NOS Nieuws - Algemeen

In de Openbare Bibliotheek Amsterdam is deze zomer een opvallende expositie te zien: De Nullijst. Boeken die nooit zijn uitgeleend, worden hier in de schijnwerpers gezet in de hoop ze van de papierversnipperaar te redden.

"Kijk, dit is wel heel sneu", zegt programmamanager Anat Harel tegen de lokale omroep AT5. Ze pakt een klein boekje van de plank in het ondergrondse depot en slaat het open. "Een klassiek uitleenlijstje met stempelmogelijkheid voor het lenen en terugbrengen, waar dus nog nooit een stempel op is gezet."

Het is een lot dat wel meer boeken is beschoren. Hoeveel het er exact zijn, durft Harel niet te zeggen. Maar vast staat dat duizenden boeken niet één keer zijn uitgeleend sinds ze zijn opgenomen in de collectie.

Nationale Ongelezen Boekendag

Omdat een bibliotheekcollectie niet eindeloos kan blijven groeien, hanteren veel bibliotheken een 'nullijst' voor boeken die al jaren niet uitgeleend zijn. Als de boeken te lang op die lijst staan, worden alternatieve bestemmingen voor ze gezocht, zoals een azc of gevangenisbibliotheek. Als dat niet slaagt, worden ze vernietigd.

Zonde, vindt de Ongelezen Boeken Club, die zich hardmaakt voor teksten die niet gelezen worden. Daarom heeft de club nu een kleine expositie in de bibliotheek aan de Oosterdokskade georganiseerd. De tentoonstelling bestaat uit vitrines met enkele fysieke boeken en een ouderwetse telefoon, waarmee bezoekers titels van de nullijst kunnen opvragen en reserveren.

De expositie loopt nog tot het einde van de zomer. Op 19 september, uitgeroepen tot Nationale Ongelezen Boekendag, mogen lezers hun geredde boek komen ophalen.

Een 31-jarige tbs'er die dinsdag ontsnapte tijdens zijn begeleid verlof in Utrecht, is vanmiddag aangehouden. De arrestatie was bij de Brabanthallen in Den Bosch, meldt het Openbaar Ministerie.

De tbs'er zat vast in de Dr. Henri van der Hoevenkliniek in Utrecht en was dinsdag met begeleiders op verlof toen hij op het Jaarbeursplein wist te ontkomen.

Een speciaal opsporingsteam van de politie is twee dagen lang op zoek geweest naar de man.

Over zijn achtergrond is niets bekendgemaakt. "Dat gebeurt alleen bij extreem gevaarlijke personen", vertelde een woordvoerder van het Landelijke Parket eerder tegen RTV Utrecht.

In Californië worden vijf mensen vervolgd in verband met de dood van Friends-acteur Matthew Perry. Dat meldt de openbaar aanklager in de Amerikaanse staat. Het gaat onder meer om twee artsen die Perry grote hoeveelheden ketamine zouden hebben verschaft en de assistent van de acteur. Twee van de vijf betrokkenen, onder wie een van de artsen, zijn gearresteerd.

Perry overleed vorig jaar oktober op 54-jarige leeftijd. Hij werd dood gevonden in een jacuzzi in zijn huis in Los Angeles. Uit een autopsie bleek dat de acteur een grote hoeveelheid ketamine in zijn bloed had, die hem fataal is geworden.

Arts

Volgens Martin Estrada, de hoofdaanklager in Californië, zou uit tekstberichten blijken dat de artsen Perry geholpen hebben aan ketamine. Ze vroegen zich in die berichten af hoeveel de acteur bereid zou zijn te betalen voor het middel. Volgens Estrada hebben zij daardoor misbruik gemaakt van de verslaving van Perry. Sinds mei loopt er een politieonderzoek naar hoe Perry aan de drugs is gekomen.

Volgens autoriteiten had de acteur de laatste negentien maanden geen drugs meer gebruikt. Wel kreeg hij volgens de lijkschouwer ketamine bij een behandeling voor depressie. De laatste behandeling zou hij anderhalve week voor zijn dood hebben gehad, maar volgens de lijkschouwer verklaarde dat niet het hoge gehalte ketamine dat bij zijn dood in zijn bloed zat.

Verslavingen

Perry worstelde een groot deel van zijn leven met verslavingen. In zijn autobiografie uit 2022 vertelde de acteur dat hij in zijn tijd bij Friends onder meer cocaïne gebruikte, een fles wodka in de avond dronk en dagelijks zo'n 55 vicodintabletten nam, een sterke pijnstiller.

Hij ging vijftien keer naar een afkickcentrum, deed nog veel meer afkickpogingen en had iemand in dienst die hem hielp niet te gebruiken en altijd in de buurt was, onthulde hij in zijn boek.

Perry is het bekendst van zijn rol als Chandler Bing in de televisiecomedy Friends, die liep van 1994 tot 2004 en wereldwijd een van de populairste sitcoms ooit is. Perry was in alle tien de seizoenen van de serie te zien.

Alle ogen zijn vanaf vandaag gericht op de Qatarese hoofdstad Doha. Onderhandelaars van Israël, de Verenigde Staten, Egypte en Qatar praten daar opnieuw over een staakt-het-vuren in Gaza. Onderhandelingen daarover zijn de afgelopen maanden vaak stukgelopen. Dit keer is de internationale druk nog groter, want er staat meer op het spel.

"Een wapenstilstand is niet alleen meer nodig om de ellende voor de inwoners van Gaza te beëindigen", vertelt Midden-Oosten-deskundige Peter Malcontent. "Maar ook om te voorkomen dat het hele Midden-Oosten explodeert."

Iran en het Libanese Hezbollah dreigen met een vergeldingsaanval op Israël om liquidaties op hun grondgebied te wreken. Met een staakt-het-vuren in Gaza kan die vergelding, en de impact daarvan op de regio, mogelijk worden beperkt. Drie Iraanse functionarissen zeiden dinsdag tegen persbureau Reuters dat alleen een bestand in Gaza een directe vergelding op Israël kan voorkomen.

