NOS Nieuws - Algemeen

De arbeidsomstandigheden van jonge artsen zijn de afgelopen tien jaar nauwelijks verbeterd. Dat concludeert beroepsvereniging De Jonge Specialist uit een enquête die werd ingevuld door ongeveer 2000 basisartsen en artsen in opleiding tot specialist. De vereniging roept zorginstellingen, opleiders en beleidsmakers op tot actie.

De beroepsvereniging voert elke twee jaar een dergelijke enquête uit en elke keer komen dezelfde pijnpunten naar voren: burn-outklachten, veel overwerk en ongewenst gedrag. Ditmaal is dat niet anders.

Jonge artsen werken gemiddeld zes uur per week over en het merendeel ontvangt daarvoor geen compensatie. Verder had een op de drie respondenten het afgelopen jaar te maken met ongewenst gedrag door patiënten, bezoekers, collega's of leidinggevenden. Een op de vier kampt met burn-outklachten.

Afhankelijkheidspositie

Uit de enquête blijkt weliswaar dat bijna alle jonge artsen (96 procent) trots zijn op hun vak, maar een aanzienlijk deel zou vanwege de werkomstandigheden niet opnieuw voor dezelfde studie kiezen. Bovendien hebben artsen in opleiding een kwetsbare positie, zegt voorzitter Kirsten Dabekaussen van De Jonge Specialist.

"We hebben een afhankelijkheidspositie. Mensen zijn huiverig om zich uit spreken over bijvoorbeeld de werkdruk", zegt Dabekaussen. "Ze denken: 'Ik kan wel klagen maar misschien raak ik mijn plek dan kwijt. Voor mij zijn er tien anderen'."

'Bedreiging voor zorgkwaliteit'

Ondanks de aandacht die er de afgelopen jaren is geweest voor de arbeidsomstandigheden van jonge artsen, zijn oplossingen vooralsnog uitgebleven. Dat bedreigt volgens De Jonge Specialist niet alleen hun eigen welzijn, maar ook de continuïteit en kwaliteit van de zorg. Actie is daarom nodig, zegt de beroepsvereniging.

"Structurele verbeteringen blijven noodzakelijk, zoals naleving van de cao en Arbeidstijdenwet, correcte registratie en compensatie van overuren, minder administratieve lasten en een cultuuromslag waarin werken binnen de afgesproken uren de norm wordt", zegt Dabekaussen. "Opleiders en werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om jonge artsen actief te ondersteunen bij het bespreekbaar maken van knelpunten."

Een beeld van de Franse beeldhouwer Camille Claudel is in Orléans geveild voor 3,1 miljoen euro. Wie de koper is, is niet bekendgemaakt. De waarde was geschat op 1,5 tot 2 miljoen.

Het bronzen beeld werd in september per toeval ontdekt in een appartement in het centrum van Parijs dat al vijftien jaar niet meer werd bewoond. Daar stond het verscholen onder een laken. Een veilingmeester vond het toen hem vanwege een erfenis werd gevraagd de inboedel van het appartement bij de Eiffeltoren te taxeren.

De veilingmeester zei dat het moment dat hij het laken optilde "magisch" was. "Ik heb gehuild." Hij noemde het een ontmoeting, eerder dan een ontdekking.

Verdwenen in 1908

Het gaat om een versie van L'Âge mûr, De Volwassen Leeftijd, een van de bekendste werken van Claudel (1864-1943). Er bestaan meerdere varianten van, die in grote musea staan. Daardoor herkende de veilingmeester het meteen. Al sinds 1908 was onbekend waar het beeld zich bevond.

De 3,1 miljoen is de op een na hoogste prijs die ooit voor een beeld van Claudel is betaald. Alleen een eerste versie van haar beeld La Valse bracht in 2013 meer op, 5,2 miljoen euro.

Levensfasen

Het is het eerste beeld van een serie van zes. Een tweede exemplaar staat in het Musée Camille Claudel in haar geboorteplaats Nogent-sur-Seine, ten zuidoosten van Parijs, dat de grootste collectie van haar werken bezit. Ook in onder meer Musée Rodin en Musée d'Orsay in Parijs staan ook versies van het bronzen beeld.

Claudel ontwierp L'Âge mûr in opdracht van de Franse overheid, maar die annuleerde de bestelling in 1899. Dat weerhield Claudel er niet van om het beeld af te maken en er verschillende versies van te creëren. Het is ook onder verschillende namen bekend geworden, naast De Volwassen Leeftijd zijn dat Lot, Levenspad en Noodlot.

Het kunstwerk beeldt drie fasen van het leven uit. Een smekende jonge vrouw moet de hand loslaten van een oudere man, die op zijn beurt wordt weggevoerd door een oude vrouw met vleugels. Claudel heeft het zelf in brieven aan haar broer Paul uitgelegd als de breuk met haar leermeester en minnaar Auguste Rodin en haar "weg naar de hel" die daarop volgt.

Het werk van Claudel werd lange tijd niet serieus genomen. Als vrouw stond ze in de schaduw van Rodin. Ze was zijn rechterhand, ze werkten samen in zijn atelier. Uit brieven van Rodin wordt duidelijk dat hij niet meer zonder haar kon.

Terwijl hij werkte aan beroemd geworden werken als De Kus, De Denker en De Burgers van Calais, creëerde Claudel het beeld Sakountala. Het verbeeldt een jong stel, met een geknielde man die een vrouw omhelst die naar hem toe leunt.

In 1893 besloot Claudel voor zichzelf te gaan werken, omdat haar eigen creativiteit leed onder de samenwerking. In die periode maakte ze de meeste bekende beelden, zoals L'Âge mûr, L'Implorante, en La Valse. Volgens kenners was ze zeker zo goed als Rodin, zo niet beter.

Psychiatrisch ziekenhuis

Maar na de dood van haar vader in 1913, de enige in de familie die haar beslissing om kunstenaar te worden steunde, besloot haar broer dat ze naar een psychiatrisch ziekenhuis moest. Ze zou paranoïde zijn.

