NOS Nieuws - Algemeen

De organisatie van The Passion heeft besloten dat zangers boven de 45 jaar toch auditie mogen doen voor het live-event in Terneuzen. Over de leeftijdsrestrictie voor het zangkoor was ophef ontstaan.

In de muzikale paasvertelling die elk jaar op Witte Donderdag wordt gehouden, spelen bekende Nederlanders de hoofdrollen. Het zangkoor bestaat uit mensen uit de omgeving van Terneuzen. KRO-NCRV zocht daarvoor dit jaar Zeeuwse zangers van maximaal 45 jaar oud om "de jonge generatie de kans te geven om onderdeel te zijn van het zangkoor".

Dat leidde tot teleurgestelde reacties, onder meer op sociale media. Ook de 63-jarige Lenie Huigh uit Boerenhol baalde enorm, liet ze bij Omroep Zeeland weten. "Vanaf 45 jaar ben je niet meer geschikt om met je hoofd op tv te komen?", vroeg ze zich hardop af. Sommige Zeeuwen spraken van leeftijdsdiscriminatie.

'Missie geslaagd'

KRO-NRCV komt nu terug op de leeftijdseis. Tegen RTL zegt een woordvoerder van de omroep: "We vinden het heel inspirerend om te zien hoe The Passion leeft in Zeeland. Daarom hebben we besloten vanaf dit jaar de leeftijdsgrens voor het zangkoor los te laten en open te stellen voor iedereen vanaf 18 jaar".

Huigh is heel blij, zegt ze tegen de regionale omroep. "Missie geslaagd. Ik ga zeker nog proberen om auditie te doen samen met mijn 35-jarige dochter Michelle." Volgens haar gaan ook andere 45-plussers uit haar popkoor auditie doen.

The Passion is donderdag 17 april live te volgen vanuit Terneuzen. Wie dit jaar de hoofdrollen vertolken, is nog niet bekendgemaakt.

Opnieuw leggen medewerkers van apotheken het werk neer. Het personeel vindt dat het al jaren te weinig betaald krijgt. Dat terwijl er vanuit de overheid geld beschikbaar is om de lonen binnen de zorg te laten meegroeien met de inflatie. Maar het is onduidelijk waar dat geld is gebleven.

Sinds de zomer zitten de cao-onderhandelingen tussen de vakbonden en de apothekers muurvast. In november was de eerste landelijke staking ooit in de branche, waarna er het voornemen was om dat rond de kerstdagen nog eens over te doen. Daar stak de rechter uiteindelijk een stokje voor.

Hoewel de staking zich tegen de werkgevers richt, is daar ook wel begrip. "We staan schouder aan schouder met ons personeel en vinden ook dat zij meer moeten verdienen", zegt woordvoerder Karin Beuning van de werkgeversvereniging zelfstandige openbare apothekers (WZOA). Tegelijkertijd zegt ze: wij hebben het geld niet.

Dat is volgens Paula Kleibergen, lid van Actiecomité Apothekersassistenten, niet het probleem van de medewerkers in de apotheek. "Al jaren is er gedoe over waar het overheidsgeld is gebleven, maar wij betalen de rekening."

Het gaat om miljoenen euro's, de zogeheten OVA-gelden (Overheidsbijdrage in de arbeidsontwikkeling). Deze worden uitgekeerd aan de zorgverzekeraars en die moeten dat op hun beurt weer uitbetalen aan de werkgevers van de apothekers. Zij moeten dat vervolgens verwerken in hun cao.

Maar het geld bereikt het personeel in de apotheek niet. De lonen zijn de laatste jaren niet meegestegen met die beschikbare OVA-gelden. Tegelijkertijd krijgen apothekersassistenten in andere sectoren wel meer betaald. "Waarom lukt het ziekenhuizen en huisartsen wel om dat geld te besteden waarvoor het is bedoeld en krijgen de collega's die daar hetzelfde werk doen meer?", vraagt apothekersassistente Kleibergen zich af.

Op de vraag waar dat geld blijft liggen, wijzen de partijen naar elkaar. De zorgverzekeraars zeggen dat zij dat uitbetalen aan de apotheken. Apotheken zeggen dat dat niet zo is, of dat een deel wordt achtergehouden.

"Het geld lijkt te verdwijnen in een zwart gat", zegt voormalig apothekersassistente Ellen Kruize. Online maakt zij zich hard voor de toekomst van het werken in de apotheek. "Zorgverleners zijn overwerkt en onderbetaald terwijl anderen blijkbaar profiteren van de extra middelen."

Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) geeft aan dat er geen zicht is op hoe de OVA-gelden bij de apotheken terechtkomen en wat daarmee gebeurt. "Partijen bepalen zelf hoe de middelen worden ingezet."

'Wurgcontracten'

Zorgverzekeraars benadrukken dat zij geen partij zijn en dat onderhandelingen over loon tussen werknemer en werkgever plaatsvinden. Ook geven drie grote verzekeraars VGZ, Menzis en Zilveren Kruis aan zich aan de regels te houden.

Beuning van werkgeversbond WZOA zegt dat ze gebonden is aan tarieven die zorgverzekeraars bieden. "Deze wurgcontracten laten onvoldoende ruimte om de lonen omhoog te gooien."

Bij de eerste landelijke staking in november zei de vakbond dat er zorgverzekeraars zijn die geld achterhouden dat is bedoeld voor compensatie van de lonen. "We zien weinig terug van dat geld", zegt Beuning van de WZOA.

Niet op de juiste plek

Zorgverzekeraars zeggen zich hier niet in te herkennen. Ze zeggen wel dat er ruimte is om over de OVA-gelden te onderhandelen. En dat de apotheken uiteindelijk beslissen hoe het geld wordt besteed.