Driefasenplan

De grote afwezige bij de onderhandelingen is Hamas. De Palestijnse beweging stuurt geen delegatie naar Doha om te onderhandelen. Ze zeggen dat er al een plan ligt, verwijzend naar het driefasenplan dat de Amerikaanse president Biden afgelopen mei presenteerde. Dat voorstel wordt ook gesteund door de VN-Veiligheidsraad. Volgens de VS heeft Israël dit plan zelf voorgesteld, al sprak de Israëlische premier Netanyahu dat eerder tegen.

Bekijk hier uit welke drie fasen het voorstel bestaat:

Hamas staat volgens Malcontent achter dat plan, maar de beweging zegt dat Israël aanpassingen heeft gedaan. Dat Hamas nu geen delegatie stuurt is volgens hem een strategische zet. "Daarmee willen ze het signaal afgeven dat er niet meer te onderhandelen valt en Israël het moet doen met het plan dat er ligt."

Heikele punten

Israël spreekt tegen dat het aanpassingen heeft gedaan; volgens premier Netanyahu gaat het om verduidelijkingen van de eisen.

Twee pijnpunten springen eruit. Allereerst wil Israël dat zijn leger aanwezig blijft in het grensgebied tussen Gaza en Egypte, de Philadelphi-corridor. Dit om te voorkomen dat er wapens naar de Gazastrook gesmokkeld kunnen worden. Volgens Hamas is het een nieuwe eis die zou betekenen dat het Israëlische leger zich niet volledig terugtrekt uit Gaza.

Daarnaast is ook het terugkeren van Gazanen naar hun woongebied in het noorden een heikel punt. Bijna alle inwoners zijn vanwege de oorlog naar het zuiden gevlucht. Israël wil bij het proces van terugkeer de controle hebben om te kijken of er geen Hamas-strijders richting het noorden gaan. Ook hiervan zegt Hamas dat dit niet de afspraak was.

Toenemende druk op Israël

De internationale druk op Netanyahu is groot, vooral van zijn belangrijkste bondgenoot, de Verenigde Staten. De kritische Israëlische krant Haaretz schrijft dat Washington waarschijnlijk Netanyahu de schuld zal geven als de onderhandelingen dit keer weer falen.

"Amerika probeert met allerlei gezanten door de hele regio de zaak te sussen", zegt Malcontent. "De druk is enorm, reken maar dat Amerika achter de schermen hemel en aarde beweegt om Israël te overtuigen een deal te ondertekenen."

Hoelang de onderhandelingen duren, is onduidelijk. Malcontent denkt wel dat het van groot belang is dat de onderhandelaars snel met een positief signaal komen. "Maar een vage belofte over een goede sfeer zal niet voldoende zijn, maar echt concrete stappen."

Ook is het onduidelijk hoelang Iran de onderhandelingen wil aankijken. Maar volgens Malcontent kun je de klok erop gelijkzetten dat zowel Iran als Hezbollah zich op Israël zullen wreken voor de liquidaties van leiders van Hamas en Hezbollah op hun grondgebied als er geen deal komt. En dan raakt ook een einde aan de ellende voor de inwoners van Gaza verder uit zicht.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) gaat onderzoek doen naar de kosten die mensen met zonnepanelen moeten betalen voor het terugleveren van stroom. Ook de hoge tarieven bij modelcontracten voor energie worden onder de loep genomen.

De toezichthouder gaat over de zaak in gesprek met zowel grote als kleine energiemaatschappijen.

Negatieve teruglevergoeding

Als je zonnepanelen hebt, wek je soms meer stroom op dan je gebruikt. Die extra stroom lever je terug aan het net, waarvoor je normaal gesproken een vergoeding krijgt. Verschillende energieleveranciers rekenen nu kosten voor deze teruglevering. Maar in sommige gevallen moet je zelfs bijbetalen, wat leidt tot een "negatieve terugleververgoeding".

De Volkskrant en prijsvergelijker Keuze.nl constateerden dat hier bij enkele kleine energieleveranciers sprake van was. De ACM maakt vandaag bekend een "sectorbreed" gesprek aan te gaan, dus ook met grote energieleveranciers.

De Tweede Kamer heeft in het huidige wetsvoorstel voor de nieuwe Energiewet, mede in het belang van de energietransitie, een verbod op een negatieve terugleververgoeding opgenomen.

De ACM onderzocht eerder dit jaar al de tarieven van vier grote energieleveranciers en concludeerde dat deze niet onredelijk waren. Sindsdien zijn de terugleverkosten echter in de hele sector gestegen, waardoor de ACM nu extra aandacht besteedt aan deze kosten.

Hoge tarieven

De toezichthouder gaat ook de gestegen kosten van de modelcontracten onderzoeken. Modelcontracten zijn standaard energiecontracten met variabele tarieven die elke energieleverancier moet aanbieden. "Maar omdat deze modelcontracten jaren geleden zijn opgesteld, houden ze nog geen rekening met de mogelijkheid om energie terug te leveren", zegt een woordvoerder van de ACM.

Energieleveranciers hebben bij modelcontracten dus niet de mogelijkheid om terugleverkosten te rekenen aan mensen met zonnepanelen. "Daarom hebben veel leveranciers ervoor gekozen om de vaste kosten, die elke klant per maand betaalt, te verhogen", vertelt de woordvoerder. Daardoor betalen zowel mensen met zonnepanelen als mensen zonder zonnepanelen nu meer vaste kosten als ze een modelcontract hebben.

De ACM gaat nu kijken of mensen met een modelcontract niet onterecht meer betalen dan nodig is, en of het contract eerlijk is voor zowel mensen met als mensen zonder zonnepanelen. Daarnaast gaat de ACM het bestaande modelcontract herzien, mede vanwege de komst van de nieuwe Energiewet. Onderzocht wordt of leveranciers alsnog de mogelijkheid moeten krijgen om terugleverkosten in rekening te brengen bij modelcontracten.