Ze werd opgehaald uit haar atelier en opgesloten. Twee jaar later werd ze genezen verklaard en mocht ze de kliniek verlaten, maar haar familie weigerde toestemming te geven. In 1943 overleed ze er in eenzaamheid.

Pas de afgelopen decennia werd haar werk herontdekt en haar talent erkend. Haar beelden worden nu over de hele wereld tentoongesteld en op een voetstuk geplaatst.

Niet werkgevers, maar de bestuurders van de vakbond zelf zijn vandaag doelwit van een staking. Het FNV-personeel legt het werk neer uit onvrede over het functioneren van de grootste vakbond van Nederland.

Die onvrede gaat over de sociale veiligheid binnen de bond. Het vakbondspersoneel somt een lijst van gebeurtenissen op die, in hun ogen, de sociale veiligheid ondermijnen. Ze eisen daarom het vertrek van het huidige algemene bestuur.

Ook moeten de aanstaande verkiezingen voor een nieuw bestuur en een nieuwe voorzitter worden uitgesteld. Later deze week kan er gestemd worden en de uitslag wordt vastgesteld op 6 maart.

Gerucht grensoverschrijdend gedrag

De meest directe zorg gaat over hoe er is omgegaan met een gerucht over grensoverschrijdend gedrag van Zakaria Boufangacha, de huidige vicevoorzitter én kandidaat voor het voorzitterschap.

Volgens Boufangacha is het gerucht aantoonbaar vals. Hij vindt dat Tuur Elzinga, de huidige voorzitter die ook opnieuw meedoet aan de voorzitterschapsverkiezing, te weinig heeft gedaan om het gerucht te ontzenuwen.

Ook het vakbondspersoneel heeft het over "een aantoonbaar valse melding". In de stakingsbrief wordt gesuggereerd dat het gerucht een poging was om de kandidatuur van Boufangacha te beschadigen. Inmiddels zou ook in het bestuur consensus zijn dat het gerucht ongegrond is, schrijft de Volkskrant op basis van een analyse.

Onzorgvuldig

Het personeel zegt dat ook Elzinga wist dat het gerucht niet waar was, maar toch onzorgvuldig met het verhaal is omgegaan. In de weken waarin dit speelde zou Elzinga buiten zijn bevoegdheden als voorzitter om zich bemoeid hebben met de kwestie, onder meer door te proberen om personeelsdossiers in te zien.

"Ik heb juist uitermate discreet en zorgvuldig gehandeld", zegt Elzinga in reactie tegen de NOS. "Maar als daaraan getwijfeld wordt, dan dient dat serieus en onafhankelijk onderzocht te worden. Daartoe is dan ook direct opdracht gegeven."

"Het bestuur heeft daarop nadrukkelijk afgesproken dat onderzoek eerst af te wachten en tot die tijd er niet over te communiceren. Ik houd me aan die afspraken en onthoud mij van inhoudelijk commentaar om het onderzoek niet in de weg te lopen. Ik zie de uitkomst met vertrouwen tegemoet."

Algemeen secretaris stapt op

Een ander bestuurslid waar veel onvrede over is onder het personeel is dit weekend al opgestapt. Het gaat om algemeen secretaris Bart Plaatje. Ook hij zou zich overmatig bemoeid hebben met zaken die niet passen bij zijn rol.

Zo onderhield hij - in de ogen van het personeel - te nauwe banden met het Ledenparlement. Dat is officieel het belangrijkste orgaan in de vakbond. De 102 leden moeten instemmen de belangrijkste beslissingen binnen de bond.

Plaatje zou het Ledenparlement hebben opgezet tegen een leidinggevende binnen de FNV. Plaatje wilde dat die persoon ontslagen zou worden. Die ontslagpoging is niet gelukt en de rol van Plaatje in deze poging wordt op dit moment onderzocht.

Weerstand

Ook liet hij zonder overleg onderzoek doen naar een aantal collega's binnen de vakbond omdat hij vermoedde dat er sprake was van een onveilige werksfeer. Zelf zegt Plaatje dat hij een "giftige situatie" wilde laten onderzoeken om ervan te leren. Volgens het personeel ging hij daarmee buiten zijn boekje.

Plaatje zegt zelf in zijn vertrekbrief dat hij "van de ene naar de andere weerstand" ging in zijn werk als bestuurslid. "Transparantie naar het Ledenparlement werd mij kwalijk genomen in vele vormen," schrijft Plaatje over zijn banden met het parlement.

Sectoren

De staking van het vakbondspersoneel wordt inmiddels gesteund door verschillende sectoren binnen de vakbond. Medewerkers uit onder andere de zorg, metaal, overheid en de havens zullen aanwezig zijn.

Ook de sectoren willen meer inspraak. "De top is losgezongen van de werkvloer. De sectoren doen de onderhandelingen voor de betere cao's. Bij ons worden de nieuwe leden geworven," zegt Niek Stam van FNV Havens.

In 2015 werd de FNV één grote centrale vakbond. Volgens Stam is men toen vergeten de inspraak van de sectoren te regelen. In een buitengewone vergadering willen de sectoren begin maart bij elkaar komen om te bespreken hoe ze die inspraak kunnen afdwingen.

Voorzittersverkiezing

Vandaag wil het bestuur bespreken hoe het de onrust in de organisatie wil "adresseren". Penningmeester Piet Rietman bedankt namens het bestuur Bart Plaatje voor "zijn jarenlange inzet en voor deze moedige stap".

De rest van het bestuur doet vooralsnog geen stap opzij en officieel is de voorzittersverkiezing ook nog niet uitgesteld. Vorige week mailde Tuur Elzinga aan het FNV-personeel wel dat hij het uitstellen van de voorzittersverkiezing zou bespreken, wat hij eerder niet van plan was.

