Aggregator

Is a bicycle like a motorcycle? Of course, the answer is it is and it isn’t. Saying something is “like” something else presupposes a lot of hidden assumptions. In the …read more

De afgelopen tijd was het weer in Nederland veel van hetzelfde. De zon scheen vaak en het bleef droog. Het is in een paar maanden tijd al de tweede lange periode met weinig verandering. Is het toeval of speelt klimaatverandering een rol?

Van het mooie weer wordt enorm genoten. Zonder jas naar buiten en in de zon op het terras te zitten zonder angst voor een bui. Dat gaat niet snel vervelen, zou je zeggen. Minder gelukkig waren we in december vorig jaar met dagenlang hetzelfde grijze weer. Toen scheen de zon elf dagen op rij niet en werd het de somberste periode sinds 1990.

Ook hadden we verspreid over vorig jaar vaak dagen achtereen veel en heftige regenbuien.

Relatief kort achter elkaar dus perioden waarbij het weer nauwelijks verandert. Het weersysteem dat dit veroorzaakt wordt door meteorologen een blokkerend hogedrukgebied genoemd.

De straalstroom

Om te verklaren waarom de atmosfeer zo op slot raakt, moeten we naar de wind en warmte kijken. Er valt meer zonnestraling op de evenaar dan op de polen, omdat onze planeet een gekantelde bol is. Dat is ook waarom we op aarde seizoenen hebben. Door het verschil in zonneschijn aan de polen en op de evenaar ontstaan temperatuurverschillen. Lucht- en oceaanstromen herverdelen dat verschil in warmte.

In de buurt van Nederland komt koude lucht vanaf de Noordpool en warme lucht vanuit de subtropen samen. Precies op deze overgang ontstaat hoog in de atmosfeer een krachtige wind. Dit heet de straalstroom.

Soms recht, soms met bochten

Deze snelle luchtstroom, die altijd van west naar oost gaat, kan je het best vergelijken met een rivier. Soms stroomt hij vrij recht en op andere momenten zitten er veel bochten in. Als je op een vlucht zit van New York naar Amsterdam en het vliegtuig meelift met deze stroom wordt de totale reistijd een stuk korter.

Hoe recht of kronkelend de straalstroom ligt heeft enorme impact op het weer dat wij ervaren. Het verschilt van lange perioden van droogte tot zware regenval, hittegolven of aanhoudend winterweer in het geval van veel bochten. Of juist het omgekeerde met sterk veranderend en zelfs stormachtig weer, als de wind redelijk ongeremd van west naar oost stroomt. Op dit moment heerst dus droogte.

Hier zie je hoe de ligging van de straalstroom kan variëren:

Net als andere weersverschijnselen is de straalstroom gevoelig voor effecten van klimaatverandering. Uit wetenschappelijke onderzoeken komt naar voren dat vooral opwarming van de poolgebieden ervoor kan zorgen dat de straalstroom zich grilliger gaat gedragen, met meer weersextremen als gevolg.

Het is lastig om te zeggen of dat in dit geval de enige oorzaak is. Tussen de atmosfeer, het land en de oceanen zitten zo veel schakels in de keten dat de oorzaak zich lastig laat ontrafelen. In de chaotische ontwikkeling van de atmosfeer is toeval ook goed mogelijk.

Regen en wisselvallig

Vanaf zondag zit er voor het eerst sinds lange tijd weer regen in de verwachting en daarna blijft het waarschijnlijk aan de wisselvallige kant. De atmosfeer gaat dus weer van het slot.

Eerder maakte NOS op 3 deze explainer over de straalstroom:

Datacenters gebruiken volgens berekeningen van het Internationaal Energie Agentschap tegen 2030 dubbel zoveel stroom. Deze stijging zou voornamelijk door datacenters komen die specifiek voor AI bedoeld zijn, die tegen 2030 zelfs vier keer zoveel stroom vereisen.

Het Italiaanse modebedrijf Prada heeft concurrent Versace overgenomen voor 1,25 miljard euro. Prada heeft een deal gesloten met Versace-eigenaar Capri Holdings.

Versace is sinds 2018 in handen van Capri. Die Amerikaanse modegroep is ook eigenaar van de merken Michael Kors en Jimmy Choo. Er gingen al langere tijd geruchten over de spraakmakende overname. De Amerikaanse modegroep heeft last van tegenvallende resultaten.

