NOS Nieuws - Algemeen

Desi Bouterse is op het moment dat hij zich moest melden, niet bij de gevangenis in Paramaribo verschenen. Enkele minuten eerder had zijn vrouw, Ingrid Bouterse-Waldring, tegen NOS-correspondent Nina Jurna gezegd dat hij zich ook niet gaat melden.

De Surinaamse oud-legerleider en oud-president moest zich om 13.00 uur Nederlandse tijd melden bij Santo Boma, de grootste gevangenis van Suriname net buiten Paramaribo.

Volgens de vrouw van Bouterse gaat hij zich niet melden:

Bouterse werd in december definitief veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar voor zijn rol bij de Decembermoorden in 1982. Ook vier andere mannen werden veroordeeld. Drie van hen hebben zich wel bij de gevangenis gemeld.

De NDP, de partij van Bouterse, had partijleden opgeroepen vandaag van zich te laten horen bij het huis van de oud-legerleider. Zo'n honderd aanhangers van de oud-president hebben daar gehoor aan gegeven. Ook een aantal kopstukken van de partij is aanwezig.

'Hij laat zich niet vernederen'

Onder anderen partijprominent Ramon Abrahams heeft daar het woord genomen, schrijft de Surinaamse nieuwssite ABC. Abrahams zei volgens de site dat Bouterse zelf heeft aangegeven zich niet te zullen melden bij de gevangenis. "Gelooft u mij", zei Abrahams, "Bouterse is goed waar hij is."

De partijgenoot zei verder dat Bouterse "een echte revolutionair" is, die zich niet zal laten vernederen. "Nu niet, nooit niet", klonk het onder luid applaus.

Tot nu toe is het rustig in Paramaribo. Van tevoren had de politie rekening gehouden met onrust op deze voor het land historische dag: "Wij hopen niet dat er uitspattingen zullen zijn, maar houden er rekening mee. De inlichtingen- en de veiligheidsdiensten werken nu de klok rond."

Het is onbekend welke vervolgstappen het Openbaar Ministerie gaat nemen, nu Bouterse zich niet heeft gemeld bij de gevangenis.

Brief

Eerder wees het Surinaamse Openbaar Ministerie een verzoekschrift van advocaten van Desi Bouterse af. Het advocatenteam had gevraagd om de uitvoering van het vonnis tegen de oud-president en vier mede-veroordeelden te stoppen. De raadslieden beriepen zich in hun verzoekschrift op de in 2012 gewijzigde amnestiewet, waaronder Bouterse en andere verdachten vrijuit gingen.

Het verzoek werd in Suriname gezien als een soort laatste poging om Bouterse uit de cel te houden.

In mei volgend jaar zijn er verkiezingen. De partij van Bouterse, de NDP, kan mogelijk een coalitiepartner worden. Dan kan er beroep op de toekomstige president worden gedaan om Bouterse alsnog gratie te verlenen.

Bij de gevangenis wordt een aparte cel gebouwd voor Bouterse:

Kink, de commerciële radiozender voor alternatieve popmuziek, komt alsnog in de ether. Dat bevestigt de directeur van het station, Jan Hoogesteijn, tegenover de NOS.

Over anderhalve week neemt het station de regionale etherfrequenties over van Decibel. Daarmee is Kink alleen in de ether te ontvangen in de Randstad. Decibel is vanaf dat moment alleen nog online te beluisteren. De zender met popmuziek uit de jaren negentig stopt ook met de uitzendingen in de digitale ether, DAB+.

Voor Kink gaat met de frequentie een lange wens in vervulling. Al diverse malen probeerde het station een etherfrequentie te bemachtigen, maar trok steeds aan het kortste eind. Vorig jaar dwong Kink bij de rechter af dat een nieuwe veiling van de FM-frequenties niet langer mocht worden uitgesteld door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Maar bij de veiling in juli kon Kink niet mee in de hoge bedragen die uiteindelijk werden betaald voor een frequentie.

Geen hitparade

De historie van Kink gaat terug naar 1 oktober 1995, toen het nog als Kink FM werd opgericht. Het was met HitRadio Veronica en Veronica NieuwsRadio het derde radiostation waarmee de omroepvereniging Veronica, dat een maand eerder uit het publieke bestel was gestapt, een gooi wilde doen naar een etherfrequentie voor commerciële radio.

"Het is het eerste rockgeoriënteerde popstation van Nederland, waarbij de hitparade niet als uitgangspunt dient", zo presenteerde de zender zich. Bekende dj's als Rob Stenders, Alfred Lagarde, Kees Baars en Rob Bisschop moesten zorgen dat luisteraars de zender snel vonden. Via de kabel kwam Kink FM met 13.000 mensen alleen niet verder dan een luisterdichtheid van 0,1 procent.

Opgedoekt

Na twee jaar moest de zender met nagenoeg alleen vrijwilligers door, in de hoop om in 1998 een FM-frequentie te krijgen. Dat mislukte, net als bij een nieuwe veiling in 2002. Het ging verder bergafwaarts bij de vrijwilligerszender toen dj en boegbeeld Arjen Grolleman in 2010 plotseling overleed en de Vereniging Veronica een jaar later de geldkraan definitief dichtdraaide. Op 1 oktober 2011 stopte Kink FM na precies zestien jaar met uitzenden.

Vier jaar later slaagde directeur Jan Hoogesteijn er in de merknaam van Veronica los te weken. Via de digitale ether en internet werd de zender als kortweg Kink nieuw leven ingeblazen. Michiel Veenstra kwam als dj en programmaleider over van 3FM. Ook werd Eric Corton aangetrokken als dj.

Onlangs stapte Kink opnieuw naar de rechter over de veiling van de FM-frequenties. De zender meent dat die niet volgens de regels is verlopen.

Premier Rutte maakt zich geen zorgen over het grote aantal vertrekkers uit zijn demissionaire kabinet. "Ik kijk er per geval naar en vind het steeds zeer uitlegbaar", zegt hij naar aanleiding van het bericht van deze week dat minister Kuipers van Volksgezondheid naar het buitenland vertrekt.

