NOS Nieuws - Algemeen

Elk jaar worden er meer mensen gecremeerd, inmiddels bijna zeven op de tien overledenen. Na een crematie verstrooien nabestaanden de as van hun dierbaren graag in de natuur, bijvoorbeeld op een plek die voor de overledene een bijzondere betekenis had. Dat kan echter slecht zijn voor de natuur en niet iedereen vraagt toestemming aan de grondeigenaren.

Vorig jaar werden ruim 115.000 mensen gecremeerd, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Sinds begin dit jaar is het verstrooien van crematie-as niet meer toegestaan in gebieden van Natuurmonumenten.

Op plekken waar planten leven die weinig voedsel nodig hebben, is de as slecht voor de natuur. Ook kunnen planten bij verstrooiingen vertrapt worden, zegt de natuurorganisatie, die ruim 112.000 hectare natuur beheert.

"Het liep de spuigaten uit", zegt een woordvoerder van Natuurmonumenten. "Het gebeurde ook zonder aanvraag. Nu ook nog wel, dan komen we sporen tegen, as dus."

Bij Staatsbosbeheer, de grootste natuurorganisatie met zo'n 271.000 hectare in beheer, mag onder voorwaarden nog wel as verstrooid worden. Sinds Natuurmonumenten ermee is gestopt, zag Staatsbosbeheer een forse stijging van het aantal aanvragen. Van 409 in 2023 naar 337 tot nu toe dit jaar. De organisatie verwacht dat het er over heel 2024 zo'n 600 worden.

Stoffelijk overschot is voedingsstof

Ook in gebieden van Staatsbosbeheer mag as niet in voedselarme gebieden zoals heide en hoogveengebieden verstrooid worden. "Want je gaat eigenlijk een voedingsstof toedienen aan de natuur, in menselijke resten zit van alles dat voedingsstof is voor plantjes", zegt een woordvoerder.

"En voor andere mensen is het niet prettig als ze die as tegenkomen in het bos. Je moet even netjes toestemming vragen, je verstrooit het ook niet zomaar in de tuin van de buren. Gebruik je gezonde verstand: wat zou je er zelf van vinden als in je eigen tuin dit soort dingen gebeurt?"

Bossen zijn dan weer voedselrijk en kunnen de as hebben. Verstrooien mag daar wel, maar alleen vanaf paden en wegen. Toch ziet boswachter Rien de Vries van Buitenplaats Elswout in Overveen regelmatig dat er ergens as is verstrooid waar dat niet de bedoeling is.

"Dat is vaak het vervelende, dat we het tegenkomen waar het niet goed is. Dan zijn mensen bijvoorbeeld een helling opgelopen en dan strooien ze het uit over bijzondere mossen", vertelt de boswachter.

"Dan zie je de as en bloemen liggen, en ik heb het zelfs meegemaakt dat mensen planten hebben geplant." De bloemen en planten of bordjes die mensen achterlaten worden weggehaald. "Die horen niet thuis in een natuurterrein. De as laten we dan liggen, daar gaan we niet mee aan de haal, of we harken het een beetje uit zodat het uit het zicht is."

De boswachter zou graag zien dat mensen een aanvraag doen. "Er zijn hele mooie plekken voor."

Ook voor gebieden van de Provinciale Landschappen (ruim 116.000 hectare) moeten nabestaanden een aanvraag doen als ze er as willen verstrooien. Vaak gaat er ook iemand mee. "Er wordt gekeken naar de ecologische gesteldheid en hoe druk het ergens is", zegt een woordvoerder van de Provinciale Landschappen.

Maar ook in die natuurgebieden wordt as verstrooid zonder toestemming. "Vast en zeker, iedereen weet dat dat zo is en toezicht houden in al die gebieden, dat kan gewoon niet."

Als het goed is, krijgen nabestaanden van crematoria te horen dat ze bij verstrooiing in de natuur toestemming nodig hebben van de grondeigenaar. De Landelijke Vereniging van Crematoria zegt dat crematoria dat laten weten bij het mee naar huis nemen van de as, minstens een maand na de crematie. "Maar of families dat echt doen, dat weten we niet", zegt bestuurslid Harriët Tomassen. "Ik denk niet dat heel veel mensen er toestemming voor vragen."

De Britse politie heeft inmiddels 378 mensen opgepakt in verband met de rellen van de afgelopen week. Het aantal loopt naar verwachting nog op, omdat de politie nog bezig is met de identificatie van alle relschoppers.

Al bijna een week gaan rechts-radicale en rechtsextremistische demonstranten de straat op om de confrontatie aan te gaan met de politie en tegendemonstranten. Ook vallen ze moskeeën en opvangplekken voor asielzoekers aan.

De onrust begon nadat een 17-jarige jongen vorige week kinderen had doodgestoken in Southport. Op sociale media verschenen berichten dat de dader een islamitische asielzoeker is. Dat klopt overigens niet: de dader is geboren in Cardiff en is voor zover bekend geen moslim.

Politie en justitie schaalt op

De Britse premier Starmer heeft extra politieondersteuning toegezegd bij de aanpak van de rellen. Hij sprak op televisie over een "leger van gespecialiseerde agenten", dat flexibel kan worden ingezet.

Starmer deed de toezegging na crisisoverleg over de rellen van afgelopen dagen. Ook zei hij dat justitie opschaalt om de honderden arrestanten te berechten. Er verschenen vanochtend al mensen voor de rechter, aldus de premier.

Op de crisisbijeenkomst met ministers en topambtenaren zei Starmer dat sociale media bedrijven niet genoeg hebben gedaan om de verspreiding van nepnieuws tegen te gaan. Een woordvoerder van Starmer waarschuwde gebruikers: ook mensen die online aanzetten tot geweld kunnen daarvoor vervolgd worden.

De voorzitter van de raad van de Britse politiechefs, Gavin Stephans, beklemtoont dat de politie alles doet om de veiligheid van burgers te garanderen. Hij noemt de rellen geen protestacties maar zinloos geweld. "De politie is niet anti-protest, we zijn anti-misdaad. We zijn er om burgers te beschermen en vrede te bewaren, wat je overtuigingen ook zijn."

Stephans noemt het een uitdagende periode voor zijn politiemensen. De afgelopen dagen hebben de relschoppers zich herhaaldelijk tegen de politie gekeerd. Meerdere agenten raakten gewond. De korpschef noemt dat volstrekt onacceptabel. "Agenten gaan niet naar hun werk om aangevallen te worden."

Een asielzoeker is in hoger beroep veroordeeld tot 14 jaar cel voor zware mishandeling met voorbedachten rade van twee medewerkers van een asielzoekerscentrum. De 44-jarige Tarek S. gooide in 2022 kokendhete olie over de twee vrouwen. Zij liepen ernstige brandwonden op.

