Teekenschool voor nuttige en beeldende kunsten in de binnenstad van Roermond. Dat was geen toeval. Cuypers was nauw verbonden met de school en bekleedde tal van functies binnen de onderwijsinstelling.

De Teekenschool ging begin jaren 60 van de vorige eeuw op in de RK Scholengemeenschap Dr. Cuypers. Toen die school in 1990 verhuisde, verhuisde het beeld mee. Maar door een val raakte het in 2012 zwaar beschadigd. Omdat het te duur was om het beeld (meteen) te laten herstellen, belandde het in het depot van het Roermondse Cuypershuis.

Gipsen beeld

Intussen werd de Teekenschool ingrijpend gerenoveerd. Toen het gebouw klaar was, kwam er in het trappenhuis een verbronsd gipsen beeld van de architect te staan. "Veel mensen weten niet eens dat dat beeld niet origineel was", zegt Huub Narinx.

Hem was het gipsen beeld een doorn in het oog. Juist omdat de Limburgse Werkgeversvereniging tegenwoordig eigenaar is van de voormalige Teekenschool en het in gebruik heeft als kantoorgebouw.

"Het is een markante hal met een bijzonder trapportaal", zegt Narinx. "Het borstbeeld staat er zo prominent dat we het altijd zonde vonden dat er een gipsen variant stond." Narinx besloot daarom op zoek te gaan naar het origineel.

Die zoektocht leverde snel resultaat op. De school bleek het borstbeeld in bruikleen te hebben gegeven aan erfgoedstichting Cuyperiana. De originele sokkel was aan die stichting gedoneerd.

Samen met Cuyperiana heeft de Limburgse Werkgeversvereniging het borstbeeld uit het depot gehaald en laten restaureren. Inmiddels staat het weer in het trappenhuis, al is het voor het publiek nog even afwachten hoe het er nu uitziet. Het beeld wordt op 16 mei onthuld, de geboortedag van Cuypers. "Er ligt nu een laken overheen", vertelt Narinx. "We vonden niet dat we Ozze Pierre onafgedekt konden laten staan tot die tijd."

De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) heeft besloten dat alle medewerkers en vrijwilligers die regelmatig met kinderen en kwetsbaren werken een verklaring omtrent gedrag (vog) moeten hebben, meldt Trouw. De PKN houdt dit weekend in Lunteren de generale synode, een landelijke kerkvergadering.

Een vog is een verklaring van het ministerie van Justitie en Veiligheid waaruit blijkt dat iemands gedrag geen bezwaar vormt bij het uitoefenen van een nieuwe taak of functie in de samenleving. Bij sommige functies is een vog wettelijk verplicht, zoals voor taxichauffeurs, docenten en medewerkers in de kinderopvang.

Misbruik in kerk voorkomen

Eind 2019 wilde de synode van de PKN al dat er een verplichte vog zou komen voor medewerkers en vrijwilligers. De aanscherping was bedoeld om misbruik in de kerk tegen te gaan. De vog werd nog niet direct verplicht, maar al wel "van harte aanbevolen", schrijft de PKN op de eigen website.

Desondanks maakten verschillende kerken de afgelopen jaren bezwaar tegen de vog. Het zou bijvoorbeeld veel werk zijn om iedereen een vog te laten aanvragen. Meerdere aanwezigen weerlegden dat vandaag op de synode.

Ook was er kritiek van theologische aard, schrijft Trouw. Zo zou er geen sprake zijn van vergeving als mensen die geen vog kunnen krijgen, worden uitgesloten van kerkelijke functies. Toch wogen de risico's van het niet invoeren van een verplichte vog zwaarder voor de aanwezigen. Zij benadrukten het belang van het creëren van een veilige omgeving in de kerk.

Op de synode is besloten de vog vanaf 1 juli 2025 verplicht te stellen voor alle 1470 gemeentes die zijn aangesloten bij de PKN. De vog zal dan niet alleen verplicht zijn voor predikanten en andere medewerkers, maar ook voor vrijwilligers.

