NOS Nieuws - Algemeen

Als de kabinetsmaatregelen die effect hebben op cultuur doorgaan, komen alle inkomstenbronnen van de sector onder druk te staan en ontstaat een negatief domino-effect. Dat komt naar voren uit een onderzoek in opdracht van private financiers, gemeenten en de kunst- en cultuursector, waaronder het Cultuurfonds en Kunsten '92.

Het kabinet wil dat de cultuursector de eigen broek ophoudt en minder afhankelijk wordt van overheidssubsidies. In het coalitieakkoord was er geen paragraaf gewijd aan cultuur, maar in de financiële plannen staan wel maatregelen die een negatief effect hebben op de sector.

De sector zal daardoor jaarlijks zo'n 200 tot 350 miljoen euro mislopen, stelt het onderzoek, terwijl er toch al "geen vet op de botten zit". De cultuursector is niet de enige die zich uitspreekt tegen de kabinetsplannen. Ook de sportwereld en vakantieverhuurders zijn bezorgd over wat met name de btw-verhoging met hun inkomsten gaat doen.

Minder inkomsten vanuit publiek

Het onderzoek laat volgens de cultuursector zien dat de kabinetsmaatregelen niet alleen leiden tot minder geld uit subsidies, maar ook tot minder inkomsten uit kaartverkoop (door de btw-verhoging) en minder subsidie vanuit loterijen (vanwege de verhoogde kansspelbelasting) en vanuit gemeenten (vanwege begrotingstekorten daar).

In het onderzoek werd ook gekeken naar het effect van het verlagen van de giftenaftrek, maar dat is inmiddels deels achterhaald. De mogelijkheid om als particulier (deels) belastingvrij aan de cultuursector te schenken zou worden ingeperkt. Dat gebeurt nog steeds, maar minder ingrijpend dan eerst het plan was.

Ongeveer de helft van het geld binnen de cultuursector (exclusief filmsector, archieven en bibliotheken) komt van het Rijk en gemeenten in de vorm van subsidies. Tegelijk maakt niet elke culturele instelling, kunstenaar of gezelschap gebruik van subsidies.

Het kabinet wil de btw op de meeste culturele goederen, van podiumkunsten en boeken tot hotelovernachting, verhogen van 9 naar 21 procent, de protesten vanuit de sector ten spijt. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Sport (OCW) kwam tot de conclusie dat deze verhoging 5 tot 6 procent minder bezoekers zal opleveren.

Dit onderzoek uit de sector spreekt van een teruggang van 9 tot 12 procent, omdat volgens de onderzoekers niet de hele verhoging van de prijzen van de kaartjes is meegerekend. Om de stijgende loonkosten en andere kosten in de sector te kunnen betalen, moeten de prijzen voor kaartjes mee omhoog. Ook niet volledig meestijgende subsidies drijven de tarieven op.

Uit een Kamerbrief van staatssecretaris Idsinga (Fiscaliteit en Belastingdienst) bleek gisteren dat de overheid geen zogeheten impactanalyse voor de btw-verhoging heeft uitgevoerd. Met zo'n analyse kunnen de (financiële) gevolgen van voorgenomen besluiten worden getoetst.

Subsidiebronnen

Het ministerie van OCW heeft te maken met bezuinigingen vanuit het Rijk. Het moet de komende jaren een miljard euro bezuinigingen. Dat gaat met een begroting van ruim 50 miljard euro lang niet allemaal ten koste van cultuur, maar cultuur zal er ook niet aan ontkomen: ongeveer 1,3 miljard van de begroting is voor cultuur. Daarbij komt dat de subsidies vanuit het Rijk de afgelopen jaren ongeveer gelijk zijn gebleven en dus niet zijn gecorrigeerd voor inflatie.

Bij gemeenten zit de cultuurbegroting anders in elkaar. Zij krijgen geld van het Rijk in het Gemeentefonds. Vanaf 2026 verwachten gemeenten in het 'ravijnjaar' een begrotingstekort van 1,1 miljard euro.

Aangezien bijdragen voor kunst- en cultuur niet geoormerkt zijn (dus gemeenten mogen zelf bepalen of ze daar geld aan uitgeven), bestaat de kans dat zij ervoor kiezen het beschikbare geld aan andere posten te besteden. Een voorbeeld is Bergen op Zoom, waar coronasteungeld voor de cultuursector werd besteed aan reorganisatie van de gemeente en salarissen van topambtenaren.

Een andere factor die bepalend is voor de cultuurinkomsten is de verhoging van de kansspelbelasting. Het bedrag dat de cultuursector krijgt van organisaties als de Nationale Postcodeloterij zal dalen omdat de belasting omhoog gaat, verwachten de onderzoekers.

'Kaalslag'

"Dit heeft niets te maken met survival of the fittest", zegt Cathelijne Broers, directeur van het Cultuurfonds. "Alle kunstenaars, instellingen of gezelschappen in Nederland gaan er financieel op achteruit, ook als je niet afhankelijk bent van subsidies. Dit wordt een kaalslag: voor gesubsidieerde en niet-gesubsidieerde instellingen, voor gerenommeerde kunstenaars en nieuw talent, voor binnen en buiten de Randstad."

Of het kabinet alle plannen doorzet, zal aankomende vrijdag bij het presenteren van het regeerprogramma en volgende week dinsdag op Prinsjesdag duidelijk worden. Eerder werd gelekt dat de verhoging van de btw waarschijnlijk doorgaat.

Reddingswerkers hebben op de Mont Blanc de lichamen van vier bergbeklimmers aangetroffen. Het gaat om twee Italiaanse en twee Zuid-Koreaanse bergbeklimmers die afgelopen weekend vermist raakten.

De klimmers werden gevonden op een hoogte van ongeveer 4700 meter, niet ver van de top van de Mont Blanc. Volgens de autoriteiten in het Franse departement Haute-Savoie zijn ze overleden door uitputting en onderkoeling.

Drie groepen bergbeklimmers zonder gidsen deden zaterdag noodoproepen nadat ze in de problemen waren geraakt door slecht weer. Daarop gingen Franse en Italiaanse reddingswerkers naar ze op zoek. Twee Zuid-Koreanen konden zondagochtend worden gered op zo'n 4100 meter hoogte.

Een Frans team kon de bergtop door de slechte weersomstandigheden pas vandaag per helikopter bereiken. De daar aangetroffen lichamen zijn vervolgens naar beneden gebracht.

IJsblok

Begin augustus kwam in het Mont Blancmassief een Franse bergbeklimmer om het leven toen een ijsblok van een gletsjer loskwam en naar beneden viel. Twee Duitse klimmers raakten vermist in de daaropvolgende lawine. De zoektocht naar hen werd na enkele dagen gestaakt.

