De NOS en Omroep Brabant controleerden in het kader van dit onderzoek of de namen van een groot deel van de Nederlandse dierenartsen, paraveterinair dierenartsassistenten en dierfysiotherapeuten voorkwamen in het diergeneeskunderegister van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Concreet ging het om duizenden voor- en achternamen voor zover die waren te vinden op de praktijkwebsites van de drie grootste diergeneeskundeketens AniCura, IVC Evidensia en VetPartners.
Niet iedereen gecontroleerd
Om verschillende redenen konden niet alle medewerkers bij de drie grote ketens worden gecontroleerd. Bij meerdere praktijken, vooral van IVC Evidensia, stonden helemaal geen medewerkers op de website. Of stonden ze er alleen op met hun voornaam. Ook kwamen wij soms medewerkers tegen op LinkedIn die niet op de websites stonden.
Meer dan duizend medewerkers kwamen niet voor in het register met de achternaam en voorletter waarmee zij op de websites staan. Van hen bekeken we profielen op sociale media en zochten we adressen om te controleren of ze de naam van hun partner hadden aangenomen. In sommige gevallen bleek hun achternaam verkeerd gespeld op de praktijkwebsite. Ook moeten diergeneeskundigen de locatie van hun praktijk opgeven bij registratie, maar in een groot deel van de gevallen ontbrak die locatie in het register.
Makkelijker zoeken
Wij hebben 340 diergeneeskundigen die overbleven voorgelegd aan het diergeneeskunderegister, het CIBG. Na controle vonden zij de helft van de door ons geleverde diergeneeskundigen niet in het register. De mensen die toch wél geregistreerd stonden bleken onder een andere achternaam in het systeem te staan. Ook bleken oudere registraties (soms) onzichtbaar voor ons en consumenten, en niet voor het CIBG. Tot slot kon het zo zijn dat een diergeneeskundige alleen als dierenartsassistent op de website stond, zonder de titel 'paraveterinair'. Daar is dan weer geen diploma voor nodig.
Er bleven 116 diergeneeskundigen over, van wie acht dierenartsen en meer dan honderd paraveterinair dierenartasassistenten. Sommige dierenartsen werden eerst niet gevonden door het CIBG, en later toch wel. Onduidelijk is of zij zich tijdens het onderzoek registreerden. Zij zijn buiten de resultaten gehouden.
Het diergeneeskunderegister heeft laten weten binnenkort mogelijk aanpassingen te doen aan het register. "We onderzoeken op dit moment of we het zoeken in het publiek zoekportaal makkelijker kunnen maken door niet heel specifiek de juiste naam te hoeven invullen. Bijvoorbeeld 'dierenarts A.Reijntjes-Haagsman' ook te laten zien als je alleen 'dierenarts Haagsma' of 'dierenarts Reijntjes' invult. Nu volgt de zoekportaal nog heel strikt de namen zoals gebruikt in de BRP en dan maakt het lastig zoeken op personen die de partnernaam ook gebruiken."
Wederhoor
De lijst met 116 medewerkers stuurden we naar de drie grote ketens. Bij IVC Evidensia bleek één dierenarts toch wel geregistreerd; haar naam was verkeerd gespeld. Bij AniCura bleken drie dierenartsen toch, onder een andere achternaam of voorletter dan waarmee zij op de websites stonden, in het register te staan. Van de rest van de diergeneeskundigen werden door de drie partijen geen registratienummers aangeleverd.
Ook stelden wij de ketens tientallen vragen over de diergeneeskundigen die niet in het register stonden. Geen enkele keten beantwoordde deze vragen - ook niet over de slechte vindbaarheid van hun medewerkers in het systeem. Wel kwamen zij met statements.