Duidelijk is dat het geld niet terechtkomt op de plek waar het voor bedoeld is: om medewerkers opslag te geven. "Ik kan mij best voorstellen dat er te weinig is gegeven en dat dat geld ergens is blijven hangen. Maar als het niet duidelijk is dat dat geld voor lonen bedoeld is, kunnen ze het ook ergens anders aan uitgeven", zegt Kleibergen.

Bij sloopwerkzaamheden aan een brug in Dresden is een bom uit de Tweede Wereldoorlog gevonden. De autoriteiten in de Duitse stad willen die ter plekke onschadelijk maken en hebben daarom vanochtend een groot gebied ontruimd.

Rond de tienduizend inwoners, werknemers en toeristen moeten het gebied verlaten. In het gebied met een straal van ongeveer een kilometer, liggen veertien scholen, negen kinderopvangplaatsen en meerdere verzorgingshuizen.

De bom van zo'n 250 kilo ligt bij de Carolabrug, die vorig jaar september deels instortte. Daarbij vielen geen slachtoffers. De brug dateert van de jaren 70 en loopt van het noordelijke deel van de stad naar het centrum. De bom werd gisterochtend ontdekt bij het baggeren.

De autoriteiten hebben een relatief groot gebied geëvacueerd omdat het explosief vrij ligt. Dat betekent dat de impact bij een eventuele explosie extra groot is.

Dresden werd aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, in februari 1945, getroffen door een serie bombardementen door de geallieerden. Er kwamen zo'n 25.000 mensen om het leven en de binnenstad van Dresden werd verwoest.

Vorig jaar kregen meer dan 4,5 miljoen mensen te maken met een medicijntekort, meldt het AD. Apothekersorganisatie KNMP registreerde in 2024 1563 geneesmiddelen die (tijdelijk) niet leverbaar waren.

Dat is minder dan in 2023, toen er tekorten waren bij bijna 2300 medicijnen, "maar zeker geen reden om optimistisch te zijn", zegt voorzitter Aris Prins van de apothekersorganisatie KNMP tegen de NOS.

In 193 gevallen ging het om medicijnen die van levensbelang zijn voor patiënten en die snel beschikbaar moeten zijn, schrijft het AD. Hieronder valt onder meer de salbutamol-puffer tegen benauwdheid, die er al een heel jaar niet is.

Te zwaar middel

Daarnaast waren 669 essentiële geneesmiddelen vorig jaar niet altijd beschikbaar. Als mensen deze medicijnen niet krijgen, kan dat binnen 3 dagen tot 3 maanden leiden tot het overlijden van de patiënt of tot een sterk verhoogde ziektelast.

In de categorie noodzakelijke geneesmiddelen waren er 310 tekorten. Dat zijn bijvoorbeeld medicijnen tegen misselijkheid en braken. Door gebrek hieraan krijgen kinderen die blijven overgeven nu volgens Prins een te zwaar middel toegediend dat eigenlijk bedoeld is voor mensen die misselijk zijn van een chemokuur.

Logistieke problemen

Het preferentiebeleid van de zorgverzekeraars helpt volgens Prins niet mee om tekorten te voorkomen. Zorgverzekeraars maken prijsafspraken met fabrikanten van medicijnen en apotheken moeten dan specifiek die middelen verstrekken. Anders krijgt de patiënt zijn medicijnen niet vergoed.

Zorgverzekeraars Nederland zegt dat de medicijntekorten een internationaal probleem zijn dat moeilijk is op te lossen.

Volgens Prins worden tekorten ook vaak veroorzaakt door een productieprobleem bij de fabrikant, waardoor medicijnen tijdelijk niet op de markt beschikbaar zijn.

Ook zijn er logistieke problemen doordat het Suezkanaal momenteel niet gebruikt kan worden vanwege aanvallen op schepen door Houthi-rebellen. Schepen moeten omvaren en daardoor duurt het langer voor de medicijnen in Europa en Nederland zijn.

Aantrekkelijke markt

Daarnaast is het volgens Prins belangrijk dat er voor de fabrikant een aantrekkelijke markt is om de middelen op aan te bieden. "Dan moeten we er ook wel iets voor over hebben om ze te verkrijgen. Op dit moment zijn we bijvoorbeeld nog steeds bezig de salbutamol-puffer te importeren. Dat betekent dat die in andere landen dus wel beschikbaar is, maar dus niet in Nederland. Omdat wij er te weinig voor over hebben om die in Nederland op de markt te houden."

Een oplossing voor de medicijntekorten zou hergebruik van medicijnen kunnen zijn, stelt het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik na een enquête onder 545 geneesmiddelengebruikers. Apothekers hebben hier hun twijfels bij omdat ze dan de kwaliteit van de medicijnen niet kunnen waarborgen.

Goedemorgen! Apotheekmedewerkers gaan weer staken en de Amerikaanse oud-president Jimmy Carter krijgt vandaag een staatsbegrafenis.

Eerst het weer: In het zuiden en oosten valt in de ochtend nog sneeuw. In de middag wordt het vanuit het westen droger met wat zon. Later volgen er weer enkele winterse buien vanaf zee.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen en werkzaamheden op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De natuurbranden in Los Angeles zijn verhevigd. De branden gelden nu al als de meest verwoestende in de geschiedenis van de Amerikaanse stad. Het dodental is opgelopen naar vijf, maar de kans is groot dat in uitgebrande gebouwen nog meer lichamen worden gevonden. Meer dan honderdduizend mensen is opgedragen te evacueren. Het is volgens de autoriteiten te onveilig om thuis te blijven.

Het lukt de brandweer nog niet om controle te krijgen over de situatie. Inmiddels zijn er zes brandhaarden. De nieuwste natuurbrand ontstond afgelopen uren in de Hollywood Hills, bekend van de iconische Hollywood-letters.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteravond kleurden door sneeuwbuien daken en straten al wit in het zuidoosten van het land. Het leidde tot winterse taferelen in onder meer Zuid-Limburg.