Kuipers is de vierde bewindspersoon die na de val van het kabinet-Rutte IV is vertrokken. Minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken, staatssecretaris Uslu voor Cultuur en minister Kaag van Financiën gingen hem voor.

Rutte vindt het "natuurlijk jammer" dat zijn team niet intact blijft tot er een nieuw kabinet is geformeerd, maar hij wijst erop dat Hoekstra (nu Eurocommissaris) en Kaag (nu VN-gezant voor de wederopbouw van Gaza) gezaghebbende internationale functies hebben gekregen. "Dat vinden wij belangrijk", zegt hij. "We zijn daar alleen maar trots op."

'Gewoon mee dealen'

Ook de terugkeer van Uslu naar het familiebedrijf Corendon, vindt Rutte vanuit het bedrijfsbelang goed te verdedigen. Over Kuipers zegt hij niets. Het is nog niet duidelijk welke post de vertrokken minister van VWS krijgt.

Over het beeld dat het grote aantal afhakers oproept maakt Rutte zich geen zorgen. "Ik heb in al die jaren dat ik in de politiek zit, geprobeerd om het beeld het beeld te laten en te kijken wat er nou echt speelt. En als het per geval goed uitlegbaar is, dan moet je er gewoon mee dealen."

Dat lukt volgens hem intern heel goed. "We hebben een groot team van goed ingewerkte mensen en dat betekent dat je elkaar intern kunt vervangen." De 'stoelendans' heeft volgens hem dan ook geen consequenties voor de bestuurbaarheid van Nederland.

'Taak afmaken'

Andere leden in het kabinet zijn iets kritischer over het vroegtijdige vertrek van hun collega's. Minister De Jonge vindt dat het "echt hoort bij het ambt dat je ook je taak in zijn volledigheid doet en afmaakt". Maar hij wil geen oordeel vellen over "persoonlijke afwegingen".

Staatssecretaris Vijlbrief voor Mijnbouw vindt het "bijzonder jammer" dat zijn partijgenoot Kuipers als derde D66'er in korte tijd is vertrokken. "Ik zou dat zelf anders doen, maar hij heeft hiervoor gekozen en ieder geval is weer anders."

Arie van der Valk, die samen met zijn broer Gerrit in de jaren tachtig het Van der Valk-concern groot maakte, is gisteren in Voorschoten overleden. Dat maakte een woordvoerder van de familie bekend aan persbureau ANP. Van der Valk werd 94 jaar.

Arie van der Valk was één van de elf kinderen van Van der Valk-oprichter Martinus van der Valk. Samen met zijn vrouw Riet combineerde hij in Voorschoten een autohandel met een café; De Gouden Leeuw. De succesformule werd uitgebreid via overnames van slecht draaiende horecazaken in het land. Diverse kinderen kregen een eigen restaurant onder hun hoede. "Als de kindjes kunnen staan, kunnen ze ook glazen spoelen", zo luidde het motto.

Zonen Arie en Gerrit traden in de jaren tachtig steeds meer op de voorgrond van het bedrijf, waarbij Gerrit het gezicht van de keten werd en Arie de financiële zaken regelde. Samen legden zij de basis van de huidige keten van wegrestaurants en hotels in meerdere landen. De twee bedachten de toekan als logo voor de keten.

"Een mooie, grote, tropische vogel, een vrolijk beest, een gezellig beest. Dat past veel beter bij ons", legde de in 2009 Gerrit ooit uit waarom niet voor een valk was gekozen.

Belastingzaak

Als financiële man kreeg Arie van der Valk te maken met diverse crisissen, zoals tijdens de slepende belastingzaak rond het Van der Valk-concern in de jaren negentig. In 1994 viel de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (Fiod) verschillende vestigingen van het concern binnen.

Uiteindelijk mondde dit uit in een schikking, een navordering van 213 miljoen gulden, met de Belastingdienst.

Ook kreeg hij te maken met de ontvoering van Toos van der Valk in 1982, de vrouw van zijn broer Gerrit. Zij kwam vrij na betaling van meer dan 12 miljoen gulden aan losgeld.

Arie trouwde in 1955 met zijn vrouw Truus, met wie hij tien kinderen had. Hun zoon Lukas overleed vorig jaar op 60-jarige leeftijd. Broer Gerrit overleed in 2009, op 80-jarige leeftijd.

Toetsenist Nico Brandsen is woensdag op 63-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn familie laten weten. Brandsen speelde toetsenpartijen in nummers van talrijke artiesten en bands, zoals Golden Earring, Ilse DeLange, Jan Akkerman, Anouk, Van Dik Hout, Kane en Marco Borsato. Zijn specialisme was het hammondorgel.

Als toetsenist, maar ook als componist en producer, werkte hij mee aan talloze cd-opnames. Daarnaast had Brandsen eigen projecten als In De Steen, Ro & Paradise Funk, OLaBOLA en Fishpot. Ook gaf hij les op de popafdeling van het Conservatorium van Amsterdam.

Brandsen werkte lange tijd als muzikale partner van Angela Groothuizen, met wie hij meerdere theatervoorstellingen en liedjes schreef. In 2012 wonnen ze de Annie M.G. Schmidtprijs voor het nummer 'Vinkeveen'.

Brandsen achter de toetsen bij het nummer Vinkeveen, samen met Angela Groothuizen, in 2016:

Met zijn laatste project, Mell & Vintage Future, scoorde Nico Brandsen een aantal hits en tourde hij door Nederland, totdat er in juni vorig jaar een hersentumor bij hem werd geconstateerd.

De crematie vindt in besloten kring plaats, heeft zijn familie laten weten.