Nederlandse universiteiten zitten al een tijd in zwaar weer. Ze hebben al studies geschrapt en nu gaan meerdere universiteiten ook medewerkers ontslaan.

Bij de Universiteit Twente moeten ruim veertig medewerkers weg. University College Roosevelt in Middelburg ontslaat twintig mensen, een kwart van de medewerkers.

Ook de Vrije Universiteit Amsterdam moet snijden in het personeel. Om hoeveel mensen het daar gaat, is nog niet duidelijk. De Open Universiteit verwacht dat tientallen medewerkers weg moeten. Bij de meeste andere universiteiten is nog niet duidelijk of in het personeelsbestand wordt gesneden.

Bezuinigingen en andere oorzaken

De oorzaak is een combinatie van factoren. In de eerste plaats de bezuinigingen van het kabinet: twee maanden geleden is afgesproken dat er ruim een half miljard euro minder gaat naar hoger onderwijs en wetenschap. Ook de gestegen prijzen, bijvoorbeeld voor het verwarmen van gebouwen, maakt dat universiteiten krap bij kas zitten.

Ten slotte leidt een wetsvoorstel om het aantal internationale studenten te verminderen tot veel onrust. Minder internationale studenten betekent minder geld van het Rijk. Universiteiten die dicht bij de grens liggen en sterker afhankelijk zijn van buitenlandse studenten, worden extra hard geraakt.

"Voor die universiteiten is het ontslaan van medewerkers de pijnlijkste maatregel", zegt Caspar van den Berg, voorzitter van koepelorganisatie Universiteiten van Nederland. "Terwijl dit de regio's zijn waar jongeren nu al wegtrekken en voorzieningen onder druk staan. Dat maakt het erg wrang."

Per direct weg

Christian Blum is een van de ruim veertig ontslagen medewerkers aan de Universiteit Twente. Hij moest na twintig jaar per direct stoppen als hoofddocent. Het ontslag hakt er in.

"Ik kreeg opeens de vraag of ik 's middags naar de universiteit kon komen", zei Blum tegen regionale omroep Oost. "Daar waren ook drie andere collega's. Dan hoor je opeens dat je eruit ligt. Ik kan nog steeds eigenlijk niet geloven wat er is gebeurd."

De hoofddocent deed met een team jarenlang onderzoek naar de ziekte van Parkinson. Samen met een farmaceutisch bedrijf bekeek hij wat er fout gaat in de cellen van mensen met deze ziekte. Blum kan door zijn ontslag niet meer aan dit onderzoek meewerken.

"Juist in een tijd waarin het steeds onrustiger is in de wereld, zijn innovatiekracht, kennis en kunde belangrijk", zegt Van den Berg. "In de landen om ons heen, bijvoorbeeld Duitsland, zetten ze nu keihard in op het aantrekken van buitenlands talent. Nederland wijst precies dat talent nu op grote schaal de deur. Het is onbegrijpelijk hoe het kabinet het kind met het badwater wil weggooien."

Uitgesmeerd

Ook studenten zijn de dupe. Bij University College Roosevelt in Middelburg wordt het onderwijs helemaal anders ingevuld, omdat een kwart van de medewerkers weg moet. Vakken en de bachelorscriptie vallen weg en de vakantie wordt ingekort. Door de lessen uit te smeren over het collegejaar, zijn minder medewerkers nodig.

"Juist die vakantie is voor ons heel belangrijk", vertelt student Nienke van Houwelingen van University College Roosevelt. "Wij betalen meer collegegeld dan reguliere studenten. Wij klussen bij in de vakantie om de rest van het jaar rond te komen."

De studenten van University College Roosevelt demonstreren vandaag om aandacht te vragen voor de kwaliteit van hun onderwijs. "En ook om solidair te zijn met onze medewerkers", vervolgt Van Houwelingen. "We hebben kleine klassen en een goede band met de docenten. We vinden het niet kunnen dat zij ontslagen moeten worden, omdat er te weinig geld is."

Niet alleen de universiteiten hebben het financieel lastig. De bezuinigingen van het kabinet raken ook de hogescholen en het mbo. Een belangrijk verschil is dat zij minder te maken hebben met buitenlandse studenten.

Na een koude nacht is er op verschillende plekken in Nederland geschaatst op natuurijsbanen. "Er ligt meer ijs dan de voorgaande keren", schreef ijsvereniging Hard Gaat-ie uit de Lier in Zuid-Holland. Ook in onder meer Doorn en Winterswijk konden mensen de schaatsen onderbinden.

Het kwik daalde vannacht overal tot -5 en in het noorden zelfs tot -8. In de Ryptsjerksterpolder in Friesland lag meer dan 15 millimeter ijs.

Verschillende ijsverenigingen hebben de hele nacht gesproeid om op atletiek- en skeelerbanen te kunnen schaatsen. In Nieuw-Buinen in Drenthe is 35.000 liter water over de baan gespoten. "Het was lang spannend of het ging lukken", zei Monique Wessels, "maar de eerste schaatsers konden om 09.00 uur het ijs op."

In Winterswijk werd sinds 08.30 uur geschaatst. Die baan in de Achterhoek wordt ook wel de wonderbaan genoemd, omdat er al snel op geschaatst kan worden. "Op de krabbelbaan is het ijs zo'n 12 millimeter dik, op de andere baan zo'n 9,5 millimeter", zei de Winterswijkse IJsvereniging vanmorgen tegen Omroep Gelderland.

Dat het voorjaarsvakantie is in het noorden van het land is mooi meegenomen voor ijsverenigingen. "Geweldig leuk natuurlijk, daar doen we het voor", zei Jurjen Bossewinkel van de ijsvereniging in het Groningse Noordlaren.

Dooien

De schaatspret is van korte duur. Rond het middaguur lag de temperatuur vrijwel overal in Nederland boven het vriespunt, waardoor de dooi invalt.