AniCura
Bij AniCura werden 62 paraveterinair dierenartsassistenten zonder registratie gevonden. Van drie dierenartsen leverde AniCura bewijs aan van registratie. Over de paraveterinair dierenartsassistenten schrijft een woordvoerder: "Uit ons onderzoek komt naar voren dat een groep van 12 dierenartsassistenten op dit moment nog niet begonnen is met het registratieproces. Meest gehoorde oorzaak is dat het diploma van voor 2015 (invoering registratieplicht) niet opvraagbaar is. Het gaat hier om ervaren dierenartsassistenten die altijd onder supervisie en verantwoordelijkheid van een geregistreerd dierenarts werken." Op de vraag of deze medewerkers nu door mogen werken, zonder registratie, kregen wij gaan reactie.
Het CIBG zegt over het niet opvraagbare diploma: "Dit is bij ons niet bekend als probleem. De meeste aanvragers hebben het diploma in 'Mijn diploma's' van DUO staan, hiervan ontvangen we het diploma via de koppeling of middels een digitaal uittreksel."
Op de rest van de 62 paraveterinair dierenartsassistenten zonder gevonden registratie, wilde AniCura niet verder ingaan vanwege "privacy". Wel schrijft de woordvoerder: "Uw onderzoek heeft ertoe bijgedragen dat wij het geplande proces rondom de optimalisatie van de CIBG-registratie van onze medewerkers versneld hebben kunnen doorvoeren afgelopen week - waarvoor dank." Op de vraag hoeveel medewerkers na onze vragen een verzoek tot registratie hebben ingediend, geeft AniCura geen antwoord.
Het CIBG laat weten in de week van de wederhoor drie keer zoveel aanvragen te hebben ontvangen als in de voorgaande weken. In totaal gaat het om 66 aanvragen tot registratie, van wie 20 dierenartsen en 45 paraveterinair dierenartsassistenten. "Eigenlijk kunnen we cijfermatig/statistisch pas na de zomer (of nog beter aan het eind van het jaar) zeggen of er echt sprake is van een afwijking in het aantal aanvragen. Maar opvallend is het aantal nu wel. Zeker de 45 van vorige week bij de paraveterinairen", aldus de woordvoerder van het CIBG.
Na onze vragen werden wijzigingen aangebracht op de websites van AniCura. Bij 21 medewerkers veranderde de titel 'paraveterinair' in 'veterinair medewerker' en bij één persoon werd de titel veranderd in 'dierenartsassistent' zonder paraveterinaire titel. Ook zijn er wijzigingen aangebracht in de begeleidende teksten. Waar werd geschreven dat deze medewerkers (soms al jaren) werken als 'paraveterinair', werd dit gewijzigd naar 'veterinair medewerker'. Bij enkele mensen werd informatie verwijderd waarin staat dat zij een opleiding tot paraveterinair hebben afgerond. Soms werden ook locaties verwijderd.
Bij paraveterinairen die veranderden naar 'veterinair ondersteuner' staat in begeleidende teksten dat zij onder andere anesthesie verzorgen, en dat aan anderen leren, de assistent-spreekuren doen, consulten houden, de dierenarts assisteren tijdens operaties, en bijvoorbeeld senior screenings, bloed- en urineonderzoek, en bloeddruk metingen doen. Dit zijn diergeneeskundige handelingen, die alleen mogen worden uitgevoerd met een registratie in het diergeneeskunderegister. In enkele gevallen werd specifiek deze informatie verwijderd.
AniCura ging niet in op vragen hierover. Bij een van de medewerkers werd de titel van 'paraveterinair' naar 'veterinair ondersteuner' veranderd, én werd verwijderd dat zij een opleiding tot paraveterinair en anesthesist heeft afgerond. Op een foto, in handen van de NOS en Omroep Brabant, is te zien dat zij diergeneeskundige handelingen uitvoert.
AniCura geeft het volgende statement: "Bij AniCura staat de kwaliteit van zorg voor dieren altijd voorop. Alle dierenartsen werkzaam binnen AniCura zijn geregistreerd bij het CIBG. Binnen de groep dierenartsassistenten zijn enkelen nog niet begonnen met het registratieproces in het CIBG-register. Deze ervaren medewerkers werken altijd onder directe supervisie en verantwoordelijkheid van een dierenarts. We werken al langer aan dit onderwerp en we hebben al veel vooruitgang geboekt, in 2025 ronden we dit proces af. Voor nieuwe medewerkers wordt CIBG-registratie automatisch gecontroleerd, zodat we geen ongeregistreerde paraveterinairen meer hebben."