Het militaire regime in Myanmar is voor het noorden van het land een staakt-het-vuren overeengekomen met de Broederschap Alliantie. Dat is een verbond van drie etnische verzetsgroepen, die op 27 oktober een offensief waren gestart tegen het leger. Ze hebben afgesproken dat de verzetsgroepen geen aanvallen meer uitvoeren. Het leger op zijn beurt zal niet bombarderen en geen zware wapens gebruiken.

De gesprekken tussen de strijdende partijen werden georganiseerd door het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Ze vonden gisteren en eergisteren plaats in de Chinese stad Kunming, waar volgens het ministerie "de twee kanten onmiddellijk de gevechten en de oorlog beëindigden". Ook zal het grensgebied met China weer opengaan voor handel met Myanmar.

Het staakt-het-vuren geldt alleen voor Noord-Myanmar, terwijl de strijd zich de afgelopen maanden verspreidde naar het westen en zuidwesten. Daar zouden de etnische milities en andere verzetsgroepen dus nog altijd kunnen doorvechten.

Operatie 1027

Het offensief 'Operatie 1027' was volgens analisten de zwaarste beproeving voor het leger sinds de staatsgreep in februari 2021. Omdat er zo veel fronten waren, konden de vermoeide en soms ongemotiveerde militairen niet worden afgelost. Er werden zware verliezen geleden. De afgelopen weken verloor het militaire regime verschillende strategische plaatsen in het noorden van het land.

Volgens de Verenigde Naties zijn door het recente geweld zeker 300.000 mensen ontheemd geraakt. Sinds het begin van de gevechten na de staatsgreep zou dat uitkomen op ongeveer 2 miljoen.

Het is een historische dag in Suriname: oud-president Desi Bouterse moet zich vandaag om 13.00 uur Nederlandse tijd melden bij Santo Boma, de grootste gevangenis van Suriname.

Bouterse werd in december definitief veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar voor zijn rol bij de Decembermoorden in 1982.

Gevreesd wordt voor onrust. "Wij hopen niet dat er uitspattingen zullen zijn, maar houden er rekening mee," zegt de politie in Suriname.

De grote vraag is of Bouterse zich bij Santo Boma meldt om zijn straf uit te zitten. Waar hij momenteel is, blijft in nevelen gehuld. "Ik kan u zeggen dat mijn cliënten law obedient servants zijn," zei zijn advocaat Irvin Kanhai gisteren tegen radio LIM FM. "Ik heb nooit een moordenaar verdedigd, ik heb een revolutionair verdedigd. Daarmee heb ik u alles gezegd."

'De sfeer is nu rustig'

In Suriname is de sfeer momenteel rustig, zegt Glenn Truideman, politicoloog en radiopresentator bij Ampie's Broadcasting Corporation (ABC). "In dit geval is mijn hoop mijn verwachting." ABC werd in 1975 opgericht door André Kamperveen, ook wel 'Ampie' genoemd. Kamperveen, oud-voetballer en politicus, was een van de slachtoffers van de Decembermoorden.

Het radiostation werd in 1982 in brand gestoken en zond 11 jaar lang niet meer uit. In 1993 pakten twee zonen van Kamperveen de draad weer op met ABC. "We hopen allemaal, althans een groot deel van de samenleving, dat hij zich aan de uitspraak van de rechter zal houden," zegt de radiopresentator.

Truideman erkent dat het ook anders kan lopen. "Ik kan het nergens op baseren, omdat Bouterse ook alle kanten op kan gaan. Het is niet allemaal wat hij zegt wat hij doet, of wat hij denkt dat hij doet."

En hoewel de sfeer nu rustig is, kan die ook omslaan. "Er wordt rekening gehouden met calamiteiten", zegt Milton Kensmil, woordvoerder van de politie in Suriname. De politie voert vandaag een speciaal veiligheidsplan uit en staat op scherp. Er zullen "diensten belast met handhaving van de veiligheid" ter plaatse zijn om de situatie veilig te houden, zegt de politie. "De inlichtingen- en de veiligheidsdiensten werken nu de klok rond."

Verkiezingen 2025

Er zijn meerdere scenario's mogelijk. In mei volgend jaar zijn er verkiezingen. "Bouters partij, de NDP, kan een coalitiepartner worden. Dan kan er beroep op de toekomstige president worden gedaan om Bouterse alsnog gratie te verlenen."

De NDP heeft voor vandaag om 9.00 uur Surinaamse tijd mensen opgeroepen samen te komen uit solidariteit met de oud-president. Dit valt samen met het moment waarop Bouterse zich moet melden bij Santo Boma. De partij "kan zich niet vinden in het politieke vonnis" zegt NDP in de oproep.

De NDP wil tegenover de NOS niet reageren. De partij lijkt in de oproep voor de bijeenkomst al campagne te voeren voor de verkiezingen van volgend jaar.

Het demissionaire kabinet geeft een tijdelijke lening van 25 miljard euro aan netbeheerder Tennet. Met dit geld kan het bedrijf investeringen doen om de verstopping van het stroomnet tegen te gaan. Dit heeft het ministerie van Financiën aan de Tweede Kamer bekendgemaakt. Het net zit nu overvol, wat de energietransitie dreigt te vertragen.

De lening is duidelijk bedoeld als een overbrugging. Eigenlijk zou Tennet geld binnenkrijgen door de verkoop van de Duitse tak van de netbeheerder, maar dat loopt vertraging op.

Kabels

Het is niet duidelijk op welke termijn de verkoop in Duitsland wel doorgaat en Tennet heeft in 2024 al 13 miljard euro nodig om allerlei investeringen te kunnen doen. Er moeten bijvoorbeeld dikke kabels worden aangelegd, zodat er meer stroom door het elektriciteitsnet kan gaan. In 2025 gaat het om een bedrag van 12 miljard euro.

Als de verkoop van de Duitse tak toch op korte termijn rondkomt, duurt het nog maanden voordat Tennet daadwerkelijk dat geld op de rekening heeft staan. Tennet betaalt een markconforme rente op de lening en moet het volledig geleende geld terugbetalen in de periode 2030-2040.

