Aggregator

Er gaan verschillende verhalen rond over de manier waarop Hamas-leider Haniyeh werd omgebracht in de Iraanse hoofdstad Teheran. De politiek leider van Hamas kwam eerder deze week om het leven door een aanval in de Iraanse hoofdstad, waar hij was voor de beëdiging van de nieuwe president Masoud Pezeshkian.

Israël heeft de aanval nog niet opgeëist, maar ontkent die ook niet. Volgens experts is de aanval op Iraans grondgebied hoe dan ook een vernedering voor Iran. "Ze moeten nu aan hun vijanden en hun bondgenoten laten zien dat het schenden van hun territoriale soevereiniteit hevige consequenties met zich meebrengt."

Vooraf geplaatst explosief of korteafstandsprojectiel

Afgelopen donderdag berichtte de New York Times dat er twee maanden geleden al een explosief geplaatst zou zijn op de plek waar Haniyeh deze week in Teheran verbleef. Dat meldt de Amerikaanse krant op basis van meerdere anonieme bronnen, onder wie twee Iraanse functionarissen.

Gisterochtend stelde Iran echter dat het Hamas-kopstuk werd vermoord met een korteafstandsprojectiel dat werd afgevuurd van buiten zijn verblijfsplaats. In Iraanse staatsmedia wordt het verhaal van de New York Times met klem ontkend.

Mollen

Volgens Midden-Oosten-deskundige Paul Aarts is de moord op Hamas-leider Haniyeh hoe dan ook problematisch voor Iran. "Territoriale soevereiniteit is een uiterst gevoelig thema voor de Iraniërs", zegt hij. "Als de theorie van de New York Times blijkt te kloppen en het explosief al een aantal weken geleden is geplaatst, is dat extra ernstig. Dat zou betekenen dat er mollen zitten in het Iraanse veiligheidsapparaat."

De krant meldde gisteren dat Iran tientallen arrestaties heeft verricht in verband met de moord op Haniyeh. Aarts: "Het feit dat er vandaag grootschalige razzia's plaatsvinden onder de diverse Iraanse veiligheidsdiensten zegt alles over de ernst van de zaak."

Ook Iran-expert Peyman Jafari denkt dat Iran meer reputatieschade oploopt als het een eerder geplaatst explosief was waarmee Haniyeh werd gedood. Jafari: "Dat zou betekenen dat Israël diep in de veiligheidsdiensten is geïnfiltreerd. Met die arrestaties wil Iran laten zien dat ze gaten aan het dichten zijn, al is het echt niet alleen voor de bühne. Ze willen gewoon weten hoe dit heeft kunnen gebeuren."

Volgens beide experts is het mogelijk dat Iran nu met een eigen verklaring komt om gezichtsverlies te verminderen, al vinden ze het nog te vroeg om conclusies te trekken. Jafari: "Net zoals Iran er belang bij heeft om gezichtsverlies te beperken, wil Israël hun vijand zwak over laten komen. We weten gewoonweg nog niet wat waar is."

'Afgemeten reactie'

Vanochtend benadrukte Iran opnieuw dat het wraak zal nemen op Israël. Hoe dat eruit zal zien, is nog maar de vraag. De internationale gemeenschap kijkt gespannen in de richting van Teheran. Gisteravond maakte het Amerikaanse leger bekend dat het zijn militaire aanwezigheid in de regio gaat versterken. Een Amerikaans vliegdekschip is onderweg naar het Midden-Oosten.

Aarts en Jafari denken allebei dat Iran het evenwicht zal zoeken tussen het afschrikken van hun vijanden en het voorkomen van een totale escalatie. Aarts: "Voor Iran is het belangrijk om met een afgemeten reactie te komen: iets heviger dan medio april, maar zwak genoeg om een totale oorlog te voorkomen. Daar zit Iran niet op te wachten."

In de nacht van 13 op 14 april vuurde Iran honderden raketten en drones af op Israël, als vergelding voor een Israëlisch bombardement op het Iraanse consulaat in Damascus in Syrië. Israël wist het luchtoffensief vrijwel volledig af te slaan, mede doordat Iran de aanval ruimschoots van tevoren had aangekondigd.