Volgens persbureau Boomberg is het de grootste overname in de 112-jarige geschiedenis van Prada. Door de overname komt Versace weer in Italiaanse handen.

Versace groeide in eerste instantie goed onder Capri, maar de laatste jaren ging het steeds slechter door de afnemende vraag vanuit China. Onlangs maakte Donatella Versace, zus van oprichter Gianni Versace, bekend te stoppen als creatief directeur.

Zij blijft wel betrokken bij het merk als chief brand ambassador. Het is voor het eerst sinds de oprichting in 1978 dat er geen Versace als creatief directeur aan het roer staat.

De 42-jarige Italiaan Dario Vitale nam het stokje over van Versace. Daarmee werd de geruchtenmolen voor een overname alleen nog maar meer gevoed: hij stond jarenlang aan het roer van Prada's dochtermerk Miu Miu.

Marktpositie versterken

Prada begon in 1913 als lederwarenbedrijf van de broers Prada. Miuccia Prada, kleindochter van een van de broers, kreeg het bedrijf in 1978 in handen. Mede dankzij het succes van dochtermerk Miu Miu doet Prada het goed in de modewereld.

Door de overname kan Prada zijn marktpositie versterken en concurreren met bijvoorbeeld het Franse Louis Vuitton LVMH en het bedrijf Kering, dat achter merken als Gucci, Saint Laurent en Balenciaga zit.

Drie mannen zijn veroordeeld tot celstraffen omdat ze de gemeente Den Haag hebben opgelicht voor ruim 1,7 miljoen euro. De 53-jarige hoofdverdachte was een ambtenaar van de gemeente en is inmiddels ontslagen. Hij heeft een celstraf van 3,5 jaar gekregen.

De andere twee veroordeelden, twee mannen van 60 en 59 jaar, hebben 22 en 16 maanden cel opgelegd gekregen voor oplichting en witwassen. Een vierde verdachte, de vrouw van de voormalig ambtenaar, is vrijgesproken omdat het niet zeker is of zij op de hoogte was van de oplichting.

De gemeente Den Haag werd zes jaar lang opgelicht, tussen 2013 en 2019. De ex-ambtenaar maakte in die tijd meerdere valse facturen en zorgde ervoor dat de gemeente die betaalde.

De bedrijven van wie de facturen afkomstig waren, stonden veelal op naam van de twee andere mannen. De facturen gingen over reparatie- en bouwwerkzaamheden in Den Haag. Maar die werkzaamheden werden nooit uitgevoerd.

Vertrouwen geschaad

De oud-ambtenaar zette zijn handtekening op de facturen en mailde collega's dat de werkzaamheden klaar waren en dat de rekeningen snel betaald moesten worden. De twee mannen die de bedrijven op hun naam hadden staan, hebben het geld steeds contant opgenomen of verspreid over verschillende rekeningen. Het geld kwam terecht bij de ex-ambtenaar en de twee andere veroordeelden.

Volgens de rechtbank heeft de ex-ambtenaar het vertrouwen dat de maatschappij heeft in de integriteit van ambtenaren geschaad. "Dit vertrouwen is van wezenlijk belang voor het goed functioneren van de overheid."

De ex-ambtenaar vertelde in de rechtbank dat hij het geld onder meer nodig had voor zijn seksverslaving. In 2020 werd hij in een civiele procedure al veroordeeld tot het terugbetalen van het verdwenen geld, schreef Omroep West eerder.

Elf mensen in Nederland en vier mensen in België werden in 2019 het slachtoffer van de Pegasus-spyware. Dat blijkt uit een lijst van het aantal slachtoffers per land, die als bewijsmateriaal is ingediend bij een rechtszaak in de Verenigde Staten.

Zo'n twintig actievoerders blokkeren voor de tweede dag op rij het treinverkeer op de havenspoorlijn bij Rotterdam. Er kunnen daardoor geen treinen meer op het goederenspoor rijden.

De actie begon vanochtend, ter hoogte van de Groene Kruisweg. Volgens regionale omroep Rijnmond hebben zes mensen zich vastgeketend aan het spoor. De activisten hebben spandoeken bij zich gericht tegen het havenbedrijf Rotterdam en vragen aandacht voor "de import en export uit gebieden gelinkt aan mensenrechtenschendingen".

Economische schade

Een getuige zegt tegen de omroep dat er een trein aankwam toen de activisten net het spoor hadden geblokkeerd. De trein kon op tijd stoppen en is later teruggereden. Volgens ProRail staan door het protest vijf treinen stil.