Voor de derde keer deze week is er een explosie in de Koekoekstraat in Vlaardingen geweest. Niemand raakte gewond. De politie roept getuigen op zich te melden.

In de nacht van maandag op dinsdag was bij hetzelfde huis ook al een explosie. De dag daarvoor was er een ontploffing bij de buren. De politie is bezig met een onderzoek. Er is nog geen verdachte opgepakt, meldt de Rotterdamse eenheid op X. De gemeente Vlaardingen heeft vanochtend op verzoek van de Rotterdamse politie een camera in de Koekoekstraat geplaatst.

Buurtbewoners tasten in het duister over de aanleiding. "Die man woont daar alleen met zijn zoon, ik weet niet waarom hij doelwit zou zijn", zegt een bewoner tegen Rijnmond. Een andere buurman oppert: "Misschien is het wel gewoon het verkeerde adres. De politie zou wat vaker 's nachts op straat moeten rijden."

Angst

In het andere getroffen huis woont een echtpaar van 83 jaar. Bij hun voordeur ontstond door de explosie een klein vuur dat snel kon worden gedoofd. Zij zijn geschrokken en angstig.

Ook hun buurtgenoten zijn ongerust. "Ik ben bang voor mijn gezin en ga nu voor en achter het huis camera's ophangen."

Vlaardingen wordt al weken geteisterd door explosies en autobranden. Veel daarvan zijn gericht tegen panden en voertuigen van een loodgietersbedrijf. Waarom de man stelselmatig wordt aangevallen, is onbekend. De politie zegt er niet van uit te gaan dat de explosie van afgelopen nacht in de reeks past.

Door de vele regenval van de laatste maanden is er nu water in overvloed. Is het ook genoeg om een droge zomer door te komen? De NOS legde die vraag voor aan verschillende waterschappen. Zij zijn optimistisch, maar met een voorbehoud. "We hebben zeker een goede uitgangspositie, maar als we een heel droog voorjaar krijgen, dan heb je zo weer een probleem".

De afgelopen tijd waren de waterschappen vooral bezig het water zo snel mogelijk af te voeren. Gemalen werkten op maximale capaciteit, alle schutten stonden omlaag. Het water stroomde door uiterwaarden of werd tijdelijk 'geparkeerd' in retentie- en waterbergingsgebieden. Die lopen op dit moment op de meeste plekken weer leeg.

"Je kunt niet alles vasthouden", zegt Brenda Arends, droogte-expert van het Brabantse waterschap Aa en Maas. "Je moet die gebieden ook weer vrijmaken voor een mogelijk volgend hoogwater". Bovendien hebben veel van die tijdelijke overstromingsgebieden normaal een andere functie, zoals akkerbouw of recreatie.

Daarbij is het vasthouden van water niet overal zinvol, hoor je bij alle waterschappen. Open water - in bassins of retentiegebieden - verdampt heel snel. Er zouden enorme hoeveelheden van nodig zijn, wil het echt zoden aan de dijk zetten. Ook liggen de stukken land die nu overstroomd zijn vaak laag, terwijl watervoorraden het hardst nodig zijn op de hogere - en droge - zandgronden.

De beste plek om het water vast te houden is in de grond. Daar ziet de situatie er nu in heel Nederland goed uit; overal staan de grondwaterpeilen 'op groen'. "De bodem is echt verzadigd nu, alle tekorten zijn weggewerkt", vertelt Jane Alblas van de Unie van Waterschappen. "Daarmee begin je het jaar goed, maar op het moment dat er weer langere tijd geen regen valt, of het heel heet wordt en alle gewassen weer veel water nodig hebben, heb je zo weer een tekort".

Een van de grootste grondwaterreservoirs is de 'zoetwaterbel' in het Veluwe Massief. Dat is een waterkolom van zo'n 60 meter hoog. "Daarin zit zeven keer zo veel water als in het IJsselmeer", vertelt Maarten Veldhuis van waterschap Vallei en Veluwe.

"Door de droogte in 2017 en 2018 was de voorraad in de bel flink geslonken. Nu is 'ie weer goed aangevuld." Je ziet - tot vreugde van Veldhuis en andere natuurliefhebbers - dat er zelfs water uit de grond ontspringt op plekken waar dat jarenlang niet gebeurde.

Het droogteprobleem is dus het grootste op de zandgronden. Die wateren sneller af doordat de mens er sloten en greppels in heeft gegraven. Nu ook water vasthouden steeds belangrijker wordt, zijn op sommige plekken sloten gedempt en beken en riviertjes weer in natuurlijke staat gebracht - van recht naar kronkelend - en zijn er in die sloten en greppels stuwen gezet om snelle afwateren tegen te gaan. De waterschappen zetten die nu de ergste wateroverlast voorbij is zo snel mogelijk weer omhoog.

Een groot deel van de watergangen is in handen van boeren. Ook zij accepteren tegenwoordig meer water op hun akkers en weilanden, om droogte later in het jaar te voorkomen, zeggen meerdere waterschappen.

Toch komt er ook weer een moment dat zij het land willen bewerken, dan wordt ook er ook veel water weggepompt. "We zouden in februari en maart de peilen wat hoger moeten laten", zegt Veldhuis van Vallei en Veluwe. "Daarin zouden we strenger moeten zijn." Bij een hoog grondwaterpeil kunnen boeren niet met zware machines het land op om bijvoorbeeld te ploegen of te zaaien.

Op termijn moet er beter bekeken worden welke activiteit er op welke plek past. Daarbij moeten "water en bodem sturend" worden bij de inrichting van het land, zoals demissionair minister Harbers in 2022 aankondigde in zijn kamerbrief. Daar botsen soms belangen. Bijvoorbeeld als er een woonwijk gebouwd wordt in een hele lage polder of bij landbouw in de vruchtbare Brabantse beekdalen, waar akkers met mais en aardappelen steeds vaker onder water komen te staan. Je kunt daar water blijven wegpompen, of de rivier de ruimte geven.