S. verbleef destijds in het asielzoekerscentrum in Sweikhuizen. Hij kreeg te horen dat hij zou worden overgeplaatst. De man was het daar niet mee eens en vreesde te worden teruggestuurd naar Iran, meldt L1 Nieuws.

Hij kocht daarop frituurolie, verhitte die in de keuken van het asielzoekerscentrum en liet het brandalarm afgaan. Daarna gooide hij de hete olie over twee medewerkers heen. Een van hen liep derdegraads brandwonden op en lag enige tijd in coma. Ook de andere medewerker raakte zwaargewond.

De uitgeprocedeerde asielzoeker zei na zijn aanhouding meteen dat hij liever in een Nederlandse gevangenis zit dan dat hij wordt uitgezet.

'Onvoorstelbaar leed en pijn toegebracht'

De rechtbank veroordeelde de man vorig jaar tot twaalf jaar cel. De verdachte ging daartegen in hoger beroep omdat hij de straf te hoog vond. Maar het gerechtshof vindt dat de straf van de rechtbank juist te weinig recht doet aan de ernst van de feiten en legt S. een hogere straf op. Daarnaast moet hij aan de slachtoffers in totaal bijna 109.000 euro schadevergoeding betalen.

Volgens het hof heeft S. met zijn handelen de slachtoffers "onvoorstelbaar leed en pijn toegebracht". De vrouwen hebben diverse operaties moeten ondergaan en zijn nog steeds onder behandeling.

"Het toegebrachte letsel is blijvend en ontsierend", zegt het hof. "De rest van hun leven zullen de slachtoffers dagelijks met de gevolgen van de zeer ernstige brandwonden over hun lichaam geconfronteerd worden."

De Japanse beurs ging vandaag historisch hard onderuit. In de Verenigde Staten was het vorige week ook al onrustig op de beurzen en de AEX in Nederland sloot vandaag met verlies. Maar we hoeven ons nog geen zorgen te maken, zeggen beursanalisten.

Vier vragen over de onrust op de beurzen:

Wat is er aan de hand?

De onrust op de financiële markten komt door een combinatie van factoren. Niet alleen in Japan zijn beleggers al een tijdje ongerust, maar ook in de VS zijn er zorgen over een mogelijke recessie. Afgelopen vrijdag werden daar banencijfers gepubliceerd die nogal tegenvielen. Men had wel verwacht dat de economische groei wat zou afremmen, maar niet zo hard.

Dit alles gebeurt terwijl de geopolitieke situatie al heel onrustig is, met de spanningen in het Midden-Oosten en de aankomende Amerikaanse presidentsverkiezingen. "De beurs houdt niet van onzekerheid", zegt Nico Inberg van Deaandeelhouder.nl.

Wat gebeurt er in Japan?

In Japan was de rente jarenlang 0 procent. Dit was gunstig voor veel financiële partijen die met geleend geld uit Japan aandelen kochten in de Verenigde Staten, waar de rente veel hoger ligt. De afgelopen tijd was de Japanse valuta, de yen, ook erg in waarde gedaald. Hiervan profiteerden niet alleen toeristen die in Japan op vakantie gingen, maar ook beleggers.

Om de waarde van de yen op te krikken, besloot de Japanse overheid de rente iets te verhogen, naar 0,25 procent. Niet aanzienlijk, maar alleen al het feit dat de Japanse overheid van richting veranderde deed beleggers opschrikken. De waarde van de yen steeg in korte tijd zo'n 10 procent.

Maar dat betekent wel dat het aflossen van leningen duurder is geworden voor beleggers. Hiervoor moeten ze namelijk hun dollars weer inwisselen voor yens. Beleggers begonnen dus snel met het verkopen van de met yens gekochte activa, omdat ze verwachten dat de Japanse rente in de toekomst nog meer zal stijgen. Door de sterke stijging van de yen daalde de Japanse beurs extra hard.

Wat is er gaande in de techwereld?

De top van de beursgenoteerde bedrijven wordt gedomineerd door de techsector. En juist daar is het nu onrustig. Dat wordt onder meer veroorzaakt door slechte kwartaalcijfers van Intel - een belangrijke klant van ASML - en door het uitstel van een nieuwe chip van chipmaker Nvidia. Ook verkocht de toonaangevende belegger Warren Buffett eind vorige week de helft van al zijn Apple-aandelen.

Dit alles roept de vraag op of dit het begin van het einde is van de enorme groei van techbedrijven. Analisten denken van niet. Er is nog steeds veel vertrouwen in ontwikkelingen met kunstmatige intelligentie, waar deze bedrijven afgelopen jaren veel in hebben geïnvesteerd.

Wat betekenen deze veranderingen voor de lange termijn?

Dit is moeilijk te zeggen, zeggen beursspecialisten. Het kan zijn dat de onrust aanhoudt en aandeelhouders de komende dagen veel gaan verkopen.

Maar aan de andere kant kan het ook gebeuren dat mensen dit moment juist aangrijpen om veel aandelen te gaan kopen, aangezien deze nu relatief goedkoop zijn. In dat geval kunnen de dalende beurskoersen zo bijtrekken.

De onzekerheid was vandaag ook te zien op de Amsterdamse beurs. Daar begon de handelsdag met forse verliezen, maar uiteindelijk viel de schade bij de AEX-index mee, met een min van ruim 2 procent.

Persbureau Bloomberg heeft excuses aangeboden aan de Amerikaanse gevangenen die donderdag bij de ruil tussen Rusland en het Westen werden vrijgelaten, onder wie journalist Evan Gershkovich van The Wall Street Journal. Het persbureau bracht het nieuws voordat dat mocht van het Witte Huis en dat had de deal in gevaar kunnen brengen, zegt hoofdredacteur John Micklethwait.

Het Witte Huis deelde het nieuws over de gevangenenruil vorige week alvast met Bloomberg en een aantal andere media, maar verbond daar wel een bepaald tijdstip van publicatie aan. Donderdagochtend, een paar uur voordat dat embargo verstreek, kwam Bloomberg met de primeur.

Hoofdredacteur Micklethwait schrijft nu in een verklaring aan de eigen medewerkers dat het nieuwsbericht de gevangenenruil in gevaar had kunnen brengen. Volgens CNN belde het Witte Huis die ochtend met Bloomberg met het verzoek om het bericht offline te halen, omdat de Amerikaanse gevangenen op dat moment nog niet waren vrijgelaten.

"Hoewel ons nieuwsbericht gelukkig geen gevolgen heeft gehad, was dit een duidelijke overtreding van onze eigen redactionele normen", schrijft Micklethwait.

Maatregelen

Het Amerikaanse persbureau heeft eerder ook al excuses gemaakt richting The Wall Street Journal, de krant waarvoor Gershkovich werkt. Die krant had het nieuws over zijn vrijlating als eerste moeten kunnen brengen, meent Micklethwait.