Volgens de spoorbeheerder veroorzaakt de blokkade tonnen aan economische schade. Per uur rijden normaal gesproken tientallen wagons over het spoor. Woensdag werd het spoor ook al geblokkeerd, toen hield de politie zeventien mensen aan.

Het Chinese elektronicabedrijf Luxshare overweegt meer te investeren in faciliteiten buiten China. Dit doet het bedrijf in reactie op de recente importheffingen die de Amerikaanse overheid instelde. Luxshare assembleert onder meer iPhones, AirPods en de Vision Pro voor Apple.

Kees van Ekris is benoemd tot de nieuwe scriba van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Hij volgt per 1 juli René de Reuver op, die sinds 2016 het gezicht van de kerk was.

Voormalig Theoloog des Vaderlands Van Ekris vertegenwoordigt vanaf dan de PKN in kerkelijke en maatschappelijk verbanden.

Voorzitter Trijnie Bouw noemt Van Ekris een aanstekelijke theoloog, met hart voor de kerk, de samenleving en de individuele mens. "Zijn spreken en optreden dagen je uit, inspireren en zorgen voor beweging. Vanuit zijn geloof is gemeenschap en gemeenschapsvorming een gave en een opdracht."

Direct na zijn benoeming hield Van Ekris een toespraak. Daarin sprak hij over "een leven in een tijd vol uit-elkaar-trekkende krachten, in de samenleving, in families, in lokale kerken, in synodes en dat dat ons verzwakt". Volgens hem moeten we "juist in deze omstandigheden de oefening doen om tot een diepere eenheid te komen".

Van Ekris wil komend jaar verschillende bijeenkomsten houden om in gesprek te gaan over "thema's waarvan wij allemaal aanvoelen dat ze ons bezighouden". Hij noemde als onderwerpen onder meer oorlog, schepping en verharding.

In het Franse dorpje Auvers-sur-Oise is een slepend conflict over wie er precies eigenaar is van de boomwortels die de inspiratie waren voor het allerlaatste schilderij van Vincent van Gogh nog steeds niet ten einde.

Vorige week oordeelde de Franse rechter in hoger beroep dat de 350 jaar oude boomwortels eigendom zijn van de eigenaar van de tuin waar de wortels in de grond zitten.

Tot ergernis van de burgemeester, die al ruim vier jaar probeert om de wortels in handen te krijgen. Ze heeft inmiddels op Facebook aangegeven in cassatie te gaan, waarmee de zaak tot op het allerhoogste rechtsniveau zal worden uitgevochten.

De eigenaren van het perceel, de familie Serlinger, kochten het stuk land ten noorden van Parijs in 2013. Dat was zeven jaar voordat iemand überhaupt wist dat de boomwortels aan de rand van de tuin, op een steenworp afstand van de openbare weg, een stukje kunstgeschiedenis bleken te zijn.

Ansichtkaart leidde tot ontdekking

Wouter van der Veen, wetenschappelijk directeur van het Institut Van Gogh, ontdekte de plek in 2020 per toeval op een ansichtkaart van Auvers-sur-Oise uit 1900-1910. "Op de kaart, die ik op mijn computer had staan, zie je een man met een fiets in zijn hand en daarachter een heuvel met een opvallende boomstructuur", zei Van der Veen in 2020 tegen Nieuwsuur.

Het deed hem denken aan het grillige motief van het schilderij Boomwortels uit 1890. "De overeenkomsten waren voor mij heel erg duidelijk. De plek is op nog geen 150 meter van herberg Ravoux, waar Van Gogh destijds verbleef." Een paar uur na het schilderen van het werk, dat hangt in het Van Gogh Museum, schoot hij zichzelf in de borst. Hij overleed twee dagen later.

Het Van Gogh Museum en Institut Van Gogh stelden in 2021 na verder onderzoek definitief vast dat de wortels dezelfde zijn als die Van Gogh schilderde.

Het schilderij Boomwortels uit 1890 en een deels ingekleurde versie van de ansichtkaart die leidde tot de ontdekking van de bewuste boomwortels:

Toen was het juridische gevecht om de plek al losgebarsten. De wortels trekken jaarlijks zo'n 300.000 kunstliefhebbers, schrijft de Britse krant The Times.