Rooms-Katholieke Kerk

Bij de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland is de vog al langer een vereiste. In 2013 maakte de kerk de vog verplicht voor alle nieuwe werknemers en vrijwilligers die werken met kinderen en kwetsbaren. Ook moesten mensen die van functie veranderden een vog aanvragen.

De Amerikaanse filosoof Daniel Dennett is op 82-jarige leeftijd overleden. Dennett was gespecialiseerd in het bewustzijn, de filosofie van de geest en kunstmatige intelligentie.

Dennett ging ervan uit dat alles in de wereld wetenschappelijk verklaarbaar is en dat daarbuiten niets bestaat. Hij was een overtuigd en uitgesproken atheïst. Religie was in zijn ogen een illusie en evolutie kan alleen verklaard worden door natuurlijke selectie.

Dennett omschrijft het brein als een soort computer, een reeks algoritmische functies. "Om iets anders te geloven is diep naïef en anti-wetenschappelijk", zei hij in 2013 in een interview met The New York Times. "Er is simpelweg geen beleefde manier om mensen te vertellen dat ze hun leven aan een illusie hebben gewijd."

Een schitterend ongeluk

Dennett schreef tien boeken en zijn werk kwam zelfs op het theaterpodium terecht. Hij probeerde op een simpele en speelse manier te schrijven, om een zo groot mogelijk publiek te bereiken.

In Nederland kreeg hij bekendheid door zijn optreden in het filosofische VPRO-gespreksprogramma Een schitterend ongeluk uit 1993. Daarin sprak programmamaker Wim Kayzer urenlang met wetenschappers over hun visie op hun werk, de natuur en de mens.

Onderscheidingen

Daniel Dennett werd geboren op 28 maart 1942 in Boston. Hij bracht zijn jeugd door in Libanon, waar zijn vader werkte voor de Amerikaanse geheime dienst. Terug in de VS doceerde Dennett aan de Tufts University bij Boston.

Hij werd in 2012 onderscheiden met een eredoctoraat aan de Universiteit van Amsterdam en in 2018 met een eredoctoraat aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In 2012 kreeg hij uit handen van toen nog kroonprins Willem-Alexander de Erasmusprijs voor zijn buitengewone bijdrage op het gebied van de geesteswetenschappen.

Daniel Dennett overleed gisteren in Portland, in de staat Maine, even boven Boston. Volgens The New York Times kampte hij al langere tijd met longproblemen.

Een bonte stoet van met bloemen versierde praalwagens is vanochtend vanuit Noordwijk naar Haarlem vertrokken.

Het Bloemencorso Bollenstreek is een van de grootste corso's in Nederland en trekt volgens de organisatie normaal meer dan een miljoen bezoekers. Dat is naar verwachting dit jaar niet anders, hoewel er vooral op de open stukken een koude wind staat.

"Ik ben er speciaal voor naar Nederland gekomen", vertelt een Zweedse bezoekster bij Omroep West. Het echtpaar Gardner uit de Amerikaanse stad Boston is er ook, samen met hun al wat oudere moeder. Zij zit bibberend in de meegenomen tuinstoel op de boulevard van Noordwijk, maar geniet naar eigen zeggen met volle teugen.

De organisatie van het jaarlijkse corso spreekt zelf van het "grootste lentefeest". Dorpen in de Bollenstreek zoals Lisse, Hillegom en Sassenheim veranderen een keer per jaar in een vrolijk en kleurrijk geheel. Soms zijn de praalwagens gewijd aan een serieus thema. Op een van de wagens staat bijvoorbeeld Willem Buser, alias Rinus de redder. Hij probeert surfer Jaap uit de zee (van bloemen) te redden. De wagen is bedoeld om het werk van de Koninklijke Nederlandse Reddingsmaatschappij KNRM onder de aandacht te brengen.

Olifantenfestival

De winnende praalwagen van dit jaar is Olifantenfestival Corsogroep van de Corsogroep KAVB Hillegom-Haarlem, naar een ontwerp van bloemsierkunstenaar Michael van Namen.