De hoofdredacteur meldt dat door de eigen ombudsman onderzoek gedaan is naar het voorval, en dat tegen meerdere betrokken medewerkers maatregelen worden genomen. Welke dat zijn, zegt hij niet. Het persbureau zal volgens hem ook zijn eigen werkwijze evalueren, "om te voorkomen dat zo'n fout nog een keer gemaakt wordt".

Orkaan Debby is aan land gekomen in de Amerikaanse staat Florida met windsnelheden van zo'n 130 kilometer per uur. Dat meldt het National Hurricane Center (NHC) van de Verenigde Staten.

Een vrachtwagenchauffeur kwam om het leven nadat hij in de regen de controle over het stuur was verloren, op een natte weg dicht bij de stad Tampa. Sommige wegen staan onder water en veel bomen en hoogspanningskabels zijn omgevallen. Bijna 250.000 huishoudens zitten zonder elektriciteit.

Debby kwam zo'n 115 kilometer ten zuidoosten van Tallahassee aan land. Inmiddels zwakt de orkaan af tot een tropische storm, met windsnelheden van 110 kilometer per uur. Vanaf 117 kilometer per uur wordt een storm een orkaan genoemd.

De komende week brengt Debby waarschijnlijk zware regenval naar het zuidoosten van de VS en is er kans op overstromingen.

Dagenlange storm

Debby trekt sinds de middag - Nederlandse tijd - over Florida en zal later richting de staten Georgia en South Carolina bewegen. De hevige storm verplaatst zich langzaam, waardoor meerdere staten er dagenlang last van kunnen hebben.

Dit zijn de beelden van vandaag van Florida bij daglicht:

Debby kan mogelijk voor historisch zware regenval gaan zorgen. Eerder zei de directeur van het NHC dat er verbazingwekkende hoeveelheden neerslag worden verwacht. "En verbazingwekkend bedoel ik dan op een negatieve manier."

De gouverneurs van Florida, Georgia en South Carolina hebben in hun staten de noodtoestand uitgeroepen.

Beelden van de idyllische eilandengroep Frans-Polynesië, midden in de Stille Oceaan, gaan tijdens de Olympische Spelen de hele wereld over. Op Tahiti wordt vandaag de finale van het golfsurfen gehouden.

Maar het Franse overzeese gebied heeft ook een duistere geschiedenis. Door Franse kernproeven is bijna de gehele bevolking blootgesteld aan gevaarlijk radioactief materiaal. Nu, bijna dertig jaar later, komt er mogelijk een nieuw parlementair onderzoek naar de gevolgen.

Hinamoeura Morgant-Cross (35) is een van de duizenden slachtoffers van het kernprogramma. Op haar vierentwintigste kreeg ze te horen dat ze leukemie heeft. Ze is de zoveelste vrouw in haar familie die ziek is. Ook haar overgrootmoeder, oma, moeder, tante en zus hebben vormen van kanker.

In deze video vertelt ze haar verhaal:

Ze zit op de veranda van het huis van haar grootouders in het kustplaatsje Mateia op het eiland Tahiti. Hier bracht ze haar jeugd door. "In die tijd wist ik niets over de kernproeven die Frankrijk hier uitvoerde, we hadden het er nooit over. Ik dacht dat het onschuldige testen waren, een stuk of vier of vijf."

In werkelijkheid voerde Frankrijk gedurende dertig jaar 193 kernproeven uit in Frans-Polynesië. Na grote internationale druk werd het programma in 1996 beëindigd, jaren nadat andere westerse landen met nucleaire testen waren gestopt.

Als een van de laatste westerse landen sloot Frankrijk zich vervolgens aan bij het Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty, een internationaal akkoord dat kernwapenproeven verbiedt.

Gevolgen desastreus

Tijdens de eerste testperiode in Frans-Polynesië, van 1966 tot 1974, voerde Frankrijk de proeven bovengronds uit. De gehele toenmalige bevolking van Tahiti, het dichtstbevolkte eiland van Frans-Polynesië, werd daarbij blootgesteld aan gevaarlijke nucleaire straling. Later werden de proeven ondergronds uitgevoerd.

Dat Morgant-Cross desondanks lang niet wist hoe grootschalig het nucleaire testprogramma was, is niet vreemd. De Franse overheid heeft al die jaren geen openheid van zaken gegeven over de kernproeven en de veroorzaakte stralingsniveaus. De boodschap was dat de kernproeven veilig waren.

"Mensen geloofden dat, ook al wist men van kernproeven door onder meer de Verenigde Staten op de Marshalleilanden dat de gevolgen desastreus waren", zegt Morgant-Cross, die sinds 2023 in het parlement van Frans-Polynesië zit.

Aanvankelijk was de lokale bevolking blij met de komst van het nucleaire programma, want het leverde veel werk en geld op. Frankrijk investeerde in de regio, waardoor de welvaart hard groeide. "We waren enthousiast over de kernproeven, maar we werden voorgelogen", zegt Joel Hoiore van de belangenvereniging Moruroa e Tatou die zich inzet voor slachtoffers.

En dat is nodig. Verschillende vormen van kanker komen hier buitensporig veel voor. In totaal zijn er 23 kankersoorten die worden veroorzaakt door de nucleaire straling. Hoeveel mensen precies ziek zijn of zijn overleden door de kernproeven, is niet bekend. "Frankrijk heeft dat bewust niet bijgehouden", zegt Hoiore.

Naast inwoners van de eilandengroep hebben ook 2000 Franse militairen die hier tijdens de kernproeven gestationeerd waren op zijn minst één vorm van kanker gekregen.

Nooit officiële excuses

In 2021 bleek uit onderzoek door een Frans collectief van onderzoeksjournalisten dat bewoners van het eiland Tahiti waren blootgesteld aan 500 keer de stralingsdosis die een mens kan verdragen. Maar de bevolking werd nauwelijks gewaarschuwd voor de gevaren.

In datzelfde jaar zei president Macron tijdens een bezoek aan Frans-Polynesië dat Frankrijk verantwoordelijk is voor de gevolgen van de kernproeven. "Ik denk dat we niet dezelfde tests zouden hebben gedaan in bijvoorbeeld Bretagne. We deden het hier, omdat het verder weg was", aldus Macron. Officiële excuses bleven echter uit.

Dure gezondheidszorg

Sinds 2010 is er een compensatieregeling, maar de aanvraagprocedure is complex. Moruroa e Tatou helpt slachtoffers die hier aanspraak op willen maken. "Veel mensen beginnen er niet aan, omdat ze zoveel papieren moeten invullen om te bewijzen dat ze slachtoffer zijn. De bureaucratische rompslomp schrikt ze af", zegt Hoiore.