De Scheveningse pier gaat mogelijk flink op de schop. Om de pier rendabel te maken, moeten er een hotel, een wellnesscentrum en een congrescentrum komen, staat in herontwikkelingsplannen die vanavond zijn gepresenteerd.

Het reuzenrad moet blijven en het gebouw moet in de toekomst energiezuinig zijn, staat in de plannen van projectontwikkelaar en mede-eigenaar Re:born. Omwonenden, ondernemers en bezoekers waren betrokken bij het maken van de plannen.

De Haagse gemeenteraad drong er bij de eigenaren van de pier op aan om plannen te maken voor het 300 meter lange bouwwerk, schrijft Omroep West. In 2022 bleek uit bouwkundig onderzoek dat de staat van de pier zo slecht was dat grote delen op korte termijn moeten worden vervangen of gerepareerd om de veiligheid van bezoekers te kunnen garanderen.

Nu de plannen er zijn, moet er snel worden gebouwd, zegt Saman Mohammadi van ontwikkelaar Re:born: "Hoe langer we wachten met de herontwikkeling, hoe hoger de kosten van het herstellen van de constructie. De eerste 70 meter van de pier is er slecht aan toe. Dat stuk is nu veilig, omdat we het gestut hebben. Maar we moeten wel snel beginnen."

De gemeente Den Haag moet de plannen nog goedkeuren. Zo moet het bestemmingsplan aangepast worden zodat er een hotel kan worden gebouwd. De Haagse wethouder Robert van Asten (D66) is in ieder geval enthousiast. Volgens hem zijn er de afgelopen jaren meerdere partijen geweest die iets van de pier wilden maken, maar lukte dat steeds niet.

"Deze partij lijkt een concept te hebben waarmee er vier seizoenen per jaar iets te doen is op de pier met verschillende doelgroepen. Van zakelijke vergadertijgers tot opa's en oma's die met hun kleinkinderen een ijsje komen eten. In deze combinatie heb ik vertrouwen", aldus de wethouder.

Ook raadslid Richard de Mos (Hart voor Den Haag) ziet de herontwikkeling zitten. "We hebben de plannen bekeken en ze zien er fantastisch uit. De combinatie van meerdere bestemmingen op de pier leidt tot vreugde bij ons", aldus De Mos.

De kosten voor de herontwikkeling bedragen volgens de ontwikkelaar tientallen miljoenen euro's. Mohammadi hoopt in 2026 te kunnen beginnen met de verbouwing en verwacht de nieuwe pier twee jaar later te kunnen openen.

Lange geschiedenis

Al sinds 1901 kent Scheveningen een pier. De toenmalige houten constructie werd in 1943 door de Duitse bezetter gesloopt na een brand. De huidige pier werd in 1961 geopend door prins Bernhard.

Het gebouw werd in 2013 op last van de brandweer gesloten omdat het niet meer voldeed aan de veiligheidseisen. Pas na twee jaar ging de pier weer gedeeltelijk open.

Weerexperts hadden voor de afgelopen weken de meeste orkanen ooit verwacht boven de Atlantische Oceaan, maar sinds halverwege augustus bleef het ongewoon stil.

Na orkaan Ernesto heeft zich wekenlang geen orkaan meer gevormd boven de Atlantische Oceaan. Dat is de langste periode zonder orkaan in een orkaanseizoen in 56 jaar, meldde onder meer CNN. Het seizoen loopt van 1 juni tot en met 30 november.

De Colorado State University hield rekening met elf orkanen, waarvan vijf van de hoogste categorie. De Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration verwachtte acht tot dertig orkanen. De helft daarvan zou tot een zware orkaan kunnen uitgroeien. Die bereiken windsnelheden van 179 kilometer per uur en hoger.

Maar met nog minder dan drie maanden te gaan is de tussenstand: drie orkanen, waarvan één zware.

Onweersbuien trekken richting Marokko

Een verklaring voor het uitblijven van orkanen is dat clusters onweersbuien boven het Afrikaanse vasteland naar het noorden, de Sahara, trokken in plaats van naar de Atlantische Oceaan, legt het KNMI uit. En vanuit die clusters op zee ontstaan orkanen. Maar nu trokken de onweersbuien richting onder meer naar Marokko, waar ze tot overstromingen leidden in het zuiden van Marokko. Het Marokkaanse ministerie van Binnenlandse Zaken spreekt van een "uitzonderlijk" weerfenomeen in het gebied.

Weerman Peter Kuipers Munneke vertelde in het NOS Journaal over de uitzonderlijke regenval in het noorden van Afrika:

Dat de clusters zich niet naar de Atlantische Oceaan verplaatsen, is verrassend, zegt Phil Klotzbach, orkaanexpert en onderzoeker aan de Colorado State University tegen CNN. Hij vermoedt dat de verplaatsing naar het noorden te maken kan hebben met extreem warm water in de Atlantische Oceaan dat reageert op een stukje abnormaal koud water bij de evenaar.

Omdat het seizoen nog lang duurt, is het lastig te zeggen of ook de komende tijd weinig orkanen zullen ontstaan. In de buurt van de kust van Texas heeft zich inmiddels storm Francine gevormd. Die zwelt naar verwachting aan tot een orkaan terwijl hij richting Louisiana raast. De orkaan komt daar naar verwachting morgen aan land.

In Louisiana zijn evacuatiebevelen uitgevaardigd. Ook blijven morgen en overmorgen meerdere scholen gesloten.

De Australische regering wil sociale media dit jaar gaan verbieden voor kinderen tot een bepaalde leeftijd. Dit vanwege de risico's voor de mentale gezondheid, zoals pesten en een laag zelfbeeld.

De Australische premier Anthony Albanese zegt binnenkort de technologie te gaan testen om het verbod in de praktijk te kunnen brengen. De minimale leeftijd zal 14, 15 of 16 jaar worden.

"Ik wil niet meer dat kinderen op hun telefoon zitten. Ik wil dat ze échte dingen meemaken, met échte mensen. Want we weten dat sociale media sociale schade toebrengen", aldus de premier.

Er is ook kritiek. Zo zeggen critici dat een verbod het probleem niet bij de bron aanpakt, want pesten, vrouwenhaat en racisme blijven nog steeds bestaan online. Daarnaast hebben sommige kinderen juist wel baat bij sociale media, omdat er ook heel behulpzame content op staat.