Het zijn niet alleen de bonte praalwagens maar ook de fanfare- en muziekkorpsen die voor sfeer zorgen. Hier en daar wordt voorzichtig op straat gedanst. In Sassenheim vindt naast het 'grote' corso ook een kindercorso plaats, waar de kleintjes hun met bloemen versierde fietsen, steps en driewielertjes showen.

De bollenteelt heeft niet altijd een goede naam, vooral vanwege het gebruik van insecticiden. Een grote uitzondering is de praalwagen van de provincie Noord-Holland, waarop de hyacinten van bollenboer John Huiberts (62) uit Sint Maartensbrug zijn aangebracht. Hij is naar eigen zeggen pionier op het gebied van biologisch bollenkweken.

"Ik sta hier wel met gepaste trots", zegt Huiberts vlak voor het vertrek van de praalwagen bij NH. Elf jaar geleden gooide hij het roer om en besloot hij geen insecticiden meer te gebruiken. "Ik zag dat de grond achteruitging en wij bodem-gebonden ziektes hadden waar we niet van af konden komen met de chemie", stelt Huiberts. "Ik ben op een cursus gegaan over bodemecologie en het bleek dat we heel anders moesten gaan boeren."

Goede schimmels

Eenvoudig gezegd werkt de bollenboer nu met wat hij noemt 'goede schimmels en goede bacteriën' rond de wortel van de bol. "Die geven voeding én beschermen tegen ziekte en zeer. En tegen negatieve invloeden", aldus Huiberts.

Net nadat hij begon met biologisch boeren moest Huiberts genoegen nemen met minder opbrengst. Inmiddels stijgt het aantal bloemen dat hij kan kweken weer. Maar eerlijk gezegd maakt hem dat niet zoveel uit. Hij voelt zich nu meer dan vroeger kweker in de ware zin van het woord. "Dat betekent dat je er niet altijd het maximale kunt uithalen, maar het zij zo", aldus Huiberts. "Ik word er heel gelukkig van."

De stoet inclusief de wagen van de provincie Noord-Holland doet de hele dag over de 42 kilometer lange route tussen Noordwijk en Haarlem. Morgen worden de praalwagens in de binnenstad van Haarlem tentoongesteld.

Bijna al het openbaar vervoer in Nederland staat vanavond om 22.30 uur drie minuten stil, een week nadat een conducteur van de NS werd mishandeld in een trein tussen Den Haag en Delft.

De conducteur werd vorige week volgens vakbond VVMC van de trap gegooid, geslagen en geschopt. Ze brak daarbij haar arm en deed aangifte bij de politie. Een jongen van 15 is de enige verdachte.

De NS en vakbonden vragen al langer aandacht voor het toenemende geweld in treinen. "We hopen hiermee een signaal aan de maatschappij af te geven: 'dit is niet normaal meer'", zegt hoofdconducteur bij NS International Johan Dupain.

Marjan Bakker is vijf jaar hoofdconducteur en kan hierover meepraten. Wij liepen een avond mee om te kijken waar ze mee te maken krijgt:

De NS registreert steeds meer geweldsincidenten tegen medewerkers. Vorig jaar ging het bijvoorbeeld om 1042 meldingen, een stijging van 8 procent ten opzichte van 2022.

Niet gezond

Zo'n incident doet wat met het veiligheidsgevoel van de medewerkers, zegt Ike Wiersinga van vakbond CNV. Bijna drie geregistreerde incidenten per dag betekent dat "iedereen die op een station of trein werkt er wel een keertje mee te maken krijgt".

En niet iedereen doet een melding, zegt Wiersinga, dus het werkelijke aantal kan nog hoger liggen. "Medewerkers melden het vaak niet meer als ze uitgescholden worden, want het is zo'n gedoe. Maar het doet ook wat met je als je vaak wordt uitgescholden. Dat is niet gezond."

De meeste mensen bij de NS doen met "heel veel plezier hun werk", maar dit "vergalt het plezier", zegt Wiersinga. Dat wordt beaamd door hoofdconducteur Dupain. Hij schrok van het incident van afgelopen weekend, vertelt hij. "Dan denk je weer even aan je eigen veiligheid. Je wordt steeds alerter tijdens je werk."