Ook Morgant-Cross doet geen poging om compensatie te krijgen. "Ik ben de rest van mijn leven ziek, daar is geen prijs voor te bedenken", zegt ze. Ze is de politiek in gegaan om te vechten voor erkenning. Ze wil dat Frankrijk gaat betalen voor de dure gezondheidszorg, zodat zieke mensen in Frans-Polynesië geholpen kunnen worden. Nu moeten veel patiënten nog naar het buitenland voor een behandeling.

Van het mogelijk nieuwe parlementaire onderzoek heeft ze weinig verwachtingen. "Nadat Frankrijk jarenlang tegen ons heeft gelogen, vertrouw ik onderzoek door de Franse overheid niet meer", zegt ze.

Ze werkt samen met de International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN), een wereldwijde campagne met als doel kernwapens af te schaffen. Haar hoop is dat er uiteindelijk een internationaal, onafhankelijk onderzoek komt.

Wie deze week de Europese wegen op gaat moet goed op zijn snelheid letten. Vandaag is de zogenoemde 'flitsmarathon' van start gegaan.

Tijdens deze actieweek, die tot en met zondag 11 augustus duurt, worden door heel Europa extra snelheidscontroles uitgevoerd.

Het is een initiatief van Roadpol, een samenwerkingsverband van 29 politiekorpsen. Het doel van de week is het verminderen van het aantal verkeersslachtoffers. Een te hoge snelheid is volgens Roadpol een van de meest voorkomende oorzaken van ongelukken in het verkeer.

Zo werd vandaag geflitst in Den Bosch:

Het is niet voor het eerst dat Roadpol een flitsmarathon organiseert. In april werd de laatste gehouden. Toen werd op één dag extra gecontroleerd op snelheid. Nu worden de snelheidscontroles dus over een hele week verdeeld.

Bij een controle in Midden-Nederland tijdens de flitsmarathon in augustus vorig jaar werd 1 op de 10 bestuurders beboet wegens te hard rijden.

De Britse regering worstelt met de vraag hoe een eind kan worden gemaakt aan de heftigste rellen in het Verenigd Koninkrijk in jaren. Al bijna een week gaan rechts-radicale en rechtsextremistische demonstranten de straat op om de confrontatie aan te gaan met de politie en tegendemonstranten. Ook vallen ze moskeeën en opvangplekken voor asielzoekers aan.

Waar komt deze plotselinge uitbarsting van geweld vandaan? Vijf vragen aan correspondent Niels Posthumus.

De rellen begonnen dinsdag na het doodsteken van drie kinderen in Southport door een jongen van 17. Er wordt gezegd dat sociale media daaraan hebben bijgedragen. Wat heb jij daarvan gezien?

"Je zag dat er al snel een bericht verscheen op de vrij obscure website Channel3 Now, waarin stond dat het een islamitische asielzoeker betrof die al in het vizier was van de veiligheidsdiensten. Dat bericht is op sociale media verspreid door influencers als Andrew Tate, de rechts-radicale leider Tommy Robinson en de ex-olympische bokser Anthony Fowler, die postte dat de dader een Syriër was.

Al die berichten hadden al gauw miljoenen views. Channel3 Now gaf twee dagen later toe dat het bericht niet waar was. Maar toen was het hek al van de dam."

Bij die rellen zou de English Defense League (EDL) een rol hebben gespeeld. Wat is dat voor een club?

"Dat is een radicaal-rechtse anti-islamitische beweging die in 2009 mede is opgericht door diezelfde Robinson. De EDL had eerst voornamelijk aanhang onder voetbalhooligans in en rond Londen en werd steeds radicaler. Robinson is in 2013 opgestapt.

Volgens Britse media stelt de EDL als beweging weinig meer voor, maar identificeerden de demonstranten in Southport zich wel als EDL-leden. Tijdens de demonstratie werd de naam van Robinson ook gescandeerd."

Na Southport sloeg het geweld snel over naar andere steden. Heeft niemand dat zien aankomen?

"Er werd in elk geval niet verwacht dat de steekpartij tot demonstaties zou leiden. Maar de dag erna waren er demonstraties in Londen. Ik denk dat vanaf dat moment de vrees ontstond dat dit zich verder ging uitbreiden.

Sara Kahn, een voormalig adviseur van de conservatieve premier Sunak, zegt in The Guardian dat zij de regering-Sunak heeft gewaarschuwd dat het land slecht voorbereid is op dit soort demonstraties en dat er te weinig wetgeving is om rechtsextremistische organisaties goed aan te pakken. Daar zou niets mee zijn gedaan."

We zien dat brexiteer Nigel Farage ook opduikt in het verhaal. Wat is zijn rol?

"Hij is nu de leider van de anti-immigratiepartij Reform UK. Die haalde bij de laatste verkiezingen weinig zetels in het Lagerhuis, maar kreeg wel 14 procent van de stemmen.

Vrij snel na de moord op de drie kinderen in Southport wierp hij de vraag op of de politie informatie achterhield. De politie zei vrijwel meteen dat de dader geen terroristisch motief had. Farage trok dat in twijfel. Vandaag heeft hij een verklaring online gezet waarin hij de gewelddadige protesten en het aanvallen van de politie nadrukkelijk veroordeelt.

Maar hij zegt ook dat ze het gevolg zijn van een te hoge immigratie en van het softe optreden van de politie tegen de Black Lives Matter-protesten van een paar jaar geleden. Farage zegt dat een deel van de frustratie daarvandaan komt en dat het gevoel bestaat dat er met twee maten wordt gemeten."

Wat kan de regering doen om de openbare orde te herstellen?

"Wat die nu al probeert is heel duidelijk laten weten dat relschoppers die opgepakt worden meteen worden berecht. Daarvoor zijn aanklagers vrijgemaakt. De hoop is dat daar een afschrikkend signaal van uitgaat, dat op die manier de protesten verdwijnen zonder dat er met bruut geweld ingegrepen moet worden.

De afgelopen dagen zijn er extra maatregelen bij gekomen. Er is extra beveiliging voor moskeeën, er zijn heel veel politieagenten op de been en in de stad Bolton was het tijdelijk verboden om gezichtsbedekking te dragen. Misschien helpt het dat het weekend voorbij is en een aantal mensen weer aan het werk moet.

Als dit allemaal niet blijkt te werken, zal er harder ingegrepen moeten worden. Je ziet dat buiten de regering om sommige mensen roepen dat het leger moet worden ingezet. Vooralsnog houdt de regering vast aan zijn strategie, maar dat moet wel een keer zoden aan de dijk gaan zetten."

Rebellen hebben in de Indonesische provincie Papoea een Nieuw-Zeelandse piloot gedood. De helikopter van een Indonesisch helikopterbedrijf werd bestormd toen de piloot in een afgelegen gebied landde. Volgens de lokale politiechef waren er zes passagiers aan boord, onder wie twee kinderen. Zij bleven ongedeerd.