Drie verdachten van een dodelijke mishandeling van een 23-jarige Somalische man in Den Haag worden door Duitsland aan Nederland overgeleverd. Dat bevestigt het Duitse Openbaar Ministerie (OM) aan Omroep West.

De mishandeling was op 21 juli rond 00.50 uur op het Plein, tegenover een horecagelegenheid. Het slachtoffer werd naar het ziekenhuis gebracht, waar hij die ochtend overleed.

De politie zei eerder te vermoeden dat er voor de mishandeling ruzie ontstond op de Lange Poten, de straat die langs het Plein loopt. Op de plek van de mishandeling werden borden geplaatst met een oproep aan getuigen. Ook werden flyers uitgedeeld en vroegen agenten mensen op het Plein of ze iets hadden gezien.

Uit het onderzoek kwamen vier verdachten uit Duitsland naar voren. Ze werden aangehouden in Remscheid, bij Wuppertal. Het zijn een 19-jarige man, een 21-jarige man, en twee mannen van 23. Het uitleveringsverzoek van een van de verdachten loopt nog.

De drie andere mannen komen binnen enkele maanden naar Nederland, verwacht het Nederlandse OM.

De Duitse regering en oppositiepartij CDU/CSU zijn het niet eens geworden over aanscherping van het migratiebeleid. De oppositie stapte aan het eind van de middag uit het migratieoverleg in Berlijn, omdat de voorstellen die op tafel lagen volgens hen niet leiden tot meer afwijzingen van migranten aan de grens.

Minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser zou hebben voorgesteld om migranten aan de Duitse grens af te wijzen als zij al door andere EU-lidstaten gereisd zijn en daar asiel hebben aangevraagd. De politie moet op zulke eerdere asielaanvragen controleren.

Afgewezen migranten worden, als het aan de minister ligt, in de buurt van de grens ondergebracht en snel teruggestuurd naar het land waar ze al asiel hadden aangevraagd.

Deur niet helemaal dicht

Volgens CDU/CSU kunnen andere EU-lidstaten in dat geval stoppen met het registreren van asielzoekers, zodat een migrant formeel pas in Duitsland de eerste asielaanvraag doet en daar de asielprocedure mag doorlopen. In dat scenario lost het plan van de minister dus niets op, stellen de christendemocraten.

"De poging om een gemeenschappelijk pad te vinden is mislukt", zei CDU-leider Friedrich Merz. De beoogde maatregelen aan de Duitse grens zijn volgens de christendemocraten wel een verbetering, maar gaan niet ver genoeg. De partij gooit de deur niet helemaal dicht. Ze sluit niet uit dat ze bepaalde wetsvoorstellen steunt in het parlement.

Minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser kondigde gisteren paspoortcontroles bij de nationale grenzen aan. De maatregel gaat volgende week maandag in en geldt zeker zes maanden. Faeser wil hiermee ook Duitsland beschermen tegen dreigingen zoals islamitisch terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit.

Hoe de controles er in de praktijk uit gaan zien, is nog niet bekend. De roep om strengere grenscontroles is in Duitsland is zowel in de samenleving als in de politiek sterk toegenomen na de terreuraanvallen in onder meer Solingen en Mannheim.

Het is het eerste, en misschien wel enige tv-debat tussen de Amerikaanse presidentskandidaten. En als Kamala Harris en Donald Trump vannacht om 03.00 uur Nederlandse tijd (21.00 uur lokale tijd) het podium van het National Constitution Center in Philadelphia betreden, zullen de meeste ogen gericht zijn op de Democratische kandidaat Harris.

Uit een peiling van The New York Times/Siena College blijkt dat 28 procent van de kiezers aangeeft eerst meer over haar te willen weten, voor ze op haar stemmen. Want ook al kennen mensen haar als vicepresident, veel Amerikanen weten niet waar ze voor staat. Aan Harris de opdracht daar in dit debat verandering in te brengen.

De afgesproken regels zijn weer streng. Zo is er geen publiek welkom in de studio van tv-zender ABC, die het debat dit keer organiseert. Ook ruggespraak is niet toegestaan. Als een kandidaat niet aan het woord is, wordt zijn of haar microfoon uitgezet. Daardoor kunnen de twee elkaar niet interrumperen en alleen de debatleiders mogen vragen stellen.

Verder zal Harris voor de kijkers rechts staan en heeft de Republikeinse kandidaat Trump er, na het winnen van de toss, voor gekozen als laatste een slotverklaring te geven.

Veel op het spel

Voor beide kandidaten staat er veel op het spel. Daarvan is iedereen zich terdege bewust sinds het voor de inmiddels voormalige Democratische kandidaat Biden dramatisch verlopen eerste debat.

Een voordeel voor Trump is dat hij zich minder hoeft te profileren dan Harris. Uit eerdergenoemd onderzoek van The New York Times/Siena blijkt dat maar 9 procent van de Amerikanen de behoefte heeft meer over hem te weten te komen. Gek is dat niet. Het is tenslotte al de derde keer dat hij meedoet aan de presidentsverkiezingen. Bij Trump zal er daarom vooral op gelet worden of hij zich weet te beheersen.

De druk tijdens dit debat ligt dus vooral op Harris, die het voor het eerst opneemt tegen de altijd onvoorspelbare Trump. De twee hebben elkaar zelfs nog nooit eerder ontmoet.

Verlangen naar verandering

Sinds Harris kandidaat is voor de Democratische partij heeft ze ook pas één interview gegeven. De kiezers kregen in dat gesprek een inkijkje in haar beweegredenen om voor het presidentschap te gaan. Maar dat was maar kort en tijdens de rest van haar optredens las ze haar speeches voor van een autocue.

Ze zal zich presenteren als de kandidaat die zich wil richten op de toekomst in plaats van iemand die teruggrijpt op het verleden, zoals Trump doet met zijn leus Make America Great Again. Potentiële kiezers willen vooral ook weten op welke onderwerpen ze zich onderscheidt van Biden. Want de Amerikanen verlangen, na vier jaar met torenhoge inflatie, naar verandering. Kan zij die bieden?

Harris zal dus aan de zwevende kiezers duidelijk moeten maken wat zij zal doen om het leven weer betaalbaarder te maken. Want de economie en nationale veiligheid staan bovenaan de lijstjes van onderwerpen die de Amerikanen belangrijk vinden.

Een ander heet hangijzer is de grensproblematiek en het is ook de vraag hoe ze die beter wil aanpakken. Trump verwijt Harris dat onder haar vicepresidentschap miljoenen migranten illegaal de grens met de VS zijn overgestoken.