De ijsclub in Doorn had vanmorgen naar eigen zeggen een "prima ijsvloer", maar inmiddels is een deel gesmolten en mogen schaatsers de baan niet meer op. De Doornsche ijsclub hoopt dat de baan morgenochtend weer open kan.

Ook in Winterswijk begint het ijs te smelten, daarom is een van de twee banen voorlopig gesloten. "Als het ijs na zonsondergang voldoende hard wordt, gaat de baan van 19.30 tot 21.00 uur weer open."

De snelweg A2 is weer open na een ongeluk. De weg was vanmorgen in noordelijke richting urenlang gesloten tussen Zaltbommel en de Martinus Nijhoffbrug na een ongeluk waarbij meerdere voertuigen betrokken waren, waaronder een vrachtwagen.

Bij het ongeluk, dat rond 06.20 uur gebeurde, verloor de betrokken vrachtwagen zijn betonplaten. Die lagen verspreid over meerdere rijstroken

Ook vlogen twee voertuigen in brand, meldt Rijkswaterstaat. Die branden waren rond 07.00 uur geblust. Een woordvoerder van de politie zegt dat er twee gewonden zijn, de verwondingen "lijken mee te vallen".

Zo zag de snelweg eruit vlak na het ongeluk:

Hoe het ongeluk precies ontstaan is, is nog niet bekend. De politie heeft dat nu in onderzoek.

Hulpdiensten werden opgeroepen om de snelweg weer begaanbaar te krijgen. Rijkswaterstaat verwachtte aanvankelijk dat dat nog tot pakweg 13.00 uur zou gaan duren, ook omdat het asfalt was beschadigd door de betonplaten. Het ging sneller: rond 12.00 uur werd de A2 weer vrijgegeven voor verkeer.

File in tegenovergestelde richting

In de andere richting, zuidwaarts richting Den Bosch, waren er urenlang meerdere rijstroken gesloten. Verkeer in deze richting kon echter niet omgeleid worden, zegt Rijkswaterstaat, omdat er op de omleidingsroute ook een vrachtwagen met panne stond.

Goedemorgen! In Parijs komen Europese leiders met spoed bij elkaar om te praten over Oekraïne en personeel van vakbond FNV staakt na onrust binnen de eigen organisatie.

Eerst het weer: het is droog en een groot deel van de dag zonnig. In de loop van de middag komt er vanuit het westen sluierbewolking. Het wordt maximaal 1 graad in het noorden tot 4 graden in het zuiden. De wind is zwak tot matig uit het oosten.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Premier Starmer zegt dat hij bereid is Britse militairen naar Oekraïne te sturen bij een eventueel akkoord over het einde van de oorlog. Het Verenigd Koninkrijk moet wat hem betreft een leidende rol spelen bij bescherming van Oekraïne en Europa als er een bestand komt met Rusland.

Afgelopen weekend zei premier Schoof al dat hij positief kijkt naar het eventueel sturen van Nederlandse militairen. Hij benadrukte daarbij wel dat er nog niets is afgesproken.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Bijna overal in Nederland heeft het licht gevroren. Veel ijsverenigingen hebben daarom een drukke nacht gehad. Zo is in Winterswijk de hele nacht gesproeid. De ijsmeester hoopt dat er daardoor vanaf 08.30 uur geschaatst kan worden.

Fijne maandag!

Het aantal mensen dat vanwege overgewicht een levertransplantatie moet krijgen is de afgelopen zeven jaar verdrievoudigd. Ging het in 2017 nog om enkele patiënten per jaar, vorig jaar waren dat er 50, blijkt uit cijfers van het Erasmus MC, het ziekenhuis in Rotterdam dat het grootste levercentrum in Nederland heeft.

"Mensen denken bij overgewicht vaak aan vervelende gevolgen zoals hartinfarcten en diabetes", zegt arts Harry Janssen van het Erasmus MC, "maar de vervetting van de lever kan uiteindelijk leiden tot de noodzaak van een transplantatie".

Dat is zorgwekkend, meent ook directeur van het MDL Fonds Mariël Croon. "Een levertransplantatie is het laatste redmiddel. Het is heel ingrijpend voor de patiënt, en lang niet altijd mogelijk." De wachtlijst voor een lever van een donor is immers lang.

Vaak zonder het te weten

Volgens het fonds hebben zo'n 4 miljoen Nederlanders een leververvetting, vaak zonder het te weten. Bij 4 procent van alle Nederlanders is er sprake van een actieve leverontsteking door leververvetting. Het zou naar schatting om ongeveer 700.000 mensen gaan.

Een leverontsteking leidt tot een sterk verhoogd risico op levercirrose (een ziekte waarbij de lever zo beschadigd is dat hij niet meer kan herstellen) en leverkanker, en het risico dat er een levertransplantatie moet plaatsvinden. Het gebruik van alcohol verhoogt dit risico nog verder.

"Er is gelukkig ook goed nieuws", zegt Croon. "Je kunt ontzettend veel doen om het tij te keren, als je er maar op tijd bij bent. De lever kan zichzelf tot op zekere hoogte herstellen. Een bijzonder orgaan dus waar je zuinig op moet zijn."

In Soest heeft vannacht een grote brand gewoed in een restaurant. De brandweer kreeg de brand onder controle nadat er meerdere bluswagens waren ingezet.

Het gaat om restaurant De Bauers aan de Burg Grothestraat in Soest. Het vuur werd rond 02.30 uur ontdekt. Het is nog onduidelijk wat de brand heeft veroorzaakt.

Het pand is zwaar beschadigd, meldt de Veiligheidsregio Utrecht. Het dak is uitgebrand, alle ramen zijn gesprongen en "van binnen is alles zwart door de rook en roet."

Gladheid

Vanwege de rookontwikkeling moesten twintig nabijgelegen woningen worden ontruimd, waaronder huizen boven het restaurant. De bewoners zijn opgevangen en mogen nadat hun huizen door de brandweer zijn gecontroleerd terug naar hun woningen.