Fijne dag!

Het overgrote deel van de voormalige medewerkers van Blokker heeft geen WW-uitkering aangevraagd bij uitkeringsinstantie UWV. Er werkten zo'n 3500 mensen bij Blokker en tot nu toe hebben maar zo'n 240 van hen WW aangevraagd. "Dat betekent dat veel medewerkers zelf nieuw werk hebben gevonden", aldus het UWV.

Het UWV zegt dat het er nog wel iets meer kunnen worden dan die 240, maar verwacht er dus niet veel. Alle bijna 400 eigen winkels van Blokker zijn sinds begin dit jaar dicht, nadat het bedrijf op 13 november failliet ging. Er waren ook 46 winkels van franchisenemers van Blokker, die zijn nog wel open.

Baankansen

Volgens het UWV zijn er voor ex-Blokkermedewerkers voldoende baankansen, zowel binnen als buiten de detailhandel. "Veel van hun vaardigheden, zoals verkoop- en commerciële vaardigheden, klantgerichtheid en dienstverlenende houding, kunnen goed worden toegepast in nieuwe functies."

Het UWV maakte een lijst van kansrijke alternatieven, zoals verkoper in andere winkels, klantcontactmedewerker, magazijnmedewerker, horecamedewerker en zorghulp. "De alternatieve beroepen bevinden zich dus niet alleen binnen de detailhandel, maar ook daarbuiten", zegt Frank Eskes, arbeidsmarktadviseur bij het UWV. "De huidige krappe arbeidsmarkt biedt volop mogelijkheden in diverse sectoren."

Sinds Blokker failliet ging betaalde het UWV tijdelijk het loon van medewerkers. Het UWV neemt na een faillissement van een bedrijf maximaal zes weken de loonbetaling over. Die periode van zes weken is bij Blokker inmiddels voorbij.

Doorstart?

Eind december kwam naar buiten dat Roland Palmer, iemand uit de Blokkerfamilie, het bedrijf opnieuw wil opbouwen. Hij wil dat doen samen met de franchise-ondernemers. Ook neemt hij de webwinkel over.

Of en hoeveel gesloten eigen Blokkerfilialen er in de toekomst opengaan, is nog onduidelijk. Dat hangt onder meer af van onderhandelingen tussen de nieuwe eigenaar en de verhuurders van de panden. Een deel van de verhuurders heeft de winkelpanden al toegezegd aan andere ketens.

De natuurbranden in Los Angeles gelden nu al als de meest verwoestende in de geschiedenis van de Amerikaanse stad. Het dodental is opgelopen naar vijf, maar de kans is groot dat in uitgebrande gebouwen nog meer lichamen worden gevonden. Meer dan honderdduizend mensen is opgedragen te evacueren. Het is volgens de autoriteiten te onveilig om thuis te blijven.

De burgemeester van Los Angeles schetst een beeld van hoe snel de branden om zich heen grijpen:

Het lukt de brandweer nog niet om controle te krijgen over de situatie. Inmiddels zijn er zes brandhaarden. De nieuwste natuurbrand ontstond afgelopen uren in de Hollywood Hills, bekend van de grote Hollywood-letters. In de omgeving zijn mensen opgeroepen om te vertrekken, wat leidt tot chaotische verkeerssituaties.

Amerikaanse media beschrijven lange files op de beroemde Sunset Boulevard. Er gelden verplichte evacuaties voor onder meer het gebied waarin de Walk of Fame ligt.

Duidelijk is dat de brandweer onvoldoende mensen en middelen heeft om overal te blussen. Bovendien dreigt er een nieuw probleem, omdat het bluswater opraakt. Het zwaarst getroffen is vooralsnog de wijk Pacific Palisades. Een groot deel van de gebouwen is verwoest.

Een verslaggever van CNN ter plaatse omschrijft Pacific Palisades als een spookstad. "Iedereen noemt de situatie apocalyptisch, maar zelfs dat dekt niet de lading", aldus de verslaggever.

De historische huizen, vele meer dan honderd jaar oud, zijn verdwenen.

In de getroffen gebieden wonen tal van beroemdheden. Meerderen zijn hun huis kwijtgeraakt, onder wie realityster Paris Hilton, komiek Billy Crystal en actrice Leighton Meester uit Gossip Girl.

Ook werden er tal van historische gebouwen verwoest, zoals een ranch die in de jaren twintig van de vorige eeuw was gebouwd door een van de eerste Hollywoodsterren, Will Rogers.

Verder ging het Topanga Ranch Motel in vlammen op, gebouwd in 1929 door krantentycoon William Randolph Hearst. Het gebouw keerde in tal van series en films terug.

Perfect storm

De brandweer bestrijdt het vuur met 1400 brandweermensen en er is hulp onderweg uit andere delen van de staat. Maar zelfs met al die extra handen is het de vraag of het voldoende zal zijn.

De omstandigheden worden door Amerikaanse media omschreven als een 'perfect storm'. In de omgeving van Los Angeles is de natuur extreem droog, omdat het sinds mei amper heeft geregend. Daarnaast staat er een harde wind die de vlammen en vonken verspreidt.

Veel mensen zijn machteloos, ze zijn alles kwijt:

De eerste branden ontstonden gisteren. De oorzaak is onduidelijk, wel zijn er drie mensen aangehouden die worden verdacht van brandstichting.

De vuurzee vanuit de lucht:

De Amerikaanse president Joe Biden was woensdag in het getroffen gebied. Hij zegde de gouverneur van California hulp toe. In het gebied geldt de noodtoestand, daardoor komt er extra geld vrij.