De autoriteiten van de Keniaanse stad Eldoret hebben de standbeelden van drie atleten weggehaald nadat er veel kritiek was gekomen op het ontwerp ervan. Verschillende hooggeplaatste functionarissen noemden de beelden "gênant" en "een slecht uitgevoerde grap" omdat de beelden totaal niet lijken op wat ze zouden moeten voorstellen.

De standbeelden werden vorige week onthuld op de dag dat Eldoret officieel stadsrechten kreeg. Meerdere Keniaanse hardloopkampioenen komen uit de stad, of wonen er. Doordat Eldoret op 2100 meter ligt, is het de ideale trainingsplek voor middellange- en langeafstandsatleten.

Om de rijke sportgeschiedenis van de stad te eren werden de standbeelden geplaatst. De autoriteiten hebben nooit expliciet gezegd wie de beelden moesten voorstellen, maar het was duidelijk dat het ging om onder anderen de olympische kampioenen Faith Kipyegon (1500 meter) en Eliud Kipchoge (marathon).

De verontwaardiging onder de bevolking over de standbeelden bereikte de overheid en hoge regeringsfunctionarissen zorgden er vervolgens voor dat de beelden verwijderd werden. Of er nieuwe beelden gemaakt gaan worden is niet bekend.

Standbeeld Ronaldo

De kwestie doet denken aan het bronzen standbeeld van de Portugese voetballer Cristiano Ronaldo op de luchthaven van Madeira. Dat beeld zorgde in 2014 voor veel discussie en hilariteit omdat het niet zou lijken op Ronaldo, die op het eiland werd geboren. Na een jaar werd het beeld daarom vervangen.

Vanaf vandaag heeft Nederland volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek 18 miljoen inwoners. Hoe weet het CBS dat, wie horen erbij en hoeveel Nederlanders zijn er op de wereld? Vijf vragen naar aanleiding van deze mijlpaal.

Wie tellen er mee en wie niet?

Het CBS telt iedereen mee die in de gemeentelijke basisadministratie is opgenomen. Dat zijn bijvoorbeeld ook buitenlandse studenten (128.000 in het studiejaar 2023/2024) en buitenlandse werknemers (635.000 werknemers uit een ander EU-land in december 2022).

Ook asielzoekers die bij een gemeente zijn ingeschreven, worden meegerekend. Vorig jaar kwamen er 48.000 asielzoekers naar Nederland. Asielzoekers moeten binnen een half jaar bij de gemeente worden ingeschreven en tellen vanaf dan dus mee bij het inwonertal van Nederland.

Niet meegeteld zijn de mensen die illegaal in Nederland verblijven. Hun aantal kan alleen worden geschat. Volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid zijn het er enkele tienduizenden.

Mensen zonder vaste woon- en verblijfplaats tellen in principe wel mee: zij zijn opgenomen in de basisadministratie van de gemeente Den Haag.

Hoe wordt het aantal inwoners geteld?

Het CBS houdt het aantal inwoners van Nederland bij op het Dashboard bevolking. Dat is geen exacte telling maar een schatting, een realtime prognose.

De gegevens krijgt het CBS van de gemeenten. De teller gaat niet direct omhoog zodra er een kind wordt geboren, of een immigrant zich inschrijft, en ook niet meteen omlaag als iemand sterft of uit Nederland vertrekt.

De gemeenten geven in principe één keer per dag hun gegevens aan het CBS door, en in hun registratie zit enige vertraging. Een geboorte moet bijvoorbeeld binnen drie werkdagen worden gemeld, een overlijden binnen zes dagen.

Wie precies de 18 miljoenste inwoner van Nederland wordt kan het CBS niet vaststellen. Een woordvoerder zegt dat de kans het grootst is dat het een immigrant is, want gemiddeld schrijven zich per dag meer immigranten in dan dat er geboortes worden aangegeven (in 2023 ging het 920 immigranten per dag, tegenover 487 baby's).

Hoeveel Nederlanders wonen in het buitenland en hoeveel Nederlanders zijn er?

Op 1 januari 2023 woonden er volgens cijfers van het CBS 849.577 mensen met de Nederlandse nationaliteit in het buitenland, maar het statistiekbureau waarschuwde dat dat zeker een onderschatting was. Vermoedelijk wonen er in werkelijkheid ongeveer 1 miljoen Nederlanders in het buitenland.

Van de 18 miljoen inwoners van Nederland hebben er ongeveer 16,5 miljoen de Nederlandse nationaliteit. Dat zou betekenen dat er 17,5 miljoen Nederlanders zijn.

De grootste groep Nederlanders in het buitenland woont in Europa. Het CBS registreerde er in 2023 ruim een half miljoen. België (135.000), Duitsland (97.000) en het Verenigd Koninkrijk (78.000) telden de meeste Nederlanders.

Hoeveel mensen met een Nederlandse afkomst zijn er?

Het CBS houdt niet bij hoeveel mensen met een Nederlandse afkomst in het buitenland verblijven.

Grote migratiegolven waren er in de 19de eeuw, toen veel Nederlanders naar Amerika trokken, en in de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog. In die laatste periode emigreerden een half miljoen Nederlanders, van wie 80 procent naar Canada, Australië en Nieuw-Zeeland.

Een manier om het aantal mensen van Nederlandse afkomst te tellen, is om mensen te vragen of ze zichzelf zo beschouwen. In de Verenigde Staten doet de federale overheid dit. Volgens die tellingen zeiden in 2021 3,1 miljoen Amerikanen een Nederlandse afkomst te hebben, van wie 885.000 beweerden volledig van Nederlandse afkomst te zijn.