De veiligheidsregio waarschuwt nog voor gladheid in de omgeving van het restaurant: er is bij het blussen veel water vrijgekomen, dat vanwege de vrieskou vannacht bevroren is. Er is een strooiwagen ingezet om slippartijen te voorkomen.

Theaterproducent Joop van den Ende roept de politiek op Nederlandse media te beschermen tegen Amerikaanse techbedrijven. In een paginagrote krantenadvertentie roept de mediamagnaat op niet te bezuinigen, maar juist te investeren in de publieke omroep. Ook vindt hij dat de verdienmodellen van Nederlandse tv-zenders en kranten zwaar onder druk staan.

Van den Ende spreekt in zijn pleidooi van "alarmfase één". Hij haalt uit naar de topmannen van Meta (Zuckerberg), Amazon (Bezos) en X (Musk). Die hebben volgens hem in president Trump "hun ideale partner gevonden. Ze manipuleren met hun platforms verkiezingen, misbruiken hun kennis van ons digitale gedrag en vervuilen bewust hun informatiekanalen met complottheorieën en leugens."

'Waanidee'

Volgens de Nederlander doet de overheid te weinig om de burger te beschermen "tegen deze aanval op onze waarden". Hij vindt dat er vanuit Den Haag te veel geklaagd wordt. Van den Ende stelt dat er sprake is van een waanidee dat het omroepbestel te duur en achterhaald zou zijn. Bijna driekwart van de Nederlanders volgt het nieuws via de publieke omroepen, verwijst de zakenman in brief.

"In deze tijd dient ons goed functionerende bestel te worden beschermd. Zodat journalisten in staat blijven hun controlerende werk te doen en producenten programma's kunnen ontwikkelen die de kwaliteit hebben om miljoenen Nederlanders aan zich te binden." De advertentie staat onder meer in NRC, De Telegraaf en het AD.

Overname RTL door DPG

Zakenman Van den Ende vindt dat commerciële media te veel beperkingen worden opgelegd. Zo profileert hij zich als voorstander van de voorgenomen overname van RTL Nederland door de Vlaamse mediareus DPG. Toezichtinstantie ACM heeft grote twijfels over dat plan, omdat daarmee er een te grote monopoliepositie zou ontstaan voor DPG.

Van den Ende noemt dat standpunt "hopeloos achterhaald". Hij stelt dat DPG met de overname "eindelijk een vuist kan maken tegen de Amerikaanse overheersing". Maar volgens toezichthouder ACM zou het mediabedrijf te machtig worden op de Nederlandse markt. Ook zijn er zorgen over de positie van journalisten bij het mediabedrijf.

Van den Ende had in 2023 volgens tijdschrift Quote een geschat vermogen van 1,7 miljard euro. Hij is samen met producent John de Mol de oprichter van mediabedrijf Endemol. De laatste jaren richt Van den Ende zich vooral op de theater- en musicalwereld.

Premier Starmer zegt dat hij bereid is Britse militairen naar Oekraïne te sturen als veiligheidsgarantie bij een eventueel akkoord. Het Verenigd Koninkrijk moet wat hem betreft een leidende rol spelen in de bescherming van Oekraïne en Europa als er een bestand komt met Rusland.

"Ik vat deze woorden niet licht op", zegt Starmer in een interview met krant The Telegraph. "Maar het einde van deze oorlog, als het komt, mag niet slechts een pauze zijn voordat Poetin opnieuw aanvalt." Deze week gaat een Amerikaanse delegatie met een Russische in gesprek over een eventueel bestand. Europese landen zijn ervan geschrokken dat ze door Washington uitgesloten zijn van deelname aan deze gesprekken.

Kernwapenmacht

Starmer is de eerste Europese leider die zo expliciet het standpunt inneemt dat zijn land troepen zal sturen om een wapenstilstand te handhaven. Zijn woorden hebben extra gewicht, omdat het Verenigd Koninkrijk een van de weinige kernmachten is op het continent. De Britten voeren met dit besluit de druk op op andere Europese leiders, die vandaag samenkomen in Parijs voor spoedoverleg over de oorlog in Oekraïne.

Zaterdag gaf premier Schoof al aan dat Nederland openstaat voor het sturen van troepen om Oekraïne te beschermen bij een bestand met Rusland. Maar de Nederlandse leider hield nog een slag om de arm en wil eerst overleg over zo'n besluit.

Een Russische krant meldt dat Amerika vanaf dinsdag in de Saudische hoofdstad Riyad gaat praten met Rusland over de oorlog. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio noemt de komende gesprekken voorgesprekken. Hij stelt dat Oekraïne en Europa later wel zullen aansluiten, bij de echte onderhandelingen, maar wat hij daarmee precies bedoelt is onduidelijk.

Hevige aanvallen in Oost-Oekraïne

Het Russische leger heeft afgelopen weekend volgens Oekraïne hevige aanvallen uitgevoerd aan het oostelijke front. Het Oekraïense leger meldt dat zaterdag de zwaarste dag van 2025 was. Met name in de omgeving van de logistiek belangrijke stad Pokrovsk waren er beschietingen.

Afgelopen nacht is de hoofdstad Kyiv onder vuur genomen. Rusland heeft een reeks drones gelanceerd, meldt het Oekraïense leger. Over schade en slachtoffers is nog niets bekend. De Russische autoriteiten stellen dat Oekraïne de Russische stad Krasnodar heeft aangevallen met drones. Daarbij zou een persoon gewond zijn geraakt.

Het lijkt erop dat de invasiemacht op de valreep voor de onderhandelingen zoveel mogelijk grondgebied probeert te veroveren. De Amerikaanse minister van Defensie Hegseth zei onlangs dat Oekraïne al het door Rusland bezette gebied zal moeten opgeven, wat tot woedende reacties leidde in Kyiv en Brussel.