Vanwege de situatie in Los Angeles heeft de Amerikaanse president zijn laatste buitenlandreis afgezegd. Hij zou vertrekken naar Italië voor ontmoetingen met premier Meloni en de paus. Maar een woordvoerder van het Witte Huis laat weten dat de president zijn volle aandacht wil hebben voor het aansturen van de federale hulp voor Los Angeles.

In grote delen van Los Angeles ligt het openbare leven stil. Ook de beroemde filmstudio's in Hollywood hebben de deuren tijdelijk gesloten.

De organisatie achter de Oscar-filmprijzen zou volgende week vrijdag bekendmaken wie er genomineerd zijn, maar dat is uitgesteld naar zondag. Juryleden krijgen ook twee dagen de tijd om hun stem uit te brengen.

In Tsjaad was het gisteravond onrustig rond het presidentieel paleis in de hoofdstad Ndjamena. In de omgeving waren minutenlang schoten te horen en er werden zwaarbewapende militairen gezien.

Minister Koulamallah van Buitenlandse Zaken sprak later in een livestream op Facebook van een "poging tot destabilisatie" die is afgeslagen door het leger. Volgens hem werden de militaire gebouwen rond het paleis aangevallen door een groep, die aankwam in drie voertuigen. Van de 24 gewapende aanvallers werden er achttien gedood, aldus de minister tegen persbureau AFP.

Aan de kant van het leger zou één dode zijn gevallen. Koulaballah, die in de video te zien was met een wapen op zijn heup, zei dat de situatie "volledig onder controle" is.

Parlementsverkiezingen

Onlangs werden in Tsjaad parlementsverkiezingen gehouden. De regering presenteerde die als een belangrijke stap richting democratie, maar de stembusgang werd geboycot door een groot deel van de oppositie. De resultaten zijn nog niet bekendgemaakt.

President Mahamat Idriss Déby Itno werd vorig jaar de winnaar van de presidentsverkiezingen, die volgens waarnemers niet eerlijk waren verlopen. Hij kwam aan de macht na de dood van zijn vader, die in 2021 om het leven kwam bij de strijd tegen rebellen in het land. Hij was meer dan dertig jaar de repressieve leider van het land in de Sahel.

Een man van 67 is woensdagmiddag in Overijssel overleden bij een aanrijding met een auto van de Koninklijke Marechaussee. De man zat op de fiets. Het ongeluk gebeurde op de provinciale weg tussen Wijhe en Raalte.

Het slachtoffer wilde waarschijnlijk de weg oversteken toen hij door de auto werd geraakt. Het onopvallende voertuig was op dat moment in gebruik als lesauto, bevestigt de organisatie aan de regionale zender RTV Oost. Of er tijdens het ongeluk ook harder werd gereden dan toegestaan, zegt de marechaussee niet.

Het ongeluk wordt onderzocht door de Sectie Interne Onderzoeken (SIO) van de Koninklijke Marechaussee onder leiding van het Openbaar Ministerie Oost-Nederland.

In Limburg en delen van Noord-Brabant kleuren steeds meer straten wit door de sneeuw. Het sneeuwen begon daar gisteravond en inmiddels ligt er op sommige plekken een flinke laag.

In Limburg en Noord-Brabant geldt vanaf 06:00 code oranje vanwege sneeuw en gladheid. Rijkswaterstaat raadt mensen aan om hun reis uit te stellen als dat kan.

De eerste beelden van de sneeuw in Limburg:

In de nacht raakten meerdere auto's in de problemen, mogelijk door de weersomstandigheden. In Berkel-Enschot schoot een auto in een woonwijk rechtdoor en reed een woonhuis binnen. De bestuurder raakte daarbij lichtgewond.

De sneeuw veroorzaakte op meer plekken overlast. In Gulpen, Zuid-Limburg, viel een boom op een auto, vermoedelijk door het gewicht van de sneeuw. Niemand raakte gewond.

Uiteindelijk verwacht het KNMI dat in Zuid-Limburg meer dan 10 centimeter sneeuw kan vallen. In Noord-Brabant wordt iets minder sneeuw verwacht.

In de ochtend geldt er code geel in Gelderland, waar het ook gaat sneeuwen. De waarschuwing daar gaat om 07.00 uur in en duurt tot 14.00 uur 's middags. Ook in Overijssel kan nog wat sneeuw vallen. In de middag trekt de sneeuw weg naar Duitsland en wordt het droger.

Gisteren was het vooral in het oosten van het land erg gevaarlijk op de weg. Bij auto-ongelukken vielen twee doden. Een 48-jarige man botste met zijn auto tegen een boom bij Rossum in Overijssel. In Musselkanaal in Groningen kwam een 57-jarige bestuurder om leven nadat hij van de weg was gegleden en in het water terecht was gekomen.

Bij een Russische raketaanval op de Zuid-Oekraïense stad Zaporizja zijn zeker dertien doden gevallen, zegt de gouverneur van de regio. Er zouden ook 63 mensen gewond zijn geraakt.

Bij de aanvallen zijn hoge flatgebouwen beschadigd geraakt, net als een industrieel complex.

Een tram en een bus met passagiers werden geraakt door brokstukken:

Ook in de nabijgelegen stad Stepnohirsk zijn twee doden gevallen.

Rusland voert vaker aanvallen uit op de regio Zaporizja, die de Russen deels zelf in handen hebben. Ze hebben onder meer de kerncentrale daar in handen.

Meer wapens onderweg

President Zelensky zegt op X dat er "niks wreder is dan het lanceren van bommen op een stad, wetende dat gewone burgers zullen lijden". Hij roept westerse bondgenoten opnieuw op de druk op Rusland op te voeren.

President Biden lijkt daar gehoor aan te geven, in de vorm van nieuwe wapensteun aan Oekraïne. Volgens persbureau Reuters wordt snel bekendgemaakt dat er 500 miljoen dollar extra aan militaire steun naar Oekraïne gaat.