Dat zijn er veel meer dan in Australië. Daar stelde het overheidsbureau voor statistiek in 2010 vast dat er 310.000 mensen van Nederlandse afkomst waren, van wie er nog 36.000 thuis Nederlands spraken.

Waarom houdt het CBS geen volkstelling?

Het CBS werd in 1899 opgericht om een volkstelling uit te voeren. Het bureau deed dat om de tien jaar, tot de laatste in 1971. Die volkstelling leidde tot veel protest. Er waren maar liefst 120 comités die zich ertegen verzetten.

Het belangrijkste argument was dat de privacy geschonden zou worden. Onderzoekers gingen voor het CBS de huizen langs en stelden wel honderd vragen. Ze telden de Nederlanders niet alleen, maar wilden bijvoorbeeld ook weten of ze een auto hadden, hoe ze woonden en wat hun geloof was.

Ondanks alle protest ging de volkstelling in 1971 door en deed meer dan 97 procent van de Nederlanders mee. Tien jaar later was de deelname zo klein dat de operatie gestaakt werd. Daarna werd de volkstelling wettelijk afgeschaft.

Maar de Europese Unie wil dat de lidstaten elke tien jaar een volkstelling aanleveren voor het Europese statistiekbureau Eurostat. Daarom houdt het CBS sinds 2001 om de tien jaar een virtuele volkstelling met gegevens van onder andere de gemeenten, sociale diensten en het kadaster.

Er lijkt niet op korte termijn duidelijkheid te komen over de toekomst van het Zuyderland Ziekenhuis in Heerlen. Over het ziekenhuis is al tijden veel te doen. Minister Agema bracht er vandaag een bezoek en sprak er met betrokkenen.

Het gebouw in Heerlen moet worden vernieuwd. Volgens het bestuur van het ziekenhuis moeten de intensive care, volwaardige spoedeisende hulp en bevallingszorg uit Heerlen verdwijnen en verhuizen naar Geleen. Na diverse overlegrondes kwam het bestuur tot de conclusie dat het om financiële redenen en vanwege gebrek aan personeel beter is de meest complexe zorg in Geleen te concentreren. Andere zorg blijft wel in Heerlen.

Veel verzet

Het plan heeft tot verzet en demonstraties geleid: veel mensen wijzen erop dat Parkstad (waar Heerlen toe behoort) de grootste stedelijke regio van Limburg is. Daarom zou het ziekenhuis in Heerlen niet mogen worden "uitgekleed". Burgemeester Wever van Heerlen benadrukte vandaag nog eens dat het om een regio gaat met veel armoede en waar ook een groot aantal mensen kampt met gezondheidsproblemen.

Ook in politiek Den Haag is er veel discussie over het ziekenhuis en onder meer de PVV, de partij van Agema, heeft herhaaldelijk een lans gebroken voor de locatie in Heerlen.

Agema benadrukt: poliklinieken en gewone operaties blijven

Agema zei vandaag als minister dat zij ook zorgen heeft, maar ze benadrukte dat het plan al wat is bijgesteld en dat bijvoorbeeld poliklinieken, gewone operaties en de huisartsenpost in Heerlen blijven.

Ze voegde eraan toe dat ook ouderen die een kortdurende opname nodig hebben nog steeds in Heerlen terechtkunnen. Als voorbeeld van een punt van zorg noemde ze de acute verloskunde. Volgens haar is dat een open einde. "Daar moet nog over worden doorgepraat."

De minister wilde niet zeggen of in de toekomst bijvoorbeeld mensen met ingewikkelde zorg 's nachts toch naar Geleen moeten: "Wie zegt dat dat dan niet de beste oplossing is? Daar ga ik niet over." Ook dat noemde ze een los eindje waar professionals en belanghebbenden naar moeten kijken. Ze hoopt op een oplossing "waar uiteindelijk iedereen zich in kan vinden".

Volgens het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB is de insteek dat streekziekenhuizen behouden blijven. Agema noemde dat vandaag een opdracht aan haar en ze wil streekziekenhuizen "zo volwaardig mogelijk invullen".

In Amsterdam is zondagnacht een taxichauffeur tijdens een rit beroofd door zijn passagiers. Hij werd ook vastgebonden en opgesloten in de kofferbak van de auto. De politie zoekt nog naar de daders.

Het gaat om twee mannen, die in de nacht van zondag op maandag in de taxi stapten in het centrum van Amsterdam met als eindbestemming Amstelveen. Na een kort stuk rijden bedreigden ze de chauffeur met wapens en pakten ze persoonlijke spullen af.

Kofferbak

Bij aankomst in Amstelveen bonden de mannen de taxichauffeur vast en dwongen hem in de kofferbak te gaan liggen. Volgens de politie hebben ze vervolgens "enkele tientallen minuten" in de auto gereden.

Toen de auto weer tot stilstand kwam, kon de chauffeur zichzelf losmaken en via de achterbank naar buiten klimmen. De auto stond toen in Amsterdam-Buitenveldert. De verdachten waren al uit het zicht verdwenen. "Het slachtoffer is niet zwaargewond, maar wel geschrokken", meldt de politie.

De recherche is een onderzoek begonnen, schrijft stadsomroep AT5. De daders zouden Spaanstalig zijn.

Voor de tiende dag op rij zijn er gevechten tussen Oekraïense en Russische militairen op Russisch grondgebied. Oekraïne claimt dat de Oekraïense eenheden nog altijd verder oprukken en de controle hebben over 82 Russische nederzettingen.

"We boeken verdere vooruitgang in de regio Koersk. Van één tot twee kilometer in verschillende gebieden", schreef de Oekraïense president Zelensky gistermiddag op zijn Telegramkanaal.

Rusland zegt de Oekraïense eenheden juist terug te dringen en meldt honderden doden aan Oekraïense zijde. Over eigen verliezen rept Rusland niet. Wel zegt het Russische ministerie van Defensie terreinwinst te boeken in het oosten van Oekraïne.