Ook dijkgraaf Hein Pieper van waterschap Rijn en IJssel denkt dat er beter gekeken moet worden naar welke grond waarvoor geschikt is en of er water beschikbaar is. "Er is nog steeds een soort maakbaarheidsidee dat we alles naar onze hand kunnen zetten. Dat kan niet meer, maar ik vraag me af of we snel genoeg kunnen schakelen."

Zeker tientallen kikkers en salamanders zijn de afgelopen dagen verdronken in de duinen van IJmuiden. Dat komt waarschijnlijk doordat vorige week water werd weggepompt om opgeslagen strandhuisjes te beschermen tegen het hoogwater, schrijft NH. Het water zou terechtgekomen zijn op plekken waar de amfibieën hun winterslaap deden.

Natuurkenner en verslaggever Stephan Roest trof de dieren aan tijdens een wandeling en denkt dat het niet bij enkele tientallen dode amfibieën is gebleven. "Gezien de uitgestrektheid van dit gebied kun je ervan uitgaan dat het om honderden kikkers en salamanders gaat." Een aantal dieren herkende hij als beschermde diersoorten die op de Rode Lijst staan, een overzicht van diersoorten die uit Nederland zijn verdwenen of dreigen te verdwijnen.

Hij noemt het pijnlijk dat de beestjes overleden lijken door verdrinking. "Jarenlang is het te droog geweest in de duinen, waardoor ze hun eitjes niet konden afzetten. Daarom hebben ze juist dit wat nattere gebied opgezocht. En dan gebeurt nu dit."

Losgetrokken

De operatie met deze waterpomp in IJmuiden had al eerder veel voeten in de aarde. Zo is een kelder van een huis ondergelopen met grondwater, waardoor voor tienduizenden euro's schade is ontstaan. De bewoners zijn ervan overtuigd dat het water afkomstig is van het weggepompte water uit de duinen, waar ze nog geen kilometer vandaan wonen.

Bovendien kwam weggepompt water op de weg terecht. "Levensgevaarlijk met de vrieskou", zei een woordvoerder van het bedrijf dat de werkzaamheden uitvoerde tegen de regionale omroep. "De bovenlaag bevriest en het wordt een grote ijsbaan."

Een woordvoerder van de gemeente Velsen, waar IJmuiden onderdeel van is, zegt dat er onderzoek wordt gedaan naar het verband tussen de waterpomp en de dode amfibieën. "We komen meteen in actie, want het is erg dat dit is gebeurd."

Het nieuwe kabinet zou de wirwar aan verlofregelingen voor werknemers moeten versimpelen, schrijft de Sociaal-Economische Raad (SER). Volgens het adviesorgaan kunnen alle verlofmogelijkheden het beste worden samengevoegd tot drie varianten. Dat zou het veel overzichtelijker maken en veel minder administratieve rompslomp geven.

Alle opties om verlof op te nemen kunnen volgens de SER het beste worden teruggebracht tot drie mogelijkheden: zorg voor kinderen, zorg voor naasten en persoonlijk verlof.

Onder zorg voor kinderen vallen dan zwangerschaps- en bevallingsverlof, geboorteverlof, ouderschapsverlof en adoptie- en pleegzorgverlof. Via zorg voor naasten is kort- en langdurend verlof voor zorg en mantelzorg mogelijk. En via persoonlijk verlof is alles mogelijk van vakantie tot vrije dagen voor studie en rouw.

De SER concludeert dat de huidige verlofregelingen als complex worden ervaren. Vereenvoudiging kan volgens het adviesorgaan de prestaties en motivatie van werknemers bevorderen, en tegelijkertijd het ziekteverzuim verminderen.

De talloze huidige regelingen leveren volgens de SER ook veel administratieve hoofdbrekens voor bedrijven op, waarbij niet altijd duidelijk is wie het verlof betaalt. Door de versimpeling naar drie verlofopties kan er volgens de SER een "grotere en meer herkenbare bijdrage van de overheid" worden geregeld. De huidige "beperkte overheidsbijdrage" staat volgens de SER "niet in verhouding tot de grote maatschappelijke baten" die verlof heeft.

De klimaatdemonstranten die in november 2022 het beveiligde deel van Schiphol binnendrongen voor een actie op het terrein voor privévliegtuigen worden niet vervolgd. Het Openbaar Ministerie (OM) laat alle aanklachten vallen.

Dit besluit volgt op een onderzoek van de Koninklijke Marechaussee, waaruit blijkt dat er fouten zijn gemaakt bij de identificatie van de demonstranten. "Een substantieel deel van het onderzoek naar de identificaties is niet goed gegaan of is niet meer verifieerbaar", zegt het OM.

Op 5 november 2022 braken enkele honderden demonstranten van Greenpeace en Extinction Rebellion door de hekken van Schiphol-Oost, waarachter privévliegtuigen staan opgesteld. Ze blokkeerden de toestellen en fietsten rondjes op het platform.

De marechaussee arresteerde meer dan 400 activisten, maar slaagde er niet in de identiteit van iedereen vast te stellen. Dat is naderhand geprobeerd door foto's van de actie te vergelijken met openbare bronnen zoals sociale media. Hierbij werd ook gebruikgemaakt van gezichtsherkenningssoftware.

Niet terecht

Het Openbaar Ministerie stuurde 176 mensen een brief met de mededeling dat ze gezien waren bij de actie, maar bij verschillende mensen bleek dat niet terecht. Een aantal personen kon bewijzen dat ze op de dag van de klimaatactie helemaal niet op Schiphol waren geweest. Kamerleden wilden weten hoe dit kon gebeuren.

Uit nader onderzoek van de marechaussee op verzoek van het OM blijkt nu dat bij 64 personen de juistheid van de identificatie niet meer kan worden vastgesteld. In negen gevallen is sprake van onjuiste identificatie. De gegevens van deze twee groepen worden verwijderd uit de systemen van Justitie en de Marechaussee.