De afgelopen weken ging Harris over dit onderwerp in het offensief door te stellen dat er wel degelijk een akkoord op tafel lag om de grensproblematiek aan te pakken, maar dat Trump dat blokkeerde door druk te zetten op zijn vertrouwelingen in het Congres.

Nog een vraag is of ze een verbod wil op fracking. In 2019, toen Harris zich verkiesbaar stelde als kandidaat, was ze nog voor een verbod op deze omstreden methode om gas te winnen. Nu zegt ze daartegen te zijn. Trump zal haar proberen weg te zetten als een draaier.

Belangrijkste negentig minuten van campagne

Maar Harris is een ervaren debater, die niet bang is de confrontatie aan te gaan. Zo zette ze vier jaar geleden tijdens het vicepresidentiële debat Mike Pence op zijn plaats toen hij haar onderbrak. Voormalig politiek adviseur van Harris Jim Stearns zegt tegen The New York Times: "Ze begrijpt als geen ander dat er maar één manier is om te dealen met iemand die je constant aanvalt en dat is harder terugslaan dan hij jou raakt".

Harris gaat het debat dus in als de underdog, Trump als de oudste presidentskandidaat ooit. Het zullen waarschijnlijk de belangrijkste negentig minuten van deze campagne voor de presidentsverkiezingen worden, aangezien de kans groot is dat dit de enige keer is dat de kandidaten recht tegenover elkaar staan.

Nadat Biden zich had teruggetrokken als Democratische kandidaat profiteerde Harris een maand van het enthousiasme dat zij als jongere vrouwelijke kandidaat van kleur teweegbracht. Inmiddels is die euforie aan het wegebben en gaan Trump en Harris in de cruciale staten met veel zwevende kiezers vrijwel gelijk op.

Het is vandaag precies een jaar geleden dat een kwart van de Libische stad Derna werd weggevaagd. De zwaarste tropische storm ooit gemeten in de regio kwam daar toen aan land. Twee slecht onderhouden dammen, iets buiten Derna, hielden geen stand tegen de ongekende stortregens die storm Daniël veroorzaakte.

Dikke modderstromen raasden door de stad en vernielden hele woonwijken, bruggen en toegangswegen. Volgens de VN kwamen ruim 5000 mensen om het leven en zeker 8000 mensen worden nog steeds vermist. Maar de schattingen over het aantal vermisten lopen sterk uiteen.

"Die aantallen worden opzettelijk laag gehouden omdat de autoriteiten de verantwoordelijkheid niet willen nemen. Een kwart van een stad met 120.000 mensen werd verwoest. Dat zouden 30.000 doden kunnen zijn, maar niemand die dat met zekerheid kan zeggen omdat er zoveel onduidelijk is," zegt Libië-expert Anas El Gomati, directeur van de denktank Sadeq Institute.

Slecht bereikbaar

De onduidelijkheid over de aantallen slachtoffers illustreert het gebrek aan transparantie in de nasleep. Direct na de ramp bleek het moeilijk om noodhulp richting Derna te krijgen. Het rampgebied was in eerste instantie slecht bereikbaar en toegang werd al snel belemmerd door de autoriteiten.

Ook de wederopbouw kwam langzaam op gang. Inmiddels, een jaar later, staat een deel van het getroffen gebied in de steigers. Meer dan 43.000 mensen raakten ontheemd en 18.500 huizen werden onbewoonbaar.

Vanuit de lucht is goed te zien hoe zwaar Derna werd geraakt door de vloedgolf en nu, een jaar later, hoeveel er wordt gebouwd:

Ook rondom de wederopbouw is veel onduidelijk. "Een van de grote zorgen die wij hebben is dat er geen nationaal plan voor de wederopbouw en voor de aanpak van de verwoesting in Derna is," vertelt Hanan Salah, Libië-expert bij mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Ze maakt zich zorgen over het gebrek aan transparantie.

"Wie zijn de begunstigden? Wie betaalt de wederopbouw? Dat is allemaal onduidelijk. Bovendien is er is geen internationale druk om dit wel openbaar te maken." Dat er in het verscheurde land geen centraal gezag is en verschillende autoriteiten zich met de wederopbouw bemoeien maakt het geheel alleen nog maar complexer.

Onderzoek van de Wereldbank, de Verenigde Naties en de Europese Unie concludeerde begin dit jaar dat het 1,63 miljard euro zou kosten om de schade te herstellen. El Gomati: "Worden de inwoners van Derna geraadpleegd over de wederopbouw van hun eigen stad? Nee. Want alle details zijn in nevelen gehuld. We kennen de werkelijke kosten en de tijdlijn niet. We weten niet of er veilig wordt gebouwd. Er is absoluut geen financieel toezicht, waardoor geld makkelijk in diepe zakken kan verdwijnen."

Zware trauma's

Hoewel het voor veel inwoners van Derna goed voelt dat er beweging zit in de wederopbouw, is het trauma nog altijd vers. "De bouwwerkzaamheden gaan best goed maar wij, de mensen, hebben het zwaar. Het kost veel tijd om te helen", zegt Malak Alhanoshi.

In haar opvangcentrum in Derna komen honderden kinderen met zware trauma's die ze maar moeilijk kunnen verwerken. Hier krijgen ze hulp en kunnen ze zich uiten door georganiseerde activiteiten.

De muur hangt vol met tekeningen van kapotte huizen. "Veel van hen durfden eerst niets te vertellen maar langzaam komen de verhalen en praten ze over die verschrikkelijke nacht", vertelt een van de medewerkers.

Lang wachten

Internationale onderzoekers concludeerden vorig jaar dat de ramp deels veroorzaakt werd door fouten in het ontwerp van beide dammen. Volgens experts wisten de autoriteiten al jaren dat de stuwdammen boven de vallei verouderd waren en hoognodig onderhouden moesten worden. Dat gebrek aan onderhoud bleek fataal. Aan de bezweken dammen is sinds vorig jaar, voor zover bekend, nog altijd niet gewerkt.

Wel legde een rechtbank deze zomer gevangenisstraffen op van 9 tot 27 jaar op aan twaalf functionarissen. Die waren verantwoordelijk voor het waterbeheer bij Derna en het onderhoud van de stuwdammen. Ze zijn veroordeeld wegens nalatigheid, moord met voorbedachten rade en verspilling van overheidsgeld. Maar het proces is grotendeels achter de schermen gehouden, details ontbreken.

Alhanoshi, die zelf 25 familieleden verloor, vindt deze gevangenisstraffen pas het begin. Ze vertelt dat nabestaanden nog altijd met veel vragen zitten. Liggen hun geliefden in een massagraf, onder het puin van hun eigen huis of zijn ze in zee verdwenen? En hoe zit het met compensatie? Zonder antwoorden kan ze niet door. Ze kan het niet afsluiten. Maar naar alle waarschijnlijkheid zal ze nog lang moeten wachten.

