Bij een grote brand op de vuilstortplaats Lagun op Bonaire komt sinds dinsdagavond een dikke, schadelijke zwarte rook vrij. Omwonenden binnen een straal van een kilometer zijn geëvacueerd. Het gaat om zo'n dertig tot veertig mensen.
Het afvalcentrum Selibon, waar de brand woedt, staat al geruime tijd bekend als een risicovolle locatie. De landfill, zoals die op het eiland genoemd wordt, smeult al jaren. De overheid adviseert bewoners zonder opvangmogelijkheden naar een buurtcentrum te gaan.
Jan Verbeek, een van de bewoners naast de vuilstort spreekt met frustratie en teleurstelling over de situatie rond de vuilstort op Bonaire. "Elke keer is het hetzelfde liedje," zegt hij. "Vijf maanden geleden hadden we ook een brand, en sindsdien is er weinig gebeurd. Ja, er zijn vergaderingen en rapporten, maar nu zitten we opnieuw in de rook en de schadelijke dampen.
De situatie begint volgens Verbeek onhoudbaar te worden. "We ademen hier giftige stoffen in, zonder te weten wat dat met ons doet. Er zijn zware metalen, plastic dat verbrandt, de lucht is echt ongezond. Er wordt al maanden beloofd dat ze onze gezondheid gaan onderzoeken, maar we wachten nog steeds.
'Zorgwekkend, complex en urgent'
Verbeek overweegt nu zelfs om te vertrekken. "Hoeveel geduld moet je nog hebben? Het lijkt erop dat we het hier zelf maar moeten regelen. De bestuurders waren er gisteravond, toen de brand het hevigst was, als de kippen bij. Het crisisteam kwam zowaar op gang. Maar een oplossing op korte termijn bieden ze niet."
Volgens Verbeek lijken de autoriteiten aanbevelingen uit een recent rapport van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) over de vuilstort in de praktijk te brengen. "Nu nog erkennen dat deze ramp te groot is en dat de ILT het stuur over moet nemen", zegt Jan.
De ILT deed afgelopen maanden onderzoek naar de vuilnisbelt en constateerde dat er 'ernstige milieurisico's' waren. De situatie bij Selibon op de locatie Lagun is zorgwekkend, complex en urgent, waarschuwde het rapport.
Zelfs als de juiste experts komen, zal het nog jaren duren voordat er iets daadwerkelijk is opgelost. Dat kunnen we toch niet uitzitten? Misschien is het tijd om mijn gezin ergens anders naartoe te brengen, want zo kunnen we niet blijven leven," zegt Verbeek zichtbaar geëmotioneerd.
Op grote afstand zijn rookwolken van de brand te zien:
Het Bestuurscollege van Bonaire benadrukt de ernst van de situatie en stelt dat de bescherming van volksgezondheid, natuur en milieu prioriteit heeft. "Maar dit probleem is complex, mede door jarenlange misstanden. Wij werken intensief samen met Selibon en Nederlandse deskundigen aan zowel noodoplossingen als structurele verbeteringen," aldus het bestuurscollege.
De bewoners moeten vooralsnog tot vrijdag elders bivakkeren. Het gebied rond de vuilstort brandt nog steeds en is afgezet door de politie. En het is maar zeer de vraag of het vuur vrijdag helemaal uit is of nog doorsmeult. Een definitieve oplossing is nog niet in zicht.