Bij negentig actievoerders is de identificatie correct verlopen en is er geen twijfel over wie ze zijn. Die gegevens blijven bewaard. Justitie zegt dat de werkwijze rond grootschalige aanhoudingen inmiddels is geëvalueerd en voor toekomstige situaties is aangepast.

Zaak geseponeerd

De zaak tegen vier verdachten die het OM wilde vervolgen, wordt geseponeerd. "Hoewel over de juistheid van hun identificatie en de bewijsbaarheid van het feit geen twijfel bestaat, speelt het tijdsverloop tot aan de zitting een rol, in combinatie met beperkte capaciteit bij de rechterlijke macht en de belasting van de strafrechtketen", zegt het OM.

Ook de fouten die gemaakt zijn bij de identificaties spelen volgens het OM hierbij een rol. Een bijkomend argument is dat de opgelegde straf vermoedelijk laag zou zijn, mogelijk slechts een waarschuwing.

Hoewel uiteindelijk niemand vervolgd wordt, vindt het OM nog steeds dat met het betreden van Schiphol grenzen zijn overschreden. Het brengt de veiligheid in gevaar en is als misdrijf opgenomen in de Luchtvaartwet. "Een dergelijke situatie, waarbij tevens sprake is geweest van het vernielen en het klimmen over hekken, valt niet onder de demonstratievrijheid", aldus het OM.

Het aantal bedrijven dat failliet wordt verklaard loopt op. In heel 2023 gingen 3271 bedrijven failliet, ruim de helft meer dan een jaar eerder, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Verschillende organisaties zagen vorig jaar steeds vaker ondernemers aankloppen voor hulp om een faillissement te voorkomen. Wel vielen nog altijd minder bedrijven om dan in 2019. In het laatste jaar voor de coronapandemie gingen 3792 bedrijven failliet.

Vorig jaar was er vooral in december een piek in het aantal faillissementen. Er vielen toen 391 bedrijven om, 30 procent meer dan in november. De sector handel telde de meeste faillissementen: 682, gevolgd door de bouw met 479 faillissementen.

Ook in de horeca is een flinke toename te zien, met 267 faillissementen, tegen 134 in 2022.

De Nederlandse economie belandde vorig jaar in een lichte recessie. Dat kwam mede doordat de rente verhoogd werd om prijsstijgingen tegen te gaan in. De Nederlandsche Bank ziet wel dat de inflatie steeds meer onder controle komt, maar verwacht pas dat die in 2025 structureel op het 'normale' niveau van 2 procent komt.

Exportdaling

Voor de economie is vooral de dalende export zorgelijk. In november kromp de export van goederen opnieuw, met 4,5 procent., zo meldt het CBS vandaag Vooral de uitvoer van voedings-en genotmiddelen en chemische producten daalde vergeleken met dezelfde periode van vorig jaar. Dit komt mede door de krimp van de economie in Europa, met name in Duitsland.

De export is goed voor ongeveer een derde van de economische groei in Nederland. De uitvoer van goederen maakt ongeveer drie kwart uit van de totale export.

Goedemorgen! Vandaag gaat de zaak van de genocide-aanklacht van Zuid-Afrika tegen Israël verder bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Israël komt vandaag aan het woord. En de Surinaamse oud-legerleider Desi Bouterse moet zich vandaag melden bij de gevangenis, net als zijn vier medeveroordeelden.

Eerst het weer: Vanochtend is het is het veelal grijs en door aanvriezende mist en ijzel kan het plaatselijk glad zijn. In een groot deel van het land geldt code geel, in Brabant en Limburg geldt vanwege de gladheid code oranje. 's Middags en 's avonds is er kans op wat motregen. In de avond kan in het zuiden van Limburg motregen op een bevroren ondergrond vallen. Het wordt 1 tot 5 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Vannacht hebben de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk zestig doelen van de Houithi-rebellen in Jemen bestookt als reactie op de aanvallen van de rebellen op schepen in de Rode Zee. Daarbij zijn ze ondersteund door Nederland, Canada, Australië en Bahrein. Meerdere plaatsen in het westen in Jemen, waaronder de hoofdstad Sanaa, zijn bestookt. Rusland heeft voor later vandaag de VN-veiligheidsraad bijeen geroepen over de kwestie.

Op een lokale tv-zender zei Houthi-kopstuk Hussein al-Izzi zei dat de VS en het VK "een hoge prijs zullen betalen voor deze flagrante agressie". Daarnaast zegt Mohammed Abdulsalam, hoofdonderhandelaar van de Houthi's, dat de rebellen door zullen gaan met het bestoken van schepen. De afgelopen weken werden schepen aangevallen die banden zouden hebben met Israël.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Als Bouterse zich vandaag meldt, wordt dit zijn cel:

Fijne vrijdag en alvast een goed weekend!

In een magazijn van een textielbedrijf in Zaltbommel heeft een grote uitslaande brand gewoed. De brandweer rukte gisteravond laat met groot materieel uit om de brand te blussen. Dat duurde tot diep in de nacht.

De brandweer kon voorkomen dat de vlammen oversloegen naar nabijgelegen gebouwen, maar het bedrijfspand kon niet worden gered.

Volgens Omroep Gelderland waren meer dan honderd brandweermensen uit verschillende regio's aanwezig om het vuur te lijf te gaan. Rond 3.30 uur schaalde de brandweer af. Naar verwachting duurt het nablussen nog enkele uren.

Verbrande delen van het pand werden de lucht in geslingerd, meldt de veiligheidsregio op X. Die kwamen verderop op straat terecht. Volgens de veiligheidsregio kunnen die met een handschoen worden opgeraapt en in een afvalbak worden gegooid.

De brandweer heeft geen gevaarlijke stoffen aangetroffen. Voor zover bekend zijn er geen gewonden gevallen. Over de oorzaak is nog niets bekend.