Zo'n 1200 wetenschappers die door geplande bezuinigingen van dit kabinet hun baan aan de universiteit dreigden te verliezen, kunnen toch aanblijven. De coalitie wilde 215 miljoen euro bezuinigen op de sectorplannen, geld dat bedoeld is om de werkdruk op universiteiten te verminderen.

Na grote weerstand van universiteiten gaat deze bezuiniging niet door, laten bronnen aan de NOS weten. Dit betekent wel dat het afgesproken bedrag elders moet worden gevonden. Minister Bruins schrapt beurzen voor startende wetenschappers.

Academisch jaar

In het coalitieakkoord dat de fractieleiders voor de zomer sloten, staat dat er 1 miljard euro op het hoger onderwijs wordt bezuinigd. Dit leidde bij de opening van het academisch jaar tot demonstraties van studenten en medewerkers

De hele aangekondigde bezuiniging leidde tot onvrede, maar het schrappen van 1200 banen lag in het bijzonder gevoelig. Het draait om geld dat de vorige Onderwijsminister, Dijkgraaf, nog geen twee jaar geleden beschikbaar stelde om de werkdruk te verlagen en universiteiten beter te laten samenwerken.

Dijkgraaf vroeg universiteiten om de koppen bij elkaar te steken over onderzoekthema's waaraan ze prioriteit willen geven en deze thema's onderling te verdelen. Met het geld konden de universiteiten wetenschappers een vast contract aanbieden. En dat hebben de universiteiten gedaan.

1200 onderzoekers hebben nog maar kort geleden zo'n vast contract gekregen, aldus de universiteiten. Dat zou met deze bezuiniging weer moeten worden teruggedraaid.

Starters- en stimuleringsfondsen

De nieuwe minister van Onderwijs, Bruins, kiest er nu voor om de starters- en stimuleringsfondsen te schrappen, die ook waren ook ingevoerd door zijn voorganger. Ze waren bedoeld om startende wetenschappers een onderzoeksbeurs te geven. Bestaande beurzen blijven bestaan, maar er worden straks geen nieuwe meer uitgekeerd.

Door de bezuiniging om te gooien wijkt de minister dus af van het hoofdlijnenakkoord. De verwachting is dat deze bezuiniging minder pijnlijk is omdat niet direct mensen ontslagen hoeven te worden. De uitgewerkte plannen van de minister worden vrijdag bekendgemaakt tijdens de presentatie van het regeerprogramma.

Universiteiten zien in het omgooien van de bezuinigingen nog weinig positiefs. "De sectorplannen worden weliswaar niet geschrapt, maar wat de minister doet is broekzak- vestzak. De één miljard bezuiniging staat nog steeds, dus de dreun voor studenten en medewerkers blijft hiermee even groot", aldus Caspar van den Berg, voorzitter Universiteiten van Nederland in een reactie aan de NOS.

De Tweede Kamer wil af van 'private equity' in de zorg. Tegen de zin van minister Agema van Volksgezondheid heeft de Kamer een motie van de SP aangenomen, waarin het kabinet wordt gevraagd een verbod in te stellen op het steken van geld door particuliere investeerders in de zorg.

In de motie staat dat puur op winst gerichte investeerders een groot risico vormen voor de zorg en dat de Kamer al meerdere keren oproepen heeft gedaan om private equity in de zorg een halt toe te roepen.

De SP-motie werd niet alleen gesteund door de oppositiepartijen GroenLinks-PvdA, CDA, Denk, Partij voor de Dieren en ChristenUnie, maar ook regeringspartij PVV stemde ervoor. Die partij ging dus in tegen zijn eigen minister.

Kind niet met badwater weggooien

Agema toonde zich als Kamerlid ook altijd kritisch over private equity in de zorg. Maar vorige maand schreef ze als minister aan de Kamer dat een verbod tot gevolg kan hebben dat het betalen van onderdelen van de zorg moeilijker wordt en dat het daarmee de toegankelijkheid van zorg kan beperken.

Vorige week zei Agema in de Kamer dat ze de 'graaiers' in de zorg wil aanpakken, maar dat ze het zonde zou vinden om "het kind met het badwater weg te gooien" en dat ze daarom de motie ontraadde.

Hard nodig

Als voorbeeld noemde ze private investeerders die bijvoorbeeld de backoffice van huisartspraktijken op orde brengen en daarmee de administratietijd verminderen. Volgens haar zijn dat soort investeerders hard nodig.

De Kamer heeft ook twee moties van GroenLinks-PvdA aangenomen over verdere beperking van winsten in de zorg. Tegen die uitspraken van de Kamer verzette Agema zich niet.

Ridouan Taghi is opnieuw verplaatst binnen de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught. Dat bevestigt zijn detentieadvocaat Thomas van der Horst, na berichtgeving van persbureau ANP. Hij zit nu weer alleen op een afdeling.

Vorige week werd bekend dat Taghi eind juli was verplaatst naar een andere afdeling binnen de EBI. In dit deel zitten ook veroordeelden als Saïd R., die geldt als rechterhand van Taghi, en Willem Holleeder. Dat leidde tot verontwaardiging in onder meer de Tweede Kamer. Meerdere partijen vroegen om opheldering bij staatssecretaris Coenradie van Justitie .

Die erkende daarna in een brief dat EBI-gevangen recent zo'n twintig seconden contact met elkaar hebben gehad door een "foutieve handeling". Volgens Coenradie was dit vanwege de veiligheid "zeer onwenselijk", waarna ze vroeg om een "grondige" evaluatie, "en waar mogelijk extra maatregelen te treffen".

Advocaat Van der Horst zegt dat Taghi vandaag is overgeplaatst, en dat die overplaatsing "wederom niet was gemotiveerd". Hij sluit niet uit dat de berichtgeving van vorige week heeft geleid tot de overplaatsing.

Arrestatie zoon

Taghi werd in februari, samen met Saïd R. en Mario R. veroordeeld tot levenslang in het veelbesproken Marengo-proces. De EBI had speciaal voor Taghi's komst een extra vleugel gebouwd met een eenpersoonsafdeling, de E1, zodat hij volledig afgezonderd van de andere gevangenen zijn straf kon uitzitten.

De verplaatsing eind juli had te maken met de komst van Faissal Taghi, Ridouan's 23-jarige zoon. Die werd eind juli aan Nederland uitgeleverd nadat hij was opgepakt in Dubai. Hij wordt ervan verdacht het criminele netwerk van zijn vader te hebben voortgezet, en zit nu in de E1 in plaats van zijn vader.