Inmiddels zijn er duizenden Russische inwoners uit de grensregio's geëvacueerd. Rusland heeft vandaag nog eens vele burgers geëvacueerd uit de grensregio's met Oekraïne. In totaal zouden er nu 200.000 bewoners het gebied hebben verlaten.

In de eerste afbeelding zie je welk gebied volgens denktank Institute for the Study of War (ISW) Oekraïne nu heeft bezet, op de tweede zie je hoe de situatie een week geleden was:

Daarnaast heeft het Russische ministerie voor Noodsituaties een noodsituatie op federaal niveau uitgeroepen in Belgorod, maakte regiogouverneur Gladgov vanochtend bekend. Zo'n noodsituatie geldt al sinds vrijdag voor de regio Koersk. Gladkov zei daarnaast dat er in twee verschillende plaatsen burgers gewond zijn geraakt na Oekraïense droneaanvallen.

De Russische minister van Defensie heeft "aanvullende maatregelen" aangekondigd om de regio Belgorod te beschermen.

Het Oekraïense ministerie van Reïntegratie van Tijdelijk Bezette Gebieden heeft een 24-uurs-hotline geopend voor inwoners uit de provincie Koersk die naar Oekraïne willen gaan of humanitaire hulp nodig hebben, schrijft minister Veresjtsjoek, tevens vicepremier van Oekraïne, op Facebook.

"Ik schrijf in het Russisch zodat de Russen het kunnen begrijpen", aldus Veresjtsjoek. "Vanwege een mogelijke verslechtering van de humanitaire situatie in de aangrenzende gebieden van de Russische Koersk-regio moet Oekraïne klaar zijn om Russische vluchtelingen op te nemen."

Bewoners van een wijk in Hengelo hebben de afgelopen drie weken geen post gekregen. Dat komt doordat de verantwoordelijke bezorger alle brieven had weggegooid. Het ging om een tijdelijke bezorger.

Postbedrijf PostNL stelde een onderzoek in nadat het signalen had ontvangen dat de post in meerdere straten in de wijk Berflo Es niet werd bezorgd. Alle post, van rechtbankstukken tot opgestuurde creditcards, bleek spoorloos verdwenen.

Vaste bezorger op vakantie

De vaste postbezorger was op vakantie, schrijft regionale omroep Oost. Een vervanger zou zijn werk tijdens die drie weken overnemen. Die gooide de post bij het vuilnis.

"Helaas is gebleken dat een tijdelijke bezorger drie weken het werk niet naar behoren heeft uitgevoerd", zegt een woordvoerder van PostNL. "Een heel vervelende en onacceptabele situatie."

Excuusbrief

Het postbedrijf heeft de plaatsvervangende postbode ontslagen en denkt nog na over verdere stappen, zoals aangifte.

De getroffen inwoners van Hengelo ontvangen binnenkort een excuusbrief van het bedrijf. Daarnaast adviseert PostNL bewoners "contact op te nemen met de verzender van hun post voor een passende oplossing", voor zover dat mogelijk is.

Het aantal besmettingen met blauwtong in Nederland is opgelopen naar 3807. Dat meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), die de meldingen iedere maandag en donderdag bij elkaar optelt.

Sinds afgelopen maandag zijn er 898 meldingen bij gekomen. De meeste besmettingen zijn in Twente, de Achterhoek, Noord-Brabant en Limburg. Vorige maand waren er nog 318 besmettingen.

De cijfers van de NVWA zijn gebaseerd op positieve en klinisch positieve gevallen van blauwtong. Daarbij wordt verschil gemaakt tussen een groep positief geteste dieren en een groep die last heeft van de symptomen. De NVWA hield de cijfers altijd één keer per week bij, maar ging dat onlangs twee keer per week doen toen bleek dat de gevallen snel opliepen.

Vaccineren

Het blauwtongvirus is zo'n vijftien jaar weggeweest uit Nederland, tot het in september vorig jaar weer opdook. Het virus wordt vooral onder schapen verspreid; mensen kunnen het virus niet krijgen. Het wordt veroorzaakt door besmette knutten.

Sinds april zijn er drie vaccins beschikbaar. Dat neemt niet weg dat het virus nog steeds dodelijk kan zijn. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen heeft dierenartsen en veehouders opgeroepen om verdenkingen van blauwtong na inenting meteen door te geven.

Het Australische Olympisch Comité (AOC) heeft flinke kritiek geuit op een online petitie die rondging over de Australische breakdancer Rachael Gunn. Daarin worden excuses geëist van Gunn zelf en de Australische chef de mission voor de slechte prestaties in de breakdance-competitie op de Olympische Spelen van Parijs.

De 36-jarige Australische, die in het breakdancen ook wel Raygun wordt genoemd, verloor al haar rondes in het breaking-toernooi. Haar dansbewegingen waren opvallend, ze deed onder meer een kangoeroe na. Gunn kreeg uiteindelijk nul punten van de jury en eindigde op de laatste plek.

Bekijk hier een compilatie van de drie kwalificatierondes van Raygun:

Waar haar deelname op sportief vlak dus niet veel indruk maakte, ging de performance van de Australische op sociale media wel flink rond. De video van haar dansbewegingen werd al vrij snel het middelpunt van talloze grappen. Zo merkten sommigen op dat de moves van Gunn bijvoorbeeld leken op een kind dat niet naar bed wilde.

Gunn reageerde vandaag voor het eerst zelf op de commotie. Ze zegt te hebben gehoopt om mensen plezier te brengen met haar act. "Maar ik had niet gedacht dat het ook de deur naar zo veel haat zou openen", vertelt ze. "Het is vreselijk geweest. Ik heb alles gegeven, ik heb lol gehad op de Spelen."

De petitie voor excuses van Gunn en het Australische Olympische Comité werd maandag, direct na de Spelen, online geplaatst door een anonieme gebruiker.