"In Iran heerst het idee dat Israël uit is op een totale oorlog en de VS daarin mee wil trekken", zegt Iran-expert Jafari. "Zij zien de liquidatie van Haniyeh als bewijs. Ze moeten aan hun vijanden en hun bondgenoten laten zien dat het schenden van hun territoriale soevereiniteit hevige consequenties met zich meebrengt. Ik verwacht dat ze nu steviger zullen reageren dan in april. Maar dat ze nu al een paar dagen wachten met hun vergeldingsactie, laat zien dat ze dit tactvol aan willen vliegen."

De Russische president Poetin heeft de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un hulp aangeboden na de overstromingen in het noordwesten van Noord-Korea. Dat schrijft het Noord-Koreaanse staatspersbureau KCNA.

Poetin zou hebben aangeboden om "onmiddellijk humanitaire steun te verlenen" en te helpen bij de wederopbouw. Volgens KCNA heeft Kim bedankt voor het aanbod omdat zijn "eigen maatregelen al afdoende zijn".

Afgelopen week werd Noord-Korea getroffen door zware regenval met overstromingen tot gevolg. Noord-Korea meldt dat er zo'n 4100 huizen zijn overstroomd en 5000 mensen zijn geëvacueerd. Over mogelijke slachtoffers is niets bekendgemaakt.

Dat Noord-Koreaanse staatsmedia over een "ernstige crisis" spreken, is opvallend: Noord-Korea deelt normaal gesproken weinig tot geen informatie over rampen die zich binnen de landsgrenzen afspelen.

Hulp van Zuid-Korea

Donderdag bood buurland Zuid-Korea aan om hulpgoederen te sturen, maar Noord-Korea heeft indirect laten weten dat aanbod niet te accepteren.

Tijdens een bezoek van Kim aan de luchtmacht, waar hij de troepen bedankte voor hun werk in het overstromingsgebied, bestempelde de Noord-Koreaanse leider het buurland als een "onveranderlijke vijand".

Het lag in de lijn der verwachting dat Noord-Korea het hulpvoorstel zou weigeren: de spanningen tussen beide buurlanden zijn de afgelopen maanden weer opgelopen.

Staatshoofden en regeringsleiders van een aantal Europese landen, waaronder Nederland, Frankrijk en Duitsland, hebben Venezuela gevraagd om "snelle publicatie van de verkiezingsdocumenten" die kunnen bewijzen dat president Maduro op eigen kracht is herkozen.

Premier Schoof heeft namens Nederland de gezamenlijke verklaring ondertekend. "De wil en de rechten van het Venezolaanse volk moeten gerespecteerd worden. Nederland veroordeelt geweld en bedreigingen tegen vreedzame demonstranten en oppositieleden stevig", schrijft hij op X.

Volgens de officiële uitslag van de Venezolaanse kiesraad - die aan Maduro gelieerd is - won de president de verkiezingen met 51 tegen 44 procent van de stemmen. De oppositie zegt echter dat uit eigen tellingen blijkt dat Maduro's rivaal González circa 70 procent van de kiezers achter zich kreeg.

In het Zuid-Amerikaanse land gaan duizenden demonstranten al dagenlang de straat op om te protesteren tegen de omstreden verkiezingsuitslag. Maduro laat die demonstraties geregeld met geweld neerslaan. Vandaag liet de president tijdens een bijeenkomst weten dat er 2000 mensen zijn opgepakt. Maduro zegt dat zij "maximaal zullen worden bestraft voor de misdaden".

Internationale kritiek

Er heerst in Venezuela zelf en internationaal grote twijfel over die verkiezingsuitslag. Een paar dagen geleden gaf de Europese Unie aan de uitslag niet te zullen accepteren en zei EU-buitenlandchef Borrell dat de uitslag "volledig en onafhankelijk geverifieerd" moet worden.

Ook de organisatie van Amerikaanse Staten, een samenwerkingsverband van 35 staten op het Amerikaanse continent, erkent de uitslag niet. Vrijdag zei de Verenigde Staten ervan overtuigd te zijn dat oppositiekandidaat González de verkiezingen heeft gewonnen.

De oplopende spanningen in het Midden-Oosten zijn ook voor Nederlanders in Libanon dagelijks voelbaar, zeggen ze. In de hoofdstad Beiroet doodde het Israëlische leger afgelopen week Hezbollah-commandant Fuad Shukr, die volgens Israël verantwoordelijk zou zijn voor een raketbeschieting op de door Israël bezette Golanhoogten.