De Serlingers bieden onder meer betaalde rondleidingen aan op hun perceel. Dat is de burgemeester een doorn in het oog. Volgens haar zijn de wortels cultureel erfgoed en moeten ze worden bestempeld als deel van de publieke ruimte, omdat ze aan de openbare weg grenzen. Volgens haar wil het stel op een "schaamteloze manier" geld verdienen en is de plek eigendom van de inwoners van haar dorp, "en geen handelswaar".

Erfgoed van de inwoners

Maar de eigenaren van het perceel weerspreken tegenover The Times die beschuldigingen en onderstrepen dat ze vooral hun best doen om de plek te houden zoals hij is.

In 2023 kreeg het stel bij een lagere rechtbank gelijk en vorige week dus ook bij het hof in Versailles. Maar de burgemeester benadrukt in haar laatste Facebookbericht dat wat haar betreft het juridische getouwtrek nog niet ten einde is en ze zegt ook het ministerie van Cultuur te hebben ingeschakeld "om het erfgoed van de inwoners van Auvers te behouden".

Spammers hebben een bot gemaakt die met behulp van api's van OpenAI 80.000 unieke spamberichten verspreidde. De bot is al sinds september actief, zeggen beveiligingsonderzoekers van SentinelOne, die de bot ontdekte.

De Belgische minister van Defensie Theo Francken maakt 61 miljoen euro beschikbaar om de cyberbeveiliging van het land te verbeteren. Het geld wordt onder meer geïnvesteerd in de overstap naar clouddiensten. Hier zijn geen verdere technische details over bekendgemaakt.

Amazon, Microsoft en Google bouwen op grote schaal datacenters in een aantal van de droogste gebieden ter wereld. Dat concluderen The Guardian en de non-profit onderzoeksorganisatie SourceMaterial na eigen onderzoek.

Around these parts, we generally celebrate clever hacks that let you do more with less. So if somebody wrote in to tell us how they used multiplexing to drive the …read more

Elf mensen in Nederland zijn slachtoffer geworden van beruchte Israëlische spionagesoftware. Dat blijkt uit een lijst van het aantal slachtoffers per land, die is ingediend bij een rechtszaak in de Verenigde Staten. Door het overzicht wordt voor het eerst duidelijk hoe groot de kwestie voor Nederland is.

De spionagesoftware Pegasus van het bedrijf NSO uit Israël kan onder meer WhatsApp-berichten zien, de camera en microfoon aanzetten, de locatie achterhalen, zien welke foto's en video's zijn gemaakt, het adresboek leegtrekken en de internetgeschiedenis bekijken.

Uit de openbaar gemaakte lijst wordt niet duidelijk wie in Nederland is bespioneerd met de Pegasus-software. Ook is niet duidelijk wie achter de spionage zit: het kan ook gaan om buitenlandse aanvallen op mensen in Nederland.

Pegasus is officieel alleen bedoeld voor inlichtingen- en veiligheidsdiensten in de strijd tegen terrorisme en zware criminaliteit. Maar uit internationaal onderzoek blijkt dat de software ook is ingezet tegen journalisten, advocaten, politici en activisten.

Nederland kocht Pegasus

Nederland telt op een land na de meeste gevallen van spionage met Pegasus in Europa. Alleen in Spanje zijn meer slachtoffers: 21. De meeste gevallen bevinden zich buiten Europa, zoals Mexico (456) en Marokko (69), waar de software is ingezet tegen journalisten en activisten.

In Spanje trad het hoofd van de geheime dienst af na het gebruik van Pegasus. Daar bleek de software te zijn ingezet tegen personen rond de onafhankelijkheidsbeweging van Catalonië.

Ook Nederland heeft de software gekocht. In 2022 onthulde de Volkskrant dat de Nederlandse inlichtingendienst AIVD software van NSO heeft ingezet om de telefoon van Ridouan Taghi te hacken.

Rechtszaak WhatsApp tegen NSO

De lijst met slachtoffers is ingediend in een rechtszaak tussen WhatsApp en NSO. In 2019 bleek dat het Israëlische bedrijf misbruik maakte van een lek in WhatsApp om de spionagesoftware ongezien op de telefoons van slachtoffers te installeren.

In december oordeelde de rechtbank dat NSO de Amerikaanse wet heeft overtreden door telefoons via WhatsApp te besmetten. Volgens WhatsApp zijn minstens honderd mensenrechtenactivisten en journalisten op die manier slachtoffer geworden.