Het comité vindt die actie en alle andere kritiek op Gunn niet door de beugel kunnen. In een statement zegt chef de mission Matt Carroll dat de petitie neerkomt op "pesten en intimidatie".

"De petitie heeft publieke haat aangewakkerd zonder enige feitelijke basis", zegt Carroll. "Geen enkele atleet op de Olympische Spelen zou op deze manier behandeld mogen worden." Het olympisch comité heeft de website waarop de petitie is aangemaakt gevraagd om deze te verwijderen.

Er was online ook kritiek op het kwalificatie-evenement, dat in oktober in Sydney werd gehouden. Daarbij zou Gunn volgens sommigen bevoordeeld zijn door de jury. Het comité spreekt dat fel tegen. Zij zeggen dat de kwalificatie voldeed aan de olympische standaarden.

Na haar optreden nam de jury van de olympische breaking-competitie het al op voor de Australische breakdancer. "Breaking draait om originaliteit, iets nieuws laten zien en je land of regio vertegenwoordigen", zei hoofdjurylid Martin Gilian. "Dat is precies wat Raygun deed. Ze liet zich inspireren door haar omgeving, wat in dit geval bijvoorbeeld een kangoeroe was."

Het was voor het eerst dat breaking, zoals breakdance ook wordt genoemd, op de Olympische Spelen te zien was. Misschien was het ook meteen voor de laatste keer: de sport staat niet op het programma van de Spelen in Los Angeles in 2028, en zal waarschijnlijk ook niet te zien zijn in 2032. Dan worden de Spelen gehouden in het thuisland van Gunn, in Brisbane.

Een vrouw uit Los Angeles is in Rusland veroordeeld tot twaalf jaar cel vanwege een donatie aan Oekraïne. De 33-jarige Ksenia Karelina heeft naast de Amerikaanse ook de Russische nationaliteit en werd opgepakt tijdens familiebezoek in Rusland. Ze doneerde 52 dollar aan een Oekraïense hulporganisatie.

Vanwege de dubbele nationaliteit van Karelina werd ze in Rusland vervolgd voor landverraad. Volgens de Russische overheid werd het geld gebruikt om het Oekraïense leger te financieren.

Karelina was begin dit jaar in de West-Russische stad Jekaterinenburg en werd meteen na aankomst opgepakt.

Karelina werd in Rusland geboren en emigreerde in 2012 naar de VS. Drie jaar geleden werd ze ook Amerikaans staatsburger.

Het Openbaar Ministerie stelt een strafrechtelijk onderzoek in naar een agent die mogelijk ten onrechte heeft geschoten op een auto met twee inzittenden, begin dit jaar in Leeuwarden. Daarbij raakte iemand gewond. Het OM zegt dat de agent vermoedelijk niet volgens de regels heeft gehandeld.

Het incident was in de nacht van 12 op 13 januari na een inbraak in een huis in Hempens, net onder Leeuwarden. Bij die inbraak zou iemand zijn bedreigd met een wapen. Niemand raakte gewond.

De politie was verteld dat er na de inbraak twee mensen waren weggevlucht. Niet veel later werd in de buurt een verdachte auto met twee inzittenden gezien. Agenten wilden hen controleren, maar de auto reed weg. Daarop werd er door de politie geschoten.

Zwaargewond

De auto raakte even later bij het Drachtsterplein van de weg. De twee mannen, dertigers uit Leeuwarden, raakten zwaargewond en werden naar het ziekenhuis gebracht. Daar werd duidelijk dat een van hen ook al gewond was geraakt bij de schoten door de politie.

In het ziekenhuis werden de twee aangehouden. Later bleek dat de twee niets met de inbraak te maken hadden.

De agent die heeft geschoten wordt gezien als verdachte en zal worden gehoord, meldt het OM.

De ravage bij het ongeluk was groot:

Een vrouw die door ALS vrijwel volledig verlamd was heeft met een speciale computer zeven jaar lang kunnen communiceren met familie en verzorgenden. Uit een studie van het UMC Utrecht blijkt dat de door hen ontwikkelde computer, die werkt met een geïmplanteerde prothese, goed functioneert en ook jarenlang kan blijven werken. Het onderzoek is gepubliceerd in het vakblad New England Journal of Medicine.

Onderzoekers van het academische ziekenhuis werken al langer aan neuroprothesen, ook wel Brain-Computer Interfaces of BCI's genoemd. Het zijn sensoren die in het hoofd van een patiënt worden geplaatst en signalen van de hersenen op kunnen vangen.

Die worden vervolgens naar een computer gestuurd, die ze weer kan vertalen naar een bepaalde handeling. Zo kan een patiënt met zijn hersenen bijvoorbeeld de muis van een computer aansturen, zelfs als hij of zij verlamd is.

Muisklik

Het is voor het eerst dat de in het UMC Utrecht ontwikkelde apparatuur ook in de dagelijkse praktijk is getest. De vrouw met ALS kreeg in 2015 een implantaat ingebracht.

Bij ALS vallen steeds meer spieren uit, tot uiteindelijk bewegen en communiceren onmogelijk wordt. In het laatste stadium kan een patiënt zelfs helemaal niet meer communiceren, omdat hij of zij volledig verlamd is.

"Onze deelneemster heeft het systeem zeven jaar zelfstandig gebruikt", zegt Mariska van Steensel, een van de onderzoekers. "Het was gedurende meerdere jaren voor haar de enige manier om haar verzorger te waarschuwen, zowel 's nachts als overdag."

Het implantaat werkt met het hersengebied waarmee normaal gesproken handbewegingen worden aangestuurd. "Als iemand probeert de hand te bewegen, wordt dat opgepikt en door de computer vertaald naar een muisklik. Daarmee kan je een programma bedienen waarmee je kan communiceren." Hiermee kon de vrouw bijvoorbeeld 's nachts toch om hulp roepen als ze jeuk of pijn had.