261 gevechten op een dag

Volgens Oekraïne werden zaterdag in 24 uur tijd 261 gevechten geleverd met het Russische leger. Dat is fors meer dan de ongeveer honderd dagelijkse gevechten in de periode ervoor. Rusland stelt dat het een dorp heeft ingenomen bij Pokrovsk, maar dat is niet bevestigd.

Rusland is de tweede helft van 2024 gestaag opgerukt in de oostelijke regio Donbas. Oekraïne kampt met een tekort aan militairen en desertie is een groeiend probleem. Zelf houdt Oekraïne een klein gebied in de Russische regio Koersk bezet.

In het zuiden van de VS zijn afgelopen weekend zeker negen mensen om het leven gekomen door overstromingen en noodweer. Hevige regen trof meerdere staten, waar zo'n 400.000 mensen zonder stroom kwamen te zitten.

De staat Kentucky lijkt het zwaarst getroffen. Gouverneur Beshear maakte op een persconferentie bekend dat er minstens acht mensen zijn omgekomen. Onder andere een moeder met haar 7-jarige kind, en een 73-jarige man behoren tot de dodelijke slachtoffers.

Vast in auto's

Georgia, Alabama, Mississippi, Tennessee, Virginia, West Virginia en North Carolina kregen eveneens met het noodweer te maken. Rivieren en beken traden uit hun oevers en mensen kwamen vast te zitten in auto's en huizen. Duizenden personen zijn door hulpdiensten in veiligheid gebracht.

Op verschillende plekken is lokaal de noodtoestand afgekondigd. De vrees is dat het waterpeil verder kan stijgen door nieuwe regen. Vermoedelijk ligt het werkelijke dodental als gevolg van het noodweer hoger, maar daar komt naar verwachting pas de komende dagen meer duidelijkheid over.

IJsverenigingen op verschillende plaatsen in het land gaan een spannende nacht tegemoet. Met temperaturen die bijna overal minstens dalen tot -5 en in het noorden zelfs tot -8, is de kans groot dat er morgen geschaatst kan worden.

In Warmond bij Leiden zijn ze er al helemaal klaar voor. Daar rijden ze met een sproeiwagen met twee grote tanks tot morgenochtend rondjes om een ijslaag te maken. De verwachtingen zijn positief, zegt Ruben van der Post. "We hopen tien tot vijftien millimeter te maken."

Dat zou genoeg moeten zijn want vorig jaar kon de ijsbaan open met een ijsdikte van twaalf millimeter. Vrijwilligers zijn de hele nacht in touw in de hoop dat het ijs morgen dik genoeg is.

Vijf weerapps

Wie de ijsclub in Doorn belt, krijgt een bandje te horen waarop de mogelijke schaatspret wordt aangekondigd. "Ja, we gaan dweilen." Vroeg in de ochtend valt daar de beslissing of de ijsbaan open gaat.

Ook in Winterswijk gaan de mannen van de sproeiploeg de hele nacht door. Die baan in de Achterhoek wordt ook wel de wonderbaan genoemd, omdat er al snel op geschaatst kan worden, maar dit weekend gooide bewolking roet in het eten. "Dan kun je geen ijs maken", zegt ijsmeester Hendrik van Prooije.

Als de temperatuur zakt, bestudeert hij vijf verschillende weerapps op zijn smartphone en besluit daarna of hij de sproeiploeg aan het werk zet. Vanavond heeft hij de sproeiploeg opgeroepen. Zelf gaat hij naar bed omdat hij voor de nacht naar dinsdag ingeroosterd staat om het ijs dik genoeg te maken.

Met de huidige omstandigheden verwacht de ijsmeester dat het ijs met één millimeter per uur groeit. Als de laag dik genoeg is gaat de baan om 08.30 uur open.

Geen marathon

In Noordlaren is er minder spanning dan tijdens andere vorstperiodes. "Dit keer is er geen strijd om de eerste marathon op natuurijs te kunnen organiseren", zegt Jurjen Bossewinkel. In overleg met de KNSB is besloten om deze vorstperiode geen marathon te houden. "De wedstrijdschaatsers zijn naar Zweden afgereisd", is het argument.

Dat het voorjaarsvakantie is in het noorden van het land is mooi meegenomen voor Bossewinkel. "Geweldig leuk natuurlijk, daar doen we het voor." Hij hoopt dat morgen veel kinderen van de ijspret kunnen genieten, maar zo ver is het nog niet. Ook in Noordlaren kan het weer tegenvallen. "Het hangt af van hoe hard het gaat vriezen."

Toch kan het bijna niet meer misgaan. "Als we de aangekondigde -7 of -8 halen gaat het zeker lukken, ijs en weder dienende", voegt Bossewinkel er lachend aan toe.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, vindt het noodzakelijk dat zowel Oekraïne als de Europeanen bij daadwerkelijke vredesonderhandelingen met Rusland worden betrokken. "Als er echte onderhandelingen zijn - daar zijn we nog niet -, maar als die er komen, dan moet Oekraïne betrokken worden omdat het binnengevallen is", zei Rubio tegen CBS.

Een Amerikaanse delegatie is naar Saudi-Arabië gegaan voor een gesprek met Russische onderhandelaars over vrede in Oekraïne. Bij die gesprekken zijn Oekraïne en Europese landen niet welkom. Dat leidde tot grote verontwaardiging.

Toch moeten ook Europese landen uiteindelijk betrokken worden, zei Rubio. "Omdat ook zij sancties hebben opgelegd aan Rusland, en omdat zij aan de oorlogsinspanningen hebben bijgedragen."

Rubio is in Israël. Hij reist vandaar naar Saudi-Arabië waar hij samen met de nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz en speciaal gezant voor het Midden-Oosten Steve Witkoff Russische vertegenwoordigers ontmoet.