Bezoekers aan een willekeurige supermarkt kan het opgevallen zijn: volle vakken met onaangeroerde paaseieren. Nederlanders blijken dit jaar namelijk vooralsnog minder vaak de portemonnee te trekken voor de beroemde chocolade-eitjes.

In opdracht van de NOS heeft marktonderzoeksbureau Hiiper de verkoop van paaseitjes vergeleken in de tien weken in de aanloop naar Pasen vorig jaar en nu. Daaruit blijkt dat de verkoop van paaseitjes dit jaar met 12,5 procent is afgenomen.

"Dat verschil is inderdaad fors", zegt Sebastiaan Schreijen, specialist in consumentenvoeding bij de Rabobank, over de afgenomen verkoop van paaseieren. En dat heeft vooral met de hoge cacaoprijs te maken. "Er gaat ook melk en suiker in bijvoorbeeld, maar het cacaodeel is het belangrijkste stuk in de prijs."

Uit onderzoek van de Rabobank blijkt dat de prijs van cacao sinds 2021 met 50 tot 70 procent is gestegen. "We zien dat de prijzen van paaseitjes vergeleken met vorig jaar ruwweg met 30 procent zijn gestegen. Dat betekent dus dat als je net zoveel wil uitgeven als vorig jaar, je minder eitjes krijgt."

Hebben consumenten dan een bepaald bedrag in hun hoofd dat ze willen uitgeven aan chocola in het algemeen of paaseitjes in het bijzonder? "Het is meer dat mensen een budget, een bepaald bedrag, in hun hoofd hebben wat ze in totaal uit willen geven", zegt Schreijen. "Daarbij vragen ze zich af 'Wat geef ik uit aan iets lekkers?' Daar passen ze hun uitgaven op aan."

Dat zie je ook in de totale boodschappenuitgaven, zegt de onderzoeker. "Gemiddeld gingen de prijzen in de supermarkt de afgelopen drie jaar met zo'n 30 procent omhoog. Door minder of goedkopere producten zoals huismerken te kopen hebben consumenten geprobeerd te voorkomen dat hun uitgaven ook met 30 procent stegen."

Overigens bleek uit de gegevens van Hiiper dat de laatste week waar gegevens van bekend zijn het verschil met 2024 daalde van 19 procent naar 12,5 procent. Volgens Schreijen valt daaruit te herleiden dat als Pasen dichterbij komt, de vraag aantrekt. Mensen hechten blijkbaar toch waarde aan de traditie.

"Zeker als Pasen nog wat verder weg is, maakten consumenten duidelijk andere keuzes door de hoge prijzen. Maar blijkbaar hoort voor veel mensen het paaseitje er toch bij. Dus zie je nu de Paasdagen echt naderen dat ze toch overstag gaan en de hoge prijzen voor lief nemen."

Bossche bolsmaak

De cacaoprijzen van de afgelopen maanden spelen geen rol in de prijs van de eitjes in de supermarkt, zegt de onderzoeker. "Er wordt met contracten gewerkt die 6 tot 9 maanden eerder zijn afgesloten. De prijzen voor de paaseitjes die in de schappen liggen, zijn vorig jaar zomer bepaald, soms net na de paasperiode van dat jaar."

Uit onderzoek blijken vooral kleinere zakjes van 150 gram met duurdere eitjes in de schappen te liggen. "Er is ook volop keuze met allerlei nieuwe smaakjes, zoals Bossche bolsmaak tot Zaanse huisjes", zegt Schreijen.

Een Amerikaanse vrouw die verdacht wordt van moord op haar ex-partner, verbleef drie weken onder haar echte naam in aanmeldcentrum Ter Apel met haar 4-jarige dochter. Dat schrijft RTV Noord.

De toen nog voortvluchtige vrouw vroeg anderhalve maand geleden asiel aan in Ter Apel. Op 9 maart werd ze samen met haar kind ingeschreven als asielzoeker in Nederland. Ze kreeg toen ook een vreemdelingennummer van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

Bedreiging

De 33-jarige vrouw is deze week aangehouden. Haar moeder werd eind maart al gearresteerd in de Verenigde Staten. Ook zij wordt verdacht van betrokkenheid bij de moord op haar schoonzoon. Daarna kreeg de Amerikaanse politie ook de 33-jarige dochter in het vizier, die dus naar Nederland bleek te zijn gevlucht.