IVC Evidensia
IVC Evidensia bevestigt dat vier dierenartsen bij een specialistisch ziekenhuis in Brabant niet geregistreerd staan. De vijfde dierenarts blijkt met een verkeerd gespelde naam op de website te staan, en toch wel geregistreerd. Die is uit de resultaten gehaald.
Het gaat om twee dierenartsen die afwisselend in Nederland en het buitenland werken. Zij zijn zowel chirurg als orthopeed. Eén van hen is er twee weken per maand. "U kunt dan met alle complexe specialistische chirurgische/orthopedische patiënten bij ons terecht", staat op LinkedIn. Twee Nederlandse dierenartsen zeggen hun diploma's in België te hebben gehaald. Eén van hen is inmiddels niet meer werkzaam bij het dierenziekenhuis.
"Het is belangrijk te benadrukken dat het hier gaat om een administratieve fout binnen een algemeen erkend complex, verwarrend en oud systeem zowel voor buitenlandse dierenartsen die naar Nederland komen, als voor Nederlandse dierenartsen die hun diploma in het buitenland halen", zegt een woordvoerder van Evidensia hierover. Op vragen over of het bij complexe en specialistische operaties niet des te belangrijker is dat het handelen van de dierenarts toetsbaar is, gaat Evidensia niet in.
Van de 28 paraveterinair dierenartsassistenten die wij niet in het register vonden, schrijft de woordvoerder: "27 van hen zijn in werkelijkheid dierverzorgers waarvoor geen registratie vereist is. De resterende persoon is inmiddels bezig met het registratieproces." Deze 27 medewerkers staan op de websites met de titel 'paraveterinair'. In teksten over deze medewerkers op de websites staat dat zij werken als paraveterinair dierenartsassistenten en dat zij hun diploma als paraveterinair hebben gehaald of de opleiding hebben gevolgd.
Ook staat in begeleidende teksten dat de medewerkers onder andere bloed afnemen, assisteren bij operaties en oncologie, laboratoriumonderzoeken uitvoeren en medicijnvoorraden beheren. Dit zijn diergeneeskundige handelingen die niet mogen worden uitgevoerd door dierverzorgers. Tien medewerkers werden na onze vragen helemaal verwijderd van de websites, onder wie een dierenarts en negen paraveterinair dierenartsassistenten. Op vragen hierover wilde Evidensia niet ingaan.
Na onze vragen verdwenen de profielen van de dierenartsen allemaal van de website. Ook gingen 25 profielen van paraveterinair dierenartsassistenten offline. Slechts drie profielen bleven online.
Deze keten gaf wel het volgende statement: "Van de meer dan 2000 klinische medewerkers in Nederland hebben we vastgesteld dat er administratieve fouten zijn gemaakt rondom de registraties van één paraveterinair, één dierenarts, een andere dierenarts die acht maanden geleden het bedrijf heeft verlaten, en twee waarnemend dierenartsen. Wij bieden onze oprechte excuses aan voor deze administratieve fouten. We hebben de relevante autoriteiten geïnformeerd en zullen nauw met hen samenwerken om dit, conform hun richtlijnen, op passende wijze af te handelen. Het is belangrijk om te benadrukken dat de betrokken medewerkers zeer ervaren en volledig bevoegde professionals zijn met de juiste kwalificaties voor registratie, en dat er op geen enkel moment sprake is geweest van gevaar voor dieren."
VetPartners
Bij VetPartners werden achttien paraveterinair dierenartsassistenten gevonden zonder registratie. Zes van hen staan volgens de keten wel geregistreerd, maar zij willen hiervan geen namen of registratienummers aanleveren. Ook nadat wij benadrukten geen namen te publiceren. "Om de privacy van onze medewerkers te beschermen, delen we hun gegevens niet met de media", schrijft directeur Mischa Weijers in een statement. "Zes paraveterinairen die niet geregistreerd waren, hebben een diploma en maken hun registratie momenteel in orde", aldus Weijers. "In lijn hiermee verrichten deze collega's geen diergeneeskundige handelingen".