De Oekraïense president Zelensky zei eerder dat hij geen vredesoplossing zal aanvaarden waaraan zijn land niet heeft meegewerkt. Morgen is in Parijs topoverleg van Europese leiders en NAVO-chef Mark Rutte over de Europese veiligheid en Oekraïne.

De animatiefilm Wander to Wonder van de Nederlandse regisseur Nina Gantz is bekroond met een Bafta-award. De film won tijdens de uitreiking van de belangrijkste Britse filmprijzen in de categorie beste korte animatie.

De film ging in wereldpremière in Venetië en won al diverse prijzen, waaronder een Gouden Kalf en een British Independent Film Award. Begin maart is Wander to Wonder ook een van de kanshebbers voor een Oscar.

De stop-motion-animatiefilm van Gantz gaat over drie poppen die speelden in het fictieve kindertelevisieprogramma Wander to Wonder. Nadat de bedenker van de show is overleden, worden ze alleen achtergelaten in de studio.

Bekijk de trailer van Wander to Wonder

Andere prijswinnaars zijn onder meer de films The Brutalist, Conclave, A Real Pain, Wallace & Gromit en de Spaanstalige film Emilia Perez, over een Mexicaanse drugsbaas die in transitie gaat om vrouw te worden.

De prijs voor beste film ging ook naar Conclave, de film met Ralph Fiennes over het kiezen van een nieuwe paus.

De Bafta-awards werden uitgereikt in de Royal Festival Hall in Londen.

De wereldsterren lieten zich uiteraard ook fotograferen op de rode loper:

Terwijl de wereld kijkt naar het Midden-Oosten, Oekraïne en VS, verslechtert de situatie in Sudan met de dag. Volgens de VN, Amnesty International en artsen zijn de afgelopen dagen honderden mensen omgekomen door bombardementen en droneaanvallen.

Zicht op vrede is er niet. De strijdende partijen hebben te veel belang bij deze oorlog, met als één van de belangrijkste redenen: goud.

"Na een dip in het eerste jaar van de oorlog trekken productie en export van goud flink aan", vertelt Suliman Baldo, directeur van de Sudan Transparency en Policy Tracker, een organisatie die zicht houdt op de corruptie. "Met de opbrengsten kopen de strijdende partijen wapens, drones en raketten. "De handel is nodig om de oorlog gaande te houden."

Kleine mijnen

Volgens de Sudanese minister van Financiën was de productie in 2024 64 ton, waarvan de helft geëxporteerd zou zijn. In werkelijkheid was de productie volgens Baldo veel groter, omdat de overheid alleen zicht heeft op de grote industriële mijnen. "Terwijl het meeste goud in Sudan juist uit de kleinere mijnen komt, waar in gevaarlijke omstandigheden met blote handen goud wordt gezocht."

"Er wordt wel degelijk heel veel ruw goud verhandeld", zegt Baldo. En dat levert veel op, want de goudprijs piekt op recordhoogte. Door de geopolitieke onrust en economische onzekerheid in de wereld is goud een goede investering.

Zowel het regeringsleger als de Rapid Support Forces (RSF) heeft goudmijnen in handen. De RSF bezit de mijnen in het westen van het land, het leger voornamelijk in het noorden, zuiden en oosten. Regelmatig neemt de ene partij een mijn van de andere in.

"Want hoe meer goud ze kunnen slijten, hoe meer wapens ze kunnen kopen", zegt Baldo. De RSF handelt direct met de Verenigde Arabische Emiraten, terwijl het regeringsleger deals sluit met andere landen.

Uiteindelijk komt bijna al het Sudanese goud terecht in de Verenigde Arabische Emiraten, vertelt Guido Lanfranchi, Hoorn van Afrika- onderzoeker bij Clingendael. Afhankelijk van de locatie van de mijn, en wie het daar voor het zeggen heeft, gaat het goud ook via landen als Zuid-Sudan, Uganda en Egypte naar Dubai, een goudwalhalla zonder strenge regels. "Het ruwe goud uit de regio belandt op één hoop en komt zo op de wereldmarkt. De oorsprong is daarna onmogelijk te achterhalen."

En er is nóg een belangrijke speler betrokken: Rusland. "In het westen werkt Rusland samen met de RSF, in het oosten met het leger", zegt Lanfranchi. De Russische activiteiten vallen sinds de opheffing van de Wagner Group onder het Russische Africa Corps. "Rusland is zelfs mede-eigenaar van een aantal mijnen. Een deel van dat goud gaat direct naar Rusland, zo kan het optimaal profiteren."

De Sudanese regering koopt wapens van Rusland, en importeert ook wapens uit Iran en Turkije. "Het is allemaal heel onoverzichtelijk, een wirwar van allianties, waarbij sommige landen samenwerken met beide strijdende partijen. Allemaal voor hun eigen gewin."

Zo worden mensen in allerlei landen rijk van het Sudanese goud: van transporteurs en tussenhandelaars tot generaals en corrupte ambtenaren. "Maar het conflict draait níet om goud", verduidelijkt Baldo. "De strijd gaat om macht en invloed van twee generaals. De goudhandel faciliteert die strijd, als brandstof voor het conflict. Er zit nog heel veel in de Sudanese bodem."

De oorlog voortzetten lijkt profijtelijker dan de strijdbijl begraven. De laatste poging tot vredesbesprekingen, in augustus, mislukte dan ook. "Eigenlijk heeft alleen Egypte baat bij vrede vanwege de vele Sudanese vluchtelingen, al floreert ook daar de goudhandel", zegt Lanfranchi. "Het vooruitzicht is heel somber."

De grootste verliezer is, zoals in elke oorlog, de bevolking. "Het goud zou gebruikt moeten worden om het land op te bouwen, voor voedsel, onderwijs en infrastructuur", zegt Baldo. "In plaats daarvan maakt goud het land kapot."

Bij medewerkers van maaltijdleverancier Maître in Oude-Tonge is tuberculose (tbc) vastgesteld. Dat schrijft het bedrijf in een verklaring op de website.