Het zal een van de laatste keren zijn dat Biden zijn steun uitspreekt, voordat hij wordt opgevolgd door Donald Trump. In totaal heeft Amerika meer dan 60 miljard dollar aan wapensteun aan Oekraïne geleverd sinds het begin van de oorlog.

In drie poederbrieven die afgelopen november werden verstuurd aan Belgische overheidsinstellingen zat de giftige stof strychnine, een soort rattenvergif. Een persoon is bij het openen van een van de brieven gewond geraakt. Er is nog niemand aangehouden.

De brieven waren gericht aan het kantoor van premier De Croo en aan de ministeries van Binnenlandse Zaken en Staatsveiligheid in Brussel. Een medewerker van De Croo raakte gewond aan de handen na contact met het poeder. Iemand bij Staatsveiligheid kwam er ook mee in contact en moest uit voorzorg twee dagen in quarantaine in het ziekenhuis.

Uit toxicologisch onderzoek blijkt dat er strychnine in de brieven zat, een wit reukloos poeder dat onder meer gebruikt wordt bij het bestrijden van knaagdieren zoals ratten. Het kan dodelijk zijn als het wordt ingenomen. Contact met de stof kan tot huidirritatie leiden.

Mes bij kantoor De Croo

Eerder deze week werd bij het kantoor van De Croo een gewapende man overmeesterd. Hij had een mes bij zich en uitte bedreigingen tegenover de politie. Hij zou het gebouw hebben willen binnendringen.

Bij een woning in de Almeerse wijk Tussen de Vaarten is een explosie geweest. Het is de tweede explosie in dezelfde straat binnen een etmaal. Het voorval gebeurde rond 18.00 uur. Niemand raakte gewond, meldt de politie.

Bewoners van de straat zeggen tegen Omroep Flevoland dat het explosief afging naast de woning die gisteren doelwit was, maar de politie kan dit niet bevestigen. Bij die ontploffing raakte volgens de regionale omroep een bewoner van het huis gewond.

De politie doet onderzoek en vraagt getuigen zich te melden.

Een jager uit Ede is veroordeeld tot 120 uur taakstraf omdat hij onzorgvuldig te werk ging bij de jacht op een zwijn. De 41-jarige man probeerde in maart 2023 bij Lunteren een wild zwijn te schieten, maar raakte per ongeluk een brommobiel.

Het voertuig, dat zich honderden meters achter het zwijn bevond, werd doorboord door de kogel. De twee inzittenden liepen zware verwondingen op. Metaal- en gruisstukjes doorboorden op sommige plekken hun lichaam en moesten, voor zover dat lukte, operatief worden verwijderd. Ook geestelijk had het incident zijn weerslag op de slachtoffers, meldt Omroep Gelderland.

De jager handelde volgens de rechter niet zorgvuldig genoeg. Zo schoot hij vanaf een plek waar hij geen wapen mocht dragen. Ook mocht hij op die plek niet jagen op een dier.

De man moet de slachtoffers ook een schadevergoeding van 24.000 euro betalen. De straf is lager dan de eis van het OM, omdat de man volgens de rechtbank de brommobiel absoluut niet wilde raken.

Een Nederlander is in België veroordeeld tot vijf jaar cel en een boete van 2000 euro voor betrokkenheid bij drie aanslagen in Antwerpen. De 20-jarige Ichairo D. uit Almere pleegde de aanslagen op een discotheek en op een kantoorgebouw.

De man pleegde twee keer een aanslag op de discotheek: op 21 en 25 september 2023. Een maand later, op 30 oktober, was er een aanslag op een verzekeringskantoor. Bij alle drie de aanslagen werden er explosieven gebruikt. Het is niet duidelijk waarom het kantoor en de discotheek doelwit waren. Bij de aanslagen zijn geen gewonden gevallen.

Op camerabeelden van 25 september is te zien hoe iemand een pakketje met een 10 meter lange draad aan de gevel van de discotheek bevestigt. Dat pakket werd op afstand tot ontploffing gebracht, melden Belgische media.

Bij het verzekeringskantoor werden een jerrycan met brandstof en vermoedelijk Cobra-6-vuurwerk afgestoken. Ook werd op de gevel van het gebouw een boodschap achtergelaten.

Telefoon getraceerd

Justitie in België kwam Ichairo D. op het spoor omdat er bij elke aanslag in de buurt een auto met een Nederlands kenteken was gezien. Die auto bleek op naam van D. te staan. Ook werd later vastgesteld dat zijn telefoon ten tijde van de aanslagen in Antwerpen actief was.

Op zijn telefoon stonden berichten op de app Snapchat waarin hem op 25 september werd gevraagd of "het gelukt is". Daarop antwoordde hij bevestigend.

Bij een huiszoeking werden in zijn slaapkamer een koker met kruit en twee lonten gevonden.

D. geeft toe dat hij in de drie nachten naar Antwerpen is gereden, maar ontkent dat hij betrokken is bij de aanslagen. Hij zegt dat hij als chauffeur iemand heeft vervoerd, maar dat hij niks van de aanslagen afweet.

Het Openbaar Ministerie gaat ervan uit dat de dood van een 4-jarig meisje in Rotterdam vorige week het gevolg is van een misdrijf.

Het kindje overleed vorige week zaterdag in een woning aan de Blokfluit, in de wijk Zevenkamp. Een 43-jarige man werd aangehouden wegens mogelijke betrokkenheid bij haar dood. Het gaat om de vader van het meisje.

De man is gisteren vrijgelaten omdat de rechter-commissaris geen zwaarwegende redenen zag om hem langer vast te houden. Hij blijft wel verdachte in de zaak, aldus de politie.