De politiek leider van Hamas, Ismail Haniyeh, werd dinsdag gedood in de Iraanse hoofdstad Teheran. Israël heeft die aanval niet opgeëist, maar ook niet ontkend. Iran, Hamas en Hezbollah in Libanon zijn bondgenoten, en de kans op een steeds breder conflict in de regio doet de onrust in Libanon toenemen.

'Morgen weg'

De Nederlandse Dialla (22), die een maand geleden naar Beiroet kwam, heeft besloten morgen weg te gaan vanwege de huidige situatie. "Een reis van twee maanden was het idee. Ik merk dat er veel angst is onder de mensen. Mijn hele familie was in het ziekenhuis in de buurt van de Israëlische aanval. Zelf was ik daar net een halfuurtje weg."

Michele Schuddebeurs (60), die al meer dan dertig jaar in Libanon woont, is momenteel in Nederland. Ze ontvangt dagelijks berichten van haar man en vrienden in Beiroet. "Er hangt dagelijks veel negativiteit. Gesprekken gaan over of Iran gaat aanvallen en of Hezbollah en Israël iets van plan zijn. Niemand kan antwoord geven op wat er gaat gebeuren."

Ze woont al jaren in het land en vertelt "heel wat" explosies te hebben meegemaakt. "We zijn wel wat gewend. Voor ons is het geen angst meer. We hebben geen schuilkelders en blijven niet massaal thuis. Het normale leven gaat door."

De 59-jarige Sietske Galama woont net als Schuddebeurs al zo'n dertig jaar in het land. Ze merkt dat de situatie verslechterd is, maar beschouwt dit als een voortzetting van de bestaande ellende in het land.

"Iedereen in Libanon is een beetje klaar met de Israëliërs. De huidige situatie is eigenlijk niets nieuws, want het was voor afgelopen week al zó ellendig. Het land is failliet, de regering functioneert niet, ministeries kunnen hun werk niet meer uitvoeren en er is geen stroom. We zijn er niet echt meer van onder de indruk."

De Nederlandse Courtney Bonneau werkt als fotograaf in Libanon:

'Ervan overtuigd dat er iets gaat gebeuren'

Waar in sommige delen van het land nauwelijks iets te merken is van de onrust, is dat in het zuiden wel zo. "In het zuiden is er dagelijks oorlog", zegt Fatma Haddad, die sinds 2010 met haar gezin in Libanon woont. "Ik begin nu angst en spanning te voelen, ondanks dat ik in een veilig deel woon. Hoe bepaal ik wanneer ik het land moet verlaten? En tot wanneer kan mijn zoon hier blijven, die er voor vakantie is?"

"Ik wil niet dat hij het land straks niet meer uit kan. Iedereen in mijn omgeving is ervan overtuigd dat er iets gaat gebeuren. Velen herinneren zich de Israëlisch-Libanese oorlog in 2006 en denken dat het net zo erg kan zijn als toen. Zelf blijf ik de komende dagen dicht bij huis met mijn gezin."

Courtney Bonneau werkt als fotograaf in Libanon. "Het voelt als een uitputtingsoorlog. We raken gewend aan de geluiden van dagelijks overvliegende Israëlische F16's. Mensen blijven dan gewoon op het strand liggen." Toen de Israëlische luchtaanval op Hezbollah-commandant Shukr werd uitgevoerd was ze zelf op het strand. "Plotseling werd het chaotisch. Iedereen verliet het strand om vrienden en geliefden te bellen, dat deed ik zelf ook."

Het valt haar op dat sommige mensen het gebied hebben verlaten na de Israëlische aanval van deze week in Beiroet. Tegelijkertijd ziet ook zij dagelijkse routines doorgaan. "Er vinden concerten en kunstevenementen plaats naast de demonstraties in solidariteit met het Palestijnse volk en de bijna dagelijkse begrafenissen. Dat is de dualiteit van Libanon op dit moment."

Reisadvies

Meerdere landen hebben hun burgers wederom opgeroepen Libanon te verlaten, waaronder de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken roept mensen al maanden op om het land te verlaten, afgelopen zondag nog met een extra bericht: "Als je veilig kunt vertrekken, doe dat dan nu. De veiligheidssituatie kan snel verslechteren, waardoor het moeilijk kan worden om te vertrekken of hulp te krijgen."

Het is niet bekend hoeveel Nederlanders er op dit moment in Libanon zijn.