Schimmelcel

Taghi zit sinds vandaag in een deel van de EBI dat niet meer gebruikt werd vanwege een geplande verbouwing. Dat deel voldoet volgens advocaat Van der Horst "niet aan de detentiestandaarden waaraan Nederland zich volgens internationaal recht heeft te houden".

Van der Horst: "De gordijnen en de douche in de cel van cliënt zijn beschimmeld en op het bureau en het matras zijn voetstappen zichtbaar van kennelijk de werkmannen die de afdeling nog moeten verbouwen. In de schimmelcel ligt overal stof en vuiligheid."

Taghi werd in 2019 gearresteerd als hoofdverdachte in het Marengo-proces, de grote rechtszaak tegen kopstukken van een groot crimineel netwerk dat verantwoordelijk is voor meerdere moorden en liquidaties.

De dodelijke schietpartij in Dronten gistermiddag houdt de buurtbewoners flink bezig. De schietpartij vond midden in een woonwijk plaats en veel mensen hebben de schietpartij gezien, meldt Omroep Flevoland.

De omroep sprak met meerdere bewoners die slecht hebben geslapen of vandaag vrijgenomen hebben van werk. Ook kinderen hebben de schietpartij gezien, zeggen buurtbewoners.

Op de basisschool in de wijk is vanmorgen in de klas gesproken over het incident, zegt directeur Bianca Mahabier. "Sommige kinderen wonen in de straat en in de straat erachter", zegt zij. "Ze schrikken, want het is heftig voor een dorp als Dronten." De directeur zegt overigens niet te weten of kinderen de schietpartij hebben gezien.

Burgemeester Jean Paul Gebben zegt met verbijstering en afschuw te hebben kennisgenomen van het schietincident. "De impact van zo'n gebeurtenis is enorm", zegt hij.

De burgemeester betuigt zijn medeleven aan de slachtoffers, hun familie en omstanders. De gemeente houdt morgenavond een inloopbijeenkomst waar inwoners met elkaar in gesprek kunnen.

Tweede verdachte aangehouden

De schietpartij was gistermiddag op de Blaasbalg in Dronten-West. Een 39-jarige vrouw en een 32-jarige man raakten zwaargewond, het derde slachtoffer, een 30-jarige man, overleed ter plekke aan zijn verwondingen. Een 48-jarige man is kort na het incident aangehouden.

De politie meldt dat een tweede verdachte is aangehouden. Het gaat om een 45-jarige vrouw uit Dronten die wordt verdacht van betrokkenheid bij het incident.

PVV-leider Wilders wil dat het kabinet in navolging van Duitsland zo snel mogelijk grenscontroles invoert. "Hoe eerder hoe beter", zei hij vanmiddag in de Tweede Kamer. "Als Duitsland het kan, waarom zouden wij het dan niet kunnen."

VVD-fractievoorzitter Yesilgöz gaat ervan uit dat het kabinet met Duitsland in overleg gaat om grenscontroles mogelijk te maken. "Superinteressant om te kijken wat zij doen en dat kunnen wij dan omgekeerd ook doen."

Beide fractievoorzitters wijzen erop dat dit voornemen al in het coalitieakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB staat. Wilders: "Men ging ervan uit dat het een stuk ingewikkelder was. Je ziet nu hoe makkelijk het kan gaan. Toen ik hoorde hoe Duitsland het nu aanpakt dacht ik: 'verhip, dat hadden wij ook kunnen doen'."

Coalitiepartij NSC is wat minder enthousiast. "Frankrijk doet dit al jaren", zegt Kamerlid Boomsma. "We hadden dit ook zonder Duitsland kunnen doen, maar het is natuurlijk niet de ultieme oplossing. We moeten vooral de buitengrenzen van de EU beter gaan bewaken." De partij wil dat het kabinet een goede samenwerking met Duitsland opzet om te zorgen dat het niet leidt tot files en opstoppingen.

Het kabinet moet kijken naar de gevolgen voor het vrachtverkeer en mensen die in het grensgebied wonen:

Minister van Economische Zaken Beljaarts (PVV) begrijpt waarom Duitsland grenscontroles invoert, maar waakt er wel voor "dat het land bereikbaar blijft". De minister gaat in gesprek met het buurland om te zorgen dat er zo min mogelijk hinder ontstaat voor consumenten en bedrijven.

De transportsector uitte gisteren zorgen over de plannen. Beljaarts zegt die te begrijpen en hoopt "een gulden middenweg" te vinden.

Onderbouwing

GL-PvdA wacht nog af wat Duitsland als onderbouwing aanvoert voor de controles, zegt fractievoorzitter Timmermans in een reactie: "EU-lidstaten mogen dit inderdaad beslissen, maar Duitsland moet aantonen dat de grenscontroles nodig zijn om bepaalde doelen te bereiken en dat het middel proportioneel is. De EU zal dat beoordelen."

PVV en VVD zien dat met vertrouwen tegemoet. "Ik denk dat alle landen om ons heen zien dat het niet goed gaat nu in Europa", zegt Yesilgöz. "We zijn aan alle kanten de grip verloren."

Symboolpolitiek

Op de vraag of de tijdelijke grenscontroles bij een deel van de grenscovergangen geen symboolpolitiek zijn, antwoordde Wilders: "Ook symbolen kunnen helpen." Hij denkt dat het kansloze asielzoekers die al via een ander EU-land Duitsland zijn binnengekomen kan ontmoedigen om naar Nederland te komen.

Boomsma: "Dit soort controles kunnen helpen om zicht te krijgen op mensensmokkelaars en de routes die ze gebruiken. Maar het is nog altijd zo dat mensen recht hebben op asiel en dat mogen ze aan de grens aanvragen." Yesilgöz: "Ik hoop echt dat het helpt en symboliek kan ook bijdragen. Maar met alleen symboolpolitiek is niemand geholpen."

Treinen van Amsterdam Centraal naar Schiphol en de andere kant op moeten ondanks de vakbondsstaking van morgenochtend blijven rijden. Dat heeft de rechter bepaald in een kort geding dat Schiphol had aangespannen tegen vakbond FNV.

Morgen staken medewerkers van de NS en het streekvervoer. Tussen 04.00 uur en 08.00 uur zouden er helemaal geen treinen rijden, maar dat was tegen het zere been van Schiphol. Volgens de luchthaven zou daardoor op de weg een verkeersinfarct kunnen ontstaan en dreigden er onveilige situaties.