"Van de overige zes hoeven er twee zich niet te registreren omdat ze student zijn, vier teamleden voeren geen diergeneeskundige handelingen uit in de kliniek", staat verder in het statement. Na de vragen van de NOS en Omroep Brabant veranderde ook bij VetPartners de informatie op de websites. Titels als 'paraveterinair' en 'paraveterinair - senior' werden veranderd in 'assistente', 'dierenartsassistente', 'praktijkmanager' of 'dierenarts in opleiding'. Bij enkele mensen werd informatie verwijderd waarin staat dat zij een opleiding tot paraveterinair hebben gedaan, of een diploma hebben behaald en werkzaam zijn als paraveterinair dierenartsassistent.
In sommige gevallen is 'opleiding tot paraveterinair' vervangen voor 'opleiding tot dierenartsassistent'. Een opleiding tot 'dierenartsassistent' bestaat zonder paraveterinaire titel niet in Nederland. In drie gevallen is de pagina helemaal verwijderd. VetPartners wilde niet ingaan op vragen hierover, maar schrijft in zijn statement: "We erkennen dat er administratieve vertraging is opgetreden bij het bijwerken van sommige gegevens. En hebben onze websites aangepast."
"Na een interne beoordeling willen we onze klanten graag kenbaar maken dat al onze paraveterinairen, die momenteel diergeneeskundige handelingen uitvoeren, volledig opgeleid en gekwalificeerd zijn en geregistreerd staan. De leiding van VetPartners is in handen van mensen afkomstig uit de dierenartsenpraktijk. We streven ernaar om huisdieren de best mogelijke behandeling te bieden, waarbij we er tegelijkertijd voor zorgen dat onze medewerkers volledig opgeleid en gekwalificeerd zijn", aldus Weijers.
Waarom deze ketens?
De afgelopen jaren werden honderden Nederlandse dierenklinieken opgekocht door buitenlandse investeerders. Het Britse IVC Evidensia is, met ruim driehonderd klinieken, de grootste speler. Gevolgd door het Zweedse Anicura met negentig praktijken en het Britse VetPartners met ruim veertig klinieken. IVC Evidensia bouwde daarnaast ook acht 'specialistische' dierenziekenhuizen. Ongeveer een kwart van de Nederlandse praktijken is inmiddels in handen van deze investeerders. Wij wilden controleren in welke mate deze nieuwe spelers zich aan de Nederlandse wet- en regelgeving houden.
Veel dierenbezitters zijn in de avonduren of in het weekend overgeleverd aan de (specialistische) dierenziekenhuizen met 24/7 zorg van deze ketens. Ook kwamen voornamelijk AniCura en Evidensia de afgelopen jaren regelmatig in het nieuws vanwege de hoge prijzen die zij rekenen. Volgens de ketens zelf komen die hoge prijzen door het aanbod van de beste zorg, hoogwaardige apparatuur en goede specialisten. Eerder dit jaar onthulde NRC dat Evidensia-klinieken een bonus werd beloofd als ze huisdieren en hun baasjes zouden doorverwijzen naar de dure Evidensia-ziekenhuizen. Recent kopte de krant dat honderden medewerkers bij Evidensia zijn weggelopen, omdat zij verplicht duurdere versies van medicijnen moesten aanbieden.
Zowel het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur als Vedias, de beroepsorganisatie van paraveterinair dierenartsassistenten, wijzen erop dat door de organisatie van deze ketens de afgelopen jaren juist meer aanvragen voor registratie (met regelmatig afwijzingen) in het diergeneeskunderegister zijn gedaan, omdat deze werkgevers vaker om een registratie vragen. Vermoedelijk is het probleem buiten deze ketens dus nog vele malen groter.