De Van Loon Group, waar Maître onder valt, kreeg op 18 oktober van de GGD Rotterdam-Rijnmond te horen dat er een medewerker besmet was. De gezondheidsdienst spoorde daarna via bron- en contactonderzoek in november en december nog drie besmettingen op bij de vestiging op Goeree-Overflakkee.

Daarop is besloten het onderzoek uit te breiden, schrijft Van Loon Group. Bij tachtig medewerkers gaf een huidtest een positieve uitslag, wat inhoudt dat iemand mogelijk is blootgesteld aan de bacterie.

Volgens de GGD zijn de mensen niet ziek en niet besmettelijk. Uit verder onderzoek moet blijken of er sprake is van alleen een infectie of van een actieve ziekte.

De Telegraaf schrijft dat twee werknemers ernstig ziek zijn geworden, onder wie een man die in november overleed. Volgens de GGD zijn er geen aanwijzingen dat er een verband is tussen de besmetting en het overlijden van de man. De andere medewerker wordt behandeld en gaat voorlopig niet aan het werk.

Lange behandeling

Tuberculose is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie. De ziekte zit meestal in de longen en kan besmettelijk zijn. Patiënten krijgen klachten als lange tijd hoesten, koorts en moeilijk ademhalen. De ziekte is goed te bestrijden, maar de behandeling duurt minimaal een half jaar. Zonder behandeling kan de ziekte dodelijk zijn.

Volgens het RIVM krijgt lang niet iedereen die besmet is ook tuberculose. Dat gebeurt in 1 op de 10 gevallen. Het kan maanden of jaren duren voor iemand ziek wordt. Wie besmet is met de bacterie, maar niet ziek wordt, is volgens het RIVM ook niet besmettelijk.

Medewerkers van de Van Loon Group worden via sessies en informatiemateriaal van de GGD op de hoogte gehouden van de situatie. Volgens de Van Loon Group is de voedselveiligheid niet in gevaar.

In Nederland komt tbc niet vaak voor. In 2023 werd de ziekte bij 710 mensen vastgesteld. In Nederland wordt niet standaard gevaccineerd tegen de ziekte. De prik wordt alleen gegeven aan bepaalde groepen reizigers of aan jonge kinderen met een ouder uit een land waar tbc vaak voorkomt.

Een Amerikaanse delegatie is op weg naar Saudi-Arabië voor een gesprek met Russische onderhandelaars over vrede in Oekraïne. Met Oekraïne zelf worden aparte gesprekken gevoerd, zegt de Midden-Oosten-gezant van president Trump, Steve Witkoff.

Witkoff sprak twee weken geleden al in Moskou over een gevangenenruil. Hij zei bij Fox News te hopen op "goede vooruitgang" in de gesprekken over vrede in Oekraïne.

Witkoff reist samen met Mike Waltz naar Saudi-Arabië. Waltz is de belangrijkste veiligheidsadviseur van Trump.

Eerder zei Trump dat ook minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio bij de gesprekken over vrede in Oekraïne zal aanschuiven. Het lijkt erop dat hij in een later stadium gaat meedoen.

Geen plek voor Europa

Europa wordt door de VS buitenspel gezet bij de onderhandelingen over de oorlog in Oekraïne. Europese leiders houden daarom morgen een spoedtop in Parijs. Ook NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte is aanwezig, net als voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en voorzitter van de Europese Raad António Costa.

"Hun besprekingen kunnen daarna in andere vormen worden voortgezet, met als doel alle partners die belang hebben bij vrede en veiligheid in Europa bijeen te brengen", zegt een woordvoerder van Von der Leyen.

De voorjaarsvakantie, die deze week begint voor regio Noord, belooft behoorlijk zonnig en zelfs lenteachtig te worden.

De week start nog rustig met licht winters weer, waarbij het in de nacht matig kan vriezen. Maar later in de week wordt het veel zachter en kunnen we voorzichtig het woordje lente in de mond nemen.

Aankomende nacht kan het flink koud worden. Er is weinig bewolking, waardoor het licht tot matig gaat vriezen. In het noordoosten, waar nog sneeuwresten liggen, kan het kwik zelfs dalen tot -7 of -8 graden.

Ook vandaag was het al op veel plekken zonnig:

Morgen is er veel zon en wordt het 2 tot 5 graden. De oostelijk wind leidt ertoe dat het hier en daar nog wel schraal aanvoelt. Dinsdag verandert er nog niet veel, al komen er wel wat sluierwolken bij. Hierdoor is het zowel 's nachts als overdag een graad of twee warmer.

Woensdag draait de wind van oost naar zuid, waardoor een veel zachtere lucht onze kant op komt. Vanaf donderdag blijft het ook 's nachts boven nul en stijgt de temperatuur overdag naar de dubbele cijfers.

Donderdag is er wel kans op wat regen. Vrijdag blijft het waarschijnlijk droog en kan het zelfs 16 graden worden. Ook in het weekend blijft het nog vrij zacht. Helemaal droog blijft het niet, maar grote hoeveelheden regen zitten voorlopig niet in het vat.

In Mali zijn meer dan veertig mensen omgekomen toen een illegale goudmijn instortte. De slachtoffers zijn voornamelijk vrouwen.

Ze waren in een verlaten open mijn geklommen om naar goud te zoeken toen de aarde begon te schuiven en instortte, zegt een vakbondsleider voor mijnwerkers tegen persbureau Reuters.

Over het dodental lopen de berichten uiteen van 42 tot 48. Volgens de lokale politie is onder de doden een vrouw die haar baby op haar rug droeg.

Mali is een van de grootste goudproducenten ter wereld. Doordat veel mijnwerkers niet veilig te werk gaan en de mijnbouw in het West-Afrikaanse land niet goed geregeld is, gebeuren regelmatig ongelukken.

Eind januari kwamen in Mali tien mijnwerkers om het leven toen een mijntunnel volliep met water.