De vrouwen worden verdacht van moord op de 29-jarige Connor Lloyd in augustus 2021. Hij werd op zijn oprit in Lyman, in de staat South Carolina, doodgeschoten. Volgens Amerikaanse media waren er problemen tussen de verdachte en het slachtoffer. Hij was zelf al eens aangehouden voor bedreiging van zijn ex.

Uitleveringsverzoek

Hoe het kan dat de voortvluchtige vrouw naar Nederland kon reizen en in Ter Apel asiel kon aanvragen, is onduidelijk. De IND en het ministerie van Asiel en Immigratie willen niet op de zaak ingaan met het oog op de privacy. Mogelijk stond de vrouw niet internationaal gesignaleerd, schrijft RTV Noord, maar de instanties willen dat niet bevestigen.

Een woordvoerder van het Openbaar Ministerie wil alleen bevestigen dat de vrouw "in Noord-Nederland is aangehouden". Ze zit vast in afwachting van een uitleveringsverzoek van de VS.

De Europese Commissie drukt op de pauzeknop bij het opleggen van tegenheffingen aan de Verenigde Staten. Het pakket aan maatregelen dat gisteren werd aangekondigd wordt met negentig dagen opgeschort, heeft voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen bekendgemaakt.

Gisteren liet de Amerikaanse president Trump weten dat hij de aangekondigde hoge invoerheffingen voor goederen uit tientallen landen pauzeert. Per direct ging wel een heffing van 10 procent gelden.

De EU zei gisteren nog als tegenmaatregel tarieven oplopend tot 25 procent te zullen heffen op goederen uit de VS. Dat was een antwoord op de eerste importheffingen die de regering-Trump sinds half maart heeft ingesteld op staal en aluminium uit Europa. Dat gaat nu voorlopig niet door.

"We hebben kennisgenomen van de aankondiging van president Trump", schrijft Von der Leyen op X. "We willen de onderhandelingen een kans geven. Terwijl we bezig waren met het invoeren van de tegenmaatregelen van de EU, die brede steun kregen van de lidstaten, gaan we ze nu negentig dagen opschorten."

Von der Leyen waarschuwde dat de tegenmaatregelen later alsnog van kracht kunnen worden. "Als onderhandelingen niet bevredigend zijn, zullen onze tegenmaatregelen ingaan. Voorbereidingen voor verdere tegenmaatregelen gaan verder. Zoals ik eerder heb gezegd, alle opties blijven op tafel liggen."

Trumps importheffingen hebben een handelsoorlog ontketend en tot grote onrust geleid op de internationale financiële markten. Sinds Trump de importheffingen begin deze maand presenteerde is het onrustig. Na zijn besluit van gisteren om voor tientallen landen een pauze van negentig dagen af te kondigen, zijn de financiële markten enigszins hersteld.

Overigens besloot Trump gisteren juist tot een verhoging van de importheffingen voor goederen uit China. In totaal wordt daar nu 125 procent op geheven. China verhoogde de heffingen voor Amerikaanse producten even daarvoor nog tot 84 procent.

Rijkswaterstaat roept weggebruikers in de Randstad op om van maandag 23 juni tot en met donderdag 26 juni zoveel mogelijk thuis te werken, niet tijdens de spits te rijden en gebruik te maken van het openbaar vervoer.

Die oproep doet de dienst vanwege de NAVO-top die op 24 en 25 juni wordt gehouden in het World Forum Den Haag. "De regio Den Haag blijft hierdoor zo goed als mogelijk bereikbaar", staat in een verklaring.

Tientallen wereldleiders en duizenden delegatieleiders komen op de top af. Om alles in goede banen te leiden, zijn verkeers- en veiligheidsmaatregelen nodig tussen Schiphol en Den Haag. Weggebruikers kunnen daarom ernstige hinder ondervinden in de Randstad, waarschuwt Rijkswaterstaat.

Eerder ook al druk

Het verkeer tussen Amsterdam, Rotterdam en Den Haag moet vanaf zondag 22 juni al rekening houden met drukte. Dat komt door het plaatsen van afzettingen ter voorbereiding op de top. De verwachting is dat de hinder tot en met de 26e aanhoudt. Dat geldt ook voor regionale en lokale wegen rond Den Haag.

Op het spoor zijn er geen beperkingen. De NS houdt de normale dienstregeling aan. Er wordt wel extra drukte verwacht in de treinen.

Wat de maatregelen voor het lokale openbaar vervoer betekenen, is nog niet duidelijk. Rijkswaterstaat verwacht dat het op die lijnen ook drukker wordt en dat er mogelijk lijnen uitvallen.