De rechter ging hierin mee. Dat betekent dat er morgen tijdens de staking een minimale dienstregeling is tussen de luchthaven en Amsterdam Centraal. Dan rijden er tussen 04.00 uur en 11.00 uur zeker vier treinen per uur van en naar de luchthaven.

FNV stelde dat staking een grondrecht is en dat de impact van de stakingsactie kleiner wordt als er treinen naar Schiphol zouden moeten rijden. Maar de rechter zegt dat de vakbond niet afdoende heeft aangetoond dat een kleine beperking van de staking "afbreuk doet aan de effectiviteit van de acties".

In de uitspraak staat verder dat staken een groot goed is, maar dat aannemelijk is dat er een risico is "voor de openbare orde en veiligheid door het volstromen van het wegennetwerk rondom Schiphol". De luchthaven heeft volgens de rechter aangetoond dat het ook om 04.00 uur al druk wordt "omdat er op dat tijdstip juist een piek is van personeel en passagiersstromen van en naar Schiphol".

Schiphol kreeg al eerder gelijk

Het is de tweede keer dat de vakbonden bot vangen bij de rechter over een actie waarbij Schiphol wordt getroffen: in 2019 moesten de bonden ook een "noodpendel" laten rijden tussen Amsterdam Centraal en Schiphol. Destijds reed ook vier keer per uur een trein tussen de stations Amsterdam Centraal en Hoofddorp, met stops op ieder tussengelegen station.

Behalve tussen Amsterdam Centraal en Schiphol rijden er morgen verder geen NS-treinen tussen 04.00 uur en 08.00 uur. Ook alle internationale treinen vanuit Nederland rijden morgen niet. NS adviseert reizigers de reisplanner in de gaten te houden.

Na 08.00 uur wordt het treinverkeer weer opgestart in de loop van de ochtend verwacht de NS weer volgens de geplande dienstregeling te rijden. Hoeveel geld de staking de NS kost, meldt het bedrijf niet. "Vanzelfsprekend kost dit geld, maar hier doen we geen mededeling over", meldt het bedrijf.

Ook stakingen in stadsvervoer

Deze week zijn er op meerdere plekken in het land stakingen van leden van de vakbonden FNV en CNV en de Vakcentrale voor Professionals (VCP). Zo werd vanochtend gestaakt door personeel van het stadsvervoer in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam.

De vakbonden willen een betere en permanente vroegpensioenregeling voor mensen met zware beroepen. Volgend jaar loopt de zogenoemde RVU-regeling af. Daarin staat dat mensen met een zwaar beroep drie jaar eerder kunnen stoppen met werken. Een verlenging moet nog worden goedgekeurd.

De overheid heeft te lang geen grip gehad op arbeidsmigratie en moet regie nemen. Met nieuwe toelatingseisen moet worden voorkomen dat werkgevers straks massaal goedkope arbeidskrachten van buiten Europa werven.

Dat stelt de Adviesraad Migratie, een onafhankelijk adviescollege voor de overheid. Die zegt dat vooral werkgevers en rijken de afgelopen decennia hebben geprofiteerd van de komst van honderdduizenden arbeidsmigranten.

"Werkgevers genieten doorgaans van de lusten van arbeidsmigratie, maar de lasten komen juist in de samenleving terecht", zegt Monique Kremer, voorzitter van de adviesraad. "We willen beleid dat goed is voor iedereen."

Ze wijst op misstanden waarbij arbeidsmigranten worden ontslagen bij ziekte of slecht zijn gehuisvest. "Ook dakloosheid is een probleem", zegt Kremer.

Arbeidsmigratie van buiten de EU

Volgens de raad is het arbeidsmigratiebeleid vooral gericht op economische groei, maar moet ook gekeken worden naar maatschappelijke en ecologische behoeften. Daarom moet er een puntensysteem komen waarin wordt geregeld wie met welk doel welkom is.

In de afgelopen decennia zijn met name arbeidsmigranten ingezet in distributiecentra, tuinbouw en de vleesverwerkende industrie, terwijl juist behoefte is aan arbeidskrachten in de gezondheidszorg en de energietransitie. "Zonder visie en grip op arbeidsmigratie dreigen we een lagelonen-economie te worden", zegt Kremer.

Bovendien wordt het in de toekomst uitdagender om personeel uit Europa aan te trekken. Landen als Polen en Roemenië vergrijzen namelijk sneller dan Nederland. De lonen stijgen daar ook sterk. Daarom wordt arbeidsmigratie van buiten de EU belangrijker voor de Nederlandse economie.

Puntensysteem

Op arbeidsmigratie binnen de EU heeft de overheid relatief weinig invloed, aan migranten buiten de EU kunnen wel eisen worden gesteld. De adviesraad stelt dus voor om met een puntensysteem te werken. Hierin worden zowel economische als maatschappelijke en ecologische gevolgen meegewogen om te bepalen of een arbeidsmigrant van buiten Europa kan worden toegelaten.

Met dit systeem wordt de komst van een arbeidsmigrant getoetst op loon, beroep, sector, huisvesting en taalbeheersing. De eerste drie criteria geven inzicht in de economische bijdrage en ecologische gevolgen. "Dan kan er worden geselecteerd op beroepen die aansluiten bij de economie die wij graag willen", zegt Kremer.

De laatste twee criteria gaan over de lasten voor de samenleving. Krijgen nieuwe landgenoten bijvoorbeeld Nederlandse les van hun werkgever aangeboden? En is er een woning voor hen beschikbaar?

Verbod op uitzendkrachten

Om ook meer grip te krijgen op arbeidsmigranten binnen de EU moeten volgens het advies arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden verbeteren. "Met hogere lonen, minder uitzendwerk en een minder flexibele arbeidsmarkt kun je de toegang van arbeidsmigranten van binnen de EU tot de arbeidsmarkt indirect beïnvloeden", zegt Kremer.

"Als de lonen voor bijvoorbeeld tomatenplukkers stijgen dan willen mensen die nu al in Nederland zijn dat werk misschien wel doen", zegt Kremer.

Vier jaar geleden voerde Duitsland een verbod op uitzendkrachten in de vleessector in. Dat heeft geleid tot meer mensen in vaste dienst en betere arbeidsomstandigheden. Minister Van Hijum van Sociale Zaken zei vorige week zo'n verbod te overwegen.

De bewoners van veertien Rotterdamse woningen kunnen voorlopig nog niet naar huis door een grote brand die vannacht heeft gewoed. De brand ontstond na een explosie op de bovenste verdieping van een pand in de wijk het Nieuwe Westen.