Mooi resultaat

Uit de langetermijnstudie kwam naar voren dat de prothese al die jaren goed bleef functioneren. Uiteindelijk stopte het apparaat wel met werken. Volgens de onderzoekers komt dat doordat de ziekte bij de vrouw zo ver was gevorderd dat de zenuwcellen in haar hersenen waarmee het apparaat functioneerde langzaam verdwenen.

Maar dat het implantaat en de computer zeven jaar hebben gewerkt, noemen de wetenschappers een belangrijk resultaat voor ALS-patiënten. "Zolang hersenen in staat zijn om een boodschap te versturen werkt het systeem en kan het een gigantisch verschil maken in de levens van deze mensen en die van hun familie," zegt Van Steensel. "Zeven jaar vinden wij een heel mooi resultaat."

De verwachting is dat dergelijke prothesen over enkele jaren breed ingezet kunnen worden om mensen met bijvoorbeeld ALS te helpen.

De familie van de overleden Vlaardingse loodgieter Ron van Uffelen heeft extra beveiliging gekregen sinds er gisterochtend explosieven werden gevonden voor hun woning.

Van Uffelen overleed afgelopen maandag, nadat hij zaterdag was opgenomen in het ziekenhuis met hartproblemen. Gisterochtend werden bij de woning van hem en zijn familie weer explosieven gevonden. Die waren niet afgegaan. De familie vroeg naar aanleiding van dit incident om meer beveiliging.

De politie en gemeente hebben daar gehoor aan gegeven. "We zijn zichtbaar en onzichtbaar aanwezig", zegt een woordvoerder. "En dat is nog los van de camera's die er al hingen." Er is ook een beveiligingsbedrijf ingehuurd om toezicht te houden op de woning.

Op de hoek van de straat staat een politiewagen met lampen aan. En voor de deur van het huis staat extra particuliere beveiliging, schrijft de regionale omroep Rijnmond.

Navigatie bekijken

De panden van Van Uffelen zijn al maandenlang doelwit van aanslagen. De Vlaardingse burgemeester Bert Wijbenga markeerde het gebied rondom het huis aan de Gretha Hofstralaan al eerder als veiligheidsrisicogebied.

Dat betekent dat agenten daar preventief mogen fouilleren. Een woordvoerder laat weten dat dat al meermaals is gebeurd. Ook hebben agenten passanten gevraagd of ze in de navigatie van hun telefoon mochten kijken, om te zien of het adres van de loodgieter was opgezocht.

Aanhoudingen

Gisterochtend zijn twee mensen aangehouden voor het neerleggen van explosieven bij de woning. Een daarvan is een 16-jarige jongen uit Amsterdam, de ander een 33-jarige man uit Almere. Zij zitten nog vast in volledige beperking en mogen daarom alleen contact hebben met hun advocaat.

De woordvoerder van de politie verwacht dat ze morgen worden voorgeleid aan de rechter-commissaris, die bepaalt of ze langer vast moeten zitten.

Het is vandaag 79 jaar geleden dat Japan is gecapituleerd, waarmee de Tweede Wereldoorlog ook in Zuidoost-Azië voorbij was. Door jong en oud wordt er daarom stilgestaan bij het officiële einde van de oorlog in het Koninkrijk der Nederlanden. Alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië worden herdacht.

Voor Peter Wooninck (92) komen beelden van zijn tijd als kind in een interneringskamp terug, zodra iemand het over die verwoestende oorlog heeft. "Dan herleef ik alles wat ik heb gezien", vertelt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Wooninck woonde met zijn ouders en broertje op Java toen Japan het gebied innam. Zijn vader, militair in het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger, werd vastgezet en moest dwangarbeid verrichten. Wooninck en zijn broertje werden gescheiden van hun moeder en kwamen ook in een kamp terecht, waar het overleven was. "Ik heb te veel dode mensen gezien en pijn en verdriet. Ik zie het nog zo voor me."

Hij herinnert zich onder andere de erehaag die ze vormden als er weer iemand begraven moest worden. "Soms wel tien tot vijftien man op een dag, Toen dacht ik vaak: misschien ben ik wel de volgende met mijn broertje." Het gezin overleefde de oorlog, maar werd pas na de bevrijding herenigd.

Wooninck is een van de ruim twee miljoen Nederlanders met een Indisch oorlogsverhaal in de familie.

De officiële herdenking is in Den Haag, bij het Indië-monument. Overlevenden zijn aanwezig om het verhaal te vertellen en om de oorlog in voormalig Nederlands-Indië niet in de vergetelheid te laten raken. Want de overlevenden mogen op leeftijd zijn, de jongere generatie moet niet vergeten worden, vindt Tenny Tenzer van het comité Nationale Herdenking 15 augustus 1945.

Tenzer is bij het comité gekomen met als doel meer jongeren bij de herdenking en alles daaromheen te betrekken. "Het is vooral het verhaal vertellen op een andere manier. Het Wilhelmus aanhoren en de verhalen, dat mag er nog steeds zijn, want het is een waardevol element. Maar het kan ook nog op een andere manier."

Naast uitlegvideo's over het Indië-monument en verhalen achter vergeten Nederlanders organiseert Tenzer ook gesprekken tussen verschillende generaties. En volgens hem met succes, want de editie van dit jaar is, in tegenstelling tot vorig jaar, "stijf uitverkocht."

Op het programma vanavond in Den Haag staan meerdere sprekers, onder wie schrijfster Yvonne Keuls en haar kleindochter Babich. Keuls vertelt het verhaal van haar schoonvader, die als krijgsgevangene dwangarbeid moest verrichten op het eiland Seram. Ook wil ze benadrukken hoe de trauma's van deze oorlog kunnen doorwerken in volgende generaties.

Verder worden gedichten voorgedragen en is er een defilé langs het Indië-monument. Premier Schoof en de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer, Jan Anthonie Bruijn en Martin Bosma, zijn ook bij de herdenking aanwezig.