De hulpdiensten werd zaterdag rond 11.00 uur gealarmeerd, meldt regionale omroep Rijnmond. Het kindje werd nog gereanimeerd, maar de hulp mocht niet meer baten. De precieze doodsoorzaak wordt nog onderzocht.

Haatberichten en onjuiste informatie behoren tot de "belangrijkste problemen" waar Facebook en Instagram mee te maken hebben, zei topman Mark Zuckerberg in zijn terugblik op 2018. In die periode zet het bedrijf veel stappen om tegemoet te komen aan de jarenlange kritiek dat het op dit gebied te weinig heeft gedaan. Zuckerberg schrijft trots te zijn op de voortgang die het bedrijf maakt.

Nu gaat het roer om. Gisteren kondigde Zuckerberg aan dat Meta - zoals het bedrijf achter Facebook en Instagram inmiddels heet - zijn beleid over wat wel en niet is toegestaan aanpast. In de Verenigde Staten stopt het bedrijf de samenwerking met factcheckers: onafhankelijke organisaties die beoordelen of berichten mogelijk onjuist zijn.

De samenwerking met factcheckers was juist een maatregel waarmee Zuckerberg na een aantal roerige jaren het vertrouwen wilde terugwinnen. Na de Russische inmenging tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 moest Zuckerberg toegeven dat zijn bedrijf te weinig verantwoordelijkheid had genomen om misbruik op zijn platforms, zoals de verspreiding van nepnieuws, tegen te gaan.

Geestelijk ziek of abnormaal

Als het gaat om wat wel of niet op Facebook en Instagram is toegestaan, neemt het bedrijf "een heleboel beperkingen" over onderwerpen als immigratie en gender weg, zei Zuckerberg. Zo staat in het nieuwe beleid expliciet dat het is toegestaan om transgender personen of homoseksualiteit als 'geestelijk ziek' of 'abnormaal' te omschrijven.

"Wat begon als een beweging om inclusiever te zijn, wordt steeds vaker gebruikt om meningen te weren en mensen met andere ideeën buiten te sluiten", zei Zuckerberg in de videoboodschap waarin hij de koerswijziging aankondigde. "Het is te ver gegaan. Ik wil ervoor zorgen dat mensen hun overtuigingen op onze platforms kunnen delen."

Er waait een nieuwe, conservatieve wind door Silicon Valley, zegt Paddy Leerssen, die aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek doet naar sociale media. "Dat zagen we al met Elon Musk, de eigenaar van X. Hij draaide ook al allerlei beperkingen terug, onder de noemer vrijheid van meningsuiting. En Zuckerberg nu dus ook." Hij wijst erop dat deze aanpassingen samenvallen met de overwinning van Trump en de Republikeinse Partij.

"Immigratie en gender zijn zeer politieke vraagstukken, waar links en rechts een heel ander standpunt over hebben. Het beleid trof de conservatieve geluiden, en dus de Republikeinen."

Een belangrijk signaal naar de Republikeinen is Zuckerbergs mededeling dat medewerkers die beoordelen of berichten wel of niet door de beugel kunnen, dat niet langer vanuit de Democratische staat Californië doen - waar veel techbedrijven in de Silicon Valley gevestigd zijn - maar vanuit Texas, dat juist Republikeins is.

"Zuckerberg verwijst in zijn video expliciet naar het veranderende politieke klimaat", zegt Pieter Wolters van de Radboud Universiteit. Hij is deskundige op het gebied van regels voor internetbedrijven zoals Meta. "Amerika is conservatiever geworden. Daar gaat Meta nu duidelijk in mee."

Meta verkent Europese aanpassingen

Meta voert de koerswijziging eerst door in de Verenigde Staten, maar bronnen binnen de Europese Commissie zeggen tegen de NOS dat het bedrijf ook in Europa aanpassingen wil doen. In de Europese Unie gelden sinds kort nieuwe regels voor grote internetplatforms zoals Facebook en Instagram.

De Europese Digital Services Act (DSA) gaat over de balans tussen het verspreiden van illegale berichten, zoals terrorisme en kindermisbruik, en het waarborgen van de vrijheid van meningsuiting, zeggen de twee DSA-deskundigen. "Zuckerberg schetst een versimpeld beeld van de Europese wet", zegt Leerssen. "Het is te kort door de bocht om te zeggen dat de wet censuur vereist, of dat het de bedoeling is om desinformatie te verwijderen."

"Het probleem", zegt Wolters. "is dat desinformatie vaak niet illegaal is". "Zuckerberg zegt dat hij bepaalde beperkingen gaat loslaten. Bijvoorbeeld alleen een bericht verwijderen als zeker is dat het illegaal of zeer ernstig is. Dat is iets wat mogelijk ook in Europa wordt uitgerold. Het is niet per se verboden om onwaarheden over transgender personen te verspreiden, zolang je niet haatzaait. Meta kan dit doen zonder direct in strijd met de DSA te komen."

De Europese Commissie gaat nu beoordelen of Meta's aanpassingen voldoen aan de DSA. "Dat is iets positiefs aan deze ontwikkeling", zegt Leerssen. "We krijgen nu een serieuze discussie over hoe we desinformatie kunnen aanpakken. De internetplatforms staan voor een haast onmogelijke klus. Met het beleid zit je altijd het progressieve of het conservatieve kamp dwars."

In Oekraïne is een commandant opgepakt die wordt verdacht van desertie. De speciale opsporingsdienst schrijft dat hij ook zijn ondergeschikten had aangespoord de benen te nemen. De man was leidinggevende bij de in Frankrijk getrainde brigade waaruit naar verluidt vele honderden militairen zijn gevlucht of überhaupt niet zijn komen opdagen.