Vanochtend waarschuwde Het KNMI voor gladheid als gevolg van bevriezing en ijzel. Voor het begin van de ochtend was er code oranje afgegeven voor Brabant en Limburg, in grote delen van de rest van het land gold code geel. Alleen in Limburg kan het lokaal nog glad zijn.

In Limburg gebeurden vanochtend wel meer ongelukken dan normaal, maar in het algemeen lijkt de gladheid niet tot grote problemen te hebben geleid.

Rijkswaterstaat bestrooide sinds gistermiddag de wegen met zout om de gladheid tegen te gaan. Strooiwagens hebben daarbij ruim 2 miljoen kilo zout gebruikt en zo'n 29.000 kilometer afgelegd.

Gisteravond was het al glad op de weg. Vooral in het oosten van het land leidde dat tot ongelukken. Op de provinciale weg N315 bij Zelhem in de Achterhoek kwam een bestuurder van een auto om het leven bij een botsing tussen twee voertuigen. De bestuurder van de andere auto raakte gewond.

Later vandaag kan het opnieuw glad worden.

De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hebben tientallen doelen van de Houthi-rebellen in Jemen bestookt als reactie op de aanvallen van de rebellen op schepen in de Rode Zee.

De Amerikaanse president Biden en de Britse premier Sunak zeggen de aanvallen te hebben uitgevoerd met hulp van Nederland, Australië, Canada en Bahrein.

In een brief aan de Tweede Kamer schrijven de demissionaire ministers Bruins Slot van Buitenlandse Zaken en Ollongren van Defensie dat Nederland de operatie politiek steunt, en op verzoek van de VS ook "niet-operationele militaire steun" aan de operatie geeft. Dat gebeurt door de inzet van "één stafofficier". De twee Nederlandse bewindslieden benadrukken dat bij het besluit om mee te doen "de impact van deze operatie op de Nederlandse presentie en Nederlandse belangen in de regio is meegewogen".

Britse media hadden al gemeld dat zulke aanvallen er op korte termijn aan zaten te komen. Een hooggeplaatst lid van de Houthi-rebellen zegt dat er aanvallen zijn uitgevoerd op de hoofdstad Sanaa, het gouvernement Hodeidah en de steden Sa'dah en Dhamar.

Volgens een Amerikaanse functionaris hebben de aanvallen "een significante impact gehad op het vermogen van de Houthi's om schepen aan te vallen in de Rode Zee". Houthi-kopstuk Hussein al-Izzi zei op een lokale tv-zender dat de VS en het VK "een hoge prijs zullen betalen voor deze flagrante agressie".

In een verklaring zegt de Amerikaanse luchtmacht dat er meer dan zestig doelen zijn aangevallen in Jemen, op 16 locaties. Volgens de Amerikanen zijn er onder meer opslagplaatsen, lanceersystemen, productiefaciliteiten en luchtverdedigingssystemen van de Houthi's geraakt. Bij de aanvallen werden meer dan honderd raketten gebruikt.

Getuigen melden aan persbureau Reuters dat er explosies te horen waren in de hoofdstad. CNN meldt dat met name het westen van Jemen is bestookt. Dat zou zijn gebeurd met Amerikaanse en Britse vliegtuigen en vanaf Amerikaanse marineschepen die in de Rode Zee varen.

In reactie op de aanvallen roept Rusland de Veiligheidsraad bijeen om de kwestie te bespreken. Rusland wil dat dat vandaag nog gebeurt. Afgelopen woensdag nam de Veiligheidsraad een resolutie aan waarin werd geëist dat de Houthi's zouden stoppen met hun aanvallen op de scheepvaart in de Rode Zee. Rusland en China onthielden zich toen van de stemming.

Verklaring Biden, Sunak en Rutte

"Deze aanvallen zijn een directe reactie op de ongekende aanvallen van de Houthi's op internationale schepen in de Rode Zee - waarbij voor het eerst in de geschiedenis ballistische raketten tegen schepen zijn gebruikt", zegt Biden in een verklaring.

"Deze aanvallen hebben Amerikaans personeel, civiele zeelieden en onze partners in gevaar gebracht, de handel in gevaar gebracht en de vrijheid van scheepvaart bedreigd." Biden zegt "niet te zullen aarzelen" om verdere maatregelen te nemen om mensen en de vrije handelsstroom te beschermen.

De Britse premier Sunak zegt in een verklaring dat "het Verenigd Koninkrijk altijd zal opkomen voor vrijheid van scheepvaart en vrije handel". Hij zegt dat het VK daarom samen met de VS en met "niet-operationele militaire steun" van de andere landen "een beperkte, noodzakelijke en proportionele actie uit zelfverdediging" heeft uitgevoerd op Houthi-doelen. Sunak roept de rebellen op om "onmiddellijk te stoppen met hun aanvallen en om stappen te nemen om te de-escaleren".

Demissionair premier Rutte benadrukt op X dat het Amerikaans-Britse optreden is gebaseerd op het recht op zelfverdediging en zich richt op de-escalatie. Hij wijst er verder op dat Nederland "als van oudsher zeevarend land enorm hecht aan het recht op vrije doorvaart" en dat ons land de operatie steunt. De aanvallen van de Houthi's in de Rode Zee zijn volgens Rutte "een duidelijke schending van het internationaal recht en vormen een bedreiging voor maritiem personeel en handelsstromen".

Raketten en drones

De Houthi-rebellen in Jemen vallen al weken schepen in de Rode Zee aan die banden zouden hebben met Israël. Dat doen zij vanwege de oorlog in de Gazastrook. Schepen die Jemen moeten passeren, worden met raketten en drones beschoten. Veel schepen mijden sindsdien de Rode Zee.

Met de luchtaanvallen willen de Amerikanen en de Britten daar een einde aan maken. Het is de eerste keer dat de door Iran gesteunde rebellengroep wordt aangevallen vanwege de aanvallen op schepen in de Rode Zee.