Honderden medewerkers van de publieke omroepen hebben in Hilversum tegen de bezuinigingen op het omroepbestel gedemonstreerd. Het kabinet is van plan om 156 miljoen euro te bezuinigen op de publieke omroep, een maatregel die in 2027 moet ingaan.

"Dat zou doodzonde zijn. Ik denk dat er een kaalslag komt aan mensen en programma's. Er ligt al een lijst van programma's die volgend jaar geschrapt worden", zegt initiatiefnemer Hubert van der Want. "Niet alles wat bij de publieke omroep gemaakt wordt is voor iedereen, maar er wordt wel voor iedereen iets gemaakt. En dat is het mooie van het systeem."

De demonstratie begon om 11.55 uur, omdat het volgens de organisatie "vijf voor twaalf" is, en duurde ruim een half uur:

Op borden die mensen hadden meegenomen stonden teksten als 'Eppo Bruins, minister van Censuur', 'Eppo, blijf bij de les' en 'Investeren, niet polariseren'. De medewerkers van de publieke omroep die de NOS sprak tijdens de demonstratie zeggen dat zij bang zijn dat zij geen programma's meer kunnen maken die de macht controleren als er daadwerkelijk bezuinigd wordt op de omroepen.

'Belangrijk voor democratie'

Op de betoging waren medewerkers van allerlei omroepen binnen het publieke bestel afgekomen, onder wie enkele bekende gezichten. Onder anderen presentator Joris Linssen van KRO-NCRV en Nora Akachar van de NTR spraken de medewerkers toe die zich verzameld hadden op het Media Park.

"Een onafhankelijke en sterke publieke omroep is belangrijk voor een democratie. Je ziet ook in het buitenland hoe dat allemaal mis gaat", zegt Linssen. "Het andere ding is dat we ook een hele goede en een heel goedkope publieke omroep hebben, als je het vergelijkt met andere landen."

De publieke omroep in Nederland bestaat uit de NPO, die gaat over de coördinatie en programmering van alle netten, en de verschillende omroepen, die de daadwerkelijke programma's maken.

De hele organisatie, dus de NPO en de omroepen, ontvangen dit jaar 980 miljoen euro van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het ministerie krijgt daar ook weer een bedrag voor terug, want het ontvangt de inkomsten uit de reclames die worden uitgezonden. Dat is zo'n 165 miljoen euro.

De NPO heeft van het kabinet de opdracht gekregen om vanaf 2027 156 miljoen te bezuinigen. Het kabinet gaat niet over hoe er bezuinigd gaat worden, die taak ligt bij de NPO. De organisatie bereidt zich al voor op de plannen, maar zei daar al eerder bij dat niet uitgesloten kan worden dat er programma's zullen verdwijnen.

Twee weken geleden begonnen omroepmedewerkers al een actie om de bezuinigingen op de publieke omroep terug te draaien, onder de noemer "Bescherm de publieke omroep". Mensen die die oproep steunen kunnen dat kenbaar maken via een speciale website.

NTR

Het kabinet wil niet alleen dat de NPO gaat bezuinigen, de publieke omroep moet ook vanaf 2029 anders ingedeeld worden. Minister Bruins van Cultuur presenteerde afgelopen vrijdag zijn plannen daarvoor. De bedoeling is dat de huidige omroepen met elkaar samengaan, zodat er vier à vijf zogenoemde omroephuizen overblijven.

Daarnaast zijn er nog twee taakomroepen, de NOS en de NTR, die een wettelijke taak hebben. De NOS blijft in de plannen van Bruins behouden, de taken van de NTR kunnen volgens Bruins ook bij de andere omroepen onderverdeeld worden. De NTR zou dan als organisatie ophouden te bestaan.

Dat plan kwam hard aan bij de NTR en de medewerkers. Inmiddels heeft de NTR een petitie opgestart die mensen kunnen ondertekenen om hun stem te laten horen voor het behoud van de omroep. Tot nu toe is de petitie ruim 50.000 keer ondertekend.

"De minister wil heel graag de publieke omroep versterken om een tegengeluid te bieden tegen polarisatie en de grote netflixen van deze wereld. Dat doe je misschien door het stelsel te wijzigen, maar ruim een tiende van het budget van de hele NPO afhalen is niet versterken", zegt een redacteur van de omroep Human op de demonstratie van vandaag. "Dat is uithollen."