De volwassen passagiers aan boord zijn gezondheidswerkers. Nadat de helikopter was geland, werden de passagiers en de piloot volgens de politie door separatisten gedwongen om uit te stappen. Vervolgens werd de piloot gedood en werden de helikopter en het lichaam van de piloot in brand gestoken.

Onafhankelijkheid

Al jaren strijden separatisten in het gebied voor onafhankelijkheid van Indonesië, het land dat de macht er overnam toen Nederland in 1963 vertrok. Daarbij vallen soms ook doden.

De rebellengroep houdt al sinds februari vorig jaar een andere Nieuw-Zeelandse piloot gevangen. Een woordvoerder van de groepering liet toevallig gisteren weten dat er plannen zijn om hem snel vrij te laten.

In Groningen wordt vandaag afscheid genomen van Jacques d'Ancona. De journalist overleed vorige week op 86-jarige leeftijd in zijn woonplaats Paterswolde.

Vrienden, familie en belangstellenden komen vanmiddag om 14.00 uur samen tijdens een bijeenkomst op evenementenlocatie Martiniplaza. Daar worden ruim 1500 mensen verwacht, schrijft RTV Noord. Voorafgaand aan de bijeenkomst rijdt de rouwwagen langs plekken in de buurt waar d'Ancona een warme band mee had.

Dagblad van het Noorden

De stoet vertrok rond 11.00 uur bij het huis van de journalist in Paterswolde. Daar stonden enkele tientallen mensen in stilte langs de kant van de weg, schrijft RTV Noord. Daarna werden onder meer het sportcomplex van vereniging Be Quick 1887 (waar hij erelid was) en de Stadsschouwburg aangedaan.

De stoet kwam ook nog langs het voormalig kantoor van het Nieuwsblad van het Noorden, voorganger van het huidige Dagblad van het Noorden. Voor die krant heeft d'Ancona 67 jaar lang geschreven.

Langs de route konden mensen een laatste eer bewijzen aan d'Ancona. Dat werd door tientallen mensen gedaan. De stoet werd begeleid door zes politiemotoren.

Onomwonden en eerlijk

D'Ancona werd in de jaren 80 bekend door zijn werk als juryvoorzitter van de Soundmixshow, een zangwedstrijd op tv, gepresenteerd door Henny Huisman. Hij stond bekend om zijn onomwonden, eerlijke feedback.

Hij kampte al langer met gezondheidsproblemen, maar hield die voor zichzelf.

Nooit eerder zagen natuurliefhebbers zo weinig vlinders als bij de nationale telling van dit jaar. Deelnemers aan de Vlindertelling zagen er gemiddeld slechts vijf, tegen acht vorig jaar en zelfs zestien in de beginjaren van de telling, tot 2015.

Deelnemers werd dit weekend voor de zestiende keer gevraagd een kwartier lang bij te houden welke vlinders ze voorbij zagen fladderen. De Vlinderstichting bood daarbij een herkenningskaart aan om citroenvlinders van gehakkelde aurelia's te kunnen onderscheiden.

In totaal werden er 22.219 vlinders geteld, blijkt uit de voorlopige cijfers. Daarbij kwam de atalanta met 4814 keer het vaakst voor. Nummer twee was het kleine koolwitje (4000), dat vorig jaar nog de ranglijst aanvoerde. Nummer drie is de dagpauwoog met 2600. In totaal werden er 25 soorten geteld, twee minder dan vorig jaar.

400 keer nul geteld

Andere vlinders waren een stuk zeldzamer. Zo kwam de keizersmantel maar negen keer voorbij en is de kleine vuurvlinder vijftig keer gespot. Bij 400 tellingen werd geen enkele vlinder gemeld.

Volgens de Vlinderstichting zijn de uitkomsten van de telling belangrijk, omdat ze een goede indicator zijn van de natuur in Nederland. Vlinders reageren namelijk snel op milieuproblemen en klimaatverandering. Eerder berekende het CBS al dat de vlinderpopulatie in 20 jaar bijzonder geslonken is.

De terugval in het aantal vlinders is te verklaren door verlies aan natuur en verslechtering van leefgebieden door stikstof en afname van waterkwaliteit. Wie vlinders wil helpen kan tegels in de tuin vervangen door meer bloeiende planten.

De Bengaalse premier Sheikh Hasina is opgestapt als premier. Dit heeft de legerleider van het land bevestigd in een toespraak. Eerder werd al bekend dat Hasina met haar zus naar een veilige plek is gebracht. Ze zouden op weg zijn naar India. Hasina stapte op na wekenlange protesten, die ruim 300 doden tot gevolg hebben gehad.

Het hoofd van het leger kondigde aan dat er een interim-regering gevormd wordt en dat hij met alle betrokken partijen heeft gesproken, waaronder de belangrijkste oppositiepartij BNP. Hij riep daarnaast op tot het bewaren van de vrede en zei vanavond met een oplossing voor de huidige crisis te komen.

Premier Hasina is met haar partij Awami League al twintig jaar aan de macht, waarvan de laatste vijftien jaar aan een stuk. De demonstranten vinden dat Bangladesh onder leiding van Hasina is veranderd in een dictatuur.

In verschillende steden wordt geplunderd en worden auto's vernietigd. In de hoofdstad Dhaka werd de premierswoning bestormd en het beeld van de ex-premier en vader van Sheikh Hasina beklommen en vernield:

Vorige maand begonnen protesten tegen een wet waarin staat dat een derde van de banen bij de overheid in Bangladesh wordt verdeeld onder bepaalde groepen. Die zijn uitgemond in een breder protest, waarbij de betogers het aftreden eisten van Hasina.

Bij botsingen tussen betogers en de politie zijn gisteren zo'n negentig doden gevallen. Afgelopen weken vielen er ook honderden slachtoffers. De autoriteiten liggen internationaal onder vuur vanwege het geweld tegen demonstranten. In zijn toespraak zei de legertop dat alle doden van de afgelopen weken worden onderzocht.

De protesten richtten zich vooral tegen de wet waarin staat dat een derde van de banen bij de overheid in Bangladesh wordt verdeeld onder bepaalde groepen. Het gaat vooral om veteranen die in 1971 hebben gevochten in de onafhankelijkheidsoorlog tegen Pakistan. De veteranen en hun familie maken meer kans op stabiele, doorgaans goedbetaalde overheidsbanen. De demonstranten vonden dit oneerlijk en willen dat de banen worden verdeeld op basis van prestatie.

Inwoners van de hoofdstad Dhaka gingen de straat op om het aftreden te vieren:

Na de demonstraties werd de wet al ingeperkt, waardoor nu 5 procent van de banen naar de groepen gaat, waarvan 2 procent is gereserveerd voor bijvoorbeeld etnische minderheden, transgenders en mensen met een handicap.