Dit zijn de eerste beelden van de aanvallen, de beelden van de explosies zijn niet onafhankelijk geverifieerd:

Houthi-leider Abdul Malik al-Houthi zei gisteren dat de Houthi's op een aanval zullen reageren. De reactie zal krachtiger zijn dan de aanval met tientallen drones en raketten die de Houthi's woensdag lanceerden. "Wij blijven vastbesloten om schepen met een link met Israël aan te vallen en daar wijken we niet van af."

Een woordvoerder van de Houthi's zegt op social media dat er geen rechtvaardiging is voor de aanval van de Amerikanen en de Britten. Mohammed Abdulsalam zegt ook dat de Houthi's door zullen gaan met het bestoken van schepen die van of naar Israël reizen.

Kant van Palestijnen

De Houthi's staan in de oorlog tussen Israël en Hamas aan de kant van de Palestijnen. Ze belagen Israëlische schepen en schepen die van of naar Israël varen, maar de laatste tijd worden er ook steeds vaker schepen doelwit die een minder duidelijke link met Israël hebben.

De VN-veiligheidsraad eiste eerder dat de Jemenitische rebellengroep onmiddellijk stopt met hun aanvallen op schepen in de Rode Zee. Elf leden stemden voor de resolutie en vier landen, waaronder Rusland en China, onthielden zich van stemming.

Zo'n honderd mensen hebben zich gemeld bij een advocaat omdat ze zeggen opgelicht te zijn door een 23-jarige 'cryptobelegger' uit Hengelo. Gezamenlijk zijn ze mogelijk voor miljoenen kwijtgeraakt, schat een gedupeerde bij RTV Oost.

De gedupeerden maakten grote bedragen over naar de man die dat namens hen investeerde in virtuele munten. Gisteren liet de belegger weten al het geld kwijt te zijn, inclusief zijn eigen geld, meldt de omroep. Inmiddels zou hij spoorloos zijn.

De man zou in zijn directe omgeving een reputatie hebben opgebouwd als 'crypto-genie'. De minimale inleg was 5000 euro, zegt een van de gedupeerden tegen de regionale omroep. De beleggers kregen regelmatig een overzicht gemaild met de winst. Die konden ze laten uitbetalen of opnieuw investeren. Sommige mensen kregen volgens de regionale zender daadwerkelijk 'winst' uitgekeerd. Het vermoeden bestaat dat dit betaald werd met het geld dat andere investeerders inlegden, en niet werkelijk winst was.

Desondanks zorgde de 'winstuitkering' volgens RTV Oost voor goede mond-tot-mondreclame voor de man, waardoor steeds meer investeerders zich meldden. Mogelijk ging het in totaal om 300 mensen, blijkt uit het aantal namen op mailinglijst die is ingezien door een verslaggever van de omroep.

Juridische mogelijkheden

Advocaat Arjon Tieman kijkt namens de beleggers welke juridische mogelijkheden de gedupeerden hebben. "We zouden kunnen procederen tegen de persoon om wie het gaat. Een andere optie is dat we ons richten op professionele partijen als betrokken banken en cryptoplatforms", zegt hij tegen de regionale omroep.

Een andere optie is volgens de raadsman om te kijken in hoeverre een bank verantwoordelijk gehouden kan worden. "De vraag is nu onder meer in hoeverre een bank een zorgplicht heeft als op de rekening van een zo jong iemand dergelijke bedragen worden bijgeschreven", aldus de advocaat.

Geen van de beleggers heeft aangifte gedaan bij de politie. "We bekijken wat verstandig is. Of de gedupeerden dat individueel moeten doen of dat dat we dat wellicht samen doen en daarvoor bijvoorbeeld een belangenvereniging oprichten. In het verleden is dat vaker zo gedaan."

Het is onbekend wat er met het geld is gebeurd.

Britse media speculeren dat de Amerikanen en Britten op korte termijn de aanval openen op Houthi-rebellen in Jemen. Die brengen al weken het scheepvaartverkeer in gevaar op de belangrijke route door de Rode Zee. Schepen die daar Jemen moeten passeren, worden al weken met raketten en drones beschoten.

Premier Sunak heeft vanavond zijn kabinet geïnformeerd over "mogelijke Britse en Amerikaanse aanvallen" op Houthi-rebellen, schrijft de BBC. Eerder vandaag was er overleg met de Britse veiligheidsraad. Volgens Sky News zal het kabinet ook oppositieleider Starmer over dit belangrijke besluit inlichten.

Sunak heeft eerder vandaag overleg gehad met president Sisi van Egypte, een belangrijke speler in de regio. De premier heeft Sisi laten weten dat hij actie zal ondernemen om de vrije doorvaart op zee te verdedigen en mensen op schepen te beschermen, aldus het kantoor van Sunak.

Reactie Houthi's

Houthi-leider Abdul Malik al-Houthi zei eerder vandaag dat de Houthi's op een aanval zullen reageren. De reactie zal krachtiger zijn dan de aanval met tientallen drones en raketten die de Houthi's woensdag lanceerden. "Wij blijven vastbesloten om schepen met een link met Israël aan te vallen en daar wijken we niet van af."

De Houthi's zeggen in de oorlog tussen Israël en Hamas aan de kant van de Palestijnen te staan. Ze belagen naar eigen zeggen Israëlische schepen en schepen die van of naar Israël varen. De laatste tijd worden er echter ook steeds vaker schepen belaagd die een minder duidelijke link met Israël hebben.

De VN-veiligheidsraad eiste vannacht dat de Jemenitische rebellengroep onmiddellijk stopt met hun aanvallen op schepen in de Rode Zee. Elf leden stemden voor de resolutie en vier landen, waaronder Rusland en China, onthielden zich van stemming.

Een coalitie onder leiding van de VS patrouilleert in de Rode Zee om aanvallen te voorkomen. Nederland doet met twee stafofficieren aan deze operatie (Prosperity Guardian) mee.