De commandant gaf leiding aan een compagnie, die doorgaans bestaat uit 100 tot 150 militairen. Voor zover bekend is hij de hoogste militair bij de brigade, met enkele duizenden militairen, die tot nu toe is aangehouden in het schandaal. Eerder werd de opperste bevelhebber van de brigade geschorst.

'Gevlucht zonder wapens'

De luitenant was opgepakt in het noordwesten van Oekraïne. Volgens het zogenoemde Staatsbureau voor Onderzoek is vastgesteld dat hij vorig jaar het bevel had genegeerd om zijn troepen over te dragen aan een andere eenheid. "In plaats daarvan gaf hij zijn militairen het bevel om te vluchten zonder hun wapens", zo staat in de verklaring.

De man is overgebracht naar de hoofdstad Kyiv, waar hij zal worden vervolgd wegens desertie. De commandant riskeert een gevangenisstraf van minstens tien jaar.

De problemen bij de 155e gemechaniseerde brigade werden eind vorig jaar onthuld door een prominente Oekraïense journalist. Hij stelt dat er op het hoogtepunt 1700 militairen niet meer op hun post waren. Later waren er nog maar 500 vermisten. Daarmee is onduidelijk hoeveel militairen daadwerkelijk zijn gevlucht. Een Franse officier zei tegen persbureau AFP dat "een beperkt" aantal militairen bij hun training in Frankrijk was verdwenen.

Generaal erkent problemen

De autoriteiten kondigden vorige week een onderzoek aan. Vandaag heeft een Oekraïense generaal erkend dat de brigade kampte met allerlei structurele problemen. Volgens de krant The Kyiv Independent zei hij dat er sprake was van "slecht management", "fouten bij het rekruteren" en "imperfecte trainingsplanning". De generaal gaf aan dat de middelste laag van commandanten niet efficiënt en ongemotiveerd was.

De journalist die de zaak in de publiciteit bracht, legt de verantwoordelijkheid van de problemen bij de legertop. "Zij blijven levens en geld verspillen aan nieuwe projecten, in plaats van ervaren brigades te versterken", zei hij onlangs tegen de Britse krant The Telegraph. De 155ste brigade was vorig jaar opgericht.

Desertie groeiend probleem

Na bijna drie jaar oorlog kampt Oekraïne vaker met deserterende militairen. Vorig jaar zijn er tienduizenden onderzoeken naar gestart door het Oekraïense Openbaar Ministerie. Het is onduidelijk hoeveel veroordelingen er zijn geweest.

Het tekort aan manschappen leidt tot uitputting en een laag moreel aan het front. Volgens The Washington Post verwelkomen steeds meer Oekraïense militairen de naderende onderhandelingen over een wapenstilstand. Over anderhalve week komt Donald Trump aan de macht in de VS en de verwachting is dat hij hierop inzet.

Het is ongekend: een aankomend Amerikaans president die dreigt desnoods met militair geweld grondgebied van een NAVO-bondgenoot in te nemen. Want dat is wat Donald Trump gisteravond deed op een rommelige persconferentie in Mar-a-Lago.

Trump wil Groenland, dat bij Denemarken hoort, aan het Amerikaanse grondgebied toevoegen. Hij dreigt de import van goederen uit Denemarken extra te belasten als dat land niet meewerkt. Zelfs het sturen van het leger is voor hem denkbaar. "We hebben Groenland nodig vanwege onze nationale veiligheid."

En daar bleef het niet bij. Hij wil ook dat het Panamakanaal weer Amerikaans bezit wordt. Ook hierbij sluit hij inzet van het leger niet uit.

Trump opperde bovendien opnieuw dat NAVO-bondgenoot Canada zich bij de VS moet aansluiten.

Hij zette een kaartje op zijn eigen Truth Social-kanaal, waarop Canada alvast aan de VS is toegevoegd:

Hoe serieus moeten we de expansieplannen nemen? En hoe zijn de opmerkingen van Trump in de betrokken landen ontvangen?

Panama

Het Panamakanaal werd begin vorige eeuw door de Amerikanen voltooid, waarna het kanaal en het gebied eromheen nog decennia Amerikaans grondgebied bleven. Na protesten en jarenlange onderhandelingen werd het in 1999 overgedragen aan de Panamese staat.

Trump wil dat terugdraaien, omdat Panama te veel tolgeld voor de doorvaart zou vragen. De VS wordt "afgezet", zei hij in december. Daarnaast is Trump kritisch over de vermeende invloed van China op het kanaal. Op 25 december wenste Trump op zijn platform Truth Social iedereen een vrolijk Kerstfeest "inclusief de geweldige soldaten van China, die liefdevol, maar illegaal het Panamakanaal bedienen."

De Panamese president Mulino sprak direct tegen dat er Chinese soldaten aanwezig zijn bij het kanaal, maar Trumps zorgen over Chinese invloed zijn niet geheel onterecht. Aan weerszijden van het kanaal heeft China een haven gebouwd en Chinese bedrijven zijn sterk betrokken bij infrastructurele projecten in en rond het kanaal.

Het Panamakanaal is cruciaal voor het scheepvaartverkeer tussen de Stille en de Atlantische Oceaan en ook voor het scheepvaartverkeer tussen de Amerikaanse West- en Oostkust:

Boris van der Spek, correspondent Latijns-Amerika, zegt dat er in Panama met verbijstering is gereageerd op Trumps uitspraken. "Allereerst omdat het Panamakanaal soeverein territorium is en ten tweede omdat de tariefsverhoging, waar Trump het over heeft, voor alle rederijen uit alle landen geldt. Die verhoging had te maken met droogte in het kanaal, waardoor er minder schepen doorgelaten konden worden, dus het was geen maatregel die alleen de VS raakte."