Driehonderd doden

Demonstranten richtten hun woede later vooral op het beleid van Hasina en haar autoritaire stijl van regeren. Dit jaar deed de belangrijkste oppositiepartij BNP (Nationalistische Partij van Bangladesh) partij niet mee aan de verkiezingen omdat ze vinden dat de verkiezingen oneerlijk zouden verlopen. Bij de verkiezingen van 2014 boycotte de oppositiepartij de verkiezingen om dezelfde reden.

De protesten van de laatste weken werden geïnitieerd door studenten, maar ook dagloners zoals riksja-bestuurders, groentewinkeliers en mensen die werken in de kledingindustrie sloten zich erbij aan. Bij de protesten vielen zo'n driehonderd doden en honderden gewonden.

Ondanks het harde ingrijpen van de autoriteiten hadden betogers opgeroepen vandaag opnieuw de straat op te gaan in de hoofdstad Dhaka. Om de onrust te beperken heeft het leger een avondklok ingesteld en is het mobiele internet geblokkeerd.

Voor vier Russische vliegtuigen die op Maastricht Aachen Airport staan is een curator hard op zoek naar een nieuwe eigenaar. Door de oorlog in Oekraïne en de daaropvolgende sancties is de Russische eigenaar failliet gegaan.

De airbussen staan al sinds 2019 bij vliegtuigonderhoudsbedrijf Samco in Beek, vlak bij Maastricht Aachen Airport. Ze stonden daar in eerste instantie in afwachting van een klant, zegt de directeur van het bedrijf Constant van Schaik. "De vliegmaatschappij die zou gaan vliegen met de toestellen, zag daar toch vanaf. Dus er werd een nieuwe klant gezocht. In de tussentijd stonden ze bij ons, dat gebeurt vaker met vliegtuigen."

Het duurt altijd wel even voordat een nieuwe klant wordt gevonden, zegt Van Schaik. Maar in dit geval ging de eigenaar failliet voordat de vliegtuigen weer in de lucht waren. Dus bleven ze langer staan in Beek. De eigenaar ging failliet als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. "Vanwege opgelegde sancties mochten de vliegtuigen niet meer weg van onze parkeerplaats", aldus Van Schaik. "En ze mochten ook geen Russische eigenaar meer hebben."

Miljoen aan parkeerkosten

Via een curator uit Ierland zijn de toestellen onteigend van de Rus. De curator is nu eigenaar van de toestellen en zoekt een koper. Geïnteresseerden kunnen bieden op de toestellen, zegt Van Schaik. "Maar dat loopt allemaal via Ierland, daar hebben wij bij Samco verder niks mee te maken."

De toestellen staan wel geparkeerd bij het Nederlandse bedrijf. De kosten van dat parkeergeld zijn met zo'n 300 euro per toestel per dag opgelopen tot ruim een miljoen euro. Omdat de curator verwacht dat binnenkort een koper gevonden zal worden, heeft die dat bedrag voorgeschoten aan Samco. De opbrengst van de vier vliegtuigen samen zal tussen de 100 en 120 miljoen euro liggen, verwacht Van Schaik.

Revisie

Dat geld is dus deels al uitgegeven voordat het er is. Niet alleen aan parkeerkosten, ook aan onderhoud van de motoren en interne systemen. "Zodra er een koper is gevonden en het geld binnen is, kunnen we aan de slag", zegt de directeur tegen regionale omroep L1 Nieuws.

Al met al is het een flinke klus. Van Schaik verwacht dat er per toestel tussen de 10.000 en 15.000 uur werk in zal zitten. "Maar we zijn blij als ze weg zijn, want dan hebben we weer ruimte voor nieuwe vliegtuigen."

De beurs in Japan is de week dramatisch begonnen. De Nikkei-index sloot op een verlies van 12 procent. Dat was het grootste dagverlies sinds 1987. In een reactie daarop staat de AEX in Amsterdam inmiddels op ruim 3 procent in de min op 849 punten. De hoofdindex verloor vrijdag al meer dan 3 procent. Vooral de techbedrijven ASML, Besi en ASMI gaan verder omlaag.

De MidKap in Amsterdam verliest vanochtend 2,6 procent tot 832,73 punten. De beurzen in Frankfurt, Londen en Parijs zakten tot 3 procent.

De hoofdindex in Tokio zakte vandaag tot het laagste niveau in zeven maanden. Met name de Japanse exportbedrijven zoals Toyota werden hard geraakt. De Nikkei verloor in de laatste drie handelsdagen ruim 20 procent aan waarde in vergelijking met het recordniveau van vorige maand.

Ook op andere beurzen kleuren de borden rood. In Seoul werd de handel zelfs tijdelijk stilgelegd en zakte de Kospi tussentijds 9 procent. De beurs in Sydney daalde 3,6 procent en de Hang Seng-index in Hongkong verloor 2,6 procent.

Fors verlies ASML

Na de zware koersverliezen afgelopen vrijdag, gingen de techbedrijven ASML, Besi en ASMI vanochtend opnieuw hard omlaag op de Amsterdamse beurs. De rode cijfers vanochtend liepen op tot 12 procent. Ook de banken moeten het ontgelden uit angst voor een recessie. ING en ABN Amro verloren 7 en 4 procent. Bij een recessie bestaat immers de kans dat klanten hun leningen niet meer kunnen terugbetalen.

Sinds eind vorige week vrezen beleggers voor een recessie in de VS. Dat zou volgens hen komen doordat de Amerikaanse Federal Reserve te lang heeft gewacht met het verlagen van de rente en nu achter de feiten aanloopt.

Vrijdag bleek dat de groei van de werkgelegenheid in de Verenigde Staten in juli flink is afgezwakt. Dat verergerde de zorgen over een afkoeling van de grootste economie ter wereld en van de Amerikaanse arbeidsmarkt.

De Amerikaanse presidentskandidaat Robert Kennedy zegt ooit een dode beer in Central Park te hebben achtergelaten. Daarmee lijkt een mysterie van tien jaar oud opgelost.

Politie, natuurbeschermers en New Yorkers in het algemeen keken in oktober 2014 vreemd op toen het kadaver van een berenjong midden in het stadspark op Manhattan werd gevonden. De diersoort was hier al eeuwen niet in het wild gezien en de nabijgelegen dierentuin miste geen bewoners.

Kennedy bekent nu dat hij erachter zat. Het was volgens hem een lolletje na een avondje stappen. Hij onthult de waarheid nu omdat The New Yorker op het punt stond het wereldkundig te maken.

Het tijdschrift publiceerde ook een foto waarop Kennedy doet alsof hij gebeten wordt:

In zijn bekentenis zegt Kennedy het dier te hebben gevonden toen hij in de Hudsonvallei ging jagen. In de vroege ochtend was het jonge dier aangereden door een automobilist voor hem.