De politie is een onderzoek gestart. Vermoed wordt dat de explosie opzettelijk is veroorzaakt en er wordt gezocht naar een donker geklede man die naar de Beukelsweg rende. De politie vraagt mensen zich te melden als ze informatie hebben.

Hoe lang de bewoners niet naar huis kunnen is nog onduidelijk. Een woordvoerder van de gemeente zegt dat ze samen met de bewoners kijken of er onderdak voor ze geregeld moet worden. De schade verschilt per woning.

Droneteam

De brand brak omstreeks 04.30 uur uit en was om 10.45 uur onder controle. Hulpdiensten waren in groten getale uitgerukt. Ook was er een droneteam ingeschakeld om met een een warmtebeeldcamera te kijken waar de heetste plekken zaten.

Drie mensen die op een balkon stonden, zijn naar beneden gehaald, meldt een woordvoerder van de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. Drie andere personen uit omliggende panden zijn nagekeken in een ambulance. Twee van hen zijn naar het ziekenhuis gebracht vanwege het inademen van rook.

Door een Israëlische luchtaanval op een tentenkamp vlak bij Khan Younis zijn zeker 19 Palestijnen gedood, meldt het gezondheidsministerie in Gaza. Ook zijn er tientallen gewonden gevallen volgens lokale hulpdiensten. De luchtaanval vond plaats op het gebied al Mawasi, door het Israëlische leger aangewezen als humanitaire zone.

Het is een van de dodelijkste aanvallen tot nu toe in het gebied, waar vluchtelingen vanuit heel Gaza naartoe zijn gevlucht en dicht op elkaar wonen in tenten. Volgens ooggetuigen zijn vier raketten op het gebied afgevuurd. Zeker twintig tenten zouden verdwenen zijn, met daarin gezinnen.

Op beelden is te zien dat de raketten een meters diepe krater hebben achtergelaten in het zand. Daardoor zijn tientallen Palestijnen vermist geraakt, zij liggen nog bedolven onder het zand. Hulpdiensten probeerden vannacht om deze mensen uit te graven.

Het Israëlische leger zegt dat de aanval gericht was op een commandocentrum van Hamas. Volgens het leger, dat zich baseert op inlichtingen, waren er drie belangrijke militanten die betrokken zouden zijn geweest bij de terreuraanval van 7 oktober. Hamas ontkent dat er militanten in het gebied aanwezig waren.

Over de claims geven de partijen verder geen informatie, waardoor het moeilijk is om dat te controleren. Wel is bekend dat het Israëlische leger een richtlijn heeft die bepaalt hoeveel burgerdoden acceptabel zijn. Voor elk Hamas-lid zouden enkele tientallen burgers gedood mogen worden, bij een commandant meer dan honderd. Dat aantal ligt veel hoger dan bij voorgaande oorlogen in Gaza, zeggen deskundigen.

Tegelijkertijd is bekend dat Hamas ook actief is in gebieden waar burgers wonen, al is het alleen maar omdat het gebied zeer dichtbevolkt is. Israël beroept zich er bij aanvallen met burgerdoden geregeld op dat Hamas zich ophoudt tussen de burgerbevolking.

Door de oorlog zijn zeker 40.000 inwoners van de belegerde Gazastrook om het leven gekomen, een meerderheid van hen zijn vrouwen en kinderen. Zij zijn gedood door Israëlisch geweld of bijvoorbeeld door ziektes die rondgaan. Onder hen zijn ook militanten, al is niet bekend hoeveel. Door de grote verwoestingen en het afsluiten van Gaza is de humanitaire situatie er zeer slecht.

In al Mawasi, een strookje kustgebied, verblijven honderdduizenden Palestijnen die daar in de loop van de oorlog naartoe zijn gevlucht omdat hun dat werd opgedragen in Israëlische evacuatiebevelen. Maar ook daar blijkt het vaak niet veilig te zijn. In het gebied zijn geen basisvoorzieningen en Palestijnen hebben er amper toegang tot voedsel en medische zorg.

Op een mis van de paus in Oost-Timor zijn honderdduizenden mensen afgekomen. De autoriteiten gaan uit van zo'n 600.000 mensen. Dat zou neerkomen op bijna de helft van alle inwoners van Oost-Timor. In het land in Zuidoost-Azië wonen ongeveer 1,3 miljoen mensen.

De mensen hadden zich verzameld in een park aan zee voor de mis. Die werd gehouden op hetzelfde veld waar paus Johannes Paulus II in 1989 een gebed uitsprak. Na de mis liet paus Franciscus zich rond het veld rijden, zodat iedere aanwezige hem goed kon zien.

Mensen stonden uren in de hitte te wachten om de mis bij te kunnen wonen. De temperatuur liep op tot 32 graden. Veel aanwezigen zochten de schaduw op onder gele en witte paraplu's, de kleuren van het Vaticaan. De brandweer bespoot de mensen om wat verkoeling te brengen.

Ook bracht de paus een bezoek aan een kathedraal en aan gehandicapte kinderen op een school. Mensen die bij de paus in de buurt wisten te komen, raakten zijn handen aan, kusten zijn ring of boden hem een traditioneel geweven sjaal aan.

Meest katholieke land

In Oost-Timor is bijna de hele bevolking katholiek, zo'n 96%. Volgens het Vaticaan is het daarmee waarschijnlijk het meest katholieke land ter wereld.

Het is voor het eerst dat de paus Oost-Timor bezoekt sinds het land in 2002 onafhankelijk werd van Indonesië. De weg naar onafhankelijkheid duurde jaren en koste ten minste 100.000 mensen het leven. Tijdens de onafhankelijkheidsstrijd voelden de inwoners zich gesteund door de kerk, die de situatie internationaal op de kaart zette.

De paus kwam gisteren aan in Oost-Timor. Eerder bezocht hij in de regio Indonesië en Papoea-Nieuw-Guinea. Later reist hij nog door naar Singapore. Vrijdag keert de paus terug naar Rome.

Bekijk hier enkele foto's van het pauselijk bezoek:

Bij een steekincident op het ROC Aventus in Apeldoorn is een jongeman lichtgewond geraakt, meldt de politie. Een jonge vrouw sloeg op de vlucht, maar is inmiddels aangehouden, meldt de politie. Het is nog onduidelijk of de verdachte en het slachtoffer leerlingen van de school zijn.

De leeftijden van de man en vrouw zijn niet bekend. Ook is nog niet duidelijk wat de aanleiding was voor het steekincident.

Het slachtoffer is door ambulancepersoneel behandeld en is zonder spoed naar het ziekenhuis gebracht.