De hoofdconducteur maakte in februari zelf een incident mee. Een man zonder vervoersbewijs viel mensen lastig. Toen Dupain hem daarop aansprak bleek hij ook een scherp voorwerp in zijn hand te hebben, waarmee hij stekende bewegingen maakte. Het incident liep uiteindelijk met een sisser af; Dupain vroeg om assistentie en de politie kon de man oppakken.

Dupain had in de weken daarna nog wel last van het incident. "Ik voelde me minder veilig, en ben iets terughoudender geworden in de benadering van de reizigers. Na zo'n incident moet je teruggroeien in je normale patronen en ben je een stukje veiligheid kwijt."

De NS nam het initiatief voor de actie van vannacht en afgelopen week sloten meerdere vervoersbedrijven zich erbij aan. Onder meer het Amsterdamse GVB, Arriva en Qbuzz zetten treinen, trams, metro's en bussen vanavond stil. "Dit incident was bij de NS, maar het gevoel leeft overal in het ov", zegt Wiersinga.

Bodycams

De Tweede Kamer debatteerde woensdag over het geweld in het openbaar vervoer. Partijen willen dat het kabinet met meer plannen komt om dat tegen te gaan. De PVV en VVD willen dat alle medewerkers een bodycam gaan dragen, een plan dat nu nog in de pilot-fase zit. Ook vakbond CNV ziet heil in dat plan.

De NS en de vakbonden willen tevens een uitbreiding van bevoegdheden voor NS-personeel, waardoor het makkelijker moet worden om de identiteit van aangehouden personen vast te stellen.

Dat zou mogelijk kunnen worden door NS-medewerkers toegang te geven tot het register waarin rijbewijzen geregistreerd staan. Op dit moment moet voor het identificeren van reizigers nog de politie ingeschakeld worden, waardoor reizigers tegenover NS-medewerkers makkelijk kunnen liegen over hun identiteit.

Steun in de rug

De NS heeft de afgelopen jaren al stappen gezet voor een veiliger werkomgeving, zegt Wiersinga. Eerder werd een WhatsApp-nummer in het leven geroepen waar reizigers onveilige situaties kunnen melden, er zijn meer stations afgesloten met poortjes en er hangen meer camera's op perrons.

Wiersinga hoopt dat de actie van vanavond als "een ontzettende steun in de rug voelt" voor de medewerkers in het ov. "Want ze voelen zich wel eens eenzaam. Je zal maar in je eentje op de trein staan en worden lastiggevallen door raddraaiers. Dus dat heel het ov stilstaat en er zoveel aandacht voor is, doet ze goed."

Oekraïne heeft vannacht een grote drone-aanval op Rusland uitgevoerd. De actie was vooral gericht op elektriciteitsstations die de militair-industriële productie ondersteunen, zegt een Oekraïense inlichtingenbron tegen persbureau Reuters.

Bij de aanval is een brandstofdepot getroffen. De gouverneur van de Russische regio Smolensk zei dat er brand is ontstaan. Die werd volgens Rusland veroorzaakt door vallende delen van een neergehaalde drone. Volgens Oekraïne zijn ook verschillende elektriciteitsstations geraakt.

Rusland zegt zeker vijftig drones te hebben onderschept en vernietigd. Het land ziet de drone-aanvallen als terrorisme. Bij de aanvallen zijn volgens Rusland twee mensen om het leven gekomen. Ze kwamen om toen hun huis in brand vloog na de inslag van een explosief.

Meer internationale steun

Oekraïne meldt vandaag Russische raketaanvallen. Die zouden de infrastructuur in de steden Odesa en Zaporizja hebben beschadigd.

De afgelopen dagen vielen bij luchtaanvallen meerdere burgerslachtoffers in Oekraïne. Vrijdag kwamen zeker acht mensen om het leven in de stad Dnipro. De Oekraïense president Zelensky drong na de aanval aan op meer internationale steun.

Eerder deze week kwamen bij een aanval op de Oekraïense stad Tsjernihiv zeker vijftien mensen om het leven, 60 mensen raakten gewond.