De Nationale Herdenking begint om 18.45 uur en is onder meer live te volgen op NOS.nl en via de NOS-app.

NOS Stories maakte vorig jaar deze video over de Indië-herdenking:

In Japan is de waarschuwing voor een 'mega-aardbeving' niet meer van kracht. Die waarschuwing werd vorige week afgegeven na een aardbeving met een kracht van 7,1. De Japanse weerdienst vreest niet meer dat de beving op korte termijn leidt tot heftiger aardschokken, al kan dat later nog wel gebeuren. Ondertussen komt een andere dreiging op het land af: een orkaan nadert Oost- en Noordoost-Japan.

Vanwege orkaan Ampil zijn inwoners opnieuw gewaarschuwd. De autoriteiten dringen aan op "uiterste voorzichtigheid", omdat de mogelijkheid bestaat dat de tyfoon morgen de kust al bereikt.

Volgens de publieke omroep NHK zijn mensen gewaarschuwd voor een wind die sterk genoeg is om huizen omver te blazen. De weerdienst waarschuwt ook voor zware regenval, waardoor het risico op rampen toeneemt. Ze verwachten ook hoge golven, overstromingen en aardverschuivingen.

De Oekraïense president Zelensky wist van het plan om de Nord Stream-gaspijpleiding tussen Rusland en Duitsland op te blazen en ging daar aanvankelijk ook mee akkoord, schrijft de Amerikaanse krant The Wall Street Journal in een uitgebreide reconstructie.

De Nederlandse inlichtingendienst MIVD hoorde van het plan en bracht de Amerikaanse CIA ervan op de hoogte, bleek vorig jaar zomer uit onderzoek van de NOS, Nieuwsuur en Duitse media. De CIA vroeg Zelensky de stekker eruit te trekken, waarna de Oekraïense president de operatie verbood.

Maar de Oekraïense bevelhebber Zaloezjny negeerde dat bevel en zette het plan toch door, schrijft The Wall Street Journal, die dit heeft gehoord van een officier die meedeed aan de sabotageactie en van drie anderen die op de hoogte waren van de operatie.

Zaloezjny werd in februari van dit jaar door Zelensky ontslagen als bevelhebber van de strijdkrachten, met als motivering dat hij de Oekraïense oorlogsinspanning nieuw leven wilde inblazen. Later werd Zaloezjny benoemd tot ambassadeur in Londen. Tegen The Wall Street Journal zegt hij dat hij niets van de hele operatie weet en dat elke suggestie van het tegendeel een provocatie is.

Ook een adviseur van president Zelensky heeft naar aanleiding van de berichtgeving herhaald dat Oekraïne niets met de sabotageactie te maken heeft gehad. Hij wijst opnieuw naar Rusland als dader, met het argument dat Oekraïne niet de middelen had voor een dergelijke operatie.

Met drank overgoten feest

Op 26 september 2022 werd de Russische gaspijplijn onder de Oostzee bij het Deense eiland Bornholm opgeblazen. Er waren onder water drie explosies, waarbij de grootste hoeveelheid aardgas ooit bij een ongeluk vrijkwam. In de nasleep van de explosie liepen de energieprijzen snel op.

Volgens de reconstructie van The Wall Street Journal was het sabotageplan in mei ontstaan op een met drank overgoten feest van hoge Oekraïense militairen en zakenmensen. Zij waren bijeen om te vieren dat het leger de Russische invasie had weten te stoppen. Overmoedig door drank en patriottisme suggereerde iemand een nieuwe stap, die met enthousiasme werd begroet: het verwoesten van Nord Stream.

In het vervolg kwamen de zakenlui en de militairen overeen dat het project zou worden opgezet als een "publiek-privaat partnerschap". De zakenlieden zouden het betalen, omdat het leger er geen geld voor had en sterk afhankelijk was van buitenlandse hulp om de oorlog voort te zetten.

Diepzeeduikers

Binnen een paar dagen keurde Zelensky het plan goed. Om geen sporen na te laten, werd er niets op papier gezet. Maar binnen enkele weken kwam de militaire inlichtingendienst MIVD, die sinds de aanslag op vlucht MH17 in 2014 diep in Oekraïne zit, op de hoogte en waarschuwde de Amerikaanse collega's van de CIA, die ook de Duitse inlichtingendienst op de hoogte bracht.

De CIA vroeg Zelensky het project te stoppen. Die deed dat, maar Zaloezjny negeerde hem dus en vroeg een aantal topofficieren het plan verder uit te werken en uit te voeren, aldus Oekraïense bronnen van The Wall Street Journal.

Er werd een team van zes mensen gevormd die de pijplijn moesten opblazen, onder wie vier diepzeeduikers. Ze huurden een jacht in de Duitse Oostzeestad Rostock en brachten bij Bornholm explosieven aan op de pijplijn op de bodem van de zee. De explosieven werden van een afstand tot ontploffing gebracht.

Arrestatieverzoek

Enkele dagen na de aanslag had de MIVD al een gedetailleerd rapport van de operatie gereed. Dat ging naar de CIA, die ook hiervan de Duitsers op de hoogte bracht. Hoewel dit niet toegestaan is, werd een deel van deze geheime informatie ook met de Duitse politie gedeeld.

De Duitse rechercheurs ontdekten op het jacht sporen van explosieven en DNA-materiaal van de bemanning. Later werden ook hun mobiele telefoonnummers geïdentificeerd. Afgelopen juni vroeg Duitsland Polen vertrouwelijk een Oekraïense ingezetene te arresteren, die lid zou zijn geweest van het duikteam dat de explosieven op de gaspijplijn aanbracht. Polen zou daar nog niet op gereageerd hebben.

De kwestie ligt tussen Duitsland en Oekraïne uiterst gevoelig. Duitsland is de belangrijkste Europese financier van Oekraïne, maar de oppositie tegen die steun groeit.