"Ik gooide hem achter in mijn auto omdat ik hem wilde villen. Hij zag er nog goed uit. Het vlees wilde ik in mijn koelkast bewaren."

Er kwam echter niets van dat plan omdat hij de tijd vergat bij het jagen en direct door moest naar het vliegveld. "Ik wilde het dier niet in mijn auto laten liggen, dat zou niks zijn geweest." De vriendengroep, geholpen door wat drankjes, bedacht toen een alternatief dat ze zelf hilarisch vonden.

Bekijk hier de bekentenis van RFK:

"Er was een aantal fietsongelukken geweest in New York, omdat er net rijwielpaden waren aangelegd. Er waren doden gevallen en elke dag raakte er wel iemand gewond", redeneerde Kennedy. "Ik had nog een oude fiets in mijn auto die ik nog moest weggooien en zei: 'Laten we die beer in Central Park zo neerleggen dat het lijkt alsof hij is aangereden.'"

"Dat vonden we geinig. Geinig voor de mensen. Vermakelijk voor wie het zou vinden." De vondst werd de volgende ochtend gedaan door een vrouw die haar chihuahua uitliet.

Kennedy schrok van de ophef die het veroorzaakte. "Het was op elke tv-zender, elke voorpagina. Op tv zag ik kilometers politielint, twintig politieauto's, helikopters die overvlogen. Toen dacht ik: mijn God, wat heb ik gedaan?"

Hoewel Kennedy zijn vingerafdrukken op het fietswrak achtergelaten had, werd de klucht nooit aan hem toegeschreven. "Gelukkig ebde de ophef weg na een tijdje. Totdat The New Yorker het ontdekte."

Meer bizarre anekdotes

Kennedy, neef van de Amerikaanse president JFK, staat dit jaar in de belangstelling omdat hij als onafhankelijk kandidaat meedoet aan de presidentsverkiezingen. Hoewel hij geen kans maakt zelf te winnen, zou hij in een nek-aan-nekrace tussen de Democraat Harris en Republikein Trump wel een bepalende invloed kunnen hebben door stemmen bij die twee weg te houden.

De 70-jarige Kennedy-telg maakte furore als milieuactivist, maar staat ook bekend om desinformatie over vaccins en andere complottheorieën. In de campagne trok hij vooral de aandacht met bizarre anekdotes. Zo biechtte hij op dat geheugenverlies enkele jaren terug werd veroorzaakt door een hersenworm en moest hij ontkennen ooit gebraden hond te hebben gegeten.

Het Britse kabinet komt vandaag voor crisisoverleg bijeen met adviseurs voor openbare orde en veiligheid om te bespreken hoe de rellen van de afgelopen dagen kunnen worden gestopt.

Gisteren kwam het voor de zesde dag op rij tot gewelddadige botsingen tussen relschoppers en de politie. Ook werden op grote schaal vernielingen aangericht. De politie heeft meer dan 150 mensen opgepakt.

In de stad Rotherham in het midden van Engeland bestormde een menigte een asielzoekerscentrum. In Tamworth bij Birmingham stichtten relschoppers brand in een hotel dat als huisvesting voor asielzoekers zou worden gebruikt.

De bestorming van het asielzoekerscentrum in Rotherham:

Premier Starmer bezwoer gisteren dat hij alles zal doen om deze verantwoordelijken voor de rechter te brengen.

"Minderheden uitsluiten, de nazi-groet op straat, aanvallen op de politie, ongecontroleerd geweld en racistische taal, nee, ik deins er niet voor terug om dit te noemen wat het is: extreemrechts geweld", aldus Starmer.

Cobra

Een crisisoverleg zoals dat van vandaag wordt een Cobra-overleg genoemd. Premier Starmer en de betrokken ministers laten zich door topambtenaren, politiemensen en veiligheidsdiensten bijpraten over wat er het afgelopen weekend is gebeurd en wat het antwoord van het kabinet daarop kan zijn.

De regeringsadviseur voor politiek geweld en ordeverstoringen John Woodcock zei zaterdag dat de regering "corona-achtige" maatregelen moet nemen als het geweld niet stopt. Het Britse publiek zal dat begrijpen, zegt hij.

"In de coronatijd was het bereid maatregelen te steunen die toen nodig waren en ik denk dat ze hetzelfde doen als het gaat om het van de straat houden van relschoppers gezien de schade die is aangericht", aldus Woodcock.

Southport

De rellen begonnen dinsdagavond na een wake voor de slachtoffers van een steekpartij in de plaats Southport, waar een 17-jarige Brit drie kinderen had doodgestoken. Na de steekpartij werden berichten verspreid dat de dader een islamitische asielzoeker was, wat niet het geval is. De dader is geboren in Cardiff, zijn ouders komen oorspronkelijk uit Rwanda; voor zover bekend is hij ook geen moslim.

De politie vermoedt dat de daders aanhangers waren van de extreemrechtse English Defence League. Inwoners van Southport zeiden dat de relschoppers niet uit de stad zelf kwamen.

PostNL wil dat de overheid financieel bijspringt om goede postbezorging te kunnen blijven garanderen. In het tweede kwartaal daalde de hoeveelheid brievenbuspost opnieuw.

Bij het bedrijfsonderdeel Mail (post) werd nog wel 1 miljoen euro verdiend. Maar dat is te weinig, zegt het bedrijf, om de stijgende arbeidskosten op te vangen en de verder dalende hoeveelheden post die het verplicht is te verwerken volgens de Postwet.

Het ministerie van Economische Zaken zegt dat er momenteel door de ACM onderzoek wordt gedaan naar de postbezorging. Pas als dat is afgerond, gepland voor begin 2025, is de verwachting dat er een besluit valt over extra geld. Wel wordt er dit najaar nog gekeken naar "tussentijdse overbruggingsmaatregelen", die niet verder worden gespecificeerd.

Postwet

De Rijksoverheid heeft PostNL aangewezen om een basispakket aan postdiensten uit te voeren.

De eisen voor dat basispakket staan in de Postwet 2009.

PostNL is verplicht om:

Toezichthouder ACM stelt vast dat aan die laatste voorwaarde sinds 2019 niet is voldaan.

"Tien jaar geleden bezorgden wij drie poststukken per adres per dag, vandaag bezorgen wij er drie per week", zegt Herna Verhagen, bestuursvoorzitter van PostNL over het teruglopende aantal brieven. "Het betekent dat de postbode heel veel huizen voorbijloopt voordat hij weer een brief in de bus doet."

De postbode zou efficiënter kunnen gaan werken als de bezorgtermijn wordt verlengd. PostNL wil het liefst niet langer de garantie hoeven afgeven dat een brief binnen 24 uur wordt bezorgd, maar binnen 48 uur. Later zou dat opgerekt moeten worden tot 72 uur.