Behalve Trumps ongenoegen over de aanwezigheid van China zit er nog iets achter zijn dreigementen, denkt men in Panama, zegt Van der Spek. "Er wordt gedacht dat Trump dit zegt om Panama te dwingen meer te doen om migratie via de Dariénkloof tegen te gaan." Die kloof is een onherbergzaam stuk jungle tussen Colombia en Panama, waar veel migranten uit Zuid-Amerika en andere delen van de wereld doorheen reizen. "Maar ook daarover is veel verbazing, want Panama doet al veel meer dan voorheen om dit te beteugelen."

In december wees president Mulino elke gedachte aan een overdracht van de hand: "Elke vierkante meter van het kanaal hoort bij Panama en dat blijft zo."

Groenland

In de Deense politiek is de persconferentie van Trump het gesprek van de dag, zegt correspondent Rolien Créton. "Ze denken niet dat er morgen Amerikaanse militairen in Groenland zullen landen, maar dit maakt ze wel nerveus."

"In 2019 kon premier Frederiksen Trumps aanbod om Groenland te kopen nog afdoen als 'absurd'. Nu liggen de kaarten anders. Als ze te fel reageert, heeft ze een conflict met Trump en ook met de Groenlanders als ze 'Groenland is van ons zou zeggen'. Want de band tussen Groenland en Denemarken was nog nooit zo slecht."

Groenland is een arm land dat niet zonder Deense geldinjecties kan bestaan. "Als de Amerikanen meer bieden en ook investeringen beloven, zal het land zich in een referendum misschien voor aansluiting bij de VS uitspreken. Dan moeten de Denen Groenland laten gaan."

De Groenlandse premier Egede komt morgen naar Kopenhagen voor overleg met koning Frederik. Eerder noemde hij het plan van Trump om Groenland te kopen kansloos. "Groenland is van ons. We zijn niet te koop en zullen dat nooit zijn."

De Deense minister van Buitenlandse Zaken Rasmussen slaat een andere toon aan. Hij zegt uit te kijken naar gesprekken over het veiligheidsbeleid, die volgens hem nu urgenter zijn dan in de periode dat Trump eerder president was (2017-2021).

Canada

In december waren er al berichten dat Trump de Canadese premier Trudeau had voorgesteld om zich met Canada bij de VS aan te sluiten. Zo zou het land ontsnappen aan de importheffingen van 25 procent die Trump Canada wil opleggen.

Het voorstel van Trump leek toen nog een grap. Maar gisteren begon hij er weer over. Hij zei dat hij Canada niet zal binnenvallen, maar wel "economische druk" wil uitoefenen zodat het handelstekort met Canada (55 miljard dollar) verdwijnt.

Noord-Amerika-correspondent Marieke de Vries: "Critici noemen Trumps dreigementen grootheidswaanzin, maar hij weet heel goed wat die teweegbrengen in de buitenwereld. In zijn vorige termijn deed hij ook opvallende uitspraken, maar Trump is nu veel beter voorbereid. Hij heeft zich omringd met loyalisten die er hetzelfde in staan als hij, dat maakt hem sterker."

Trudeau kondigde begin deze week zijn aftreden aan en de conservatieven in Canada lijken bij de volgende verkiezingen richting een overwinning te gaan. "Trump juicht dat toe. Zijn onvoorspelbaarheid als aanstaand leider van de grootste economie en het machtigste leger ter wereld maakt dat zijn dreigementen serieus zullen worden genomen."

De Canadese regering klinkt vastbesloten. "Er is geen schijn van kans dat Canada een deel van de VS wordt", zei premier Trudeau. "Wij wijken nooit voor dreigementen", aldus minister Joly van Buitenlandse Zaken.

Bij hevige natuurbranden aan de rand van Los Angeles zijn zeker vijf doden en meerdere gewonden gevallen. Dat heeft de sheriff van Los Angeles laten weten.

In de chique wijk Pacific Palisades, waar veel beroemdheden wonen, heeft het vuur inmiddels meer dan 5.000 hectare verwoest. Meer dan 1100 gebouwen in de wijk zijn getroffen.

In de omgeving van Los Angeles worden steeds meer mensen geëvacueerd. Zeker 100.000 mensen mogen niet meer thuis blijven.

Een brandweercommandant zegt dat er niet genoeg brandweermensen zijn om de verschillende branden te blussen. Ze zouden zijn voorbereid op een of twee branden, niet op vier. In totaal zijn er 700 mensen bezig met het bestrijden van het vuur. Maar hulp is onderweg. De Nationale Garde komt helpen en brandweermensen uit het noorden van Californië gaan helpen om het vuur te bestrijden.

Ook op andere plekken ten noorden van Los Angeles woeden natuurbranden, die nog niet onder controle zijn. De brandweer zegt moeite te hebben met het "moeilijk begaanbare terrein" en harde windsnelheden bij de bluswerkzaamheden.

Gouverneur Newsom van Californië heeft de noodtoestand uitgeroepen. President Biden was eerder vandaag in Santa Monica, waar hij door de brandweer is bijgepraat over de situatie.

De branden hebben al veel gebouwen in de as gelegd:

Een inwoner omschrijft de situatie tegenover The Washington Post als een "armageddon": "Ik werd vanochtend wakker en zag alleen maar donkere lucht. Ik kon de zon niet eens zien."

Een man uit Eaton zegt tegen CBS dat hij geluk heeft gehad, maar dat de huizen van veel buren verloren zijn gegaan: "Ik moet steeds opnieuw huilen, omdat ik veel van deze mensen ken. Ze zijn alles kwijt."

De vuurzee vanuit de lucht:

Inwoners van Los Angeles wordt geadviseerd zoveel mogelijk water te besparen, om zo het water voor de hulpdiensten te bewaren. Het watersysteem zou niet ingericht zijn op zulke grote natuurbranden. Daarnaast wordt mensen geadviseerd het gas en het water goed af te sluiten als ze hun huis ontvluchten.