Het ministerie onderzoekt nu het verlengen van de bezorgtermijn. Tot daar een beslissing over is genomen, zou het Rijk met geld over de brug moeten komen om "bereikbare, betrouwbare en betaalbare postbezorging veilig te stellen", zegt Verhagen.

"We hebben in de afgelopen 15 jaar die volumedalingen steeds zelf opgevangen,"zegt Verhagen. "Dus we hebben steeds, gereorganiseerd, geautomatiseerd en de postzegelprijs verhoogd. Nu zeggen we: de rek is er uit."

"Als je ons vergelijkt met andere postbedrijven in het buitenland, dan zie je dat in heel veel landen de dienstverlening al is aangepast naar een dienstverlening à la vandaag gepost binnen twee dagen bezorgd. En bijna alle landen om ons heen krijgen ook een financiële bijdrage vanuit hun overheid."

PostNL komt met het verzoek om staatssteun bij de presentatie van de cijfers over het tweede kwartaal van dit jaar. De nettowinst bedroeg in die periode 14 miljoen euro, dat is 4 miljoen meer dan in de tweede drie maanden van vorig jaar

Het volume van pakketten steeg met 6 procent ten opzichte van vorig jaar, terwijl het postvolume met 6 procent kromp.

Op het tafeltje langs de weg Jalan Senopati in Zuid-Jakarta liggen twee pakjes kretek (kruidnagelsigaretten), een pakje gewone sigaretten en een vape. Zoals bijna alle mannen in de straat roken parkeerwachters Ahmed en Bagus ze een voor een weg. En dat doen ze al van jongs af aan.

"Ik begon toen ik 14 was", zegt Bagus. Ahmed overtoept hem. "Ik al toen ik 10 was. Het was zo makkelijk om aan sigaretten te komen vroeger." Indonesië is al sinds jaar en dag een van de grootste tabaksproducenten op aarde. "Vooral geplant door kleine boeren hier op Java. Dus door te roken steun ik ze ook een beetje", lacht Ahmed.

Regels aangescherpt

Dat zo veel Indonesiërs jong met roken beginnen is president Joko Widodo een doorn in het oog. Hij heeft de regels aangescherpt. Je mag pas sigaretten kopen op je 21ste (verhoogd van 18), er mogen geen sigaretten worden verkocht in de buurt van scholen en er mag geen reclame meer gemaakt worden op sociale media. Ook mogen e-sigaretten niet meer online verkocht worden.

Want Indonesië is op dit moment simpelweg een rokersland. Of specifieker: een rokersland voor mannen. Ruim 38 procent van de Indonesiërs rookt. Maar dat geldt maar voor 3 procent van de vrouwen. Driekwart van alle mannen in Indonesië steekt bij tijd en wijle een sigaret op.

De overheid heeft daar lange tijd geen enkel probleem mee gehad. De tabaksindustrie levert het land veel geld op. "Er wordt zo'n 48 miljard euro verdiend door de tabaksproducenten, en door accijnzen levert dat de overheid 10 miljard euro per jaar op", zegt anti-tabaksactivist Manik Marganamahendra.

Hoge zorgkosten

Maar langzaam is bij de overheid het besef gekomen hoeveel het de Indonesische samenleving aan zorg kost. "Onlangs kwam er een studie uit, waaruit blijkt dat Indonesië vijf keer meer aan economische kosten heeft door roken dan de overheid aan accijnzen binnenhaalt." Volgens andere onderzoeken komen de directe zorgkosten als gevolg van roken uit op ruim 1,3 miljard euro.

Jaarlijks overlijden er volgens de WHO 225.000 Indonesiërs aan de gevolgen van eerste- of tweedehandsroken. Krap een miljoen worden jaarlijks ziek. En Manik kan erover meepraten. Zijn vader rookte en hield er diabetes en een hartinfarct aan over. "Ik wil niet dat andere Indonesiërs de pijn voelen die mijn vader en ik hebben gevoeld."

Dus sloot Manik zich aan bij de lobbygroep die president Widodo wist te overtuigen de regels aan te scherpen. Maar daarmee is Indonesië er nog lang niet, vindt Manik. "Er moet een heel duidelijk systeem van handhaving worden opgezet. Anders heb je niks aan die regels."

In een steegje aan de Jalan Senopati, zo'n tien meter van het tafeltje van Ahmed en Bagus, wordt duidelijk waarom. In Indonesië kun je op zo'n beetje elke straathoek wel sigaretten kopen. En Ahmed heeft een nieuw pakje kretek nodig. Voor slechts 1 euro. En als de eigenaar van het gammele houten kraampje wordt gevraagd naar de nieuwe rookregels antwoordt hij: "Welke regels?"

"Verkopers moeten om een ID-kaart vragen, er zouden duidelijke boetes moeten komen, en de verkopers moeten daar heel goed over geïnformeerd worden", zegt Manik. Iets wat op dit moment blijkbaar nog niet voldoende is gebeurd. En de vraag is dus of het rookgedrag in Indonesië erg zal veranderen door de wetswijziging.

Terug bij het tafeltje neemt Ahmed zijn pakje kretek aan. Bagus neemt een hijs van zijn gewone sigaret en zegt: "Het is goed voor de gezondheid van de Indonesische samenleving dat die nieuwe regels zijn ingevoerd." "Ja, dat is duidelijk", vult Ahmed hem aan. "Maar ik ga echt niet stoppen met roken door die nieuwe regels." Hij stopt een kretek in zijn mond en zegt: "Dit is voor de tabaksboeren!"

Goedemorgen! Vandaag zijn er opnieuw medaillekansen voor Nederland op de Spelen. En vrienden, familie en belangstellenden nemen afscheid van de overleden Jacques d'Ancona.

Het weer: Vandaag wat wolken en veel zon. Het blijft droog en wordt 23 tot 26 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Het West-Afrikaanse land Mali verbreekt per direct de diplomatieke banden met Oekraïne. Aanleiding zijn uitspraken van de Oekraïense militaire inlichtingendienst over recente gevechten in het land. Een woordvoerder zei dat Malinese rebellen "de benodigde informatie" kregen om "een succesvolle militaire operatie tegen Russische oorlogsmisdadigers uit te voeren".

Bij de gevechten zouden tientallen Malinese soldaten en Russische huurlingen zijn omgekomen die aan de kant van het regeringsleger vechten. Volgens Mali betekenen de uitspraken dat Oekraïne erbij betrokken was.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Toch nog even terugkijken, de bizarre 100 meter sprint van gisteravond: er was een fotofinish voor nodig om te zien of de Amerikaan Noah Lyles of de Jamaicaan Kishane Thompson vijf duizendsten sneller was.

Fijne dag!